DEPARTAMENT KOMUNIKACJI I SYSTEMÓW...

N A J W Y S Z A I Z B A K O N T R O L I

DEPARTAMENT KOMUNIKACJI I SYSTEMW TRANSPORTOWYCH

KKT-41001/07 Nr ewid. 76/2008/P07070/KKT

Informacja o wynikach kontroli stanu technicznego i przygotowania kolejowych obiektw dworcowych do obsugi pasaerw

W a r s z a w a p a d z i e r n i k 2 0 0 8 r.

2

Akceptuj:

Wiceprezes

Najwyszej Izby Kontroli

Jacek Kocielniak

Misj Najwyszej Izby Kontroli jest dbao o gospodarno

i skuteczno w subie publicznej dla Rzeczypospolitej Polskiej

Wizj Najwyszej Izby Kontroli jest cieszcy si powszechnym autorytetem najwyszy organ kontroli pastwowej, ktrego raporty bd oczekiwanym i poszukiwanym rdem informacji dla organw wadzy i spoeczestwa

Informacja

o wynikach kontroli stanu technicznego i przygotowania

kolejowych obiektw dworcowych do obsugi pasaerw

Dyrektor Departamentu

Komunikacji i Systemw Transportowych

Krzysztof Wierzejski

Zatwierdzam:

Prezes

Najwyszej Izby Kontroli

Jacek Jezierski

Warszawa, dnia 7 padziernika 2008 r.

Najwysza Izba Kontroli ul. Filtrowa 57 00-950 Warszawa tel./fax: 0-xxxx-22-444-50-00

www.nik.gov.pl

3

Spis treci 1. Wprowadzenie................................................................................................................. 4 2. Podsumowanie wynikw kontroli ................................................................................. 5

2.1. Oglna ocena kontrolowanej dziaalnoci ................................................................. 5 2.2. Synteza wynikw kontroli ......................................................................................... 6 2.3. Uwagi kocowe i wnioski ......................................................................................... 9

3. Waniejsze wyniki kontroli.......................................................................................... 10 3.1. Charakterystyka stanu prawnego oraz uwarunkowa ekonomicznych

i organizacyjnych..................................................................................................... 10 3.1.1. Uwarunkowania prawne .............................................................................. 10 3.1.2. Uwarunkowania ekonomiczne i organizacyjne ........................................... 12

3.2. Istotne ustalenia kontroli ......................................................................................... 15 3.2.1. Stan techniczny i przygotowanie budynkw dworcowych do

obsugi pasaerw................................................................................... 15 3.2.2. Stan techniczny i przygotowanie dworcowej infrastruktury

liniowej do obsugi pasaerw................................................................ 26 3.2.3. Przygotowanie kolejowych obiektw dworcowych do obsugi

pasaerw pod wzgldem sanitarnym .................................................... 31 3.2.4. Przystosowanie infrastruktury dworcowej do obsugi osb

niepenosprawnych.................................................................................. 34 3.2.5. Realizacja wybranych wnioskw, sformuowanych po kontroli

zapewnienia porzdku i bezpieczestwa na obszarze kolejowym............................................................................................... 45

4. Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli ................................................. 49 4.1. Przygotowanie kontroli............................................................................................ 49 4.2. Postpowanie kontrolne i dziaania podjte po zakoczeniu kontroli..................... 49

5. Zaczniki ...................................................................................................................... 53 5.1. Wykaz skontrolowanych podmiotw oraz jednostek organizacyjnych

NIK, ktre przeprowadziy w nich kontrole ............................................................ 53 5.2. Wykaz organw, ktrym przekazano informacj o wynikach kontroli.................. 55 5.3. Sowniczek poj i definicji .................................................................................... 56 5.4. Wykaz aktw prawnych dotyczcych kontrolowanej dziaalnoci ......................... 57 5.5. Wykaz dworcw kolejowych poddanych kontroli .................................................. 58 5.6. Stopie niedostosowania poddanych ogldzinom kolejowych

obiektw dworcowych do obsugi pasaerw, w tym osb niepenosprawnych .................................................................................................. 62

5.7. Kryteria oceny przygotowania oglno -eksploatacyjnego dworcw kolejowych do obsugi pasaerw i wyniki bada ich speniania .......................... 65

5.8. Kryteria oceny dostosowania dworcw do potrzeb osb niepenosprawnych i wyniki bada ich speniania ................................................. 68

5.9. Zdjcia obrazujce stan techniczny i utrzymanie dworcw kolejowych............................................................................................................... 70

Wprowadzenie

4

1. Wprowadzenie Temat i numer kontrol i. Stan techniczny i przygotowanie kolejowych obiektw dworcowych do obsugi pasaerw. Nr P/07/070. Kontrola bya kontrol planowan, koordynowan podjt z wasnej inicjatywy NIK. Przeprowadzenie tej kontroli uzasadniay liczne sygnay w rodkach masowego przekazu o zym stanie przygotowania dworcw kolejowych w Polsce pod wzgldem technicznym i eksploatacyjnym do obsugi pasaerw, w tym osb niepenosprawnych.

Cel kontroli. Celem kontroli bya ocena przygotowania kolejowych obiektw dworcowych przez zarzdcw infrastruktury kolejowej i kolejowych przewonikw pasaerskich do obsugi pasaerw oraz dostpnoci infrastruktury kolejowej dla osb niepenosprawnych. Ocenie poddano rwnie wywizywanie si odpowiedzialnych podmiotw administracji rzdowej z zada zwizanych z przewozem osb niepenosprawnych transportem kolejowym.

Gwne zagadnienia objte tematyk kontroli to: przygotowanie infrastruktury dworcowej1 pod wzgldem technicznym i eksploatacyjnym do obsugi pasaerw, przygotowanie infrastruktury dworcowej oraz taboru kolejowego do obsugi i przewozu osb niepenosprawnych, realizacja wnioskw NIK formuowanych po kontroli zapewnienia porzdku i bezpieczestwa na obszarze kolejowym2 przez zarzdcw infrastruktury dworcowej i przewonikw pasaerskich oraz wywizywanie si odpowiedzialnych podmiotw administracji rzdowej z zada zwizanych z przewozem osb niepenosprawnych transportem kolejowym.

Zakres podmiotowy kontroli3. Kontrol przeprowadzono (pod wzgldem legalnoci, celowoci, rzetelnoci i gospodarnoci) w Polskich Kolejach Pastwowych S.A. (PKP S.A.) i w jej jednostkach organizacyjnych 11 oddziaach gospodarowania nieruchomociami (Oddziay GN) i w Oddziale Dworce Kolejowe (Oddzia DK) oraz 6 podlegych mu rejonach dworcw kolejowych, PKP Polskich Liniach Kolejowych S.A. (PKP PLK S.A.) i 20 podlegych jej zakadach linii kolejowych, PKP Intercity Sp. z o.o. ( PKP Intercity), PKP Przewozach Regionalnych Sp. z o.o. (PKP Przewozy Regionalne), Ministerstwie Infrastruktury oraz Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej. Kontrol objto rwnie (pod wzgldem legalnoci i gospodarnoci) Koleje Mazowieckie KM Sp. z o.o. (Koleje Mazowieckie) i PKP Warszawska Kolej Dojazdowa Sp. z o.o. (PKP WKD). Kontrol przeprowadzono w okresie od dnia 20 wrzenia 2007 r. do dnia 1 kwietnia 2008 r.

Okres objty badaniami kontrolnymi. Kontrol objto okres od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 29 lutego 2008 r. W PKP S.A. badaniami objto okres od 2001 r. (od pocztku dziaalnoci spki) do dnia 29 lutego 2008 r.

1 Kontrol objto 265 z ogem 1896 obiektw dworcowych, przy ktrych zatrzymyway si pocigi

pasaerskie. Spord 265 obiektw, 223 stanowiy dworce czynne (z ogem 1134 tj. 19,7%) i 42 obiekty dworcowe wyczone z eksploatacji (z ogem 762 tj. 5,5%). Definicje dworce czynne i obiekty wyczone z eksploatacji patrz zacznik nr 5.3 do Informacji .

2 Informacja o wynikach kontroli Nr KKT-41002/06, Nr ewid. 63/2007/P/06/062/KKT. 3 Wykaz jednostek objtych kontrol stanowi zacznik Nr 1 do Informacji .

Podsumowanie wynikw kontroli

5

2. Podsumowanie wynikw kontroli

2.1. Oglna ocena kontrolowanej dziaalnoci

Najwysza Izba Kontroli negatywnie ocenia zarzdcw infrastruktury dworcowej oraz kolejowych przewonikw pasaerskich w zakresie przygotowania kolejowych obiektw dworcowych do obsugi pasaerw. Podejmowane przez skontrolowane spki kolejowe dziaania nie zapewniay pasaerom godnych i bezpiecznych warunkw pobytu na dworcach oraz ich rzetelnej obsugi.

Wyniki kontroli wykazay bowiem, e:

1) Zarzdcy kolejowej infrastruktury dworcowej PKP S.A. i PKP PLK S.A. nie utrzymywali dworcw w naleytym stanie technicznym,

2) PKP S.A. i PKP PLK S.A. oraz najwaniejsi kolejowi przewonicy pasaerscy4 nie zorganizowali na dworcach kolejowych kompleksowej i rzetelnej obsugi pasaerw. Nie zapewnili im rwnie godnych warunkw pobytu na dworcach. Nie zagwarantowali osobom niepenosprawnym swobodnego dostpu do obiektw dworcowych i pocigw, poprzez likwidacj barier architektonicznych,

Wpyw na nieprzygotowanie obiektw dworcowych, pod wzgldem technicznym, funkcjonalnym i estetycznym, do obsugi pasaerw, mia obok niedostatecznego przygotowania zarzdcw infrastruktury dworcowej (PKP S.A. i PKP PLK S.A.) i przewonikw do wykonywania zada w kontrolowanym obszarze oraz ich nierzetelnych dziaa sposb przeprowadzenia prywatyzacji przedsibiorstwa pastwowego Polskie Koleje Pastwowe i zwizana z tym trudna sytuacja finansowa spek kolejowych.

Wyniki kontroli wykazay rwnie , e Minister waciwy do spraw transportu oraz Penomocnik do Spraw Osb Niepenosprawnych nie zadbali o systemowe i kompleksowe rozwizanie problemu transportu osb niepenosprawnych kolej.

4 PKP Przewozy Regionalne, PKP Intercity i Koleje Mazowieckie.


6

2.2. Synteza wynikw kontroli

2.2.1. NIK negatywnie ocenia stan techniczny i przygotowanie kolejowych obiektw dworcowych do obsugi pasaerw. W okresie objtym kontrol zarzdcy dworcowej

infrastruktury kolejowej (PKP S.A. i PKP PLK S.A.) nie podejmowali rzetelnych

dziaa, zapewniajcych utrzymanie obiektw dworcowych w naleytym stanie

technicznym. Spki te realizoway gwnie prace remontowe ukierunkowane na

utrzymanie infrastruktury dworcowej w stanie niepogorszonym. PKP S.A.5

poddawaa pracom remontowym ograniczon liczb dworcw (w 2007 r. 137

obiektw ze 1134 dworcw czynnych tj. 12%). Do koca 2007 r., z powodu zego

stanu technicznego, jak rwnie zaprzestania obsugi kasowej przez przewonikw

pasaerskich, spka wyczya z eksploatacji 762 obiekty, przy ktrych

zatrzymyway si pocigi i przebywali podrni. Na podobnym poziomie PKP PLK

S.A.6 realizowaa prace remontowe peronw i wiat, przej podziemnych i kadek dla

pieszych. Wieloletnie zalegoci w remontach, a take ograniczony do minimum

zakres prac utrzymaniowych powodoway, e infrastruktura dworcowa ulegaa

powolnej, lecz systematycznej degradacji technicznej, funkcjonalnej i estetycznej.

Przywrcenie jej walorw moe trwa nawet ponad 100 lat (str. 15-19, 22-23, 26-30).

2.2.2. Stwierdzono, e 195 dworcw kolejowych (z 223 skontrolowanych obiektw tj. 87,4%) nie byo kompleksowo przygotowanych do obsugi pasaerw.

Przyczyniao si do tego, obok niedostatecznego organizacyjnego i kadrowego

przygotowania PKP S.A., rwnie niewypracowanie przez ni regu zarzdzania

skadnikami infrastruktury dworcowej na tych dworcach, gdzie funkcjonowao wiele

spek kolejowych i majcy z tym zwizek brak naleytej wsppracy zarzdcw

infrastruktury dworcowej z przewonikami pasaerskimi (str. 16-17, 23-25).

2.2.3. Jedn z bezporednich przyczyn zego stanu technicznego infrastruktury dworcowej by sposb przeksztacenia przedsibiorstwa pastwowego Polskie Koleje

Pastwowe w spk prawa handlowego. PKP S.A. przeja powane obcienia

finansowe po zlikwidowanym przedsibiorstwie, co z kolei rzutowao na jej kondycj

finansow. Sytuacja finansowa PKP S.A. miaa wpyw zwaszcza w pierwszych

latach (2001 - 2003) na zakres realizowanych remontw budynkw dworcowych.

