Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów … · Wielokryterialna analiza wyboru...

Wielokryterialna analiza wyboru wariantu realizacji przedsięwzięcia wraz z analizą lokalizacyjną ZTPOK w ramach projektu: Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Rejonu Tarnowa

1

Wielokryterialna analiza wyboru wariantu

realizacji przedsi ęwzięcia wraz z analiz ą

lokalizacyjn ą ZTPOK w ramach projektu:

Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania

Odpadów Komunalnych dla Rejonu Tarnowa

Tarnów, sierpie ń 2011 r.

Wielokryterialna analiza wyboru wariantu realizacji przedsięwzięcia wraz z analizą lokalizacyjną ZTPOK w ramach projektu: „Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Rejonu Tarnowa”

2

Wykonawca:

Socotec Polska Sp. z o.o. 00 – 807 Warszawa, Al. Jerozolimskie 94

Zespół autorski:

Mgr inż. Tomasz Miazga Mgr inż. Stanisław Gastoł Mgr inż. Leszek Wroński Mgr inż. Agnieszka Klejdysz Mgr inż. Tomasz Kumon Mgr Maciej Osysko Dominik Gastoł


3

Spis tre ści: 1. Wstęp. ................................................................................................................................ 5

1.1. Podstawa opracowania. ............................................................................................... 5 1.2. Cel opracowania analizy wyboru opcji. ......................................................................... 5 1.3. Przyjęta metodyka opracowania. ................................................................................. 5

Część I ....................................................................................................................................... 6 2. Charakterystyka przedsi ęwzięcia. .............................................. ..................................... 6

2.1. Krótka charakterystyka gmin. ....................................................................................... 6 2.1.1. Opis gospodarki odpadami w poszczególnych powiatach z podziałem na gminy. ... 13

2.1.1.1. Powiat brzeski ................................................................................................ 13 2.1.1.1.1. Gmina Brzesko ........................................................................................ 13 2.1.1.1.2. Gmina Borzęcin ....................................................................................... 19 2.1.1.1.3. Gmina Czchów ........................................................................................ 26 2.1.1.1.4. Gmina Dębno .......................................................................................... 31 2.1.1.1.5. Gmina Gnojnik ......................................................................................... 34 2.1.1.1.6. Gmina Iwkowa ......................................................................................... 40 2.1.1.1.7. Gmina Szczurowa.................................................................................... 42

2.1.1.2. Powiat bocheński ........................................................................................... 46 2.1.1.2.1. Gmina Bochnia (miejska) ......................................................................... 46 2.1.1.2.2. Gmina Bochnia (wiejska) ......................................................................... 50 2.1.1.2.3. Gmina Nowy Wiśnicz (miejsko-wiejska) ................................................... 55 2.1.1.2.4. Gmina Drwinia ......................................................................................... 57 2.1.1.2.5. Gmina Lipnica Murowana ........................................................................ 61 2.1.1.2.6. Gmina Łapanów ...................................................................................... 64 2.1.1.2.7. Gmina Rzezawa ...................................................................................... 67 2.1.1.2.8. Gmina Trzciana ....................................................................................... 71 2.1.1.2.9. Gmina Żegocina ...................................................................................... 73

2.1.1.3. Powiat dąbrowski ........................................................................................... 76 2.1.1.3.1. Gmina Dąbrowa Tarnowska .................................................................... 76 2.1.1.3.2. Gmina Bolesław ....................................................................................... 82 2.1.1.3.3. Gmina Gręboszów ................................................................................... 85 2.1.1.3.4. Gmina Mędrzechów ................................................................................. 93 2.1.1.3.5. Gmina Olesno .......................................................................................... 95 2.1.1.3.6. Gmina Radgoszcz ................................................................................... 98 2.1.1.3.7. Gmina Szczucin ..................................................................................... 106

2.1.1.4. Powiat tarnowski .......................................................................................... 112 2.1.1.4.1. Gmina Tarnów ....................................................................................... 112 2.1.1.4.2. Gmina Ciężkowice ................................................................................. 114 2.1.1.4.3. Gmina Gromnik ..................................................................................... 118 2.1.1.4.4. Gmina Lisia Góra ................................................................................... 127 2.1.1.4.5. Gmina Pleśna ........................................................................................ 130 2.1.1.4.6. Gmina Radłów ....................................................................................... 132 2.1.1.4.7. Gmina Ryglice ....................................................................................... 138 2.1.1.4.8. Gmina Rzepiennik Strzyżewski .............................................................. 140 2.1.1.4.9. Gmina Skrzyszów .................................................................................. 144 2.1.1.4.10. Gmina Szerzyny .................................................................................. 147 2.1.1.4.11. Gmina Tuchów .................................................................................... 148 2.1.1.4.12. Gmina Wierzchosławice ....................................................................... 151 2.1.1.4.13. Gmina Wietrzychowice ........................................................................ 153 2.1.1.4.14. Gmina Wojnicz .................................................................................... 157 2.1.1.4.15. Gmina Zakliczyn .................................................................................. 161 2.1.1.4.16. Gmina Żabno ....................................................................................... 166

2.1.1.5. Miasto Tarnów .............................................................................................. 170 2.2. Wyliczenie strumienia odpadów z Tarnowa i Rejonu Tarnowa. ................................ 178


4

3. Analiza opcji technologicznych. ................... ............................................................... 186 3.1. Metody Biologiczno – Mechaniczne. ........................................................................ 186 3.2. Przegląd technologii do termicznego przekształcania odpadów ............................... 201

3.2.1. Technologia termicznego przekształcania odpadów w kotłach rusztowych ........... 201 3.2.2. Technologia termicznego przekształcania odpadów w kotłach fluidalnych ............ 215 3.2.3. Technologia termicznego przekształcania odpadów z wykorzystaniem procesu zgazowania i pirolizy. ...................................................................................................... 218 3.2.4. Technologie plazmowe. ........................................................................................ 221

3.3. Podsumowanie technologii przekształcania odpadów w kontekście systemu gospodarki odpadami dla założonego obszaru. .................................................................. 224

4. Rozważane opcje rozbudowy systemu ....................... ................................................ 226 4.1. Opcja 0. ................................................................................................................... 227 4.2. Opcja 1. ................................................................................................................... 228

4.2.1. Technologiczne elementy zagospodarowania ZM-BP. .......................................... 228 4.3. Opcja 2. ................................................................................................................... 230

4.3.1. Technologiczne elementy zagospodarowania ZTPOK .......................................... 230 5. Analiza wyboru optymalnej opcji systemu. .......... ...................................................... 232

5.1. Analiza opcji systemu – metody. .............................................................................. 232 5.2. Analiza punktowa rozpatrywanych opcji (ekspercka). .............................................. 232 5.3. Opisowa analiza SWOT dla rozpatrywanych opcji. .................................................. 234

5.3.1. Opcja 0 ................................................................................................................. 234 5.3.2. Opcja 1 ................................................................................................................. 235 5.3.3. Opcja 2 ................................................................................................................. 235

5.4. Analiza wielokryterialna rozpatrywanych opcji. ......................................................... 236 5.4.1. Przyjęte kryteria do analizy ................................................................................... 236 5.4.2. Hierarchia ważności kryteriów. .............................................................................. 238 5.4.3. Analiza wielokryterialna opcji rozbudowy systemu gospodarki odpadami. ............. 238 5.4.4. Wyniki obliczeń ..................................................................................................... 239

Część II .................................................................................................................................. 240 6. Analiza wyboru lokalizacji budowy ZTPOK ........... ..................................................... 240

6.1. Warianty lokalizacyjne ............................................................................................. 243 6.2. Opis lokalizacji. ........................................................................................................ 244 6.3. Analiza lokalizacji ZTPOK - metody. ........................................................................ 250

6.3.1. Analiza punktowa (ekspercka) potencjalnych lokalizacji ZTPOK. .......................... 250 6.3.2. Opisowa analiza SWOT dla rozpatrywanych lokalizacji ZTPOK. ........................... 254

6.3.2.1. Lokalizacja ZTPOK – MPEC S.A. w Tarnowie – Piaskówka. ........................ 255 6.3.2.2. Lokalizacja ZTPOK – ZSOK w Tarnowie. ..................................................... 255 6.3.2.3. Lokalizacja ZTPOK – Zakłady Mechaniczne „Tarnów”. ................................. 256

6.3.3. Analiza wielokryterialna analizowanych lokalizacji ZTPOK. ................................... 257 6.3.3.1. Przyjęte kryteriów do analizy ........................................................................ 257 6.3.3.2. Analiza wielokryterialna lokalizacji zakładu termicznego przekształcania odpadów. .................................................................................................................... 260 6.3.3.3. Hierarchia ważności kryteriów. ..................................................................... 260 6.3.3.4. Wyniki obliczeń. ............................................................................................ 263

7. Podsumowanie. ..................................... ....................................................................... 263 8. Spis rysunków. .................................... ......................................................................... 265 9. Załącznik. ............................................ .......................................................................... 266


5

1. Wstęp. 1.1. Podstawa opracowania.

Podstawą wykonania ,,Analizy wielokryterialnej wyboru lokalizacji Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów dla Rejonu Tarnowa” jest umowa nr 011/001/ZTPOK zawarta w dniu 31.05.2011 r. pomiędzy Miejskim Przedsiębiorstwem Energetyki Cieplnej S.A. z siedzibą w Tarnowie ul. Sienna 4, 33-100 Tarnów, reprezentowanym przez Krzysztofa Rodaka – Prezesa Zarządu – Dyrektora Spółki i Tadeusza Sieńczaka – Członka Zarządu – Dyrektora ds. Technicznych, a firmą SOCOTEC Polska Sp. z o.o. z siedzibą al. Jerozolimskie 94, 00-807 Warszawa reprezentowanym przez Bogdana Sperskiego – Prokurenta.

1.2. Cel opracowania analizy wyboru opcji. Niniejsze opracowanie zostało napisane m.in. na podstawie Planu Gospodarki

Odpadami Województwa Małopolskiego 2010 z uwzględnieniem zmian tego dokumentu w najbliższym czasie. Nowy „Plan” przewiduje budowę Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów. Celem opracowania jest wybór wariantu realizacji - najkorzystniejszej opcji systemu gospodarki odpadami dla Rejonu Tarnowa, który obejmuje powiaty:

• tarnowski, • dąbrowski, • brzeski, • bocheński, • miasto Tarnów.

Zleceniodawcą jest Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej S.A. ul. Sienna 4, 33-100 Tarnów.

Uwarunkowania techniczne oceniają podstawowe parametry techniczne analizowanych rozwiązań m.in. wydajność, przepustowość instalacji, czas pracy, powierzchni terenu, warunki dostawy i odbioru mediów, możliwości techniczne odbioru energii cieplnej i elektrycznej oraz warunki gruntowo-wodne.

Uwarunkowania ekologiczne oceniają wpływ analizowanych rozwiązań na środowisko poprzez wskazanie głównych uciążliwości wariantów, w tym uciążliwość emisji zanieczyszczeń i energii z instalacji na środowisko (szacunkowo) m.in. powietrze, środowisko wodno-gruntowe, hałas, zdrowie i warunki życia ludzi oraz na florę i faunę. Pod uwagę brane są także: wpływ transportu odpadów do instalacji, transport na składowisko pozostałości podprocesowych, magazynowania odpadów, emisji ścieków technologicznych i ich odbioru.

W ocenie ekologicznej znajduje się także możliwość wykorzystania odzysku energii i odnawialnych źródeł energii.

Uwarunkowania ekonomiczne oceniają korzyści i koszty społeczno-ekonomiczne analizowanych rozwiązań, m.in. koszty zakupu gruntów, nakłady inwestycyjne na budowę infrastruktury, koszty transportu odpadów i produktów ich przetwarzania, koszty składowania odpadów podprocesowych, przychody ze sprzedaży energii zarówno elektrycznej jak i cieplnej oraz ewentualnie innych produktów powstających w wyniku działalności instalacji w kontekście lokalizacji odbiorców, inne.

Uwarunkowania społeczno-polityczne oceniają lokalne uwarunkowania polityczne, możliwości wystąpienia konfliktów społecznych, koszty kompromisu społecznego.

1.3. Przyjęta metodyka opracowania. Opracowanie składa się z dwóch części:

• Część I – zawiera opis systemu gospodarki odpadami. • Część II – zawiera ocenę trzech lokalizacji.


6

Część I

2. Charakterystyka przedsi ęwzięcia. 2.1. Krótka charakterystyka gmin.

Do analizy przyjęto obszar powiatów ziemskich: tarnowskiego, dąbrowskiego, brzeskiego i bocheńskiego oraz dla powiatu grodzkiego: miasta Tarnowa, dlatego też poniżej opisano ww. obszar pod względem ekologicznym, źródła powstawania odpadów, społecznym i ekonomicznym. Do opracowania tego rozdziału wykorzystano Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010 oraz dostępne materiały dla powiatów i gmin. Analiza struktury i organizacji systemu gospodarki odpadami w obszarze. POWIAT TARNOWSKI.

Na terenie powiatu tarnowskiego znajdują się dwie stacje demontażu i punkt zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji: • BRZOZ-CAR Michał Kowal, Brzozówka 100, 33-140 Lisia Góra, tel.(14)6784162,

kom.501673360. Nr w wykazie Wojewody Małopolskiego: 10. • Przedsiębiorstwo Wielobranżowe GRAVIS Stanisław Kiełbasa, ul. Złota Góra 27b,

Wilkowice, 33-131 Łęg Tarnowski, tel. (14)6457241, fax (14)6457381, kom. 602731130. Stacja znajduje się przy ul. Kolejowej 2, 33-132 Niedomice. Nr w wykazie Wojewody Małopolskiego: 24. Moc przerobowa: 250 ton/rok.

Na terenie Powiatu tarnowskiego znajduje się 16 instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne: � Przetwórstwo odpadów foliowych, znajdujące się w miejscowości Śmigno 139, 33-140

Lisia Góra. Właścicielem i zarządzającym jest Zakład Przetwórstwa Odpadów Foliowych RECYCLING s.c. S.Migda, D.Pająk, Grupa Migda Corporation. Rodzaj procesu R/D: b.d. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: b.d. Moc przerobowa: b.d.

� Młyn aglomerujący, znajdujący się w Zakładzie Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych ul. Spółdzielcza 34 32-840 Zakliczyn. Właścicielem i zarządzającym jest „BECKER” Sp. z o.o. Droginia 247, 32-400 Myślenice. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 12 01 05, 15 01 02. Moc przerobowa: 950 ton/rok.

� Produkcja europalet i panewek, znajdująca się w Zakładzie Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych ul. Spółdzielcza 34 32-840 Zakliczyn. Właścicielem i zarządzającym jest „BECKER” Sp. z o.o. Droginia 247, 32-400 Myślenice. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 04 02 09, 04 02 21, 04 02 22, 04 02 80, 15 01 02. Moc przerobowa: 850 ton/rok.

� Prasa hydrauliczna, znajdująca się w miejscowości Skrzyszów 332. Właścicielem i zarządzającym jest Jan BURAS Usługi Transportowe, Wywóz Nieczystości Płynnych I Selektywna Zbiórka Śmieci. Rodzaj procesu R/D: b.d. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 19 12 04, 19 12 05, 19 12 01. Moc przerobowa: 0,6Mg/h.

� - Mieszarka ślimakowa, znajdująca się przy ul. Sucharskiego 1 Lisia Góra. Właścicielem i zarządzającym jest PW SFERAMETY. Jędrosz, J.Kuca, M.Kowalski, J.Motyka, J.Zaucha S.J. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 10 03. Moc przerobowa: 400 ton/rok.

� Proces przetopu metodą suchą, znajdująca się przy ul. Pawęzowska 68 Łęg Tarnowski. Właścicielem i zarządzającym jest Zakład Produkcyjno-Handlowy EKOTOCZEK. Rodzaj procesu R/D: R3. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 02 02 02. Moc przerobowa: 600 ton/rok.

� Proces wytopu, znajdujący się w miejscowości Ładna 15 Gm. Skrzyszów. Właścicielem i zarządzającym jest Huta szkła ŁADNA. Rodzaj procesu R/D: R5. Kody odpadów


7

dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 15 01 07. Moc przerobowa: 2 000 ton/rok.

� Produkcja wyrobów ceramicznych, znajdująca się w miejscowości Sieradz 190 Gm. Żabno. Właścicielem i zarządzającym jest Zakład Ceramiki Budowlanej Sp. z o.o. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 80. Moc przerobowa: 3 000 ton/rok.

� Produkcja galanterii betonowej, znajdująca się przy ul. Zakładowej 14 Gromnik. Właścicielem i zarządzającym jest Firma Wielobranżowa „PROGRESS” S.C. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 17. Moc przerobowa: 1 000 ton/rok.

� Produkcja galanterii betonowej, znajdująca się w miejscowości Bogoniowice122 Gm. Ciężkowice. Właścicielem i zarządzającym jest Firma Wielobranżowa „BURNAT” – Andrzej & Waldemar Burnat. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 01, 10 01 02. Moc przerobowa: 3 000 ton/rok.

� Produkcja masy bitumicznej, znajdująca się w Wytwórni Mas Bitumicznych Łukanowice. Właścicielem i zarządzającym jest Przedsiębiorstwo Robót drogowych i Mostowych „DROMOST” ul. Partyzantów 16, Bochnia. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 17 01 81. Moc przerobowa: 500 ton/rok.

� Żeliwniaki – przerób termiczny, znajdująca się w miejscowości Nowa Jarząbka 65 A gm. Lisia Góra. Właścicielem i zarządzającym jest Odlewnia Żeliwa „ŻELMET”. Rodzaj procesu R/D: R4. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 16 01 17, 17 04 01. Moc przerobowa: 600 ton/rok.

� Mieszalnik pasz znajdujący się w miejscowości Turz 195 gm. Rzepiennik Strzyżewski. Właścicielem i zarządzającym jest BARBARA Wytwórnia Pasz. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 02 03 03. Moc przerobowa: 11 600 ton/rok.

� Automatyczny Zespół do Spalania Odpadów AZSO-105, znajdujący się w miejscowości Łowczówek 230. Właścicielem i zarządzającym jest Warsztat Stolarsko-Tapicerski. Rodzaj procesu R/D: R1. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 03 01 05. Moc przerobowa: 35 ton/rok.

� Przerób termiczny w tzw. Żeliwiakach, znajdujący się w miejscowości Wola Rzędzińska 252. Właścicielem i zarządzającym jest SET Zakład Usługowo- Produkcyjno- Handlowy. Rodzaj procesu R/D: R4. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 16 01 17, 10 09 03. Moc przerobowa: 3,5 ton/rok.

� Piec grzewczy, znajdujący się przy ul. Tarnowska 11 Łęg Tarnowski. Właścicielem i zarządzającym jest Zakład Stolarsko-Tapicerski Export-Import Tadeusz Sroka. Rodzaj procesu R/D: R1. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 03 01 05. Moc przerobowa: 15 ton/rok.

W planach jest budowa gminnej Kompostowni na terenie powiatu tarnowskiego. Jednostką odpowiedzialną jest Urząd Gminy Ciężkowice. Koszty ogółem: b.d. Koszty w latach 2007-2010: b.d. Koszty w latach 2011-2018: b.d. Źródła finansowania (% kwoty): Budżet gminy, GFOŚiGW, PFOŚiGW, WFOŚiGW. Środki pomocowe UE. Lata realizacji: 2015. Na terenie powiatu planowana jest także Budowa Wiejskiego Punktu Gromadzenia Odpadów wraz z Gminnym Punktem Gromadzenia Odpadów Niebezpiecznych. Jednostką odpowiedzialną jest Urząd Gminy Wietrzychowice. Koszty ogółem: 100 000 Koszty w latach 2007-2010: 100 000. Koszty w latach 2011-2018: -. Źródła finansowania (% kwoty): 10% budżet gminy, 90% fundusze ekologiczne i pomocowe. Lata realizacji: 2010. Planowana moc przerobowa: 150 ton/rok. POWIAT BRZESKI.

Na terenie powiatu brzeskiego znajduje się jedna stacja demontażu pojazdów: • FIAT MEGAMOT Mieczysław Hebda Gnojnik 478 32-864 Gnojnik tel. (014) 6849100 kom.

603582048. Stacja znajduje się przy ul. Szczepanowska 61 32-800 Brzesko. Nr w wykazie Wojewody Małopolskiego: 13. Moc przerobowa: 2 200 ton/rok.


8

Wykaz instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne znajdujących się na terenie powiatu brzeskiego: � Wyrób pustaków, znajdujący się w miejscowości Złota 125, Gm. Czchów. Właścicielem

i zarządzającym jest Zakład Betoniarski – Wyrób pustaków i transport. Rodzaj procesu R/D: R11. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 01, 10 01 02. Moc przerobowa: 1 600 ton/rok.

� Produkcja kruszyw, znajdujący się w miejscowości Jurków 53 b, Gm. Czchów. Właścicielem i zarządzającym jest FHU „Rabek”. Rodzaj procesu R/D: R11. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 01, 10 01 02. Moc przerobowa: 4 000 ton/rok.

� Produkcja kruszyw, znajdujący się w miejscowości Borzęcin 316. Właścicielem i zarządzającym jest Zakład produkcyjno-usługowy Bekoniarstwo St.Stąsiek. Rodzaj procesu R/D: R11. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 01, 10 01 02. Moc przerobowa: 3 500 ton/rok.

� Produkcja kruszyw, znajdujący się w miejscowości Biesiadki 280, 32-864 Gnojnik. Właścicielem i zarządzającym jest PPUHT „MAX-TRANS”. Rodzaj procesu R/D: R11. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 01, 10 01 02. Moc przerobowa: 400 ton/rok.

� Wytwórnia mas bitumicznych, znajdujący się w Zawadziu Uszewskim. Właścicielem i zarządzającym jest Prai M „DROMOST” ul. Partyzantów 16, 32-700 Bochnia. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 17 01 81. Moc przerobowa: 500 ton/rok.

� Wytwórnia pasz, znajdujący się przy ul. Przemysłowej, 32-800 Brzesko. Właścicielem i zarządzającym jest Firma „ROLIMPEX” S.A. Oddział w Bloku Dobryszyce. Rodzaj procesu R/D: R11. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 02 03 99. Moc przerobowa: 15 600 ton/rok.

� Dodatek do produkcji masy bitumicznej, znajdujący się przy ul. Szczepanowskiej 43, 32-800 Brzesko. Właścicielem i zarządzającym jest Betoniarnia, ZPHU Jerzy Mikołajek. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 02. Moc przerobowa: 300 ton/rok.

� Trojan VD6 –regenerat piasku niskopoziomowy, znajdujący się przy ul.3 Maja 178, 39-220 Pilzno. Właścicielem i zarządzającym jest MET-CHEM Zakłady Metalowo-Chemiczne. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 09 08. Moc przerobowa: 300 ton/rok.

� Odzysk w procesie produkcyjnym – otrzymywanie ciekłego metalu, znajdująca się przy ul.3 Maja 178, 39-220 Pilzno. Właścicielem i zarządzającym jest MET-CHEM Zakłady Metalowo-Chemiczne. Rodzaj procesu R/D: R4. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 12 01 17, 17 04 05. Moc przerobowa: 1 510 ton/rok.

� Kocioł energetyczny rusztowy INNOVEX ROREX AT100, znajdujący się przy ul. Kołłątaja 13 a Brzesko. Właścicielem i zarządzającym jest APEX S.J. Aleksander Gawlik, Paweł Kuta. Rodzaj procesu R/D: R1. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 03 01 05. Moc przerobowa: 20 ton/rok.

POWIAT DĄBROWSKI

W powiecie dąbrowskim znajduje się Składowisko Odpadów Komunalnych w Szarwarku, w gminie Dąbrowa Tarnowska. Właścicielem jest Gmina Dąbrowa Tarnowska. Zarządzającym jest Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej, 33-200 Dąbrowa Tarnowska, ul. B. Joselewicza 8 Kody odpadów dopuszczonych do składowania: odpady z grupy 02, 03, 04, 15, 16, 17, 190501, 190502, 190599, 190604, 190606, 190801, 190802, 190812, 190814, 190901, 190902, 190903, 190904, 190905, 190903, 190904, 190905, 190906, 190999, 191212, 200203, 200301, 200302, 200303, 200304, 200306, 200307, 200399. Pojemność całkowita: 187 000 m3. Pojemność pozostała do zapełnienia: 107 000 m3


9

POWIAT BOCHEŃSKI Na terenie powiatu bocheńskiego znajdują się 4 składowiska odpadów, na których są składowane odpady komunalne: � Gminne składowisko odpadów komunalnych w Lipnicy Murowanej. Właścicielem jest

Gmina Lipnica Murowana, a zarządzającym jest Zakład Usług Komunalnych w Lipnicy Murowanej. Pojemność całkowita składowiska wynosi 30 200 m3 , pojemność pozostała do zapełnienia to 21 111 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: 190212, 190801, 190802, 190805, 200303, 200306, 200203, 200307, 200399.

� Składowisko odpadów komunalnych w Nowym Wiśniczu. Właścicielem jest Gmina Nowy Wiśnicz a zarządzającym jest Zakład Usług Komunalnych w Nowym Wiśniczu. Pojemność całkowita składowiska wynosi 20 170 m3 , pojemność pozostała do zapełnienia to 16 136 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: b.d.

� Składowisko odpadów komunalnych w Borku (Gm. Rzezawa). Właścicielem jest Gmina Rzezawa a zarządzającym jest Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Rzezawie, 32-765 Rzezawa, ul. Długa 21. Pojemność całkowita składowiska wynosi 16 600 m3 , pojemność pozostała do zapełnienia to 5 111 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: 109801, 190802, 190805, 200301, 200303, 200306, 200307.

� Gminne Składowisko odpadów komunalnych w Maszkienicach (Gm. Dębno). Właścicielem jest Gmina Dębno a zarządzającym jest Zakład Usług Komunalnych Gminy Dębno. Pojemność całkowita składowiska wynosi 9 636 m3 , pojemność pozostała do zapełnienia to 2 700 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: 190805, 200301, 200303, 200306, 200307, 200399.

Na terenie powiatu znajduje się także składowisko odpadów niebezpiecznych: � Składowisko odpadów poprodukcyjnych „Stalprodukt” S.A. w Borku (Gm. Rzezawa).

Właścicielem i zarządzającym jest Stalprodukt” S.A. ul. Wygoda 69 32 700 Bochnia. Pojemność całkowita składowiska wynosi 82 000 m3 , pojemność pozostała do zapełnienia to 17 902 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: 100212, 100215, 110106*, 120118*, 190801, 190814, 190903, 190906.

Na terenie powiatu znajduje się jedna stacja demontażu i punkt zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji: • P.U.H.P. CADILAK Stanisław Grzesik ul. Partyzantów 37 32-700 Bochnia tel. (014)

6119710 fax. (014) 6119711. Nr w wykazie Wojewody Małopolskiego: 6. Moc przerobowa: 2 420 ton/rok.

W powiecie bocheńskim znajduje się także instalacja do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych: • oczyszczalnia ścieków emulsyjnych. Instalacja znajduje się przy ul. Wygoda 69 32-700

Bochnia. Właścicielem i zarządzającym jest Stalprodukt S.A. w Bochni. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 120109*. Moc przerobowa: 1 700 ton/rok.

Na terenie powiatu znajdują się instalacje odzysku i unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne: � Wytwórnia Betonu Towarowego, znajdująca się przy ul. Partyzantów 21 32-700 Bochnia.

Właścicielem i zarządzającym jest Górażdże Beton Sp. z o.o. ul. Cementowa 1, Chrodula, 45-076 Opole. Rodzaj procesu R/D: R11. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 02, 10 01 17. Moc przerobowa: 1 500 ton/rok.

� Stalprodukt S.A., znajdująca się przy ul. Wygoda 69 Bochnia. Właścicielem i zarządzającym jest Stalprodukt S.A.. Rodzaj procesu R/D: -. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 15, 10 02 12, 10 02 15, 19 08 14, 19 09 03, 19 09 06. Moc przerobowa: 3 521,5 ton/rok

� Wytwórnia Betonu Towarowego, znajdująca się w Zakładzie Wyrobów Betonowych ul. Karosek 53a Bochnia, gdzie właścicielem i zarządzającym jest CMB PHU Sp. z o.o. ul. Fabryczna 20 Tarnów. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 01, 10 01 02. Moc przerobowa: 1 200 ton/rok.


10

Ponadto planowane jest uruchomienie linii segregacji odpadów w GZGK Rzezawa w 2010 – 2018 oraz wykonanie rekultywacji kwatery na składowisku odpadów komunalnych w Borku zgodnie z instrukcją eksploatacji składowiska. MIASTO TARNÓW

W gminie Tarnów przy ul. Cmentarnej znajduje się jedna sortownia odpadów zmieszanych i zbieranych selektywnie o mocy przerobowej 2000 ton/rok. Właścicielem jest gmina Tarnów a zarządzana jest przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Bandrowskiego 14, 33-100 Tarnów. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku: 150106, 200101, 200102, 200139, 200140, 200301.

W Tarnowie przy ul. Cmentarnej znajduje się także kompostownia odpadów komunalnych o mocy przerobowej: 2500 ton/rok (polowa) + 2000 ton/rok (zamknięta). Właścicielem jest gmina Tarnów a zarządzana jest przez Zakład składowania Odpadów Komunalnych w Tarnowie, ul. Cmentarna, 33-100 Tarnów. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku: 200201, 200108. W gminie Tarnów znajdują się 2 składowiska odpadów, na których składowane są odpady komunalne: • Jedno znajduje się przy ul. Cmentarnej. Właścicielem jest gmina Tarnów,

a zarządzana jest przez Zakład składowania Odpadów Komunalnych w Tarnowie, ul. Cmentarna, 33-100 Tarnów. Pojemność całkowita składowiska wynosi 190 000 m3,

a pojemność pozostała do zapełnienia to 150 000 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: 190501, 190502, 190503, 190599, 190805, 190812, 190901, 190902, 190903, 190904, 190905, 190999, 191212, 200203, 200301, 200302, 200303, 200307, 200399.

• Drugim składowiskiem jest Składowisko Odpadów innych niż niebezpieczne o obojętne „Za rzeką Białą” przy ul. Czystej. Właścicielem i zarządzającym jest Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o., ul. Kwiatkowskiego 8, 33-100 Tarnów. Pojemność całkowita składowiska wynosi 4 700 000 m3 a pojemność pozostała do zapełnienia to 420 000 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: Sektor AB 3: 060314, Sektor AB 1-2: 190805, 190812, 190814, Sektor C-2: 150203, 160304, 170380, 170604, 200301, Sektor D-1/3 a: 190501, 190503, 190599, 190604, 190605, 190801, 190802, 190805, 190812, 190814, 190901, 190902, 190903, 190904, 190905, 190906, 190999, 191106, 191209, 191212, 191302, 191304, 191306, Sektor D-1/3b: 190112, 190118, 190119, 190203, 190206, 190305, 190307, 190401.

Na terenie miasta Tarnowa znajduje się także składowisko odpadów zawierających azbest: • Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne „Za rzeką Białą” (Sektor C-3 dla

odpadów azbestowych) znajdujące się przy ul. Czystej. Właścicielem i zarządzającym jest Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o., ul. Kwiatkowskiego 8, 33-100 Tarnów. Pojemność całkowita składowiska wynosi 63 740 m3 a pojemność pozostała do zapełnienia to 31 000 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: Sektor C-3: 190601*, 170605*.

Do Tarnowa należy składowisko odpadów niebezpiecznych: • zbiornik „AN II”, znajdujące się przy ul. Chemicznej w Tarnowie, a właścicielem i

zarządzającym jest : Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o., ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów. Pojemność całkowita składowiska wynosi 55 240 m3 a pojemność pozostała do zapełnienia to 23 740 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: 17 05 03*.

Miasto Tarnów posiada składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których nie są składowane odpady komunalne: • składowisko „Czajki”, które znajduje się przy ul. Czajki. Właścicielem i zarządzającym jest

Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o., ul. Kwiatkowskiego 8, 33-100 Tarnów. Pojemność całkowita składowiska wynosi 2 460 000 m3 a pojemność pozostała do zapełnienia to 680 000 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: 100115.

W gminie Tarnów znajduje się jedna stacja demontażu i punktu zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji:


11

• Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o., ul. Braci Saków 5, 33-100 Tarnów, tel. (14)6310704, fax (14)6310709 o mocy przerobowej 1 800 ton/rok. Nr w wykazie Wojewody Małopolskiego: 17

Tarnów posiada dwa zakłady przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego: • Spółdzielnia pracy ARGO-FILM w Warszawie Zakład Nr 2 w Tarnowie, ul.Fabryczna 72,

33-101 Tarnów, o mocy przerobowej 160 ton/rok. Numer rejestrowy GIOŚ: E0000282ZP. Kody odpadów: 160211*, 160213*, 160215*, 200123*, 200135*.

• Przedsiębiorstwo Inżynieryjne TARCHEM Sp. z o.o. ul. Chemiczna 128 33-101 Tarnów, o mocy przerobowej 475 ton/rok. Numer rejestrowy GIOŚ: E0005880P. Kody odpadów: 160213*, 160215*, 200121*.

Na Terenie gminy Tarnów znajduje się jeden obiekt termicznego przekształcania odpadów medycznych i weterynaryjnych: • Spalarnia odpadów medycznych w Tarnowie, znajdująca się przy ul. Lwowskiej 178a.

Właścicielem i zarządzającym jest Szpital Wojewódzki im. św. Łukasza SP ZOZ w Tarnowie. Moc przerobowa zakładu wynosi 50 ton/rok. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku: 180101, 180102*, 180103*, 180104 (do 07.03.2007r.).

Instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych miasto Tarnów posiada 8: • Linię odzysku metali znajdującą się przy ul. Fabrycznej 7a, 33-100 Tarnów. Właścicielem

i zarządzającym jest Spółdzielnia Pracy „Agro-film”, ul. Praca 9/1, 04-361 Warszawa. Moc przerobowa instalacji wynosi 300 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R4. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 090101*, 090102*, 090104*, 090105*, 090180*, 161001*.

• Segregacja, znajdująca się przy ul. Fabrycznej 7a, 33-100 Tarnów. Właścicielem i zarządzającym jest Spółdzielnia Pracy „Agro-film”, ul.Praca 9/1, 04-361 Warszawa. Moc przerobowa instalacji wynosi 2 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 090111*.

• Destylarka, znajdująca się przy ul. Kochanowskiego 37, 33-100 Tarnów. Właścicielem i zarządzającym jest Produkcyjno-Handlowe „TARNOKOP” S.A. Moc przerobowa instalacji wynosi 50 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R2. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 080111*.

• Chemiczna Oczyszczalnia Ścieków, Utylizacja Ścieków cyjanowych, znajdująca się przy ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów. Właścicielem i zarządzającym jest Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. Moc przerobowa instalacji wynosi 12 000 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: D9. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 060101*, 060102*, 060105*, 060204*, 070504*, 070580*, 180106*, 070581.

• Chemiczna Oczyszczalnia Ścieków, Utylizacja Ścieków cyjanowych, znajdująca się przy ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów. Właścicielem i zarządzającym jest Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. Moc przerobowa instalacji wynosi 12 000 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R6. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 060101.

• A-168, A-170, znajdująca się przy ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów. Właścicielem i zarządzającym jest Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. Moc przerobowa instalacji wynosi 28 000 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: D8. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 33 rodzaje odpadów niebezpiecznych i 22 innych niż niebezpieczne.

• A-168, A-170, znajdująca się przy ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów. Właścicielem i zarządzającym jest Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. Moc przerobowa instalacji wynosi 28 000 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: D9. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 33 rodzaje odpadów niebezpiecznych i 22 innych niż niebezpieczne.

• Instalacja do odzysku odpadów, znajduje się ona przy ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów, właścicielem i zarządzającym są Zakłady Mechaniczne „Tarnów” S.A.. Instalacja


12

ma moc przerobową 40 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R7, R4, R13, R1, R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 110107*, 120109*.

Instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne miasto Tarnów posiada 7.

• Kompostownia polowa, znajdująca się przy ul. Cmentarnej. Właścicielem i zarządzającym są Zakłady Składowania Odpadów Komunalnych. Moc przerobowa instalacji to 6 000 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R3. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 02 01 03, 02 01 07, 02 02 04, 02 03 04, 02 03 05, 02 03 80, 03 01 01, 03 01 05, 16 03 06, 16 03 80, 19 05 01, 19 05 02, 19 05 03, 19 08 05, 19 12 07, 19 12 12, 20 01 38, 20 02 01.

• Zakłady mechaniczne „Tarnów”, znajdujące się przy ul. Kochanowskiego 30, 33-100 Tarnów. Właścicielem i zarządzającym są Zakłady mechaniczne „Tarnów” S.A.. Moc przerobowa instalacji to 3 740 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R4. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 11 01 07, 12 01 09, 10 09 80, 17 04 05, 19 10 01, 19 12 02.

• Produkcja mieszanki betonowej, znajdująca się przy ul. Mroźnej 18, 33-102 Tarnów. Właścicielem i zarządzającym jest Firma BRUK-BET Nieciecza 150, 33-240 Żabno. Moc przerobowa instalacji to 40 600 tom/rok. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 01, 10 01 02, 10 01 17,10 13 14.

• Piec szklarski, znajdujący się przy ul. Stalowej 27, 33-100 Tarnów. Właścicielem i zarządzającym jest Huta szkła i kryształów EWA. Moc przerobowa instalacji to 137 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R5. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 11 12, 15 01 02.

• Recykling tworzyw sztucznych – produkcja regranulatu, znajdująca się przy ul. Czarna Droga 84, 33-100 Tarnów. Właścicielem i zarządzającym jest EURO-PLAST D.Pająk, M.Więcek, R.Gąsior. Moc przerobowa instalacji to 1 200 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 02 01 04, 07 02 13, 15 01 02.

• Węzeł betoniarski, znajdujący się przy ul.Dunajcowej, 33-101 Tarnów. Właścicielem i zarządzającym jest KRYS-MAKS Radłowskie Przeds. Produkcji Betonu – Elementów Budowlanych. Moc przerobowa instalacji to 2 tony/rok. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 02.

• Chemiczna Oczyszczalnia Ścieków, Utylizacja Ścieków cyjanowych, znajdująca się przy ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów. Właścicielem i zarządzającym jest Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o.. Moc przerobowa instalacji to 12 000 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 190802.

Ponadto planowana jest budowa instalacji do odzysku sadzy przez Jednostkę Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o., ul. Kwiatkowskiego 8 33-101 Tarnów w latach 2011-2018 o planowanej mocy przerobowej 50 000 ton/rok.


13

2.1.1. Opis gospodarki odpadami w poszczególnych po wiatach z podziałem na gminy.

2.1.1.1. Powiat brzeski

2.1.1.1.1. Gmina Brzesko Gmina położona jest w centralnej części województwa małopolskiego w powiecie brzeskim. Od północy graniczy z Gminą Szczurowa i Borzęcin, od wschodu z Gminą Dębno od południa z Gminami Gnojnik i Nowy Wiśnicz, a od zachodu z Gminami Bochnia i Rzezawa. Całkowita powierzchnia gminy wynosi 102,6 km2, z czego na część miejską przypada 12,14 km2 . Odpady komunalne wytwarzane w Gminie Brzesko pochodzą z czterech źródeł. Są to:

a) gospodarstwa domowe, b) instytucje publiczne oraz podmioty gospodarcze działające na terenie gminy, c) oczyszczalnie ścieków, d) punkty skupu surowców wtórnych.

Na terenie Gminy Brzesko, pod koniec 2009 roku, działało 2 057 podmiotów gospodarczych zajmujących się handlem, gastronomią, działalnością produkcyjną oraz usługami świadczonymi dla ludności. W analizowanym okresie na terenie Gminy Brzesko funkcjonowały dwie oczyszczalnie ścieków. Obydwie są oczyszczalniami typu mechaniczno-biologicznego. Pierwsza z nich, należąca do browaru CARSBERG-OKOCIM S.A. oczyszcza ścieki sanitarne doprowadzane z miasta. Druga, zlokalizowana w Sterkowcu-Zajaziu, eksploatowana przez RPWiK w Brzesku, przyjmuje ścieki sanitarne z Jadownik i Sterkowca. Z obydwu oczyszczalni ustabilizowane osady ściekowe wywożone są przez Przedsiębiorstwo Obrotu Surowcami Wtórnymi SURPAP do kompostowni w Nowym Targu. Ostatnimi z wymienionych na wstępie wytwórców odpadów komunalnych są punkty skupu surowców wtórnych. Wszystkie zlokalizowane są we wschodniej części Brzeska. Są to: � EKO-STAL – Skup Złomu i Metali Kolorowych, prowadzący swą działalność przy ul.

Przemysłowej, � PAK-POL – Skup i Sprzedaż Złomu Stalowego, działający przy ul. Solskiego 37, � REMEX – Skup Złomu, działający przy ul. Dworcowej.

Odpady komunalne Na terenach wiejskich, masa i struktura odpadów komunalnych wytwarzanych, różni się zasadniczo od masy i struktury odpadów powstałych w miastach. Poniższa tabela prezentuje to zróżnicowanie. Tabela 2.1. Skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych na terenach

miejskich i wiejskich

Lp Skład morfologiczny

Jednostkowy wska źnik nagromadzenia

(kg/M/rok) miasto wieś

1. Odpady organiczne pochodzenia roślinnego i zwierzęcego (odpady kuchenne, odpady zielone) 80,90 21,30

2. Papier i tektura (opakowaniowe i nieopakowaniowe) 27,00 12,40 3. Tworzywa sztuczne (opakowaniowe i nieopakowaniowe) 21,30 14,10 4. Materiały tekstylne 7,10 3,35 5. Szkło (opakowaniowe i nieopakowaniowe) 13,80 14,90 5. Metale ( opakowania i inne) 10,60 4,25 7. Odpady mineralne 7,00 10,95 8. Drobna frakcja popiołowa 22,30 36,95


14

9. Odpady z obiektów infrastruktury 110,00 45,00 10. Odpady z czyszczenia ulic i placów 10,00 0,00

11. Odpady niebezpieczne znajdujące się w strumieniu odpadów komunalnych 2,00 2,00

12. odpady wielkogabarytowe 15,00 15,00

13. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych 40,00 40,00

razem 367,00 223,00 Źródło: Krajowy Plan Gospodarki Odpadami W powyższej tabeli zwrócić należy uwagę na masę odpadów biodegradowalnych wytwarzanych w miastach. Jest ona czterokrotnie większa niż na wsi. Ponadto w mieście dwukrotnie więcej powstaje odpadów z papieru i odpadów tekstylnych. Mniej natomiast niż na wsi wytwarza się drobnej frakcji popiołowej.

Tabela 2.2. Zestawienie danych charakteryzuj ących strumie ń odpadów komunalnych

Lp.

parametr jednost

ka miary

warto ść

2003 2009

1.

Ilość odpadów wytworzonych w Gminie Brzesko, w tym: - miasto - tereny wiejskie

Mg

10 347,40

6.303,96 4.043,44

10.495,93

6.267,63 4.228,30

2.

Ilość odpadów zebranych w Gminie Brzesko, w tym: - przeznaczonych do zdeponowania na składowisku, - odzyskanych odpadów podlegających biodegradacji, - odzyskanych surowców wtórnych, - odzyskanych odpadów wielkogabarytowych, -odzyskanych odpadów niebezpiecznych

Mg

8.398,67

6.871,60

924,59 328,48 274,0 0,00

9.507,85

7.625,59

864,06 698,60 289,50 30,10

3. Różnica pomiędzy odpadami wytworzonymi a zebranymi przez jednostki wywozowe i punkty skupu

Mg 1.949,73 988,08

Źródło: PGO Gminy Brzesko aktualizacja programu na lata 2011- 2014 wraz z prognozą do roku 2018. Masę odpadów zebranych ustalono na podstawie informacji zawartych w rocznych raportach przedłożonych Burmistrzowi Miasta Brzeska przez jednostki wywozowe obsługujące gminę oraz punkty skupu działające na tym terenie . Na 10.495,93 Mg odpadów komunalnych wytworzonych w 2009 roku prawdopodobnie składały się:


15

Tabela 2.3. Struktura wytworzonych w 2009 roku odp adów komunalnych w Gminie Brzesko

Lp.

rodzaj odpadów

gospodarstwa domowe

podmioty gospodarcze

instytucje publiczne razem odpady

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

I. odpady ulegające biodegradacji 12,03 1.262,66 6,55 687,48 4,99 523,75 23,57 2.473,89

II. surowce wtórne 19,81 2.079,24 2,36 247,70 0,19 19,94 22,36 2.346,89 III. odpady wielkogabarytowe 7,00 734,72 0,02 2,10 0,22 23,09 7,24 759,91

IV. odpady remontowo - budowlane 11,08 1.162,95 2,00 209,92 1,12 117,55 14,20 1.490,42

V. odpady niebezpieczne 0,41 43,03 0,47 49,33 0,19 19,94 1,07 112,31 VI. pozostałe odpady 30,39 3.189,71 1,39 96,56 0,25 26,24 31,56 3.312,52 razem odpady komunalne 80,72 8.472,31 12,8 1.293 6,96 730,52 100,0 10.495,9 Źródło: PGO Gminy Brzesko aktualizacja programu na lata 2011- 2014 wraz z prognozą do roku 2018.

Odpady ulegaj ące biodegradacji Szacunkową ilość wytworzonych w 2009 roku w Gminie Brzesko odpadów podlegających biodegradacji przedstawia poniższa tabela.

Tabela 2.4. Struktura odpadów podlegaj ących biodegradacji

Lp.

rodzaj odpadów

gospodarstwa domowe


instytucje publiczne

razem odpady

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

1. odpady kuchenne ulegające biodegradacji 41,51 1.021,72 4,69 116,03 0,00 8,16 46,20 1.145,

91 2. odpady zielone 6,18 152,89 0,21 5,20 5,76 142,50 12,15 300,58

3. papier i karton nieopakowaniowy 2,05 50,71 4,26 105,39 14,51 358,96 20,82 515,06

4. opakowania z papieru i tektury 1,51 37,36 18,75 460,89 0,57 14,10 20,83 512,34

I. razem odpady podlegające biodegradacji 51,25 1.262,67 27,91 687,49 20,84 523,72 100,0

0 2.473,89

Źródło: PGO Gminy Brzesko aktualizacja programu na lata 2011- 2014 wraz z prognozą do roku 2018. Surowce wtórne Ilość wytwarzanych w Gminie Brzesko odpadów, które można poddać recyklingowi przedstawia poniższa tabela.


16

Tabela 2.5. Struktura wytworzonych surowców wtórnyc h

Lp

rodzaj odpadów

gospodarstwa domowe



razem odpady udział

(%) masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

1. opakowania wielomateriałowe 4,02 94,34 0,44 10,33 0,00 0,00 4,46 104,67

2. tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 30,42 713,92 0,36 8,45 0,76 17,84 31,54 740,21

3. opakowania z tworzyw sztucznych 12,97 304,39 0,23 6,81 0,05 1,17 13,31 312,37

4. odpady tekstylne 4,07 95,52 0,00 0,00 0,00 0,00 4,07 95,52 5. szkło nieopakowaniowe 14,05 329,74 9,21 216,15 0,03 0,70 23,29 546,59 6. opakowania ze szkła 9,39 220,37 0,09 2,11 0,00 0,00 9,48 222,49 7. metale 2,28 53,51 0,05 1,17 0,01 0,23 2,34 54,92 8. opakowania z blachy 1,25 29,34 0,11 2,58 0,00 0,00 1,36 31,92 9. opakowania z aluminium 10,15 238,21 0,00 0,00 0,00 0,00 10,15 238,21 razem surowce wtórne 88,60 2.079,3 10,5 247,60 0,85 19,95 100,0 2.346,89

Źródło: opracowanie własne na podstawie wskaźników emisji odpadów komunalnych Odpady wielkogabarytowe Poniższa tabela przedstawia szacunkową ilość wytworzonych odpadów wielkogabarytowych w 2009 r.

Tabela 2.6. Źródła pochodzenia odpadów wielkogabarytowych

rodzaj odpadów

gospodarstwa domowe



razem odpady udział

(%) masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

odpady wielkogabarytowe bez urządzeń zawierających freony

96,68 734,68 0,28 2,13 3,04 23,10 100,00 759,91

Źródło: PGO Gminy Brzesko aktualizacja programu na lata 2011- 2014 wraz z prognozą do roku 2018. Odpady remontowo-budowlane Poniższa tabela określa prawdopodobną ilość odpadów budowlanych (bez wyrobów azbestowych) wytworzonych w Gminie Brzesko w 2009 roku.

Tabela 2.7. Źródła pochodzenia odpadów remontowo-budowlanych

rodzaj odpadów

gospodarstwa domowe



razem udział

(%) masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

odpady budowlane 78,02 1.162,83 14,09 210,00 7,89 117,59 100,00 1.490,4

Źródło: PGO Gminy Brzesko aktualizacja programu na lata 2011- 2014 wraz z prognozą do roku 2018. Odpady niebezpieczne Strumień odpadów niebezpiecznych nie jest wielki. Stanowi nieco mniej niż 1 % ogółu odpadów komunalnych. Z uwagi jednak na jego negatywny wpływ na środowisko będzie


17

musiał być wyłączony z masy odpadów deponowanych na składowisku i poddany odrębnemu procesowi unieszkodliwiania. Pozostałe odpady Pozostałe odpady komunalne stanowią głównie popioły powstałe w procesie spalania węgla, drewna i niektórych odpadów komunalnych w piecach kuchennych oraz kotłach c.o. Ponad 95 % tych odpadów pochodzi z gospodarstw domowych. Część drobnej frakcji popiołowej wykorzystywana jest w gospodarstwach domowych poprzez posypywanie nimi oblodzonych ścieżek i dróg.

Tabela 2.8. Struktura i źródło pochodzenia pozostałych odpadów komunalnych

Lp.

rodzaj odpadów

gospodarstwa domowe



razem odpady

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

1. drobna frakcja popiołowa 71,74 2.376,40 3,44 113,95 0,42 13,91 75,60 2.504,27

2. odpady mineralne 7,74 256,39 0,63 20,87 0,00 0,00 8,37 277,26

3. pozostałe odpady komunalne 15,71 520,40 0,28 9,28 0,04 1,33 16,03 531,00

pozostałe odpady ogółem 95,19 3.153,19 4,35 144,09 0,46 15,24 100,0 3.312,52

Źródło: PGO Gminy Brzesko aktualizacja programu na lata 2011- 2014 wraz z prognozą do roku 2018. Odpady zawieraj ące azbest W Gminie Brzesko, podobnie jak w całym kraju, znajdują się znaczne ilości wyrobów zawierających azbest. Na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji w latach 2009 -2010 wynika, że w trakcie usuwania wyrobów zawierających azbest z użytkowania powstanie co najmniej 344,979 Mg odpadów niebezpiecznych dla ludzi i środowiska, które należy zdeponować na składowisku odpadów niebezpiecznych. Rodzaj i ilo ść odpadów poddanych procesom unieszkodliwiania Zebrane przez jednostki wywozowe niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, wytworzone na terenie Gminy Brzesko, unieszkodliwiane były na składowiskach odpadów komunalnych zlokalizowanych w:

• Tarnowie - odpady przekazują Brzeskie Zakłady Komunalne oraz Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej TRANS-FORMERS Sp. z o.o.,

• Brzeszczach (powiat oświęcimski) na składowisku administrowanym przez Agencję Komunalną Sp. z o.o.; odpady przekazuje Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowe E-KOM-BUD.

Rodzaj i ilo ść odpadów poddawanych procesom odzysku Zorganizowanej, selektywnej zbiórce odpadów komunalnych w Gminie Brzesko poddane były papier i tektura, opakowania szklane, opakowania z tworzyw sztucznych oraz tekstylia. Istniej ący system zbierania odpadów Podstawowym dokumentem regulującym gospodarkę odpadami komunalnymi jest „Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Brzesko”. Został wprowadzony Uchwałą Rady Miejskiej nr XL/267/2006 w dniu 15 marca 2006 roku. Na terenie Gminy Brzesko zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych zajmują się następujące firmy wywozowe, które swą działalność prowadziły na podstawie zezwoleń wydanych przez Burmistrza Brzeska.:

1. Brzeskie Zakłady Komunalne Sp. z o.o.z siedzibą 32-800 Brzesko ul. Słowackiego 1


18

2. Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej TRANS-FORMERS Sp. z o.o. z siedzibą 33-100 Tarnów ul Krakowska 46

3. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe E-KOM-BUD R. Pachuta, R. Skowronek Sp.j. z siedzibą 32-700 Bochnia ul. Popka 14

4. CONTEKO Sp. z o.o. z siedzibą w 33-130 Radłów ul. Woleńska 15 5. Przedsiębiorstwo Obrotu Surowcami Wtórnymi SURPAP z siedzibą w 33-300 Nowy

Sącz ul. Wyspiańskiego 3 6. SITA Nowy Sącz Spółka z o. o. z siedzibą w 32-800 Brzesko u. Słowackiego 1 7. Zakład Budownictwa Wodnego , Drogowego i Usług Sprzętowo Transportowych

Małgorzata Koczwara z siedzibą w 32-852 Dębno, Wola Dębińska 190 Największy udział w rynku usług wywozowych odpadów mają Brzeskie Zakłady Komunalne Sp. z o.o. Obsługuje ona część budownictwa wielorodzinnego w mieście, budownictwo jednorodzinne w mieście i na wsi oraz część przedsiębiorców. Rocznie odbiera około 73 % odpadów komunalnych przeznaczonych do unieszkodliwienia lub recyklingu. Schemat przepływu odpadów W 2009 roku operatorzy obsługujący Gminę Brzesko wywieźli do zdeponowania na składowiskach odpadów komunalnych około 68 % odpadów wytworzonych gminie. Ponadto wspólnie z punktami skupu wyłączyli ze strumienia odpadów kierowanych na składowisko:

• 747,74 Mg – odpadów ulegających biodegradacji (papier, tektura, odpady zielone), • 610,07 Mg – surowców wtórnych (tworzywa sztuczne, szkło, metale), • 283,60 Mg – odpadów wielkogabarytowych, • 13,83 Mg – odpadów niebezpiecznych (sprzęt elektryczny i elektroniczny, leki, baterie

małogabarytowe). Łącznie zebrano w Gminie Brzesko w 2009 roku 8 835,73 Mg odpadów komunalnych, co stanowi około 84 % odpadów wytworzonych. Pozostała część odpadów komunalnych zagospodarowywana była przez wytwórców we własnym zakresie lub porzucana na „dzikich wysypiskach”. Składowisko odpadów komunalnych Na terenie Gminy Brzesko brak jest czynnego składowiska odpadów komunalnych. Wszystkie odpady zebrane z obszaru gminy wywożone są poza jej teren na składowiska w Tarnowie oraz Brzeszczach. Gmina Brzeszcze jest najbardziej wysuniętą na zachód gminą w Województwie Małopolskim (powiat oświęcimski). Oddalona jest od Brzesko o około 100 km. Na terenie Gminy Brzesko znajduje się zamknięte składowisko odpadów komunalnych w miejscowości Jadowniki.


19

2.1.1.1.2. Gmina Borz ęcin Gmina Borzęcin położona jest w północno-wschodniej części powiatu brzeskiego na powierzchni ok. 103 km2 nad rzeką Uszwicą. Od północy i północnego wschodu graniczy z gminą Szczurowa, od strony południowo-zachodniej z gminą Brzesko, od południa z gminą Dębno i Wojnicz, a od wschodu z gminami powiatu tarnowskiego: Wierzchosławicami i Radłowem. W skład gminy wchodzi 5 miejscowości wiejskich: Borzęcin, Bielcza, Przyborów, Łęki i Waryś, którą zamieszkiwało na koniec 2008r. 8317 osób. W gminie Borzęcin w latach 2006-2008 zmniejszyła się liczba zamieszkałych budynków o ok. 2,7 %, zmniejszyła się również liczba mieszkańców o ok. 1,5%, co wyraża się liczbami bezwzględnymi zmniejszeniem w tym okresie liczby zamieszkałych budynków o 68 i ludności o 122 osoby. Wg danych z GUS gminę tą w 2010 roku zamieszkiwało 8316 osób. Według danych Urzędu Gminy w roku 2007 funkcjonowało na terenie gminy Borzęcin 256 podmiotów gospodarczych w tym 29 z sektora handlu i gastronomi a w roku 2008 - 298 w tym 32 z sektora handlu i gastronomi. Źródła powstawania odpadów. Źródłem powstawania odpadów na terenie Gminy Borzęcin były: - zabudowa mieszkaniowa, - obiekty infrastruktury, - sektor gospodarczy Gospodarka odpadami z sektora komunalnego. Gmina Borzęcin jest gminą wiejską. Skład morfologiczny odpadów zmieszanych wiejskich prognozowanych według KPGO 2004-2015 oraz rzeczywistych przedstawiono w tabeli poniżej.

Tabela 2.9 Skład morfologiczny odpadów zmieszanych (niesegregowanych)

wiejskich na lata 2007-2008

Rodzaj odpadów Prognozowane*

Mg/rok Rzeczywiste

Mg/rok 2007 2008 2007 2008

1. Odpady organiczne roślinne 168 170,9 167,5 165 2. Odpady organiczne zwierzęce 11 11,2 11 10,8 3. Odpady organiczne inne 22 22,4 21,9 21,6 4. Odpady zielone 41 41,7 40,9 40,3 5. Papier i tektura [nieopakowaniowe] 102 103,7 101,7 100,2 6. Opakowania z papieru i tektury 148 150,5 147,6 145,4 7. Opakowania wielomateriałowe 17 17,3 16,9 16,6 8. Tworzywa sztuczne

[nieopakowaniowe] 188 191,2 187,4 184,6

9. Opakowania z tworzyw sztucznych 61 62 60,8 59,9 10. Tekstylia 45 45,8 44,9 44,2 11. Szkło [nieopakowaniowe] 10 10,2 10 9,9 12. Opakowania ze szkła 179 182 178,5 175,8 13. Metale 41 41,7 40,9 40,3 14. Opakowania z blachy stalowej 15 15,3 15 14,8 15. Opakowania z aluminium 4 4,1 4 3,9 16. Odpady mineralne 115 117 114,7 113 17. Drobna frakcja popiołowa 292 297 291,1 286,7 18. Odpady wielkogabarytowe 170 172,9 169,5 167 19. Odpady budowlane 574 583,8 572,3 563,7


20

20. Odpady niebezpieczne 25 25,4 24,9 24,5 Łącznie 2228 2265,9 2220,5 2231,2

*Strumienie odpadów komunalnych prognozowanych wg.KPGO 2004-2015 Źródło: PGO dla gminy Borzęcin na lata 2009 – 2011 r.

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2010r. Nr 185, poz. 1243) odpady komunalne „to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych” np. w wyniku działalności handlowo-usługowej, oświatowej, kulturalnej. Wdrażanie systemu gospodarki odpadami w gminie Borzęcin wytyczonego w PGO pozwala na stopniowe porządkowanie poszczególnych strumieni odpadów wytwarzanych w gminie uwzględniając nie tylko tradycyjne metody ich unieszkodliwiania poprzez składowanie, lecz również próby ich odzysku, recyklingu i kompostowania. Przyjęty w Planie Gospodarki Odpadami dla 2004 roku wskaźnik wytworzenia odpadów komunalnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosił 250,10 kg, natomiast w latach 2007 i 2008, odpowiednio: 264,35 i 268,28 kg/mieszkańca/rok. Opierając się na wymienionych wskaźnikach oraz rzeczywistej demografii obliczono ilość powstających zmieszanych odpadów komunalnych w gminie Borzęcin w latach 2007-2008. Mniejsza ilość odpadów komunalnych wytworzonych w stosunku do ilości prognozowanej wynika przede wszystkim z malejącej liczby mieszkańców gminy Borzęcin. W tabeli poniżej zestawiono wskaźniki nagromadzenia odpadów komunalnych w latach 2007-2008.

Tabela 2.10. Wska źniki nagromadzenia odpadów komunalnych w latach 200 7-2008

Lp. Parametr jednostka miary

wartość 2007 2008

1. Masowy wskaźnik nagromadzenia na 1-go mieszkańca Gminy Borzęcin kg/M/rok 264,35 268,28

2. Objętościowy wskaźnik nagromadzenia na 1-go mieszkańca m3/M/rok 1,057 1,073

3. Gęstość nasypowa loco składowisko kg/m3 250 250 Źródło: PGO dla gminy Borzęcin na lata 2009 – 2011 r.

Wskaźniki przedstawione w tabeli zostały obliczone dla zabudowy mieszkaniowej łącznie z prowadzoną w jej obrębie działalnością gospodarczą Zbieranie odpadów komunalnych Wymogi dotyczące zbiórki i wywozu odpadów komunalnych z terenu gminy Borzęcin uregulowane są Uchwałą nr XXVII/270/06 Rady Gminy Borzęcin z dnia 31 marca 2005 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku w Gminie Borzęcin oraz uchwałą Nr XXIX157/05 Rady Gminy. Zgodnie z ww. regulaminem właściciele lub zarządcy nieruchomości są zobowiązani do zawarcia umowy z podmiotem uprawnionym na odbiór odpadów komunalnych oraz wyposażenie nieruchomości w pojemniki lub worki na odpady. Na terenie Gminy Borzęcin zbierania odpadów odbywa się do pojemników o pojemności 120l lub worków o poj. 120l. Zbieranie zmieszanych odpadów komunalnych odbywa się sprzętem specjalistycznym ze zmniejszeniem 2-3 krotnym objętości zebranych odpadów. Największy udział w świadczonych usługach w zakresie wywozu nieczystości stałych w roku 2007 i 2008 posiadała firma Conteko s.c. Grzegorz Kuczek Józef Kuryło z Radłowa który wynosi ok. 60%. W tabeli poniżej przedstawiono ilość odpadów komunalnych wytworzonych i zebranych w gminie Borzęcin w latach 2007-2008. Dla porównania przytoczono dane z roku 2006.


21

Tabela 2.11. Ilo ść odpadów komunalnych wytworzonych i zebranych w gmi nie

Borzęcin w latach 2007-2008

Lp. Parametr 2006 2007 2008

Mg/rok Mg/rok Mg/rok

1. Ilość odpadów komunalnych wytworzonych wg PGO 2204 2228 2265,9

2. Ilość odpadów komunalnych wytworzonych uaktualniona 2190,8 2220,5 2231,2

3. Ilość zebranych odpadów komunalnych z terenu gminy 497,76 563,5 592,5

źródło danych: wskaźniki z PGO, przedsiębiorcy

Masę odpadów zebranych ustalono na podstawie informacji zawartych w rocznych raportach przedłożonych gminie Borzęcin przez jednostki wywozowe. Różnice pomiędzy ilością wytworzonych odpadów, a ilością zebranych odpadów wynikają z: - pozostawaniem części mieszkańców gminy Borzęcin poza systemem odbierania odpadów, - zagospodarowywaniem we własnym zakresie w gospodarstwach domowych odpadów biodegradowalnych, odzysku energetycznym odpadów w szczególności opakowań z papieru, drewna, - gospodarczym wykorzystywaniu wytworzonych odpadów budowlanych do utwardzania dróg dojazdowych, podjazdów do zabudowań, - sprzedaży do punktów skupu elementów metalowych do wtórnego wykorzystania, - zwrotem wyeksploatowanego sprzętu elektrycznego przy zakupie nowego (np. lodówka, pralka itp.). Przedstawiony powyżej sposób zagospodarowywania części odpadów komunalnych dotyczy odpadów z gospodarstw domowych. W analizowanym okresie usługi wywozu nieczystości stałych realizowało 4 firmy wywozowe. W tabeli poniżej zestawiono wykaz podmiotów gospodarczych, które uzyskały koncesje od odbiór odpadów komunalnych stałych od ich wytwórców.

Tabela 2.12. Wykaz uprawnionych podmiotów w zakresi e odbierania odpadów

komunalnych stałych na terenie gminy Borz ęcin Nazwa przedsiębiorstwa Adres Conteko s.c. Grzegorz Kuczek Józef Kuryło Dec. UG.7616/1/2004 z dn. 24.06. 2004r.

33-130 Radłów ul. Polana 42

PPH E-KOM-BUD R. Pachuta – R. Skowronek s.c. Dec.7616/3/2004 z dn. 12.07.2004r.

32-700 Bochnia ul. Popka 14

Brzeskie Zakłady Komunalne Sp. z o.o. Dec. UG.7616/2/2004 z dn. 12.07.2004r.

32-800 Brzesko ul. Słowackiego 1

TRANS-FORMERS” Sp. z o.o Dec. UG.7616/4/2004 z d. 15.07.2004r.

33-100 Tarnów Ul. Krakowska 46

Źródło: PGO dla gminy Borzęcin na lata 2009 – 2011 r.

W tabeli poniżej przedstawiono liczbę podpisanych umów na odbiór zmieszanych odpadów komunalnych w latach 2007-2008.


22

Tabela 2.13. Dane dotycz ące zawieranych umów na odbiór odpadów komunalnych przez jednostki wywozowe

Jednostka wywozowa Liczba podpisanych

umów 2007 2008

Conteko s.c. Grzegorz Kuczek Józef Kuryło 940 813 PPH E-KOM-BUD R. Pachuta – R. Skowronek

s.c. 122 279

Brzeskie Zakłady Komunalne Sp. z o.o. 322 316 „TRANS-FORMERS” Sp. z o.o. 223 173

RAZEM 1607 1581 Stopień objęcia gminy zorganizowaną zbiórką

odpadów % 60 59


Z danych zawartych w powyższej tabeli wynika, że liczba zawartych umów w 2008r. w porównaniu z rokiem 2007 była niższa o 27, natomiast wskaźnik ten latach 2007-2008 wyniósł ok. 60-59%. Zmiany w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz w ustawie o odpadach wprowadziły obowiązek selektywnej zbiórki odpadów przez przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych. Aktualnie trwają prace w zakresie aktualizacji koncesji na odbiór z terenu gminy wytworzonych odpadów. Wymóg selektywnego odbierania odpadów przez przedsiębiorców określony zostanie w warunkach udzielanych zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Selektywne zbieranie surowców wtórnych: makulatura, szkło, metal i tworzywa sztuczne. Od roku 2006 wprowadzono w gminie system segregacji „u źródła” w gospodarstwach domowych. Przedsiębiorcy odbierający odpady zmieszane przyjmują wyselekcjonowane przez wytwórców do worków odpady opakowaniowe: szkło, tworzywa sztuczne, makulatura oraz złom. Na terenie Gminy Borzęcin odbierane są również od wytwórców odpady: wielkogabarytowe, niebezpieczne, azbest. Rodzaj i ilo ść odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszk odliwiania i odzysku. W tabeli poniżej przedstawiono rodzaj i ilość odpadów komunalnych poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania i odzysku.

Tabela 2.14. Ilo ści i rodzaje odpadów komunalnych poddanych procesom odzysku

i unieszkodliwiania z terenu Gminy Borz ęcin w latach 2007-2008 2007 2008

Kod odpadu

Składowanie Mg

Odzysk Mg

Oznaczenie procesu odzysku

Składowanie Mg

Odzysk Mg


20 03 01 551 580 20 03 07 2,5 12,5 20 01 36 13 R-14

Źródło: PGO dla gminy Borzęcin na lata 2009 – 2011 r. Na terenie Gminy Borzęcin nie prowadzi się żadnych procesów unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Zmieszane odpady komunalne oraz odpady wielkogabarytowe


23

unieszkodliwiane są poprzez ich składowanie (proces D-5) na składowiskach w Brzeszczu powiat Olkuski oraz na składowisku Zakładów Azotowych S.A. administrowanym przez Ratownictwo Chemiczne Sp. z o.o. Masa zdeponowanych na składowiskach odpadów komunalnych, pochodzących z terenu Gminy Borzęcin wzrosła w okresie ostatnich dwóch lat o około 6,9 %. W liczbach bezwzględnych wyraża się on wartością 39 Mg. Z przedstawionych w jednej z wcześniejszych tabel danych pozyskanych ze sprawozdań przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych wynika, że w latach 2006-2008 następował wzrost ilości odebranych odpadów komunalnych z terenu Gminy Borzęcin. Wzrost ilości zbieranych odpadów jest głównie wynikiem dalszych podpisanych umów na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (uszczelnienie systemu odbierania odpadów). W tabeli poniżej przedstawiono ilości i rodzaje odpadów (z wyłączeniem odpadów komunalnych) zebranych z terenu gminy poddanych poszczególnym procesom odzysku poza jej terenem w latach 2007-2008. Dla porównania przytoczono dane z roku 2006.

Tabela 2.15. Ilo ści i rodzaje odpadów ( z wył ączeniem odpadów komunalnych)

poddanych poszczególnym procesom odzysku poza teren em gminy w latach 2006-2008

2006 2007 2008

Kod odpadu

Masa Mg


Masa Mg


Masa Mg


15 01 01 1,9 R-14 4 R-14 2,2 R-14 15 01 02 5,2 9,6 R-14 9,4 R-14 15 01 04 R-14 0,06 R-14 15 01 07 10,25 R-14 15 R-14 16,2 R-14


Generalnie w 2007 roku zebrano z terenu gminy i wywieziono poza teren gminy do unieszkodliwienia lub odzysku 27% wszystkich wytworzonych odpadów, natomiast w roku 2008 - 32,4 % wszystkich wytworzonych odpadów. Dane te świadczą o konieczności zdynamizowania działań w zakresie zbierania odpadów z terenu gminy Borzęcin tak, aby do końca 2011 osiągnąć wymagane wskaźniki w zakresie objęcia wszystkich mieszkańców zorganizowanym wywozem niezagospodarowanych odpadów oraz osiągnąć wskaźniki odzysku odpadów nadających się do przetworzenia lub wykorzystania ustalonych w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami 2010. Odpady wielkogabarytowe Odpady wielkogabarytowe zbierane są dwa razy w roku (wiosną i jesienią) do specjalnie podstawianych kontenerów w wyznaczone miejsca w każdym sołectwie. Limity zbierania odpadów wielkogabarytowych w latach 2007-2008 określonych w PGO oraz ilość zebranych odpadów przedstawiono w poniższej tabeli.

Tabela 2.16. Wymagane i uzyskane roczne poziomy zbi erania odpadów

wielkogabarytowych na terenie Gminy Borz ęcin

Rodzaj odpadów 2007 2008

Wymagane Uzyskane Wymagane Uzyskane Odpady wielkogabarytowe,

Wymagany recykling %

Mg/rok 27

45,7 1,4 2,5

33 55,1

7,5 12,5

Źródło: WPGO 2010, dane gminne


24

Odpady opakowaniowe Odpady opakowaniowe powstają w gospodarstwach domowych, podmiotach gospodarczych, jednostkach handlowych, targowiskach, szkołach, biurach, urzędach. Oszacowano, że ok. 30% odpadów komunalnych stanowią odpady opakowaniowe. Zapewnienie poziomu odzysku i recyklingu jest zadaniem producentów i podmiotów wprowadzających opakowania na rynek. W kraju system gospodarki odpadami opakowaniowymi funkcjonuje w oparciu o organizacje odzysku powołane w celu realizacji w imieniu producentów opakowań zadań dla uzyskania prawnie ustalonych poziomów odzysku i recyklingu. Rolą Gminy Borzęcin jest zapewnienie warunków funkcjonowania systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, co zmierza w kierunku minimalizacji składowanych odpadów komunalnych.

Tabela 2.17. Wymagane i uzyskane roczne poziomy zbi erania odpadów opakowaniowych na terenie Gminy Borz ęcin


Wymagane Uzyskane Wymagane Uzyskane Odpady opakowaniowe –

wymagany odzysk %

Mg/rok 36

152,2 6,8

28,66 38

158,2 6,7 27,8

Źródło: WPGO 2010

Zgodnie z art. 35 ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej Wójt Gminy Borzęcin sporządza roczne sprawozdania zawierające informacje o rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych zebranych przez gminę oraz przekazaniu ich do recyklingu i wydatkach poniesionych na ww. działania. Sprawozdanie to przekazywane jest Marszałkowi Województwa Małopolskiego i Wojewódzkiemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Odpady ulegaj ące biodegradacji Ograniczenie ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji to jeden z najważniejszych celów wynikających z Dyrektywy 99/31/WE i polskiego prawa. Zgodnie z ustawą o odpadach, ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania w kolejnych latach winna wynosić: w 2010 r. 75%, w 2013 r. 50%, w 2020 r., 35% wag. całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r. W sektorze komunalnym odpady ulegające biodegradacji to: odpady kuchenne, zielone, papier i tektura, niektóre tekstylia (np. bawełniane).

Tabela 2.18. Wymagane i uzyskane roczne poziomy zbi erania odpadów biodegradowalnych kierowanych na składowisko w lata ch 2007-2008


Dopuszczalne Uzyskane Dopuszczalne Uzyskane Odpady biodegradowalne

% Mg/rok

70 284,7

25 91,3

70 284,7

25 90,0

Źródło: WPGO 2010

Uzyskane poziomy zbierania odpadów biodegradowalnych obliczono według założenia, że na składowisku składowane są tylko odpady biodegradowalne pochodzące z obiektów infrastruktury tj. ok. 25% ilości wytworzonej. Pozostałe kompostowane w gospodarstwach domowych.


