David Irving- Tajne Dzienniki Lekarza Hitlera

David IrvingWybitny historyk brytyjski, urodzi si w 1938 roku w Essex jako najmod szy syn oficera Royal Navy. Studiowa w Londynie przedmioty humanistyczne i przyrodnicze; powodowany chci gruntownego poznania jzyka niemieckie go pracowa w hucie stali w niemieckim Zagbiu Ruhry, potem jako stenograf w amerykaskiej bazie Strategicznych Si Powietrznych w Hiszpanii. Jako historyk wsawi si odkrywaniem i ujawnianiem nowych faktw, dotyczcych na pozr dobrze znanych i wyczerpujco opisanych wydarze historycznych. W pracy badawczej wykorzystuje przede wszystkim materiay rdowe, midzy innymi oryginalne dokumenty, dzienniki, pamitniki oraz wspomnienia naocznych wiadkw i uczestnikw opisywanych wydarze. W wyniku wieloletnich poszukiwa badawczych autora powstaa synna kolekcja Davida Irvinga", zawierajca wiele, czsto unikatowych, dokumen tw i materiaw rdowych, do ktrych umoliwi on dostp historykom z caego wiata. W1983 roku Irving zakwestionowa publicznie autentyczno rzekomych pamitnikw Hitlera, ktrych publikacj rozpocz nieopatrznie Stern". Do najbardziej znanych ksiek Irvinga nale: Wojna Hitlera (Hitler's War, 1977; wyd. pol. 1996); The Destruction of Dresden, 1963; Accident: The Death of General Sikorski, 1967; The Rise and Fali of the Luftwaffe, 1973; The Trail of the Fox: Field Marshal Erwin Rommel, the Generals: Inside theAllied High Command, MissingYears, 1987; Gring:A Biography, 1977; The War Between

TAJNE DZIENNIKI LEKARZA HITLERAprzeoy

1981; Uprising! The Hunga-

rian Uprising of 1956, 1981; Churchill's War, t. I 1987, t. II 1996; Hess: The 1989;Nuremberg: TheLastBattle, 1987. 1996; Goebbels, Mastermind of the Third Reich, nicy Mayfair.

Bartomiej Zborski

David Irving jest onaty, ma pi crek. Mieszka w londyskiej dziel

Rachocki i S-ka Pruszkw

Tytu oryginau: The Secret Diaries of Hitler's Doctor Copyright Parforce UK Ltd., 1999 Copyright for the Polish edition by Rachocki i S-ka, Pruszkw 1999

Osoby dramatuRedakcja: Bogusaw Brodecki Konsultacja medyczna: lek. med. Yioletta Etryk-Sobiesiak Korekta: Zofia Banasiak Projekt okadki: MeKONG Fabryka Wyobrani s.c. Ilustracje w ksice pochodz z wydania angielskiego Blaschke H u g o - p r o f e s o r , d e n t y s t a H i t l e r a 1 Brandt Karl - d o k t o r medycyny, p r o f e s o r . C h i r u r g . U r o d z o n y w 1904 r., w s t p i ! do N S D A P w m a r c u 1932 r. Od 1934 r. do p a d z i e r n i k a 1944 r . l e k a r z p r z y b o c z n y H i t l e r a ( B e g l e i t a r z t ) . L a t e m 1942 r. m i a n o w a n y g e n e r a l n y m k o m i s a r z e m ( o d 1944 r. k o m i s a r z e m R z e s z y ) d o spraw z d r o w i a p u b l i c z n e g o i higieny. P o p i e r a n y wycznie przez ulubieca Hitlera, architekta Alberta Speera, p o p a d a s t o p n i o w o w n i e a s k . W m a r c u 1945 r. skazany na m i e r z a e w a k u o w a n i e swojej r o d z i n y n a t e r e n y , k t r e miay n i e b a w e m zaj p o s u w a j c e si n a p r z d wojska a m e r y k a s k i e . D z i k i wsta ISBN 83-86379-39-1 w i e n n i c t w u S p e e r a u n i k n stryczka; w 1947 r. powiesili go A m e rykanie2 Brinkmann E. - p r o f e s o r , z a t r u d n i o n y w M e d y c z n y m I n s t y t u c i e D i a gnostycznym w Berlinie Wydanie pierwsze R A C H O C K I I S-KA s.c. 05-800 Pruszkw; ul. Armii Krajowej 32 m. 29 tel./fax (0-22) 758 66 19 te. (0-22) 758 49 98 Dystrybucja: I N T E R N O Y A T O R , ul. Zwrotnicza 1/3; 01-219 Warsza tel. (0-22) 632 23 81 Chaoul H e n r y - p r o f e s o r , wybitny b e r l i s k i specjalista w z a k r e s i e r e n t g e n o l o g i i , Syryjczyk z p o c h o d z e n i a Conti L e o n a r d o - d o k t o r m e d y c y n y . U r o d z o n y w Szwajcarii, s e k r e t a r z s t a n u d o s p r a w suby z d r o w i a w M i n i s t e r s t w i e S p r a w W e wntrznych Rzeszy, w e t e r a n N S D A P 3 , p o p e n i ! samobjstwo w amerykaskim wizieniu4 v o n Eicken C a r l - profesor, specjalista w z a k r e s i e c h o r b u c h a , n o s a i k r t a n i w synnej berliskiej klinice uniwersyteckiej La C h a r i t

6

Tajne dzienniki lekarza Hitlera5

Osoby d r a m a t u

7

v o n Exner M a r l c n c - d i e t e t y c z k a H i t l e r a . S t a n o w i s k o t o o t r z y m a a za wiedz i z g o d M o r e l l a , ale na p o c z t k u 1944 r. m u s i a a z r e z y g n o w a , gdy o k a z a o si, e j e s t p - y d w k Giesing E r w i n - p r o f e s o r . L e k a r z wojskowy, specjalista w z a k r e s i e c h o r b u c h a , n o s a i k r t a n i w s z p i t a l u p o l o w y m II w G i y c k u . U r o d z o n y w 1907 r., s t o s u n k o w o w c z e n i e (w s i e r p n i u 1932 r.) w s t p i d o N S D A P i z o s t a c z o n k i e m SA. L e c z y H i t l e r a p o z a m a c h u b o m b o w y m n a j e g o ycie p r z e p r o w a d z o n y m w lipcu 1944 r., w c h o d z c n a s t p n i e d o k r g u najbliszych m u o s b , ale w p a d z i e r n i k u 1944 r. z o s t a n i e o c z e k i w a n i e o d d a l o n y p r z e z f i i h r e r a w n a s t p s t w i e intrygi l e k a r z y Haase W e r n e r - d o k t o r medycyny, profesor, chirurg z a t r u d n i o n y w b e r l i s k i e j klinice u n i w e r s y t e c k i e j v o n H a s s e l b a c h H a n s k a r l - l e k a r z wojskowy (w s u b a c h m e d y c z nych si l d o w y c h ) , a s y s t e n t B r a n d t a ; od 1936 r. j e g o z a s t p c a . U r o d z o n y w 1903 r., z m a r w 1981 r o k u Kersten Felix - u z d r o w i c i e l i m a s a y s t a ; j e g o p a c j e n t a m i byli m i dzy i n n y m i H i m m l e r i R i b b e n t r o p Laves Wolfgang - profesor. F a r m a k o l o g , szef P r y w a t n e g o L a b o r a t o r i u m Badawczego Profesora T h e o M o r e l l a " w O o m u c u [Olmiitz], z a t r u d n i o n y p o p r z e d n i o w klinice uniwersyteckiej w G e t y n d z e Lhlein W a l t e r - d o k t o r m e d y c y n y , p r o f e s o r . D y r e k t o r kliniki c h o r b o k a przy u n i w e r s y t e c i e w B e r l i n i e M a k k u s R o l f - d o k t o r medycyny, k a p r a l . W i a t a c h 1939-1945 se kretarz Morella, obecnie nem Manzialy C o n s t a n z e - dietetyczka Hitlera w latach 1944-1945. Z a g i n a w B e r l i n i e w m a j u 1945 r o k u Moreli T h e o d o r G i l b e r t - d o k t o r m e d y c y n y , p r o f e s o r . L e k a r z o s o bisty H i t l e r a w l a t a c h 1 9 3 7 - 1 9 4 56

Mulli K u r t - d o k t o r m e d y c y n y , n a c z e l n y c h e m i k w n a l e c e j d o M o rella wytwrni lekw w Olmiitz N i s s l e A. - p r o f e s o r , specjalista-analityk w z a k r e s i e m e d y c y n y s d o wej. D y r e k t o r i n s t y t u t u b a d a w c z e g o w e F r e i b u r g u w p o u d n i o wych N i e m c z e c h Riedel G i i n t h e r - d o k t o r m e d y c y n y , m i a n o w a n y p r z e z M o r e l l a dy rektor jego Instytutu Optyki Elektronowej w Bawarii Rossie R. - p r o f e s o r , d y r e k t o r I n s t y t u t u P a t o l o g i i kliniki u n i w e r s y teckiej La C h a r i t e w B e r l i n i e Schenck E r n s t - G u n t h c r - p r o f e s o r , p u k o w n i k SS; w c z a s i e wojny i n s p e k t o r d o s p r a w wyywienia w^Waffen SS; o b e c n i e z n a k o m i to w dziedzinie farmaceutyki7 Stumpfegger L u d w i g - d o k t o r m e d y c y n y , o s t a t n i l e k a r z p r z y b o c z n y H i t l e r a . W e d l e o p i n i i G i e s i n g a s k r u p u l a t n y , w y s o c e obiektyw n y r e a l i s t a , lecz j e d n o c z e n i e n a d wyraz a m b i t n y , powcigliwy w k o n t a k t a c h osobistych, chodny w obejciu" Weber A. - p r o f e s o r , k a r d i o l o g w klinice w B a d N a u h e i m Weber R i c h a r d - d o k t o r m e d y c y n y . O d stycznia 1941 r . a s y s t e n t M o rella w j e g o g a b i n e c i e przy K u r f u r s t c n d a m m Wohlgemut W o l f g a n g - d o k t o r m e d y c y n y , p o p r z e d n i k W e b e r a n a jego stanowisku Zabel - d o k t o r m e d y c y n y . D y r e k t o r I n s t y t u t u M e d y c y n y N a t u r a l n e j w Berchtesgadcn Zachariae - d o k t o r medycyny, l e k a r z wojskowy. N a p o l e c e n i e M o rella leczy M u s s o l i n i e g o

prawnik we Frankfurcie nad Me

cS

Tajne d z i e n n i k i l e k a r z a H i t l e r a

PrzypisyPtzypisy autora do wydania angielskiego, oznaczone gwiazdkami, zostay umiesz czone u dou poszczeglnych stron. Oznaczone liczbami przypisy tumacza znaj duj si na kocowych stronicach poszczeglnych rozdziaw. Podobnie zostay umieszczone nieliczne, kadorazowo opatrzone odpowiednim dopiskiem, przypisy konsultanta medycznego i redaktora wyd. pol. - uwaga red.1

WprowadzenieTak, w p o d s t a r z a y mczyzna, ktry spoczywa na n o s z a c h w pu stej sali m o n a c h i j s k i e g o d w o r c a kolejowego, nalecej do placwki C z e r w o n e g o Krzya, byl niegdy p o n a d wszelk wtpliwo k o r p u lentnym i okazalej postury lekarzem. Teraz j e d n a k mia z m i e r z w i o n e wosy, byl blady j a k m i e r i c i c h o ka. Kiedy nosi wspaniay m u n d u r , lecz dzi okrywa go j e d y n i e przy dziaowy sfatygowany a m e r y k a s k i battlcdress o r a z o kilka n u m e r w z a c i a s n a koszula wojskowa, stopy za p r b o w a o g r z a s k a r p e t k a m i , take amerykaskimi. Tylko taki p r z y o d z i e w e k o t r z y m a p r z e d w y d a l e n i e m z o b o z u n r 2 9 " p r z e z n a c z o n e g o dla o s b i n t e r n o w a n y c h , z n a n e g o lepiej j a k o obz koncentracyjny w D a c h a u . Byl 30 czerwca 1947 roku. A m e r y k a n i e nic potrzebowali j u j e c a n r 2 1 672; p o s p r a w d z e n i u o k a z a o si, e n i c figuruje o n n a a d n e j licie p o s z u k i w a n y c h z b r o d n i a r z y wojennych, nic s k a d a r w n i e ze z n a p o d c z a s n o r y m b e r s k i e g o p r o c e s u lekarzy. J a n k e s i zawieli g o na d w o r z e c , w e p c h n l i do kieszeni bluzy wiadectwo z w o l n i e n i a z o b o zu i pozostawili w a s n e m u losowi. P o r z u c o n e g o mieli przej p r a c o w nicy C z e r w o n e g o Krzya. U p y n y dwie godziny, n i m p i e l g n i a r k a E v a M e i e r d o s t r z e g a t g o d n p o l i t o w a n i a p o s t a . Pani M e i e r w e z w a a a m b u l a n s , k t r y przewiz m c z y z n d o p o m o c n i c z e g o szpitala o k r g o w e g o A l p e n hof w T e g e r n s e e .

By on rwnie, naczelnym stomatologiem w sztabie doradczym obergruppcnfuhiera SS Ernsta Grawitza, naczelnego lekarza SS i policji |Rcichsarzt SS und Polizei].

2

Brandt byl sdzony po wojnie przez Amerykaski Trybuna Wojskowy w No rymberdze. 20 VIII 1947 skazano go na s'mier, wyrok za wykonano w wizie niu w Landsbergu 30 V 1948. rdo: S. S t e r k o w i c z , Zbrodnie hitlerowskiej medycyny. Warszawa 1981, s. 245.

