Czasopismo Samorządu Miasta Kowala

Czasopismo Samorządu Miasta Kowala

ISSN 1731-1802 Nr 15 Październik 2006 www.kowal.eu

Pamiątkowe zdjęcie po uroczystej sesji Rady Miasta

Ruszył przetarg na budowę obwodnicy

Kowala

BŁOGOSŁAWIONY KS. DOMINIK JĘDRZEJEWSKI PATRONEM KOWALA

Nasza mała Ojczyzna – Ko-wal, który na mapie Polski pojawił się w drugiej połowie XII wieku (1185), zrządzeniem Bożej Opatrzności na początku wieku XXI (2006) otrzymuje religijnego patrona-rodaka bł. ks. Dominika Jędrzejewskiego. Jest to powód do dumy i wielkiej radości spotę-gowanej jeszcze bardziej faktem, że do chwały ołtarzy wyniósł Go Jan Paweł II – papież z rodu Polaków, sługa Boży. Kowal do-stąpił wielkiej łaski.

Beatyfikacja ks. Domini-ka wśród 108 męczenników 13 czerwca 1999 roku oraz ogłoszenie Go Patronem nad rodzinnym miastem, to w życiu naszej lokalnej społeczności ogromne wydarzenia. Przejdą

one na trwałe do historii Kowala, ubogacą ją nowymi wartościami.

Uroczystej proklamacji 8 paź-dziernika 2006 roku osobiście do-konał ks. bp. ordynariusz Wie-sław Mering. Na ten moment czekaliśmy przez blisko 6 lat.

Już od dnia beatyfikacji – w któ-rej uczestniczyła delegacja władz miasta oraz ówczesny proboszcz ks. prał. Henryk Ambroziak – rodacy Błogosławionego prosili Go o wstawiennictwo przed Panem. Szczególne modły zanosiła wspól-

nota „Domu pod Serduszkiem”. Tak nazywany jest Dom Pomocy Społecznej w Kowalu, którego mieszkańcy przemierzają tu ostat-ni stok swej ziemskiej wędrówki. Oni bardzo potrzebują duchowego umocnienia w chwilach zagrożenia,

lęku, samotności. Od momentu poświęcenia obrazu Błogosła-wionego, ufundowanego dla pa-rafii przez śp. ks. ppłk. Marka Strzeleckiego, mieszkańcy DPS odbywali pielgrzymki do kościoła parafialnego. Tam przedstawiali Bogu za pośrednictwem Mę-czennika z Dachau swe prośby. W domowej kaplicy w różnych intencjach odmawiali specjalną modlitwę zamieszczoną na obraz-ku z wizerunkiem bł. Dominika. Każdy z mieszkańców posiada taki

obrazek. To właśnie pensjonariu-sze DPS-u jako pierwsi wystąpili z inicjatywą ustanowienia Błogo-sławionego Dominika religijnym Patronem miejscowości, w której obecnie przebywają.

ciąg dalszy na str. 4

Kiedy w lipcu Wojewoda Kujawsko-Pomorski wydał po-zwolenie na budowę obwodnicy wydawało się, że w krótkim czasie uruchomiony zostanie przetarg na prace budowlane. Jak to w ży-ciu bywa zaistniały przeszkody i komplikacje. Ich usuwanie trwa-ło do połowy października, kiedy to ogłoszenie o przetargu zostało wysłane do Dziennika Urzędo-wego Unii Europejskiej. W sobo-tę 21 października br., tak ważne dla miasta Kowal ogłoszenie uka-zało się na stronie internetowej Generalnej Dyrekcji Dróg Kra-jowych i Autostrad (http://www.gddkia.gov.pl) Wynika z niego, że przetarg będzie ograniczony. Zainteresowani mają czas do 21 listopada mają na złożenie wniosku o dopuszczenie do prze-targu. Jeśli procedury przetargo-we będą przebiegały sprawnie, to wszystko wskazuje na to, że wios-ną rusza prace budowlane, które mają potrwać tylko 9 miesięcy. Z ustaleń I Krajowego Kongre-su Drogowego, w którym – jako jedyny samorządowiec z byłego województwa włocławskiego – na zaproszenie Generalnego Dyrek-towa Dróg Krajowych i Autostrad Zbigniewa Kotlarka uczestniczył w październiku br. burmistrz Ko-wala Eugeniusz Gołembiewski, wynika, że średni czas budowy dróg krajowych i autostrad wy-nosi w Polsce aż 11 lat, z czego zdecydowaną większość czasu pochłaniają skomplikowane pro-cedury administracyjne, a najkró-cej, bo około 2 lata, trwają same prace budowlane. Przypomnijmy, że Miasto Kowal stara się o ob-wodnicę od lat 80. Na przełomie lat 80 i 90 XX w. budowa miała ruszyć, ale zablokował ją protest dwóch mieszkańców. Ostatni, i jak wszystko na to wskazuje, skuteczny etap działań, o tę tak potrzebną dla Kowala inwestycję, rozpoczął się na początku 2002 r. Oznacza to, że cały proces inwe-stycyjny związany z budową ob-wodnicy Kowala będzie trwał, jak na polskie warunki, stosunkowo krótko, bo około 7 lat.

Goście obecni na podsumowaniu V Konkursu „Kujawy 2006”

Zwyciężczyni tegorocznej edycji konkursu Joanna Stępińska w towarzystwie Jana Nowickiego, Marzenny Lewandowskiej

i prof. Mieczysława Wojtasika

Nowy plac zabaw przy ul. Dobiegniewskiej

INFORMATOR KOWALSKI2

MUZA POEZJI ZAMIESZKAŁA W KOWALU

Historia jest szczególnie łaska-wa dla naszego miasta i sąsiednich miejscowości. Mówi o tym cenna publikacja „Kazimierz Wielki oraz niepospolici z Kowala i okolic” promowana podczas sesji nauko-wej odbytej 26 kwietnia br.

Z nieukrywaną radością i dumą trzeba przyjąć fakt, że i Kaliope – muza poezji – zamieszkała w Kowalu. Dzięki temu królewski gród zaistniał na ogólnokrajowym forum literackim. Stąd „Miastecz-ko dziecięcia w purpurze” wiele znaczy dla twórczości poetyckiej w Polsce, a szczególnie dla Kujaw. W Kowalu – leżącym na skrawku kujawskiej ziemi – rodzili się poe-ci, bądź doń napływali, aby w nim na stałe zamieszkać. Obecnie żyją wśród nas i tworzą. Kowalscy poeci to m.in.: Bogdan Michał Ostro-męcki, Leon i Jan Stankiewi-czowie, Mirosław Glazik, nasz proboszcz ks. dr Piotr Stanisław Głowacki, który powróciwszy na Kujawy po prawie 30 latach two-rzenia wydał w Kowalu pierwszy tomik poezji. Już 18 lat mieszka w Kowalu – urodzona w Byd-

goszczy – znakomita poetka Ma-rzenna Lewandowska – członek Związku Literatów Polskich.

Od wielu lat z jej inicjatywy w naszym mieście odbywają się Ogólnopolskie Konkursy Poe-tyckie dla Dzieci i Młodzieży – „Kujawy”. Uczestnicy rywalizu-ją w dwóch grupach wiekowych: 10–15 i 16–20 lat.

Każdego roku z całego kraju napływa ponad 150 prac. Nagro-dy i wyróżnienia przyznaje jury (od 5 lat w tym samym składzie): prof. dr hab. Mieczysław Wojta-sik, Marzenna Lewandowska i Jolanta Gołębiewska.

Burmistrz miasta Eugeniusz Gołembiewski wraz z Towarzy-stwem Miłośników Kowala i Oko-lic tradycyjnie organizuje uroczy-stość finałową. Rozpoczyna ją hymn Kowala. W części artystycz-nej zazwyczaj Anna Sokołowska występuje z recitalem, a młodzież z kowalskich szkół z montażem słowno – muzycznym, opartym o nagrodzone utwory. Recital i występy młodzieży zawsze do-starczają uczestnikom spotkania

wiele głębokich przeżyć. Podsu-mowania konkursu dokonuje prof. M. Wojtasik – przewodniczący jury, a nagrody rozdaje Burmistrz. Organizatorom często towarzyszy aktor Jan Nowicki – honorowy obywatel Kowala.

Zazwyczaj w uroczystym pod-sumowaniu każdego konkursu uczestniczą zaproszeni goście oraz poeci mający bogaty dorobek lite-racki. Na podsumowaniu jubile-uszowego (piątego już) konkursu „Kujawy 2006” gośćmi byli: Jan Nowicki, aktorka Teatru Narodo-wego – Beata Fudalej, dr Adam Wróbel z Dobrzyńsko-Kujawskie-go Towarzystwa Kulturalnego, Antoni Cybulski – prezes włoc-ławskiego Nauczycielskiego Klubu Literackiego, poeci: Alina Rzepe-cka, Małgorzata Pietrzak, ks. dr Piotr Głowacki, przedstawiciele

miejscowych władz i instytucji oraz laureaci z opiekunami.

W tym roku laureatką w I ka-tegorii wiekowej została trzy-nastoletnia Joanna Stępińska z Dębów (gm. Dobre). Jej wiersz

pt. „Onkologia Dziecięca” uczest-nicy usłyszeli w interpretacji Jana Nowickiego. Dwie równorzędne trzecie nagrody przyznano Pau-linie Pankau i Darii Januszew-skiej z Bydgoszczy. Wyróżnienia otrzymały: Paulina Radzikowska ze Śmiłowic, Kamila Kosmalska z Włocławka, Malwina Pawłow-ska z Radziejowa, Karolina Sob-czak i Dominika Stypułkow-ska z Bydgoszczy. W kategorii 16-20 lat wyróżnienia przyznano Katarzynie Madajczyk z Ra-ciążka i Kamili Łuczak z Izbicy Kujawskiej.

W końcowej części jubileu-szowej uroczystości burmistrz Eugeniusz Gołembiewski, współ-organizator konkursu „Kujawy”, w uznaniu zasług dla rozwoju kultury, a w szczególności poezji został uhonorowany przez obecną na uroczystości Krystynę Wulert – prezes Robotniczego Stowarzy-szenia Twórców Kultury Okręgu Kujawsko-Pomorskiego Medalem im. Edwarda Stachury.

Po części oficjalnej i artystycz-nej młodzi poeci zwiedzali Kowal.

Spotkanie twórców zakończyło og-nisko nad jeziorem Dzilno.

Jadwiga Janicka

Z MYŚLĄ O NAJMŁODSZYCH

Na początku września oddany został do użytku kolejny w naszym mieście nowy plac zabaw dla dzieci. Jest to już czwarty, nowo powstały ogródek jordanowski w Kowalu. Wcześniej, place zabaw posiadają-ce wszystkie niezbędne certyfikaty potwierdzające ich pełne bezpie-czeństwo, stanęły przy blokach ko-

munalnych na osiedlu Kopernika – Zielona, w sąsiedztwie komplek-su oświatowego przy ulicy Piwnej, a także w Parku Miejskim. Od nie-dawna z nowych huśtawek, zjeż-dżalni i karuzeli mogą korzystać także dzieci z osiedla mieszkanio-wego przy ulicy Dobiegniewskiej.

Pod tężniami w Ciechocinku

Koloniści w stolicy – w tle Grób Nieznanego Żołnierza

INFORMATOR KOWALSKI 3

WAKACJE ZA NAMI

Burmistrz oraz Inspektorat Edukacji i Sportu Urzędu Miej-skiego w Kowalu także i w tego-roczne wakacje zorganizowali dla dzieci z Kowala letni wypoczynek. W obecnym roku, już po raz trzeci, z zaproszenia do wzięcia udziału w zajęciach sportowo-rekreacyj-no-kulturalnych w dniach 17–28 lipca 2006 r. skorzystało blisko 50 dzieci. Przygotowano dla nich wiele atrakcyjnych form wypo-czynku, m.in. zajęcia plastycz-ne, sportowe (z wykorzystaniem bazy sportowej szkoły i miasta) oraz różnego rodzaju wycieczki. Celem zajęć było m.in. zorgani-zowanie aktywnego wypoczynku, zaprezentowanie interesujących miejsc w regionie i w stolicy, tak-

że uświadamianie zagrożenia jakie niosą: alkohol, tytoń i narkotyki. Uczestnicy półkolonii codziennie otrzymywali słodki poczęstunek. Opiekę nad kolonistami sprawo-wała odpowiednio przygotowana kadra pedagogiczna. Atrakcji w tegorocznym programie zajęć nie brakowało i każdy z pewnością mógł znaleźć coś dla siebie. Ko-loniści uczestniczyli w wielu wy-cieczkach autokarowych, pieszych i rowerowych, w tym do lasów Go-stynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego, gdzie aktywnie odpoczywali na łonie przyrody oraz poznawali skutki niewłaści-wych zachowań człowieka w lesie. Podczas dwóch tygodni zajęć od-wiedzili także Ciechocinek i pły-

walnię miejską w Gostyninie. We Włocławku przyglądali się z bliska pracy policjantów i strażaków, a w Biskupinie zwiedzili zrekon-struowaną osadę prasłowiańską, zapoznając się z początkami pań-stwowości polskiej. W Kruszwicy odwiedzili Mysią Wieżę i poznali legendę o Popielu. Bardzo gościn-nym dla uczestników półkolonii okazał się też Skansen w Kłóbce, gdzie uczestniczyli w zajęciach dawnej wsi takich jak: pranie na

tarce, młócenie cepem oraz lepie-nie naczyń z gliny. Niewątpliwie jednak największą atrakcją tego-rocznego wakacyjnego wypoczyn-ku była wyprawa do Warszawy.

Koloniści odwiedzili w stolicy: Łazienki Królewskie, Starówkę, Zamek Królewski, Grób Niezna-nego Żołnierza, Ogród Saski, Port Lotniczy Okęcie oraz podróżowali metrem. Całkowity koszt dwuty-godniowego wypoczynku dla pra-wie pięćdziesięciorga uczestni-ków – pokryty w całości z budżetu miejskiego – wyniósł tylko 4300 zł, a to dzięki temu, że po raz trze-ci z rzędu nauczyciele: Jadwiga Wiśniewska, Dorota Giergiele-

wicz oraz Agnieszka Człapińska bezinteresownie poświęcili swój czas dzieciom. Takie postawy dziś to prawdziwa rzadkość.

Serdecznie dziękujemy.

KAPELA SPOD KOWALA CIĄGLE GRA

Kapela spod Kowala podczas występu w Gorczenicy. Fot. Bogdan Bolumiński

Kapela spod Kowala pomimo blisko 40 lat pracy artystycznej nie spoczywa na laurach. Ciągle bierze udział w licznych imprezach folk-lorystyczno-kulturalnych organizo-wanych w całym regionie. Ostatnio uczestniczyła: w „Spotkaniu z folk-lorem i humorem” w Myślęcinku k. Bydgoszczy (24 września), ob-chodach jubileuszu 10-lecia Kape-li w Osięcinach (15 października) oraz w VI Biesiadzie Kulturalnej Seniorów w Gorczenicy k. Brodni-cy (8 października), gdzie odniosła

duży sukces. Spośród 26 prezen-tujących się tam zespołów Kape-la spod Kowala zdobyła najoka-zalszy puchar ufundowany przez Wójta Gorczenicy.

Obecnie w skład Kapeli wcho-dzą: Zofia Szmajda-Mierzwi-cka, Teresa Nykiel, Henryka Kasprzak, Zygmunt Jędrze-jewski, Marian Kula, Henryk Buczyński, Antoni Terpiński, Jan Celmer i Marek Cavello.

Biskup Ordynariusz Wiesław Mering, obok portret Patrona Kowala


ciąg dalszy ze str. 1Inicjatywa znalazła poparcie

u ówczesnego Proboszcza, licznych organizacji społecznych i dużej gru-py mieszkańców Kowala. Biorąc to wszystko pod uwagę, Radni podpi-sali się pod adresem w tej sprawie. Rada Miejska Kowala, dla uczcze-nia pamięci Jana Pawła II, w kilka dni po jego śmierci, na nadzwyczaj-nej sesji pozytywnie zaopiniowała wniosek o ustanowienie Rodaka religijnym patronem miasta.

Na tej podstawie rozpoczęto odpowiednią procedurę, która miała doprowadzić do tego, aby Stolica Apostolska wyraziła zgodę na patronat bł. Dominika Jędrze-jewskiego nad jego rodzinnym mia-stem. W sierpniu 2005 r., burmistrz Kowala Eugeniusz Gołembiewski i obecny proboszcz kowalskiej para-fii ks. dr Piotr Głowacki, przedło-żyli ordynariuszowi naszej diecezji Wiesławowi Meringowi prośbę, by poparł wniosek władz i mieszkańców Kowala, o ustanowienie Rodaka pa-tronem królewskiego grodu. Pasterz Diecezji zaaprobował jego wybór, wydając stosowny dekret. Pismem z dnia 19 grudnia 2005 r., za pośred-nictwem Konferencji Episkopatu Polski usilnie prosił Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakra-mentów Stolicy Apostolskiej o to, aby spełniła jego prośbę i ustano-wiła bł. Dominika Jędrzejewskiego Patronem miejsca urodzenia wobec Boga. Kongregacja wyraziła zgodę 20 czerwca 2006 r.

W dniu proklamowania, wskaza-nym przez ks. Biskupa dekret Sto-licy Apostolskiej został odczytany na posiedzeniu Rady Miasta oraz podczas uroczystości w kościele pa-rafialnym. Tu, witając ks. Biskupa Ordynariusza, Burmistrz przed-stawił przebieg starań o Patronat Współrodaka dla jego rodzinnego miasta. Duchową sylwetkę Błogo-sławionego przybliżył wiernym ks. Proboszcz. Podkreślił, że Patron stał się „niepospolitym” przez czy-stą bez skazy religijność, okazywa-ną wszędzie tam, gdzie postawił go Bóg, któremu zaufał bez reszty.

