Dlaczego aroTHERM? - Vaillant · ogrzewania (najlepiej 30 - 35°C), np. z ogrzewaniem podłogowym,...
Transcript of Dlaczego aroTHERM? - Vaillant · ogrzewania (najlepiej 30 - 35°C), np. z ogrzewaniem podłogowym,...
Dlaczego aroTHERM?Bo to prosty sposób na ogrzewanie i chłodzenie.
Ponieważ wybiega w przyszłość.
aroTHERM
Pompy ciepła aroTHERM VWL powietrze/woda
Źródła odnawialne. Pompy ciepła aroTHERM VWL powietrze/woda
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Opis systemuaroTHERM jest kompaktową, zajmującą niewiele miejsca pompą ciepła typu powietrze/woda skonstruowaną jako monoblok, z całym ukła-
dem technicznym umieszczonym w jednostce zewnętrznej.
W zależności od regionu, konstrukcji budynku i wymiarów powierzchni grzewczych pompa ciepła może przejmować ponad 75 % rocznej
pracy grzewczej. W celu zaspokojenia szczytowego zapotrzebowania na ciepło przy ekstremalnych temperaturach zewnętrznych jako
akcesoria dostępne są różnego typu dodatkowe źródła ciepła jak moduł grzałki elektryczne, kotły gazowe czy olejowe. Rozwiązaniem
zapewniającym niskie koszty eksploatacji jest też wykorzystanie w instalacji pompy ciepła ze zbiornikiem buforowym i kominkiem.
Efektywną współpracę pompy ciepła z dodatkowymi źródłami ciepła zapewnia sterownik calorMATIC 470 z funkcją zarządzania pracą
poszczególnych urządzeń w zależności od aktualnej efektywności i kosztów energii.
Dodatkowy komfort latem dzięki aktywnemu chłodzeniu
Dodatkową korzyścią jaką zapewnia pompa ciepła aroTHERM jest możliwość skorzystania z funkcji aktywnego chłodzenia zapewniając
w ten sposób również latem przyjemną temperaturę w domu.
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Konfiguracja systemuMożliwość zastosowania w domu jednorodzinnym
Pompy aroTHERM mogą być stosowane nie tylko w nowym budownictwie, lecz także podczas modernizacji systemu grzewczego
w istniejących budynkach. Pompa ciepła aroTHERM może stanowić jedyne źródło ciepła lub współpracować w układzie hybrydowym, np.
z istniejącym kotłem gazowym czy olejowym zapewniając redukcję kosztów ogrzewania budynku i przygotowania ciepłej wody. Nowo-
czesna konstrukcja pompy ciepła aroTHERM w połączeniu z bogatym osprzętem zapewnia wysoką efektywność i komfort pracy systemu
grzewczego. Dodatkowo dzięki funkcji „trivia” zaimplementowanej w sterowniku calorMATIC 470 załączanie poszczególnych źródeł ciepła
odbywa się automatycznie i jest uzależnione od aktualnych potrzeb budynku oraz efektywności poszczególnych źródeł ciepła i kosztów
produkowanej przez nie energii.
Wysoka temperatura maksymalna (63 C) pozwala wykorzystać pompę ciepła aroTHERM również do wspomagania istniejących instalacji,
np. z kotłej olejowym czy zasilanym gazem płynnym do obniżenia kosztów eksploatacji.
Możliwe sposoby eksploatacji pompy ciepła aroTHERM
W zależności od wyposażenia systemu możliwe są następujące tryby eksploatacji pompy ciepła aroTHERM:
monowalentny (samodzielny)
monoenergetyczny (we współpracy z grzałką elektryczną)
biwalentny alternatywny (z okresowym zasilaniem instalacji z innego źródła ciepła, np. kotła gazowego)
biwalentny równoległy (z równoległą pracą z dodatkowym źródłem ciepła, np. kotłem gazowym, olejowym).
Najkorzystniejszym rozwiązaniem jest zastosowanie pompy ciepła w połączeniu z systemem grzewczym niskotemperaturowym, np. podło-
gowym lub ściennym. Im niższa jest wymagana temperatura zasilania, tym wyższy jest roczny współczynnik efektywności pracy systemu.
System ogrzewania powinien być wymiarowany na maksymalną temperaturę wyjściową 35°C. Nie zaleca się projektowania instalacji
z temperaturą zasilania wyższą niż ok. 45°C.
Jeżeli do zasilania istniejącej instalacji niezbędna będzie wysoka temperatura zasilania (powyżej 63 C) wówczas niezbędna jest praca
pompy ciepła w trybie biwalentnym z dodatkowym źródłem ciepła.
Podczas projektowania systemu i wyboru temperatury obliczeniowej należy wziąć pod uwagę, że dostępna temperatura zasilania pompy
ciepła zależy również od temperatury zewnętrznej i w trakcie największych mrozów jest niższa od 63°C.
Monoenergetyczny tryb pracy
W szczególności w budynkach energooszczędnych, o niskim zapotrzebowaniu na ciepła stosuję się system z pompą ciepła pracującą
w trybie monoenergetycznym. W tym układzie absolutną większość energii niezbędnej do ogrzania budynku i przygotowania ciepłej wody
zapewnia pompa ciepła, a w okresach występowania najniższych temperatur zewnętrznych jest wspierana przez grzałkę elektryczną mo-
dułu hydraulicznego VWZ MEH 61. Pracą całego systemu i załączaniem poszczególnych źródeł ciepła zarządza sterownik calorMATIC 470.
Przewodnik po systemieAby wybrać optymalne rozwiązanie dla danego obiektu niezbędne jest dokładne zaprojektowanie systemu. Przede wszystkim wyliczenie
strat ciepła i zapotrzebowania na ciepłą wodę użytkową.
Poniższe informacje pomogą Państwu określić możliwe rozwiązania systemowe na podstawie właściwości obiektu oraz dokonać wstępne-
go wyboru systemu. Dodatkowo dostępne na stronie www.vaillant.pl dostępne są schematy hydrauliczne prezentujące przykłady możli-
wych konfiguracji pompy ciepła aroTHERM z dodatkowym osprzętem i wspomagającymi źródłami ciepła. Na etapie dokonywaniu wyboru
odpowiedniej konfiguracji systemu niezbędne są następujące dane projektowe i informacje:
czy chodzi o projekt nowego budynku czy o obiekt z istniejącym, remontowanym systemem ogrzewania?
wyliczenia strat ciepła łącznie z danymi dotyczącymi systemu ogrzewania i temperatur systemu
zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową (c.w.u.)
odpowiednie miejsce instalacji pompy ciepła na działce (pompa ciepła aroTHERM musi zostać zainstalowana na zewnątrz budynku)
zagospodarowanie przestrzeni wokół miejsca montażu jednostki zewnętrznej oraz wewnątrz budynku w pomieszczeniu przeznaczonym
do montażu osprzętu
Dla uzyskania komfortowej eksploatacji i wysokiej efektywności instalacji z pompą ciepła aroTHERM należy brać pod uwagę wielkość,
położenie i otoczenie działki (sąsiednia zabudowa, obiekty powodującej odbijanie fal dźwiękowych).
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Główne cechy• zwarta konstrukcja pompy ciepła typu monoblok, zajmująca
niewielką przestrzeń
• sprężarka inwerterowa zapewniająca możliwość płynnego dopa-
sowania wydajności do aktualnych potrzeb budynku
• możliwość pracy w trybach monoenergetycznym, biwalentnym
alternatywnym lub biwalentnym równoległym
• sterowanie wg strategii „triVAI” zaimplementowanej w sterowni-
ku calorMATIC 470 (jeszcze bardziej opłacalna eksploatacja dzięki
wprowadzeniu ceny energii)
• podwyższony komfort w domu latem dzięki aktywnemu chłodze-
niu
• prosty transport i prosty montaż
Wyposażenie pompy ciepła• pompa o wysokiej wydajności
• licznik energii wbudowany fabrycznie
• elektroniczny zawór rozprężny
• funkcja ograniczania hałasu
Możliwości zastosowaniaPompa aroTHERM jest kompaktową i zajmującą niewiele miejsca
pompą ciepła typu powietrze/woda skonstruowaną jako monoblok
i przeznaczoną do instalacji poza budynkiem. Nadaje się przede
wszystkim do połączenia z niskotemperaturowymi systemami
ogrzewania (najlepiej 30 - 35°C), np. z ogrzewaniem podłogowym,
ściennym.
Pompę aroTHERM można stosować zarówno w nowym budow-
nictwie, jak i w budynkach remontowanych, przy czym w prosty
sposób można ją połączyć z istniejącymi systemami grzewczymi,
np. z wiszącym kotłem gazowym Vaillant ze złączem e-BUS lub z
innymi źródłami ciepła.
Pompa aroTHERM wykorzystuje jako źródło ciepła wyłącznie
powietrze zewnętrzne, a w okresie letnim umożliwia aktywne
chłodzenie budynku.
