Dlaczego edukacja medialna?

Dr Piotr DrzewieckiInstytut Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

w Warszawie

2008

Wychowanie do mediów

1. Potrzeba: przemiany technologiczno-kulturowe

2. Konkretne zadania społeczne

Jak technologia zmienia kulturę• Nowe odkrycia i wynalazki techniczne

• Przemiany społeczne i kulturowe

• Nowe technologie komunikacji i ich dominacja nowy typ kultury

• Zmiana w postrzeganiu świata (przemiany antropologiczne)

Technologia komunikacji

Kultura

Człowiek

Zmienia środowisko człowieka

Środowisko wpływa na jego życie i rozwój. Określone umiejętności zyskują na znaczeniu

Jest twórcą technologii

Rozwój technologii komunikacji i efekt opóźnienia kulturowego

• I etap – nowa technologia– Fascynacja nowością– Lęk przed nowym– Niepewność jutra

• II etap – adaptacja kulturowa– Rozumienie szans i zagrożeń– Akceptacja, afirmacja– Edukacja

Media to zagrożenie, manipulacja

Media to nośniki ideologii

Brak umiejętności wykorzystania – wykluczenie społeczne

Media to tylko narzędzia, które mogą nam się bardzo przydać

Korzystanie z nich to ważny element naszego życia i rozwoju

Trzeba uczyć się z nich korzystać

Komputer w każdej szkole!

Współczesna zmiana technologiczna:

media drukowane media audiowizualne

multimedia

Jak zmienia się kultura, jak zmienia się człowiek?

Jak go mamy kształtować (edukacja)?

Wzrost znaczenia obrazu. Współudział w przekazie

Znaczenie komunikatywności jako element sukcesu – alfabetyzm funkcjonalny

Dokonywanie świadomych wyborów – nadmiar opcji do wyboru Społeczeństwo wiedzy.

Znaczenie rozumienia i selekcji przekazów. Umiejętności informacyjne – nadmiar informacji

Niezmienność naszych wartości, zmiana w sposobie ich wyrażania

Co się zmienia, a co pozostaje niezmiene?

Przemiany ilościowe i jakościowe

Nowy typ kultury i sposób uczestnictwa

• Kultura druku – warunkiem uczestnictwa umiejętności czytania i pisania

• Kultura telewizyjna, multimedialna – alfabetyzacja obejmuje również– Słuchanie– Patrzenie– Rozumienie przekazów (świadomość, krytycyzm)– Dokonywanie wyborów (selektywność)– Odbiór i tworzenie przekazów

Nowa technologia komunikacji. Budzenie świadomości odbiorczej

• Mass media

• Bierny odbiorca, niski stopień interakcji

• Nieduża liczba nadawców• Centralizacja mediów –

tradycyjne radio i telewizja „dla wszystkich”, wiodące dzienniki krajowe

• „Nowe media”

• Interaktywność – możliwość wyrażania opinii, głosowania, wybierania

• Wiele nadawców• Rozproszenie,

decentralizacja np. internet, formatowanie stacji, rozwój prasy specjalistycznej i regionalnejJak zmienia się człowiek – odbiorca

pod wpływem nowych technologii komunikacyjnych?

Odbiorca jako element rynku mediów

nadawcaodbiorca

Badania opinii, decyzja o doborze przekazów

Formatowanie medium

Przekaz, oferta programowa

Decyzja odbiorcy, co oglądam

Udział w ankietach. Badania telemetryczne

EDUKACJA MEDIALNA. Odbiorca bardziej świadomy, wykształcony

Bierność odbiorcza: oglądam to, co mi pokazują

Większe wyzwanie dla mediów

większy stopień rozwoju rynku mediów

aktywny

REKLAMA

DECYZJE ZAKUPOWEPowiązanie edukacja medialna – edukacja konsumencka

Media – konieczna zmiana nastawienia

• Odbiorca wykształcony – większe wyzwanie dla mediów. Lepszy jest odbiorca bierny

• Na dłuższą metę i tak nie będziemy mogli ignorować odbiorcy Internet, dziennikarstwo obywatelskie, rozwój szkolnictwa wyższego w Polsce

• Edukacja medialna jako element strategii rozwoju mediów i rynku

• Większe możliwości formatowania przekazu

Edukacja medialna

Nowa wizja piśmienności – nowoczesna retorykaNowa wizja edukacji – decentralizacja,

doświadczanie świata, rozwiązywanie problemów, edukacja połączona z rozrywką – edutainment,

wielokierunkowość – opcje do wyboru

Media literacy

Edukacja oparta na kulturze druku – przekaz wiedzy, dyscyplina, logika, centralizacja, jednokierunkowość: nauczający, nauczani

Edukacja medialna:

• Nie jest:– Szkoleniem z zakresu dziennikarstwa– Wiedzą o mediach

• Nie powinna być– Tylko jednym z wielu przedmiotów szkolnych do wyboru

• Jest i może być– Edukacją obowiązkową– Kształtowaniem podstawowych umiejętności w społeczeństwie

informacyjnym– Ruchem społecznym rodziców i nauczycieli– Nową wizją

• reformy edukacji• strategii mediów

Media i szkoła

• Upadek autorytetu szkoły jako centrum przekazu wiedzy

• Edukacja równoległa – uczniowie więcej czasu spędzają na odbiorze mediów niż nauce szkolnej

