Delegatura w Krakowie...budżetowych dokonano na próbie 10 dowodów o łącznej wartości 133,7...

NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI

Delegatura w Krakowie

LKR-410.001.05.2016

P/16/001

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

I. Dane identyfikacyjne kontroli

Numer i tytuł kontroli P/16/001 – Wykonanie budżetu państwa w 2015 r.

Jednostka przeprowadzająca

kontrolę

Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Krakowie

Kontrolerzy

1. Piotr Smyrak, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr 98691 z 5 stycznia 2016 r.

2. Mariusz Gorczyca, doradca ekonomiczny, legitymacja nr 16882. 3. Marta Wojnarska, specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli

nr 98720 z 10 lutego 2016 r. (dowód: akta kontroli str. 1-4)

Jednostka kontrolowana

Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie1, 30-134 Kraków,

ul. Zarzecze 106

Kierownik jednostki kontrolowanej

mł. bryg. Stanisław Nowak, Małopolski Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej od 22 stycznia 2016 r.

(dowód: akta kontroli str. 5)

II. Wprowadzenie

Celem kontroli była ocena wykonania ustawy budżetowej na rok 2015 przez Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie w ramach części 85/12 – województwo małopolskie. KWPSP jest państwową jednostką budżetową, przy pomocy której Małopolski Komendant Wojewódzki wykonuje swoje zadania2. Terenem działania KWPSP jest obszar województwa małopolskiego. KWPSP działa w szczególności na podstawie

ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej3, a do jej głównych

zadań należą przede wszystkim: opracowywanie planów ratowniczych na obszarze województwa, organizowanie krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego4, w tym odwodów operacyjnych na obszarze województwa, dysponowanie oraz kierowanie siłami i środkami krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na obszarze województwa poprzez swoje stanowisko kierowania, a w szczególności dowodzenie działaniami ratowniczymi, których rozmiary lub zasięg przekraczają możliwości sił ratowniczych powiatu, kierowanie jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej z obszaru województwa do akcji ratowniczych i humanitarnych poza granicę państwa, na podstawie wiążących Rzeczpospolitą Polską umów i porozumień międzynarodowych. W 2015 r. w ramach części 85/12 finansowano zadania z zakresu ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa oraz ochrony ludności, jak również kontroli, monitoringu, ochrony i przeciwdziałania zagrożeniom środowiska.

Zakres kontroli obejmował wykonanie dochodów budżetowych, wykonanie wydatków budżetu państwa i budżetu środków europejskich, w tym efekty uzyskane w wyniku

1 Dalej: KWPSP. 2 Małopolski Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie jest dysponentem środków

budżetu państwa trzeciego stopnia i bezpośrednio podlega Wojewodzie Małopolskiemu, który pełni funkcję dysponenta części 85/12.

3 Dz. U. z 2013 r., poz. 1340 ze zm. 4 Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy, zwany dalej KSRG, stanowi integralną część bezpieczeństwa

wewnętrznego państwa, obejmującą również prognozowanie, rozpoznawanie i zwalczanie pożarów, klęsk żywiołowych lub innych miejscowych zagrożeń. System ten skupia jednostki ochrony przeciwpożarowej oraz służby, inspekcje i straże, instytucje oraz inne podmioty, które dobrowolnie w drodze umowy cywilnoprawnej zgodziły się uczestniczyć w działaniach ratowniczych. KSRG funkcjonuje na trzech poziomach: krajowym, wojewódzkim i powiatowym.

2

realizacji tych wydatków, prawidłowość sporządzenia rocznych sprawozdań budżetowych za 2015 r. oraz sprawozdań w zakresie operacji finansowych na koniec IV kwartału 2015 r.

W 2015 r. KWPSP zrealizowała dochody w wysokości 72,9 tys. zł, natomiast wydatki budżetu państwa wyniosły 18 905,2 tys. zł. Ponadto z budżetu środków europejskich wydatkowano 22 652,3 tys. zł.

III. Ocena kontrolowanej działalności Najwyższa Izba Kontroli stwierdza, że w 2015 r. dochody budżetu państwa zostały zrealizowane na poziomie 119,0% planu. Głównym źródłem tych dochodów były wpływy z tytułu naliczonych przez KWPSP kar umownych oraz wpływy z najmu i dzierżawy składników majątkowych.

W 2015 r. KWPSP zrealizowała wydatki budżetu państwa i wydatki budżetu środków europejskich na poziomie odpowiednio 98,0% i 99,3% planu po zmianach. Wydatki te zostały wykonane prawidłowo, co zapewniło uzyskanie planowanych rzeczowych efektów prowadzonej działalności. KWPSP zrealizowała zakładane cele i osiągnęła zaplanowane wskaźniki w dwóch podstawowych obszarach swojej działalności, tj.:

funkcjonowanie systemu ratowniczego i gaśniczego, w ramach którego średni czas dojazdu jednostek KSRG na miejsce zdarzenia wyniósł 9 min. 10 s, przy planowanym mierniku na poziomie 10 min.,

zapobieganie zagrożeniom, w ramach którego odsetek skontrolowanych obiektów z liczby obiektów wymagających skontrolowania wyniósł 57,3%, przy planowanej wysokości tego miernika na poziomie 41,0%.

Na podstawie badania próby wydatków stwierdzono, że środki otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań KWPSP wydatkowano zgodnie z obowiązującymi przepisami, celowo i gospodarnie. Kontrola prawidłowości udzielenia trzech zamówień publicznych wykazała, że postępowania te przeprowadzono zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Przeniesione środki z rezerw celowych budżetu państwa zostały wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem.

W toku kontroli stwierdzono, w odniesieniu do 10 badanych pozycji dochodów budżetowych o łącznej wartości 133,7 tys. zł, nieprawidłowości dotyczące ustalenia w dwóch przypadkach dochodów budżetowych, skutkujące zaniżeniem należności o 1,3 tys. zł oraz ujęcia w trzech przypadkach należności z tytułu dochodów budżetowych w łącznej kwocie 2,3 tys. zł na koncie 201 – Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami zamiast na koncie 221 – Należności z tytułu dochodów budżetowych. Zastrzeżenia NIK dotyczą również wysyłania przez KWPSP części dokumentów wymierzających należności z tytułu dochodów budżetowych bez zwrotnego potwierdzenia odbioru, co uniemożliwiało podjęcie właściwych działań zmierzających do ustalenia należności z tytułu nieterminowych płatności przez kontrahentów KWPSP.

W ocenie NIK przyjęta w KWPSP koncepcja systemu kontroli zarządczej nie zapewniała w sposób racjonalny kontroli prawidłowości sporządzonych sprawozdań. Kontrolowana jednostka nie zdefiniowała ryzyk oraz nie ustanowiła mechanizmów kontroli w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdań. Równocześnie obowiązująca w jednostce polityka rachunkowości nie została zaktualizowana do wymogów określonych przepisami prawa. Podkreślić również należy, że wprowadzenie wewnętrznych procedur sporządzania sprawozdań nie stanowi obowiązku wynikającego z przepisów prawa, jednak zdaniem NIK mogłoby przyczynić się do poprawy skuteczności systemu kontroli zarządczej w tym zakresie. Na konieczność wzmocnienia systemu kontroli zarządczej w tym obszarze wskazują stwierdzone w trakcie kontroli liczne błędy w sporządzeniu sprawozdań. W sprawozdaniu Rb-27 za 2015 r. z jednej strony zawyżono należności o 29,3 tys. zł, a z drugiej strony zaniżono należności

5 W kontroli wykonania budżetu państwa w 2015 roku Najwyższa Izba Kontroli stosuje następujące oceny:

pozytywna lub negatywna. W przypadku gdy nie zostały spełnione kryteria dla oceny pozytywnej lub negatywnej stosuje się ocenę opisową.

Ocena i jej

uzasadnienie5

3

o 19,8 tys. zł. Natomiast w sprawozdaniu Rb-N na koniec IV kwartału 2015 r. zawyżono wykazane należności o 1 231,6 tys. zł. W związku z powyższym sprawozdania te nie przedstawiały prawdziwego obrazu należności. Błędy te były przede wszystkim skutkiem nierzetelnej ewidencji księgowej w tym zakresie. Dodatkowo w sprawozdaniu Rb-N na koniec IV kwartału 2015 r. wykazano wszystkie należności (1 334,7 tys. zł) w niewłaściwej grupie dłużników, tj. w grupie podmiotów sektora finansów publicznych zamiast w grupie przedsiębiorstw niefinansowych. W sprawozdaniach rocznych za 2015 r.: Rb-28, Rb-28UE, Rb-28 Programy i Rb-BZ1 zostały wykazane dane w zakresie planu i zaangażowania wydatków odpowiednio budżetu państwa i budżetu środków europejskich, które nie wynikały z ewidencji księgowej prowadzonej przez kontrolowaną jednostkę. Ponadto w sprawozdaniu rocznym Rb-28UE zawyżono wydatki z budżetu środków europejskich o 119,3 tys. zł. Dopiero wskutek ujawnienia tych nieprawidłowości w trakcie kontroli NIK jednostka podjęła działania naprawcze i po zweryfikowaniu zapisów księgowych sporządziła w odpowiednim zakresie korekty sprawozdań Rb-27, Rb-N i Rb-28UE. Wszystkie sprawozdania zostały terminowo sporządzone i przekazane dysponentowi części budżetowej 85/12 – województwo małopolskie. Objęte kontrolą sprawozdania jednostkowe KWPSP, poza danymi, które powinny być ujęte na kontach pozabilansowych, zostały sporządzone na podstawie danych wynikających z ewidencji księgowej. W zakresie sporządzenia sprawozdania Rb-23 za 2015 r. i sprawozdania Rb-Z na koniec IV kwartału 2015 r. nie stwierdzono nieprawidłowości.

IV. Wyniki kontroli

1. Dochody budżetowe

W 2015 r. w rozdziale 75410 Komendy wojewódzkie Państwowej Straży Pożarnej KWPSP zrealizowała dochody w wysokości 72,9 tys. zł, tj. 119,5% kwoty planowanej (61,0 tys. zł) i 91,4% wykonania z roku poprzedniego (79,8 tys. zł). Głównymi źródłami tych dochodów były:

wpływy z różnych dochodów w § 097, w tym z tytułu kar za przekroczenie umownych terminów realizacji dostaw, które w 2015 r. wyniosły 45,3 tys. zł (62,1% dochodów) i zostały zrealizowane na poziomie 141,6% planu i 84,4% wykonania z 2014 r.,

wpływy z najmu składników majątkowych Skarbu Państwa w § 075, które w 2015 r. wyniosły 20,5 tys. zł (28,1% dochodów) i zostały zrealizowane na poziomie 93,2% planu i 78,8% wykonania z 2014 r.; źródłem większości z tych wpływów, tj. kwoty 16,8 tys. zł, była umowa najmu z operatorem sieci telefonii komórkowej (stacja bazowa).

(dowód: akta kontroli str. 179, 311, 390, 659)

Jak wyjaśniła zastępca głównego księgowego KWPSP różnica w realizacji dochodów w stosunku do roku poprzedniego była przede wszystkim rezultatem niemożliwego do przewidzenia na etapie planowania poziomu dochodów osiąganych z tytułu kar za nieterminową realizację dostaw/usług, tj. głównego źródła dochodów KWPSP w 2015 roku.


Badanie prawidłowości i terminowości ustalenia należności z tytułu dochodów budżetowych dokonano na próbie 10 dowodów o łącznej wartości 133,7 tys. zł, z których uzyskano dochód w wysokości 54,0 tys. zł (plus 5,7 tys. zł z tytułu podatku od towarów i usług)6.

(dowód: akta kontroli str. 186, 307-308)

6 Losowanie przeprowadzono metodą PPS (prawdopodobieństwo wylosowania dowodu księgowego jest

proporcjonalne do wartości operacji udokumentowanej tym dowodem), przy założeniu interwału losowania na poziomie 2%. Ze zbioru zapisów księgowych, stanowiących populację dochodów, z której losowana była próba wyłączono zapisy dotyczące transakcji o wartości poniżej 500 zł. Statystycznego doboru próby dokonano przy wykorzystaniu na narzędzia informatycznego Pomocnik Kontrolera PK 5.5. Z badania wyłączono 3 wylosowane dowody na 4,1 tys. zł niestanowiące dochodu – mylne wpłaty.

Opis stanu faktycznego

4

Wszystkie wylosowane dochody należały do kategorii dochodów przypisanych. W jednym przypadku dochód nie został zaewidencjonowany na koncie 221 Należności z tytułu dochodów budżetowych7. W pozostałych przypadkach należności z tytułu tych dochodów ujęto w księgach rachunkowych na koncie 221 pod właściwą datą i we właściwym okresie sprawozdawczym.


Termin płatności żadnego z wylosowanych dochodów nie przypadał na następny rok budżetowy – nie zachodziła tym samym konieczność ujęcia ich w księgach rachunkowych na koncie 226 Długoterminowe należności budżetowe8. W 2 przypadkach należności z tytułu dochodów budżetowych wymierzone zostały w nieprawidłowej wysokości (więcej w dalszej treści wystąpienia). Ponadto w jednym przypadku naliczono karę umowną za 16 dni opóźnienia (67,2 tys. zł), a wykonawca zapłacił tylko za 1 dzień (4,2 tys. zł) – wykorzystując nieprecyzyjny zapis umowy zawartej przez Zachodniopomorskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP9.