25

Odpady budowlano-remontowe Odpady z budowy, remontu i demontażu powstają zarówno w budownictwie mieszkaniowym, przemysłowym oraz w drogownictwie w dużym rozproszeniu, co powoduje trudności z oszacowaniem ich ilości. Odpady budowlane powstają zarówno na etapie budowy jak i wykonywanych planowych i awaryjnych remontów oraz prac rozbiórkowych. W gminie Borzęcin całość wytworzonych odpadów budowlanych została zagospodarowana we własnym zakresie. Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalny ch Na terenie Gminy Borzęcin od roku 2008 poprzez system wystawek zbierany jest zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Odpady zbierane były przez firmę Mega Serwice Recykling Sp. z o.o. 43-300 Bielsko Biała ul. J. Kossaka 5, na podstawie zawartej umowy w tym zakresie. W tabeli poniżej przedstawiono wymagane i uzyskane roczne poziomy odzysku odpadów niebezpiecznych pochodzących z odpadów komunalnych w latach 2007-2008.

Tabela 2.19. Wymagane i uzyskane roczne poziomy odz ysku odpadów

niebezpiecznych pochodz ących z odpadów komunalnych na terenie Gminy Borzęcin w latach 2007-2008


Wymagane Uzyskane Wymagane Uzyskane Odpady niebezpieczne

% Mg/rok

21 5,2

28 6,9

40,6 10

Odpady niebezpieczne %

Mg/rok 21 5,2

28 6,9

40,6 10

Źródło: dane gminne

Odpady z komunalnych oczyszczalni ścieków W latach 2007-2008 nie eksploatowano oczyszczalni ścieków komunalnych na terenie gminy Borzęcin. Odpady zawieraj ące azbest Odpady zawierające azbest pochodzą w większości z rozbiórek i remontów. Są to przede wszystkim pokrycia dachowe, elewacyjne oraz rury ciśnieniowe (wodociągowe). Program likwidacji wyrobów zawierających azbest jest programem ogólnokrajowym określonym do realizacji do roku 2032. W materiałach edukacyjnych Gminy Borzęcin znalazły się informacje dotyczące szkodliwości wyrobów zawierających azbest a zwłaszcza pyłu azbestowego powstającego przy demontażu tych wyrobów. Ze środków GFOŚiGW staraniem Gminy usunięto w roku 2007 18,92 Mg a w roku 2008 – 45,50 Mg odpadów zawierających azbest. Na terenie gminy Borzęcin brak instalacji do odzysku odpadów komunalnych.

Cele i działania ujęte w Planie gospodarki odpadami na lata 2008 -2011. Podstawowe cele dla gospodarki odpadami w gminie Borzęcin to: • stworzenie zintegrowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi, • objęcie zorganizowanym odbiorem odpadów 100% mieszkańców gminy i uporządkowanie systemów odbioru odpadów pod względem organizacyjnym, • podniesienie poziomu świadomości ekologicznej mieszkańców gminy i odpowiedzialności za wytwarzane odpady, • minimalizacja strumienia składowanych odpadów,


26

• wydzielenie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów niebezpiecznych oraz urządzeń elektrycznych i elektronicznych, • odzysk i recykling odpadów opakowaniowych, • unieszkodliwianie wszystkich odpadów medycznych i weterynaryjnych z terenu gminy. Dążąc do osiągnięcia założonych celów gmina Borzęcin podjęła szereg działań w większości to działania bezinwestycyjne, o charakterze organizacyjnym, które porządkują gospodarkę poszczególnymi strumieniami wytwarzanych odpadów.

2.1.1.1.3. Gmina Czchów Gmina Czchów to gmina miejsko-wiejska, położona jest w południowo-wschodnim krańcu powiatu brzeskiego. Przedmiotowa gmina graniczy z następującymi jednostkami administracyjnymi województwa małopolskiego: • ze wschodu z gminą powiatu tarnowskiego: Zakliczyn, • od południa z gminami powiatu nowosądeckiego: Gródek nad Dunajcem, Łososina

Dolna • od zachodu z gminą powiatu bocheńskiego: Lipnica Murowana, • od południowego-zachodu z gminą powiatu brzeskiego: Iwkowa, • od północy z gminami powiatu brzeskiego: Dębno oraz Gnojnik. Z morfologicznego punktu widzenia północno-wschodnia część gminy położona jest w południowej części Pogórza Wiśnickiego, zaś część południowa wznosząca się wyraźnym progiem denudacyjnym to obszar zachodniej części Pogórza Ciężkowickiego (południowo-wschodnia część Pogórza Wielickiego) stanowiąca zwarty płat Płaskowyżu Rożnowskiego. W 1996 roku gminę Czchów zamieszkiwało 8 920 mieszkańców. Do końca 2002 roku liczba ludności nieznacznie wzrosła do liczby 9 092, tj. ok. 2%. W 2010 roku ilość mieszkańców wynosiła 9535. Wynika z tego, że w rejonie tym następuje stały wzrost liczby ludności. Średnia gęstość zaludnienia wynosi ok. 137 osób na 1 km

2 i jest niższa od

średniej dla całego obszaru powiatu brzeskiego (151 osób/1km2). Ważnym miernikiem

charakteryzującym przebieg procesów demograficznych jest saldo migracji stałej. W gospodarce gminy Czchów, z uwagi na brak możliwości pracy w przemyśle oraz odpowiednie warunki przyrodnicze dla rozwoju rolnictwa i rekreacji – dominuje rolnictwo, drobna przedsiębiorczość, a także usługi rekreacyjno-turystyczne wraz z rozwijającymi się gospodarstwami agroturystycznymi. Na terenie gminy nie ma większych zakładów przemysłowych, które dawałyby zatrudnienie dla miejscowej ludności. W ostatnim okresie powstało wiele mniejszych i większych prywatnych podmiotów gospodarczych, prowadzących różnoraką działalność. Na terenie gminy Czchów nie funkcjonuje żadne czynne składowisko odpadów komunalnych. Odpady zebrane z obszaru gminy w latach 2007-2010, unieszkodliwiane były na składowisku odpadów w Tarnowie, którego zarządcą jest Zakład Składowania Odpadów Komunalnych z siedzibą w Tarnowie przy ul. Cmentarnej. Tabela 2.20. Bilans i skład morfologiczny odpadów k omunalnych wytworzonych w

gminie Czchów 2010 r.

L.p. Rodzaj odpadów Ilość odpadów w 2010 r. [Mg]

Miasto Wieś Ogółem 1. Papier i tektura 31,9 35,7 67,6 2. Szkło 33,5 71,5 150,0 3. Metale 4,9 17,2 22,1 4. Tworzywa sztuczne 36,1 73,6 109,8 5. Odpady wielomateriałowe 13,1 29,3 42,4 6. Odpady kuchenne i ogrodowe 120,5 236,6 357,1


27

7. Odpady mineralne 9,2 42,2 51,4 8. Frakcja <10mm 22,3 120,8 143,1 9. Tekstylia 13,1 15,0 28,1 10. Drewno 1,0 5,0 6,0 11. Odpady niebezpieczne 2,0 5,7 7,7 12. Inne kategorie 14,8 35,0 49,8 13. Odpady wielkogabarytowe 8,5 9,3 17,8 14. Odpady z terenów zielonych 17,4 17,9 35,3

Razem 328,4 714,8 1043,2 Liczba mieszkańców 2307 7228 9535

Przyjęty wskaźnik wytwarzania odpadów [Mg/M/rok]

0,140 0,100 -

Źródło: Plan Gospodarki Odpadami dla gminy Czchów na lata 2011 - 2014 z perspektywą na lata 2015 – 2018.

Tabela 2.21. Bilans i skład morfologiczny odpadów u legających biodegradacji wytworzonych w gminie Czchów 2 2010 r.

L.p. Rodzaj odpadów Ilość odpadów w 2010 r. [Mg]

Miasto Wieś Ogółem 1. Papier i tektura 31,9 35,7 67,6 2. Odpady wielomateriałowe 13,1 29,3 42,4 3. Odpady kuchenne i ogrodowe 120,5 236,6 357,1 4. Frakcja <10mm 22,3 120,8 143,1 5. Tekstylia 13,1 15,0 28,1 6. Drewno 1,0 5,0 6,0 7. Odpady z terenów zielonych 17,4 17,9 35,3

Razem 188,8 348,2 537,0 Źródło: Plan Gospodarki Odpadami dla gminy Czchów na lata 2011 - 2014 z perspektywą na lata 2015 – 2018.

W związku ze specyfiką gminy Czchów przyjęto, iż ok. 90% bioodpadów wytworzonych na terenach wiejskich oraz ok. 50% bioodpadów wytworzonych na terenie miasta - zagospodarowywana jest we własnym zakresie przez mieszkańców: do kompostowania, skarmiania zwierząt oraz spalana jest w paleniskach domowych (papier i tektura). System zbiórki i usuwania odpadów komunalnych w gminie Czchów. Gmina Czchów prowadzi indywidualną politykę w zakresie zbiórki i usuwania odpadów komunalnych. Informacje na temat aktualnego stanu zbierania i transportu odpadów komunalnych w rozpatrywanej gminie zebrano drogą bezpośrednich rozmów przeprowadzonych z przedstawicielami gminy oraz przedstawicielami firmy świadczącej usługi w tym zakresie, tj. w zakresie zbiórki odpadów komunalnych oraz ich usuwania z terenu przedmiotowej gminy. Dla zapewnienia skutecznej ochrony środowiska naturalnego przed odpadami, Rada Miejska w Czchowie ustaliła szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. W konsekwencji tych ustaleń gospodarka odpadami w gminie odbywa się w oparciu o powszechnie obowiązujący „regulamin” utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Czchów, wprowadzony uchwałą Rady Gminy 30 kwietnia 1999 roku. Na terenie gminy Czchów zorganizowanym systemem zbiórki i usuwania odpadów komunalnych objętych jest ok. 30% mieszkańców gminy. Istniejący zatem na terenie przedmiotowej gminy system gospodarowania odpadami komunalnymi nie jest jeszcze do końca uregulowany, bowiem nie wszyscy jeszcze mieszkańcy tej gminy uczestniczą w procesie kontrolowanego usuwania i unieszkodliwiania odpadów. Bezpośrednią realizacją zadań z zakresu zbiórki i usuwania odpadów komunalnych


28

z terenu gminy zajmuje się specjalistyczna jednostka wywozowa, a mianowicie Zakład Remontowo-Budowlany przy Urzędzie Miejskim w Czchowie. Wymieniona wyżej jednostka zajmuje się zbiórką zarówno odpadów komunalnych zmieszanych jak i surowców wtórnych. Zgodnie z obowiązującymi ustaleniami zasad utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Czchów właściciele nieruchomości realizują program selektywnej zbiórki odpadów umożliwiający, poprzez „redukcję surowców wtórnych z odpadów komunalnych”, na znaczne ograniczenie ilości odpadów kierowanych na składowisko. System selektywnej zbiórki odpadów funkcjonuje w gminie od roku 1999 i obejmuje zbiórkę: makulatury, szkła, metalu oraz tworzyw sztucznych. Surowce wtórne takie jak: opakowania szklane bezbarwne – butelki i słoiki, złom metali, butelki PET po napojach oraz makulatura gromadzone są w workach foliowych o odpowiednim kolorze i ze specjalnym nadrukiem. Wysegregowane surowce wystawiane są wzdłuż wyznaczonych ciągów komunikacyjnych i odbierane są na koszt Gminy przez Zakład Remontowo-Budowlany przy Urzędzie Miejskim w Czchowie w każdy trzeci czwartek miesiąca.

Tabela 2.22. Wykaz podmiotów posiadaj ących aktualnie obowi ązujące zezwolenia na prowadzenie działalno ści w zakresie odbioru odpadów komunalnych od

właścicieli na terenie Gminy Czchów. Lp. Nazwa podmiotu

posiadaj ącego zezwolenie na prowadzenie działalno ści

gospodarczej w zakresie odbioru

odpadów komunalnych

Decyzja Burmistrza

Nr i data

Zezwolenie ważne

do

Posiadaj ą aktywne umowy

Nie posiadaj ą aktywnych

umów

1. Firma Usługowo – Handlowa ,,DIMARCO” Marek Strzelec 32-861 Iwkowa 482

Nr G -7061/1/2008

z dnia 03.01.2008r.

15.01.2018r. tak

2. Brzeskie Zakłady Komunalne Spółka z o.o. 32-800 Brzesko ul. J. Słowackiego 1

Nr G -7061/1/2010

z dnia 09.03.2010r.

1.04. 2020r. nie

3. Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o ul. Okrężna 33-100 Tarnów

Nr G -7061/2/2010

z dnia 22.03.2010r.

22.04.2020r. tak

4. Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe ‘’E- KOM-BUD’’ s.c R. Pachura – R. Skowronek ul. Popka 14 32-700 Bochnia

Nr G -7061/3/2010

z dnia 27.04.2010r.

27.05.2020r. nie

Źródło: Urząd gminy Czchów.


29

Oceniając obecny stan gospodarki odpadami na terenie gminy Czchów należy zwrócić uwagę na kilka aspektów: Sektor komunalny: Gmina Czchów, zadania związane z utrzymaniem czystości i porządku realizuje we własnym zakresie (indywidualnie prowadzi politykę w zakresie zbiórki i usuwania odpadów komunalnych). Zbiórka odpadów komunalnych na terenie gminy prowadzona jest przez wyspecjalizowaną jednostkę – Zakład Remontowo Budowlany przy Urzędzie Miejskim w Czchowie. Liczba mieszkańców gminy objęta zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych kształtuje się na poziomie 30%. Według informacji uzyskanych z Urzędu Miejskiego w Czchowie, z terenu omawianej gminy w roku 2003 usunięto łącznie 128,119 Mg odpadów komunalnych. Pozostawienie mieszkańcom gminy prawnej możliwości wywożenia odpadów we własnym zakresie – poza systemem ich odbioru przez specjalistyczne firmy – powoduje, że znaczna ilość odpadów pozostaje poza kontrolą. Nie zawsze wytwórcy odpadów, mimo zawartej umowy z przewoźnikiem, korzystają z tych usług co oznacza również niekontrolowane wprowadzanie odpadów do środowiska. Ponadto w związku z dominującym sposobem ogrzewania w gospodarstwach domowych (indywidualne piece węglowe) część odpadów jest spalana, co nie należy do właściwych praktyk postępowania z odpadami (zwłaszcza jeśli chodzi o tworzywa sztuczne). Na terenie gminy Czchów funkcjonuje system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, który jednak nie został wdrożony w wystarczającym zakresie, zaś strumień odzyskanych surowców wtórnych jest niewielki. System ten wymaga zatem dalszego rozwoju i modyfikacji pozwalających na osiąganie lepszych efektów. Działaniom o charakterze techniczno-organizacyjnym winna towarzyszyć szeroka akcja edukacyjna, wyjaśniająca mieszkańcom celowość i sens selektywnej zbiórki oraz wykazująca jej korzyści ekonomiczno-środowiskowe. Proces ten wymaga większego zaangażowania mieszkańców i władz Gminy. Nadal podstawową metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie omawianej gminy jest składowanie. Gmina Czchów nie posiada własnego składowiska odpadów komunalnych i w związku z tym zbierane na terenie gminy odpady komunalne wywożone są na składowisko poza jej granicami (składowisko odpadów komunalnych w Tarnowie). Istotnym problemem na terenie przedmiotowej gminy są „dzikie wysypiska”, zaś rozwiązanie tego problemu nie jest możliwe bez zorganizowania właściwego systemu odbioru odpadów i kontroli jego przestrzegania. Z informacji uzyskanych z Urzędu Miejskiego w Czchowie wynika, iż na terenie gminy istnieją nielegalne składowiska odpadów, tzw. ”dzikie wysypiska” w lasach, rowach, korytach potoków czy naturalnych zagłębieniach terenu. Zjawiska te jednak nie zostały zinwentaryzowane i nie zostały zewidencjonowane na omawianym obszarze. A występowanie takiego zjawiska nasuwa konieczność: inwentaryzacji, likwidacji dzikich wysypisk oraz zapobiegania ich powstawaniu. Na terenie gminy, poza działalnością edukacyjną placówek oświatowych (akcje ekologiczne – „Sprzątanie świata”) nie funkcjonuje system edukacji ekologicznej, mającej na celu wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców gminy w zakresie ochrony środowiska i zagospodarowywania odpadów. W gospodarce odpadami komunalnymi widoczna jest konieczność intensyfikacji działań, celem uświadomienia społecznościom lokalnym potrzeby ochrony środowiska przed odpadami, celowości selektywnej zbiórki odpadów i dążenia do minimalizacji ilości odpadów komunalnych składowanych na składowiskach. Do zasadniczych nieprawidłowości w gospodarce odpadami komunalnymi na terenie przedmiotowej gminy zaliczyć należy: objęcie zbiórką odpadów komunalnych tylko części mieszkańców gminy, co powoduje niekontrolowanie wprowadzanie odpadów do środowiska, a tym samym powstawanie „dzikich wysypisk” odpadów, zbiórka odpadów niesegregowanych jako dominujący system gromadzenia odpadów, prowadzenie w zbyt ograniczonym zakresie selektywnej zbiórki odpadów co sprawia, że strumień odzyskanych surowców wtórnych jest niewielki, a na składowiska trafia znaczna ilość odpadów posiadających wartość


30

surowcową, brak systemu zbierania odpadów wielkogabarytowych i budowlanych powstających na terenie gminy w strumieniu odpadów komunalnych, brak systemu zbierania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych co sprawia, że na składowiska komunalne trafiają m.in. baterie, przeterminowane leki, odpady zawierające rozpuszczalniki, świetlówki, oleje odpadowe, itp. Sektor gospodarczy. Obok odpadów komunalnych, na terenie przedmiotowej gminy powstają również odpady wytwarzane przez podmioty gospodarcze w wyniku prowadzenia przez nie działalności gospodarczej (sektor gospodarczy), a wśród nich: niebezpieczne oraz inne niż niebezpieczne. Z analizy ankiet uzyskanych z przeprowadzonej ankietyzacji obejmującej przedsiębiorców prężnie działających na terenie przedmiotowej gminy obliczono, iż w roku 2003 w wyniku działalności gospodarczej na terenie gminy wytworzono 276,243 Mg odpadów. Oceniając sposób gospodarowania odpadami w sektorze gospodarczym należy stwierdzić, że wytwarzane odpady bądź to poddawane są odzyskowi przez wyspecjalizowane firmy posiadające stosowne zezwolenia i prowadzące działalność w tym zakresie bądź (w przypadku odpadów, które nie nadają się do odzysku) przeznaczane są do unieszkodliwiania przez firmy specjalistyczne lub też poddawane są unieszkodliwianiu poprzez składowanie. Dokładne zbilansowanie strumienia odpadów powstającego w sektorze gospodarczym jest bardzo trudne z uwagi na brak informacji o odpadach wytwarzanych przez małe podmioty gospodarcze. Przypuszcza się, że odpady te usuwane są wraz z odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych. Największym problemem są odpady niebezpieczne wytwarzane w wielu miejscach (w sposób rozproszony) w niewielkich ilościach, np. świetlówki, baterie i emulsje olejowo-wodne z obróbki metali, płyny hamulcowe, odpady azbestowe. Odpady te masowo kierowane są na składowiska, gdyż wytwórcy odpadów uważają, że taka mała ilość odpadów środowisku nie zaszkodzi oraz że przepisy nie dotyczą wytwórców tej skali. Na podkreślenie zasługuje fakt braku możliwości oceny prawidłowości gospodarowania odpadami medycznymi i weterynaryjnymi. Trudno jest ustalić faktyczną ilość, wytwarzanych na terenie gminy odpadów medycznych i weterynaryjnych oraz określić sposób gospodarowania wytworzonymi odpadami, gdyż nie jest prowadzona żadna ewidencja w tym zakresie. Nie wszyscy działający na terenie gminy „wytwórcy” odpadów medycznych i weterynaryjnych wywiązują się z wymaganych prawem uregulowań w tym zakresie (uzyskanie stosownych pozwoleń, składanie informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami). Skutkiem tego jest brak dokładnej inwentaryzacji powstających odpadów i wiarygodnego zbilansowania powstającego strumienia odpadów. W zakresie gospodarki odpadami weterynaryjnymi problemem jest brak systemu zbierania padliny. Brak systemu zbiórki oraz wysokie koszty utylizacji zwłok zwierzęcych, które musi ponieść właściciel padłego zwierzęcia powodują, że w większości przypadków są one bezpośrednio zakopywane w ziemi. Omawiając odpady wytwarzane w sektorze gospodarczym należy zwrócić uwagę, że w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej polegającej na demontażu, rozbiórce pokryć dachowych, rozbiórce budynków i instalacji – powstają również odpady zawierające azbest (klasyfikowane jako odpady niebezpieczne). Problem odpadów azbestowych oraz właściwego postępowania z tymi odpadami, wynika ze znacznego rozproszenia odpadów azbestowo-cementowych na terenie całej gminy, podobnie jak i całego powiatu brzeskiego i województwa małopolskiego. Przyczyną ogromnego rozdrobnienia źródeł występowania azbestu jest powszechność zastosowania w budownictwie w minionych latach materiałów budowlanych produkowanych na bazie azbestu. Znaczna masa odpadów zawierających azbest stanowi część nieruchomości (np. dachy). Według polskiego prawa sposób zagospodarowania tych odpadów należy do właściciela nieruchomości. Często wysokie koszty transportu i unieszkodliwiania tych odpadów uniemożliwiają właścicielom nieruchomości podejmowanie jakichkolwiek działań związanych z ich wymianą. Znaczne rozproszenie odpadów azbestowo-cementowych na terenie gminy jak i całego powiatu, wskazuje na konieczność podejmowania ciągłych działań, powodujących sukcesywną likwidację oddziaływania azbestu na środowisko i wpływających na poprawę stanu


31

otaczającego środowiska. Gmina Czchów korzystając z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej planuje wyjść naprzeciw swoim mieszkańcom podejmując działania polegające na wspieraniu finansowym właścicieli obiektów w zakresie usuwania i unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest (płyt falistych azbestowo- cementowych). Zgodnie z uzyskanymi informacjami Gmina przewiduje dotację 25 % poniesionych kosztów związanych z usuwaniem oraz unieszkodliwianiem tych odpadów. Reasumując, do zasadniczych nieprawidłowości w gospodarce odpadami sektora gospodarczego na terenie przedmiotowej gminy zaliczyć należy: brak ewidencji w zakresie odpadów wytwarzanych przez małe podmioty gospodarcze, a tym samym brak informacji na temat sposobu postępowania z wytworzonymi przez te podmioty odpadami, zwłaszcza odpadami niebezpiecznymi, brak kontroli i ewidencji podmiotów gospodarczych będących wytwórcami odpadów medycznych i weterynaryjnych, brak sprawnego systemu zbiórki padłych zwierząt, brak rzeczywistych informacji w zakresie ilości i miejsc występowania na terenie gminy odpadów azbestowo-cementowych.

2.1.1.1.4. Gmina Dębno Na koniec czerwca 2004 r. na terenie gminy Dębno zamieszkiwało 13 855 osób. Najwięcej osób zamieszkuje na terenie miejscowości: Dębno, Łysa Góra, Maszkienice, Porąbka Uszewska, Sufczyn i Wola Dębińska. Najmniejsza liczba mieszkańców zamieszkuje w miejscowościach: Perła, Jastew i Niedźwiedza. Ogółem na terenie gminy Dębno jest 3324 gospodarstw domowych. W roku 2003 r. na terenie gminy Dębno zanotowano 161 urodzeń i 104 zgony. Przyrost naturalny w tym okresie czasu był dodatni i wynosił 57 (w wartości bezwzględnej). Wskaźnik przyrostu naturalnego wynosił odpowiednio 4,16 /1000 ludności. W porównaniu do lat poprzednich należy stwierdzić znaczne zwiększenie przyrostu naturalnego na terenie gminy Dębno (2002 r. – 1,47/1000 ludności). W roku 2010 gminę tą zamieszkiwało 14 219 osób. Do obliczenia ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Dębno przyjęto wskaźnik zalecany do stosowania w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami i uwzględniony w innych planach wyższego rzędu (WPGO i PPGO). Biorąc pod uwagę to, że gmina Dębno jest gminą o charakterze typowo wiejskim (praktycznie na tereny gminy nie występuje zabudowa wielorodzinna, przyjęto wskaźnik nagromadzenia odpadów dla terenów wiejskich (223,59 kg/M/rok). W roku 2004 wytworzonych zostało 3097,85 Mg odpadów Skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Dębno jest bardzo urozmaicony i nie został do końca rozpoznany. Biorąc pod uwagę charakter terenu (tereny wiejskie z zabudową jednorodzinną o charakterze zagrodowym), skład odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy określono na podstawie wskaźników generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów wiejskich, podanych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami. Tabela 2.23. Skład morfologiczny odpadów komunalnyc h wytwarzanych na terenie

gminy D ębno Lp. Rodzaj odpadów Wskaźnik

[kg/M/rok] Ilość odpadów

[Mg/rok]

1. Odpady organiczne pochodzenia roślinnego 18,80 260,47 2. Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego 1,10 15,24 3. Inne odpady organiczne 2,21 30,62 4. Odpady zielone 4,16 57,64 5. Papier i tektura (nieopakowaniowe) 10,64 147,42 6. Opakowania z papieru i tektury 15,43 213,78 7. Opakowania wielomateriałowe 1,73 23,97


32

8. Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 21,03 291,37 9. Opakowania z tworzyw sztucznych 6,77 93,80 10. Materiały tekstylne 4,65 64,43 11. Szkło (nieopakowaniowe) 1,00 13,86 12. Opakowania ze szkła 18,89 261,72 13. Metale 4,55 63,04 14. Opakowania z blachy 1,63 22,58 15. Opakowania z aluminium 0,47 6,51 16. Odpady mineralne 13,25 183,58 17. Frakcja drobna popiołowa (0-10 mm) 40,28 558,08 18. Odpady wielkogabarytowe 15,00 207,83 19. Odpady budowlane 40,00 554,20 20. Odpady niebezpieczne w grupie odpadów

komunalnych 2,00 27,71

Razem 223,59 3097,85 Źródło: Gminny Plan gospodarki odpadami dla gminy Dębno. Tabela 2.24. Wykaz świadcz ących usługi wywozu odpadów komunalnych na terenie

Gminy D ębno Nazwa Termin udzielonego

zezwolenia Adres

Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. z/s w Tarnowie

zezwolenie ważne do: 30 czerwca 2013 r.

ul. Okrężna 11 33-100 Tarnów

Brzeskie Zakłady Komunalne Sp. z o.o.

26 maja 2013 r. ul. Słowackiego 1 32-800 Brzesko

„TRANS-FORMENS KARPATIA” Sp. z o.o. z/s w Tarnowie

30 czerwca 2013 r. ul. Krakowska 46 33-100 Tarnów

F.U.H. „DIMARCO” Marek Strzelec z Iwkowej

15 października 2013 r. Iwkowa 482 32-861 Iwkowa

„CONTEKO” Sp. z o.o. z Radłowa

10 sierpnia 2014 r. Radłów ul. Woleńska 15 33-130 Radłów

P.P.H. „E-KOM-BUD” Pachura, Skowronek s.c.

10 grudnia 2013 r. ul. Popka 14 32-700 Bochnia

Źródło: Urząd gminy Dębno. W roku 2003 na terenie gminy Dębno zebrano łącznie 1630 Mg odpadów komunalnych. Aktualnie na terenie gminy Dębno nie są prowadzone żadne działania związane z odzyskiem odpadów. Wszystkie zbierane na terenie gminy odpady komunalne poddawane są unieszkodliwianiu poprzez ich składowanie na terenie gminnego składowiska odpadów. Sposób gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie gminy Dębno reguluje uchwała Rady Gminy Dębno w sprawie ustalenia zasad utrzymania porządku i czystości na terenie gminy, wydana w trybie art.4 ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach. Zgodnie z powyższą uchwałą na składowisko odpadów w m. Maszkienice dowożone są odpady bytowo-gospodarcze z 3324 gospodarstw domowych, znajdujących się w miejscowościach na terenie gminy Dębno (13 sołectw), a także odpady o charakterze odpadów komunalnych, powstające na terenie jednostek obsługi ludności, obiektów socjalnych, szkół i lokalnych zakładów usługowych i przemysłowych. Gmina Dębno jest gminą o charakterze typowo rolniczym. Przeważająca część mieszkańców gminy trudni się rolnictwem w indywidualnych gospodarstwach rolnych. W systemie ewidencyjnym regon, na terenie gminy Dębno zarejestrowanych jest 326 podmiotów gospodarczych. Są to w większości podmioty małe, zatrudniające kilku


33

pracowników i działające w większości w branżach: handlowej, usługowej, budownictwie, transporcie i gastronomii. Zakłady te wytwarzają głównie odpady komunalne oraz niewielkie ilości odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne. Większe zakłady przemysłowe, zlokalizowane w większości w miejscowościach usytuowane wzdłuż drogi krajowej nr 4, prowadzą działalność w branżach: hutniczej, ceramicznej, budowlanej, spożywczej i drzewnej. Na terenie jednostek tych wytwarzane są odpady niebezpieczne i inne niż niebezpieczne klasyfikowane (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie katalogu odpadów, w grupach: 02, 03, 10, 12, 13, 15, 16, 17 i 20. Na podstawie uzyskanych informacji na terenie zakładów, prowadzących działalność produkcyjną na terenie gminy Dębno, wytwarzanych jest rocznie około 2000 Mg odpadów przemysłowych. Z ww. ilości około 1 % to odpady niebezpieczne (przepracowane oleje smarowe, odpady z separatorów substancji ropopochodnych, filtry olejowe, złom akumulatorowy, odpady kwasów nieorganicznych). Około 1,5 % masy wytwarzanych odpadów stanowią odpady opakowaniowe, w tym opakowania z tworzyw sztucznych, papieru i tektury oraz metali. Przeważającą część stanowią odpady poprodukcyjne z procesów odlewania metali, produkcji wyrobów ceramicznych, przetwórstwa żywności oraz procesów energetycznego spalania paliw. Wytwórcy odpadów nie prowadzą we własnym zakresie unieszkodliwiania odpadów. Część odpadów magazynowana jest na terenie Zakładów, przed przekazaniem ich do odzysku lub unieszkodliwiania jednostkom zewnętrznym. Odbiorcami odpadów są firmy zewnętrzne prowadzące działalność w zakresie zbierania i transportu odpadów. Rozwój gospodarczy, który powoli pociągał będzie za sobą wzrost zamożności społeczeństwa skutkował będzie zmianami w ilościach i strukturze wytwarzanych odpadów. Zakłada się, że przez najbliższe 5 lat, dominować będą postawy konsumpcyjne, wysoce „odpadogenne”, następnie zaś, stopniowo, coraz częściej obserwować będzie się postawy proekologiczne, w których zawarty będzie również świadomy stosunek do problematyki odpadów. Analizując powyższe obliczenia należy stwierdzić, że ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Dębno wzrośnie w okresie do 2012 roku o około 11%, w stosunku do ilości odpadów wytworzonych na trenie gminy w roku 2003. Jedną z podstawowych zasad sporządzania planów gospodarki odpadami, jest zasada zgodności z zatwierdzonymi planami wyższego rzędu. W związku z powyższym przy planowaniu działań zmierzających do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami na terenie gminy Dębno, w całości oparto się na założeniach określonych w „Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami na lata 2004 - 2015 dla powiatu brzeskiego”. W gminnym planie gospodarowania odpadami dokonano częściowych weryfikacji i uszczegółowienia działań, dostosowując je do rzeczywistych warunków funkcjonowania jednostki samorządowej, którą jest gmina Dębno. Planowane działania na terenie gminy są również zbieżne z przyjętymi kierunkami dotyczącymi gospodarki odpadami w „Polityce Ekologicznej Państwa”, „Krajowym Planie Gospodarki Odpadami”, oraz „Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami”. Plan gospodarki odpadami na terenie gminy Dębno zakłada w długim horyzoncie czasowym (podobnie jak PPGO): odzysk lub unieszkodliwienie wszystkich rodzajów odpadów powstających na terenie gminy, monitorowanie, usuwanie zagrożeń związanych z odpadami już nagromadzonymi, oraz rekultywację terenu. W szczególności podejmowane przez gminę działania dotyczyć będą kompleksowego wprowadzenia selektywnej zbiórki odpadów oraz recyklingu tworzyw sztucznych, szkła, papieru i tektury oraz materiałów opakowaniowych. Ze względu na to, że gmina Dębno jest gminą o charakterze rolniczym, gdzie około 80% mieszkańców posiada indywidualne gospodarstwa rolne, w planie nie przewiduje się jako priorytetowych działań związanych z zagospodarowaniem odpadów o charakterze organicznym. Wytwarzane na terenie gospodarstw domowych, jednostek obsługi ludności i jednostek prowadzących działalność gospodarczą odpady ulegające biodegradacji w większości zagospodarowywane są u źródła, na terenie gospodarstw rolnych. Najważniejszym zadaniem strategicznym powiatu brzeskiego i gminy Dębno w zakresie gospodarki odpadami jest ograniczenie do


34

minimum negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko oraz maksymalny wzrost ich gospodarczego wykorzystania. Służyć temu będzie szereg przedsięwzięć, m.in. doskonalenie rozwiązań organizacyjnych w zakresie segregacji odpadów komunalnych i gospodarowania odpadami opakowaniowymi. Głównym celem gospodarki odpadami na terenie gminy będzie zintensyfikowanie działań organizacyjnych i technologicznych umożliwiających maksymalny, możliwy do osiągnięcia stopień odzysku wytwarzanych odpadów. Podany cel jest zgodny z celem nadrzędnym polityki ekologicznej państwa oraz celem, określonym w Wojewódzkim Programie Ochrony Środowiska dla województwa małopolskiego do osiągnięcia w 2014 roku, w odniesieniu do gospodarki odpadami (zapobieganie powstawaniu odpadów, odzysk surowców i ponowne wykorzystanie odpadów, bezpieczne dla środowiska unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych).

2.1.1.1.5. Gmina Gnojnik Na koniec lutego 2004 roku Gminę Gnojnik zamieszkiwało 7 229 osób. Ponad połowa mieszańców gminy mieszka na terenie dwóch sołectw: • sołectwa Gnojnik (30,6 % społeczności gminy) • sołectwa Uszew (21,1 %). Gospodarstwo domowe tworzą przeciętnie 4 osoby. Rodzin liczących od 3 do 5 osób jest w gminie około siedmiuset. Na podstawie spisu powszechnego przeprowadzonego w 2002 roku ustalono, że na terenie gminy funkcjonuje 1 851 gospodarstw rolnych, z których 1 248 prowadzi wyłącznie działalność rolniczą. Przeciętna powierzchnia gospodarstwa rolnego wynosi 2,26 ha. Ponad 69 % powierzchni Gminy Gnojnik tworzy tzw. rolnicza przestrzeń produkcyjna. Dominują grunty orne (45,91 % powierzchni Gminy). Stosunkowo duży odsetek stanowią łąki i pastwiska (łącznie 22,68 % powierzchni ogółem). Lasy zajmują 18,67 % powierzchni Gminy Gnojnik. Wskaźnik ten pozycjonuje Gminę wśród obszarów o niskim stopniu zalesienia. Prawie 60 % użytków leśnych oraz gruntów zadrzewionych jest własnością prywatną Spośród osób prowadzących działalność gospodarczą, na potrzeby niniejszego planu, wyłonione zostały tylko te, które z uwagi na charakter prowadzonej działalności mogą stworzyć potencjalne zagrożenie środowiska w związku z wytwarzanymi odpadami: - z branży motoryzacyjnej • Rózak Marek z siedzibą w Biesiadkach 164 – blacharstwo i lakiernictwo samochodowe, • Mieczysław & Cecylia Hebda z siedziba w Lewniowej 214 – blacharstwo samochodowe, lakiernictwo samochodowe, auto złom, • Andrzej Zelek z siedziba w Lewniowej 141 – blacharstwo i lakiernictwo samochodowe, • Jerzy Bober z siedziba w Uszwi 128 – blacharstwo samochodowe, naprawa samochodów, • Marek Reczek z siedziba w Uszwi 43 – zakład naprawy samochodów, • Bogdan Grabania z siedziba w Zawadzie Uszewskiej 161 – blacharstwo samochodowe, naprawy pojazdów. • MEGAMOT Mieczysław Hebda z siedzibą w Gnojniku 478– serwis samochodowy; auto złom - z branży handlowej • Elżbieta & Tadeusz & Andrzej Dudek z siedziba w Biesiadkach 280 – skup złomu, • Edward Kałuża z siedziba w Gnojniku 265 – skup i sprzedaż złomu stalowego, • Barbara Jaroszek z siedziba w Gnojniku 463 – skup złomu kolorowego, • Henryk Konstanty z siedziba w Gnojniku 465 – skup i sprzedaż złomu metali kolorowych i surowców wtórnych oraz magazynowanie, • Agata Gnyla z siedzibą w Biesiadkach 82 – sprzedaż hurtowa i detaliczna paliw stałych, ciekłych i gazowych oraz pozostałych produktów ropopochodnych, • Rafał Grabarz z siedziba w Uszwi 28 – stacja tankownia gazem, usługi transportowe, - z branży meblowej


35

• Dariusz Cebula z siedziba w Biesiadkach 34 – produkcja mebli, konstrukcji metalowych, obróbka mechaniczna elementów metalowych, - z branży spożywczej • Janina Wąs z siedziba w Gnojniku 451 – ubojnia zwierząt, handel wyrobami mięsnymi, • Jan Biernat z siedziba w Gosprzydowa 140 – ubojnia zwierząt, transport ścieków, zmechanizowane roboty ziemne, - z branży wyrobów tworzyw sztucznych • Bogusław Wator z siedziba w Gosprzydowa 189 – przetwórstwo tworzyw sztucznych Pod uwagę należy wziąć również wszystkie firmy transportowe. Na terenie Gminy Gnojnik jest ich zarejestrowanych łącznie 28. Wytwarzają one odpady w postaci przepracowanych olejów silnikowych, zużytych opon, zużytych akumulatorów, płynów hamulcowych itp. 1) Gminę Gnojnik zamieszkiwało w 2001 roku 7.125 osób, 2) wskaźnik emisji jednostkowej odpadów komunalnych dla wsi w powiecie brzeskim ustalony został na poziomie 223 kg/M/rok. Zbiórką odpadów komunalnych w Gminie Gnojnik, w analizowanym 2001 roku, zajmowały się: 1) od 1.01.2001 do 30.04.2001 roku Brzeski Zakład Komunalny Sp. z o.o., który w swojej sprawozdawczości wykazał, że na wysypisku w Uszwi zdeponował 482,3 Mg odpadów komunalnych, 2) od 1.05.2001 roku usługi wywozowe odpadów przejęła firma RAFKO s.c. Rafał Kuc & Marek Kuc z Nowego Wiśnicza. W swojej sprawozdawczości wykazała, że w okresie ośmiu miesięcy 2001 roku odebrała i wywiozła na Gminne Wysypisko Odpadów Komunalnych w Uszwi 365,7 Mg odpadów komunalnych. W omawianym okresie na wysypisko w Uszwi wywiezione zostały również odpady komunalne przez mieszkańców, którzy nie uczestniczyli w zorganizowanym przez Gminę Gnojnik systemie zbiórki. Szacuje się, że w ten sposób trafiło na wysypisko około 130 Mg odpadów. Informację tą uzyskano na podstawie zestawienia kasowych dowodów wpłat, potwierdzających uiszczenie opłat za korzystanie ze środowiska. Łącznie w 2001 roku zebrano i zdeponowano na wysypisku w Uszwi prawdopodobnie 978 Mg odpadów. Nie wszystkie jednak wytworzone były przez mieszkańców Gminy Gnojnik. Około 300 Mg odpadów zebranych przez BZK Sp. z o.o. wytworzyli mieszkańcy sąsiednich gmin lub osoby przejeżdżające trasą nr 75 Kraków – Brzesko – Nowy Sącz – Krynica. Na terenie Gminy rozstawionych było wówczas 45 pojemników kontenerowych typu POK-11. Fakt ten należy uwzględnić ustalając masę odpadów komunalnych zebranych na terenie Gminy Gnojnik w 2001 roku. Różnica pomiędzy szacunkowym wyliczeniem ilości wytworzonych przez mieszkańców Gminy Gnojnik odpadów w 2001 roku (1.588 Mg) a ilością faktycznie zebraną (678 Mg) wynosi 910 Mg. Zebrano więc i zdeponowano na składowisku w Uszwi mniej niż połowę (43 %) wytworzonych odpadów komunalnych. Potwierdza to informacja na temat uczestnictwa gospodarstw domowych w systemie zbiórki odpadów. W maju 2001 roku zastąpiono „system kontenerowy” zbiórki odpadów komunalnych „systemem workowym”. Przystąpiło do niego w początkowym okresie około 60 % gospodarstw domowych. Z czasem część wytwórców zrezygnowała ze zorganizowanej zbiórki. W 2003 roku w systemie workowym uczestniczyło już tylko 35 % społeczności Gminy Gnojnik. Około 910 Mg odpadów, których nie zebrano w 2001 roku „zagospodarowane” było przez mieszkańców Gminy Gnojnik w następujący sposób: 1) odpady zielone, które ulegają biodegradacji poddano kompostowaniu lub po wysuszeniu spalono, 2) odpady kuchenne przeznaczono na karmę dla zwierząt,


36

3) papier i tekturę oraz część odpadów tekstylnych i opakowań z tworzyw sztucznych spalono w piecach węglowych, 4) odpady remontowo-budowlane, głównie gruz, zużyto przy budowie fundamentów oraz przeznaczono na utwardzanie dróg polnych i podjazdów do zabudowań (domy mieszkalne, budynki gospodarcze), 5) popiołem posypywano w zimie oblodzone ścieżki i drogi, 6) odpady metalowe, w tym metalowe wielkogabarytowe sprzedano obwoźnym punktom skupu, 7) zużyte opony, część odpadów wielkogabarytowych, odpady z tworzyw (pojemniki po materiałach budowlanych) i szkło porzucono w lasach, rowach i na nieużytkach. Na 1.588,88 Mg odpadów komunalnych wytworzonych w 2001 roku prawdopodobnie składały się: • 370 Mg odpadów ulegających biodegradacji, • 352 Mg surowców wtórnych (w tym opakowań), które można poddać procesom recyklingu, • 112 Mg odpadów wielkogabarytowych, • 160 Mg odpadów remontowo-budowlanych, • 15 Mg odpadów niebezpiecznych, • 580 Mg pozostałych odpadów komunalnych, które można potraktować jako balast nieprzydatny do dalszego wykorzystania. Odpady opakowaniowe można zaliczyć w całości do grupy surowców wtórnych. Istniejące technologie pozwalają na objęcie recyklingiem każdego, wymienionego poniżej, rodzaju odpadów. Udział opakowań w strumieniu odpadów komunalnych stanowi prawie 10 %. W Gminie Gnojnik wytworzonych było w 2001 roku prawdopodobnie 352 Mg surowców wtórnych. Szacuje się, że z wytworzonego strumienia odpadów, które można poddać procesowi recyklingu około 300 Mg zdeponowanych było na wysypisku. W masie tej znajdowały się: a) opakowania wielomateriałowe – 5 Mg, b) tworzywa sztuczne nieopakowaniowe – 80 Mg, c) opakowania z tworzyw sztucznych – 35 Mg, d) odpady tekstylne – 3 Mg, e) szkło nie opakowaniowe – 70 Mg, f) opakowania ze szkła – 25 Mg, g) złom metali – 2 Mg, h) odpady mineralne – 80 Mg, Prawie 130 Mg odpadów złożono na wysypisku w Uszwi poza workowym systemem zbiórki. Były to głównie odpady szkło nieopakowaniowe oraz pojemniki z tworzyw sztucznych po klejach i farbach. Odpady wielkogabarytowe stwarzają dla „systemu workowego” zbiórki odpadów komunalnych poważny problem. Stąd też nie objęcie ich zorganizowaną formą odbioru może sprawić, że część z nich trafi na „dzikie wysypiska”. W strumieniu tych odpadów coraz więcej spotyka się starych telewizorów, radioodbiorników, szaf, tapczanów i foteli. Odpady wykonane z materiałów drewnianych lub drewnopochodnych są spalane w piecach węglowych. Odpady wielkogabarytowe metalowe (łóżka, maszyny rolnicze itp.) znajdują zbyt w obwoźnych punktach skupu. Na wysypisko w Uszwi lub „dzikie wysypiska” trafiają odpady wielomateriałowe, wykonane z drewna lub płyt drewnopochodnych i połączone z metalem i materiałami tapicerskimi. Odpady te wartość rynkową uzyskują dopiero po ich demontażu i rozdzieleniu. Szacuje się, że na wysypisko w Uszwi w 2001 roku trafiło około 70 Mg odpadów wielkogabarytowych. Na odpady remontowo-budowlane na wsi składają się głównie elementy z rozbiórki starych drewnianych domów oraz odpady pochodzące z modernizacji i budowy budynków mieszkalnych i gospodarczych z cegieł i pustaków.


37

Tabela 2.25. Podmioty zbieraj ące odpady z terenu Powiatu Tarnowskiego głównie funkcjonuj ące w obr ębie gminy Gromnik

L.p. Nazwa Zakładu Adres Decyzja/ Zakres usług 1. Firma Handlowo-

Usług„DOMINEX-2” Ewa Gąsior

Lubaszowa 51A Gmina Tuchów Powiat Tarnowski

Starosty Powiatowego z dnia 2004-01-30, znak: WOŚ.II.6.7636-1/04 na zbieranie odpadów z terenu – Powiatu Tarnowskiego

Odpady kod: 0201, 0301, 0702,1011, 1201, 1501,1601, 1702, 1704, 1910, 1912, 2001, 2003

2. Przedsiębiorstwo Komunalno - Budowlane KOMBUD Sp. z o.o.

33-192 Ciężkowice ul. Krynicka 6

z dnia 1.03.2004 r., znak: G-7062/1/2004 Burmistrza gminy Ciężkowice teren- gminy Cieżkowice

Usługi komunalne na terenie gminy Ciężkowice brak na gminę Gromnik

3. Przedsiębiorstwo Obrotu Surowcami Wtórnymi „KOMETAL” s. c.

33-100 Tarnów ul. Równa 22

b.d Powiat Tarnowski

surowce wtórne – (szkło, złom żelazny i metali kol. , makulatura i opakowania tekturowe, tworzywa sztuczne

4. JRCH Spółka z o. o.

33101 Tarnów 3 ul. Kwiatkowskiego 8


Odpady niebezpieczne, azbest

5 „CONTEKO” Sółka z o. o. w Radłowie

Radłow ul. Brzeska 1

Z dnia 2004-08-10, znak: WOŚ.II.6.7636-11/04 Powiat Tarnowski

Odpady kod: 1501 (01,02, 03, 04, 05, 06, 07, 09), 2001 (01, 02, 38, 39, 40) 2003 (01,07)

6. Zakład Pracy Chronionej „ZAGRODA” w Skrzyszowie

Skrzyszów ul. 1 Maja

z dnia 2004-01-15 znak: WOŚ.6.7636-16/03/04, obszar - Powiat Tarnowski

Odpady kod: 1501 (01, 02, 04, 05,06,07, 09)

7

Przedsiębiorstwo Usługowo- Produkcyjno Handlowe „Fejklowicz”,

Gorlice b.d Powiat Tarnowski

20 01 21 – lampy fluoroscencyjne i inne odpady zawierające rtęć

Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik, 2004 r. W ostatnim czasie modernizacja budynków mieszkalnych związana jest z ociepleniem ich styropianem, wymianą okien, zagospodarowywaniem poddaszy, wymianą pokryć dachowych oraz wykonaniem przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych.


38

Na wysypisko w Uszwi w 2001 roku trafić mogło około 60 Mg odpadów remontowo-budowlanych. Strumień odpadów niebezpiecznych nie jest wielki. Stanowi zaledwie 1 % odpadów komunalnych. Z uwagi jednak na jego negatywny wpływ na środowisko będzie musiał być wyłączony ze strumienia odpadów deponowanych na składowisku i poddany odrębnemu procesowi unieszkodliwiania. Szacuje się, że ze strumienia odpadów obojętnych na składowisko w Uszwi trafiło w 2001 roku około 70 Mg, w tym ponad 30 Mg poza workowym systemem zbiórki. Około 200 Mg odpadów obojętnych trafiło na „dzikie wysypiska” lub zostało zakopane w ziemi. Na terenie Gminy Gnojnik funkcjonują dwa Ośrodki Zdrowia. Zlokalizowane są w Gnojniku i Uszwi. Udzielane są w nich porady medyczne oraz wykonywane są następujące zabiegi: • stomatologiczne, • zakładanie opatrunków, • wykonywanie szczepień. W skład odpadów medycznych w wymienionych wyżej placówkach wchodzą tampony, wata, lignina, bandaże oraz strzykawki. Ilość odpadów medycznych nie przekracza 0,1 Mg/rok. Odbierane są przez firmę ROS Renata Smolińska z siedziba w Brzesku ul. Starowiejska 21 posiadającą zezwolenie na odbiór i transport odpadów medycznych. Przekazuje ona odpady medyczne do unieszkodliwienia w Instalacji do Termicznej Degradacji Odpadów Szpitalnych SEGHERS CLINIC WASTE w Tarnowie. Odpady weterynaryjne to odpady powstające w związku z badaniem i leczeniem zwierząt lub świadczeniem usług weterynaryjnych. Obsługę weterynaryjną gospodarstw rolnych na terenie Gminy Gnojnik sprawuje Lecznica Zwierząt z siedzibą w Brzesku ul. Mickiewicza 33. Określenie wielkości powstających odpadów, zwłaszcza w grupie odpadów niebezpiecznych jest trudne do określenia ponieważ brakuje bazy danych. Z informacji uzyskanej od Powiatowego Lekarza Weterynarii wynika, że w ostatnich trzech latach rolnicy z Gminy Gnojnik nie zgłosili żadnego przypadku padnięcia bydła. Fakt ten należy tłumaczyć wysokimi kosztami unieszkodliwienia odpadu. Na terenie województwa Małopolskiego działa wyspecjalizowany w tym zakresie podmiot pod firmą SARIA MAŁOPOLSKA Sp. z o.o. Koszty jakie musi ponieść rolnik z tytułu przekazania do unieszkodliwienia martwej sztuki bydła wynoszą około 300 zł. W praktyce padłe zwierze jest zakopywane do ziemi. Należy sądzić, że w przyszłości dzięki wprowadzonemu systemowi ewidencji zwierząt IACS oraz wprowadzeniu obowiązkowego ich ubezpieczenia będzie można dysponować dokładną informacją na temat skali zjawiska. Ubezpieczenie przewidywać będzie pokrycie udokumentowanych kosztów unieszkodliwienia odpadu weterynaryjnego Można jedynie przyjąć szacunkową wielkość biorąc pod uwagę wielkość pogłowia zwierząt hodowlanych. Szacuje się, że w ciągu roku wytwarzanych jest około 30 kg odpadów zawierających drobnoustroje chorobotwórcze oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt. W zakresie leczenia zwierząt gospodarskich i domowych Gmina obsługiwana jest przez lekarzy weterynarii z Brzeska i Czchowa. odpady zawierające azbest Na terenie Gminy Gnojnik zinwentaryzowano 121 budynków pokrytych eternitem. Łączna powierzchnia dachów tych budynków wynosi około 18,2 tys. m2. Przyjmując, że 1 m2˛ eternitu waży 11 kg do unieszkodliwienia pozostaje około 200 Mg.


39

Tabela 2.26. Ilo ść eternitu znajduj ącego si ę na dachach domów w gminie L.p. Sołectwo pow. dachów i elewacji z

eternitu, [m2 ] 1. Biesiadki 2 314 2. Gosprzydowa 5 137 3. Gnojnik 2 195 4. Leśniowa 2 379 5. Uszew 3 980 6. Zawada Uszewska 1 449 7. Żerków 757

Razem 18 212 Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik, 2004 r.

Tabela 2.27. Wska źniki generowania strumienia odpadów komunalnych dla roku 2001

Lp. Strumień odpadów komunalnych według PPGO (13) Miasto - Wieś Wieś

[kg/M/r] [kg/M/r]

1

Domowe odpady organiczne w tym: a) odpady organiczne roślinne b) odpady organiczne zwierzęce c) odpady organiczne inne

56,16

50,10 2,75 3,31

22,11

18,80 1,1 2,21

2 Odpady zielone 7,23 4,16

3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 19,63 10,64

4 Opakowania z papieru i tektury 28,46 15,43

5 Opakowania wielomateriałowe 3,20 1,73

6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 34,65 21,03

7 Opakowania z tworzyw sztucznych 11,15 6,77

8 Tekstylia 8,38 4,65

9 Szkło (nieopakowaniowe) 1,50 1,00

10 Opakowania ze szkła 23,21 18,3

11 Metale 8,67 4,55

12 Opakowania z blachy stalowej 3,10 1,63

13 Opakowania z aluminium 0,90 0,47

14 Odpady mineralne 13,78 13,25

15 Drobna frakcja popiołowa 43,49 40,28

16 Odpady wielkogabarytowe 17,50 15,00

17 Odpady budowlane 40,00 40,00

18 Odpady niebezpieczne 2,50 2,00

Razem 324 223

Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik, 2004 r.


40

2.1.1.1.6. Gmina Iwkowa Administracyjnie gmina Iwkowa położona jest w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim w południowej jego części. Gmina Iwkowa graniczy z czterema gminami, w tym : • od wschodu z gminą Czchów, • od południa z gminami Laskowa i Łososina Dolna, • od zachodu i północy z gminą Lipnica Murowana. Powierzchnia gminy wynosi 47,2 km2. Gmina podzielona jest na siedem podanych poniżej sołectw: Dobrociesz, Drużków Pusty, Iwkowa, Kąty, Połom Mały, Porąbka Iwkowska, Wojakowa. Gminę Iwkowa zamieszkuje 6016 osób (dane uzyskane z gminy na koniec 2002 roku), co stanowi 0,19 % mieszkańców woj. małopolskiego i 6,7 % mieszkańców powiatu brzeskiego. Gęstość zaludnienia wynosi 127 osób/km2.

Tabela 2.28. Ilo ść odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy przedstawia poni ższa

Odpady komunalne w Mg/rok (2002) Wytworzone Wywiezione Odpady związane z bytowaniem ludzi w tym odpady z :

- odpady organiczne pochodzenia roślinnego - 148,2 - odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego - 12,9 - inne odpady organiczne - 12,9 - papier i tektura - 109,5 - tworzywa sztuczne - 90,2 - materiały tekstylne - 25,8 - szkło - 51,6 - metale - 25,8 - odpady mineralne - 45,1 - frakcja drobna - 122,5

- niebezpieczne w odpadach domowych - 6,5

651,0 807,0

Odpady w sektorze użyteczności publicznej (szkoły, urzędy, ośrodki zdrowia) 6,2 6,2 Odpady z obiektów działalności gospodarczej 25,7 25,7

Razem 682,9 838,9 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Iwkowa.

Tabela 2.29. Udział rodzaju frakcji odpadów. Udział rodzaju frakcji odpadów w całości

odzyskanych surowców (45,5 Mg) Udział surowców wtórnych w całości odpadów (651

Mg) Papier, tektura – 8,0 % 0,5 % Szkło – 13,4 % 1,0 % Tworzywa sztuczne – 12,9 % 0,9 % Mat. organiczne – 60,1 % 4,2 % Metal – 5,6 % 0,4 %

Razem 100 % Frakcja drobna (balast) 93,0 % Razem 100 %

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Iwkowa. Gospodarką odpadami komunalnymi zajmuje się Urząd Gminy w Iwkowej. Wywóz odpadów z terenu gminy prowadzi Firma Usługowo – Handlowa „DIMARCO” Marek Strzelec, 32-861 Iwkowa 482. Na terenie gminy rozmieszczone są duże kontenery na odpady o pojemności 7,5 m³ w ilości proporcjonalnej do wielkości danej miejscowości (sołectwa). Łącznie na terenie gminy wystawionych jest 22 sztuki tych pojemników. Ustawione są one w następujących sołectwach : Iwkowa – 8 szt., Porąbka Iwkowska – 1 szt., Wojakowa – 4 szt., Drużków Pusty – 2 szt,. Dobrociesz – 3 szt., Kąty – 3 szt., Połom Mały – 1 szt. Są one własnością Urzędu Gminy. Opróżnianie pojemników odbywa się po całkowitym ich zapełnieniu na wezwanie mieszkańca, średnio dwa razy w miesiącu.


41

W czasie prowadzonych prac inwentaryzacyjnych obserwowano często zjawisko, że rozstawione na terenie gminy kontenery na odpady wypełniane są odpadami przez osoby nie mieszkające na terenie gminy, Iwkowa lecz na obszarze sąsiednich gmin. Dlatego też należy przyjąć, że odpady w ilości około 20 – 30 % wywiezione z terenu gminy Iwkowa faktycznie pochodzą z terenu innych gmin (Lipnica Murowana, Czchów, Łososina Dolna, Laskowa). Odpady komunalne z terenu gminy odbierane są również bezpośrednio z gospodarstw domowych, placówek handlowych i innych na podstawie indywidualnych umów. Obecnie tylko około 50 gospodarstw rodzinnych ma podpisane indywidualne umowy z odbiorcą na systematyczny wywóz odpadów oraz wszystkie jednostki działalności gospodarczej. Odpady z terenu gminy wywożone są na składowisko odpadów komunalnych w Nowym Sączu. Firma odbierająca odpady z terenu gminy posiada umowę ze składowiskiem w Nowym Sączu na przyjmowanie odpadów. W roku 2002 z terenu gminy wywieziono łącznie 839 Mg odpadów komunalnych. Koszt oczyszczania terenu gminy z odpadów wyniósł w roku 2002 - 163.886,16 złotych. Mieszkańcy nie ponoszą kosztów z tytułu wywozu odpadów. Odpady wytwarzane w wyniku prowadzonych na terenie gminy działalności gospodarczych są wywożone na podstawie indywidualnych umów podmiotów gospodarczych z firmą wywożącą odpady lub innymi firmami posiadającymi stosowne zezwolenie na wywóz odpowiednich rodzajów odpadów. Z przeprowadzonych ankiet wynika, że firm lub osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na terenie gminy w wyniku, której powstają odpady jest 119. Wytwarzają one rocznie około 229,7 Mg odpadów produkcyjnych związanych z działalnością gospodarczą. Wykaz firm, które na podst. art. 7 ust. 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach posiadają zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie gminy Iwkowa:

1. Firma Usługowo - Handlowa „DIMARCO” Marek Strzelec 32-861 Iwkowa 482. 2. Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej Sp. z o.o. „TRANS-FORMERS”

ul. Krakowska 46, 33-100 Tarnów. 3. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „E-KOM-BUD” s.c. R. Pachura – R.

Skowronek 32-700 Bochnia ul. Popka 14.

Największymi wytwórcami odpadów na terenie gminy są : • Z.P.H.U. „MŁYN” Marian Hołyst, Katy 109 (odpady organiczne), • Z.P.U.H. Wojciech Krzyżak, Porąbka Iwkowska 32 (złom, baterie, oleje, smary) • Tartak „TUREK” Marian Turek, Iwkowa (odpady z obróbki drewna), • Wytwórnia Wód Gazowanych Sławomir Strzelec, Iwkowa (odpady szklane, papier, plastik), • Mechanika Pojazdowa, Blacharstwo i Lakiernictwo, Wojakowa 280 (złom, popiół), • CH.U.P. „PORĄBKA” Zygmunt Czyżycki, Porąbka Iwk. 42 (złom, opony, baterie i akumulatory, oleje i smary), • Firma „BRUNO” s.c. (plastik, opony), • Zakład Instalacji Wod. Kan. C.O. Gaz (gruz, złom, plastik), • Dział Specjalny Produkcji Rolnej – Tunele foliowe (popiół).

W największej ilości wytworzono : • odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych, • popioły i żużle z kotłowni i innych zakładów spalania paliw, • odpady z obróbki drewna, • odpady z produkcji materiałów budowlanych.


42

• Odpady z ciepłowni, kotłowni oraz z palenisk domowych. Odpady te powstają w procesie spalania węgla kamiennego. Podstawowymi odpadami stałymi, powstającymi w toku produkcji energii cieplnej ze spalania paliw stałych są tzw. odpady paleniskowe tj. popioły, żużle i innych zakładów spalania paliw. Żużle są szeroko stosowane do produkcji materiałów budowlanych do produkcji betonów. Stosowane są również do utrzymania przejezdności dróg zimą. Z ogólnej ilości wytworzonych odpadów 30 % magazynowano przejściowo na terenach zakładów, gospodarczo wykorzystano 65,9 %, unieszkodliwiono - zaledwie 0,1 % i składowano 4 %. Na uwagę zasługuje duży procent odpadów tymczasowo magazynowanych. W wyniku analizy aktualnego stanu można stwierdzić, że gospodarka odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym w gminie nie we wszystkich przypadkach prowadzona jest prawidłowo. Szczególnie w małych zakładach czy punktach usługowych brak jest szczegółowych inwentaryzacji powstających tam odpadów. Stąd wytwórcy odpadów nie posiadają wymaganych prawem uregulowań w tym zakresie. Odpady tam produkowane usuwane są razem ze strumieniem odpadów komunalnych na składowisko lub też odpady płynne wpuszczane są do kanalizacji. Prognoza demograficzna gminy Iwkowa wykazuje, że liczba ludności gminy w latach 2005 -2015 nieznacznie wzrośnie tj. o około 504 osób, czyli średnio rocznie o 42 osoby. Tak mały roczny przyrost ludności nie będzie miał istotnego wpływu na wzrost ilości odpadów. Zgodnie z wojewódzkim i powiatowym planem gospodarki odpadami w ciągu najbliższych 11 lat, do roku 2015 ilość odpadów komunalnych wzrośnie o około 20 %. Wynika to z przewidywanego wzrostu gospodarczego i w związku z tym zwiększającej się zasobności społeczeństwa. Rozdzielając powyższą wartość na dwa okresy 2005-2010, 2011-2015 prognozuje się wzrost odpadów w pierwszym okresie o 15 % (średnio rocznie około 2,5 %), a w drugim okresie o 5 % (średnio rocznie około 1 %).

2.1.1.1.7. Gmina Szczurowa Gmina Szczurowa położona jest w północno-wschodniej części województwa

małopolskiego w powiecie brzeskim na powierzchni 134,965 km2. Gmina graniczy od północnego - zachodu z Gminą Koszyce (powiat proszowicki), od zachodu z Gminami Drwinia, Bochnia (powiat bocheński), od południowego zachodu z Gminą Rzezawa (powiat bocheński), od południa z Gminą Brzesko, od południowego wschodu i wschodu z Gminami Borzęcin i Radłów (powiat ziemski tarnowski) i od północnego wschodu z Gminą Wietrzychowice (powiat ziemski tarnowski). Północną naturalna granicę gminy wyznacza Wisła a zachodnią ujściowy odcinek Raby. Dolina Wisły stanowiła linię graniczną administracyjną, geograficzną i w ciągu dziejów polityczną. Szczurowa to obok gminy Dębno największa pod względem powierzchni i liczby mieszkańców Gmina powiatu brzeskiego. Sytuację gminy w dużym stopniu determinuje specyficzne położenie geograficzne i wynikające z niego zależności przekładające się m.in. na kwestię rozwoju gospodarczego, komunikacji, zjawisk demograficznych i społecznych, a także ekologii. W tabeli poniżej zestawiono liczbę mieszkańców w gminie w latach 2007-2008.

Tabela 2.30. Liczba mieszka ńców i gospodarstw w Gminie Szczurowa w latach 2007 – 2008.

Rok Liczba gospodarstw Liczba miesz kańców 2007 2903 9901 2008 2903 9883

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczurowa.


43

W Gminie Szczurowa w roku 2008 wytworzono 2584,0 Mg odpadów komunalnych. Szacunkowe masy poszczególnych strumieni wytworzonych odpadów komunalnych według stanu na 31.12.2008r przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 2.31. Szacunkowa masa poszczególnych strumie ni odpadów w odpadach

komunalnych wytworzonych w Gminie Szczurowa w roku 2008.

Strumie ń odpadów Mg/rok

1 Odpady organiczne roślinne 196,0 2 Odpady organiczne zwierzęce 10,9 3 Odpady organiczne inne 24,7 4 Odpady zielone 47,5 5 Papier i tektura [nieopakowaniowe] 118,8 6 Opakowania z papieru i tektury 172,2 7 Opakowania z drewna 18,8 8 Tworzywa sztuczne 218,7 9 Opakowania z tworzyw sztucznych 70,3 10 Tekstylia 51,5 11 Szkło [nieopakowaniowe] 10,9 12 Opakowania ze szkła 207,9 13 Metale 47,5 14 Opakowania z blachy stalowej 16,8 15 Opakowania z aluminium 5,0 16 Odpady mineralne 133,6 17 Drobna frakcja popiołowa 338,4 18 Odpady wielkogabarytowe 197,9 19 Odpady budowlane 666,1 20 Odpady niebezpieczne 29,7

Łącznie 2584,0 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczurowa.

Tabela 2.32. Skład morfologiczny oraz ilo ść wytworzonych w roku 2008 odpadów

biodegradowalnych.

Strumie ń odpadu Mg/rok

Rok 2008 Odpady organiczne roślinne 196,0 Odpady organiczne zwierzęce 10,9 Odpady organiczne inne 24.7 Odpady zielone 47,5 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 118,8 Opakowania z papieru i tektury 172,2

Łącznie 570,1 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczurowa.


44

Tabela 2.33. Skład morfologiczny oraz masa wytworzo nych odpadów wielkogabarytowych w roku 2008.

Strumie ń odpadu Mg/rok %

Drewno 118,7 60 Metale 59,4 30 Inne [balastowe, materace, plastik itp.] 19,8 10

Łącznie 197,9 100 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczurowa.

Ilości odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy w latach 2007-2008, w oparciu o dane o gospodarce odpadami na terenie gminy uzyskane od firm świadczących usługi wywozu odpadów przedstawiono w tabeli poniżej.

Tabela 2.34. Ilo ści odpadów komunalnych zebranych z terenu gminy w l atach 2007 –

2008.

Rodzaj odpadu Ilość odpadów zebranych

[Mg/rok] 2007 2008

20 02 01 Odpady biodegradowalne

54 64

20 03 01 Odpady komunalne zmieszane

476,9 620

20 03 07 Odpady wielkogabarytowe

- -

RAZEM 530,9 684 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczurowa.

Uzyskane poziomy zbierania odpadów biodegradowalnych obliczono według założenia, że na składowisku składowane są tylko odpady biodegradowalne pochodzące z obiektów infrastruktury tj. ok. 25% ilości wytworzonej. Pozostałe kompostowane są w gospodarstwach domowych. Ilość odpadów opakowaniowych zebranych selektywnie w latach 2005-2007 przedstawiono w tabeli poniżej.

Tabela 2.35. Ilo ść odpadów opakowaniowych zebranych selektywnie w lat ach 2007-

2008. Wyszczególnienie

opakowa ń 2007 2008

Z papieru 1,33 0,72 tworzyw sztucznych 3,5 6,37 szkła 4,21 23,06 metali 0,01

RAZEM 9,05 30,15 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczurowa.

Z przedstawionych danych wynika, że z terenu Gminy Szczurowa zebrano: • w roku 2007 44,0 % wytworzonych odpadów. • w roku 2008 60,6 % wytworzonych odpadów.


45

Tabela 2.36. Wykaz uprawnionych podmiotów w zakresi e odbierania odpadów komunalnych stałych na terenie Gminy Szczurowa

Nazwa podmiotu Adres

Conteco Sp. z 0.0. decyzja z dnia 08.05.2006 znak.UG.1.7062/1/2006

33-130 Radłów ul. Woleńska 15

PPH E-KOM-BUD Bochnia decyzja z dnia 20.03.2007 znak UG.I.7062/1/2007

32-700 Bochnia ul. Popka 14

Brzeskie Zakłady Komunalne Sp, z o.o. decyzja z dnia 14.01.2008 znak : UG.1.7062/1/2008

32-800 Brzesko ul. Słowackiego 1

Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. w Krakowie– obowiązuje do dnia 01.12.2019 r.

ul. Nowohucka 1, 31-580 Kraków

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczurowa, Urząd gminy Szczurowa.

Na ilość odpadów komunalnych wytwarzanych w skali gminy wpływa liczba mieszkańców oraz zmiany jednostkowych wskaźników emisji odpadów, których trendy zmian wynikają głównie z przesłanek rozwoju gospodarczo - społecznego. Do obliczeń prognozy ilości odpadów komunalnych, jako podstawę przyjęto ilość odpadów wytworzonych w roku 2008 - 2584 Mg . Według WPGO 2010 w latach 2008 - 2015 prognozuje się : wzrost ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w tym ulegających biodegradacji, niebezpiecznych ogółem, zużytych baterii i akumulatorów, odpadów medycznych i weterynaryjnych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, zużytych opon, odpadów budowlanych, opakowaniowych i komunalnych osadów ściekowych, spadek ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych z rolnictwa i przetwórstwa żywności, z przemysłu skórzanego, z produkcji chemii nieorganicznej, olejów odpadowych oraz odpadów innych niż niebezpieczne w sektorze wydobywczym.

Tabela 2.37. Prognozowana liczba mieszka ńców do roku 2015. Rok 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 osoby 9883 9898 9913 9933 10053 10076 10001 10026 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczurowa

Tabela 2.38. Prognozowana ilo ść wytworzonych odpadów komunalnych w latach 2008 - 2015 (Mg/rok).

Rok 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Mg/rok 2584,0 2626,0 2670,0 2716,0 2759,0 2111,a 2854,0 2930,0

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczurowa


46

2.1.1.2. Powiat boche ński

2.1.1.2.1. Gmina Bochnia (miejska) Aby zachować zgodność z planem wyższego rzędu, za podstawę szacowania ilości

odpadów przyjęto wskaźniki określone w Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Bocheńskiego (PPGO), przyjmując ilość odpadów na 1 mieszkańca miasta w ciągu roku - 360,36 kg Wskaźniki cząstkowe dla strumieni: drobna frakcja popiołowa i odpady wielkogabarytowe skorygowano, uwzględniając dane zawarte w KPGO i WPGO oraz czynniki różnicujące skład odpadów komunalnych powstających w gospodarstwach domowych, jak np. istniejąca zabudowa mieszkaniowa wraz ze sposobem ogrzewania. Przyjmując powyższe, szacuje się, że na terenie Bochni powstaje rocznie ok. 10 738 Mg odpadów komunalnych.

Tabela 2.39. Ilo ść i skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarza nych

w mieście Bochni* (wg KPGO, WPGO, PPGO)

L.P. SKŁADNIKI OPADÓW ILOŚĆ KG/MIESZKAŃCA/ROK

ILOŚĆ WYTWORZONA

MG/ROK

1. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 90,2 2687,7

2. Odpady zielone 10 298,0

3. Papier i tektura (nieopakowaniowe) 28,62 852,8

4. Opakowania z papieru i tektury 41,52 1237,2

5. Opakowanie wielomateriałowe 4,66 138,8

6. Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 48,27 1438,5

7. Opakowania z tworzyw sztucznych 15,53 462,8

8. Tekstylia 12,1 360,6

9. Szkło (nieopakowaniowe) 2 59,6

10. Opakowania ze szkła 28,12 838,03

11. Metale 12,79 381,1

12. Opakowania z blachy stalowej 4,57 13620

13. Opakowania z aluminium 1,33 39,6

14. Odpady mineralne 14,3 426,17

15. Drobna frakcja popiołowa 14,01 417,5

16. Odpady wielkogabarytowe 9,34 278,3

17. Odpady budowlane 20 596,04

18. Odpady niebezpieczne 3 89,41

Łącznie 10 738,3 * na podstawie danych opracowanych przez IETU, wykorzystanych w KPGO, WPGO i PPGO


47

W roku 2003 ze strumienia odpadów komunalnych wyselekcjonowano następujące ilości surowców wtórnych: • makulatura (20 01 01) - 4,5 Mg, • szkło (20 01 02)- 115,4 Mg, • tworzywa sztuczne (20 01 39) - 20,5 Mg, • metale (20 01 40)-3,5 Mg. Zezwolenie na prowadzenie działalności polegającej na odbiorze odpadów komunalnych stałych z terenu gminy miasta Bochnia (na podst. art. 7, 9 Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) posiadają: • Bocheńskie Zakłady Usług Komunalnych Sp. z o.o. ul. Kazimierza Wielkiego 2 • EKOM- BUD Spółka Cywilna z siedzibą ul. Popka 14, 32-700 Bochnia • Trans - Formers Karpatia Sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowie, ul. Krakowska 46 • Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. z siedzibą ul. Piastowska 3, 41-700 Ruda Śląska. Obecnie praktycznie tylko 2 podmioty świadczą usługi w tym zakresie na terenie gminy tj. BZUK Sp. z o.o. i EKOM-BUD s.c., przy czym pierwszy z podmiotów (BZUK Sp. z o.o.) obejmuje zbiórką odpady powstające w gospodarstwach domowych, obiektach infrastruktury i z czyszczenia ulic i placów, natomiast EKOM-BUD głównie przejmuje odpady od podmiotów gospodarczych (zakładów przemysłowych i usługowych).