Pompa ciepła aroTHERM VWL ..5/2
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Pompa ciepła aroTHERM VWL ..5/2Dane techniczne – moc i COP w funkcji ogrzewania
aroTHERM Jednostka VWL 85/2 230[V] VWL 115/2 230[V] VWL 115/2 400[V] VWL 155/2 400[V]
Moc grzewcza dla A7W/35 [kW] 8,1 10,5 10,5 14,6
COP - 4,8 4,2 4,2 4,5
Pobór mocy [kW] 1,8 2,5 2,5 3,4
Moc grzewcza dla A-7W/35 [kW] 6,7 7,9 7,9 11,8
COP - 2,8 2,5 2,5 2,6
Pobór mocy [kW] 2,4 3,2 3,2 4,7
Moc grzewcza dla A-15W/35 [kW] 6,3 6,9 6,9 10,2
COP - 2,5 2,4 2,4 2,3
Pobór mocy [kW] 2,5 2,9 2,9 4,4
Moc grzewcza dla A7W/45 [kW] 7,8 10,2 10,3 13,4
COP 3,8 3,4 3,4 3,4
Pobór mocy [kW] 2,1 3,0 3,0 4,1
Moc grzewcza dla A-7W/45 [kW] 5,7 6,8 6,8 10,2
COP 2,3 2,1 2,1 2,3
Pobór mocy [kW] 2,5 3,3 3,3 4,4
Moc grzewcza dla A-15W/45 [kW] 5,4 6,1 6,1 7,9
COP 2,2 2,0 2,0 2,1
Pobór mocy [kW] 2,5 3,1 3,1 3,8
Moc grzewcza dla A7W/55 [kW] 7 9,8 9,8 11,2
COP 3 2,9 2,9 2,3
Pobór mocy [kW] 2,4 3,5 3,5 5,0
Moc grzewcza dla A-7W/55 [kW] 4,8 5,2 5,2 8,2
COP 1,9 1,6 1,6 2,1
Pobór mocy [kW] 2,5 3,3 3,3 4,1
Moc grzewcza dla A-15W/55 [kW] 3,0 3,0 3,0
poza polem pracy sprężarki
COP 1,7 1,7 1,7
Pobór mocy [kW] 2,9 1,8 1,8
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Dane techniczne – moc i COP w funkcji chłodzenia
aroTHERM Jednostka VWL 85/2 230[V] VWL 115/2 230[V] VWL 115/2 400[V] VWL 155/2 400[V]
Moc chłodzenia dla A35W18 [kW] 7,2 10,4 10,4 13,7
EER - 3,3 3,4 3,4 3,2
Pobór mocy [kW] 2,3 3,2 3,2 4,4
Moc chłodzenia dla A35W7 [kW] 5,1 7,5 7,5 10,8
EER - 2,6 2,8 2,8 2,5
Pobór mocy [kW] 2,0 2,8 2,8 4,5
Parametry obiegu grzewczego/chłodzącego
Maks. ciśnienie robocze [bar] 3,0
Temp wody max/min grzanie [°C] 63 / 22
Temp pow zewn min/max grzanie [°C] -20 / 46
Temp pow zewn min/max chłodzenie [°C] 10 / 46
Przepływ znamionowy ∆T5K [m3/h] 1,4 1,9 1,9 2,6
Ciśnienie dyspozycyjne ∆T5K [mbar] 450 300 300 370
Przepływ znamionowy ∆T8K [m3/h] 0,8 1,1 1,1 1,8
Ciśnienie dyspozycyjne ∆T8K [mbar] 690 660 660 686
Pobór mocy przez pompę obiegową [W] 15-70 6-87
Typ pompy obiegowej Wysokoefektywna EER<0,23
Przepływ powietrza dla A7W35 [m3/h] 2700 3400 3400 5500
Pobór mocy przez wentylator [W] 15-42 15-76 15-76 2x15-76
Objętość Pojemność czynnik grzewczego w aroTHERM
[l] 21 35 35 60
Przyłącze zasilanie/powrót R GZ R 1/1/4"
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
aroTHERM Jednostka VWL 85/2A 230[V] VWL 115/2A 230[V] VWL 115/2A 400[V] VWL 155/2A 400[V]
Parametry elektryczne
Napięcie znamionowe [V/Hz] 230 V / 50 Hz 230 V / 50 Hz 400 V / 50 Hz 400 V / 50 Hz
Maksymalny pobór mocy [kW] 3,8 5,5 5,5 6,7
Typ bezpiecznika C zwłoczny [A] 16 20 3x16 3x16
Klasa zabezpieczenia IP25
Obieg czynnika roboczego
Rodzaj czynnika roboczego R 410A
Ilość czynnika roboczego [kg] 1,95 3,53 3,53 4,4
Ciśnienie robocze maks/ [bar] 41,5
Rodzaj sprężarki Rotacyjna -tłok toczny
Głośność - tryb grzania
A7W35 wg EN 12102 - EN 14511 Lwo db(A) 60,0 65,0 65,0 66,0
A7W45 wg EN 12102 - EN 14511 Lwo db(A) 60,0 65,0 65,0 65,0
A7W45 wg EN 12102 - EN 14511 Lwo db(A) 61,0 66,0 66,0 65,0
Głośność - tryb chłodzenie
A35W18 wg EN 12102 - EN 14511 Lwo db(A) 62,0 66,0 66,0 65,0
Wymiary
Wysokość/szerokość/głębokość [mm] 975/1103/463 1375/1103/463
Masa (bez opakowania) [kg] 106 126 124 165
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Opis pompy ciepłaPompa ciepła aroTHERM VWL ..5/2
Wykres ciśnienia dyspozycyjnego
Wymiary montażowe VWL 85/2 i VWL 115/2 Legenda
1-3 Kablowe przepusty izolatorowe
4 Przyłącze zasilania c.o. (Ø 1 1/4")
5 Przyłącze powrotu c.o. (Ø 1 1/4)
1 VWL 85/2 (temperatura wody 20°C)
2 VWL 115/2 (temperatura wody 20°C)
3 VWL 155/2 (temperatura wody 20°C)
A ciśnienie dyspozycyjne (kPa)
B przepływ (l/h)
C ciśnienie dyspozycyjne (mbar)
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Opis pompy ciepłaOpis funkcji
aroTHERM to kompaktowa, zajmująca niewiele miejsca pompa
ciepła typu monoblok, której kompletny układ techniczny mieści
się w jednostce zewnętrznej.
Energia pobierana z powietrza zewnętrznego jest przekazywana w
pompie ciepła do wody w obiegu grzewczym. W tym celu wentyla-
tor zasysa powietrze i doprowadza je do parownika. W parowniku
energia zawarta w powietrzu jest oddawana przez lamele aluminio-
we do układu rur z krążącym czynnikiem chłodniczym, który prze-
chodzi w stan gazowy. Następnie na skutek sprężania następuje
wzrost temperatury par czynnika chłodniczego, które trafiają do
skraplacza oddając ciepło wodzie w instalacji.
Prędkość obrotowa wentylatora jest dopasowywana do potrzeb
przez osobny układ elektroniczny zainstalowany w pompie ciepła
– przy wyższych temperaturach zewnętrznych wystarczająca jest
mniejsza prędkość obrotowa wentylatora, a przy niskich tempera-
turach zewnętrznych – większa.
Sprężarka inwerterowa
Pompy ciepła Vaillant aroTHERM są wyposażone w sprężarkę
inwerterową. Oznacza to, że poprzez płynną regulację obrotów
sprężarki jej wydajność jest dostosowywana do aktualnych potrzeb
instalacji. Zredukowana jest w ten sposób ilość cykli załączeń i
wyłączeń sprężarki.
Zalety technologii inwerterowej:
dłuższy czas pracy sprężarki z mniejszą liczbą cykli załączania
stabilna temperatura w ogrzewanych pomieszczeniach
dostosowanie mocy pompy ciepła do faktycznego obciążenia
cieplnego budynku
niższy prąd rozruchowy
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Podzespoły systemuW pompie ciepła znajdują się wszystkie niezbędne podzespoły obiegu czynnika chłodniczego. Jest ona instalowana na zewnątrz budynku.
Energia potrzebna do ogrzewania lub do przygotowania c.w.u. jest zatem wytwarzana na zewnątrz.
Energia cieplna jest dostarczana do domu i już wewnątrz przekazywana do obiegu grzewczego lub do zasobnika c.w.u. Ponieważ pompa
ciepła jest zainstalowana na zewnątrz, zarządzanie układem zapewnia moduł sterujący oraz sterownik pogodowy calorMATIC 470 prze-
znaczone do umieszczenia w jednym z pomieszczeń. Oprócz sterownika pogodowego do dyspozycji są dodatkowe moduły hydrauliczne
przydatne do skonfigurowania systemu grzewczego w budynku, które zostały specjalnie przystosowane do współpracy pompą ciepła
aroTHERM.
Do dyspozycji są następujące moduły:
• moduł sterujący pompy ciepła VWZ AI
• moduł hydrauliczny z grzałką elektryczną VWZ MEH 61
• kompaktowy zbiornik buforowy VWZ MPS 40
• moduł wymiennika ciepła VWZ MWT 150
• Moduł sterujący pompy ciepła VWZ AI
Nastawa i regulacja parametrów istotnych dla pracy pompy ciepła dokonuje się za pomocą modułu sterującego pompy ciepła. Jest on
wyposaży w system DIA, który umożliwia Diagnozę Informację i Analizę stanu pracy systemu.