Według sprawozdania Rb-27 z wykonania planu dochodów budżetowych na koniec 2015 r. (korekta z 10 lutego 2016 r.), wystąpiły należności pozostałe do zapłaty w kwocie 1 334,7 tys. zł. Dotyczyły one paragrafów: 075 – Wpływy z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa (25,4 tys. zł) oraz 097 – Wpływy z różnych dochodów (1 309,4 tys. zł). W porównaniu do roku 2014 należności te były wyższe o 1 154,2 tys. zł, tj. o 639,4%, a wpływ na ten wzrost miała przede wszystkim naliczona kara w wysokości 1 137,3 tys. zł z tytułu opóźnienia terminu naprawy przedmiotu umowy nr PL/000173404/2011-22, tj. urządzenia do zdalnej detekcji skażeń – zdalnego spektrometru w podczerwieni do wykrywania obłoków gazowych i par, którego użytkownikiem jest KM PSP w Krakowie10. Zaległości według stanu na 31 grudnia 2015 r. wyniosły 1 253,3 tys. zł i były wyższe o 1 154,0 tys. zł , tj. o 1 162,1% od zaległości na koniec 2014 r. Zaległości wystąpiły w dwóch spośród czterech paragrafów, w których KWPSP realizowała dochody:

1 309,4 tys. zł (98,1% zaległości ogółem) w § 097 – Wpływy z różnych dochodów, a złożyły się na nie należności od czterech kontrahentów, z których największą była ww. kara w wysokości 1 137,3 tys. zł;

25,4 tys. zł (1,9% zaległości ogółem) w § 075 – Wpływy z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, na co złożyły się należności od dwóch kontrahentów.

(dowód: akta kontroli str. 180, 303-305, 659-660, 801-830)

W związku ze stwierdzonymi w toku kontroli NIK nieprawidłowościami w sporządzeniu sprawozdania Rb-27 za 2015 r. w dniu 25 marca 2016 r. KWPSP dokonała jego korekty, w której wykazała należności w wysokości 1 397,5 tys. zł, należności pozostałe do zapłaty w wysokości 1 324,5 tys. zł oraz zaległości w kwocie 106,9 tys. zł.

(dowód: akta kontroli str. 864-865)

Analiza wszystkich 12 należności uwzględnionych w sprawozdaniu Rb-27 (wersja z 10 lutego 2016 r.) w łącznej wysokości 1 334,7 tys. zł, w tym 6 zaległości w kwocie

7 Podobnie w dwóch innych przypadkach z doboru celowego. 8 KWPSP nie prowadzi ewidencji na koncie 226 – zakładowy plan kont nie przewiduje funkcjonowania takiego

konta. 9 W § 10 ust. 1 umowy nr WT.2371.4.2014 zapisano, że Wykonawca zapłaci Odbiorcy, któremu

z opóźnieniem dostarczył samochód, karę umowną w wysokości 0,2% ceny brutto samochodu dostarczonego z opóźnieniem, jednakże nie więcej niż 20% tej ceny. Powołując się na ten zapis Wykonawca nie uznał noty obciążeniowej w wysokości 67,2 tys. zł i zapłacił karę w wysokości 0,2% wartości brutto samochodu.

10 Nota księgowa nr WF.322.27.2015 z 11 marca 2015 r. W dniu 19 maja 2015 r. sprawa została przekazana do Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Równocześnie KWPSP zwróciła się do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza z wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej. Do zawarcia ugody nie doszło – na rozprawie 18 listopada 2015 r. nikt ze strony dłużnika się nie stawił. Odpis protokołu z posiedzenia w dniu 18 listopada 2015 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Żoliborza przesłał do KWPSP za pismem z 9 marca 2016 r. (po dwóch wnioskach – z 9 grudnia 2015 r. i 10 lutego 2016 r.).

5

1 253,3 tys. zł, wskazuje na podejmowanie w KWPSP działań zmierzających do wyegzekwowania należnych kwot, w tym wysyłanie wezwań do zapłaty i podejmowanie czynności zmierzających do wykonania zobowiązania w drodze egzekucji. W obszarze tym wystąpiły jednak również nieprawidłowości (więcej w dalszej treści wystąpienia).

(dowód: akta kontroli str. 214-286, 303-305, 737-830)

W 2015 r. żadna należność KWPSP nie uległa przedawnieniu, ale w marcu 2016 r. z ewidencji spisano – pod datą 31 grudnia 2015 r. – jedną należność od firma "Auto-Myjnia" s.c. w wysokości 1,3 tys. z tytułu czynszu dzierżawnego za pomieszczenie myjni samochodowej oraz plac parkingowy przy ul. Wyki 3 w Krakowie, zwrot opłaty za wieczyste użytkowanie nieruchomości, ryczałt za media11. 2 czerwca 2004 r. przed Sądem Rejonowym dla Krakowa-Nowej Huty została zawarta ugoda, w myśl której jeden z dwóch wspólników spółki cywilnej zobowiązał się do zapłaty kwoty 1 260,26 zł wraz z ustawowymi odsetkami do dnia 1 września 2004 r. (do tego dnia zostało zawieszone postępowanie wobec drugiego ze wspólników). 22 lipca 2005 r. KW PSP skierowała do drugiego wspólnika ostateczne wezwanie do zapłaty pod rygorem złożenia wniosku o odwieszenie postępowania cywilnego. Po tej dacie brak było jakichkolwiek dokumentów potwierdzających podejmowanie dalszych działań zmierzających do wyegzekwowania długu. W konsekwencji należność uległa przedawnieniu w 2014 r., tj. 10 lat po uprawomocnieniu się ugody sądowej z 2 czerwca 2004 r.


W 2015 r. żadne należności KWPSP nie były umarzane, odraczane lub rozkładane na raty.


W KWPSP nie zostały opracowane procedury związane z umarzaniem, odraczaniem lub rozkładaniem na raty należności pieniężnych. Główny księgowy KWPSP wyjaśniła, że procedury takie byłyby uzasadnione i przydatne w bieżącej pracy. Dodała, że po rozwiązaniu bieżących problemów związanych z funkcjonowaniem Wydziału Finansów (m.in. opracowanie nowej polityki rachunkowości, instrukcji obiegu dokumentów finansowo-księgowych, instrukcji inwentaryzacyjnej), a także po zakończeniu Światowych Dni Młodzieży (których organizacja oznacza szereg dodatkowych obowiązków) – zamierza przygotować projekt takich procedur.


W działalności KWPSP dotyczącej realizacji dochodów budżetu państwa w 2015 r. stwierdzono następujące nieprawidłowości:

1. Zgodnie z postanowieniami umowy najmu powierzchni pod stację bazową telefonii komórkowej nr WT-236/131/08 z 1 września 2008 r. najemca (Polkomtel Sp. z o.o.) został zobowiązany do zapłaty czynszu w wysokości 1 200 zł miesięcznie plus podatek od towarów i usług. Czynsz ten miał być waloryzowany corocznie o publikowany przez GUS wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych za rok poprzedni, ze skutkiem od 1 stycznia każdego roku, a pierwsza waloryzacja miała być dokonana w 2009 roku. (art. 3 ust. 1 umowy). Wyliczona wg tej formuły indeksacyjnej stawka czynszu winna w 2015 r. wynieść 1 449,08 zł za miesiąc plus podatek od towarów i usług, natomiast stosowano stawkę za miesiąc w wysokości 1 400,09 zł netto. W konsekwencji prawidłowa kwota czynszu za pół roku (okres rozliczeniowy) winna wynieść 10 694,21 zł (8 694,48 zł + 1 999,73 zł), tj. o 361,55 zł więcej (293,94 zł + 67,61 zł). Zatem w 2015 r. należność wynikająca z tej umowy została zaniżona o 723,10 zł. W związku z ustaleniami kontroli KWPSP zweryfikowała wysokość opłaty czynszowej i pismem z 15 marca 2016 r. zwróciła się do najemcy z informacją o prawidłowej wysokości stawki oraz zapowiedziała dokonanie korekt do faktur VAT, począwszy od kwietnia 2013 r. (wyliczona różnica netto w okresie kwiecień 2013 – czerwiec 2016 wyniosła 1 904,01 zł).

11 Faktura nr V/245/02 z 4 listopada 2002 r. na 630,13 zł (czynsz za listopad) oraz nr V/269/02 z 2 grudnia

2002 r. na 630,13 zł (czynsz za grudzień).

Ustalone nieprawidłowości

i uwagi

6

(dowód: akta kontroli str. 214-226, 307-308)

Według wyjaśnień [...]12 Zastępcy Głównego Księgowego w KWPSP zaniżenie stawki czynszu było wynikiem błędu Wydziału Logistycznego KWPSP, który wyliczał stawki, którymi należało obciążyć najemcę. Składająca wyjaśnienia dodała, że podjęte zostały działania polegające na skorygowaniu wystawionych faktur dla firmy Polkomtel.


2. Notą księgową nr WF.322.68.2015 z 22 maja 2015 r. obciążono firmę SHH Sp. z o.o. karą umowną za opóźnienie terminu dostarczenia przedmiotu umowy nr WT.2370.1.31.2014 (dostawa, wdrożenie i utrzymanie Wojewódzkiego Systemu Monitoringu Pojazdów Ratowniczych). Zgodnie z § 2 ust. 1 umowy wykonawca zobowiązał się do wykonania przedmiotu umowy w terminie do 15 września 2014 r. Według wyliczeń KWPSP karę naliczono za dwa dni opóźnienia (616.917,10 x 0,1% x 2 = 1.233,83 zł), tymczasem gotowość odbioru wykonawca zgłosił 18 września 2014 r. Tym samym opóźnienie wyniosło 3 dni, a kara winna wynosić 1 850,75 zł, tj. o 616,92 zł więcej.


[...]13 Zastępca Głównego Księgowego w KWPSP wyjaśniła, że notę wystawiła poprzednia Główna Księgowa KWPSP i nie ma wiedzy dlaczego została tak naliczona i dlaczego uczyniła to dopiero po 8 miesiącach.


3. W trzech przypadkach należności z tytułu dochodów budżetowych w łącznej kwocie 2,3 tys. zł zaewidencjonowano na koncie 201 – Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami zamiast koncie 221 – Należności z tytułu dochodów budżetowych. Dotyczyło to kar umownych w związku z opóźnieniem terminu dostarczenia przedmiotu umowy dla P.P.H. Milena (1,0 tys. zł), P.P.H. KEWA-eco (0,6 tys. zł) i Drager Safety (0,7 tys. zł).


Zgodnie z opisem konta 221 w zakładowym planie kont KWPSP służy ono do ewidencji należności z tytułu dochodów budżetowych, których termin płatności przypada na dany rok budżetowy.


Jak wyjaśniła [...]14 Zastępca Głównego Księgowego KWPSP wynikało to z obowiązującej praktyki w sytuacji, gdy kara była potrącana z płatności za wykonaną dostawę/usługę.


Nieujęcie wskazanych wyżej należności na koncie 221 było niezgodne z zasadami określonymi w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości raz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz

12 Na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2015

r. poz. 2058) i art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 992) NIK wyłączyła jawność informacji w zakresie imienia i nazwiska. Wyłączenia tego dokonano w interesie osoby fizycznej.

13 Na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2015 r. poz. 2058) i art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 992) NIK wyłączyła jawność informacji w zakresie imienia i nazwiska. Wyłączenia tego dokonano w interesie osoby fizycznej.


7

państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej15.

4. Analiza wybranych dochodów wykazała, że faktury wystawiane przez KWPSP (a w jednym przypadku – nota z tytułu kary umownej) wysyłane były zwykłymi przesyłkami poleconymi. W sytuacji ustalania terminu płatności jako określonej liczby dni liczonej od daty otrzymania przez kontrahentów dokumentów potwierdzających ich zobowiązanie uniemożliwiało to jednoznaczne ustalenie dat, od których należności KWPSP stawały się wymagalne. Tak było np. w przypadku dwóch faktur dla Coca-Cola HBC Polska Sp. z o.o. z tytułu czynszu i energii elektrycznej za II półrocze 2015 r. (łącznie 1,1 tys. zł). Zgodnie z umową najmu z 17 lutego 2011 r. najemca był zobowiązany do zapłaty czynszu w terminie 21 dni od daty otrzymania faktury. Faktury takie wysłano zwykłą pocztą 8 grudnia 2015 r., płatność nastąpiła 20 stycznia 2016 r., a KWPSP nie ma możliwości ustalenia, czy najemca dotrzymał terminu płatności.


[...]16 Zastępca Głównego Księgowego KWPSP wyjaśniła, że taka praktyka, tj. wysyłanie faktur bez zwrotnego potwierdzenia odbioru, obowiązywała już zanim objęła to stanowisko. Mogła być spowodowana faktem, że przesyłka za zwrotnym potwierdzeniem odbioru jest droższa od listu poleconego.


NIK zwraca uwagę, że wysyłanie dokumentów wymierzających należności z tytułu dochodów budżetowych bez zwrotnego potwierdzenia odbioru uniemożliwiało podjęcie właściwych działań zmierzających do ustalenia należności z tytułu nieterminowych płatności przez kontrahentów KWPSP.