Jedyną stosowaną metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych z terenu gminy miasta Bochnia jest ich składowanie. Gmina nie posiada własnego składowiska odpadów. Wyeksploatowane składowisko odpadów komunalnych w m. Krzyżanowice obsługujące Gminę Miasta Bochnia i Gminę Bochnia zostało w latach 1999-2000 zrekultywowane nakładem finansowym Gminy Miasta Bochnia. Planowana budowa Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych, zlokalizowanie i zbudowanie nowego składowiska dla miasta, a także realizacja wspólnego zamierzenia Związku Gmin Brzesko-Bochnia tj. budowa zakładu utylizacji odpadów komunalnych i nowego składowiska w m. Mokrzyska zakończyły się fiaskiem z powodu protestów mieszkańców. W tej sytuacji obecnie unieszkodliwianie odpadów odbywa się poza granicami Miasta Bochnia. Odpady są zatem wywożone i unieszkodliwiane na składowiskach: ZGK „Bolesław" k/Olkusza znajdującego się około 100 km od Bochni, Składowisko Jednostki Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. w Tarnowie, MZGKiM Limanowa, Sater Kamieńsk Sp. z o.o składowisko Kąsie, wysypisko w Knurowie. Konieczność transportu odpadów na tak dalekie odległości pociąga za sobą wysokie koszty obecnego sytemu gospodarki odpadami w gminie. System zbierania i transportu odpadów komunalnych jest dostępny dla wszystkich mieszkańców gminy. System obejmuje zarówno odbiór odpadów od ich wytwórców fizycznych i prawnych, jak też ich zbieranie i wywóz z pojemników umieszczanych w miejscach publicznych - na ulicach, placach, parkingach leśnych. Do niedawna gospodarka odpadami komunalnymi w obszarze gminy, polegała zasadniczo na odbieraniu odpadów komunalnych od wytwórców i deponowaniu ich na składowiskach. W ostatnich latach nastąpił wyraźny postęp we wdrażaniu działań systemowych w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi. Rozpoczęta w latach 2002-2003 selektywna zbiórka odpadów wymaga jednak rozszerzenia asortymentu zbieranych surowców wtórnych oraz zwiększenia ilości i dostępności pojemników na selektywną zbiórkę. W roku 2003 roku na terenie Bochni, w sektorze gospodarczym powstało ok. 41,7 tys. Mg odpadów, co stanowi 93,5% ilości odpadów wytworzonych w powiecie bocheńskim. W wytworzonej w wyniku działalności gospodarczej ilości odpadów: • 40 580 Mg, tj. 97,3 % stanowiły odpady inne niż niebezpieczne, • 1 118,6 Mg, tj. 2,7 % stanowiły odpady niebezpieczne. • Największymi wytwórcami odpadów na terenie Bochni są:


48

• STALPRODUKT S.A., w których powstaje rocznie ok. 25 - 30 tys. Mg odpadów, co stanowi ponad 60 % ogółem wytwarzanych na terenie miasta odpadów, • TEXPOL Sp. z o.o., gdzie powstaje rocznie ok. 14,2 tys. Mg odpadów (34,1 %), • Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o., wytwarzające rocznie ok. 1,15 Mg odpadów (2,7%), Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska - gdzie powstaje rocznie ok. 1,0 tys. Mg odpadów (2,4 %). Wyżej wymienieni wytwórcy są źródłem ponad 98% odpadów powstających w sektorze gospodarczym na terenie gminy miasta Bochnia. Strukturę grupowa i udział w strumieniu poszczególnych grup odpadów przedstawiono w tabeli.

Tabela 2.40. Struktura odpadów wytworzonych przez s ektor gospodarczy w roku

2003 (bez niesegregowanych odpadów komunalnych)

L.p. Grupa odpadów - kod i nazwa Ilość

wytworzo na [Mg]

Udział w strumieniu odpadów

[%]

1. 02 - odpady z rolnictwa, sadownictwa, rybołówstwa, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności 1100,0 2,6

2. 03 - odpady z przetwórstwa drewna, produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury 14238,0 34,1

3. 08 - odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów), klejów i farb drukarskich 9,1 0,02

4, 09 - odpady z przemysłu fotograficznego U 0,004

5. 10 - odpady z procesów termicznych 3502,5 8,4

6. 11 - odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali i innych materiałów oraz z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych

45,0 0,1

7. 12 - odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych 19278,4 46,2

Źródło: Gminny plan gospodarki odpadami dla miasta Bochni, 2005.

Z zestawień zamieszczonych w tabeli wynika, że największą grupą odpadów wytworzonych w 2003r. były odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali. Drugą grupą pod względem ilości wytworzonych odpadów były odpady z przetwórstwa drewna, produkcji płyt i mebli (34,1% ogółem wytworzonej ilości odpadów). Na terenie miasta wytwarzano również znaczące ilości: • odpadów z procesów termicznych (grupa 10), • odpadów z oczyszczania ścieków oraz z uzdatniania wody (grupa 19).

Tabela 2.41. Struktura odpadów niebezpiecznych wytw orzonych przez sektor

gospodarczy w roku 2003.

L.p. Grupa odpadów - kod i nazwa Ilość

wytworzona [Mg]

Udział w strumieniu

odpadów [%]

1. 08 - odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów), klejów i farb drukarskich

1.5 0,13%

2. 09 - odpady z przemysłu fotograficznego 1,69 0,15%


49

3. 11 - odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali i innych materiałów oraz z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych

45,0 4,0%

4. 12 - odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych 1001,9 89,5%

5. 13 - oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw 33,7 3,0%

6. 14 - odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów 1,4 0,12%

7. 15 - odpady opakowaniowe, sorbenty, tkaniny do wycierania , materiały filtracyjne i ubrania ochronne 0,23 0,02%

8.

16 - odpady nieujęte w innych grupach, w tym: z demontażu i konserwacji pojazdów, urządzeń elektrycznych i elektronicznych, baterie i akumulatory, odpady z czyszczenia zbiorników magazynowych i cystern transportowych,

20,4 1,8%

9. 18 - odpady medyczne i weterynaryjne 13,8 1,2%

10. 13 - oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw 33,7 0,08

11. 14 - odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów 1,4 0,004

12. 15 - odpady opakowaniowe, sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne 256,2 0,6

13.

16 - odpady nieujęte w innych grupach, w tym: z demontażu i konserwacji pojazdów, urządzeń elektrycznych i elektronicznych, baterie i akumulatory, odpady z czyszczenia zbiorników magazynowych i cystern transportowych,

405,0 0,97

14. 17 - odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej 27,4 0,07

15. 18 - odpady medyczne i weterynaryjne 13,8 0,03

16. 19 - odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody

2786,2 6,7

17. 20 - odpady komunalne (odpady kuchenne ulegające biodegradacji) 1,28 0,003

Źródło: Gminny plan gospodarki odpadami dla miasta Bochni, 2005.

W roku 2003, z ilości odpadów wytworzonych ogółem przez podmioty działające na terenie gminy miasta Bochnia: • poddano odzyskowi 91,8 % tj.38269,9 Mg, • unieszkodliwiono 2,18 % tj. 907,6 Mg, • magazynowano 0,02 % tj. 10,3 Mg, • składowano na składowiskach 6,0% tj. 2512,1 Mg. • Najczęściej stosowanymi metodami odzysku były: • wykorzystywanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii (Rł), • recykling lub regeneracja metali i związków metali (R4),


50

Wykaz firm posiadających zezwolenia na odbiór odpadów komunalnych na terenie miasta Bochnia na dzień 30.06.2011 r.:

• Bocheńskie Zakłady Usług Komunalnych Sp. z o.o., ul. Kazimierza W.2, 32-700 Bochnia, tel. 14 612-20-36

• Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „E-KOM-BUD” s.c. R.Pachura, R.Skowronek, ul. Popka 14, 32-700 Bochnia, tel. 14 612-47-99,

• Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o., ul.Nowohucka 1, 31-580 Kraków, tel 12 646-23-00,

• Przedsiębiorstwo Techniki Sanitarnej ALBA Sp. z o.o., ul. Bytkowska 15, 41-501 Chorzów, tel. 12 413-19-33,

• Contiego Sp. z o.o., ul Woleńska 15, 33-130 Radłów, 14 678-30-28 • Remondis Sp. z o.o., ul. Zawodzie 16, 02-981 Warszawa, tel. 12 262-91-44, • Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „MIKI” Mieczysław Jakubowski, ul. Podgórki Tynieckie

103, 30-375 Kraków. Na terenie miasta Bochni w 2003 roku odzysk lub unieszkodliwianie odpadów powstających w sektorze gospodarczym prowadzono w 2 instalacjach należących do STALPRODUKT S.A. w Bochni: • oczyszczalnia emulsji i ścieków zaolejonych, o projektowanej mocy przerobowej 1600

Mg/rok; odzyskowi poddawane są odpadowe emulsje (12 01 09) • kocioł parowy OR w kotłowni Stalprodukt S.A. - instalacja współspalająca

o planowanej mocy przerobowej 290 Mg/rok; odzysk energii - 1575 GJ (aktualnie współspalanie odpadów nie jest prowadzone).

W wymienionych instalacjach poddano odzyskowi łącznie 826 Mg odpadów. Składowiska Spośród podmiotów działających na terenie gminy miasta Bochnia własne składowisko odpadów posiada jedynie STALPRODUKT S.A. Składowisko położone jest poza terenem gminy miasta Bochnia, stąd też odstąpiono od jego charakterystyki.

2.1.1.2.2. Gmina Bochnia (wiejska) Gmina wiejska Bochnia położona jest w centralnej Małopolsce, w zachodniej części powiatu bocheńskiego. Znajduje się w bezpośrednim otoczeniu Gminy Miasta Bochnia. Od północy graniczy z gminą Drwinia, od wschodu – z gminą Rzezawa, od południa – z gminami Łapanów , Trzciana i Nowy Wiśnicz a od zachodu – z gminami Gdów i Kłaj w Powiecie Wielickim. Powierzchnia gminy wynosi 13 087 ha. Na terenie Gminy Bochnia w 2005 roku zebranych zostało łącznie 980 Mg odpadów komunalnych. Rok ten traktuje się jako bazowy przy prognozowaniu strumienia odpadów komunalnych do roku 2014. Z danych tych wynika, że w analizowanym roku mieszkańcy Gminy wytwarzali przeciętnie 53,6 kg odpadów komunalnych w przeliczeniu na osobę (18 293 mieszkańców). W Planie Gospodarski Odpadami Powiatu Bocheńskiego założono, że w roku 2005, ilość wytworzonych odpadów komunalnych w przeliczeniu na 1 mieszkańca wsi w ciągu roku wyniosła 148,09 kg. Ustalono również skład morfologiczny tych odpadów (18 strumieni). W 2005 roku na terenie Gminy Bochnia wytworzonych było 4 090 Mg odpadów komunalnych, zebranych zostało 980 Mg.


51

Tabela 2.42. Rozdział ilo ści na gospodarstwa domowe, podmioty gospodarcze i instytucje publiczne.

gosp. domowe podmioty gosp. instytucje publiczne

razem odpady

Lp. rodzaj odpadów Udział

(%) masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

I. odpady ulegające biodegradacji

12,03 492,03 6,55 267,90 4,7 192,23 23,28 952,15

II. surowce wtórne 26,24 1073,2 2,36 96,52 0 0,00 28,6 1169,7

III. odpady wielkogabarytowe

7,04 287,94 0,02 0,82 0,02 0,82 7,08 289,57

IV. odpady remontowo – budowlane 8,08 330,47 2 81,80 0 0,00 10,08 412,27

V. odpady niebezpieczne

0,41 16,77 0,47 19,22 0,06 2,45 0,94 38,45

VI. Pozostałe odpady 27,92 1141,9

3 1,59 65,03 0,51 20,86 30,02

1227,82

Razem odpady komunalne

81,72 3342,35

12,99 531,29 5,29 216,36 100 4090

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Bochnia, 2006 r. Surowce wtórne Odpady opakowaniowe oraz inne, wymienione w poniższej tabeli odpady mogące być poddane procesom recyklingu stanowią ponad ¼ strumienia odpadów komunalnych. Opakowania papierowe, opakowania z tworzyw, tekstylia, z uwagi na wysoką kaloryczność spalane są w większości w paleniskach węglowych. Odpady metalowe sprzedawane są firmom zajmującym się obwoźnym skupem metali. W gospodarstwach domowych na wsi wyrzucane do śmieci są jedynie uszkodzone opakowania szklane. Tabela 2.43. Ilo ść wytwarzanych w Gminie Bochnia odpadów, które mo żna podda ć

recyklingowi .

gosp. domowe podmioty

gosp. instytucje publiczne razem

Lp. rodzaj odpadów udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

1. opakowania wielomateriałowe 0,9 36,81 0,08 3,27 0 0 0,98 40,082

2. tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 6,8 278,12 0,08 3,27 0 0 6,88 281,392

3. opakowania z tworzyw sztucznych 2,9 118,61 0,05 2,05 0 0 2,95 120,655

4. odpady tekstylne 0,91 37,22 0 0,00 0 0 0,91 37,219

5. szkło nieopakowaniowe 3,14 128,43 2 81,80 0 0 5,14 210,226

6. opakowania ze szkła 2,1 85,89 0,02 0,82 0 0 2,12 86,708

7. metale 0,51 20,86 0,11 4,50 0 0 0,62 25,358

8. opakowania z blachy 0,28 11,45 0,02 0,82 0 0 0,3 12,27

9. opakowania z aluminium 2,27 92,84 0 0,00 0 0 2,27 92,843

10. odpady mineralne 6,43 262,99 0 0,00 0 0 6,43 262,987

razem surowce wtórne 26,24 1073,22 2,36 96,52 0 0,00 28,6 1169,74 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Bochnia, 2006 r.


52

Odpady ulegaj ące biodegradacji Największą ilość odpadów w grupie I wytwarzają gospodarstwa domowe. Ich udział w ogólnym bilansie odpadów ulegających biodegradacji wynosi prawie 60 %. Odpady te w znikomej części trafiają na składowiska odpadów komunalnych, ponieważ karmione są nimi zwierzęta domowe.

Tabela 2.44. Szacunkowa ilo ść wytworzonych w 2005 roku w Gminie Bochnia odpadów podlegaj ących biodegradacji.

gosp. domowe podmioty gosp.


razem


masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

1. odpady kuchenne ulegające biodegradacji

10,99 449,5 1,1 44,99 0 0,00 12,09 494,5

2. odpady zielone 1 40,90 0,05 2,05 1,3 53,17 2,35 96,12 3. papier i karton nieopakowaniowy 0,02 0,82 1 40,90 3,4 139,1 4,42 180,8 4. opakowania z papieru i tektury 0,02 0,82 4,4 180 0 0,00 4,42 180,8

I. razem odpady podlegające biodegradacji

12,03 492,03 6,55 267,90 4,7 192,23 23,28 952,15

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Bochnia, 2006 r.

Firma E-KOM-BUD odebrała najprawdopodobniej ok. 35 Mg opakowań z tworzyw sztucznych oraz ok. 73 Mg opakowań szklanych z ustawionych na wsiach kontenerach. Pozostałe surowce wtórne zagospodarowane zostały we własnym zakresie (ca. 860 Mg) lub porzucone na dzikich wysypiskach (ca 202 Mg). Odpady wielkogabarytowe stwarzają dla „systemu workowego” zbiórki odpadów komunalnych poważny problem. Stąd też nie objęcie ich zorganizowaną zbiórką może sprawić, że część z nich trafi na „dzikie wysypiska. Odpady wykonane z materiałów drewnianych lub drewnopochodnych są spalane w piecach węglowych. Odpady wielkogabarytowe metalowe (łóżka, maszyny rolnicze itp.) znajdują zbyt w obwoźnych punktach skupu. Na „dzikie wysypiska” trafiają odpady wielomateriałowe. Jest to przeważnie połączenie drewna lub płyt drewnopochodnych z metalem i materiałami tapicerskimi, które wartość uzyskują dopiero po ich demontażu i rozdzieleniu. Poniższa tabela przedstawia szacunkową ilość wytworzonych odpadów wielkogabarytowych w 2005 r.

Tabela 2.45. Szacunkowa ilo ść wytworzonych odpadów wielkogabarytowych w 2005 r.

rodzaj odpadów gosp. domowe

podmioty gosp.


razem

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)


7,04 287,94 0,02 0,82 0,02 0,82 7,08 289,57

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Bochnia, 2006 r. Na dzikie wysypiska trafiło prawdopodobnie około 50 Mg tego rodzaju odpadów. Odpady remontowo – budowlane Poniższa tabela określa prawdopodobną ilość odpadów budowlanych (bez wyrobów azbestowych) wytworzonych w Gminie Bochnia w 2005 roku.


53

Tabela 2.46. Prawdopodobna ilo ść odpadów budowlanych wytworzonych w Gminie Bochnia w 2005 r.

gosp. domowe podmioty

gospodarcze Instytucje publiczne Razem

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

Masa (Mg)

Udział (%)

masa (Mg)

odpady budowlane 8,08 330,47 2 81,80 0 0,00 10,08 412,27 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Bochnia, 2006 r.

Na dzikie wysypiska trafiło prawdopodobnie około 80 Mg tego rodzaju odpadów. Gmina Bochnia produkuje w skali powiatu niewiele odpadów a mianowicie 1,3% ogólnej wytworzonej na terenie powiatu ilości odpadów jest na trzecim miejscu w powiecie bocheńskiego w ilości wytworzonych odpadów, po Gminie Miasto Bochnia oraz Gminie Drwinia. Pod względem ilości odpadów niebezpiecznych wytworzonych na terenie całego powiatu bocheńskiego Gmina Bochnia znalazła się na czwartym miejscu po Gminie Miasto Bochnia, Gminie Trzciana i Gminie Lipnica Murowana (zaledwie 0,3% odpadów niebezpiecznych w skali powiatu ). Oczyszczalnie ścieków Na terenie Gminy Bochnia eksploatowanych jest 6 oczyszczalni ścieków. Szczegółowy wykaz istniejących oczyszczalni ścieków w Gminie Bochnia przedstawia tabela poniżej.

Tabela 2.47. Wykaz oczyszczalni ścieków na terenie Gminy Bochnia.

Lp. Miejscowo ść

Oczyszczalnie ścieków

Rodzaj oczyszczalni Przepustowo ść Qmaxd [m3/d]

1. Damienice mechaniczno-biologiczna 190

2. Chełm mechaniczno-biologiczna 14

3. Łapczyca mechaniczno-biologiczna 220

4. Siedlec mechaniczno-biologiczna 220

5. Proszówki mechaniczno-biologiczna 250

6. Stanisławice mechaniczno-biologiczna 100

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Bochnia, 2006 r.

Aktualny sposób prowadzenia gospodarki odpadami kom unalnymi w Gminie Bochnia. Gospodarka odpadami na terenie Gminy Bochnia polega przede wszystkim na odbiorze przez specjalistyczne firmy wywozowe odpadów komunalnych niesegregowanych (zmieszanych). Odpady komunalne niesegregowane są zbierane do worków o pojemności 120 l i wywożone są 2 razy w miesiącu z poszczególnych sołectw. W sołectwie Stanisławice odpady komunalne zbierane są do pojemników plastikowych o pojemności 120 l i wywożone są z częstotliwością co 2 tygodnie. Pojazdy odbierające odpady są najczęściej dostosowane do rodzajów pojemników używanych w danej gminie. Większość „śmieciarek” posiada układ do automatycznego opróżniania pojemników. Odpady bytowe z gminy są odbierane i wywożone przez dwie firmy, posiadające


54

zezwolenie Wójta Gminy Bochnia na prowadzenie tego typu działalności. Odpady są transportowane bezpośrednio na składowiska, rzadziej do punktów ich gromadzenia. W ramach wprowadzania selektywnego gromadzenia odpadów na terenie Gminy Bochnia w ogólnie dostępnych miejscach ulokowano kolorowe pojemniki typu KP-7 do których zbierane są odpowiednio do kolorystyki pojemnika segregowane odpady. Surowce wtórne, głównie: szkło i plastiki są gromadzone w różnych pojemnikach umieszczonych przy obiektach użyteczności publicznej, gospodarstwach domowych oraz placówkach handlowych lub usługowych.

Podmioty usuwające odpady komunalne i nieczystości ciekłe

• Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „E-KOM-BUD” s.c.Bochnia ul. Popka 14 • Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Spółka z o.o. Ruda Śląska ul.Piastowska 3

Odpady powstające w sektorze gospodarczym w wyniku różnorodnych procesów technologicznych stanowią największy strumień odpadów wytwarzanych w Gminie Bochnia. Do przedsiębiorstw, których działalność produkcyjna na terenie Gminy Bochnia powoduje wytwarzanie największych ilości odpadów innych niż niebezpieczne należą:

• Stacja Benzynowa AS w Gierczycach z zapleczem gastronomicznym • Stacja benzynowa w Gorzkowie , • Motel Lech w Siedlcu z restauracją , • Piekarnia w Stanisławicach , • Zakład Przetwórstwa Mięsnego H.Kołdras w Proszówkach .

Odpady niebezpieczne W zakresie wytwarzania odpadów niebezpiecznych z terenu Gminy Bochnia najwięcej odpadów wyprodukowały: Stacja benzynowa w Gorzkowie i Stacja benzynowa w Gierczycach – są to jednak ilości minimalne w skali powiatu ułamkowe części procentowe .

• lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć – kod 16 08 21 ( 14 kg rocznie)

• inne oleje smarowe – kod 13 02 03 ( 800 kg rocznie) • baterie i akumulatory ołowiowe - kod 16 06 01( 20 kg) • odpady z czyszczenia zbiorników magazynowych po ropie naftowej – kod 16 07

06 w ilości 20 000 kg Odpady zawieraj ące azbest Na terenie Gminy Bochnia jak wynika z Powiatowego Programu Gospodarki Odpadami znajduje się najwięcej odpadów zawierających azbest 1833,76 [Mg] tj 35,6 % w skali powiatu. Są to głównie budynki mieszkalne i gospodarcze pokryte eternitem. Poniżej przedstawiono schemat prawdopodobnego przepływu odpadów w 2005 roku.

Tabela 2.48. Schemat przepływu odpadów. ODPADY KOMUNALNE WYTWORZONE W GMINIE BOCHNIA W 2005 ROKU (4090 Mg) 100,00 %

kompostowane (357 Mg)

przeznaczone Na karmę dla

zwierząt ( 492 Mg)

(razem 849 Mg)

Zebrane i zdeponowane

na składowisku

(980 Mg)

spalone w piecach węglowych

(557) popiół wysypany

na ścieżki (696 Mg)

(razem 1253 Mg)

odzyskane surowce wtórne odpady wielko-

gabarytowe i budowlane

(708 Mg)

porzucone na dzikich wysypiskach lub zakopane

(300 Mg)

20,76 % 23,96 % 30,64% 17,31 % 7,33 % Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Bochnia, 2006 r.


55

Wykaz firm zbierających odpady z terenu gminy: 1). PPH „ E-KOM-BUD” R.Pachuta- R.Skowronek, ul. Popka 14, 32-700 Bochnia , Tel. 14 612 44 26 , 14 612 47 99, REGON 8680000539 2). Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Spółka z.o.o., ul. Nowohucka 1, 31-580 Kraków, tel. 12 6462300 , 12 646 22 25 29, fax: 12 646 23 50, KRS : 000 189 262 3). CONTECO Sp. z.o.o., ul. Waleńska 15, 33-130 Radłów , Tel.: 509-907-016.

2.1.1.2.3. Gmina Nowy Wi śnicz (miejsko-wiejska) W roku 2000 statystyczny mieszkaniec gminy produkował w ciągu roku 0.608 m3 odpadów (73,03 kg). Ilość powstających odpadów komunalnych w gminie przedstawia tabela poniżej.

Tabela 2.49. Aktualna ilo ść odpadów w gminie wg. danych Zakładu Usług Komunalnych w Nowym Wi śniczu

L.p. Rok Ilość

odpadów [Mg]

Liczba mieszkańców

gminy

Ilość odpadów [kg/m/rok]

1. 2000 903,144 12366 73,03 2. 2002 768,398 12506 61,44 3. 2003 840,5 12595 66,73

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Nowy Wiśnicz na lata 2005 – 2013.

Tabela 2.50. Ilo ść odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejs kich w 2000r.

L.p. Składniki odpadów Ilość [kg/m/rok]

Miasto Wieś 1. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 90,20 22,11 2. Odpady zielone 10,00 4,14 3. Papier tektura (nieopakowaniowe) 28,62 10,64 4. Opakowania z papieru i tektury 41,52 15,43 5. Opakowania wielomateriałowe 4,66 1,73 6. Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 48,27 21,03 7. Opakowania z tworzyw sztucznych 15,53 6,77 8. Tekstylia 12,10 4,65 9. Szkło (nieopakowaniowe) 2,00 1,00 10. Opakowania ze szkła 28,12 18,89 11. Metale 12,79 4,55 12. Opakowania z blachy stalowej 4,57 1,63 13. Opakowania z aluminium 1,33 0,47 14. Odpady mineralne 14,30 13,35 15. Drobna frakcja popiołowa 46,70 40,28 16. Odpady wielkomateriałowe 20,00 15,00 17. Odpady budowlane 40,00 40,00 18. Odpady niebezpieczne 3,00 2,00

Razem 423,71 223,59 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Nowy Wiśnicz na lata 2005 – 2013.

Ilości odpadów wytworzonych w sektorze gospodarczym Gminy Nowy Wiśnicz według PPGO są następujące [Mg]: - wytworzono: 42.01 z tego: - wykorzystano 95,2 % - unieszkodliwiono 4,8 %


56

Odpady zielone powstające przy pielęgnacji drzew, zieleńców (72 Mg) i prowadzeniu działalności rolnej zagospodarowywane są we własnym zakresie poprzez ich kompostowanie. Odpady budowlane pochodzące z rozbiórki i remontów budynków oraz powstające przy produkcji pustaków są w całości wykorzystywane w procesach budowlanych. W zagospodarowaniu odpadów budowlanych dominują prywatne podmioty. Odpady wielkogabarytowe, w tym meble, urządzenia domowe jak sprzęt AGD znajdujące się w strumieniu odpadów komunalnych są zbierane poprzez podmioty obsługujące teren gminy i przekazywane do odzysku oraz zbieraczy indywidualnych. Obecnie na terenie gminy nie funkcjonuje żaden zakład przemysłowy wytwarzający odpady niebezpieczne na skalę masową. W gminie Nowy Wiśnicz funkcjonują 3 ośrodki zdrowia. Oprócz tego funkcjonują prywatne praktyki lekarskie i stomatologiczne. W gminie istnieje jedna praktyka weterynaryjna. Odpady medyczne i weterynaryjne powstające w związku z prowadzeniem ww. działalności są odbierane i unieszkodliwiane przez specjalistyczne firmy zgodnie z zatwierdzonymi programami gospodarki odpadami niebezpiecznymi. Odpady z sektora gospodarczego według danych PPGO poddawane są odzyskowi. Popioły (35 Mg) poddano odzyskowi na utwardzenie dróg i placów, a odpady metalowe (5 Mg) przekazano do punktu skupu złomu. Odpady betonowe i ceglane częściowo są wywożone na Gminne składowisko odpadów komunalnych celem utwardzania dróg i nasypów na samym składowisku. Powstające odpady wywożone są poza obręb gminy celem ich unieszkodliwiania.

Tabela 2.51. Wykaz firm prowadz ących działalno ść w zakresie odzysku, zbierania

i transportu odpadów komunalnych L.p. Nazwa i adres firmy Zakres działalności

1. Zakład Usług Komunalnych w Nowym Wiśniczu Rynek 16, Nowy Wiśnicz

Zbieranie, transport, unieszkodliwiania, odzysk odpadów komunalnych, wywóz

nieczystości płynnych

2. Firma „RAFKO” Nowy Wiśnicz Zbieranie i transport odpadów komunalnych

3. E-KOM-BUD s.c. R. Pachuta - R. Skowronek ul. Popka 14, Bochnia

Zbieranie i wywóz odpadów komunalnych. Transport odpadów komunalnych,

opakowaniowych, surowców wtórnych (grupy 15,16,17,19 i 20). Wywóz

nieczystości płynnych. Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Nowy Wiśnicz na lata 2005 – 2013.

Obecnie tym systemem zbiórki odpadów objęte jest około 77% gospodarstw domowych. Objęcie umowami o wywóz odpadów 100% gospodarstw w gminie jest jednym z podstawowych zadań gminy zmierzających do poprawy jakości środowiska naturalnego. Odpady komunalne są transportowane na Gminne składowisko odpadów komunalnych w Nowym Wiśniczu, gdzie są poddawane segregacji, rozdrobnieniu i ostatecznie składowaniu. Gminne składowisko odpadów komunalnych zlokalizowane jest w południowo - zachodniej części miasta Nowy Wiśnicz, w odległości ok. 1 km od centrum miasta. Jjego właścicielem jest Gmina Nowy Wiśnicz. Składowisko jest zaprojektowane dla przyjmowania odpadów komunalnych i do nich podobnych (pod względem pochodzenia lub właściwości) wytworzonych i zebranych na terenie gminy Nowy Wiśnicz. Obecne składowisko powstało po gruntownej przebudowie i rekultywacji w roku 2002 wysypiska śmieci, które wcześniej funkcjonowało w tym miejscu. Obecnie składowisko odpadów odpowiada wszystkim wymogom prawnym, sanitarnym i środowiskowym stawianym przed tego typu inwestycjami.


57

Na gminnym składowisku odpadów komunalnych w Nowym Wiśniczu zlokalizowana jest sortownia odpadów SR 2x2. Sortownia umożliwia prowadzenie w sposób systematyczny selektywnego gromadzenia odpadów nadających się do recyklingu. Odpady komunalne przywiezione przez pojazd transportowy są trafiają na plac przed kabina sortowniczą. W tym miejscu sortowacze usuwają z nich odpady wielkogabarytowe, opony, deski, złom stalowy, widoczne odpady niebezpieczne (przede wszystkim akumulatory). Następnie odpady kierowane są na przenośnik i kierowane do kabiny sortowniczej, gdzie następuje dalsza segregacja (butelki PET wg kolorów, makulaturę wg rodzajów, szkło, puszki aluminiowe i in.). pozostałe odpady kierowane są przenośnikiem bezpośrednio do niecki składowiska. Zakładany roczny przerób sortowni wynosi ok. 840 Mg i 50% odzysk surowców nadających się do recyklingu.

2.1.1.2.4. Gmina Drwinia Z informacji zaczerpniętych z Planu Gospodarki Odpadami Powiatu Bocheńskiego, na terenie Gminy Drwinia w 2000 roku wytworzonych było łącznie 135,52 Mg odpadów komunalnych. Rok ten traktuje się jako bazowy przy prognozowaniu strumienia odpadów komunalnych na lata 2005 – 2014. Z danych tych wynika, że w analizowanych latach mieszkańcy Gminy wytwarzali przeciętnie, po 21,85 kg (2000 r.) i 24,98 kg (2002 r.) odpadów komunalnych w przeliczeniu na osobę (6.200 mieszkańców). Są więc mocno zaniżone i zbliżone do szacunkowych ilości zebranych w Gminie odpadów przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych, która jako jedyny operator zajmuje się świadczeniem usług komunalnych w tym zakresie na terenie Gminy Drwinia. W Planie Gospodarki Odpadami Powiatu Bocheńskiego założono, że w roku 2000, ilość wytworzonych odpadów komunalnych w przeliczeniu na 1 mieszkańca wsi w ciągu roku wyniosła 128,39 kg. Ustalono również skład morfologiczny tych odpadów (18 strumieni). Przedstawia go poniższa tabela. Na 1.386 Mg odpadów komunalnych wytworzonych w 2000 roku prawdopodobnie składały się:

Tabela 2.52. Skład morfologiczny odpadów.

gosp. domowe podmioty gosp.

instytucje publiczne razem odpady


masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 I. odpady ulegające biodegradacji 12,03 166,74 6,55 90,78 4,70 65,14 23,28 322,66 II. surowce wtórne 26,24 363,69 2,36 32,71 0,00 0,00 28,60 396,40 III. odpady wielkogabarytowe 7,04 97,57 0,02 0,28 0,02 0,28 7,08 98,13 IV. odpady remontowo - budowlane 8,08 111,99 2,00 27,72 0,00 0,00 10,08 139,71 V. odpady niebezpieczne 0,41 5,68 0,47 6,51 0,06 0,83 0,94 13,03 VI. pozostałe odpady 27,92 386,97 1,59 22,04 0,51 7,07 30,02 416,08 razem odpady komunalne 81,72 1 132,64 12,99 180,04 5,29 73,32 100,00 1 386,00

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Drwinia Odpady ulegaj ące biodegradacji Największą ilość odpadów w grupie I wytwarzają gospodarstwa domowe. Ich udział w ogólnym bilansie odpadów ulegających biodegradacji wynosi prawie 60 %. Odpady te w znikomej części trafiają na składowiska odpadów komunalnych, ponieważ karmione są nimi zwierzęta domowe. Szacunkową ilość wytworzonych w 2000 roku w Gminie Drwinia odpadów podlegających biodegradacji przedstawia poniższa tabela.


58

Tabela 2.53. Szacunkowa ilo ść wytworzonych w 2000 roku odpadów podlegaj ących biodegradacji.

Lp.

rodzaj odpadów


razem

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

1 3 4 5 6 7 8 9 10 11


10,99 152,3

2 1,10 15,25 0,00 0,00 12,09 167,57

2. odpady zielone 1,00 13,86 0,05 0,69 1,30 18,02 2,35 32,57

3. papier i karton nieopakowaniowy

0,02 0,28 1,00 13,86 3,40 47,12 4,42 61,26

4. opakowania z papieru i tektury

0,02 0,28 4,40 60,98 0,00 0,00 4,42 61,26

I. razem odpady podlegające biodegradacji

12,03 166,7

4 6,55 90,78 4,70 65,14 23,28 322,66

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Drwinia. Surowce wtórne Odpady opakowaniowe oraz inne, wymienione w poniższej tabeli odpady mogące być poddane procesom recyklingu stanowią ponad ¼ strumienia odpadów komunalnych. Odpady metalowe sprzedawane są firmom zajmującym się obwoźnym skupem metali. W gospodarstwach domowych na wsi wyrzucane do śmieci są jedynie uszkodzone opakowania szklane. Tabela 2.54. Ilo ść wytwarzanych w Gminie Drwinia odpadów, które mo żna podda ć

recyklingowi.

gosp.

domowe podmioty

gosp. instytucje publiczne

razem


masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

1. opakowania wielomateriałowe 0,90 12,47 0,08 1,11 0,00 0,00 0,98 13,58

2. tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 6,80 94,25 0,08 1,11 0,00 0,00 6,88 95,36

3. opakowania z tworzyw sztucznych 2,90 40,19 0,05 0,69 0,00 0,00 2,95 40,89

4. odpady tekstylne 0,91 12,61 0,00 0,00 0,00 0,00 0,91 12,61

5. szkło nieopakowaniowe 3,14 43,52 2,00 27,72 0,00 0,00 5,14 71,24

6. opakowania ze szkła 2,10 29,11 0,02 0,28 0,00 0,00 2,12 29,38

7. metale 0,51 7,07 0,11 1,52 0,00 0,00 0,62 8,59

8. opakowania z blachy 0,28 3,88 0,02 0,28 0,00 0,00 0,30 4,16

9. opakowania z aluminium 2,27 31,46 0,00 0,00 0,00 0,00 2,27 31,46

10. odpady mineralne 6,43 89,12 0,00 0,00 0,00 0,00 6,43 89,12

razem surowce wtórne 26,24 363,69 2,36 32,71 0,00 0,00 28,60 396,40

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Drwinia.


59

Odpady wielkogabarytowe Tabela 2.55. Szacunkowa ilo ść wytworzonych odpadów wielkogabarytowych w 2000

r.

rodzaj odpadów gosp. domowe podmioty gosp.


razem

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)


7,04 97,57 0,02 0,28 0,02 0,28 7,08 98,13

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Drwinia. Na dzikie wysypiska trafiło prawdopodobnie około 20 Mg tego rodzaju odpadów. Odpady remontowo – budowlane .

Tabela 2.56. Prawdopodobna ilo ść odpadów budowlanych (bez wyrobów azbestowych) wytworzonych w Gminie Drwinia w 2000 r oku.

gosp. domowe


instytucje publiczne razem

udział (%) masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

odpady budowlane 8,08 111,99 2,00 27,72 0,00 0,00 10,08 139,71 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Drwinia. Na dzikie wysypiska trafiło prawdopodobnie około 40 Mg tego rodzaju odpadów. Odpady niebezpieczne Strumień odpadów niebezpiecznych nie jest wielki. Stanowi zaledwie 1 % odpadów komunalnych. Z uwagi jednak na jego negatywny wpływ na środowisko będzie musiał być wyłączony ze strumienia odpadów deponowanych na składowisku i poddany odrębnemu procesowi unieszkodliwiania. Poniższa tabela prezentuje 13 podstawowych odpadów niebezpiecznych,

Tabela 2.57. Podstawowe odpady niebezpieczne powsta jące w gminie.

gosp.

domowe podmioty

gosp. instytucje publiczne

razem

Lp. kod rodzaj odpadów udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1. 20 01 33 świetlówki 0,01 0,14 0,01 0,14 0,01 0,14 0,03 0,42

2. 20 01 29 detergenty zawierające odpady

niebezpieczne 0,03 0,42 0,01 0,14 0,01 0,14 0,05 0,69

3. 20 01 19 odczynniki fotograficzne 0,00 0,00 0,02 0,28 0,00 0,00 0,02 0,28

4. 20 01 27

farby, tłuszcze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice zawierające substancje

niebezpieczne

0,07 0,97 0,30 4,16 0,00 0,00 0,37 5,13

5. 20 01 14 kwasy i alkalia 0,00 0,00 0,01 0,14 0,00 0,00 0,01 0,14

6. 20 01 21 lampy fluorescencyjne i inne

odpady zawierające rtęć 0,00 0,00 0,02 0,28 0,03 0,42 0,05 0,69

7. 20 01 31 leki cytotoksyczne i cytostatyczne 0,03 0,42 0,01 0,14 0,00 0,00 0,04 0,55 8. 20 01 26 oleje i tłuszcze 0,06 0,83 0,04 0,55 0,00 0,00 0,10 1,39 9. 20 01 19 środki ochrony roślin 0,05 0,69 0,00 0,00 0,00 0,00 0,05 0,69 10. 20 01 35 zużyte urządzenia elektryczne i 0,08 1,11 0,02 0,28 0,01 0,14 0,11 1,52


60

elektroniczne

11. 20 01 37 drewno zawierające substancje niebezpieczne

0,03 0,42 0,02 0,28 0,00 0,00 0,05 0,69

12. 20 01 23 urządzenia zawierające freony 0,03 0,42 0,00 0,00 0,00 0,00 0,03 0,42 13. 20 01 13 rozpuszczalniki 0,02 0,28 0,01 0,14 0,00 0,00 0,03 0,42

razem odpady niebezpieczne 0,41 5,68 0,47 6,51 0,06 0,83 0,94 13,03 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Drwinia. W niniejszym Planie przyjęto, że 4 Mg odpadów niebezpiecznych trafiło do worków zbieranych przez SKR Drwinia, natomiast około 9 Mg porzucono na „dzikich wysypiskach”. Pozostałe odpady Pozostałe odpady komunalne stanowią głównie popioły powstałe w procesie spalania węgla i drewna w piecach kuchennych oraz kotłach c.o. Część ich wykorzystywana jest w gospodarstwach domowych poprzez posypywanie nimi oblodzonych ścieżek i dróg. Nadmiar popiołów kierowany jest przeważnie na „dzikie wysypiska”, ponieważ system workowy utrudnia ich zbiórkę i wywóz.

Tabela 2.58. Pozostałe odpady powstaj ące w gminie.

gosp. domowe podmioty gosp. instytucje publiczne razem odpady


masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

1. drobna frakcja popiołowa 22,94 317,95 1,50 20,79 0,50 6,93 24,94 345,67 2. pozostałe odpady komunalne 4,98 69,02 0,09 1,25 0,01 0,14 5,08 70,41 pozostałe odpady ogółem 27,92 386,97 1,59 22,04 0,51 7,07 30,02 416,08

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Drwinia. Szacuje się, że ze strumienia odpadów obojętnych 80 Mg zebrano w ramach systemu workowego. Około 100 Mg odpadów obojętnych trafiło na „dzikie wysypiska” lub zostało zakopane w ziemi. Odpady przemysłowe Głównym źródłem odpadów przemysłowych wytwarzanych na terenie Gminy Drwinia jest działalność prowadzona przez Kopalnie Nafty i Gazu GROBLA – oddziału Sanockiego Zakładu Górnictwa Naftowego i Gazownictwa. Produktem ubocznym wydobycia ropy naftowej jest woda zmieszana z parafiną i piaskiem. Osady parafinowe gromadzone są w 5 zbiornikach odkrytych, znajdujących się na terenie kopalni. Od początku jej istnienia zgromadzono w ten sposób 500 m³ odpadów. Docelowo przewiduje się ich zagospodarowanie poprzez odparowanie wody i oddzielenie parafiny od piasku. Z uwagi na wysokie koszty z tym związane dotychczas nie podjęto decyzji ostatecznych, rozwiązujących problem zgromadzonych na terenie Gminy odpadów. Odpady medyczne i weterynaryjne Na terenie Gminy Drwinia funkcjonują dwa Ośrodki Zdrowia. Zlokalizowane są w Dziewinie i Świniarach. Odpady medyczne nie przekraczają 0,1 Mg/rok. Odbierane są jeden raz w miesiącu przez firmę SANUTIL. Przekazuje ona odpady medyczne do unieszkodliwienia w Instalacji do Termicznej Degradacji Odpadów Szpitalnych w Krakowie. Szacuje się, że w ciągu roku wytwarzanych jest około 30 kg odpadów weterynaryjnych. Odpady zawieraj ące azbest Na terenie Gminy Drwinia zinwentaryzowano 604 budynki mieszkalne i gospodarcze pokryte eternitem. Łączna powierzchnia dachów tych budynków wynosi około 127 tys. m². Przyjmując, że 1 m² eternitu wyży 11 kg do unieszkodliwienia pozostaje około 1.400 Mg


61

Transport i przeładunek odpadów Zebrane na terenie Gminy Drwinia odpady komunalne przewożone są do siedziby Spółdzielni Kółek Rolniczych. Zawartość worków jest wysypywana i odpady poddawane są procesowy segregacji. Ze strumienia odpadów wydzielane są opakowania szklane i złom metalowy. Pozostałe odpady przesypuje się do kontenerów KP-7. Odpady te, pojazdami specjalistycznymi, odbiera Bocheński Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o. z siedzibą w Bochni przy ul. Kazimierza Wielkiego 2

Schemat przepływu odpadów

Tabela 2.59. Schemat prawdopodobnego przepływu odpa dów w 2000 roku. ODPADY KOMUNALNE WYTWORZONE W GMINIE DRWINIA W 2000 ROKU (1386 Mg)

kompostowane (121 Mg) przeznaczone na karmę dla zwierząt ( 167 Mg) (razem 288 Mg)

zebrane przez SKR i zdeponowane na składowisku (135,52 Mg)

spalone w piecach węglowych (189 Mg)

odzyskane surowce wtórne (240,0 Mg) popiół wysypany na ścieżki (236 Mg) (razem 476 Mg)

porzucone na dzikich wysypiskach lub zakopane (298,0 Mg)

20,78 % 9,78 % 13,62% 34,32 % 21,5 % Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Drwinia. Z powyższych danych wynika, że niecałe 10 % odpadów komunalnych trafiło w 2000 roku na składowisko. Około 21,5 % porzucono na dzikich wysypiskach lub zakopano w ziemi. Ponad 13 % spalono w piecach węglowych. Odzyskanych i zagospodarowanych w należyty sposób było 38 % wytworzonych w Gminie odpadów. Zezwolenie Wójta Gminy Drwinia w zakresie odbierania odpadów komunalnych od mieszkańców z terenu Gminy Drwinia posiadają następujące podmioty: - Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. w Krakowie, ul. Nowohucka 1, 31-580 Kraków, - Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Drwini Nr 209, 32-709 Drwinia, - PPH „E-KOM-BUD” s. c. R. Pachuta– R. Skowronek, ul. Popka 14, 32-700 Bochnia.

2.1.1.2.5. Gmina Lipnica Murowana Administracyjnie gmina Lipnica Murowana położona jest w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim w południowej jego części. Gmina Lipnica Murowana graniczy z pięcioma gminami, w tym : od północy z gminą Nowy Wiśnicz, od północnego - wschodu z gminą Czchów, od południowego - wschodu z gminą Iwkowa, od południa z gmin Laskowa, od południowego - zachodu z gminą Żegocina. Powierzchnia gminy wynosi 60,0 km2.

Tabela 2.60. Ilo ści odpadów Wytworzonych i zebranych w roku 2004 z t erenu gminy.

Odpady komunalne w Mg/rok 2004 r.) Wytworzone Zebrane Odpady związane z bytowaniem ludzi 515,0 438 Odpady w sektorze użyteczności publicznej (szkół), urzędy, ośrodki zdrowia)

5,0 5,0

Odpady z obiektów działalności gospodarczej 47,3 47,3 Razem 507,3 490,3

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla terenu gminy Lipnica Murowana.


62

W sołectwach gminy Lipnica Murowana przeprowadzono ankiety, z których po przeanalizowaniu wyliczono rocznie powstającą ilość odpadów komunalnych w gospodarstwach domowych.

Tabela 2.61. Odpady komunalne powstaj ące w gospodarstwach domowych zestawione na podstawie ankiet przeprowadzonych w 2 004 r.

Lp. Sołectwo Ilość gosp.

liczba ludności

Ilość wytworzo-

nych odpadów

kom. Mg/rok

Liczba gosp.

prowadząca selekt

zbiórkę odpadów

Wyliczony średni

wskaźnik wytwarzany

ch odpadów

kg/mieszkańca/rok

%gosp. prowadzą

cych selektywną zbiórkę odpadów

Ilość wyrost. sur. wtórnych ze strumienia

odpadów kom. Mg/h*

% wytworzony

ch surowców

wtórnych do całkowitej

ilości wytworzonych odpadów

1 Borówna 109 350 27,0 28 77,1 25,7 1,70 6,3 2 Lipnica Dolna 255 1110 89,0 46 80,2 18,0 3,54 4,0 3 Lipnica Górna 281 1049 78,0 79 74,4 28,1 3,01 3,9 4 Lipnica Mur. 232 703 77,0 92 109,5 39,7 3,60 4,7 5 Rajbrot 499 2302 244,0 99 106,0 19,8 3,20 1.3 Gmina 1376 5514 515,0 344 93,4 25 15,05 2,9

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla terenu gminy Lipnica Murowana. Z powyższych ankiet wynika, że średnio rocznie na terenie gminy jedna osoba wytwarza około 93,4 kg. Odpadów komunalnych. Łącznie na terenie gminy Lipnica Murowana powstało w 2004, roku 567,3 Mg odpadów komunalnych. Z ww. ilości odpadów odzyskano w gospodarstwach domowych 15,05 Mg surowców wtórnych. Stanowi to 2,9% ogólnej liczby odpadów. Na terenie gminy nie jest w pełni zorganizowana selektywna zbiórka odpadów. Na 1376 gospodarstw tylko nieliczne z własnej inicjatywy prowadzą właściwą selektywną zbiórkę odpadów wybierając podstawowe surowce wtórne takie jak: papier, szkło, plastik, materiał organiczny, metale.

Tabela 2.62. Ilo ść wysortowanych surowców wtórnych ze strumienia odpa dów

komunalnych.

L.p Sołectwo

Ilość wysortowanych

surowców wtórnych ze strumienia

odpadów kom.

Mg/rok

Papier, tektura

Szkło Tworzywa sztuczne

Mat. organiczn

y Metal

1 Borówna 1,70 0,40 0,00 0,00 120 0,10

2 Lipnica Dolna

3,54 0,60 0,75 0,39 1,60 0,20

3 Lipnica Górna

3,01 0,40 0,25 0,13 2,10 0,13

4 Lipnica

Mur. 3,60 0,50 1,00 0,52 1,40 0,18

5 Rajbrot 3,20 0,80 0,50 0,26 1,50 0,14 gm.Lipnica Murowana

15,05 2,70 2,50 1,30 7,80 0,75


Poniżej w tabeli przedstawiono szacunkową ilość odpadów komunalnych, powstającą w gosp. domowych na terenach wiejskich, z podziałem na poszczególne rodzaje.


63

Tabela 2.63. Szacunkowa ilo ść wytwarzanych odpadów komunalnych z podziałem na rodzaje.

L.p Strumień odpadów komunalnych

Ilość w kg/mieszkańca/ro

k

Mg/rok Szacowany

procent 1 Odpady kuchenne

ulegające biodegradacji

16,1 88,5 17,2

2 Odpady zielone 2,1 11,3 2,2 3 Papier i tektura 5,6 30,9 6,0 4 Opakowania z

papieru i tektury 8,4 46,4 9,0

5 Opakowania wielomateriałowe

0,9 5,2 1,0

6 Tworzywa sztuczne (nie opakowaniowe)

9,9 54,6 10,6

7 Opakowania z tworzyw sztucznych

3,3 18,0 3,5

8 Tekstylia 2,4 13,4 2,6 9 Szkło

(nieopakowaniowe) 0,5 2,6 0,5

10 Opakowania ze szkła 6,7 37,1 7,2 11 Metale 2,4 13,4 2,6 12 Opakowania z blachy

stalowej 0,9 5,2 1,0

13 Opakowania z aluminium

0,3 1,5 0,3

14 Odpady mineralne 3,9 21,6 4,2 15 Drobna frakcja

popiołów 12,0 65,9 12,8

16 Odpady wielkogabarytowe

5,2 28,8 5,6

17 Odpady budowlane U,9 65,4 12,7 18 Odpady

niebezpieczne 0,9 5,2 1,0

RAZEM 93,4 515,0 100 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla terenu gminy Lipnica Murowana.

Oprócz gospodarstw domowych odpady komunalne wytwarzane są również : w sektorze gospodarczym (zakładach produkcyjnych, usługach i handlu) w ilości 47,3 Mg rocznie, w obiektach służby zdrowia 2,1 Mg rocznie, w obiektach sektora publicznego 2,9 Mg rocznie. Łącznie na obszarze gminy powstało, więc w 2004 roku 567,3 Mg odpadów komunalnych. Gospodarowanie odpadami z sektora komunalnego. Gospodarką odpadową w gminie zajmuje się Urząd Gminy w Lipnicy Murowanej. Wywóz odpadów z terenu gminy prowadzą następujące firmy : - Firma Usługowo-Handlowa „DiMARCO", 32-861 Iwkowa 482. Śmieci z terenu gminy wywożone są średnio raz w miesiącu, na podstawie umów podpisanych przez firmę z mieszkańcami. Składowisko odpadów komunalnych Gminne składowisko odpadów komunalnych znajduje się w miejscowości Lipnica Murowana, Gmina Lipnica Murowana. Sektor gospodarczy Wg stanu na koniec kwietnia 2004 roku na terenie gminy Lipnica Murowana zarejestrowanych jest 219 podmiotów gospodarczych.


64

Na terenie gminy , według ankiet przeprowadzonych w 2004 r., w sektorze gospodarczym powstało 157,6 Mg odpadów. W wytworzonej w wyniku działalności gospodarczej ilości odpadów: 47,3 Mg stanowią odpady komunalne, 106,4 Mg stanowią odpady inne niż niebezpieczne, 3,9 stanowią odpady niebezpieczne.

Największymi wytwórcami odpadów na terenie gminy są: • Zakład Przetwórstwa Mięsnego „KARMAT", J. Matłęga, Lipnica Dolna 190-0,3 Mg, • Zakład Stolarski, Edward Chmura, Lipnica Dolna 283 - 5,0 Mg, • Zakład Stolarski, Serafin Michał, Lipnica Murowana 242 - 1,0 Mg, • Z.P.U.H. Liszka Jan. Lipnica Górna 95 - 1,8 Mg, • Piekarnictwo i Ciastkarstwo, W. Michałek, Lipnica Murowana 232 - 3,0 Mg, • Piekarnia „Bracia Zelek", Rajbrot 539-1,8 Mg, • Zakład Przetwórstwa Mięsnego „BACÓWKA" s. c. Rajbrot 470 - 4,6 Mg, • F.H.U. „AVANTF, Rajbrot 321 - 1,0 Mg, Odpady z jednostek słu żby zdrowia. Tabela 2.64. Ilo ść odpadów powstaj ąca w obiektach słu żby zdrowia (zestawiona na

podstawie ankiet)

Lp. Ośrodki zdrowia Średnia liczba pacjentów

w roku Odpady komunalne

Mg/rok Odpady niebezpieczne

Mg/rok

1

Niepubliczne Zakłady Opieki

Zdrowotnej i Gabinety Lekarskie

28000 2,1 0,14


Odpady komunalne z obiektów służby zdrowia są usuwane przez firmy obsługujące gospodarkę komunalną na składowisko w Lipnicy Murowanej. Odpady medyczne niebezpieczne są odbierane raz w miesiącu przez wyspecjalizowane firmy posiadające wymagane prawem zezwolenia.

2.1.1.2.6. Gmina Łapanów Gmina Łapanów położona jest w południowo-zachodniej części powiatu bocheńskiego, sąsiadując od północy z gminą Bochnia, od wschodu z gminą Trzciana (powiat bocheński), od zachodu z gminą Raciechowice (powiat myślenicki) i gminą Gdów (powiat wielicki) natomiast od południa z gminami Jodłownik i Limanowa (powiat limanowski).Do gminy Łapanów przynależy 17 wsi: Boczów, Brzezowa, Chrostowa, Cichawka, Grabie, Kamyk, Kępanów, Kobylec, Lubomierz, Sobolów, Tarnawa, Ubrzeż, Wieruszyce, Wola Wieruszycka, Wolica, Zbydniów oraz siedziba władz gminnych - Łapanów. W powiatowym PGO przedstawiono natomiast dane na temat gospodarki odpadami gminy Łapanów zebrane na podstawie ankiet, co przedstawia tabeli.. Tabela 2.65. Ilo ści wytworzonych odpadów komunalnych w ci ągu roku dla lat 2000

i 2002 w gminie Łapanów na podstawie ankietowania ( PGO dla pow. boche ńskiego).

Liczba mieszkańców Ilość wytworzonych odpadów komunalnych

Rok 2000 Rok 2002

Rok 2000 Rok 2002 kg/M/rok Mg/rok kg/M/rok Mg/rok

7269 7284 79,90 580,8 93,45 680,7 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Łapanów.


65

Ponieważ brak jest rzeczywistych danych, co do składu morfologicznego oraz ilości odpadów w poszczególnych strumieniach, zgodnie z wytycznymi zamieszczonymi w Planie Gospodarki Odpadami dla powiatu bocheńskiego oraz Krajowym Planie Gospodarki Odpadami należy opierać się na skorygowanych wartościach wskaźników generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich. Na podstawie wskaźników generowania strumieni odpadów komunalnych przedstawionych, obliczono dla potrzeb gminnego planu gospodarki odpadami skład morfologiczny oraz ilość odpadów komunalnych wytworzonych w gminie Łapanów w roku 2000. Wyniki obliczeń przedstawiono w tabeli poniżej. Wskaźniki generowania strumieni oraz ilości odpadów dla roku 2000 są danymi wyjściowymi do wyliczania ilości perspektywicznych zgodnie z Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami.

Tabela 2.66. Przyj ęty dla potrzeb Planu skład morfologiczny oraz ilo ść odpadów komunalnych wytworzonych w gminie Łapanów w roku 20 00.

Lp. Składniki odpadów Ilość odpadów

[Mg/rok]; %

1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 159,63 9,89


3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 76,82 4,76


5 Opakowanie wielomateriałowe 12,49 0,77

6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 151,84 9,41

7 Opakowania z tworzyw sztucznych 48,88 3,03

8 Tekstylia 33,57 2,08

9 Szkło (nieopakowaniowe) 7,22 0,45

10 Opakowania ze szkła 136,39 8,45

11 Metale 32,85 2,03

12 Opakowania z blachy stalowej 11,77 0,73

13 Opakowania z aluminium 3,39 0,21

14 Odpady mineralne 95,67 5,93

15 Drobna frakcja popiołowa 290,82 18,02

16 Odpady wielkogabarytowe 108,30 6,71

17 Odpady budowlane 288,80 17,89

18 Odpady niebezpieczne 14,44 0,89

Suma 1614,32 100,00

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Łapanów. Na terenie Gminy nie prowadzi się selektywnego zbierania odpadów biodegradowalnych. Wynika to z charakteru rolniczego gminy. W związku z brakiem szczegółowych danych dotyczących ilości odpadów biodegradowalnych wytwarzanych na terenie gminy, dla potrzeb Planu oszacowano ilości tego typu odpadów na podstawie przyjętego składu morfologicznego. Wartości te przedstawia tabela poniżej.


66

Tabela 2.67. Ilo ść odpadów biodegradowalnych wytworzonych na terenie gminy Łapanów w 2000 roku.

Lp. Nazwa strumienia

Ilość odpadów wytworzonych w 2000 roku

[Mg] 1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 159,63 2 Odpady zielone 30,04 3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 76,82 4 Opakowania z papieru i tektury 111,40

Łącznie ilość odpadów biodegradowalnych 377,89 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Łapanów.

Nie jest znana ilość odpadów wielkogabarytowych powstających na terenie gminy Łapanów. Plan Powiatowy przyjmuje, że odpady wielkogabarytowe zostaną włączone do zbiórki dopiero od roku 2005, przy czym ilości oszacowane przez Program Krajowy zostaną osiągnięte dopiero w roku 2010.Na podstawie skorygowanych wartościach wskaźników generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich, w gminie Łapanów w roku 2000 powstało 108,30 Mg odpadów wielkogabarytowych.

Odpady budowlano-remontowe Na podstawie skorygowanych wartościach wskaźników generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich, w gminie Łapanów w roku 2000 powstało 288,80 Mg odpadów remontowo-budowlanych. Odpady niebezpieczne. Analiza zbiorczych zestawień danych o rodzajach i ilości odpadów oraz sposobach gospodarowania nimi oraz sprawozdań przekazywanych Staroście Bocheńskiemu (zgodnie z obowiązkiem określanym w decyzjach administracyjnych) wykazuje, że na terenie gminy Łapanów wytworzono w 2002 roku około 2,59 Mg odpadów niebezpiecznych. Jednak w przypadku odpadów niebezpiecznych, na ich ogólną ilość w znacznie większym stopniu wpływają małe zakłady i punkty usługowe (warsztaty samochodowe, lakiernie, zakłady fotograficzne i inne), które często niedopełniają obowiązku sprawozdawczości. Odzysk, zbieranie i transport odpadów komunalnych w gminie. Obecnie w gminie Łapanów przeprowadza się raz w miesiącu selektywną zbiórkę odpadów. W każdym gospodarstwie gromadzi się osobno w workach: szkło, tworzywa sztuczne i pozostałe odpady komunalne. Na terenie gminy ustawione jest 28 kontenerów KP7 na odpady komunalne oraz 12 sztuk kontenerów typu dzwon na odpady takie jak makulatura, szkło i plastik. Odpady z gminy Łapanów wywożone są przez firmę E-KOM-BUD s.c. z Bochni. Wykaz firm świadczących usługi wywozu odpadów na terenie gminy Łapanów:

• PPH „EKOMBUD” s.c., 32-700 Bochnia, ul. Popka 14 • Usługi Asenizacyjne Jerzy Żuławiński, 32-410 Dobczyce, Jagiellońska 27, • Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o., 31-580 Kraków. Ul.

Nowohucka 1, • „Traszkan” s.c. S.F.Z. Sroka, 32-413 Zegartowice 105.


67

2.1.1.2.7. Gmina Rzezawa Gmina Rzezawa położona jest w północno-środkowej części województwa małopolskiego. Wchodzi w skład powiatu bocheńskiego. Graniczy z gminami: od północy z gmina Szczurowa, od wschodu z gminą Brzesko, od południa i zachodu z gminą Bochnia i miastem Bochnia. Gminę Rzezawa tworzą w kolejności alfabetycznej sołectwa: Borek, Bratucice, Buczków, Dębina, Dąbrówka, Jodłówka, Krzeczów, Łazy, Okulice, Ostrów Królewski oraz Rzezawa. Istniej ące instalacje unieszkodliwiania odpadów Na terenie Gminy Rzezawa, w sołectwie Borek, zlokalizowane są dwa składowiska odpadów. Są to: • składowisko odpadów komunalnych, którego właścicielem jest Gmina Rzezawa, • składowisko odpadów przemysłowych, którego właścicielem jest STALPRODUKT S.A. siedzibą w Bochni ul. Wygoda 69. Odpady komunalne

Tabela 2.68. Ilo ść wytworzonych odpadów komunalnych w gminie.

ilo ść wytworzonych odpadów komunalnych (Mg)

rok 2000 rok 2002

Rzezawa 844,096 851,84 Źródło - Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Bocheńskiego

Z informacji zaczerpniętych z Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Bocheńskiego, na terenie Gminy Rzezawa w 2000 roku wytworzonych było łącznie 844,096 Mg odpadów komunalnych. Rok ten traktuje się jako bazowy przy prognozowaniu strumienia odpadów komunalnych na lata 2004 - 2014. Ilości wytworzonych odpadów, przedstawione w powyższej tabeli, przyjęte zostały przez autorów Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami na podstawie ankiety wypełnionej przez Gminę. Z danych tych wynika, że w analizowanych latach mieszkańcy Gminy wytwarzali przeciętnie, po 79,76 kg (2000 r.) i 80,50 kg (2002 r.) odpadów komunalnych w przeliczeniu na osobę (10.582 mieszkańców). Są więc mocno zaniżone i zbliżone do szacunkowych ilości zebranych w Gminie odpadów przez Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Rzezawie, który jako jedyny operator zajmuje się świadczeniem usług komunalnych w tym zakresie na terenie Gminy. W Planie Gospodarki Odpadami Powiatu Bocheńskiego założono, że w roku 2000, ilość wytworzonych odpadów komunalnych w przeliczeniu na 1 mieszkańca wsi w ciągu roku wyniosła 128,39 kg. Ustalono również skład morfologiczny tych odpadów (18 strumieni). Przedstawia go poniższa tabela.


68

Tabela 2.69. Skład morfologiczny odpadów.

Lp. Skład odpadów odpady komunalne (kg) struktura (%)

1. odpady kuchenne ulegające biodegradacji 22,11 17,22 2. odpady zielone 4,14 3,22 3. papier i tektura (nieopakowaniowe] 10,64 8,29 4. opakowania z papieru i tektury 15,43 12,02 5. opakowania wielomateriałowe 1,73 1,35 6. tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 21,03 16,38 7. opakowania z tworzyw sztucznych 6,77 5,27 8. tekstylia 4,65 3,62 9. szkło 1,00 0,78 10. opakowania ze szkła 18,89 14,71 11. metale 4,55 3,54 12. opakowania z blachy stalowej 1,63 1,27 13. opakowania z aluminium 0,47 0,37 14, odpady mineralne 13,35 10.40 15. drobna frakcja popiołowa 0 0,00 16. odpady wielkogabarytowe 0 0.00 17. odpady budowlane 0 0,00 18. odpady niebezpieczne 2 1,56

Łącznie 128,39 100,00

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Rzezawa.

Skład ten nie jest składem „klasycznym", przyjmowanym dla terenów wiejskich w KPGO i WPGO. Z niezrozumiałych względów nie ujęto w nim drobnej frakcji popiołowej. Biorąc pod uwagę fakt, że na terenach wiejskich podstawowym materiałem opałowym jest węgiel i drewno, udział popiołu jest znaczny i szacuje się, że wynosi 45 kg/M/rok. Nie uwzględniono również odpadów wielkogabarytowych i budowlanych. Brak tych dwóch strumieni odpadów uniemożliwia jakiekolwiek prace planistyczne w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi na lata 2004 - 2014. Największą ilość odpadów w grupie I wytwarzają gospodarstwa domowe. Ich udział w ogólnym bilansie odpadów ulegających biodegradacji wynosi prawie 60 %. Odpady te w znikomej części trafiają na składowiska odpadów komunalnych, ponieważ karmione są nimi zwierzęta domowe.

Tabela 2.70. Szacunkowa ilo ść wytworzonych w 2000 roku w Gminie Rzezawa odpadów podlegaj ących biodegradacji.

LP rodzaj odpadów gosp. domowe podmioty gosp.


razem

udział (%)

masa (Mg)

udział W

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)


10,99 260,02 1,10 26,03 0,00 0,00 12,09 286,05

2. odpady zielone 1,00 23.66 0,05 1,18 1,30 30,76 2,35 55,60

3. papier i karton nieopakowaniowe 0,02 0,47 1,00 23,66 3,40 80,44 4.42 104,58

4. opakowania z papieru i tektury 0.02 0,47 4.40 104,10 0,00 0,00 4,42 104,58 razem odpady podlegające

biodegradacji 12,03 284,63 6,55 154,97 4,70 111,20 23,28 550,80



69

Odpadów tych nie spotyka się w pojemnikach. Nie pojawiają się również na „dzikich wysypiskach". Około 30 Mg odpadów zielonych zgromadzonych przy cmentarzach parafialnych wywiezionych zostało na składowisko odpadów komunalnych w Borku przez Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej. Odpady opakowaniowe oraz inne, wymienione w poniższej tabeli odpady mogące być poddane procesom recyklingu stanowią ponad 22 % odpadów komunalnych. Opakowania papierowe, opakowania z tworzyw, tekstylia, z uwagi na wysoką kaloryczność spalane są w większości w paleniskach węglowych. Odpady metalowe sprzedawane są firmom zajmującym się obwoźnym skupem metali. W gospodarstwach domowych na wsi wyrzucane do śmieci są jedynie uszkodzone opakowania szklane. Tabela 2.71.Ilo ść wytwarzanych w Gminie Rzezawa odpadów, które mo żna podda ć

recyklingowi.

Lp. rodzaj odpadów gosp. domowe podmioty gosp.


razem

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mq)

1. opakowania wielomateriałowe 0.90 21,29 0,08 1,89 0,00 0,00 0,98 23,19

2. tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 6.80 160,89 0,08 1,89 0,00 0,00 6,88 162,78

3. opakowania z tworzyw sztucznych

2.90 68,61 0,05 1.18 0,00 0,00 2,95 69,80

4. odpady tekstylne 0.91 21,53 0,00 0,00 0,00 0,00 0,91 21,53 5. szkło nieopakowaniowe 3.14 74,29 2,00 47,32 0,00 0,00 5,14 121,61 6. opakowania ze szkła 2,10 49,69 0,02 0,47 0,00 0,00 2,12 50,16 7. metale 0,51 12,07 0,11 2,60 0,00 0,00 0,62 14,67 8. opakowania z blachy 0,28 6,62 0,02 0.47 0,00 0,00 0,30 7,10 9. opakowania z aluminium 2,27 53,71 0,00 0,00 0,00 0.00 2,27 53,71 razem surowce wtórne 19,81 468,71 2,36 55,84 0,00 0,00 22,17 524,55


Tabela 2.72. Szacunkowa ilo ść wytworzonych odpadów wielkogabarytowych w 2000 r.

rodzaj odpadów gosp. domowe podmioty gosp,


razem

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

odpady wielkogabarytowe bez urządzeń zawierających freony 7.04 166,57 0,02 0,47 0,02 0,47 7,08 167,51

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Rzezawa. Na dzikie wysypiska trafiło prawdopodobnie około 20 Mg tego rodzaju odpadów. Strumień odpadów niebezpiecznych nie jest wielki. Stanowi zaledwie 1 % odpadów komunalnych. Z uwagi jednak na jego negatywny wpływ na środowisko będzie musiał być wyłączony ze strumienia odpadów deponowanych na składowisku i poddany odrębnemu procesowi unieszkodliwiania. Poniższa tabela prezentuje 13 podstawowych odpadów niebezpiecznych.


70

Tabela 2.73. Podstawowe odpady niebezpieczne powsta jące w gminie.

LP-

kod rodzaj odpadów

gosp. domowe

podmioty gosp.


razem

udział

(%)

masa (Mg)

udział

(%)

masa (Mg)

udział <%)

asa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

1. 20 01 33 świetlówki 0,01 0,24 0,01 0,24 0,01 0,24 0,03 0,71

2. 20 01 29 detergenty zawierające odpady

niebezpieczne 0,03 0.71 0,01 0,24 0.01 0,24 0,05 1,18

3. 20 01 19 odczynniki fotograficzne 0,00 0,00 0,02 0.47 0.00 0,00 0,02 0,47

4.

20 01 27 farby, tłuszcze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice zawierające substancje niebezpieczne

0,07 1,66 0,30 7,10 0,00 0,00 0,37 8,75

5. 20 01 14 kwasy I alkalia 0,00 0,00 0,01 0,24 0,00 0,00 0,01 0,24

6. 20 01 21 lampy fluorescencyjne i inne

odpady zawierające rtęć 0,00 0,00 0,02 0,47 0,03 0.71 0.05 1,18

7. 20 01 31 leki cytotoksyczne i

cytostatyczne 0,03 0,71 0,01 0,24 0,00 0,00 0,04 0,95

8. 20 01 26 oleje i tłuszcze 0,06 1,42 0,04 0,95 0,00 0,00 0,10 2,37 9. 20 01 19 środki ochrony roślin 0.05 1,18 0,00 0,00 0,00 0,00 0,05 1.18

10. 20 01 35 zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne

0,08 1.89 0,02 0,47 0,01 0,24 0.11 2,60

11. 20 01 37 drewno zawierające substancje

niebezpieczne 0,03 0,71 0,02 0.47 0.00 0,00 0.05 1,18

12. 20 01 23 urządzenia zawierające freony 0,03 0,71 0,00 0,00 0,00 0.00 0.03 0,71 13. 20 01 13 rozpuszczalniki 0,02 0,47 0,01 0,24 0,00 0.00 0.03 0,71

razem odpady niebezpieczne 0,41 9,70 0,47 11,12 0,06 1,42 0,94 22,24 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Rzezawa.

Pozostałe odpady komunalne stanowią głównie popioły powstałe w procesie spalania węgla i drewna w piecach kuchennych oraz kotłach c.o. Część ich wykorzystywana jest w gospodarstwach domowych poprzez posypywanie nimi oblodzonych ścieżek i dróg. Nadmiar popiołów kierowany jest przeważnie do pojemników na odpady oraz na „dzikie wysypiska".

Tabela 2.74. Pozostałe odpady powstaj ące w gminie.

LP- rodzaj odpadów


razem odpady

udział masa udział masa udział masa udział masa

(%) (Mg) (%> (Mg) (%) (Mg) (%) (Mg) 1. drobna frakcja popiołowa 22,94 542,76 1,50 35,49 0,50 11,83 24,94 590,08 2. odpady mineralne 6,43 152,13 0,00 0,00 0,00 0,00 6,43 152,13

3. pozostałe odpady komunalne

4,98 117,83 0,09 2,13 0,01 0,24 5,08 120,19

pozostałe odpady ogółem 34,35 812,72 1,59 37,62 0,51 12,07 36,45 852,40 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Rzezawa.

Wykaz firm świadczących usługi wywozu odpadów na terenie gminy Łapanów:

• Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Rzezawie ul. Kościelna 8, 32-765 Rzezawa,

• Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o., 31-580 Kraków, Ul. Nowohucka 1,

• Brzeskie Zakłady Komunalne Sp. z o.o., ul. J. Słowackiego 1, 32-800 Brzesko.


71

Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Rzezawie współpracuje z następującymi podmiotami zajmującymi się odzyskiem i recyklingiem odpadów: • WIBO RECYKLING Sp. z o.o. z siedzibą w 39-331 Chorzelów, Malinie 317, w zakresie zagospodarowywania odpadów metalowych i makulatury, • Zakład Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych Sp. z o.o. z siedzibą w 32-015 Kłaj 400, • w zakresie zagospodarowywania odpadów z tworzyw sztucznych, • PHU EKOPARTNER z siedzibą w 31-853 Kraków os. Albertyńskie 21/56, w zakresie zagospodarowywania odpadów metalowych i makulatury, • JAWOR Marek Jawor z siedzibą 31-110 Kraków ul. Kraszewskiego 2/18 w zakresie zagospodarowywania odpadów metalowych i makulatury. Zbiórką odpadów objęty jest cały obszar Gminy Rzezawa. Nie uczestniczy w niej zaledwie 4,84 % gospodarstw domowych. Nie wdrożono niestety systemu selektywnej zbiórki odpadów. Stąd też wskaźnik odzysku surowców wtórnych w ramach zbiórki zorganizowanej jest niewielki. Nie przekracza 1,63 % masy wytwarzanych odpadów. W strumieniu odpadów znajdują się surowce wtórne, które mogą być poddane procesowi recyklingu oraz odpady ulegające biodegradacji.

2.1.1.2.8. Gmina Trzciana Gmina ta o powierzchni 4167,8 ha zamieszkana jest obecnie przez 5182 mieszkańców. Wytwarza ją obecnie 228,1 Mg/rok odpadów komunalnych stanowiących ok. 20% ogólnej masy tych odpadów ocenianej na 1189,6 Mg/rok oraz 4,3 Mg/rok osadów ściekowych, 1151,6 Mg/rok odpadów powstałych w sektorze gospodarczym, 5,1 Mg/rok odpadów niebezpiecznych, 6,2 Mg/rok zużytych akumulatorów ołowiowych, 0,2 Mg/rok odpadów medycznych, 0,02 Mg/rok odpadów weterynaryjnych i ok. 21,0 Mg/rok zużytych opon. Łącznie na terenie gminy powstaje 2378,0 Mg/rok odpadów. Wzrost liczby mieszkańców w najbliższych latach spowoduje zwiększenie ilości powstających różnego rodzaju odpadów, których łączną ilość do 2014 roku szacuje się na 2268,2 Mg w przypadku odpadów komunalnych i 6298,4 Mg dla wszystkich odpadów powstających w gminie Trzciana. Wzrost ilości odpadów w okresie długoterminowym osiągnie więc 177,7%. Niektóre odpady podlegają odzyskowi lub recyklingowi. W ramach odpadów komunalnych do 2014 roku z łącznej ich ilości wynoszącej 2268,2 Mg odzyskowi i recyklingowi podlegać będzie 1139,5 Mg czyli blisko 50% (49,8%). Na terenie gminy istnieje jedna oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna EKO-CLEAR 30 o faktycznej przepustowości 20 m3 d-1 obsługująca 39 gospodarstw. Przy długości sieci kanalizacyjnej 0,6 km, wskaźnik dostępności sieci kanalizacyjnej wynosi 3,2 %, natomiast ilość odprowadzanych ścieków 6 tys. m3/rok Mieszkańcy gminy Trzciana gromadzą odpady komunalne w specjalnie do tego przeznaczonych workach (niebieskich, białych i czarnych) oraz w paru kontenerach rozmieszczonych na terenie gminy. Odpady te wywożone są poza teren gminy 2 razy w miesiącu, a złom i szkło 1 raz w miesiącu. W wyniku selektywnej zbiórki odpadów w 2002 i 2003 roku wydzielono następujące ilości surowców wtórnych: – złom – 74,5 Mg i 77,2 Mg, – szkło – 110 Mg · 2003 rok, – odpady komunalne – 282 ,1 i 290,4 Mg. Na terenie gminy Trzciana brak obiektów do odzysku, recyklingu oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych.


