1

PROGRAM NAUCZANIA CHORÓB DZIECIDLA IV ROKU WYDZIA£U LEKARSKIEGO

Zajêcia odbywaj¹ siê w II Klinice Chorób Dzieci w formie semina-riów, wyk³adów i æwiczeñ.

Cele kszta³ceniaPodstawowym celem jest po³¹czenie wczeœniej zdobytych umiejêtno-

œci dotycz¹cych rozwoju dziecka w po³¹czeniu z podstawowymi sympto-mami schorzeñ u dzieci i m³odzie¿y oraz zagadnieniami postêpowaniapediatrycznego. Zadaniem kszta³cenia studentów IV roku Wydzia³u Le-karskiego w zakresie pediatrii jest przekazanie wiedzy na tematy:• najistotniejszych problemów klinicznych, które bêd¹ podstaw¹

do dalszego samokszta³cenia studentów,• rozwiniêcia umiejêtnoœci zbierania wiarygodnego wywiadu, prze-

prowadzenie rzetelnego badania fizykalnego, z wykorzystaniem zdo-bytych w trakcie zajêæ teoretycznych umiejêtnoœci w celu ustaleniawstêpnego rozpoznania, zaplanowaniem stosownych badañ diagno-stycznych i w³aœciwego leczenia,

• umiejêtnoœci przeprowadzenia szerokiej diagnostyki ró¿nicowejomawianych przypadków, z odpowiedni¹ interpretacj¹ stosow-nych badañ dodatkowych, zarówno laboratoryjnych, jak i obra-zowych,

• kszta³towania umiejêtnoœci zdobywania dodatkowej wiedzy i roz-wi¹zywania aktualnych problemów klinicznych na podstawie bie-¿¹cego piœmiennictwa zarówno z literatury polskiej, jak i œwiatowej,

• rozwijania zaanga¿owania „przysz³ego” lekarza w mo¿liwie jaknajpe³niejsze wykorzystanie wiedzy i umiejêtnoœci na rzecz cho-rych dzieci i ich rodzin, w atmosferze wra¿liwoœci uczucioweji zrozumienia ich problemów.

Tematyka zajêæG³ówn¹ tematyk¹ przekazywan¹ studentom IV roku Wydzia³u Le-

karskiego w czasie zajêæ w II Klinice Chorób Dzieci s¹ wybranezagadnienia z czterech nastêpuj¹cych dziedzin pediatrii:

Wybrane zagadnienia z kardiologii dzieciêcej1. Wady wrodzone uk³adu sercowo-naczyniowego, ze szczególnym

uwzglêdnieniem wad wymagaj¹cych pilnej interwencji chirurgicz-nej w okresie noworodkowym.

2

2. Niewydolnoœæ uk³adu kr¹¿enia u dzieci.3. Zaburzenia rytmu i przewodzenia.4. Zapalenia miêœnia sercowego.5. Kardiomiopatie pierwotne.6. Stany zagra¿aj¹ce ¿yciu w kardiologii dzieciêcej.7. Nadciœnienie têtnicze.

Studenci zapoznaj¹ siê równie¿ z podstawowymi metodami dia-gnostyki nieinwazyjnej uk³adu kr¹¿enia, a mianowicie zasadami in-terpretacji: EKG, RTG klatki piersiowej i podstawami echokardiografii.

Wybrane zagadnienia z podstaw endokrynologiii diabetologii wieku rozwojowego

1. Dzia³anie hormonów i wzajemne interakcje zachodz¹ce w obrê-bie osi neurohormonalnej.

2. Fizjologia i patologia procesów wzrastania i rozwoju (niskoro-s³oœæ, z uwzglêdnieniem promocji zdrowia przez zastosowaniehormonu wzrostu, wysokoros³oœæ).

3. Choroby gruczo³u tarczowego (w tym wrodzona niedoczynnoœætarczycy i choroba guzkowa tarczycy).

4. Dojrzewanie p³ciowe i jego zaburzenia (przedwczesne i opóŸnio-ne pokwitanie).

5. Patofizjologia kory (nadczynnoϾ i niedoczynnoϾ) i rdzenia (phe-ochromocytoma) nadnerczy.

6. Oty³oœæ (prosta i wtórna).7. Najczêstsze choroby rozrostowe gruczo³ów wydzielania wewnêtrz-

nego.8. Cukrzyca u dzieci i m³odzie¿y (z zasadami terapii tego schorze-

nia, w tym z u¿yciem indywidualnych pomp insulinowych orazzasadami edukacji rodziców i chorych dzieci).

W ramach nauczania endokrynologii wieku rozwojowego studencimaj¹ zapoznaæ siê z fizjologi¹ tego uk³adu oraz najczêstszymi choroba-mi tego uk³adu u dzieci i m³odzie¿y, ze szczególnym uwzglêdnieniemzasad diagnozowania i terapii wrodzonych schorzeñ, np.: wrodzonaniedoczynnoœæ tarczycy czy te¿ wrodzony przerost nadnerczy.

Wybrane zagadnienia z zakresu chorób metabolicznychW ramach tych zagadnieñ omawiane s¹ najczêœciej wystêpuj¹ce bloki

enzymatyczne na szlaku steroidogenezy (np. wrodzony przerost korynadnerczy) oraz zaburzeñ przemian aminokwasów (fenyloketonuria,

3

tyrozynemia i inne), wêglowodanów (galaktozemia, fruktozemia) i t³usz-czów (zaburzenia b oksydacji kwasów t³uszczowych), jak równie¿ nowo-czesne metody diagnozowania chorób metabolicznych, m.in. z u¿yciemGCMS, TANDEM-MS, czy te¿ oznaczanie izoform transferyny.