W homilii ks. biskup, który wraz z ks. proboszczem i ks. Krzysztofem Karpińskim – kowalaninem składał Ofiarę Eucharystyczną, zwrócił uwagę na niezwykłą okoliczność modlitewne-go spotkania. Nadmienił, że obywatel mia-sta, który jak zebrani wierni modlił się w tej samej świątyni, chodził tymi samymi ścież-kami, patrzył na to samo niebo, stał się Patronem dla współroda-ków.

Kazimierz Wielki oraz niepospolici z Kowala i okolic – prace nad drugim tomem publikacji

rozpoczęte

Kilka miesięcy temu ukazało się wydawnictwo „Kazimierz Wielki oraz niepospolici z Kowala i oko-lic” wraz ze słownikiem biograficz-nym i kalendarium. Publikacja ta wydana staraniem Włocławskiego Towarzystwa Naukowego, Urzędu Miasta Kowala i Urzędu Gminy w Kowalu poświęcona jest zna-nym, cenionym i nietuzinkowym postaciom związanym z Kowalem i jego okolicami. Spotkała się z bardzo dużym zainteresowaniem czytelników.

Z uwagi na fakt, że nie zostało w niej zamieszczonych jeszcze sze-reg biogramów niepospolitych osób mających związek z Kowalem i oko-licami, w tym także z gminą Baru-chowo, władze Miasta Kowala oraz Gminy Kowal poparły inicjatywę prowadzenia dalszych prac badaw-czych nad tą problematyką.

Na prośbę przewodniczącego Rady Miasta Kowala Andrzeja Lewandowskiego zebrał się zespół w składzie: mgr Andrzej Ciechal-ski, mgr Jerzy Giergielewicz, ks. dr Piotr S. Głowacki, Andrzej Le-wandowski, dr Zdzisław Zasada i dr Bogdan Ziółkowski. Osoby te ustanowiły Komitet Redakcyjny drugiego tomu publikacji. Jego zadaniem jest:

• rozpropagowanie idei powstania kolejnego wydawnictwa związanego z dziejami Kowala i okolic wśród spo-łeczności, w tym młodzieży szkolnej z Kowala i okolic,

• opracowanie zarysu meryto-rycznego wydawnictwa, które bę-dzie związane także z przypadającą w 2008 r. 400-rocznicą powstania murowanej świątyni parafialnej p.w. św. Urszuli, której fundato-rami był kowalski rodak bp kra-kowski Piotr Tylicki i jego siostra Zofia z Tylickich Tomicka;

• wyeksponowanie dziejów parafii kowalskiej i dekanatu kowalskiego;

• przedstawienie kolejnych biogra-mów osób, których życiorysy związane są z Kowalem i okolicami;

• opracowanie kalendarium naj-nowszych dziejów Kowala i okolic za lata 2006–2008;

• przeprowadzenie prac redak-cyjnych nad wydawnictwem;

• współorganizacja konferencji naukowej poświęconej dziejom pa-

rafii kowalskiej oraz innym kościołom funkcjonującym na terenie Kowala i w kowalskim dekanacie, połączonej z promocją wydawnictwa.

W związku z powyższym prosi się wszystkich Państwa, którym nie są obce dzieje niepospolitych po-staci z Kowala, Baruchowa i okolic o zgłaszanie propozycji do słowni-ka biograficznego. Do Komitetu Redakcyjnego można zgłaszać jedynie osoby zmarłe, spełniające następujące warunki:

• związek przez urodzenie, pracę zawodową, działalność spo-łeczną, miejsce pochowania itp. z Kowalem, Baruchowem, Gmi-ną Kowal oraz okolicami, a więc terytorium, które kiedyś stanowiło jedną jednostkę administracyjną,

• niekwestionowane zasługi dla dziejów wyżej wymienionych miej-scowości,

• niekaralność za przestępstwa pospolite.

Zgłoszenie takiej osoby (osób) może odbywać się drogą telefo-niczną do dr. Zdzisława Zasady, tel. 054-235-24-60 lub na e-mail: [email protected]

Dane zgłoszeniowe winny obej-mować:

• imię i nazwisko (nazwisko ro-dowe w przypadku mężatek);

• rok urodzenia i śmierci;• miejsce urodzenia i miejsce

zamieszkania bezpośrednio przed śmiercią;

• zawód, profesja, praca zawodo-wa, zainteresowania mające związek z Kowalem i jego okolicami;

• imię i nazwisko osoby zgła-szającej, jej adres zamieszkania i telefon kontaktowy.

Informujemy, że Komitet Re-dakcyjny zaprosi do opracowania życiorysów tylko te osoby, które gwarantować będą rzetelne opra-cowanie biogramów.

O postępie prac oraz liście zgło-szonych do Słownika biograficznego osób informować będziemy w inter-necie na stronie www.kowal.eu.

Liczymy na owocną współpracę

W imieniu Komitetu Redakcyjnego

dr Zdzisław Jan Zasada

To ich zobowiązuje, aby Go naśla-dowali w wierności Chrystusa, choć to kosztuje wiele wysiłku. Doświadczył tego błogosławiony Patron.

Czytania mszalne odczytali na-uczyciele miejscowych szkół. W li-turgię włączyła się Schola parafial-na. Ubogaciły ją również piękne śpiewy psalmu i pieśni Ave Maria Danicettiego w wykonaniu due-tu kowalanek: śpiewaczki opery bydgoskiej Joanny Łukaszewicz-Tkaczuk i jej siostry Marzenny Markiewicz.

Modlitwę wiernych zanosili do Pana przedstawiciele różnych grup parafialnych. Odwoływali się do wsta-wiennictwa Patrona. Modlono się za Kościół, Papieża, o wzrost Królestwa Bożego, za dzieci, rodziny, o rychłą beatyfikację Jana Pawła II.

W uroczystości uczestniczyli tak-że księża pochodzący z Kowala: ks. Grzegorz Grzybowski, ks. Andrzej Głogowski, ks. Krzysztof Karpiń-ski, ks. Dariusz Fabisiak, ks. Ma-ciej Naraziński oraz kapłani z deka-natu kowalskiego i z Włocławka. Była rodzina Błogosławionego z Kowala i z różnych części Polski. Najstarsza jej przedstawicielka składała świadectwo o krewnym w czasie sesji Rady Miej-skiej. Szkoły wystawiły poczty sztan-darowe, które stanęły obok obrazu Błogosławianego. Przedstawiono Go na nim z różańcem w ręku, na tle obo-zowych kolczastych drutów i „jasnych promieni z Dachau” Przed prezbite-rium wysoko umieszczono napis: „Bł. Dominiku módl się za nami.” Wyraża on prośbę o wstawiennictwo Patrona przed Bogiem dla miasta i mieszkań-ców. Dekoracja kościoła świadczyła o czci okazanej Rodakowi.

Na zakończenie modlitewnego spotkania ks. Biskup wyraził prze-konanie, że przeżyte wydarzenia na trwałe zapiszą się w historii Kowa-la. Podziękował wszystkim, którzy przyczynili się do uświetnienia uro-czystości. Zakończono ją odegra-niem przez orkiestrę MOSP pieśni „Boże coś Polskę”. Z mocą trzeba podkreślić, że uroczystość aklama-cji Patronatu Rodaka będzie długo wspominana. Pamięć o niej przej-dzie do historii Kowala. Patronat nad nim błogosławionego Rodaka jest darem Bożej Opatrzności dla królewskiego grodu.

Jadwiga Janicka

Budowa wodociągu w osiedlu „Na Górce” Doprowadzenie wody do nowych posesji to priorytet

Przebudowana ulica Dobrzyńska


TRWA BUDOWA OSIEDLA „NA GÓRCE”

Trwają prace związane z bu-dową technicznego uzbrojenia terenu dla powstającego osiedla mieszkaniowego „Na Górce”. Po przeprowadzonych w ubiegłym roku pracach związanych z mon-tażem nowego transformatora, przebudową napowietrznej linii

energetycznej średniego napięcia oraz wykonaniem przyłączy do wszystkich działek, na których roz-poczęła się budowa domów, trwają obecnie prace związane z budo-wą wodociągu dla całego osiedla. Prace wykonywane są sposobem gospodarczym przez pracowników

Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kowalu, na cze-le z Henrykiem Wyżykowskim. W ten sposób wybudowano już 600 metrów nowej sieci. Jeśli po-goda na to pozwoli jeszcze w tym roku prace będą kontynuowane. Po nich, także sposobem gospo-

darczym, planowana jest rozbu-dowa sieci kanalizacyjnej. Z my-ślą o budowie w przyszłości dróg i chodników na zlecenie Urzędu Miejskiego opracowana została dokumentacja techniczna.

PRACE NA DOBRZYŃSKIEJ ZAKOŃCZONE I ROZLICZONE

Inwestycja na ulicy Dobrzyń-skiej zakończona i rozliczona. Przypomnijmy, że w jej wyniku za kwotę 858 326,71 zł wyłonio-

wych z Nowej Wsi wybudowało nową, asfaltową drogę o długości 560 metrów. Wraz z chodnikami i tak potrzebnymi w tej części miasta parkingami – wybudowano łącznie 50 miejsc parkingowych. Po wykonaniu wszystkich prac ich prawidłowość została w dniu 5 października skontrolowana przez komisję kontrolną z Biura Zarządzania Funduszami Euro-pejskimi w Bydgoszczy. Kontrola wypadła pozytywnie, a to oznacza, że konto Urzędu Miejskiego w Ko-walu zasili unijna dotacja w wyso-kości 522 tys. zł oraz dotacja z bu-dżetu państwa w wysokości 87 tys. zł. Pozostała część wynagrodzenia wykonawcy w wysokości 263 tys. zł to wydatek miasta.

ne w przetargu konsorcjum firm: Firma Drogowo-Mostowa AKPIS z Włocławka oraz Włocławskie Przedsiębiorstwo Robót Drogo-

Zaraz po zakończeniu inwe-stycji Urząd Miasta przystąpił do założenia zieleńców wzdłuż chodników i parkingów w ulicy Dobrzyńskiej, w końcowej czę-ści ulicy Kołłątaja, a także – we współpracy z parafią – do wybu-dowania nowej pergoli na śmieci i nowej cmentarnej alejki, poło-żonej w sąsiedztwie bramy przy kwaterach żołnierskich. Te ostat-nie prace, w dużej części, wykonali zatrudnieni przez Urząd Miasta bezrobotni wspierani przez ZG-KiM. Tym samym sposobem wyko-nano wcześniej w ul. Dobrzyńskiej kanalizację sanitarną i deszczową. Gdyby prace te wykonane zostały przez profesjonalne firmy, trzeba byłoby za nie zapłacić, co najmniej 250 000 zł więcej.

Dh Jan Szczepaniak (pierwszy od lewej). Na zdjęciu m.in. z honorowym prezesem MOSP w Kowalu

dh Stanisławem Piotrowskim oraz skarbnikiem MOSP dh Andrzejem Lewandowskim.

Obchody Powiatowego Święta Straży, Kowal 2004

W środku - powiatowy poczet sztandarowy


25 września odeszła od nas śp. Jadwiga Glazik – wieloletnia nauczycielka Liceum Ogólnokształcącego im. Królowej Jadwigi w Kowalu, wychowawczyni wielu pokoleń młodzieży, dobry i ciepły człowiek.

Mężowi, Dzieciom, Rodzinie, wszystkim bliskim oraz Gronu Pedagogicznemu, Pracownikom i Uczniom LO w Kowalu wyrazy głębokiego współczucia składają: Burmistrz, Rada Miasta oraz Inspektorat Edukacji i Sportu Urzędu Miasta w Kowalu.

ODESZŁA JADWIGA GLAZIK

POŻEGNANIE JANA SZCZEPANIAKA

28 września pożegnaliśmy śp. Jana Szczepaniaka – wy-bitnego działacza społecznego i politycznego ruchu ludowego i ochotniczych straży pożarnych, posła na sejm II i III kadencji, wojewody włocławskiego w la-tach 1988–1992, prezesa Zarzą-du Wojewódzkiego ZOSP RP woj. włocławskiego, a ostatnio wiceprezesa ZW ZOSP RP woj. kujawsko-pomorskiego. Żegnały Go rzesze włocławian, mieszkań-cy wszystkich zakątków naszego województwa, przede wszystkim zaś strażacy z PSP i OSP. Chyba nie było jeszcze takiego pogrze-bu we Włocławku, aby Zmarłego żegnało aż 117 pocztów sztanda-rowych: strażackich i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Uroczy-stości pogrzebowe rozpoczęła

o godz. 12.00 msza św. w intencji Zmarłego w kościele św. Józefa na Zazamczu, po której zakończeniu setki samochodów kawalkadą przejechały na Cmentarz Komu-nalnych przy ul. Chopina. Prochy z urną spoczęły w kwaterze za-służonych. O wielkich zasługach i niezwykłej osobowości śp. Jana Szczepaniaka mówił m.in. pre-zes Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP, a zarazem prezes PSL Wal-demar Pawlak, który pożegnał Zmarłego w imieniu strażaków i ludowców. Prezydent Włocławka Władysław Skrzypek mówił o Ja-nie Szczepaniaku, jako o wybitnym włocławianinnie zasłużonym dla rozwoju Włocławka. W imieniu zaś obecnych na pogrzebie parlamen-tarzystów przemówił poseł Franci-

szek Stefaniuk, który w pięknym, wzruszającym wspomnieniu przy-pomniał zasługi Jana Szczepania-ka, jako posła i człowieka, dla któ-rego służba publiczna była życiową misją. Nigdy nie szukał taniego po-klasku, zawsze był ujmujący, szcze-ry, życzliwy dla innych. W imieniu działaczy ruchu ludowego woje-wództwa kujawsko-pomorskiego, a w szczególności Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej Zmarłego pożegnał b. wicewojewoda włocławski Fran-ciszek Złotnikiewicz, przypomina-jąc Jego dorobek i życiową dewi-zę: „Tam gdzie zaczyna się Polska, kończy się interes prywatny”.

Po złożeniu do ziemi urny z pro-chami Zmarłego orkiestra strażacka odegrała hymn strażaków ochot-

ników – „Rycerze św. Floriana”, a ludowcy odśpiewali hymn ruchu ludowego – „Rotę”. W pogrzebie brały udział także wraz z pocztami sztandarowymi delegacje władz oraz strażaków z miasta i gminy Kowal. Zaszczyt uczestnictwa w powiato-wym poczcie sztandarowym przy-padł w udziale naszym druhom: Zdzisławowi Szadkowskiemu, Mieczysławowi Drzewieckiemu (chorąży) i Wojciechowi Nawro-ckiemu z Gołaszewa.

Odejście śp. Jana Szczepania-ka to także duża strata dla nasze-go miasta, którego był wielkim i sprawdzonym przyjacielem, wie-lokroć oferując nam pomoc i swoją częstą wśród nas obecność.

E.G.

Kaplica rodowa rodziny Kretkowskich


IN MEMORIAM…Zbliża się miesiąc listopad i co-

raz częściej odwiedzamy cmenta-rze, gdzie spoczywają nasi bliscy, ktoś z rodziny, znajomi, wszyscy ci, którzy już odeszli do wieczno-ści. Myśli nasze skłaniają się ku refleksji o śmierci, o przemijaniu, o tym, co po żyjących pozostaje. Przebywając w tych szczególnych miejscach zwracamy niejednokrot-nie uwagę na grobowce, tablice epitafijne osób nietuzinkowych, na nagrobki niezwykłe, przykuwające uwagę swymi walorami estetycz-nymi lub zabytkowymi. Jest wie-le wspaniałych nekropolii, gdzie spoczywają wybitni i zasłużeni artyści, uczeni, politycy, wojsko-wi, finansiści, na grobach których znajdują się częstokroć wybitne dzieła małej architektury czy rzeź-by. Wspomnijmy choćby warszaw-skie Powązki, wileński cmentarz na Rossie, lwowski cmentarz na Łyczakowie, zakopiański stary cmentarz na Pęksowym Brzy-sku… Oczywiście nasz kowalski cmentarz parafialny nie może się z nimi równać, ale i tu można spotkać także cenne przykłady budowli cmentarnych. Do takich bez wątpienia należy kaplica gro-bowa rodziny Kretkowskich, usy-tuowana przy bramie wejściowej wiodącej od ulicy Żałobnej. Jest to najbardziej okazały i jednocześnie najciekawszy obiekt znajdujący się na naszym cmentarzu.

Kaplica grobowa Kretkowskich, potężnego, senatorskiego niegdyś rodu, którego jedna z gałęzi osiad-ła w XVII w. w okolicach Kowala, założona została w 1857 r. i nosi wezwanie św. Krzyża. Początkowo członkowie tego rodu chowani byli w kościele klasztornym reformatów we Włocławku, później zapewne także w podziemiach kowalskiej świątyni. Kiedy w latach 40. XIX w. założony został w obecnym miejscu cmentarz grzebalny, również i przed-stawiciele tej rodziny znaleźli tu miej-sce swego wiecznego spoczynku. W krypcie pod wspomnianą kaplicą cho-wani byli członkowie rodu począw-szy od Leona Zygmunta (zmarłego właśnie w 1857 r.), a skończywszy na Marii Kretkowskiej, właścicielce Baruchowa, której pogrzeb odbył się 30 II 1947 r.