72

Tabela 2.75. Ilo ść odpadów faktycznie wyprowadzanych z terenu gminy w latach 2000–2003.

L.p. Rok Liczba

mieszkańców Ilość odpadów komunalnych

Mg/rok Mg/m/rok 1. 2000 5064 433,7 0,0856 2. 2001 5072 590,87 0,1165 3. 2002 5113 290,4 0,0568 4. 2003 5135 282,075 0,0549

Źródło: S. Satora „Gospodarka odpadami w gminie Trzciana”

Tabela 2.76. Skład morfologiczny oraz ilo ść odpadów komunalnych mo żliwa do wytworzenia na terenie gminy Trzciana w 2006.

L.p. Składniki odpadów 2006

[Mg] [%] 1. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 115,82 9,74 2. Odpady zielone 22,08 1,86 3. Papier tektura (nieopakowaniowe) 56,38 4,74 4. Opakowania z papieru i tektury 81,72 6,87 5. Opakowania wielomateriałowe 9,17 0,77 6. Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 110,07 9,25 7. Opakowania z tworzyw sztucznych 35,44 2,98 8. Tekstylia 5,29 0,44 9. Szkło (nieopakowaniowe) 100,27 8,43 10. Opakowania ze szkła 23,84 2,00 11. Metale 8,55 0,72 12. Opakowania z blachy stalowej 2,49 0,21 13. Opakowania z aluminium 24,61 2,07 14. Odpady mineralne 68,82 5,79 15. Drobna frakcja popiołowa 203,34 17,09 16. Odpady wielkomateriałowe 82,45 6,93 17. Odpady budowlane 228,06 19,16 18. Odpady niebezpieczne 11,30 0,95

Razem 1189,6 100 Źródło: S. Satora „Gospodarka odpadami w gminie Trzciana”

Wywozem odpadów komunalnych odbieranych od mieszkańców zajmują się następujące podmioty gospodarcze: – Firma „Traszkan” z Zegardowice 105, – Usługi asenizacyjne Jerzy Żuławiński, ul. Jagiellońska 27, 32-410 Dobczyce.. Obecnie od mieszkańców Gminy odbierane są odpady zmieszane zgodnie z ustalonym harmonogramem, które wywożone są poza teren gminy na składowiska odpadów w Ujkowie Starym na Śląsku. Odpadami powstałymi w sektorze gospodarczym na terenie omawianej gminy są osady z zakładowych oczyszczalni ścieków, żużle i popioły paleniskowe, ścieki sanitarne ze zbiornika, odpady z toczenia i piłowania żelaza, sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne, obornik zwierzęcy, opakowania z tworzyw sztucznych i papieru oraz zużyte opony. Ich ilość wytworzona w 2003 roku wynosiła 1151,6 Mg. Na terenie gminy powstają również odpady niebezpieczne, do których zaliczyć należy oleje silnikowe przepracowane, odpady olejowe i smarowe nie zawierające związków chlorowcopochodnych, baterie i akumulatory ołowiowe, odpady z czyszczenia zbiorników paliw oraz materiały konstrukcyjne zawierające azbest. W roku 2003 wytworzono tych odpadów 5,11 Mg. Na terenie gminy istnieje duży problem z odpadami zawierającymi azbest. Przeprowadzony na terenie gminy wyrywkowy wywiad połączony z liczeniem liczby budynków (tak mieszkalnych, jak i gospodarczych) z pokryciem dachowym eternitowym


73

oraz innymi podobnymi materiałami wskazywał na to, że na obszarze gminy Trzciana procentowy udział budynków mających pokrycie eternitem w stosunku do pozostałych wynosił w roku 2003 od 25 do 51% (średnio 40%). Przy ogólnej powierzchni dachów wynoszącej 220 m2 dało to wagę eternitu wynoszącą 2420,0 Mg. Ilość eternitu azbestowego przy- padająca więc na 1 mieszkańca w 2003 roku wynosiła 472 kg/M. Do odpadów medycznych wytwarzanych na terenie gminy zaliczono substancje stałe, ciekłe i gazowe powstające w wyniku prowadzenia leczenia, diagnozowania oraz profilaktyki medycznej. Odpady te powstają w jednym gabinecie lekarskim-stomatologicznym i poradni z przychodnią (Gminnym Zakładzie Opieki Zdrowotnej) w których zatrudnionych jest 5 lekarzy i 8 pielęgniarek. W obiektach tych w latach 2001–2003 powstawało od 0,119 do 0,187 Mg/rok od- padów medycznych. Odpady medyczne pochodzące z gminy Trzciana wywożone są do utylizacji poza granicę gminy przez Małopolską Kolumnę Transportu Sanitarnego w Tarnowie. Przewiduje się, że do roku 2014 zwiększy się ilość odpadów medycznych do 0,557 Mg/rok. Ilość aktualnie wytwarzanych odpadów weterynaryjnych przez służby weterynaryjne na terenie gminy Trzciana nie jest możliwa do określenia, ponieważ ewidencja powstawania tego typu odpadów nie była dotychczas prowadzona. Przyjmuje się, że na terenie Trzciany powstające odpady weterynaryjne stanowią 10% wytworzonych odpadów medycznych, wynosząc w 2003 roku 0,019 Mg/rok. Do 2014 roku przewiduje się ilość odpadów weterynaryjnych w wysokości 0,021 Mg/rok.

2.1.1.2.9. Gmina Żegocina Gmina Żegocina położona jest w południowej części powiatu bocheńskiego na pograniczu Beskidu Wyspowego i Pogórza Wiśnickiego. Obszar administracyjny gminy obejmuje 5 miejscowości takich jak: Bełdno, Bytomsko, Łąkta Górna, Rozdziele i Żegocina. Powierzchnia gminy wynosi 35 km2. Ilość i rodzaj powstaj ących odpadów komunalnych W tabeli poniżej przedstawiono ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy w oparciu o dane, uzyskane w Urzędzie Gminy oraz dane zawarte w Planie Gospodarki Odpadami dla powiatu bocheńskiego (PPGO). Tabela 2.77. Ilo ść odpadów faktycznie wyprowadzonych z terenu gminy w latach

2002-2006.

Lp. Lata Liczba mieszkańców Ilość wytworzonych odpadów

komunalnych (Mg/rok lub MG/M/rok)

Na rok Na mieszkańca

1. 2002 4939 932,00* 0.188

2. 2003 4949 311,70 0,062

3. 2004 4959 440,00 0,088

4. 2005 4981 385,57 0,077

5 2006 5009 374,00 0,075

Przedstawione dane w tabeli znacznie odbiegają od teoretycznej ilości odpadów, która przewidziana jest do wytworzenia na terenie gminy przez 1 mieszkańca - wynosząca w roku 2006 - 0,2235 Mg/M (co daje 1119,96 Mg/rok odpadów komunalnych). Różnica wynika przede wszystkim z pozbywaniem się odpadów niezgodnie z prawem (dzikie zakamuflowane składowiska, spalania ich w przydomowych kotłowniach lub utwardzania


74

nimi dróg). Dla potrzeb określenia stanu aktualnego (2006) posłużono się danymi uzyskanymi w Urzędzie Gminy. Zbieranie i wywóz odpadów Na terenie gminy Żegocina podjęto działania zmierzające do wprowadzenia systemu selektywnego zbierania odpadów „u źródła". Mieszkańcy gromadzą odpady w specjalnie do tego przeznaczonych workach . Odpady komunalne wywożone są 2 razy w miesiącu a złom, szkło i plastik raz w miesiącu. W wyniku selektywnej zbiórki odpadów w 2006 roku wydzielono następujące ilości surowców wtórnych: • niesegregowane odpady komunalne- kod 20 03 01 - 352,600 [Mg] • opakowania z tworzyw sztucznych- kod opadu 15 01 02 - 14,100[Mg] • opakowania ze szkła- kod odpadu 15 01 07 - 7,300 [Mg]. Na terenie gminy nie prowadzono w poprzednich latach selektywnej zbiórki odpadów z tworzyw sztucznych, wielkogabarytowych oraz budowlano - remontowych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych. Wywozem odpadów komunalnych na terenie gminy do tej pory zajmował się Bocheński Zakład Gospodarki Odpadami z siedzibą w Bochni ul Kazimierza Wielkiego 2. Zgodnie z nową ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach obecnie zezwolenie na odbiór odpadów komunalnych otrzymali: dla odpadów stałych • Firma „Traszkan" z Zegartowic • Przedsiębiorstwo Produkcyjno- Handlowe „E- KOM- BUD" s.c. siedzibą w Bochni • Bocheński Zakład Usług Komunalnych spółka z o.o., ul. K.Wielkiego 2,32-700 Bochnia, • Firma „DiMARCO” 21-861 Iwkowa 482 • Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o., ul. Nowohucka 1, 31-580 Kraków. Odpady z terenu gminy wywożone są na: • wysypisko odpadów komunalnych w Ujkowie Starym, będące w zarządzie Zakładu

Gospodarki Komunalnej „Bolesław:" Spółka z o.o. 32- 329 Bolesław ul. Osadowa 1, • wysypisko odpadów komunalnych w Tarnowie- Mościcach, będące w zarządzie

Zakładów Azotowych w Tarnowie - Mościcach S.A.. 33- 100 Tarnów ul. Kwiatkowskiego 8.

Obiekty i instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych Na terenie gminy Żegocina nie ma zlokalizowanych obiektów do odzysku, recyklingu lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Odpady biodegradowalne Na terenie gminy nie prowadzi się selektywnego zbierania odpadów biodegradowalnych. Wynika to z rolniczego charakteru gminy. W związku z brakiem szczegółowych danych dotyczących ilości odpadów biodegradowalnych wytwarzanych na terenie gminy, dla potrzeb Planu oszacowano na podstawie przyjętego składu morfologicznego w WPGO i PPGO ilości tego typu odpadów. Wartości te przedstawia poniższa tabela


75

Tabela 2.78. Ilo ść odpadów biodegradowalnych wytworzonych na terenie Gminy w 2006 roku [Mg].

Lp. Składniki odpadów Ilość odpadów w 2006 roku

Wkg/M/r wg PPGO W gminie w Mg

1 Odpady kuchenne ulęgające biodegradacji

22,11 110,75


3 Papier i tektura 10,64 53,26


Ogółem 52,32 261,47

Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Żegocina na lata 2007 – 2015. Odpady wielkogabarytowe Na terenie Gminy Żegocina od roku 2006 prowadzona jest zbiórka odpadów wielkogabarytowych. Część odpadów wielkogabarytowych metalowych oddawana jest na złom. Na terenie gminy Żegocina brak jest danych odnośnie ilości wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych. Na podstawie przyjętych danych z KPGO dotyczących ilości odpadów wielkogabarytowych powstających na obszarach wiejskich i wynoszących 15 kg/M/rok oszacować można, że w roku 2006 na terenie gminy powstało 75,14 Mg/rok tych odpadów. Odpady budowlano- remontowe Na terenie gminy Żegocina nie prowadzi się zbiórki odpadów budowlano- remontowych. Wykorzystywane są one lokalnie albo do utwardzania dróg lub wypełniania nierówności terenowych. Dlatego też brak jest danych odnośnie faktycznie wytworzonych ilości tych odpadów. Na podstawie przyjętych danych w KPGO dotyczących ilości odpadów budowlano - remontowych powstających na obszarach wiejskich i wynoszących 40 kg/M/rok - dane z 2000r.;(biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców) oszacować można, że w roku 2006 na terenie gminy, Żegocina powstało około 200,36 Mg odpadów remontowo - budowlanych. Na terenie gminy nie prowadzi się selektywnej zbiórki odpadów budowlano- remontowych wytworzonych przez mieszkańców brak, więc danych odnośnie faktycznie wytworzonych tych odpadów. Odpady niebezpieczne Aktualnie na terenie Gminy Żegocina nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych. Na podstawie przyjętego w PPGO wskaźnika ilości odpadów niebezpiecznych na 1 mieszkańca wsi wynoszącego 2,0 kg/M/r. oszacowano ogólną ilość odpadów niebezpiecznych wchodzących w skład odpadów komunalnych wytworzonych w gminnie Żegocina w 2006 roku. Ogólna ilość tych odpadów w 2006 r. wyniosła 10,02 Mg/rok.


76

2.1.1.3. Powiat d ąbrowski

2.1.1.3.1. Gmina Dąbrowa Tarnowska Liczbę stałych mieszkańców zamieszkujących poszczególne sołectwa gminy Dąbrowa Tarnowska w latach 2006 – 2008 przedstawiono w poniższej tabeli.

Tabela 2.79. Liczba stałych mieszka ńców na terenie gminy D ąbrowa Tarnowska (stan na dzień 31 grudnia 2008 r.).

Miejscowość Liczba stałych

mieszkańców w 2006 r.

Liczba stałych mieszkańców w

2007 r.

Liczba stałych mieszkańców w

2008 r. Brnik 562 558 556 Gruszów Mały 424 401 410 Gruszów Wielki 1232 1190 1189 Laskówka Chorąska 666 666 667 Lipiny 676 674 670 Morzychna 338 343 346 Nieczajna Dolna 639 619 624 Nieczajna Górna 1376 1353 1375 Smęgorzów 1323 1288 1305 Sutków 460 445 450 Szarwark 896 871 875 Żelazówka 589 575 583 Miasto Dąbrowa Tarnowska 11488 11241 11324

Razem 20669 20224 20374 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Dąbrowa Tarnowska, 2004.

Analizując liczbę stałych mieszkańców gminy Dąbrowa Tarnowska należy stwierdzić, że przyrost naturalny w rozpatrywanym „okresie sprawozdawczym” był na przełomie roku 2006 i 2007 ujemnym, natomiast na przełomie lat 2007 – 2008 dodatni i wyniósł odpowiednio w roku 2007: -445 i w roku 2008: +150 (w wartości bezwzględnej). W całym rozpatrywanym okresie przyrost był ujemny i wyniósł: - 295. Wskaźnik przyrostu naturalnego wyniósł odpowiednio w 2007 r.: -22,0/1000 ludności, a w 2008 r. +7,36/1000 ludności. W całym rozpatrywanym okresie wskaźnik przyrostu naturalnego wyniósł: -14,48/1000 ludności. W porównaniu do założeń określonych w „Planie Gospodarki Odpadami dla gminy Dąbrowa Tarnowska”, dotyczących prognozowanej zmiany liczby ludności na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska należy stwierdzić, że rzeczywista liczba stałych mieszkańców gminy w latach 2007 – 2008 była mniejsza od zakładanej w ww. opracowaniu o 646 osób (stan na koniec 2008 r.). Tabela 2.80. Zmiany liczby ludno ści na terenie gminy D ąbrowa Tarnowska na latach

2006 - 2008. Rok 2006 2007 2008

Liczba ludno ści 20 907 20 224 20 374 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Dąbrowa Tarnowska, 2004.

Do obliczenia ilości odpadów komunalnych, które zostały wytworzone na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska w „okresie rozliczeniowym” przyjęto wskaźniki zalecane do stosowania w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami i uwzględnione w innych planach wyższego rzędu (WPGO i PPGO), z uwzględnieniem prognozowanych zmian ich wartości w latach 2001 – 2014. Biorąc pod uwagę to, że gmina Dąbrowa Tarnowska jest gminą o charakterze miejsko - wiejskim (zabudowa wielorodzinna występuje wyłącznie na terenie miasta Dąbrowa Tarnowska), przyjęto następujące wskaźniki nagromadzenia odpadów: • dla terenów wiejskich: 231,31 kg/M/rok,


77

• dla terenów miejskich: 446,84 kg/M/rok. W obliczeniach uwzględniono rzeczywistą liczbę mieszkańców, zamieszkujących na stałe tereny poszczególnych sołectw gminy, która różni się od zakładanej „Planie Gospodarki Odpadami dla gminy Dąbrowa Tarnowska” o 646 osób (stan na koniec 2008 r.). W roku 2007 i 2008 odbiorem i transportem odpadów komunalnych z terenu gminy zajmowały się wszystkie ww. podmioty. Burmistrz gminy Dąbrowa Tarnowska w trybie art.7 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 1996r. Nr 132, poz.622 z p.z.) udzielił ww. jednostkom zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie usuwania odpadów komunalnych z terenu gminy Dąbrowa Tarnowska. W „okresie sprawozdawczym” jednostki zajmujące się odbiorem odpadów komunalnych stałych od właścicieli nieruchomości odbierały te odpady z pojemników 1,1 m3 oraz kontenerów typ KP-7, a także z pojemników indywidualnych typu V-110 l. Na terenie niektórych sołectw prowadzony był również workowy system odbioru niesegregowanych odpadów komunalnych. Tabela 2.81. Liczba umów na odbiór odpadów zawart ych w poszczególnych

sołectwach gminy D ąbrowa Tarnowska (stan na koniec 2008 r.).

Lp. Miejscowo ść Ilość umów na odbiór odpadów komunalnych

1. Żelazówka 103 2. Brnik 71 3. Gruszów Wielki 149 4. Gruszów Mały 95 5. Nieczajna Dolna 93 6. Nieczajna Górna 104 7. Szarwark 49 8. Lipiny 93 9. Sutków 78 10. Smęgorzów 213 11. Laskówka Chorąska 94 12. Morzychna 56 13. Dąbrowa Tarnowska 1869

Razem 3067 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Dąbrowa Tarnowska, 2004.

Wykaz firm i jednostek zajmujących się wywozem odpadów komunalnych z terenu Miasta i Gminy Dąbrowa Tarnowska:

• Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej, ul. B. Joselewicza 8, 33-200 Dąbrowa Tarnowska, tel 14 642-26-72,

• Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowe „Stolbet” Sp. z o.o. w Dąbrowie Tarnowskiej, ul. T.Nowaka 4, 33-200 Dąbrowa Tarnowska, tel. 14 642-25-85

• Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej „TRANS-FORMERS KARPATIA” Sp. z o.o, ul. Krakowska 46, 33-100 Tarnów, tel. 14 626-35-40,

• Firma „CONTECO” Sp. z o.o., ul. Brzeska 1, 33-130 Radłów, tel 14 678-30-28 • Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. 33-100 Tarnów, ul.

Okrężna 11. Z terenu gminy Dąbrowa Tarnowska zebrane zostały następujące ilości niesegregowanych odpadów komunalnych: � rok 2007 zebrano łączne 3658,43 Mg odpadów. Z powyższej ilości Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej zebrał i wywiózł na składowisko odpadów w Szarwarku 2507 Mg odpadów. Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowe „Stolbet” Sp. z o.o. w Dąbrowie Tarnowskiej odebrało 1096,77 Mg odpadów, które również skierowane zostały do składowania na terenie składowiska w m.Szarwark. Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej. „TRANS-FORMERS KARPATIA” Sp. z o.o. w Tarnowie odebrało 4,06 Mg odpadów, które wywiezione zostały na składowisko


78

odpadów JRCh Spółka z o.o. w Tarnowie – Mościcach. Firma CONTEKO Sp. z o.o. w Radłowie odebrała 50,6 Mg odpadów i wywiozła je na składowisko odpadów w Tarnowie – Krzyżu, � rok 2008 zebrano łączne 4414,96 Mg odpadów. Z powyższej ilości Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej zebrał i wywiózł na składowisko odpadów w Szarwarku 3107 Mg odpadów. Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowe „Stolbet” Sp. z o.o. w Dąbrowie Tarnowskiej odebrało 1261,77 Mg odpadów, które skierowane zostały do składowania na terenie składowiska w m.Szarwark i składowisko odpadów w Tarnowie – Krzyżu. Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej. „TRANS-FORMERS KARPATIA” Sp. z o.o. w Tarnowie odebrało 18,19 Mg odpadów, które wywiezione zostały na składowisko odpadów JRCh Spółka z o.o. w Tarnowie – Mościcach. Firma CONTEKO Sp. z o.o. w Radłowie odebrała 28,0 Mg odpadów i wywiozła je na składowisko odpadów w Tarnowie – Krzyżu, Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej zajmował się również zbieraniem i transportem odpadów wyselekcjonowanych ze strumienia odpadów komunalnych. Odpadami tymi były: odpady opakowań z tworzyw sztucznych, opakowania papieru i tektury oraz odpady opakowań ze szkła gospodarczego. Zbiórka tych odpadów odbywała się głównie do rozstawionych na terenie miasta Dąbrowa Tarnowska pojemników 1,1 m3 oraz do kontenerów 7 m3, ustawionych się przy zabudowie wielorodzinnej (osiedla, bloki). Zbiórka surowców wtórnych z rejonów zabudowy jednorodzinnej i od podmiotów gospodarczych odbywa się w oparciu o worki foliowe odbierane na zgłoszenie telefoniczne. Zebrane odpady przewożone były samochodem marki Star do specjalistycznych jednostek zajmujących się odzyskiem (recyklingiem) tego rodzaju odpadów. W okresie 2007 r. i 2008 r. na terenie gminy prowadzona była ponadto zbiórka odpadów na terenie istniejących punktów surowców wtórnych, do których odpady dostarczane były we własnym zakresie przez mieszkańców gminy oraz jednostki prowadzące działalność gospodarczą. W okresie 2007 r. ilość pozyskiwanych ze strumienia odpadów komunalnych poszczególnych frakcji odpadów zwiększyła się w stosunku do roku 2006 o 145,21 Mg, natomiast w roku 2008 w stosunku do roku 2007 o 111,47 Mg. Jak wynika z przeprowadzonej analizy różnica pomiędzy obliczoną ilością odpadów komunalnych wytworzonych na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska w okresie sprawozdawczym (na podstawie przyjętych w KPGO wskaźników nagromadzenia oraz założonych ich zmian), a ilością odpadów zebranych przez jednostki zajmujące się ich odbiorem i transportem wyniosła w 2007 r. 2861,29 Mg, natomiast w 2008 r. – 2047,78 Mg. Przy przyjętych teoretycznych założeniach, dotyczących ilości wytwarzanych odpadów komunalnych można stwierdzić, że ilość odpadów zebranych w roku 2007 stanowiła 59,70 %, a w roku 2008 – 71,37 % ogólnej ilości wytworzonych odpadów. Analizując generowane na terenie gminy strumienie odpadów, można przypuszczać, że różnica pomiędzy ilością odpadów wytwarzanych, a ilością odpadów zbieranych w poszczególnych sołectwach wynika z tego, m.in. że: � przeważająca część terenu gminy charakteryzuje się zabudową zagrodową i w związku z tym odpady o charakterze organicznym z tego terenu, wykorzystywane były we własnym zakresie do skarmiania zwierząt hodowlanych i domowych lub do produkcji kompostu w przydomowych kompostownikach, � część odpadów wykorzystywana była w gospodarstwach domowych do celów opałowych (np. papier i tektura, tekstylia), Na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska nie były prowadzone działania związane z odzyskiem niesegregowanych odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy i dostarczonych na teren składowiska odpadów w m.Szarwark. Odpady te w całości unieszkodliwiane były na terenie tego obiektu poprzez składowanie. Składowisko odpadów komunalnych w Szarwarku zlokalizowane jest w zachodniej części wsi Szarwark – przysiółek Podbeleryt, w odległości około 3,5 km od centrum Dąbrowy Tarnowskiej w kierunku południowo - wschodnim, po prawej stronie drogi z Dąbrowy Tarnowskiej do Szarwarku. Na terenie składowiska odpadów w m. Szarwark dowożone są odpady


79

bytowo-gospodarcze (komunalne) z gospodarstw domowych, znajdujących się w miejscowościach na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska (12 sołectw), a także odpady o charakterze odpadów komunalnych, powstające na terenie jednostek obsługi ludności, obiektów socjalnych, szkół i lokalnych zakładów usługowych i przemysłowych. Większe jednostki gospodarcze, zlokalizowane na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska, prowadzą działalność w zakresie: dystrybucji mediów, usług komunalnych, mechaniki pojazdowej, budownictwa oraz przetwórstwa rolno-spożywczego. Zlokalizowane są one głównie w obrębie miasta Dąbrowa Tarnowska. Na terenie jednostek tych wytwarzane były odpady niebezpieczne i inne niż niebezpieczne klasyfikowane (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie katalogu odpadów, w grupach: 02, 08, 09, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19 i 20. Na podstawie uzyskanych informacji na terenie zakładów, prowadzących działalność gospodarczą, w tym produkcyjną na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska, w latach 2007 - 2008 wytworzonych zostało około 2000 Mg odpadów przemysłowych. Z ww. ilości około 2% to odpady niebezpieczne (odpady z działalności medycznej, przepracowane oleje smarowe, odpady z separatorów substancji ropopochodnych, odczynniki fotograficzne, odpady farb i lakierów, ciecze myjące, rozpuszczalniki). Przeważającą część stanowiły odpady z przetwórstwa żywności, procesów oczyszczania ścieków, usług remontowo-naprawczych pojazdów samochodowych i sprzętu, usług medycznych, produkcji mas bitumicznych. Wytwórcy odpadów nie prowadzili we własnym zakresie unieszkodliwiania odpadów. Część odpadów magazynowana była na terenie Zakładów, przed przekazaniem ich do odzysku lub unieszkodliwiania jednostkom zewnętrznym. Odbiorcami odpadów były firmy zewnętrzne prowadzące działalność w zakresie zbierania i transportu odpadów. Na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska nie są eksploatowane typowe instalacje przemysłowe przeznaczone do unieszkodliwiania lub odzysku odpadów przemysłowych. Praktycznie na terenie jednego zakładu prowadzącego działalność na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska prowadzone były działania polegające na odzysku własnych odpadów poprodukcyjnych. Jednostka tą jest Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów S.A. w Tarnowie – Wytwórnia Mas Bitumicznych w Dąbrowie Tarnowskiej przy ul. Warszawskiej. Wytwarzane na terenie zakładu w procesie produkcji mas bitumicznych odpady oznaczone kodem 17 01 82 – inne nie wymienione odpady (niepełnowartościowa masa mineralno-asfaltowa) wykorzystywana jest do utwardzania poboczy w trakcie prowadzonych remontów dróg. Na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska prowadziło działalność 19 podmiotów, które w oparciu o posiadane decyzje administracyjne, wydane w trybie przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach, realizowały zbieranie i transport odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne. Najczęściej zbieranymi i transportowanymi do odzysku (recyklingu) lub unieszkodliwiania odpadami były: baterie i akumulatory ołowiowe, odpady azbestowe, zużyte opony, odpady metali żelaznych i nieżelaznych, odpady opakowań z papieru i tektury, tworzyw sztucznych i szkła oraz odpady komunalne. Zbieranie odpadów realizowane było na terenie obiektów handlowych, punktów skupu surowców wtórnych lub do rozstawionych na terenie miasta pojemników do selektywnej zbiórki odpadów. Zebrane odpady przewożone były do odzysku poza terenem gminy Dąbrowa Tarnowska. Przeznaczone do unieszkodliwiania niesegregowane odpady komunalne kierowane były na składowisko odpadów w m. Szarwark oraz na składowiska odpadów komunalnych w Tarnowie (składowisko odpadów komunalnych w Tarnowie – Krzyżu przy ul. Cmentarnej oraz składowisko odpadów „za rzeką Białą”, administrowane przez Jednostkę Ratownictwa Chemicznego Spółka z o.o. w Tarnowie). W wyniku podjętych przez gminę Dąbrowa Tarnowska działań w „okresie sprawozdawczym” udało się zrealizować następujące zadania: • kontynuowano rozwój selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych poprzez zakup dodatkowych pojemników i worków na wysegregowane odpady. W 2008 roku gmina zakupiła dodatkowe pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów o pojemności 110 l w ilości 10 szt. Prowadzono segregację „u źródła”, z wydzieleniem trzech frakcji odpadów opakowaniowych: papieru i tektury, szkła opakowaniowego, tworzyw sztucznych i metali. Ww. realizowane jest poprzez zakup i przekazywanie właścicielom lub zarządcom posesji


80

worków foliowych o objętości 110 – 240 dm3 i określonej kolorystyce, dla każdego rodzaju odpadów. Równocześnie zachowany został dotychczasowy system zbierania odpadów komunalnych na terenie gminy. Na terenie miasta Dąbrowa Tarnowska rozstawiane są kontenery typu KP-7 (łącznie 40 szt.), o pojemności 7 m3 oraz pojemniki 1,1 m3 (łącznie 10 szt.) do których kierowana jest niesegregowana część odpadów komunalnych. Na terenie całej gminy dodatkowo obsługiwanych są pojemniki indywidualne typu V-110. W latach 2007 i 2008 r. gmina zakupiła dodatkowe kosze uliczne w ilości 30 szt.. Część pojemników 1,1 m3 przeznaczonych jest do selektywnej zbiórki: papieru i tektury, tworzyw sztucznych i szkła. Odbiór odpadów z kontenerów KP-7, pojemników 1,1 m3 oraz V-110 realizowany jest specjalistycznymi pojazdami, przystosowanymi do ich opróżniania. Częstotliwość opróżniania pojemników uzależniona jest od miejsca ich ustawienia i szybkości napełniania, średnio 4 –5 razy w miesiącu. Worki z wysegregowanymi odpadami: opakowań z papieru i tektury, opakowań ze szkła oraz opakowań tworzyw sztucznych odbierane są z poszczególnych miejscowości na terenie gminy nie rzadziej niż raz w miesiącu. Zbieranie pozostałych rodzajów odpadów, wydzielanych ze strumienia odpadów komunalnych odbywa się za pośrednictwem punktów skupu surowców wtórnych oraz przez firmy zewnętrzne, zajmujące się zbieraniem, transportem i odzyskiem odpadów. W celu zrealizowania przyjętej strategii gospodarki odpadami oraz osiągnięcia zakładanych efektów ekologicznych w „Planie Gospodarki Odpadami dla gminy Dąbrowa Tarnowska” zaplanowane zostały niezbędne zadania i przedsięwzięcia inwestycyjne i zadania pozainwestycyjne. Zadania inwestycyjne obejmowały: • organizację punktów zbierania odpadów niebezpiecznych, • uruchomienie instalacji odzysku odpadów biodegradowalnych, • uruchomienie linii do segregacji odpadów komunalnych. • Działania pozainwestycyjne obejmowały: • opracowanie i wdrożenie działań organizacyjnych umożliwiających rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych z wyodrębnieniem surowców wtórnych oraz odpadów niebezpiecznych, występujących w strumieniu odpadów komunalnych, • opracowanie i wdrożenie systemu zapewniającego zarządzanie strumieniami odpadów (organizacja systemów zbiórki, transportu i przerobu, ewidencja, rejestracja, monitoring), • weryfikację prawa lokalnego w zakresie utrzymania porządku i czystości na terenie gminy, • pozyskiwanie funduszy na realizację zaplanowanych przedsięwzięć, • edukację i szkolenia mieszkańców gminy, szczególnie w zakresie zmian w prawodawstwie i postępowania z odpadami. Z terenu gminy Dąbrowa Tarnowska zebrane zostały następujące ilości niesegregowanych odpadów komunalnych: rok 2007 – 3658,43 Mg. Z powyższej ilości 2507,0 Mg skierowane zostało do unieszkodliwienia poprzez składowanie na terenie składowiska odpadów w m. Szarwark, pozostała ilość na składowiska odpadów w Tarnowie (składowisko odpadów komunalnych w Tarnowie – Krzyżu przy ul. Cmentarnej oraz składowisko odpadów „za rzeką Białą”, administrowane przez Jednostkę Ratownictwa Chemicznego Spółka z o.o. w Tarnowie), rok 2008 - 4414,96 Mg. Z powyższej ilości 3107,0 Mg skierowane zostało do unieszkodliwienia poprzez składowanie na terenie składowiska odpadów w m. Szarwark, a pozostała ilość na składowiska odpadów w Tarnowie, Jak wynika z przeprowadzonej analizy różnica pomiędzy obliczoną ilością odpadów komunalnych wytworzonych na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska w okresie sprawozdawczym (na podstawie przyjętych w KPGO wskaźników nagromadzenia oraz założonych ich zmian), a ilością odpadów zebranych przez jednostki zajmujące się ich odbiorem i transportem wyniosła w 2007 r. 2863,15 Mg, natomiast w 2008 r. – 2050,33 Mg. Przy przyjętych teoretycznych założeniach, dotyczących ilości wytwarzanych odpadów komunalnych można stwierdzić, że ilość


81

odpadów zebranych w roku 2007 stanowiła 59,68 %, a w roku 2008 – 71,34 % ogólnej ilości wytworzonych odpadów. Analizując generowane na terenie gminy strumienie odpadów, można przypuszczać, że różnica pomiędzy ilością odpadów wytwarzanych, a ilością odpadów zbieranych w poszczególnych sołectwach wynika z tego, m.in. że: • przeważająca część terenu gminy charakteryzuje się zabudową zagrodową i w związku z tym odpady o charakterze organicznym z tego terenu, wykorzystywane były we własnym zakresie do skarmiania zwierząt hodowlanych i domowych lub do produkcji kompostu w przydomowych kompostownikach, • część odpadów wykorzystywana była w gospodarstwach domowych do celów opałowych (np. papier i tektura, tekstylia). W „okresie rozliczeniowym” na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska nie były prowadzone działania związane z odzyskiem niesegregowanych odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy i dostarczonych na teren składowiska odpadów w m. Szarwark. Odpady te w całości unieszkodliwiane były na terenie tego obiektu, poprzez ich składowanie. Dodatkowo na terenie obiektu unieszkodliwiane były: skratki, piasek i ustabilizowane komunalne osady ściekowe, pochodzące z oczyszczalni ścieków oraz osady ze stacji uzdatniania wody. Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej w „okresie rozliczeniowym” zajmował się zbieraniem i transportem odpadów wyselekcjonowanych ze strumienia odpadów komunalnych. Odpadami tymi były: odpady opakowań z tworzyw sztucznych, opakowania papieru i tektury oraz odpady opakowań ze szkła gospodarczego. Zbiórka tych odpadów odbywała się głównie do rozstawionych na terenie miasta Dąbrowa Tarnowska pojemników 1,1 m3 oraz do kontenerów 7 m3, ustawionych się przy zabudowie wielorodzinnej (osiedla, bloki). Zbiórka surowców wtórnych z rejonów zabudowy jednorodzinnej i od podmiotów gospodarczych odbywa się w oparciu o worki foliowe odbierane na zgłoszenie telefoniczne. Zebrane odpady przewożone były samochodem marki Star do specjalistycznych jednostek zajmujących się odzyskiem (recyklingiem) tego rodzaju odpadów. W okresie 2007 r. i 2008 r. na terenie gminy prowadzona była ponadto zbiórka odpadów na terenie istniejących punktów surowców wtórnych, do których odpady dostarczane były we własnym zakresie przez mieszkańców gminy oraz jednostki prowadzące działalność gospodarczą. W wyniku podjętych przez gminę Dąbrowa Tarnowska działań w „okresie sprawozdawczym” udało się zrealizować następujące zadania: • kontynuowano rozwój selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych poprzez zakup dodatkowych pojemników i worków na wysegregowane odpady. W 2008 roku gmina zakupiła dodatkowe pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów o pojemności 110 l w ilości 10 szt. Prowadzono segregację „u źródła”, z wydzieleniem trzech frakcji odpadów opakowaniowych: papieru i tektury, szkła opakowaniowego, tworzyw sztucznych i metali. Ww. realizowane jest poprzez zakup i przekazywanie właścicielom lub zarządcom posesji worków foliowych o objętości 110 – 240 dm3 i określonej kolorystyce, dla każdego rodzaju odpadów. Równocześnie zachowany został dotychczasowy system zbierania odpadów komunalnych na terenie gminy. Na terenie miasta Dąbrowa Tarnowska rozstawiane są kontenery typu KP-7 (łącznie 40 szt.), o pojemności 7 m3 oraz pojemniki 1,1 m3 (łącznie 10 szt.) do których kierowana jest niesegregowana część odpadów komunalnych. Na terenie całej gminy dodatkowo obsługiwanych są pojemniki indywidualne typu V-110. W latach 2007 i 2008 r. gmina zakupiła dodatkowe kosze uliczne w ilości 30 szt.. Część pojemników 1,1 m3 przeznaczonych jest do selektywnej zbiórki: papieru i tektury, tworzyw sztucznych i szkła. Odbiór odpadów z kontenerów KP-7, pojemników 1,1 m3 oraz V-110 realizowany jest specjalistycznymi pojazdami, przystosowanymi do ich opróżniania. Częstotliwość opróżniania pojemników uzależniona jest od miejsca ich ustawienia i szybkości napełniania, średnio 4 –5 razy w miesiącu. Worki z wysegregowanymi odpadami: opakowań z papieru i tektury, opakowań ze szkła oraz opakowań tworzyw sztucznych odbierane są z poszczególnych miejscowości na terenie gminy nie rzadziej niż raz w miesiącu.


82

Zbieranie pozostałych rodzajów odpadów, wydzielanych ze strumienia odpadów komunalnych odbywa się za pośrednictwem punktów skupu surowców wtórnych oraz przez firmy zewnętrzne, zajmujące się zbieraniem, transportem i odzyskiem odpadów. • w 2008 roku na terenie miasta (baza Gminnego Zakładu Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej) utworzono punkt zbiórki odpadów niebezpiecznych w postaci zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

2.1.1.3.2. Gmina Bolesław Bolesław - jedna z siedmiu gmin Powiatu Dąbrowskiego, położona jest we wschodniej części Województwa Małopolskiego. Gmina graniczy: od wschodu z Gminą Mędrzechów, od zachodu z Gminą Gręboszów, od południa z Gminą Olesno. Północną naturalną granicę gminy wyznacza Wisła. Rzeka ta oddziela gminę od Województwa Świętokrzyskiego. Gospodarka odpadami komunalnymi Na terenie gminy Bolesław nie prowadzi się zorganizowanej zbiórki odpadów komunalnych zmieszanych. Prowadzi się natomiast segregację odpadów oraz zbiórkę surowców wtórnych, która obejmuje 100% mieszkańców gminy. Selektywną zbiórkę odpadów organizuje i nadzoruje Urząd Gminy w Bolesławiu. Obsługą systemu usuwania posegregowanych odpadów komunalnych z terenu gminy zajmuje się jednostka prywatna: Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Stanisław Dziedzic. Zbiórka surowców wtórnych odbywa się w oparciu o worki foliowe. Firma handlowo-usługowa raz w miesiącu odbiera worki z posegregowanymi odpadami, które mieszkańcy wystawiają przed swoje posesje. Zbiórkę surowców wtórnych na terenie gminy ww. firma rozpoczęła w roku 1998. W latach 2001-2003 z terenu gminy Bolesław od mieszkańców łącznie zebrano:

• w roku 2003 - 51,5 Mg wyselekcjonowanych odpadów komunalnych, • w roku 2004 - 60,4 Mg wyselekcjonowanych odpadów komunalnych, • w roku 2005 - 65,0Mg wyselekcjonowanych odpadów komunalnych.

Funkcjonujący system zbiórki surowców wtórnych pozwolił na odzysk następujących frakcji:

Tabela 2.82. Ilo ść zebranych odpadów poddanych recyklingowi.

Rodzaj odpadu 2003 2004 2005 Mg Mg Mg

Makulatura 7,0 8,9 9,2 Tworzywa sztuczne 9,0 10,4 11,7 Metale 4,5 6,5 6,8 Szkło 31,0 34,6 37.3 Tekstylia - - -

RAZEM 51,5 60,4 65,0 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Bolesław na lata 2006 – 2015, 2006 r.

Wykaz firm świadczących usługi wywozu odpadów na terenie gminy Bolesław: • „CONTECO” Sp. z o.o., ul. Brzeska 1, 33-130 Radłów, tel 14 678-30-28 • Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej z Mielca.

Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców Gminy Bolesław w roku 2003 - 2 913, w 2004 - 2924, w 2005- 2932 osoby oraz masy odzyskanych z terenu gminy odpadów w formie surowców wtórnych i wywiezionych zmieszanych odpadów obliczono wskaźnik nagromadzenia odpadów, który w roku 2003 wyniósł 19,4 kg/M/rok, w roku 2004 - 22,4 kg/M/rok, w roku 2005 - 23,9 kg/M/rok. Gmina Bolesław nie posiada własnego składowiska odpadów komunalnych, brak również na terenie gminy oczyszczalni ścieków. Charakterystyka ilo ściowa poszczególnych typów odpadów


83

Opierając się na danych zawartych w Uchwale Rady Ministrów Nr 219 w sprawie Krajowego Planu Gospodarki Odpadami oraz w Planie Gospodarki Odpadami w Powiecie Dąbrowskim, ilość powstających odpadów komunalnych w Gminie Bolesław obliczono zakładając dla odpowiednich strumieni odpowiedni współczynnik nagromadzenia odpadów na mieszkańca na terenach wiejskich.

Ilość wytworzonych (koniecznych do zagospodarowania) odpadów komunalnych w Gminie Bolesław przedstawiono w poniższej tabeli.

Tabela 2.83. Ilo ść i rodzaj odpadów komunalnych wytworzonych w Gminie Bolesław. Stan na 31.12.2005r.

Odpady komunalne wytworzone mg/rok

Odpady z gospodarstw domowych 340 Odpady z obiektów infrastruktury 132 Odpady wielkogabarytowe 44 Odpady z budowy remontów i demontażu obiektów budowlanych 117 Odpady z terenów zielonych 15 Odpady z czyszczenia ulic i placów 0 Odpady niebezpieczne wchodzące w strumień odpadów komunalnych 6

Łącznie 654

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Bolesław na lata 2006 – 2015, 2006 r.

Tabela 2.84. Skład morfologiczny odpadów komunalnyc h wytworzonych w gospodarstwach domowych w Gminie Bolesław

Strumień odpadu Mg/rok % wieś % miasto

Odpady org. pochodzenia roślinnego 44,3 13 32 Odpady org. poch. zwierzęcego 3 1 2 Inne odpady organiczne 7 2 2 Papier i tektura 44,3 13 19 Tworzywa sztuczne 44,3 13 14 Materiały tekstylne 10 3 4 Szkło 27 8 8 Metale 14 4 4 Odpady mineralne 34 10 5 frakcje drobne ( poniżej 10 mm) 112 33 10

Łącznie 340 100 100 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Bolesław na lata 2006 – 2015, 2006 r.

Odpady z obiektów infrastruktury Do oszacowania odpadów z obiektów infrastruktury, przyjęto za Krajowym Planem Gospodarki Odpadami wskaźnik nagromadzenia tych odpadów na poziomie 45 kg/mieszkańca/rok. Ilość wytworzonych odpadów w obiektach infrastruktury w 2005 roku kształtuje się na poziomie 132 Mg/rok. Odpady wielkogabarytowe Wielkość wytworzonego strumienia odpadów wielkogabarytowych na terenie gminy w 2005 roku wyniosła 44 Mg. Średnio w Polsce mieszkaniec wytwarza w ciągu roku ok. 15 kg tego typu odpadów. Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalny ch Do wyliczenia ilości tego rodzaju odpadów przyjęto na podstawie danych literaturowych średni wskaźnik wytwarzania odpadów niebezpiecznych na poziomie 2 kg/M/rok.


84

Oszacowano, że na terenie gminy w 2005 roku powstało ok. 6 Mg odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych. Odpady budowlane Przyjęto, że mieszkaniec gminy średnio wytwarza 40 kg na rok odpadów budowlanych i poremontowych. Oszacowana ilość wytworzonych odpadów w 2005 roku wyniosła ok. 117 Mg. Odpady z ogrodów i cmentarzy Jednostkowy wskaźnik powstawania odpadów z ogrodów i parków (80% odpady organiczne, 20 % odpady mineralne) kształtuje się na poziomie ok. 5 kg/M. Oszacowano, że w 2005 roku powstało ok. 12 Mg odpadów organicznych, oraz 3Mg odpadów mineralnych. Odpady opakowaniowe Szacunkowe ilości powstających na terenie gminy odpadów opakowaniowych obliczono na podstawie wskaźników opracowanych przez Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Opakowań w Warszawie. Przyjęto jednostkowy wskaźnik emisji na poziomie 45 kg/M/rok (na podstawie KPGO, 2002). Stanowią one ok, 20,8 % całkowitego strumienia odpadów komunalnych.

Tabela 2.85. Ilo ść poszczególnych strumieni wchodz ących w skład odpadów

opakowaniowych Strumień odpadu Mg/rok

Rok 2005

Opakowania z tworzyw sztucznych 20 Opakowania z papieru i tektury 44 Opakowania ze szkła 54 Opakowania metalowe 6 Opakowania wielomateriałowe 5

Suma 129

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Bolesław na lata 2006 – 2015, 2006 r. Odpady z komunalnych oczyszczalni ścieków Na terenie gminy brak tego typu odpadów z uwagi na brak oczyszczalni ścieków. Odpady medyczne Odpady medyczne na terenie Gminy Bolesław powstają w ośrodku zdrowia Gminnego Zespołu Opieki Zdrowotnej. Według danych tej jednostki w ośrodku zdrowia w Bolesławiu powstaje ok. 0,060 Mg rocznie odpadów infekcyjnych, które są odbierane przez Małopolską Kolumnę Transportu Sanitarnego w Tarnowie, jednostkę posiadającą stosowne zezwolenie na transport odpadów niebezpiecznych. Odpady infekcyjne unieszkodliwiane są przez spalanie w Spalarni Odpadów Medycznych w Szpitalu Św. Łukasza w Tarnowie.


85

2.1.1.3.3. Gmina Gr ęboszów Tabela 2.86. Ilo ść odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy

Gręboszów, według grup odpadów.

Grupy odpadów komunalnych. Szacunkowa masa [Mg/rok]

Odpady z gospodarstw domowych 431

Odpady z obiektów infrastruktury 167

Odpady wielkogabarytowe 56 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych 149

Odpady z ogrodów i parków 19

Odpady z czyszczenia ulic i placów* - Odpady niebezpieczne, wchodzące w strumień odpadów komunalnych 7

Razem 829

*Potencjalna ilość wytwarzanych na terenie gminy Gręboszów odpadów komunalnych, określona została w oparciu o dane wskaźnikowe zawarte w KPGO (Monitor Polski Nr 11/2003), przyjęte dla 7 źródeł powstawania odpadów (grupy odpadów) na terenach wiejskich. Przyjęte wskaźniki nagromadzenia nie zakładają powstawania odpadów z czyszczenia ulic i placów na obszarach wiejskich. Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Gręboszów na lata 2004 – 2015.

Tabela 2.87. Szacunkowa masa wytwarzanych odpadów k omunalnych w rozbiciu na

strumienie odpadów.

L.P.

Strumie ń odpadów komunalnych Wskaźnik [kg/M/r]

Szacunkowa masa

[Mg/rok] 1. odpady organiczne roślinne 18,80 69,92

2. odpady organiczne zwierzęce 1,10 4,09

3. odpady organiczne inne 2,21 8,22

4. Odpady zielone 4,16 15,47



7. Opakowania wielomateriałowe 1,73 6,43



10. Tekstylia 4,65 17,29

11. Szkło (nieopakowaniowe) 1,00 3,72


13. Metale 4,55 16,92

14. Opakowania z blachy stalowej 1,63 6,06






86

19. Odpady budowlane 40,00 147,76

20. Odpady niebezpieczne 2,00 7,44

Razem 829,52

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Gręboszów na lata 2004 – 2015.

Tabela 2.88. Ilo ść odpadów komunalnych zebranych w gminie Gr ęboszów w latach 2007-2008 [Mg/rok].

Wyszczególnienie Mg/rok

2007 2008 Osiągnięty wska źnik wzrostu 2008\2006

Makulatura 6.5 6.7 3%

Tworzywa sztuczne 16.5 17,0 6%

Metale 7.0 8,0 23%

Szkło 48,0 49,5 5%

Tekstylia 1.0 1,5 50%

Zmieszane 12,5 13.7 38%

Opady niebezpieczne 0,074 7,9 Razem 98,9 104.30 21%

Źródło: Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami dla gminy Gręboszów za okres od 01 stycznia 2007 do 31 grudnia 2008 r.

Na podstawie powyższych informacji uwidoczniono sukcesywny wzrost odebranych odpadów komunalnych od mieszkańców gminy i zakładów użyteczności publicznej. W analizowanym okresie sprawozdawczym 2007-2008 r. w porównaniu do roku 2006 wzrost wynosił 21%. Powyższe dane wskazują ,że w gminie Gręboszów istnieje tendencja rosnąca w zakresie ilości odbieranych odpadów komunalnych .Ilości powyższe zostały ustalone na podstawie przesłanych informacji od odbiorców i wytwórców odpadów. � w przypadku odpadów segregowanych zbiórką selektywną objęto 100% mieszkańców gminy, odbywa się na koszt gminy � w przypadku odpadów zmieszanych – odpady odbierane są na podstawie zawartych indywidualnych umów pomiędzy mieszkańcami gminy, istniejącymi obiektami użyteczności publicznej a firmami świadczącymi w tym zakresie usługi, � odpady niebezpieczne – odbiór akcyjny w szkołach oraz przez firmy uprawnione zawarte z podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą, � urządzenia elektryczne są odbierane kompleksowo raz w roku od wszystkich mieszkańców przez organizacje odzysku.


87

Tabela 2.89. Szacunkowa ilo ść odpadów komunalnych wytworzonych w gminie Gręboszów w roku 2007-2008

(Wyszczególnienie)

Liczba Ludności

(tys.)

Ilość wytworzonych


(Mg)

Liczba Ludności w gminie

(tys.)

Ilość wytworzonych odpadów komunalnych

(Mg)

wg Planu Gospodark

i Odpadami

(2004r.)

wg Planu Gospodarki Odpadami

(2004r.)

stan aktualny według

prowadzonej przez gminę

ewidencji ludności

Obliczona przy uwzględnieniu aktualnej

liczby ludności w gminie (na podstawie prowadzonej

ewidencji gminy) oraz przy użyciu wskaźników emisji

odpadów (Plan, 2004)

Rok 2007 2008

3,64 3,62 851,12 856,51

3,62 3,61

851,51 856,51


Biorąc pod uwagę liczbę osób zameldowanych na terenie gminy Gręboszów oraz nasiloną migrację osób do państw Unii Europejskiej bez dokonanych okresów wymeldowań pozwala szacować, że ilości wytwarzanych odpadów odbiegają od ilości rzeczywistych. Brak dokładnych danych w tym zakresie uniemożliwia dokonanie zmiany ilości odpadów wytwarzanych ,które zostały wyliczone w oparciu o wskaźniki określone na statystycznego mieszkańca. W związku z powyższym nakreślone w planie prognozy w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadami są w niskim procencie wykonane. Gospodarka odpadami w gminie odbywa się w oparciu o Gminny plan gospodarki odpadami oraz „Regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie” wprowadzony uchwałą Rady Gminy Gręboszów nr XXXI/143/2006 w dniu 27 kwietnia 2006 roku. Uchwalony „Regulamin utrzymania porządku i czystości w gminie” nakłada na wytwórców odpadów obowiązek przekazywania wszystkich odpadów komunalnych wytwarzanych na danej nieruchomości firmom posiadającym zezwolenie na ich wywóz. Właściciel nieruchomości z tytułu przekazania odpadów komunalnych zmieszanych ponosi określone koszty ustalone na podstawie umowy podpisanej z przewoźnikiem. System odbioru zmieszanych odpadów komunalnych od mieszkańców gminy Gręboszów funkcjonuje w gminie od 2006 roku, w chwili obecnej obejmuje jedynie 4% mieszkańców gminy. Zebrane na terenie gminy odpady zmieszane unieszkodliwiane są poza terenem gminy na składowisku odpadów w Tarnowie. Zgodnie z Regulaminem Właściciel nieruchomości zobowiązany jest do gromadzenia odpadów w sposób selektywny. W zorganizowanym systemie „selektywnej zbiórki” odpadów komunalnych objętych jest 100 % mieszkańców gminy. Selektywna zbiórka odpadów komunalnych odbywa się na koszt gminy do pojemników lub worków zgodnie z wytycznymi określonymi w regulaminie. Na terenie gminy działają 2 firmy, które uzyskały stosowne zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Są to firmy: � Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Zbigniew Dziedzic – decyzja nr OŚ.7635/4/1262/ES Starosta Dąbrowski (na zbiór odpadów) z dnia 14.04.2006, okres ważności do 26.01. 2016 r., decyzja Wójta Gminy Gręboszów z dnia 18.01. 2008 znak: G III/7661/2/05 na odbiór odpadów okres ważności do 31.12.2018r. � CONTEKO Sp. z o.o.: – decyzja nr WŚ II 67636-11/04 Starosty Tarnowskiego (na transport) z dnia 10,08.2004 – decyzja Wójta Gminy Gręboszów z dnia 22.03.2006 na odbiór odpadów okres ważności do 10.08. 2014 r.


88

Zaprojektowany w Planie Gospodarki Odpadami system zbiórki odpadów komunalnych w gminie nie uległ zmianom. Przyjęte w Regulaminie rozwiązania są zgodne z założeniami Gminnego Planu Gospodarki Odpadami. W poniższych tabelach przedstawiono dane na temat ilości odpadów komunalnych poddawanych procesom unieszkodliwiania oraz procesom odzysku na terenie gminy w talach 2007-2008.

Tabela 2.90. Ilo ści i rodzaje odpadów komunalnych poddanych poszczeg ólnym procesom unieszkodliwiania na terenie gminy Gr ęboszów w latach 2007-

2008.

Rok 2007 Rok 2008

Kod odpadu Masa [Mg] Oznaczenie procesu

unieszkodliwiania Masa [Mg]

Oznaczenie Procesu

unieszkodliwiania

20 03 01 12,5 D5. 13,7 D5


Tabela 2.91. Ilo ści i rodzaje odpadów komunalnych poddanych poszczeg ólnym

procesom odzysku na terenie gminy w latach 2006-200 7.-2008

Kod odpadu Rodzaj odpadu

Rok 2007 Rok 2008

Masa [Mg]


Masa [Mg]


15 01 01 Opakowania z papieru i tektury

6,5

R 14, R 15

6,7

R 14, R 15

15 01 07 Opakowania ze

szkła 48 49,5

15 01 09 Opakowania z

tekstyliów 1,0 1,5

15 01 02 Opakowania z

tworzyw sztucznych 16,5 17

15 01 04 Opakowania z metali 7,0 8

20 01 34 20 01 36 20 01 35 20 01 23

Baterie i akumulatory inne niż wymienione w 20 01

33

Zużyte urządzenia

0,074 b. d.

2.365 1.375 1.760

b. d.

Razem 79,74 - 88,2 -


Gospodarce odpadami komunalnymi, do roku 2007 postawiono do realizacji następujące cele szczegółowe:


89

� Objęcie 100% mieszkańców gminy zorganizowanym systemem zbiórki odpadów komunalnych. � Deponowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 80% wytworzonych odpadów komunalnych. � Skierowanie w roku 2007 na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 82% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995). � Osiągnięcie w roku 2007 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów:

• Opakowania z papieru i tektury: 45% • Opakowania ze szkła: 35% • Opakowania z tworzyw sztucznych: 22% • Opakowania metalowe: 35% • Opakowania wielomateriałowe: 20% • Odpady wielkogabarytowe: 26% • Odpady budowlane: 20% • Odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 22%

� Objęcie do roku 2007 zorganizowaną zbiórką odpadów wszystkich mieszkańców gminy. Objęcie do roku 2007 zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych wszystkich mieszkańców gminy zostało przez gminę Gręboszów zrealizowane częściowo. Od roku 1998 gmina Gręboszów prowadzi zorganizowaną zbiórkę odpadów segregowanych. „Selektywną zbiórką” objętych jest 100 % mieszkańców gminy. Każdy mieszkaniec ma zapewnioną możliwość segregacji odpadów – worki na odpady są bezpłatne i dostępne w urzędzie gminy. Gmina Gręboszów zorganizowała na swoim terenie system zbiórki frakcji odpadów zmieszanych, którą na dzień dzisiejszy objętych jest 4 % mieszkańców gminy. Zakłada się, że w zakresie „selektywnej zbiórki” odpadów komunalnych Gmina Gręboszów osiągnęła założony cel objęcia do roku 2007 zorganizowaną zbiórką odpadów wszystkich mieszkańców gminy. Natomiast biorąc pod uwagę ilość mieszkańców objętych zorganizowana zbiórką odpadów komunalnych zmieszanych utrzymuje się tendencja znikomego wzrostu stosunku do roku 2006 (od 9 Mg 2006 do 13,7Mg w roku 2008) .Osiągnięcie wskaźnika 100% obsługi w zakresie zbiórki odpadów komunalnych zmieszanych w roku 2007 i 2008 nie zostało wykonane. Deponowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 80% wytworzonych odpadów komunalnych. Wg danych z Urzędu Gminy w roku 2007 na składowiskach zdeponowano 12,5 Mg w 2008 r. 13,7 Mg odpadów komunalnych. Z przedstawionych danych należy wnioskować, że znaczna część odpadów została wprowadzona do środowiska w sposób niekontrolowany.

Tabela 2.92. Bilans odpadów komunalnych w gminie Gr ęboszów pod k ątem sposobu

post ępowania z nimi

Wyszczególnienie 2007 2008

Szacowana masa odpadów wytworzonych (Mg) 851,12 860,18

Odpady ulegające biodegradacji poddane odzyskowi:

- Domowe odpady organiczne (Mg) 82,21 81,65

- Odpady z papieru i tektury (nie opakowaniowe) ulegające biodegradacji (Mg)

- -

- Odpady opakowaniowe z papieru i tektury ulegające biodegradacji (Mg)

8,5 6,5

Odpady budowlane (Mg) 177,12 188,57


90

Odpady wysegregowane i poddane odzyskowi/recyklingowi i unieszkodliwianiu metodami

innymi niż składowanie (Mg) 79,74 88,2

Odpady unieszkodliwione przez składowanie (Mg) 2,0 9

Odpady wprowadzone do środowiska w sposób niekontrolowany (Mg)

b. danych b. danych

% szacowanej ilości odpadów wytworzonych wprowadzanych do środowiska w sposób

niekontrolowany


Bilans odpadów ulegających biodegradacji w gminie Gręboszów w latach 2007 – 2008 opracowany na podstawie danych uzyskanych z Urzędu Gminy i założeń Krajowego Planu Gospodarki Odpadami (2003r.) i Gminnego Planu Gospodarki Odpadami (2004r.), przedstawia poniższa tabela.

Tabela 2.93. Bilans odpadów ulegaj ących biodegradacji w gminie Gr ęboszów w latach 2007 – 2008 (wyliczenia przy uwzgl ędnieniu zało żeń Planu gospodarki

odpadami, 2004r.) Wyszczególnienie 2007 2008

Bazowa ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych gminie w roku 1995

Mg/rok (Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, 2002) 149,12

Ilość wytworzonych w gminie odpadów ulegających biodegradacji (Plan, 2004) (Mg/rok)

196,33 196,67

Ilość unieszkodliwionych odpadów zielonych (Mg/rok)

Ilość unieszkodliwionych odpadów z papieru i tektury (nie opakowaniowych) Mg/rok

- -

Ilość unieszkodliwionych odpadów opakowaniowych z papieru i tektury (Mg/rok)

6,5 6,7

Szacowana ilość domowych odpadów organicznych z terenów wiejskich zagospodarowanych we

własnym zakresie (Plan, 2004) (Mg/rok)1) 81,57 81,23

Łączna ilość odpadów ulegających biodegradacji poddanych odzyskowi (Mg)

88,07 87,93

Łączna ilość odpadów ulegających biodegradacji poddanych odzyskowi (%)

45%

45%

ilość odpadów ulegających biodegradacji poddana unieszkodliwieniu przez składowanie (Mg)

108,26

108,74

Ilość odpadów ulegających biodegradacji poddana unieszkodliwieniu przez składowanie (% w stosunku

do roku 1995) 72% 72%



91

W analizowanych latach zrealizowano cel zredukowania do 83% ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji. Cel ten zrealizowano przy założeniu, że wszystkie domowe odpady organiczne powstające na terenach wiejskich są zagospodarowane przez mieszkańców we własnym zakresie. Na podstawie dostępnych danych dotyczących ilości odpadów zebranych selektywnie i wysegregowanych w sortowniach oraz ilości odpadów poddanych odzyskowi w latach 2007-2008 przedstawia niżej zamieszczona tabela.

Tabela 2.94. Ilo ść odpadów komunalnych poddanych odzyskowi/recyklingo wi i unieszkodliwianiu na terenie gminy Gr ęboszów).

Wyszczególnienie

2007 2008


odpadów w 2007 r

Mg

% masy odpadów danego

typu uzyskany

%

Opakowań przewidywany

w/g planu g .odp.

Ilość

wytworzonych odpadów w 2008

r Mg

% masy odpadów danego

typu uzyskany

%

Opakowań przewidyw

any w/g planu g

Papier i tektura 6,5 11,1 45 6,7 11,4 45

Szkło 48 65,7 35 49,5 67,8 35 Tworzywa sztuczne

16,5 66,2 22 17 68 22

Metale 7 42 35 8 48 35

Opakowania wielo materiałowe

1

16%

20% 0,0 0,0

Odpady wielkogabarytowe b. d b. d b. d b. d

Odpady budowlane

b.d b. d b. d b. d

Odpady niebezpieczne

0.074 1 % 22% 5.7 72% 22%

Razem 79.074 93,6

% szacowanej masy

wytworzonych odpadów) (p.g)

9%. 11%


Przedstawione w powyższej tabeli wyniki wskazują, że dla trzech strumieni odpadów zrealizowano zakładane limity odzysku i recyklingu: • opakowania ze szkła – osiągnięty limit: 67,8 %, zakładany limit: 35%, • opakowania z tworzyw sztucznych – osiągnięty limit: 68%, zakładany limit: 22%, • opakowania metalowe – osiągnięty limit: 48%, zakładany limit: 35%. W przypadku pozostałych strumieni odpadów (powyższa tabela )jest brak danych. Łącznie wyselekcjonowano w gminie w latach 2007 i 2008 odpowiednio 9% i11% (wraz z tekstyliami) szacowanej masy wytworzonych odpadów komunalnych. Zgodnie z zapisami Planu gospodarki odpadami dla Gminy Gręboszów dla osiągnięcia założonych celów określono, że konieczne jest podjęcie następujących kierunków działań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi: � Podnoszenie świadomości społecznej obywateli, w szczególności w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów.


92

� Wprowadzanie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi w układzie ponadlokalnym, poprzez współutworzenie Powiatowego Zakładu Zagospodarowania Odpadów. � Podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. � Wdrażanie systemu i rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych i budowlanych. � Wdrażanie systemu eliminacji odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych, ich zbierania i unieszkodliwiania. � Redukcja w odpadach kierowanych na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych zawartości składników ulegających biodegradacji, � Inwentaryzacja i bieżąca likwidacja nielegalnych składowisk odpadów. W Gminie Gręboszów główne działania z zakresu gospodarki odpadami skierowane są na prowadzenie selektywnej zbiórki surowców wtórnych plastik, szkło, złom , makulatura. Kolejne swoje działania gmina skoncentrowała w kierunku podnoszenia świadomości społecznej mieszkańców, w szczególności w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów. W ramach tego kierunku w latach 2007-2008 organizowano konkursy ekologiczne z udziałem młodzieży szkolnej. W latach 2007 – 2008 nie zrealizowano żadnej inwestycji związanej z wdrażaniem selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych. W ramach działań zmierzających do zapobiegania i minimalizacji powstawania odpadów realizowano głównie zadania z zakresu zbiórki selektywnej i podnoszenia świadomości ekologicznej . Mając na uwadze coraz skuteczniejsze działania w kierunku odzysku opakowań Gmina Gręboszów podpisała umowę partnerską z gminą Żabno o nawiązaniu współpracy poprzez zawiązanie partnerstwa w celu realizacji projektu „Ochrona środowiska poprzez organizację selektywnej zbiórki odpadów i ich zagospodarowanie przez odzysk z terenów gmin powiatów Tarnowskiego i Dąbrowskiego - Gminne Centrum Recyklingu w Niedomicach”. W związku z otrzymaniem dofinansowania z Norweskiego Mechanizmu Finansowego (zakres współpracy dotyczy przede wszystkim realizacji projektu w zakresie zbiórki odpadów (szkło, papier, plastik), a następnie zagospodarowanie przez Gminę Żabno ich poprzez odzysk i przygotowanie do dalszego recyklingu wymienionych rodzajów odpadów. W Gminie Gręboszów nie przeprowadzono dokładnej inwentaryzacji miejsc nielegalnego składowania odpadów. W związku z tym brak jest informacji na temat powierzchni „dzikich wysypisk”, ich lokalizacji i kubatury. Założono natomiast, iż w gminnym, zorganizowanym systemie „zbiórki selektywnej” odpadów komunalnych uczestniczy 100% mieszkańców tej gminy. I w związku z powyższym złożono również, że w tym zakresie gmina zrealizowała cel objęcia 100% mieszkańców zorganizowaną zbiórką odpadów. Znacznie gorzej wygląda sytuacja dotycząca zbiórki odpadów zmieszanych dlatego też do środowiska w sposób niekontrolowany trafiają odpady na tzw. dzikie wysypiska ,ponadto należy przypuszczać , że są również spalane w piecach itp.. Potwierdzeniem tego stanu jest mała ilość zawartych umów z firmą wywozową odpadów komunalnych. W gminie prowadzone są działania edukacyjno – informacyjne zmierzające do zapobiegania i minimalizacji powstawania odpadów.


93

2.1.1.3.4. Gmina Mędrzechów Mędrzechów – jedna z 7-miu gmin Powiatu Dąbrowskiego położona jest we wschodniej części Województwa Małopolskiego, na Równinie Tarnobrzeskiej na północnym skraju Powiśla Dąbrowskiego. Gmina graniczy: od wschodu z Gminą Szczucin, od południa z Gminami Dąbrowa Tarnowska i Olesno, od zachodu z Gminą Bolesław, od północy z Gminami zawiślańskimi; Nowym Korczynem i Pacanowem. Administracyjnie gminę tworzy siedem sołectw położonych na powierzchni 44,4km2. Są to: Mędrzechów, Wola Mędrzechowska, Grądy, Wólka Grądzka, Kupienin, Odmęt i Wójcina Gospodarka odpadami komunalnymi Zbiórka odpadów z terenu Gminy Mędrzechów prowadzona jest fragmentarycznie. Odpady komunalne z obiektów użyteczności publicznej (Urząd Gminy, gminne jednostki organizacyjne) oraz niektórych podmiotów gospodarczych odbiera kilka specjalistycznych firm. Rocznie wywozi się ok. 5 Mg odpadów zmieszanych. Firmy te lokują zmieszane odpady komunalne na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne poza terenem Gminy. Od roku 1998 z terenu gminy odbierane są odpady segregowane; tworzywa sztuczne, złom, tekstylia, szkło, od roku 2004 makulatura. Odpady segregowane odbierane są z gospodarstw domowych jeden raz w miesiącu. Zebrane w ten sposób odpady użytkowe kierowane są do odzysku. Ilość wysegregowanych odpadów zebranych z terenu gminy w latach 2003-2005 przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 2.95. Zbiórka odpadów komunalnych zmieszany ch i wyselekcjonowanych

z terenu gm. M ędrzechów w latach 2003 -2005 według danych Przedsi ębiorstwa Handlowo- Budowlanego St. Dziedzica.

Rok Szkło Mg

Tworzywa sztuczne

Mg

Metale Mg

Papier i Tektura Ogółem

2003 37 12 6,5 - 55,5 2004 36 10 5 7,5 58,5 2005 37 12,0 6,5 9 64,5

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Mędrzechów na lata 2006 – 2015.

Unieszkodliwianie odpadów Na terenie gminy Mędrzechów brak jest gminnego składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców gminy Mędrzechów i masę odzyskanych z terenu gminy surowców wtórnych oraz wywiezionych zmieszanych odpadów obliczono wskaźnik nagromadzenia odpadów, który w roku 2003 wyniósł 16,6 kg/M/rok, w roku 2004 – 17,4 kg/M/rok, w roku 2005 - 19,1 kg/M/rok. Wytwarzanie odpadów Dla potrzeb niniejszego planu ustalono bilans odpadów powstających w sektorze komunalnym w oparciu o dane wskaźnikowe. Opierając się na danych zawartych w Uchwale Rady Ministrów nr 219 w sprawie Krajowego Planu Gospodarki Odpadami oraz w Planie Gospodarki Odpadami w Powiecie Dąbrowskim, ilość powstających odpadów komunalnych w Gminie Mędrzechów obliczono zakładając dla odpowiednich strumieni odpowiedni współczynnik nagromadzenia odpadów na mieszkańca na terenach wiejskich. Przy omawianiu konkretnych strumieni odpadów wchodzących w skład odpadów komunalnych podano przyjęte współczynniki.


94

Na podstawie ich wartości oraz ilości mieszkańców oszacowano, że w 2005 roku wytworzono łącznie ok. 813 Mg/rok odpadów komunalnych, z czego najwięcej pochodzi z gospodarstw domowych (423Mg/rok), obiektów infrastruktury (164 Mg/rok) i odpadów budowlanych (146 Mg/rok). Pozostałe ilości odpadów komunalnych przedstawiają się następująco: Odpady zielone 18 Mg/rok Wielkogabarytowe 55 Mg/rok Niebezpieczne 7 Mg/rok. Ilość wytworzonych (koniecznych do zagospodarowania) odpadów komunalnych w Gminie Mędrzechów przedstawiono w tabeli.

Tabela 2.96. Ilo ść i rodzaj odpadów komunalnych wytworzonych w Gminie Mędrzechów. Stan na 31.12.2005r.

Odpady komunalne wytworzone Mg/rok Odpady z gospodarstw domowych 423 Odpady z obiektów infrastruktury 164 Odpady wielkogabarytowe 55 Odpady z budowy remontów i demontażu obiektów budowlanych 146 Odpady z terenów zielonych 18 Odpady z czyszczenia ulic i placów 0 Odpady niebezpieczne wchodzące w strumień odpadów komunalnych 7

Łącznie 813 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Mędrzechów na lata 2006 – 2015.

Odpady komunalne z gospodarstw domowych Dla celów oszacowania ilości odpadów komunalnych z gospodarstw domowych przyjęto wskaźniki generowania poszczególnych strumieni odpadów wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami.

Tabela 2.97. Skład morfologiczny odpadów komunalnyc h wytworzonych w gospodarstwach domowych w Gminie M ędrzechów.

Strumień odpadu Mg/rok % wieś % miasto

Odpady org. pochodzenia roślinnego 55 13 32

Odpady org. poch. zwierzęcego 4 1 2

Inne odpady organiczne 8 2 2

Papier i tektura 55 13 19 Tworzywa sztuczne 55 13 14 Materiały tekstylne 13 3 4

Szkło 34 8 8

Metale 17 4 4

Odpady mineralne 42 10 5

Frakcje drobne ( poniżej 10 mm) 140 33 10 Łącznie 423 100 100

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Mędrzechów na lata 2006 – 2015.

Odpady z obiektów infrastruktury Do oszacowania ilości powstających tego typu odpadów przyjęto za Krajowym Planem Gospodarki Odpadami wskaźnik nagromadzenia tych odpadów na poziomie 45 kg/mieszkańca/rok. Ilość wytworzonych odpadów w 2005 roku kształtuje się na poziomie 164 Mg/rok.


95

Tabela 2.98. Skład morfologiczny odpadów z obiektów infrastruktury Strumie ń odpadu Mg/rok %

Odpady organiczne pochodzenia roślinnego 16,5 10 Papier i tektura 49 30 Tworzywa sztuczne 49 30 Materiały tekstylne 5 3 Szkło 16,5 10 Metale 8 5 Odpady mineralne 8 5 Frakcja drobna [<10mm] 12 7

Łącznie 164 100 Źródło: KPGO na podstawie danych opracowanych przez IETU

Wielkość wytworzonego strumienia odpadów wielkogabarytowych na terenie gminy w 2005 roku wyniosła 55 Mg. Średnio w Polsce mieszkaniec wytwarza w ciągu roku ok. 15 kg tego typu odpadów. Tabela poniżej przedstawia przeciętny skład morfologiczny odpadów wielkogabarytowych.

Tabela 2.99. Skład morfologiczny odpadów wielkogaba rytowych Strumie ń odpadu Mg/rok %

Drewno 33 60 Metale 16,5 30 Inne [balastowe,materace,plastik itp.] 5,5 10

Łącznie 55 100 Źródło: KPGO na podstawie danych opracowanych przez IETU

Wywozem odpadów komunalnych zajmuje się Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Mielcu.