Ponadto w toku kontroli stwierdzono, w odniesieniu do należności figurujących w ewidencji księgowej KWPSP w 2015 r., nieprawidłowości dotyczące realizacji dochodów w latach wcześniejszych. W 2015 r. w ewidencji KWPSP ujęte były należności w kwocie:

5,9 tys. zł od Rafinerii Nafty „Glimar” S.A. z tytułu opracowania w 2006 r. zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego;

57,8 tys. zł od GEPARD Systems Sp. z o.o. z tytułu kary umownej za opóźnienie terminu dostarczenia świadectwa dopuszczenia do stosowania specjalistycznego samochodu dowodzenia i łączności (nota z 18 maja 2012 r. na 57,1 tys. zł) oraz z tytułu odsetek od kary umownej za opóźnienie terminu dostarczenia tego samochodu (wezwanie do zapłaty z 23 maja 2012 r. – 0,7 tys. zł).

W odniesieniu do obydwu tych firm została ogłoszona upadłość (Glimar – 19 stycznia 2005 r., Gepard – 17 listopada 2011 r.), a także zakończono postępowanie upadłościowe (odpowiednio: 25 lipca 2008 r. oraz 27 listopada 2015 r.), jednakże w dokumentacji KWPSP brak było potwierdzenia zgłoszenia wymienionych wierzytelności w postępowaniu upadłościowym do listy wierzytelności. Ponadto należy wskazać na fakt, że w dacie wystawienia noty na 57,1 tys. zł KWPSP dysponowała na koncie depozytowym kwotą 95,5 tys. zł z tytułu wstrzymania wypłaty 20% wynagrodzenia GEPARD Systems Sp. z o.o. w związku z niedostarczeniem świadectwa dopuszczenia samochodu do stosowania w ochronie przeciwpożarowej. Pomimo tego, po otrzymaniu pisma syndyka masy upadłości GEPARD Systems Sp. z o.o. z 28 maja 2012 r. o zapłatę wstrzymanej kwoty, KWPSP przelała 8 czerwca 2012 r. na rachunek upadłej spółki kwotę 87,6 tys. zł, tj. potrącając jedynie kwotę 7,2 tys. zł z tytułu kary za opóźnienie terminu dostarczenia samochodu oraz odsetki od

15 Dz. U. z 2013 r., poz. 289 ze zm., zwane dalej rozporządzeniem w sprawie szczególnych zasad

rachunkowości. 16 Na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2015


8

tej kary w wysokości 0,7 tys. zł, a pozostawiając bez zaspokojenia należność w wysokości 57,1 tys. zł.


Zgodnie z postanowieniami art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe17 (wg stanu prawnego obowiązującego po ogłoszeniu upadłości firmy GEPARD), potrącenie wierzytelności upadłego z wierzytelnością wierzyciela jest dopuszczalne, jeżeli obie wierzytelności istniały w dniu ogłoszenia upadłości, chociażby termin wymagalności jednej z nich jeszcze nie nastąpił.

Andrzej Mróz Małopolski Komendant Wojewódzki PSP (do 21 stycznia 2016 r.) wyjaśnił, że (cyt.) O ile pamiętam opinia radcy Prawnego KW PSP i stanowisko syndyka masy upadłościowej firmy Gepard były takie, że w momencie wysłania noty obciążeniowej na 57 tys. zł mieliśmy już do czynienia z odrębnym podmiotem prawnym i nie było podstaw do potrącenia przedmiotowej kary ze wstrzymanej płatności.


[...]18, były główny księgowy KWPSP wyjaśnił, że naliczona kara w wysokości 57,1 tys. zł nie została potrącona w związku z uzyskaniem informacji od syndyka masy upadłościowej firmy GEPARD, w myśl której nie było podstaw prawnych do takiego potrącenia. Dodał, że kwota ta powinna być dochodzona od podmiotu w upadłości likwidacyjnej, ale nie pamięta, czy podejmowane były jakieś działania w tym zakresie.


W dokumentacji KWPSP brak jest informacji syndyka masy upadłościowej firmy GEPARD, o jakiej mowa w powyższych wyjaśnieniach.


Nieprawidłowości dotyczące należności od Rafinerii Nafty „Glimar” S.A. i GEPARD Systems Sp. z o.o. powstały w latach wcześniejszych i w związku z ogłoszeniem upadłości przez te podmioty KWPSP nie miała możliwości ich skutecznego dochodzenia w 2015 r. W konsekwencji nieprawidłowości te nie miały wpływu na ocenę wykonania budżetu państwa przez KWPSP w 2015 r.

2. Wydatki budżetu państwa i budżetu środków europejskich

2.1. Wydatki budżetu państwa

Plan wydatków na realizację zadań KWPSP wyniósł 11 576,0 tys. zł i został w ciągu roku zwiększony do 19 098,2 tys. zł (o 7 522,2 tys. zł, tj. o 65%). Wydatki (po zmianach) zaplanowano w dwóch rozdziałach, z czego:

w rozdziale 75410 Komendy wojewódzkie Państwowej Straży Pożarnej wynosiły 11 576,0 tys. zł i zostały w ciągu roku zwiększone do kwoty 19 013,2 tys. zł, tj. o 64,2%;

w rozdziale 75478 Usuwanie skutków klęsk żywiołowych pierwotnie nie były planowane, a w ciągu roku zostały ustalone na kwotę 85,0 tys. zł.


W 2015 r. KWPSP zrealizowała wydatki budżetu państwa w wysokości 18 905,2 tys. zł, z tego w rozdziale 75410 Komendy wojewódzkie Państwowej Straży Pożarnej 18 820,2 tys. zł, a w rozdziale 75478 Usuwanie skutków klęsk żywiołowych 85,0 tys. zł. Wydatki zostały zrealizowane na poziomie 98% planu po zmianach (19 098,2 tys. zł) oraz 127% wydatków wykonanych w 2014 r. (14 884,6 tys. zł).

17 Dz. U. z 2015 r. poz. 233 ze zm. 18 Na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2015



9

Z wyjątkiem dwóch paragrafów, tj. 417 Wynagrodzenia bezosobowe19 oraz 430 Zakup usług pozostałych20, wydatki KWPSP zostały zrealizowane w przedziale od 99% do 100% planu po zmianach.


W 2015 r. plan wydatków KWPSP nie był zwiększony środkami przeniesionymi z rezerwy ogólnej budżetu państwa, natomiast na podstawie decyzji Ministra Finansów i zarządzeń Wojewody Małopolskiego został zwiększony środkami z rezerw celowych budżetu państwa oraz środkami pochodzącymi z przeniesień wydatków w części 85/12 – województwo małopolskie z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-201321, Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-202022 i Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-202023 do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-201324 łącznie o 8 745,0 tys. zł, z tego:

2 500,0 tys. zł na dofinansowanie inwestycji pn. Rozbudowa i przebudowa budynku Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Bochni25 (rozdział 75410 § 605 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych);

1 706,3 tys. zł na realizację projektu pn. Zwiększenie skuteczności prowadzenia długotrwałych akcji ratowniczych w ramach POIiŚ 2007-201326 (rozdział 75410 § 605);

1 130,7 tys. zł na realizację projektu pn. Wsparcie techniczne ratownictwa ekologicznego i chemicznego w ramach POIiŚ 2007-201327 (rozdział 75410 § 605);

1 189,0 tys. zł na realizację projektu pn. Usprawnienie ratownictwa na drogach - etap III w ramach POIiŚ 2007-201328 (rozdział 75410 § 605);

1 253,4 tys. zł na realizację zadania pn. Bezpieczeństwo i ochrona środowiska

201529 (rozdział 75410 § 421 Zakup materiałów i wyposażenia (411,7 tys. zł)

i § 606 Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych (841,7 tys. zł));

600,0 tys. zł na zakup samochodu ratownictwa wodnego30 (rozdział 75410 § 605);

175,0 tys. zł na realizację zadania Utrzymanie Systemu Wspomagania Decyzji

Państwowej Straży Pożarnej31 (rozdział 75410 § 421 (4,0 tys. zł) i § 430 Zakup

usług pozostałych (171,0 tys. zł));

19 Wydatki w tym paragrafie wykonano w kwocie 2,5 tys. zł, tj. 92,6% planu po zmianach (2,7 tys. zł). 20 Wydatki w tym paragrafie wykonano w kwocie 368,0 tys. zł, tj. 78% planu po zmianach (469,4 tys. zł). 21 Dalej: MRPO 2007-2013. 22 Dalej: MRPO 2014-2020. 23 Dalej: POIiŚ 2014-2020. 24 Dalej: POIiŚ 2007-2013. 25 Środki pochodzące z rezerwy celowej poz. 69 Środki na modernizację Policji, Straży Granicznej,

Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu, przyznane decyzją Ministra Finansów nr MF/FG6/000506/2015 z 26 marca 2015 r. (zarządzenie Wojewody Małopolskiego nr 106/15 z 1 kwietnia 2015 r.).

26 Środki pochodzące z rezerwy celowej poz. 8 Współfinansowanie projektów realizowanych z udziałem środków europejskich […], przyznane decyzją Ministra Finansów nr MF/IP06/000668/2015/POIIŚ/991.111.17.ZIQ z 22 kwietnia 2015 r. – 322,8 tys. zł (zarządzenie Wojewody Małopolskiego nr 118/15 z 24 kwietnia 2015 r.) oraz z przeniesień wydatków w części 85/12, zgodnie z decyzją Ministra Finansów nr MF/IP9/002013/2015/Art.194/48 z 6 lipca 2015 r. – 1 324,3 tys. zł oraz decyzją Ministra Finansów nr MF/IP9/004416/2015/Art.194/96 z 28 października 2015 r. – 59,1 tys. zł (zarządzenie Wojewody Małopolskiego nr 406/15 z 5 listopada 2015 r.).

27 Środki pochodzące z przeniesienia wydatków w części 85/12, zgodnie z decyzją nr MF/IP9/004576/2015/Art.194/109 z 9 listopada 2015 r. (zarządzenie Wojewody Małopolskiego nr 449/15 z 18 listopada 2015 r.).

28 Środki pochodzące z przeniesienia wydatków w części 85/12, zgodnie z decyzją nr MF/IP9/004576/2015/Art.194/109 z 9 listopada 2015 r. – 633,1 tys. zł (zarządzenie Wojewody Małopolskiego nr 449/15 z 18 listopada 2015 r.) oraz z rezerwy celowej poz. 8 Współfinansowanie projektów realizowanych z udziałem środków europejskich […], przyznane decyzją Ministra Finansów nr MF/IP6/005038/2015/POIIŚ/991.761.159.ZIQ z 20 grudnia 2015 r. – 444,2 tys. zł oraz decyzją Ministra Finansów nr MF/IP06/005054/2015/POIIŚ/991.762.163.ZIQ z 21 grudnia 2015 r. – 111,7 tys. zł (zarządzenie Wojewody Małopolskiego nr 514/15 z 30 grudnia 2015 r.).

29 Środki pochodzące z rezerwy celowej poz. 59 Dofinansowanie zadań zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, przyznane decyzją Ministra Finansów nr MF/FG2/003178/2015 z 16 września 2015 r. (zarządzenie Wojewody Małopolskiego nr 327/15 z 25 września 2015 r.).

30 Środki pochodzące z rezerwy celowej poz. 59 Dofinansowanie zadań zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, przyznane decyzją Ministra Finansów nr MF/FG2/004475/2015 z 30 października 2015 r. (zarządzenie Wojewody Małopolskiego nr 406/15 z 5 listopada 2015 r.).

10

90,2 tys. zł na realizację zadania pn. Przygotowanie i wdrożenie funkcjonalności

Systemu Wspomagania Decyzji Państwowej Straży Pożarnej32 (rozdział 75410

§ 605);

85,0 tys. zł na zakup sprzętu pożarniczego33 (rozdział 75478 § 605);

15,4 tys. zł na zakup sprzętu do identyfikacji i pobierania próbek oraz szkolenie

pracowników PSP34 (rozdział 75410 § 421 (8,0 tys. zł) i § 430 (7,4 tys. zł)).

(dowód: akta kontroli str. 324-382, 405, 407)

Badaniem objęto trzy z ww. zadań, realizowane w ramach POIiŚ 2007-2013, dofinansowane łącznie środkami z rezerwy celowej budżetu państwa oraz z przeniesień wydatków w części 85/12 w kwocie 4 026,0 tys. zł (46% ogólnej kwoty zwiększeń). Projekty te realizowano na podstawie: 1) umowy o dofinansowanie projektu Zwiększenie skuteczności prowadzenia

długotrwałych akcji ratowniczych w ramach działania 3.2 priorytetu III POIiŚ 2007-2013, zawartej pomiędzy Komendą Główną Państwowej Straży Pożarnej

a Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej35;

2) umowy o dofinansowanie projektu Wsparcie techniczne ratownictwa ekologicznego i chemicznego w ramach działania 3.2 priorytetu III POIiŚ 2007-2013, zawartej pomiędzy Komendą Główną Państwowej Straży Pożarnej a Narodowym

Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej36;

3) umowy o dofinansowanie projektu Usprawnienie ratownictwa na drogach – etap III w ramach działania 8.1 priorytetu VIII POIiŚ 2007-2013, zawartej pomiędzy Kujawsko-Pomorskim Komendantem Wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej

a Centrum Unijnych Projektów Transportowych w Warszawie37.