Ową neogotycką, murowaną z cegły, salową kaplicę zaczął bu-dować Leon Zygmunt Kretkowski, a zakończył najstarszy jego syn, właściciel dóbr baruchowskich – Emilian Ignacy. Spoczywają tu szczątki przedstawicieli trzech po-koleń tego rodu żyjącego w okolicy Kowala, chowanych w XIX i XX w. Są to najprawdopodobniej: Leon Zygmunt (1784–1857) z Więsławic i jego żona Marianna z Lenczew-skich (1790–1863), ich syn Emilian

Ignacy Zygmunt Feliks (1817–1893) z Baruchowa i jego żona Izabela z Chrząszczewskich (1824–1880), dalej dzieci tychże: Władysław (1840–1910), Wanda (1841–1898), Leon Zygmunt Emilian (1861–1925) i jego żona Maria ze Strzeszew-skich (1863–1947). Ponadto Kon-rad Bronisław Leon (1842–1901) z Więsławic (syn Leona Zygmunta) i jego żona Aurelia Ludwika Eleo-nora z Komeckich (1843–1906) oraz najmłodsza z córek Leona Zygmun-ta – Karolina Ludwika Benedykta (ur. 1829 r.), która wydana za mąż w wieku 17 lat za Stanisława Miero-sławskiego z Mierosławic w Poznań-skiem, wkrótce się jednak rozwiodła i mieszkała u brata w Więsławicach. W podziemiach kaplicy pochowane są też zmarłe w okresie niemowlę-cym i we wczesnym dzieciństwie potomstwo Kretkowskich, w tym dzieci Konrada Bronisława Leona i Aurelii Ludwiki Eleonory – Zyg-munt Antoni Leon (1867–1868) i Ludwik Leon (1887–1888).

Kaplica usytuowana jest kale-nicowo do drogi i szczytowo w kie-runku miasta. Wybudowano ją na planie prostokąta, mury są ceglane o układzie główkowym. Jej kubatura wynosi 180 m3, a powierzchnia użyt-kowa 40 m2. Wejście znajduje się od strony zachodniej, poza murem cmentarnym. Są tu dwuskrzydłowe, ozdobne (opracowane w kratownicę wypełnioną żeliwnymi rozetkami) drzwi metalowe wykonane w war-sztacie włocławskim J. Skrobeckie-go, które osadzone zostały w ostro-łukowym, uskokowym portalu. Nad drzwiami na ścianie wykonany jest w cegle krzyż. Jednokondygnacyj-ną budowlę podparto do połowy jej wysokości sześcioma szkarpami. Ściany wieńczy gzyms koronuja-cy podkreślony fryzem ceglanym kostkowym. Na zachodnim szczy-cie w kalenicy dachu posadowiono wieżyczkę z przeznaczeniem na sygnaturkę. Jest ona czworoboczna, z ostrołukowymi otworami, pokryta

łamanym daszkiem zakończonym sterczynką, w której umocowany jest metalowy krzyż. Kaplicę pokryto dachem dwuspadowym, dawniej była tu dachówka, teraz jest cynko-wa blacha.

Wejście do krypty grobowej znajduje się od strony cmentarza i zamknięte jest ozdobną płytą z kutego żelaza z dwoma otworami wentylacyjnymi w kształcie rozety z motywem kwiatowym o sześciu jednakowych, symetrycznie roz-mieszczonych płatkach. Nad nią umocowano tablicę fundacyjną z na-pisem: GRÓB / Familjny / KRET-KOWSKICH / założony w 186(?). (ostatnia cyfra w dacie obecnie najbardziej przypomina czwórkę, choć mogła być to jedynka). Data ta zapewne informuje o momencie zakończenia prac budowlanych.

Powyżej tablicy osadzone jest w ostrołukowym, uskokowym pro-filu okno, w którym zamontowano witraż. Składa się on z kolorowej części maswerkowej i bezbarwnej, wykonanej z kawałków zmatowa-nego szkła ciętego w romby, części zasadniczej, którą podzielono na 4 wydłużone, zamknięte ostrym łu-kiem gotyckie okna. Dwa środkowe z nich, są identyczne i większe od zewnętrznych. W dolnej części pra-wego zamontowano osadzone na zawiasach okienko wentylacyjne. Całość kompozycji obwiedziona jest niebieskim, wąskim paskiem, poni-żej którego w dolnych narożnikach włożone są żółte kwadraty – jakby podpórki.

Górę witraża stanowi partia maswerkowa składająca się z usytu-owanego centralnie jednego dużego koła, w które wpisano 4 jednakowe mniejsze figury o nieregularnym kształcie. Przylegają one do siebie ściśle tworząc w środku obrócony o 45° krzyż grecki. Koliste kształty zewnętrzne zmieniają się w trójkątne w miarę zbliżania do środka. Jest to kompozycja wieloznaczna i można ją różnie odczytywać. Na przykład dopatrzeć się tu można wizerunku jakby złączonych ze sobą 4 ludzkich czaszek. Sugestię tę potęgują fiole-towe szybki, które mogą kojarzyć się z oczodołami i symetrycznie od środka koła wychodzące, zapalone zielonkawe świece, które przypomi-nają wyglądem miejsca po nosach.

Głębsze, bo przeniknięte praw-dami religijnymi, jest odczytanie figur wpisanych w 4 małe koła jako schematycznie potraktowane ptaki ze wniesionymi do lotu skrzydłami i płonącymi głowami. Byłyby to zna-ki gołębicy, ptaka, pod postacią któ-rego w ikonografii chrześcijańskiej przedstawiany jest Duch Święty ob-jawiający swe działanie za pomocą płonących języków ognia. Jest on nie tylko Trzecią Osobą Boską, ale również Duchem Prawdy i Pocie-szycielem. Żeby zmarli dla świata ziemskiego mogli wejść do Króle-stwa Niebieskiego, muszą narodzić się w Duchu Świętym. Wszak mówił

o tym Jezus: „Zaprawdę, zaprawdę, powiadam ci, jeśli się ktoś nie naro-dzi z wody i z Ducha, nie może wejść do królestwa Bożego. To, co się z ciała narodziło, jest ciałem, a to, co się z Ducha narodziło, jest du-chem. Nie dziw się, że powiedziałem ci: Trzeba wam się powtórnie naro-dzić” (J 3. 57). Obie interpretacje nawiązują swą wymową do funkcji budowli jako kaplicy cmentarnej.

Duże koło maswerkowe wspiera się o dwie koliste kompozycje geo-metryczno-kwiatowe, których inspi-racją mogły być ludowe wycinanki z papieru. Między nimi, na żółtym tle, w centralnej części kompozycji witrażowej, jakby z pionowo ukie-runkowanej i palącej się żółtym płomieniem świecy spadała łza – widnieje niebieski romb. W całości kompozycji przeważają barwy w od-cieniu niebieskim (zimne i mistycz-ne), występuje także kolor zielony, w tle pojawiają się zgaszone żółcie i sporadycznie – akcenty czerwieni.

Wnętrze tej jednoprzestrzen-nej kaplicy (z wyłączeniem sufitu) wymalowane jest obecnie na biało. Ściany dłuższe (bez otworu okien-nego i drzwiowego) podzielono brązowymi pionowymi pasami, każda na cztery części. Powierzch-nia znajdująca się ponad tą partią jest w tonacji ugru. Sufit pokryto polichromią wyobrażającą gotyckie sklepienie żebrowe. Składają się na nią brązowo-białe motywy dekora-cyjne i żółte konfiguracje arabesek w tle oraz cztery zworniki w postaci rozwiniętych kiści kwiatowych. Na dole tego układu, w miejscach mię-dzy iluzyjnie zaznaczonymi grzbieta-mi sklepienia, namalowane są głów-ki aniołków z zamkniętymi oczyma wkomponowane w podwójną parę stylizowanych skrzydeł. Aniołków jest osiem, po cztery na ścianie po-łudniowej i północnej. Zaś w gór-nej części ściany wschodniej, nad oknem z witrażem, wymalowana jest w okrągłym medalionie postać Jezusa Cierpiącego w cierniowej koronie. Lewą ręką zasłania pół twarzy, a widoczne prawe oko ma przymknięte. Tu także nad medalio-nem powtórzony jest ornament wy-obrażający głowę aniołka w skrzyd-łach. Po przeciwległej stronie, na ścianie ponad drzwiami wejściowy-mi widnieje czarny krzyż na białym tle obramowanym cienką brązową linią. Mamy zatem nawiązanie do wezwania kaplicy – św. Krzyża.

Kaplica w 4 ćwierci XX w. prze-kazana została na własność parafii. Pod koniec lat 90. tegoż stulecia, sta-raniem ówczesnego proboszcza ks. prałata Henryka Ambroziaka, zain-stalowano tu urządzenie chłodnicze Latem bieżącego roku w jej wnętrzu z inicjatywy aktualnego proboszcza, ks. dra Piotra Głowackiego, wykony-wane zostały prace konserwatorskie polegające na osuszaniu jej ścian i ponownym ich wymalowaniu.

Tekst i zdjęcia:Arkadiusz Ciechalski

Budowa ul. Grodzkiej. Na zdjęciu uczestnicy stażu zawodowego i ich opiekun Stanisław Kaźmierski

Prace w ul. BankowejWywóz płyt z ul. Reymonta

Montaż krawężników na ul. OkrężnejPrzygotowania do stabilizacji betonem

ul. Reymonta

Ulica Reymonta przed remontem


Polbruk zamiast płytNa tzw. Starym Osiedlu, poło-

żonym wzdłuż ulic Jagiełły i Trau-gutta kończą się prace związane z budową nowej nawierzchni ulic: Reymonta, Grodzkiej i Bankowej o łącznej długości 300 metrów (od-cinki między Traugutta a Jagiełły). Po demontażu betonowych płyt typu MON i wykonaniu prac ziem-nych wbudowane zostały betono-we krawężniki i wykonana podbu-dowa z betonu, na której układana jest kostka brukowa. Większa część kostki przekazana została miastu przez przedsiębiorstwo AKPIS z Włocławka w zamian za zdemontowane przez nie be-tonowe płyty. Ponadto w ramach zawartego porozumienia AKPIS nieodpłatnie wykonał swoim sprzętem kosztowne prace ziemne polegające na poszerzeniu kory-ta drogowego oraz wywiózł płyty (ciężar jednej to około 2 tony). Za-kończenie prac planowane jest na koniec października br. Wykonaw-cą robót są pracownicy odbywają-cy staż zawodowy pod kierunkiem Stanisława Kaźmierskiego oraz Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej.

Szacunkowa wartość wykona-nych prac to kwota około 300 tys. zł. Tyle kosztowałyby one, gdyby wykonanie ich zlecić specjalistycz-nej firmie. Rzeczywiste, poniesio-ne przez miasto wydatki związane

z wykonanymi pracami to kwota ok. 70 tys. zł. Wnioski więc nasu-wają się same.Warto poinformo-wać, że prace na Starym Osiedlu nie były planowane w tym roku. Decyzja o ich podjęciu wyniknę-ła z bardzo korzystnej dla miasta propozycji firmy AKPIS. Wynika-jące z remontu uciążliwości dla mieszkańców zostały zrekompen-sowane poprzez nowe, estetyczne i trwałe pieszojezdnie. Wymiana płyt betonowych planowana jest w przyszłości także w innych uli-cach, w pierwszej kolejności w: Pił-sudskiego i Polnej. Przez kilkana-ście lat płyty były dobrodziejstwem dla mieszkańców, bo likwidowały problem błota, ale dziś odstają od wizerunku naszego, coraz bardziej uporządkowanego i estetycznego miasteczka.

Bezpośrednio po zakończeniu prac drogowych na Starym Osied-lu, kontynuowane będą roboty przy budowie ulicy Okrężnej. Po zeszłorocznych pracach, polegają-cych na wykorytowaniu drogi, wy-wiezieniu ziemi oraz nawiezieniu i zagęszczeniu żwirowej pospółki, obecnie na ulicy montowane są krawężniki. Jeszcze w tym roku planowana jest również stabiliza-cja betonem.

W chwilę po podpisaniu umowy. Od lewej: Marek Szubski – wójt Gminy Kowal, Bernard Rudkowski – Prezes Zarządu G.EN. GAZ ENERGIA, Eugeniusz Gołembiewski – burmistrz Kowala,

Stanisław Sadowski – wójt Gminy Baruchowo.


BĘDZIE GAZ!

19 lipca br. w siedzibie Urzędu Miasta, pomiędzy z jednej strony: Miastem Kowal, Gminą Kowal oraz Gminą Baruchowo a Spółką Akcyjną G.EN. GAZ ENERGIA z Poznania podpisana została umowa o współpracy w zakresie gazyfikacji. O perspektywach ga-zyfikacji Kowala informowaliśmy już kilkakrotnie. Umowa stano-

wi bardzo ważny krok w stronę realizacji tego, tak ważnego dla naszego miasta i sąsiednich gmin, przedsięwzięcia. Jej podpisanie poprzedziły negocjacje z dwoma podmiotami zainteresowanymi ga-zyfikacją naszego terenu. Oprócz G.EN. GAZ-u, była to Pomorska Spółka Gazownicza, która 14 lip-ca złożyła drugą ofertę gazyfika-

cji, nie różniącą się praktycznie niczym od wcześniejszej.

Biorąc pod uwagę pozytywne opinie, jakie napłynęły do Urzędu Miasta ze strony samorządów, na terenie których spółka G.EN. GAZ prowadzi działalność, a także ekono-miczne aspekty oferty – Rada Miasta Kowala na swojej sesji w dniu 18 lipca, upoważniła Burmistrza do podpisa-

nia umowy ze spółką G.EN. GAZ ENERGIA. O tej decyzji zdecydo-wały znacznie korzystniejsze warunki finansowe wykonywania przyłączy do gospodarstw domowych (bez wzglę-du na długość – ryczałtowa opłata w wysokości 429 zł) oraz niższa o 5% cena gazu. Podobne uchwały podjęły również Rady Gmin: Kowal i Baru-chowo.

NOWE LAMPY NA DOBIEGNIEWSKIEJO oświetlenie końcowej części ulicy Dobiegniewskiej (od skrzyżo-wania z ulicą Piwną) od kilku lat wnioskowali działkowcy, miesz-kańcy tej części miasta, pobliskie-go Grodztwa oraz budującego się osiedla „Na Górce”. Na zlecenie Urzędu Miasta w połowie sierpnia Zakład Energetyczny z Włocław-ka wybudował podziemną linię energetyczną wraz ze słupami, na których zainstalowano lam-py sodowe. Przy okazji tych prac oświetlono także wejście na sta-dion. W najbliższej przyszłości pla-nowane jest zamontowanie kilku lamp po obu stronach płyty boiska piłkarskiego, co umożliwi treningi w godzinach południowych w po-rze jesiennej.

Ulica Dobiegniewska nocą

Irena Jarocka podczas występu


POMOCNA DŁOŃ DLA

POTRZEBUJĄCYCH

Miejski Ośrodek Pomocy Spo-łecznej to najczęściej odwiedzana przez interesantów część budyn-ku Urzędu Miasta. MOPS reali-zuje zadania wynikające z ustaw: o pomocy społecznej, dodatkach mieszkaniowych, a od 2004 roku także o świadczeniach rodzinnych. W czasie minionych czterech lat w jego działalności nastąpiły wiel-kie zmiany. Przybyło wiele no-wych, odpowiedzialnych zadań, zwiększyły się także bardzo znacz-nie środki przekazywane osobom potrzebującym i uprawnionym, w tym zwłaszcza do otrzymywa-nia świadczeń rodzinnych. Środki na realizację zadań MOPS otrzy-muje w formie dotacji Wojewody Kujawsko-Pomorskiego, a także w znacznej mierze z podatków wpłacanych przez mieszkańców do kasy miasta.

W wyniku zmian w systemie opieki społecznej w latach 2002–2006 bardzo znacząco zwiększy-ła się zwłaszcza pula środków finansowych wypłacanych na świadczenia typowo socjalne: dla osób samotnych i rodzin żyjących w niedostatku. Dla zobrazowania z budżetu miasta w 2002 roku wydatkowano kwotę 517 tys. zł, z przeznaczaniem na wszyst-kie świadczenia socjalne, licząc bez rent socjalnych (te przeszły do ZUS), ale za to z dodatkami mieszkaniowymi.

W 2005 roku kwota wydatków na pomoc społeczną wzrosła do 1 mln 85 tys. zł., do której trzeba dodać jeszcze 183 tys. zł wypła-conych w formie stypendiów so-cjalnych dla uczniów. Wszystko wskazuje na to, że w bieżącym roku suma wszystkich świadczeń socjalnych w naszym mieście wy-niesie ok. 1,5 mln zł.

Należy zaznaczyć, że zna-cząca część tej kwoty to wypłata świadczeń rodzinnych, które od 2004 roku otrzymuje z MOPS ok. 400 rodzin. Wypłaty z tego tytułu wyniosą w roku bieżącym blisko 800 tys. zł. Warto poinformować, że wypłata tak wielu świadczeń pociągnęła za sobą konieczność opracowywania znacznie więk-szej liczby dokumentów, wraz z obowiązkiem ich elektronicz-nego przetwarzania. Dla porów-nania: w 2002 roku MOPS wydał 1131 decyzji administracyjnych, w roku 2005 już 1700, do których dodać trzeba 520 decyzji przy-gotowanych przez Inspektorat

Edukacji – w związku z wypłatą dla 260 uczniów stypendiów so-cjalnych. Ponadto 140 uczniów korzysta w szkole z darmowych posiłków.