3

Mianowany w 1930 r. przewodniczcym narodowosocjalistycznego zwizku leka rzy, a w 1939 naczelnym lekarzem NSDAP. rdo, S t e r k o w i c z , op. cii., s. 247. 6 X 1945. W maju 1943 r. poleci! mu j rumuski marszatek Antoncscu. Pierwsze wydanie ksiki ukazao si w 1983 r. S t e r k o w i c z (op. cit., s. 271) podaje, e przeciwko Schcnckowi prowadzone byo dochodzenie z uwagi na jego zaangaowanie w zbrodnicze eksperymenty dokonywane na ludziach w obozach koncentracyjnych. ledztwo to, prowadzo ne w brytyjskiej strefie okupacyjnej, zostao wstrzymane. Ponownie podjte w 1970 r. przez prokuratur w Monachium, nic zostao doprowadzone do koca z powodu s'mierci Schencka w 1971 r.

4 5 6 7

10

Tajne dzienniki lekarza Hitlera T a m s p o r z d z o n o spis d o k u m e n t w i p r z e d m i o t w , j a k i e star

Wprowadzenie

11

dzi t c zapiski n a j w i d o c z n i e j p o w o d o w a n y o b a w , e gdyby j e g o n a j w a n i e j s z e m u p a c j e n t o w i p r z y t r a f i o si c o z e g o , g e s t a p o z a d a oby o d n i e g o szczegowych wyjanie. H i s t o r y c y zapytaj z a p e w n e , czy o w e d z i e n n i k i s a u t e n t y c z n e . O t o z a t e m dzieje tych m a t e r i a w ( z r e k o n s t r u o w a n e w g r a n i c a c h wiedzy i moliwoci a u t o r a ) . W 1945 r. w y w d r o w a y z B e r l i n a w k u ferku n a l e c y m d o p e w n e g o oficera w b e z p i e c z n e , j a k p r z e w i d y w a n o , miejsce: d o i n s t y t u t u B a d R e i c h e n h a l l w p o u d n i o w y c h N i e m c z e c h . T a m u k r y t o je w s c h r o n i e . I n s t y t u t t e n p r o w a d z i z r a m i e n i a M o r e l l a niejaki dr R i e d e l . 3 g r u d n i a 1968 r. z e z n a on p o d przy sig, c szofer M o r e l l a , S t e l z e r , przywiz ze stolicy k i l k a n a c i e

szy p a n m i a l przy s o b i e . Z d a n y c h z a w a r t y c h w j e g o p a s z p o r c i e wyni k a o , e nazywa si T h e o M o r e l i i j e s t s z e d z i e s i c i o l e t n i m p r o f e s o r e m medycyny. W y g l d a ! j e d n a k z n a c z n i e starzej. W r a p o r c i e przy g o t o w a n y m p r z e z o b o z o w k o m r k p r o w a d z c p r o c e d u r zwol n i e figuroway r w n i e i n f o r m a c j e , e M o r e l i c i e r p i n a p o w a n c h o r o b s e r c a , n i c m o e p r a c o w a o r a z wykazuje a f a t y c z n e z a b u rzenia mowy". P o d a n o t e p r z y c z y n i n t e r n o w a n i a : By o s o b i s t y m l e k a r z e m Hitlera".

M o r e l i nic o p u c i ju szpitalnych m u r w . Z m a r 26 maja 1948 r. 0 g o d z i n i e 4.10 n a d r a n e m , nie ujawniwszy n i k o m u tego, co wiedzia. A m e r y k a n i e zatrzymali j e g o d o k u m e n t y o s o b i s t e . W d o w i e p o z o s t a y tylko listy, k t r e wysya do niej z o b o z u . J a k e c z s t o s i g a m myla m i d o d n i a m o i c h pidziesitych u r o d z i n - n a p i s a 1 lipca 1946 r jak szybko przeleciay te lata i jak b a r d z o m n i e boli, e n i e m o g e m powici si b e z reszty Tobie. C z s t o auj, e j u nigdy n i c p o w r c do t e g o p u n k t u z w r o t n e g o Twojego i m o j e g o ycia". O b e c n i e , 4 0 lat p n i e j , ja, D a v i d Irving, z d o b y e m k o m p l e t n e 1 tajne dossier t e g o c z o w i e k a d o t y c z c e o s o b y H i t l e r a .

skrzy w y p e n i o n y c h k o s z t o w n y m i d y w a n a m i o r a z i n n y m i d o b r a m i , k t r e to p r z e d m i o t y z o o n o w s c h r o n i e . 10 k w i e t n i a p r z e d s i b i o r stwo H a m m a n a l e c e d o M o r e l l a i dziaajce w O l m i i t z w y s a o dwie ciarwki z a d u n k i e m 70 skrzy zawierajcych p o j e m n i k i z wy d z i e l i n a m i g r u c z o w , k t r e w l e k a r z wykorzystywa d o p r o d u k c j i o r y g i n a l n y c h specyfikw m e d y c z n y c h . S k r z y n i e z p o j e m n i k a m i i d o k u m e n t a m i z a k o p a n o n a d z i e d z i c u , dziki c z e m u p r z e t r w a y c h a o s i z a m i e s z a n i e , j a k i e z a p a n o w a y w pierwszych d n i a c h po k a p i t u l a c j i Niemiec. C i e k a w e informacje ujawni! dr Rolf M a k k u s , asystent M o r e l l a , prawnik zamieszkay w roku 1984 w Bad H o m b u r g . O t p e w n a dzien n i k a r k a francuska, k t r a w maju 1945 r. o d w i e d z i a M o r e l l a przeby wajcego w w c z a s w szpitalu w Bad R e i c h e n h a l l , d o w i e d z i a a si od n i e g o o istnieniu skrzy z d o k u m e n t a m i . A m e r y k a s c y o n i e r z e p r z e prowadzili n a l o t " na instytut. Wydaje si, e R i e d e l wyda im to c e n ne t r o f e u m w z a m i a n za p o z o s t a w i e n i e go w spokoju. Niepewny jutra - napisa ten ostatni w jednym z raportw z w r c i e m si d o d o w d c y a m e r y k a s k i c h j e d n o s t e k o k u p a c y j n y c h , k t r e t y m c z a s e m przybyy, z p r o b o z a p e w n i e n i e o c h r o n y l a b o r a -

P o s z u k i w a n i a trway d u g o . W r o k u 1974, nim z a k o c z y e m pisa nie Wojny Hitlera, d y s p o n o w a e m wikszoci p o z o s t a y c h d o k u m e n t w p r o f e s o r a T h e o M o r e l l a , a t a k e wszystkimi r a p o r t a m i z p r z e s u c h a , j a k i m p o d d a n o g o p o wojnie. We w r z e n i u 1981 r., gdy p r o w a d z i e m k w e r e n d w A r c h i w u m N a r o d o w y m w W a s z y n g t o n i e , o d n a l a z e m t a m t e k t u r o w e p u d o za wierajce dzienniki, w ktrych lekarz w n o t o w a przebieg terapii H i t l e r a , o r a z dossier d o t y c z c e j e g o s t a n u z d r o w i a . M o r e l i p r o w a -

12


Wprowadzenie

13

t o r i u m . A m e r y k a n i e o k a z a l i si n a d w y r a z r o z s d n i i r z e c z o w i : n a t y c h m i a s t przydzielili c z t e r e c h onierzy, ktrzy rozgocili si w s c h r o n i e . P o p e w n y m czasie stranicy c i z n u d w przystpili d o p e n e t r o w a n i a wszystkich skrzy M o r e l l a " . P a p i e r y M o r e l l a p r z e s t a n o d o Military I n t c l l i g e n c e Service C e n t r , k t r a t o instytucja u l o k o w a a si w n i e s a w n e j p a m i c i b y y m o b o z i e dla o s b p o d d a w a n y c h ledztwu, D u l a g Luft (tj. p r o w a d z o n y m p r z e z Luftwaffe) w O b e r u r s e l . Jej f u n k c j o n a r i u s z e p r z e s u c h a l i j u dr. K a r l a B r a n d t a , d a w n e g o rywala M o r e l l a . Z e z n a , e p o c z y n a j c o d r o k u 1943 M o r e l i n i e m a l c o d z i e n n i e a p l i k o w a H i t l e r o w i za strzyki z e specyfikw, k t r y c h s k a d u nigdy nie c h c i a n i k o m u ujaw ni. M o r e l i p r o w a d z i n o t a t n i k , z k t r y m n a p e w n o si n i e r o z s t a w a - d o d a B r a n d t - a zapisywa w n i m nazwy s t o s o w a n y c h l e k w o r a z szczegy t e r a p i i " . A m e r y k a n i e przejli t e n o t a t k i . S p e c j a l n a g r u p a d o c h o d z e n i o w a k i e r o w a n a p r z e z k a p i t a n a W a l t e r a H . G r u e n d l a , w cywilu n a u k o w c a - c h e m i k a , p r z y s t p i a d o p r z e s u c h i w a n i a M o r e l l a o r a z kil k u i n n y c h m e d y k w leczcych niegdy H i t l e r a . P a m i d r . M o r e l l a o k a z a a si b e z s p r z e c z n i e m a r n a . O t o frag m e n t j e d n e g o z pierwszych p r o t o k o w ledczych: P o d a j e n i e k t r e i n f o r m a c j e n i e w t p l i w i e c z e r p i c je z p a m i c i ; r d e m i n n y c h s d a n e figurujce w j e g o p a p i e r a c h [...] N a l e y r w n i e z a z n a c z y , i [...] w s p o m i n a k i l k a k r o t n i e o r z e c z a c h i s p r a w a c h , k t r y c h n i e p o trafi p n i e j p o t w i e r d z i " .

1 0 c z e r w c a 1967 r . n i e m i e c k i d z i e n n i k a r z O t m a r K a t z z a p y t a w d o w p o M o r e l l u : Czy sdzi p a n i , e A m e r y k a n i e m o g l i - j a k d o c h o d z suchy - o d n a l e n o t a t k i p a n i m a ? P r a w d z i w e d o k u m e n ty m e d y c z n e ? " By m o e . . . " - z a w a h a a si. Czy m w s p o m i n a kiedykolwiek o n i c h ? G d z i e m o g si o b e c nie znajdowa?" Tego n i e s t e t y n i e w i e d z i a a . A l e t e nikt inny w w c z a s n i e z n a penej odpowiedzi na to pytanie. W r o k u 1968, p o l e k t u r z e u d o s t p n i o n y c h m i p r z e z p r o f e s o r a H u g h T r e v o r a - R o p e r a d o k u m e n t w brytyjskiego wywiadu, d o s z e d e m d o w n i o s k u , e A m e r y k a n i e przejli d z i e n n i k i w r a z z dossier Hitlera. Intensywne i rozlegle poszukiwania w amerykaskich archi w a c h o k a z a y si j e d n a k b e z o w o c n e . N i c zreszt d z i w n e g o , a l b o w i e m d o k u m e n t y t e z n a j d o w a y si wwczas w przechowujcej tajne zbiory bibliotece medycznej p o d Waszyngtonem. N i e s p o d z i e w a n i e w m a r c u 1981 r . d o G e o r g e ' a W a g n e r a , p r a cownika Archiwum Narodowego, zatelefonowano z D e p a r t a m e n t u Zdrowia, Wychowania i Opieki Spoecznej ( D e p a r t m e n t of H e a l t h , E d u c a t i o n a n d W e l f a r e - H E W ) : O d n a l e l i m y a k t a M o r e l l a ; czy paskie archiwum chciaoby je otrzyma na wasno?" Z o r y g i n a l n e g o listu p r z e w o z o w e g o d o c z o n e g o d o m a t e r i a w w y n i k a o , i m a j o r R . G . Seelig, k i e r o w n i k w y d z i a u n i e m i e c k i c h d o k u m e n t w w o j s k o w y c h w P e n t a g o n i e , p r z e s i a j e szefowi amerykaskiego U r z d u do Spraw Zdrowia Publicznego, tak oto opisujc zawarto przesyki: zapiski m e d y c z n e dr. Morella, n o tatniki, w ktrych zapisywa on u m w i o n e spotkania, sprawozda n i a d o t y c z c e s t a n u z d r o w i a H i t l e r a , zdjcia, k o r e s p o n d e n c j a o s o bista".

D o k u m e n t y dr. M o r e l l a w y s a n o d o S t a n w Z j e d n o c z o n y c h , gdzie n a s t p n i e j a k b y z a p a d y si p o d z i e m i ( d z i e l c tym s a m y m losy p a m i t n i k a E w y B r a u n o r a z jej i n t y m n e j k o r e s p o n d e n c j i z H i t l e r e m , d z i e n n i k w H a n s a L a m m e r s a , K a r l a Wolffa i wielu i n n y c h o s o b i s t o c i Trzeciej R z e s z y ) .