Pompa ciepła nie jest wyposażona w przycisk wyłącznika.
Moduł sterowania pompy ciepła VWZ AI jest niezbędny we wszystkich systemach grzewczych aroTHERM oprócz układów z modułem
hydraulicznym VWZ MEH 61, który jest wyposażony w moduł sterujący.
Dodatkowo do zarządzania pracą instalacji zasilanej przez pompę ciepła aroTHERM wymagane jest zastosowanie sterownika calorMATIC
470/4.
Naścienny moduł sterujący dla pompy ciepła aroTHERM z wbudo-
wanym panelem elektronicznym.
Jednostka sterująca zawiera:
• złącze zbiorcze (eBUS)
• interfejs urządzenia z wyświetlaczem i przyciskami obsługi
• czujnik temperatury VR 10
Dane techniczne
VWZ AI VWL X/2 A
napięcie robocze 230 V
pobór mocy ≤ 2 V•A
obciążenie styków przekaźnika wyjściowego ≤ 2 A
prąd całkowity ≤ 4 A
napięcie robocze czujnika 3,3 V
przekrój przewodu zbiorczego (niskie napięcie) ≥ 0,75 mm2
przekrój przewodu czujnika (niskie napięcie) ≥ 0,75 mm2
przekrój przewodu przyłączeniowego 230 V (przewód przyłączeniowy pompy lub mieszacza) ≥ 1,5 mm2
klasa ochrony IP 20
maksymalna temperatura otoczenia 40°C
Wysokość 174 mm
szerokość 272 mm
głębokość 52 mm
Podzespoły systemuModuł sterujący pompy ciepła VWZ AI
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Podzespoły systemuModuł hydrauliczny VWZ MEH 61
Moduł hydrauliczny VWZ MEH 61 jest elektrycznym modułem
dogrzewającym z wbudowanym modułem sterowania pompy ciepła
i zaworem przełączającym dla systemu grzewczego aroTHERM.
W zależności od potrzeby można ustawić moc grzałki elektrycznej
na poziomie 2, 4 lub 6 kW. Moduł może być zasilany napięcie 230
V lub 400 V.
W skład modułu hydraulicznego wchodzą:
• moduł sterujący VWZ AI z wyświetlaczem
• grzałka elektryczna z termostatem zabezpieczającym
• naczynie wzbiorcze o pojemności 10 l
• zawór trójdrogowy
• czujnik ciśnienia wody
• zawór bezpieczeństwa
• czujnik temperatury VF1
• kabel przyłączeniowy
• złącze komunikacyjne (eBUS)
Dane techniczne
Jednostka VWZ MEH 61
Napięcie robocze/częstotliwość [V/Hz] 230 V/ 50 Hz 230 V/ 50 Hz 400 V/ 50 Hz
Maksymalny pobór mocy [kW] 6 4 6
Typ bezpiecznika B [A] 30 20 10
Klasa zabezpieczenia IP20
Maksymalne ciśnienie robocze [bar] 3,0
Temperatura maksymalna [°C] 70
Klasa ochrony IP X1
Przyłącza R1”
Ciężar (pusty) [kg] 10
Wysokość mm 720
Szerokość mm 440
Głębokość mm 350
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Podzespoły systemuModuł hydrauliczny VWZ MEH 61
Legenda
1 Moduł elektroniczny
2 Grzałka elektryczna
3 Naczynie wzbiorcze (10 l)
4 Trójdrogowy zawór przełączający
5 Zawór bezpieczeństwa
6 Zasilanie/powrót pompy ciepła (R 1")
7 Zasilanie/powrót zasobnika c.w.u. (R 1")
8 Odpływ z zaworu bezpieczeństwa
9 Zasilanie/powrót obiegu grzewczego (R 1")
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Podzespoły systemuModuł hydrauliczny VWZ MEH 61
Opory hydrauliczne
Podzespoły systemuKompaktowy zbiornik buforowy VWZ MPS 40
Kompaktowy zbiornik buforowy VWZ MPS 40 może być zastoso-
wany, jako element oddzielający hydraulicznie pompę ciepła od
instalacji. Takie rozwiązanie pozwala zapewnić minimalny przepływ
wody przez pompę ciepła nawet w przypadku gwałtownego odcię-
cia części lub całości instalacji grzewczej.
W systemie grzewczym z biwalentnym trybem pracy kompaktowy
zasobnik buforowy pozwala na podłączenie kotła wspomagającego
instalację.
Kompaktowy zbiornik buforowy VWZ MPS 40 posiada wiele wa-
riantów podłączenia i możliwość zastosowania czujnika tempera-
tury. Zależnie od wybranego schematu instalacji można w różny
sposób przyłączać poszczególne przewody zasilające i powrotne.
Konstrukcja wewnętrzna ułatwia optymalny rozkład temperatur.
W tulejce zbiornika buforowego można umieścić czujnik tempera-
tury.
VWZ MPS 40
Pojemność znamionowa zbiornika 40 l
Maksymalne ciśnienie robocze 3,0 bar
Maksymalna temperatura robocza 70 °C
Ciężar 18 kg
Przyłącza R1” i R 1 ¼”
Wysokość 720 mm
Szerokość 360 mm
Głębokość 350 mm
Schemat z wymiarami
Legenda
1 Tryb ogrzewania
2 Tryb ciepłej wody użytkowej
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Podzespoły systemuKompaktowy zbiornik buforowy VWZ MPS 40
Izolator hydrauliczny
Poniższy schemat pokazuje możliwości podłączenia do kompakto-
wego zbiornika buforowego w przypadku, gdy system wykorzystu-
jący energię dostarczaną przez pompę ciepła ma być odizolowany
hydraulicznie, aby zapewnić minimalną ilość wody w obiegu. Nale-
ży zwrócić uwagę na różną wartość strat ciśnienia w zależności od
sposobu podłączenia.
Legenda
1 Zasilanie/powrót pompy ciepła
3 Zasilanie/powrót obiegów grzewczych
4 Zatyczka (króćce nie wykorzystywane w danej aplikacji)
Podłączenie dodatkowego kotła
Poniższy schemat prezentuje podłączenie dodatkowego kotła do
systemu z pompą ciepła.
Legenda
1 Zasilanie/powrót pompy ciepła
2 Zasilanie/powrót dodatkowego kotła
3 Zasilani/powrót obiegów grzewczych
4 Zaślepka (króćce nie wykorzystywane w danej aplikacji)
Możliwości podłączenia Kompaktowy zbiornik buforowy VWZ MPS 40
A C
B D
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Podzespoły systemuModuł wymiennika ciepła VWZ MWT 150
Moduł wymiennika ciepła VWZ MWT 150 pozwala na oddzielenie
pompy ciepła od instalacji i zabezpieczenie obiegu pompy ciepła
poprzez napełnienie płynem niezamarzającym. Dzięki temu pompa
jest chroniona przed zamarznięciem bez konieczności napełniania
całego systemu płynem niezamarzającym.
W skład tego modułu wymiennika ciepła wchodzą:
• pompa o wysokiej wydajności
• płytowy wymiennik ciepła
• zawór napełniający obiegu pompy ciepła
• zawór bezpieczeństwa obiegu grzewczego
Legenda
1 Powrót z obiegu grzewczego (R 1")
2 Zasilanie obiegu grzewczego (R 1")
3 Odpływ zaworu bezpieczeństwa
4 Powrót pompy ciepła (R 1")
5 Zasilanie z pompy ciepła (R 1")
Dane techniczne
VWZ MWT 150
Napięcie robocze / Częstotliwość 230 V/ 50 Hz
Maksymalny pobór mocy (pompa) 45 W
Maksymalna temperatura robocza 70 °C
Maksymalne ciśnienie robocze 3,0 bar
Klasa ochrony IP 20
Maksymalna temperatura otoczenia 40°C
Ciężar (pusty) 12 kg
Przyłącza R 1”
Wysokość 500 mm
Szerokość 360 mm
Głębokość 250 mm
Schemat z wymiarami
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie systemu z pompą ciepłaSystemy z pompą ciepła Vaillant
Podczas projektowania instalacji z pompą ciepła należy uwzględnić wzajemny wpływ parametrów układu. Dla uzyskania wysokiej efek-
tywności oraz dużego udziału energii odnawialnej projektując nową instalację należy stosować odbiorniki ciepła niskotemperaturowe, np.
ogrzewanie podłogowe lub ścienne z zalecaną obliczeniową temperaturą zasilania do 35 oC. Możliwa jest również współpraca pompy cie-
pła z obiegiem grzejnikowym lub układem mieszanym, ponieważ maksymalna temperatura zasilania wynosi od 43 do 63 oC (w zależności
od temperatury zewnętrznej).
Pompa ciepła aroTHERM może być również stosowana na etapie modernizacji istniejącej instalacji, np. dla obniżenia kosztów eksploatacji
kotłowni zasilanych olejem opałowym czy gazem płynnym. W tym przypadku pompa ciepła pracuje w trybie biwalentnym równoległym lub
alternatywnym. Zapewnia wymaganą temperaturę zasilania i moc do ogrzania budynku, a poniżej punktu biwalencyjnego pompa ciepła
pracuje równolegle z kotłem lub wyłącza się.