W minionych czterech latach znacząco zwiększyła się zwłaszcza wysokość zasiłków okresowych, które wynoszą obecnie od 161 zł do 587 zł. Trzeba podkreślić, że wy-sokość tych zasiłków jest określana nie w sposób uznaniowy, lecz tylko i wyłącznie na podstawie deklaro-wanych przez świadczeniobiorców dochodów. Inna sprawa, że te de-klaracje nie zawsze są zgodne ze stanem faktycznym. Na to jednak urzędnicy MOPS nie mają wpły-wu, choć niejednokrotnie sprawy te wzbudzają wiele emocji wśród samych zainteresowanych. Chcąc sprawić, aby udzielana pomoc była faktycznie przeznaczana na właściwy cel, część świadczenio-biorców otrzymuje pomoc nie w postaci finansowej, a jedynie poprzez możliwość dokonywania zakupów w sklepach, głównie spo-żywczych.

Kolejną znaczącą formą po-mocy kierowaną do naszych po-trzebujących mieszkańców są dodatki mieszkaniowe. Do końca 2003 roku dodatki były finansowa-ne w części przez Wojewodę Ku-jawsko-Pomorskiego, a w części z budżetu miasta. Od 2004 roku są finansowane w całości z dochodów podatkowych budżetu miasta.

Z dodatków mieszkaniowych korzysta obecnie 105 rodzin, co pochłania rocznie kwotę 100 tys. zł. Dodatki otrzymują mieszkań-cy lokali komunalnych, spółdziel-czych i prywatnych.

Z dochodów własnych budżetu miasta finansowane są też zasiłki celowe – przeznaczane głównie na zakup leków ratujących życie i pomoc w trudnych, niespodzie-wanych sytuacjach życiowych. Dla przykładu: w 2003 roku wy-datkowano na ten cel 46 tys. zł, w 2005 r. – ponad 47 tys. zł, a do końca września 2006 r. 24 tys. zł.

Zmniejszenie w roku bieżą-cym wydatków z budżetu mia-sta na zadania własne z pomocy społecznej jest tylko pozorne, bowiem od początku lutego Burmistrz podjął się realizacji kolejnej formy pomocy socjal-nej, jaką są prace społecznie użyteczne. Do ich organiza-cji miasto dołoży w 2006 roku ponad 40 tys. zł. Jest to naj-

właściwsza forma pomocy dla osób potrzebujących, którzy w zamian za otrzymaną pomoc rewanżują się miastu pracą na jego rzecz. Z tej formy wspar-cia korzysta obecnie 50 osób miesięcznie, które w zamian za 28 godz. pracy w stosunku miesięcznym otrzymują 168 zł., czyli po 6 zł za każdą przepraco-waną godzinę. Wysokość stawki godzinowej ustalona jest przez władze państwowe, które do każdej wypłaconej złotówki dokładają 60 gr.

W celu wsparcia osób pozosta-jących bez pracy samorząd miasta organizuje także prace publiczne, interwencyjne i staże zawodowe. W bieżącym roku pomagamy w ten sposób kolejnym 29 osobom.

Najbardziej znaczącą pozycję w budżecie MOPS stanowią jed-nak przede wszystkim świadczenia rodzinne, które od 2004 roku są ciągle rozbudowywane o dodatko-we formy. Do zasiłku rodzinnego jest przypisanych dziś 12 innych dodatków, np. z tytułu urodzenia dziecka (1000 zł), urlopu wycho-wawczego, dojazdów do szkół, kształcenia i rehabilitacji dzieci niepełnosprawnych, rozpoczę-cia roku szkolnego, samotnego wychowywania dziecka, zaliczki alimentacyjnej, a od 1.01.2006 r. także dodatkowego jednorazo-wego zasiłku z tytułu urodzenia

Festyn Rodzinny

Tegoroczny Festyn Rodzinny odbył się w sobotę 15 lipca na

stadionie miejskim w Kowalu. Mimo niesprzyjającej pogody (bardzo silny, porywisty wiatr) imprezę można uznać za udaną. Nie zawiedli widzowie, którzy licznie przybyli do Kowala, nieraz z odległości kilkudziesięciu kilo-metrów, a to za sprawą renomy,

jaką mają w okolicy imprezy ple-nerowe organizowane w Kowalu. Powszechny aplauz publiczności wzbudził występ gwiazdy wieczoru Ireny Jarockiej, która zaśpiewała kilka nowych piosenek, ale prze-de wszystkim przypomniała swoje wielkie, niezapomniane przeboje.

Uznanie publiczności zdobył rów-nież zespół Romen, który zapre-zentował znane i lubiane piosenki cygańskie. Warto podkreślić urodę pokazu sztucznych ogni, jakiego jeszcze do tej pory w Kowalu nie było. Całkowity koszt imprezy to kwota około 13 tys. zł.

dziecka – bez względu na sytuację materialną rodziców, czyli tzw. „becikowe” w wysokości 1000 zł.

Podkreślić należy, że wszystkie zadania związane z wypłatą za-siłków rodzinnych i połączonych z nimi dodatków zostały przeka-zane samorządowi, jako obowiąz-kowe. Wcześniej realizowali je: ZUS, KRUS bądź zakłady pracy, w których zatrudnieni są miesz-kańcy Kowala.

Poza pomocą finansową i ma-terialną kierowaną do naszych potrzebujących mieszkańców, pamiętamy także o dzieciach, osobach starszych i niepełno-sprawnych, organizując Dzień Dziecka, spotkanie wigilijne dla samotnych, tradycyjną karnawa-łową zabawę dla osób niepełno-sprawnych i członków ich rodzin oraz dla mieszkańców Domu Po-mocy Społecznej – „Domu pod Serduszkiem”. W dowód pamięci o tych, którzy szczególnie serca i dowodu pamięci oczekują, sa-morząd przesyła też życzenia dla wszystkich seniorów i osób cho-rych z racji urodzin oraz w okre-sie Świąt Bożego Narodzenia.

Jadwiga GiełdzińskaKierownik MOPS w Kowalu

Zwycięzcy zawodów międzygminnych – drużyna MOSP KOWAL

Ćwiczenie bojowe

Nieodłączny element wszystkich Pikników Strażackich – zabawa w pianie


PIKNIK STRAŻACKI 2006

Kolejny, siódmy już, Piknik Strażacki za nami. Stało się bowiem kolejną już naszą lokalną tradycją, że na pamiątkę powstania 15 sierp-nia 1902 r. Ochotniczej Straży Po-żarnej w Kowalu samorząd miasta, we współpracy z kowalskimi stra-żakami oraz z Komendą Państwo-wej Straży Pożarnej we Włocławku oraz Strażą Zakładową Anwilu SA organizuje uroczyste święto. W tym roku impreza rozpoczęła się o godzinie 16.00, kiedy to bur-mistrz Eugeniusz Gołembiewski, w towarzystwie bryg. Grzegorza Świątkowskiego – Komendanta Miejskiego PSP we Włocławku oraz Zdzisława Szadkowskiego – Komendanta MOSP Kowal, ofi-cjalnie rozpoczął zawody sporto-wo-pożarnicze. Z zaproszenia do

udziału w zmaganiach skorzystało 8 drużyn z: Łochocina, Kłobi, Stra-szewa, Skaszyna, Guźlina, Smólni-ka, Mąkoszyna oraz z Kowala. Po dwóch konkurencjach – sztafecie oraz ćwiczeniu bojowym – naj-lepsza bezapelacyjnie okazała się drużyna z Kowala. Na drugiej pozycji uplasowała się OSP Smól-nik, a na trzeciej OSP Mąkoszyn. Na zawodach obecni byli również posłowie Lech Kuropatwiński oraz Łukasz Zbonikowski, a tak-że Jan Szczepaniak – wiceprezes Zarządu Wojewódzkiego ZOSP, Marian Mikołajczyk – Prezes Zarządu Powiatowego ZOSP we Włocławku. Imprezę uświetnił koncert orkiestry dętej pod batu-tą Stefana Kowalskiego – Prezesa MOSP Kowal. Po zakończeniu za-

wodów atrakcją, zwłaszcza dla naj-młodszych uczestników Pikniku, były pokazy sprzętu strażackiego zaprezentowane przez strażaków z Anwilu SA.

Po „strażackiej” części Pikni-ku przyszedł czas na zabawę dla wszystkich. Imprezę rozkręcił zespół Flash, po nim zaś wystą-pił Andrzej Koziński z zespołem. Około godziny 21.00 zaprezen-towała się gwiazda tegorocznego Pikniku – zespół BOYS. Imprezę uatrakcyjniły także: pokazy mody, sztucznych ogni oraz liczne kon-kursy z nagrodami. Publiczność, podobnie jak i pogoda, dopisała.

Łączny koszt imprezy, nie licząc społecznej pracy strażaków, a także pra-cowników Urzędu Miasta i ZGKiM, wyniósł około 11 tys. zł.

TU ZASZŁA ZMIANA – duża sala gimnastyczna przy ul. Piwnej

Dobiegniewska w remoncie

Frezowanie kolein na Jedynce na wysokości kościoła


DROGI CIĄGLE W REMONCIE

Pod koniec sierpnia, w porozu-mieniu z dyrektorem Powiatowego Zarządu Dróg Tadeuszem Wiś-niewskim na koszt powiatu zosta-ła wykonana nowa nawierzchnia ulicy Dobiegniewskiej, w techno-logii tzw. mikrodywanika (odcinek o długości ok. 300 metrów – od tar-gowiska do wjazdu na stadion miej-ski). Nieco wcześniej wykonawcy

modernizacji ulicy Dobrzyńskiej: firmy WPRD i AKPIS wykonały remont ulic: Młynarskiej, Trau-gutta i Grodzkiej. W ulicach Mły-narskiej i Traugutta zlikwidowano zaniżenia po kanalizacji sanitar-nej, układając w miejscach zaniżeń asfalt na łącznej powierzchni ok. 900 m2. Ponadto w ulicy Grodz-kiej i Traugutta starą, nie remon-

towaną wcześniej nawierzchnię jezdni odnowiono grysem bazal-towym. Uzupełniono także ubytki w asfalcie w kilku innych ulicach, zlokalizowanych w różnych częś-ciach miasta. W ostatnich dniach października staraniem kierow-nika obwodu drogowego Karola Mirowskiego Zarząd Dróg Krajo-

wych we Włocławku zlikwidował koleiny na odcinku drogi krajo-wej Nr 1 na wysokości kościoła i Zespołu Szkół, które czyniły niebezpiecznym zjazd z Jedynki do centrum miasta. Po sfrezowa-niu kolein ułożono na tym odcinku nowy dywanik asfaltowy.

Do rozgrywek mistrzow-skich sekcji piłki nożnej zgło-szono następujące drużyny: • seniorów – klasa okręgo-

wa /V liga/, • juniorów starszych, • trampkarzy.

Zgłoszonych i uprawnio-nych do gry przez Kujawsko-Pomorski Związek Piłki Nożnej zostało ogółem 78 zawodników w tym: 25 zawodników do dru-żyny seniorów, 28 juniorów starszych oraz 25 trampkarzy.

Poszczególne drużyny pro-wadzą trenerzy: • Dariusz Janik – seniorów, • Jerzy Zapiec – juniorów

starszych, • Jan Kwiatkowski – trampka-

rzy.Aktualne miejsca w tabeli: • seniorzy – 2 miejsce na 16 dru-

żyn: 13 meczy, 26 punktów, bramki 32–22,

• juniorzy starsi – 9 miejsce na 10 drużyn: 8 meczy, 7 punktów, bramki 18–24,

• trampkarze – 1 miejsce: 7 me-czy, 21 punktów, bramki 49-1.

Do zakończenia rozgrywek w rundzie jesiennej pozostały se-niorom 4 mecze (w tym 2 awan-sem z rundy wiosennej 2007 roku), a juniorom starszym i trampka-rzom po jednym meczu.

W klasyfikacji strzelców V ligi, aktualnie przewodzi kapitan dru-żyny seniorów Rafał Jankowski, który dotychczas zdobył 13 goli. Na drugiej pozycji uplasował się Marcin Klitkowski z wynikiem 7 goli, Radosław Wuciński – 5 i Daniel Olejniczak – 3 strzały.

Na inauguracji nowego se-zonu ( tj.12 sierpnia br.) wójt Gminy Kowal Marek Szubski, wręczył puchary najlepszym za-wodnikom. Odebrali je Dariusz Janik i strzelcy poprzedniego sezonu: Radosław Wuciński – wśród seniorów, Tomasz Gonta-rek – junior młodszy i Krzysztof Garczewski – trampkarz.

Spośród juniorów starszych obecnego sezonu niestety nikt nie został wyróżniony. Stało się tak za

przyczyną słabych wyników i nie najlepszej dyscypliny zawodników, o czym świadczy duża ilość otrzy-manych żółtych, a nawet jednej czerwonej kartki w czasie rozgry-wanych meczy.

Bezapelacyjnie najlepszą w sek-cji drużyną okazali się trampka-rze – aktualnie liderzy rozgrywek w grupie II trampkarzy podokręgu Włocławek. Na wyrazy uznania za-sługują zawodnicy, którzy miesz-czą się w 18-osobowym składzie meczowym, w szczególności: Da-wid Radowski – kapitan i obroń-ca, Łukasz Wiśniewski – bramkarz, Przemysław Betka – napastnik, Łukasz Dziedzic-Kamiński – środ-kowy pomocnik, Wiktor Kozłow-ski – czołowy napastnik, strzelec goli, Kamil Malinowski – stoper i Adam Nyklewicz – pomocnik, który jeszcze dwa sezony może grać w drużynie trampkarzy.

Do sukcesów naszego klubu przyczynia się niewątpliwie nie-złomna praca p. Józefa Jakubow-skiego, który od grudnia ubiegłe-go roku pełni funkcję sekretarza.

Służy swoją wiedzą i doświad-czeniem w prowadzeniu klubu, zwłaszcza w sprawach admini-stracyjnych.

Podziękowania należą się: Antoniemu Giełdzińskiemu, Markowi Zielińskiemu, Janu-szowi i Grażynie Kwiatkow-skim, Władysławowi Stefa-niakowi – sponsorom drużyn. Dziękujemy za pomoc finan-sową i transportową władzom samorządowym w osobach Eugeniusza Gołembiewskiego – burmistrza miasta i Marka Szubskiego – wójta gminy Ko-wal. Liczymy, że współpraca w przyszłym sezonie będzie równie udana.

Zawodnikom życzymy jak najlepszych wyników, a kibicom spektakularnych meczy.

Ze sportowym pozdrowieniem

Tadeusz ProszkiewiczPrezes Klubu

M-G KS „Kujawiak” Kowal w okresie rundy jesiennej sezonu 2006/2007


KOWALSCY STRAŻACY W TUCHOLI I TATRACH

W dniach 9–11 października drużyna sportowo-pożarnicza z naszej Miejskiej Ochotniczej Straży Pożarnej i jej opiekunowie przebywali na wycieczce.

Wycieczka rozpoczęła się od zwiedzania obozu koncen-tracyjnego Auschwitz-Birke-nau w Oświęcimiu. Następnie był krótki pobyt w Wadowicach i nocleg w Poroninie.

Drugi dzień to zdobycie Koś-cielca (szczyt dominujący nad Do-liną Gąsienicową 2155 m n.p.m.). Po forsownych wędrówkach Dru-howie relaksowali się w basenach geotermalnych na Słowacji, przy ognisku i góralskiej muzyce. Wy-cieczka obejmowała także zwie-dzanie Zakopanego, które nie ograniczyło się tylko do spacerów po Krupówkach.

Wyjazd finansowany był przez MOSP i Urząd Miasta w Kowalu. Wycieczka była formą nagrody dla strażaków za godne repre-zentowanie Kowala w zawodach pożarniczych: międzygminnych, powiatowych i wojewódzkich oraz za trwające już od wczes-nej wiosny przygotowania do nich. Mimo bardzo dobrej for-my, na zawodach w Tucholi (2.09.2006 r.) tytułu mistrza wo-jewództwa nie udało się obronić, z przyczyn od naszych strażaków niezależnych. Zawiedli jednak nie oni, ale sprzęt – motopompa przygotowana tym razem – nie przez samych zawodników, ale organizatorów zawodów.Ekipa z Kowala na zawodach w Tucholi

DUŻA SALA WIEŃCZY DZIEŁO

Wraz z początkiem nowego roku szkolnego zakończyła się kompleksowa modernizacja dużej sali gimnastycznej przy ul. Piwnej (ocieplenie dachu, nowa elewacja budynku, insta-lacja wentylacyjna i odnowienie wnętrza sali). Tym samym za-kończone zostały prowadzone od kilku lat wszystkie prace związane z remontem szkoły na zewnątrz (wymiana okien, drzwi, docieplenie ścian i da-chów) wraz z instalacją systemu kamer monitorujących obiekt. Roboty wykonała wyłoniona w przetargu firma: Zakład Blacharski Lesława Wilińskiego z Włocławka. Wykonane prace

nie tylko poprawiły estetykę całe-go obiektu, ale przede wszystkim pozwolą na zmniejszenie kosztów ogrzewania. Oprócz prac zleco-nych firmie L. Wilińskiego spo-sobem gospodarczym wyremon-towano instalację elektryczną w pomieszczeniach przylegają-cych do dużej sali gimnastycznej, a także odnowiono korytarze na parterze całej szkoły i wszystkie pomieszczenia przedszkolne.