2.1.1.3.5. Gmina Olesno Ponieważ w gminie Olesno nie przeprowadzono kompleksowych badań dotyczących ilości wytwarzanych odpadów, analizę ilości powstawania odpadów w gminie przeprowadzono na podstawie ilości odpadów zbieranych i poddawanych odzyskowi/unieszkodliwianiu uwzględniając przy tym istniejącą obecnie w gminie sytuację demograficzną: Dane uzyskane z gminy zweryfikowano uwzględniając: • stopień objęcia mieszkańców zorganizowaną zbiórka odpadów; • szacowaną ilość odpadów organicznych, które na terenach wiejskich z zabudową jednorodzinną poddawane są odzyskowi (karmienie zwierząt, kompostowanie na przydomowych kompostownikach). • ilość odpadów opakowaniowych oraz baterii poddanych odzyskowi, recyklingowi i unieszkodliwieniu.

Tabela 2.100. Ilo ść odpadów komunalnych zebranych w gminie Olesno w la tach 2005-2008 [Mg/rok],

wyszczególnienie Mg/rok

2005 2006 2007 2008 2009 2010

Makulatura 2,3 2,6 1,4 1,2 1,1 1,3 Tworzywa sztuczne 1,5 1,8 1,5 1,3 1,2 1,1 Metale 87 166 118,4 77,1 66,7 78,2 Szkło 2,9 2,9 2,7 2,4 2,2 2,3 Zmieszane 52,5 226,46238,42267,14 274,2 291,6


96

Opady niebezpieczne 0,095 0,105 0,070 0,090 0,085

razem 146,2 399,8 362,42349,21345,49374,59Źródło: Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami Gminy Olesno za okres od 01.01.2009 r. do 31.12.2010 r.

Po uwzględnieniu aktualnej liczby ludności w gminie Olesno (na podstawie prowadzonej przez gminę ewidencji ludności), danych dotyczących ilości odpadów zebranych w gminie, zakładanych ilości domowych odpadów organicznych wykorzystywanych przez mieszkańców we własnym zakresie, szacowana ilość wytworzonych w gminie odpadów komunalnych wyniosła: w roku 2009 - 1 748,12 Mg (0,22 Mg/mieszkańca/rok) w roku 2010- 1 752,52 Mg (0,22 Mg/mieszkańca/rok) Ilość ta istotnie różni się od przyjętej w planie gospodarki odpadami dla gminy Olesno. Różnica wyniosła w roku 2009 około 7,5 %, zaś w roku 2010 około 8%. Różnicę tę obrazuje poniższa tabela.

Tabela 2.101. Szacunkowa ilo ść odpadów komunalnych wytworzonych w gminie Olesno w roku 2009 i 2010

Wyszczególnienie

Liczba Ludności

(tys.)



(Mg)

Liczba Ludności w

gminie (tys.)

Ilość wytworzonych odpadów komunalnych

(Mg)



(Mg)

wg Planu Gospodarki Odpadami (2004r.)

wg Planu Gospodarki Odpadami (2004r.)

stan aktualny według

prowadzonej przez gminę

ewidencji ludności

Obliczona przy uwzględnieniu aktualnej liczby ludności w gminie

(na podstawie prowadzonej ewidencji gminy) oraz przy użyciu

wskaźników emisji odpadów (Plan, 2004)

Szacunki własne

Rok 2009 7,851 1 881,14 7,946 1 907,04 1 748,12

Rok 2010 7,863 1 909,49 7,966 1 911,84 1 752,52

Źródło: Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami Gminy Olesno za okres od 01.01.2009 r. do 31.12.2010 r.

Porównując szacunkowe ilości odpadów wytworzonych (Plan, 2004) a ilością faktycznie zebraną przez firmy wywozowe nasuwa się kilka wniosków. Próbując wyjaśnić powstałą różnicę: • należy stwierdzić, że systemem zbiórki odpadów komunalnych objęta była w analizowanym okresie tylko niewielka część gospodarstw domowych z terenu gminy Olesno. Jak wykazano wcześniej, w zorganizowanej zbiórce odpadów komunalnych uczestniczyło ok. 40 - 45% lokalnej społeczności. • zagospodarowanie części odpadów przez samych wytwórców ma znaczny wpływ na wynik ilościowy odpadów zebranych a także wiąże się z odmienną strukturą morfologiczną odpadów wytworzonych i zebranych • można postawić tezę, że na etapie planowania gospodarki odpadami zawyżony został nieznacznie wskaźnik wytwarzania odpadów. Potwierdzeniem wątpliwości, co do wielkości przyjętych w planie gospodarki odpadami dla gminy Olesno, za planem krajowym wskaźników prognostycznych (zbyt duże wartości) jest wniosek ze Sprawozdania z realizacji krajowego planu gospodarki odpadami (2005).


97

W sprawozdaniu oceniono, że wyliczone dla Polski prognozy są zawyżone w stosunku do rzeczywistych zmian. Na dzień dzisiejszy na terenie gminy działa 6 firm, które uzyskały stosowne zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Są to firmy: • Przedsiębiorstwo Usługowo- Produkcyjne STOLBET sp. z o.o.:

o decyzja Wójta Gminy Olesno na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, nr 7637/1/10 z roku 2010r., okres ważności do styczeń 2010r.,

• Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej TRANS-FORMERS KARPATIA sp. z o.o.: o decyzja Wójta Gminy Olesno na usuwanie odpadów komunalnych stałych,

nr 7637/1/04 z dnia 26,05,2004r., okres ważności do 15.06.2014r., • Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością „CONTEKO"- Radłów;

o decyzja Wójta Gminy Olesno na usuwanie odpadów komunalnych stałych, nr 7637/1/06 z dnia 06.12.2006r., okres ważności do 21.12.2016.,

• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o. Mielec: o decyzja Wójta Gminy Olesno na usuwanie odpadów komunalnych stałych,

nr 7637/1/08 z dnia 03.04.2008r., okres ważności do 20.04.2018r., • Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. Tarnów,

o - decyzja Wójta Gminy Olesno na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, nr 7637/2/10 z 2010r., okres ważności do IV 2010r.,

• Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Oleśnie: o umowa zawarta pomiędzy Urzędem Gminy Olesno a Gminnym Zakładem

Gospodarki Komunalnej w Oleśnie z dnia 29 marca 2004 roku na utrzymywanie czystości na terenie gminy, w tym likwidacja dzikich wysypisk śmieci.

Poniższa tabela przedstawia ilość odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy Olesno przez wymienione podmioty.

Tabela 2.102. Ilo ści i rodzaje odpadów komunalnych poddanych poszczeg ólnym procesom odzysku na terenie gminy w latach 2009-201 0.

Kod odpadu Rodzaj odpadu

Rok 2008 Rok 2009 Rok 2010

Masa IMgl

Oznaczen ie procesu odzysku

Masa |Mg|


Masa IMg]


20 01 01 Papier i tektura 1,0 0,8 0,8

15 01 01 Opakowania z papieru i

tektury 0,2 0,3 0,5

15 01 07 Opakowania ze szkła 2,4 R 14, R 15

2,2 R 14, 2,3

15 01 02 Opakowania z tworzyw

sztucznych 1,3 1,2 R 15 1.1

R 14,R 15

20 01 40 metale 76,1 65 77

15 01 04 Opakowania z metali 1 1,7 1,2

20 01 33*

Baterie i akumulatory łącznie z bateriami i

akumulatorami wymienionymi w 16 06

01, 16 06 02 lub 16 06 03 oraz

niesortowane baterie i akumulatory

zawierające te baterie

0,070 b.d. 0,090 b.d. 0,085

b.d.

Razem 82,07 71,29 - 82,99 -

Źródło: Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami Gminy Olesno za okres od 01.01.2009 r. do 31.12.2010 r.


98

2.1.1.3.6. Gmina Radgoszcz Szacunkową ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Radgoszcz obliczono na podstawie dostępnych danych wskaźnikowych. Informacje dotyczące ilości wytwarzanych w przedmiotowej gminie odpadów komunalnych, w rozbiciu na poszczególne grupy odpadów, przedstawiają poniższe zestawienia tabelaryczne.

Tabela 2.103. Ilo ść odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Radgoszcz, według grup odpadów.




Odpady wielkogabarytowe 110

Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych 294


Odpady z czyszczenia ulic i placów* -

Odpady niebezpieczne, wchodzące w strumień odpadów komunalnych

15

Razem 1 639

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Radgoszcz na lata 2004 – 2015.

Tabela 2.104. Ilo ść odpadów komunalnych z gospodarstw domowych, wytwarzanych na terenie gminy Radgoszcz.

Skład odpadów z gospodarstw domowych Szacunkowa masa [Mg/rok]

Odpady organiczne pochodzenia roślinnego 111

Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego 8

Inne odpady organiczne 17

Papier i tektura 111

Tworzywa sztuczne 111

Materiały tekstylne 26

Szkło 68

Metale 34

Odpady mineralne 85

Frakcja drobna (< 10 mm) 281

Razem 852



99

Tabela 2.105. Ilo ść odpadów komunalnych z obiektów infrastruktury, wyt warzanych na terenie gminy Radgoszcz.

Skład odpadów z obiektów infrastruktury Szacunkowa masa [Mg/rok]


Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego -

Inne odpady organiczne -

Papier i tektura 99



Szkło 33

Metale 17

Odpady mineralne 17


Razem 331 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Radgoszcz na lata 2004 – 2015.

Przyjmując za KPGO wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów wiejskich, szacunkową ilość wytwarzanych odpadów komunalnych w gminie Radgoszcz, w rozbiciu na wydzielone wyżej strumienie odpadów przedstawia tabela poniżej.

Tabela 2.106. Szacunkowa masa wytwarzanych odpadów komunalnych w rozbiciu na strumienie odpadów.

L.P. Strumie ń odpadów komunalnych Wskaźnik [kg/M/r]

Szacunkowa masa

[Mg/rok]

1. Odpady organiczne roślinne 18,80 138,10

2. Odpady organiczne zwierzęce 1,10 8,08

3. Odpady organiczne inne 2,21 16,23

4. Odpady zielone 4,16 30,56



7. Opakowania wielomateriałowe 1,73 12,71



10. Tekstylia 4,65 34,16

11. Szkło (nieopakowaniowe) 1,00 7,35


13. Metale 4,55 33,42

14. Opakowania z blachy stalowej 1,63 11,97






100

19. Odpady budowlane 40,00 292,84

20. Odpady niebezpieczne 2,00 14,69

Razem 1 639,67


Jak wynika z powyższej tabeli, największy udział w strumieniu odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie omawianej gminy mają odpady budowlane oraz drobna frakcja popiołowa. Gmina Radgoszcz prowadzi indywidualną politykę w zakresie zbiórki i usuwania odpadów komunalnych. Informacje na temat aktualnego stanu zbiórki i transportu odpadów komunalnych nie zebrano drogą ankietyzacji firm świadczących usługi w tym zakresie, a także na podstawie bezpośrednich rozmów przeprowadzonych z przedstawicielami gminy.

Dla zapewnienia skutecznej ochrony środowiska naturalnego przed odpadami, Rada Gminy w Radgoszczy ustaliła Szczegółowe Zasady Utrzymania Czystości i Porządku na terenie Gminy Radgoszcz. W konsekwencji tych ustaleń, gospodarka odpadami w gminie odbywa się w oparciu o powszechnie obowiązujący „regulamin” utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, wprowadzony uchwałą Rady Gminy 6 marca 2002 roku. Na terenie omawianej gminy brak jest systemu pełnej i wiarygodnej ewidencji gospodarstw domowych objętych zorganizowanym systemem zbiórki i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Wszyscy mieszkańcy gminy mają zapewnioną możliwość uczestnictwa we wprowadzonym systemie – trudno jest natomiast oszacować procent mieszkańców objętych zbiórką. Gmina nie prowadzi rejestru gospodarstw domowych objętych funkcjonującym systemem wobec tego brak jest rzeczywistych danych na temat liczby mieszkańców biorących udział w procesie kontrolowanego usuwania i unieszkodliwiania odpadów. Organizacją i nadzorem systemu gospodarki odpadami na terenie gminy zajmuje się Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Radgoszczy. Realizacją zadań z zakresu zbiórki i usuwania odpadów komunalnych z terenu gminy zajmuje się wyspecjalizowana jednostka dysponująca specjalistycznymi środkami transportu, a mianowicie Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej. Jak już wspomniano powyżej, usługi w zakresie zbiórki i usuwania zmieszanych odpadów komunalnych z terenu omawianej gminy świadczy Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej. Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej na terenie przedmiotowej gminy obsługuje sieć punktów gromadzenia zmieszanych odpadów komunalnych. Z terenu gminy Radgoszcz omawiana jednostka wywozowa łącznie usunęła: • w roku 2001 – 91 Mg odpadów komunalnych, • w roku 2002 – 184 Mg, • w roku 2003, jednostka ta usunęła odpady komunalne w ilości 229 Mg. Odbiór gromadzonych odpadów odbywa się z częstotliwością raz na dwa tygodnie lub raz na miesiąc. Zebrane z terenu gminy odpady wywożone są na składowisko odpadów komunalnych w Dąbrowie Tarnowskiej. W chwili obecnej w zasadzie każdy mieszkaniec ma zapewnioną możliwość pozbywania się odpadów w sposób zgodny z zasadami ochrony środowiska. Gmina jednak nie posiada danych dotyczących gospodarstw domowych uczestniczących w zorganizowanym systemie zbiórki i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Braku nadzoru ze strony Gminy nad sposobem postępowania mieszkańców z wytwarzanymi odpadami powoduje, że znaczna część powstającego strumienia odpadów nadal pozostaje poza kontrolą, rezultatem czego z kolei jest często nielegalne wprowadzanie odpadów do środowiska – a więc powstawanie „dzikich wysypisk” odpadów bytowych. Na terenie gminy Radgoszcz mieszkańcy gminy mają zapewnioną możliwość realizowania programu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, pozwalającej poprzez „odzysk surowców wtórnych ze strumienia odpadów komunalnych” na znaczne ograniczenie ilości odpadów kierowanych na składowiska. Urząd Gminy w Radgoszczy podejmując próbę wprowadzenia na obszarze gminy


101

segregacji odpadów oraz ich selektywnej zbiórki wyznaczył w gminie „sieć punktów do selektywnego gromadzenia odpadów”, wyposażonych w specjalne pojemniki. Na obszarze gminy zorganizowano 7 ww. punktów, do obsługi których wykorzystywane jest 35 sztuk pojemników o poj. 1100 litrów. Każdy punkt wyposażony jest w zestaw pojemników o odpowiedniej kolorystyce, a mianowicie: - szkło białe – kolor biały, - szkło kolorowe – kolor zielony, - makulatura – kolor niebieski, - plastik – kolor pomarańczowy, - metale – kolor brązowy. Każdy mieszkaniec rozpatrywanej gminy ma zapewnioną możliwość uczestnictwa w zorganizowanym systemie oraz prawo do korzystania z rozstawionych na jej terenie pojemników, zgodnie z ich przeznaczeniem. Pomimo jednak stworzonych przez Gminę warunków do selektywnego gromadzenia odpadów, zorganizowany system nie przynosi oczekiwanych rezultatów – samo rozstawienie pojemników nie rozwiązało „problemu odpadowego”. Na podstawie obserwacji funkcjonowania systemu stwierdza się u mieszkańców gminy brak nawyków segregacji odpadów, skutkiem czego jest niewłaściwe, niezgodne z przeznaczeniem wykorzystywanie rozstawionych pojemników, tj. napełnianie ich frakcją odpadów komunalnych zmieszanych. Konsekwencją takiej postawy jest brak odzysku surowców wtórnych. Wobec powyższego, działaniem koniecznym do podjęcia na terenie omawianej gminy jest zorganizowanie i wdrożenie takiego systemu „zbiórki selektywnej”, który pozwoli na odzysk surowców wtórnych, a tym samym ograniczenie ilości odpadów kierowanych do składowania. Istniejący obecnie w gminie system „zbiórki selektywnej” wymaga zatem rozwoju i modyfikacji, pozwalających na osiągnięcie pozytywnych efektów (odzysku surowców wtórnych). Działaniom o charakterze techniczno-organizacyjnym winna towarzyszyć szeroka akcja edukacyjna, wyjaśniająca mieszkańcom celowość i sens selektywnej zbiórki oraz wykazująca jej korzyści ekonomiczno-środowiskowe. Należy bowiem pamiętać, że skuteczność podejmowanych działań w dziedzinie gospodarki odpadami w dużym stopniu zależy od świadomości ekologicznej lokalnej społeczności. Konieczne jest zatem stałe i systematyczne oddziaływanie na świadomość mieszkańców gminy. Proces ten wymaga większego zaangażowania mieszkańców i władz Gminy. Na podstawie informacji uzyskanych z Urzędu Gminy, dane dotyczące ilości odpadów komunalnych łącznie zebranych w gminie w wyniku funkcjonującego „systemu zbiórki” w latach 2001-2003, przedstawiono w poniższej tabeli:

Tabela 2.107. Ilo ść odpadów komunalnych zebranych w gminie w latach 20 01-2003.

Wyszczególnienie Jednostka Ilość

2001 2002 2003

Łącznie odpady komunalne z terenu gminy.

Mg/rok 91 184 229

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Radgoszcz na lata 2004 – 2015. Z porównania ilości odpadów komunalnych wytworzonych w gminie, wyznaczonej w oparciu o wskaźniki, a ilości odpadów zebranych z terenu gminy Radgoszcz wynika, iż funkcjonujący w chwili obecnej system zbiórki odpadów komunalnych, w stosunku do innych gmin nie jest zadowalający, bowiem ilość zbieranych odpadów stanowi niewiele ponad 14 % ogólnej ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie przedmiotowej gminy. Odpady budowlane wchodzące w strumień odpadów komunalnych i stanowiące znaczną, przeważającą ilość strumienia wytwarzanych odpadów (ok.18%) wykorzystywane są aktualnie przez mieszkańców we własnym zakresie do utwardzania dróg i niwelacji terenów budowlanych. Z uwagi na rolniczy charakter omawianej gminy, a przez to dominujący sposób ogrzewania w gospodarstwach domowych, tj. indywidualne piece węglowe, niewłaściwą praktyką postępowania z niektórymi odpadami, zwłaszcza


102

z odpadami z tworzyw sztucznych (ze względu na wynikające z tego zagrożenia) jest ich spalanie w okresie zimowym w domowych kotłach. Sytuacja ta może ulec zmianie pod wpływem szeroko i dobrze prowadzonej edukacji ekologicznej. Dlatego też Gmina powinna w sposób ciągły podejmować działania, których celem będzie kształtowanie właściwego stosunku lokalnej społeczności do zagadnień postępowania z odpadami oraz spowoduje zmianę dotychczasowego, niewłaściwego postępowania mieszkańców z odpadami posiadającymi wartość surowcową. Na terenie przedmiotowej gminy nie uporano się jeszcze z „dzikimi wysypiskami” śmieci. W omawianej gminie funkcjonuje co najmniej kilka nielegalnych wysypisk odpadów bytowych w lasach, rowach czy naturalnych zagłębieniach terenu. Zaobserwowane, istniejące na terenie gminy „dzikie wysypiska”, na dzień dzisiejszy nie zostały zinwentaryzowane, a dbałość o stan sanitarny wsi oraz stan środowiska przyrodniczego wymaga ich likwidacji. Z informacji uzyskanych z Urzędu Gminy wynika, iż liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie gminy wynosi: 152. Spośród tej liczby nieliczna liczba podmiotów posiada wymagane prawem uregulowania w tym zakresie (uzyskanie stosownych pozwoleń), co może wynikać z faktu wytwarzania odpadów w ilościach poniżej wymaganego ustawą o odpadach progu: 100 kg odpadów niebezpiecznych lub 5 tys. Mg odpadów innych niż niebezpieczne w ciągu roku. Nieliczne również podmioty wywiązują się z określonego ustawą o odpadach obowiązku przedkładania informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, tzn. w przypadku wytwarzania odpadów niebezpiecznych w ilości do 100 kg rocznie albo powyżej 5 Mg rocznie odpadów innych niż niebezpieczne. Skutkiem tego jest brak dokładnej inwentaryzacji powstających odpadów i wiarygodnego zbilansowania powstającego strumienia odpadów. Ustawa o odpadach jednoznacznie określa sposób zbierania i postępowania z odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym. Odpady, których powstawaniu nie udało się zapobiec lub ograniczyć ich ilości, bez względu na stopień szkodliwości, winny być w pierwszej kolejności wykorzystywane lub unieszkodliwiane w sposób bezpieczny dla środowiska. Ostatecznością winno być unieszkodliwianie poprzez składowanie odpadów na składowiskach. Każdy wytwórca odpadów ma obowiązek: • segregowania odpadów (na ile to jest możliwe), • ograniczenia do niezbędnego minimum czasowego magazynowania, jeśli wynika to z przyczyn technologicznych, technicznych lub transportowych, • magazynowania odpadów w sposób zabezpieczający środowisko i zdrowie ludzi przed szkodliwym ich oddziaływaniem, • magazynowania odpadów od ich wytworzenia do odzysku lub unieszkodliwienia nie dłużej niż 1 rok, w przypadku przekazywania do składowania, oraz nie dłużej niż 3 lata w przypadku odzysku lub unieszkodliwiania tych odpadów (za wyjątkiem składowania), • odzysku (lub unieszkodliwiania gdy odzysk odpadu nie jest możliwy) odpadów we własnym zakresie, • przekazania odpadów odbiorcy posiadającemu uprawnienia co najmniej do ich transportu, • stosowania zasady bliskości odbiorcy w przypadku bezpośredniego przekazywania odpadu do odzysku lub unieszkodliwiania przez jego wytwórcę. Według informacji uzyskanych z przeprowadzonej ankietyzacji podmiotów gospodarczych, będących „wytwórcami odpadów” sektora gospodarczego - odpady wytwarzane na terenie gminy Radgoszcz poddawane są w pierwszej kolejności odzyskowi przez wyspecjalizowane firmy posiadające stosowne zezwolenia i prowadzące działalność w tym zakresie. Odpady nie nadające się do odzysku przeznaczane są do unieszkodliwiania przez firmy specjalistyczne lub też poddawane są unieszkodliwianiu poprzez składowanie. Z uwagi na brak informacji o odpadach wytwarzanych przez małe podmioty gospodarcze, nie objęte przeprowadzoną ankietyzacją należy domniemywać, że odpady te usuwane są wraz z odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych lub w sposób niekontrolowany wprowadzane do środowiska (dzikie wysypiska). Taki stan


103

rzeczy nie jest zgodny z zasadami gospodarki odpadami, stąd też w przyszłości należy dokonać zmian w zakresie gospodarowania odpadami od podmiotów gospodarczych. Oceniając obecny stan gospodarki odpadami na terenie gminy Radgoszcz należy zwrócić uwagę na kilka aspektów:

• Gmina Radgoszcz zadania związane z utrzymaniem czystości i porządku realizuje we własnym zakresie (indywidualnie prowadzi politykę w zakresie zbiórki i usuwania odpadów komunalnych). • Zbiórka odpadów komunalnych na terenie gminy prowadzona jest przez wyspecjalizowaną jednostkę – Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej. • W przypadku gminy Radgoszcz brak jednak rzeczywistych danych dotyczących liczby mieszkańców biorących udział w procesie kontrolowanego usuwania i unieszkodliwiania odpadów - gmina bowiem nie prowadzi rejestru gospodarstw domowych uczestniczących w funkcjonującym systemie. • Według informacji uzyskanych z Urzędu Gminy w Radgoszczy, z terenu omawianej gminy w roku 2003 usunięto łącznie 229 Mg odpadów komunalnych. • W związku z dominującym sposobem ogrzewania w gospodarstwach domowych (indywidualne piece węglowe) część odpadów jest spalana, co nie należy do właściwych praktyk postępowania z odpadami (zwłaszcza jeśli chodzi o tworzywa sztuczne). • Urząd Gminy w Radgoszczy podjął próbę wprowadzenia na terenie gminy segregacji odpadów komunalnych oraz ich selektywnej zbiórki poprzez wyznaczenie w gminie „sieci punktów do selektywnego gromadzenia odpadów” i wyposażenie ich w specjalne pojemniki. Zorganizowany system nie przynosi jednak oczekiwanych rezultatów. Obserwowany u mieszkańców gminy brak nawyków segregacji odpadów, owocuje niewłaściwym wykorzystywaniem rozstawionych pojemników, tj. napełnianiem ich frakcją odpadów komunalnych zmieszanych, a przez to brakiem odzysku surowców wtórnych. • Podstawową dotychczas metodą postępowania z odpadami komunalnymi na terenie omawianej gminy jest ich składowanie na składowisku. Gmina Radgoszcz nie posiada własnego składowiska odpadów komunalnych i w związku z tym zmieszane odpady komunalne zbierane na terenie gminy wywożone są na składowisko poza jej granicami, tj. składowisko odpadów komunalnych w Dąbrowie Tarnowskiej. • Istotnym problemem na terenie przedmiotowej gminy są „dzikie wysypiska”, zaś rozwiązanie tego problemu nie jest możliwe bez kontroli mieszkańców w zakresie uczestnictwa w zorganizowanym systemie zbiórki odpadów oraz przestrzegania jego zasad. • Z informacji uzyskanych z Urzędu Gminy wynika, iż na terenie gminy istnieją nielegalne składowiska odpadów, tzw. ”dzikie wysypiska”. Zjawiska te jednak nie zostały zinwentaryzowane i nie zostały zewidencjonowane na omawianym obszarze. A występowanie takiego zjawiska nasuwa konieczność: inwentaryzacji i likwidacji dzikich wysypisk oraz zapobiegania ich powstawaniu. • Na terenie gminy, poza działalnością edukacyjną placówek oświatowych (akcje ekologiczne – „Sprzątanie świata”) nie funkcjonuje system edukacji ekologicznej mającej na celu wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców gminy w zakresie ochrony środowiska i zagospodarowywania odpadów. • W gospodarce odpadami komunalnymi widoczna jest konieczność intensyfikacji działań, celem uświadomienia społecznościom lokalnym potrzeby ochrony środowiska przed odpadami, celowości selektywnej zbiórki odpadów i dążenia do minimalizacji ilości odpadów komunalnych składowanych na składowiskach.


104

Reasumując, do zasadniczych nieprawidłowości w gospodarce odpadami komunalnymi na terenie przedmiotowej gminy zaliczyć należy: • brak systemu pełnej i wiarygodnej ewidencji mieszkańców (gospodarstw domowych) objętych zorganizowanym systemem zbiórki i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, co w niektórych przypadkach skutkuje niekontrolowanym wprowadzaniem odpadów do środowiska, a tym samym powstawaniem „dzikich wysypisk” odpadów bytowych, • niewłaściwe praktyki postępowania z odpadami zwłaszcza w okresie zimowym – w związku dominującym sposobem ogrzewania w gospodarstwach domowych (indywidualne piece węglowe) część odpadów jest spalana. Niewłaściwe jest spalanie zwłaszcza odpadów z tworzyw sztucznych ze względu na wynikające z tego zagrożenia. • brak systemu zbierania odpadów wielkogabarytowych i budowlanych powstających na terenie gminy w strumieniu odpadów komunalnych, • brak systemu zbierania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych co sprawia, że na składowiska komunalne bądź w sposób niekontrolowany do środowiska („dzikie wysypiska”) trafiają m.in. baterie, przeterminowane leki, odpady zawierające rozpuszczalniki, świetlówki, oleje odpadowe, itp. Analizując dotychczasowy stan gospodarki odpadami na terenie gminy Radgoszcz nasuwa się wniosek, iż w okresie perspektywicznym koniecznością staje się podejmowanie odpowiednich działań mających na celu uzupełnienie i uporządkowanie funkcjonującego dotychczas na jej terenie systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Obok odpadów komunalnych, na terenie przedmiotowej gminy powstają również odpady wytwarzane przez podmioty gospodarcze w wyniku prowadzenia przez nie działalności gospodarczej (sektor gospodarczy), a wśród nich: niebezpieczne oraz inne niż niebezpieczne. Na podstawie przeprowadzonej ankietyzacji obejmującej przedsiębiorców prężnie działających na terenie przedmiotowej gminy obliczono, iż w roku 2003 w wyniku działalności gospodarczej na terenie gminy wytworzono 136,205 Mg odpadów. Zgodnie z uzyskanymi informacjami, wytwarzane odpady bądź to poddawane są odzyskowi przez wyspecjalizowane firmy posiadające stosowne zezwolenia i prowadzące działalność w tym zakresie bądź (w przypadku odpadów, które nie nadają się do odzysku) przeznaczane są do unieszkodliwiania przez firmy specjalistyczne lub też poddawane są unieszkodliwianiu poprzez składowanie. Zbilansowanie strumienia odpadów powstającego w sektorze gospodarczym jest bardzo trudne z uwagi na brak informacji o odpadach wytwarzanych przez podmioty gospodarcze działające na terenie gminie. Wśród niewielkiej grupy zarejestrowanych w gminie podmiotów gospodarczych tylko nieliczne podmioty posiadają wymagane prawem uregulowania w tym zakresie. Ponadto nieliczne z nich wywiązują się z określonego ustawą o odpadach obowiązku przedkładania informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, czego skutkiem jest brak dokładnej inwentaryzacji powstających odpadów i wiarygodnego zbilansowania powstającego strumienia odpadów. Omawiana gmina jest gminą typowo rolniczą – w przeważającej mierze na jej obszarze działają małe podmioty gospodarcze. Odpady wytwarzane przez drobnych wytwórców nie są ewidencjonowane. Przypuszcza się więc, że odpady wytwarzane przez małe podmioty usuwane są wraz z odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych. Największy problemem stanowią odpady niebezpieczne wytwarzane w wielu miejscach (w sposób rozproszony) w niewielkich ilościach, np. świetlówki, baterie i emulsje olejowo-wodne z obróbki metali, płyny hamulcowe. Prawdopodobnie odpady te bądź to kierowane są na składowiska odpadów komunalnych bądź też w sposób niekontrolowany wprowadzane do środowiska, gdyż wytwórcy odpadów uważają, że taka mała ilość odpadów środowisku nie zaszkodzi oraz że przepisy nie dotyczą wytwórców tej skali. Na podkreślenie zasługuje fakt braku możliwości oceny prawidłowości gospodarowania odpadami medycznymi i weterynaryjnymi. Trudno jest ustalić faktyczną ilość, wytwarzanych na terenie gminy odpadów medycznych i weterynaryjnych oraz określić sposób gospodarowania wytworzonymi odpadami, gdyż nie jest prowadzona żadna ewidencja w tym zakresie. Nie wszyscy działający na terenie gminy „wytwórcy” odpadów medycznych i weterynaryjnych wywiązują się z wymaganych prawem uregulowań w tym


105

zakresie (uzyskanie stosownych pozwoleń, składanie informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami). Skutkiem tego jest brak dokładnej inwentaryzacji powstających odpadów i wiarygodnego zbilansowania powstającego strumienia odpadów. W zakresie gospodarki odpadami weterynaryjnymi problemem jest brak systemu zbierania padliny. Brak systemu zbiórki oraz wysokie koszty utylizacji zwłok zwierzęcych, które musi ponieść właściciel padłego zwierzęcia powodują, że w większości przypadków są one bezpośrednio zakopywane w ziemi. Omawiając odpady wytwarzane w sektorze gospodarczym należy zwrócić uwagę, że w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej, polegającej na demontażu, rozbiórce pokryć dachowych, rozbiórce budynków i instalacji – powstają również odpady zawierające azbest (klasyfikowane jako odpady niebezpieczne). Problem odpadów azbestowych oraz właściwego postępowania z tymi odpadami, wynika ze znacznego rozproszenia odpadów azbestowo-cementowych na terenie całej gminy, podobnie jak i całego powiatu dąbrowskiego. Przyczyną ogromnego rozdrobnienia źródeł występowania azbestu, jest powszechność zastosowania w budownictwie w minionych latach, materiałów budowlanych produkowanych na bazie azbestu. Znaczna masa odpadów zawierających azbest stanowi część nieruchomości (np. dachy). Według polskiego prawa sposób zagospodarowania tych odpadów należy do właściciela nieruchomości. Często wysokie koszty transportu i unieszkodliwiania tych odpadów uniemożliwiają właścicielom nieruchomości podejmowanie jakichkolwiek działań związanych z ich wymianą. Znaczne rozproszenie odpadów azbestowo-cementowych na terenie gminy jak i całego powiatu, wskazuje na konieczność podejmowania ciągłych działań, powodujących sukcesywną likwidację oddziaływania azbestu na środowisko i wpływających na poprawę stanu otaczającego środowiska. Usuwanie odpadów azbestowych znacznie przyspieszyłoby wsparcie finansowe właścicieli obiektów, w których znajdują się wyroby zawierające azbest (płyty dachowe). Podejmowanie działań ze strony Powiatu i Gminy – w zakresie współfinansowania transportu i unieszkodliwiania tych odpadów (korzystając z Gminnych i Powiatowych Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) – byłoby niezwykle cennym działaniem, powodującym sukcesywną likwidację oddziaływania azbestu na środowisko i wpływającym na poprawę stanu otaczającego środowiska. Reasumując, do zasadniczych nieprawidłowości w gospodarce odpadami sektora gospodarczego na terenie przedmiotowej gminy zaliczyć należy: � brak ewidencji w zakresie odpadów wytwarzanych przez podmioty gospodarcze działające na terenie gminy, a tym samym brak informacji na temat sposobu postępowania z wytwarzanymi przez te podmioty odpadami, zwłaszcza odpadami niebezpiecznymi, � brak sprawnego systemu zbiórki padłych zwierząt, � brak rzeczywistych informacji w zakresie ilości i miejsc występowania na terenie gminy odpadów azbestowo-cementowych.


106

2.1.1.3.7. Gmina Szczucin Według danych uzyskanych z Urzędu Gminy w Szczucinie, obecnie liczba ludności w gminie wynosi 13 653 osób. Średnia gęstość zaludnienia wynosi ok. 114 osób na 1 km2 i jest wyższa od średniej dla całego obszaru powiatu dąbrowskiego (111 osób/1km2). W 1996 roku gminę Szczucin zamieszkiwało 13 938 mieszkańców. Do końca 2002 roku liczba ludności nieznacznie zmalała do 13 749, tj. o ok. 1,4%. Wynika z tego, że obszar ten odznacza się na ogół niewielkim, stałym spadkiem liczby ludności. W gospodarce gminy Szczucin, z uwagi na brak możliwości pracy w przemyśle oraz odpowiednie warunki przyrodnicze dla rozwoju rolnictwa – dominuje rolnictwo, które stanowi znaczące źródło dochodów ludności. Liczba gospodarstw domowych użytkujących ziemię na terenie przedmiotowej gminy sięga 2 310. Na obszarze gminy Szczucin nie ma większych zakładów przemysłowych, które dawałyby zatrudnienie dla miejscowej ludności. Poza rolnictwem, dodatkowym źródłem dochodów mieszkańców gminy jest drobna przedsiębiorczość. W ostatnim okresie powstały liczne mniejsze i większe prywatne podmioty gospodarcze, prowadzące różnoraką działalność. liczba podmiotów gospodarczych na terenie przedmiotowej gminy wynosi 333 podmioty. Tabela 2.108. Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury.

Odpady domowe [%] Odpady z obiektów

infrastruktury [%]

Frakcje odpadów Udział

procentowy [%]

odpady organiczne pochodzenia roślinnego 13% 10%

odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego 1% -

inne odpady organiczne 2% -

papier i tektura 13% 30%

tworzywa sztuczne 13% 30%

materiały tekstylne 3% 3%

szkło 8% 10%

metale 4% 5%

odpady mineralne 10% 5%

frakcja drobna (poniżej 10 mm) 33% 7%

Razem 100% 100% Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczucin na lata 2004 – 2015.

Tabela 2.109. Średni skład odpadów budowlanych i poremontowych. Odpady budowlane i poremontowe [%]

Skład: 100% mineralne

cegła 40%

beton 20%

tworzywo sztuczne 1%

bitumiczna powierzchnia dróg 8%

drewno 7%

metale 5%

piasek 15%

inne 4%

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczucin na lata 2004 – 2015.


107

Dane dotyczące ilości wytwarzanych na terenie gminy Szczucin odpadów komunalnych w rozbiciu na poszczególne, ww. grupy odpadów, przedstawiają poniższe zestawienia tabelaryczne.

Tabela 2.110. Ilo ść odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Szczucin według grup odpadów.

Grupy odpadów komunalnych. Szacunkowa

masa [Mg/rok]




Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych 546


Odpady z czyszczenia ulic i placów* -

Odpady niebezpieczne, wchodzące w strumień odpadów komunalnych 27

Razem 3 045

*Potencjalna ilość wytwarzanych na terenie gminy Szczucin odpadów komunalnych, określona została w oparciu o dane wskaźnikowe zawarte w KPGO (Monitor Polski Nr 11/2003), przyjęte dla 7 źródeł powstawania odpadów (grupy odpadów) na terenach wiejskich. Przyjęte wskaźniki nagromadzenia nie zakładają powstawania odpadów z czyszczenia ulic i placów na obszarach wiejskich.


Tabela 2.111. Ilo ść odpadów komunalnych z gospodarstw domowych, wytwar zanych na terenie gminy Szczucin.

Skład odpadów z gospodarstw domowych Szacunkowa

masa [Mg/rok]







Szkło 127

Metale 63

Odpady mineralne 158


Razem 1 584


Na terenie powiatu dąbrowskiego nie funkcjonuje spójny system gospodarki odpadami. Każda z gmin powiatu – w tym również i gmina Szczucin - prowadzi indywidualną politykę w zakresie zbiórki i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Informacje na temat aktualnego stanu zbiórki i transportu odpadów komunalnych w gminie zebrano drogą ankietyzacji oraz bezpośrednich rozmów przeprowadzonych z przedstawicielami gminy


108

oraz przedstawicielami firm świadczących usługi w zakresie zbiórki i usuwania odpadów komunalnych na terenie przedmiotowej gminy. Na terenie gminy Szczucin, zorganizowanym systemem zbiórki i usuwania odpadów komunalnych objętych jest 43% mieszkańców gminy. Zatem, istniejący w gminie system gospodarowania odpadami komunalnymi, nie jest do końca uregulowany, bowiem nie wszyscy mieszkańcy gminy uczestniczą w procesie kontrolowanego usuwania i unieszkodliwiania odpadów.

Tabela 2.112. Wykaz firm świadcz ących usługi wywozu odpadów na terenie gminy Szczucin.

Nazwa Adres Nr decyzji i data wydania

Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o.

39 – 300 Mielec ul. Wolności 44

12 grudnia 2006 roku Znak sprawy

UG.GP 7050/16/06

Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Sp.z o.o „KOM-ŁAR ”

33 – 230 Szczucin Wola Szczucińska 142

24 luty 2011 Znak sprawy

UMG.GP.6233.1.2011 CONTECO Sp. z o.o.

33-130 Radłów ul. Walońska 15

12 październik 2009 Znak sprawy

UG.GP 7050/16/09 Zakład Remontowo-Budowlany w Szczucinie do gromadzenia odpadów komunalnych wykorzystuje: • 89 sztuk pojemników 110 litrowych, • 10 sztuk pojemników 1100 litrowych, • 150 sztuk worków, Ilość pojemników obsługujących gospodarstwa domowe:

• 21 sztuk pojemników 110 litrowych, • 150 sztuk worków,

Ilość pojemników obsługujących podmioty gospodarcze oraz obiekty użyteczności publicznej:

• 68 sztuk pojemników 110 litrowych, • 10 sztuk pojemników 1100 litrowych,

Eksploatowany sprzęt przy obsłudze systemu usuwania odpadów komunalnych to:

• samochód ciężarowy Jelcz (typ SM-56, poj. 16 m3), Liczba zaewidencjonowanych, indywidualnych gospodarstw domowych gromadzących odpady – na podstawie umów na odbiór odpadów zawartych z omawianą jednostką wywozową – na terenie gminy Szczucin wynosi: 170. Natomiast liczba podmiotów gospodarczych oraz obiektów użyteczności publicznej, gromadzących odpady – zaewidencjonowanych na podstawie umów na odbiór odpadów zawartych z ww. jednostką – na terenie gminy Szczucin wynosi:

• podmiotów gospodarczych: 29, • obiektów użyteczności publicznej: 18.

W roku 2002, z terenu gminy Szczucin, omawiana jednostka wywozowa łącznie usunęła 180 Mg odpadów komunalnych, natomiast w roku 2003 firma ta usunęła odpady komunalne w ilości 198 Mg.


109

Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Mielcu do gromadzenia odpadów komunalnych na terenie gminy Szczucin wykorzystuje:

• 344 sztuk pojemników 110 litrowych, • 10 sztuk pojemników 240 litrowych.

Ilość pojemników obsługujących gospodarstwa domowe:

• 315 sztuk pojemników 110 litrowych, Ilość pojemników obsługujących podmioty gospodarcze oraz obiekty użyteczności publicznej:

• 29 sztuk pojemników 110 litrowych, • 10 sztuk pojemników 240 litrowych.

Liczba zaewidencjonowanych, indywidualnych gospodarstw domowych gromadzących odpady – na podstawie umów na odbiór odpadów zawartych z omawianą jednostką wywozową – na terenie gminy Szczucin wynosi: 315. Natomiast liczba podmiotów gospodarczych oraz obiektów użyteczności publicznej, gromadzących odpady – zaewidencjonowanych na podstawie umów na odbiór odpadów zawartych z ww. jednostką – na terenie gminy Szczucin wynosi: podmiotów gospodarczych: 37, obiektów użyteczności publicznej: 2. W roku 2002, z terenu gminy Szczucin, omawiana jednostka wywozowa łącznie usunęła 320 Mg odpadów komunalnych, natomiast w roku 2003 firma ta usunęła odpady komunalne w ilości 340 Mg. Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o. o. w Staszowie do gromadzenia odpadów komunalnych na terenie gminy Szczucin wykorzystuje: 7 sztuk kontenerów typu KP-7, obsługujących podmioty gospodarcze oraz obiekty użyteczności publicznej. W roku 2002, z terenu gminy Szczucin, omawiana jednostka wywozowa łącznie usunęła 124 Mg odpadów komunalnych, natomiast w roku 2003 firma ta usunęła odpady komunalne w ilości 117 Mg. Na terenie przedmiotowej gminy prowadzona jest - w niewielkim zakresie - selektywna zbiórka odpadów komunalnych. Z uwagi na krótki okres funkcjonowania systemu (termin rozpoczęcia 01.09.2003r.), brak obecnie informacji o jego efektach, tj. dotyczących ilości odzyskanych surowców. Zbiórką surowców wtórnych na terenie gminy Szczucin zajmuje się: Firma Handlowo – Usługowa „JAN-ROM” Oddział Szczucin, posiadająca do swej dyspozycji 26 sztuk pojemników 1100 litrowych, będących własnością gminy i zlokalizowanych przy szkołach. Na podstawie informacji uzyskanych z Urzędu Gminy w Szczucinie, dane dotyczące ilości odpadów komunalnych, łącznie zebranych w gminie, w latach 2001-2003 przedstawiono w poniższej tabeli: Tabela 2.113. Ilo ść odpadów komunalnych zebranych w gminie Szczucin w latach

2001-2003.


2001 2002 2003

Odpady komunalne łącznie zebrane w gminie. Mg/rok 410 640 655


Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych a terenie przedmiotowej gminy, jest ich składowanie. Gmina Szczucin nie posiada własnego


110

składowiska odpadów komunalnych i w związku z tym zbierane na jej obszarze odpady, wywozi się na składowisko zlokalizowane poza granicami gminy (składowisko w Kozodrzy oraz w Staszowie). Wśród ogółem wytworzonych odpadów najliczniejszą grupę stanowiły odpady należące do:

• grupy 20 – odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie (79,63%),

• grupy 16 – odpady nieujęte w innych grupach (8,22%), • grupa 02 – odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych,

rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności (6,25%), • grupa 10 – odpady z procesów termicznych (1,76%), • grupa 15 – odpady opakowaniowe; sorbenty; tkaniny do wycierania, materiały

filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach (1,37%), Pozostałą ilość, tj. ok. 2,77% strumienia wytworzonych odpadów, stanowiły odpady zaklasyfikowane do grup: 03, 07, 12, 13, 18, 19. Do głównych wytwórców odpadów sektora gospodarczego, na terenie przedmiotowej gminy należą:

• Tankpol sp. z o.o. w Szczucinie, • Firma Handlowo Usługowa „DAKO” Janusz Doś & Grzegorz Dudek, • Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej w Szczucinie, • Petro-Oil Małopolskie Centrum Sprzedaży sp. z o.o. w Szczucinie, • Przetwórnia Mięsa Hurt-Detal Juszczyk Janina w Szczucinie, • Zakład Usług Komunalnych w Szczucinie, • Masarnia Radosław Sznajder w Szczucinie, • Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska w Szczucinie.

W gospodarce odpadami szczególnie istotną z punktu widzenia ekologii grupę stanowią odpady niebezpieczne, do których zalicza się odpady umieszczone na liście odpadów niebezpiecznych, zawartej w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, Poz.1206). Na terenie omawianej gminy, w masie wytworzonych odpadów, ok. 9,12% stanowiły odpady niebezpieczne. Strukturę jakościową i ilościową odpadów niebezpiecznych, wytwarzanych na terenie gminy, w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej, według grup odpadów przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 2.114. Struktura odpadów niebezpiecznych wyt warzanych na terenie gminy

w sektorze gospodarczym.

Grupa odpadów Masa [Mg]

Udział procentowy

grupy w ilo ści odpadów

niebezpiecznych wytworzonych

ogółem [%] 03 Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury.

2,5 6,85

13 Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05,12 i 19).

3,08 8,44

15 Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach.

3,99 10,94

16 Odpady nie ujęte w innych grupach.

26,3711 72,27


111

18 Odpady medyczne i weterynaryjne.

0,537 1,47

19 Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych.

0,00005 0*

20 Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie.

0,01 0,03

Razem 36,48815 100

*udział znikomy. Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczucin na lata 2004 – 2015. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne generalnie pochodzą z dwóch źródeł: gospodarstw domowych oraz innych użytkowników – przemysł, instytucje, biura, placówki medyczne, szpitale, handel, i in. W gminie nie prowadzono dotąd badań strumienia odpadów – zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych, stąd też nie ma żadnych danych statystycznych. Zatem udział poszczególnych grup urządzeń elektrycznych i elektronicznych jest trudny do określenia. Problem właściwego postępowania z odpadami azbestowymi jest szczególnie istotny na terenie przedmiotowej gminy, ponieważ na terenie gminy Szczucin od 1959 do 1998 roku w Zakładzie Materiałów Izolacji Budowlanych „Eternit” (późniejsza nazwa Polsko-Austriacka Spółka z o.o. „Eternit eternova” Szczucin, a obecna „Dachy Szczucińskie” Sp. z o.o. w Szczucinie) trwała produkcja materiałów budowlanych na bazie azbestu niebieskiego, stosowanego w całej Polsce. Zakład ten był producentem rur ciśnieniowych o dużej średnicy, które wytwarzano na bazie - szczególnie niebezpiecznego dla człowieka – wspomnianego wyżej, azbestu krokidolitowego (niebieskiego). W zakładzie podczas produkcji powstawały technologiczne odpady, wśród których dominowały osady (szlamy), złom wyrobów azbestowo-cementowych oraz tkaniny poużytkowe zanieczyszczone azbestem. Zgodnie z ustawą o zakazie stosowania wyrobów zawierających, która nałożyła na producentów wyrobów azbestowych obowiązek zaprzestania produkcji tych wyrobów od dnia 28 września 1998 roku - Zakład zakończył produkcję wyrobów na bazie ww. surowca. Łączna, szacowana objętość odpadów azbestowych oraz mas ziemnych zanieczyszczonych azbestem na terenie gminy Szczucin (wg informacji zawartych w „Raporcie o stanie środowiska w województwie małopolskim” – WIOŚ 1999 r.) wynosi od 0,8 do 1,0 mln m3. Szacuje się, że na drogach znajduje się około 330 tys. m3 odpadów azbestowych i tworzyw pozostałych, zanieczyszczonych tymi odpadami. Ponadto 1/3 wszystkich dróg rolniczych w gminie, (które ogółem zajmują powierzchnię 189,6 ha), zawiera odpady azbestowe. Do największych potencjalnych źródeł emisji pyłu azbestowego zaliczono drogi w obrębie: Laskówka Delastowska. Uwzględniając gęstość zaludnienia oraz relację powierzchni dróg w obrębach – najwyższe wartości wskaźników zagrożenia azbestem emitowanym z dróg wykazały obręby : Lubasz (3,498), Radwan (2,142) i Łęka Szczucińska (1,410).


112

2.1.1.4. Powiat tarnowski

2.1.1.4.1. Gmina Tarnów Gminę Tarnów na koniec 2008r. zamieszkiwało 23 438 mieszkańców, (20 043 w 2003 r.). Średnia gęstość zaludnienia wynosiła 283 os./km2, (242,4 w 2003r.), przy średniej gęstości zaludnienia w województwie 214 os./km2. Nastąpiła więc wysoka dynamika zmian demograficznych i w gminie położonej w strefie podmiejskiej w okresie trzech lat liczba mieszkańców wzrosła o 4,30%, tj. o 3,66 pkt. więcej niż prognozowano to w Planie Gospodarki Odpadami opracowanego w 2004 r.. W gminie Tarnów w roku 2006 wytworzono 5937,71 Mg odpadów komunalnych. Szacunkowe masy poszczególnych strumieni wytworzonych odpadów komunalnych według stanu na 31.12.2006 r. przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 2.115. Szacunkowa masa poszczególnych strumi eni odpadów w odpadach

komunalnych wytworzonych w gminie Tarnów w roku 200 6. Strumie ń odpadu Mg/rok %

Odpady organiczne roślinne 454,30 8,45 Odpady organiczne zwierzęce 25,03 0,46 Odpady organiczne inne 57,11 0,97 Odpady zielone 107,62 1,83 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 272,70 4,72 Opakowania z papieru i tektury 695,60 6,87 Opakowania wielomateriałowe 44,24 0,79 Tworzywa sztuczne ( nieopakowaniowe) 523,37 9,37 Opakowania z tworzyw sztucznych 168,55 3,02 Tekstylia 119,14 2,10 Szkło (nieopakowaniowe) 25,89 0,46 Opakowania ze szkła 473,89 8,45 Metale 110,05 2,03 Opakowania z blachy stalowej 39,47 0,82 Opakowania z aluminium 11,25 0,19 Odpady mineralne 307,65 5,89 Drobna frakcja popiołowa 811,85 18,03 Odpady wielkogabarytowe 459,80 6,74 Odpady budowlane 1461,23 17,89 Odpady niebezpieczne 69,01 0,92

Łącznie 5937,71 100 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Tarnów 2010.

Wielkość wytworzonego strumienia odpadów wielkogabarytowych na terenie gminy w 2006 roku wyniosła 459,80 Mg. Średnio w Polsce mieszkaniec wytwarza w ciągu roku ok. 15 kg tego typu odpadów.

Tabela 2.116. Skład morfologiczny oraz masa wytworz onych odpadów

wielkogabarytowych w roku 2006. Strumień odpadu Mg/rok %

Drewno 275,88 60 Metale 137,94 30 Inne (balastowe, materace, plastik, itp.) 45,98 10 Łącznie 459,80 100

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Tarnów 2010.

Średni wskaźnik powstawania odpadów niebezpiecznych na poziomie 2 kg/M/rok. Oszacowano, że na terenie gminy w 2006 roku powstało ok.69 Mg odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych. Odpady te nie są wydzielane ze


113

strumienia odpadów komunalnych i wraz z nimi trafiają na składowisko odpadów lub na dzikie wysypiska odpadów.

Tabela 2.117. Ilo ści odpadów komunalnych zebranych w latach 2004 – 20 06.

Odpady komunalne Ilość odpadów zebranych [Mg]

2004 2005 2006 Ogółem 3012,99 3235,76 2879,20 W tym z gospodarstw domowych 2009,66 2158,41 1920,43 Odpady wielkogabarytowe 40,0 30,0 55,0

Razem 3052,99 3265,76 2934,20 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Tarnów 2010.

Największą ilość zmieszanych odpadów komunalnych na terenie gminy zebrano w roku 2005., Ilość odpadów zebranych selektywnie i wyselekcjonowanych ze strumienia odpadów zmieszanych w latach 2004-2006 przedstawiono w tabeli poniżej.

Tabela 2.118. Ilo ść odpadów zebranych selektywnie oraz wyselekcjonowan ych przez firmy wywozowe w latach 2004-2006.

Rodzaj odpadu Kod Ilość odpadów zebranych [Mg] 2004 2005 2006

Szkło 20 01 02 15 01 07

59,45 0

32,14 35,00

1,4 50,00

Tworzywa sztuczne

20 01 39 15 01 02

14,50 0

8,02 15,00

0 30,00

Metale 20 01 40 15 01 04

- - 1,00

Papier i makulatura

20 01 01 15 01 01

3,2 0

8,4 1,00

9,30 3,00

Razem 89,56 124,7 94,70 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Tarnów 2010.

Na terenie gminy odpady biodegradowalne nie są zbierane w sposób selektywny. Szacuje się, że odpady biodegradowalne wytworzone w gospodarstwach domowych na terenach wiejskich są kompostowane, natomiast z obiektów infrastruktury w całości trafiają na składowisko. Na terenie gminy Tarnów nie odbierano od wytwórców odpadów budowlanych i odpadów niebezpiecznych. W latach 2004-2006 jednostki wywozowe nie zorganizowały selektywnej zbiórki odpadów użytkowych „u źródła”. Działalność w tym zakresie została podjęta od marca 2008 roku. Odzysk odpadów typu makulatura, szkło, plastik, metale ze zmieszanych odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy prowadzony był przez firmy wywozowe we własnym zakresie. Oprócz ww. działań na terenie gminy Tarnów w latach 2004-2006 prowadzona była selektywna zbiórka szkła białego i kolorowego do pojemników typu „dzwon”. Łącznie rozmieszczonych było 55 kompletów tj. 110 pojemników w poszczególnych miejscowościach gminy. Na terenie gminy nie jest prowadzona ogólna selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych. Jedynie młodzież w szkołach zbierała selektywnie baterie. Według uzyskanych informacji w jednostkach oświatowych zebrano w roku 2006 ok. 69 kg baterii. W latach 2004 – 2006 gmina nie prowadziła działań w zakresie usuwania wyrobów azbestowych. Wymiana pokryć dachowych dokonywana była przez właścicieli budynków we własnym zakresie. Zmieszane odpady komunalne oraz odpady wielkogabarytowe unieszkodliwiane są poprzez ich składowanie ( proces D-5) na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Tarnowie przy ul. Cmentarnej.


114

Na terenie gminy Tarnów brak instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Gmina Tarnów prowadzi gospodarkę odpadami komunalnymi w oparciu o składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne zlokalizowane w Tarnowie Krzyżu przy ul. Cmentarnej. Zakład Składowania Odpadów komunalnych jest jednostką budżetową Gminy Miasta Tarnowa. Gmina Tarnów corocznie partycypuje w kosztach rozbudowy i modernizacji ww. składowiska proporcjonalnie do ilości odpadów zdeponowanych z terenu gminy w poprzednim roku kalendarzowym. Ilość przywożonych odpadów z terenu gminy Tarnów stanowi średnio ok. 8 % odpadów składowanych na składowisku w roku kalendarzowym. Na terenie składowiska nie jest prowadzona segregacja odpadów zmieszanych. Prowadzony jest odzysk odpadów w kompostowni odpadów organicznych działającej oparciu o bioreaktor - komposter TYP 16. Wykaz uprawnionych podmiotów w zakresie odbierania odpadów komunalnych stałych na terenie gminy Tarnów: • Firma transportowo Usługowa TRAX Tarnowiec ul. Poprzeczna 3/18 • Usługi Transportowe – Wywóz nieczystości płynnych i selektywna zbiórka śmieci Jan Buras 33-156 Skrzyszów 332A • TRANS-FORMERS KARPATIA sp. z o.o. Tarnów ul.Krakowska 46 • Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Tarnów ul.Okrężna 11 • CONTEKO s.c. Grzegorz Kruczek, Józef Kurtyna Radłów ul Polna 42 • Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych van Gansevinkel Tarnów ul. Przemysłowa 27 • WEK-BRUK, Wiesław olszówka, Łękawka 7, 33-112 Tarnowiec Na terenie Gminy Tarnów w roku 2006 wytworzono ok. ok. 0,407 Mg odpadów infekcyjnych, które są odbierane przez Małopolską Kolumnę Transportu Sanitarnego w Tarnowie, jednostkę posiadającą stosowne zezwolenie na transport odpadów niebezpiecznych. Odpady infekcyjne unieszkodliwiane były przez spalanie w Spalarni Odpadów Medycznych w Szpitalu Św. Łukasza w Tarnowie. Gospodarka odpadami w placówkach służby zdrowia odbywa się zgodnie z instrukcją opracowaną na podstawie wytycznych Inspekcji Sanitarnej. Na terenie gminy Tarnów funkcjonują trzy apteki. Rocznie powstaje 0,010 Mg przeterminowanych leków (kod 18 01 07), które są zwracane do producentów lub dystrybutorów. Natomiast odpady weterynaryjne to padłe zwierzęta z terenu Gminy Tarnów przekazywane są do unieszkodliwiania firmie Saria Małopolska. W roku 2006 przekazano do unieszkodliwienia ok. 0,080 Mg tego odpadu.

2.1.1.4.2. Gmina Ci ężkowice Dane o gminie: liczba ludności (wg stanu na dzień 31 grudnia 2008 r.) -11 310, gęstość zaludnienia – średnio 109 osób na km², liczba posesji – 2 702, powierzchnia gminy- 103,22 km², liczba sołectw – 13. Gmina Ciężkowice jest gminą typowo rolniczą o wysokim rozdrobnieniu gospodarstw rolnych. Wg stanu na dzień 31 grudnia 2008 roku na terenie funkcjonowało 2 162 gospodarstwa rolne, w tym 761 gospodarstw do 1 ha UR, oraz 1 Spółdzielnia Produkcji Rolnej w Kąśnej Dolnej. Ponadto funkcjonuje 357 podmiotów gospodarczych. Nie ma wśród nich jednak znaczących zakładów przemysłowych. Przeważają małe podmioty gospodarcze o charakterze handlowo – usługowym. Zatrudniają średnio 3-10 osób. Źródłem odpadów komunalnych są: gospodarstwa domowe, obiekty infrastruktury: handel, usługi, szkolnictwo, obiekty turystyczne, obiekty działalności gospodarczej i wytwórczej.


115

Tabela 2.119. Ilo ści i rodzaje odpadów komunalnych poddanych poszczeg ólnym procesom unieszkodliwiania na terenie gminy w latac h 2005-2006.

2007 r. 2008 r.

Rodzaj odpadów Masa [Mg] Oznaczenie procesu

unieszkodliwiania Masa [Mg]

Oznaczenie procesu unieszkodliwiania

Papier i tektura –opakowania

15 01 01

3,60

Zbiórka segregowanych

odpadów przekazanie do

recyklingu

4,10 Zbiórka segregowanych odpadów przekazanie

do recyklingu

Szkło - Opakowania

15 01 07 40,00



recyklingu


do recyklingu

Tworzywa sztuczne –

opakowania 15 01 02

9,00



recyklingu

8,00 Zbiórka segregowanych odpadów, przekazanie

do recyklingu

Metal 20 01 40

4,200



recyklingu


do recyklingu

Odpady wielkogabarytow

e 20 03 07

47

Akcja zbiórki – jeden raz w roku, wywóz

na składowisko odpadów w Tarnowie

i Nowym Sączu.

4,2

Akcja zbiórki – jeden raz w roku, wywóz na

składowisko odpadów w Tarnowie i Nowym

Sączu.


------------------ ---------------- 18

Wywóz na składowisko odpadów

niebezpiecznych w Tarnowie (TARCHEM). Akcja zbiórki – jeden raz

w roku

Odpady komunalne nie

selekcjonowane 20 03 01

690

Zebrane odpady nie selekcjonowane składowane na składowisku w

Tarnowie i Nowym Sączu.

684

Zebrane odpady nie selekcjonowane – składowanie na

składowisku odpadów w Tarnowie oraz a Nowym

Sączu

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Ciężkowice na lata 2004 – 2015..


116

Sposoby zbiórki odpadów: • Zbiórka odpadów segregowanych (system workowy – segregacja u źródła). Jeden raz w miesiącu firma „Kombud” zbiera worki z wyznaczonych tras. Zbiórka prowadzona jest w każdym sołectwie (13 sołectw). • Kubły na odpady komunalne mieszane. W 2008 roku - zawartych było 432 umów z właścicielami posesji, oraz 115 z firmami. • W okolicach cmentarzy rozmieszczono pojemniki na odpady, które są również opróżniane przez Firmę „KOMBUD”. Ilości zebranych odpadów zestawiono w powyższej tabeli. • Zbiórka odpadów wielkogabarytowych – przeprowadzona w 2008 roku. Akcja jest organizowana jeden raz w roku. • Zbiórka odpadów niebezpiecznych – przeprowadzana w miarę potrzeb, jeden raz w roku. Odpady zostały przekazane Przedsiębiorstwu „TARCHEM” Sp.z o.o w Tarnowie. • Zbiórka i unieszkodliwianie zwłok zwierzęcych - Gmina zawarła umowę z firmą „SARIA” na odbiór padłych zwierząt gospodarskich nie posiadających właściciela, bezpańskich psów, itp • Azbest - W 2008 roku na terenie gminy Ciężkowice znajdowało się 109 420 m². W roku 2008 opracowany został Gminny Program Usuwania Azbestu. Program ten został przyjęty przez Radę Miejską w Ciężkowicach Uchwałą Nr XI/124/08 z dnia 27 marca 2008 roku. • Zbiórka odpadów opakowaniowych – zbiórką zajmuje się firma KOMBUD. Ilości zebranych opakowań. Instalacje do odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów: � Składowiska odpadów Gmina Ciężkowice nie posiada własnego składowiska odpadów. Odpady wytworzone na terenie gminy składowane są na składowiskach poza obszarem Gminy. Zbiórka odpadów na terenie gminy Ciężkowice zlecona została firmie wyłonionej w drodze przetargu. Jest to Przedsiębiorstwo Komunalno-Budowlane „KOMBUD” sp. z o.o. Odpady te firma składuje na Składowisku Odpadów w Tarnowie oraz w Nowym Sączu, z którymi ma zawarte stosowne umowy. � Instalacje odzysku lub innego niż składowanie unieszkodliwiania odpadów Gmina Ciężkowice nie posiada innych instalacji do unieszkodliwiania odpadów. Ocena systemu monitoringu Poniższa tabela przedstawia zestawienie wskaźników monitorujących realizację Gminnego Planu Gospodarki Odpadami w 2007 i 2008 roku w gminie Ciężkowice. Tabela 2.120. Zestawienie wska źników monitorowania Gminnego Planu Gospodarki

Odpadami

Lp. Nazwa wska źnika

A. Wskaźniki stanu gospodarki odpadami i zmiany presji na środowisko

Wartość wskaźnika dla roku

bazowego (2002)

Przewidywana wartość

wskaźnika w 2007r.

Osiągnięta wartość wskaźnika w 2008

1. Szacunkowa ilość wytworzonych

odpadów komunalnych [Mg] 3 015 3 356 3 102

2. Ilość zebranych odpadów komunalnych

[Mg] 658 677 684

3. Ilość odpadów wytworzonych objętych

zorganizowaną zbiórką [%] 22 25 24,3

4. Ilość wytworzonych odpadów

komunalnych na jednego mieszkańca na rok [kg/M/rok]

267 b.d. 296

5. Ilość zebranych odpadów komunalnych

na jednego mieszkańca na rok [kg/M/rok] 58 63,8 61

6. Udział odpadów sektora komunalnego 97 80 82


117

składowanych na składowiskach [%]

7. Udział odzyskiwanych surowców wtórnych w całkowitym strumieniu

zebranych odpadów komunalnych [%] 3 b.d. 4,6

8.

Ilość odzyskiwanych surowców wtórnych [Mg] w tym:

tworzywa sztuczne szkło

23 3 20

25,3

3,3 20,2

31 4

27

9. Ilość odzyskanych odpadów [Mg]:

wielkogabarytowych, niebezpiecznych

- -

b.d.

57 7

10. Ilość powstających osadów ściekowych [Mg]

11,2 12,32 13,4

11. Ilość odpadów powstających w

placówkach medycznych [Mg/rok] odpady infekcyjne i specjalne

O,501 b.d.

0,4

12. Ilość odpadów powstających w

placówkach weterynaryjnych Mg/rok] odpady infekcyjne i specjalne

0,004 b.d.

0,002

13. Ilość odpadów zawierających azbest

(pokrycie dachowe eternitem) 117 344m²/

2004r b.d. 109 420m²/2008

B. Wskaźniki świadomości społecznej

1.

Ilość interwencji zgłaszanych przez mieszkańców (np. dzikie wysypiska śmieci, niewłaściwa gospodarka

ściekowa itp.)

12 b.d. 7

2. Liczba kampanii edukacyjno-

informacyjnych ----- 2

2 -(konkurs ekologiczny,

„Sprzątanie świata”) Na zebraniach

wiejskich – akcja informacyjna na

temat zasad gospodarki odpadami.

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Ciężkowice na lata 2004 – 2015. Podsumowanie. Założenia Gminnego Planu Gospodarki Odpadami są sukcesywnie realizowane. Głównym celem do osiągnięcia jest minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz wprowadzenie zgodnego z normami systemu ich odzysku i unieszkodliwiania. Szacuje się ,że zorganizowaną zbiórką odpadów segregowanych (system workowy) objęto około 60% mieszkańców. Należy więc dopracować system zbiórki odpadów segregowanych „u źródła”. W 2009roku zostanie wdrożony system opłat od mieszkańców, którzy nie udokumentują zawarcia umowy na odbiór odpadów z firmą, która posiada zezwolenie na odbiór i transport odpadów. Ponadto nadal należy wdrażać zbiórkę odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych. Ważnym elementem jest również edukacja społeczeństwa w zakresie prawidłowej gospodarki odpadami. Zadanie to nadal będzie realizowane poprzez edukację młodzieży szkolnej oraz szeroką akcję informacyjną mieszkańców na zebraniach wiejskich. Dochodzenie do osiągnięcia założonych celów wg planu założone jest do roku 2015. Wykaz podmiotów posiadaj ących zezwolenie na odbiór odpadów:

1. Przedsiębiorstwo Komunalno-Budowlane „KOMBUD”, sp. z o.o., 33-190 Ciężkowice, ul. Krynicka 6, tel. 14 6510215, - decyzja znak G-7062/2/07 z dnia 29 stycznia 2007r – obowiązuje 10 lat, (odpady stałe i ciekłe), - prowadzi działalność na terenie gminy,


118

2. „Usługi Transportowe i Komunalne”, Marek Szpila, Wilczyska 64, 38-350 Bobowa, tel. 504229892, - decyzja znak G-7062/2/2010 z dnia 2 lutego 2010r – obowiązuje 10 lat, (odpady stałe), - prowadzi działalność na terenie gminy,

3. Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. 33-100 Tarnów, ul. Okrężna 11 , tel. 14 6213642, 14 6300180, - decyzja znak G-7062/4/2010 z dnia 25 lutego 2010r – obowiązuje 10 lat, (odpady stałe), - prowadzi działalność na terenie gminy,

4. Sp. z o.o., TRANS-FORMERS KARPATIA, 33-100 Tarnów, ul. Krakowska 46, decyzja znak G-7062/4/2008 z dnia 14 kwietnia 2008r – obowiązuje 10 lat, (odpady stałe), - nie podjęła działalności na terenie gminy,

2.1.1.4.3. Gmina Gromnik W poniższej tabeli zestawiono ewidencję ludności zamieszkałej w gminie w latach 1996 – 2003 roku, z wyszczególnieniem zaludnienia w tym czasie, w poszczególnych siedmiu sołectwach.

Tabela 2.121. Ewidencja ludno ści w gminie Gromnik w latach 1996-2003 z wyszczególnieniem zaludnienia w poszczególnych so łectw gminy.

Sołectwa Gminy Gromnik

Liczba ludności ewidencjonowana w poszczególnych latach 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003

Brzozowa 797 794 780 778 765 775 775 765 Chojnik . 1284 1284 1298 1300 1306 1283 1299 1298 Golanka. 404 401 404 407 404 409 417 421 Gromnik. 3160 3166 3156 3178 3205 3245 3242 3260 Polichty. 278 279 284 285 284 285 285 293

Rzepiennik Marciszewski.

764 752 748 745 739 729 728 712

Siemiechów. 1796 1800 1823 1844 1864 1866 1868 1873 Łączna liczba

ludności 8 483 8 476 8 493 8 537 8 567 8 598 8 614 8 622

Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik. Gęstość zaludnienia w gminie wynosi 126 osób/km2. Jest to prawie o połowę mniej niż średnia zaludnienia w województwie małopolskim, wynoszącej 212 osób/km2. Łączna liczba gospodarstw domowych w gminie według spisu wynosi-1912. Aktualną emisję odpadów komunalnych na terenie gminy wyznaczono w oparciu o wskaźniki nagromadzenia odpadów. Do oszacowania ilości wytworzonych odpadów komunalnych w Planie Gospodarki Odpadami w Gminie Gromnik przyjęto wskaźniki za Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami (PPGO). Natomiast autorzy PPGO opierali się w głównej mierze na wskaźnikach zawartych w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami (WPGO) i Krajowym Planie Gospodarki Odpadami (KPGO). Przyjęto wskaźniki zawarte w PPGO - charakteryzujące tereny wiejskie. Niektóre wskaźniki przyjęto indywidualnie – z obliczeń własnych – w oparciu o rzeczywistość gminy (m.in. demografia, odpady medyczne, odpady weterynaryjne). Przyjęte wskaźniki – za PPGO - są średnimi dla Polski, przyjętymi wartościami średnimi dla województwa małopolskiego i powiatu tarnowskiego.


119

Tabela 2.122. Wska źniki charakterystyki ilo ściowej odpadów komunalnych dla obszarów wiejskich (kg/M. rok) dla roku 2001.

L.p. Źródła powstawania odpadów

Przyjęty wskaźnik nagromadzenia za

PPGO Miasto- wieś Wieś

1. Odpady z gospodarstw domowych 170 116 2. Odpady z obiektów infrastruktury 78 45 3. Odpady wielkogabarytowe 18 15

4. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych

40 40

5. Odpady z ogrodów i parków 9 5 6. Odpady z czyszczenia ulic 8 -

7. Odpady niebezpieczne wchodzące w strumień odpadów komunalnych

3 2

Razem 324 223 Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik. Oszacowane ilości odpadów komunalnych powstałych w 2003 roku w gminie Gromnik. Obliczone ilości poszczególnych rodzajów odpadów powstałych w gminie Gromnik w 2003 roku zostały wykonane, przy przyjęciu założeń i wskaźników przedstawionych dotychczas i ich uaktualnieniu na koniec roku 2003 dla ilości mieszkańców gminy. W dalszych szacowaniach przyjęto, że w 2003 roku na obszarach wiejskich roczny wskaźnik ilościowy odpadów komunalnych wynosi 234 kg/M/rok.

Tabela 2.123. Wska źniki charakterystyki ilo ściowej odpadów komunalnych dla obszarów wiejskich (kg/M/rok) dla roku 2003 [oblicz enia własne].

L.p. Źródła powstawania odpadów Przyjęty wskaźnik nagromadzenia

Wieś (obliczenia własne) 1. Odpady z gospodarstw domowych 121,7 2. Odpady z obiektów infrastruktury 47,2 3. Odpady wielkogabarytowe 15,7

4. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych

42,0

5 Odpady z ogrodów i parków 5,2 6. Odpady z czyszczenia ulic -

7. Odpady niebezpieczne wchodzące w strumień odpadów komunalnych 2,2

Razem 234 Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik. Na podstawie zebranych danych i dokonanych obliczeń zestawiono w poniższej tabeli wskaźniki nagromadzenia odpadów w gminie.

Tabela 2.124. Podstawowe dane o powiecie/ gminie Gr omnik/sołectwach gminy (oblicz. własne)

L.p. Powiat/Gmina

Gromnic Liczba

ludności Powierzchnia Wskaźniki

M km2 kg/M/rok M/km2 Mg/km2 1. PowiatTarnowski 180795 1334 249 136 34 2. Gmina Gromnik 8622 68,42 234 123 28,8 w tym sołectwa:

2.1. Brzozowa 765 11,474 234 66,7 15,7 2.2. Chojnik . 1298 8,288 234 156,6 36,6 2.3. Golanka. 421 3,159 234 133,3 31,2 2.4. Gromnik. 3260 11,927 234 273,3 63,9 2.5. Polichty. 293 3,692 234 74,7 18,5


120

2.6. Rzepiennik Marciszewski.

712 9,107 234 78,2 15,2

2.7. Siemiechów. 1873 20,766 234 90.2 21,1 Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik.

Tabela 2.125. Strumienie odpadów komunalnych dla gm iny Gromnik w 2003 roku

Domowe odpady

organiczne

Odpady org.

roślinne

Odpady org.

zwierzęce

Odpady org. inne

Odpady zielone

Papier i tektura

nieopako-waniowe

Opakowania z papieru i tektury

Opak. wieloma- teriałowe

Mg/rok Mg/rok Mg/rok Mg/rok Mg/rok Mg/rok Mg/rok Mg/rok 194,685 165,370 9,484 19,831 37,333 95,445 138,383 15,520,

Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik.