Otrzymane środki zostały wykorzystane na wydatki inwestycyjne, tj. zakup samochodów i innego sprzętu pożarniczego38: 1) w ramach projektu Zwiększenie skuteczności prowadzenia długotrwałych akcji

ratowniczych zakupiono 10 samochodów pożarniczych, pięć motopomp, trzy kontenery, dwa transportery, dwa quady, dwa agregaty prądotwórcze oraz trenażer ratowniczy, przy czym KWPSP jest użytkownikiem tylko trenażera; pozostały sprzęt zakupiono dla komend miejskich/powiatowych PSP z terenu województwa małopolskiego;

2) w ramach projektu Wsparcie techniczne ratownictwa ekologicznego i chemicznego zakupiono autobus do przewozu ratowników i samochód dowodzenia i łączności dla KWPSP oraz trzy samochody dla komend miejskich/powiatowych PSP z terenu województwa małopolskiego;

31 Środki pochodzące z rezerwy celowej poz. 9 Środki na realizację zadań wynikających z ustawy z dnia

22 listopada 2013 r. o systemie powiadamiania ratunkowego, przyznane decyzją Ministra Finansów nr MF/FS7/001176/2015 z 17 lipca 2015 r. (zarządzenie Wojewody Małopolskiego nr 228/15 z 24 lipca 2015 r.).

32 Środki pochodzące z rezerwy celowej poz. 9 Środki na realizację zadań wynikających z ustawy z dnia 22 listopada 2013 r. o systemie powiadamiania ratunkowego, przyznane decyzją Ministra Finansów nr MF/FG6/004254/2015 z 14 października 2015 r. (zarządzenie Wojewody Małopolskiego nr 373/15 z 21 października 2015 r.).

33 Środki pochodzące z rezerwy celowej poz. 4 Przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych […], przyznane decyzją Ministra Finansów nr MF/FG6/004615/2015 z 16 listopada 2015 r. (zarządzenie Wojewody Małopolskiego nr 449/15 z 18 listopada 2015 r.).

34 Środki pochodzące z rezerwy celowej poz. 59 Dofinansowanie zadań zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, przyznane decyzją Ministra Finansów nr MF/FG2/004936/2015 z 22 grudnia 2015 r. (zarządzenie Wojewody Małopolskiego nr 514/15 z 30 grudnia 2015 r.).

35 Umowa nr POIS 03.02.00-00-001/14 z 28 listopada 2014 r. wraz z dwoma aneksami (ostatni z 29 września 2015 r.).

36 Umowa nr POIS.03.02.00-00-002/09-00 z 19 sierpnia 2010 r. wraz z jedenastoma aneksami (ostatni z 29 grudnia 2015 r.).

37 Umowa nr POIS.08.01.00-00-032/13-00 z 11 września 2013 r. wraz z trzema aneksami (ostatni z 29 października 2015 r.).

38 Przy współfinansowaniu tych zakupów z budżetu środków europejskich.

11

3) w ramach projektu Usprawnienie ratownictwa na drogach – etap III zakupiono osiem pojazdów pożarniczych, w tym dwa dla KWPSP oraz sześć dla komend miejskich/powiatowych PSP z terenu województwa małopolskiego.

Zmiany w planie finansowym KWPSP związane z otrzymaniem ww. środków w kwocie 4 026,0 tys. zł wynikały z faktycznych potrzeb, były celowe i zostały wprowadzone po otrzymaniu decyzji o zwiększeniu wydatków. Środki w ramach projektów zostały wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem: w przypadku dwóch pierwszych projektów w całości, a w projekcie Usprawnienie ratownictwa na drogach – etap III w 97,6% (niewykorzystanie kwoty 28,5 tys. zł miało związek z odstąpieniem wykonawcy od zawarcia umowy na dostawę jednego samochodu).

(dowód: akta kontroli str. 390-401, 405, 407, 408-411, 481-482)

W 2015 r. dysponent części 85/12 nie dokonał blokady wydatków ujętych w planie finansowym KWPSP.


Wykonane w 2015 r. wydatki według grup ekonomicznych w stosunku do 2014 r.:

utrzymały się na zbliżonym poziomie w grupie wydatków bieżących (9 974,4 tys. zł w 2014 r., 9 975,9 tys. zł w 2015 r.),

wzrosły o 2,2% na świadczenia na rzecz osób fizycznych (266,7 tys. zł w 2014 r., 272,6 tys. zł w 2015 r.),

wzrosły o 86,4% w grupie wydatków majątkowych (4 643,3 tys. zł w 2014 r., 8 656,7 tys. zł w 2015 r.), co wynikało ze wzrostu poziomu współfinansowania wydatków z budżetu państwa w związku z ponadpięciokrotnym wzrostem poziomu wydatków majątkowych finansowanych z budżetu środków europejskich.

Wykonanie wydatków według grup ekonomicznych w stosunku do planu po zmianach wyniosło: 100,0% w grupie świadczeń na rzecz osób fizycznych, 98,9% w grupie wydatków bieżących oraz 99,0% w grupie wydatków majątkowych.


Na wypłacone w 2015 r. świadczenia na rzecz osób fizycznych złożyły się: ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej (0,7 tys. zł), równoważniki pieniężne za remont lokalu mieszkalnego (17,0 tys. zł), równoważniki pieniężne za brak lokalu mieszkalnego (98,8 tys. zł), pomoc mieszkaniowa (23,8 tys. zł), dopłaty do wypoczynku (100,7 tys. zł), przejazdy raz w roku (15,6 tys. zł), zasiłki na zagospodarowanie (3,4 tys. zł), zasiłki pogrzebowe (10,2 tys. zł) oraz zwrot kosztów nauki (2,3 tys. zł). Wypłacono wszystkie należne świadczenia.


Zrealizowane przez KWPSP w 2015 r. wydatki bieżące w kwocie 9 975,9 tys. zł stanowiły 98,9% planu po zmianach (10 082,6 tys. zł). Wydatki te poniesione zostały na:

wynagrodzenia wraz z pochodnymi w wysokości 7 717,7 tys. zł (100% planu po zmianach),

zakupy materiałów i usług w wysokości 2 070,5 tys. zł (95,2%),

pozostałe wydatki bieżące w wysokości 187,7 tys. zł (100%).

W dwóch paragrafach wydatki bieżące w 2015 r. zrealizowano na poziomie niższym niż 99,0%, tj. § 417 na poziomie 92,6% (plan – 2,7 tys. zł, wykonanie – 2,5 tys. zł) i § 430 na poziomie 78,4% (plan – 469,4 tys. zł, wykonanie – 368,0 tys. zł).


W 2015 r. KWPSP nie płaciła odsetek od nieterminowych płatności. (dowód: akta kontroli str. 181-182, 185)

Przeciętne zatrudnienie w KWPSP wyniosło w 2015 r. (według sprawozdania Rb-70 o zatrudnieniu i wynagrodzeniach za 2015 r.) 108 osób, z tego 7,83 – osoby nieobjęte mnożnikowymi systemami wynagrodzeń (status 01), 17,17 – członkowie korpusu służby cywilnej (status 03) i 83,00 – żołnierze i funkcjonariusze (status 10), i było niższe o 4 osoby od przeciętnego zatrudnienia w 2014 r. Obniżenie stanu zatrudnienia nie było

12

rezultatem zaplanowanych działań39, lecz wynikało z naturalnych ruchów kadrowych (np. odejście głównego księgowego z dniem 1 kwietnia 2015 r. do Komendy Głównej PSP). Łączne wykonanie planu zatrudnienia po zmianach KWPSP w 2015 r. ukształtowało się na poziomie 93,1% (wskaźnik ten w 2014 r. wyniósł 96,6%).

Wydatki na wynagrodzenia (wraz z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym) w 2015 r. wyniosły 6 725,2 tys. zł, z tego 259,9 tys. zł dla osób zatrudnionych w statusie 01, 759,0 tys. zł dla osób zatrudnionych w statusie 03 i 5 706,3 tys. dla osób zatrudnionych w statusie 10. Stanowiły one 100% planu wydatków na wynagrodzenia po zmianach i były wyższe o 1,4% od wydatków na wynagrodzenia wykonanych w 2014 r. Jednocześnie były one niższe od kwot planowanych w pierwotnym planie finansowym, np. w § 401 Wynagrodzenia osobowe pracowników o 3,4%, w § 402 Wynagrodzenia osobowe członków korpusu służby cywilnej o 2,2%, a w § 405 Uposażenie żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy o 2,9%.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto na jednego pełnozatrudnionego w 2015 r. wyniosło 5 189 zł (2 767 zł dla zatrudnionych w statusie 01, 3 685 zł dla zatrudnionych w statusie 03 i 5 729 zł dla zatrudnionych w statusie 10) i w porównaniu do 2014 r. było wyższe o 256 zł, tj. o 5,2% (w statusie 01 o 324 zł, tj. o 13,3%, w statusie 03 o 509 zł, tj. o 16,0% i w statusie 10 o 156 zł, tj. o 2,8%).

(dowód: akta kontroli str. 183, 622-625, 678-679)

W 2015 r. KWPSP zawarła pięć umów cywilnoprawnych z osobami fizycznymi (§ 417 Wynagrodzenia bezosobowe), tj.:

11 czerwca 2015 r. umowę zlecenie na przygotowanie drużyny strażaków województwa małopolskiego do udziału w XXXII Międzynarodowych Mistrzostwach Polski w Sporcie Pożarniczym z wynagrodzeniem brutto 1 500 zł,

29 października 2015 r. cztery umowy o dzieło związane z przygotowaniem regulaminu rozgrywek oraz sędziowaniem meczów piłki nożnej podczas turniejów eliminacyjnych oraz turnieju finałowego IX Mistrzostw Województwa Małopolskiego w halowej piłce nożnej z wynagrodzeniem brutto, kolejno: 500 zł, 150 zł, 150 zł i 200 zł.

Wydatki na wynagrodzenia bezosobowe w 2015 r. wyniosły 2,5 tys. zł (92,6% planu). W roku 2015 KWPSP nie zawierała umów o pracę za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej.


Zrealizowane wydatki majątkowe KWPSP w 2015 r. wyniosły 8 656,7 tys. zł, z tego w § 605 w wysokości 3 100,0 tys. zł40 (100% planu po zmianach), a w § 606 – 5 556,7 tys. zł (98,5% planu po zmianach). Z wyjątkiem zadania Rozbudowa i przebudowa budynku Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Bochni, na które wydatkowano 3 100,0 tys. zł, wszystkie pozostałe siedem zadań majątkowych wprowadzono do planu w trakcie roku, po uruchomieniu rezerw celowych oraz przesunięciach kwot wydatków z planu finansowego Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie.

(dowód: akta kontroli str. 181-182, 324-382, 390-401, 405, 481-482, 664-666)

Do badania wydatków KWPSP pod kątem legalności, gospodarności, celowości i rzetelności ich dokonywania w 2015 r. wylosowano próbę 72 wydatków na kwotę 8 009,1 tys. zł41, co stanowiło 42,4% wydatków ogółem oraz 71,6% wydatków pozapłacowych.

(dowód: akta kontroli str. 185, 187-190, 412-429, 430-432)

39 Z wyjątkiem przesunięcia 0,5 etatu do jednej z komend powiatowych PSP. 40 Rozbudowa i przebudowa budynku Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Bochni. 41 Losowanie przeprowadzono metodą MUS (prawdopodobieństwo wylosowania dowodu księgowego jest

proporcjonalne do wartości operacji udokumentowanej tym dowodem), przy wykorzystaniu na narzędzia informatycznego Pomocnik Kontrolera PK 5.5. Populację wydatków, z której losowana była próba stanowił zbiór dowodów/zapisów stanowiących pozapłacowe wydatki kontrolowanej jednostki, tj. z wyłączeniem wydatków w paragrafach 401-408, 411-414, 418-420 i 444 oraz wydatków poniżej 500 zł

13

Szczegółowe badanie próby wydatków wykazało, że zostały one zrealizowane na podstawie planu finansowego, gospodarnie i celowo. Wydatki zrealizowano zgodnie z zawartymi umowami i dokonanymi zamówieniami. Skontrolowane wydatki w 45 przypadkach poprzedzono przeprowadzeniem przetargu nieograniczonego42, przy czym 17 z tych postępowań przeprowadzonych zostało przez inne komendy wojewódzkie PSP (w ramach centralnych zamówień). Pozostałe wydatki dokonane zostały bez zastosowania trybów przewidzianych w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych43, zgodnie z ustawowymi przesłankami wyłączającymi jej stosowanie, przy czym dla czterech z nich, o wartości powyżej 25,0 tys. zł, zastosowano tryb zamówienia przewidziany w Regulaminie udzielania zamówień publicznych w KWPSP w Krakowie.

W jednym przypadku stwierdzono przekroczenie terminu płatności o 11 dni44, nie skutkowało to jednak zapłaceniem odsetek za zwłokę. W 10 przypadkach płatności dokonywano z wyprzedzeniem powyżej 20 dni w stosunku do obligatoryjnego terminu płatności (max 25 dni), z tego 7 dokonanych zostało w grudniu 2015 r. Nie powodowało to braku środków na spłatę zobowiązań wymagalnych.


W 2015 r. w KWPSP przeprowadzono 23 postępowania w sprawie udzielenia zamówienia publicznego, wszystkie w trybie przetargu nieograniczonego. Kontrolą w zakresie prawidłowości stosowania procedur Pzp objęto trzy postępowania:

WZP.2370.4.2015 Dostawa 4 sztuk samochodów z podnośnikiem hydraulicznym o wysokości ratowniczej min. 23 m o szacunkowej wartości 4 444,4 tys. zł; kwota wydatku w 2015 r. wyniosła 1 263,7 tys. zł (za jeden samochód – trzy pozostałe przeznaczone były dla innych komend wojewódzkich PSP w kraju);

WZP.2370.15.2015 Dostawa samochodu ratownictwa wodnego o szacunkowej wartości 833,3 tys. zł; kwota wydatku w 2015 r. wyniosła 899,6 tys. zł;

WZP.2370.17.2015 Dostawa 22 sztuk średnich samochodów ratowniczo-gaśniczych z napędem 4x2 o szacunkowej wartości 17 314,8 tys. zł; kwota wydatku w 2015 r. wyniosła 1 695,6 tys. zł (za dwa samochody – dwadzieścia pozostałych przeznaczonych było dla innych komend wojewódzkich PSP w kraju).