Prace remontowe na dużej sali gimnastycznej

Trening czyni mistrza. Bilard – ulubiona gra klubowiczów

Ćwiczenia w nowej siłowni


PUCHATEK JAK NOWY

Zbliża się siódma rocznica po-wstania w podziemiach budynku byłego dworca autobusowego Klubu Abstynenckiego PUCHA-TEK. Okres wakacji nie był dla Puchatka czasem wypoczynku. Na koszt miasta przeprowadzono w tym czasie prace remontowe, polegające na ułożeniu posadzki z płytek gresowych i specjalnej wykładziny w siłowni na łącz-nej powierzchni ponad 170 m2. Oprócz tego na koszt Roberta Sarzyńskiego, prowadzącego na mocy umowy z miastem Klub Pu-chatek ściany wszystkich pomiesz-czeń zostały pomalowane, a Klub został wyposażony w telewizor plazmowy (42’), zestaw telewizji cyfrowej i bardzo duże, efektow-ne akwarium, dzięki czemu lokal zyskał na przytulności i urodzie. Ponadto, przy znacznym wsparciu

sponsorów prywatnych, urządzo-no w jednym z pomieszczeń Klubu siłownię, z której korzysta liczne grono bywalców Puchatka. Przy tej okazji wyrazy podziękowania kie-

rujemy do wszystkich darczyńców: Krzysztofa Gerwatowskiego, Zygmunta i Marcina Skibiń-skich, Piotra Słomczewskiego, Zdzisława Szadkowskiego i Pio-tra Pędrakowskiego, Grażyny i Janusza Kwiatkowskich, Pio-tra Sarzyńskiego, Magdaleny i Marcina Czarniaków, Stanisła-wa Kaźmierskiego, Jarosława Rudzińskiego, Tadeusza Lewan-dowskiego, Mirosława Bińkow-skiego. Poinformujmy, że efekty

prowadzonych prac w Klubie po-zytywnie oceniły Komisje Rady Miasta, które obradowały nie-dawno w pomieszczeniach Klubu. Zainteresowanych zachęcamy do odwiedzenia Puchatka. Zapewnia-my, że warto. Puchatek zaprasza codziennie w godz. 12.00–15.00 i 17.00–21.00 z wyłączeniem sobót i niedziel, kiedy Klub jest czynny od 17.00 do 22.00.

III MISTRZOSTWA KOWALA W STREETBALL’USport to świetna sprawa, po prostu „cool” zabawa!

Kultura fizyczna jest wartością osobistą i społeczną. Uczestnictwo w różnych jej formach ma istotne znaczenie dla rozwoju i zdrowego stylu życia. Aktywność ruchowa umożliwia człowiekowi przystoso-wanie się do szybko zmieniających się warunków życia, korzystnie „rozładowuje” codzienne stresy, wpływa na podnoszenie sprawno-ści ogólnej. Niezbędna jest więc promocja sportu i współzawodni-ctwa sportowego na szczeblu śro-dowiskowym i lokalnym.

Streetball, to nazwa koszyków-ki ulicznej, w której nie kładzie się nacisku na zasady, stosuje się tyl-ko te elementarne. Nikt nie liczy czasu na wyprowadzenie akcji, nie patrzy na błędy. W grze czę-sto można podziwiać bardzo efek-towną grę zawodników. Sport ten jest niezwykle popularny wśród młodzieży.

25 sierpnia 2006 roku na boi-sku przy ulicy Kopernika odbył się już po raz trzeci wakacyjny turniej o Mistrzostwo Kowala w Streetball’u, zorganizowa-ny przez Inspektorat Edukacji i Sportu oraz Urząd Miasta Kowa-la. Rozgrywki wzbudziły ogromne

zainteresowanie wśród młodzieży. W turnieju wzięło udział 6 drużyn. Po raz drugi już mistrzostwo Ko-wala zdobyła drużyna SLAYERS KOWAL w składzie: Janusz Błasz-czyk, Michał Rembiałkowski, Ja-kub Rybarczyk, Dawid Kaźmierski

Uczestnicy rozgrywek

i Kacper Baranowski. Na miejscu II uplasowała się drużyna BEER BOYS, a na trzecim BAD BOYS. Zwycięskie drużyny otrzymały od Burmistrza puchary, dyplomy i na-grodę rzeczową. Pozostałym dru-żynom wręczono dyplomy. Warto

dodać, że pomysłodawcą i głów-nym organizatorem rozgrywek jest pracownik Urzędu Miasta – Paweł Lewandowski.

Wojciech Rybarczyk


Praca, która się nigdy nie kończyRozmowa z Eugeniuszem Gołembiewskim – burmistrzem miasta Kowala o działalności samorządu miasta w mijającej kadencji.

Kadencja 2002–2006 pra-wie już za nami. Jak ją Pan ocenia?

Kadencja była niewątpliwie bardzo pracowita. Myślę, że jej efekty są widoczne dla każdego, kto chce patrzeć obiektywnie. Najważniejszym dorobkiem tej kadencji jest jednak nie to, co widoczne, ale to, czego realnie jeszcze nie ma, a co w najbliższej przyszłości zmieni oblicze Kowa-la. Myślę tu o obwodnicy drogi Nr 1. Cztery lata temu obieca-łem, że uczynię wszystko, żeby ją dla miasta załatwić. I dziś, kiedy 21 października br. ogłoszony został przetarg na jej budowę, mogę powiedzieć, że będzie na pewno. Cieszę się bardzo, że udało mi się załatwić przy oka-zji budowy obwodnicy, jeszcze jedną bardzo ważną sprawę dla miasta, a mianowicie komplek-sowy remont jezdni i chodników na dotychczasowym przebiegu jedynki, za niebagatelną kwotę ok. 2,5 mln zł i to bez konieczno-ści ponoszenia wydatków na ten cel z budżetu miasta. W Kowalu nie będzie więc tak, jak w Socha-czewie, gdzie po wybudowaniu obwodnicy przekazano na mają-tek miasta starą, zdewastowaną przez tiry trasę.

Obwodnica to nieodległa, ale jednak przyszłość. A jakie wykonane przez samorząd miasta prace w tej kadencji ocenia Pan za najważniej-sze?Najogólniej mówiąc, z wyjątkiem budynku dworca, poprawiliśmy radykalnie stan wszystkich miej-skich budynków użyteczności publicznej oraz drogi i chodni-ki. Zdecydowanie na pierwszym miejscu postawiłbym oczywiście wielkie prace wykonane na rzecz szkoły, która jest dziś prawie jak nowa. Przypomnę, że do-ciepliliśmy i pokryliśmy papą termozgrzewalną dachy. Docie-pliliśmy także wszystkie ściany, poprawiając również estetykę całego budynku, m. in. poprzez montaż na ostatniej kondygnacji blachodachówki. Wykonaliśmy również gruntowny remont, wraz z dociepleniem styropianem fun-damentów i ścian zewnętrznych piwnic, południowego skrzydła

szkoły, które zostało też poddane gruntownemu remontowi wewnątrz. Wymieniliśmy również stare przyłą-cza kanalizacyjne i najważniejszą część instalacji elektrycznej w ca-łym obiekcie. Poważne prace wy-konaliśmy też w dużej sali gimna-stycznej, która, oprócz malowania połączonego z wyrównywaniem tynków, nowej instalacji elek-trycznej wraz z energooszczędnym oświetleniem, została wyposażona także w mechaniczną wentylację. Za bardzo potrzebny uważam też zamontowany system kamer mo-nitorujących obiekt na zewnątrz. Zakupiliśmy ponadto dużo nowych krzeseł, a w 200 stolikach wymieni-liśmy blaty i wyglądają, jak nowe. Nie wiem, czy nie lepiej byłoby po-wiedzieć – wyglądały, jak nowe, bo nagminne są – niestety – przypadki niszczenia mienia szkoły. Sumując, w czasie minionych czterech lat za-inwestowaliśmy w nasze szkoły po-nad milion złotych. Mówiąc nasze szkoły, mam też na myśli LO, dla którego organem prowadzącym jest powiat. Zgodnie z umową zawartą przed laty powinniśmy otrzymać zwrot 30% wydatków poniesionych na wspólne remonty, a nie dostali-śmy grosza. Zrobiliśmy to jednak z poczucia obowiązku, bez oczeki-wania na wdzięczność i podzięko-wania, których skądinąd nie było.

Kowalska oświata to najwięk-sza pozycja w budżecie miasta. Czy nie ma trudności i napięć z tym związanych?Dla racjonalizacji finansów kowal-skiej oświaty ważna była podjęta w 2002 roku na mój wniosek decyzja Rady Miasta o utworzeniu Inspek-toratu Edukacji i Sportu w miejsce dotychczasowego Zespołu Ekono-miczno-Administracyjnego Oświa-ty. Inspektorat przejął wszystkie kompetencje samorządu związane z finansowaniem oświaty i zarządza-niem obiektami szkolnymi. Pozwo-liło to na pełne oddzielenie spraw administracyjnych od procesu na-uczania, dzięki czemu dyrektorzy szkół i przedszkola oraz Rady Pe-dagogiczne mogą się koncentrować teraz wyłącznie na dydaktyce. Szef Inspektoratu, Pan Wacław Duniec, to człowiek niezwykle doświadczo-ny, kompetentny i lojalny. Poprawił szereg rzeczy, które tego pilnie wy-magały. Dla uświadomienia wagi

oświaty dla budżetu miasta chcę podkreślić, że jest to jego zdecydo-wanie największy wydatek, stano-wiący 40% wszystkich wydatków miasta. Przy rocznym budżecie Ko-wala wynoszącym 8 mln zł, koszty oświaty to kwota około 3,3 mln zł. W tej kwocie płace i ich pochodne stanowią zdecydowanie największą część. W roku bieżącym jest to suma 2,3 mln zł. Z wyjątkiem 2004 roku, kiedy to nie wiedzieć czemu, obni-żono nam ministerialną subwen-cję oświatową, nie mieliśmy dotąd większych kłopotów z regulowaniem nauczycielskich pensji, ale takie problemy w najbliższej przyszłości mogą się pojawić. Przede wszystkim za sprawą niżu demograficznego, który nas również dotyka. Dość po-wiedzieć, że w ciągu ostatnich czte-rech lat liczba oddziałów w Szkole Podstawowej zmniejszyła się z 17 do 14 i dalej będzie się zmniejszać. Oznacza to, że mniejsza będzie sub-wencja oświatowa, bo ta jest wprost uzależniona od liczby uczniów. Musimy więc porozumieć się z na-uczycielami, aby znaleźć wyjście z tej trudnej sytuacji, bo jak będzie mniej uczniów, to i pracy, siłą rze-czy, będzie mniej. Zwolnień z pracy jednak nie przewiduję, bo część pe-dagogów może przejść na emerytu-rę. Jako odpowiedzialny za finanse miasta nie mogę zgodzić się na to, co już mi proponowano, aby dzielić klasy na mniejsze, bo i tak liczba uczniów, w oddziałach jest dużo mniejsza niż przed kilkoma laty. Obecnie na jedną klasę przypada średnio 26 uczniów. Ja wiem, że to dobrze brzmi, kiedy się słyszy, że jak uczniów będzie mniej w klasach, to będzie wyższy poziom nauczania. To nie jest jednak do końca prawda, bo nie ja jeden znam takie szkoły, od podstawowych do liceów włącz-nie, gdzie liczebność klas jest taka sama lub wyższa niż u nas, a wyni-ki nauczania znacząco lepsze. Dla przykładu: w wiodących włocław-skich liceach, gdzie uczy się wielu absolwentów naszego gimnazjum w klasach jest 30 i więcej uczniów, a mimo to nie stanowi to prze-szkody w dostaniu się na bezpłat-ne państwowe studia, z medycyną włącznie. Podkreślam to, bo wiem, że nie ma możliwości, aby spełnić oczekiwania, aby klasy liczyły po 18 uczniów. Co prawda, byłoby wtedy więcej pracy dla pedagogów, tylko

skąd wziąć na to pieniądze?! Wyrażenie zgody na to, aby np. z jednej klasy pierwszej szkoły podstawowej zrobić dwie, ozna-cza, że przez 9 lat pobytu tylko tej jednej klasy w naszych szkołach, najpierw w szkole podstawowej, a potem w gimnazjum, trzeba byłoby wydać dodatkowo w tym czasie z budżetu miasta około 800–900 tys. zł. Skąd takie wy-liczenie? Z prostego dzielenia. Jeśli tegoroczny budżet oświaty to 3,3 mln zł, a wszystkich od-działów wraz z przedszkolem mamy 27, to wystarczy podzielić nakłady na oświatę przez ilość oddziałów i wyjdzie z tego, że roczny koszt utrzymania jednej klasy to ponad 100 tys. zł. Jak mało kto zdaję sobie sprawę z tego, że budżecie miasta nie uda się znaleźć więcej pieniędzy na oświatę. Chyba, że kosztem opieki społecznej czy inwestycji komunalnych, ale to niedopusz-czalne, bo budżet miasta jest dla wszystkich mieszkańców i musi starczyć na wszystkie potrzeby Kowala. Ja bardzo szanuję na-uczycieli, jestem świadom wagi oświaty dla przyszłości młodych mieszkańców Kowala. Na miarę naszych finansowych możliwo-ści, oprócz tego, co obowiąz-kowe staramy się finansować dodatkowo zajęcia pozalekcyj-ne, tak potrzebne dla rozwoju dzieci i młodzieży wycieczki, a także wakacyjny wypoczynek. Wiedząc, że jest taka potrzeba, zgodziłem się też na zatrudnienie logopedy. Najbardziej zauważal-nym dla wszystkich potwierdze-niem troski władz miasta o na-szą oświatę jest przede wszystkim obecny stan szkoły. To prawdzi-wy powód do satysfakcji, jeśli się pamięta, jaka była przed przeję-ciem przez samorząd. Dlatego też mam nadzieję, że zyskam zrozumienie dla swoich racji, a de facto – racji budżetu mia-sta, który jest taki, jaki jest. Chcę wierzyć, że widoczne w ostatnim czasie, znacznie większe niż do tej pory, polityczne zaangażowa-nie grupy nauczycieli, nie wynika z chęci zapewnienia uprzywile-jowanej pozycji tej, tak ważnej i potrzebnej grupy zawodowej, w budżecie miasta. Mówię o tym dlatego, bo w mijającej kadencji


wę krytego basenu. Bo dziś miasto, podobnie, jak każdy mieszkaniec teoretycznie może pobudować lub kupić wszystko. Pojawia się tylko odwieczny problem: skąd brać na to pieniądze? Mówiąc o tym chcę zapewnić, że zobowiązania finan-sowe miasta pozostaje pod pełną kontrolą. Ja nie jestem jednokaden-cyjny burmistrz, więc dobrze wiem, że jeśli, chcąc zyskać tani poklask, wybuduję coś nawet i bardzo efek-townego, ale za cenę dużego zadłu-żenia miasta, to zamknę możliwości inwestowania na przyszłość sobie lub mojemu następcy. Trzeba być jednak świadomym, że dziś kiedy pojawiły się duże dotacje unijne działalność inwestycyjna samorzą-du bez udziału pożyczek, kredytów czy obligacji jest praktycznie nie-możliwa. Pożyczki mają jednak to do siebie, że trzeba je oddawać. Więc jeśli się je zaciąga, to muszą być one przeznaczane tylko na stra-tegiczne dla rozwoju miasta inwe-stycje, a więc na takie, które rozwią-zują jego najważniejsze problemy. Myślę tu w pierwszej kolejności o oczyszczalni ścieków.

Starania o obwodnicę, moderni-zacja szkoły to nie jedyne pola działania samorządu w mijają-cej kadencji. O co jeszcze wzbo-gaciło się miasto?Wraz z radnymi Rady Miejskiej, z którymi miałem zaszczyt zgodnie współpracować, staraliśmy się za-pewnić miastu wielokierunkowy, stabilny rozwój we wszystkich dzie-dzinach. Mówiłem już, że poprawił się stan dróg miejskich, przybyło nowych parkingów i chodników – po modernizacji chodnika w ul. Konopnickiej w Kowalu nie ma dziś metra kwadratowego chod-nika z czasów PRL-u. Pod tym względem nie boję się porównań z jakimkolwiek innym miastem czy miasteczkiem. Oprócz chod-ników bardzo dbamy o stan dróg. Pozwolę sobie zauważyć, że chyba tylko w Kowalu zaledwie 2% miesz-kańców nie ma dostępu do twardej, asfaltowej, bądź betonowej drogi. Znam takie miasta i miejscowości, gdzie wskaźnik ten jest o wiele, wiele gorszy. Cztery lata temu obiecywa-łem budowę dwóch–trzech parkin-gów, a udało się znacznie więcej. Przybyło łącznie 88 nowych miejsc parkingowych, z tego 50 w ulicy Dobrzyńskiej. Mam nadzieję, że nie tylko piłkarze i kibice odnoto-wali korzystne zmiany na stadionie – myślę tu o kompleksowym remon-cie szatni i magazynów klubowych, wraz z nowym, wielospadowym da-chem z blachodachówki w miejsce stropodachu. Wykonaliśmy ponad-to nową, treningową płytę boiska, a główną poddaliśmy renowacji. Rozwiązaliśmy na początku kaden-cji bardzo trudny problem nowej siedziby komisariatu policji, doko-nując przy okazji kompleksowego

remontu całego budynku przy ul. Matejki, w którym obecnie, obok biblioteki, komisariat się znajduje. Od połowy bieżącego roku pracuje w nim kilku poli-cjantów więcej, a to z racji likwi-dacji posterunku w Baruchowie. Zwiększył się, co prawda teren, za który nasza policja odpowiada, ale więcej policjantów w Kowa-lu to większe bezpieczeństwo dla mieszkańców. Z myślą o bezpie-czeństwie rozpoczęliśmy budowę systemu monitoringu, który obej-muje dziś obiekty szkolne przy ul. Piwnej, Urząd Miasta, stację uzdatniania wody oraz dworzec. Chcąc ograniczyć pole działania piratów drogowych zamontowa-liśmy 17 progów zwalniających we wszystkich newralgicznych częściach miasta. Choć tego nie planowaliśmy, ale udało się też w 100% zmodernizować, a w czę-ści także rozbudować, oświetlenie wszystkich ulic. Kowal wieczorem wygląda naprawdę bardzo ładnie. Zmienił także swoje oblicze budy-nek Urzędu Miasta. Choć tego nie widać na zewnątrz, bardzo ważna dla wszystkich mieszkańców jest kompleksowa modernizacja sta-cji uzdatniania wody. Udało się również wybudować ponad 2 km nowego wodociągu i podnieść ciś-nienie wody w sieci, m.in. poprzez wybudowanie – z udziałem środ-ków unijnych – wodociągu w ul. Zielonej, spinającego całą sieć położoną pomiędzy ul. Wojska Polskiego i Konopnickiej. Przy tej okazji wyłączyliśmy z eksploatacji kilkaset metrów starego wodocią-gu z rur cementowo-azbestowych. Wybudowaliśmy także grubo ponad 3 km nowej kanalizacji sanitarnej, z czego 2 km w ulicy Polnej. Ta ostatnia, ważna dla rozwoju tej części miasta, inwesty-cja została także dofinansowana przez Unię Europejską. Dla roz-woju miasta ważne było uchwa-lenie nowego planu zagospodaro-wania przestrzennego osiedla „Na Górce” i częściowe jego uzbroje-nie w podziemne media. Do bi-lansu kadencji dołożyłbym także dokumentację oczyszczalni ście-ków i opracowaną we współpra-cy z powiatem dokumentację hali sportowej.