Optymalną współpracę pompy ciepła z dodatkowym kotłem gazowym czy olejowym zapewnia kompaktowy zbiornik buforowy VWZ MPS
40. W takiej konfiguracji możliwe jest zasilanie instalacji przede wszystkim z pompy ciepła z ewentualnym, okresowym dogrzewaniem
wody w instalacji w chłodniejszym okresie sezonu grzewczego. Do optymalnego wykorzystania energii odnawialnej na potrzeby przygoto-
wania ciepłej wody i zapewnienia wysokiego komfortu korzystnym rozwiązaniem jest zastosowanie pojemnościowych podgrzewaczy wody
z serii geoSTOR VIH RW 400 B lub auroSTOR VIH S wyposażonych w dwie wężownice. Pompa ciepła zasila poprzez dolną wężownicę
całą pojemność podgrzewacza, a kocioł w razie potrzeby dogrzewa jedynie górną część podgrzewacza zapewniając optymalny komfort
również w najchłodniejszym okresie.
Projektowanie systemu z pompą ciepłaSystemy z pompą ciepła Vaillant
Tryby pracy pomp ciepła
W zależności od rodzaju budynku, rodzaju instalacji i zastosowa-
nych dodatkowych źródeł ciepła można rozróżnić kilka trybów
pracy pompy ciepła:
Monowalentny tryb pracy
Pompa ciepła jest jedynym źródłem ciepła do ogrzewania i przy-
gotowywania c.w.u. Źródło energii cieplnej musi być wymiarowane
do całorocznej pracy systemu z uwzględnieniem zmienności mocy
oraz maksymalnej temperatury zasilania. Tryb monowalentny jest
możliwy do osiągnięcia w budynkach o niskim zapotrzebowaniu
na ciepła wyposażonych w system grzewczy niskotemperaturowy.
Jest to tryb charakterystyczny dla pomp ciepła solanka-woda i
woda-woda.
Monoenergetyczny tryb pracy
Budynki nowe i energooszczędne
Zaopatrywanie systemu w energię cieplną następuje za pomocą
dwóch źródeł ciepła zasilanych tym samym nośnikiem, energią
elektryczną. W takim przypadku pompa ciepła aroTHERM współ-
pracuje z modułem hydraulicznym VWZ MEH 61 wyposażonym w
grzałkę elektryczną o mocy maksymalnej 6 kW. Grzałka elektrycz-
na modułu stanowi szczytowe źródło ciepła uruchamiane przez
sterownik systemowy dla uzyskania wymaganej mocy lub tempe-
ratury zasilania w trakcie najchłodniejszych dni. Instalacja powinna
zostać zaprojektowana tak, by udział pracy grzałki elektrycznej był
jak najkrótszy. Pompa ciepła powinna zapewnić wymaganą moc i
temperaturę zasilania c.o. najmniej do temperatury zewnętrznej -5
do – 7 oC.
Przykład zastosowania trybu monoenergatycznego – budownictwo
nowe i energooszczędne.
Tryb monoenergetyczny stosuje się najczęściej w budynkach
nowych i energooszczędnych, gdzie straty ciepła budynku są na
tyle małe, że moc pompy ciepła jest wystarczająca niejednokrotnie
nawet do -10 czy – 12 oC. Dopiero poniżej tej wartości załącza się
grzałka elektryczna.
Dodatkowo w instalacji z pompą ciepła w nowym budynku stosuje
się głównie ogrzewanie podłogowe lub ścienne o temperaturze
zasilania do 35 oC, przez co pompa ciepła zapewnia wymaganą
temperaturę zasilania nawet do temperatury zewnętrznej – 20 C.
Biwalentny równoległy tryb pracy
Modernizacja instalacji i nowe budynki o dużym zapotrzebowaniu
na ciepło
W tym trybie oprócz pompy ciepła aroTHERM do pokrywania strat
ciepła zainstalowane jest drugie źródło ciepła wykorzystujące inny
nośnik energii niż prąd. Drugie źródło ciepła dołącza się do pokry-
wania strat ciepła od określonej temperatury zewnętrznej, np. -3
czy – 7 oC i pracuje równolegle z pompą ciepła. Jest to charaktery-
styczny tryb pracy dla modernizacji instalacji, w której pracuje ko-
cioł zasilany olejem opałowym czy gazem płynnym. Zastosowanie
pompy ciepła ma w takim przypadku na celu zredukowanie czasu
pracy droższego w eksploatacji źródła ciepła i obniżenie kosztów
ogrzewania budynku. Ten tryb pracy stosuje się również w nowym
budownictwie w przypadku, gdy straty ciepła budynku są znacznie
większe od mocy pompy ciepła i gdy nie ma możliwości wykorzy-
stania tańszych nośników energii, np. gazu ziemnego.
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Biwalentny, częściowo równoległy tryb pracyModernizacja instalacji z wymaganą okresowo wysoką temperatu-
rą zasilania.
Do nastawionej temperatury zewnętrznej jedynie pompa ciepła
dostarcza niezbędnej energii cieplnej. Poniżej tej wartości,
dołącza się drugie źródło ciepła. Jeżeli temperatura zasilania
pompy ciepła jest za niska w stosunku do potrzeb instalacji
wówczas pompa ciepła zostaje wyłączona, aż do ponownego
wzrostu temperatury zewnętrznej. Do tego czasu drugie źródło
ciepła samodzielnie dostarcza wymaganą moc do zasilania
instalacji.
Ten tryb pracy jest charakterystyczny dla modernizacji
istniejącej instalacji z drogim w eksploatacji źródłem ciepła i
wysoką obliczeniową temperaturą zasilania.
Biwalentny alternatywny tryb pracyModernizacja instalacji z wysoką temperaturą zasilania
W tym przypadku pompa ciepła pracuje samodzielnie do okre-
ślonej temperatury zewnętrznej, przy której jest jeszcze w stanie
zapewnić wymaganą temperaturę zasilania. Poniżej temperatury
biwalencyjnej, np. -3 oC pompa ciepła wyłącza się, a instalację zasi-
la inne źródło ciepła, np. kocioł. Jest to tryb pracy charakterystycz-
ny dla instalacji o wysokiej obliczeniowej temperaturze zasilania,
którą pompa ciepła jest w stanie osiągnąć jedynie do temperatury
zewnętrznej biwalencyjnej. Mimo w warunkach klimatu Europy
Środkowej możliwe jest w tym trybie często pokrycie do 60-70 %
potrzeb energetycznych budynku za pomocą pompy ciepła.
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie systemu z pompą ciepłaProces projektowania systemu z pompą ciepła powietrze/woda.
Pompy ciepła powietrze/woda w zależności od potrzeb zapewniają moc grzewczą do ogrzewania i przygotowywania c.w.u. Do tego
ważne jest przede wszystkim wyliczenie zapotrzebowania na ciepło, określenie wymaganej temperatury zasilania i punktu biwalen-
cyjnego.
Określenie projektowej temperatury zewnętrznej Θ
e
Projektowe obciążenie cieplne
Określenie zapotrzebowania na c.w.u.
Zalecenie: ewentualne określenie wymaga-nego nadmiaru mocy na potrzeby c.w.u. lub
okresowej blokady pracy pompy ciepła.
Określenie projektowej temperatury zasilania
Określenie temperatury biwalencyjnej
Wybór pompy ciepła
Wybór numeru schematu hydraulicznego
z normy PN-EN 12831
szacunkowo
według normy PN-EN 15450
szacunkowo
dodatek w przypadku okresowej blokady pracypompy ciepła przez dostawcę energii
Dodatek mocy na potrzeby c.w.u.
≤ 35°C nowe budownictwo
max. 55°C stare budownictwo
> 55 °Cw przypadku biwaletnego, częściowo równoległego
lub biwalentnego alternatywnego trybu pracy
*) Uwaga: zastosowanie dodatków mocy (tylko zalecenie) może pro-wadzić do przewymiarowania systemu z pompą ciepła
Na powyższym schemacie wymieniono poszczególne etapy projektowania systemu oraz odpowiednie normy i wartości orientacyjne.
według normy PN-EN 12831
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie systemu z pompą ciepła
Określenie projektowej temperatury zewnętrznejProjektowa temperatura zewnętrzna jest niezbędna do wyli-
czenia strat ciepła do otoczenia. Obliczeniową temperaturę
zewnętrzną określa się za pomocą tabeli i mapy stref klimatycz-
nych w normie PN-EN 12831.
Określenie projektowego obciążenia cieplnegoPodstawą wymiarowania źródła ciepła, odbiorników, rur i armatury
jest zawsze określenie projektowego obciążenia cieplnego na pod-
stawie normy PN-EN 12831 – „Instalacje ogrzewcze w budynkach.
Metoda obliczania projektowego obciążenia cieplnego”
Projektowe obciążenie cieplne oznacza moc, jaką należy do-
starczyć do budynku dla osiągnięcia wymaganej temperatury
wewnętrznej przy projektowej temperaturze zewnętrznej. Na tej
podstawie określa się wymaganą wielkość odbiorników ciepła w
poszczególnych pomieszczeniach oraz wielkość rur, armatury oraz
wymaganą moc pompy ciepła.
