Cnota jakosprawność duchowa

Cnota to włączenie się w realizację powołania człowieka do wyższych celów, inaczej mówiąc do świętości.

Cnota z łac. virtus = grec. arete: To dobro moralne zakorzenione i ugruntowane w osobie;To stała dyspozycja wewnętrzna usprawniająca do moralnie dobrego działania (KKK 1803).

Cnota w Piśmie świętym – Stary Testament

„Zachowywanie słów Bożych”, „przyjaźń z Bogiem, czy „służenie

Bogu”. Człowiek cnotliwy był nazywany człowiekiem mądrym, który

nie chodził za radą występnych (por. Ps 1, 8).

W Nowym Testamencie

Postępowanie w Bożej światłości

i mądrości (por. J 8, 12); Życie „według ducha” (1 Kor 2,

13); Potrzeba dążenia do

doskonałości na wzór Ojca (por. Mt 10, 38);

Talenty wymagające rozwoju; Realizacja konkretnych postaw

– Kazanie na górze (por. Mt 5-7), 1 P 1,5-7)

Tradycja aretologiczna Starożytność i Średniowiecze

Platon (+ 347) – teoria czterech cnót: mądrość, męstwo, panowanie nad sobą, sprawiedliwość;

Stoicy - niepodzielność cnoty i różne formy jej przejawiania się Stoicy greccy (Zenon z Kition, Chryzyp) –(mądrość→) roztropność, męstwo, panowanie nad sobą, sprawiedliwość

Stoicy rzymscy mądrość → religijność

Tradycja aretologiczna

Św. Klemens Aleksandryjski (+212): sprawiedliwość, umiarkowanie, męstwo i pobożność (roztropność);

Św. Ambroży (+397) – „cnoty kardynalne”;

Św. Augustyn (+430): Cnoty boskie: wiara, nadzieja i miłość; Cnoty kardynalne; Cnota, jako „habitus” duszy; Zasada „Ordo amoris”.

Tradycja aretologiczna

Św. Tomasz z Akwinu (+1274) Szczęście, jako cel życia człowieka; Cnota, jako droga do celu; Naczelne miejsce cnót boskich

teologicznych); Cnoty kardynalne uszczegóławiają

sposób dążenia do celu ostatecznego (roztropność, sprawiedliwość, męstwo i umiarkowanie;

Rodza je cnót - cnoty teo log iczne

Mają Boga za swój przedmiot materialny i formalny;

Pochodzą bezpośrednio od Boga; Wiara Nadzieja i Miłość –

skutecznie prowadzą do zjednoczenia z Bogiem.

Rodza je cnót - cnoty ludzk ie

Ich przedmiotem są środki prowadzące do tego celu;

Udoskonalają władze moralne człowieka;

Są efektem pracy samego człowieka

Roztropność, umiarkowanie, sprawiedliwość i męstwo (KKK 18004-1805).

Rodza je cnót – cnoty nabyte

Zdobywane własnym wisiłkiem; Cechy charakterystyczne: Umiar; Integralność; Zróżnicowanie zależne od

zdolności człowieka.

Ro dza j e cn ó t – cn o ty w lan e

Są związane z łaską uświęcającą, która je doskonali;

Różnią się od łaski uświęcającej; Różnią cię od cnót nabytych czynnikiem

kierowniczym; Cnoty wlane dają możliwość a nabyte

usuwają przeszkody w ich realizacji; Cnoty wlane, oprócz wiary i nadziei,

zanikają wraz z utratą łaski uświęcającej.

Integralna rola miłości, jako cnoty

Miłość (grec. Agape, łać. Caritas) jest cnotą nadprzyrodzoną (por. 1 Kor 13, 4-7);

M. jako dar i zadanie (największe przykazanie Mk 12, 29-31);

M. jako zasada integrująca cnoty i charyzmaty (por. 1 Kor 13)

Dynamiczny charakter cnót Cnoty dane i zadane:

Cnota, jako dar zaszczepiony w duszy; Genetyczny związek cnoty z tajemnicą

Trójcy Świętej; Nowość życia w Chrystusie jako warunek

konieczny dynamizmu cnoty: „Kto trwa we mnie, a ja w nim ten przynosi owoc obfity, ponieważ beze mnie nie możecie uczynić” (J 15, 5).

Miłość wprowadza w życie Boga (por. 1 J 4, 8);

Wiara, jako droga do łaski (por. Rz 1, 16);

Nadzieja, jako moc pokonywania trudności.

Dynamiczny charakter cnót

Dynamizm rozwoju cnót: Współpraca z łaską uświęcającą; Praca nad usprawnieniem cnót; Znaczenie kontekstu życia i

uwarunkowań psychologicznych.

Dary Ducha Świętego ( I z 11 ,2n)

To trwałe nadprzyrodzone dyspozycje, które czynią człowieka podatnymi na działanie Ducha Świętego.

Dary: mądrości i rozumu; rady i umiejętności; Pobożności i bojaźni Bożej męstwa

Prezentację przygotowałaPatrycja Kałamała Kl. III d

L.O. im. St. Konarskiego w OświęcimiuKatecheta: ks. Wacław Pelczar

Rok szkolny 2008/2009