Zbadane postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przeprowadzono zgodnie z wymogami Pzp.


2.2. Wydatki budżetu środków europejskich

Wydatki budżetu środków europejskich KWPSP wyniosły 22 652,3 tys. zł, co stanowiło 99,3% planu po zmianach (22 813,7 tys. zł) oraz 552,2% wykonania w 2014 r. (4 103,7 tys. zł). W ustawie budżetowej na rok 2015 plan wydatków budżetu środków europejskich wyniósł 0 zł.

Według planu wydatków po zmianach w rozdziale 75410 na 2015 r. zaplanowano wydatki na realizację trzech projektów w ramach POIiŚ 2007-2013 w łącznej kwocie 22 813,7 tys. zł, z tego na: 1) projekt Zwiększenie skuteczności prowadzenia długotrwałych akcji ratowniczych

w kwocie 9 669,0 tys. zł, które wykonano w zaplanowanej wysokości, 2) projekt Wsparcie techniczne ratownictwa ekologicznego i chemicznego w kwocie

6 407,3 tys. zł, które wykonano w zaplanowanej wysokości, 3) projekt Usprawnienie ratownictwa na drogach - etap III w kwocie 6 737,4 tys. zł,

które wykonano w wysokości 6 576,0 tys. zł (97,6%); niewykorzystanie kwoty 161,4 tys. zł miało związek z odstąpieniem wykonawcy od zawarcia umowy na dostawę jednego samochodu.

(dowód: akta kontroli str. 184, 406, 407, 481-482, 673-675)

42 KWPSP nie stosowała w 2015 r. innych trybów zamówienia przewidzianych w Pzp. 43 Dz. U. z 2015 r., poz. 2164, zwana dalej Pzp. 44 Faktura za kurs instruktorski nurkowania na kwotę 2,1 tys. zł.

14

Plan wydatków budżetu środków europejskich KWPSP zwiększano w 2015 r. na podstawie siedmiu decyzji Ministra Finansów i pięciu zarządzeń Wojewody Małopolskiego środkami z rezerwy celowej budżetu środków europejskich poz. 98 oraz środkami pochodzącymi z przeniesień wydatków w części 85/12 z MRPO 2007-2013, MRPO 2014-2020 i POIiŚ 2014-2020 do POIiŚ 2007-2013.

Zmiany w planie finansowym związane z otrzymaniem ww. środków w kwocie 22 813,7 tys. zł wynikały z faktycznych potrzeb, były celowe i zostały wprowadzone po otrzymaniu decyzji o zwiększeniu wydatków.

(dowód: akta kontroli str. 324-382, 405, 412-429, 588-589)

Szczegółowe badanie próby wydatków budżetu środków europejskich w wysokości 20 476,7 tys. zł (90,4% wydatków budżetu środków europejskich ogółem), tj. środków współfinansujących 23 wylosowane wydatki budżetu krajowego (§ 6069 Wydatki na zakupy inwestycyjne) wykazało, że były one niezbędne do realizacji projektu, zostały faktycznie poniesione w okresie kwalifikowalności i były zgodne z kategoriami wydatków wynikającymi z postanowień umów o dofinansowanie projektu i z zatwierdzonym budżetem projektu.

Wszystkie wydatki zostały poprzedzone przeprowadzeniem postępowań o udzielenie zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego, zostały należycie udokumentowane i zostały poniesione przez KWPSP, tj. podmiot wymieniony w umowach o dofinansowanie jako realizujący projekt.


Analiza próby zleceń płatności w ramach wydatków z budżetu środków europejskich z września i listopada 2015 r.45 wykazała, że przekazywano je do Banku Gospodarstwa Krajowego we właściwych terminach i kwotach, nie wystąpiły opóźnienia w regulowaniu zobowiązań, a tym samym odsetki z tego tytułu.


W działalności KWPSP dotyczącej realizacji wydatków z budżetu środków europejskich w 2015 r. nie stwierdzono nieprawidłowości.

2.3. Efekty rzeczowe prowadzonej działalności

Na zapewnienie funkcjonowania jednostek straży pożarnej na obszarze województwa małopolskiego (łącznie z komendami powiatowymi PSP) wydatkowano w 2015 r. w dziale 754, rozdziałach 75410 Komendy wojewódzkie Państwowej Straży Pożarnej i 75411 Komendy powiatowe Państwowej Straży Pożarnej 193 798,3 tys. zł46, w tym 119 929,4 tys. zł na uposażenia funkcjonariuszy i wynagrodzenia pracowników tych jednostek wraz z pochodnymi (średnioroczne zatrudnienie w tych jednostkach w 2015 r. wyniosło 2 338 osób). Dodatkowo w rozdziale 75478 Usuwanie skutków klęsk żywiołowych KWPSP wydatkowała 85,0 tys. zł47.

Na rozbudowę i przebudowę budynku Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Bochni przeznaczono 3 100,0 tys. zł48 (rozdział 75410 § 605), a na zakupy inwestycyjne wydatkowano 28 123,9 tys. zł (rozdział 75410 § 606), z tego: 5 471,6 tys. zł stanowiły wydatki z budżetu państwa (19,5%), a 22 652,3 tys. zł – z budżetu środków europejskich (80,5%).

45 Siedem zleceń z: 4 września 2016 r. (nr 65184 i nr 65191), 10 września 2016 r. (nr 66559), 16 września

2016 r. (nr 67678, nr 67688 i nr 67701) i 10 listopada 2015 r. (nr 79944). 46 Z tego: 152 325,8 tys. zł stanowiły wydatki budżetu państwa w rozdz. 75411 (dotacje celowe dla powiatów

na funkcjonowanie komend powiatowych PSP), 18 820,2 tys. zł wydatki budżetu państwa w rozdz. 75410 oraz 22 652,3 tys. zł wydatki budżetu środków europejskich w rozdz. 75410.

47 Na zakup dozowarki materiałów sypkich i granulowanych (65 tys. zł) i zakup namiotu pneumatycznego wraz z nagrzewnicą powietrza (20 tys. zł).

48 Zrealizowano stan wykończeniowy segmentu B (część JRG wraz z garażami) oraz stan surowy zamknięty segmentu A. Wykonano instalacje elektryczne, wodnokanalizacyjne oraz plac manewrowy. Planowane zakończenie inwestycji – 2017 rok.


i uwagi

15

Zakupu sprzętu dokonywano przede wszystkim w obrębie trzech projektów49 realizowanych w ramach POIiŚ 2007-2013. Wydatki finansowane w ramach tych projektów stanowiły 94,8% wydatków na zakupy inwestycyjne ogółem. Zakupy pojazdów i sprzętu pożarniczego sfinansowano również w wyniku umów zawartych z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie (Bezpieczeństwo i ochrona środowiska) oraz Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (Zakup samochodu ratownictwa wodnego). Użytkownikiem zakupionego w 2015 r. przez KWPSP sprzętu pożarniczego były w 85%50 komendy powiatowe/miejskie PSP z terenu województwa małopolskiego.

Ogółem zakupiono 32 różnego typu samochody pożarnicze51, jeden autobus do przewożenia ratowników, dwa quady z przyczepą, dwa transportery – amfibijne pojazdy gąsienicowe z przyczepą, pięć motopomp, dwa agregaty prądotwórcze, jeden modułowy wielofunkcyjny trenażer ratowniczy i inny sprzęt pożarniczy.

(dowód: akta kontroli str. 181-182, 184, 390-401, 481-482)

Według danych wykazanych w sprawozdaniu Rb-BZ1 z wykonania wydatków w układzie zadaniowym za 2015 r., w ramach podzadania 2.3.1 W Funkcjonowanie systemu ratowniczego i gaśniczego wydatkowano łącznie 187 651,9 tys. zł (99,8% planu), a średni czas dojazdu jednostek Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego na miejsce zdarzenia wyniósł 9 min. 10 s, przy planowanym mierniku na poziomie 10 min., w tym:

Na działanie 2.3.1.2 W Interwencje ratowniczo-gaśnicze wydatkowano 148 986,8 tys. zł (99,9% planu), a jednostki KSRG z obszaru województwa małopolskiego uczestniczyły w 37 262 zdarzeniach (o 11,2 % więcej niż w 2014 r.), w tym 880 z nich było zakwalifikowanych jako zdarzenia duże i średnie. Tym samym osiągnięto wartość miernika na poziomie 2,3% i nie dopuszczono do przekroczenia jego maksymalnego poziomu (planowany miernik ustalono na 6,5%);

Na działanie 2.3.1.3 W Przygotowanie zawodowe na potrzeby ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa wydatkowano 7 186,7 tys. zł (100% planu), a udział osób, które uzyskały pozytywny wynik szkolenia (659), w ogólnej liczbie osób przeszkolonych (668) wyniósł 98,7% przy planowanym mierniku na poziomie 100,0%;

Na działanie 2.3.1.4 W Optymalizacja sieci Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego wydatkowano 31 406,5 tys. zł (99,2% planu), osiągając założony stopień zaspokojenia potrzeb sprzętowych jednostek KSRG. Stopień ten, mierzony liczbą posiadanego sprzętu i wyposażenia do liczby wynikającej z normatywu, osiągnął poziom 90%, przy planowanym mierniku na poziomie 84%.


Według stanu na koniec 2015 r. KSRG w województwie małopolskim tworzyły: 1) KWPSP, 2) 19 komend powiatowych PSP (w tym 3 komendy miejskie) wraz z 32 Jednostkami

Ratowniczo-Gaśniczymi (JRG) oraz 2 posterunkami JRG, 3) Szkolna Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza Szkoły Aspirantów Państwowej Straży

Pożarnej w Krakowie, 4) 373 jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych włączonych do KSRG, 5) Lotniskowa Służba Ratowniczo-Gaśnicza Międzynarodowego Portu Lotniczego

im. Jana Pawła II Kraków-Balice.

Struktura KSRG zakłada, że na poziomie powiatowym podmioty KSRG realizują czynności ratownicze na poziomie podstawowym oraz czynności ratownicze na poziomie specjalistycznym w przypadku, gdy posiadają siły i środki umożliwiające

49 Zwiększenie skuteczności prowadzenia długotrwałych akcji ratowniczych, Wsparcie techniczne ratownictwa

ekologicznego i chemicznego, Usprawnienie ratownictwa na drogach – etap III. 50 W ujęciu wartościowym. 51 M.in. samochody kwatermistrzowskie, rozpoznawczo-ratownicze, ratownictwa wysokościowego,

ratownictwa wodnego, ratownictwa chemicznego, ratownictwa technicznego, z podnośnikiem hydraulicznym, z drabiną mechaniczną, autocysternę, samochód dowodzenia i łączności.

16

podjęcie tych czynności. Poziom wojewódzki KSRG pełni rolę wspomagającą i koordynującą w sytuacjach wymagających użycia sił i środków spoza obszaru powiatu.

W 2015 roku kontynuowano wdrażanie planu modernizacji sieci ratownictwa specjalistycznego. Prace polegały przede wszystkim na doposażeniu jednostek w sprzęt specjalistyczny i uzupełnianiu szkoleń. Dokonano również aktualizacji planu sieci jednostek OSP wyznaczonych do ratownictwa specjalistycznego. Ponadto realizowano proces rozszerzania sieci jednostek KSRG w województwie małopolskim – do systemu włączono 16 jednostek OSP oraz Lotniskową Służbę Ratowniczo-Gaśniczą Międzynarodowego Portu Lotniczego im. Jana Pawła II Kraków-Balice. Doposażano również jednostki OSP z KSRG w sprzęt umożliwiający skuteczną i bezpieczną realizację działań ratowniczych, uzyskując w efekcie następujący stan ich wyposażenia w stosunku do wymaganego standardu (mierzony udziałem jednostek spełniających standard):

aparaty ochrony dróg oddechowych na poziomie 98,6%,

zestawy ratownictwa medycznego PSP R1 na poziomie 100,0%,

hydrauliczne zestawy ratownicze na poziomie 90,3%,

pompy szlamowe na poziomie 100,0%,

agregaty na poziomie 100,0%,

samochody na poziomie 99,5%.

Ratownictwo specjalistyczne52 w zakresie podstawowym realizowane jest przez wszystkie jednostki ratowniczo-gaśnicze PSP oraz wyznaczone jednostki OSP włączone do systemu. W 2015 r. priorytetem były działania zmierzające do osiągnięcia wskaźnika min. 20% jednostek OSP (włączonych do KSRG), spełniających wymagania dla ratownictwa wodnego i technicznego, co uwzględniono przy rozdziale dotacji z budżetu państwa dla OSP. Uzyskano wskaźniki: 55,3% w zakresie ratownictwa wodnego (73 na 132 jednostki) oraz 23,8% w zakresie ratownictwa technicznego (35 na 147 jednostek). W pozostałych zakresach ratownictwa specjalistycznego żadna z jednostek OSP nie spełniała wymagań.