14


Wprowadzenie

15

4 p a d z i e r n i k a 1946 r. Seelig wysai kolejn p a r t i n i e o p i s a nych t y m r a z e m d o k u m e n t w M o r e l l a n i e j a k i e m u d r . T u r n e r o w i z w y d z i a u m e d y c z n e g o P e n t a g o n u . P e n t a g o n wypoyczy! je Woj skowej B i b l i o t e c e M e d y c z n e j , z n a n e j p n e j j a k o N a r o d o w y Insty t u t Z d r o w i a . Bya to filia H E W m a j c a s i e d z i b w B e t h c s d a w s t a n i e M a r y l a n d . S t a m t d 1 8 m a r c a 1981 r . d r J o h n B . B l a k e , szef w y d z i a u historii m e d y c y n y i n s t y t u t u , p r z s a ! j e G e o r g e ' o w i W a g n e r o w i , z a t r u d n i o n e m u w sekcji w o j s k o w o c i w s p c z e s n e j A r c h i w u m N a r o dowego. J a k p a n widzi - n a p i s a do n i e g o - s t u t a j r w n i e klisze z p r z e w i e t l e n i a m i kilku i n n y c h p r z y w d c w n a z i s t o w s k i c h , jest n i e c o fo tografii i t p . " Z z a c z n i k w do d o k u m e n t w wynika, e w m a r c u 1946 r. n i e z n a n y z n a z w i s k a oficer a m e r y k a s k i r o z w a a o p u b l i k o w a n i e ich d r u k i e m , najwyraniej j e d n a k z r e z y g n o w a . P r z y k r o m i , e n i c dys p o n u j j e s z c z e n a l e y c i e z r e d a g o w a n wersj tych m a t e r i a w . G d y tylko z d o b d a n g i e l s k i e n a z w y specyfikw, z a m i e r z a m s p o r z d z i wykaz wszystkich l e k w s t o s o w a n y c h p r z e z dr. M o r e l l a (...) M a t e r i a y n i e s moj wasnoci, t o t e n i e c h c i a b y m p o k a z y w a ich zbyt wielu o s o b o m " . T e n o w e d o k u m e n t y M o r e l l a zostay p r z e j t e p r z e z A r c h i w u m N a r o d o w e i czciowo z m i k r o f i l m o w a n c ( s y g n a t u r a mikrofilmu T-253, r o l k a 62). Z m i k r o f i l m o w a n a cz korespondencji o b e j m o w a a 72 strony p r y w a t n y c h listw M o r e l l a , z a w a r t o s e g r e g a t o r a z e 122 s t r o n a m i zapiskw dotyczcych stanu zdrowia Hitlera, a obejmujcych okres od lipca 1942 do s i e r p n i a 1945 r., z b i r n o t a t e k o kondycji M u s s o l i n i e g o (za o k r e s 1 XI 1 9 4 4 - 2 3 III 1945), k o o n o t a t n i k b i u r k o w y z za p i s k a m i p o c h o d z c y m i z o k r e s u l i s t o p a d 1944 r. - k a p i t u l a c j a N i e m i e c , z b i r k a r t informacyjnych, n a k t r y c h M o r e l i n o t o w a r a p o r t y

z c o d z i e n y c h b a d a p a c j e n t a A" w l a t a c h 1942-1944, w r e s z c i e wiz k lunych n o t a t e k zawierajcych s z c z e g o w e d a n e o kryzysach sta n u z d r o w i a H i t l e r a , p o c z y n a j c o d s i e r p n i a 1944 r o k u . N i e k t r e d o k u m e n t y n i e z o s t a t y z m i k r o f i l m o w a n c , w t y m rw n i e wany, lecz n i e f o t o g e n i c z n y " d z i e n n i k z r o k u 1944, j a k rw n i e g r u b y plik fiszek d u y c h r o z m i a r w , zawierajcych s z c z e g o we c o d z i e n n e j a d o s p i s y H i t l e r a z lat 1 9 4 3 - 1 9 4 5 . O d c z y t a e m wszystkie n o t a t k i , przypisy i k o m e n t a r z e d r . M o rella, o d n a l a z e m i z w e r y f i k o w a e m n a z w y c z s t o e g z o t y c z n y c h , s t o s o w a n y c h p r z e z e specyfikw; u z y s k a e m t e o p i n i l e k a r z y d o t y czc z a r w n o dolegliwoci H i t l e r a , j a k r w n i e m e t o d leczniczych Morella. D y s p o n u j e m y dzi p e n y m i w y c z e r p u j c y m p o r t r e t e m m e d y c z n y m " A d o l f a H i t l e r a ; b e z s e n s o w n e i n i e c e l o w e s t a t o si t e d y s n u c i e na t e n t e m a t niedorzecznych i fantastycznych spekulacji. Z tych z a p i s k w i d z i e n n i k w w y l a n i a si rzeczywisty o b r a z s t o sunkw H i t l e r a ze swoimi lekarzami, a zwaszcza z M o r e l l e m , m e d y k i e m , k t r y n i e z a p r z e c z a l n i e zaj w r d n i c h pozycj n u m e r j e d e n . Walczy o ni od p i e r w s z e g o s p o t k a n i a z H i t l e r e m z i m 1936 r., a d o d r a m a t y c z n e g o z n i m r o z s t a n i a , k t r e n a s t p i o kilka d n i p r z e d u p a d k i e m Trzeciej Rzeszy, kiedy t o fiihrer w a r k n : M o e p a n zdj m u n d u r , d o k t o r z e , i p o w r c i d o swojej p r a k t y k i n a K u r f i i r s t e n damm!"1

Przypisy1

Cyt. za: D. l r v i n g , Wojna Hitlera, Warszawa 1997, s. 6 9 1 .

Zwizek

17

ich u c z e s t n i k w . N i e m o c k t r e g o z g e n e r a w bywa n i e k i e d y przy czyn p r z e g r a n e j bitwy; w decydujcych chwilach batalii p o d Watcrl o o N a p o l e o n z a p r z e p a c i zwycistwo z p o w o d u p r z y k r e g o i b o l e s n e g o n a p a d u b i e g u n k i , ktry z m u s i g o d o o p u s z c z e n i a p o l a z m a g a . W d z i e n n i k a c h M o r e l l a znajduj si i n f o r m a c j e p o t w i e r d z a j c e t e o r i , k t r a gtosi, i l a t e m 1941 r., gdy k a m p a n i a rosyjska w e s z t a w d e c y d u j c faz, H i t l e r a n a w i e l e t y g o d n i o s a b i a c z e r w o n k a , a w 1944 r., na k r t k o p r z e d r o z p o c z c i e m k o n t r o f e n s y w y w A r d e D o p k i bdzie trwao zainteresowanie historykw Adolfem Hi tlerem, dopty pozostan oni zaintrygowani relacjami midzy kanc l e r z e m i f u h r e r c m Trzeciej R z e s z y a ow t a j e m n i c z p o s t a c i trzy majc si w g b i sceny, j e g o o s o b i s t y m l e k a r z e m , d o k t o r e m T h e o Morellem. Fascynacja zwizkami o p o d o b n y m c h a r a k t e r z e trwa n i e p r z e r w a nie; jej, by uj rzecz p r z e n o n i , p a l i w e m s wizje w a d z y i wpyww, specyficzne cechy fizyczne i u m y s o w e j e d n o s t e k , wreszcie o s o b y le karzy, ktrych rzdzcy przyjli na sub. O s o b i s t y m m e d y k i e m Wins t o n a C h u r c h i l l a byt l o r d M o r a n , czowiek n a w e t p r z y p o m i n a j c y p o d p e w n y m i w z g l d a m i M o r e l l a . P o z o s t a w i ! o n r w n i e finezyjnie p r o w a d z o n e dzienniki, obfitujce w t a k wiele szczegw, e wycznie na ich p o d s t a w i e m o n a b y z r e k o n s t r u o w a o s t a t n i e l a t a j e g o c h l e b o dawcy - wielkiego brytyjskiego polityka z o k r e s u II wojny wiatowej. J z e f Stalin z a t r u d n i a ca wit lekarzy, z ktrych wielu zlikwidowa, p o w o d o w a n y silnymi u p r z e d z e n i a m i i p o d e j r z e n i a m i . N i c s p o s b nie d o c e n i a wpywu, j a k i p o d o b n i l e k a r z e m o g skrycie wywiera. S o n i n i e z b d n i swoim p a c j e n t o m i d o b r z e o tym wiedz. Przebieg doniosych wydarze mog ksztatowa choroby i dole gliwoci ich k r e a t o r w . N a wielu k o n f e r e n c j a c h m i d z y n a r o d o w y c h , n a p r z y k a d j a t a s k i e j , kady si c i e n i e m z d r o w o t n e n i e d o m a g a n i a n a c h , z a c h o r o w a o b o n i e n a z a p a l e n i e w t r o b y . Z d z i e n n i k w tych d o w i a d u j e m y si r w n i e , e H i t l e r a stale p r z y p r a w i a y o n i e p o k j n i e d o m a g a n i a s e r c a : szybko p o s t p u j c e s t w a r d n i e n i e n a c z y w i e cowych, k t r a to p r z y p a d o m o g a b y w k a d e j chwili zniweczy j e g o z a m i a r y i p l a n y z w i z a n e z przyszoci N i e m i e c . P o d o b i e s t w o d o N a p o l e o n a j e s t j e d n a k w tym w y p a d k u p o wierzchowne. Cesarz Francuzw nic cierpia bowiem lekarzy i do p i e r o n a k r t k o p r z e d m i e r c i zacz p r z y j m o w a leki. H i t l e r sta nowi j e g o p r z e c i w i e s t w o , by h i p o c h o n d r y k i e m . O d p o c z t k u swo jej k a r i e r y politycznej r z a d k o w y r u s z a w p o d r b e z t o w a r z y s z c e j m u wity m e d y c z n e j , ywi r w n i e n i e z a c h w i a n e p r z e k o n a n i e , e d o b r k o n d y c j fizyczn i psychiczn z a w d z i c z a w y c z n i e przyj m o w a n i u p i g u e k , zastrzykw, j a k r w n i e staej p o m o c y z c s t r o n y batalionu przybocznych medykw. W r d tych o s t a t n i c h p r o m i n e n t n pozycj z a j m o w a M o r e l i , osobisty l e k a r z f i i h r c r a p o d c z a s j e g o o s t a t n i c h o m i u lat ycia. M o r e l i - n a p i s a j e g o rywal, dr B r a n d t , gdy o b a j p r z e b y w a l i w amerykaskiej niewoli - pochodzi spod D a r m s t a d t , ma o k o o 56 lat, j e s t m c z y z n ysym i o p a s y m , o o k r g e j i n a d w y r a z p e n e j twarzy, smagej pci i o c i e m n o b r z o w y c h o c z a c h . Jest k r t k o w i d z e m , nosi o k u l a r y , m a m o c n o o w o s i o n e r c e i k l a t k piersiow. M i e r z y o k o o 170 c m w z r o s t u " .

Zwizek

18


Zwizek

19

J e d n a z czterech sekretarek Hitlera przekazaa potomnoci nie zbyt a p e t y c z n y o p i s w i e c z o r k a t o w a r z y s k i e g o , w k t r y m u c z e s t n i czy! M o r e l i : Z a p l t n a t u s t y m i p k a t y m b r z u c h u p o t n e o w o sione apska i siedzia wygodnie w fotelu, walczc z p r z e m o n c h ci s n u . Z a u w a y a m osobliwy s z c z e g : o t o k i e d y z a m y k a oczy, p o w i e k i n a s u w a y m u si n a gaki o c z n e o d d o u , c o p r z e d s t a w i a o niesamowity i o k r o p n y widok, mia b o w i e m na nosie okulary o gru b y c h , silnie p o w i k s z a j c y c h s o c z e w k a c h [...] P u k o w n i k v o n B e l o w t r c a g o c z a s e m o k c i e m , wyrywajc z d r z e m k i : M o r e l i p a r ska wtedy miechem, p r z e k o n a n y , e Hitler opowiedzia wanie dowcip". N i e , M o r e l i z d e c y d o w a n i e n i e cieszy si p o p u l a r n o c i w o t o czeniu fuhrera. Byl a b s t y n e n t e m , n i e pali, m i a r w n i e j e s z c z e g o r s z e w a d y . Apetyt Morella - zauwaya inna sekretarka Hitlera - dorwnywa wielkoci r o z m i a r o m j e g o brzuszyska, c o , e t a k p o w i e m , n i c t y l k o w i d z i a o si, lecz i s y s z a o " . K i e d y H a s s e l b a c h n a r z e k a kiedy, e m u s i w d y c h a o d r a a j c y z a p a c h c i a a d o k t o r a , niezbyt d b a j c e g o o h i g i e n osobist, H i t l e r r z e k i s a r k a s t y c z n i e : M o r e l i n i e jest t u p o t o , eby g o w c h a n o tylko e b y d b a o m o j e z d r o w i e " 1 .