W okresie pniejszym, mimo poprawy kondycji finansowej, podejmowane przez

spk dziaania nie spowodoway polepszenia stanu technicznego, funkcjonalnego

i estetycznego budynkw dworcowych (str. 19-22, 15-16).

2.2.4. Zarzdcy kolejowej infrastruktury dworcowej (PKP S.A. i PKP PLK S.A.) nie podejmowali rzetelnych i skutecznych dziaa w zakresie utrzymania czystoci na

5 PKP S.A. peni funkcj zarzdcy budynkw dworcowych. 6 PKP PLK S.A. peni funkcj zarzdcy dworcowej infrastruktury liniowej.


7

obszarze dworcw kolejowych. Niedostatki w tym zakresie stwierdzono na obszarze

174 dworcw (78%) i w otoczeniu 18 dworcw (8,1%) z 223 obiektw czynnych,

poddanych ogldzinom. Zalegajcy brud stanowi dla podrnych zagroenie

sanitarne. PKP S.A. nie zadbaa rwnie o funkcjonowanie na dworcach wzw

sanitarnych. Toalety dla pasaerw zostay zlikwidowane bd trwale zamknite

w obszarze 39% dworcw7. Cz czynnych wzw sanitarnych bya zamykana

w ustalonych godzinach, w czasie, kiedy na dworcach zatrzymyway si pocigi

i przebywali podrni (str. 15-16, 29-30, 31-34).

2.2.5. Zarzdcy kolejowej infrastruktury dworcowej (PKP S.A. i PKP PLK S.A.) nie podejmowali rzetelnych i usystematyzowanych dziaa, zmierzajcych do

zapewnienia odpowiednich warunkw obsugi osb niepenosprawnych. Tylko

nieliczna grupa 11 dworcw (4,9% obiektw czynnych) speniaa podstawowe

kryteria dostpnoci dla tej grupy pasaerw. W obszarze pozostaych dworcw

czynnych (214 z 223) wystpoway bariery architektoniczne i transportowe,

czciowo lub cakowicie uniemoliwiajce osobom niepenosprawnym dotarcie do

budynkw i peronw oraz korzystanie ze wiadczonych na ich obszarze usug. Przede

wszystkim niedostosowane byy parkingi oraz toalety. Znikoma bya liczba dworcw

(24) wyposaonych w sprawne urzdzenia (windy i podnoniki), wspomagajce

poruszanie si tych osb na ich obszarze (str. 37-41).

2.2.6. NIK negatywnie ocenia Zarzdy kolejowych przewonikw pasaerskich w zakresie obsugi kasowej i udzielania informacji osobom niepenosprawnym.

Skontrolowani przewonicy, tj. PKP Przewozy Regionalne, PKP Intercity i Koleje

Mazowieckie, nie podejmowali wystarczajcych i skutecznych dziaa,

umoliwiajcych rzeteln obsug tych pasaerw na dworcach. W 126

skontrolowanych obiektach dworcowych (na 223 dworce czynne tj. 56,5%)

okienka kasowe nie byy wyposaone we wzmacniacze gosu. W 177 obiektach

dworcowych (78,4%) pulpity kasowe nie byy obnione. Nie w peni funkcjonoway

przyjte przez przewonikw procedury obsugi pasaerw niepenosprawnych na

dworcach (str. 41-43). Przewonicy w nieznacznym stopniu wywizywali si

rwnie z obowizku zapewnienia pasaerom niepenosprawnym moliwoci

swobodnego dostpu do wagonw. Z ustale kontroli wynika, e jedynie 2,3%

eksploatowanego taboru dostosowano do tej grupy pasaerw. Personel spek

przewozowych nie by w peni przygotowany do obsugi osb niepenosprawnych

(str. 43-45).

2.2.7. Minister waciwy do spraw transportu nie wykazywa naleytego zainteresowania sprawami przewozu osb niepenosprawnych kolej, co NIK ocenia

7 Tj. w 103 obiektach na ogem 265 dworcw objtych kontrol (w tym: 223 dworce czynne i 42 obiekty,

w ktrych budynki byy niedostpne dla pasaerw zamknite). Definicja dworcw czynnych patrz zacznik nr 5.3 do niniejszej Informacji .


8

negatywnie. Nie inicjowa dziaa zmierzajcych do systemowego rozwizania problemu dostpu do infrastruktury kolejowej. Nienaleycie nadzorowa projekty modernizacji infrastruktury i taboru kolejowego, realizowane przez spki kolejowe z udziaem rodkw unijnych, pod ktem zaspokajania potrzeb tych osb. Skutecznych inicjatyw, zmierzajcych do systemowego rozwizania problemu dostpu tej grupy pasaerw do komunikacji kolejowej, nie podejmowa rwnie Penomocnik Rzdu do Spraw Osb Niepenosprawnych. W rezultacie, prawa osb niepenosprawnych do swobodnego przemieszczania si i korzystania ze rodkw transportu, okrelone w Karcie Praw Osb Niepenosprawnych8, nie byy w peni realizowane (str. 34-37).

2.2.8. Spki PKP S.A. i PKP PLK S.A. nierzetelnie realizoway wnioski, sformuowane przez NIK po kontroli zabezpieczenia porzdku i bezpieczestwa na

obszarze kolejowym, przeprowadzonej w 2006 r.9. PKP S.A. nie zapewnia rzetelnej

ochrony pasaerw na obszarze a 1.731 z 1.896 dworcw, przy ktrych

zatrzymyway si pocigi i przebywali podrni (91,3%). Profesjonaln, bezporedni

ochron zorganizowaa jedynie na 165 dworcach, w tym na obszarze 92 (50%)

dworcw o duym nateniu ruchu pasaerskiego10. Tylko 88 dworcw, na obszarze

ktrych przebywali podrni (4,6%), objto monitoringiem wizyjnym (str. 45).

PKP S.A. nie podja rwnie skutecznych dziaa majcych na celu wyeliminowanie

pobytu osb niepodanych na obszarze kolejowym. Nie przeprowadzaa

kompleksowych i systematycznych analiz stanu bezpieczestwa na dworcach. Spki

nie podejmoway dziaa zapewniajcych utrzymanie skadnikw infrastruktury

dworcowej w naleytym stanie technicznym, stwarzajcym pasaerom bezpieczne

warunki pobytu i przemieszczania si (o czym w pkt 2.2.1 Syntezy). Nie w peni

realizoway take wnioski o objcie wszystkich obiektw dworcowych

obowizkowymi rocznymi i picioletnimi przegldami technicznymi. Nie

przeprowadzono takich przegldw w 91 obiektach z 265 objtych ogldzinami (str.

46-47, 15-19, 22, 28-30).

W rezultacie, nie uleg poprawie stan bezpieczestwa pasaerw na dworcach. Liczba

przestpstw popenionych w tym obszarze zmalaa wprawdzie z 4.083 w 2006 r. do

3.430 w 2007 r., jednak skala odnotowanych zdarze negatywnych jest niepokojca.

Zanotowano bowiem znaczny wzrost liczby wykrocze popenionych na obszarze

kolejowym, z 68.771 w 2006 r. do 78.158 w 2007 r. Naley przy tym zauway, e

nie jest znana rzeczywista skala czynw karalnych, bowiem z rnych przyczyn

podrni czsto nie zgaszali ich popenienia (str. 48).

8 Uchwaa Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osb Niepenosprawnych

(MP. Nr 50, poz. 475). 9 Kontrol objto wwczas okres od 2005 r. do poowy 2006 r. Informacja o wynikach tej kontroli zostaa

zaprezentowana w listopadzie 2007 r. patrz przypis nr 2. W niniejszej kontroli dokonano oceny realizacji wnioskw pokontrolnych dotyczcych bezporednio ochrony pasaerw na dworcach i w pocigach, w ramach oglnie pojtego przygotowania do obsugi pasaerw.

10 Na dworcach, na ktrych odprawiano powyej 300 tys. pasaerw rocznie.


9

2.2.9. Rwnie kolejowi przewonicy pasaerscy nierzetelnie realizowali wnioski pokontrolne zwizane z zapewnieniem porzdku i bezpieczestwa pasaerw

w pocigach. Kierownictwa spek przewozowych nie egzekwoway od personelu

bezporednio odpowiedzialnego za obsug pasaerw i przygotowanie pocigw do

drogi, naleytego wykonywania obowizkw subowych. W rezultacie, skady

pocigowe byy niewaciwe przygotowane do przewozu pasaerw, pod wzgldem

techniczno-eksploatacyjnym i sanitarnym, na co wskazuj wyniki kontroli

przeprowadzonych w 31 z 33 skadw pocigowych (93,9%). Druyny konduktorskie

natomiast toleroway naruszanie przez pasaerw przepisw porzdkowych

w pocigach (w 10 pocigach tj. 30,3% skadw objtych kontrol). Spki

przewozowe w niedostatecznym zakresie modernizoway posiadany park wagonowy,

pod ktem poprawy bezpieczestwa podrnych, na co wpyw miaa ich trudna

sytuacja finansowa. Modernizacj do koca 2007 r. objto jedynie 9,9% taboru (str.

47-48).

2.3. Uwagi kocowe i wnioski

Ustalenia kontroli dowiody, e przygotowanie dworcw kolejowych do obsugi pasaerw, w tym osb niepenosprawnych, nie byo traktowane jako zadanie priorytetowe, zarwno przez zarzdcw kolejowej infrastruktury dworcowej jak i przez kolejowych przewonikw pasaerskich.

Biorc pod uwag skal zjawiska, jak rwnie fakt, i ubieganie si o rodki pomocowe na modernizacj infrastruktury kolejowej uwarunkowane jest koniecznoci wyeliminowania barier architektonicznych w dostpie do transportu kolejowego, NIK dostrzega potrzeb: - zainicjowania przez ministra waciwego do spraw transportu - w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw zabezpieczenia spoecznego i Penomocnikiem do Spraw Osb Niepenosprawnych - programu rzdowego zapewniajcego kompleksowe rozwizanie problemu dostpu osb niepenosprawnych do infrastruktury dworcowej i rodkw kolejowej komunikacji publicznej.

Niezalenie od powyszego niezbdne jest, zdaniem NIK, zapewnienie przez zarzdcw kolejowej infrastruktury dworcowej tj. PKP S.A . i PKP PLK S.A.: - staej i efektywnej wsppracy w zakresie jej utrzymania w naleytym stanie

technicznym i estetycznym oraz - wdroenie penej wsppracy pomidzy zarzdcami kolejowej infrastruktury

dworcowej z pasaerskimi przewonikami kolejowymi, a take innymi podmiotami prowadzcymi dziaalno na obszarze dworcw w zakresie przygotowania obiektw dworcowych do obsugi pasaerw pod wzgldem funkcjonalnym.

Waniejsze wyniki kontroli

10

3. Waniejsze wyniki kontroli

3.1. Charakterystyka stanu prawnego oraz

uwarunkowa ekonomicznych i organizacyjnych

3.1.1. Uwarunkowania prawne

Dziaem administracji rzdowej transport kieruje Minister Infrastruktury. Przepis

ustawy z dnia 4 wrzenia 1997 r. o dziaach administracji rzdowej11 stanowi, e do

waciwoci tego ministra nale m.in. sprawy funkcjonowania oraz rozwoju

infrastruktury transportu, w tym budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony kolei,

a take przewozu osb i rzeczy rodkami transportu kolejowego (art. 27 ust. 1).

Zasady zarzdzania, utrzymania i korzystania z infrastruktury kolejowej (w tym

infrastruktury dworcw kolejowych), okrelone s w ustawie z dnia 28 marca 2003 r.

o transporcie kolejowym12. Zgodnie z art. 4 pkt 1 tej ustawy, infrastruktur kolejow

stanowi linie kolejowe oraz inne budowle, budynki i urzdzenia wraz z zajtymi pod

nie gruntami, usytuowane na obszarze kolejowym, przeznaczone do obsugi przewozu

osb i rzeczy. Zarzdc infrastruktury w rozumieniu ustawy o transporcie kolejowym

jest podmiot wykonujcy dziaalno polegajc na zarzdzaniu infrastruktur

kolejow, na zasadach okrelonych w ustawie (art. 4 pkt 7).

Zarzdcy infrastruktury i przewonicy kolejowi s zobowizani do zapewnienia adu

i porzdku na obszarze kolejowym oraz w pocigach (art. 58 ust. 3 ustawy

o transporcie kolejowym). Ponadto przewonik, na podstawie ustawy z dnia

15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe13, jest obowizany do zapewnienia

podrnym odpowiednich warunkw bezpieczestwa i higieny oraz wygody

i naleytej obsugi (art. 14 ust. 1). Powinien take podejmowa dziaania uatwiajce

korzystanie ze rodkw transportowych, punktw odprawy, przystankw i peronw

osobom niepenosprawnym, w tym rwnie poruszajcym si na wzkach

inwalidzkich (art. 14 ust. 2). Sprawy porzdku na obszarze kolejowym do dnia

29 grudnia 2004 r. reguloway przepisy Rozporzdzenia Ministra Transportu

i Gospodarki Morskiej z dnia 14 marca 2001 r. w sprawie przepisw porzdkowych

obowizujcych na obszarze kolejowym, w pocigach i innych kolejowych pojazdach

szynowych. Od dnia 30 grudnia 2004 r. sprawy te szczegowo reguluj przepisy

Rozporzdzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 listopada 2004 r. w sprawie

przepisw porzdkowych obowizujcych na obszarze kolejowym, w pocigach

11 Tj. Dz. U. 2007 r. Nr 65, poz. 437. 12 Tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94 zwana dalej ustaw o transporcie kolejowym. 13 Tj. z 2000 r. Dz. U. Nr 50, poz. 601 ze zm. zwana ustaw Prawo przewozowe.


