Co motywuje nauczycieli do innowacji? - Aktualności ... · Co motywuje nauczycieli do innowacji?...
-
Upload
hoangxuyen -
Category
Documents
-
view
216 -
download
0
Transcript of Co motywuje nauczycieli do innowacji? - Aktualności ... · Co motywuje nauczycieli do innowacji?...
Co motywuje nauczycieli do innowacji?
Dr Edyta Anna Kowalczyk-Boroń
Projekt „Stworzenie systemu motywowania do innowacyjności nauczycieli w zakresie tworzenia nowych, innowacyjnych programów, metod, technik i narzędzi nauczania” zrealizowany w latach 2010-2013 przez KO w Kielcach, współfinansowany z POKL.
Pełny opis wyników znajduje się w publikacji: A.M. Michalska, E. Kowalczyk-Boroń, System motywowania nauczycieli do innowacji. Badanie nauczycieliwojewództwa świętokrzyskiego. Część 3, Kielce 2012.
Próba badawcza
� Przedstawiciele organów prowadzących – 6 os.� Doradcy metodyczni, wizytatorzy – 6 os.� Dyrektorzy szkół – 50 os.� Nauczyciele – 295 os.
Wszystkie badane osoby mieszkają i pracują w województwie świętokrzyskim.
Metody uŜyte do badań
� Kwestionariusz ewaluacyjny dla organów prowadzących � Kwestionariusz ewaluacyjny dla doradców metodycznych,
wizytatorów � Kwestionariusz ewaluacyjny dla dyrektorów szkół� Kwestionariusz ewaluacyjny dla nauczycieli
Trudności, na jakie napotykają organy prowadzące przy wprowadzaniu zmian w placówkach oświatowych
� Konsultacje ze związkami zawodowymi.� Interpretacja prawa oświatowego.� Wprowadzanie regulaminu motywowania nauczycieli oraz
określenia wysokości dodatku motywacyjnego.
Za co nagradzać nauczycieli? – odpowiedzi przedstawicieli organów prowadzących
� Uzyskiwanie osiągnięć w realizowanym procesie dydaktycznym.� Osiągnięcia wychowawczo-opiekuńcze, szczególnie usprawnienie
metod pracy z uczniami, którzy sprawiają trudności wychowawcze. � Wprowadzanie innowacji pedagogicznych, skutkujących efektami
w procesie kształcenia i wychowania, stwierdzonymi na podstawie przeprowadzonej ewaluacji.
� Realizowanie w szkole zadań edukacyjnych, wynikających z przyjętych przez organ prowadzący priorytetów w realizowanej lokalnej polityce oświatowej
Natomiast najmniej punktów przedstawiciele organów prowadzących przyznali kryterium dotyczącemu szczególnie efektywnemu wypełnianiu zadań i obowiązków związanych z powierzonym stanowiskiem.
Trudności, jakie nauczyciele sygnalizowali doradcom metodycznym i wizytatorom
� Niewystarczająca umiejętność praktycznego wykorzystania technik informacyjno-komunikacyjnych w nauczaniu przedmiotowym, w tym takŜe pełnego wykorzystania oprogramowania tablicy interaktywnej.
� Brak systemowego wsparcia w programach zajęć edukacyjnych. � Kłopoty techniczne, strach przed technologią, braki wiedzy
specjalistycznej w dziedzinie TI. � Brak czasu potrzebnego do napisania scenariusza
z wykorzystaniem innowacyjnych narzędzi.
Dodatek motywacyjny jako instrument motywowania nauczycieli w ocenie dyrektorów szkół
� 3 osoby oceniły, Ŝe ma on znaczenie w bardzo niewielkim stopniu. � 2 w niewielkim.� 15 w średnim.� 21 w duŜym, � 8 w bardzo duŜym, � 1 w zupełności.
Zasadniczo dyrektorzy szkół uwaŜają dodatek motywacyjny jako skuteczny instrument motywowania nauczycieli do innowacji.
Trudności dyrektorów szkół w trakcie wprowadzania zmian
w przyznawaniu dodatku motywacyjnego nauczycielom
� Problemy finansowe, a w tym: niedostatek funduszy w posiadaniu gminy oraz trudności w dzieleniu puli.
� Trudności w określeniu precyzyjnych kryteriów przyznawania dodatku motywacyjnego.
� Problemy związane z wdraŜaniem regulaminu w gminie i jego interpretacją, a takŜe brakiem zgody nauczycieli na zawarte w nim zapisy.
� Niepokój i obawy nauczycieli związane z wdraŜaniem zmian, szczególnie przed tym, Ŝe nie podołają nowym wymaganiom.
� Opór ze strony związków zawodowych.� Prowadzenie dodatkowej dokumentacji.� Złe ocenianie pracy nauczycieli.