Wybrane zagadnienia z zakresu neurologii dzieciêcejKszta³cenie studentów w tym zakresie obejmuje:

1. Zasady badania neurologicznego dzieci, ze szczególnym uwzglêd-nieniem niemowl¹t.

2. Oko³oporodow¹ encefalopatiê niedotlenieniowo – niedokrwienn¹i jej nastêpstwa.

3. Wady rozwojowe OUN (w tym przepukliny oponowo-rdzeniowei wodog³owie).

4. Mózgowe pora¿enie dzieciêce, z zasadami rehabilitacji.5. Przyczyny drgawek u dzieci i m³odzie¿y, z podkreœleniem specy-

ficznych dla wieku rozwojowego drgawek gor¹czkowych.6. Padaczkê, stan padaczkowy i stany napadowe rzekomo padaczkowe.

W zakresie neurologii wieku rozwojowego studenci maj¹ zapoznaæsiê ze specyfik¹ badania neurologicznego najm³odszych dzieci orazzapoznaæ siê z najczêstszymi nieprawid³owoœciami wrodzonymi (np.wodog³owie, wady) i nabytymi tego uk³adu. Studenci maj¹ zapoznaæ siêtak¿e z zasadami diagnozowania tych schorzeñ (np. opóŸnienie rozwo-ju psychoruchowego i drgawki) i ich terapi¹.

Tematyka seminariów1. Choroby tarczycy u dzieci: pierwotna i wtórna niedoczynnoœæ

tarczycy.2. Zaburzenia pokwitania u dzieci.3. Odchylenia w badaniu przedmiotowym u dzieci z wrodzonymi

wadami serca.4. Postêpowanie w stanach nagl¹cych w kardiologii dzieciêcej.5. Cukrzyca typu 1 u dzieci i m³odzie¿y (diagnostyka i leczenie).6. Ostre powik³ania cukrzycy (kwasica ketonowa i hipoglikemia).7. Diagnostyka niskoros³oœci u dzieci.8. Badanie neurologiczne niemowl¹t. Rozwój dziecka do 2 roku ¿ycia.9. Ostre schorzenia uk³adu oddechowego u dzieci.10. Zespó³ nag³ej œmierci niemowl¹t (SIDS).11. Zasady leczenia krwi¹ i preparatami krwiopochodnymi.12. Uwarunkowania rozwoju p³odu w koñcowym okresie ci¹¿y oraz

dziecka w pierwszym miesi¹cu po urodzeniu, cz. I.

4

13. Choroba i zespó³ Cushinga.14. Uwarunkowania rozwoju p³odu w koñcowym okresie ci¹¿y oraz

dziecka w pierwszym miesi¹cu po urodzeniu, cz. II.15. Zaka¿enia wewn¹trzmaciczne i okresu noworodkowego.16. Oty³oœæ wieku rozwojowego.17. Drgawki okresu noworodkowego i niemowlêcego.18. Kardiomiopatie pierwotne.19. Fenyloketonuria – zasady rozpoznawania, klasyfikacja, prowadze-

nie diety niskofenyloalaninowej.20. Zapalenie miêœnia sercowego.21. Zaburzenia rytmu serca u dzieci.22. Diagnostyka i leczenie hipoglikemii wieku rozwojowego.

Tematyka wyk³adów1. Uwarunkowania hipotrofii wewn¹trzmacicznej.2. Nastêpstwa hipotrofii wewn¹trzmacicznej.3. Czêstoœæ, rozk³ad i ewolucja naturalna wad serca w wieku dzieciê-

cym.4. Niewydolnoœæ kr¹¿enia u dzieci, postêpowanie terapeutyczne.5. Bóle w klatce piersiowej w praktyce pediatrycznej.6. Cukrzyca typu 1 u dzieci i m³odzie¿y: epidemiologia, patogene-

za, obraz kliniczny, diagnostyka.7. Cukrzyca typu 1 u dzieci i m³odzie¿y: leczenie, powik³ania.8. Padaczka i stany napadowe rzekomopadaczkowe.9. Mózgowe pora¿enie dzieciêce.10. Wrodzony przerost kory nadnerczy: patogeneza, objawy klinicz-

ne, zasady leczenia.11. Zasady prewencji wad rozwojowych w zespole fenyloketonurii

matczynej.12. Choroby gruczo³u tarczowego u dzieci i m³odzie¿y.13. Hiperbilirubinemie okresu noworodkowego.14. Zasady zapobiegania nag³ym zgonom niemowl¹t.

Zalecana literatura1. Kubicka K., Kawalec W.: Pediatria. PZWL, Warszawa 2003.2. Górnicki B. i wsp.: Pediatria t. I, II. PZWL, Warszawa 2002.3. Berhman R. (red): Podrêcznik Pediatrii Nelsona. PWN, Warsza-

wa 1996.4. Kubicka K., Kawalec W.: Kardiologia dzieciêca t. I, II. PZWL,

Warszawa 2003.

5

5. Romer T.E. (red): Zaburzenia hormonalne u dzieci i m³odzie¿y.Warszawa 1993.

6. Cabalska B.: Wybrane choroby metaboliczne u dzieci. PZWL,Warszawa 2002.