11

i innych pojazdach kolejowych14. Przepisy te okrelaj szczegowo czynnoci,

ktrych dokonywanie na obszarze kolejowym, w pocigach i innych pojazdach

kolejowych jest zabronione.

Dworce kolejowe, jako obiekty budowlane, podlegaj normom prawnym,

w zakresie m.in. budowy i utrzymywania, zawartym w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r.

Prawo budowlane15. Obiekt budowlany naley uytkowa m.in. w sposb zgodny

z jego przeznaczeniem oraz utrzyma w naleytym stanie technicznym i estetycznym,

nie dopuszczajc do nadmiernego pogorszenia jego waciwoci uytkowych

i sprawnoci technicznej (art. 5 ust. 2). Budynki dworcw kolejowych oraz budowle

kolejowe podlegaj okresowym przegldom i kontroli (kontrole roczne i picioletnie

art. 62 ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 1a).

Warunki techniczne, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie

okrelone zostay w rozporzdzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.

wydanym na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo budowlane16. Budynki

dworcowe, wedug 3 pkt 6 tego rozporzdzenia s budynkami uytecznoci

publicznej. W rozporzdzeniu okrelono warunki techniczne, jakim powinny

odpowiada budynki dworcowe, w odniesieniu m.in. do potrzeb osb

niepenosprawnych. W przepisach przejciowych tego rozporzdzenia ustalono, e

jego przepisw nie stosuje si do obiektw, gdy przed jego wejciem w ycie (dnia

16 grudnia 2002 r.) zosta zoony wniosek o pozwolenie na budow lub odrbny

wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego i wniosek ten zosta opracowany na

podstawie dotychczasowych przepisw oraz gdy zostao dokonane zgoszenie

budowy lub wykonania robt budowlanych w przypadku, gdy nie jest wymagane

uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budow ( 330).

Warunki techniczne, jakim powinny odpowiada budowle kolejowe i ich usytuowanie

okrela rozporzdzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 wrzenia

1998 r.17. W rozporzdzeniu tym okrelono warunki techniczne, jakim powinny

odpowiada budowle kolejowe, w odniesieniu m.in. do potrzeb osb

niepenosprawnych. Przepisw powyszego rozporzdzenia nie stosuje si do

budowali kolejowych istniejcych przed wejciem w ycie tego rozporzdzenia

(dnia 15 stycznia 1999 r.) oraz w stosunku do ktrych przed tym dniem zostaa

wydana decyzja o pozwoleniu na budow lub zosta zoony wniosek o jej wydanie

( 137 ust. 1), z zastrzeeniem okrelonym w 137 ust. 2, stanowicym, e

przepisy te stosuje si w przypadku modernizacji budowli kolejowych.

14 Dz. U. z 2004 r. Nr 264, poz. 2637. 15 Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane tj. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm. 16 Dz. U. z 2002 r. Nr 75 poz. 690 ze zm. 17 Dz. U. z 1998 r. Nr 151 poz. 987. Niniejsza Informacja odnosi si do stanu technicznego i utrzymania

budowli kolejowych lecych w obrbie obiektw dworcowych, w tym: peronw i posadowionych na nich wiat, przej podziemnych i kadek dla pieszych.


12

Prawa osb niepenosprawnych gwarantuje Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

z dnia 2 kwietnia 1997 r.18. Zgodnie z art. 69 Konstytucji, osobom niepenosprawnym

wadze publiczne udzielaj, zgodnie z ustaw (np. o rehabilitacji zawodowej

i spoecznej oraz zatrudnianiu osb niepenosprawnych oraz ustaw o wiadczeniach

rodzinnych), pomocy w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz

komunikacji spoecznej. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 1 sierpnia 1997 r.

uchwali Kart Praw Osb Niepenosprawnych19, w ktrej uzna prawo osb

niepenosprawnych m.in. do: dostpu do usug umoliwiajcych pene uczestnictwo w

yciu spoecznym, ycia w rodowisku bez barier funkcjonalnych, w tym

swobodnego przemieszczania si i korzystania ze rodkw transportu.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spoecznej oraz

zatrudnianiu osb niepenosprawnych20 stanowi, e rehabilitacja spoeczna, majca na

celu umoliwienie osobom niepenosprawnym uczestnictwo w yciu spoecznym,

realizowana jest m.in. przez likwidacj barier w komunikowaniu si, w tym

w szczeglnoci barier architektonicznych i transportowych (art. 9). Wykonywanie

zada wynikajcych z tej ustawy nadzoruje Penomocnik Rzdu do Spraw Osb

Niepenosprawnych, bdcy sekretarzem stanu w urzdzie obsugujcym ministra

waciwego do spraw zabezpieczenia spoecznego (art. 34 ust. 1). Nadzr ten jest

wykonywany m.in. przez koordynacj realizacji zada wynikajcych z ustawy (art. 34

ust. 2 pkt 1). Zadaniem Penomocnika jest inicjowanie dziaa zmierzajcych do

ograniczenia skutkw niepenosprawnoci i barier utrudniajcych osobom

niepenosprawnym funkcjonowanie w spoeczestwie (art. 34 ust. 6 pkt 4).

3.1.2. Uwarunkowania ekonomiczne i organizacyjne

Podstawowymi podmiotami, na ktrych ci zadania zwizane z przygotowaniem

infrastruktury kolejowej i jej utrzymaniem oraz realizujcymi kolejowe przewozy

pasaerskie, s spki dziaajce w ramach Grupy PKP. Spki te powstay w wyniku

przeksztacenia p.p. Polskie Koleje Pastwowe21, przeprowadzonego przez Ministra

Transportu i Gospodarki Morskiej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 8 wrzenia

2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsibiorstwa

pastwowego Polskie Koleje Pastwowe22.

18 Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm. 19 Uchwaa Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osb Niepenosprawnych

(M.P. Nr 50, poz. 475). Uchwaa nie jest norm bezwzgldnie obowizujc. 20 Tj. Dz. U. z 2008 r. Nr l4, poz. 92. Ustawa zwana jest dalej ustaw o rehabilitacji osb niepenosprawnych. 21 Przedsibiorstwo Pastwowe Polskie Koleje Pastwowe dziaay na podstawie przepisw ustawy

z dnia 27 kwietnia 1989 r. o przedsibiorstwie pastwowym Polskie Koleje Pastwowe (Dz. U. z 1989 r., Nr 26, poz. 138 ze zm.).

22 Dz. U. z 2000 r. Nr 84, poz. 948 ze zm. Ustawa, zwana dalej ustaw o restrukturyzacji, wesza w ycie co do zasady z dniem 27 padziernika 2000 r. Z powysz data utracia moc ustawa o p.p. PKP, z tym, e jej przepisy miay zastosowanie do p.p. PKP do dnia jego wykrelenia z rejestru przedsibiorstw pastwowych. Przeksztacenie nastpio aktem notarialnym z dnia 1 grudnia 2000 r.


13

Przedsibiorstwo PKP zostao przeksztacone w spk o nazwie Polskie Koleje

Pastwowe Spka Akcyjna PKP S.A., ktrej jedynym akcjonariuszem jest Skarb

Pastwa. Na podstawie art. 5 tej ustawy, Skarb Pastwa reprezentuje w PKP S.A.

minister waciwy do spraw transportu. Przepisy ustawy o restrukturyzacji

zobowizay PKP S.A. do utworzenia spki zarzdzajcej liniami kolejowymi, pod

nazw PKP Polskie Linie Kolejowe Spka Akcyjna PKP PLK S.A. i spek

przewozowych oraz do ich wyposaenia w niezbdne do prowadzenia dziaalnoci

skadniki mienia. Spki kolejowe utworzone przez PKP S.A., dziaajce w Grupie

PKP, obrazuje schemat:

PKP S.A. jest najwikszym zarzdc infrastruktury dworcowej w Polsce. Spka

zarzdza 1134 czynnymi dworcami kolejowymi oraz 762 dworcami wyczonymi

z eksploatacji, przy ktrych zatrzymuj si pocigi pasaerskie23. Dworcami

bezporednio zarzdzaj jej jednostki organizacyjne, w tym Oddzia Dworce

Kolejowe w Warszawie zarzdza 72 dworcami o strategicznym znaczeniu dla

transportu kolejowego w Polsce24. Pozostaymi 1824 dworcami bezporednio

zarzdza 11 Oddziaw Gospodarowania Nieruchomociami, z siedzibami

w: Warszawie, Olsztynie, Gdasku, Szczecinie, Poznaniu, Wrocawiu, Krakowie,

Katowicach, Lublinie, Bydgoszczy i odzi.

PKP PLK S.A. jest najwikszym zarzdc kolejowej infrastruktury liniowej

w Polsce. Spka ta zarzdza infrastruktur biorc udzia w odprawie podrnych,

w tym: peronami i naniesionym na nie wyposaeniem sucym podrnym,

kadkami, tunelami i przejciami przez ukady torowe. Bezporednio infrastruktur t

zarzdza 27 zakadw linii kolejowych podlegych zarzdowi tej spki.

23 Wedug stanu na dzie 31 grudnia 2007 r. Funkcj zarzdcy kolejow infrastruktur dworcow (budynki

i tereny przylege) PKP S.A. peni na podstawie przepisu art. 4 pkt 7 ustawy o transporcie kolejowym. 24 Oddziaowi Dworce Kolejowe podlega 6 Rejonw Dworcw, w tym w: Warszawie, Gdasku, Poznaniu,

Wrocawiu, Katowicach i Krakowie. Definicja dworcw o znaczeniu strategicznym patrz zacznik nr 5.3 do Informacji .

GRUPAGRUPAGRUPAGRUPA

PKPPKPPKPPKP

PKP Polskie Linie Kolejowe Spka Akcyjna

Polskie Koleje Pastwowe Spka Akcyjna

Telekomunikacja Kolejowa

Spka z o.o.

PKP Energetyka Spka z o.o.

Inne podmioty Grupy PKP m.in.: PKP CARGO S.A.

LHS Sp. z o.o.

Przewonicy Grupy PKP: PKP Przewozy Regionalne

Spka z o.o. PKP Intercity S.A.

PKP Szybka Kolej Miejska w Trjmie cie Spka. z o.o.


14

W Grupie PKP funkcjonuje trzech przewonikw pasaerskich25. PKP Przewozy

Regionalne Sp. z o.o. (PKP Przewozy Regionalne) realizuje przewozy regionalne

i midzyregionalne. W listopadzie 2007 r. spka uruchamiaa redniodobowo 2649

pocigw, w tym 2428 pocigw midzyregionalnych. W I proczu 2007 r. spka

przewioza 81,7 mln pasaerw. PKP Intercity S.A. (PKP Intercity) realizuje

przewozy krajowe i midzynarodowe pocigami kwalifikowanymi (np. eurocity).

W 2007 r. spka uruchamiaa redniodobowo 149 pocigw. Spka prognozowaa

przewiezienie w 2007 r. okoo 11,6 mln pasaerw.

Przewozy pasaerskie realizuj rwnie spki spoza Grupy PKP, w tym m.in.26:

Koleje Mazowieckie KM Sp. z o.o. (Koleje Mazowieckie) i PKP Warszawska Kolej

Dojazdowa Sp. z o.o. (PKP WKD).

Spka Koleje Mazowieckie w 2007 r. uruchamiaa redniodobowo 558 pocigw.

W I proczu 2007 r. spka przewioza 20,4 mln pasaerw27. Spka PKP WKD

w I proczu 2007 r. uruchamiaa redniodobowo 118 pocigw28 i przewioza w tym

okresie 3,4 mln pasaerw.

W wyniku restrukturyzacji PKP, od 2 do 6 spek prowadzio na obszarze dworcw

kolejowych dziaalno zwizan z obsug pasaerw, w tym przede wszystkim PKP

S.A. i PKP PLK S.A. Funkcjonowanie spek na dworcach obrazuje schemat:

25 Wedug stanu na 29 lutego 2008 r. Spka PKP Szybka Kolej Miejska w Trjmiecie sp. z o.o. nie zostaa

objta kontrol. 26 Przewozy pasaerskie wykonuje rwnie spka Szybka Kolej Miejska w Warszawie (nie objta kontrol). 27 Spka Koleje Mazowieckie rozpocza dziaalno przewozow w obszarze Wojewdztwa Mazowieckiego

od dnia 1 stycznia 2005 r. Od dnia 8 stycznia 2008 r. spka jest wasnoci Urzdu Marszakowskiego Wojewdztwa Mazowieckiego. Uprzednio wikszociowe udziay w tej spce posiadaa PKP S.A.