tycznych n a k a z w i z a l e c e ; z j a d o s p i s u F u h r e r a M o r e l i u s u w a te coraz to inne rodzaje poywienia, zmniejszajc j e d n o c z e n i e jego porcje. To wszystko z a c z o si zim 1937 r. od j e d n e j m a e j fiolki. P r z e z s i e d e m k o l e j n y c h lat p r z y b y w a o l e k w p r z e p i s y w a n y c h H i t l e r o w i , a wypeniy o n e s p o r t e c z k " . Moreli ordynowa tabletki i draetki, rodki pobudzajce i uspo kajajce, pijawki i szczepy b a k t e r y j n e , g o r c e o k a d y i z i m n e k a t a p l a z m y o r a z tysice z a s t r z y k w . K a d e g o r o k u do m i n i i yt a t w o w i e r n e g o f u h r e r a ttoczyt c a t y m i l i t r a m i t a j e m n i c z e pyny; r c e H i t l e r a nosiy t a k wiele l a d w p o c o r a z t o n o w y c h iniekcjach, e j e g o m e d y k n i e m i a w k o c u gdzie wbi igy. Po z a k o c z e n i u wojny M o r e l l a i s t o s o w a n e p r z e z e m e t o d y okry a m g a tajemnicy. J a k d a l e c e wpywa o n n a f u h r e r a ? J a k i m t e r a p i o m p o d d a w a czowieka, k t r y m g niegdy d e c y d o w a o yciu i m i e r c i 2 0 0 mi lionw Europejczykw? D r G i e s i n g , l a r y n g o l o g , k t r y p r z e z w i e l e t y g o d n i leczy H i t l e ra k o n t u z j o w a n e g o w n i e u d a n y m z a m a c h u b o m b o w y m w r o k u 1944, sporzdzi r a p o r t na t e m a t osobowoci swojego pacjenta: Psycho patyczna osobowo H i t l e r a oraz zwizane z tym jego przewiad czenie, e zawsze wie najlepiej, day p o c z t e k silnym z a b u r z e n i o m n e u r o p a t y c z n y m . P o w i c e n i e p r z e z H i t l e r a d u e j uwagi c z y n n o c i o m wasnego organizmu, zwaszcza u k a d o m odkowo-jelitowemu i t r a w i e n n e m u , s t a n o w i o z a l e d w i e j e d e n z o b j a w w tej p r z y p a d o ci. D o i n n y c h s y m p t o m w n a l e a o n a p r z y k a d t o , e w c z a s i e b a da kontrolnych, jakim go p o d d a e m , mierzy! sobie kilkakrotnie puls, proszc m n i e za k a d y m r a z e m o p o t w i e r d z e n i e u z y s k a n e g o wyniku. D r c z y ! go n i e u s t a n n y strach p r z e d rychym z g o n e m ; je-

M o n a j e d y n i e s n u domysy, c o p o w o d o w a o H i t l e r e m , gdy pozwoli t e m u otyemu lekarzowi w rednim wieku na aplikowanie s o b i e o g r o m n y c h iloci n a j r o z m a i t s z y c h lekw. Osoby z otoczenia fuhrera wpaday z powodu Morella w czarn rozpacz. Frau A n n i Winter, gospodyni d o m o w a Hitlera, wyrazia nastpujc opini: Kiedy Moreli otrzyma swobod dziaania, na s t o l i k u H i t l e r a z a c z y p i t r z y si stosy r n y c h specyfikw. I c h liczba i sia d z i a a n i a r o s y w t a k i m s a m y m t e m p i e j a k liczba d i e t e -

20


Zwizek

21

sieni 1944 r . s t a l e p o w t a r z a , e p o z o s t a y m u t y l k o d w a , trzy l a t a ycia. By oczywicie p r z e k o n a n y , e d o t e g o c z a s u n i e t y l k o o d n i e sie o s t a t e c z n e z w y c i s t w o , lecz i p o p r o w a d z i N i e m c y w t a k g e n i a l n y s p o s b i t a k n i e p o m i e r n i e w z m o c n i ich pozycj, e , j a k m a w i a , inni b d mogli podj sprawy w tym p u n k c i e , w k t r y m je p o z o stawi^ I n n y m z n a c z c y m o b j a w e m byo j e g o u z a l e n i e n i e o d t a k i c h le kw, j a k rodki n a s e n n e , wszelkiego rodzaju tabletki przeciw niestraw noci, p r e p a r a t y bakteryjne o r a z rodki w z m a c n i a j c e o g l n e g o dzia a n i a , p o d a w a n e w p i g u k a c h i zastrzykach. N i c c h c p r z e z to p o w i e dzie, e H i t l e r u p o d o b n i si do j e d n e g o z waszych p o s p o l i t y c h n a r k o m a n w , ale n e u r o p a t y c z n e u s p o s o b i e n i e F u h r e r a s k o n i o g o d o z n a j d o w a n i a szczeglnego u p o d o b a n i a w zaywaniu p e w n y c h specy fikw, na przykad strychniny i atropiny, s k a d n i k w p i g u e k p r z e c i w w z d c i o m , o r a z kokainy, k t r m u a p l i k o w a e m leczc z a t o k i . W j e g o przypadku zaistniaa rwnie bezsprzecznie skonno do uzalenia nia si od takich lekw, co s a m zreszt p r z y z n a " . M o r e l i - stwierdzi G i e s i n g w czerwcu 1945 r. - zrobi z czowie ka cieszcego si na o g niezym z d r o w i e m , j a k i m by wczeniej H i tler, o s o b stale k a r m i o n zastrzykami i t a b l e t k a m i , k t r e p o n i e k d uzaleniy g o o d l e k a r z a . w schlebia H i t l e r o w i - n e u r o p a c i e , p r a w i c mu b a n i a l u k i o tym, e w y k o n y w a n i e p r z e z e cikiej p r a c y o z n a c z a , i s p a l a e n e r g i w tym s a m y m t e m p i e j a k osoby przebywajce w t r o p i k a c h . N a d o d a t e k u t r a t energii naley z r e k o m p e n s o w a z a p o m o c wszelkiego rodzaju zastrzykw, na p r z y k a d z j o d u , w i t a m i n , w a p n i a , wycigw z s e r c a i w t r o b y o r a z z h o r m o n w " * .

Czy t a k i e f o r s o w n e leczenie m o g o p o z o s t a b e z wpywu n a z d r o wie H i t l e r a ? K a p i t a n H e i n z A s s m a n n , oficer sztabowy K r i e g s m a r i n e przy dzielony d o O b e r k o m m a n d o d e r W e h r m a c h t , o d s i e r p n i a 1943 d o k w i e t n i a 1945 r. przebywajcy c o d z i e n n i e w o t o c z e n i u H i t l e r a , r o z mawia z e k s p e r t a m i , ktrzy uwaali a p l i k o w a n i e tych tysicy zastrzy kw z glukozy za w y b i t n i e szkodliw m e t o d l e c z e n i a . Wspominali o niebezpieczestwie przedwczesnej arteriosklerozy - n a p i s a - w r a z z jej wszystkimi u b o c z n y m i s k u t k a m i w r o d z a j u p r z e d w c z e s n e g o s t a r z e n i a si. Istniej t e p o w o d y d o p r z y p u s z c z e , i zastrzyki a p l i k o w a n e A H byy w z m a c n i a n e t a k i m i r o d k a m i p o b u d z a j c y m i , j a k Pervitin (cieszcy si z saw zwizek c h e m i c z n y p o d o b n y w d z i a a n i u d o a m f e t a m i n y ) . O t kilka o s b , k t r e byy w i a d k a m i kryzysw z d r o w o t n y c h A H , w s p o m n i a o , w j a k byska wicznym t e m p i e odzyskiwa o n wigor p o zayciu t a b l e t e k M o r e l l a albo po zaaplikowaniu mu przez niego zastrzyku". N a l e y w s p o m n i e , i z dossier M o r e l l a n i e w y n i k a b e z p o r e d nio, by p o d a w a Hitlerowi Pervitin, chyba e wchodzi on w skad mieszanek witaminowych, k t r e mu wstrzykiwa i k t r e nazywa Vitamultin forte, co jest j e d n a k m a o p r a w d o p o d o b n e . Perwityna ( l - f e n y l o - 2 - m e t y l o a m i n o p r o p a n ) j e s t z w i z k i e m c h e m i c z n y m wy woujcym efekt p o b u d z e n i a wsplczulnego u k a d u n e r w o w e g o . Z w i z e k w p o w o d u j e j e d n a k u z a l e n i e n i e , n a d o b i t k stwier d z o n o , e wywouje r w n i e silne i t r w a l e s p u s t o s z e n i a w o r g a n i z m i e . W r o k u 1 9 4 1 , na m o c y p r z e p i s w n o w e j ustawy o r o d k a c h o d u r z a j c y c h , o b r t p e r w i t y n a o r a z jej s t o s o w a n i e w Trzeciej R z e s z y cile o g r a n i c z o n o .

* Dr Erwin Giesing, Raport dotyczcy terapii, jakiej poddawaem Hitlera". Wszel kie dokumenty, z jakich korzystaem piszc t ksik, przekazaem Instytutowi Historii Wspczesnej w Monachium.

Pervitin r z a d k o pojawia si w z a p i s k a c h M o r e l l a . 15 p a d z i e r n i ka 1943 r. z a n o t o w a : R e c e p t a na p e r w i t y n do realizacji w s k a d z i e a p t e c z n y m E n g e l a " ; p o n i e j znajduje si o d r c z n y d o p i s e k : N i e m a

22


Zwizek

23

w magazynie". Berliski skad apteczny Engela zaopatrywa we wszystkie leki K w a t e r G w n H i t l e r a . N o t a t k a z 27 stycznia 1944 r.: R e c e p t a : E u p a v e r i n + Pervitin, k o m p r e s y r o z g r z e w a j c e " . M o r e l i w i e d z i a , e Pervitin j e s t n i e b e z p i e c z n y . O t o f r a g m e n t listu, j a k i 1 g r u d n i a 1944 r. n a p i s a do j e d n e g o ze swoich p a c j e n t w : Intelan oraz Vitamultin w tabliczkach m o e Pan wykupi na z a c z o n r e c e p t w S k a d z i e A p t e c z n y m E n g e l a przy M o h r c n S t r a s se 63, Berlin W 8 . O s t r z e g a m P a n a j e d n a k przed perwityna. N i e uzu p e n i a o n a u t r a c o n e j e n e r g i i , n i c jest m a r c h e w k , ale k i j e m ! " Innych lekarzy drczy fakt n i e w i a d o m o c i , co waciwie M o r e l i zapisywa H i t l e r o w i . N a p r z y k a d - czytamy w r a p o r c i e G i c s i n g a nie j e s t e m pewny, czy aplikowa m u h o r m o n y . W i e d z a , czy p o t n e dawki h o r m o n w wywieray wpyw na o r g a n i z m H i t l e r a w s e n s i e wy w o y w a n i a n a d m i e r n e j wirylizacji, m o g a b y m i e d o n i o s e z n a c z e n i e " .

Mg sobie miao pozwoli na ucieranie nosa nawet takim p o tnym ciekawskim jak R i b b e n t r o p . Wiedzia bowiem, e o n , T h e o M o r e l i , cieszy si b e z g r a n i c z n y m z a u f a n i e m f u h r e r a . C z y t a m t e n n i e powiedzia mu, jak bardzo go potrzebuje? W lipcu 1944 r. H i t l e r zby p o n c e g o g n i e w e m G i e s i n g a n a s t pujcymi s o w a m i : P r o s z p o s u c h a , sprawy maj si tak. M o r e l i pierwszy m n i e wyleczy. W i e m , e j e g o n o w a t o r s k i e m e t o d y n i e z o stay j e s z c z e u z n a n e p r z e z m i d z y n a r o d o w y wiat m e d y c z n y i e o n s a m p r o w a d z i p o s z u k i w a n i a w wielu d z i e d z i n a c h , n i e o p i e r a j c si bynajmniej na mocnych przestankach i ugruntowanych wnioskach. L e c z n i e c h p a n s a m p r z y z n a : czy n i e bywa t a k z i n n o w a c j a m i w m e dycynie? Z a w s z e p r z e c i e u p y w a j a k i czas, n i m n o w e m e t o d y z o stan u z n a n e . Widz jak na doni, e Moreli ma d a r dostrzegania moliwoci n i e z n a n y c h j e s z c z e n a u c e . Jeli za b d z i e p o t r z e b o w a w s p a r c i a f i n a n s o w e g o n a swoje b a d a n i a , o t r z y m a j e o d e m n i e " .

M i n i s t r o w i e R z e s z y i u r z d n i c y partyjni r w n i e p o s z u k i w a l i k o n t a k t w z M o r e l l e m . W c z e r w c u 1943 r. J o a c h i m v o n R i b b e n t r o p i n d a g o w a go w kwestii s t o s o w a n y c h t e r a p i i . M o r e l i s p o r z d z i d o k a d n e n o t a t k i z tej r o z m o w y . M i n i s t e r s p r a w z a g r a n i c z n y c h Rzeszy, R i b b e n t r o p , z a p r o s i m n i e n a o b i a d d o F u s c h l [...] P o p o s i k u p r z e s z l i m y d o g a b i n e t u n a p i t r z e , p o n i e w a , j a k p o w i e d z i a , c h c i a b y z e m n o czym p o r o z m a w i a . Teraz z r o z u m i a e m , c o n i m k i e r o w a o , gdy m n i e z a p r a s z a : c h c i a r o z m a w i a z e m n o z d r o w i u F u h r e r a i o tym, w j a k i s p o s b go l e c z " . R i b b e n t r o p - czytamy dalej - z a p y t a ! m n i e , czy t a k d u a liczba z a s t r z y k w , j a k i e aplikuj F i i h r e r o w i , n i e wpywa n i e k o r z y s t n i e n a j e g o z d r o w i e . Czy aplikuj m u c o i n n e g o o p r c z g l u k o z y ? C z y p o daj m u j a k i e i n n e l c k a r s t w a ? " . Moreli udzieli! lakonicznej, a nawet p o n i e k d i dwuznacznej o d p o w i e d z i : B e z obawy, p o d a j m u t o c o t r z e b a " .

