Scenariusz lekcji języka polskiego dla klasy trzeciej gimnazjum

Temat : Szczęście zaprogramowane… Czy rzeczywiście ,,nowy

wspaniały świat?’’

Temat przeznaczony jest na jedną godzinę lekcyjną.

Tekst literacki : Aldous Huxley ,,Nowy wspaniały świat ‘’ (fragmenty).

Podręcznik: Witold Bobiński ,,Świat w słowach i obrazach’’- podręcznik

dla klasy trzeciej gimnazjum.

Opracował: Artur Pietrzak

Cele lekcji Zapis w podstawie programowej

- doskonalenie umiejętności analizy i interpretacji tekstu literackiego, wyszukiwania w tekście potrzebnych informacji, analizowania elementów świata przedstawionego;

1) odbiera komunikaty pisane, mówione, w tym nadawane za pomocą środków audiowizualnych – rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w dźwięku i obrazie;

2) wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu;

3) porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie;

4) odróżnia informacje o faktach od opinii;

5) rozpoznaje różnice między fikcją a kłamstwem;

6) rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym;

7) rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację);

8) samodzielnie dociera do informacji – w książkach, prasie, mediach elektronicznych oraz w wypowiedziach ustnych;

9) opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło;

10) rozpoznaje problematykę utworu.

11) przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują one w tekście;

12) przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją;

13) uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny;

- poszerzenie słownictwa z zakresu charakteryzowania postaw;

- doskonalenie umiejętności wyciągania wniosków i uogólniania,

- ćwiczenie sprawności tworzenia spójnych wypowiedzi ustnych i pisemnych,

14) korzysta ze słownika: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznego, wyrazów obcych, synonimów i antonimów oraz szkolnego słownika terminów literackich – w formie książkowej i elektronicznej;

15) rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenia w tekście;

16) ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. patriotyzm–nacjonalizm, tolerancja–nietolerancja, piękno–brzydota, a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i innych sztukach;

17) przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika, liryka, dramat);

18) rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej: powieść lub opowiadanie obyczajowe, przygodowe, detektywistyczne, fantastycznonaukowe, fantasy;

19) znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach, komiksach, piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych; wskazuje przykłady mieszania gatunków;

21 ) tworzy spójne wypowiedzi ustne (monologowe i dialogowe) oraz pisemne ;

22) uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi;

Cele operacyjne:

- uczeń potrafi wskazać w tekście literackim elementy świata przedstawionego, nazywa je,

- wymienia cechy świata przedstawionego (laboratorium), nazywa uczucia i emocje , które opis wywołuje,

- wskazuje na zasady rządzące Nowym wspaniałym światem, dostrzega ich totalitarny charakter,

- dostrzega różnice pomiędzy zasadami demokratycznymi a totalitarnymi,

- potrafi odczyta ironię jako kategorię estetyczną,

- rozumie pojęcie ,,utopii’’ i ,,antyutopii’’,

- potrafi sporządzić syntetyczną notatkę (karta pracy).

Metody:

- praca z tekstem, burza mózgów, heureza, elementy dyskusji

Pomoce dydaktyczne:

-podręcznik, karty pracy, prezentacja

Przebieg lekcji:

A) Faza przygotowawcza : przypomnienie wiadomości z poprzedniej lekcji, streszczenie fragmentu powieści, informacje ogólne na temat książki ,,Nowy wspaniały świat’’ (w formie krótkiej prezentacji)

B) Faza realizacyjna:

- nauczyciel przedstawia cele lekcji

- nauczyciel pyta uczniów, z jakimi wartościami kojarzy im się tytuł książki. Uczniowie próbują opisać świat, który można byłoby określić jako ,, nowy’’ i ,,wspaniały’’ (ćwiczenie nr 1 na karcie pracy). Najważniejsze stwierdzenia zostają zapisane na tablicy, - nauczyciel pyta o czas , miejsce akcji utworu. Na karcie pracy uczniowie zapisują cytaty opisujące wnętrze ,,Ośrodka Rozrodu i Warunkowania’’ i nazywają panującą tam atmosferę (zimna, surowa, przerażająca, niepokojąca, kolor biały, mocne światło- lodowate, upiorne, martwe; ludzie ubrani w kombinezony, gumowe rękawice itp.)- ćwiczenie 2 na karcie pracy,

- według jakich zasad zorganizowany jest świat przedstawiony w powieści? Uczniowie wyszukują we fragmencie zamieszczonym w podręczniku ww. zasad i zapisują je na karcie pracy –ćwiczenie nr 3 (,,im niższa kasta-tym niej tlenu’’-definicja ,, kasty’’ ze słownika;,, lubić to, co się musi robić’’, ,,wszelkie warunkowanie zmierza do jednej rzeczy: do sprawienia, by ludzie polubili swe nieuniknione przeznaczenie społeczne’’-definicja słownikowa ,,warunkowania’’, czym jest warunkowanie w powieści- to kształtowanie człowieka)- podsumowanie w formie slajdu, na którym znajdują się najważniejsze zasady funkcjonowania świata przedstawionego utworu, - uczniowie konfrontują powyższe zasady, elementy świata przedstawionego w utworze z fragmentami Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Konstytucją RP (głośne odczytanie przez uczniów wybranych fragmentów-kolejne slajdy prezentacji) i dochodzą do wniosku, że rzeczywistość ,,Nowego wspaniałego świata’’ to świat niedemokratyczny, totalitarny, wrogi człowiekowi. Jednostka jest w nim odgórnie predystynowana do określonych czynności, nie ma wyboru i możliwości kształtowania własnego losu. Nauczyciel ewentualnie rozszerza ten element lekcji o kontekst historyczny, bądź robią to sami uczniowie, - czy tytuł powieści ma sens dosłowny? Jak należy go traktować? Uczniowie stwierdzają ,że autor posłużył się ironią (definicja słownikowa ironii). Jaki był cel tego zabiegu- ostrzeżenie przed światem totalitarnym, - nauczyciel zadaje uczniom pytanie o konwencję omawianych fragmentów powieści (czy to science fiction?); nauczyciel wprowadza terminy ,,utopia’’ i ,,antyutopia’’. Wyjaśnia pojęcia.

C) Faza podsumowująca:

- runda ewaluacyjna (czego dowiedziałaś się na dzisiejszej lekcji?) : - zadanie domowe: ,,W imieniu jednego ze studentów zwiedzających laboratorium Rozrodu i Warunkowania napisz sprawozdanie z wizyty w tej placówce naukowej.

Załącznik nr 1

1.Napisz z czym kojarzy Ci się tytuł ,,Nowy wspaniały świat’’? Jak mógłby taki świat wyglądać?

2. Na podstawie fragmentów powieści opisz wnętrze laboratorium. Jaka panuje w nim atmosfera, jakie wzbudza emocje?

3. Na podstawie fragmentów przedstaw zasady, według których działa ośrodek. Jakimi

zasadami się kieruje? (możesz cytować)