Czy były w tej kadencji także i niepowodzenia?Samorząd to ciągłe zmaganie się z rzeczywistością, często z nieży-ciowymi przepisami, z niedostat-kiem środków, a czasem także z nieżyczliwymi, rzucającymi kłody pod nogi, ludźmi. Z po-wodów powszechnie znanych nie udało się rozwiązać problemu rozbudowy cmentarza, na czym, także miastu, bardzo zależy, cze-go potwierdzeniem niech będzie, że w wyniku porozumienia prze-kazaliśmy parafii na ten cel tro-

po raz pierwszy pojawiły się spory na tle, ogólnie rzecz biorąc, rosz-czeń płacowych. Powtórzę tu zna-ne porzekadło: tak krawiec kraje, jak materii staje. A tak przy oka-zji, nie wszyscy mieszkańcy o tym wiedzą, że samorząd miasta, jeszcze zanim pomyślało o tym Ministerstwo Edukacji, wprowa-dził nauczanie języków obcych od pierwszej klasy szkoły podsta-wowej, mimo, że nie jest to dla nas obowiązkowe. W sprawach finansowych trzeba rozróżniać re-alia od propagandy, choćby ona najlepiej brzmiała dla ucha.

Skoro jesteśmy przy budżecie. Powiedział Pan, że oświata to jego najważniejsza część, ale to jednak nie jego całość. Poproszę o kontynuację wy-powiedzi na temat finansów miasta, w jakiej znajdują się kondycji?Bardzo dziękuję za to pytanie. Mimo tego, że w Informato-rze bardzo często pojawiają się wiadomości na temat naszego budżetu, to odnoszę wrażenie, że nie docierają one do większości mieszkańców, a przecież zarzą-dzanie, czy to miastem czy do-mem, to w gruncie rzeczy to samo. Z jednej strony są dochody, a z drugiej wydatki, różnica polega tylko na skali. Zawsze trzeba pil-nie baczyć, aby nie splajtować, co stało się w dwóch gminach w na-szym województwie, gdzie w wyni-ku krachu finansów rozwiązano samorząd, wprowadzając w jego miejsce komisarza rządowego, który nie zajmuje się rozwojem gminy, tylko sprawami bieżący-mi. Budżet Kowala dziś to kwota 8 mln zł. Dochody w 85% po-chodzą z Ministerstwa Finansów, bądź od Wojewody. Tylko 15% budżetu to dochody własne, czyli wpłaty od mieszkańców, przede wszystkim w postaci podatków i opłat. I to jest faktyczny, finanso-wy zakres samorządności, bo mi-nisterialne subwencje, a zwłasz-cza dotacje mają ściśle określony cel i na ich wydatkowanie samo-rząd nie ma praktycznie wpływu. Mówiąc o wydatkach, oprócz oświaty, są to przede wszystkim środki na opiekę społeczną, a od niedawna także na świadczenia rodzinne, administrację, bieżące funkcjonowanie miasta, w tym np. remonty, zimowe odśnieża-nie i oświetlenie ulic oraz kulturę, sport i ochronę przeciwpożarową. Bardzo żałuję, że po opłaceniu wszystkich bieżących wydatków miasta pozostaje zaledwie ok. 500 tys. zł rocznie na inwestycje i remonty. W porównaniu do wielu samorządów to bardzo mało. W skali czteroletniej kadencji jest to więc 2 mln zł. Teoretycznie moż-na tę kwotę zwiększyć nawet do 8 mln zł, np. poprzez pozyskanie

dotacji unijnych. Trzy wykonane w mijającej kadencji duże inwesty-cje, w tym przebudowa ulicy Do-brzyńskiej, pokazują, że umiemy to robić. To jednak teoria, że wszyst-kie wolne środki można wykorzy-stać w ten sposób. Bo nawet gdyby ktoś chciał tak zrobić, to musiałby zrezygnować z organizacji prac in-westycyjno-remontowych prowa-dzonych sposobem gospodarczym: w postaci robót publicznych, prac społecznie użytecznych i interwen-cyjnych. A przecież w ten sposób od lat z powodzeniem budujemy chodniki, parkingi, a ostatnio także wodociągi, kanalizację i mniejsze drogi. To nasza kowalska specjal-ność, choć także i dla mnie osobi-ście jest to bardzo absorbujące, bo oprócz tego, że jestem burmistrzem, muszę być także szefem firmy bu-dowlanej. Z tego, co wiem, żadna gmina nie wykonuje tyle prac we własnym zakresie, co my. Twierdzę jednak, że jest to najtańsza z metod prowadzenia inwestycji (jej koszt to tylko materiał), a przy okazji bardzo ważna społecznie, bo modernizu-jąc miasto sensownie pomagamy jego najbardziej potrzebującym mieszkańcom, otrzymując przy okazji dotacje do wynagrodzeń. Za słuszną uważam więc politykę, aby we własnym zakresie robić to, co możliwe, natomiast systemem zle-conym prowadzić tylko prace wy-magające specjalistycznego sprzętu i wiedzy, zwłaszcza duże inwestycje (np. oczyszczalnia ścieków), w tym w szczególności z udziałem środków unijnych, których zgodnie z prawem nie możemy wykonać sposobem go-spodarczym. Dla zobrazowania, że jest to dla miasta korzystne, podam, że inwestując w bieżącej kadencji w roboty publiczne kwotę 1,5 mln zło-tych wzbogaciliśmy majątek miasta (drogi, chodniki, parkingi, wodocią-gi i kanalizacja) o ok.5 mln złotych. Jeśli do kwoty tej dodać inwestycje i remonty przeprowadzone w syste-mie zleconym można powiedzieć, że majątek miasta powiększył się w ostatnich czterech latach o 8 mln zł. A, że zwykłem mieszkańcom mó-wić całą prawdę – mimo tego, że mnie o to nikt nie pyta – nie mogę przemilczeć, że z tytułu inwestycji zrealizowanych w ostatniej kaden-cji zadłużenie miasta zwiększyło się z 200 tys. zł – na początku kaden-cji – do 700 tys. zł obecnie, przede wszystkim z powodu konieczności dofinansowywania przez miasto, prowadzonych przez nas inwesty-cji z udziałem środków unijnych. W stosunku do innych samorządów nie jest to dużo, ale jest. Maksymal-ny, dopuszczalny prawem poziom zadłużenia, na jaki możemy sobie pozwolić to kwota prawie 5 mln, czyli 60% rocznego budżetu. Po przekroczeniu tego limitu w miej-sce samorządu przychodzi rządowy komisarz. I nie wolno o tym zapo-minać, jeśli obiecuje się np. budo-


chę gruntów zakupionych przez miasto, otrzymując w zamian grunty w ul. Dobrzyńskiej, które wykorzystaliśmy do budowy par-kingów. Z prezentowanych czte-ry lata temu planów nie udało się przekazać za 20% wartości stanowiących własność miasta działek położonych w nowym osiedlu mieszkaniowym „Na Górce”. Uchwałę Rady Miasta w tej sprawie, jako niezgodną z prawem, uchylił Wojewoda. Chodziło o to, że my propono-waliśmy tylko upusty dla naszych mieszkańców, a Wojewoda uznał, że jest to dyskryminowanie osób spoza Kowala. Jednak ci, którzy kupili od miasta działki budow-lane na tym osiedlu, są wygrani. Kupili je bowiem tylko za 5–6 tys. zł, a dziś są warte o wiele więcej. Nie wykonaliśmy też obiecane-go utwardzenia ul. Poprzecznej i nowej drogi łączącej kościół z ul. Konopnickiej. Brakło na to pieniędzy, ale przede wszystkim okazało się, że w wyniku budowy obwodnicy ulica Poprzeczna zo-stanie zrobiona na koszt państwa, a trasa konduktów pogrzebowych na cmentarz stanie się bezpieczna, bowiem na odcinku od kościoła do cmentarza ul. Kazimierza Wielkiego stanie się już wkrótce o wiele bardziej spokojna. Jed-nak w miejsce tego zrobiliśmy o wiele więcej innych rzeczy, niż to wynikało z deklaracji wybor-czych sprzed czterech lat. Łatwo to sprawdzić porównując nasze wyborcze obietnice z bilansem kadencji.

A co z rozwojem przedsiębior-czości w Kowalu? Co z nowy-mi miejscami pracy? Samorząd nie tworzy bezpośrednio nowych miejsc pracy. To nie jest jego rola. Tworzy natomiast kli-mat i warunki dla rozwoju przed-siębiorczości, poprzez dbałość o infrastrukturę miasta, uzbrajanie terenu i ewentualne ulgi w podatku od nieruchomości. Te ostatnie zo-stały wprowadzone w tej kadencji dla wszystkich inwestorów, którzy rozbudowują lub budują w Kowa-lu nowe obiekty związane z dzia-łalnością gospodarczą. Ulgi takie są na trzy lata. Nie ma żadnych obwarowań, z wyjątkiem tego, że nie dotyczą one sklepów wielko-powierzchniowych, bo o takie w Kowalu nie zabiegamy. Przedsię-biorczość kowalska jest, generalnie rzecz ujmując, w dobrej kondycji. Większość istniejących zakładów rozwija swoją działalność i zwięk-sza zatrudnienie. Coraz lepiej wy-glądają kowalskie placówki han-dlowo-usługowe. Na skalę powiatu Kowal stał się potentatem w zakre-sie świadczenia usług medycznych. Mamy w mieście trzy niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, dwie apteki, Dom Pomocy Społecznej,

podstację pogotowia ratunkowego. To prawda, że stało się to głównie za sprawą prywatnych inwestorów, ale także dzięki przyzwoleniu i poparciu władz miejskich. Inne gminy nie po-szły w tym kierunku, co my i same prowadzą ośrodki zdrowia. Nasza po-lityka przyczyniła się do tego, że miesz-kańcy mają bardzo dobrą, bezpłatną opiekę medyczną, do której budżet miasta nie musi dopłacać. Co zaś się tyczy budowy nowych, dużych zakła-dów, to takie próby podejmowaliśmy, ale bez pozytywnych rezultatów. Dziś nowe, duże firmy tworzy się głównie w specjalnych strefach ekonomicznych, gdzie inwestorzy otrzymują takie ulgi, jakich żaden samorząd nie może im dać, lub w pobliżu wielkich miast, gdzie jest wykwalifikowana kadra różnych specjalności. Wydawało się niedawno, że zainwestuje w Kowalu duża zachodnioniemiecka firma Kre-isel, produkująca materiały budow-lane. Prezes jej polskiego oddziału to absolwent naszego LO, mój dobry znajomy. Była wola z obu stron, dwie wizyty studialne w Kowalu, z których wyniknęło przekonanie, że w Kowa-lu, na jego niewielkim obszarze, brak jest możliwości na uruchomienie dużej, przemysłowej produkcji. Na to potrzeba wielu hektarów wolnych gruntów, których w mieście nie ma. W przypadku firmy Kreisel okazało się, że potrzebują nie tylko 4 ha w jed-nym kawałku, ale także przyzwolenia władz i zgody mieszkańców na to, aby codziennie do zakładu mogło wjeż-dżać i wyjeżdżać 200–300 tirów. Ow-szem 30–40 osób miałoby pracę przy produkcji kleju do glazury, ale miasto cierpiałoby także z powodu zapyle-nia. Z punktu widzenia inwestora nie bez znaczenia był fakt, że Kowal jest położony na bardzo dobrych grun-tach, a to oznacza, że wyłączenie 4 ha z produkcji rolnej to wydatek rzędu 1 mln zł. W rezultacie Kreisler nie zainwestuje w Kowalu, a w Lu-bieniu Kuj., gdzie gmina dostała na własność od skarbu państwa 150 ha gruntów wyłączonych z produkcji rolnej i to w jednym kawałku. Mam tu na myśli tereny po byłym lotnisku. Myśląc więc na serio, a nie propa-gandowo, o inwestycjach w Kowalu trzeba, moim zdaniem, stawiać na wszelkiego rodzaju, ekologicznie czy-ste usługi i na prężnie rozwijające się budownictwo domów jednorodzin-nych. Nowe firmy usługowe to wzrost znaczenia Kowala. Nowe domy - to także praca dla wielu ludzi, którzy je budują i urządzają. Nowi mieszkań-cy, a są to zwykle ludzie, którzy sobie radzą w życiu, to nowi klienci skle-pów, placówek usługowych, to więcej dzieci w szkołach, pacjentów naszej służby zdrowia, itp.

Co w mijającej kadencji zosta-ło zrobione dla kultury i sportu w naszym mieście?To bardzo ważne dziedziny życia, bo wpływają na klimat społeczny mia-sta, a ten generalnie oceniam jako

bardzo dobry. Wpływa na to nace-chowana troską o Kowal działalność Rady Miejskiej i jej Komisji oraz licznych organizacji społecznych, które są miastu bardzo potrzebne. Dla tych ostatnich staramy się two-rzyć dobre warunki lokalowe. Niech tego potwierdzeniem będzie oddana w tej kadencji naszym seniorom i działaczom PCK okazała i funkcjo-nalna świetlica na dworcu. Wielkim sukcesem Kowala było wywalczenie przez naszych strażaków w 2004 r. mi-strzostwa województwa w sportach pożarniczych. Mówiłem, już o tym, że z myślą o naszym środowisku sporto-wym wykonaliśmy prace na stadionie, który otrzymał imię Kazimierza Gór-skiego, za osobistą zgodą i z udziałem nieodżałowanego Pana Kazimierza. Najlepszym potwierdzeniem renomy naszego stadionu było powierzenie nam w 2005 r. organizacji pierwszego w historii miasta meczu międzypań-stwowego pomiędzy młodzieżowymi reprezentacjami Polski i Malezji. Wraz z kibicami cieszę się z tego, że nasza drużyna seniorów trzeci sezon bardzo dobrze gra w piątej lidze, że – po utworzeniu drużyny trampkarzy – zwiększyła się z dwóch do trzech liczba drużyn piłkarskich występują-cych w rozgrywkach organizowanych przez OZPN. Oznacza to także, że piłkę nożną uprawia w Kowalu 90 młodych ludzi. Dla integracji społecz-ności miasta bardzo ważne są również trzy imprezy kulturalno – rekreacyjne, które co roku organizujemy w porze letniej na stadionie. A że kultura niejedno ma imię, od 5 lat, wraz z Towarzystwem Miłośników Kowala, organizujemy Ogólnopolski Kon-kurs Poetycki dla Dzieci i Młodzieży KUJAWY. Finansujemy też działal-ność orkiestry dętej, a w części także i Kapeli spod Kowala. Pomagamy wydawać książki związane z naszym miastem, najbardziej cieszę się oczy-wiście z bardzo ważnego wydawni-ctwa, jakim jest „Kazimierz Wielki oraz niepospolici z Kowala i okolic ” oraz z odbytej w bieżącym roku sesji naukowej o historii naszego miasta – od czasów najdawniejszych do współczesności. Dzięki uprzejmości Jana Nowickiego i Marty Meszaros, ukończone zostały zdjęcia do promo-cyjnego filmu o odwiedzinach króla Kazimierza Wielkiego w Kowalu. Zdjęcia są już po montażu, potrzeb-ny jest tylko czas p. Nowickiego, aby nagrać bardzo ważną dla tego filmu narrację króla. Częścią naszej histo-rii jest pamięć o kowalskich ofiarach holocaustu. Z myślą o tym zorgani-zowaliśmy wystawę, którą odwiedziło szereg ważnych osób, w tym ambasa-dor Izraela Szewach Weiss. Pamięta-jąc o swoich najbardziej zasłużonych rodakach Rada Miasta honoruje ich tytułem Honorowy Obywatel i Za-służony dla Miasta Kowala. W tym kontekście szczególnie mocno pod-kreślić należy ostatnie, bardzo ważne uroczystości związane z ogłoszeniem bł. ks. Dominika Jędrzejewskiego pa-

tronem miasta. Cieszy mnie rów-nież, że dwa razy w ostatnim czasie Kowal był prezentowany na antenie radiowej, w tym ogólnopolskiego radia BIS.

