Czy bitcoin jest zagrożeniem dla tradycyjnych finansów?Dr Krzysztof Piech – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

VII Konferencja Central European Electronic Card  – Warsaw 2014

26-27 listopada 2014 r., Hotel Novotel Warszawa Centrum

2

Tematyka prezentacji▪ Analogie historyczne i trendy▪ Kryptowaluty i bitcoin▪ Regulacje bitcoina▪ Statystyki bitcoina▪ Kryzys bitcoina▪ Wady i zalety

3

Analogie▪ Analogiczne pytania:▪ Czy złoto jest zagrożeniem dla tradycyjnego pieniądza? (tj. muszelek, skór itp.)▪ Czy banknoty są zagrożeniem dla złota (i srebra)?▪ Czy pieniądz fiducjarny (gotówka) jest zagrożeniem dla pieniądza mającego

parytet w złocie?▪ Czy pieniądz elektroniczny jest zagrożeniem dla gotówki?▪ Czy pieniądz kryptowalutowy jest zagrożeniem dla pieniądza elektronicznego?

▪ Ewolucja pieniądza jest procesem normalnym: trwa od setek lat. ▪ Być może pieniądz kryptowalutowy jest kolejnym jej etapem? (a może nie?)

4

Odpowiedź▪ Kryptowaluty jako:▪ lepiej zabezpieczona (kryptografią) forma pieniądza elektronicznego (lub

niekoniecznie)▪ z otwartym rejestrem wszystkich transakcji (lub nie)▪ z rozproszoną emisją pieniądza wg zadanego algorytmu (lub nie)

▪ Bitcoin – szczególny przypadek pieniądza kryptowalutowego spełniający pierwsze części ww. warunków (przed nawiasem)▪ Istnieją alternatywne kryptowaluty, które mogą mieć różne cechy (np.

wymienione w nawiasach)

5

Łańcuch blokówprzykład jednego z kont

6

Czy postęp techniczny jest zagrożeniem dla tradycyjnego porządku świata? Protesty luddystów w Wielkiej Brytaniiw początkach rewolucji przemysłowej część społeczeństwa (zwłaszcza utrzymująca się z pracy fizycznej) protestowała przeciwko wprowadzeniu mechanizacji – niszczono krosna

Pierwsze przepisy dot. ruchu drogowegoOgraniczenie prędkości do 2 mil/godz. (w mieście) i wymóg chodzenia z czerwoną flagą (lub latarnią) przed pojazdem

7

Obserwacje▪ Obawy przed zmianami są normalne i częste:▪ obawy przed energią atomową (np. MadMax 2), ▪ obawy przed telefonią komórkową (wpływ na

powstawanie raka?), ▪ GMO,▪ sztuczną inteligencją (SkyNet w Terminatorze)▪ e-learningiem▪ głosowaniem w wyborach przez internet

8

Obserwacje▪ Społeczeństwa mają ograniczone zdolności do adaptacji. Zależą one

od: ▪ Wykształcenia,▪ Poziomu kapitału społecznego (zaufanie, tolerancja),▪ Wolności osobistych, wolności gospodarczej itp.

9

Regulacje bitcoina▪ Podobnie w przypadku bitcoina: ▪ Im wyżej wykształcone społeczeństwo, tym większe szanse na jego adaptację,▪ Im wyższy poziom demokratyzacji, liberalizmu, tym mniejsze obawy przed

systemem, który nie jest scentralizowany i którego nie można łatwo objąć kontrolą.▪ Stąd bitcoin najczęściej jest zakazany w krajach:▪ O niskim poziomie demokracji (o autorytarnych reżimach),▪ Zacofanych technologicznie oraz pod względem wykształcenia.

▪ Natomiast rozwój jest wspierany przez państwo szczególnie w USA:▪ Regulacje podatkowe bitcoina; dochody z bitcoina zasilają budżet – w pełni legalny▪ W. Brytania – brak VAT; inne kraje rozważają (Polska – czeka na decyzję z Brukseli)

10

Bitcoin a „tradycyjne” finanseDane z grudnia 2013 r.

11

Kapitalizacja bitcoina (liczba BTC w obiegu * cena)

12

Liczba transakcji bitcoinowych

13

WU vs. Btc

14

Kryzys bitcoina…▪ Duża część bitcoinów nie jest używana…▪ Np. twórca bitcoina ma (prawdopodobnie) aż 7% ogólnej jego podaży▪ Część bitcoinów jest własnością rządu amerykańskiego▪ Wcześni entuzjaści bitcoina trzymają je

▪ …ale część jest w częstym obrocie: głównie do celów spekulacyjnych – mniej, do zawierania transakcji w realnym świecie

15

Ponad 70% bitcoinów nie jest wykorzystywana przez 6 m-cy lub dłużej

16

Kryzys bitcoina…▪ Bitcoin w praktyce jako:▪ ciekawostka techniczna (spróbować, ale nie używać systematycznie)▪ źródło reklamy (zainteresowanie mediów)▪ sposób na generowanie zysków (lub ponoszenie strat – niekiedy dużych)

17

Cena bitcoina (4 fale…)

18

Początki bitcoina – cena w cyklach / falach

▪ 1. cykl: 7 m-cy▪ 2. cykl: 7 m-cy i 3 tyg.▪ 3. cykl: 7 m-cy i 3 tyg.▪ 4. cykl: nadal trwa?

▪ lub trwał 6 m-cy i zakończył się, ale nikt nie zauważył▪ wtedy: 5. cykl trwałby już równo 6 m-cy – mało

prawdopodobne

▪ Zmiany strukturalne bitcoina: mniej huraoptymizmu, więcej chłodnej kalkulacji, choć kolejne osoby dołączają

Wykres: dane do połowy września 2014 r.

19

Dwie strony „bitmonety”Zalety▪ Tanie transakcje (nawet 0 gr; przec. 18 gr)

▪ Możliwość przelewów na drugi koniec świata w ciągu kilku minut

▪ Anonimowość posiadania konta

▪ Podaż pieniądza regulowana algorytmem, nie przez decyzje dyskrecjonalne ▪ teoria ekonomii: lepsze, tańsze rozwiązanie

▪ Innowacyjność: zainteresowanie mediów, postęp techniczny (altcoiny), rozwijający się rynek

Wady▪ Duże koszty infrastrukturalne transakcji

($15)

▪ Ograniczona „przepustowość” sieci (tylko 6 transakcji na sekundę)

▪ Jawność wszystkich transakcji

▪ Dość częste oszustwa

▪ Ryzyka prawne (podatkowe), polityczne (możliwa delegalizacja bitcoina)

▪ Większa niepewność dot. cen (niż np. na forex)

Dziękuję za uwagę.Pytania są mile widziane.