28 Udziay od PKP S.A. z dniem 27 wrzenia 2007 r. przejy: Urzd Marszakowski Wojewdztwa Mazowieckiego 73% oraz gminy: Pruszkw, Grodzisk Mazowiecki, Podkowa Lena, Milanwek, Brwinw i Michaowice cznie 27%. Uprzednio udziay wikszociowe posiadaa PKP S.A.

Przewonicy spoza Grupy PKP (m.in.):

Koleje Mazowieckie KM Spka z o.o. w Warszawie

i/lub

PKP Warszawska Kolej Dojazdowa

Spka z o.o. w Grodzisku Mazowieckim

DW

OR

ZE

C

Telekomunikacja Kolejowa

Spka z o.o.

PKP Energetyka Spka z o.o.

Przewonicy Grupy PKP: PKP Przewozy Regionalne

Spka z o.o. i/lub

PKP Intercity Spka Akcyjna i/lub

PKP Szybka Kolej Miejska w Trjmie cie Spka z o.o.

PKP Polskie Linie Kolejowe Spka Akcyjna

Zakad Linii Kolejowych

Polskie Koleje Pastwowe Spka Akcyjna

Oddzia Gospodarowania Nieruchomociami lub

Oddzia Dworce Kolejowe Rejon Dworcw Kolejowych


15

3.2. Istotne ustalenia kontroli

3.2.1. Stan techniczny i przygotowanie budynkw dworcowych do obsugi pasaerw

3.2.1.1. NIK negatywnie ocenia stan techniczny i przygotowanie kolejowych obiektw dworcowych29 do obsugi pasaerw. Okoo 65% z 233 skontrolowanych w okresie listopad 2007 r. luty 2008 r. czynnych dworcw kolejowych byo w zym stanie technicznym i estetycznym, w tym blisko 54% dworcw, zarzdzanych przez PKP S.A., odprawiajcych rocznie powyej 1 mln pasaerw. A 207 (88,4%) z tych obiektw nie speniao co najmniej 80% podstawowych wymogw oglno eksploatacyjnych, stanowicych o ich przygotowaniu do obsugi pasaerw30.

Wskazuj na to wyniki ogldzin stanu technicznego i utrzymania budynkw

dworcowych, przeprowadzonych w 223 dworcach czynnych, w tym w 101 dworcach

o duym nateniu ruchu pasaerskiego31. I tak np.:

elewacja zewntrzna 69 budynkw (30,5% skontrolowanych dworcw) posiadaa widoczne uszkodzenia, w tym m.in. powok malarskich i tynkw (zuszczenia, przebarwienia, ubytki, pknicia, zacieki, odrapania farby, zawilgocenia) przykadowo: w 9 z 11 obiektach, zarzdzanych przez Oddzia GN w Olsztynie i 4 z 6 dworcw o znaczeniu strategicznym dla kolei w Polsce32, zarzdzanych przez Rejon DK w Katowicach (Katowice, Gliwice, Tychy i ywiec). W 146 budynkach (65,5%) elewacja zewntrzna bya w zym stanie estetycznym (brudne ciany i sufity, grafitti);

elewacja wewntrzna 37 budynkw (16,6%) posiadaa uszkodzenia (odpryski, zuszczenia malatury, zacieki, lady po zdemontowanych urzdzeniach i wyposaeniu wntrz), a w 117 budynkach (52,5%) bya w zym stanie estetycznym (brudna, pomazana grafitti). Stwierdzono to m.in. w 9 z 18 skontrolowanych obiektach, zarzdzanych przez Oddzia GN we Wrocawiu oraz w 11 z 21 objtych kontrol dworcach Oddziau GN w Krakowie (w obszarze wojewdztwa podkarpackiego). W bardzo zym stanie technicznym i estetycznym bya elewacja wewntrzna wszystkich skontrolowanych dworcw strategicznych (6), zarzdzanych przez Rejon DK w Katowicach (w tym gwnie: Katowice, Gliwice i ywiec33), w ktrych ponadto uszkodzone byy posadzki (popkane, wytarte, z ubytkami). W podobnym stanie byy posadzki poowy z 8 skontrolowanych dworcw Rejonu DK w Gdasku (Gdynia G. Osobowa, Olsztyn G., Malbork i Elblg) i poowy dworcw zarzdzanych przez Rejon DK we Wrocawiu (Wrocaw G. i Jelenia Gra);

29 Obiekty te zwane s dalej dworcami, obiektami lub obiektami dworcowymi . 30 Kryteria oceny przygotowania oglno - eksploatacyjnego dworcw kolejowych do obsugi pasaerw

i wynika bada ich speniania okrelone s w zaczniku nr 5.7 do Informacji . Wyniki bada stopnia niedostosowania kadego z poddanych ogldzinom dworw do obsugi pasaerw okrelone s w zaczniku nr 5.6 do Informacji .

31 Kontrol objto 101 dworcw tego rodzaju, ze 184 ogem (54,9%). Kontrol objto rwnie 163 dworce kolejowe o maym zateniu ruchu pasaerskiego, w tym 122 dworce czynne.

32 Dworce te dalej zwane s dworcami strategicznymi. Dworcami tymi, w liczbie 72 (wedug stanu na koniec 2007 r.), zarzdza Oddzia DK w Warszawie.

33 Na dworcu w ywcu na elewacji holu kasowego widniay lady po zlikwidowanych punktach handlowych.


16

w 85 budynkach (38,1%) stolarka budowlana bya uszkodzona. Stwierdzono powane jej uszkodzenia m.in. na 2 z 3 dworcach strategicznych, zarzdzanych przez Rejon DK w Poznaniu (Leszno i Ostrw Wielkopolski) oraz 8 z 12 dworcach strategicznych, zarzdzanych przez Rejon DK w Gdasku (m.in. Gdynia G. Osobowa, Elblg, Malbork, Olsztyn G., Bydgoszcz G. i Wocawek);

w 38 budynkach (17%) niekompletne byo oszklenie (np. na dworcu w Gliwicach i Katowicach 10% powierzchni oszklonej). W 44 obiektach (19,7%) wystpoway usterki w owietleniu wntrz. Przykadowo w pomieszczeniach poowy z 6 objtych kontrol dworcw Rejonu DK w Katowicach, uszkodzonych byo od 30 do 40% punktw wietlnych (na dworcach: Katowice, Bielsko Biaa i Gliwice)34;

w 103 obiektach dworcowych (46,2%) nie byo wzw sanitarnych bd dostpu do nich35.

Blisko poowa skontrolowanych dworcw kolejowych nie bya w peni przygotowana do obsugi pasaerw. Byo to wynikiem m.in. niedostatecznej wsppracy kierownictw Oddziau DK i Oddziaw GN z przewonikami pasaerskimi i kierownictwami Zakadw LK, zarz dzajcych dworcow infrastruktur liniow. Kontrole na dworcach wykazay m.in. e:

w 40 budynkach dworcowych nie byo zorganizowanych miejsc odpoczynku i oczekiwania na poczenia kolejowe dla pasaera. Przykadowo: poczekalnie zorganizowane byy jedynie w 2 z 15 obiektach, zarzdzanych przez Oddzia GN w Katowicach. We wszystkich 17 skontrolowanych czynnych obiektach, w obszarze wojewdztwa podlaskiego i mazowieckiego, zarzdzanych przez Oddzia GN w Warszawie, byy wprawdzie poczekalnie, lecz w 10 z tych dworcw zamykano je wraz z kasami biletowymi. Na 9 dworcach, w godzinach ich zamknicia zatrzymyway si pocigi pasaerskie (nawet 12 pocigw w przypadku Szepietowa);

na adnym dworcu nie zorganizowano pomieszczenia dla matek z maymi dziemi (w tym karmicych). Do rzadkoci naleay przypadki zorganizowania wietlic dla modziey szkolnej (funkcjonoway one np. na dworcach w Rybniku i ywcu);

w telefony stacjonarne nie zostao wyposaonych 69 dworcw (27,3%); w 67 dworcach nie funkcjonoway przechowalnie bagau (66,3%); w 112 skontrolowanych obiektach o mniejszym nateniu ruchu pasaerskiego

(91,8%), nie byo tablic informujcych o rozkadzie jazdy bd byy one nieczytelne lub niekompletne;

w 38 obiektach (17%)36 stwierdzono niesprawny system nagonienia, w wyniku czego komunikaty w ogle nie byy emitowane bd nie byy dobrze syszalne;

a 68 dworcw (30,5%) niedostatecznie oznakowano tablic informacyjn z nazw dworca, widoczn z zewntrz. Dotyczyo to np. 11 z 14 dworcw strategicznych, zarzdzanych przez Rejon DK w Warszawie (np. Warszawa Ochota) i poowy (4) dworcw Oddziau GN w Krakowie (np. Wieliczka Rynek);

a w 136 skontrolowanych obiektach (61%) zarzdca nie wywiesi informacji o moliwoci skadania skarg i wnioskw. Braki te stwierdzono m.in. na 10 z 15 dworcach zarzdzanych przez Oddzia GN w Katowicach. Stwierdzono rwnie braki w oznakowaniu 38 dworcw (17%) adresem i telefonem zarzdcy;

34 Niesprawnoci takie ujawniono w obiektach dworcowych zarzdzanych przez Rejony DK w: Warszawie,

Gdasku, Poznaniu, Wrocawiu i Katowicach oraz przez wszystkie 11 skontrolowanych Oddziaw GN. 35 O czym w pkt 3.2.3. niniejszej Informacji . 36 Byy to obiekty zarzdzane przez Rejon DK w Warszawie oraz Oddziay GN w: Warszawie, Poznaniu,

Katowicach, Bydgoszczy, Krakowie, Wrocawiu, Olsztynie i Szczecinie.


17

braki w oznakowaniu kas biletowych logo przewonika, telefonem i adresem, pod ktrym mona zoy reklamacj oraz zakresem wiadczonych usug, stwierdzono w co najmniej 39 skontrolowanych obiektach (17,5%);

prawie co drugi obiekt o duym nateniu ruchu pasaerskiego, nie by oznakowany kompleksowo znakami informujcymi o moliwoci skorzystania z okrelonych usug lub miejsc i o drodze dojcia do nich37 bd oznakowany by w sposb dezinformujcy pasaerw. Na przykad: w przejciu podziemnym dworca Bydgoszcz G. tablica informacyjna wskazywaa drog dojcia do punktu medycznego, placwki pocztowej i biura rzeczy znalezionych, podczas gdy na terenie dworca takich placwek nie byo;

a w 195 skontrolowanych obiektach (87,4%) w bardzo zym stanie byy drogi dojcia z terenw przydworcowych do budynkw i peronw. W ich cigach istniay bariery utrudniajce swobodne i bezpieczne przemieszczanie si pasaerw, w tym nie tylko osb niepenosprawnych38. Wrd tych barier najczciej wystpoway: strome, nierwne i wyszczerbione schody bez porczy, chodniki z nierwnociami, progi. Przykadowo: najwiksze zagroenie dla pasaerw, ze wzgldu na zy stan techniczny konstrukcji, stanowia kadka wejcia na dworzec w Katowicach. Duej sprawnoci fizycznej wymagao pokonanie schodw prowadzcych w kierunku peronw w Mordach Miasto, Piotrkowie Trybunalskim i Zgierzu Pn. (zarzdzanych przez Oddziay GN w Warszawie i w odzi).

Najgorzej prezentoway si, pod wzgldem przygotowania technicznego

i oglno-eksploatacyjnego dworce: d abieniec, Wrocaw Kuniki, Oawa

i Wow, a przede wszystkim dworce strategiczne: Katowice, Gliwice, Tychy oraz

dworce stoeczne, w tym gwnie: Warszawa Centralna i Warszawa Wschodnia.

Liczb dworcw o duym nateniu ruchu pasaerskiego, niespeniajcych kryteriw

przygotowania oglno-eksploatacyjnego do obsugi pasaerw, obrazuje wykres39:

7

14 1416 15

18

107

0

5

10

15

20

do20

%

20-2

5%

25-3

0%

30-3

5%

35-4

0%

40-4

5%

45-5

0%

pow.

50%

Przedziay niespeniania kryteriw przygotowania oglno-eksploatacyjnego dworcw do obsugi pasaerw

Licz

na d

wor

cw

101 dworcw kategorii A, B i C

Liczb dworcw o maym nateniu ruchu pasaerskiego, niespeniajcych kryteriw

przygotowania oglno-eksploatacyjnego do obsugi pasaerw, obrazuje wykres40:

37 Usterki w tym zakresie wystpoway rwnie na dworcach o maym nateniu ruchu pasaerskiego.

Przykadowo: stwierdzono ich wystpowanie na obszarze 9 z 13 maych dworcw znajdujcych si na obszarze wojewdztwa podkarpackiego.