Przy czym dla zapewnienia poprawnej pracy instalacji z pompą
ciepła wymagane jest również wyregulowanie hydrauliczne insta-
lacji w celu zapewnienia wymaganego przepływu czynnika przez
poszczególne odbiorniki i samą pompę ciepła.
Określenie projektowego obciążenia cieplnegoJeżeli system z pompą ciepła ma dostarczyć energię do przygoto-
wania ciepłej wody wówczas należy zastosować odpowiedni rodzaj
podgrzewacza pojemnościowego oraz przewidzieć ewentualny
naddatek mocy na ten cel.
Wymaganą wielkość i rodzaj podgrzewacza wody oraz naddatek
należy określić po ustaleniu zapotrzebowania na ciepłą wodę.
W tym celu należy określić rodzaj i ilość punktów poboru ciepłej
wody oraz ilość użytkowników i ich preferencje w zakresie sposobu
korzystania z ciepłej wody. Dodatkowo należy uwzględnić ewentu-
alną instalację cyrkulacji c.w.u. i zużycie energii z tym związane.
Na podstawie zebranych danych należy określić wymaganą war-
tość współczynnika zapotrzebowania N. Wartość ta zależy od ilości
użytkowników oraz rodzaju i ilości punktów poboru c.w.u. Zazwy-
czaj przyjmuje się średnio 3,5 osoby na jedno mieszkanie z jedną
wanną i dwoma innymi punktami poboru. To odpowiada wartości
N = 1 (normalne mieszkanie).
Po określeniu wymaganej wartości współczynnika N należy dobrać
wielkość podgrzewacza, który zapewni odpowiednią wydajność.
W dokumentacji podgrzewacza jest ona opisywana za pomocą
współczynnika NL. Przy czym należy brać pod uwagę wydajność
podgrzewacza we współpracy z pompą ciepła lub z kotłem jeśli
będzie występował w danej instalacji.
Przy projektowaniu systemów z pompą ciepła należy przestrzegać
normy PN-EN 15450 – „Instalacje ogrzewcze w budynkach - Projek-
towanie instalacji centralnego ogrzewania z pompami ciepła.
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie systemu z pompą ciepła
Określenie projektowego obciążenia cieplnegoWraz ze spadającym zapotrzebowaniem budynków na energię
do ogrzewania udział potrzeb energetyczny w zakresie przygoto-
wania ciepłej wody użytkowej staje się coraz ważniejszy. W słabo
izolowanych domach zapotrzebowanie na c.w.u. niewielką rolę,
wraz ze wzrostem standardu energetycznego budynków i coraz
lepszą izolacyjnością budynków straty ciepła w budynkach są
coraz niższe. Natomiast zapotrzebowanie na ciepłą wodę i energię
do tego celu jest niezmienne, a czasem nawet wyższe niż w starym
budownictwie. Rośnie, więc udział zużycia energii na potrzeby
c.w.u. na tle całkowitych potrzeb energetycznych budynku. Często
zużycie energii na potrzeby c.w.u. stanowi 1/3 lub więcej potrzeb
budynków. Dlatego ważna jest dbałość efektywność przygotowania
c.w.u. i zapewnienie odpowiedniego komfortu.
W przypadku pompy ciepła aroTHERM do wyboru są różne roz-
wiązania hydrauliczne przygotowania c.w.u. Cztery najważniejsze
metody to:
1 Podgrzewanie zasobnika monowalentnego geoSTOR VIH RW
300 lub VDH 300/2 za pomocą pompy ciepła aroTHERM i modułu
hydraulicznego z grzałką elektryczną VWZ MEH 61. W razie potrze-
by stosując zasobnik biwalentny geoSTOR VIH RW 400 B istnieje
możliwość wykorzystania do przygotowania ciepłej wody również
energii słonecznej.
2 W modernizowanej instalacji jednym z przyjmowanych wariantów
jest podłączenie pompy ciepła tylko do wspomagania ogrzewania
i pozostawienie istniejącego sposobu przygotowania ciepłej wody
bez zmian.
3 Korzystniejszym wariantem podczas modernizacji instalacji jest
jednak zastosowanie zasobnika biwalentnego geoSTOR VIH RW
400 B lub auroSTOR VIH S i zapewnienie wstępnego podgrzewu
wody przez pompę ciepła z możliwością automatycznego dogrze-
wania wody za pomocą kotła, np. w przypadku skrajnie niskich
temperatur na zewnątrz lub w przypadku wymaganej wysokiej
temperatury c.w.u. Pompę ciepła aroTHERM podłącza się w tym
przypadku do dolnej wężownicy, za pomocą której podgrzewa ona
całą pojemność zasobnika do 50 oC. Kocioł zasila górną wężow-
nicę zasobnika zapewniając w ten sposób możliwość uzyskania
wyższej temperatury c.w.u.
4 Wykorzystanie zbiornika buforowego allSTOR oraz modułu świe-
żej wody VPM W. Rozwiązanie to pozwala połączyć komfort jaki
daje możliwość zakumulowania znacznej ilości energii do przygoto-
wania ciepłej wody z bezpieczeństwem jakie zapewnia higieniczny,
przepływ sposób podgrzewu ciepłej wody w module świeżej wody.
W wariancie tym istnieje również możliwość łatwiej integracji kilku
źródeł ciepła, np. pompy ciepłą, kotła, kominka z płaszczem wod-
nym czy kolektorów słonecznych i wykorzystania ich zarówno do
zasilania instalacji c.o. jak i przygotowania ciepłej wody.
Środki ochrony przed bakteriami LegionellaDla zapewnienia bezpiecznej eksploatacji systemu przygotowania
ciepłej wody podczas projektowania, montażu, eksploatacji i kon-
serwacji należy przestrzegać obowiązujących przepisów, wytycz-
nych i norm technicznych.
Najważniejsze jest przede wszystkim przestrzeganie zasad po-
zwalających zminimalizować ryzyko rozwoju bakterii termofilnych
z rodziny Legionella:
- regularne podgrzewanie c.w.u. w zasobniku przynajmniej do
60°C,
przynajmniej 1 x dziennie zapewniając jednocześnie przepływ wody
w instalacji cyrkulacji c.w.u.
instalacja c.w.u. nie powinna być nadmierne rozgałęziona. Należy
unikać przede wszystkim stosowania odgałęzień, z których woda
byłaby pobierana bardzo rzadko. W takich przypadkach należy roz-
ważyć zastosowanie miejscowych podgrzewaczy wody do zasilania
odbiorników użytkowanych sporadycznie.
należy zapewnić również możliwości późniejszego czyszczenia i
dezynfekcji elementów instalacji ciepłej wody użytkowej.
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie systemu z pompą ciepła
Określenie optymalnej mocy pompy ciepłaParametry wymagane do doboru pompy ciepła
Najważniejsze parametry niezbędne do optymalnego skonfiguro-
wania instalacji to:
projektowe obciążenie cieplne budynku
projektowa temperatura zasilania
Potrzebna moc grzewcza pompy ciepła
Całkowita moc grzewcza, którą zapewnia pompa ciepła składa się z
następujących części:
projektowe obciążenie cieplne
dodatek mocy na potrzeby przygotowania c.w.u.
ewentualny dodatek mocy uwzględniający okresową blokadę pracy
pompy ciepła przez dostawcę energii elektrycznej.
Pompa ciepła jest wymiarowana w taki sposób, by przy projektowej
temperaturze zewnętrznej zapewniła odpowiednią ilość energii do
ogrzania budynku i przygotowania ciepłej wody pracując przez całą
dobę. Do wyliczenia wymaganej mocy od tych 24 godzin odejmuje
się czas niezbędny do przygotowania c.w.u. i ewentualnie również
czas blokady ze strony dostawcy energii. Na tej podstawie określa
się czas ja pompy ciepła może pracować, by dostarczyć niezbędną
ilość energii do ogrzania budynku.
Wybór optymalnej mocy
Ponieważ temperatury źródła ciepła podlegają silnym wahaniom,
pompy ciepła powietrze/woda nie mogą zapewniać stałej mocy
cieplnej i temperatury wyjściowej w całym zakresie temperatury
zewnętrznej (-20 do 20°C). Dlatego w celu optymalnego wymiaro-
wania systemu należy zwrócić uwagę na następujące kwestie:
moc grzewczą pompy ciepła punkt biwalencyjny dla pracy pompy
ciepła z wysoką efektywnością możliwości uzyskania wymaga-
nej temperatury zasilania Biorąc pod uwagę wyżej wymienione
parametry za pomocą wykresy mocy pomp ciepła – uwzględniając
pole pracy urządzenia – można wybrać odpowiedni model pompy
ciepła.
Określenie projektowej temperatury zasilaniaNajkorzystniejszym rozwiązaniem jest zastosowanie pompy ciepła
aroTHERM z ogrzewaniem podłogowym lub ściennym. Pozwala
ono dostarczyć do budynku niezbędną ilość energii przy niskiej
temperaturze zasilania, a więc z wysoką efektywnością. Zaleca
się projektowanie instalacji grzewczej z temperaturą zasilania do
45°C. W razie potrzeby, np. w przypadku modernizacji instalacji
pompa ciepła aroTHERM może pracować (w zależności od tempe-
ratury zewnętrznej) z temperaturą zasilania do 63°C.