Ratownictwo specjalistyczne w pełnym zakresie realizowane jest przez specjalistyczne grupy ratownicze tworzone z zasobów jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP. W krajowym planie sieci specjalistycznych grup ratowniczych z terenu województwa małopolskiego ujęto, według stanu na koniec 2015 r., cztery grupy ratownictwa chemiczno-ekologicznego, trzy grupy ratownictwa wysokościowego, dwie grupy ratownictwa wodno-nurkowego, dwie grupy ratownictwa technicznego oraz dwie grupy poszukiwawczo-ratownicze.

Odwody operacyjne funkcjonowały na terenie województwa małopolskiego na podstawie rozkazów Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej53 oraz Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej54. Pododdziały Centralnego Odwodu Operacyjnego (COO) oraz Wojewódzkiego Odwodu Operacyjnego (WOO) funkcjonowały w strukturach Małopolskiej Brygady Odwodowej.

Pododdziały Małopolskiej Brygady Odwodowej uczestniczyły w 2015 r. w ćwiczeniach według planu ćwiczeń zatwierdzonego przez Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP, m.in.: 1) COO:

w zakładach dużego ryzyka (ZDR) powstania awarii przemysłowej: ZDR Swarzów – 8 września 2015 r., ZDR Alwernia – 22-23 września 2015 r.;

ćwiczenia ratowniczo-gaśnicze w obiektach użyteczności publicznej: Zapora Wodna Świnna Poręba – 29 maja 2015 r., Fritar w Tarnowie – 25 czerwca

52 Ratownictwo: wodne, techniczne, wysokościowe, chemiczno-ekologiczne oraz działania poszukiwawczo-

-ratownicze. 53 Rozkaz nr 3 z 21 lutego 2013 r. w sprawie organizacji centralnego odwodu operacyjnego KSRG, zmieniony

rozkazem nr 4 z 28 marca 2013 r. 54 Rozkaz nr 13/2013 z 2 kwietnia 2013 r. w sprawie zorganizowania Małopolskiej Brygady Odwodowej,

nr 14/2013 z 2 kwietnia 2013 r. w sprawie zorganizowania Batalionu „KRAKÓW” wyznaczonego do centralnego odwodu operacyjnego Komendanta Głównego PSP i nr 33/2013 z 20 czerwca 2013 r. w sprawie zorganizowania wojewódzkiego odwodu operacyjnego Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP.

17

2015 r., Elektrociepłownia Kraków – 24 września 2015 r., Wiśniowski Wielogłowy – 30 września 2015 r.;

ćwiczenia taktyczno-bojowe o charakterze doskonalenia zawodowego: wyciąg narciarski w Magurze – 20 stycznia 2015 r., wyciąg narciarski Szklana Góra w Harbutowicach – 11 czerwca 2015 r., Zbiornik Wodny Czorsztyn-Nidzica – 11 września 2015 r., poligon w Nowym Sączu Szkoły Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie – 21-24 września 2015 r., wyciąg narciarski Kotelnica Białczańska w Białce Tatrzańskiej – 25 września 2015 r.;

2) WOO:

Boryszew SA w Chełmku i Nadleśnictwo Chrzanów – 27-28 kwietnia 2015 r.,

Stalprodukt SA w Bochni – 23 czerwca 2015 r.,

Bazylika Grobu Bożego w Miechowie – 25 czerwca 2015 r.,

Zakład Uzdatniania Wody Raba – Zbiornik Siercza – 1 lipca 2015 r.,

obszar leśny Lanckorona w m. Rzeki – 4 września 2015 r.,

kompleks leśny obręb Rabszyn Nadleśnictwo Olkusz oraz Agencja Rezerw Materiałowych w Zalesiu Golczowskim – 30 września 2015 r.,

b. Dom Wczasowy Górnik w Zawoi – 2 i 9 października 2015 r.,

obszar leśny Nadleśnictwa Krzeszowice – 27 listopada 2015 r.

Siły i środki Małopolskiej Brygady Odwodowej brały również udział w ćwiczeniach ratowniczych o charakterze powodziowym w Dobczycach w dniu 18 maja 2015 r.

W 2015 r. Wojewódzki Ośrodek Szkolenia PSP w Krakowie (Ośrodek) zorganizował i przeprowadził 36 szkoleń, w których uczestniczyło 1056 osób. Ponadto przeprowadził 31 egzaminów potwierdzających posiadanie tytułu ratownika, w których wzięło udział 766 osób, a także prowadził nadzór nad 219 szkoleniami organizowanymi przez komendy powiatowe/miejskie PSP dla członków OSP. Wśród szkoleń zorganizowanych przez Ośrodek odbyły się m.in.:

szkolenia doskonalące dla strażaków KSRG z zakresu współdziałania z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe (20 kursów, 752 absolwentów),

szkolenia doskonalące dla obsad stanowisk kierowania z zakresu umiejętności komunikacyjnych, interpersonalnych i zarządzania stresem (4 kursy, 60 absolwentów),

szkolenie specjalistyczne kierowców – operatorów samochodów z drabiną mechaniczną (2 kursy, 42 absolwentów),

szkolenie specjalistyczne w zakresie transportu towarów niebezpiecznych (2 kursy, 40 absolwentów),

szkolenie z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy (2 kursy, 29 absolwentów);

szkolenie z ratownictwa wysokościowego realizowanego przez PSP w zakresie podstawowym (1 kurs, 40 absolwentów).


Ponadto w ramach podzadania 2.3.2 W Zapobieganie zagrożeniom wydatkowano 1 713,9 tys. zł (100% planu), a udział liczby obiektów skontrolowanych w ogólnej liczbie obiektów wymagających skontrolowania wyniósł 57,3%, przy planowanej wysokości tego miernika na poziomie 41,0%.

(dowód: akta kontroli str. 402-404, 682)

3. Sprawozdania

Kontrolą objęto prawidłowość sporządzenia przez KWPSP rocznych sprawozdań jednostkowych za 2015 r.:

o stanie środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżetowych (Rb-23),

z wykonania planu dochodów budżetowych (Rb-27),

z wykonania planu wydatków budżetu państwa (Rb-28),

z wykonania planu wydatków budżetu państwa w zakresie programów realizowanych ze środków pochodzących z budżetu UE oraz niepodlegających


18

zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie EFTA, z wyłączeniem wydatków na realizację Wspólnej Polityki Rolnej (Rb-28 Programy),

z wykonania planu wydatków budżetu środków europejskich, z wyłączeniem wydatków na realizację Wspólnej Polityki Rolnej (Rb-28 UE),

z wykonania wydatków budżetu państwa oraz budżetu środków europejskich w układzie zadaniowym (Rb-BZ1),

sprawozdań w zakresie operacji finansowych za IV kwartał 2015 r. o stanie należności oraz wybranych aktywów finansowych (Rb-N) i o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji (Rb-Z).

Wszystkie sprawozdania zostały terminowo sporządzone i przekazane dysponentowi części budżetowej 85/12. Sprawozdania jednostkowe KWPSP, poza danymi, które powinny być ujęte na kontach pozabilansowych (tj. plan i zaangażowanie wydatków budżetu państwa i budżetu środków europejskich, zarówno w układzie tradycyjnym, jaki i w układzie zadaniowym), zostały sporządzone na podstawie danych wynikających z ewidencji księgowej. Kontrolowane sprawozdania, poza sprawozdaniem Rb-N na koniec IV kwartału 2015 r., zostały sporządzone prawidłowo pod względem formalno-rachunkowym. Sprawozdania Rb-23 za 2015 r. i Rb-Z na koniec IV kwartału 2015 r. zostały sporządzone prawidłowo pod względem merytorycznym. W przypadku pozostałych sprawozdań stwierdzono nieprawidłowości, które szczegółowo przedstawiono w dalszej części wystąpienia.

W KWPSP w 2015 r. nie były opracowane i nie funkcjonowały procedury sporządzania sprawozdań budżetowych oraz w zakresie operacji finansowych.


W działalności KWPSP dotyczącej sporządzania sprawozdań za 2015 r. stwierdzono nieprawidłowości polegające na:

1) wykazaniu w sprawozdaniach rocznych za 2015 r.: Rb-28, Rb-28UE i Rb-28 Programy danych w zakresie planu i zaangażowania wydatków budżetu państwa i budżetu środków europejskich55 niewynikających z ewidencji księgowej. W 2015 r. KWPSP nie prowadziła ewidencji księgowej na kontach pozabilansowych w tym zakresie, pomimo że zgodnie z przepisami prawa była do tego zobowiązana. Dodatkowo obowiązująca polityka rachunkowości56 przewidywała prowadzenie takiej ewidencji (konta 980, 982, 983 i 998). Nieprowadzenie ewidencji księgowej w ww. zakresie było niezgodne z zasadami określonymi w załączniku nr 3 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości. Naruszone zostały również zasady sporządzania sprawozdań określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej57. Zgodnie z § 9 ust. 2 tego rozporządzenia kwoty wykazane w sprawozdaniach powinny być zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej.

2) wykazaniu w sprawozdaniu rocznym za 2015 r. Rb-BZ1 danych w zakresie planu i wykonania wydatków budżetu państwa i budżetu środków europejskich niewynikających z ewidencji księgowej. W 2015 r. KWPSP nie prowadziła ewidencji księgowej w zakresie planu i wykonania wydatków w układzie zadaniowym. Naruszało to zasady sporządzania tego sprawozdania określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2011 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej w układzie zadaniowym58, w szczególności postanowienia § 10 ust. 2 tego rozporządzenia, zgodnie z którym kwoty wydatków wykazane

55 W sprawozdaniach tych wykazano odpowiednio: w zakresie budżetu państwa – plan wydatków w wysokości

19 098,2 tys. zł (Rb-28), w tym 4 026,0 tys. zł dotyczyło współfinansowania (Rb-28 Programy) i zaangażowanie w wysokości 18 905,2 tys. zł (Rb-28), w tym 3 997,5 tys. zł dotyczyło współfinansowania (Rb-28 Programy), w zakresie budżetu środków europejskich – plan w wysokości 22 813,7 tys. zł i zaangażowanie w wysokości 22 652,3 tys. zł (Rb-28 UE).

56 Decyzja nr 2/07 Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie z dnia 4 stycznia 2007 r., zmieniona decyzją nr 397/10 z 29 października 2010 r.

57 Dz. U. z 2014 r., poz. 119 ze zm., zwane dalej rozporządzeniem w sprawie sprawozdawczości budżetowej. 58 Dz. U. Nr 298, poz. 1766, zwane dalej rozporządzeniem w sprawie sprawozdawczości budżetowej

w układzie zadaniowym.


i uwagi

19

w sprawozdaniach powinny być zgodne z danymi wynikającymi z ksiąg rachunkowych. Nieprowadzenie ewidencji księgowej w ww. zakresie było niezgodne z zasadami określonymi w załączniku nr 3 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości. Równocześnie w przyjętej przez KWPSP polityce rachunkowości nie przewidziano prowadzenia ewidencji księgowej w układzie zadaniowym, przez co nie dopełniono obowiązków określonych w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości59, zgodnie z którym kierownik jednostki ustala w formie pisemnej i aktualizuje politykę rachunkowości jednostki.

3) wykazaniu w rocznym sprawozdaniu Rb-27 za 2015 r. i Rb-N według stanu na koniec IV kwartału 2015 r. należności w wysokości 1,3 tys. zł, która przedawniła się w 2014 r.60 Zgodnie z art. 125 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny61 roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Należność te nie była objęta odpisem aktualizującym, do czego zobowiązywały przepisy art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości. Ponadto nie naliczano od tych należności odsetek na koniec poszczególnych kwartałów, co nie odpowiadało wymogom § 8 ust. 5 rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości. Pomimo przedawnienia się tej należności w 2014 r. nie została ona odpisana z ksiąg rachunkowych KWPSP w 2015 r. W związku z tym księgi rachunkowe, jak i sporządzone na ich podstawie sprawozdania Rb-27 i Rb-N nie przekazywały prawdziwego stanu należności budżetowych, co nie spełniało wymogów określonych w art. 4 i art. 24 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

4) nienaliczeniu odsetek w kwocie 19,8 tys. zł od należności powstałej w 2009 r. z tytułu czynszu dzierżawnego62, a w konsekwencji również zaniżeniu w rocznym sprawozdaniu Rb-27 za 2015 r. należności i zaległości o tę kwotę. KWPSP w 2010 r. wystąpiła do komornika sądowego z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, który postanowieniem z dnia 8 września 2011 r. umorzył to postępowanie w całości ze względu na jego bezskuteczność. Należność ta nie była objęta odpisem aktualizującym, do czego zobowiązywały przepisy art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości. Nienaliczanie od tej należności odsetek na koniec poszczególnych kwartałów naruszało przepisy § 8 ust. 5 rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości. W związku z powyższym księgi rachunkowe, jak i sporządzone na ich podstawie sprawozdanie Rb-27 nie przekazywało prawdziwego stanu należności budżetowych, co nie spełniało wymogów określonych w art. 4 i art. 24 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tymi przepisami jednostki zobowiązane są rzetelnie i jasno przedstawiać swoją sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy, a księgi rachunkowe uznaje się za rzetelne, jeżeli dokonane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty.