Co motywuje nauczycieli do innowacji według dyrektorów szkół?
� Potrzeba rozwoju zawodowego.� Dodatek motywacyjny.� Wsparcie dyrektora.� Awans zawodowy. � Szkolenia.� Chęć sprawdzenia się w nowej sytuacji.
W niewielkim stopniu zaś motywuje nauczycieli:
� Współpraca na platformie e-learning.� Pomoc doradców metodycznych.� Staranie się o certyfikat lidera innowacyjności. � Rywalizacja między nauczycielami.
Jak często powinien być przyznawany nauczycielom dodatek motywacyjny według dyrektorów szkół?
� 3 osoby - raz na miesiąc.� 4 osoby - raz na dwa miesiące. � 12 osób - raz na trzy miesiące. � 5 osób - raz na pięć miesięcy.� 21 osób raz na sześć miesięcy. � 5 osób - raz na rok.
Około połowa dyrektorów jest zdania, iŜ dodatek motywacyjny powinien być przyznawany dwa razy w roku.
Jaka powinna być wysokość dodatku motywacyjnego dla nauczycieli według dyrektorów szkół?
� 3 osoby - od 1 do 10%� 7 osób – od 1 do 15% � 13 osób – od 1 do 20 % � 2 osoby – od 5 do 10% � 22 osoby – od 5 do 20% � 3 dyrektorów wskazało inne propozycje, to jest: od 0 do 10%,
od 0 do 20% i od 25 do 30%.
Taki rozkład odpowiedzi wskazuje, Ŝe dyrektorzy w większości opowiadają się za moŜliwością elastycznego dopasowywania dodatku motywacyjnego do osiągnięć nauczycieli.
Za co nagradzać nauczycieli? – odpowiedzi dyrektorów szkół
Przy przyznawaniu dodatku motywacyjnego dyrektorzy szczególnie często doceniają:
� realizowanie w szkole zadań edukacyjnych, wynikających z przyjętych przez organ prowadzący priorytetów w realizowanej lokalnej polityce oświatowej;
� uzyskanie osiągnięć w realizowanym procesie dydaktycznym.
Podobnie jak przedstawiciele organów prowadzących, dyrektorzy szkół w najmniejszym stopniu nagradzają szczególnie efektywne wypełnianie zadań i obowiązków związanych z powierzonym stanowiskiem.
Charakterystyka badanej grupy nauczycieliUdział kobiet i męŜczyzn w badanej próbie
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
Kobieta Mężczyzna
89,46%
10,54%
Udział liczbowy i procentowy nauczycieli ze względu na miejsce zatrudnienia
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Szkoła
podstawowa
Gimnazjum Zespół szkół
67,46%
28,81%
8,81%
Udział liczbowy i procentowy nauczycieli ze względu na miejsce zamieszkania
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Osada Wieś miasto
do 10 tys
miasto
od 10 do
25 tys
miasto
od 25 do
50 tys
miasto
powyżej
50 tys
0,35%
58,33%
10,07%
17,71%
2,08%
11,46%
Liczba nauczycieli, którzy pod wpływem projektu podjęli innowacje w pracy
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Tak Nie
95,59%
4,41%
Zmiany podjęte przez nauczycieli pod wpływem projektu
� Zmiana w zakresie stosowanych narzędzi (tablice interaktywne i inne multimedia) - 91,19%
� Zmiana organizacji lekcji - 61,69%� Zmiana w zakresie i treści prac domowych – 35,59% � Zmiana treści przedmiotu (modyfikacja programu
nauczania) - 24,41%� Zmiana sposobu oceniania - 15,93%� Inne… - 0,34%
Czynniki motywujące nauczycieli w trakcie realizacji projektu
W ocenie nauczycieli najbardziej motywuje ich do podejmowania zmian:
� chęć sprawdzenia się w nowej sytuacji, � potrzeba rozwoju zawodowego, � wsparcie dyrektora. Następnie:� szkolenia,� dodatek motywacyjny.
Natomiast najmniej punktów otrzymały takie czynniki, jak:� pomoc doradców metodycznych, � staranie się o certyfikat lidera innowacyjności, � awans zawodowy, � współpraca na platformie e-learning
Ponadto w kategorii „inne” nauczyciele podawali, Ŝe do innowacji w trakcie realizacji projektu zachęcała ich:
� ciekawość, � uczenie się nowych rzeczy, � nowoczesne metody pracy, � uatrakcyjnienie procesu dydaktycznego, � większa aktywność uczniów podczas pracy z tablicą interaktywną
i realizowania nowych metod � wewnętrzna motywacja.
Na podstawie uzyskanych odpowiedzi od nauczycieli moŜna stwierdzić, Ŝe istotnym czynnikiem motywującym nauczycieli do podejmowania zmian jest ich zaangaŜowanie intelektualne i emocjonalne w trakcie realizacji projektu oraz zaktywizowanie uczniów.