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie systemu z pompą ciepła
Wymiarowanie chłodzeniaChłodzenie
Przystępując do projektowania instalacji chłodzenia w budyn-
ku należy w pierwszej kolejności rozważyć możliwości redukcji
obciążenia chłodniczego w budynku. Stosując w tym celu odpo-
wiednie osłony przed nadmiernym nasłonecznieniem i wentylację z
odzyskiem ciepła można skutecznie zredukować zużycie energii na
potrzeby chłodzenia pomieszczeń.
Chłodzenie pomieszczeń za pomocą podłogi
Chłodzenie podłogą jest częścią oszczędnego systemu, którego
zastosowanie dzisiaj umożliwia stosowana izolacja termiczna
domów. Skuteczna izolacja termiczna i ogrzewanie podłogowe
przystosowane do dodatkowej funkcji chłodzenia są gwarancją
bezawaryjnej eksploatacji systemu.
Powierzchnią chłodniczą jest podłoga, dzięki czemu można
osiągnąć polepszenie komfortu w porównaniu z niechłodzonymi
pomieszczeniami mieszkalnymi. Dzięki dużej powierzchni
wymiany ciepła uzyskuje się wyraźne obniżenie temperatury w
pomieszczeniach.
Możliwa moc chłodzenia zależy przy tym od odległości ułożenia
przewodów rurowych, od pokrycia przewodów rurowych
betonem ani od materiału pokrycia podłogi. Gdy odległość
ułożonych przewodów rurowych ulegnie zmniejszeniu, zwiększa
się moc chłodzenia. Do chłodzenia za pomocą podłogi dobrze
nadają się dzisiejsze systemy podłogowe, w przypadku, których
odległość ułożonych przewodów rurowych wynosi 10 cm.
Ważnym czynnikiem dla wymiany ciepła jest pokrycie podłogi.
Podłoga z dywanem istotnie obniża moc chłodzenia w porówna-
niu z podłogą wyłożoną płytkami.
Chłodzenie za pomocą klimakonwektorów
Rozwiązaniem zapewniającym skuteczne chłodzenie
pomieszczeń w okresie letnim i ogrzewanie w okresie zimowym
jest zastosowanie klimakonwektorów. Zarówno w okresie letnim
jak i zimowym klimakonwektory są zasilane wodą chłodzoną/
podgrzewaną przez pompę ciepła.
Temperatury w obiegu chłodniczym można przy tym regulować
ręcznie lub za pomocą odpowiedniego regulatora ogrzewania.
W przypadku stosowania klimakonwektorów do chłodzenia
pomieszczeń pompa ciepła może być wymiarowana na
wymaganą moc chłodzenia budynku. Wyboru pompy ciepła do-
konuje się na podstawie projektowego obciążenia chłodniczego.
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie systemu z pompą ciepła
Granice zastosowania w trybie ogrzewania
Legenda
1 granice zastosowania w trybie ogrzewania i przygotowania
c.w.u.
2 granice zastosowania w trybie przygotowania c.w.u.
A temperatura wody
B temperatura powietrza
Legenda
A temperatura wody
B temperatura powietrza
Granice zastosowania w trybie chłodzenia
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie systemu z pompą ciepłasystemu z pompą ciepła
Emisja hałasuW odróżnieniu od pomp ciepła solanka/woda i woda/woda w przy-
padku pompy ciepła powietrze/woda podczas projektowania należy
brać pod uwagę emisję hałasu.
Do oceny emisji hałasu wykorzystuje się poziom mocy akustycznej
oraz poziom ciśnienia akustycznego. Na emisję hałasu mają wpływ
następujące elementy systemu i parametry, dlatego należy je brać
pod uwagę podczas projektowania.
– pompa ciepła
– własności emisji dźwięku
– przenoszenie dźwięku w atmosferze
– przenoszenie dźwięku w materiale stałym
– warunki instalacji
– instalacja w przestrzeni zewnętrznej
– otoczenie
– rozprzestrzenianie się dźwięku w wewnątrz budynku
– emisja hałasu w kierunku budynków sąsiednich
Obniżenie poziomu akustycznego w zależności od odległości
Przeliczenie poziomu mocy akustycznej na poziom ciśnienia aku-
stycznego:
W zależności od warunków otoczenia poziom ciśnienia akustycz-
nego w odległości 1 m ma o około 5 dB(A) - 8 dB(A) niższą wartość
niż poziom mocy akustycznej.
Typ obszaru
Dozwolony maksymalny poziom ciśnienia akustycznego w dB(A)
dzień noc
szpitale, uzdrowiska 45 35
szkoły, domy starców 45 35
przedszkola, parki 55 55
zamknięte obszary mieszkalne 50 35
otwarte obszary mieszkalne 50 40
małe osiedla 55 40
specjalne obszary mieszkalne 60 40
obszary centralne 65 50
obszary wiejskie 60 45
obszary mieszane 60 45
strefy komercyjne 65 50
strefy przemysłowe 70 70
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie systemu z pompą ciepłasystemu z pompą ciepła
Emisja hałasuOdbijanie dźwięku w środowisku zewnętrznym
Przy instalacji pompy ciepła powietrze/woda w przypadku nie-
sprzyjających okoliczności może dojść do podwyższenia poziomu
ciśnienia akustycznego. Podobnie niektóre materiały jak beton,
płytki lub asfalt mogą prowadzić wskutek odbijania dźwięku do
podwyższenia poziomu ciśnienia akustycznego.
W odróżnieniu od montażu urządzenia w terenie otwartym poziom
ciśnienia akustycznego wzrasta przede wszystkim w przypadku
dużej liczby sąsiadujących powierzchni pionowych.
Najniższe ciśnienie akustyczne uzyskamy montując jednostkę
w otwartym terenie, wyższe w przypadku montażu przy ścianie
budynku, a najwyższe dla montażu w wewnętrznym narożniku jak
to pokazano na rysunku. Przedstawia on zmiany poziomu ciśnienia
akustycznego w dB(A) w zależności od usytuowania urządzenia.
Poszczególnym rodzajom montażu przypisano odpowiednie warto-
ści współczynnika lokalizacji Q.
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie systemu z pompą ciepłasystemu z pompą ciepła
Emisja hałasuSposoby obniżenia hałasu
Powierzchnie porośnięte roślinnością (np. trawnik lub zarośla)
mogą wyraźnie obniżyć poziom ciśnienia akustycznego. Przeszko-
dy budowlane (np. płoty, murki, palisady itd.) mogą ograniczyć
bezpośrednie rozprzestrzenianie się hałasu.
Przy instalacji pompy ciepła powietrze/woda należy wziąć pod
uwagę następującą kwestię: miejsce instalacji pompy ciepła powie-
trze/woda nie powinno znajdować się bezpośrednio pod oknami
pomieszczeń wrażliwych na hałas.
Funkcja ograniczania hałasu
System jest wyposażony w funkcję ograniczania hałasu, która
umożliwia obniżenie prędkości obrotowej sprężarki w trybie pracy
Rozprzestrzenianie się dźwięku wewnątrz budynkuRozprzestrzenianie się dźwięku pompy ciepła wewnątrz budynku
zależy od miejsca instalacji pompy ciepła, od akustycznych własno-
ści izolacyjnych ścian pomieszczenia, stropu i podłogi. Należy brać
pod uwagę zarówno rozprzestrzenianie się dźwięku w powietrzu,
jak i materiałach stałych.
W przypadku ścian o gęstości poniżej 200 kg/m2, w przypadku lek-
nocnej, co pozwala zredukować emisję hałasu.
W regulatorze systemowym calorMATIC 470/4 można nastawić aż
trzy przedziały czasowe dla ograniczania hałasu. Podczas takiego
przedziału czasowego poziom ciśnienia akustycznego pompy cie-
pła ulegnie obniżeniu za pomocą redukcji liczby obrotów sprężarki
o około 3 dB.
Możliwość ograniczenia prędkości obrotowej sprężarki ma na celu
przede wszystkim zapewnienie pola manewru w trudnych warun-
kach w terenie (wrażliwi sąsiedzi, względnie zwarta zabudowa z
niekorzystną ekspozycją itp.). Jeżeli tę rezerwę wykorzystano już
w fazie projektowania, w późniejszym terminie nie dysponujemy
już możliwościami redukcji poziomu hałasu.
Dla pompy ciepła aroTHERM przy projektowaniu bierze się pod
uwagę następujące poziomy mocy akustycznej (w trybie ogrzewa-
nia).
kich ścian budowlanych a przede wszystkim w przypadku ścian sta-
wianych na sucho do instalacji pompy ciepła przed ścianą należy
zastosować ramę montażową, aby zapobiec drganiom i wynikającej
z nich emisji dźwięku. Ramę montażową należy zamocować do
muru jedynie przy podłodze i stropie dla minimalizacji drgań. Pom-
pa ciepła nie powinna być instalowana w bezpośrednim pobliżu
pomieszczeń wrażliwych na hałas (np. sypialnie, pokój dzienny).