• Zmiana charakteru instytucji jako efekt zmiany technologicznej

• Konieczność nowej wizji szkoły

Media i edukacja. Trzy typy relacji

• Edukacja przez media – media edukacyjne

• Media w edukacji – technologia kształcenia, media w nauczaniu

• Wychowanie do mediów – kształtowanie umiejętności odbiorczych, budzenie twórczości medialnej

Do tej pory koncentrowano się na tych dwóch aspektach

Zaniedbanie właściwej edukacji medialnej

Priorytet umiejętności

• Do tej pory– Przekaz wiedzy o mediach– Konferencje naukowe– Debaty nt. zagrożeń medialnych

• Zaniedbania– Praktyka społeczna– Warsztaty edukacyjne, programy społeczne

Jak kształtować człowieka (edukacja)?

• Konieczność adaptacji do nowych warunków kulturowych:– Przekaz wiedzy – nadmiar, ważniejsze umiejętności

poszukiwania rozwiązań i odpowiedzi– Kształtowanie umiejętności – wiedzieć jak i gdzie

szukać. WIĘKSZE ZNACZENIE UMIEJĘTNOŚCI

• Nowe formy wyrażania– Wartości – komunikowanie siebie innym

• Wspólne zadanie – różne podmioty społeczne

2. Konkretne zadania społeczne

Edukacja medialna – zadanie społeczne

• Rodzina – podstawowe środowisko wychowawcze i miejsce odbioru mediów, gł. przekaz wartości. Samowychowanie do mediów, wychowanie do mediów w rodzinie

• Szkoła – częściowo przejmuje zadanie wychowawcze rodziny, gł. przekaz wiedzy i umiejętności. Edukacja medialna w szkole

Edukacja medialna – zadanie społeczne

• Organizacje społeczne – wsparcie rodziny i szkoły. Edukacyjno-medialne programy społeczne

• Państwo – prawo medialne i organizacja mediów. Animacja działań organizacji społecznych – Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

• Media – edukacja medialna jako element strategii public relations, kształtowanie własnego odbiorcy

• Badania naukowe

Jak budować edukację medialną w Polsce?

1. Rodzina, samowychowanie do mediów

2. Szkoła. Edukacja medialna

5a. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji – animator działań

3. Organizacje społeczne

4. Media

5b. MEN5. PAŃSTWO

Praktyka społeczna

Szkolnictwo

Zasada współdziałania. Co możemy zrobić dla siebie wzajemnie?

Badania naukowe, doradztwo, szkolenia

Rynek usług i produktów

Konkrety

• Nowoczesny program nauczania edukacji medialnej w szkole (priorytet umiejętności, odrębny przedmiot)

• Programy społeczne tj. np. Cała Polska czyta dzieciom

• Edukacja medialna jako element promocji wizerunku mediów prywatnych w Polsce. Media publiczne – element misyjny

• KRRiT – krajowy animator działań, organizacja tygodnia edukacji medialnej, budzenie świadomości problemu

Pomysły na programy społeczne w zakresie edukacji medialnej

• Wytyczne Komisji Europejskiej (12.2007)

• Polityka UE w zakresie wychowania do mediów:

1. Edukacja medialna odnośnie komunikatów komercyjnych (reklama)

2. Edukacja medialna w stosunku do dzieł europejskich (kinematografia europejska)

3. Edukacja medialna odnośnie usług on-line

Instytut Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa UKSW. Jak możemy pomóc i co robimy?

• Kształcenie nauczycieli wychowania do mediów

• Nowe programy nauczania edukacji medialnej – MediaAKTYWNI

• Szkolenia, projekty edukacyjne - warsztaty

• Badania naukowe

• Współpraca międzynarodowa (Kanada, USA, Europa)

MediaAKTYWNI. Jak ja chcę pomóc w rozwoju edukacji medialnej?

• Pakiet projektów edukacyjnych dla szkół i nie tylko

• MediaAKTYWNI12+ dla gimnazjalistów• Projekt badawczy „Metody aktywizujące w

edukacji medialnej”• Trzyletni program nauczania

– Sztuka komunikacji– Moje media– Społeczeństwo informacyjne

• Plany– MediaAKTYWNI16+ (liceum)– MediaAKTYWNI50+ (dla dorosłych) – „Funkcja

edukacji medialnej w aktywizacji zawodowej dorosłych”

Przesłanie końcowe. Czas zmiany

• Zmienia się technologia mediów, a w ślad za nią kultura i człowiek

• Problem do rozwiązania: odbiorca pozostaje sam sobie

• Wychowanie do mediów. Powinniśmy konsekwentnie zmienić:– Nastawienie społeczne– Model edukacji– Strategię rozwoju mediów– Prawo

Dziękuje za uwagę

Zapraszam do serwisu

http://presscafe.eu