5) wykazaniu w sprawozdaniu Rb-27 za 2015 r. i Rb-N według stanu na koniec IV kwartału 2015 r. należności w kwocie 28,0 tys. zł, która została błędnie ujęta w ewidencji księgowej KWPSP. Należność ta powstała wskutek omyłkowego naliczenia przez KWPSP kary umownej (nota księgowa nr WF.322.309.2015 z dnia 17 grudnia 2015 r.) w związku z opóźnieniem w dostarczeniu przedmiotu umowy nr 24/WL/2015/KW z dnia 26 sierpnia 2015 r. Umowa ta została zawarta przez Komendę Wojewódzką PSP w Warszawie na dostawę samochodów m.in. do KWPSP w Krakowie. W związku z tym opóźnieniem KWPSP w Warszawie

59 Dz. U. z 2013 r., poz.330 ze zm., zwana dalej ustawą o rachunkowości. 60 Dotyczyło to należności zaewidencjonowanej na kontach: 221/0003 w kwocie 1,3 tys. zł (należność z tytułu

czynszu dzierżawnego powstała w 2002 r. – ostatnia czynność przerywająca bieg przedawnienia to ugoda sądowa z 2004 r.).

61 Dz. U. z 2014, poz. 121 ze zm. 62 Dotyczyło to należności zaewidencjonowanej na koncie 221/00011 w kwocie 23,0 tys. zł.

20

naliczyła karę umowną, która została uregulowana przez wykonawcę na jej rzecz w 2015 r. Tym samym księgi rachunkowe, jak i sporządzone na ich podstawie przez KWPSP w Krakowie sprawozdania Rb-27 i Rb-N nie przekazywały prawdziwego stanu należności budżetowych, co nie spełniało wymogów określonych w art. 4 i art. 24 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tymi przepisami jednostki zobowiązane są rzetelnie i jasno przedstawiać swoją sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy, a księgi rachunkowe uznaje się za rzetelne, jeżeli dokonane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty.

6) wykazaniu w sprawozdaniu Rb-N na koniec IV kwartału 2015 r. należności

w wysokości 63,0 tys. zł powstałej w 2014 r. z tytułu naliczonej kary umownej63,

pomimo że była to należność sporna. Zgodnie z instrukcją sporządzania tego sprawozdania, określoną w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych64 (załącznik nr 9, § 13 ust. 1 pkt 5 i 6), w kwocie należności wymagalnych i pozostałych wykazuje się wartość wszystkich bezspornych należności. Tymczasem w przypadku tej należności w dniu 9 września 2015 r. KWPSP wniosła do sądu rejonowego pozew o zapłatę. Następnie został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, do którego kontrahent wniósł sprzeciw. W dniu 22 stycznia 2016 r. sąd rejonowy zawiadomił KWPSP o ustalonym terminie rozprawy na 23 marca 2016 r.

7) wykazaniu w sprawozdaniu Rb-N na koniec IV kwartału 2015 r. należności w kwocie 1 137,3 tys. zł, pomimo że była to należność sporna. Zgodnie z instrukcją sporządzania tego sprawozdania, określoną w rozporządzeniu w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (załącznik nr 9, § 13 ust. 1 pkt 5 i 6), w kwocie należności wymagalnych i pozostałych wykazuje się wartość wszystkich bezspornych należności. Tymczasem w przypadku tej należności kontrahent zakwestionował roszczenie dotyczące naliczonej kary umownej zarówno co do zasady, jak i jej wysokości. Prowadzone w 2015 r. postępowanie ugodowe przed sądem rejonowym nie doprowadziło do zawarcia ugody. W dniu 19 maja 2015 r. KWPSP zawiadomiła Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa o uzasadnionej potrzebie wszczęcia postępowania sądowego w tej sprawie (sprawa w toku).

8) wykazaniu w sprawozdaniu Rb-N na koniec IV kwartału 2015 r. wszystkich należności w kwocie ogółem 1 334,7 tys. zł w niewłaściwej grupie dłużników, tj. podmiotów sektora finansów publicznych (kol. 4 i 5) zamiast w grupie przedsiębiorstw niefinansowych (kol. 12), co naruszało zasady sporządzania tego sprawozdania, określone w rozporządzeniu w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (załącznik nr 9, § 13 ust. 2 pkt 1 i 5).

9) wykazaniu w rocznym sprawozdaniu Rb-28UE za 2015 r. (korekta z dnia 18 lutego 2016 r.) w tabeli Dane uzupełniające do sprawozdania Rb-28UE (I) zwrotu wydatków w kwocie 119,3 tys. zł65 w ramach budżetu środków europejskich, dokonanych w danym roku budżetowym i dotyczące płatności z 2013 r., który nie wynikał z ewidencji księgowej KWPSP. Zwrotu tej kwoty na rachunek Ministerstwa Finansów dokonał Samorząd Województwa Małopolskiego z własnych środków. Równocześnie Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego pismem z 12 listopada 2015 r. wezwał KWPSP do zwrotu tych środków wraz z odsetkami na rzecz Województwa Małopolskiego. Zatem KWPSP według stanu na koniec 2015 r. posiadała zobowiązanie wymagalne wobec Samorządu Województwa Małopolskiego z tytułu tej korekty finansowej, którego nie zaewidencjonowała w księgach rachunkowych

63 Kara ta została przypisana w księgach rachunkowych na podstawie noty księgowej nr WF.322.317.2014

z dnia 24 grudnia 2014 r. 64 Dz. U. z 2014 r., poz. 1773, zwane dalej rozporządzeniem w sprawie sprawozdań jednostek sektora

finansów publicznych w zakresie operacji finansowych. 65 Korekta finansowa nałożona na KWPSP przez Instytucję Zarządzającą MRPO w związku z nieprawidłowym

przeprowadzeniem postępowania przetargowego w ramach realizowanego projektu.

21

i w konsekwencji nie wykazała w sprawozdaniach: Rb-28 i Rb-BZ1 (należność główna wraz z odsetkami) i Rb-Z (należność główna).

10) wykazaniu w sprawozdaniu Rb-N na koniec IV kwartału 2015 r. naliczonych w 2012 r. odsetek w kwocie 0,7 tys. zł z tytułu nieterminowo zapłaconej kary

umownej i zaewidencjonowanych na koncie 22166. Zgodnie z instrukcją

sporządzania tego sprawozdania, określoną w rozporządzeniu w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (załącznik nr 9, § 13 ust. 1 pkt 5 i 6), w kwocie należności wymagalnych i pozostałych nie wykazuje się odsetek od tych należności.

Zdaniem NIK liczba i skala stwierdzonych nieprawidłowości wskazuje na konieczność wzmocnienia systemu kontroli zarządczej w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych i sporządzanych na ich podstawie sprawozdań budżetowych i sprawozdań w zakresie operacji finansowych. Przyjęta przez KWPSP koncepcja systemu kontroli zarządczej nie zapewniała w sposób racjonalny kontroli prawidłowości sporządzonych sprawozdań, w szczególności nie zdefiniowano ryzyk dotyczących prowadzenia ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdań oraz nie ustanowiono mechanizmów kontroli zapobiegających wystąpieniu tych ryzyk.

(dowód: akta kontroli str. 91-178, 240-281, 657-675, 681-686, 689-694, 697-830)

Na niewłaściwe funkcjonowanie systemu kontroli zarządczej w zakresie prawidłowości sporządzania sprawozdań miało również wpływ niedostosowanie polityki rachunkowości do wymogów określonych przepisami prawa67. Przede wszystkim dotyczyło to:

ustalenia w Zakładowym Planie Kont (dalej ZPK) tylko dwóch kont zespołu 4 Koszty według rodzajów i ich rozliczenie, tj. 400 Koszty według rodzajów i 401 Amortyzacja, podczas gdy w rozporządzeniu w sprawie szczególnych zasad rachunkowości w zespole 4 określono następujące konta: 400 Amortyzacja, 401 Zużycie materiałów i energii, 402 Usługi obce, 403 Podatki i opłaty, 404 Wynagrodzenia, 405 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, 409 Pozostałe koszty rodzajowe i 490 Rozliczenie kosztów; faktycznie w 2015 r. ewidencję księgową prowadzono z wykorzystaniem następujących kont zespołu 4: 400, 401, 402, 403, 404, 405 i 409;

ustalenia w ZPK tylko trzech kont zespołu 7 Przychody, dochody i koszty, tj. 750 Przychody i koszty finansowe, 760 Pozostałe przychody i koszty oraz 761 Pokrycie amortyzacji, podczas gdy w rozporządzeniu w sprawie szczególnych zasad rachunkowości przewidziano do ewidencjonowania operacji w ramach zespołu 7 konta: 720 Przychody z tytułu dochodów budżetowych, 750 Przychody finansowe, 751 Koszty finansowe, 760 Pozostałe przychody operacyjne i 761 Pozostałe koszty operacyjne; faktycznie w 2015 r. ewidencję księgową prowadzono z wykorzystaniem ustalonych w ZPK kont 750 i 760;

ustalenia w ZPK konta 131 Rachunek bieżący dochodów, zamiast wymaganego rozporządzeniem w sprawie szczególnych zasad rachunkowości konta 130 Rachunek bieżący jednostki (subkonto dochodów); faktycznie w 2015 r. ewidencję księgową prowadzono z wykorzystaniem konta 13001 Dochody budżetowe;

ustalenia w ZPK konta 140 Krótkoterminowe papiery, w opisie którego wskazano, że dzieli się ono m.in. na środki pieniężne w drodze, zamiast wymaganego rozporządzeniem w sprawie szczególnych zasad rachunkowości do ewidencjonowania tych operacji konta 141 Środki pieniężne w drodze; faktycznie w 2015 r. ewidencję księgową prowadzono z wykorzystaniem konta 141;

nieustalenia w ZPK konta służącego do ewidencjonowania planu wydatków w układzie zadaniowym, co było wymagane rozporządzeniem w sprawie szczególnych zasad rachunkowości (konto 990).

66 Należność ta została przypisana w księgach rachunkowych na podstawie wezwania do zapłaty z 23 maja

2012 r. 67 W § 14 rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości wskazano, że wprowadzone w nim

plany kont stanowią podstawę do opracowania zakładowych plan kont. Zgodnie natomiast z § 15 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia konta wskazane w planach kont należy traktować jako standardową liczbę kont, która może być ograniczona jedynie o konta służące do księgowania operacji gospodarczych niewystępujących w jednostce albo uzupełniona o konta zgodne co do treści ekonomicznej, w tym również przy wykorzystaniu symboli kont, które nie mają zastosowania w jednostce.

22

Niezaktualizowanie w 2015 r. polityki rachunkowości w powyższym zakresie naruszało postanowienia art. 10 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z powołanym przepisem odpowiedzialność za tę nieprawidłowość w 2015 r. ponosił kierownik kontrolowanej jednostki.


Zgodnie z art. 53 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych68 kierownik jednostki sektora finansów publicznych jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej, przy czym może on powierzyć określone obowiązki w zakresie gospodarki finansowej pracownikom jednostki. Równocześnie rozporządzenia wykonawcze do ustawy o finansach publicznych wskazują kierownika jednostki jako odpowiedzialnego za sporządzenie sprawozdań budżetowych i w zakresie operacji finansowych (§ 9 ust. 1 rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej, § 10 ust. 1 rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej w układzie zadaniowym, § 4 ust. 1 rozporządzenia w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych). Ponadto za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki (art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości), w tym z tytułu nadzoru, również w przypadku gdy określone obowiązki w tym zakresie zostaną powierzone innej osobie za jej zgodą. Zgodnie z postanowieniem § 7 ust. 1 pkt 3 regulaminu organizacyjnego KWPSP Komendantowi Wojewódzkiemu podlega bezpośrednio m.in. Wydział Finansów, którego zakres działania obejmował w szczególności przygotowywanie sprawozdań. Równocześnie w § 5 ust. 3 i 6 regulaminu organizacyjnego KWPSP wskazano, że zadania Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP (w pełnym zakresie) może wykonywać jego zastępca tylko podczas nieobecności Komendanta Wojewódzkiego. Udzielone przez Komendanta Wojewódzkiego upoważnienie nr 37/2015 z 13 lipca 2015 r. dla Zastępcy Komendanta nie obejmowało zadań z zakresu podpisywania sprawozdań budżetowych i w zakresie operacji finansowych.

W 2015 r. funkcję głównego księgowego lub jego zadania pełniły następujące osoby:

w okresie od 1 stycznia do 31 marca 2015 r. [...]69, któremu obowiązki głównego księgowego powierzono na podstawie art. 54 ust. 1 ustawy o finansach publicznych decyzją Małopolskiego Komendanta KWPSP z 7 lipca 2010 r.

w okresie od 1 kwietnia do 31 grudnia 2015 r. [...]70, która w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca pełniła obowiązki głównego księgowego, a od 1 lipca 2015 r. była zatrudniona na stanowisku głównego księgowego; obowiązki określone w art. 54 ust. 1 ustawy o finansach publicznych zostały jej powierzone decyzją Małopolskiego Komendanta KWPSP z 13 lipca 2015 r.; w okresie od 16 listopada 2015 r. pani [...]71 przebywała nieprzerwanie na zwolnieniu lekarskim, a umowa o pracę została z nią rozwiązana z dniem 31 stycznia 2016 r.

w okresie od 7 grudnia 2015 r. [...]72 – zastępca głównego księgowego, której obowiązki i odpowiedzialność w zakresie gospodarki finansowej określone w art. 54 ust. 1 ustawy o finansach publicznych powierzono decyzją Małopolskiego

68 Dz. U. z 2013 r., poz. 885 ze zm. 69 Na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2015





23

Komendanta KWPSP z 7 grudnia 2015 r. tylko w okresie nieobecności głównego księgowego.