VWL 85/2 Odległość od pompy ciepła w m
moc v %moc
akustyczna w dB(A)
Współczynnik lokalizacji Q
1 2 3 4 5 6 8 10 12 15
poziom ciśnienia akustycznego w dB(A)
100 60
2 52 46 42 40 38 36 34 32 30 28
4 55 49 45 43 41 39 37 35 33 32
8 58 52 48 46 44 42 40 38 36 35
VWL 115/2 Odległość od pompy ciepła w m
moc v %moc
akustyczna w dB(A)
Współczynnik lokalizacji Q
1 2 3 4 5 6 8 10 12 15
poziom ciśnienia akustycznego w dB(A)
100 60
2 57 51 47 45 43 41 39 37 35 33
4 60 54 50 48 46 44 42 40 38 37
8 63 57 53 51 49 47 45 43 41 40
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie miejsca instalacji
Ochrona systemu z pompą ciepła przed zamarzaniemDla zminimalizowania strat ciepła z instalacji zaleca się montaż
pompy ciepła aroTHERM jak najbliżej budynku izolując odpowied-
nio przewód zasilający i powrotny.
Pompa ciepła jest wyposażona w funkcję ochrony przed zamarza-
niem, która włączy pompę obiegową pompy ciepła wtedy, gdy tem-
peratura zasilania lub powrotu spadnie poniżej wartości krytyczną.
Dzięki temu układ hydrauliczny pompy ciepła będzie zasilany
energią z instalacji grzewczej. Jeżeli temperatura w pompie ciepła
nie wzrośnie po 5 minutach powyżej 7°C, pompa ciepła uruchomi
się i będzie działać do momentu aż nie osiągnie temperatury 7°C.
Dodatkowe sposoby ochrony pompy ciepła aroTHERM przed
zamrożeniem.
Przystępując do projektowania instalacji z pompą ciepła aroTHERM
należy wybrać jeden ze sposobów ochrony obiegu pompy ciepła
przed zamrożeniem. Działania te należy podjąć mając na uwadze
występujące okresowo przerwy w dostawie prądu i możliwość
zamrożenia pompy ciepła w tym czasie.
Systemy z pompą ciepła bez modułu wymiennika ciepła
W przypadku nowej instalacji można rozważyć możliwość napeł-
nienia całego systemu płynem niezamarzającym. Należy przy tym
przestrzegać wymagań dla płynów stosowanych w instalacjach
grzewczych.
Systemy z pompą ciepła z modułem wymiennika ciepła
Drugim rozwiązaniem jest zastosowanie modułu wymiennika ciepła
VWZ MWT 150 wyposażonego w wymiennik ciepła pompę obiegu
grzewczego, zawór bezpieczeństwa oraz zawory napełniające.
Po zastosowaniu modułu wymiennika ciepła obieg pompy ciepła
napełniamy płynem niezamarzającym, a pozostałą część instalacji
wodą.
Należy przy tym przestrzegać wymagań dla płynów stosowanych w
instalacjach grzewczych.
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie miejsca instalacjiWymagania dla wody lub płynów stosowanych w insta-
lacji– 35 –
Modyfikacja wody grzewczej
Uwaga!
Ryzyko szkód rzeczowych przy modyfikacji wody grzewczej za po-
mocą nieodpowiednich środków chroniących przed zamarzaniem i
korozją!
Środki chroniące przed zamarzaniem i korozją mogą powodować
spadek efektywności pracy instalacji, hałas w trybie ogrzewania i
ewentualnie inne szkody.
Nie stosować nieodpowiednich środków chroniących przed zama-
rzaniem i korozją.
Modyfikacja wody grzewczej za pomocą substancji dodatkowych
może powodować szkody rzeczowe. W przypadku prawidłowego
zastosowania poniżej wymienionych preparatów w urządzeniach
Vaillant dotychczas nie zostały zarejestrowane żadne oznaki nieto-
lerancji.
przy stosowaniu poniższych preparatów należy bezwarunkowo
przestrzegać instrukcji producenta danego środka
Uwaga
Za ewentualny niekorzystny wpływ poszczególnych preparatów
na pozostałe elementy ani za ich skuteczność Vaillant nie ponosi
żadnej odpowiedzialności.
Dodatki do czyszczenia instalacji (wymagane dokładne wypłukanie
instalacji w celu usunięcia dodatków po oczyszczeniu instalacji)
Fernox F3
Sentinel X 300
Sentinel X 400
Dodatki zabezpieczające instalację przed korozją i powstawaniem
osadów ( do stałej obecności w systemie)
Fernox F1
Fernox F2
Sentinel X 100
Sentinel X 200
Dodatki do ochrony przed zamarzaniem (do stałej obecności w
systemie)
Fernox HP 15 lub HP15c
Sentinel X 500
Dopuszczalna twardość wody
Jeżeli lokalne przepisy i normy techniczne nie określają
wyższych wymagań, woda w instalacji grzewczej powinna
spełniać wymagania podane w poniższych tabelach:
Wymagany maksymalny poziom twardości wody
Całkowita moc grzewcza
kW
Całkowita twardość przy minimalnej powierzchni grzewczej źródła ciepła1)
20 l/kW mol/m3
> 20 l/kW < 50 l/kW
mol/m3
> 50 l/kW mol/m3
< 50 brak wymogu 2 2
< 3 2)
> 50 do 200 2 1,5 2
1) w przypadku specyficznej pojemności systemu (pojemność znamionowa w litrach/moc grzewcza; w przypadku systemów z kilkoma źródłami ciepła
używa się najniższej mocy grzewczej). Dane te obowiązują jedynie do sześciokrotności pojemności systemu dla wody napuszczonej i uzupełnianej.
Jeżeli przekroczona zostanie trzykrotność pojemności systemu, woda, tak samo jak w przypadku spadku poniżej wartości granicznej podanej w tabeli, musi zostać zmodyfikowana według instrukcji w normie VDI (zmiękczyć, odsolić,
ustabilizować lub odkamienić)2) w przypadku systemów zasilanych za pomocą grzałki elektrycznej
Pozostałe parametry Własności wody
Własności wody grzewczej
Jednostkaz niską
zawartością soliz wysoką
zawartością soli
przewodnictwo elektryczne przy
25°CμS/cm < 100 100 … 1.500
wygląd —bez substancji ulegających
sedymentacji
wartość pH przy 25°C
— 8,2 … 10,01) 8,2 … 10,01)
tlen mg/L < 0,1 < 0,02
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie miejsca instalacji
Wybór miejsca instalacjiNależy przestrzegać obowiązujących przepisów.
Pompę ciepła należy zainstalować na zewnątrz budynku.
Nie instalować pompy ciepła:
w pobliżu źródła ciepła,
w pobliżu substancji łatwopalnych,
w pobliżu otworów wentylacyjnych budynków sąsiednich,
pod drzewami liściastymi, których liście opadają na zimę.
Przy instalacji pompy ciepła należy brać pod uwagę następujące
punkty:
przeważający kierunek wiatru,
emisja hałasu wentylatora i sprężarki,
wpływ wizualny na otoczenie.
Należy unikać miejsc, w których na wyjście powietrza z tej pompy
ciepła działa silny wiatr.
Wentylator należy skierować poza pobliskie okna. Jeżeli to ko-
nieczne należy zainstalować osłonę tłumiącą hałas.
Pompę ciepła należy zainstalować na jednej z następujących
podpór:
płyta betonowa,
belka stalowa T
blok betonowy.
Nie narażać pompy ciepła na działanie zapylonego i powodującego
korozję powietrza.
Nie instalować pompy ciepła w pobliżu szybów wentylacyjnych.
Należy przygotować ułożenie przewodów elektrycznych.
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie miejsca instalacji
Przygotowanie odpływu kondensatuKondensat jest odprowadzany z jednego miejsca pod pompą
ciepła.
Należy przygotować odpływ kondensatu do instalacji odwodnienio-
wej lub do podłoża żwirowego.
Wymagane odstępy montażowe
OdległośćTylko dla trybu
ogrzewaniaDla trybu ogrzewania i
chłodzenia
A >250 mm >250 mm
B >1000 mm >1000 mm
C >120 mm >300 mm
D >600 mm >600 mm
E >300 mm >300 mm
Należy przestrzegać wyżej wymienionych minimalnych odległości,
by zagwarantować dostateczny przepływ powietrza oraz by ułatwić
ewentualne prace konserwacyjne.
Należy zapewnić, by była wystarczająca ilość miejsca na instalację
rur instalacji grzewczej.
W przypadku, gdy pompa ciepła jest instalowana w rejonie,
w którym opady śniegu są obfite należy zapewnić, by wokół pompy
ciepła nie gromadził się śnieg oraz by były przestrzegane wyżej
wymienione odległości minimalne.