Nic t e d y d z i w n e g o , e i n n i l e k a r z e zazdrocili M o r e l l o w i j e g o pozycji; dotyczyo t o zwaszcza K a r l a B r a n d t a , l e k a r z a p r z y b o c z n e g o H i t l e r a . Byl jeszcze m o d y m i przystojnym c h i r u r g i e m , gdy w 1947 r. powiesili g o A m e r y k a n i e . B r a n d t z a c h o d z i w g o w , co kryje si za byskawiczn k a r i e r M o r e l l a . P r z e s u c h i w a n y we w r z e n i u 1945 r. p r b o w a wyjani, czym n a l e a o b y t u m a c z y fakt, i t a m t e n p r z e z o s i e m lat p o t r a f i z a c h o w a swoje s t a n o w i s k o . Czy d z i a a p o d z e w n t r z n presj, b y wpywa n a p o c z y n a n i a H i t l e r a ? Czy by n a r z d z i e m w czyich r k a c h ? A m o e p r b o w a p o d p o r z d k o w a sobie f u h r e r a w c e l a c h politycznych lub z g o a czy sto materialnych? W r e s z c i e B r a n d t z r e z y g n o w a z dalszych d o c i e k a . C h o M o rella c e c h o w a p o n i e k d zwierzcy spryt, by o n , j a k stwierdzi, zbyt t p y " , e b y p r o w a d z i j a k i e intrygi p o l i t y c z n e . N a d o b i t k a d n

24


Zwizek

25

m i a r n i c w d a b y si w j a k i e k o l w i e k p r z e d s i w z i c i e , k t r e n a r a z i o b y go, t c h r z a z n a t u r y , na o s o b i s t e ryzyko i n i e b e z p i e c z e s t w o . By m o e M o r e l i wywiera j e d y n i e taki wpyw n a H i t l e r a , j a k i i n n i l e k a r z e wywieraj n a swoich p a c j e n t w . W k o c u z a d o s z o d o t e g o , e f u h r e r n i e p o t r a f i n o r m a l n i e y i p r a c o w a b e z j e g o specy fikw, c o z a o w o c o w a o p r z e k o n a n i e m , i z a c i g n j a k i d u g w d z i c z n o c i u swojego m e d y k a . H a s s e l b a c h , p o c z y n a j c o d r o k u 1936 a s y s t e n t B r a n d t a , r w n i e z a u w a y oczywisty fakt u z a l e n i e n i a H i t l e r a o d M o r e l l a . N i e m o g e m z a p r z e c z y , e z m e d y c z n e g o p u n k t u w i d z e n i a M o r e l i wywie r a i s t o t n i e wpyw n a H i t l e r a " - n a p i s a . Moreli, spekulowa, mg o m o t a dyktatora podajc mu jaki n a r k o t y k , n a p r z y k a d m o r f i n , specyfiki h o r m o n a l n e , a l b o t e s t o sujc b a r d z i e j s u b t e l n e m e t o d y . By m o e wykorzystywa w d z i c z n o , j a k p a c j e n c i d a r z zwykle lekarzy, k t r z y wyleczyli ich z c h o r o b y a l b o w z m o c n i l i fizycznie i p s y c h i c z n i e . H i t l e r t r z y m a p r z y s o b i e M o r e l l a , p o w o d o w a n y z a p e w n e przy czynami czysto irracjonalnej natury. K a r d y n a l n e znaczenie m i a a c h y b a w t y m w y p a d k u a n t y p a t i a , j a k w Trzeciej R z e s z y d a r z o n o wszelkich rzeczywistych fachowcw. Wikszo dostojnikw N S D A P faworyzowaa lekarzy podejrzanej reputacji. H i m m l e r i R i b b e n t r o p o d d a l i si p o d o p i e k u z d r a w i a c z y i m a s a y s t w w r o dzaju F c l i x a K c r s t c n a . H e s s z o s t a z w o l e n n i k i e m z i o o l e c z n i c t w a i astrologii. W T r z e c i e j R z e s z y d y l e t a n t by k r l e m . R w n i e H i t l e r p o g a r d z a r z e t e l n w i e d z . 3 0 s i e r p n i a 1944 r . r o z m a w i a z n o w o m i a n o w a n y m s z e f e m s z t a b u Luftwaffe, g e n e r a e m p o r u c z n i k i e m W e r n e r e m K r e i p c m , ktry przedstawi mu p o p a r t y znajomoci rzeczy p o g l d , i o d r z u t o w i e c t y p u M c s s e r s c h m i t t 262 b d z i e r a c z e j l e p szym m y l i w c e m ni b o m b o w c e m . F u h r e r z a u w a y w t e d y s a r k a -

stycznie: E k s p e r c i j e d n o t y l k o d o s k o n a l e p o t r a f i - wyjania, d l a czego co nie bdzie dziaa!" Notorycznie nie znosi! teoretykw wojskowych z e S z t a b u G e n e r a l n e g o , n a z y w a j c t i n s t y t u c j u r z dem kamstwa". N i e p o w i n i e n p r z e t o b u d z i z d z i w i e n i a fakt, e z a p r a c o w a n y f u h r e r z a a n g a o w a m e d y k a , k t r y p o t r a f i d o k o n y w a arcyszybkich c u d o w n y c h u l e c z e " , p o s u g u j c si zwyk strzykawk. T e r a p i , j a k i e j M o r e l i p o d d a w a H i t l e r a , o m w i m y szerzej w in nym r o z d z i a l e . Z a p e w n e j e d y n i e e k s p e r y m e n t y k l i n i c z n e m o g y b y wykaza, w jakim stopniu niekwestionowana zdolno H i t l e r a do p o d e j m o w a n i a d u g o t r w a e g o wysiku b y a r e z u l t a t e m d z i a a n i a le kw aplikowanych m u przez M o r e l l a . w zaywny m e d y k nieza przeczalnie wywiera wpyw na fuhrera, podajc mu rodki p o b u dzajce. G d y m a m n a myli r o d k i p o b u d z a j c e - n a p i s a B r a n d t nie c h o d z i mi w y c z n i e o c o d z i e n n e p o r c j e V i t a m u l t i n u , lecz o za strzyki z a w i e r a j c e d u e iloci glukozy, k t r e p o n a d wszelk wtpli wo o d d z i a y w a y na w i t a l n o i e n e r g i H i t l e r a " . H a s s e l b a c h n i c owija sw w b a w e n . M o r e l i n i e j e d n o k r o t n i e w m a w i a p a c j e n t o m , e c i e r p i n a r n o r o d n e dolegliwoci, k t r e tylko o n p o t r a f i s k u t e c z n i e uleczy". P r z y z n a j j e d n a k - d o d a - e j e g o m e t o d y okazyway si cz s t o s k u t e c z n e w p r z y p a d k a c h dolegliwoci n a tle n e r w o w y m " . M o r e l i leczy m i n i s t r a p r o p a g a n d y Rzeszy. D r G o e b b e l s n a b a wi! si z a p a l e n i a skry; wykwity p o k r y y m u d o s o w n i e c a e c i a o , a d o k u c z l i w e s w d z e n i e n i e p o z w a l a o w n o c y z a s n . 22 lekarzy p r b o w a o wyleczy t p r z y p a d o , a l e b e z s k u t e c z n i e . P o d z i a a a d o piero seria zastrzykw z H o m o s c r a n u , przepisana przez Morella. G o e b b e l s n i e z a p o m n i a m u t e g o . C i e s z si, e m o g s p r o s t a o b e c -

26


Zwizek

27

n y m c i k i m i t r u d n y m w y z w a n i o m - z a n o t o w a 10 m a r c a 1943 r. Z a w d z i c z a m t o p r z e d e wszystkim kuracji M o r e l l a " . H i t l e r , p e e n p o d z i w u dla swojego m e d y k a , w y p o y c z a " g o i n n y m g r u b y m ry b o m , midzy innymi Mussolinicmu. Dossier M o r e l l a d o t y c z c e j e g o p a c j e n t a A" z a d a j e k a m w i e l u l e g e n d o m . N a p r z y k a d s p e k u l a c j e , j a k i e s n u byy d o r a d c a O S S , William C. Langer, o d n o n i e do drczcych jakoby Hitlera egzo t y c z n y c h " p r o b l e m w s e k s u a l n y c h i p s y c h o l o g i c z n y c h , n i c znajduj m e d y c z n e g o p o t w i e r d z e n i a . Wyniki a n a l i z m o c z u f u h r e r a o r a z p r b s e r o l o g i c z n y c h krwi rozbijaj w p r o c h i py a m e r y k a s k i e mity o w r o d z o n y m syfilisie H i t l e r a , j a k r w n i e p o w t a r z a n e p g b k i e m p r z e z R o s j a n bajki o j e g o i m p o t e n c j i . J e d n a k e d y s p o n u j e m y , j a k si wydaje, d o w o d a m i p o t w i e r d z a j c y m i p o w t a r z a n e u p o r c z y w i e o p i n i e , e w r o k u 1945 H i t l e r sta si ofiarparalysis agitans, s c h o r z e n i a z n a n e g o r w n i e p o d n a z w c h o roby Parkinsona. M o r e l i n i e w t p l i w i e p o d e j r z e w a , e f u h r e r c i e r p i a n a t przy p a d o . a d n i n n przyczyn n i c m o n a b o w i e m w y t u m a c z y fak t u r o z p o c z c i a l e c z e n i a p r z e z n i e g o p a c j e n t a A " c o d z i e n n y m i daw k a m i H o m b u r g u 680, k t r y t o specyfik f u h r e r n a d a l p r z y j m o w a p o 23 k w i e t n i a 1945 r., kiedy to j e g o l e k a r z o s o b i s t y u s z e d do B a w a r i i . J e d n o jest p e w n e . W i k s z o l e k w s t o s o w a n y c h p r z e z M o r e l l a bya z u p e n i e nieszkodliwa, p o z o s t a e za specyfiki wstrzykiwa w t a k niewielkich ilociach, e n i e wywieray o n e a d n e g o fizjologicznego wpywu n a o r g a n i z m H i t l e r a ani i n n y c h o s b . W s p c z e n i e k s p e r c i u z n a l i wicie p r e p a r a t w h o r m o n a l n y c h M o r e l l a , n a p r z y k a d O r c h i krin, t a k z w a n y eliksir m o d o c i , z a s u b s t a n c j e c a k o w i c i e b e z w a r t o ciowe. Oczywicie m o n a podejrzewa, e Moreli z d a w a sobie z t e g o s p r a w . M g o n j e d n a k r w n i e a p l i k o w a t e leki p o w o d o w a n y p r a g n i e n i e m , b y j e g o p a c j e n t n u m e r j e d e n , majcy b z i k a n a

p u n k c i e m e d y c y n y i z d r o w i a , z a w s z e c z u si u k o n t e n t o w a n y . Nie m o n a tym j e d n a k wytumaczy faktu szafowania p r z e z Morella sulfonamidami o m a o skutecznym dziaaniu (na przykad T J l t r a s c p t y l e m ) , k t r e d u o w c z e n i e j u z n a n o z a t o k s y c z n e , czy t e a p l i k o w a n i a H i t l e r o w i penicyliny w a s n e j p r o d u k c j i , n a d a l znajduj cej si w s t a d i u m b a d a l a b o r a t o r y j n y c h . Jest m a o p r a w d o p o d o b n e , by Morella kiedykolwiek u z n a n o za j e d n e g o z wybitnych l e k a r z y n a s z e g o s t u l e c i a . Z a p i s a on si w hi storii j a k o m e d y k p r z e s a d n i e , a m o e n a w e t b e z p o d s t a w n i e wierz c y w e w a s n e m o l i w o c i . By t a k e c z o w i e k i e m s k o n n y m m o e d o p o p e n i a n i a z a n i e d b a , lecz n i c d o d z i a a n i a n a czyjkolwiek szko d , n a d e wszystko z a o s o b n i k i e m b e z d e n n i e z a w i s t n y m , a j e d n o c z e n i e n a d w y r a z b e z b r o n n y m i wraliwym.

Przypisy1

Cyt. za: ibidem, s. 159.

Theodor Moreli N a s t p n i e wyjecha do Francji, gdzie p o b i e r a ! n a u k i w G r e n o ble i P a r y u . O d g r u d n i a 1909 r . d o p o o w y n a s t p n e g o r o k u s t u diowa gocinnie parazytologi w Institut d ' A c c o u c h e m e n t Tornier, po czym p o w r c i ! do M o n a c h i u m . W jego a k t a c h przybywao pism p o c h w a l n y c h od dyrekcji klinik i szpitali, w k t r y c h o d b y w a s t a .

Theodor MoreliT h e o d o r G i l b e r t M o r e l i p r z y s z e d n a wiat 2 2 l i p c a 1886 r . w T r a i s - M u n z e n b e r g , w i o s c e p o o o n e j w G r n e j H e s j i , j a k o syn n a u c z y c i e l a szkoy p o w s z e c h n e j , w k t r e g o yach p y n a k r e w h u genotw. By z a t e m starszy od swojego s a w n e g o p a c j e n t a o trzy l a t a . J e g o m a t k a p o c h o d z i a z z a m o n e j rodziny rolniczej osiadej w Hesji. T h e o d o r mia starszego b r a t a Adolfa i modsz siostr Emillie. Z j e g o d o k u m e n t w osobistych wynika, e zawsze byl otyy; way o k r e s o w o od 120 do 124 kg. Nic wic d z i w n e g o , e u schyku ycia c i e r p i a na s c h o r z e n i a n e r e k i s e r c a . W w i e k u d z i e c i c y m u s k a r a si n a n a w r a c a j c e k u r c z e o d k a , k t r a t o p r z y p a d o u n i e m o l i wia m u u c z s z c z a n i e d o miejscowej szkoy. W g i m n a z j u m byszcza. Na j e g o wiadectwie m a t u r a l n y m z 16 lu t e g o 1907 r. figuruje a d n o t a c j a , e zosta zwolniony z o b o w i z k u z d a w a n i a e g z a m i n w ustnych, p o n i e w a w o s t a t n i m r o k u osign wiet ne wyniki w n a u c e , z pracy p i s e m n e j za o t r z y m a n o t celujc. P r z e z p e w i e n czas, od 16 do 19 r o k u ycia, u c z s z c z a do s e m i n a r i u m n a u c z y c i e l s k i e g o w e F r i e d b e r g u ( H e s j a ) . P a r a si p o t e m przez rok belferk w Breizenheim o p o d a l Moguncji, by n a s t p n i e rozpocz studia w Giessen, po ktrych ukoczeniu immatrykulo wa si na wydziale m e d y c z n y m U n i w e r s y t e t u H e i d c l b c r s k i e g o , otrzy mujc z n a k o m i t e oceny.