Panie burmistrzu, być burmi-strzem dla Pana to…To starać się być użytecznym dla mieszkańców, nie po to, by nimi rządzić, ale po to, by na miarę możliwości, rozwiązywać ich problemy, to ciągle dążyć do po-prawy naszego małego świata, po to, by życie w nim uczynić łatwiej-szym i przyjemniejszym, a samo miasto – piękniejszym. Być bur-mistrzem to mieć ciągle krytyczny stosunek do siebie i do już osiąg-niętych efektów, i to nawet wtedy, jeśli udało się coś ważnego dla miasta zrobić, bo nie wolno osia-dać na przysłowiowych laurach. Burmistrz to nie tylko zaszczyt-ny urząd. To przede wszystkim ciężka, często stresująca praca, zwłaszcza wtedy, gdy przycho-dzi rozwiązywać najtrudniejsze problemy mieszkańców miasta, zwłaszcza te związane z pracą, czy mieszkaniem. Pomimo tego, że mam pełną świadomość tego, że wszystkich tego rodzaju proble-mów nigdy nie uda się rozwiązać, a wszystkich, nawet najsłuszniej-szych potrzeb zaspokoić, to mimo to bezradność w takich sytua-cjach bardzo doskwiera. Ale być burmistrzem to mieć także wielką satysfakcję z osobistego udziału w tych wszystkich pozytywnych zmianach, które zaszły i zacho-dzą w naszym mieście. Korzysta-jąc więc z okazji chciałbym ser-decznie podziękować wszystkim mieszkańcom dbającym w swo-im zakresie o Kowal, wszystkim działaczom społecznym, w tym zwłaszcza radnym Rady Miasta – za zgodną współpracę, moim stałym pracownikom, ale także pracownikom z robót publicz-nych, dzięki pracy których Ko-wal jest dziś taki, jaki jest, a jest dużo lepszy i ładniejszy niż był. Dziękuję także odwiedzającym Kowal naszym byłym mieszkań-com, których listy, słowa i oceny niejednokrotnie upewniały mnie w słuszności naszych dążeń. Za nami wiele wykonanej pracy. Przed nami jednak jeszcze więcej, bo budowa miasta to praca, która się nigdy nie kończy…

Dziękuję za rozmowę

RozmawiałKarol Bednarek


GOSPODARKA MIASTA W KADENCJI 2002–2006

ZAKOŃCZENIE PRZYGOTOWAŃ DO

BUDOWY OBWODNICY DROGI NR 1

PODPISANIE UMOWY W SPRAWIE PRZYSTĄPIENIA DO

GAZYFIKACJI MIASTA KOWALA

I. OŚWIATA

♦ Kompleksowa termomoderni-zacja całego obiektu, w tym:– docieplenie stropoda-

chów wełną mineralną i

pokrycie ich papą termoz-grzewalną,

– remont i docieplenie fun-damentów w południowym skrzydle szkoły, wraz z re-montem szatni , korytarzy i klasopracowni znajdujących się w piwnicach,

– docieplenie ścian całości obiektu wraz z montażem blachodachówki na ostatniej kondygnacji,

♦ inne prace w szkole:– przebudowa wejścia do gim-

nazjum,– montaż nowych rynien i rur

spustowych w całym obiek-cie,

– rozbudowa kanalizacji desz-czowej wokół szkoły,

– wymiana przyłączy kanaliza-cji sanitarnej,

– w dużej sali gimnastycznej: wymiana instalacji elek-trycznej i oświetlenia, mon-taż mechanicznej wentylacji, wyrównanie tynków i malo-wanie ścian,

– wykonanie remontu głów-nej instalacji elektrycznej w całym obiekcie (wymiana przewodów , tablic i zabez-pieczeń),

– malowanie przedszkola i innych pomieszczeń szkol-nych,

– montaż systemu kamer monitorujących szkołę na zewnątrz,

♦ pozostałe działania samorzą-du na rzecz szkoły:– zmiana systemu zarządza-

nia oświatą polegająca na likwidacji Zespołu Ekono-miczno-Administracyjne-go Oświaty i zastąpieniu go Inspektoratem Edu-kacji i Sportu UM Kowal – poza procesem naucza-nia, na który samorząd z mocy prawa nie ma wpły-wu, Inspektorat przejął wszystkie kompetencje samorządu związane z or-

Kompleks szkolny przy ul. Piwnej przed i po kompleksowej modernizacji


ganizacją i finansowaniem oświaty oraz zarządzaniem obiektami szkolnymi,

– dofinansowywanie z bu-dżetu miasta wycieczek krajoznawczych oraz wypoczynku dla dzieci w okresie ferii i wakacji – na ten cel były również wykorzystane środki po-chodzące z organizowa-nych corocznie w okresie karnawału przez Radę Rodziców Szkolnych Ba-lów Dobroczynnych oraz prowizje od ubezpieczeń dzieci w PZU,

– oraz zakup zeszytów i przyborów szkolnych oraz wydawanie ponad 150 dar-mowych posiłków dziennie dla dzieci z najuboższych rodzin,

– wprowadzono bezpłatne wy-pożyczanie podręczników dla dzieci z najuboższych rodzin oraz wydawanie po-nad 200 bezpłatnych posił-

ków dziennie(podręczniki od roku szkolnego 2001/2002; posiłki -cała kadencja),

– uruchomiono bezpłatne zaję-cia pozalekcyjne w zakresie poznawania komputerów i Internetu dla wszystkich chętnych dzieci i młodzie-ży,

II. ULICE, CHODNIKI, PARKINGI

♦ Kompleksowa modernizacja ulicy Dobrzyńskiej: asfaltowa jezdnia, chodnik, parkingi i ścieżka rowerowa – inwestycja współfinansowana przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regio-nalnego i budżet państwa w ramach Zintegrowanego Pro-gramu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego,

♦ w ramach robót publicznych wykonano:

– 230-metrowy odcinek ul. Grodzkiej z nawierzchnią z kostki brukowej

– pieszojezdnie z kostki bru-kowej w ulicach Reymon-ta, Grodzkiej i Bankowej (odcinki pomiędzy ulicami Jagiełły i Traugutta) oraz pomiędzy pomiędzy ulicami Mickiewicza i Kilińskiego

– chodniki: w części ulicy Pił-sudskiego (po zachodniej stronie drogi Nr 1), Jagiełły, Konopnickiej, Młynarskiej, we współpracy z Dyrekcją Dróg Wojewódzkich za-kończono budowę chodni-ka w ul. Wojska Polskiego – odcinek od Zielonej do Olkopu,

– parkingi w ulicach: Matej-ki, Mickiewicza, w okolicach dworca, Zespołu Szkół, biblioteki i policji oraz w sąsiedztwie kwater żołnier-skich na cmentarzu

– karczowanie pasa drogo-wego ulicy Leśnej (tzw. Węglówka),

♦ remonty dróg miejskich w tym:– metodą powierzchniowe-

go utrwalenia nawierzchni jezdni w ulicach: Grodz-kiej, Traugutta,

– remont asfaltowej na-wierzchni w ul. Młynarskiej i remonty cząstkowe w in-nych ulicach miejskich

– wykonanie prac ziemnych związanych z budową bu-dowy ul. Okrężnej

♦ modernizacja oświetlenia we wszystkich ulicach miasta, w wyniku której zwiększono o połowę ilość lamp, bez wzro-stu poboru mocy, wybudowa-no również nowe oświetlenie w ul. Zielonej i w końcowej części ul. Dobiegniewskiej

♦ ponadto staraniem władz miasta:– Dyrekcja Dróg Wojewódz-

kich w Bydgoszczy konty-

Kompleks szkolny przy ul. Piwnej przed i po kompleksowej modernizacji


nuowała wieloletnie prace związane z modernizacją jezdni i chodników w ul. Tylickiego,

– w latach 2004–2006 Gene-ralna Dyrekcja Dróg Kra-jowych i Autostrad Oddział w Bydgoszczy wykonała ponad 600 mb nowego dy-wanika asfaltowego jezdni drogi krajowej Nr 1 – od kościoła do skrzyżowania z ul. Piłsudskiego,

– Powiatowy Zarząd Dróg pokrył nowym dywanikiem ok. 400 mb ulicy Dobieg-niewskiej

III. GOSPODARKA KOMUNALNA

♦ Stacja uzdatniania wody, wo-dociągi kanalizacja:

♦ Zakończenie modernizacji stacji uzdatniania wody, po-przez automatyzację procesu

uzdatniania, co znacząco po-prawiło jakość wody, a także budowę zbiornika retencyjne-go do magazynowania wody na wypadek awarii,

♦ budowa nowych odcinków wo-dociągu: – 1260 mb wodociągu w ulicy

Zielonej, metodą bezwy-kopową (tzw. przewiertu sterowanego) i Okrężnej – budowa połączona była z wyłączeniem z eksploatacji kilkuset metrów rur cemen-towo-azbestowych na odcin-ku od bloków do piekarni – inwestycja z udziałem środków unijnych,

– 400 mb wodociągu w ul. Pol-nej,

– siłami ZGKiM - 800 metrów sieci na nowo powstającym osiedlu mieszkaniowym „Na Górce”,

♦ kanalizacja sanitarna w ulicach:– około 2 km kanalizacji sani-

tarnej w ul. Polnej – pierw-

sza w Kowalu inwestycja przy udziale środków unij-nych z funduszu SAPARD,

– 150 mb w ul. Kilińskiego i części Kołłątaja (odcinek między skrzyżowaniami z Kilińskiego i Zamkową)

– 180 mb kolektora sanitar-nego w końcowej części ul. Wojska Polskiego – odcinek od skrzyżowania z ul. Zielo-ną do Olkopu. Prace wyko-nane na koszt firmy OLKOP (miasto przekazało rury i kręgi na studnie)

– w ul. Okrężnej – 330 mb– w ul. Dobrzyńskiej - 485

mb– 120 mb w końcowej części

ul. Kazimierza Wielkiego (po wschodniej stronie) – podłączono 9 gospodarstw domowych

♦ kanalizacja deszczową w ulicach:– 150 mb – końcowy odcinek

w ul. Wojska Polskiego na koszt firmy OLKOP (miasto

przekazało rury i kręgi na studnie),

– 560 mb Dobrzyńskiej,– 100 mb Okrężnej,– 120 mb odcinka kolektora

za posesjami domów poło-żonych w części ul. Polnej w sąsiedztwie drogi Nr1

Większość prac przy budowie kanalizacji sanitarnej i deszczo-wej została wykonana sposobem gospodarczym przez ZGKiM i pracowników robót publicznych♦ remont komory napowietrza-

nia osadu oraz remont pole-tek osadowych w Miejskiej Oczyszczalni Ścieków przy ul. Dobiegniewskiej

♦ remonty budynków ADM:– wymiana pokrycia dacho-

wego w dwóch budynkach komunalnych położonych u zbiegu ul. Kazimierza Wielkiego i Placu Rejta-na z papy na blachoda-chówkę,

Siedziba Urzędu Miasta przed i po termomodernizacji

Kompleks szkolny przy ul. Piwnej w trakcie prac termomodernizacyjnych (2005 r.)

Urząd Miasta w trakcie prac remontowych


– remont elewacji wraz z wy-mianą pokrycia dachowego z papy na blachodachówkę w budynku komunalnym przy ul. Kazimierza Wiel-kiego (naprzeciwko koś-cioła)

– wymiana pokrycia dacho-wego komunalnego bu-dynku mieszkaniowego przy ul. Polnej 16 z papy na blachę trapezową,

– budowa dwóch placów zabaw dla dzieci przy ul. Kopernika i Dobiegniew-skiej

– budowa z polbruku boiska do koszykówki na osiedlu Kopernika–Zielona,

– urządzenie terenów zie-lonych przy budynkach komunalnych położonych przy ulicach: Dobiegniew-skiej, Kopernika, Zielonej i Kazimierza Wielkiego

– wybudowanie nowej pergo-li na śmieci dla bloków przy ul. Kopernika,

– uporządkowanie otoczenia, budowa stajenek, ogrodze-nia i chodnika wraz z remon-tem elewacji i malowaniem klatki schodowej komunal-nego budynku mieszkalnego przy ul. Wojska Polskiego, koło Olkopu,

– sfinansowanie wymiany 242 okien i drzwi balkono-wych oraz 31 drzwi wejścio-wych w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych,

– wykonanie obróbek bla-charskich na mieszkalnym budynku komunalnym przy ul. Dobiegniewskiej 12,

– malowanie dachu na miesz-kalnym budynku komunal-nym przy ul. Dobiegniew-skiej 14,

– malowanie elewacji na bu-dynkach komunalnych przy ul. Dobiegniewskiej 18 i 20,

Jagiełły 25, Piłsudskiego 25 i 54,

– przebudowa ogrodzenia wokół budynku przy ul. Kazimierza Wielkiego 17 (Agronomówka), oraz na placu Rejtana 10 i 11,

– wykonanie kompleksowej wymiany obróbek blachar-skich na bloku komunalnym przy ul. Kopernika 35,

– uzupełnienie tynków na budynkach przy Kopernika 35A, B, C,

– kompleksowa modernizacja hydrofornii w budynku przy Kopernika 35,

– malowanie klatek schodo-wych (Piłsudskiego 44, plac Rejtana 10,11),

– przestawienie 25 piecy kaflo-wych w budynkach ADM

IV. REMIZA I STRAŻ POŻARNA

♦ montaż wentylacji mechanicz-nej w sali głównej,

♦ pozyskano bezpłatnie trzeci wóz bojowy oraz w samochód patrolowy marki UAZ,

♦ remont pomieszczeń na wie-ży,

♦ pozyskanie 20 mundurów bojowych i specjalistycznego sprzętu, w tym aparatów tle-nowych,

♦ opracowanie dokumentacji i zakup części materiałów budowlanych do rozbudowy garażu (stal zbrojeniowa, konstrukcyjna i drewno)

V. DWORZEC

♦ pokrycie dachu papą termoz-grzewalną

♦ przebudowa wnętrza budynku – wyodrębniono poczekalnię oraz świetlicę, z której korzy-stają Klub Pracy i organizacje społeczne,

Nasadzenia zieleni przy ul. Kościuszki

Akcja nasadzeń zieleni w ul. Piłsudskiego. W kadencji 2002–2006 w różnych częściach miasta wysadzono kilkanaście tysięcy sadzonek drzew i krzewówi

Nowe sadzonki przy Zespole Szkół


♦ montaż wentylacji mechanicz-nej,

♦ zakup trzech wiat przystanko-wych dla podróżnych,

♦ budowa z kostki brukowej parkingów (30 stanowisk), chodników, zatok i dróg do-jazdowych dla autobusów,

♦ montaż nowoczesnej latarni od strony ul. Kołłątaja

♦ instalacja systemu kamer monitorujących poczekalnię, obiekt i otoczenie dworca,

♦ likwidacja starej, szpecącej trafostacji – nowa umieszczo-na została w budynku dwor-ca,

♦ remont Klubu Abstynen-ckiego „Puchatek” (nowe posadzki z płytek gresowych na powierzchni 170 m2)

♦ wykonanie podjazdu dla osób niepełnosprawnych i obłoże-nie części fundamentów i ga-zonów cegłą klinkierową

VI. STADION MIEJSKI

♦ przebudowa dachów na bu-dynkach zaplecza sportowego i świetlicy Okręgowego Związku Hodowców Gołębi Pocztowych ze stropodachu na dach wielospado-wy, kryty blachodachówką,

♦ remont ścian i posadzek we wszystkich pomieszczeniach, ze szczególnym uwzględnieniem części sanitarnej,

♦ budowa bocznego boiska tre-ningowego,

♦ renowacja murawy głównego boiska,

♦ wykonanie nowego przyłącza wodociągowego od strony ogródków działkowych,

♦ zakup urządzeń nawadniają-cych płytę główną,

♦ wykonanie obróbek blachar-skich i malowanie dachu nad trybunami,

♦ budowa bramy wjazdowej od strony ul. Dobiegniewskiej

♦ przebudowa wejścia na stadion od strony kompleksu oświato-wego,

♦ obłożenie kamieniami skarpy wzdłuż ul. Dobiegniewskiej i obsadzenie krzewami,

VII. INNE PRACE

♦ termomodernizacja siedziby Urzędu Miasta, wraz z wymia-ną stolarki okiennej, budową nowego wielospadowego dachu i podjazdu dla osób niepełno-sprawnych i kompleksowym re-montem wejścia do filii PUP,

♦ termomodernizacja budynku przy ul. Matejki 8 wraz z wy-mianą okien i drzwi, remontem sanitariatów i instalacji C.O. Od 2003 r. w budynku tym, oprócz biblioteki mieści się również komisariat policji,

♦ zakup busa marki volkswagen do przewozu 15 osób – zakup w 75% dofinansowany przez Pań-

stwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

♦ montaż 17 progów zwalniają-cych w 9 ulicach miasta,

♦ na nowym targowisku za „Agromą” od wschodniej części wykonano metalowe ogrodzenie,

♦ zieleń miejska– nasadzono nowe drzewa,

krzewy, kwiaty w parku – dokonano nasadzeń drzew

i krzewów w ulicach: Pił-sudskiego, Kołłątaja, Ma-tejki, Dobrzyńskiej, Koś-ciuszki (w tym przy bloku WSM), Zamkowej, Ka-zimierza Wielkiego, Do-biegniewskiej, Szkolnej, przy budynkach komu-nalnych położonych przy ulicach: Dobiegniewskiej, Kopernika i Zielonej, na stadionie miejskim i przy obiektach szkolnych oraz w parku miejskim,