38 Patrz zacznik nr 5.8 do Informacji poz. 10. 39 Przeprowadzona przez NIK klasyfikacja obiektw, dla realizacji celu kontroli, obja przygotowanie budynku

dworcowego i dworcow infrastruktur liniow oraz punkty kasowe do obsugi pasaerw i stan czystoci obszarw dworcowych. Wykres opracowany przez NIK na podstawie wynikw powyszej klasyfikacji.


18

1916

2023

18

10

3

13

0

5

10

15

20

25

do20% 20-25% 25-30% 30-35% 35-40% 40-45% 45-50% pow.50%

Przedziay niespenieniania kryteriw przygotowania oglno-eksploatacyjnego dworcw do obsugi pasaerw

Licz

ba d

wor

cw

122 dworce kategorii D

Nie wszystkie skontrolowane obiekty NIK ocenia negatywnie. Tylko nieliczne dworce byy w dobrym stanie technicznym i w zwizku z tym byy dobrze przygotowane pod wzgldem oglno-eksploatacyjnym do obsugi pasaerw. Naleay do nich dworce: Swarzdz, Koobrzeg, Wadowice, Kalwaria Zebrzydowska, Grybw, Owicim, Gorlice Zagrzany (z 223 objtych ogldzinami dworcw czynnych), a take dworce w Lublinie, Kielcach i Biaymstoku (pozytywnie ocenione przez biegych NIK).

Kierownictwa Oddziau DK i wszystkich 11 oddziaw gospodarowania nieruchomociami nie dbay rwnie o waciwe przygotowanie dworcw do obsugi pasaerw w przypadku zaistnienia sytuacji kryzysowej (np. poaru). Ogldziny 223 dworcw czynnych wykazay w tym zakresie, e:

- na 85 dworcach (38,1%) nie byy oznakowane drogi ewakuacyjne41, a w 87 obiektach (39%) nie byy wywieszone instrukcje przeciwpoarowe i telefony alarmowe42, - na 183 (82,1%) dworcach nie byo m.in. ganic i wyposaenia hydrantw, bd sprzt ten skadowany by w miejscach, do ktrych dostp by utrudniony lub niemoliwy, - dla 49 dworcw (48,5%) ze 101 obiektw o duym nateniu ruchu pasaerskiego nie zostay opracowane instrukcje bezpieczestwa poarowego43, zawierajce m.in. plany ewakuacyjne i rozmieszczenia sprztu ppo. Dokumentu tego nie opracowano dla 75 dworcw o maym nateniu ruchu pasaerskiego, dla ktrych by on wymagany. Przykadowo Oddzia GN w Bydgoszczy nie opracowa takich instrukcji dla 14 z 15 dworcw, Oddzia GN w Olsztynie dla 10 z 11 dworcw, a Oddzia GN w Lublinie dla 29 z 41 obiektw.

Niewaciwe przygotowanie kontrolowanych dworcw, pod wzgldem zapewnienia bezpieczestwa pasaerw, potwierdziy wyniki kontroli, przeprowadzonych z inicjatywy NIK przez Pastwow Stra Poarn44.

40 Patrz przypis nr 39. 41 Obowizek okrelony w 4 ust. 2 pkt 4 lit a Rozporzdzenia Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji

z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoarowej budynkw, innych obiektw budowlanych i terenw (Dz. U. z 2006 r. Nr 80, poz. 563).

42 Obowizek okrelony w 4 ust. 2 pkt 3 ww. rozporzdzenia. 43 Opracowanie takiej instrukcji obowizuje w przypadku, gdy kubatura dworca (czna lub wydzielonych

pomieszcze) przekracza 1000m sze. Wymg opracowania instrukcji okrelony jest w 6 ust. 1 i 4 ww. rozporzdzenia.

44 Patrz pkt 4.2.2 i 4.2.3. niniejszej Informacji . Komendanci wojewdzcy PSP oraz Komendant Miejski PSP dla m. st. Warszawy podjli dziaania kontrolne, w tym na dworcach wskazanych przez Delegatury NIK w: Bydgoszczy, Poznaniu, Katowicach, Krakowie, odzi, Szczecinie, Olsztynie (wystpienia do dwch komendantw wojewdzkich PSP), Warszawie, Biaymstoku i Rzeszowie.


19

Do dnia 30 czerwca 2008 r. czterech Komendantw Wojewdzkich Pastwowej Stray Poarnej45 poinformowao NIK, e w wyniku kontroli zostao wydanych 114 decyzji administracyjnych nakazujcych usuniecie 525 nieprawidowoci, stwierdzonych na 109 z ogem 121 skontrolowanych dworcach. Na przykad: Kujawsko-Pomorski Komendant WPSP poinformowa NIK o wydaniu 19 decyzji dotyczcych 18 dworcw, w tym dworca Bydgoszcz Gwna (stwierdzono13 rnego rodzaju nieprawidowoci).

Stan techniczny i estetyczny oraz przygotowanie eksploatacyjne budynkw

dworcowych i ich otoczenia, obrazuj zdjcia od nr 1 do nr 32, zawarte w zaczniku

nr 5.9 do niniejszej Informacji.

3.2.1.2. Negatywny wpyw na dziaania Spki w zakresie technicznego i funkcjonalnego przygotowania dworcw kolejowych do obsugi pasaerw, zwaszcza w latach 2001 - 2003, miay okolicznoci towarzyszce przeksztaceniu p.p. Polskie Koleje Pastwowe w PKP S.A.46.

W wyniku komercjalizacji p.p. PKP, PKP S.A. wstpia we wszystkie stosunki prawne, ktrych przedmiotem byo p.p. PKP47. Spka przeja, w ramach tego przeksztacenia, poza majtkiem trwaym (obejmujcym m.in. budynki dworcowe) rwnie zobowizania finansowe z lat poprzedzajcych komercjalizacj, w tym cao zaduenia zlikwidowanego przedsibiorstwa. W rezultacie, w latach 2001 2003 Spka wykazywaa znaczn strat netto z dziaalnoci, sigajc w kocu 2003 r. blisko 700 mln z48. Rzutowao to negatywnie na moliwo inwestowania rodkw wasnych w odnowienie i rozwj infrastruktury dworcowej, a take na jako wykonywania powierzonych PKP S.A. zada z zakresu utrzymania dworcw kolejowych. Realizacja tych zada wymagaa bowiem bardzo wysokich nakadw, ktre Spka ponosia samodzielnie, pomimo penienia przez dworce roli suebnej w tym m.in. funkcji publicznej49 zwizanej z wykonywaniem przewozw pasaerskich.

Trudna sytuacja finansowa Spki powodowaa, e podejmowane przez ni dziaania w zakresie technicznego, estetycznego i funkcjonalnego przygotowania zarzdzanych dworcw do obsugi pasaerw, byy niedostateczne. Dziaania te zapewniay co najwyej utrzymanie dworcw w stanie niepogorszonym. W wyniku zalegoci w remontach i utrzymaniu biecym, infrastruktura dworcowa nie bya przystosowana do obsugi pasaerw, ulegajc wprawdzie powolnej lecz postpujcej degradacji50.

45 Kujawsko-Pomorski, lski, Wielkopolski i Maopolski Komendant Wojewdzki PSP. lski Komendant

WPSP poinformowa NIK o wydaniu 44 decyzji dotyczcych 39 dworcw (200 nieprawidowoci), za Wielkopolski Komendant WPSP o wydaniu 47 decyzji dotyczcych 39 dworcw (230 nieprawidowoci).

46 Zmiany te zostay dokonane w kocu 2000 r. na podstawie przepisw ustawy o restrukturyzacji patrz przypis nr 22.

47 Nastpio to na podstawie przepisu art. 2 ust. 2 ustawy o restrukturyzacji patrz przypis nr 22. 48 PKP S.A. wykazaa: w 2001 r. strat netto 2.906.159,4 tys. z, w 2002 r. strat netto 885.612,8 tys. z,

w 2003 r. strat netto 696.074,7 tys. z. Na Spce ciyy zobowizania w wysokoci ok. 7 mld z m.in. z tytuu: odpraw emerytalnych, skadek ubezpieczeniowych, spat zobowiza wobec dostawcw usug, spat zacignitych wczeniej kredytw bankowych.

49 Wedug przepisu 3 pkt 6 rozporzdzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim odpowiada budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690 ze zm.), budynek przeznaczony na potrzeby obsugi pasaerw w transporcie kolejowym jest budynkiem uytecznoci publicznej.

50 Przykadem niedostatecznego technicznego, estetycznego i sanitarnego utrzymania infrastruktury dworcowej jest obiekt w Wgierskiej Grce. W zwizku z jego zym stanem, Wjt Gminy Wgierska Grka skierowa w marcu 2008 r. do Prokuratury Rejonowej w ywcu zawiadomienie o przestpstwie, polegajcym na (cyt.)


20

Z ustale kontroli wynika, e PKP S.A. w latach 2001 - 2003 obja remontami

gwnymi jedynie niewielk cz zarzdzanych zasobw dworcowych. Miao to

istotny wpyw na zy stan techniczny budynkw dworcowych i otaczajcej je

infrastruktury dworcowej.

W 2001 r. Spka obja remontami gwnymi 22 dworce, w 2002 r. 18 obiektw, a w 2003 r. 48 obiektw dworcowych (tj. 3,2% dworcw czynnych).

W wyniku poprawy sytuacji finansowej Spki, spowodowanej przede wszystkim

przeprowadzon w 2004 r. restrukturyzacj finansow51, nastpi w latach 2004 -

2006 wzrost liczby czynnych obiektw dworcowych, objtych remontami gwnymi.

W 2004 r. Spka obja remontami gwnymi 180 obiektw dworcowych (12,1% dworcw czynnych), w 2005 r. 189 obiektw (13,3%), w 2006 r. 250 obiektw dworcowych (18,9%).

W 2007 r. Spka prowadzia remonty gwne tylko w 137 obiektach z 1134

dworcw czynnych (tj. 12% obiektw czynnych)52. NIK zwraca uwag, e obiekty

objte w latach 2005 - 2007 remontami gwnymi stanowiy tylko 5-8% oglnej

liczby dworcw, zarzdzanych przez Spk. Podkrelenia wymaga rwnie, e PKP

S.A. nie przeprowadzaa prac remontowych w kilkuset obiektach dworcowych

wyczonych z eksploatacji z przyczyn ekonomicznych lub technicznych53, w tym

zwaszcza w obiektach, przy ktrych nadal zatrzymyway si pocigi pasaerskie54.

Dla zachowania cigoci uytkowania dworcw, Spka przeprowadzaa w latach 2005 - 2007 drobne prace remontowe i budowlane, obejmujce okrelone skadniki infrastruktury dworcowej 55.

Prace remontowe o nieznacznym zakresie Spka prowadzia w 2005 r. w 316 obiektach, przy ktrych zatrzymyway si pocigi pasaerskie (13,7% ogu obiektw). W latach 2006 - 2007 prace tego rodzaju prowadzone byy odpowiednio w 359 (16,4%) i ju tylko w 217 obiektach (19,1%).

Pomimo poprawy sytuacji finansowej Spki, przeznaczaa ona na remonty i biece utrzymanie infrastruktury dworcowej, w latach 2005 2007, rodki finansowe nieadekwatne do potrzeb i mniejsze od zaplanowanych.

- W latach 2005 - 2006 r. Spka zaplanowaa wydatkowanie na powyszy cel odpowiednio 27.010,7 tys. z oraz 40.388,2 tys. z. Rzeczywicie poniesione nakady na

cakowitym zaprzestaniu przez waciciela budynku dbania o naleyte utrzymanie i uytkowanie obiektu, (). Wjt tej Gminy skierowa rwnie, wedug waciwoci, zawiadomienia do Pastwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w ywcu oraz Wojewdzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Katowicach. Skierowa rwnie zawiadomienie do Komisariatu Policji w Wgierskiej Grce, w zwizku z popenieniem wykroczenia, polegajcego na nieutrzymywaniu w czystoci i porzdku terenu stacji. Stan tego obiektu ilustruj zdjcia nr 11-14 w zaczniku nr 5.9 do Informacji .

51 PKP S.A. w wyniku restrukturyzacji finansowej, polegajcej na emisji papierw wartociowych, wykazywaa zysk netto w: 2004 r. - 179.497,5 tys. z, w 2005 r. - 109.915,7 tys. z i w 2006 r. 194.422,5 tys. z.

52 Wedug stanu na dzie 31 grudnia 2007 r. 53 Wedug stanu na dzie 31 grudnia: 2005 r. 882 obiekty, 2006 r. 870 i 2007 r. 762 obiekty. 54 Wedug stanu na dzie 31 grudnia 2007 r. 721 obiektw dworcowych. 55 Pracami remontowymi obejmowano m.in. poczekalnie, niewielkie hole kasowe lub pomieszczenia kas,

podjazdy i parkingi przy uwzgldnieniu potrzeb osb niepenosprawnych.


21

remonty i utrzymanie budynkw dworcowych byy znacznie nisze od planowanych i wynosiy, w powyszym okresie odpowiednio: 4.497,8 tys. z (16,7 % kwoty planowanej) oraz 17.512,2 tys. z (43,4%). - W 2007 r. Spka zaplanowaa wydatkowanie na remonty i biece utrzymanie zarzdzanych dworcw rodki finansowe w wysokoci ju tylko 29.081,4 tys. z, tj. o 28% mniejsze ni w 2006 r. Spka wydatkowaa w 2007 r. na remonty i biece utrzymanie ogem 22.226 tys. z, tj. 76,4% zaplanowanej kwoty.