Z g b i a w t y m o k r e s i e tajniki i m m u n o l o g i i , p s y c h i a t r i i i l a r y n g o logii o r a z g i n e k o l o g i i ( w k l i n i c e g i n e k o l o g i c z n e j by z a t r u d n i o n y w s i e r p n i u 1910 r . ) . P o s t a n o w i j e d n a k , e n i e b d z i e k o n t y n u o w a specjalizacji. W r o k u 1913 o t r z y m a tytu d o k t o r a m e d y c y n y , o b r o n i w s z y p r a c dyplomow z zakresu ginekologii; cesarskie ministerstwo krajowe Bawarii przyznao mu p r a w o do wykonywania z a w o d u lekarza. Z a c z z a r a b i a n a ycie, p r a c u j c j a k o a s y s t e n t w s z p i t a l u w B a d K r e u z n a c h , n i e b a w e m j e d n a k przyj z a o f i a r o w a n e m u sta nowisko lekarza okrtowego na jednym ze statkw nalecych do linii W o e h r m a n n a . P o t e m p r z e s z e d d o L l o y d a . P y w a p o c z t k o wo na j e d n o s t k a c h obsugujcych tras H a m b u r g - A m e r y k a Pou d n i o w a , p n i e j z a linie p n o c n o n i e m i e c k i e . P o l a t a c h zwykt n a pomyka tajemniczo, e to wanie dowiadczenia lekarza okrto wego w t r o p i k a c h skaniaj go niekiedy do stosowania n i e z r o z u m i a y c h dla l a i k w , e z o t e r y c z n y c h " s p o s o b w l e c z e n i a . Po p e w n y m czasie dr M o r e l i wyspecjalizowa si p o n i e k d w u r o logii. U z y s k a ! te s k r o m n p r a k t y k w D i c t z e n b a c h l e c y m o p o d a l O f f e n b a c h . W czasie I wojny w i a t o w e j suy! k r t k o j a k o l e k a r z b a t a l i o n o w y n a f r o n c i e z a c h o d n i m , p o czym uzyska p r z y d z i a d o o b o z u j e n i e c k i e g o w O h d r u f . W styczniu 1919 r. r o z p o c z p r a k t y k w B e r l i n i e , w k t r y m to m i e c i e p r a c o w a p r z e z 17 lat, p r o w a d z c g a b i n e t przy B e y r e u t h e r S t r a s s e . W r o k u 1920 p o l u b i z a m o n a k t o r k J o h a n n M o l i e r . Ich m a e s t w o p o z o s t a o b e z d z i e t n e . Dziki p o k a n e m u p o s a g o w i o n y

30


T h e o d o r Moreli

31

m g wyposay l u k s u s o w o g a b i n e t . C h o w n a s t p n y c h l a t a c h M o rellowi p r o p o n o w a n o przyjcie s t a n o w i s k a n a d w o r n e g o m e d y k a sza c h a Persji i r u m u s k i e g o krla, z d e c y d o w a n i e o d m a w i a , l u k r a t y w n a p r a k t y k a w Berlinie przynosia mu b o w i e m kokosy. Z a p r z e s t a przyj m o w a n i a p a c j e n t w , za ktrych pacia k a s a c h o r y c h , ograniczajc si d o o s b dysponujcych p o k a n y m i r o d k a m i finansowymi. N a p o c z t k u lat trzydziestych T h e o M o r e l i sta si z n a n y m i m o d n y m l e k a r z e m . N a swoich r e c e p t a c h ( p o c h o d z c y z 1932 r . b l o c z e k odnaleziono wrd jego papierw) kaza wydrukowa nastpujcy tekst: T h e o d o r Gilbert Moreli, przewietlenia rentgenowskie, te rapia dielektryczna, diatermie, n a p r o m i e n i a n i e , galwanoterapia, a n a l i z y m o c z u i k r w i " . W r o k u 1932 z a r o b i o k o o 150 tys. r e i c h s m a r e k (czyli o k o o 12 tys. f u n t w ) . W p o c z e k a l n i j e g o g a b i n e t u zawsze toczyli si b o g a c i i sawni p a c j e n c i . P r z e g l d ich nazwisk d o w o d z i , e M o r e l l a o d w i e d z a l i n a j czciej g w i a z d o r z y s c e n y i e k r a n u , w tym r w n i e p e w n a liczba hi p o c h o n d r y k w , o r a z o s o b i s t o c i ze wiata polityki, o k t r y c h j e g o asystent, d r W e b e r , p o w i e d z i a p n i e j kliwie: a d n m i a r n i e zasugiwali o n i n a m i a n o b a r d z o krytycznych czy t e b a r d z o inteli gentnych osb".

przez pi n a s t p n y c h lat przyjmowa ydowskich p a c j e n t w . D w a l a t a po zwycistwie n a z i s t w p r z e n i s swj g a b i n e t z odlegej dzielnicy m i a s t a na m o d n i szykown ulic K u r f u r s t e n d a m m p o d nr 216. Z a c z si r w n i e specjalizowa w l e c z e n i u c h o r b w e n e r y c z n y c h . N a j e g o tabliczce pojawiy si s o w a l e k a r z o g l n y " . W r d su p e r n o w o c z e s n e g o w y p o s a e n i a g a b i n e t u z n a l a z si m i d z y i n n y m i a p a r a t r e n t g e n o w s k i ( w r a z z w i e l o m a n a j n o w s z y m i g a d e t a m i ) , solux i trzy a p a r a t y do d i a t e r m i i . W i o s n 1936 r . j e g o przyjaciele-aktorzy z a a t w i l i " m u n o w e g o p a c j e n t a , f o t o g r a f a i waciciela a t e l i e r w M o n a c h i u m , H e i n r i c h a Hoffmanna, znajomego Hitlera. H o f f m a n n p o m i e r c i o n y w p a d w n a g pijastwa, folgowa te swojemu t a j o n e m u d o t d homoseksualizmowi. B a r d z o potrze bowa porady Morella, poniewa cierpia na rzeczk. Przypado t przesuchiwany po wojnie Moreli nazwa taktownie zapaleniem m i e d n i c z e k n e r k o w y c h . B o g i e m a p r a w d nie k w a p i ! si z b y t n i o z wy j a z d e m do M o n a c h i u m , poniewa w Berlinie mial a n a d t o zamo nych p a c j e n t w . J e d n a k e H i t l e r wysa p o n i e g o swj p r y w a t n y sa m o l o t , t o t e n i e b a w e m w willi H o f f m a n n a u s y t u o w a n e j n a wytwor nym przedmieciu B o g e n h a u s e n d r T h e o Moreli p o z n a kanclerza i f u h r e r a Trzeciej R z e s z y .

O b j c i e w styczniu 1933 r. r z d w p r z e z n a z i s t w p r z y n i o s o , by uj rzecz m e d y c z n p r z e n o n i , n i e k o r z y s t n e skutki u b o c z n e dla Morella. Na tabliczce z jego imieniem i nazwiskiem n a s m a r o w a n o farb s o w o y d " , by m o e d l a t e g o , e p r z y j m o w a y d o w s k i c h p a c j e n t w . S u g e r o w a p n i e j , e z przyczyny swojej s m a g e j pci m g by b r a n y o m y k o w o z a o s o b niearyjskiej krwi. B e z w z g l d u j e d n a k na powody tego nkania jego praktyka chwilowo p o d u p a d a . M o r e l i rycho j e d n a k wycign p r a k t y c z n e wnioski z nowej sytu acji. W kwietniu 1933 r. wstpi do N S D A P M i m o to p r z y n a j m n i e j

Ten o s t a t n i byl w t e d y zbolay i u d r c z o n y . Z m a r n i e d a w n o j e g o wieloletni szofer, J u l i u s Schreck, a on o b a w i a si, e n i e b a w e m straci i H o f f m a n n a . T h e o d o r nadzwyczaj o c z a r o w a H i t l e r a - w s p o m i n a po l a t a c h Aloys B e c k e r , przyjaciel M o r e l l a - ktry a o w a , e nie z n a go wczeniej i nie m g s p r o w a d z i do u m i e r a j c e g o S c h r c c k a " 1 . M o r e l i wyleczy! f o t o g r a f a . P o z o s t a u j e g o b o k u p r z e z c z t e r y tygodnie, a p o t e m towarzyszy mu w p o d r y rckonwalescencyjnej d o W e n e c j i . W t e n o t o s p o s b trafi d o g r o n a z n a j o m y c h i przyja ci H i t l e r a .

32


T h e o d o r Moreli

33

Na pocztku lata J o h a n n a Moreli odwiedzia m a goszczcego w willi H o f f m a n n a . Przy jakiej okazji T h e o d o r w s k a z a jej m o d dziewczyn. Widzisz t platynow b l o n d y n k ? To przyjacika F u h r e r a " . E w a B r a u n pracowaa w l a b o r a t o r i u m fotografa i d o c h o w a a w i e r n o c i H i t l e r o w i a d o ich w s p l n e g o t r a g i c z n e g o s a m o b j stwa w 1945 r. R w n i e o n a z o s t a a p a c j e n t k M o r e l l a . P a s t w o H o f f m a n n o w i e z a p r o s i l i M o r e l l w , b y spdzili w r a z z n i m i B o e N a r o d z e n i e . W pierwszy d z i e wit H e i n r i c h z a p r o p o n o w a w s p l n y wyjazd na O b e r s a l z b e r g , gdzie H i t l e r m i e s z k a w swo im Berghofie.

lat p n i e j - d o k u c z a o m i t o p a s k u d n i e , d o s z o d o t e g o , e m u s i a e m b a n d a o w a si j a k m u m i a i n i e m o g e m n a w e t w z u b u t w " . Szczodrobliwy fuhrer obieca Morcllowi za wyleczenie adny d o m . J o h a n n a k r c i a j e d n a k gow. W i e d z i a a swoje. P o n i e w a b y a realistk, n a t y c h m i a s t p r z y p a d a d o m a , gdy o b o j e p o w r c i l i d o k r g i e l n i . N a c o n a m t o ? ! - s y k n a . - P o j a k i e g o d i a b a t u przyje chalimy? Masz przecie wspania praktyk w Berlinie!" P o k u s a o k a z a a si j e d n a k zbyt silna. P r a w d o p o d o b n i e j u n a stpnego dnia Moreli podda nowego pacjenta wszechstronnemu b a d a n i u . P o z a k o c z e n i u swoich c z y n n o c i k o r p u l e n t n y m e d y k wy p r o s t o w a si na k r z e l e i p o p r a w i o s a d z o n e na n o s i e o k u l a r y o gru bych s z k a c h . O b i e c u j , e w cigu r o k u p o w r c i p a n d o z d r o w i a " . Podj ryzyko, p o s t a n o w i j e d n a k z a s t o s o w a p e w n s k u t e c z n , jak oczekiwa, terapi.

Tamta Gwiazdka gboko zapada w pami Frau Moreli. P e w n e g o d n i a - w s p o m i n a a - gdy c a e towarzystwo, w tym rw nie F r a n z H o f f m a n n , p o s z o g r a w krgle, w e s z a m do s a l o n u i usia d a m przy k o m i n k u . By z e m n T h e o . N i e o c z e k i w a n i e pojawi si H i t l e r . Czy m o e m i p a n powici chwil c z a s u ? - z a p y t a m a " . O b a j wyszli d o o r a n e r i i . W i e c z r w o k a z a si p u n k t e m z w r o t n y m w yciu M o r e l l a . W t e d y weszli B o r m a n n i B r a n d t - k o n t y n u o w a a F r a u M o r e l i . - D o s z a m p n i e j d o w n i o s k u , e m u s i e l i co z w c h a . P o g n a l i d o o r a n e r i i . J e d n a k e H i t l e r o d e s a ich d o stu d i a b w ! T o w a n i e w t e d y zagili p a r o l n a m o j e g o m a ! " H i t l e r c i e r p i a z p o w o d u b l u o d k a . U s t a l i ! z M o r e l l c m , e p r z e j m i e o n l e c z e n i e . a d n e m u i n n e m u l e k a r z o w i n i e p o w i o d o si u z d r o w i e n i e f u h r e r a . By m o e d o k u c z a j c e m u b l e byy n a s t p s t w e m histerii. M o r e l i n i e w t p l i w i e b r a t o p o d u w a g . W swoich w s p o m n i e n i a c h o p i s a kilka p r z y p a d k w , k i e d y t o o k a z a o si, e p o d o b n e z a b u r z e n i a wywoa p o w a n y r o z s t r j n e r w o w y " . Do poszukiwania nowego lekarza skonia te Hitlera drczca g o o s t r a e g z e m a . Wysypka o g a r n a m i c a e nogi - w s p o m i n a o s i e m

Przypisy1

Schreck zmar kilka tygodni wczeniej na zapalenie opon mzgowych.