Od dnia 1 lutego 2016 r. obowiązki głównej księgowej KWPSP pełni [...]73.

Sprawozdania roczne za 2015 r. i w zakresie operacji finansowych na koniec IV kwartału 2015 r. podpisali [...]74 zastępca Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP i [...]75 zastępca głównego księgowego:

w dniu 26 stycznia 2016 r. sprawozdania Rb-N i Rb-Z,

w dniu 1 lutego 2016 r. sprawozdania Rb-28UE i Rb-28 Programy,

w dniu 2 lutego 2016 r. sprawozdania Rb-23, Rb-27 i Rb-28,

w dniu 3 lutego 2016 r. sprawozdanie Rb-BZ1,

w dniu 4 lutego 2016 r. korektę sprawozdania Rb-BZ1,

w dniu 9 lutego 2016 r. korektę sprawozdania Rb-N,

w dniu 10 lutego 2016 r. korektę sprawozdań: Rb-23, Rb-27 i Rb-28,

w dniu 17 lutego 2016 r. korektę sprawozdania Rb-28,

w dniu 18 lutego 2016 r. korektę sprawozdań Rb-28UE i Rb-BZ1. Małopolski Komendant Wojewódzki PSP był nieobecny w dniach: 26 stycznia, 15, 17, 18 i 25 lutego 2016 r.

(dowód: akta kontroli str. 5-8, 44-90, 655-675, 681-696, 832-834)

Nieprawidłowości opisane w pkt 3, 4, 5, 6, 7, 9 i 10 skutkowały:

w sprawozdaniu Rb-27 za 2015 r. z jednej strony zawyżeniem kwoty: należności (kol. 7), należności pozostałych do zapłaty (kol. 11) i zaległości (kol. 12) o łączną kwotę 29,3 tys. zł, a z drugiej strony zaniżeniem tych pozycji o 19,8 tys. zł;

w sprawozdaniu Rb-N na koniec IV kwartału 2015 r. zawyżeniem kwoty należności wymagalnych o łączną kwotę 1 168,6 tys. zł (wiersz N4), z tego z tytułu dostaw towarów i usług o 1,3 tys. zł (wiersz N4.1) i pozostałych należności wymagalnych o 1 167,3 tys. zł (wiersz N4.2) oraz dodatkowo zawyżeniem o 63,0 tys. zł kwoty pozostałych należności (wiersz N5 i N5.3);

zawyżeniem w sprawozdaniu Rb-28UE za 2015 r. wydatków z budżetu środków europejskich o 119,3 tys. zł (kol. 6 Danych uzupełniających do sprawozdania Rb-28UE (I)).

Łączna suma błędów stwierdzonych w sprawozdaniu:

Rb-27 za 2015 r. wyniosła 49,1 tys. zł, co stanowiło 3,5% wszystkich należności wykazanych w tym sprawozdaniu (1 407,6 tys. zł),

Rb-N na koniec IV kwartału 2015 r. wyniosła 1 231,6 tys. zł, co stanowiło 92,3% wszystkich należności (1 334,7 tys. zł),

Rb-28UE za 2015 r. wyniosła 119,3 tys. zł, co stanowiło 0,5% wykonanych wydatków wykazanych w tym sprawozdaniu (22 652,3 tys. zł).

(dowód: akta kontroli str. 657-675, 681-686, 689-694, 699-830)

Stanisław Nowak Małopolski Komendant Wojewódzki PSP wyjaśnił, że podpisanie rocznych sprawozdań budżetowych i w zakresie operacji finansowych przez jego zastępcę wynikało z udzielonego przez niego ustnego upoważnienia do takiego działania. Ponadto wskazał, że jego podpis na sprawozdaniach był technicznie





24

niemożliwy w związku z nieposiadaniem w tym czasie karty z kwalifikowanym podpisem elektronicznym (powołanie na stanowisko Komendanta nastąpiło z dniem 22 stycznia 2016 r.). Wyjaśnienia te potwierdził [...]76 Zastępca Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP, który podpisał sprawozdania.


Andrzej Mróz Małopolski Komendant Wojewódzki (do 21 stycznia 2016 r.) wyjaśnił, że (cyt.) W związku z awansem głównego księgowego Pana bryg. [...]77 do Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej głównym księgowym została dotychczasowa zastępca głównego księgowego Pani [...]78. Jednocześnie na moje polecenie Pani [...]79 przygotowywała Panią [...]80 do objęcia stanowiska zastępcy głównego księgowego. Jesienią 2015 r. Pani [...]81 rozchorowała się i, nie wracając do pracy, złożyła wypowiedzenia w grudniu 2015 r. W celu zapobieżenia problemom rozmawiałem z kilkoma głównymi księgowymi z komend miejskich PSP w celu zatrudnienia ich na stanowisku głównego księgowego, jednocześnie rozmawiałem z Panią [...]82 i Panią asp. [...]83 w celu mianowania ich na stanowisko zastępcy głównego księgowego i powierzenia obowiązków głównego księgowego do czasu zatrudnienia głównego księgowego. Pani asp. [...]84 odmówiła, natomiast Pani [...]85 podjęła się obowiązków i została mianowana na stanowisko zastępcy głównego księgowego i wykonywała obowiązki głównego księgowego – zgodnie z ustawą o rachunkowości. Moje rozmowy z głównymi księgowymi zakończyły się tym, że główna księgowa z Komendy Miejskiej PSP w Krakowie wstępnie wyraziła zgodę na zatrudnienie w KWPSP na stanowisku głównego księgowego. Po moim odwołaniu mój następca zatrudnił ją na stanowisku głównego księgowego, co można przyjąć za efekt moich działań. Nieprawidłowości, o których mowa w pytaniu, mogły być konsekwencją ww. splotu okoliczności, tj. awansu












25

Pana [...]86 i długotrwałej choroby Pani [...]87. Ze swojej strony podjąłem wszelkie działania organizacyjne w celu zapewnienia sprawnego działania Wydziału Finansów KWPSP w Krakowie.


[...]88 – zastępca głównego księgowego, wyjaśniła, że obowiązki należące do zadań realizowanych przez głównego księgowego zostały jej powierzone pod sam koniec roku budżetowego, tj. 7 grudnia 2015 r., a wcześniej zajmowała się głównie płacami i delegacjami, i nie miała styczności ze sporządzaniem sprawozdań. Wskazała również, że powierzenie obowiązków głównego księgowego wynikało z długotrwałej nieobecności w pracy pracownika na tym stanowisku. W związku z krótkim okresem czasu pełnienia obowiązków głównego księgowego przed sporządzeniem sprawozdań, nie miała ona możliwości pełnej weryfikacji wszystkich danych wykazywanych w sprawozdaniach jednostkowych KWPSP. Dlatego też przy sporządzaniu sprawozdań rocznych wzorowała się na sprawozdaniach z wcześniejszych okresów. Ponadto zwróciła uwagę, że w końcu roku budżetowego następuje spiętrzenie zadań realizowanych w Wydziale Finansów KWPSP. Wyjaśniła również że większość ustalonych przez NIK nieprawidłowości była konsekwencją błędów w ewidencji księgowej popełnionych przed okresem powierzenia jej obowiązków głównego księgowego (tj. w 2015 r. i w latach wcześniejszych). Zastępca głównego księgowego wskazała ponadto, że w przypadku sprawozdania Rb-28UE za 2015 r. korektę sporządziła wskutek informacji telefonicznej z Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, który zwrócił uwagę na konieczność jej sporządzenia, opierając się na danych pozyskanych z systemu BGK, za pośrednictwem którego dokonywane są płatności ze środków europejskich. Odnośnie do polityki rachunkowości wyjaśniła, że konieczność wykonywania bieżących obowiązków głównego księgowego pod koniec 2015 r. nie umożliwiła jej dokonania weryfikacji i wymaganego uaktualnienia tego dokumentu.


[...]89, który w okresie od 1 lipca 2008 r. do 31 marca 2015 r. pełnił obowiązki głównego księgowego KWPSP, wyjaśnił, że w jednostce nie prowadzono ewidencji pozabilansowej przy wykorzystaniu systemu finansowo-księgowego, jednak dane do sprawozdań w zakresie planu i zaangażowania wydatków budżetu państwa i budżetu środków europejskich oraz w zakresie planu i wykonania tych wydatków w układzie zadaniowym we wskazanym w pytaniu zakresie były wykazywane na podstawie zestawień roboczych prowadzonych poza systemem finansowo-księgowym. Ponadto wyjaśnił, że miał świadomość konieczności prowadzenia ewidencji pozabilansowej w systemie finansowo-księgowym, jednak liczne zadania wykonywane na stanowisku głównego księgowego, w tym również wynikające z konieczności zapewnienia bieżącego nadzoru nad komendami powiatowymi, oraz rozważana zmiana systemu finansowo-księgowego wpływały na ciągłe odkładanie uzupełnienia sposobu prowadzenia tej ewidencji zgodnie z wymogami prawa w tym zakresie. Odnośnie do należności w wysokości 1,3 tys. zł, która przedawniła się w 2014 r. (wskazanej w pkt 3 nieprawidłowości), były główny księgowy wyjaśnił, że faktycznie należność ta przedawniła się w 2014 r. i w wyniku niedopatrzenia nie została ona wyksięgowana z ksiąg rachunkowych, jak również nie






26

została ona objęta odpisem aktualizującym oraz nie naliczano od niej odsetek na koniec poszczególnych kwartałów. Nienaliczenie odsetek od należności w wysokości 23,0 tys. zł powstałej w 2009 r. z tytułu czynszu dzierżawnego (wskazanej w pkt 4 nieprawidłowości) wynikało również z niedopatrzenia. Wyjaśniając, dlaczego nie została dostosowana przyjęta polityka rachunkowości KWPSP do aktualnych wymogów prawa, były główny księgowy wskazał, że z uwagi na rozważaną koncepcję zmiany systemu finansowo-księgowego, która zakładała m.in. ujednolicenie tego systemu również na poziomie komend powiatowych, odłożono w czasie zaktualizowanie polityki rachunkowości KWPSP, w tym zakładowego planu kont, która uwzględniałaby zmianę systemu finansowo-księgowego i specyfikę tego systemu.


W przyjętej przez kontrolowaną jednostkę polityce rachunkowości wskazano, że księgi rachunkowe mogą być prowadzone przy wykorzystaniu informatycznego systemu finansowo-księgowego. Uregulowania te nie przewidywały możliwości prowadzenia ewidencji zdarzeń gospodarczych poza tym systemem.


[...]90, pełniąca od 1 lutego 2016 r. obowiązki głównego księgowego KWPSP, wyjaśniła, że nie uczestniczyła w sporządzaniu rocznych sprawozdań budżetowych za 2015 r. oraz sprawozdań w zakresie operacji finansowych na koniec IV kwartału 2015 r. w związku z objęciem tego stanowiska dopiero od 1 lutego 2016 r. i ustaleniem z kierownikiem jednostki, że sprawozdania które dotyczyły 2015 r. będzie sporządzać zastępca głównego księgowego, która w okresie 7 grudnia 2015 r. wykonywała zadania należące do głównego księgowego. Ponadto wyjaśniła, że korekty sprawozdań rocznych: Rb-28, Rb-28UE i Rb-BZ1 za 2015 r. (sporządzonych w dniach 17 i 18 lutego 2016 r.) zostały podpisane przez zastępcę głównego księgowego z powyżej wskazanych powodów.


W dniu 9 marca 2016 r., na podstawie art. 51 ust. 4 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli91, poinformowano kierownika jednostki o stwierdzonych nieprawidłowościach. W następstwie KWPSP skorygowała w odpowiednim zakresie m.in. sprawozdania Rb-27 (25 marca 2016 r.), Rb-N (24 marca 2016 r.) i Rb-28UE (11 marca 2016 r.).

(dowód: akta kontroli str. 692-696, 712-714, 835-837, 864-865)

IV. Wnioski Przedstawiając powyższe oceny wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, wnosi o: 1. Ustalenie w prawidłowej wysokości należności z tytułu kary umownej, objętej notą

księgową nr WF.322.68.2015 z 22 maja 2015 r. 2. Zaktualizowanie polityki rachunkowości, w tym zakładowego planu kont do obecnie

obowiązujących przepisów. 3. Prowadzenie ewidencji księgowej KWPSP na kontach pozabilansowych w wymaganym

zakresie.

V. Pozostałe informacje i pouczenia Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli.

Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie



91 Dz. U. z 2015 r., poz. 1096.

Wnioski pokontrolne

Prawo zgłoszenia zastrzeżeń

27

21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się do dyrektora Delegatury NIK w Krakowie.

Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli, w terminie 21 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie wykonania wniosków pokontrolnych oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań.

W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu zastrzeżeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego.

Kraków, 29 marca 2016 r.

Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Krakowie

Kontrolerzy:

z up.

Jan Kosiniak Wicedyrektor

Piotr Smyrak Główny specjalista kontroli państwowej

Marta Wojnarska Specjalista kontroli państwowej

Mariusz Gorczyca Doradca ekonomiczny

Obowiązek poinformowania NIK o sposobie

wykorzystania uwag i wykonania wniosków

Delegatura w Krakowie...budżetowych dokonano na próbie 10 dowodów o łącznej wartości 133,7...

Documents

Transcript of Delegatura w Krakowie...budżetowych dokonano na próbie 10 dowodów o łącznej wartości 133,7...