Podlege Zarzdowi PKP S.A. kierownictwa wszystkich 11 skontrolowanych

oddziaw gospodarowania nieruchomociami56, wydatkoway w latach 2005 2007

nieznaczne kwoty na prace remontowe. Obejmowano nimi tylko nieliczne dworce, co

nie sprzyjao poprawie ich walorw uytkowych i estetycznych.

- Oddzia GN w odzi, zarzdzajcy 93 dworcami, w latach 2005 - 2007 wydatkowa na biece naprawy i remonty kwot 1.865 tys. z. Zauwaalny by znaczny regres tych wydatkw, z 825 tys. z w 2005 r. i 722,2 tys. z w 2006 r., a do 317,8 tys. z w 2007 r. - Oddzia GN w Warszawie, zarzdzajcy 98 dworcami na terenie wojewdztwa podlaskiego, wydatkowa w latach 2005 - 2007 na ten cel kwot 445,1 tys. z, w tym w 2005 r. jedynie 17,3 tys. z. Ponad poow wydatkowanej kwoty przeznaczy na remont jednego obiektu dworcowego w Sokce, a w pozostaych obiektach prowadzi jedynie drobne prace konserwacyjne. Oddzia GN w Olsztynie, zarzdzajcy 107 dworcami, przeznaczy w latach 2005 - 2007 na prace remontowe ogem 191,7 tys. z. Obj nimi tylko 4 obiekty w 2005 r., 16 w 2006 r. i 6 obiektw w 2007 r. Szczegln uwag zwracaj zaniechania kierownictwa Oddziau GN we Wrocawiu. W latach 2005 - 2007 Oddzia ten nie przeprowadzi adnych prac remontowych w 7 obiektach57 z 18 objtych kontrol, mimo i cztery z nich wymagay pilnych prac.

Relatywnie wiksze rodki na remonty dworcw kolejowych, cho rwnie

nieadekwatne do potrzeb, wydatkowa podlegy Zarzdowi Spki Oddzia Dworce

Kolejowe w Warszawie, zarzdzajcy 72 dworcami strategicznymi58.

W 2005 r. Oddzia DK wydatkowa na prace remontowe prowadzone w 5 obiektach 749,3 tys. z, w 2006 r. - kwot 9.764,3 tys. z na prace remontowe w 22 obiektach, a w 2007 r. 7.307,5 tys. z na prace remontowe, obejmujce 16 obiektw.

Kierownictwo Oddziau DK nie dbao o rzetelne planowanie i realizacj prac

remontowych. W rezultacie dziaania Oddziau DK w powyszym zakresie nie

przynosiy oczekiwanych efektw w postaci poprawy stanu technicznego,

funkcjonalnego i estetycznego najwaniejszych dworcw w Polsce.

Oddzia DK wykona plan remontw na 2005 r. w 43%, przy czym z powyszych przyczyn nie zostaa rozpoczta realizacja 6 z 8 zaplanowanych zada. W 2006 r.

56 Kontrol objto dziaalno wszystkich 11 Oddziaw GN, funkcjonujcych w PKP S.A., z siedzibami

w: Warszawie, Lublinie, Krakowie, Katowicach, Wrocawiu, Poznaniu, Szczecinie, Gdasku, Olsztynie, Bydgoszczy i odzi. Wedug regulaminw organizacyjnych oddziaw, do ich podstawowych zada naleao zarzdzanie nieruchomociami kolejowymi, w tym posadowionymi na nich budynkami dworcowymi i prowadzenie prac w zakresie: biecego utrzymania, napraw i remontw, estetyzacji dworcw oraz utrzymania czystoci i porzdku w obiektach dworcowych i ich otoczeniu.

57 Dotyczyo to dworcw: Luba lski, Olenica, Wrocaw Nadodrze, Wrocaw Kuniki, Polanica Zdrj, Brzeg Dolny i Wow.

58 Niniejsz kontrol objto dziaalno Oddziau Dworce Kolejowe w Warszawie (Oddziau DK) i wszystkich 6 podlegych mu Rejonw Dworcw Kolejowych (Rejonw DK), w tym w: Warszawie, Gdasku, Krakowie, Katowicach, Wrocawiu i Poznaniu.


22

Oddzia zrealizowa wprawdzie plan finansowy remontw ju w 85,3%, nie oznaczao to jednak zdecydowanej poprawy stanu zarzdzanej infrastruktury dworcowej, bowiem nie podjto realizacji 18 z 40 zaplanowanych zada59. Podobnie byo w 2007 r. plan remontowy zrealizowano w 62,9%, lecz 5 z 21 zada nie wykonano.

Szczegln uwag zwraca nierzetelne przygotowanie prac remontowych na dworcu

Warszawa rdmiecie i ich przeprowadzenie z naruszeniem przepisu art. 28 ust.

1 Prawa budowlanego60.

W wyniku niewaciwego zaplanowania prac, nakady na remont tego obiektu zostay przekroczone o 2,8 mln z. Wykonane prace nie poprawiay walorw technicznych, uytkowych i estetycznych obiektu. Zostay wykonane bez pozwolenia na budow, czym zarzdca naruszy powoany wyej przepis Prawa budowlanego. I tak: dostosowane zostay do potrzeb osb niepenosprawnych dwie toalety, bez zapewnienia dostpu do nich osobom przybywajcym od strony miasta (ze wzgldu na brak wind lub pochylni przyporczowych), zdemontowano porcze na schodach tunelu czcego obiekt z dworcem Warszawa Centralna oraz zainstalowano w wyjciach z tuneli drzwi przesuwne, nie posiadajce moliwoci samoczynnego rozsuwania si i pozostawania w pozycji otwartej, w przypadku zaistnienia poaru. Przeprowadzone prace, ze wzgldu na ich nieskorelowanie w czasie z przeprowadzanym pniej przez PKP PLK S.A. czyszczeniem tunelu linii rednicowej spowodoway, e stan estetyczny dworca uleg po remoncie pogorszeniu61. Prace remontowe zaplanowano z pominiciem naprawy izolacji stropowych, w wyniku czego po upywie 10 miesicy od zakoczenia remontu, pojawiy si liczne przecieki ze stropu na perony nr: 1, 2 i 3. Przeprowadzenie powyszych prac z naruszeniem przepisw Prawa budowlanego i ppo. potwierdzi Komendant Miejski Pastwowej Stray Poarnej m. st. Warszawy, po przeprowadzeniu kontroli tego obiektu62.

W ocenie NIK, powanym zaniedbaniem, utrudniajcym zarzdzanie dworcami kolejowymi, stwarzajcym dodatkowo zagroenie bezpieczestwa pasaerw, byo niewykonywanie przegldw technicznych budynkw dworcowych, wymaganych przepisami art. 62 ust. 1 pkt 1 i 2 Prawa budowlanego63. I tak:

Kierownictwa 5 z 11 skontrolowanych oddziaw gospodarowania nieruchomociami64 oraz Oddziau DK w Warszawie nie przeprowadziy w latach 2001-2007 wszystkich obowizujcych corocznych i 5 - letnich przegldw technicznych budynkw dworcowych. Wyniki ogldzin 265 obiektw dworcowych wykazay zaniedbanie realizacji tego obowizku a w 40,9% skontrolowanych obiektw dworcowych (91).

3.2.1.3. Z ustale kontroli wynika, e Zarzd PKP S.A. gwnie w wyniku ograniczania prac remontowych i niedostatecznego biecego utrzymania budynkw stacyjnych, spowodowanego brakiem rodkw finansowych do dnia 31 grudnia 2007 r. zlikwidowa 298 obiektw dworcowych i wyczy

59 W tym wszystkich zada zaplanowanych przez Rejony DK w Gdasku i Wrocawiu. 60 Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane tj. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm. 61 Pocigi zjedajce na dworzec z tunelu rednicowego zasysay kurz i brud pochodzcy z czyszczenia cian

tunelu, ktry osiada na dopiero co odnowionych elementach wystroju dworca. 62 Kontrola przeprowadzona na wniosek Delegatury NIK w Warszawie (patrz pkt 4.2.2 w Informacji ).

W wyniku tej kontroli, zwrcono m.in. uwag na wykonanie prac, ktre w efekcie zagraaj bezpieczestwu pasaerw, ze wzgldu na ograniczenie przepustowoci drg ewakuacyjnych.

63 Patrz przypis nr 60. 64 Oddziay GN w: Warszawie, Gdasku, odzi, Katowicach i Bydgoszczy.


23

z eksploatacji 837 obiektw przy nieczynnych liniach kolejowych. Wyczy rwnie do tego dnia 762 inne obiekty, funkcjonujce przy czynnych liniach kolejowych, na ktrych prowadzona bya komunikacja pasaerska.

Do dnia 31 grudnia 2007 r., 41 obiektw zostao cakowicie wyczonych

z eksploatacji, z powodu dugoletnich zaniedba w ich technicznym utrzymaniu. Brak

dziaa zapobiegajcych degradacji technicznej tych obiektw stanowi naruszenie

przepisu art. 5 ust 2 ustawy Prawo budowlane65.

Przykadowo: w obszarze dziaania Oddziau GN w odzi liczba czynnych obiektw dworcowych w latach 2005 - 2007 ulega zmniejszeniu ze 115 do 94, w tym 14 zostao wyczonych z przyczyn technicznych (zuycie pogbione dewastacj).

Szczegln uwag zwraca stan techniczny 7 obiektw wyczonych

z eksploatacji, w tym: Goczakowice Zdrj, Wchock, Mordy Miasto, Pozna

Krzesiny, Puszczykowo, Zgierz Pnoc i d Andrzejw, zarzdzanych przez

Oddziay GN, odpowiednio w: Katowicach, Lublinie, Warszawie, Poznaniu i odzi.

Wymienione obiekty byy cakowicie zdewastowane. Zniszczone byy ich elewacje zewntrzne a w wyniku braku ich zabezpieczenia przed wtargniciem do rodka osb postronnych rwnie elewacje wewntrzne. Wntrza byy zamiecone. Zdewastowana i rozkradziona bya stolarka budowlana, wyposaenie wewntrzne, instalacje elektryczne i oprzyrzdowanie, oszklenie, posadzki i inne elementy wyposaenia budowlanego, uszkodzone poszycia dachowe. Budynek w Zgierzu by czciowo spalony.

Ustalenia kontroli wykazay, e Zarzd PKP S.A. w powanym stopniu ograniczy

dostp pasaerw do pozostaych 721 obiektw, przy ktrych zatrzymyway si

pocigi pasaerskie. Dziaania te PKP S.A. podja w przewaajcej mierze po

zlikwidowaniu przez przewonikw pasaerskich obsugi kasowej.

Pasaerom na tych dworcach nie zapewniano odpowiedniego schronienia przed opadami atmosferycznymi, a w warunkach zimowych rwnie przed chodem. Obszary tych dworcw byy gorzej owietlone. Przede wszystkim za uniemoliwione byo korzystanie z toalet (czsto wolnostojcych). Na znacznie niszym poziomie utrzymywana bya rwnie na ich obszarze czysto i porzdek. Obiekty te nie byy przy tym objte zorganizowan form ochrony, przez co bezpieczestwo pasaerw i mienia nie byo na ich obszarze chronione66.

Stan budynkw dworcowych wyczonych z eksploatacji i ich otoczenia obrazuj

zdjcia od nr 33 do nr 44, zawarte w zaczniku nr 5.9 do niniejszej Informacji.

3.2.1.4. Negatywny wpyw na przygotowanie obiektw dworcowych do obsugi pasaerw, pod wzgldem technicznym, funkcjonalnym i estetycznym, a take zapewnienia bezpieczestwa pasaerw, miao niewdroenie przez PKP S.A.

65 Przepis art. 5 ust. 2 ustawy Prawo Budowlane (patrz przypis nr 60) stanowi, e obiekt budowlany naley

uytkowa w sposb zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony rodowiska oraz utrzymywa w naleytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczajc do nadmiernego pogorszenia jego waciwoci uytkowych i sprawnoci technicznej.

66 PKP S.A. nie obejmowaa tych dworcw w ogle umowami o ochron zawartymi z PKP PLK S.A. Stra Ochrony Kolei lub innymi firmami, wiadczcymi usugi w zakresie ochrony porzdku.


24

jednolitych zasad zarzdzania skadnikami infrastruktury dworcowej oraz nieopracowanie standardw zarzdzania dworcami.

Prace nad opracowaniem jednolitych zasad zarzdzania dworcami zostay rozpoczte w padzierniku 2005 r., na podstawie decyzji Prezesa Zarzdu PKP S.A.67. Nie zostay one jednak zakoczone do dnia 29 lutego 2008 r., pomimo upywu blisko 2,5 roku68.