Ja n i g d y nie c h o r o w a e m "

35

I n n e zapiski M o r e l l a skaniaj j e d n a k d o p r z y p u s z c z e , e H i t l e rowi nie zawsze d o p i s y w a o z d r o w i e . O t o n o t a t k a z 1 g r u d n i a 1944 r.: Powiedzia m i , e najsilniejsze k u r c z e chwytay go zawsze, gdy d o znawa rozstroju e m o c j o n a l n e g o , na p r z y k a d w czasie p r o c e s u w r o k u 1924 (kiedy to wayy si j e g o losy) 1 , w r o k u 1929, gdy u p y n t e r m i n p a t n o c i weksli (wystawionych dla gazety Vlkischer B e o b a c h t e r i wydawnictwa E h e r Verlag), o r a z p o d c z a s kryzysu w d o w d z t w i e n i e mieckich si ldowych, jaki n a s t p i na p r z e o m i e lat 1935 i 1936. Na Teza, e p r z e d p o z n a n i e m M o r e l l a Adolf Hitler cieszy si icie k o s k i m z d r o w i e m , wydaje si kuszca. Niewiele wszelako w i a d o m o o j e g o wczeniejszych n i e d o m a g a n i a c h z d r o w o t n y c h . W wieku dzieci cym wykazywa p a t o l o g i c z n e z m i a n y w szczytach p u c , k t r e j e d n a k w pniejszych latach samoistnie ustpiy - owiadczy przesuchiwany p o wojnie M o r e l i . N a lewym udzie fuhrer mia blizn, p o z o s t a o p o z r a n i e n i u o d a m k i e m s z r a p n e l a w czasie I wojny wiatowej, kiedy to, suc j a k o cznik, wykonywa n i e b e z p i e c z n e z a d a n i a na froncie. Tu p o n a d r o d k i e m z e w n t r z n e j paszczyzny u d a m i a star, cakowicie zablinion, owaln i gbok s z r a m wielkoci strka g r o c h u , p o c h o dzc z I wojny wiatowej - napisa dr Giesing w listopadzie 1945 r. N i e potrafi mi powiedzie, czy w ciele n a d a l tkwi jakie o d a m k i " . Na tym j e d n a k koniec. G d y Moreli zasugerowa Hitlerowi, e najwyszy czas o p i s a h i s t o r i j e g o c h o r o b y , t e n o d m w i . 3 1 m a r c a 1945 r. M o r e l i o d n o t o w a to w s w o i m d z i e n n i k u . J a nigdy n i e c h o r o w a e m - stwierdzi f u h r e r - t o t e n i e ma c z e g o o p i s y w a " . B o t e i u w a a si z a z d r o w e g o c z o w i e k a . G d y l a t e m 1941 r . p o w a l i g o silny a t a k d y z e n t e r i i , s u m i t o w a si p r z e d M o r e l l e m , e zawraca mu gow gupstwami. Dzi r a n o F u h r e r przekaza mi za p o r e d n i c t w e m s w o j e g o s u c e g o - z a n o t o w a l e k a r z - e od c z a s u , gdy p o d c z a s wojny p a d ofiar a t a k u g a z o w e g o , nigdy n i c c h o r o w a o b o n i e . Twierdzi tedy, i m a r n y z n i e g o dla m n i e k l i e n t " . D o c h o d z i a j e s z c z e j e d n a k o m p l i k a c j a . G d y w r o k u 1936 p o z n a M o r e l l a , byl cisym i z w a r i o w a n y m na p u n k c i e swojej diety w e g e t a r i a n i n e m . N i e j a d a ryb, d r o b i u i m i s a , a n a w e t jaj. N a t y m j e d n a k nie k o n i e c : swj niezwyky w i g o r i e n e r g i przypisywa s t a e m u p r z e s t r z e g a n i u jarskiej diety. Faktycznie z relacji r n y c h o s b nalecych do j e g o bliskiego o t o c z e n i a wynika, e j a r o s z e m z o s t a d o p i e r o w l a t a c h trzydziestych. R i c h a r d D a r r e , minister rolnictwa Rzeszy, czy n a g e przejcie fuhre ra na w e g e t a r i a n i z m z s a m o b j s t w e m j e g o u k o c h a n e j siostrzenicy G e l i R a u b a l , k t r e p o p e n i a w j e g o m i e s z k a n i u we w r z e n i u 1931 r o k u . d o b i t k te rozstroje n e r w o w e wywoay p r a w d o p o d o b n i e w j e g o orga nizmie d y s b a k t e r i o z . P o d o b n e g o s t a n u dowiadczy w 1943 r. p r z e d s p o t k a n i e m z D u c e (18 V I I 1943 w F e l t r e ) , kiedy to przeczuwa, a m o e nawet w i e d z i a o tym wczeniej, z d r a d a r m i i woskiej; wreszcie t a k e w r o k u 1944 p o n i e u d a n y m z a m a c h u b o m b o w y m n a j e g o ycie". By m o e kryzys z d r o w o t n y z r o k u 1924 n i e by t a k grony, p o niewa w z m i a n k i o n i m M o r e l i n i e u m i e c i ! n a licie s p o r z d z o n e j 10 stycznia 1945 r. O s t a t n i o - z a n o t o w a - k i e d y siedzielimy p n o w nocy przy herbacie, w s p o m n i a w r o z m o w i e z pani Christian i p a n n S c h r o e d e r , e po raz pierwszy dowiadczy! a t a k u silnych skur czw w r o k u 1929".

J a nigdy nie chorowaem"

36



37

M o l i w e - p r z y z n a Giesing, gdy we w r z e n i u 1945 r. usysza o t y m od D a r r e g o - e powzi w t e d y p r z e w i a d c z e n i e o k o n i e c z n o ci s t u m i e n i a d r c z c e g o g o p o c z u c i a winy n a t l e s e k s u a l n y m " . A n n i Winter, gospodyni Hitlera, potwierdzia t teori. Z a p r z e s t a je d z e n i a m i s a po m i e r c i Geli R a u b a l - p o w i e d z i a a w r o k u 1952 p e w n e m u n i e m i e c k i e m u historykowi. - L u b i o w o c e , jarzyny i s o dycze. G d y j e d n a k j e g o l e k a r z e m o s o b i s t y m z o s t a p r o f e s o r M o r e l i , z m i e n i r a d y k a l n i e swoje zwyczaje y w i e n i o w e n a g o r s z e , p o czym z a p a d g w a t o w n i e n a z d r o w i u i stal si c z o w i e k i e m a n o r m a l n y m " . F r a u W i n t e r p o s u n a si n a w e t d o s t w i e r d z e n i a , e M o r e l i wy w i e r a wybitnie szkodliwy wpyw n a H i t l e r a . O w i a d c z y a , e r u j n o w a s y s t e m a t y c z n i e j e g o z d r o w i e , godzi go, a p o t e m u t r z y m y w a s z t u c z n i e p r z y yciu swoimi z a s t r z y k a m i i p i g u k a m i .

15 s i e r p n i a 1933 r. z n a l a z si w o r s z a k u f u h r e r a o d b y w a j c e g o p o d r p o Bawarii. O p o d a l R e i m - i m - W i n k e l w w y p a d k u s a m o c h o dowym zosta ranny Bruckner, a d i u t a n t Hitlera. B r a n d t udzieli mu pierwszej p o m o c y i zawiz do szpitala w T r a u n s t e i n , gdzie n a t y c h miast z o p e r o w a z a m a n nog i uszkodzon czaszk. H i t l e r u z n a w t e d y , e b y o b y r o z s d n i e , gdyby w p o d r a c h z a w s z e t o w a r z y s z y m u l e k a r z . K i e d y w r o k u 1934 wyjecha d o W e necji n a s p o t k a n i e z M u s s o l i n i m , B r a n d t z n a l a z si n a p o k a d z i e jego samolotu. P o n i e w a H i t l e r c o r a z czciej p o d r o w a , d o j e g o o s o b i s t e g o p e r s o n e l u d o c z y o d w c h k o l e j n y c h lekarzy, byych a s y s t e n t w M a g n u s a . P i e r w s z y m byl d r W e r n e r H a a s e , d r u g i m , o d r o k u 1936, dr H a n s k a r l v o n H a s s e l b a c h , ktry s t u d i o w a m e d y c y n w r a z z B r a n d t e m , a w m a j u 1933 r. z o s t a p r z e z n i e g o c i g n i t y " do B e r l i n a . F u h r e r zwierzy! si p r o f e s o r o w i C a r l o w i v o n E i c k e n o w i , e p o czynajc od p r z e p r o w a d z o n e j w r o k u 1934 czystki z w a n e j n o c d u gich n o y " zacz u s k a r a si na s z u m w u s z a c h , tinnitus aurium, wywoany zmartwieniami natury oglnej". Wczeniej p r z e z w i e l e lat d o k u c z a y m u b l e o l d k o w o - j e l i t o w e . P o c z t k o w o , b y j e u m i e r z y , zaywa n a w a s n r k z n a n y s p e cyfik w p y n i e o n a z w i e N e o - B a l e s t o l . B a l e s t o l byl r o d z a j e m oliwy uywanej p o d c z a s I wojny w i a t o wej p r z e z n i e m i e c k i c h o n i e r z y d o czyszczenia b r o n i . Cieszy si w r d nich fam z n a k o m i t e g o leku przeciw b l o m o d k o w y m , t o t e p o w o j n i e p e w i e n bystry b i z n e s m e n zacz p r o d u k o w a p o d o b n y pyn o oleistej konsystencji i s p r z e d a w a go p o d h a n d l o w n a z w N e o -Balestol. P r o f e s o r E r n s t - G i i n t h e r S c h e n c k , i n s p e k t o r d o s p r a w wyywie n i a w Waffen SS i n a c z e l n y l e k a r z w I n s t y t u c i e H i g i e n y Waffen SS, powiedzia mi: N a j p r a w d o p o d o b n i e j ktry z dawnych kolegw z

Pierwszym l e k a r z e m H i t l e r a n i e by M o r e l i , ale m i o d y i s k r o m ny w obejciu c h i r u r g K a r l B r a n d t , m c z y z n a w y s m u k y , przystojny, p r a w y i uczciwy. U r o d z o n y w 1904 r. w Alzacji, s t u d i o w a c h i r u r g i w Jenie, Freiburgu, M o n a c h i u m i Berlinie, podejmujc nastpnie praktyk u synnego profesora M a g n u s a na wydziale chirurgicznym szpitala g r n i c z e g o w B o c h u m . A d o l f a H i t l e r a ujrza po r a z pierwszy l a t e m 1932 r. w p o b l i u E s s e n ; d o N S D A P wstpi p o objciu p r z e z t p a r t i w a d z y w N i e m c z e c h . G d y zim r o k u 1933 M a g n u s a p r z e n i e s i o n o d o B e r l i n a , za p r o p o n o w a B r a n d t o w i , by p r a c o w a w r a z z n i m w t a m t e j s z e j k l i n i c e uniwersyteckiej. Emil M a u r i c c , szofer Hitlera, odbywa wyrok wraz ze swoim sze fem w L a n d s b e r g u . W areszcie fortecznym zobaczy zdjcie A n n i R e h b o r n , apetycznej niemieckiej mistrzyni pywania. Nawiza p o t e m z ni k o n t a k t i w t e n o t o s p o s b A n n i doczya do konstelacji o s b otaczaj cych Hitlera. G d y polubia B r a n d t a , rwnie on u z u p e n i t g r u p .

38



39

o k o p w doradzi Hitlerowi, by stosowa Neo-Balestol w razie blu o d k a . Lecz, j a k si o k a z a o , specyfik w z a w i e r a olej fuzlowy, wywoujcy silne z a t r u c i a . P n i e j z o s t a o n wycofany z o b r o t u p r z e z Ministerstwo Zdrowia Rzeszy". Z z a p i s k w m e d y c z n y c h d o w i a d u j e m y si, e n a t y c h m i a s t p o zayciu tego leku H i t l e r zaczyna n a r z e k a na p o d w j n e widzenie, zawroty i b l e gowy o r a z szum w uszach. W Boe N a r o d z e n i e 1934 r . d r G r a w i t z l e c z y ! g o z o s t r e g o z a t r u c i a w y w o a n e g o p r z e z Neo-Balestol. K o l e j n e n i e d o m a g a n i a z d r o w o t n e wystpiy u H i t l e r a w i o s n 1935 r. N i e m c y p r o w a d z i y w t e d y w a n e r o k o w a n i a z W i e l k Bryta ni w s p r a w i e t r a k t a t u m o r s k i e g o , a w tej dziejowej chwili f u h r e r z a c z p r z e j a w i a n i e p o k j z p o w o d u n a r o l i , k t r wyczul w g a r d l e . W j e g o gosie zaczy nagle w y r a n i e p o b r z m i e w a piskliwe tony, c o d l a d e m a g o g a o z n a c z a o p r a w d z i w t r a g e d i . Z a c z si o b a w i a nowotworu. 1 3 maja d o K a n c e l a r i i Rzeszy z o s t a p o n o w n i e w e z w a n y p r o f e s o r von Eicken. Po zbadaniu Hitlera orzek, e na jego prawej strunie gosowej umiejscowi si niewielkich r o z m i a r w p o l i p . Z a p r o p o n o w a o p e r a c y j n e u s u n i c i e naroli, sugerujc j e d n o c z e n i e , b y H i t l e r przyjecha w tym celu do synnej berliskiej kliniki La C h a r i t e . F u h r e r nalega jednak, by zabieg p r z e p r o w a d z o n o w Kancela rii. P a n i e p r o f e s o r z e - z a p y t a z p r z e j c i e m v o n E i c k e n a - p r o s z m i p o w i e d z i e , czy t o jest n o w o t w r ? P a m i t a p a n , e c e s a r z o w i Fry d e r y k o w i p o w i e d z i a n o p r a w d , a j a m u s z m i e czas n a z n a l e z i e n i e swojego nastpcy". Z a b i e g p r z e p r o w a d z o n o 23 m a j a 1935 r. w K a n c e l a r i i R z e s z y . Z a d o w o l o n y H i t l e r z a p y t a , ile w y n i e s i e h o n o r a r i u m . P r o f e s o r wy k o n a l e k c e w a c y gest. Byl to d l a m n i e z a s z c z y t " - stwierdzi. N i e c h e p a n b d z i e r o z s d n y - usysza w o d p o w i e d z i - p r z e c i e 2