Tabela 2.126. Strumienie odpadów komunalnych dla gm iny Gromnik w 2003 roku Tworzywa sztuczne

nieopakowa-niowe

Opakowania z tworzyw

sztucznych Tekstylia

Szkło i inne opakowania

Opakowania ze szkła

Metale Opakowania

z blachy stalowej

Mg/rok Mg/rok Mg/rok Mg/rok Mg/rok Mg/rok Mg/rok 184,942, 59,578 41,730 8,967 164,163 40,64 14,312


Tabela 2.127. Strumienie odpadów komunalnych dla gm iny Gromnik w 2003 roku

Opakowania z aluminium

Odpady mineralne

Drobna frakcja

popiołowa

Odpady wielogaba-

rytowe

Odpady budowla

ne


Suma

Mg/rok Mg/rok Mg/rok Mg/rok Mg/rok Mg/rok Mg/rok 4,138 114,242 333,499 145,108 405,558 18,96 2017,5

Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik. Przyjmując, ze gminę Gromnik w 2003 roku zamieszkiwało 8622 osób, a wskaźnik nagromadzenia odpadów komunalnych w 2003 roku wynosił 234 kg/M/rok obliczona ilość wytworzonych w tym roku odpadów wynosi 2017,5 Mg. Poniżej dokonano zestawienia ilości odpadów komunalnych z poszczególnych źródeł ich powstawania. Tabela 2.128. Ilo ść odpadów komunalnych wytwarzanych w gminie Gromnik w 2003

roku. L.p

. Ilość odpadów komunalnych z poszczególnych źródeł ich powstawania Mg/rok

1. Odpady z gospodarstw domowych 1049,3 2. Odpady z obiektów infrastruktury 407,0 3. Odpady wielkogabarytowe 135,4 4. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych 362,1 5 Odpady z ogrodów i parków 44,8 6. Odpady z czyszczenia ulic -

7. Odpady niebezpieczne wchodzące w strumień odpadów Komunalnych

19,0

Łącznie 2017,6 Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik.

Znaczna większość odpadów komunalnych z terenu gminy jest zbierana przez Urząd Gminy w Gromniku i zwożona do unieszkodliwiania na gminne składowisko. Eksploatowany jest w tym celu ciągnik z przyczepą. Na zbiórkę odpadów tym transportem Urząd Gminy nie posiada zezwolenia, gdyż zgodnie z ustawą o czystości i porządku w gminie w tym zakresie działalności nie jest ono wymagane.


121

Przyjęty dotychczas sposób zbiórki odpadów komunalnych odbywa się na prośbę mieszkańców po uzgodnieniu z sołtysami od: � 1992 r. do 1997 r. – objęta była tylko miejscowość Gromnik, � 1998 r. do 2003 r. - regularnie co miesiąc odpady zwożone są z sołectwa: Gromnik i Siemiechów, natomiast w miarę zapotrzebowania sołectwa: Chojnik, Rzepiennik Marciszewski i Golanka – raz na 2 lub 3 miesiące na zgłoszenie, � w okresie od grudnia do marca nie wywozi się odpadów, � z Brzozowej i Policht odpady wywożone są tylko okazjonalnie: Dzień Ziemi, Sprzątanie Świata. Zbiórka następuje w sposób zwyczajowo przyjęty poprzez wystawienie worków na pobocze dróg. W 2003 w wyniku tak prowadzonej działalności zbierania odpadów komunalnych z siedmiu sołectw gminy, na gminne składowisko (według prowadzonej ewidencji i uiszczanych opłat za korzystanie ze środowiska w wyniku ich składowania) przekazano 56,8 Mg. Odpady komunalne z terenu gminy Gromnik odbierane są również przez „KOMBUD” Spółkę z o. o. z siedzibą w sąsiedniej gminie Ciężkowice. Według uzyskanej informacji w Spółce „KOMBUD” w Ciężkowicach w 2003 roku Spółka wywiozła z terenu gminy 150 m3 odpadów komunalnych, co przy współczynniku przeliczeniowym (przyjętym według posiadanych w tym zakresie danych) 0,2 Mg/m3 daje 30 Mg odpadów. Z uzyskanej informacji wynika, że odpady te zostały wywiezione do składowania poza teren gminy tj. na składowisko „Kozodrza” w gminie Ostrów, woj. podkarpackie. Również na to składowisko zostały wywiezione odpady wielkogabarytowe w ilości 12 Mg. W gminie Gromnik dotychczas nie funkcjonuje systemowy sposób selektywnej zbiórki odpadów. Dokonywane są tylko cykliczne akcje informacyjne o potrzebie dokonywania selekcji, głównie ze względu na ograniczającą się, a obecnie kończącą się pojemność gminnego wysypiska. Przedstawiciele gminy informują mieszkańców o potrzebie prowadzenia selekcji i przekazywaniu ich w punktach skupu odpadów (makulatury, złomu żelaznego i kolorowego, szkła i tworzyw sztucznych) m.in. w Gromniku, Siemiechowie, na terenie gminy Ciężkowice i gminy Zakliczyn. Brak jest szczegółowych danych o ilości zebranych i oddanych w ciągu 2003 roku przez mieszkańców gminy w punktach skupu surowców wtórnych. Na podstawie prowadzonego rozeznania szacuje się, że mieszkańcy gminy indywidualnie oraz funkcjonujące na terenie gminy jednostki użyteczności publicznej wraz z Ośrodkiem Dydaktycznym Zespołu Parków Krajobrazowych „Pogórze” w Policzkach (prowadzona jest w Ośrodku selektywna zbiórka szkła, tworzyw sztucznych i makulatury) i jednostki gospodarcze przekazały do punktu skupu następujące ilości selektywnie zebranych surowców wtórnych a) makulatura ok. 2,6 Mg, b) złom metalowy ok. 5,0 Mg, c) szkło ok. 1,2 Mg d) plastik ok. 1,1 Mg Dodatkowo w szkołach prowadzone są akcje selektywnej zbiórki odpadów w ramach zajęć środowiskowych i tzw. Sprzątania Świata, Dzień Ziemi. W 2003 roku zebrano i przekazano do punktów skupu jako surowce wtórne: a) makulatura ok. 2,0 Mg, b) złom metalowy ok. 3,5 Mg, c) szkło ok. 1,0 Mg d) plastik ok. 0,9 Mg Łącznie w 2003 roku wyselekcjonowano i przekazano do punków skupu około 17,3 Mg odpadów makulatury, złomu metali, szkła i plastiku.


122

Tabela 2.129. Przedsi ębiorstwa/Punkty skupu surowców wtórnych w obr ębie gminy Gromnik

Przedsiębiorstwo/punkt skupu Rodzaj skupowanego surowca

Przedsiębiorstwo Prywatne BUDMET Jędrzejowski Zbigniew – Siemiechów

złom, metale

Firma Wielobranżowa BURNAT Andrzej i Waldemar Burnat – Bogoniowice, m.

Ciężkowice złom, metale

Firma DOMINEX-2 – Ewa Gąsior Punkt w Gromniku przy ul. Krynickiej

metale szkło

papier i tektura tworzywa sztuczne

Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik. Łączna przybliżona ilość zdeponowanych odpadów na dzikich wysypiskach, zewidencjonowanych w trzech sołectwach wynosi: 127,46 Mg. W strumieniu odpadów komunalnych znajdują się odpady niebezpieczne takie jak: baterie, zużyte leki, farby, rozpuszczalniki, kleje, środki ochrony roślin, itp. Oszacowane ilości odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych dla gminy Gromnik w 2003 roku wynoszą: � aerozole - 0,759 Mg, � akumulatory - 4,950 Mg, � baterie - 1,062 Mg, � farby i lakiery - 4,820 Mg, � farmaceutyki - 1,195 Mg, � rozpuszczalniki - 3,470 Mg, � świetlówki - 0,152 Mg, � zużyte oleje - 0,300 Mg, � pozostałe( w tym inne substancje chemiczne) – 2,257 Mg Dotychczas odpady niebezpieczne nie są systemowo wydzielane ze strumienia odpadów komunalnych i wraz z nimi są składowane. Praktycznie z tego strumienia w gminie wydzielane są tylko trzy rodzaje odpadów niebezpiecznych: akumulatory, zużyte oleje i świetlówki. W wyniku wdrożenia zapisów ustawy o obowiązku przedsiębiorstw w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej [6] należy przyjąć, że znacząca większość zużytych akumulatorów w gminie jest odzyskiwana w punktach sprzedaży nowych i poddawana procesowi recyklingu. Natomiast zużyte oleje przy wymianie w stacjach obsługi również są odbierane i przekazywane do odzysku np. do Rafinerii Jedlice. Zużyte świetlówki i baterie są zbierane w jednostkach użyteczności publicznej na terenie gminy. Z chwilą zebrania odpowiedniej partii transportowej zostają przekazane odbiorcy upoważnionemu do zbiórki odpadów niebezpiecznych. Ustalono w bieżącym roku wspólny punkt do gromadzenia odpadów niebezpiecznych na terenie Gminnego Zakładu Komunalnego obok budynku administracyjnego. Jest to pomieszczenie po garażu zabezpieczone wybetonowaną posadzką i drzwiami zamykanymi na kłódki. Poszczególne odpady składowane są w oddzielnych pojemnikach. Ich ilość dotychczas nie przekraczała 20 kg rocznie.


123

Tabela 2.130. Podmioty zbieraj ące odpady z terenu Powiatu tarnowskiego głównie funkcjonuj ące w obr ębie gminy Gromnik.

L.p. Nazwa Zakładu Adres Decyzja/ Zakres usług

1.

Firma Handlowo- Usług„DOMINEX-

2” Ewa Gąsior

Lubaszowa 51A Gmina Tuchów

Powiat Tarnowski

Starosty Powiatowego z dnia 2004-01-30, znak: WOŚ.II.6.7636-1/04 na

zbieranie odpadów z terenu – Powiatu Tarnowskiego

Odpady kod: 0201, 0301, 0702,1011, 1201, 1501,1601, 1702, 1704, 1910, 1912, 2001, 2003

2.

Przedsiębiorstwo Komunalno - Budowlane

KOMBUD Sp. z o.o.

33-192 Ciężkowice ul. Krynicka 6

z dnia 1.03.2004 r., znak: G-7062/1/2004 Burmistrza

gminy Ciężkowice teren- gminy Cieżkowice

Usługi komunalne na terenie gminy

Ciężkowice brak na gminę

Gromnik

3.

Przedsiębiorstwo Obrotu Surowcami

Wtórnymi „KOMETAL” s. c.

33-100 Tarnów ul. Równa 22


surowce wtórne – (szkło, złom żelazny i

metali kol. , makulatura i opakowania

tekturowe, tworzywa sztuczne

4. JRCH

Spółka z o. o.

33101 Tarnów 3 ul. Kwiatkowskiego

8


Odpady niebezpieczne,

azbest

5 „CONTEKO” Sółka z o. o. w Radłowie

Radłow ul. Brzeska 1

Z dnia 2004-08-10, znak: WOŚ.II.6.7636-11/04

Powiat Tarnowski

Odpady kod: 1501 (01,02, 03, 04, 05,

06, 07, 09), 2001 (01, 02, 38, 39, 40) 2003

(01,07)

6.

Zakład Pracy Chronionej

„ZAGRODA” w Skrzyszowie

Skrzyszów ul. 1 Maja

z dnia 2004-01-15 znak: WOŚ.6.7636-16/03/04,

obszar - Powiat Tarnowski

Odpady kod: 1501 (01, 02, 04, 05,06,07,

09)

7

Przedsiębiorstwo Usługowo-

Produkcyjno Handlowe

„Fejklowicz”,

Gorlice b.d

Powiat Tarnowski

20 06 21 – lampy fluoroscencyjne i inne odpady zawierające

rtęc

Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik. Na terenie gminy Gromnik nie ma zakładów objętych obowiązkiem sprawozdawczości odpadowej do GUS. Ta strefa powstawania odpadów nie była do tej pory przedmiotem szerszych badań i nie uwzględniono jej w statystykach. Funkcjonujące na terenie gminy jednostki gospodarcze nie przesyłają do Urzędu Gminy informacji o prowadzonej gospodarce odpadami w zakresie rodzaju i ilości oraz o sposobie postępowania z wytwarzanymi odpadami. Brak również w gminie informacji o dokonanych zgłoszeniach do Starostwa Powiatowego w Tarnowie o prowadzonej gospodarce odpadami, lub uzyskanych zezwoleniach na prowadzenie działalności, w wyniku której powstają odpady przemysłowe i niebezpieczne. Dlatego też w gminie Gromnik informacje o ilości i rodzajach odpadów wytwarzanych przez małe średnie przedsiębiorstwa są praktycznie znikome. Dotychczas Rada Gminy Gromnik nie podjęła Uchwały obejmującej szczegółowe zasady realizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku na terenie Gminy. Utrudnione jest, więc egzekwowanie prowadzenia prawidłowej gospodarki odpadami przemysłowymi przez funkcjonujące na terenie gminy podmioty gospodarcze oraz utrzymanie porządku i czystości w niektórych zabudowach zagrodowych. W ostatnim czasie podczas zbierania materiałów do opracowywania niniejszego planu Urząd Gminy w oparciu o obowiązujący stan prawny zwrócił się z pisemną prośbą do poszczególnych podmiotów gospodarczych o przesłanie informacji w tym zakresie. Otrzymano w około 30% odpowiedzi, które mimo podanego zakresu informacji były niewystarczające, bardzo


124

ogólne i nie zawsze dotyczyły wymaganej informacji o gospodarce odpadami. Na podstawie dokonanych wizji terenowych i zebranych z możliwych źródeł informacji w tym zakresie można szacunkowo przyjąć, że w wyniku funkcjonowania jednostek gospodarczych w gminie powstaje łącznie około:

a) 45 Mg odpadów innych niż niebezpieczne, b) 4,2 Mg odpadów niebezpiecznych.

Prognozowanie demografii w gminie Gromnik oparto na prognozach: wojewódzkiej i powiatowej oraz w oparciu o dane uzyskane gminie Gromnik w zakresie liczby mieszkańców gminy w kolejnych ostatnich 8 latach. Na podstawie tych danych uzyskano optymistyczną prognozę wzrostu liczby ludności gminy Gromnik w latach 2003 – 20015. Poniżej przedstawiono tabele demograficzne:

Tabela 2.131. Prognoza demograficzna gminy Gromnik – mieszka ńców w latach 2003 -2015 [obliczenia własna]

Rok 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Gmina

Gromnik 8622 8639 8656 8674 8691 8708 8726 8743 8761 8778 8796 8814 8831


Tabela 2.132. Prognoza ilo ści odpadów komunalnych do 2015 roku w gminie Gromnik

Rok 2003 2004 2005 2007 1010 2015 Nazwa strumienia w Mg /rok Odpady organiczne roślinne 165,37 167,02 168,69 168,90 168,90 168,90 Odpady organiczne zwierzęce 9,48 9,48 9,48 9,29 0,02 8,58 Odpady organiczne inne 19,83 20,23 20,63 21,47 22,78 23,94 Odpady zielone 37,33 38,08 38,84 40,41 42,88 45,07 Papier i tektura (niopakowan.) 95,45 97,35 99,30 101,30 104,37 104,37 Opakowania z papieru i tektury 138,38 141,15 143,97 146,87 151,32 151,32 Opakowania wielomateriałowe 15,52 15,83 16,15 16,47 16,97 16,97 Tworz. sztuczne (nieopakowan.) 184,94 186,79 188,66 188,66 188,66 170,53 Opakow. z tworzyw sztucznych 59,58 60,17 60,78 60,78 60,78 64,94 Tekstylia 41,73 42,57 43,42 44,29 45,63 47,96 Szkło (nieopakowaniowe) 8,97 9,15 9,33 9,71 10,30 10,83 Opakowania ze szkła 164,16 167,45 170,80 177,69 188,57 198,19 Metale 40,64 41,05 41,46 41,46 41,46 41,46 Opakowania z blachy stalowej 14,31 14,46 14,60 14,46 14,46 14,46 Opakowania z aluminium 4,14 4,18 4,22 4,22 4,22 4,22 Odpady mineralne 114,11 114,11 114,11 116,54 120,07 126,19 Drobna frakcja popiołowa 333,50 326,83 320,29 301,36 275,05 336,19 Odpady wielkogabarytowe 145,11 153,70 162,80 162,80 162,80 162,80 Odpady budowlane 405,56 439,83 476,99 535,14 635,92 874,54 Odpady niebezpieczne 19,0 20,60 22,35 22,35 22,35 22,35

Razem 2017,5 2070,0 2120,9 2194,3 2286,6 2573,9 Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik.

Zmiany w ilości i rodzaju wytwarzanych odpadów w wyniku działalności gospodarczej w perspektywie czasowej do roku 2015 zależeć będą przede wszystkim od rozwoju przemysłu, rzemiosła i usług w gminie. Przyjmując wariant optymistyczny rozwoju sytuacji gospodarczej w Polsce, budowie nowoczesnej gospodarki towarzyszyć będzie rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. Jednak w gminie Gromnik nie nastąpi w tym czasie duży wzrost przedsiębiorczości w tym czasie ze względu na istniejąca infrastrukturę gminy. Natomiast uszczelnienie systemu kontroli gospodarki odpadowej po wprowadzeniu Uchwały o porządku i czystości gminy Gromnik spowoduje dokonanie pełnego bilansu


125

ilościowo jakościowego wytwarzanych w tym sektorze odpadów oraz wymaganej w tym zakresie gospodarki nimi tj. w zakresie odzysku i pełnej utylizacji. W ostatnim czasie Firma Progress w Gromniku uzyskała zezwolenie Starostwa Powiatowego w Tarnowie na odzysk popiołów lotnych z węgla w ilości 2 Mg rocznie. Podobnie wykorzystywane są odpady budowlane do dalszego wykorzystania w budownictwie. W gospodarce odpadami komunalnymi widoczna jest konieczność intensyfikacji działań celem uświadomienia społeczeństwu potrzeby ochrony środowiska przed odpadami, celowości selektywnej zbiórki odpadów i dążenia do minimalizacji odpadów komunalnych składowanych na składowiskach. Dostosowując się do wymogów Unii Europejskiej polityka gminy w sferze gospodarki odpadami zmierzać będzie do zmniejszenia ilości odpadów. Głównym założeniem, które będzie od 2006 roku realizowane jest selektywna zbiórka odpadów komunalnych systemem „u źródła”. Lata 2006-2007 stanowiły będą okres przejściowy od wprowadzenia do pełnej selektywnej zbiórki sprzed posesji. Od 2006 roku w każdym sołectwie (lub kilku) umieszczone zostaną pojemniki na wyselekcjonowane surowce wtórne. Czas ten będzie tzw. „Nauką Segregacji” w punktach zbiorczych. W początkowej fazie odbiór odbywać się będzie, co dwa tygodnie, a w dalszej kolejności zależny będzie od pozytywnych efektów wdrożenia całej akcji. Również wśród mieszkańców gminy (lub jej części) będą przekazywane kolorowe worki do poszczególnych rodzajów odpadów. Mieszkańcy zobowiązani zostaną do segregowania odpadów i gromadzenia worków przy krawężnikach posesji, celem ich odbioru. Odbiór będzie dokonywany w określone dni tygodnia dla danej miejscowości, nie rzadziej niż raz na dwa tygodnie. Firma odbierająca wysegregowane odpady zobowiązana będzie przedstawić gminie, gminnie okresowe raporty z wynikami zbiórki. Cele szczegółowe w gminie Gromnik do 2015: 1. Deponowanie na składowiskach nie więcej niż 56% wszystkich powstających odpadów komunalnych tj. co najwyżej 1440 Mg. 2. Odzysk 54% wagowej ilości ze strumienia odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w 2015 roku (w stosunku do roku 1995) t. j. około 120 Mg odpadów. 3. Osiągnięcie w 2015 roku zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: • opakowania z papieru i tektury - 55%, • opakowania ze szkła - 50%, • opakowania z tworzyw sztucznych - 35%, • opakowania metalowe - 50%, • opakowania wielomateriałowe - 35%, • odpady wielkogabarytowe - 55%, • odpady budowlane -45%, • odpady niebezpieczne(z grupy odpadów komunalnych) 55%. Dla osiągnięcia założonych celów, konieczne jest podjęcie na szczeblu gminnym następujących kierunków działań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi: • Udział w stabilnym systemie gospodarki odpadami komunalnymi w układzie ponad lokalnym, w tym partycypacja w kosztach budowy obiektów (sortownie, kompostownie, obiekty termicznej utylizacji odpadów, składowiska o funkcji ponad lokalnej) lub gwarancje umowne na wieloletni odbiór poszczególnych strumieni odpadów i wyselekcjonowanych surowców wtórnych. • Redukcja w odpadach kierowanych na składowiska zawartości składników biodegradowalnych poprzez szeroką edukację i ewentualną budowę polowej kompostowni pryzmowej po roku 2010. • Wdrażanie systemu eliminacji odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych, ich zbiórki i magazynowania. • Inwentaryzacja i bieżąca likwidacja „dzikich”, nielegalnych składowisk odpadów. Projektowany system gospodarki odpadami komunalnymi w sferze gospodarki odpadami komunalnymi na obszarze powiatu tarnowskiego kierowano się propozycjami zawartymi


126

w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami, jako że system gospodarki odpadami komunalnymi był uzgadniany zarówno z powiatami jak i gminami. Docelowym rozwiązaniem jest skupienie gmin wokół Zakładu Zagospodarowania Odpadów (ZZO) wyposażonego w linię do segregacji odpadów, lub tylko w urządzenia do doczyszczenia surowców wtórnych ze zbierania selektywnego, urządzenia do konfekcjonowania surowców, instalację do unieszkodliwiania odpadów organicznych, tymczasowe pomieszczenia do magazynowania odpadów niebezpiecznych pochodzących ze strumienia odpadów komunalnych, składowisko pozostałych odpadów komunalnych. O przyjętej technologii decydować będą inwestorzy – gminy uczestniczące w systemie. Mogą wśród nich istnieć rozbieżności, co do zakresu działania ZZO, ze względu na różnice w technologiach zagospodarowania i odzysku odpadów komunalnych przyjętych na poziomie poszczególnych gmin. Najlepszym rozwiązaniem z punktu widzenia optymalnej gospodarki odpadami komunalnymi w powiecie tarnowskim, byłoby skupienie gmin regionu wokół ZZO zlokalizowanego w Tarnowie – Krzyżu lub na terenie Zakładów Azotowych w Tarnowie, mimo znacznych kosztów transportu, gdyż długość trasy dowozu odpadów - np. z gminy Gromnik – może sięgać 35 km. Zgodnie z WPGO przewiduje się, iż Zakład Zagospodarowania Odpadów Komunalnych dla obszaru powiatu tarnowskiego zacznie funkcjonować w 2006 roku. Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami komunalnymi w gminie Gromnik w latach 2004-2015, to: Zgodnie z zasadą „zanieczyszczający płaci” koszty ponosi posiadacz (wytwórca) w wyniku zastosowania instrumentu ekonomicznego, jakim jest opłata. Osiągnięcie założonych celów podanych w poszczególnych przedziałach czasowych zależy przede wszystkim od prowadzonej edukacji, czyli uświadamiania społeczeństwa lokalnego o potrzebie wprowadzania radykalnych zmian w zakresie gospodarki odpadami i wynikających z tego efektów ekologicznych, a także ekonomicznych. Tabela 2.133. Zadania do realizacji w ramach gospod arki odpadami komunalnymi

w gminie Gromnik do 2015 roku (opracowanie własne). L.p. Zadanie Termin realizacji 1. Opracowanie gminnego planu gospodarki odpadami październik 2004 r. 2. Przyjęcie Uchwały o porządku i czystości w gminie Gromnik kwiecień 2005 r. 2. Inwentaryzacja wszystkich „dzikich” składowisk odpadów grudzień 2005 r. 3. Bieżąca likwidacja „dzikich” składowisk odpadów sukcesywnie do

posiadanych środków finansowych na poszczególne lata do 2008 r.

4. Wykonanie prac rekultywacyjnych gminnego składowiska zgodnie z ustalonym harmonogramem w decyzji

Realizacja według harmonogramu decyzji z zakończ. w 2007 r.

5. Dokonanie wyboru i zmiany systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy po zamknięciu eksploatowanego składowiska

do końca 2005 r.

6. Działania edukacyjne w zakresie wyboru metody selektywnej zbiórki odpadów na terenie całej gminy wraz z terminem jej realizacji

do końca 2005-r.

7. Opracowanie projektu selektywnej zbiórki odpadów wraz z punktem gromadzenia i składowania wyselekcjonowanych odpadów dla poszczególnych odbiorców oraz odpadów niebezpiecznych

do końca 2006 r.

8. Realizacja projektu selektywnej zbiórki odpadów do czerwca 2008 r. 9. Wdrażanie pełnego systemu selektywnej zbiórki odpadów 2008-2015 10 Segregacja odpadów w gminie przez wszystkich mieszkańców

Bilans osiągnięć w poszczególnych okresach aktualizacji do końca 015 r.

11. Usuwanie odpadów (eternitu) zawierających azbest do końca 2015 roku ok.


127

w ustalonym terminie do 2032 roku 45% odpadów 12. Aktualizacja gminnego planu gospodarki odpadami co 4 lata Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik.

2.1.1.4.4. Gmina Lisia Góra Według danych uzyskanych z Urzędu Gminy w Lisiej Górze wynika, iż liczba ludności w gminie wynosi 13 499 osób. Średnia gęstość zaludnienia wynosi ok.126 osób na 1 km2 i jest niższa od średniej dla całego obszaru powiatu tarnowskiego (137 osób/1km2).

Tabela 2.134. Ilo ść odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Lisia Góra wg. grup odpadów.

Grupy odpadów komunalnych Szacunkowa masa

[Mg/rok] Odpady z gospodarstw domowych 1 566 Odpady obiektów infrastruktury 607 Odpady wielkogabarytowe 203 Odpady budowlane 540 Odpady z ogrodów i parków 67 Odpady z czyszczenia ulic i placów - Odpady niebezpieczne, wchodzące w strumień odpadów komunalnych

23

Razem 3 010 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Lisia Góra na lata 2004 - 2015.

Tabela 2.135. Ilo ść odpadów komunalnych z gospodarstw domowych wytwarzanych na terenie gminy.

Skład odpadów z gospodarstw domowych Szacunkowa masa

[Mg/rok] Odpady organiczne pochodzenia roślinnego 204 Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego 16 Inne odpady organiczne 31 Papier i tektura 204 Tworzywa sztuczne 204 Materiały tekstylne 47 Szkło 125 Metale 63 Odpady mineralne 156 Frakcja drobna (<10 mm) 516

Razem 1 566 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Lisia Góra na lata 2004 - 2015.

Tabela 2.136. Ilo ść odpadów wielkogabarytowych wytwarzanych na terenie gminy

Skład odpadów wielkogabarytowych Szacunkowa masa

[Mg/rok] Drewno 122 Metale 61 Inne (balastowe, materace, plastik, itp.) 20

Razem 203 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Lisia Góra na lata 2004 - 2015.

Obsługą systemu usuwania odpadów komunalnych z terenu przedmiotowej gminy zajmują się następujące jednostki: - Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Tarnowie, - Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne STOL-BET, - USŁUGI TRANSPORTOWE. Wywóz Nieczystości Płynnych i Selektywna Zbiórka śmieci Buras Jan.


128

Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Tarnowie na terenie gminy Lisia Góra obsługuje następuje miejscowości: Brzozówka, Kobierzyn, Lisia Góra, Łukowa, Nowa Jastrząbka, Nowe Żukowice, Pawęzów, Stare Żukowice, Śmigno oraz Zaczarnie. Do gromadzenia odpadów komunalnych ww. jednostka wykorzystuje: - 462 pojemniki 110 litrowe, - 9 sztuk pojemników 1100 litrowych, - 210 sztuk pojemników 120 litrowych, - 25 sztuk pojemników 240 litrowych, - 8 sztuk pojemników 260 litrowych. Z terenu gminy Lisia Góra omawiana jednostka wywozowa łącznie usunęła: - w roku 2001 - 310 Mg odpadów komunalnych, - w roku 2002 – 246 Mg, - natomiast w roku 2003, firma ta usunęła odpady komunalne w ilości 562,23 Mg. Odbiór gromadzonych odpadów odbywa się z częstotliwością: 1 x na tydzień będą co drugi tydzień. Zebrane z terenu gminy odpady omawiana jednostka wywozi na składowisko odpadów komunalnych w Tarnowie. Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne STOL-BET na terenie gminy Lisia Góra obsługuje następuje miejscowości: Nowa Jastrząbka, Łukowa, Stare Żukowice, Breń oraz Zaczarnie. Wymieniona wyżej jednostka do gromadzenia odpadów komunalnych na terenie gminy Lisia Góra wykorzystuje następujące, należące do gminy pojemniki: - 6 sztuk kontenerów typu KP-7 (poj. 7,3 m3). Z terenu gminy Lisia Góra omawiana jednostka wywozowa łącznie usunęła: - w roku 2001 – 175 Mg odpadów komunalnych, - w roku 2002 – 232 Mg, natomiast w roku 2003, firma ta usunęła odpady komunalne w ilości – 125 Mg. Odbiór gromadzonych odpadów odbywa się na zgłoszenie telefoniczne. Zebrane z terenu gminy odpady omawiana jednostka deponuje na składowisku odpadów komunalnych w Tarnowie Zgodnie z obowiązującymi ustaleniami zasad utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Lisia Góra właściciele nieruchomości realizują program selektywnej zbiórki odpadów pozwalający poprzez „odzysk surowców wtórnych ze strumienia odpadów komunalnych” na znaczne ograniczenie ilości odpadów komunalnych kierowanych na składowiska. Prowadzona na terenie gminy selektywna zbiórka odpadów obecnie obejmuje zbiórkę szkła i opakowań szklanych (pojemniki białe) oraz plastik (pojemniki żółte). System selektywnej zbiórki oparty jest na „sieci punktów do selektywnego gromadzenia odpadów”, wyposażonych w specjalne pojemniki. Każdy mieszkaniec gminy ma prawo do korzystania z rozstawionych na terenie gminy pojemników, zgodnie z ich przeznaczeniem. Zbiórką ww. surowców wtórnych na terenie gminy Lisia Góra zajmuje się: Firma USŁUGI TRANSPORTOWE. Wywóz Nieczystości Płynnych i Selektywna Zbiórka śmieci Buras Jan. Do selektywnego gromadzenia odpadów komunalnych na terenie gminy ww. firma wykorzystuje pojemniki stanowiące własność gminy, a mianowicie: - 12 sztuk pojemników typu „dzwon” – na szkło (poj. 1,5m3), - 12 sztuk pojemników typu „dzwon” – na plastik (poj. 1,7m3). Funkcjonujący system zbiórki surowców wtórnych pozwolił na odzysk następujących frakcji: - szkło: · rok 2001 – 0,937 Mg, · rok 2002 – 1,207 Mg, · rok 2003 – 9,3 Mg - tworzywa sztuczne:


129

· rok 2001 – 0,307 Mg, · rok 2002 – 0,607 Mg, · rok 2003 - 1,73 Mg. W roku 2002 ze strumienia zebranych z terenu gminy odpadów komunalnych – odzyskano zaledwie ok. 0,37%, natomiast w roku 2003 – ok. 1,6% surowców wtórnych. Na terenie przedmiotowej gminy, mimo funkcjonującego już - choć jeszcze w bardzo niewielkim zakresie - systemu zbiórki surowców wtórnych, nadal podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest ich składowanie. Nasuwa się zatem wniosek, iż na terenie przedmiotowej gminy, mimo osiągniętych już sukcesów w ramach funkcjonującego systemu „zbiórki selektywnej”, system ten wymaga dalszego rozwoju i modyfikacji, pozwalających na osiąganie lepszych efektów (zintensyfikowanie odzysku surowców wtórnych). Działaniom o charakterze techniczno-organizacyjnym winna towarzyszyć szeroka akcja edukacyjna, wyjaśniająca mieszkańcom celowość i sens selektywnej zbiórki oraz wykazująca jej korzyści ekonomiczno- środowiskowe. Proces ten wymaga większego zaangażowania mieszkańców i władz Gminy. Począwszy od roku 1999, raz w roku w różnych terminach na terenie przedmiotowej gminy organizowane są akcje zbierania odpadów wielkogabarytowych. W latach 1999-2003 inicjatorem przeprowadzonych akcji było Starostwo Powiatowe w Tarnowie. W wyznaczonym terminie oraz punktach gminy mieszkańcy gminy mogą składować zużyty sprzęt gospodarstwa domowego i inne odpady wielkogabarytowe skąd nieodpłatnie wywożone są do Zakładu Składowania Odpadów Komunalnych przy ul. Cmentarnej w Tarnowie. Wynikiem organizowania na terenie przedmiotowej gminy w latach 1999-2003, akcji „zbiórki odpadów wielkogabarytowych”, była zbiórka tych odpadów w ilości ok. 2 Mg rocznie. Ostatnio przeprowadzana akcja zbiórki odpadów wielkogabarytowych zorganizowana została przez Urząd Gminy w Lisiej Górze. Akcja ta trwała 5 dni. W wyniku funkcjonującego systemu zebrano 26,5 Mg tych odpadów.

Tabela 2.137. Ilo ść odpadów komunalnych zebranych w latach 2001-2003.


2001 2002 2003 Łącznie odpady komunalne z terenu gminy

Mg/rok 481,24 485,02 708,97

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Lisia Góra na lata 2004 - 2015.

Na podstawie otrzymanych ankiet obliczono, iż na terenie gminy w sektorze gospodarczym w roku 2003 powstało 3 470,657 Mg odpadów. W wytworzonej w wyniku działalności gospodarczej ilości odpadów: - 3 439,892 Mg, tj. ok. 99,1% – stanowiły odpady inne ni_ niebezpieczne, - 30,765 Mg, tj. ok. 0,9% – stanowiły odpady niebezpieczne, Z informacji uzyskanych z Urzędu Gminy wynika, iż liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie gminy wynosi: 555. Spośród tej liczby tylko niewielka liczba podmiotów posiada wymagane prawem uregulowania w tym zakresie (uzyskanie stosownych pozwoleń), co może wynikać z faktu wytwarzania odpadów w ilościach poniżej wymaganego ustawą o odpadach progu: 100 kg odpadów niebezpiecznych lub 5 tys. Mg odpadów innych niż niebezpieczne w ciągu roku. Nieliczne podmioty wywiązują się również z określonego ustawą o odpadach obowiązku przedkładania informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, tzn. w przypadku wytwarzania odpadów niebezpiecznych w ilości do 100 kg rocznie albo powyżej 5 Mg rocznie odpadów innych niż niebezpieczne.


130

Skutkiem tego jest brak dokładnej inwentaryzacji powstających odpadów i wiarygodnego zbilansowania powstającego strumienia odpadów. Na terenie gminy Lisia Góra istnieją firmy, których kierunkiem działania jest odzysk odpadów (innych niż niebezpieczne) i które posiadają odrębne instalacje ten odzysk umożliwiające. Starosta Powiatu Tarnowskiego wydał w latach 1999-2004 zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku odpadów na terenie gminy Lisia Góra, dla następujących podmiotów: 1. Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „SFERAMET” – Z. Jędrosz, J. Kuca, M. Kowalski, J. Motyka, J. Zaucha Spółka Jawna w Lisiej Górze - zajmujący się odzyskiem zgarów i żużli odlewniczych (materiał poddawany procesowi mieszania celem zmiany właściwości fizyko-chemicznych, a następnie pakowany),Ilość odpadów odzyskiwanych: 400 Mg/rok 2. Odlewnia żeliwa „ELMET” w Nowej Jastrząbce - zajmująca się odzyskiem metali (metoda odzysku – recykling metali, tj. przerób termiczny w tzw. żeliwiakach). Ilość odpadów odzyskiwanych: 600 Mg/rok.

Tabela 2.138. Bilans odpadów powstaj ących w placówkach medycznych.

L.P. Wyszczególnienie Wytwórca Szacunkowa masa [kg/rok]

1. Przychodnie lekarskie Gminne Centrum Usług Medycznych w

Lisiej Górze 643

2. Prywatne gabinety

lekarskie Gabinet stomatologiczny w Lisiej Górze 36 Gabinet stomatologiczny w Lisiej Górze 24

3. Apteki Apteka prywatna Elżbieta Urbańska-Świątek Magister Farmacji w Lisiej

Górze 20

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Lisia Góra na lata 2004 - 2015. Z informacji uzyskanych z przeprowadzonej ankietyzacji wynika, iż szacunkowa ilość odpadów medycznych powstających na terenie gminy Lisia Góra wynosi ok. 0,723 Mg rocznie. Na terenie gminy znajduje się jedna jednostka weterynaryjna „Prywatna lecznica dla zwierząt Pomykacz Dariusz”, szacowana ilość powstających odpadów wynosi 12 kg/rok.

2.1.1.4.5. Gmina Ple śna

Tabela 2.139. Odpady komunalne zebrane na terenie G miny Ple śna (w skali roku).

Gmina ogółem

Liczba osób

Odpady zebrane przez firmę [Mg]

Odpady razem [Mg]

MPGK Tarnów

MPGK Tarnów poprzez sieć odbioru w pojemnikach KP-7 rozstawionych przez

Urząd Gminy

ZOiK Zakliczyn

Selektywna zbiórka odpadów tzw.

wtórnych + wielkogabarytowych

Pleśna 11 502 505,23 229,2 0,57 26,7 761,7 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Pleśna na lata 2004 – 2015 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2009 – 2012.

W przeliczeniu daje to średnią wielkość odpadów zebranych – 66,22 kg / m / rok. Należy zaznaczyć, że w bilansie tym uwzględniono również ilość zebranych odpadów od podmiotów prowadzących działalność gospodarczą – 30,5 Mg (33 podmioty). W stosunku do bilansu odpadów zebranych z gospodarstw domowych – średnia wielkość odpadów zebranych wynosi 63,57 kg/M/rok. Gmina Pleśna jest typową gminą wiejską o funkcji rolniczo-przyrodniczo-wypoczynkowej. Z tego względu do dalszej analizy przyjęto wskaźnik generowania odpadów dla terenów


131

wiejskich, który wynosi 223,59 kg / M / rok. Dla porównania, dla terenów miejskich wskaźnik ten jest na poziomie 423,71 kg / M / rok. Wskaźnik przyjęty dla Gminy Pleśna jest mniejszy od podanej wyżej średniej krajowej (223,59kg< 353,6 kg / m / rok).

Tabela 2.140. Wska źniki generowania odpadów komunalnych oraz skład morfologiczny.

L.p. Rodzaj odpadów

Tereny wiejskie [kg / m /

rok]

Udział [%]

Bilans ilo ściowy dla gminy [Mg/rok]

1. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 22,11 9,9 247,0 2. Odpady zielone 4,16 1,87 46,3 3. Papier i tektura (nieopakowaniowe) 10,64 4,77 120,8 4. Opakowania z papieru i tektury 15,43 6,91 177,4 5. Opakowania wielkomateriałowe 1,73 0,75 19,3 6. Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 21,03 9,41 242,0 7. Opakowania z tworzyw sztucznych 6,77 3,03 77,1 8. Szkło (nieopakowaniowe) 1,00 0,44 11,3 9. Opakowania ze szkła 18,3 8,43 216,0 10. Metale 4,55 2,05 52,7 11. Opakowania z blachy stalowej 1,63 0,71 18,3 12. Opakowania z aluminium 0,47 0,22 5,7 13. Tekstylia 4,65 2,09 53,7 14. Odpady mineralne 13,25 5,93 152,5 15. Drobna frakcja popiołowa 40,28 18,03 478,8 16. Odpady wielkogabarytowe 15,00 6,69 172,0 17. Odpady budowlane 40,00 17,88 457,8 18. Odpady niebezpieczne występujące

w odpadach komunalnych 2 0,89 23,0

Razem 223,59 100 2571,7 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Pleśna na lata 2004 – 2015 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2009 – 2012.

Zbieranie odpadów prowadzone jest przez firmy wywozowe bezpośrednio od gospodarstw domowych, które podpisały z tymi firmami umowy oraz z kontenerów KP–7. Na zlecenie Gminy, rozstawiano 10 kontenerów na odpady komunalne stałe w następujących miejscowościach gminnych:

• Pleśna – cztery kontenery: szkoła, przedszkole oraz dwa kontenery przy cmentarzu,

• Rychwałd – jeden kontener: szkoła, • Lichwin – dwa kontenery: szkoła i cmentarz, • Łowczówek – jeden kontener: Ośrodek „RELAX” • Rzuchowa – dwa kontenery: szkoła, cmentarz.

Według danych Urzędy Gminy kontenery są opróżniane z częstotliwością nie mniejszą niż raz na dwa miesiące. Koszty obsługi ponosi Gmina. Obecnie na terenie Gminy Pleśna nie występują instalacje i stacje przeładunkowe odpadów. Następuje transport odpadów przy pomocy specjalistycznego sprzętu poza teren gminy. Z punktu widzenia unieszkodliwiania odpadów oraz ilości kierowanych odpadów, główną rolę odgrywa składowisko odpadów w mieście Tarnowie. Transport tranzytowy do tego składowiska odbywa się głównie drogami powiatowymi oraz lokalnymi – powiatowymi. Obecne tendencje wskazują na celowość korzystania z instalacji położonych w odległości do 25 km (wyjątkowo do 50 km). Przyjmując takie założenie można wymienić następujące instalacje jako dostępne dla Gminy Pleśna, mianowicie:


132

• Instalacje segregacji odpadów: Instalacja wstępnej obróbki odpadów selektywnie zbieranych w Skrzyszowie • Instalacje odzysku odpadów: - kompostownia polowa obsługiwana przez Zakład Składowania Odpadów Komunalnych w Tarnowie. • Instalacje unieszkodliwiania odpadów: - Składowisko Odpadów w Tarnowie, Tarnów, ul. Cmentarna, - Składowisko Odpadów w Charzewicach, 32-840 Charzewice, - Zakład Usług Komunalnych w Tuchowie, 33-170 Tuchów, - Składowisko Odpadów w Gromniku. 33-180 Gromnik Ul. Andersa Na terenie gminy znajdują się „zwyczajowe” miejsca wysypywania odpadów. Zazwyczaj w każdej gminnej miejscowości znajduje się takie miejsce, najczęściej zlokalizowane w okolicznych lasach. Według szacunków gminy ilość zdeponowanych odpadów w takich punktach to około 15 m3 . Należy zaznaczyć, że gmina na bieżąco prowadzi prace likwidacyjne oraz rekultywacyjne takich miejsc.

Na terenie gminy zezwolenie na wywóz nieczystości stałych posiadają:

• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Tarnowie, ul. Okrężna 11

• Trans-formers Karpatia Sp. z o.o. w Tarnowie, ul. Krakowska 46 • CONTECO Sp. z o.o., ul. Brzeska 1, 33-130 Radłów • Pan Buras Jan, Skrzyszów 332A • „TRAX” – Tarnowiec, ul. Poprzeczna 3/18

2.1.1.4.6. Gmina Radłów Gminę Radłów zamieszkiwało na koniec stycznia 2004 roku 9.658 osób. Na km² przypadało więc 112 osób. Statystyczny mieszkaniec gminy wiejskiej wytwarza 223,59 kg odpadów komunalnych rocznie (wskaźnik generowania strumienia odpadów komunalnych dla wsi). Gęstość zaludnienia jest charakterystyczna dla terenów wiejskich. Wg stanu na 30.03.2004 r. w Urzędzie Gminy Radłów zarejestrowanych było 328 osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Analizując rodzaj zgłoszonej przez nich działalności można stwierdzić, że dominują trzy sektory: 1. handel – w branży tej działa 90 mieszkańców Gminy Radłów. 2. budownictwo – w branży tej działalność gospodarczą prowadzi 74 mieszkańców Gminy. 3. transport – usługi transportowe świadczy 35 mieszkańców Gminy Radłów. Z pozostałych rodzajów działalności należy wymienić, biorąc pod uwagę potencjalne możliwości zagrożenia środowiska w związku z wytwarzanymi odpadami: - w bran ży motoryzacyjnej • Zyguła Robert z siedzibą w Biskupicach Radłowskich 219 zajmujący się lakiernictwem samochodowym, • BIR-CAR Rzepka Grzegorz z siedzibą w Biskupicach Radłowskich ul. Nowa 63 zajmujący się naprawą pojazdów mechanicznych oraz skupem złomu, • Strzesak Augustyn z siedzibą w Niwce 13 zajmujący się mechaniką pojazdową, • Fidowicz Włodzimierz z siedzibą w Radłowie ul. Glowska 18 zajmujący się mechaniką pojazdową, • AUTOSERWIS Hajduk Andrzej z siedzibą w Radłowie ul. Woleńska 34 zajmujący się mechaniką pojazdową oraz blacharstwem i lakiernictwem samochodowym, • Lebida Andrzej z siedzibą w Tarnowie oś. 25 lecia 2/127 zajmujący się kasacją samochodów, • BARYŁKA Sp. z o.o. z siedzibą w Woli Radłowskiej 115 zajmująca się mechaniką pojazdową,


133

• Maliszewski Bogdan z siedzibą w Woli Radłowskiej 183 zajmujący się mechaniką pojazdową, konserwacją pojazdów oraz pomocą drogową, • PHU ROLNIK s.c. Śledź Stanisław & Śledź Marcin z siedzibą w Wał Rudzie zajmujący się sprzedażą artykułów na potrzeby rolnictwa oraz sprzedażą paliw płynnych i gazu, • FHU JANO Janusz Lechowicz z siedzibą w Zabawie –Podwale zajmujący się świadczeniem usług transportowych oraz sprzedażą paliw (gaz). - w bran ży spo żywczej • Płaziński Sławomir z siedzibą w Biskupicach Radłowskich prowadzący fermę kurzą, • GRAN CAFE SROKA z siedzibą Radłowie ul.Szkolna 7 zajmująca się przetwórstwem owocowo-warzywnym, • Krupa Kazimierz z siedzibą w Woli Radłowskiej zajmujący się produkcją brojlerów, - w bran ży opakowaniowej • ALFA Nasiadka Anna z siedzibą w Brzeźnicy 71 zajmująca się produkcją opakowań z tworzyw sztucznych, • OMEGA Nasiadka Stanisław z siedzibą w Brzeźnicy 71 zajmujący się produkcją opakowań z tworzyw sztucznych, - w bran ży wydobywczej • PW MIRJAN Odkrywkowy Zakład Górniczy - Plebanek Mirosław z siedzibą w Wał Rudzie ul. Boczna 1 zajmujący się eksploatacją kruszywa ze złoża w Wał Rudzie, • BAZALT - Kupisz Zdzisław z siedzibą w Sanoce 63 a zajmujący się eksploatacją złoża kruszywa w Sanoce, • Trytko Małgorzata z siedzibą w Tarnowie ul. Zagumnie 141 zajmująca się eksploatacją kruszywa, - w bran ży budowlanej • Bojdo Stanisław z siedzibą w Niwce 140 zajmujący się konfekcjonowaniem cementu i wykorzystaniem popiołu do produkcji materiałów budowlanych, Halastra Tadeusz z siedzibą w Zabawie 104 zajmujący się świadczeniem usług ogólnobudowlanych. Pozwolenie Starosty Tarnowskiego na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych posiadają podmioty gospodarcze przedstawione w poniższej tabeli.

Tabela 2.141. Podmioty posiadaj ące pozwolenie na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych.

Lp. nazwa podmiotu siedziba Kod

odpadu nazwa odpadu ilo ść (Mg)

1. KRUSZGEO S.A. Rzeszów M.

Reja 16 13 01 09 13 02 07

oleje hydrauliczne, oleje silnikowe

0,2 0,5

2. PW MIRJAN Radłów ul. Boczna 1

13 02 08 inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe

0,6

3. Zakład Eksploatacji

Kruszywa SANOKA I - Zdzisław Kupisz

Pierszyce 78, gm. Żabno

13 02 04 mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe zawierające związki chlorowcoorganiczne

0,5

13 02 05

mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe nie zawierające związków chlorowcoorganicznych

1,5

4. Firma Transportowo-Handlowa Stanisław

Bojdo Niwka 140 10 01 01 żużle, popioły i pyły z kotłów

wymienionych w 10 01 04

5. ZPHU Tadeusz Halastra Zabawa 104 19 12 07 Drewno nie zawierające substancji niebezpiecznych

600

Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Radłów.


134

Tabela 2.142. Skład morfologiczny odpadów komunalny ch dla terenów wiejskich.

Lp. rodzaj odpadów udział (%) masa (kg)

1. odpady kuchenne ulegające biodegradacji 12,09 22,11 2. odpady zielone 2,35 4,16 3. papier i karton nieopakowaniowe 4,42 10,64 4. opakowania z papieru i tektury 4,42 15,43 5. opakowania wielomateriałowe 0,98 1,73 6. tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 6,88 21,03 7. opakowania z tworzyw sztucznych 2,95 6,77 8. odpady tekstylne 0,91 4,65 9. szkło nieopakowaniowe 5,14 1,00 10. opakowania ze szkła 2,12 18,89 11. metale 0,61 4,55 12. opakowania z blachy 0,30 1,63 13. opakowania z aluminium 2,27 0,47 14. odpady mineralne 7,56 13,25 15. drobna frakcja popiołowa 24,94 40,28 16. odpady wielkogabarytowe bez urządzeń zawierających freony 7,04 15,00 17. odpady budowlane 14,08 40,00 18. razem odpady niebezpieczne 0,94 2,00

ogółem odpady komunalne 100,00 223,59 Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Radłów.

Na 2182 Mg odpadów komunalnych wytworzonych w 2000 roku prawdopodobnie składały się: • 507,97 Mg odpadów ulegających biodegradacji, • 537,64 Mg surowców wtórnych (w tym opakowań), które można poddać procesom recyklingu, • 153,61 Mg odpadów wielkogabarytowych, • 307,23 Mg odpadów remontowo-budowlanych, • 20,51 Mg odpadów niebezpiecznych, • 655,04 Mg pozostałych odpadów komunalnych, które można potraktować jako balast nieprzydatny do dalszego wykorzystania. Rozdział tych ilości na gospodarstwa domowe, podmioty gospodarcze i instytucje publiczne przedstawia poniższa tabela.

Tabela 2.143. Rodzaje odpadów wytworzonych w gminie z podziałem na wytwórców.

gosp. domowe

podmioty gosp.


razem odpady

Lp.

rodzaj odpadów

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

I. odpady ulegające biodegradacji 12,03 262,49 6,55 142,92 4,70 102,55 23,28 507,97 II. surowce wtórne 22,28 486,15 2,36 51,50 0,00 0,00 24,64 537,64 III. odpady wielkogabarytowe 7,00 152,74 0,02 0,44 0,02 0,44 7,04 153,61 IV. odpady remontowo - budowlane 11,08 241,77 2,00 43,64 1,00 21,82 14,08 307,23 V. odpady niebezpieczne 0,41 8,95 0,47 10,26 0,06 1,31 0,94 20,51 VI. pozostałe odpady 27,92 609,21 1,59 34,69 0,51 11,13 30,02 655,04 razem odpady komunalne 80,72 1 761,31 12,99 283,44 6,29 137,25 100,00 2 182,00



135

Z prezentowanych danych wynika, że: 1) prawie ¼ odpadów komunalnych może zostać poddana kompostowaniu (grupa I odpadów), 2) prawie połowa odpadów to surowce wtórne (grupy II, III i IV), 3) 1 % odpadów stanowią odpady niebezpieczne podlegające szczególnemu procesowi unieszkodliwiania, 4) 30 % odpadów komunalnych to balast, który może być bezpośrednio skierowany na wysypisko. Ilość wytwarzanych w Gminie Radłów odpadów, które można poddać recyklingowi przedstawia poniższa tabela. Tabela 2.144. Ilo ść odpadów wytworzonych mo żliwych do poddania recyklingowi.

Lp. rodzaj odpadów gosp. domowe podmioty gosp. instytucje

publiczne razem

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

1. opakowania wielomateriałowe 0,90 19,64 0,08 1,75 0,00 0,00 0,98 21,38 2. tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 6,80 148,38 0,08 1,75 0,00 0,00 6,88 150,12 3. opakowania z tworzyw sztucznych 2,90 63,28 0,05 1,09 0,00 0,00 2,95 64,37 4. odpady tekstylne 0,91 19,86 0,00 0,00 0,00 0,00 0,91 19,86 5. szkło nieopakowaniowe 3,14 68,51 2,00 43,64 0,00 0,00 5,14 112,15 6. opakowania ze szkła 2,10 45,82 0,02 0,44 0,00 0,00 2,12 46,26 7. metale 0,51 11,13 0,11 2,40 0,00 0,00 0,62 13,53 8. opakowania z blachy 0,28 6,11 0,02 0,44 0,00 0,00 0,30 6,55 9. opakowania z aluminium 2,27 49,53 0,00 0,00 0,00 0,00 2,27 49,53 10. odpady mineralne 2,47 53,90 0,00 0,00 0,00 0,00 2,47 53,90

razem surowce wtórne 22,28 486,15 2,36 51,50 0,00 0,00 24,64 537,64 Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Radłów.

Operator, który w 2000 roku obsługiwał Gminę Radłów najprawdopodobniej odebrał 80 Mg surowców wtórnych w strumieniu odpadów mieszanych. W piecach węglowych spalono około 165 Mg. Pozostałe surowce wtórne zagospodarowane zostały we własnym zakresie (ca. 120 Mg) lub porzucone na dzikich wysypiskach i zakopane (ca 170 Mg).

Tabela 2.145. Szacunkowa ilo ść wytworzonych odpadów wielkogabarytowych w 2000

r.



razem

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

odpady wielkogabarytowe bez urządzeń zawierających freony 7,00 152,74 0,02 0,44 0,02 0,44 7,04 153,61

Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Radłów. Na dzikie wysypiska trafiło prawdopodobnie około 20 Mg tego rodzaju odpadów. Poniższa tabela określa prawdopodobną ilość odpadów budowlanych (bez wyrobów azbestowych) wytworzonych w Gminie Radłów w 2000 roku.


136

Tabela 2.146. Prawdopodobna ilo ść odpadów budowlanych wytworzonych w 2000 r.



razem

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

odpady remontowo- budowlane 11,08 241,77 2,00 43,64 1,00 21,82 14,08 307,23


Na dzikie wysypiska trafiło prawdopodobnie około 40 Mg tego rodzaju odpadów. Strumień odpadów niebezpiecznych nie jest wielki. Stanowi zaledwie 1 % odpadów komunalnych. Z uwagi jednak na jego negatywny wpływ na środowisko będzie musiał być wyłączony ze strumienia odpadów deponowanych na składowisku i poddany odrębnemu procesowi unieszkodliwiania.

Tabela 2.147. Odpady niebezpieczne powstaj ące w gminie.

Lp. kod rodzaj odpadów

gosp. domowe

podmioty gosp.


razem

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

udział (%)

masa (Mg)

1. 20 01 33 świetlówki 0,01 0,22 0,01 0,22 0,01 0,22 0,03 0,65

2. 20 01 29 detergenty zawierające odpady niebezpieczne

0,03 0,65 0,01 0,22 0,01 0,22 0,05 1,09

3. 20 01 19 odczynniki fotograficzne 0,00 0,00 0,02 0,44 0,00 0,00 0,02 0,44

4. 20 01 27 farby, tłuszcze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice zawierające substancje niebezpieczne

0,07 1,53 0,30 6,55 0,00 0,00 0,37 8,07

5. 20 01 14 kwasy i alkalia 0,00 0,00 0,01 0,22 0,00 0,00 0,01 0,22

6. 20 01 21 lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć

0,00 0,00 0,02 0,44 0,03 0,65 0,05 1,09

7. 20 01 31 leki cytotoksyczne i cytostatyczne 0,03 0,65 0,01 0,22 0,00 0,00 0,04 0,87 8. 20 01 26 oleje i tłuszcze 0,06 1,31 0,04 0,87 0,00 0,00 0,10 2,18 9. 20 01 19 środki ochrony roślin 0,05 1,09 0,00 0,00 0,00 0,00 0,05 1,09

10. 20 01 35 zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne

0,08 1,75 0,02 0,44 0,01 0,22 0,11 2,40

11. 20 01 37 drewno zawierające substancje niebezpieczne

0,03 0,65 0,02 0,44 0,00 0,00 0,05 1,09

12. 20 01 23 urządzenia zawierające freony 0,03 0,65 0,00 0,00 0,00 0,00 0,03 0,65 13. 20 01 13 rozpuszczalniki 0,02 0,44 0,01 0,22 0,00 0,00 0,03 0,65

razem odpady niebezpieczne 0,41 8,95 0,47 10,26 0,06 1,31 0,94 20,51 Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Radłów.

W niniejszym Planie przyjęto, że 12 Mg odpadów niebezpiecznych trafiło do pojemników na śmieci, natomiast około 8 Mg porzucono na „dzikich wysypiskach”. Na terenie Gminy Radłów funkcjonują dwa Ośrodki Zdrowia. Zlokalizowane są w Radłowie z filią w Biskupicach Radłowskich oraz w Zabawie. Udzielane są w nich porady medyczne oraz wykonywane są następujące zabiegi: 1) stomatologiczne, 2) zakładanie opatrunków, 3) wykonywanie szczepień. W skład odpadów medycznych w wymienionych wyżej placówkach wchodzą tampony, wata, lignina, bandaże oraz strzykawki. Ilość odpadów medycznych wytworzonych w ciągu roku nie przekracza 0,2 Mg/rok (informacja za 2003 r.). Odpady medyczne przekazywane są do unieszkodliwienia za pośrednictwem Kolumny Transportu


137

Sanitarnego z Tarnowa do Termicznej Degradacji Odpadów Szpitalnych SEGHERS CLINIC WASTE w Tarnowie. Na terenie Gminy Radów zinwentaryzowano 326 budynki mieszkalne i gospodarcze pokryte eternitem. Łączna powierzchnia dachów tych budynków wynosi około 49 tys. m². Przyjmując, że 1 m² eternitu wyży 11 kg, do unieszkodliwienia pozostaje około 540 Mg. Zbieraniem i wywozem odpadów komunalnych w Gminie Radłów zajmują się: 1. CONTEKO s.c. Grzegorz Kuczek & Józef Kurnyta z siedzibą 33 -130 Radłów ul. Polna 2, 2. Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. z siedzibą w 33-100 Tarnów ul. Bandrowskiego 14. Wszystkie odpady komunalne zebrane z terenu Gminy Radłów trafiają na składowisko odpadów w Tarnowie – Krzyżu. Składowisko oddalone jest od Radłowa o około 20 km. Administruje je Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej w Tarnowie. Procesowi spalania w celu odzyskania energii poddane mogą być wyłącznie te odpady, które charakteryzują się wysoką wartością opałową. Proces spalania musi odbywać się w specjalnie do tego celu wybudowanych instalacjach. Spośród odpadów komunalnych do tego celu mogą służyć: • opakowania wielomateriałowe, • tworzywa sztuczne nieopakowaniowe, • opakowania z tworzyw sztucznych, • odpady tekstylne. Mogą służyć również opakowania z papieru oraz papier i tektura ale prawdopodobieństwo ich pozyskania w Gminie jest znikome. Stąd też do celów planistycznych nie zostały przyjęte. Będą zagospodarowane przez wytwórców we własnym zakresie. W 2000 roku w gminie Radłów wytworzonych zostało 255,72 Mg odpadów zaliczonych do wymienionych czterech rodzajów.

Tabela 2.148. Prognozowany poziom wytwarzania oraz odzysku.

Lp. 2000

prognoza 2004 2006 2008 2010 2012 2014

1.

ilość odpadów komunalnych mogących być poddanych procesom spalania w celu uzyskania energii (Mg), w tym:

255,73 281,30 294,09 314,55 332,73 350,35 370,57

a. odpady wielomateriałowe 21,38 23,52 24,59 26,30 27,79 29,29 31,00 wymagany poziom odzysku (%) 0,00 12,00 20,00 25,00 30,00 35,00 35,00 wymagany poziom odzysku (Mg) 0,00 2,82 4,92 6,57 8,34 10,25 10,85

b. tworzywa sztuczne nieopakowaniowe

150,12 165,13 172,64 184,65 195,16 205,66 217,67

wymagany poziom odzysku (%) 0,00 14,00 22,00 25,00 30,00 35,00 35,00 wymagany poziom odzysku (Mg) 0,00 23,12 37,98 46,16 58,55 71,98 76,19

c. opakowania z tworzyw sztucznych 64,37 70,81 74,03 79,18 83,96 88,19 93,10 wymagany poziom odzysku (%) 0,00 14,00 22,00 25,00 30,00 35,00 35,00 wymagany poziom odzysku (Mg) 0,00 9,91 16,29 19,79 25,19 30,87 32,59

d. odpady tekstylne 19,86 21,85 22,84 24,43 25,82 27,21 28,80 wymagany poziom odzysku (%) 0,00 9,00 13,00 15,00 20,00 25,00 30,00 wymagany poziom odzysku (Mg) 0,00 1,97 2,97 3,66 5,16 6,80 8,64



138

2.1.1.4.7. Gmina Ryglice Ryglice leżą w południowo - wschodniej część powiatu tarnowskiego, 25 km od Tarnowa i około 90 od Krakowa, w północnej części Beskidu Niskiego u podnóża wzniesień Dobrocina i Pasi, w jednym z najciekawszych pasm górskich Brzanka – Liwocz, pod 49o szerokości geograficznej. Zajmują obszerna kotlinę otoczoną wzgórzami. Gmina Ryglice graniczy: od północy z gminami Skrzyszów i Pilzno, od wschodu z gminą Jodłowa, od południa z gminą Szerzyny, od zachodu z miastem i gminą Tuchów. W skład gminy wchodzi osiem sołectw: Bistuszowa, Joniny, Kowalowa, Lubcza, Ryglice, Uniszowa, Wola Lubecka, Zalasowa. W 1990 r. gminę zamieszkiwało 10.663 osób, a na początku 2001 r. 11.458 osób, obecnie gmina liczy ok. 11656 mieszkańców. Gęstość zaludnienia Gminy Ryglice wynosi 97 osób/km2, przy średniej dla powiatu tarnowskiego wynoszącej 126 osób/km2. Gmina Ryglice nie posiada własnego wysypiska śmieci. Obecnie ma podpisaną umowę na wywóz odpadów stałych z prawnie zorganizowanym składowiskiem odpadów w Tarnowie-Krzyżu. Operatorem realizującym tę umowę jest Zakład Gospodarki Komunalnej. Gospodarstwa domowe korzystają z pojemników o pojemności 0,11m3. Instytucje korzystają z kontenerów o pojemności 7 i 10 m3. W gminie znajdują się gospodarstwa domowe w ilości około 2 600 (średnio 4,5 osoby w gospodarstwie) oraz podmioty gospodarcze – ilość około 500. Podmioty wywożące odpady • Zakład Gospodarki Komunalnej w Ryglicach (zakład budżetowy gminy Ryglice). • Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. 33-100 Tarnów ul. Okrężna 11 • TRANSFORMERS TARNÓW KARPATIA Spółka z o.o. ul. Krakowska 46 w Tarnowie. Wielkość używanych pojemników - pojemniki – wielkość: o 110 litrów (w przeważającej ilości) o 240 litrów (sporadycznie) - kontenery – wielkość: o 7 m3 (np. przy cmentarzu) o 11 m3 (np. przy GS) - worki – wielkość: o 120 litrów (używane przez ZGK Ryglice) Instalacje do zbierania odpadów

• MPGK Tarnów do zbierania odpadów stosuje kosze o poj. 240 litrów, 110 litrów, 60 litrów. Kosze te stanowią własność prywatną mieszkańców lub są użyczone od podmiotów zajmujących się zbieraniem odpadów. • TRANSFORMERS Tarnów do zbierania odpadów stosuje kosze o poj. 240 litrów, 110 litrów, 60 litrów. Kosze te stanowią własność prywatną mieszkańców lub są użyczone od podmiotów zajmujących się zbieraniem odpadów. • Zakład Gospodarki Komunalnej w Ryglicach do zbierania odpadów segregowanych i niesegregowanych stosuje worki o poj. 120 l z podziałem wg koloru dla zbieranego gatunku odpadu. • Instalacje do zbierania odpadów z posesji komunalnych to kontenery o poj. 7m3 oraz worki umieszczone na stojakach. • Instalacje służące do zbierania odpadów segregowanych to również pojemniki typu dzwon 1,5 m3 na szkło oraz 2,5m3 na plastik ustawiono na terenie gminy w poszczególnych miejscowościach, w miejscach ogólnie dostępnych dla mieszkańców.


139

Aktualnie odpady komunalne odbierane od właścicieli nieruchomości z terenu gminy Ryglice przez Zakład Gospodarki Komunalnej są przekazywane następującym podmiotom (także odzysku lub recyklingu): • odpady niesegregowane - Składowisko Odpadów Komunalnych - Tarnów, ul. Cmentarna • odpady z selektywnej zbiórki - Przedsiębiorstwo Obrotu Surowcami Wtórnymi ,,Kometal" Śliwka Leśniak Spółka Jawna 33-100 Tarnów, ul. Równa 22 • odpady niebezpieczne - Jednostka Ratownictwa Chemicznego w Tarnowie, ul. Kwiatkowskiego 8, Składowisko Odpadów Niebezpiecznych w Tarnowie • odpady wielkogabarytowe - Składowisko Odpadów Przemysłowych w Tarnowie • odpady budowlane - Składowisko Odpadów Przemysłowych w Tarnowie • odpady zielone z utrzymania ogrodów - Składowisko Odpadów Komunalnych w Tarnowie • przeterminowane leki należy przekazywać do aptek uczestniczących w ich zbiórce • zużyte baterie w tym alkaliczne należy wrzucać do pojemników rozstawionych w szkołach na terenie gminy i w budynku Urzędu. Częstotliwość odbierania stałych odpadów komunalnych jest dostosowana do ilości wytwarzanych odpadów i wynosi: - raz lub dwa razy w miesiącu dla zabudowy jednorodzinnej - w przypadku osób starszych lub samotnych dopuszczalna jest możliwość rzadszego odbioru, - w przypadku koszy ulicznych, koszy przy przystankach, koszy cmentarnych – w chwili zapełnienia. Zakład Gospodarki Komunalnej dokonuje odbioru tych odpadów własnym transportem i przewozi je na składowisko odpadów w Tarnowie - Krzyżu. Odpady wielkogabarytowe zbiera się w wyznaczonych miejscach na terenie gminy Ryglice, w terminach uzgodnionych z podmiotem uprawnionym.

Tabela 2.149. Rodzaj odpadu, źródła pochodzenia oraz proces ich odzysku lub unieszkodliwiania przedstawia poni ższa tabela :

Rodzaj odpadu kod

Ilość Masa Mg

Źródła pochodzenia

Unieszkodliwianie Procesy odzysku

2004 w Mg

2005 w Mg

2006 w Mg

(20 03) Inne odpady komunalne

20 03 01 - Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne

Z gospodarstw domowych i inne

D1, D5 składowanie na

składowisku 335,05 550,87 685,5

20 03 04 - Szlamy ze zbiorników bezodpływowych służących do gromadzenia nieczystości

Z oczyszczalni w Ryglicach i Zalasowej

R 13 850m3 1060m3 1680 m3

20 03 07 Odpady wielkogabarytowe

Z gospodarstw domowych D5

26.04. 9,00Mg --

7,44Mg

INNE ODPADY (RÓWNIEŻ) MOGĄCE STANOWIĆ ODPADY KOMUNALNE

Rodzaj odpadu Ilość /Mg/

Źródła pochodzenia

Odzysk Unieszkodliwianie

2004 2005 2006


140

Odpady - opakowania z tworzyw sztucznych

1) PET; 2) inne

15 01 02

Z gospodarstw domowych

R 13 4,5 Mt 4,48 Mg 7,87 Mg

Odpady - opakowania ze szkła gospodarczego, poza ampułkami 15 01 07

Z gospodarstw domowych

R 13 2,01 Mg 2,01 Mg 2,10M

g

Źródło: Sprawozdanie z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami w gminie Ryglice.

Tabela 2.150. Zebrane ilo ści odpadów segregowanych Lp Nazwa odpadu 2004r 2005r 2006.r 1. Szkło 2,01Mg 2,01 Mg 2,10 Mg

2. plastik 4,5 Mg 4,48Mg 7,87 Mg

3.

Koszt obsługi systemu segregacji poniesiony przez UM (wartość brutto, w tym 7% Vat)

6.018,75 zł 6.307,65 zł (48,15/1szt)

5.649,60 zł (42,80/1szt)

Źródło: Sprawozdanie z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami w gminie Ryglice.

Małe ilości zebranego szkła wynikają stąd że do pojemników na segregację mieszkańcy gminy składają nie tylko butelki szklane ale też duże ilości szkła budowlanego, które po ponownym wysegregowaniu zostaje przekazane razem z odpadami niesegregowanymi na wysypisko.

2.1.1.4.8. Gmina Rzepiennik Strzy żewski Gminę na koniec 2003r. zamieszkiwało 6808 mieszkańców, co stanowi przeciętną gęstość zaludnienia 102 osób na km2. Widać więc że gmina na tle powiatu tarnowskiego plasuje się w grupie gmin niewielkich tak pod względem powierzchni jak i liczby mieszkańców oraz liczby sołectw. Na terenie gminy Rzepiennik Strzyżewski (według stanu na 31.12.2002r.) działalność gospodarcza prowadzona była przez 239 podmioty, w tym 14 z sektora publicznego i 225 z sektora prywatnego. Nie ma wśród nich jednak znaczących zakładów przemysłowych. Przeważają nieduże podmioty gospodarcze o charakterze handlowo-usługowym, w których pracują głównie właściciele i ich rodziny. W kilku większych zakładach zatrudnienie nie przekracza średnio 30 osób. Wykaz firm świadcz ących usługi wywozu odpadów na terenie gminy:

• Przedsiębiorstwo Komunalno-Budowlane KOMBUD sp. z o.o., ul, Krynicka 6, 33-190 Ciężkowice

• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. ul. Okrężna 11, 33-100 Tarnów.

Według stanu na 31.12.2004r. ilość umów na wywóz nieczystości stałych zawartych z PKB„KOMBUD” Sp. z o.o. w gminie wyniosła: dla indywidualnych gospodarstw domowych - 33, dla instytucji – 18, dla podmiotów działalności gospodarczej 20. Ilość zebranych odpadów z terenu gminy w latach 2001-2003 przedstawiono w tabeli poniżej.


141

Tabela 2.151. Zbiórka odpadów komunalnych zmieszany ch i wyselekcjonowanych z terenu gminy Rzepiennik Strzy żewski w latach 2000 -2003 według danych

PKM „KOMBUD” Sp. z o.o

Rok Liczba ludności w

gminie Współczynnik

Mg/mieszkańca/rok

Ilość odpadów komunalnych

Mg/rok 2000 6870 0,024 165 2001 6884 0,028 192 2002 6823 0,039 268 2003 6808 0,039 265

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Rzepiennik Strzyżewski na lata 2005 – 2015.

Większość gospodarstw domowych nie jest objęta systematycznym wywozem wytworzonych odpadów komunalnych. Wójt Gminy organizuje z terenu gminy wywóz wyselekcjonowanych odpadów w gospodarstwach domowych. Ponadto Starostwo Powiatowe w Tarnowie ze środków Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej organizuje akcje zbiórki odpadów wielkogabarytowych. Na terenie gminy funkcjonują dwa skupy surowców wtórnych: w kółku rolniczym w Olszynach oraz w FHUP „DOMINEX” Andrzej Gąsior Rzepiennik Strzyżewski. Przy omawianiu konkretnych strumieni odpadów wchodzących w skład odpadów komunalnych podano przyjęte współczynniki. Na podstawie ich wartości oraz ilości mieszkańców oszacowano, że w 2003 roku wytworzono łącznie ok.1525 Mg/rok odpadów komunalnych, z czego najwięcej pochodzi z gospodarstw domowych (793Mg/rok), obiektów infrastruktury (308 Mg/rok) i odpadów budowlanych (273 Mg/rok). Pozostałe ilości odpadów komunalnych przedstawiają się następująco: Odpady zielone - 34 Mg/rok Wielkogabarytowe - 103 Mg/rok Niebezpieczne - 14 Mg/rok. Ilość wytworzonych (koniecznych do zagospodarowania) odpadów komunalnych w gminie Rzepiennik Strzyżewski przedstawiono w tabeli poniżej.

Tabela 2.152. Ilo ść i rodzaj odpadów komunalnych wytworzonych w gminie Rzepiennik Strzy żewski . Stan na 31.12.2003r.

Odpady komunalne wytworzone Mg/rok Odpady z gospodarstw domowych 793 Odpady z obiektów infrastruktury 308 Odpady wielkogabarytowe 103 Odpady z budowy remontów i demontażu obiektów budowlanych

273

Odpady z terenów zielonych 34 Odpady z czyszczenia ulic i placów 0 Odpady niebezpieczne wchodzące w strumień odpadów komunalnych

14

Łącznie 1525 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Rzepiennik Strzyżewski na lata 2005 – 2015.

Średni wskaźnik nagromadzenia odpadów komunalnych kształtował się w 2003 roku na poziomie 424 kg/M/rok dla miast oraz 223 kg/M/rok dla wsi.

Tabela 2.153. Skład morfologiczny odpadów komunalny ch wytworzonych

w gospodarstwach domowych w gminie Rzepiennik Strzy żewski Strumie ń odpadu Mg/rok % wieś % miasto Odpady org. pochodzenia roślinnego 103 13 32 Odpady org. poch. zwierzęcego 8 1 2 Inne odpady organiczne 16 2 2 Papier i tektura 103 13 19


142

Tworzywa sztuczne 103 13 14 Materiały tekstylne 24 3 4 Szkło 63 8 8 Metale 32 4 4 Odpady mineralne 79 10 5 Frakcje drobne ( poniżej 10 mm) 262 33 10

Łącznie 793 100 100 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Rzepiennik Strzyżewski na lata 2005 – 2015.

Wielkość wytworzonego strumienia odpadów wielkogabarytowych na terenie gminy w 2002 roku wyniosła 103 Mg. Średnio w Polsce mieszkaniec wytwarza w ciągu roku ok. 15 kg tego typu odpadów.