6 Projektowanie miejsca instalacji
Przygotowanie odpływu kondensatu
Wymagane odstępy montażowe
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Układ sterowania
Regulator calorMATIC 470/4
Niezbędnym elementem systemu grzewczego/chłodzącego z
pompą ciepła jest sterownik pogodowy calorMATIC 470/4. Jest to
sterownik systemowy, który mam możliwość zarządzania w jednym
systemie pompą ciepła aroTHERM, kotłem gazowym czy olejowym
Vaillant, systemem solarnym oraz centralą wentylacyjną z odzy-
skiem ciepła recoVAIR. Dostępne funkcje sterownika calorMATIC
470:
szeroki wyświetlacz tekstowy
łatwe uruchomienie za pomocą asystenta instalacji
złącze komunikacyjne do sterowania elementami instalacji (eBUS)
program tygodniowy
funkcja letnia
funkcja party
program wakacyjny
jednorazowe napełnianie zasobnika poza zaprogramowanym
czasem
1 dzień poza domem
sterowanie pompą cyrkulacji c.w.u.
termiczna dezynfekcja zasobnika
graficzny prezentacja uzysku solarnego (w połączeniu z VR 68/3)
funkcja suszenia wylewki
funkcja triVAI do optymalnego sterowania załączaniem poszcze-
gólnych źródeł ciepła w systemach hybrydowych
funkcja chłodzenia
czujnik wilgotności do kontroli punktu rosy w trybie chłodzenia
funkcja osuszania (w połączeniu z modułem sterowania VWZ AI lub
z modułem hydraulicznym VWZ MEH 61)
Możliwości konfiguracji z dodatkowymi modułami, urządzeniami:
z modułem VR 68/3 sterownik zarządza pracą systemu solarnego
z modułem VR 61/4 zapewnia możliwość sterowania pracą dwóćh
obiegów grzewczych (jednego bezpośredniego, drugiego ze zmie-
szaniem)
z kotłami gazowymi, olejowymi wyposażonymi w magistralę komu-
nikacyjną (eBUS)
Zestaw regulatora składa się z:
regulatora pogodowego calorMATIC 470/4
czujnika zewnętrznego
podstawki do montażu na ścianie
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Podstawowe informacje dotyczące projektowania sys-temu grzewczego zasilanego przez pompę ciepła aro-
THERMPompy ciepła aroTHERM zostały zaprojektowane do pracy z
maksymalną temperaturą zasilania 43°C do 63°C (w zależności
od temperatury zewnętrznej). Odróżniają się zatem zasadniczo
od kotłów gazowych czy olejowych, które mogą osiągać tempera-
turę zasilania nawet powyżej 80°C. W związku z tym projektując
instalację grzewczą i instalację przygotowania ciepłej wody należy
uwzględnić dostępne parametry pracy pompy ciepła.
Stosowanie ogrzewania powierzchniowego z temperaturą zasilania
≤ 35°C
W połączeniu z pompą ciepła najkorzystniejszym rozwiązaniem
jest zastosowanie ogrzewania płaszczyznowego, np. podłogowego
lub ściennego, które zapewnia możliwość dostarczenia niezbędnej
ilości energii do ogrzania budynku przy niskiej temperaturze wody.
Zalecane jest projektowanie instalacji z temperaturą zasilania do
35oC. Pozwala to uzyskać najwyższą efektywność pracy pompy
ciepła i najniższe koszty eksploatacji. Dodatkowo dla zapewnienia
optymalnej pracy należy zaprojektować instalację tak, by różnica
temperatury zasilania i powrotu nie przekraczała 5 - 7 K.
W przypadku braku możliwości zastosowania ogrzewania płaszczy-
znowego zaleca się projektowanie powierzchni grzejników tak, by
temperatura zasilania nie przekraczała 45°C.
Jeśli, szczególnie w przypadku modernizacji instalacji, niezbędne
będzie zapewnienie temperatury zasilania powyżej 63°C, wówczas
pompa ciepła musi współpracować z dodatkowym źródłem ciepła.
Wybór trybu pracy pompy ciepła
Budynki nowe i energooszczędne
Szczególnie w budynkach nowych o niskim zapotrzebowaniu na
ciepło najkorzystniejszym rozwiązaniem wydaje się wybór mono-
energetycznego trybu pracy. W tym przypadku ogromną większość
energii niezbędnej do ogrzewania budynku dostarcza pompa cie-
pła, a dodatkowa grzałka elektryczna pracuje jedynie w najchłod-
niejsze dni sezonu grzewczego. Zaletą tego rozwiązania jes prosty
montaż instalacji i brak potrzeby stosowania drugiego źródła ciepła
wykorzystującego inny nośnik energii.
Budynki modernizowane
W przypadku modernizacji dotychczasowego systemu ogrzewania
sensownym rozwiązaniem może być biwalentny tryb pracy pompy
ciepła w połączeniu z istniejącym kotłem. Dzięki zastosowanej w
sterowniku calorMATIC 470/4 funkcji sterowania triVAI załączanie
poszczególnych źródeł ciepła będzie następowało automatycznie
i z uwzględnieniem opłacalności pracy poszczególnych źródeł w
zależności od aktualnych parametrów.
Od strony hydraulicznej optymalnym rozwiązaniem jest w tym
przypadku zastosowanie zbiornika buforowego VWZ MPS 40 do
połączenia obu źródeł ciepła.
Rozprowadzenie ciepła i zaprojektowanie przyłącza obiegu grzew-
czego
Przy projektowaniu i instalacji systemów ogrzewania z ciepłą wodą
według normy EN 12828 należy zaprojektować w celu zapewnienia
ciśnienia następujące wyposażenie zabezpieczające:
manometr o zakresie ≥ 150 % maksymalnego ciśnienia roboczego
zawór bezpieczeństwa (przynajmniej DN 15, ciśnienie otwarcia 3
bar) na rurze zasilającej
naczynie wzbiorcze do utrzymania ciśnienia w instalacji
zawory napełniające i spustowe
Przy projektowaniu systemu z pompą ciepła należy przestrzegać
odpowiednich, norm i przepisów oraz stosownych instrukcji produ-
centa.
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie instalacji elektrycznej systemu z pompą ciepła aroTHERM
Podłączenie elektryczne dla taryfy standardowej (bez okresowej blokady pracy pompy ciepła)Do zasilania pomp ciepła w niektórych krajach istnieje możliwość wykorzystania tak zwanej podwójnej taryfy, w której sprężarka i grzałka
elektryczna są zasilane energią z tańszej taryfy, ale okresowo (w szczycie poboru prądu, do 3 x na dobę) dostawy prądu mogą być bloko-
wane.
Dokonując podłączenia należy uwzględniać wg jakiej taryfy ma być podłączona pompa ciepła: jednolitej czy specjalnej z podziałem na
zasilanie sprężarki, grzałki i pozostałego osprzętu.
Podłączenie elektryczne dla taryfy standardowej (bez okresowej blokady pracy pompy ciepła)
Przyłącze elektryczne 230 V
Legenda
1 zaciski w pompie ciepła do przyłączenia do sieci
2 urządzenie rozłączające
VWL 85/2 230 V VWL 115/2 230 V
zasilanie elektryczne 1/N/PE 230 V 50Hz 1/N/PE 230 V 50Hz
zabezpieczenie 16 A - Typ C lub D 20 A - Typ C lub D
zalecane rozmiary kabla 3G x 2,5 mm2 3G x 2,5 mm2
Legenda
1 zaciski w pompie ciepła do przyłączenia do sieci
2 urządzenie rozłączające
VWL 115/2 400 V
zasilanie elektryczne 3/N/PE 400 V 50Hz
zabezpieczenie 16 A - Typ C lub D
zalecane rozmiary kabla 5G x 2,5 mm2
VWL 155/2 400 V
zasilanie elektryczne 3/N/PE 400 V 50Hz
zabezpieczenie 16 A - Typ C lub D
zalecane rozmiary kabla 5G x 2,5 mm2
Przyłącze elektryczne 400 V
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Projektowanie instalacji elektrycznej systemu z pompą ciepła aroTHERM
Przyłącze elektryczne dla taryfy specjalnej (prąd z taryfą podwójną)
Legenda
1 zaciski w pompie ciepła do przyłączenia do sieci
2 urządzenie rozłączające
VWL 85/2 230 V VWL 115/2 230 V
zasilanie elektryczne 1/N/PE 230 V 50Hz 1/N/PE 230 V 50Hz
zabezpieczenie 16 A - Typ C lub D 20 A - Typ C lub D
zalecane rozmiary kabla 3G x 2,5 mm2 3G x 2,5 mm2
Legenda
1 zaciski w pompie ciepła do przyłączenia do sieci
2 urządzenie rozłączające
VWL 115/2 400 V
zasilanie elektryczne 3/N/PE 400 V 50Hz
zabezpieczenie 16 A - Typ C lub D
zalecane rozmiary kabla 5G x 2,5 mm2
VWL 155/2 400 V
zasilanie elektryczne 3/N/PE 400 V 50Hz
zabezpieczenie 16 A - Typ C lub D
zalecane rozmiary kabla 5G x 2,5 mm2
Przyłącze elektryczne 230 V Przyłącze elektryczne 400 V
Grupa: Źródła odnawialne
Model: aroTHERM VWL powietrze/woda
Mat
eria
ły p
roje
kto
we
aro
TH
ER
M V
WL
. JV
20
14.0
5. Z
zas
trze
żen
iem
zm
ian
.
Vaillantal. Krakowska 106 02-256 Warszawa tel.: +48 22 323 01 00 fax: +48 22 323 01 [email protected] www.vaillant.pl infolinia: 801 804 444