Wdroenie takich zasad byo niezbdne, bowiem na obszarze kolejowych obiektw

dworcowych, w wyniku restrukturyzacji PKP S.A., funkcjonowao wiele podmiotw,

w tym spki z Grupy PKP i kolejowi przewonicy pasaerscy:

PKP S.A. zarzdzajca budynkami dworcowymi, PKP PLK S.A. zarzdzajca dworcow infrastruktur liniow, PKP Energetyka Sp. z o.o. zarzdzajca owietleniem terenw okoodworcowych, PKP Telekomunikacja Kolejowa Sp. z o.o., zarzdzajca urzdzeniami sucymi do

prezentowania informacji wietlnej i dwikowej, co najmniej jedna ze spek: PKP Intercity S.A., PKP Przewozy Regionalne, PKP

WKD, Koleje Mazowieckie KM, PKP Szybka Kolej Miejska w Trjmiecie i in.

Z ustale kontroli wynika ponadto, e Zarzd PKP S.A. w okresie objtym kontrol

(lata 2001 - 2007), sporzdzi w styczniu 2004 r. jedyn analiz sytuacji Spki

w zakresie utrzymania i efektywnoci zagospodarowania nieruchomoci dworcowych

oraz propozycj w zakresie ich utrzymania. W nastpnych latach Zarzd nie

przeprowadza udokumentowanych analiz o podobnym profilu. Zdaniem NIK, brak

powyszych unormowa i analiz stanowi przeszkod w koordynowaniu dziaa

podmiotw funkcjonujcych w obszarze dworcw kolejowych, w zakresie

przygotowania tych obiektw do obsugi pasaerw, pod wzgldem funkcjonalnym,

estetycznym i sanitarnym.

Istotny wpyw na niepene przygotowanie dworcw pod wzgldem technicznym i eksploatacyjnym do obsugi pasaerw miao rwnie niewypracowanie, do koca 2007 r., kompleksowej strategii dziaania w zakresie utrzymania i funkcjonowania obiektw dworcowych.

Niewypracowanie przez Spk kompleksowej strategii dziaania w zakresie

utrzymania i funkcjonowania obiektw dworcowych spowodowane byo gwnie

brakiem jednoznacznych, stabilnych rozwiza w polityce pastwa spraw

dotyczcych funkcjonowania i utrzymania dworcw.

W Strategii restrukturyzacji i prywatyzacji Grupy PKP, przyjtej przez Rad Ministrw w dniu 22 lutego 2005 r. przewidywano likwidacj PKP S.A., utworzenie Funduszu Mienia Kolejowego i przekazanie PKP PLK S.A. funkcji spki wiodcej w Grupie PKP. Podstawowym zadaniem PKP S.A. miao by faktyczne wniesienie

67 Decyzja nr 44 Prezesa Zarzdu PKP S.A. Dyrektora Generalnego z dnia 27 padziernika 2005 r. w sprawie

powoania Zespow ds. okrelenia terenw w obrbie dworcw kolejowych, przeznaczonych do administrowania przez PKP S.A. Oddzia Dworce Kolejowe w Warszawie.

68 W toku kontroli trway prace nad opracowaniem ostatecznej wersji dokumentu pt. Zasady administrowania obszarem stacji kolejowych kompleksw dworcowych sucych bezporednio obsudze pasaera i jego wdroeniem.


25

skadnikw majtkowych do powstaych w ramach restrukturyzacji spek, utworzenie odrbnej spki Dworce kolejowe na bazie kilkudziesiciu strategicznych dworcw oraz zagospodarowanie pozostaych ponad 1.400 obiektw dworcowych, w ramach wsppracy z jednostkami samorzdu terytorialnego. Dziaanie te, w badanym obszarze, miay doprowadzi do samofinansowania najwikszych dworcw kolejowych oraz poprawy funkcjonowania i estetyki dworcw przejtych przez samorzdy.

Powysza strategia nie zostaa zrealizowana. Zarzd PKP S.A. utworzy jedynie

Oddzia Dworce Kolejowe, ktremu powierzy zarzdzanie 72 dworcami

strategicznymi. Nie przeksztaci tej jednostki organizacyjnej PKP S.A. w spk

prawa handlowego. Do koca 2007 r. przekaza samorzdom jedynie 13 obiektw (tj.

ok. 1 % dworcw czynnych)69.

W 2007 r. nastpia zasadnicza zmiana dotychczasowych kierunkw restrukturyzacji

kolei w Polsce.

W dniu 17 kwietnia 2007 r. Rada Ministrw przyja Strategi dla transportu kolejowego do roku 2013. Zarzd PKP S.A. przyj powyszy dokument do realizacji. Strategia ta, w odrnieniu od poprzedniej, nie przewidywaa likwidacji PKP S.A. Zakadaa, e wyodrbniony pion organizacyjny tej Spki bdzie zarzdza kolejowymi obiektami dworcowymi. Wprowadzia rwnie nowy model finansowania obiektw dworcowych, zgodnie z ktrym PKP PLK S.A. w stawkach dostpu do infrastruktury kolejowej ma uwzgldnia koszty utrzymania dworcw w czci zwizanej z obsug podrnych, a nastpnie przekazywa gospodarzowi danego obiektu odpatnoci, pozwalajce na utrzymanie czci dworca przeznaczonej do obsugi podrnych.

3.2.1.5. Wpyw na niedostateczne przygotowanie dworcw pod wzgldem technicznym i funkcjonalnym do obsugi pasaerw mia brak odpowiedniego przygotowania organizacyjnego i kadrowego jednostek organizacyjnych PKP S.A., bezporednio zarzdzajcych obiektami dworcowymi, do sprawowania funkcji zarzdcy. Przyczynia si do tego rwnie brak sprawnej i skutecznie dziaajcej kontroli nad prac administratorw i zarzdcw rejonw. I tak np.:

- kierownictwo Rejonu DK w Warszawie, zarzdzajce co trzecim dworcem strategicznym, pomimo upywu ponad 2,5 roku od utworzenia, nie przeprowadzio inwentaryzacji skadnikw majtkowych w zarzdzanych obiektach, nie dysponowao informacjami dotyczcymi stanu posiadanych i zarzdzanych nieruchomoci oraz warunkw ich utrzymania, nie posiadao dokumentw dotyczcych skadnikw majtkowych zarzdzanych przez Rejon oraz przekazanych innym podmiotom, w tym skadnikw ruchomych. Skutkiem zaniedba organizacyjnych bya m.in. cakowita dewastacja i zy stan sanitarny tunelu pnocnego na dworcu d Kaliska. Przejcie to nie byo zabezpieczone, w wyniku czego gromadzi si tam element niepodany zagraajcy porzdkowi na dworcu70. Rejon DK we Wrocawiu nie posiada rozeznania co do zgodnoci z Prawem budowlanym posadowienia obiektw reklamowych przez dzierawcw w obszarze dworca Wrocaw Gwny;

69 Jednostki samorzdowe byy zainteresowane przejciem ogem 112 dworcw, z 400 zaoferowanych. Do

dnia 29 lutego 2008 r. PKP S.A. podpisaa rwnie umowy ramowe z samorzdami 11 miast, zwizane z zagospodarowaniem obiektw dworcowych.

70 Patrz zdjcie nr 81 w zaczniku nr 5.8 do Informacji . Dopiero kontrola NIK spowodowaa, e Rejon DK w Warszawie podj dziaania zabezpieczajce obiekt.


26

- kierownictwo Oddziau GN we Wrocawiu zarzdzao 440 dworcami przy pomocy 10 zarzdcw i 39 administratorw. rednio na jednego administratora przypadao 11 dworcw, w skrajnym przypadku odlegych nawet o 130 km od siedziby Rejonu. Nierwnomierne byo obcienie zarzdcw i administratorw liczb dworcw, za stan ktrych ponosili oni odpowiedzialno. I tak: na jednego zarzdc przypadao od 18 do 83 dworcw, a na jednego administratora od 2 do 50 takich obiektw. Siedziby administratorw czsto byy skupione w jednej miejscowoci. Na przykad w Rejonie Wrocaw 3, dwch administratorw miao siedziby we Wrocawiu i dwch w Olenicy. W ich zarzdzie byo od 13 do 33 dworcw, odlegych od tych siedzib o 70-80 km. Na jednego konserwatora przypadao rednio od 1,5 do 12,5 obiektu dworcowego; - na dworcach nie byo staego personelu, przygotowanego i przeszkolonego do obsugi pasaerw. Rola administratorw i konserwatorw sprowadzaa si do utrzymywania budynkw dworcowych, w zalenoci od dysponowanych rodkw finansowych, w stanie niepogorszonym oraz na przygotowaniu powierzchni dworcowych do wynajcia innym podmiotom w celach handlowych i ich dozorowaniu; - kierownictwo Oddziau DK skontrolowao w okresie maj 2005 - 2007 r. jedynie 13 dworcw z 72 dworcw. Kontrole te nie byy w peni skuteczne, bowiem ujawniane w ich wyniku nieprawidowoci nie byy usuwane. Na przykad: przez co najmniej 3 miesice (od listopada 2007 r. do stycznia 2008 r.) nie poprawiono zego stanu utrzymania holu dworca strategicznego w Otwocku, w tym: nie oczyszczono z ptasich odchodw posadzki, nie naprawiono uszkodzonych drzwi wejciowych i nie poprawiono zego stanu estetycznego elewacji budynku.

3.2.2. Stan techniczny i przygotowanie dworcowej infrastruktury liniowej71 do obsugi pasaerw

NIK negatywnie, pod wzgldem rzetelnoci i celowoci, ocenia dziaalno Zarzdu PKP PLK S.A. w zakresie przygotowania zarzdzanej przez Spk kolejowej infrastruktury liniowej, le cej w obrbie dworcw kolejowych, do obsugi pasaerw.

Ustalenia kontroli wskazuj, e Zarzd PKP PLK S.A. nie podejmowa dziaa

zapewniajcych odpowiednie przygotowanie, pod wzgldem technicznym

i eksploatacyjnym, skadnikw dworcowej infrastruktury liniowej do sprawnej

i bezpiecznej obsugi pasaerw. W Spce, w latach 2005 - 2007 (i poprzednich),

koncentrowano si na waciwym utrzymaniu infrastruktury liniowej na szlakach

kolejowych. W rezultacie, wykonywany w Spce zakres remontw liniowej

infrastruktury dworcowej zmierza gwnie do jej utrzymania w stanie

niepogorszonym, bez radykalnej poprawy standardu obsugi pasaerw.

Zarzd Spki przeznacza w latach 2005 - 2007 na remonty i biece utrzymanie infrastruktury dworcowej rodki finansowe nieadekwatne do potrzeb, ustalanych w corocznie przeprowadzanych kontrolach zarzdzanych obiektw.

- Potrzeby finansowe Spki w 2005 r., w zakresie utrzymania i remontw budowli kolejowych, w tym gwnie peronw, wynosiy 17 mln z. Potrzeby w powyszym zakresie, w latach 2006-2007 r., wynosiy odpowiednio po 20 mln z72.

71 Stan techniczny skadnikw liniowej infrastruktury dworcowej obrazuj zdjcia od nr 45 do nr 83, zawarte

w zaczniku nr 5.9 do niniejszej Informacji .


27

W latach 2005 - 2007 Zarzd Spki przeznaczy jednak rodki finansowe na utrzymanie i remonty budowli kolejowych (gwnie peronw) znacznie mniejsze od ustalonych potrzeb. W latach 2005 2006 Zarzd przeznaczy na ten cel odpowiednio: 3,1 mln z i 2,1 mln z, co stanowio jedynie 18,2% i 10,5% potrzeb. W 2007 r. Zarzd przeznaczy na powyszy cel 6,3 mln z. Kwota ta nadal stanowia tylko cz niezbdnych rodkw (31,5%). - Zarzd Spki oszacowa, wedug stanu na koniec 2006 r., koszty przywrcenia parametrw uytkowych przej podziemnych i kadek dla pieszych, na 57,8 mln z73. W 2007 r. Zarzd Spki przeznaczy na prace remontowe tych obiektw kwot okoo 3,6 mln z, stanowic jedynie 6,2% ustalonych potrzeb.

W rezultacie, w latach 2005 - 2007 kierownictwa wszystkich skontrolowanych

Zakadw LK74 wydatkoway na prace remontowe skadnikw infrastruktury

dworcowej nieznaczne kwoty. Remontami obejmoway niewielk liczb skadnikw

infrastruktury dworcowej, bezporednio zwizanych z obsug pasaerw. I tak np.:

- wydatki poniesione w latach 2005 - 2007 przez Zakad LK w Olsztynie na remonty skadnikw infrastruktury dworcowej, stanowiy odpowiednio: 2,5%, 0,6% i 0,2% ogu wydatkw na remonty zarzdzanej przez Zakad infrastruktury liniowej. Wydatki poniesione przez Zakad LK w Siedlcach w tym okresie (96,1 tys. z) na remont infrastruktury dworcowej stanowio jedynie 0,14% wszystkich wydatkw na remonty infrastruktury liniowej75; - zakad LK w Wabrzychu wydatkowa w latach 2005 - 2007 na remonty skadnikw infrastruktury dworcowej kwot 227, 4 tys. z, ktra stanowia mniej ni 1% ogu wydatkw na zarzdzan infrastruktur. W ramach tych rodkw Zakad wyremontowa jedynie 3 z 312 zarzdzanych peronw, 2 z 90 wiat jedno z 31 przej podziemnych dla pieszych. Zakad LK w Toruniu, zarzdzajcy 220 peronami, wydatkowa w powyszym okresie na ich remonty jedynie 123,4 tys. z, a na biece utrzymanie kadego z nich tylko 1 - 1,5 tys. z. Zakad LK w Krakowie wydatkowa w latach 2005 - 2007 jedynie 52,5 tys. z na drobne prace remontowe, obejmujce 4 z 14 zarzdzanych przej podziemnych.