Uczucia towarzyszące nauczycielom w trakcie wdraŜania projektu
� Obawa przed poraŜką we wdraŜaniu zmiany, � brak siły do angaŜowania się w następne zmiany,� obawa przed odkryciem luk we własnych kompetencjach.
Natomiast w najmniejszym stopniu nauczyciele obawiają sięutraty dotychczasowej pozycji zawodowej w szkole.
Wyniki te mogą wskazywać na zmęczenie nauczycieli, które wynika z nadmiaru wdraŜanych w szkole reform. Ten nadmiar zmian tworzy takŜe bardzo niepewną sytuację.
Jak często w porównaniu z sytuacją na początku wdraŜania projektu nauczyciele odczuwają obawy związane
ze zmianami?
0%5%
10%15%20%25%30%35%40%45%
43,79%
30,00%
20,69%
3,45% 2,07%
Jak waŜna była innowacyjność w szkole przed rozpoczęciem
wdraŜania projektu według nauczycieli?
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
0,68% 1,71% 1,37%
10,24%
32,76%
40,61%
12,63%
Jak waŜna stała się innowacyjność w szkole po zakończeniu wdraŜania projektu według nauczycieli?
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
0,34% 0,34%5,44%
18,37%
53,06%
22,45%
W jakim stopniu według nauczycieli w ich szkole są potrzebne działania wspierające innowacyjność?
0%5%
10%15%20%25%30%35%40%45%50%
1,36%4,42%
19,39%
45,92%
28,91%
Jakie działania według nauczycieli skutecznie wspierająefektywność pedagogów we wdraŜaniu innowacji?
� przygotowanie planu podnoszenia kwalifikacji;� szkolenia i warsztaty, takŜe wyjazdowe, między innymi
z zastosowania multimediów w dydaktyce – preferowane są formy bezpłatne;
� konferencje metodyczne;� wizyty studyjne, takŜe zagraniczne;� wyjazdy integracyjne;� prowadzenie lekcji koleŜeńskich z wykorzystaniem tablic
interaktywnych;� wymiana doświadczeń między nauczycielami, takŜe na platformie
e-learningowej;� moŜliwość publikowania własnych scenariuszy i konspektów, takŜe
na platformach edukacyjnych;
Jakie działania według nauczycieli skutecznie wspierająefektywność pedagogów we wdraŜaniu innowacji? – cd.
� lepsze wyposaŜenie szkoły w nowoczesne pomoce dydaktyczne, w tym takŜe multimedia;
� dostęp do Internetu;� notebooki dla uczniów;� wsparcie dyrekcji;� wsparcie organów prowadzących, głównie w zakresie finansowania
szkoły;� współpraca z zakładami pracy;� fundusze na zajęcia pozalekcyjne (rozwijające uzdolnienia,
redukujące deficyty), w tym takŜe wycieczki; � pewność, ze nie będą likwidowane małe szkoły na wsi;� mniej liczne klasy;
Jakie działania według nauczycieli skutecznie wspierająefektywność pedagogów we wdraŜaniu innowacji? – cd.
� wsparcie współpracowników;� wsparcie merytoryczne i metodyczne doradców metodycznych –
współpraca z ośrodkiem metodycznym;� wsparcie rodziców i współpraca z rodzicami w zakresie wdraŜania
zmian w szkole;� otwartość uczniów na innowacje;� wyŜsze zarobki i dodatki motywacyjne;� wynagrodzenie za godziny poświęcone na przygotowanie
i wdraŜanie innowacji;� prestiŜ zawodowy i docenianie pracy nauczyciela;� stabilne zatrudnienie!� zaniechanie reform, które nie przynoszą pozytywnych rezultatów;� mniej biurokracji, a więcej czasu dla ucznia;� większa swoboda w realizacji podstawy programowej.
Jak często organ prowadzący interesował sięwdraŜanym projektem?
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
2,40%
8,22%11,64%
31,85% 30,82%
10,27%
4,79%
Jak często rodzice uczniów przekazywali informacje zwrotne związane
z wdraŜanymi innowacjami w trakcie realizowanego projektu?
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
Zupełnie
nie
Bardzo
rzadko
Rzadko Nie mam
zdania
Często Bardzo
często
10,58%
16,72%
35,15%
5,46%
28,33%
3,75%
Podsumowanie
WdraŜanie innowacji łączy się nie tylko ze zwiększeniem nakładów finansowych na ich realizacjęi zakup odpowiednich pomocy dydaktycznych, ale takŜe z lepszym przygotowaniem merytorycznym nauczycieli. Ponadto istotne jest wsparcie ze strony organów prowadzących, dyrekcji szkół, doradców metodycznych współpracowników oraz rodziców uczniów.