Budynki zaplecza sportowego na Stadionie Miejskim im. Kazimierza Górskiego w Kowalu przed i po przebudowie dachów

Ulica Grodzka. Na długości 230 metrów droga gruntowa została pokryta polbrukiem. Prace w całości zostały wykonane przez pracowników zatrudnionych w ramach robót publicznych


♦ gospodarka odpadami:– przy finansowym wspar-

ciu Powiatowego Fundu-szu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Włocławku zakupiono 12 pojemnikwów do se-gregacji odpadów komu-nalnych,

– zakup nowoczesnego sa-mochodu specjalistyczne-go do wywozu nieczystości stałych marki Mercedes,

– przekazanie parafii 8 po-jemników do pergoli na śmieci przy cmentarzu – miasto wzięło na siebie obowiązek nieodpłatnego opróżniania pojemników

♦ renowacja Pomnika Wdzięcz-ności na Placu Rejtana,

♦ zorganizowanie publicznej zbiórki na pokrycie kosztów budowy nagrobka Zasłużonej dla Miasta Kowala śp. Włady-sławy Snopkowskiej,

♦ zapoczątkowanie budowy syste-mu monitoringu miasta,

♦ przebudowa na koszt miasta dwóch odcinków napowietrz-nej linii energetycznej 15 kV na osiedlu „Na Górce”,

♦ uchwalenie planu zagospodaro-wania przestrzennego osiedla mieszkaniowego „Na Górce”,

♦ w końcowej fazie znajduje się opracowanie dokumentacji technicznej nowej oczyszczalni ścieków i hali sportowej,

♦ opracowanie opinii technicznej dla sieci wodociągowej mia-sta,

♦ wykonanie dokumentacji tech-nicznej dotyczącej uzbrojenia osiedla mieszkaniowego „Na Górce” – wodociągi, kanaliza-cja, drogi,

♦ począwszy od 1 stycznia 2006 r. rozszerzenie ubezpieczenia całe-go majątku miasta oraz z tytułu odpowiedzialności cywilnej,

VIII. WYDARZENIA, KULTURA I SPORT

♦ organizowanie, co roku trady-cyjnych imprez kulturalnych i rekreacyjnych: Jarmarków Kazimierzowskich, Festynów Rodzinnych, Pikników Stra-żackich, Gali Miejskich, majó-wek w Parku Miejskim, finałów Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, szkolnych bali dobro-czynnych,

♦ cykliczna organizacja konkur-sów plastycznych i Ogólnopol-skiego Konkursu Poetyckiego dla Dzieci i Młodzieży KUJA-WY,

♦ coroczna organizacja Halowych Mistrzostw w Piłce Nożnej, a od 2004 r. Turnieju Koszykówki Ulicznej,

♦ odbyły się uroczystości 75-lecia działalności Banku Spółdziel-czego (listopad 2002 r.),

♦ zorganizowano V Wojewódz-ki Przegląd Orkiestr Dętych

Województwa Kujawsko-Po-morskiego. Organizatorami imprezy byli: Polski Związek Chórów i Orkiestr Dętych, Urząd Marszałkowski z To-runia oraz Burmistrz Kowala (czerwiec 2003 r.)

♦ współorganizacja z Gminą Kowal jubileuszu 35-lecia Ka-peli spod Kowala (czerwiec 2003 r.),

♦ w czasie czterodniowych re-kolekcji parafię św. Urszuli w Kowalu nawiedził obraz Jezu-sa Miłosiernego i relikwie św. Faustyny (kwiecień 2003 r.)

♦ zorganizowano wystawę „Ho-locaust – największa zbrodnia w historii ludzkości”. W jej podsumowaniu wziął udział ówczesny ambasador Izraela w Polsce prof. Szewach Weiss oraz bp senior Diecezji Włoc-ławskiej Bronisław Dembowski (w połowie 2003 r.),

♦ we współpracy z parafią oraz z Towarzystwem Miłośników Ko-

Kompleksowa termomodernizacja budynku Biblioteki Miejskiej. Od 2003 r. mieści się w niej również komisariat policji


wala i Okolic zorganizowano obchody 25-lecia pontyfikatu papieża Jana Pawła II (paź-dziernik 2003 r.),

♦ zorganizowano obchody jubi-leuszu 95-lecia orkiestry dę-tej OSP w Kowalu (listopad 2003 r.),

♦ w Kowalu miała miejsce po-wiatowa wystawa „Stoły wigi-lijne na Kujawach” (grudzień 2003 r.),

♦ drużyna Miejskiej Ochotniczej Straży Pożarnej w Kowalu zdo-była Mistrzostwo Województwa w zorganizowanych w Krusz-wicy Wojewódzkich Zawo-dach Sportowo-Pożarniczych woj. Kujawsko-Pomorskiego (19 czerwca 2004 r.),

♦ jubileusz 50-lecia Klubu Kuja-wianka/Kujawiak Kowal. Ho-norowy patronat nad imprezą objął Jerzy Engel (czerwiec 2004 r.),

♦ w remizie strażackiej odbyły się uroczystości 50-lecia Miejsko-

Gminnego Koła Pszczelarzy w Kowalu (lipiec 2004 r.),

♦ w Domu Pomocy Społecznej w Kowalu odbyło się otwarcie Powiatowego Środowiskowego Domu Samopomocy, którego celem jest prowadzenie zajęć wspierająco-rehabilitacyjnych dla 30 niepełnosprawnych (wrzesień 2004 r.),

♦ powstanie trzeciego Nie-publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Pawła i Agnieszki Jęcka przy ul. Piłsudskiego oraz rozwój istniejących wcześniej dwóch placówek,

♦ obchody 50-lecia istnienia KGW w Kowalu oraz 140-le-cia kół gospodyń na ziemiach polskich (maj 2005 r.),

♦ Pracowniczy Ogród Działkowy „Słonecznik” w Kowalu obcho-dził jubileusz 25-lecia powsta-nia (wrzesień 2005 r.)

♦ w remizie strażackiej odbyły się uroczystości z okazji 30-lecia ist-nienia Koła Polskiego Związku

Emerytów i Rencistów w Kowa-lu ( listopad 2005 r.)

♦ stadionowi miejskiemu w Ko-walu, z osobistym udziałem pa-trona, nadano imię Kazimierza Górskiego (lipiec 2005 r.), w tym samym roku na naszym sta-dionie został rozegrany pierw-szy w historii Kowala między-państwowy mecz piłki nożnej młodzieżowych reprezentacji Polski i Malezji (8 sierpnia 2005 r.),

♦ obchody 60-lecia Koła Tereno-wego PCK w Kowalu (grudzień 2005 r.),

♦ współorganizacja sesji nauko-wej poświęconej historii miasta (kwiecień 2006 r.),

♦ obchody 15-lecia istnienia sa-morządu miasta Kowala (maj 2006 r.)

♦ dwukrotna organizacja po-wiatowych mistrzostw sporto-wo-pożarniczych OSP (2004 i 2006),

♦ ze środków Urzędu Miasta i Urzędu Gminy wydano publi-

kację „Kazimierz Wielki oraz niepospolici z Kowala i oko-lic”,

♦ cyklicznie, co kwartał, ukazuje się Informator Kowalski – cza-sopismo samorządu miasta Ko-wala,

♦ miasto posiada na bieżąco ak-tualizowaną stronę internetową – www.kowal.eu,

♦ powstał Biuletyn Informacji Publicznej – internetowa stro-na zawierająca informacje na temat aktów prawnych wyda-wanych przez Miasto oraz jego majątku, budżetu i gospodarki finansami i mieniem komunal-nym (lipiec 2003 r.)

Kompleksowo przebudowana ulica Dobrzyńska – zadanie wykonane przy wsparciu środków Unii Europejskiej w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego

Budowa chodnika w ul. Konopnickiej. W trakcie prac wymieniono na nowy ostatni fragment chodnika wybudowanego jeszcze w czasach PRL. Obecnie w Kowalu wszystkie chodniki datują się po 1989 r.


Prace w ulicy Dobrzyńskiej Nowa nawierzchnia murawy boiska sportowego

Przebudowa stacji uzdatniania wody

Budowa chodnika w ul. Jagiełły

Metodą bezwykopową (tzw. przewiertu sterowanego) ułożono w ul. Zielonej i Okrężnej 1260 mb wodociągu. Współfinansowana przez Unię

Europejską inwestycja połączona była z wyłączeniem z eksploatacji kilkuset metrów rur cementowo-azbestowych

Budowa kanalizacji sanitarnej w ul. Polnej


Budowa parkingu przy siedzibie biblioteki i policji

Wnętrze budynku byłego dworca autobusowego. Pierwsze zdjęcie przedstawia starą poczekalnię dla podróżnych, na drugim sesja Rady Miasta podczas uroczystości proklamowania Bł. Dominika Jędrzejewskiego Patronem Kowala

Budowa chodnika w zachodniej części ul. Piłsudskiego

Budowa parkingu w ul. Matejki

Rozbudowa i modernizacja parkingu w ul. Mickiewicza

Montaż zbiornika retencyjnego o pojemności 100 m3 na stacji uzdatniania wody

Budowa 230-metrowego odcinka ul. Grodzkiej z nawierzchnią z kostki brukowej


Stadionowi Miejskiemu w Kowalu nadano imię Kazimierza Górskiego.

Na uroczystości obecny był patron obiektu (16 lipca 2003 r.)

Coroczny finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy gości w remizie strażackiej. Na zdjęciu orkiestra dęta Miejskiej OSP

pod batutą Stefana Kowalskiego

Radni Rady Miasta Kowala wraz z Burmistrzem. Kadencja 2002–2006. Od lewej stoją: Krzysztof Pasiecki, Marek

Korpusiński, Paweł Rodecki, Zdzisław Szadkowski, Eugeniusz Gołembiewski, Marek Pieńkowski, Wojciech Rudziński, Joachim Bieniek, Marek Giergielewicz, Tadeusz Pietrzak; od lewej siedzą: Kazimierz Zakrzewski, Stefan Kowalski, Janina Łazarska, Andrzej

Lewandowski, Mieczysław Piotrowski, Karol Mirowski

W podsumowaniu zorganizowanej w kompleksie szkolnym przy ul. Piwnej wystawy „Holocaust – największa zbrodnia w historii

ludzkości” wziął udział ówczesny ambasador Izraela w Polsce prof. Szewach Weiss oraz bp senior Diecezji Włocławskiej Bronisław

Dembowski. (17 czerwca 2003 r.)

W czerwcu 2004 r. kowalskie środowisko sportowe obchodziło jubileusz 50-lecia Klubu Kujawianka/Kujawiak Kowal. Honorowy

patronat nad imprezą objął Jerzy Engel

Drużyna Miejskiej Ochotniczej Straży Pożarnej w Kowalu zdobyła Mistrzostwo Województwa w zorganizowanych w Kruszwicy

Wojewódzkich Zawodach Sportowo-Pożarniczych woj. Kujawsko- -Pomorskiego (19 czerwca 2004 r.)

Druk:

INFORMATOR KOWALSKI – czasopismo samorządu Miasta Kowala. Pismo redagowane przez pracowników Urzędu Miejskiego w Kowalu. Redaktor prowadzący: Karol Bednarek, współpraca: Agnieszka Człapińska, Romana Szadkowska, Paweł Lewandowski

oraz Jadwiga Janicka i Arkadiusz Ciechalski. Kontakt: Urząd Miasta Kowala, ul. Piwna 24, 87-820 Kowal, tel. 054 2841 255. Internet: www.kowal.eu; e-mail: [email protected]

Redakcja zastrzega sobie prawo zmiany nadsyłanych tekstów. Nakład 1000 egz.Opracowanie typograficzne i łamanie: Andrzej Kierzkowski.

sp. z o.o., ul. Polna 90, 87-800 Włocławek www.biuromax24.pl

G.EN. GAZ ENERGIA S.A.

ZACZYNA GAZYFIKACJĘ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM

Miasto Kowal oraz gminy Ko-wal, Baruchowo, Lubień Kujawski, Choceń i Chodecz w połowie lip-ca br. podpisały ze spółką G.EN. GAZ ENERGIA z Poznania umo-wy w zakresie realizacji programu gazyfikacji. Nieco później także z gminą Włocławek zostało podpi-sane porozumienie gazyfikacyjne obejmujące gazyfikację południo-wej części tej gminy.

Harmonogram prac gazyfi-kacyjnych zakłada w roku 2007 etap projektowania sieci gazo-wej średniego ciśnienia na ter-nie w/w gmin. W tym okresie projektanci będą zbierali zgody od mieszkańców na zaprojekto-wanie przyłączy indywidualnie do poszczególnych gospodarstw domowych. Wyrażenie zgody na zaprojektowanie przyłącza nie pociąga za sobą żadnych skutków finansowych i nie obliguje osoby wyrażającej zgodę do podpisania późniejszej umowy przyłączenio-wej. Wyrażanie zgody na zapro-jektowanie przyłącza na etapie projektowania w późniejszym okresie inwestycji będzie upraw-niać wszystkich, którzy taką zgodę wyrazili do skorzystania z programu wsparcia propono-wanego przez G.EN. „Przyłącze

za gaz” w cenie 429 zł brutto bez względu na długość i rodzaj na-wierzchni oraz sposób wykonania przyłącza. Łatwo obliczyć, że ko-rzystając z programu, który ofe-ruje G.EN. można zaoszczędzić nawet do 80% kosztów związa-nych z budową przyłącza w sto-sunku do kosztów wynikających z obowiązującej taryfy dla paliw gazowych.

W trakcie realizacji etapu pro-jektowania sieci gazowej na terenie poszczególnych gmin Spółka pla-nuje odbyć szereg spotkań z miesz-kańcami, które mają na celu prze-kazanie szczegółowych informacji dotyczących całego procesu inwe-stycyjnego oraz możliwości zostania odbiorcą gazu ziemnego. Pierwsze takie spotkanie odbędzie się 3 li-stopada br. w remizie strażackiej o godz. 18.00.

Etap drugi budowy sieci śred-niego ciśnienia przewidziany jest na rok 2008. G.EN. planuje rozpo-cząć dystrybucję paliwa gazowego od sezonu grzewczego 2008/2009.

Gaz ziemny zasilający sieć średniego ciśnienia w Kowalu oraz gminach Kowal i Baruchowo będzie pochodził bezpośrednio z krajowego sytemu przesyłowego OGP GAZ SYSTEM S.A. (włą-

czenie w okolicach Kowala), a dla pozostałych gmin włączenie G.EN do tego sytemu nastąpi w okoli-cach Brześcia Kujawskiego. Łącz-na wartość inwestycji gazyfikacji w/w gmin wynosi ok. 43 milionów złotych. Łącznie G.EN. wybuduje około 281 kilometrów sieci gazo-wych, w tym około 9 kilometrów wysokiego ciśnienia.

Z inicjatywy burmistrza Kowa-la Eugeniusza Gołembiewskie-go przedstawiciele samorządów z Kowala i Baruchowa mieli oka-zję przekonać się naocznie, jak spółka G.EN. prowadzi działal-ność dystrybucji gazu ziemnego w praktyce. W tym celu Burmistrz Kowala oraz Wójtowie z Kowala i Baruchowa oraz Radni spotkali się najpierw z Leszkiem Dudzia-kiem burmistrzem Książa Wielko-polskiego (gmina została zgazyfi-kowana przez Spółkę w 2005 r.), a następnie z Edmundem Gep-pertem burmistrzem Grabowa nad Prosną, gdzie Spółka w bieżącym roku przeprowadziła gazyfikację miasta i terenu gminy.

G.EN. GAZ ENERGIA S.A. działa na rynku od 1991 r. Spółka eksploatuje 1900 km sieci gazo-wych. Działa w oparciu o koncesje i taryfy zatwierdzone przez Preze-

G.EN. GAZ ENERGIA S.A.Siedziba Zarządu w Poznaniu60-650 Poznań ul. Obornicka 235tel. 61 822 67 01faks.: 61 822 67 31 E-mail: [email protected]

sa Urzędu Regulacji Energetyki. Dystrybuuje gaz ziemny do ponad 11 tysięcy odbiorców w gminach na terenie 4 województw (zachod-niopomorskiego, pomorskiego, wielkopolskiego i dolnośląskie-go). Siedzibą Zarządu Spółki jest miasto Poznań. Oprócz biura w Poznaniu Spółka posiada czte-ry oddziały regionalne w Karlinie, Pucku, Twardogórze i Kaźmierzu, które pełnią rolę terenowych jed-nostek pogotowia gazowego dzia-łających przez 24 godziny na dobę przez 365 dni w roku.

Nasi Klienci mogą kontakto-wać się z nami poprzez Dorad-ców techniczno-handlowych oraz poprzez infolinię dostępną od po-niedziałku do piątku w godz. od 8.00 do 16.00.

W skład grupy kapitałowej G.EN. wchodzą spółki: G.EN. Trading zajmująca się handlem paliwami gazowymi, N.EN. Nowa Energia, której zakres działalno-ści obejmuje sprzedaż LPG i inne decentralne źródła energii oraz GAZ BUDOWA specjalizujące się w budowie rurociągów i kot-łowni. Dodatkową działalnością spółki G.EN. są usługi w zakresie wytwarzania i dystrybucji energii cieplnej.

Czasopismo Samorządu Miasta Kowala

Documents

Transcript of Czasopismo Samorządu Miasta Kowala