Tabela 2.154. Ilo ść wytworzonych odpadów wielkogabarytowych w 2002 r. Strumień odpadu Mg/rok % Drewno 62 60 Metale 31 30 Inne (balastowe, materace, plastik, itp.) 10 10 Łącznie 103 100


Oszacowano, że na terenie gminy w 2003 roku powstało ok. 14 Mg odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych. Odpady te nie są wydzielane ze strumienia odpadów komunalnych i wraz z nimi trafiają na składowiska odpadów lub na dzikie wysypiska odpadów. Odpady budowlane wchodzące w strumień odpadów komunalnych to odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych. Przyjęto, że mieszkaniec gminy średnio wytwarza 40 kg na rok odpadów budowlanych i poremontowych. Oszacowana ilość wytworzonych odpadów w 2003 roku wyniosła ok. 273 Mg. Ilość wytwarzanych odpadów innych niż niebezpieczne w sektorze gospodarczym w gminie w ciągu roku wyniosła ok. 20,2 Mg. Tabela 2.155. Odpady inne ni ż niebezpieczne wytwarzane w gminie według danych

wytwórców odpadów (stan na 30.06.2005 ) Kod Opis Ilość [Mg/rok]

02 02 99 Inne niewymienione odpady 8 02 Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw

hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności

8

03 01 05 Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir inne niż wymienione w 03 01 04

7,5

03 Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury

7,5

04 01 99 Inne niewymienione odpady 1,0 04 Odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i

tekstylnego 1,0

16 01 03 Zużyte opony 1,5 16 01 17 Metale żelazne 2,0 16 01 20 Szkło 0,2 16 Odpady nieujęte w innych podgrupach 3,7 Razem 20,2

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Rzepiennik Strzyżewski na lata 2005 – 2015. Ilość odpadów niebezpiecznych dopuszczonych do wytworzenia na terenie gminy Rzepiennik Strzyżewski wyniosła ok. 3,0655 Mg co stanowi ok. 13,2 % wytwarzanej ilości odpadów przemysłowych.


143

Średnie roczne ilości wytwarzanych w gminie odpadów niebezpiecznych sporządzone na podstawie informacji ich wytwórców przedstawiono w tabeli poniżej.

Tabela 2.156. Średnie roczne ilo ści wytwarzanych odpadów niebezpiecznych w gminie Rzepiennik Strzy żewski (na podstawie danych w latach 2003-2004)

Kod Opis Ilość [Mg/rok]

13 02 08 Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe 1,02 13 Oleje odpadowe, i odpady ciekłych paliw ( z wyłączeniem

olejów jadalnych oraz grup 05,12,19) 1,02

16 01 01 Baterie i akumulatory ołowiowe 1,4 16 01 07 Filtry olejowe 0,007 16 Odpady nieujęte w innych grupach 1,407 18 01 03 Inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje

chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt ( np. zainfekowane pieluchomajtki, podpaski, podkłady) z wyłączeniem 18 01 80 i 18 01 06

0,603

18 02 02 Inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt

0,035

18 02 05 Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne zawierające substancje niebezpieczne

0,005

18 Odpady medyczne i weterynaryjne 0,6385 R a z e m 3,0655


Według WPGO ilość odpadów medycznych powstających w gabinetach lekarskich uzależniona jest od specjalności gabinetu. Dla gabinetów internistycznych wskaźnik ten wynosi 0,02 kg/pacjent/dzień dla specjalności stomatologicznej 0,41kg/pacjent/dzień. Odpady medyczne powstające w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej „SALUBRIS” Sp. z o.o. w Rzepienniku Strzyżewskim gromadzone są selektywnie. Według danych Gminnego Zespołu Opieki Zdrowotnej w ośrodkach zdrowia w gminie Rzepiennik Strzyżewski powstaje ok. 0,103 Mg rocznie odpadów infekcyjnych, które są odbierane przez Małopolską Kolumnę Transportu Sanitarnego w Tarnowie, jednostkę posiadającą stosowne zezwolenie na transport odpadów niebezpiecznych . Odpady infekcyjne unieszkodliwiane są przez spalanie w Spalarni Odpadów Medycznych w Szpitalu Św. Łukasza w Tarnowie. Według danych uzyskanych w gabinetach weterynaryjnych w Rzepienniku Strzyżewskim rocznie wytwarzanych jest ok. 0,035 Mg medycznych odpadów infekcyjnych.


144

2.1.1.4.9. Gmina Skrzyszów Przyjęty w Planie Gospodarki Odpadami dla 2006 roku wskaźnik wytworzenia odpadów komunalnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosił 253,0 kg/mieszkańca/rok. Zgodnie ze zaktualizowanym PGO wyliczono prognozowane wskaźniki wytworzenia odpadów komunalnych w latach 2007 i 2008, które wyniosły odpowiednio: 256,82 i 259,49 kg/mieszkańca/rok. Opierając się na wymienionych wskaźnikach oraz rzeczywistej demografii obliczono ilość powstających zmieszanych odpadów komunalnych w Gminie Skrzyszów w latach 2007-2008. Gmina Skrzyszów jest gminą wiejską. Skład morfologiczny odpadów zmieszanych wiejskich według KPGO 2010 przedstawiono w tabeli poniżej.

Tabela 2.157. Skład morfologiczny odpadów zmieszany ch w Gminie Skrzyszów roku 2007.

Rodzaj odpadów Ilość Mg/rok

Odpady organiczne roślinne 258,00 Odpady organiczne zwierzęce 14,28 Odpady organiczne inne 32,63 Odpady zielone 62,21 Papier i tektura [nieopakowaniowe] 156,02

Opakowania z papieru i tektury 226,39

Opakowania wielomateriałowe 25,49

Tworzywa sztuczne [nieopakowaniowe] 287,58

Opakowania z tworzyw sztucznych 92,80

Tekstylia 68,32

Szkło [nieopakowaniowe] 15,30

Opakowania ze szkła 274,32

Metale 62,21

Opakowania z blachy stalowej 22,43

Opakowania z aluminium 6,12

Odpady mineralne 176,42

Drobna frakcja popiołowa 446,66

Odpady wielkogabarytowe 261,06

Odpady budowlane 878,02

Odpady niebezpieczne 38,75 Łącznie 3405

Źródło: Zaktualizowany plan gospodarki odpadami dla gminy Skrzyszów na lata 2004 – 2015. Na terenie Gminy Skrzyszów stosuje się następujące systemy zbierania i odbierania odpadów komunalnych: 1) System pojemnikowy – stosowane są pojemniki o pojemności 120 l lub inne w zależności od zapotrzebowania wytwórcy, 2) System kontenerowy – stosowane są kontenery o pojemności 4,5 lub 7 m3 zależności od zapotrzebowania wytwórcy. Na terenie Gminy Skrzyszów w kontenerach umieszczane są odpady z jednostek handlowych, odpady wielkogabarytowe, odpady z cmentarzy. W poniższej tabeli zestawiono ilość odpadów komunalnych wytworzonych i zebranych w Gminie Skrzyszów w latach 2007-2008.


145

Tabela 2.158. Ilo ść odpadów komunalnych wytworzonych i zebranych w Gmi nie Skrzyszów w latach 2007-2008

L.p. Parametr 2007 Mg/rok

2008 Mg/rok

1. Ilość odpadów komunalnych wytworzonych wg PGO 3339 3466 2 Ilość odpadów komunalnych wytworzonych

uaktualniona 3405 3477

3 Ilość odpadów komunalnych zebranych

880,3 832,6

Źródło: Sprawozdanie z wykonania planu gospodarki odpadami przez gminę Skrzyszów w latach 2007-2008.

Wykaz uprawnionych podmiotów w zakresie odbierania odpadów komunalnych stałych na terenie Gminy Skrzyszów

• Usługi Transportowe – Wywóz nieczystości płynnych i selektywna zbiórka śmieci Jan Buras 33-156 Skrzyszów 332A

• TRANS-FORMERS KARPATIA sp. z o.o. Tarnów ul.Krakowska 46 • Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Tarnów ul.Okrężna 11

3) Selektywne zbieranie surowców wtórnych a) centra zbiórki. Na terenie Gminy Skrzyszów selektywną zbiórką objęto opakowania ze szkła i tworzyw sztucznych. Segregacja opakowań ze szkła i tworzyw sztucznych odbywała się w poszczególnych miejscowościach gminy w 18 centrach zbiórki, gdzie rozlokowano 36 pojemników typu „dzwon” o pojemności 1,4 m3 : b) system workowy Równolegle z segregowaniem odpadów w gniazdach stosowany jest workowy system segregacji „ u źródła” w gospodarstwach domowych. W latach 2007-2008 selektywną zbiórkę odpadów „ u źródła” realizowała firma Usługi Transportowe, Wywóz Nieczystości Płynnych, Selektywna Zbiórka Odpadów-Jan Buras”, u wszystkich mieszkańców gminy, którzy zadeklarowali wolę selektywnego zbierania odpadów. Worki do selektywnej zbiórki „u źródła” przekazuje mieszkańcom nieodpłatnie ww. firma oraz UG Skrzyszów. 4) Zbieranie pozostałych odpadów Na terenie Gminy Skrzyszów odbierane są również od wytwórców odpady: wielkogabarytowe, niebezpieczne, azbest. Zbiórka odpadów wielkogabarytowych organizowana jest przez Urząd Gminy okresowo, przeważnie wiosną i jesienią od roku 2004. Odpady z miejsc wskazanych przez gminę są odbierane przez podmiot uprawniony. Odpady budowlane nie były odbierane od ich wytwórców, ale możliwe jest zlecenie takiej usługi firmie wywozowej, z którą zawarto umowę na wywóz odpadów komunalnych. Na terenie gminy prowadzona jest selektywna zbiórka baterii. Młodzież zebrała w latach 2007 i 2008 po ok. 0,8 Mg zużytych baterii. Selektywna zbiórka baterii w jednostkach oświatowych rozwijała się w latach 2007 i 2008 dzięki zaangażowaniu Starostwa Powiatowego w Tarnowie. W latach 2007 – 2008 wymiana pokryć dachowych dokonywana była przez właścicieli budynków we własnym zakresie. Ze środków budżetowych UG Skrzyszów usunięto z terenu gminy w roku 2007 ok. 4,7 Mg odpadów zawierających azbest zgromadzonych w pryzmach. W poniższej tabeli przedstawiono rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania i odzysku


146

Tabela 2.159. Ilo ści i rodzaje odpadów komunalnych z terenu Gminy Skr zyszów poddanych procesom odzysku i unieszkodliwiania w la tach 2007-2008

2007 2008

Kod odpadu

Składowanie Mg

Odzysk Mg


Składowanie Mg

Odzysk Mg


20 02 01 8,90 R-3 0,5 R-3 20 03 01 880,3 832,6 20 03 07 18,4 28,3


Na terenie Gminy Skrzyszów nie prowadzi się żadnych procesów unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Zmieszane odpady komunalne, odpady wielkogabarytowe oraz komunalne osady ściekowe unieszkodliwiane są poprzez ich składowanie (proces D-5) na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Tarnowie przy ul. Cmentarnej. Limity zbierania odpadów wielkogabarytowych w latach 2007-2008 określonych w PGO oraz ilość zebranych odpadów według przedsiębiorców odbierających odpady przedstawiono w tabeli poniżej.

Tabela 2.160. Prognozowane i uzyskane roczne poziom y zbierania odpadów wielkogabarytowych na terenie Gminy Skrzyszów

Rodzaj odpadów

2007 2008 Prognozowany Uzyskany Prognozowany Uzyskany

Odpady wielkogabarytowe, Wymagany odzysk % Mg/rok

27 70,5

7,0 18,4

33 87,9

10,6 28,3


Według stanu faktycznego większość odpadów wielkogabarytowych np. meble, sprzęt gospodarstwa domowego, materace itp. skierowana do wywozu z gospodarstw domowych jest zagospodarowywana przez biedniejszych mieszkańców gminy. Pozostała część jest wywożona do unieszkodliwienia. Tak więc faktyczny, prognozowany poziom zbierania wytworzonych odpadów wielkogabarytowe w gminie został osiągnięty. Na terenie Gminy Skrzyszów brak było zorganizowanego systemu odbierania odpadów niebezpiecznych. Wyjątek stanowią zużyte baterie, które są zbierane w szkołach. W tabeli poniżej przedstawiono prognozowane i uzyskane roczne poziomy odzysku tych odpadów niebezpiecznych w latach 2007-2008.

Tabela 2.161. Wymagane i uzyskane roczne poziomy od zysku odpadów niebezpiecznych pochodz ących z odpadów komunalnych na terenie Gminy

Skrzyszów w latach 2007-2008 Rodzaj odpadów

2007 2008

Prognozowany uzyskany Prognozowany Uzyskany Odpady niebezpieczne* Wymagany odzysk % Mg/rok

21 8,13

2,06 0,8

28 11,1

2,01 0,8


Do tej pory Gmina nie dofinansowywała prac związanych z usuwaniem azbestu z terenu gminy. Natomiast ze środków budżetowych usunięto odpady azbestowe zgromadzone na dzikich wysypiskach śmieci.


147

Ilość zlikwidowanych odpadów zawierających azbest w roku 2007 wyniosła 4,7 Mg. Dążąc do osiągnięcia założonych celów Gmina Skrzyszów podjęła szereg działań w większości to działania bezinwestycyjne o charakterze organizacyjnym, które porządkują gospodarkę poszczególnymi strumieniami wytwarzanych odpadów.

2.1.1.4.10. Gmina Szerzyny Według „Planu Gospodarki Odpadami w Powiecie tarnowskim” w roku 2001 w powiecie tarnowskim zebrano ok. 12 600 Mg odpadów. Przyjmując, że gmina ta w 2003 roku miała 8386 mieszkańców, a wskaźnik nagromadzenia odpadów komunalnych w roku 2003 wynosił 234 kg/M/rok przyjmuje się, że wytworzono ok. 1 962 Mg odpadów komunalnych przedstawionych w poniższej tabeli.

Tabela 2.162. Ilo ść i rodzaj odpadów komunalnych wytworzonych w gminie Szerzyny w 2003 roku.

Odpady komunalne wytworzone [Mg/rok] Odpady z gospodarstw domowych 1020,576 Odpady z obiektów infrastruktury 395,819 Odpady wielkogabarytowe 131,660 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych

352,212

Odpady z ogrodów i parków 43,607 Odpady z czyszczenia ulic i placów - Odpady niebezpieczne wchodzące w strumień odpadów komunalnych

18,460

Łącznie 1962,324 Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Szerzyny. Faktyczny stan wytwarzanych odpadów jest znacznie mniejszy od przyjętych w planie ze względu na spadek ilości mieszkańców zamieszkałych na terenie gminy oraz dużą emigrację zwłaszcza ludzi młodych a ponadto zagospodarowanie niektórych rodzajów odpadów przez ich wytwórców w gospodarstwach domowych. Na terenie gminy Szerzyny istnieje jeden podmiot prowadzący działalność w zakresie zbiórki, transportu i gospodarki odpadami komunalnymi. Jest nim Zakład Budżetowy Gminy Szerzyny pod nazwą Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Szerzynach. Odpady przemysłowe są zagospodarowane przez ich wytwórców, dla których usługi świadczą firmy specjalistyczne. Naczelnym problemem prowadzenia gospodarki odpadami na terenie Gminy Szerzyny jest zbyt duża odległość do miejsc składowania i segregacji odpadów komunalnych i przemysłowych. Odpady komunalne zmieszane zgromadzone na terenie posesji w systemie workowym wywożone są na składowisko odpadów poza teren gminy. Najbliższym miejscem spełniającym w pełni wymogi wynikające z ustawy jest Krosno, posiadające najnowszą sortownie oraz wysypisko spełniające wymogi ustawowe. Ponadto oportunistyczne podejście do Regulaminu utrzymania czystości i porządku, niektórych właścicieli opóźnia wdrażanie tych ustaw przez Gminę Szerzyny. Celem nadrzędnym polityki w zakresie gospodarowania odpadami w Gminie Szerzyny jest zapobieganie powstawaniu odpadów, przy rozwiązywaniu problemu odpadów „u źródła”, odzyskiwanie surowców i ponowne wykorzystanie odpadów oraz bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych. Przyjęte cele szczegółowe w Gminie Szerzyny do roku 2007 obejmują: a. Objęcie 50% mieszkańców Gminy Szerzyny zorganizowaną selektywną zbiórką odpadów komunalnych - wykonano w 78,37% Odzysk 18% wagowej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji – ze względu na gminę typowo rolniczą odpady biodegradowalne z gospodarstw domowych są zagospodarowane w gospodarstwach rolnych, natomiast ze strumienia odpadów zmieszanych, nie wszystkie są odbierane.


148

b. Osiągnięcie na koniec roku 2008 limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów • opakowania z papieru i tektury 45% • opakowania ze szkła 35% • opakowania z tworzyw sztucznych 22% • opakowania metalowe 35% • opakowania wielomateriałowe 20% • odpady wielkogabarytowe 26% • odpady budowlane 20% • odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych) 22% c. Deponowanie na składowisku nie więcej niż 80% wytworzonych odpadów komunalnych. W Gminie Szerzyny dla zapewnienia poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi przyjęto 6 zadań: 1. Aktualizacja Gminnego Planu Gospodarki Odpadami 2. Objęcie do roku 2009 zorganizowaną selektywną zbiórką odpadów komunalnych 80% mieszkańców 3. Osiągnięcie zakładanych limitów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych 4. Deponowanie na składowisku nie więcej niż 70% wytworzonych odpadów 5. Zakończenie I etapu budowy kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków 6. Poprawa funkcjonowania istniejącego systemu selektywnej zbiórki odpadów – zakup wyposażenia technicznego dla GZGK

2.1.1.4.11. Gmina Tuchów Gmina Tuchów liczy 18 247 mieszkańców. W samym Tuchowie mieszka 6 667 osób, co stanowi 36,5% ogółu mieszkańców gminy. Pozostałe 2/3 mieszkańców gminy mieszka w 12 sołectwach. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 182 osoby/km2.

Tabela 2.163. Ilo ść odpadów komunalnych wytworzonych w gminie.


2000r. 2001r. 2002r. Odpady komunalne od mieszkańców

m3 3 128 3 330 3 863

Odpady komunalne od przedsiębiorstw

m3 1 042 1 110 1 283

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Tuchów.

Tabela 2.164. Szacunkowa ilo ść odpadów medycznych wytwarzanych w zakładach opieki zdrowotnej w gminie Tuchów

Źródło odpadów Liczba

zatrudnionych i pensjonariuszy

Jednostka Współczynnik kg/jedn./rok

Ilość wytwarzanych

odpadów (Mg/rok)

Odpady komunalne zatrudnionych

367 Pracownik 100 36,7

Szpitale 150 Łóżko 700 105 Domy pomocy społecznej 100 Łóżko 600 60 Ośrodki zdrowia i apteki 6 placówka 5 000 30

Razem 231,7 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Tuchów.

Odpady niebezpieczne pochodzenia medycznego unieszkodliwiane są głównie poza terenem gminy, tj. w spalarni odpadów w Szpitalu Św. Łukasza w Tarnowie. Na terenie


149

gminy Tuchów poważny problem stanowi zbiórka i unieszkodliwianie odpadów weterynaryjnych. Brak jest placówek zajmujących się bezpiecznym zbieraniem i unieszkodliwianiem odpadów tego typu. Padłe zwierzęta są najczęściej grzebane w dowolnych miejscach przez ich właścicieli. Rozkładające się zwłoki mogą powodować epidemiologiczne skażenie wód. Problem ten jest szczególnie ważny dla powiatu, który ma charakter rolniczy i większość gospodarstw zajmuje się hodowlą zwierząt. Odbiorem padłych zwierząt zajmują się firmy Zakład Utylizacyjny SARIA Rzeszów – oddz. Przewrotne i Zakłady w Jaśle, których siedziby znajdują się poza terenem powiatu. Według danych statystycznych odpady przemysłowe w przeważającej ilości (około 90%) są odzyskiwane. Z ogólnej ilości wytwarzanych odpadów przemysłowych zaledwie 6,6% odpadów przemysłowych trafia na składowiska odpadów. Ponadto na terenie gminy Tuchów działa wiele zakładów mniejszych wytwarzających niewielkie ilości odpadów. W latach 1999 – 2003 Starostwo Powiatowe w Tarnowie wydało decyzje zezwalających na wytwarzanie odpadów dla poniższych podmiotów: 1. Zakład Produkcji Znaków Drogowych „WIMED” – Zdzisław Dąbczyński w Tuchowie; 2. Firma Handlowo-Usługowa „MBM” Serwis Ogumienia s.c. w Tuchowie; 3. Zespół Opieki Zdrowotnej w Tuchowie; 4. Zakład Masarski „Pexob” s.c. – J.K.T. Sobyra w Tuchowie; 5. Spółka Cywilna „EKO-TANK” w Dąbrówce Tuchowskiej; 6. Zakład Usług Komunalnych w Tuchowie; 7. Firma Handlowo-Usługowo-Produkcyjna „DOMINEX” w Lubaszowej 8. Zakład Usługowo-Handlowy „GAWRON” w Tuchowie 9. Firma Handlowo-Usługowa „DOMINEX-2” w Lubaszowej 10. Telekomunikacja Polska S.A. w Tarnowie; 11. Autoryzowany Zakład Ogólnobudowlany – D.P.Gawlik w Cieszynie 12. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „GRAMA” – P.Grabowski w Łańcucie; 13. „Separator Service” Spółka z o.o. w Piasecznie; 14. Przedsiębiorstwo Robót Termoizolacyjnych i Antykorozyjnych „TERMOEXPORT” w Warszawie; 15. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe „TARIZOLACJA” Spółka z o.o. w Tarnowie; 16. Pokrycia Dachowe „DEKER” – J.Guzy w Tarnowie; 17. Przedsiębiorstwo Budowy Elektrowni i Przemysłu „ENERGOPRZEM” w Krakowie; 18. „KERAM” – M.Sówka we Wrocławiu; 19. Firma Produkcyjno-Handlowo-Usługowa „AZBESTCOMPLEX” w Szczucinie; 20. Centrum Gospodarki Odpadami, Azbestu i Recyklingu „caro” w Zamościu; 21. „AWAS-SERWIS” Spółka z o.o. w Warszawie; 22. Zakład Energetyczny Tarnów S.A. w Tarnowie; Zakład Naprawy Odmierzaczy Paliw Płynnych, Czyszczenia Zbiorników – J.Nowogórski w Długołęce; 23. „SERWIS Kraków” Spółka z o.o. w Krakowie; 24. Firma Remontowo-Budowlana „RAGAR” w Krakowie; 25. Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe „SanTa-EKO” s.c. – T.Zych, I.Rutowska w Sandomierzu; 26. „TANKPOL” Spółka z o.o. w Szczucinie; 27. „SEGI-AT” Spółka z o.o. w Warszawie; 28. Wytwórnia Elementów Kominowych „TARNAWA” s.c. w Tarnowie; 29. Przedsiębiorstwo Budowlane Usługowo-Handlowe „ZELIAŚ” – L.Zeliaś, S.Zeliaś w Tarnowie; 30. „COMPACT” S.A. w Krakowie; 31. Zakład Transportu Samochodowego „AUTOZAT” Spółka z o.o. w Tarnowie; 32. Przedsiębiorstwo Robót Remontowo-Montażowych „PROReM” Spółka z o.o. w Tarnowie; 33. „RAN-OIL” Spółka z o.o. w Tarnowie; 34. Zarząd Gminy Tuchów; 35. Dom Pomocy Społecznej w Karwodrzy;


150

36. Dom Pogodnej Jesieni Zgromadzenia Sióstr Św. Józefa w Tuchowie. Każdy wytwórca opadów jest zobowiązany do rozwiązania gospodarki odpadami we własnym zakresie. Zwykle odpady są odbierane, odzyskiwane lub unieszkodliwiane przez uprawnionych odbiorców posiadających stosowne zezwolenia często z poza terenu gminy czy powiatu. Szacunkowa ilość odpadów budowlanych powstających w gminie Tuchów wynosi ok. 330 Mg rocznie. Według szacunków na terenie gminy Tuchów znajduje się około 2,5 tys. Mg odpadów zawierających azbest.

Tabela 2.165. Przybli żony skład morfometryczny odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Tuchów

Rodzaj odpadów Wskaźnik [%

wagowy] Ilość odpadów

[Mg/rok] Odpady organiczne 31,7 1795,8 Papier i tektura 18,6 1053,7 Tworzywa sztuczne 3,7 209,6 Szkło 7,5 424,9 Frakcja drobna (0-10 mm) 21,4 1212,3 Żelazo i inne metale 3,5 198,3 Pozostałe odpady palne 13,6 770,4 Odpady niebezpieczne < 1 < 56,6

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Tuchów.

Transport niesegregowanych odpadów komunalnych odbywa się na składowisko odpadów zlokalizowanych na terenie miasta Tuchowa przy ul. Tarnowskiej. Przewozem odpadów do miejsca ich unieszkodliwiania zajmują się głównie firmy świadczące usługi na podstawie umów zawartych pomiędzy urzędami miast i gmin oraz prywatnym wytwórcami odpadów:

• TRANS-FORMERS Spółka z o.o. – Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej w Tarnowie przy ul. Krakowskiej 46

• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. • „Gulimex” Grzegorz Gut, ul. Zielona 6, 33-170 Tuchów • Spółka Komunalna „Dorzecze Białej” sp. z o.o., ul. Narutowicza 38, 33-100

Tarnów

Na terenie gminy Tuchów nie funkcjonują typowe punkty przeładunku odpadów Komunalnych. Na terenie gminy Tuchów nie jest prowadzona segregacja odpadów komunalnych w gospodarstwach domowych. Większość odpadów w stanie zmieszanym trafia na gminne składowiska odpadów. W latach 2006 – 2007 planowane jest wprowadzenie na terenie gminy segregacji odpadów komunalnych. W gminie Tuchów jedyną metodą unieszkodliwiania odpadów jest ich składowanie na gminnym składowisku odpadów komunalnych. Jest to obiekt powstały w latach 80 i 90, nie spełniający w pełni wymogów ochrony środowiska.


151

2.1.1.4.12. Gmina Wierzchosławice Gmina Wierzchosławice położona jest w województwie małopolskim w centralnej części Powiatu tarnowskiego, w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Tarnowa. Zajmuje powierzchnię 75km

2. Gmina graniczy z następującymi jednostkami administracyjnymi: od

północy z gminą Radłów i Żabno, od zachodu z gminą Borzęcin i Wojnicz, od południa z gminą Wojnicz i Tarnów, od wschodu z gminą Miasta Tarnów i gminą Tarnów. W skład gminy wchodzi 11 wsi: Bobrowniki Małe, Bogumiłowice, Gosławice, Komorów, Łętowice, Mikołajowie, Ostrów, Rudka, Sieciechowice, Kępa Bogumiłowicka, Wierzchosławice. Odpady komunalne powstają w: gospodarstwach domowych, obiektach infrastruktury takich jak: handel, usługi, szkolnictwo, obiekty turystyczne, obiekty działalności gospodarczej i wytwórczej. Wg danych otrzymanych od firm odbierających na zlecenie gminy Wierzchosławice odpady w 2003 roku zebrano 1292,68 Mg odpadów z 1423 gospodarstw, w których zamieszkuje 5692 osoby. Stanowi to 55% liczby gospodarstw w gminie Wierzchosławice. Oszacowano, że w gminie Wierzchosławice powstaje około 2547,72 Mg odpadów komunalnych. Ilością zbieranych odpadów komunalnych jest znacznie niższa, niż szacunkowa ilość wytworzonych odpadów komunalnych . Różnica ta wynika z: GUS przyjmuje wskaźnik gęstości odpadów 0,260 Mg/m

3 przy przeliczaniu danych

objętościowych na masowe, bez względu na pochodzenie odpadów (tereny miejskie, wiejskie, odpady biurowe itp.);

Tabela 2.166. Ilo ść i rodzaj odpadów komunalnych wytworzonych w gminie

Wierzchosławice. Nazwa strumienia odpadów Udział % Ilość ogółem w [Mg]

Z gospodarstw domowych 53,9 1373,22 Z obiektów infrastruktury 20,6 524,83 Odpady budowlane 16,8 428,02 Odpady wielkogabarytowe 5,9 150,32 Odpady z czyszczenia ulic i placów 0,8 20,38 Odpady z ogrodów i placów 1,1 28,02 Odpady niebezpieczne 0,9 22,93

Łączni e 100 2547,72 Źródło: Plan gospodarki odpadami na gminy Wierzchosławice na lata 2004 – 2015. Wywóz odpadów komunalnych

• CONTEKO Sp. z o.o., ul. Woleńska 15, 33-130 Radłów, tel. (14) 678-30-28 • TRANS-FORMERS KARPATIA Sp. z o.o., ul. Krakowska 46, 33-100 Tarnów, tel. (14)

626-35-40, 627-59-73 • Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Okrężna 11, 33-100

Tarnów, tel. (14) 621-82-47, 621-93-73 • Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych van Gansewinkel w Krakowie Sp. z o.o., ul.

Przemysłowa 27, 33-100 Tarnów, (14) 629-80-90, (14) 627-37-83 Selektywna zbiórka odpadów

• EKOTAR Sp. z o.o., ul. Chemiczna 113, 33-101 Tarnów, tel. (14) 633-33-21, 633-33-22

Firmy odbieraj ące zużyty sprz ęt elektryczny i elektroniczny

• Spółdzielnia Pracy „ARGO-FILM”, Zakład nr 2 w Tarnowie, ul. Fabryczna 7a, 33-100 Tarnów, tel. (14) 626-33-31, fax (14) 620-12-56

Gmina Wierzchosławice nie posiada na swoim terenie zakładów zaopatrujących mieszkańców w energie elektryczną, ciepłowniczą i gazową. Energia gazowa


152

i elektryczna dostarczana jest z zakładów zlokalizowanych na terenie miasta Tarnowa. Indywidualnych kotłowni mieszkańcy zaopatrują się w ciepło. W 60% są to kotłownie opalane gazem. Na terenie gminy Wierzchosławice prowadzi się na dość dużą skalę poszukiwanie, wydobywanie i fizyczną przeróbkę kopalin pospolitych tzn. Żwiru i piasku przez Przedsiębiorstwo Produkcji Kruszywa i Usług Geologicznych ,,KRUSZGEO” S.A. Rzeszów. Prawie 100% powstających odpadów wydobywczych poddawane jest procesowi odzysku np. do celów ukształtowania powierzchni terenu. Na terenie gminy Wierzchosławice nie ma zakładów chemii organicznej oraz zakładów zajmujących się produkcją farb, klejów, szczeliw, zakładów zajmujących się działalnością poligraficzną. Występują za to 4 zakłady, które zajmują się mechaniką samochodową oraz 3 zakłady zajmujące się obróbką metali. Gmina Wierzchosławice na dzień dzisiejszy nie posiada danych dotyczących ilości powstających tam odpadów. Pod względem rodzajowym największe ilości powstających odpadów stanowią: Żelazo i stal, grunt z wykopów i pogłębiania, odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, wymieszany gruz i materiały z rozbiórki, odpady materiałów budowlanych bazujących na gipsie, gleba i kamienie. Aktualnie gruz budowlany w ok. 70% podlega odzyskowi, najczęściej do docelowego ukształtowania powierzchni terenu. Głównym kierunkiem zastosowania gruzu budowlanego jest budownictwo i drogownictwo (jako kruszywo drogowe). Problemy z odzyskiem wykazują odpady takie jak: wymieszany gruz i materiały z rozbiórki, odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, grunt z wykopów i pogłębiania, wełna mineralna. Z przeprowadzonego rozpoznania można zauważyć, że najlepiej rozwinięty jest rynek odzysku odpadów i złomów metalicznych oraz stopów metali. Odpady te przerabiane są w hutnictwie żelaza i stali oraz hutnictwie metali kolorowych jako surowiec do wytopu stal i metali kolorowych. Na terenie gminy istnieje system odzysku metali poprzez punkt skupu surowców wtórnych w Bogumiłowicach. Odpady drewna (z wyjątkiem impregnowanego), szkła i tworzyw sztucznych posiadają odpowiednią bazę przetwórczą. Gospodarka tymi odpadami prowadzona jest wspólnie z Gminą i Miastem Tarnowem. Odpady z tworzyw sztucznych mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwione poprzez: recykling materiałowy, recykling chemiczny lub recykling energetyczny. Na terenie gminy rozwinął się system zbiórki odpadów plastiku i szkła. Szkło i stłuczka szklana zagospodarowywana jest głównie w hutnictwie szkła w procesie topienia szkła w hutach. W celu maksymalizacji odzysku szkła jako surowca wtórnego niezbędne jest prowadzenie prac demontażowych w sposób pozwalający na selektywne gromadzenie tego odpadu i usunięcie zanieczyszczeń (np. kit, ramy). Odpadowe drewno może być wykorzystane do produkcji płyt wiórowych (warunkiem przyjęcia odpadów do zagospodarowania jest usunięcie okuć żelaznych i grubych gwoździ) lub do produkcji brykietów energetycznych. Drewno nie zawierające środków konserwujących i impregnujących może być również wykorzystane do celów energetycznych. W skali kraju generalnie istnieją instalacje przyjmujące wspomniane wyżej odpady do odzysku lub unieszkodliwiania . Brak jest szczegółowych danych dotyczących ilości i jakości odpadów generowanych przez Podmioty gospodarcze. Prognoza ilości odpadów komunalnych na terenie Gminy Wierzchosławice lata 2011 do 2014 to odpowiednio 3159, 3153, 3188, 3223,42. Planowane działania zmierzające do poprawy sytuacji gospodarczej odpadami przedstawiono w rozbiciu na: • działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, • działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, • działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami, • działania zmierzające do redukcji ilości odpadów wraz z celami i kierunkami działań od do roku 2015. Celem ogólnym ekologicznym do roku 2014 jest: Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz wprowadzenie zgodnego z normami europejskimi systemu ich odzysku i unieszkodliwiania.


153

Cele szczegółowe do 2015: 1. Deponowanie na składowiskach nie więcej niż 56% wszystkich odpadów komunalnych, 2. Skierowanie w roku 2015 na składowisko nie więcej niż 46% (wagowo) całkowitej ilości odpadów Komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995), 3. Osiągnięcie w roku 2015 zakładanych limitów odzysku recyklingu poszczególnych odpadów: � opakowania z papieru i tektury: 55% � opakowania ze szkła: 50% � opakowania z tworzyw sztucznych: 35% � opakowania metalowe: 50% � opakowania wielo-materiałowe: 35% � odpady wielkogabarytowe: 55% � odpady budowlane: 45% � odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 55% 4. Deponowanie na składowisku nie więcej niż 48% wytworzonych odpadów komunalnych.

2.1.1.4.13. Gmina Wietrzychowice Odpady ze względu na źródło powstawania dzielą się na dwie zasadnicze grupy: � odpady powstające w sektorze komunalnym, w wyniku bytowania człowieka – tj. odpady komunalne, odpady opakowaniowe, komunalne osady ściekowe, � odpady powstające w sektorze gospodarczym, w wyniku działalności gospodarczej – tj. odpady przemysłowe. Odpady komunalne - Źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są : gospodarstwa domowe, obiekty infrastruktury – handel, usługi, szkolnictwo, targowiska. Dane dotyczące ilości wytwarzanych na terenie Gminy Wietrzychowice odpadów komunalnych w rozbiciu na poszczególne grupy odpadów, przedstawiają poniższe zestawienia tabelaryczne:

Tabela 2.167. Szacunkowa masa wytwarzanych odpadów komunalnych w rozbiciu na strumienie odpadów.

Strumień odpadów komunalnych Wskaźnik (kg/M/r)

Szacunkowa masa (Mg/rok)

Odpady organiczne roślinne 18,80 80,40 Odpady organiczne zwierzęce 1,10 4,70 Odpady organiczne inne 2,21 9,45 Odpady zielone 4,16 17,79 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 10,64 45,50 Opakowania z papieru i tektury 15,43 65,99 Opakowania wielomateriałowe 1,73 7,39 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 21,03 89,94 Opakowania z tworzyw sztucznych 6,77 28,95 Tekstylia 4,65 19,88 Szkło (nieopakowaniowe) 1,00 4,27 Opakowania ze szkła 18,89 80,79 Metale 4,55 19,46 Opakowania z blachy stalowej 1,63 6,97 Opakowania z aluminium 0,47 2,01 Odpady mineralne 13,25 56,67 Drobna frakcja popiołowa 40,28 172,27 Odpady wielkogabarytowe 15,00 64,15 Odpady budowlane 40,00 171,08 Odpady niebezpieczne 2,00 8,56

Razem 956,21 Źródło: Sprawozdanie z realizacji Planu Gospodarki Odpadami Gminy Wietrzychowice za lata 2007 – 2008 r.


154

Jak wynika z powyższej tabeli, największy udział w strumieniu odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy mają odpady budowlane oraz drobna frakcja popiołowa. Gmina Wietrzychowice prowadzi indywidualną politykę w zakresie zbiórki i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Informacje na temat aktualnego stanu zbiórki i transportu odpadów komunalnych w gminie zebrano drogą ankietyzacji firm świadczących usługi w zakresie zbiórki i usuwania odpadów komunalnych na terenie gminy. Zorganizowanym systemem zbiórki i usuwania odpadów komunalnych na terenie gminy objętych jest około 90 % mieszkańców. W 2007 r na terenie Gminy Wietrzychowice przeprowadzono 257 kontroli właścicieli nieruchomości w zakresie posiadanych umów i dokonywania opłat za usuwanie odpadów komunalnych z terenu nieruchomości. W wyniku tych działań wszyscy skontrolowani właściciele podpisali umowy na wywóz odpadów komunalnych. Istniejący na terenie gminy system gospodarowania odpadami nie jest jeszcze tak do końca uregulowany, bowiem nie wszyscy mieszkańcy gminy uczestniczą w procesie kontrolowanego usuwania i unieszkodliwiania odpadów. Wynika z to z faktu, że nie kontrolowano osób w podeszłym wieku ( powyżej 80 lat) i samotnych, a takich na terenie Gminy jest sporo. Bezpośrednią realizacje zadań z zakresu zbiórki i usuwania odpadów z terenu gminy w przedmiotowym okresie zajmowały się – posiadające stosowne zezwolenia – następujące jednostki : • Miejsko - Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Żabnie, • „CONTEKO” sp. zo.o. w Radłowie, • „Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Tarnowie”. Miejsko – Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Żabnie do gromadzenia odpadów komunalnych wykorzystuje : 48 sztuk pojemników 110 litrowych, 6 sztuk pojemników 1100 litrowych. Ilość pojemników obsługujących gospodarstwa domowe : 27 sztuk pojemników 110 litrowych. Ilość pojemników obsługujących podmioty gospodarcze oraz obiekty użyteczności publicznej: 21 sztuk pojemników 110 litrowych, 6 sztuk pojemników 1100 litrowych. Liczba zaewidencjonowanych, indywidualnych gospodarstw domowych gromadzących odpady – na podstawie umów na odbiór odpadów zawartych z omawiana jednostką wywozową – na terenie gminy Wietrzychowice wynosi : 27. Natomiast liczba podmiotów gospodarczych oraz obiektów użyteczności publicznej, gromadzących odpady – zaewidencjonowanych na podstawie umów na odbiór odpadów zawartych z ww. jednostką – na terenie gminy Wietrzychowice wynosi : podmiotów gospodarczych – 19, obiektów użyteczności publicznej – 7. Na terenie gminy funkcjonuje system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Z pośród strumienia odpadów komunalnych selekcjonuje się i gromadzi następujące frakcje: metal, papier, szkło, plastik. System ten oparty jest na zasadzie gromadzenia poszczególnych frakcji w workach kolorowych (żółty - plastik, czerwony – metal, zielony – szkło, niebieski – papier). Urząd Gminy wspiera system segregacji odpadów poprzez zakup worków na te odpady i przekazuje je nieodpłatnie mieszkańcom gminy indywidualnie i przez podmiot uprawniony. Wszystkie firmy prowadzące na terenie usługi w zakresie odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości realizują zbiórkę selektywną. Firmy odbierają te frakcje nieodpłatnie z terenu gminy Wietrzychowice i poddaje odzyskowi. Posiada ona stosowne zezwolenie wydane na zasadach znowelizowanych przepisów prawa. Na terenie gminy, mimo funkcjonującego systemu zbiórki surowców wtórnych, nadal podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest ich składowanie. Zatem nasuwa się wniosek, iż na terenie Gminy Wietrzychowice, mimo osiągniętych już sukcesów w ramach funkcjonującego systemu „zbiórki selektywnej”, system ten wymaga dalszego rozwoju i modyfikacji, pozwalających na osiąganie lepszych efektów (zintensyfikowanie odzysku surowców wtórnych). Działaniom o charakterze techniczno-organizacyjnym winna towarzyszyć szeroka akcja edukacyjna, wyjaśniająca celowość i sens selektywnej zbiórki oraz wykazująca jej korzyści ekonomiczno – środowiskowe. Proces ten wymaga większego zaangażowania mieszkańców i władz Gminy. Gmina Wietrzychowice podpisała w 2008 r umowę współpracy z Gminą Żabno w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi segregowanymi, ponieważ Gmina ta przystępuje do budowy na terenie swojej Gminy zakładu recycklingu. Na podstawie informacji uzyskanych z firm


155

trudniących się zbiórką i usuwaniem odpadów komunalnych (ankietyzacja) z terenu gminy oraz uzyskanych z Urzędu Gminy, dane dotyczące ilości odpadów komunalnych, łącznie zebranych w gminie w wyniku funkcjonujących „systemów zbiórki”, w latach 2007 – 2008 przedstawiono w poniższej tabeli.

Tabela 2.168. Ilo ść zebranych odpadów komunalnych w gminie.


2007 2008 Łącznie odpady komunalne z

terenu gminy Mg/rok 253.08 233,46

Źródło: Sprawozdanie z realizacji Planu Gospodarki Odpadami Gminy Wietrzychowice za lata 2007 – 2008 r.

Z porównania ilości wytworzonych odpadów komunalnych, iż funkcjonujący w chwili obecnej stan zbiórki odpadów komunalnych, w stosunku do innych nie jest zadowalający, bowiem ilość zebranych odpadów stanowi niewiele ponad 25% ogólnej ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Wietrzychowice. Dane na temat ilości odpadów, powstających w sektorze gospodarczym na terenie gminy Wietrzychowice, uzyskano na podstawie przeprowadzonej ankietyzacji, którą objęto podmioty gospodarcze działające na terenie gminy. Ww. ankietyzacją, którą objęto podmioty, których udział w wytwarzaniu odpadów, uznano za wiodący. Struktura odpadów deklarowanych do wytworzenia według stopnia szkodliwości: W 2007 roku – około 90 Mg 1% to odpady niebezpieczne 99% to odpady inne niż niebezpieczne W 2008 roku – około 95 Mg 1% to odpady niebezpieczne 99% to odpady inne niż niebezpieczne Wśród wytworzonych odpadów najliczniejszą grupę stanowiły odpady należące do : • grupa 03 – odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury (ok. 63%) • grupa 17 – stal i żelazo (ok. 31 %) • grupa 19 – odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania ścieków oraz uzdatniania wody pitnej (ok. 2%) • grupa 20 – odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie (ok.4%) Pozostała ilość tj. ok. 1% strumienia wytworzonych odpadów, stanowiły odpady zaklasyfikowane do grup 13 i 15. W gospodarce odpadami szczególnie istotną z punktu widzenia ekologii grupę stanowią odpady niebezpieczne, do których zalicza się odpady umieszczone na liście odpadów niebezpiecznych, zawartej w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie katalogu odpadów. Mała liczba podmiotów składająca informacje o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami zarówno w roku 2007 i 2008 może wynikać z faktu wytwarzania odpadów w ilościach poniżej wymaganego, ustawą o odpadach, progu: 100 kg odpadów niebezpiecznych lub 5 Mg odpadów innych niż niebezpieczne w ciągu roku przez pozostałe podmioty. Z doświadczenia można jednak stwierdzić, że część z nich nie wywiązuje się z tego obowiązku. Masa wytworzonych w rzeczywistości odpadów, zarówno odpadów niebezpiecznych jak i innych niż niebezpieczne, może być mniejsza, gdyż w większości przypadków podane ilości dotyczyły ilości odpadów jakie przewiduje się wytworzyć w wyniku działalności danego podmiotu. Oceniając obecny stan gospodarki odpadami na terenie gminy Wietrzychowice należy zwrócić uwagę na kilka aspektów: Sektor komunalny: • Gmina Wietrzychowice zadania związane z utrzymaniem czystości i porządku realizuje we własnym zakresie (indywidualnie prowadzi politykę w zakresie zbiórki i unieszkodliwiania odpadów komunalnych).


156

• Zbiórka odpadów komunalnych na trenie gminy prowadzona jest przez wyspecjalizowane jednostki posiadające stosowne zezwolenia. • Liczba mieszkańców gminy, objęta zorganizowaną zbiórka odpadów komunalnych kształtuje się na poziomie 90%. • Na terenie Gminy Wietrzychowice działa od 2001 roku system zbiórki selektywnej. Gmina „pomaga” mieszkańcom zakupując worki na te odpady i przekazując je nieodpłatnie mieszkańcom gminy, Działaniom o charakterze techniczno-organizacyjnym towarzyszy szeroka akcja edukacyjna, wyjaśniająca mieszkańcom celowość i sens selektywnej zbiórki oraz wskazująca jej korzyści ekonomiczno-środowiskowe. Proces ten wymaga większego zaangażowania mieszkańców i władz Gminy. • Nadal podstawową metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie gminy jest składowanie. Gmina Wietrzychowice nie posiada własnego składowiska odpadów komunalnych i w związku z tym zbierane na terenie gminy odpady komunalne wywożone są na składowisko odpadów poza jej terenem, tj. składowiska odpadów w Tarnowie. • Na terenie gminy istnieją nielegalne składowiska odpadów, tzw. „dzikie wysypiska” w lasach, rowach, oraz międzywalu rzek Wisła, Dunajec, Kisielina, czy naturalnych zagłębieniach terenu. Zjawiska te jednak nie zostały zinwentaryzowane i nie zostały zewidencjonowane na obszarze gminy. Występowanie takiego zjawiska nasuwa konieczność: inwentaryzacji, likwidacji dzikich wysypisk oraz zapobieganie ich powstawaniu. • Na terenie gminy nie funkcjonuje system edukacji ekologicznej, mającej na celu wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców gminy w zakresie ochrony środowiska i zagospodarowania odpadów. Wszelkie zmiany, informacje na ten temat są zamieszczane w kwartalniku „Ziemia Wietrzychowska”, na zebraniach wiejskich, w szkołach. W gospodarce odpadami komunalnymi widoczna jest poprawnie prowadzona segregacja odpadów jednak istnieje konieczność intensyfikacji działań, celem ciągłego uświadamiania społecznościom lokalnym potrzeby ochrony środowiska przed odpadami, celowości selektywnej zbiórki odpadów i dążenia do minimalizacji ilości odpadów komunalnych składowanych na składowiskach. • Analizując dotychczasowy stan gospodarki odpadami na terenie gminy Wietrzychowice nasuwa się wniosek, iż w okresie perspektywicznym, koniecznością staje się podejmowanie odpowiednich działań, porządkujących w dalszym ciągu gospodarkę odpadami komunalnymi na jej terenie. • W latach następnych należy zdecydowanie więcej środków finansowych zarezerwować w budżecie gminy na gospodarkę odpadami, zbiórka odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon, likwidacja dzikich wysypisk. Zgodnie z ustawą o odpadach gospodarka odpadami jest zadaniem własnym gminy. Sektor gospodarczy: • Obok odpadów komunalnych na terenie gminy Wietrzychowice wytwarzane są odpady przemysłowe a wśród nich: niebezpieczne oraz inne niż niebezpieczne, powstające w wyniku prowadzenia przez podmioty gospodarcze – działalności gospodarczej. Zgodnie z uzyskanymi informacjami, odpady wytwarzane przez podmioty gospodarcze na terenie gminy Wietrzychowice, poddawane są przede wszystkim odzyskowi przez wyspecjalizowane firmy, posiadające stosowne zezwolenia i prowadzące działalność w tym zakresie. Odpady nie nadające się do odzysku przeznaczone są do unieszkodliwiania przez firmy specjalistyczne lub też poddawane są unieszkodliwianiu przez składowanie. Około 65% odpadów powstających w sektorze gospodarczym jest wykorzystywanych wtórnie jako paliwo alternatywne do ogrzewania hal produkcyjnych w sezonie grzewczym (kod 03 01) • Odpady niebezpieczne (azbestowe), wytwarzane na terenie gminy, odbierane i transportowane są z miejsc ich wytworzenia do miejsca unieszkodliwiania specjalistycznym transportem, posiadającym stosowne zezwolenia wymagane przepisami prawa, na podstawie stosownych umów cywilno – prawnych. Podstawową metodą


157

unieszkodliwiania odpadów azbestowych jest ich składowanie. Wytwarzane na terenie gminy Wietrzychowice odpady azbestowe wywożone są i składowane na składowisku odpadów niebezpiecznych poza jej terenem. Znaczna masa odpadów zawierających azbest stanowi część nieruchomości (np. dachy). Według polskiego prawa sposób zagospodarowania tych odpadów należy do właściciela nieruchomości. Często wysokie koszty transportu i unieszkodliwiania tych odpadów uniemożliwiają właścicielom nieruchomości podejmowanie jakichkolwiek działań związanych z ich wymianą. Niewątpliwie, pomoc finansowa ze środków budżetu państwa dla właścicieli obiektów wymieniających elementy budowlane zawierające azbest (np. pokrycia dachowe), znacznie przyspieszyłaby usuwanie odpadów azbestowych i zakończyła się dużo wcześniej niż przed ustawowym terminem.

2.1.1.4.14. Gmina Wojnicz Dane dotyczące ilości wytwarzanych na terenie gminy Wojnicz odpadów komunalnych w rozbiciu na poszczególne, ww. grupy odpadów, przedstawiają poniższe zestawienia tabelaryczne. Tabela 2.169. Ilo ść odpadów komunalnych wytworzonych na terenie gminy Wojnicz

w 2004 roku według grup odpadów. Grupy odpadów komunalnych Szacunkowa

masa [Mg/rok] Odpady z gospodarstw domowych 1 514 Odpady z obiektów infrastruktury 586 Odpady wielkogabarytowe 196 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych 522 Odpady z ogrodów i parków 65 Odpady z czyszczenia ulic i placów - Odpady niebezpieczne, wchodzące w strumień odpadów komunalnych

26

Razem 2 909 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Wojnicz na lata 2004-2015.

Tabela 2.170. Ilo ść odpadów komunalnych z gospodarstw domowych, wytwar zanych

na terenie gminy Wojnicz Skład odpadów z gospodarstw domowych Szacunkowa masa

[Mg/rok] Odpady organiczne pochodzenia roślinnego 196 Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego 16 Inne odpady organiczne 30 Papier i tektura 197 Tworzywa sztuczne 197 Materiały tekstylne 44 Szkło 121 Metale 60 Odpady mineralne 152 Frakcja drobna (< 10 mm) 500 Razem 1514

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Wojnicz na lata 2004-2015. Tabela 2.171. Ilo ść odpadów komunalnych z obiektów infrastruktury, wyt warzanych

na terenie gminy Wojnicz. Skład odpadów z obiektów infrastruktury Szacunkowa masa

[Mg/rok] Odpady organiczne pochodzenia roślinnego 59



158

Inne odpady organiczne Papier i tektura Tworzywa sztuczne - Materiały tekstylne 176 Szkło 176 Metale 18 Odpady mineralne 59 Frakcja drobna (< 10 mm) 29 Razem 29 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Wojnicz na lata 2004-2015.


Wojnicz. Skład odpadów wielkogabarytowych Szacunkowa masa

[Mg/rok] Drewno 117

metale 58 Inne (balastowe, materace, plastik itp.) 20 Razem 195 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Wojnicz na lata 2004-2015.

Tabela 2.173. Ilo ść odpadów budowlanych i poremontowych wytwarzanych n a

terenie gminy Wojnicz.

Skład odpadów budowlanych i poremontowych Szacunkowa masa

[Mg/rok] cegła 209 beton 104 tworzywo sztuczne 5 bitumiczna powierzchnia dróg 42 drewno 36 metale 26 piasek 79 inne 21 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Wojnicz na lata 2004-2015.

Tabela 2.174. Ilo ść odpadów z ogrodów i parków wytwarzanych na terenie gminy

Wojnicz. Skład z ogrodów i parków Szacunkowa masa

[Mg/rok] Odpady organiczne 52 Odpady mineralne 13 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Wojnicz na lata 2004-2015.

Tabela 2.175. Ilo ść odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komun alnych

wytwarzanych na terenie gminy Wojnicz. Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych Szacunkowa masa

[Mg/rok] Aerozole 1 Akumulatory 6 Baterie 1 Farby i lakiery 6 Farmaceutyki 2 Rozpuszczalniki 4 Świetlówki 0 0 Zużyte oleje 3 Inne (w tym substancje chemiczne) 3


159

Razem 26 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Wojnicz na lata 2004-2015.

Przyjmując za KPGO wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów wiejskich, szacunkową ilość wytwarzanych odpadów komunalnych w gminie Wojnicz, w rozbiciu na wydzielone wyżej strumienie odpadów przedstawia tabela poniżej.

Tabela 2.176. Szacunkowa masa wytwarzanych odpadów komunalnych w rozbiciu na

strumienie odpadów

L.p. Strumień odpadów komunalnych Wskaźnik [kg/M/r]

Szacunkowa masa

[Mg/rok]

1. odpady organiczne roślinne 18,80 245,45 2. odpady organiczne zwierzęce 1,10 14,36 3. odpady organiczne inne 2,21 28,85 4. Odpady zielone 4,16 54,31 5. Papier i tektura (nieopakowaniowe) 10,64 136,92 6. Opakowania z papieru i tektury 15,43 201,45 7. Opakowania wielomateriałowe 1,73 22,59 8. Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 21,03 273,57 9. Opakowania z tworzyw sztucznych 6,77 87,39 10. Tekstylia 4,65 60,71 11. Szkło (nieopakowaniowe) 1,00 13,06 12. Opakowania ze szkła 18,89 245,63 13. Metale 4,55 59.40 14. Opakowania z blachy stalowej 1,63 21,28 15. Opakowania z aluminium 0,47 6,13 16. Odpady mineralne 13,25 171,99 17. Drobna frakcja popiołowa 40,28 524,89 18. Odpady wielkogabarytowe 15,00 194,84 19. Odpady budowlane 40,00 521,24 20. Odpady niebezpieczne 2,00 26,11

Razem 2 909,17 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Wojnicz na lata 2004-2015.

System zbiórki i usuwania odpadów komunalnych w gmi nie Wojnicz Na terenie gminy Wojnicz, zorganizowanym systemem zbiórki i usuwania odpadów komunalnych objętych jest 76% mieszkańców gminy. Istniejący na terenie przedmiotowej gminy system gospodarowania odpadami komunalnymi, nie jest do końca uregulowany, bowiem nie wszyscy mieszkańcy gminy uczestniczą w procesie kontrolowanego usuwania i unieszkodliwiania odpadów. Podmioty prowadz ące działalno ść w zakresie zbierania i transportu odpadów komunalnych Bezpośrednią realizacją zadań z zakresu zbiórki i usuwania odpadów z terenu gminy zajmują się – posiadające stosowne zezwolenia – następujące jednostki:

• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Tarnowie, Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej Trans-Formers Tarnów,

• CONTEKO s.c. • Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej sp. z o.o., ul. Okrężna 11, 33-100

Tarnów. Jak wynika z przedstawionych powyżej informacji, około 95% odpadów komunalnych, zbieranych na terenie gminy Wojnicz – to odpady usuwane przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Tarnowie. Pozostałe, ww. jednostki


160

wywozowe, przy obsłudze systemu zbiórki i usuwania odpadów komunalnych na terenie przedmiotowej gminy, w chwili obecnej, uczestniczą tylko w niewielkim zakresie. Tabela 2.177. Ilo ść odpadów komunalnych zebranych w gminie Wojnicz w l atach

2001-2003.


2001 2002 2003 Odpady komunalne od mieszkańców

Mg/rok

1 528 1552 1 709

Odpady komunalne od przedsiębiorstw oraz obiektów użyteczności publicznej

112 112 113

Łącznie odpady komunalne z terenu gminy. 1640 1644 1822

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Wojnicz na lata 2004-2015. Z porównania ilości wytworzonych odpadów komunalnych, wyznaczonej w oparciu o wskaźniki (tabela nr 19), a ilości odpadów zebranych z terenu gminy Wojnicz wynika, iż funkcjonujący w chwili obecnej system zbiórki odpadów komunalnych, w stosunku do innych gmin jest dość zadowalający, bowiem ilość zbieranych odpadów stanowi ponad 62% ogólnej ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie przedmiotowej gminy. Na terenie przedmiotowej gminy nie funkcjonuje system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Obiekty gospodarki odpadami . Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie przedmiotowej gminy, jest ich składowanie. Gmina Wojnicz nie posiada własnego składowiska odpadów komunalnych i w związku z tym zbierane na obszarze gminy odpady, wywozi się na składowisko zlokalizowane poza jej granicami (składowisko w Tarnowie). Odpady opakowaniowe. Odpady opakowaniowe wg katalogu odpadów stanowią grupę 15 00 i 15 01. Masa odpadów opakowaniowych powstałych w gminie Wojnicz oszacowano na około 584 Mg. Masę poszczególnych strumieni odpadów opakowaniowych przedstawia poniższa tabela.

Tabela 2.178. Szacunkowa masa strumieni odpadów opa kowaniowych.

L.p. Strumień odpadów komunalnych Szacunkowa masa

[Mg/rok] 1. Opakowania z papieru i tektury 201,45 2. Opakowania wielomateriałowe 22,59 3. Opakowania z tworzyw sztucznych 87,39 4. Opakowania ze szkła 245,63 245,63 5. Opakowania z blachy stalowej 21,28 6. Opakowania z aluminium 6,13

Razem 584,47 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Wojnicz na lata 2004-2015.


161

Odpady powstaj ące w wyniku prowadzonej działalno ści gospodarczej. Łączna deklarowana masa wytwarzanych odpadów w roku 2003 (na podstawie wydanych zezwoleń i złożonych informacji) wyniosła – 4 604,548 Mg. W masie tej znajduje się około 3 568,748 Mg odpadów niebezpiecznych (78%). Pozostałą ilość, tj. 1 035,8 Mg stanowią odpady inne niż niebezpieczne (22%).

Tabela 2.179. Odpady medyczne i weterynaryjne.

Wyszczególnienie Szacunkowa masa

[kg/rok Przychodnie lekarskie 372 Gabinety zabiegowe 50 Apteki 106 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Wojnicz na lata 2004-2015.

Szacunkowa ilość odpadów medycznych powstających na terenie gminy Wojnicz wynosi ok. 0,478 Mg rocznie. Ilość odpadów weterynaryjnych powstających w ciągu roku w lecznicy zwierząt na terenie gminy Wojnicz, oszacowana przez właściciela lecznicy wynosi ok. 2 kg miesięcznie.

2.1.1.4.15. Gmina Zakliczyn Dane dotyczące ilości wytwarzanych na terenie gminy Zakliczyn odpadów komunalnych w rozbiciu na poszczególne, grupy odpadów, przedstawiają poniższe zestawienia tabelaryczne.

Tabela 2.180. Ilo ść odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Zakliczyn według grup odpadów.


Odpady z gospodarstw domowych 1 420



Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych

489


Odpady z czyszczenia ulic i placów - Odpady niebezpieczne, wchodzące w strumień odpadów komunalnych

24

Razem 2 727

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Zakliczyn na lata 2004-2015.

Tabela 2.181. Ilo ść odpadów komunalnych z gospodarstw domowych, wytwar zanych na terenie gminy Zakliczyn.

Skład odpadów z gospodarstw domowych Szacunkowa masa







Szkło 113


162

Metale 57

Odpady mineralne 142


Razem 1 420 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Zakliczyn na lata 2004-2015.

Tabela 2.182. Ilo ść odpadów komunalnych z obiektów infrastruktury, wyt warzanych

na terenie gminy Zakliczyn.

Skład odpadów z obiektów infrastruktury Szacunkowa masa



Inne odpady organiczne -




Szkło 55

Metale 27

Odpady mineralne 27


Razem 550 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Zakliczyn na lata 2004-2015.


Zakliczyn.

Skład odpadów wielkogabarytowych Szacunkowa masa

[Mg/rok] Drewno 110

metale 55

Inne (balastowe, materace, plastik itp.) 28


Tabela 2.184. Ilo ść odpadów budowlanych i poremontowych wytwarzanych n a

terenie gminy Zakliczyn.

Skład odpadów budowlanych i poremontowych Szacunkowa masa

[Mg/rok] cegła 195

beton 98

tworzywo sztuczne 5

bitumiczna powierzchnia dróg 39

drewno 34

metale 24

piasek 74

inne 20



163

Tabela 2.185. Ilo ść odpadów z ogrodów i parków wytwarzanych na terenie gminy Zakliczyn.

Skład z ogrodów i parków Szacunkowa masa

[Mg/rok] Odpady organiczne 49

Odpady mineralne 12


Tabela 2.186. Ilo ść odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komun alnych

wytwarzanych na terenie gminy Zakliczyn.

Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych Szacunkowa masa

[Mg/rok]

Aerozole 1

Akumulatory 6

Baterie 1

Farby i lakiery 6

Farmaceutyki 2

Rozpuszczalniki 4

Świetlówki 0*

Zużyte oleje 1

Inne (w tym substancje chemiczne) 3


Gmina Zakliczyn prowadzi indywidualną politykę w zakresie zbiórki i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Informacje na temat aktualnego stanu zbiórki i transportu odpadów komunalnych w gminie zebrano drogą ankietyzacji oraz bezpośrednich rozmów przeprowadzonych z przedstawicielami gminy. Na terenie gminy Zakliczyn, zorganizowanym systemem zbiórki i usuwania odpadów komunalnych objętych jest 20% mieszkańców gminy. Istniejący na terenie przedmiotowej gminy system gospodarowania odpadami komunalnymi, uregulowany jest zatem tylko częściowo, bowiem nie wszyscy mieszkańcy gminy uczestniczą w procesie kontrolowanego usuwania i unieszkodliwiania odpadów. Bezpośrednią realizacją zadań z zakresu zbiórki i usuwania odpadów z terenu gminy zajmują się następujące jednostki: Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Tarnowie, Zakład Oczyszczania i Kanalizacji w Zakliczynie, Brzeskie Zakłady Komunalne. Gromadzenie odpadów komunalnych w gminie odbywa się systemem „u źródła” oraz poprzez sieć punktów gromadzenia odpadów. Liczba zaewidencjonowanych, indywidualnych gospodarstw domowych gromadzących odpady – na terenie gminy Zakliczyn wynosi: 577. Natomiast liczba podmiotów gospodarczych gromadzących odpady – terenie gminy Zakliczyn wynosi: 113. Na podstawie informacji uzyskanych z Urzędu Gminy w Zakliczynie, dane dotyczące ilości odpadów komunalnych, łącznie zebranych w gminie, w latach 2002-2003 przedstawiono w poniższej tabeli:


164

Tabela 2.187. Ilo ść odpadów komunalnych zebranych w gminie Zakliczyn w latach 2002-2003.


2002 2003 Odpady komunalne od mieszkańców

Mg/rok

659 652

Odpady komunalne od przedsiębiorstw oraz obiektów użyteczności publicznej

214,84 235,52

Łącznie odpady komunalne z terenu gminy. 872,84 857,52


Z porównania ilości wytworzonych odpadów komunalnych, wyznaczonej w oparciu o wskaźniki, a ilości odpadów zebranych z terenu gminy Zakliczyn wynika, iż funkcjonujący w chwili obecnej system zbiórki odpadów komunalnych, w stosunku do innych gmin, nie jest zadowalający, bowiem ilość zbieranych odpadów stanowi niewiele ponad 31% ogólnej ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie przedmiotowej gminy. Na terenie przedmiotowej gminy nie funkcjonuje system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Obiekty gospodarki odpadami. Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie przedmiotowej gminy, jest ich składowanie. Na terenie gminy Zakliczyn zlokalizowane jest wyeksploatowane składowisko odpadów komunalnych. Od lipca 2004 r. zmieszane odpady komunalne, składowane są w całości na składowisku odpadów komunalnych w Tarnowie. Odpady opakowaniowe wg katalogu odpadów stanowią grupę 15 00 i 15 01. Masa odpadów opakowaniowych powstałych w gminie Zakliczyn oszacowano na około 584 Mg. Masę poszczególnych strumieni odpadów opakowaniowych przedstawia poniższa tabela.

Tabela 2.188. Szacunkowa masa strumieni odpadów opa kowaniowych.

L.P. Strumień odpadów komunalnych Szacunkowa masa

[Mg/rok]

1. Opakowania z papieru i tektury 186,91

2. Opakowania wielomateriałowe 21,18

3. Opakowania z tworzyw sztucznych 82,88

4. Opakowania ze szkła 230,27

5. Opakowania z blachy stalowej 19,96

6. Opakowania z aluminium 5, 75

Razem 546,95 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Zakliczyn na lata 2004-2015.

Na podstawie otrzymanych ankiet obliczono, iż na terenie gminy w sektorze gospodarczym w roku 2003 powstało 530,251 Mg odpadów. W wytworzonej, w wyniku działalności gospodarczej, ilości odpadów: � 499,824 Mg, tj. ok. 94,26% – stanowiły odpady inne niż niebezpieczne, � 30,427 Mg, tj. ok. 5,74% – stanowiły odpady niebezpieczne, Do głównych wytwórców odpadów z sektora gospodarczego na terenie przedmiotowej gminy należą: � „ZAKPOL” Spółdzielnia Produkcyjno-Usługowa, � „BECKER” Sp. z o.o. ZPTS,


165

� Firma „BAMET“ Tadeusz Bartkiewicz, � Rozlewnia „TAM” Świerkosz Tadeusz i Maria, Cichy Mieczysław, � Zakład Oczyszczania i Kanalizacji w Zakliczynie, � Skup i Sprzedaż Żywca Ubojnia Zwierząt Krystyna i Antoni Jurkowski, � Mechanika Elektromechanika Diagnostyka Samochodowa Marek Kuboń. Na terenie omawianej gminy, w łącznej masie wytworzonych odpadów 5,74% stanowiły odpady niebezpieczne. Strukturę jakościową i ilościową odpadów niebezpiecznych wytwarzanych na terenie gminy w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej, według grup odpadów przedstawiono w tabeli. Tabela 2.189. Struktura odpadów niebezpiecznych wyt warzanych na terenie gminy

w sektorze gospodarczym.

Grupa odpadów Deklarowana

masa [Mg]

Udział procentowy grupy w ilości odpadów

niebezpiecznych deklarowanych do

wytworzenia ogółem [%] 07 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej.

0,208 0,68

13 Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05,12 i 19).

9,964 32,75

15 odpady opakowaniowe; sorbenty; tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach.

0,006 0,02

16 Odpady nie ujęte w innych grupach.

1,682 5,53

18 Odpady medyczne i weterynaryjne.

0,567 1,86

19 odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody potnej i wody do celów przemysłowych.

18 59,16

Razem 30,427 100


Według informacji uzyskanych z przeprowadzonej ankietyzacji, obejmującej przedsiębiorców będących „wytwórcami odpadów” na terenie gminy - w roku 2003 w przedmiotowej gminie w sektorze gospodarczym wytworzono 9,964 Mg odpadów z grupy 13. Według danych z ankietyzacji odpady te powstały w podgrupach: 13 01, 13 02 oraz 13 03. Odpady olejowe powstające w zakładach na terenie gminy odbierane są przez specjalistyczne firmy trudniące się ich zbieraniem i posiadające stosowne zezwolenia.


166

Odpady medyczne.

Tabela 2.190. Bilans odpadów powstaj ących w placówkach medycznych.

LP. Wyszczególnienie Szacunkowa masa

[kg/rok] 1. Przychodnie lekarskie 342

2. Gabinety lekarskie 201

3. Apteki 23 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Zakliczyn na lata 2004-2015.

Szacunkowa ilość odpadów medycznych powstających na terenie gminy Zakliczyn wynosi ok. 0,556 Mg rocznie. Ilość odpadów weterynaryjnych powstających w ciągu roku w lecznicy zwierząt na terenie gminy Zakliczyn, oszacowana przez właściciela lecznicy wynosi ok. 2 kg miesięcznie. Przedsiębiorstwa obsługujące gospodarkę odpadami w gminie Zakliczyn:

• MPGK sp. z o.o., ul. Okrężna 11, 33-100 Tarnów • Jednostka Ratownictwa Chemicznego sp. z o.o., ul. Kwiatkowskiego 8, 33-100

Tarnów, • Mega Service Recycling sp. z o.o., ul. Kleszczowska 36, 43-300 Bielsko-Biała, • EKOTAR, ul. Chemiczna 113, 33-100 Tarnów, • ZSOK w Tarnowie, ul. Cmentarna, 33-100 Tarnów, • Spółdzielnia Pracy „AGRO-film”, ul. Borowskiego 2, 03-475 Warszawa.

2.1.1.4.16. Gmina Żabno Administracyjnie gmina Żabno leży w województwie małopolskim, w odległości 17 km na północ od miasta Tarnowa. Graniczy z ośmioma gminami, w tym: od północy z gminą Gręboszów, od północnego – wschodu z gminą Olesno, od wschodu z gminą Dąbrowa Tarnowska i Lisia Góra, od południa z miastem Tarnowem, od południowego zachodu z gminą Wierzchosławice, od zachodu z gminą Radłów, od północnego zachodu z gminą Wietrzychowice. Ogólna liczba mieszkańców gminy Żabno wg stanu na koniec 2008r wynosiła 18 961, natomiast na koniec 2009r – 18 984 osób, co stanowi ok. 9,7 % w ogólnej ilości mieszkańców powiatu tarnowskiego.

Tabela 2.191. Liczba mieszka ńców i gospodarstw domowych w Gminie Żabno w latach 2008– 2009

Rok Liczba gospodarstw

domowych Liczba mieszka ńców

Liczba podmiotów gospodarczych

2008 3 811 18 961 829 w tym osoby

fizyczne 624

2009 3 817 18 984 905 w tym osoby

fizyczne 675

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Żabno - aktualizacja na lata 2009-2014.

Ilość wytworzonych odpadów komunalnych wyliczono na podstawie wskaźników generowania ilości odpadów komunalnych w kilogramach na statystycznego mieszkańca w ciągu jednego roku. Za wartość bazową posłużył wskaźnik wytwarzania odpadów dla terenów miejskich i wiejskich województwa małopolskiego dla roku 2008. Został on obliczony na podstawie danych dostępnych w Planie Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego przy uwzględnieniu tendencji w wytwarzaniu odpadów w KPGO 2010. W związku z tym przyjęto następujące założenia dotyczące ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w ciągu roku w przeliczeniu na 1 mieszkańca. - dla terenów miejskich 387,1 kg/M/rok w tym:


167

271 kg/M/rok pochodzących z gospodarstw domowych oraz 116,1 kg/M/rok pochodzących z infrastruktury - dla terenów wiejskich 196,1 kg/M/rok w tym: 137,3 kg/M/rok z gospodarstw domowych oraz 58,8 kg/M/rok z infrastruktury. Tabela 2.192. Szacunkowe ilo ści wytworzonych odpadów komunalnych w gminie

Żabno (wg. wska źników WPGO 2010)

Lp Rodzaje odpadów komunalnych

Szacunkowe ilości wytworzonych odpadów komunalnych 2009 (Mg/rok)

1 Odpady komunalne zmieszane łącznie 4120,1 1a w tym: z gospodarstw domowych 2884,1 1b z obiektów infrastruktury 1236 2 Odpady z ogrodów i parków 109 3 Odpady z targowisk 45,5 4 Odpady z czyszczenia ulic i parków 100,0 5 Odpady wielkogabarytowe 172,8

Łącznie o dpady komunalne 4547,8 w tym : obszary o charakterze miejskim 1672,2 obszary o charakterze wiejskim 2875,6


Poniżej przedstawiono procentowy skład frakcji morfologicznych, osobno dla terenów miejskich i wiejskich oraz obiektów infrastruktury. Tabela 2.193. Skład morfologiczny odpadów komunalny ch zmieszanych na 2009r.

Strumie ń odpadów komunalnych Miasto Wie ś Infrastruktura

% % %

Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 33 18 10 Odpady zielone 2 4 2

Papier i tektura 20 12 27

Drewno 2 2 1

Odpady wielomateriałowe 4 3 18

Tworzywa sztuczne 14 12 18

Szkło 8 8 10

Metal 5 5 5

Tekstylia 1 1 3

Odpady mineralne 10 34 5

Odpady niebezpieczne 1 1 1

Razem 100 100 100 *Strumienie odpadów komunalnych prognozowanych wg. KPGO 2004-2015


Analizując przedstawione dane, należy zauważyć, że dla terenów wiejskich w składzie morfologicznym odpadów charakterystyczny jest duży udział składników mineralnych (drobny gruz, popioły ze spalania paliw stałych), przy mniejszych zawartościach frakcji biologicznie rozkładalnych oraz surowców wtórnych w odniesieniu do terenów miejskich.


168

Tabela 2.194. Ilo ść i podział na skład morfologiczny odpadów komunalny ch wytwarzanych przez mieszka ńców gminy Żabno z terenów miejskich:

w gospodarstwach domowych i obiektach infrastruktur y. (2009 r.)