Z ustale kontroli wynika, e Zarzd Spki zakada odtworzenie w cigu 10 lat

parametrw technicznych budowli (gwnie peronw) na liniach eksploatowanych

i likwidacj zalegoci w remontach i biecym utrzymaniu76. W ocenie Izby, okres

ten, ze wzgldu na przeznaczanie na remonty skadnikw infrastruktury dworcowej

znacznie mniejszych rodkw od zakadanych, ulegnie znacznemu wydueniu.

Przykadowo:

72 Wedug: Raportu o stanie technicznym budynkw i budowli kolejowych z lipca 2006 r. oraz Raportu

o stanie technicznym budynkw i budowli kolejowych z maja 2007 r., sporzdzonych przez Spk na podstawie corocznych kontroli zarzdzanych obiektw.

73 Wedug Raportu o stanie technicznym obiektw inynieryjnych w utrzymaniu PKP PLK S.A. z kwietnia 2007 r., sporzdzonego przez Spk na podstawie przegldu zarzdzanych obiektw inynieryjnych.

74 W strukturze PKP PLK S.A. Kontrol objto 20 z 27 Zakadw Linii Kolejowych, podlegych Zarzdowi PKP PLK S.A. Do podstawowych zada Zakadw LK naleao m.in. zarzdzanie infrastruktur liniow lec w obszarze dworcw kolejowych i utrzymywanie jej w naleytym stanie technicznym.

75 Na podobnym poziomie byy w tym okresie wydatki Zakadw LK w: Rzeszowie (250 tys. z), Bydgoszczy (180 tys. z), Poznaniu (313 tys. z), Gliwicach (ok. 405 tys. z) i Skarysku Kamiennej (814 tys. z). ZLK w Gdasku wydatkowa w latach 2005-2006 na remont liniowej infrastruktury dworcowej kwot 259,3 tys. z

76 Wedug: Raportu o stanie technicznym budynkw i budowli kolejowych z lipca 2006 r. oraz Raportu o stanie technicznym budynkw i budowli kolejowych z maja 2007 r. sporzdzonego przez Spk.


28

- okres odtworzenia stanu technicznego i likwidacji zalegoci w remontach peronw zarzdzanych przez Zakad LK w Toruniu, ze wzgldu na przeznaczenie w latach 2005-2007 na ten cel niewielkich kwot i w konsekwencji wyremontowanie w tym okresie jedynie 5 z 220 zarzdzanych peronw, moe wynie nawet 130 lat.

W ocenie NIK, powanym zaniedbaniem, utrudniajcym zarzdzanie dworcow infrastruktur liniow, stwarzajcym dodatkowe zagroenie dla bezpieczestwa pasaerw, byo niewykonywanie przegldw technicznych budowli kolejowych, wymaganych przepisami art. 62 ust. 1 i 2 Prawa budowlanego77.

Z ustale kontroli wynika, e kierownictwa 3 Zakadw LK (w Biaymstoku,

Wrocawiu i Rzeszowie), z 10 zakadw skontrolowanych w powyszym zakresie78,

nie przeprowadzay wszystkich corocznych i 5-letnich przegldw technicznych

budowli kolejowych, wymaganych przepisem art. 62 ust. 1 i 2 Prawa budowlanego.

Kierownictwa 5 z 7 Zakadw LK nie realizoway kompleksowo zalece

formuowanych po przeprowadzeniu powyszych przegldw. I tak:

- kierownictwo Zakadu LK w Biaymstoku, nie przeprowadzio 5-letnich przegldw technicznych 19 z 71 budowli. Kierownictwo Zakadu LK we Wrocawiu nie przeprowadzio takich przegldw w 4 z 13 obiektach dworcowych oraz przegldw rocznych w 10 z 13 skontrolowanych dworcach; - kierownictwo Zakadu LK w odzi w latach 2005-2007 nie podjo dziaa w celu wykonania a 137 ze 160 zalece, sformuowanych po przegldach technicznych, a pozostae 23 zrealizowao jedynie czciowo. Zalece takich nie realizoway rwnie (czciowo lub cakowicie) Kierownictwa Zakadw LK w: Nowym Sczu, Wabrzychu, Katowicach i Toruniu.

Niedostateczne finansowanie remontw oraz biecego utrzymania peronw, wiat i zadasze, przej podziemnych oraz kadek dla pieszych, a w konsekwencji odstpowanie przez wszystkie skontrolowane Zakady LK od wykonywania zabiegw remontowych i utrzymaniowych, skutkowao postpujc degradacj techniczn i estetyczn tych skadnikw. Wskazuj na to wyniki kontroli 223 czynnych obiektw dworcowych. Kontrole peronw i wiat oraz

zadasze peronowych wykazay, e:

na 111 dworcach (49,8%) nawierzchnia co najmniej jednego czynnego peronu bya uszkodzona wystpoway nierwnoci w postaci zapadni, wystajcych elementw konstrukcyjnych po zdemontowanych urzdzeniach, rozstpy w pytach ich nawierzchni. W zym stanie technicznym byy perony na kadym z 19 skontrolowanych dworcw, zarzdzanych przez Zakad LK w Biaymstoku. Wikszo (84%) peronw zarzdzanych przez Zakad LK w Warszawie kwalifikowao si do naprawy. W podobnym stanie byy perony zarzdzane przez Zakad LK we Wrocawiu (na 10 z 13 dworcw) i w Olsztynie (na 32 z 37 dworcw). W szczeglnie zym stanie technicznym byy perony na dworcach: d abieniec, Morg, Szamotuy i Tychy. Uszkodzenia nawierzchni peronw

77 Patrz przypis nr 60. 78 Kontrol wykonywania wymaganych przegldw technicznych przeprowadzono rwnie w 7 Zakadach LK

w: Wabrzychu Koszalinie, odzi, Nowym Sczu, Katowicach, Toruniu i Bydgoszczy. Kontrole te nie wykazay zaniedba w powyszym zakresie.


29

wystpoway rwnie na 17 z 41 objtych kontrol nieczynnych obiektach dworcowych;

na 31 dworcach (11,7%) oznakowanie peronw pasami bezpieczestwa byo niezgodne z przepisami79 - pasy wzdu peronw nie byy widoczne w ogle lub widoczne byy tylko czciowo. Przykadowo: na 7 z 19 dworcach zarzdzanych przez Zakad LK w Rzeszowie80 pasy bezpieczestwa oznakowano w ten sposb;

na 22 dworcach (10,3%) niesprawne byo czciowo owietlenie peronw. Niedostatki w tym zakresie wystpoway m.in. na peronach 14 z 15 dworcw zarzdzanych przez Zakad LK w Katowicach;

na 65 dworcach (29,1%) nie byo urzdze chronicych przed opadami atmosferycznymi (zadasze i wiat). Przykadowo: a 142 perony, zarzdzane przez Zakad LK odzi, nie posiaday zadasze;

na 48 dworcach (30,4%) w zym stanie technicznym byy wiaty peronowe i zadaszenia zejcia do przej podziemnych. Zuyta bd zdewastowana bya konstrukcja nona wiat i zadasze. Zuyte byy ich pokrycia dachowe i elewacja. Zdekompletowane byo oszklenie wiat, w tym wybite byy pojedyncze szyby bd wytuczona ich wikszo (w 40 przypadkach)81. Przykadowo: 44% wiat na dworcach zarzdzanych przez Zakad LK w Warszawie kwalifikowao si do remontu. Negatywnie prezentoway si te budowle m.in. na dworcach: Gryfice, Starachowice Wschodnie, Jelcz Laskowice, Oawa i Tychy gdzie zadaszenia byy w bardzo zym stanie technicznym, a ponadto przejcia byy raco zaniedbane pod wzgldem estetycznym;

na 80 dworcach nie byo awek bd byy one zdewastowane. Stwierdzono to m.in. na peronach 9 z 13 dworcw zarzdzanych przez Zakad LK w Toruniu.

Ogldziny stanu technicznego i utrzymania przej podziemnych, znajdujcych si na

92 skontrolowanych dworcach82 wykazay, e:

na 39 dworcach (42,4%) stan techniczny, estetyczny i sanitarny przej by niedostateczny. Posadzki, ciany i sufity byy brudne i zdewastowane pomazane, z licznymi zaciekami, uszczc si farb, odpadajcym tynkiem, zniszczonymi elementami wystroju. Przykadowo: stan przej na 10 z 11 dworcw zarzdzanych przez ZLK w Warszawie wymaga remontu. Negatywnymi przykadami w tym zakresie byy przejcia na dworcach: Katowice, Tarnw Mocice, Olsztyn Zachodni i Malbork;

na 24 dworcach (26,1%), wskutek niesprawnoci instalacji bd dewastacji oprzyrzdowania, przejcia te byy niedostatecznie owietlone bd ich owietlenie byo cakowicie niesprawne. Negatywnymi przykadami w tym zakresie byy m.in. przejcia na dworcach: Biaogard (Zakad LK w Koszalinie) i Warszawa Wawer (Zakad LK w Warszawie), Tarnw Mocice oraz dzikie przejcie tunelem ciepowniczym w rejonie dworca Krakw Paszw (Zakad LK w Krakowie);

79 Przepis 98 ust. 11 i 12 Rozporzdzenia MTiGM z dnia 10 wrzenia 1998 r. w sprawie warunkw

technicznych, jakim powinny odpowiada budowle kolejowe i ich usytuowanie (Dz. U. z 1998 r. Nr 151, poz. 987) ustanawia obowizek oznakowania peronw pasem bezpieczestwa, usytuowanym w odlegoci co najmniej 75 cm od krawdzi peronu, na jego caej dugoci uytkowej.

80 Nieprawidowo ta wystpowa rwnie na peronach dworcw zarzdzanych przez 11 innych Zakadw LK w: Warszawie, odzi, Gdasku, Skarysku Kamiennej, Bydgoszczy, Poznaniu, Ostrowie Wielkopolskim, Biaymstoku, Olsztynie, Koszalinie i Krakowie.

81 Przykadowo: cae oszklenie wszystkich 5 wiat peronowych na dworcu Teresin-Niepokalanw (zarzdzanych przez Zakad LK w Warszawie) byo wytuczone. W zadaszeniach dwch pochylni 2 ramy nie posiaday szyb, a 8 szyb wieo wstawionych do innych ram, byo popkanych po uderzeniu kamieniem. Wybite byy wszystkie szyby wiaty stalowej na peronie nr 1 na dworcu Bydgoszcz Wschd (Zakad LK w Bydgoszczy).

82 Kontrol objto 98 przej podziemnych, na 400 eksploatowanych w dniu 31 grudnia 2007 r. (24,5%).


30

na 11 dworcach (13,4%) uszkodzone byy posadzki przej (np. na dworcu Wysoka Kamieska i Jelenia Gra);

na 14 dworcach (17,1%) w przejciach podziemnych, w wyniku niesprawnoci urzdze odpywowych, zalegaa woda i nieczystoci. Stwierdzono to m.in. na 4 z 9 dworcach zarzdzanych przez Zakad LK we Wrocawiu, w tym na dworcu Wrocaw Kuniki. Negatywnym przykadem byo rwnie przejcie na dworcu Kowalewo Pomorskie nieowietlone, z zalegajc wod i mieciami;

na 18 dworcach (19,6%) schody i ciany zej, prowadzcych do tuneli byy uszkodzone, na 13 dworcach (14,1%) nie byo bd byy niesprawne porcze przyschodowe. Przykadowo: na 3 z 6 dworcach (w: Trzebiatowie, Sawnie i Koszalinie), zarzdzanych przez Zakad LK w Koszalinie, porcze byy uszkodzone bd ich nie byo.

Ogldziny stanu technicznego kadek dla pieszych, usytuowanych na 31 dworcach83

objtych kontrol, rwnie budzi zastrzeenia. Stwierdzono m.in., e:

na 8 dworcach (25,8%) schody prowadzce na kadki, a na 10 dworcach (32,3%) ich posadzki byy uszkodzone. Skorodowane byy rwnie konstrukcje kadek, w tym blachy osonowe nad sieci trakcyjn, porcze i balustrady (np. na dworcach: Brzesko Okocim, Kodzko Gwne i Pode).

W niewaciwym stanie technicznym utrzymywane byy take przejcia

DEPARTAMENT KOMUNIKACJI I SYSTEMÓW...

Documents

Transcript of DEPARTAMENT KOMUNIKACJI I SYSTEMÓW...