ma pan omioro dzieci!" Ostatecznie fuhrer wpaci! na konto zao o n e j p r z e z v o n E i c k e n a fundacji 200 tys. r c i c h s m a r e k , p r y w a t n e k o n t o m e d y k a powikszy z a o k o l e j n e 60 tys. P r z e d u e n i e ycia w a r t e b y o dla H i t l e r a n a w e t w i c e j . E i c k e n s k w i t o w a w r u t y n o w y z a b i e g k r t k n o t a t k : U s u n e m p o l i p p r z y uyciu p t l i d i a t e r micznej, po u p r z e d n i m wstrzykniciu, w celu znieczulenia, morfiny 0,015 o r a z r o z p y l e n i u p a n t o k a i n y , k t r t e w y p d z l o w a l e m o p e r o w a n e miejsce". W s i e r p n i u 1935 r. przebywajcy na O b e r s a l z b c r g u H i t l e r silnie si przezibi, w wyniku c z e g o z a c z o go b o l e g a r d o . W d r u g i m ty g o d n i u m i e s i c a z n w p o c z u w n i m n i e p o k o j c e o b c e c i a o " . Poleci p o n o w n i e w e z w a v o n E i c k e n a , ktry z a n o t o w a : Pacjent w s p o m n i a , gdy r o z m o w a p r z e s z a n a s y m p t o m a t o l o g i t e g o p o k n i t e g o o b c e go ciaa, e przekazywa subie b u k i e t r i w w c z a s p o d p a z n o k i e wbi m u si kolec, ktry wycign z b a m i , n a s t p n i e za m a c h i n a l n i e p o k n . K o l e c w s p r a w i ! m u p o d c z a s p r z e t y k a n i a ostry bl, ale g o zlekceway". P o p r z e p r o w a d z e n i u b a d a n i a von E i c k e n z a n o t o w a : N a m i g d a t k a c h p a s m a luzu. O s t r e z a p a l e n i e g a r d a . W y p d z l o w a l e m g a r d o 2,5-procentowym r o z t w o r e m a z o t a n u s r e b r a " . Wczeniej wysa d o z d i a g n o z o w a n i a u s u n i t y p o l i p ( p o d a j c , e o p e r o w a n y m p a c j e n t e m byl niejaki A d o l f M u l l e r ) p r o f e s o r o w i R . R s s l e m u z I n s t y t u t u P a t o l o g i i . 2 1 lipca R o s s i e p r z e k a z a m u dia g n o z : J e s t t o t a k z w a n y p o l i p s t r u n gosowych ( p a p i l l o m a ) . Bez s p r z e c z n i e a g o d n y . Z o s t a u s u n i t y w caoci. W y k a z u j e o z n a k i n a t u r a l n e g o p r z e k r w i e n i a , z a u w a y e m t e w t k a n k a c h d r o b n e krwa w i e n i a o r a z p o z o s t a o c i p o nich, n i e m a l z a w s z e o b e c n e w t a k i c h polipach".

P r z e z cay r o k 1936 H i t l e r d o w i a d c z a ! p r o b l e m w n a t u r y o s o bistej. C h o j e g o b e z w g l d n e m e t o d y p o l i t y c z n e okazyway si sku-

40



41

t e c z n e , w m a r c u za o d r o d z o n y W e h r m a c h t b e z p r z e s z k d d o k o n a remilitaryzacji N a d r e n i i , wyszo na jaw, i on s a m n i e jest uszyty z t a k m o c n e g o i trwaego materiau, jak oglnie przypuszczano. B o l e n i e przey p o p r z e d z o n y cik c h o r o b z g o n swojego d u g o l e t n i e g o o s o b i s t e g o szofera, J u l i u s a S c h r e c k a . 2 0 maja, cztery d n i p o t y m w y d a r z e n i u , p o l e c i s p r o w a d z i v o n E i c k e n a . Ten o s t a t n i za n o t o w a p o s p o t k a n i u : U s k a r a si o d kilku d n i n a s z u m w u s z a c h , t w i e r d z i , e w n o c y syszy w lewym u c h u wysoki m e t a l i c z n y d w i k " . Von E i c k e n n i e wykry j e d n a k u n i e g o a d n y c h s c h o r z e zwi z a n y c h z t dolegliwoci. P o l e c a m w i e c z o r n p r z e c h a d z k p r z e d u d a n i e m si n a s p o c z y n e k , c i e p l e i z i m n e k p i e l e s t p , l e k k i e r o d k i uspokajajce. R a d z te wypocz". H i t l e r z a u w a y , e zawsze sypia lepiej n a O b e r s a l z b e r g u ni w B e r l i n i e . M i a l w tej kwestii w a s n t e o r i . U r o d z i e m si na wy sokoci czterystu m e t r w n a d p o z i o m e m m o r z a - p o w i e d z i a dr. G i e singowi w lipcu 1944 r. - U w a a m , e k a d y p o w i n i e n y na t a k i e j wysokoci, n a jakiej si u r o d z i " . W czasie kryzysu n a d r e s k i e g o j e g o g e n e r a o w i e osupieli z p r z e raenia. G n i e w , o jaki przyprawili H i t l e r a swoim p o s t p o w a n i e m , wy woa w j e g o o r g a n i z m i e d u g o t r w a l e skutki u b o c z n e . Tego lata dolega y mu wzmagajce si b l e o d k a , czsto przybierajce tak o g r o m n e nasilenie, e w dzie nie m g pracowa, a noc sypia. Intuicja p o d p o w i a d a a m u , e b l e te s czciowo p o c h o d z e n i a histerycznego. 6 grud nia 1944 r. M o r e l i z a n o t o w a sowa Hitlera, ktry stwierdzi, e wszyst kie jego kopoty z d r o w o t n e s nastpstwem j e d e n a s t u lat przykrego i ner w o w e g o u e r a n i a si z tymi g e n e r a a m i z 20 lipca". M i a l na myli dzie, w k t r y m d o k o n a l i oni z a m a c h u b o m b o w e g o na j e g o ycic.

pomagay. Dr Grawitz, a pniej profesor B e r g m a n n z La C h a r i t e , o k a z a l i si bezsilni. Z a w s z e p o p r a w n y , s u r o w y i perfekcyjny B e r g m a n n z a p r o p o n o w a m u p o d d a n i e si t a k r a d y k a l n e j kuracji, e p r z e r a o n y i p o b l a dy H i t l e r c z m y c h n z j e g o g a b i n e t u . L e k i z a o r d y n o w a n e p r z e z d r . G r a w i t z a s p o w o d o w a y szybk u t r a t wagi. W t e d y w a n i e , w B o e N a r o d z e n i e 1936 r., na s c e n i e p o j a w i ! si M o r e l i , k t r y m i a o i ryzykownie o b i e c a , e na wylecze nie H i t l e r a p o t r z e b u j e n i e c a e g o r o k u . N a w e t p a n sobie nie wyobraa, d o k t o r z e , jak wielkim j e s t e m j e g o d u n i k i e m - stwierdzi p a t e t y c z n i e H i t l e r w 1944 r. w r o z m o w i e z dr. G i e s i n g i e m . - W r o k u 1936 to on ocali mi ycie. Tak p o d l e si w t e d y c z u e m , e l e d w o m o g e m c h o d z i . L e c z o n o m n i e z u p e n i e n i e t a k jak t r z e b a . Wreszcie d o s z o do tego, e yem tylko h e r b a t i s u c h a r k a m i . A p o t e m p o z n a e m M o r e l l a , ktry przywrci! mi z d r o w i e " . M o r e l i p r z y p u s z c z a ! , e n k a j c e f u h r e r a b l e o d k o w e wy w o a n e s o b e c n o c i n i e p r a w i d o w e j flory b a k t e r y j n e j w j e l i t a c h . Dugo bada w problem. B a k t e r i e j e l i t o w e odgrywaj w a n r o l w w y t w a r z a n i u s u b s t a n cji aktywnych w u k a d z i e o d k o w o - j e l i t o w y m . M o r e l i r o z p o c z od w y s i a n i a p r b k i k a u H i t l e r a p r o f e s o r o w i A . N i s s l c m u , k t r y by dyrektorem bakteriologicznego instytutu badawczego we Freiburgu. Nissle w y h o d o w a specjalny szczep b a k t e r i i bacillus coli communis, wykazujcy p o y t e c z n e z d o l n o c i do z a g n i e d a n i a si w l u d z kich j e l i t a c h . Wydzia b a k t e r i o l o g i c z n y berliskiej firmy f a r m a c e u tycznej H a g e d a przystpi d o p r o d u k c j i emulsji t e g o s z c z e p u : specy fikowi n a d a n o h a n d l o w n a z w M u t a f l o r . N a z w a t a n i e p r z y p a d k o wo p o j a w i a si n i e u s t a n n i e w z a p i s k a c h M o r e l l a .

W i e l u lekarzy p r b o w a o umierzy t e b l e . M i m o e c z s t o stali o n i b a r d z o w y s o k o w h i e r a r c h i i partyjnej, leki, j a k i e o r d y n o w a l i , n i e

Analizy p r z e p r o w a d z o n e p r z e z Nisslcgo wykazay p o n a d wszelk w t p l i w o d y s b a k t e r i o z w u k a d z i e j e l i t o w y m H i t l e r a . W tej sytu-

42


acji M o r e l i zacz p o d a w a s w o j e m u n o w e m u p a c j e n t o w i p r z e d nia d a n i e m j e d n lub dwie k a p s u k i M u t a f l o r u . Z a o r d y n o w a mi k a p s u k i z p a e c z k a m i Coli - H i t l e r p o w i e d z i a p o t e m G i e s i n g o w i - a t a k i e d u e iloci w i t a m i n o r a z wycigu z serc i wtroby". P o upywie szeciu miesicy H i t l e r p o w r c i d o prawidowej diety; u s t p i y r w n i e straszliwe s k u r c z e o d k a . Z a c z p r z y b i e r a n a w a d z e . M i n e t o o k o o p r o k u , wypryski n a n o d z e z n i k n y , a p o dziewiciu miesicach powrciem do zdrowia"1. P a s t w o M o r c l l o w i e o t r z y m a l i w r e w a n u k a r t y w s t p u n a try b u n p r z e z n a c z o n dla n a j z n a k o m i t s z y c h goci uczestniczcych w r o ku 1937 w n o r y m b e r s k i m zjedzie p a r t i i . W p n i e j s z y c h l a t a c h H i t l e r t a k r e p l i k o w a z a w i s t n i k o m usiujcym o c z e r n i a M o r e l l a : O n obieca mi: jeden rok!" D w o r z a k w Hitlera zaskoczyo nage i nieoczekiwane pojawie n i e si M o r e l l a . K i e d y si z a s t a n a w i a l i , czy p r z e g o n i go ze s w o j e g o t e r y t o r i u m , czy m o e m u c z a p k o w a , c z a s n a o d p o w i e d n i r e a k c j m i n . D r M o r e l i p o z o s t a u b o k u f u h r e r a a d o k o c a w roli j e g o nadwornego medyka. P a s t w o M o r e l l o w i e zaczli c z s t o goci n a O b e r s a l z b e r g u . M o r e l i leczy! w B e r g h o f i e d y k t a t o r a , a j e g o m o d a o n a o p a l a a si w s p l n i e z E w B r a u n i zaywaa w r a z z ni kpieli w j e z i o r a c h o t a czajcych B e r c h t e s g a d e n . K u r a c j a M u t a f l o r e m p r z y n i o s a d o b r e wyniki, t o t e w y d a w a o si, e M o r e l i m a z a p e w n i o n p r z y s z o . T y m c z a s e m j e g o sukces o k a z a si r w n i e b r z e m i e n n y w zowiesz cze n a s t p s t w a c o triumfy H i t l e r a . O b a j p o w z i l i p r z e w i a d c z e n i e , e maj szczliw r k i p o w o d z e n i e nigdy ich n i e o p u c i . H i t l e r p r z y r z e k m u will. M o r e l l o w i e wybrali k o s z t o w n y b u d y n e k na Wyspie Pawiej w b e r l i s k i e j dzielnicy S c h w a n e n w e r d e r ( p r z y Insel S t r a s s e 2 4 b ) i 28 m a r c a 1939 r. nabyli go za 338 tys. r e i c h s m a rek. Na polecenie Hitlera przyznano im bezprocentow poyczk w wysokoci 200 tys. m a r e k , k t r e j d w a l a t a p n i e j f u h r e r n a d a c h a r a k t e r darowizny. H i t l e r zaufa b e z g r a n i c z n i e Morellowi, d l a t e g o te puszcza m i m o uszu d o n o s y zawistnych rywali przestrzegajcych go p r z e d stosowany m i p r z e z n a d w o r n e g o m e d y k a n i c o r t o d o k s y j n y m i m e t o d a m i leczenia.

Pacjent A"

Przypisy1

Chodzi o proces wytoczony przez rzd bawarski uczestnikom nieudanego pu czu piwiarnianego" . Fryderyk III Hohenzoll

David Irving- Tajne Dzienniki Lekarza Hitlera

Documents

Transcript of David Irving- Tajne Dzienniki Lekarza Hitlera