Strumie ń odpadów komunalnych Gospodarstwa Domowe Mg/rok

Infrastruktura Mg/rok Łącznie

Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 386,3 50,2 436,5 Odpady zielone 23,4 10,0 33,4 Papier i tektura 234,1 135,4 369,5 Drewno 23,4 5,0 28,4 Odpady wielomateriałowe 46,8 90,3 137,1 Tworzywa sztuczne 163,9 90,3 254,2 Szkło 93,6 50,2 143,8 Metal 58,5 25,1 83,6 Tekstylia 11,7 15,0 26,7 Odpady mineralne 117,1 25,1 142,2 Odpady niebezpieczne 11,7 5,0 16,7

Razem 1170,6 501,6 1672,2 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Żabno - aktualizacja na lata 2009-2014. Z powyższej tabeli wynika że mieszkańcy terenów miejskich gminy Żabno w roku 2009 wytworzyli łącznie 1672,3 Mg odpadów komunalnych.

Tabela 2.195. Łączna ilo ść odpadów wytworzona w gminie Żabno w 2009r.

Strumień odpadów komunalnych

Ilość odpadów z terenów miejskich Mg/rok

Ilość odpadów z terenów wiejskich Mg/rok

Łącznie Mg/rok

Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 436,5 448,6 885,1

Odpady zielone 33,4 97,7 131,1

Papier i tektura 369,5 474,4 843,9

Drewno 28,4 48,9 77,3

Odpady wielomateriałowe 137,1 215,6 352,7

Tworzywa sztuczne 254,2 396,8 651

Szkło 143,8 247,3 391,1

Metal 83,6 143,8 227,4

Tekstylia 26,7 46 72,7

Odpady mineralne 142,2 727,7 869,9

Odpady niebezpieczne 16,7 28,7 45,4

Razem 1672,2 2875,6 4547,8



169

Tabela 2.196. Wykaz uprawnionych podmiotów w zakres ie odbierania odpadów komunalnych stałych na terenie Gminy Żabno

Nazwa przedsiębiorstwa Adres Conteko Sp. z o.o. Dec. R.G.7062/8/2006 z dn. 7.12. 2006r. Termin ważności – 6.12.2016

33-130 Radłów ul. Brzeska 1

Miejsko-Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Żabnie Zakład Budżetowy Gminy Żabno

33-240 Żabno Ul. Św. Jana 3

„TRANS-FORMERS” Sp. z o.o Dec. R.G.7062/9/2009 z dn. 27.05.2009r. Termin ważności – 31.05.2011

33-100 Tarnów Ul. Krakowska 46


Tabela 2.197. Ilo ści i rodzaje odpadów komunalnych z terenu Gminy Żabno poddanych procesom odzysku i unieszkodliwiania w l atach 2008-2009

Kod odpadu

2008 2009

Składowanie Mg

Odzysk Mg


Składowanie Mg

Odzysk Mg


20 03 01 2 303 2 228

20 02 01 871,86 R-3 872,92 R-3 20 03 07 25,5 25



170

2.1.1.5. Miasto Tarnów Liczba ludności zamieszkująca Tarnów zmieniała się w ostatnich latach dość znacznie. W 1975 roku wynosiła około 97 000 osób, natomiast szczyt osiągnęła w latach 1995 – 2002, kiedy wynosiła ponad 121 000 osób. Od 2003 roku liczba ludności zaczęła się zmniejszać, do osiągnięcia wartości 116 237 osób w 2008 roku. Gęstość zaludnienia wynosiła w 2008 roku 1 605 osób/km2. Na 100 mężczyzn przypada 111 kobiet. Na terenie Tarnowa nie były do tej pory prowadzone kompleksowe badania morfologii oraz właściwości odpadów komunalnych. Z uwagi na to, w niniejszym Planie przyjęto ilościowe i jakościowe wskaźniki charakterystyczne dla dużych i średnich miast w Polsce, w których prowadzone były badania morfologiczne oraz właściwości fizyczno – chemicznych odpadów wraz z ich składem frakcyjnym. W poniższej tabeli przedstawiono wartości pochodzące z wieloletnich badań odpadów prowadzonych przez Ośrodek Badawczo - Rozwojowy Ekologii Miast (Maksymowicz, 2000 – 2005 r.). Tabela 2.198. Wybrane wła ściwo ści fizyczno – chemiczne odpadów komunalnych.

L.p. Wskaźnik Jednostka Duże i średnie miasta Wskaźniki określające właściwości paliwowe

1 wilgotność % 44,7 – 54,1 2 części palne % 18,1 – 27,6 3 części niepalne % 18,3 – 35,3 4 ciepło spalania kJ/kg s.m. 7321 - 12903 5 wartość opałowa robocza kJ/kg 2101 - 3671

Wskaźniki określające właściwości nawozowe 1 substancja organiczna % s.m. 33,0 – 59,6 2 węgiel organiczny % s.m. 15,7 – 27,3 3 azot organiczny % s.m. 0,75 – 1,09

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla Miasta Tarnowa na lata 2009-2012 z uwzględnieniem lat 2013-2016. Jak wynika z powyższej tabeli, odpady komunalne charakteryzują się wysoką, choć zmienną wilgotnością, niewielką zawartością części palnych oraz dużą zawartością substancji organicznych. W celu określenia charakterystyki ilościowej i jakościowej odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie Miasta Tarnowa, przyjęto za prognozami z KPGO 2010 średni skład morfologiczny odpadów komunalnych (z gospodarstw domowych i infrastruktury). W poniższej tabeli przedstawiono przyjęte ilościowe wskaźniki wytwarzania odpadów komunalnych:

Tabela 2.199. Wska źniki charakterystyki ilo ściowej odpadów komunalnych niesegregowanych [kg/M/rok]

Rodzaj odpadów Ilo ść odpadów [kg/M/rok]

Odpady z gospodarstw domowych 290 Odpady z infrastruktury 120 Odpady usług komunalnych 10 Odpady wielkogabarytowe 20

Średnia dla Tarnowa 440 kg/M/rok Źródło: Plan gospodarki odpadami dla Miasta Tarnowa na lata 2009-2012 z uwzględnieniem lat 2013-2016.

Ludność Tarnowa wynosiła w 2008 roku 116 237 osób, w tym przyjęto, że 2 887 osoby to mieszkańcy zabudowy jednorodzinnej, a 113 350 osoby zamieszkuje zabudowę wielorodzinną.


171

Uwzględniając powyższe założenia, przyjęto wskaźnik wytwarzania odpadów komunalnych na poziomie 440 kg/M/rok. Poniżej przedstawiono wyliczone w oparciu o przyjęte powyżej wskaźniki ilości odpadów komunalnych.

Tabela 2.200. Ilo ść odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie Miasta Tarnowa w 2008 roku

Rodzaj odpadów Ilość odpadów komunalnych (Mg) Odpady z gospodarstw domowych 33 709

Odpady z infrastruktury 13 948 Odpady usług komunalnych 1 162 Odpady wielkogabarytowe 2 325

Razem 51 144 Mg Źródło: Plan gospodarki odpadami dla Miasta Tarnowa na lata 2009-2012 z uwzględnieniem lat 2013-2016.

Według podanych powyżej wskaźników, na terenie Miasta Tarnowa wytworzono w 2008 roku 51 144 Mg odpadów komunalnych. Poniżej przedstawiono przewidywany skład morfologiczny odpadów komunalnych opracowany na podstawie prognoz z KPGO 2010.

Tabela 2.201. Bilans odpadów komunalnych w 2008 r. na terenie Miasta Tarnowa

według składu morfologicznego przedstawionego w KPG O 2010 (prognozy) Lp Rodzaj odpadu Masa (Mg/rok) 1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 12 856 2 Odpady zielone 953 3 Papier i tektura 10 508 4 Odpady wielomateriałowe 3 859 5 Tworzywa sztuczne 7 230 6 Szkło 4 092 7 Metal 2 382 8 Odzież, tekstylia 755 9 Drewno 700 10 Odpady niebezpieczne 252 11 Odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa 4 070 12 Odpady wielkogabarytowe 2 325 13 Odpady usług komunalnych * 1 162

Razem 51 144 * odpady z czyszczenia ulic, z terenów zielonych i targowisk oraz cmentarzy

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla Miasta Tarnowa na lata 2009-2012 z uwzględnieniem lat 2013-2016. Jako podstawę do dalszych prac planistycznych przyjęto ilość odpadów wytwarzanych w 2007 roku na terenie Miasta jako 51 144 Mg. Wartości masowego oraz objętościowego wskaźnika nagromadzenia odpadów komunalnych powstających w Tarnowie zostały przyjętych na podstawie rzeczywistych ilości odpadów zbieranych w innych miastach kraju podobnej wielkości. Wartości te przedstawiono w poniższej tabeli.


172

Tabela 2.202. Parametry g ęstości i obj ętości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie Miasta Tarnowa

Parametr Jednostka Warto ść Objętościowy wskaźnik nagromadzenia w pojemnikach m3/mieszkańca 2,28 Gęstość nasypowa kg/m3 300

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla Miasta Tarnowa na lata 2009-2012 z uwzględnieniem lat 2013-2016. W 2007 roku zebrano 41 052,51 Mg odpadów komunalnych (z gospodarstw domowych i z infrastruktury), a w 2008 roku – 47 892,24 Mg. Wskaźnik zbierania odpadów komunalnych na jednego mieszkańca wynosił:

• w 2007 roku – 351 kg, • w 2008 roku – 412 kg.

W porównaniu do roku 2002, który był rokiem bazowym dla PGO, ilości zebranych odpadów komunalnych w 2008 roku wzrosła o 68% (w 2002 roku zebrano 33 426 Mg). Należy przy tym podkreślić, że w PGO przedstawiono ilości odpadów komunalnych przyjętych na Składowisko Odpadów Komunalnych w Tarnowie Krzyżu, a nie określono, czy odpady wytwarzane w Tarnowie były także wywożone poza teren miasta. W 2002 roku wskaźnik wytwarzania odpadów na mieszkańca wynosił 278 kg. W powyższej tabeli przedstawiono ilości odpadów komunalnych odebrane przez wymienione firmy od mieszkańców lub podmiotów gospodarczych, według sprawozdań złożonych Prezydentowi Miasta Tarnowa. Nie uwzględniono ilości odpadów zebranych podczas akcji sprzątania miasta, zbiórki odpadów wielkogabarytowych, liści, itp. Stąd, ilości podane w powyższych tabelach różnią się od ilości wszystkich odpadów komunalnych zebranych na terenie miasta Tarnowa. Obecnie selektywną zbiórką objęty jest cały obszar miasta (tereny zamieszkałe), a ludność objęta selektywnym zbieraniem szacowana jest na 100%. W poniższej tabeli przedstawiono ilości i rodzaje odpadów zebranych selektywnie w latach 2007 – 2008 na terenie Tarnowa:

Tabela 2.203. Ilo ść zebranych odpadów w wyniku selektywnej zbiorki w l atach 2007 – 2008 na terenie Miasta Tarnowa

Rodzaj frakcji Odpady zebrane selektywnie (Mg)

2007 2008 Papier i tektura 158,1 166,57 Szkło 728,13 450,1 Tworzywa sztuczne 131,05 163,32

Metale 1,0 1,79 Odpady wielkogabarytowe 295,85 266,1

Baterie i akumulatory 3,6 4,3 Odpady ulegające biodegradacji (odpady zielone) 1850,8 2104,2 Odpady budowlane 1014,62 584,46 Gleba i ziemia, w tym kamienie 1,82 - Inne odpady nie ulegające biodegradacji 2,2 - Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny - 48,243 Przeterminowane leki 0,5 0,65

Razem 4 187,67 3 789,733 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla Miasta Tarnowa na lata 2009-2012 z uwzględnieniem lat 2013-2016. Zgodnie z informacjami Urzędu Miasta Tarnowa, w 2007 roku zebrano selektywnie 4 187,67 Mg odpadów. W 2008 roku zebrano selektywnie 3 789,733 Mg odpadów.


173

Wskaźnik selektywnego zbierania odpadów na jednego mieszkańca wynosił w 2007 roku 35 kg, a w 2008 roku – 33 kg. W największej ilości zebrano selektywnie: odpady ulegające biodegradacji, odpady budowlane, szkło, a następnie papier i tekturę, odpady ulegające biodegradacji oraz tworzywa sztuczne. W wyniku selektywnej zbiórki odpadów w ramach systemu uzupełniającego z wykorzystaniem pojemników typu „igloo” prowadzonej przez Zakład Składowania Odpadów Komunalnych: zwiększono ilość punktów zbiórki z 57 do 71 punktów (219 pojemników), odzyskano i przekazano do recyklingu surowce wtórne: makulaturę – 15,01 Mg, szkło – 98,95 Mg, tworzywa sztuczne – 16,61 Mg. W selektywnie zebranych odpadach znajdowały się również odpady opakowaniowe, choć trudno dokładnie określić ich udział procentowy. Opierając się na wskaźnikach przyjęto, że odpady opakowaniowe w strumieniu odpadów komunalnych zebranych selektywnie stanowiły średnio 60%. Z powyższych danych wynika, że w 2007 roku złożono informację o wytworzeniu na terenie Miasta Tarnowa 173 743,69 Mg odpadów z sektora gospodarczego. W 2008 roku złożono informację o wytworzeniu 235 286,72 Mg tych odpadów.

Tabela 2.204. Ilo ści i rodzaje odpadów komunalnych poddanych poszczeg ólnym

procesom odzysku w latach 2007 - 2008

Rodzaj odpadu Kod

odpadu

2007 2008 Masa (Mg)

Proces odzysku

Masa (Mg)

Proces odzysku

Papier i tektura 20 01 01 158,1

R5, R14, R15

166,57 R5, R14,

R15 Szkło

20 01 02 728,13 R5, R14,

R15 450,1

R5, R14, R15

Leki inne niż wymienione w 20 01 31 20 01 32 0,5 R1 0,65 R1 Baterie i akumulatory inne niż wymienione w 20 01 33

20 01 34 3,6 R15 4,3 R15

Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki

20 0135* 0,2 R15 48,243 R15

Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne

20 01 36

Tworzywa sztuczne 20 01 39 131,05

R5, R14, R15

163,32 R5, R14,

R15 Metale

20 01 40 1,0 R4, R14,

R15 1,79

R4, R14, R15

Odpady ulegające biodegradacji 20 02 01 1850,8 R3 2104,2 R3 Gleba i ziemia, w tym kamienie 20 02 02 1,82 R10 - - Odpady wielkogabarytowe 20 03 07 295,85 R14, R15 266,1 R14, R15 Nie segregowane (zmieszane odpady komunalne)

20 03 01 - - 42892,24 R14, R15

Razem 3171,05 Mg 46097,51 Mg R1 Wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii R3 Recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki (włączając kompostowanie i inne biologiczne procesy przekształcania) R4 Recykling lub regeneracja metali i związków metali R5 Recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych R10 Rozprowadzanie na powierzchni ziemi w celu nawożenia lub ulepszania gleby R14 Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części R15 - Przetwarzanie odpadów, w celu ich przygotowania do odzysku, w tym do recyklingu


174

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla Miasta Tarnowa na lata 2009-2012 z uwzględnieniem lat 2013-2016. Z powyższej tabeli wynika, że na terenie Miasta Tarnowa procesom odzysku poddano w 2007 roku 3171,05Mg . W 2008 roku procesom odzysku poddano 46097,51 Mg odpadów komunalnych. Odpady poddawane procesom odzysku pochodziły z Miasta Tarnowa oraz z innych jednostek administracyjnych. Jedyną metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych w latach 2007 – 2008 było unieszkodliwianie poprzez składowanie (D5). Odpady poddawane procesom unieszkodliwiania pochodziły z Miasta Tarnowa oraz z innych jednostek administracyjnych. Odpady komunalne niesegregowane z terenu Tarnowa składowane są na dwóch składowiskach:

• na składowisku „za rz. Biała”, zarządzanym przez Jednostkę Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. w Tarnowie (JRCh).

• na składowisku przy ul Cmentarnej w Tarnowie-Krzyżu, przy ul. Cmentarnej, będącym własnością Gminy Miasta Tarnowa i eksploatowanym przez Zakład Składowania Odpadów Komunalnych (ZSOK).

Ilość odpadów komunalnych [w Mg], złożonych na obydwu działających składowiskach w latach 2004 – 2007 zestawiono w poniższej tabeli.

Tabela 2.205. Ilo ści odpadów zło żonych na składowiskach na terenie Tarnowa w latach 2007 - 2008

Składowisko Lata

2004 2005 2006 2007 2008 Składowisko "Nad Białą" (JRCh) 34 225,4 47624,8 41941,3 47776,3 29971,76 Składowisko "Krzyż" (ZSOK) 42 773,8 36872,8 48410,0 46580,0 31572

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla Miasta Tarnowa na lata 2009-2012 z uwzględnieniem lat 2013-2016. W 2007 roku procesom odzysku poddano 136 029,9 Mg odpadów z sektora gospodarczego, a w 2008 roku – 131 913 Mg. W 2007 roku procesom unieszkodliwienia poddano 122 352,6 Mg odpadów z sektora gospodarczego, a w 2008 roku – 139 935,4 Mg. Na terenie Miasta Tarnowa funkcjonowały (według stanu na dzień 31.12.2008 r.) 44 instalacje do odzysku lub odpadów. Odpady komunalne niesegregowane z terenu Tarnowa i okolic składowane są na 2 składowiskach: • na składowisku przy ul Cmentarnej w Tarnowie-Krzyżu, przy ul. Cmentarnej, będącym własnością Gminy Miasta Tarnowa i eksploatowanym przez Zakład Składowania Odpadów Komunalnych (ZSOK) od kwietnia 1996 r, jako zakład budżetowy Gminy Miasta Tarnowa (wcześniej składowiskiem administrowało MPGK Sp. z o.o. w Tarnowie). • na składowisku „Nad Białą”, zarządzanym przez Jednostkę Ratownictwa Chemicznego w Tarnowie (JRCh). Obecnie składowisko „Nad Białą” podzielone jest na 16 sektorów, z których 6 jest eksploatowanych. Niektóre z nich zostały już zamknięte i zrekultywowane, a w przypadku innych trwają postępowania i prace zmierzające do ich zamknięcia. Do składowania odpadów komunalnych przeznaczony jest sektor oznaczony symbolem AB-2. Posiada on powierzchnię 25 780 m2 i objętość użytkową wynoszącą ok. 401 tys. m3. Odpady mogą być na nim składowane do rzędnej 205 m. n.p.m. Obecny stan zapełnienia sektora – ok. 10%. Na sektor ten odpady komunalne dostarczane są transportem kołowym.


175

Wykaz składowisk odpadów funkcjonujących na terenie Tarnowa przedstawia poniższa tabela:

Tabela 2.206. Wykaz składowisk odpadów zlokalizowan ych w Tarnowie

Lp. Składowisko rodzaj

Właściciel zarządzający

Powierzchnia [ha]

Roczna ilość unieszkodliwianych odpadów [tys. Mg/a]

Rodzaj odpadów

Uwagi

1. Składowisko Odpadów Komunalnych w Tarnowie Krzyżu odpady inne niż niebezpieczne i obojętne

Urząd Miasta Tarnowa Zakład Składowania Odpadów Komunalnych

4,8 56 060

Niesegregowane Odpady

komunalne oraz 02 01 03, 04 02 09, 16 03 80, 17 01 01 (02, 03) 17 05 04, 17 05 06, 17 05 08, 17 08

02, 17 09 04

Czynne

2. Składowisko Odpadów Przemysłowych „CZAJKI I” odpady inne niż niebezpieczne

Zakłady Azotowe w Tarnowie Mościcach S.A. Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. 65,0

72 902,3 (Czajki I i II)

10 01 80 popioły i żużle

Czynne

3. Składowisko Odpadów Przemysłowych „CZAJKI II” odpady inne niż niebezpieczne

Zakłady Azotowe w Tarnowie Mościcach S.A. Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o.

10 01 80 popioły i żużle

kod

Czynne

4. Zbiorniki na Odpady Toksyczne AN-I, AN-II, AN-III w Tarnowie odpady niebezpieczne


1,2

odpady niebezpieczne 10,580 (AN-II)

06 04 04 odpady

zawierające rtęć 17 05 03

Czynne AN-II

5.

Składowisko Odpadów Przemysłowych „Nad Białą” w Tarnowie odpady inne niż niebezpieczne oraz odpady niebezpieczne


93,3

26 547 w tym odpady niebezpieczne 812,8

odpady z przemysłu chemii nieorganicznej i

organicznej (two-rzyw ztucznych), z procesów termicz-

nych, obróbki powierzchni metali

i tworzyw sztucznych,

sorbentów filtrów ubrań,

katalizatorów, materiałów

budowla-nych odpady stabili-

zowane lub zestalone z

oczyszczalni ście-ków i uzdatniania

wody,

Czynne


176

Lp. Składowisko rodzaj

Właściciel zarządzający

Powierzchnia [ha]

Roczna ilość unieszkodliwianych odpadów [tys. Mg/a]

Rodzaj odpadów

Uwagi

niesegregowane odpady

komunalne 19 08 13 szlamy z

przemysłowej oczyszczalni

ścieków kody odpadów składanych w

największej ilości: 06 03 14, 06 05 03, 07 01 12, 10 09 08, 17 06 04, 17 06 05, 17 09

04, 19 03 05, 19 08 01, 19 08 05, 19 09 03, 20 03

01 6. Składowisko

odpadów azbestowych (wydzielony sektor na składowisku odpadów przem. „Nad Białą” w Tarnowie) odpady niebezpieczne


1 000

17 01 06, 17 06 01, 17 06 05

odpady niebezpieczne zawierające

azbest

Czynne

7. Składowisko Odpadów Poubojowych w Tarnowie - Krzyżu (wydzielony sektor na składowisku komunalnym) odpady inne niż niebezpieczne

Urząd Miasta Tarnowa SOKOŁÓW S.A. Oddział Zakłady Mięsne JAROSŁAW Filia w Tarnowie

0,1

02 02 04 osady z

zakładowych oczyszczalni

ścieków

Czynne

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla Miasta Tarnowa na lata 2009-2012 z uwzględnieniem lat 2013-2016.

Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych poprzez składowanie odbywa się na terenie zbiorników AN II oraz składowiska „Nad Białą” ” (wyłącznie odpady zawierające azbest). W obrębie składowiska odpadów „Nad Białą” funkcjonuje wydzielony sektor odpadów niebezpiecznych przeznaczony do unieszkodliwiania odpadów azbestowych. Sektor jest użytkowany przez Jednostkę Ratownictwa Chemicznego w Tarnowie. Odpady azbestowe unieszkodliwiane są poprzez składowanie na wyznaczonej części sektora C-3 składowiska przemysłowego „Nad Białą”. Tytuł prawny do eksploatowania tego składowiska ma Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. w Tarnowie, która posiada zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów azbestowych.


177

Tabela 2.207. Wykaz przedsi ębiorców posiadaj ących aktualne zezwolenie na

prowadzenie działalno ści w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomo ści z terenu Miasta Tarnowa.

Lp. Przedsi ębiorca Adres Ilość odpadów zebrana w Mg

2007 r. 2008 r. 1.

DGP DOZORBUD GRUPA POLSKA Sp. z o.o.

59-220 Legnica ul. N. Marii Panny 5e Oddział: 33-101 Tarnów ul. Jarzębinowa 3

- 404,52

2.

TRANS-FORMERS KARPATIA Sp. z o.o. 33-100 Tarnów ul. Krakowska 46

14 823,53 16 094,13

3.

Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych van Gansewinkel Kraków Sp. z o.o.

30-740 Kraków ul. Półłanki 64 Oddział: 33-100 Tarnów ul. Przemysłowa 27

3 665,86 3 487,72

4.

Przedsiębiorstwo Wielobranżowe MIKI Mieczysław Jakubowski

30-375 Kraków ul. Podgórki Tynieckie 103

- -

5.

Zakład Usługowo-Produkcyjny „KROKUS” January Miśkowiec

33-100 Tarnów ul. Bitwy pod Monte Cassino 9/79

- -

6.

CONTEKO Sp. z o.o. 33-130 Radłów ul. Brzeska 1

- 14,0

7.

Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.

33-100 Tarnów ul. Bandrowskiego 14

15 893,72 17 654,853

8.

DOM-MAT S.C. A.M. Mathea 33-100 Tarnów pl. Sobieskiego 2 (I p.)

- -

9.

SOLD S.A. 30-381 Kraków ul. Brzask 49

- -

10. Firma Transportowo-Usługowo-Handlowa TRAX

33-112 Tarnowiec ul. Poprzeczna 3/18

55,7 52,91

11. „EKOTAR” Sp. z o.o. 33-101 Tarnów ul. Chemiczna 113

- 6240,0

12. WEK-BRUK Wiesław Olszówka 33-112 Tarnowiec Łękawka 7

- -

13. FIRMA HORTAR 33-100 Tarnów ul. Legionów 32

- -

Razem 34 438,81 43948,13 Źródło: Plan gospodarki odpadami dla Miasta Tarnowa na lata 2009-2012 z uwzględnieniem lat 2013-2016. Ponadto, w Tarnowie znajduje się spalarnia odpadów medycznych przy Szpitalu Wojewódzkim im. św. Łukasza SP ZOZ w Tarnowie przy ul. Lwowskiej 178a. Prowadzi ona proces termicznej utylizacji odpadów oparty na technologii złoża fluidalnego, pracującego w temperaturze ok. 500 - 700 oC. Powstające gazy są dopalane w temperaturze 850 – 1100 oC. Energia zawarta w spalinach jest wykorzystywana do produkcji pary wodnej. Gazy są neutralizowane mieszanką wapna z węglem aktywnym oraz oczyszczane na filtrze z włókien ceramicznych. Wojewoda Małopolski decyzją z 24.04.2003 r. zezwolił na unieszkodliwianie w spalarni 350 Mg/a odpadów niebezpiecznych oraz 250 Mg/a odpadów innych niż niebezpieczne.


178

2.2. Wyliczenie strumienia odpadów z Tarnowa i Rejo nu Tarnowa. Z uwagi na brak kompletnych danych dotyczących założonego Rejonu obsługującego ZTPOK dla miasta Tarnowa obliczenia strumienia odpadów dokonano w oparciu o dane demograficzne dla pięciu powiatów (Tarnowski – Miejski, Tarnowski Ziemski, Dąbrowy Tarnowskiej, Bocheński, Brzeski) w korelacji z prognozą produkcji opadów zawartą w KPGO oraz innych analitycznych dokumentach. Powyższe dane skorelowano z prognozami w tym zakresie dla wybranych gmin lub powiatów celem stwierdzenie wiarygodności dokonanych obliczeń. Jako rok odniesienia przyjęto realny termin zakończenia budowy i uruchomienia ZTPOK na rok 2014. Ilość odpadów wytwarzanych na mieszkańca waha się w zależności od kraju, co oznacza w konsekwencji od zamożności jego mieszkańców i tak np. od Meksyku - 310 kg na rok do Norwegi 600 kg na rok (w analogicznym okresie w Polsce 310). Do prognozy ilości odpadów komunalnych wytworzonych latach 2012 – 2020 skorzystano z danych demograficznych GUS z roku 2010 oraz wskaźnik wytwarzania odpadów – z Planu Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010 (Prognoza zmian w zakresie gospodarki odpadami na lata 2011 - 2016).


179

Tabela 2.208. Liczba ludno ści oraz prognozowana ilo ść odpadów komunalnych w latach 2011 – 2020 w Rejonie Tarnowa

Nazwa gminy Liczba

ludno ści Ilość odpadów komunalnych

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Miasto Tarnów 114 635,00 45 624,73 46 083,27 46 541,81 47 000,35 47 458,89 47 917,43 48 375,97 48 834,51 49 293,05 49 751,59 Powiat tarnowski:

małe miasta: Ciężkowice, Radłów, Ryglice, Tuchów, Wojnicz, Zakliczyn, Żabno 94 788,00 33 744,53 34 123,68 34 408,04 34 787,20 35 071,56 35 450,71 35 735,08 36 114,23 36 398,59 36 777,74 wieś: Gmina Tarnów, Gromnik, Lisia Góra, Pleśna, Rzepiennik Strzyżewski, Skrzyszów, Szerzyny, Wierzchosławice, Wietrzychowice 102 022,00 24 587,30 24 791,35 25 097,41 25 301,46 25 607,52 25 811,57 26 117,63 26 321,68 26 627,74 26 831,79 Powiat d ąbrowski:

małe miasta: Dąbrowa Tarnowska, Bolesław, Olesno, Szczucin 44 308,00 15 773,65 15 950,88 16 083,80 16 261,04 16 393,96 16 571,19 16 704,12 16 881,35 17 014,27 17 191,50

wieś: Gręboszów, Mędrzechów, Radgoszcz 14 323,00 3 451,84 3 480,49 3 523,46 3 552,10 3 595,07 3 623,72 3 666,69 3 695,33 3 738,30 3 766,95 Powiat brzeski:

małe miasta: Brzesko, Czchów 45 405,00 16 164,18 16 345,80 16 482,02 16 663,64 16 799,85 16 981,47 17 117,69 17 299,31 17 435,52 17 617,14

wieś: Borzęcin, Dębno, Gnojnik, Iwkowa, Szczurowa 46 238,00 11 143,36 11 235,83 11 374,55 11 467,02 11 605,74 11 698,21 11 836,93 11 929,40 12 068,12 12 160,59 Powiat boche ński:

małe miasta: Miasto Bochnia, Nowy Wiśnicz 43 063,00 15 330,43 15 502,68 15 631,87 15 804,12 15 933,31 16 105,56 16 234,75 16 407,00 16 536,19 16 708,44

wieś: Gmina Bochnia, Drwinia, Lipnica Murowana, Łapanów, Rzezawa, Trzciana, Żegocina 59 529,00 14 346,49 14 465,55 14 644,13 14 763,19 14 941,78 15 060,84 15 239,42 15 358,48 15 537,07 15 656,13

SUMA 564 311,00 180 166,5 181 979,5 183 787,1 185 600,1 187 407,7 189 220,7 191 028,3 192 841,3 194 648,9 196 461,9 Źródło: Opracowanie własne.


180

Tabela 2.209. Prognoza wska źników wytwarzania odpadów komunalnych dla województ wa małopolskiego na lata 2011-2020.

Wskaźniki wytwarzania 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 duże miasta (>50 tys. mieszk.) 0,398 0,402 0,406 0,410 0,414 0,418 0,422 0,426 0,43 0,434 małe miasta (<50 tys. mieszk.) 0,356 0,36 0,363 0,367 0,370 0,374 0,377 0,381 0,384 0,388 wieś 0,241 0,243 0,246 0,248 0,251 0,253 0,256 0,258 0,261 0,263

Tabela 2.210. Ilo ść odpadów surowcowych w strumieniu zmieszanych odpad ów komunalnych w poszczególnych powiatach z

podziałem na tereny miejskie i wiejskie. Miasto Tarnów.

Odpady [Mg/rok] 2011 [Mg/ rok]

2012 [Mg/rok]

2013 [Mg/rok]

2014 [Mg/rok]

2015 [Mg/rok]

2016 [Mg/rok]

2017 [Mg/rok]

2018 [Mg/rok]

2019 [Mg/rok

2020 [Mg/rok]

papier i tektura 9 124,95 9 216,65 9 308,36 9 400,07 9491,778 9583,486 9675,194 9766,902 9858,61 9950,318 tworzywa sztuczne 6 387,46 6 451,66 6 515,85 6 580,05 6644,245 6708,44 6772,636 6836,8314 6901,027 6965,2226 szkło 3 649,98 3 686,66 3 723,34 3 760,03 3796,711 3833,394 3870,078 3906,7608 3943,444 3980,1272 metal 2 281,24 2 304,16 2 327,09 2 350,02 2372,945 2395,872 2418,799 2441,7255 2464,653 2487,5795

Źródło: Opracowanie własne.

Powiat tarnowski (tereny miejskie)


2012 [Mg/rok]

2013 [Mg/rok]

2014 [Mg/rok]

2015 [Mg/rok]

2016 [Mg/rok]

2017 [Mg/rok]

2018 [Mg/rok]

2019 [Mg/rok

2020 [Mg/rok]

papier i tektura 6 748,91 6 824,74 6 881,61 6 957,44 7014,312 7090,142 7147,015 7222,8456 7279,718 7355,5488 tworzywa sztuczne 4 724,23 4 777,32 4 817,13 4 870,21 4910,018 4963,1 5002,911 5055,9919 5095,803 5148,8842 szkło 2 699,56 2 729,89 2 752,64 2 782,98 2805,725 2836,057 2858,806 2889,1382 2911,887 2942,2195 metal 1 687,23 1 706,18 1 720,40 1 739,36 1753,578 1772,536 1786,754 1805,7114 1819,93 1838,8872

Źródło: Opracowanie własne. Powiat tarnowski (tereny wiejskie)


2012 [Mg/rok]

2013 [Mg/rok]

2014 [Mg/rok]

2015 [Mg/rok]

2016 [Mg/rok]

2017 [Mg/rok]

2018 [Mg/rok]

2019 [Mg/rok

2020 [Mg/rok]

papier i tektura 2 950,48 2 974,96 3 011,69 3 036,17 3 072,90 3 097,39 3 134,12 3 158,60 3 195,33 3 219,81 tworzywa sztuczne 2 950,48 2 974,96 3 011,69 3 036,17 3 072,90 3 097,39 3 134,12 3 158,60 3 195,33 3 219,81 szkło 1 966,98 1 983,31 2 007,79 2 024,12 2 048,60 2 064,93 2 089,41 2 105,73 2 130,22 2 146,54 metal 1 229,37 1 239,57 1 254,87 1 265,07 1 280,38 1 290,58 1 305,88 1 316,08 1 331,39 1 341,59



181

Powiat dąbrowski (tereny miejskie)


2012 [Mg/rok]

2013 [Mg/rok]

2014 [Mg/rok]

2015 [Mg/rok]

2016 [Mg/rok]

2017 [Mg/rok]

2018 [Mg/rok]

2019 [Mg/rok

2020 [Mg/rok]

papier i tektura 3 154,73 3 190,18 3 216,76 3 252,21 3 278,79 3 314,24 3 340,82 3 376,27 3 402,85 3 438,30 tworzywa sztuczne 2 208,31 2 233,12 2 251,73 2 276,55 2 295,15 2 319,97 2 338,58 2 363,39 2 382,00 2 406,81 szkło 1 261,89 1 276,07 1 286,70 1 300,88 1 311,52 1 325,70 1 336,33 1 350,51 1 361,14 1 375,32 metal 788,68 797,54 804,19 813,05 819,70 828,56 835,21 844,07 850,71 859,58

Źródło: Opracowanie własne. Powiat dąbrowski (tereny wiejskie)


2012 [Mg/rok]

2013 [Mg/rok]

2014 [Mg/rok]

2015 [Mg/rok]

2016 [Mg/rok]

2017 [Mg/rok]

2018 [Mg/rok]

2019 [Mg/rok

2020 [Mg/rok]

papier i tektura 414,22 417,66 422,81 426,25 431,41 434,85 440,00 443,44 448,60 452,03 tworzywa sztuczne 414,22 417,66 422,81 426,25 431,41 434,85 440,00 443,44 448,60 452,03 szkło 276,15 278,44 281,88 284,17 287,61 289,90 293,34 295,63 299,06 301,36 metal 172,59 174,02 176,17 177,61 179,75 181,19 183,33 184,77 186,92 188,35

Źródło: Opracowanie własne. Powiat brzeski (tereny miejskie)


2012 [Mg/rok]

2013 [Mg/rok]

2014 [Mg/rok]

2015 [Mg/rok]

2016 [Mg/rok]

2017 [Mg/rok]

2018 [Mg/rok]

2019 [Mg/rok

2020 [Mg/rok]


Źródło: Opracowanie własne. Powiat brzeski (tereny miejskie)


2012 [Mg/rok]

2013 [Mg/rok]

2014 [Mg/rok]

2015 [Mg/rok]

2016 [Mg/rok]

2017 [Mg/rok]

2018 [Mg/rok]

2019 [Mg/rok

2020 [Mg/rok]

papier i tektura 1 337,20 1 348,30 1 364,95 1 376,04 1 392,69 1 403,79 1 420,43 1 431,53 1 448,17 1 459,27 tworzywa sztuczne 1 337,20 1 348,30 1 364,95 1 376,04 1 392,69 1 403,79 1 420,43 1 431,53 1 448,17 1 459,27 szkło 891,47 898,87 909,96 917,36 928,46 935,86 946,95 954,35 965,45 972,85 metal 557,17 561,79 568,73 573,35 580,29 584,91 591,85 596,47 603,41 608,03



182

Powiat bocheński (tereny miejskie)


2012 [Mg/rok]

2013 [Mg/rok]

2014 [Mg/rok]

2015 [Mg/rok]

2016 [Mg/rok]

2017 [Mg/rok]

2018 [Mg/rok]

2019 [Mg/rok

2020 [Mg/rok]


Źródło: Opracowanie własne. Powiat bocheński (tereny wiejskie)


2012 [Mg/rok]

2013 [Mg/rok]

2014 [Mg/rok]

2015 [Mg/rok]

2016 [Mg/rok]

2017 [Mg/rok]

2018 [Mg/rok]

2019 [Mg/rok

2020 [Mg/rok]

papier i tektura 1 721,58 1 735,87 1 757,30 1 771,58 1 793,01 1 807,30 1 828,73 1 843,02 1 864,45 1 878,74 tworzywa sztuczne 1 721,58 1 735,87 1 757,30 1 771,58 1 793,01 1 807,30 1 828,73 1 843,02 1 864,45 1 878,74 szkło 1 147,72 1 157,24 1 171,53 1 181,06 1 195,34 1 204,87 1 219,15 1 228,68 1 242,97 1 252,49 metal 717,32 723,28 732,21 738,16 747,09 753,04 761,97 767,92 776,85 782,81 Źródło: Opracowanie własne.

Tabela 2.211. Suma odpadów surowcowych z 5 powiatów


2012 [Mg/rok]

2013 [Mg/rok]

2014 [Mg/rok]

2015 [Mg/rok]

2016 [Mg/rok]

2017 [Mg/rok]

2018 [Mg/rok]

2019 [Mg/rok

2020 [Mg/rok]

papier i tektura 31 751 32 078 32 386 32 713 33 022 33 349 33 657 33 984 34 292 34 619 tworzywa sztuczne 24 153 24 398 24 637 24 882 25 122 25 367 25 607 25 852 26 091 26 336 szkło 14 413 14 558 14 703 14 848 14 993 15 138 15 282 15 427 15 572 15 717 metal 9 008 9 099 9 189 9 280 9 370 9 461 9 551 9 642 9 732 9 823 Suma 79 325 80 133 80 916 81 724 82 507 83 314 84 097 84 905 85 688 86 496 Źródło: Opracowanie własne.


183

Tabela 2.212. Suma odpadów surowcowych przy odzysku 50 % Przyjmując, że wskaźnik odzysku osiągnie wartość 50 % otrzymujemy:


2012 [Mg/rok]

2013 [Mg/rok]

2014 [Mg/rok]

2015 [Mg/rok]

2016 [Mg/rok]

2017 [Mg/rok]

2018 [Mg/rok]

2019 [Mg/rok

2020 [Mg/rok]

papier i tektura 15 875 16 039 16 193 16 357 16 511 16 674 16 828 16 992 17 146 17 310 tworzywa sztuczne 12 076 12 199 12 319 12 441 12 561 12 684 12 803 12 926 13 046 13 168 szkło 7 207 7 279 7 351 7 424 7 496 7 569 7 641 7 714 7 786 7 858 metal 4 504 4 549 4 595 4 640 4 685 4 731 4 776 4 821 4 866 4 912 Suma 39 663 40 067 40 458 40 862 41 253 41 657 42 049 42 452 42 844 43 248 Źródło: Opracowanie własne.

Tabela 2.213. Ilo ść odpadów kierowanych do spalenia


2012 [Mg/rok]

2013 [Mg/rok]

2014 [Mg/rok]

2015 [Mg/rok]

2016 [Mg/rok]

2017 [Mg/rok]

2018 [Mg/rok]

2019 [Mg/rok

2020 [Mg/rok]

Ilość śmieci ogółem 180 166,51 181 980 183 787 185 600 187 408 189 221 191 028 192 841 194 649 196 462 Ilość do spalarni 140 504 141 913 143 329 144 738 146 154 147 564 148 980 150 389 151 805 153 214 Osady 16 700 16 700 16 700 16 700 16 700 16 700 16 700 16 700 16 700 16 700 Razem* 157 204 158 613 160 029 161 438 162 854 164 264 165 680 167 089 168 505 169 914

* po odjęciu danych z tabeli 2.212. i dodaniu ilości osadów ściekowych Źródło: Opracowanie własne.

Biorąc pod uwagę powyższe dane, przyjmujemy: - ilość odpadów komunalnych kierowanych do spalenia wyniesie ok. 150 000 Mg/rok, - ilość osadów ściekowych wyniesie ok. 16 700 Mg/rok, - reasumując, wydajność instalacji wyniesie ok. 166 700 Mg/rok, przyjmujemy 170 000 Mg/rok

Tabela 2.214. Kaloryczno ść odpadów i osadów ściekowych Wartość opałowa kJ/kg

Wartość opałowa odpadów 6 000 – 11 000 Wartość opałowa osadów ściekowych (80 % s.m.) 11 500 Średnia wartość opałowa w okresie letnim 8 000 Średnia wartość opałowa w okresie zimowym 8 410



184

Tabela 2.215. Ilo ść mieszka ńców wg GUS w dniu 31 XII 2010 r. Powiat/gmina Ilość mieszka ńców

Powiat brzeski 91 643 Gmina Brzesko (miejsko-wiejska) 35 870 Gmina Borzęcin 8 316 Gmina Czchów (miejsko-wiejska) 9 535 Gmina Dębno 14 219 Gmina Gnojnik 7 613 Gmina Iwkowa 6 290 Gmina Szczurowa 9 800

Powiat boche ński 102 592 Gmina Bochnia (miejska) 29 800 Gmina Bochnia (wiejska) 18 731 Gmina Nowy Wiśnicz (miejsko-wiejska) 13 263 Gmina Drwinia 6 414 Gmina Lipnica Murowana 5 566 Gmina Łapanów 7 749 Gmina Rzezawa 10 758 Gmina Trzciana 5 174 Gmina Żegocina 5 137

Powiat d ąbrowski 58 631 Gmina Dąbrowa Tarnowska (miejsko-wiejska) 20 511 Gmina Bolesław 2 787 Gmina Gręboszów 3 466 Gmina Mędrzechów 3 549 Gmina Olesno 7 680 Gmina Radgoszcz 7 308 Gmina Szczucin (miejsko-wiejska) 13 330

Powiat tarnowski 196 810 Gmina Tarnów 24 070 Gmina Ciężkowice (miejsko-wiejska) 11 078 Gmina Gromnik 8 601 Gmina Lisia Góra 14 248 Gmina Pleśna 11 768 Gmina Radłów (miejsko-wiejska) 9 728 Gmina Ryglice (miejsko-wiejska) 11 577 Gmina Rzepiennik Strzyżewski 6 871 Gmina Skrzyszów 13 529 Gmina Szerzyny 8 102 Gmina Tuchów (miejsko-wiejska) 17 830 Gmina Wierzchosławice 10 709 Gmina Wietrzychowice 4 124 Gmina Wojnicz (miejsko-wiejska) 13 185 Gmina Zakliczyn (miejsko-wiejska) 12 359 Gmina Żabno (miejsko-wiejska) 19 031

Miasto Tarnów 114 635 Ogółem 564 311

Źródło: Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2010r. Stan w dniu 31 XII.


185

Tabela 2.216. Ilo ść i skład morfologiczny odpadów przekazanych do skła dowania w

roku 2009 w ZSOK w Tarnowie. Lp Kod odpadu Asortyment Masa

[Mg] 1. 02 01 03 Odpadowa masa roślinna 3,38 2. 02 01 82 Zwierzęta Padłe i ubite z konieczności 0,06 3. 03 01 05 Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa … 3,4 4. 16 82 02 Odpady inne niż wymienione w 16 82 01 408,3 5. 17 01 01 Odpady betonu oraz gruz bet. z rozb. I rem. 491,36 6. 17 01 02 Gruz ceglany 292,64 7. 17 01 07 Zm. odpady z bet. gru. ceg. odp. mat. ceram. i el. wyp.

inne 5,3

8. 17 08 02 Materiały konstrukcyjne zawierające gips 3,02 9. 17 09 04 Zm. Odp. Z bud. Rem. I dem. I In. Niż wym. 17 09 01, 17

09 02, 42,16

10. 19 12 12 Inne odpady (w tym zm. sus. i przed. z mech.obr.) 1 220,76 11. 20 01 39 Tworzywa sztuczne 0,36 12. 20 02 01 Odpady ulegające biodegradacji 2 421,82 13. 20 02 01 Odpady ulegające biodegradacji 0,18 14. 20 02 01/DW Akcja likwidacji dzikich wysypisk – UM Tarnowa 1,28 15. 20 02 01 L Odpady ulegające biodegradacji / Liście – ZSOK 17,80 16. 20 02 02 Gleba i ziemia, w tym kamienie 7,88 17. 20 03 01 Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 49 291,88 18. 20 03 01. Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 1,14 19. 20 03 01/400 Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 1,96 20. 20 03 01 ASŚ Akcja Sprzątanie Świata 10,30 21. 20 03 01 /DW Akcja Likwidacji Dzikich Wysypisk – UM Tarnowa 203,46 22. 20 03 01 /DW/G Akcja Likwidacji Dzikich Wysypisk – z giełdy owocowej 37,06 23. 20 03 01 /E Zmieszane (Niesegregowane) odpady komunalne Eksmis 11,34 24. 20 03 01 /SD Śmieci z dzwonów / ilgo 18,98 25. 20 03 02 Odpady z targowisk 248 26. 20 03 03 Odpady z czyszczenia ulic i placów 70,46 27. 20 03 07 Odpady wielkogabarytowe 948,94 28. BZI Gleba, ziemia na potrzeby wewnętrzne ZSOK 7 857,70 29. GRU Gleba na potrzeby wewnętrzne ZSOK 4 133,80 30. HUMUS Humus 164,34 31. HUMUS UM Humus – bezpłatnie na potrzeby Miasta Tarnowa 324,74 32. KWP Kontrolne ważenie pojazdu 3 537,76

SUMA: 71 781,56 Źródło: Dane otrzymane z ZSOK w Tarnowie.


186

3. Analiza opcji technologicznych. WSTĘP.

Analiza opcji dotyczy możliwości zastosowania dostępnych technologii, których celem nadrzędnym będzie redukcja strumienia odpadów kierowanych na składowiska odpadów, jako wymogu prawnego wynikającego z przepisów prawa polskiego dostosowywanego do prawa unijnego.

3.1. Metody Biologiczno – Mechaniczne.

Metody biologiczno-mechaniczne dotyczą takiej technologii przerobu odpadów (niezależnie od rodzaju), która zawiera w sobie z konieczności dwa istotne elementy. Odpady poddawane przerobowi metodami biologicznymi poddawane są na początku mechanicznej obróbce prowadzącej w mniejszym lub większym stopniu do ujednolicenia składu tego odpadu. Następnie tak przetworzone odpady poddane są procesom biologicznym. Generalnie procesy biologiczne można podzielić na tlenowe i beztlenowe. Z powodu konieczności dokonywania podziału różnych metod biologicznego przetwarzania odpadów na procesy przyjęto generalnie, iż dla odpadów pochodzących z selektywnej zbiórki procesy tlenowe będą nazywane kompostowaniem a beztlenowe nazywane będą fermentacją. W wyniku takiego przerobu ww. odpadów w większości wypadków otrzymuje się odpady jako pełnowartościowy biologicznie czynny nawóz organiczny stosowany w rolnictwie i ogrodnictwie. Natomiast dla odróżnienia obróbki zmieszanych odpadów komunalnych (nazywanych niejednokrotnie resztkowymi co może wynikać z ich wstępnej obróbki mechanicznej) procesy tlenowe nazywane są stabilizacją tlenową a procesy biologiczne beztlenowe nazywane są stabilizacją beztlenową. W wyniku ww. przerobu zmieszanych odpadów komunalnych uzyskuje się nowy odpad przygotowany do składowania lub stanowiący paliwo energetyczne, a także biogaz.

Tabela 3.1. Metody przetwarzania odpadów, w zale żności od ich źródła pochodzenia. Odpady

z selektywnej zbiórki – odpady zielone zmieszane odpady komunalne (resztkowe)

- kompostowanie - fermentacja

Sortowanie i: - stabilizacja tlenowa - stabilizacja beztlenowa

Cel: uzyskanie produktu - nawóz organiczny lub - środek wspomagający uprawę roślin (proces recyklingu organicznego)

Cel: przygotowanie do składowania, odpad – paliwo, odpad + biogaz,

Źródło: Opracowanie własne. Zgodnie z ustawą o odpadach procesy biologiczne mogą być klasyfikowane jako: • R3 - recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie są stosowane jako

rozpuszczalniki (włączając kompostowanie i inne biologiczne procesy przetwarzania), zgodnie z załącznikiem 5 do ww. ustawy,

• D8 - obróbka biologiczna niewymieniona w innym punkcie załącznika nr 6 do ustawy o odpadach, w wyniku której powstają odpady, unieszkodliwiane za pomocą któregokolwiek z procesów wymienionych w punktach od D1 do D12 (np. fermentacja), zgodnie z załącznikiem 6 do ww. ustawy.

Jeśli jakość produktów procesu biologicznego dedykowanego jako proces recyklingu organicznego R3 nie odpowiada wymaganiom dla nawozów lub środków wspomagających uprawę roślin wówczas klasyfikacja tego procesu musi zostać zmieniona na D8/R15.


187

Procesy biologiczne przeznaczone do przetwarzania czystych, zbieranych selektywnie odpadów ulegających biodegradacji, pochodzenia komunalnego nazywane są:

• tlenowe - kompostowaniem , czyli procesem recyklingu organicznego (R3), którego głównym celem jest wytworzenie kompostu – produktu, który nie będzie już odpadem, gdy spełniać będzie kryteria jakościowe dla nawozów organicznych lub środków wspomagających uprawę roślin,

• beztlenowe - fermentacj ą metanow ą, czyli procesem recyklingu organicznego (R3), którego głównym celem jest wytworzenie biogazu oraz przefermentowanego produktu – fermentatu, który nie będzie już odpadem, jeżeli spełniać będzie kryteria jakościowe dla nawozów organicznych lub środków wspomagających uprawę roślin.

Procesy biologiczne przeznaczone do przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych po wstępnym sortowaniu mogą być realizowane w warunkach tlenowych i beztlenowych:

• tlenowa stabilizacja - proces biologicznego unieszkodliwiania odpadów w warunkach tlenowych, w wyniku którego wytworzony zostanie nowy odpad – stabilizat, który nie spełnia wymagań dla nawozów organicznych lub środków wspomagających uprawę roślin, ale po dodatkowym doczyszczeniu dla spełnienia określonych wymagań może być poddany odzyskowi lub unieszkodliwianiu poprzez składowanie (w przypadku składowania wymagania określone są w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu);

• beztlenowa stabilizacja (fermentacja metanowa) - proces biologicznego unieszkodliwiania odpadów w warunkach beztlenowych, w wyniku którego wytworzony zostanie biogaz oraz nowy odpad – stabilizat, który nie spełnia wymagań dla nawozów organicznych lub środków wspomagających uprawę roślin, ale po dodatkowym doczyszczeniu dla spełnienia określonych wymagań może być poddany odzyskowi lub unieszkodliwianiu poprzez składowanie (ewentualnie termicznemu przekształcaniu); w przypadku składowania odpadów wymagania wskazano powyżej.

Procesy biologiczne w połączeniu z mechaniczną obróbką (niezależnie od sposobu obróbki) przeznaczone są głównie do przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, w tym odpadów „pozostałych” (odpadów pozostałych po selektywnym zbieraniu frakcji do odzysku, w tym recyklingu) w celu ich przygotowania do:

• składowania, • procesów odzysku, w tym odzysku energii, lub termicznego unieszkodliwiania,

nazywane są procesami mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów (MBT). Termin ten obejmuje procesy: rozdrabniania, przesiewania, sortowania, klasyfikacji i separacji, ustawione w różnorodnych konfiguracjach w celu mechanicznego rozdzielenia strumienia odpadów (najczęściej zmieszanych odpadów komunalnych) na frakcje dające się w całości lub w części wykorzystać materiałowo lub/i energetycznie oraz na frakcję ulegającą biodegradacji, odpowiednią dla biologicznego przetwarzania w warunkach tlenowych lub beztlenowych. Produkt procesu tlenowego – kompost niespełniający wymagań dla nawozów lub środków wspomagających uprawę roślin, czyli stabilizat – jest wówczas klasyfikowany jako odpady o kodzie 19 05 03 - kompost nie odpowiadający wymaganiom (nie nadający się do wykorzystania). Należy w tym miejscu wyjaśnić nazwę tych odpadów. Odpady o kodzie 19 05 03 nie nadają się do wykorzystania jako produkt, ale mogą być poddane odzyskowi jako odpady. Nie należy klasyfikować stabilizatu jako odpadów o kodzie 19 05 01 – nieprzekompostowane frakcje odpadów komunalnych i podobnych, gdyż stabilizat zawiera zarówno częściowo rozłożoną frakcję biologiczną, jak i części nierozkładalne biologicznie (np. tworzywa sztuczne, szkło), które nie są oddzielane od ustabilizowanej frakcji ulegającej biodegradacji. Kodem 19 05 01 oznaczone są nierozłożone lub nieulegające rozkładowi składniki masy kompostowej – zanieczyszczenia tj. np. drewno, szkło, kamienie, tworzywa sztuczne itp. -


188

wydzielane ze stabilizatów w procesie ich oczyszczania (separacji zanieczyszczeń w procesie przesiewania i oddzielania szkła, kamieni, folii i innych). Wobec powyższego oczyszczony stabilizat, który ze swej natury nie spełnia wymagań jakościowych dla nawozu organicznego lub środka wspomagającego uprawę roślin, należy sklasyfikować jako odpady o kodzie 19 05 03 – kompost nie odpowiadający wymaganiom (nienadający się do wykorzystania). Ten oczyszczony stabilizat może być użyty do rekultywacji zamkniętego składowiska jako dolna warstwa pokrywy rekultywacyjnej lub składowany na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, przy czym musi on spełniać określone wymagania. Natomiast produkt procesu beztlenowego czyli fermentat nie spełnia wymagań dla produktu – nawozu organicznego lub środka wspomagającego uprawę roślin, wówczas jest klasyfikowany jako odpady oznaczone w katalogu odpadów kodem 19 06 04 - przefermentowane odpady z beztlenowego rozkładu odpadów komunalnych. Przedstawiona powyżej analiza nie obejmuje jednak typowego układu technologicznego stosowanego w biologicznym przetwarzaniu odpadów komunalnych - kombinacji procesu beztlenowego w pierwszym stopniu i tlenowego w drugim. W wyniku dodatkowego kompostowania produktu procesu fermentacji – fermentatu - uzyskuje się kompost. Można zatem przyjąć, że proces ten składający się z dwóch procesów kolejno po sobie następujących, tj. fermentacji metanowej oraz kompostowania produktu fermentacji można zaliczyć do recyklingu organicznego, jeżeli produkt ciągu tych procesów spełnia wymagania dla nawozu organicznego lub środka wspomagającego uprawę roślin. W przeciwnym razie jest to proces unieszkodliwiania D8 lub odzysku R15. Odpady przeznaczone do biologicznego przetwarzania powinny spełniać określone wymagania pod względem składu chemicznego i właściwości fizycznych. Jeśli poszczególne rodzaje odpadów spełniają tylko niektóre z tych wymagań, możliwe jest mieszanie ze sobą różnych odpadów dla uzyskania optymalnego składu przetwarzanej mieszanki oraz uzyskania materiału o odpowiedniej jakości. Mieszanie ze sobą różnych rodzajów odpadów w celu poprawy warunków prowadzenia procesów biologicznych spełnia wymagania ustawy o odpadach. Podstawowe parametry jakościowe odpadów do przetwarzania biologicznego:

• zawartość substancji organicznej, • wilgotność, • zawartości składników biogennych, • zawartości metali ciężkich.

WYMAGANIA BREF/BAT. Na poziomie Unii Europejskiej opracowany został dokument referencyjny BAT (Waste Treatments Industries z sierpnia 2006 roku) zawierający następujące wymagania dla rozwiązań technicznych instalacji biologicznego przetwarzania odpadów:

• Należy dostosować dopuszczalne rodzaje odpadów i procesy separacji do typu procesów biologicznego przetwarzania i możliwej do zastosowania techniki ograniczania emisji (np. w zależności od zawartości odpadów nierozkładalnych);

• Należy zastosować następujące rozwiązania fermentacji metanowej: a) ścisła integracja procesu z gospodarką wodno-ściekową, b) recyrkulacja możliwie największych ilości ścieków do reaktora, c) prowadzenie procesu w warunkach termofilowych, jednak dla niektórych typów

odpadów proces ten nie może być stosowany, d) mierzenie wartości TOC, ChZT, N, P i Cl- w dopływie i odpływie z reaktora; jeśli

to będzie potrzebne należy zwiększyć liczbę monitorowanych parametrów, e) należy maksymalizować produkcję biogazu, sprawdzając jednak jak to wpływa

na jakość fermentatu i biogazu;


189

• Należy ograniczać emisje pyłu, NOx, SOx, CO, H2S i VOC do powietrza (w gazach spalinowych ze spalania biogazu jako paliwa) poprzez zastosowanie odpowiednich kombinacji procesów oczyszczania;

• Należy optymalizować mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów poprzez:

a) stosowanie w pełni zamkniętych bioreaktorów, b) unikanie warunków beztlenowych podczas procesu tlenowej stabilizacji poprzez

kontrolę przebiegu procesu i ilości wprowadzanego powietrza (użycie stabilnych obiegów powietrza) i dostosowanie napowietrzania do aktualnej intensywności biodegradacji,

c) efektywne gospodarowanie wodą, d) izolowanie termiczne ścian hali (reaktorów) biologicznej stabilizacji w procesie

tlenowym, e) minimalizację ilości wytwarzanych gazów procesowych, co najmniej do 2500-

8000 m3/Mg odpadów (wartości poniżej 2500 m3 też były już osiągane), f) zapewnienie jednorodnego składu wsadu do procesu, g) recyrkulację wody poprocesowej lub odpadów w ramach instalacji tlenowej

stabilizacji dla wyeliminowania emisji wód na zewnątrz, h) prowadzenie ciągłego monitoringu korelacji pomiędzy kontrolowanymi

parametrami biodegradacji i mierzonymi emisjami (gazowymi), i) minimalizację emisji amoniaku przez optymalizację składu masy, a w

szczególności wartości ilorazu C:N w przetwarzanych odpadach; • Należy ograniczyć emisje z instalacji mechaniczno-biologicznej do <500-

6000 jz/m3 dla odorów oraz do 1 -20 mg NH3/m3 przez stosowanie

odpowiednich technik procesowych; • Należy ograniczać emisje do wód, w tym zawłaszcza emisje azotu

ogólnego, amoniaku, azotynów i azotanów. Kierując się ogólnymi zaleceniami zawartymi w powyższych wymaganiach BAT, a także wynikami badań efektywności przetwarzania odpadów w różnych instalacjach, przedstawia się poniżej wymagane minimalne warunki prowadzenia procesów biologicznych i mechaniczno-biologicznych, które zapewniają uzyskanie produktów tych procesów o wymaganych parametrach jakościowych i wymaganym stopniu ustabilizowania w aspekcie dopuszczenia do składowania na składowiskach odpadów. Kompostowanie Proces kompostowania powinien być prowadzony w taki sposób, aby przez okres kilku tygodni były zagwarantowane: termofilny zakres temperatury (55-65 ˚C), wysoki poziom aktywności biologicznej w sprzyjających warunkach odnośnie wilgotności i dostępności składników pokarmowych, jak również optymalna struktura i optymalne napowietrzanie. Zalecenia generalne prowadzenia procesu kompostowania:

• proces dwustopniowy: - pierwszy stopień w reaktorze zamkniętym lub w zamkniętej hali, o czasie prowadzenia procesu minimum 4 tygodnie zalecany proces kompostowania dynamicznego lub quasi-dynamicznego, - drugi stopień – czas kompostowania od 6 tygodni do 10 tygodni, w pryzmach z regularnym przerzucaniem odpadów, z reguły co tydzień, w niektórych przypadkach, co 5 dni przez okres ww..

• łączny czas kompostowania w obydwu stopniach – min. 8 tygodni, • napowietrzanie wymuszone w pierwszym stopniu, z oczyszczaniem

powietrza procesowego, otwarte pryzmy z mechanicznym przerzucaniem w drugim stopniu.


190

Łączny czas kompostowania może zostać skrócony pod warunkiem uzyskania stopnia dojrzałości kompostu określonego parametrami: • AT4 – poniżej 10 mg O2/g s.m. • strata prażenia – poniżej 35% s.m. lub • TOC – poniżej 20% s.m W przypadku kompostowania wyłącznie odpadów zielonych lub ogrodowych dopuszcza się kompostowanie jednostopniowe w otwartych pryzmach, bez wymuszonego napowietrzania, ale z mechanicznym przerzucaniem materiału. Czas trwania tego procesu zależy wyłącznie od spełnienia przez kompost wymagań sanitarnych oraz fizyko-chemicznych, a także osiągnięcia wymaganego stopnia dojrzałości. Fermentacja metanowa Beztlenowy proces rozkładu powinien być realizowany w taki sposób, aby minimalna temperatura dla procesu mezofilnego wynosiła nie mniej niż 35 oC a dla procesu termofilnego nie była mniejsza niż 55 oC oraz była utrzymana przez okres 24 godzin bez przerwy, a czas przetrzymania (nazywany w literaturze hydraulicznym) w reaktorze wynosił co najmniej 20 dni. Zalecane regularne przerzucanie odpadów, z reguły co tydzień, w niektórych przypadkach, co 5 dni przez okres fermentacji metanowej. Zazwyczaj fermentacja metanowa przebiega w okresie od 8 do 12 tygodni. Parametry dojrzałości fermentatu określa się parametrami: • AT4 – poniżej 10 mg O2/g s.m. • strata prażenia – poniżej 35% s.m. lub • TOC – poniżej 20% s.m Fermentacja metanowa + kompostowanie Beztlenowy proces rozkładu powinien być realizowany w taki sposób, aby minimalna temperatura dla procesu mezofilnego wynosiła nie mniej niż 35 oC a dla procesu termofilnego nie była mniejsza niż 55 oC oraz była utrzymana przez okres 24 godzin bez przerwy, a hydrauliczny czas przetrzymania w reaktorze wynosił co najmniej 20 dni. Generalnie zaleca si ę tak, aby prowadzić proces kompostowania dwustopniowo: • fermentacja w zakresie mezofilowym trwała min. 20 dni, a w zakresie termofilowym – min.12

dni, • tlenowa stabilizacja przefermentowanego materiału trwała przez min. 4 tygodnie, w tym,

z ujmowaniem i oczyszczaniem powietrza procesowego, pozostałe tygodnie (do 12 tygodni łącznie oba stopnie) w pryzmach z mechanicznym przerzucaniem , z reguły co tydzień, w niektórych przypadkach, co 5 dni przez okres fermentacji metanowej przez okres tlenowej stabilizacji.

Parametry dojrzałości fermentatu określa się parametrami: • AT4 – poniżej 10 mg O2/g s.m. • strata prażenia – poniżej 35% s.m. lub • TOC – poniżej 20% s.m


191

Tabela 3.2. Podsumowanie przebiegu procesów kompost owania i fermentacji [Butlewski i in. 2004]. Parametry Kompostowanie Fermentacja Mikroorganizmy Bakterie, grzyby, promieniowce Różne bakterie Przetworzenie biomasy 50 % redukcja węgla 10% redukcja węgla

organicznego Środowisko: tlen zawartość wody substancje odżywcze temperatura wartość pH

5 - 15 % w porach 40 - 60 % C/N = 20:1-35:1 55-65 °C 5,5-8

Brak tlenu 60-90 % C/N=10:1 -30:1 35 °C (mezofilowy) 55 °C (termofilowy) 6,5-8

Przyjmowanie odpadów Zasobnie płaskie lub głębokie Zbiorniki płaskie lub głębokie Przygotowanie odpadów Preferowane technologie

suche Technologie suche i/lub mokre

Surowce Odpady organiczne, powietrze, ewent. materiał strukturalny

Odpady organiczne, woda i ciepło

Produkty Kompost (do sprzedaży) Powietrze odlotowe oczyszczane na filtrach biologicznych Ścieki/woda odpadowa wzg. kondensaty wodne

Ustabilizowany biologicznie przefermentowany materiał (wymagane odwodnienie i stabilizacja tlenowa) Biogaz (wysokoenergetyczny gaz) Ścieki (wymagane oczyszczanie biologiczne)

Stopień rozkładu substancji organicznych

ok.55 % od. 45 do 67 %

Ścieki Ilość (dm3/Mg) ChZT (g/dm3) BZT5 (g/dm3) NH4

+ (mgN/dm3)

10-60 (odcieki) 20-100 10-45 50-800

200-350 0,50-2,5 0,10-1,2 15-300

Emisja zapachów We wszystkich etapach procesu (wymagane oczyszczanie na filtrach biologicznych)

W czasie obróbce wstępnej, rozkładu i konfekcjonowania (sensowna dezodoryzacja np. na filtrach biologicznych)

Zapotrzebowanie energii: Elektrycznej Cieplnej

60 - 80 kWh/Mg bioodpadu

50 kWh/Mg bioodpadu 120 kWh/Mg bioodpadu

Produkcja energii (nadmiar): elektrycznej cieplnej

prawie niewykorzystywana

150 kWh/t bioodpadu 300 kWh/t bioodpady

Zapotrzebowanie powierzchni (przepustowości 15 tys. Mg/a)

6500 m2 5700 m2

Źródło: Określenie wymagań dla kompostowania i innych metod biologicznego przetwarzania odpadów . NFOŚiGW, Warszawa 2008.


192

Proces mechaniczno-biologiczny z tlenow ą stabilizacj ą Proces ten powinien być przeprowadzany w odpowiedniej temperaturze, za niska – hamuje proces, za wysoka – przyspiesza proces. Dlatego powinno się izolować kontenery (lub reaktory, lub komory), w których przeprowadza się ten proces. Optymalną temperaturą jest 55-60 ˚C. Nowoczesne systemy stabilizacji tlenowej zwykle korzystają z systemów kontenerowych z uwagi na ich prostotę budowy i użycia. Kontenery to konstrukcje stalowe samonośne kryte blacha falistą a wykańczane w zależności od potrzeb. Stabilizacja tlenowa kontenerowa to system urządzeń modułowych, co pozwala dobrać zestaw tak, aby spełniał aktualne wymagania użytkownika, a także może zostać rozbudowany jeśli zachodzi taka potrzeba. Na ogół jeden moduł podstawowy składa się z:

• 6-8 kontenerów kompostujących, • 1 kontenera stacji sprężarkowej z systemem rurociągów, • 1 kontenera administracyjnego z centralą sterowania, komputerem sterującym i

drukarką, • 1 kontenera z filtrem biologicznym.

Proces tlenowej stabilizacji poprzedzany jest zwykle przez mechaniczne sortowanie zmieszanych odpadów komunalnych na frakcje granulometryczne: minimum 2 frakcje: - odsiew, frakcja wysokokaloryczna; sortowana dla wydzielenia części surowców wtórnych przydatnych do recyklingu, pozostałość kierowana do przetwarzania na paliwo zastępcze („paliwo alternatywne”) i przekazywana do odzysku energii bądź do spalania w spalarni odpadów komunalnych (w przyszłości po zrealizowaniu programu budowy spalarni), - przesiew, kierowany do biologicznej stabilizacji; zalecany proces quasi dynamiczny, z aktywnym napowietrzaniem, z ujmowaniem i oczyszczaniem powietrza procesowego. zalecane regularne przerzucanie odpadów, z reguły co tydzień, w niektórych przypadkach, co 5 dni przez okres od 8 do 12 tygodni. Linia sortownicza wykorzystywana może być również do sortowania zbieranych selektywnie surowców wtórnych, natomiast modułowa instalacja do kompostowania, może kompostować również odpady zielone Proces mechaniczno-biologiczny z beztlenow ą i tlenow ą stabilizacj ą Proces ten jest tak samo wrażliwy na zmiany temperatury jak ww. metoda. I powinien być przeprowadzany w podobnym zakresie temperatur. Procesy ww. poprzedzane są zwykle przez mechaniczne sortowanie zmieszanych odpadów komunalnych na frakcje granulometryczne, minimum 2 frakcje: - odsiew, frakcja wysokokaloryczna; sortowana dla wydzielenia części surowców wtórnych przydatnych do recyklingu, pozostałość kierowana do przetwarzania na paliwo zastępcze („paliwo alternatywne”) i przekazywana do odzysku energii bądź do spalania w spalarni odpadów komunalnych (w przyszłości po zrealizowaniu programu budowy spalarni), - przesiew, kierowany do biologicznej stabilizacji; proces dwustopniowy, w pierwszym stopniu fermentacja mezofilowa lub termofilowa, w drugim stopniu jednostopniowa stabilizacja tlenowa w zamkniętym reaktorze lub hali, z aktywnym napowietrzaniem, z ujmowaniem i oczyszczaniem powietrza procesowego (zaleca się regularne przerzucanie odpadów, z reguły, co tydzień, w niektórych przypadkach, co 5 dni) przez okres od 2 do 4 tygodni) W procesie beztlenowej stabilizacji nazywanej także metanizacją powstaje biogaz, który jako paliwo może być spalany dla pozyskania energii, choćby na potrzeby własne zakładu, a jej nadmiar może być sprzedawany na zewnątrz. Efektywność produkcji biogazu i jego jakość zależy w znacznym stopniu od użytych substratów i sposobu prowadzenia procesu fermentacji. Uzyskiwane aktualnie wydajności zawierają się w przedziale od 100 do 200 m3 na Mg odpadów biologicznych. Uzyskany biogaz powinien być oczyszczony (odsiarczanie), najczęściej na rudzie darniowej oraz (w uzasadnionym przypadku) wzbogacany w metan poprzez usuwanie dwutlenku węgla. Biogaz najczęściej jest wykorzystywany przez spalanie w instalacjach


193

skojarzonych wytwarzających energię elektryczna i energię cieplną lub po wprowadzeniu do miejskiej sieci gazowej. Stabilizaty po mechaniczno-biologicznym przekształcaniu odpadów w procesach tlenowych i beztlenowych (z dodatkową tlenową stabilizacją), oraz produkty innych procesów tlenowych lub beztlenowych, jeżeli będą przekazywane na składowiska, powinny spełniać wymagania zawarte w tabeli: Tabela 3.3. Dopuszczalne granice wymywania zanieczy szczeń z odpadów przeznaczonych do składowania na składowisku odpadó w innych ni ż niebezpieczne i oboj ętne

L.p. Składnik

Dopuszczalne graniczne warto ści wymywania [mg/kg s.m.]* Test podstawowy Ciecz/faza stała = 10 dm 3/kg

Test pomocniczy Ciecz/faza stała = 2 dm 3/kg

1 Arsen (As) 2 0,4 2 Bar (Ba) 100 30 3 Kadm (Cd) 1 0,6 4 Chrom całkowity (Cr) 10 4 5 Miedź (Cu) 50 25 6 Rtęć (Hg) 0,2 0,05 7 Molibden (Mo) 10 5 8 Nikiel (Ni) 10 5 9 Ołów (Pb) 10 5 10 Antymon (Sb) 0,7 0,2 11 Selen (Se) 0,5 0,3 12 Cynk (Zn) 50 25 13 Chlorki (Cl-) 15000 10000 14 Fluorki (F-) 150 60 15 Siarczany (SO4

2-) 20000 10000

16 Rozpuszczony węgiel organiczny (DOC) 800 380

17 Stałe związki rozpuszczone (TDS) 60000 40000

*dopuszczalne graniczne wartości wymywania w przypadku odpadów składowanych na składowiskach wyposażonych w systemy gromadzenia odcieków kierowanych następnie do oczyszczalni ścieków, z wyjątkiem składników DOC i TDS, uznaje się za spełnione w przypadku wartości wyższych niż określone w tabeli. Źródło: Określenie wymagań dla kompostowania i innych metod biologicznego przetwarzania odpadów. NFOŚiGW 2008r.


194

PODSUMOWANIE METOD BIOLOGICZNEGO PRZETWARZANIA ODPADÓW. W tabeli poniżej przedstawiono zalety i wady metod biologicznych przetwarzania odpadów komunalnych. Tabela 3.4. Zalety i wady procesów biologicznych.

Metoda Zalety Wady

Beztlenowa stabilizacja zmieszanych odpadów komunalnych

• Waloryzacja części ulegającej fermentacji

• Produkcja biogazu – możliwa kogeneracja

• Efektywny proces do obróbki odpadów o dużej zawartości wilgoci

• Redukcja masy wynosi około 10-15% suchej masy odpadów na wejściu, co w odniesieniu do masy całkowitej daje 20-40%.

• Możliwość sterowania procesem

• Dotyczy jedynie części odpadów – mało przystosowana dla dużych aglomeracji

• Konieczność dodatkowego unieszkodliwiania pozostałości – wysoki koszt funkcjonowania

• Wysoki koszt inwestycji • Konieczność oczyszczania

biogazów w niektórych przypadkach – dodatkowy koszt

Tlenowa stabilizacja zmieszanych odpadów komunalnych

• Redukcja masy wynosi około 10-20% suchej masy odpadów na wejściu, co w odniesieniu do masy całkowitej daje 30-40%.

• Waloryzacja substancji organicznych

• Niski koszt inwestycji

• Kompost niskiej jakości • Niskie temperatury zimą wydłużają

czas kompostownia • Konieczność unieszkodliwiania

pozostałości z kompostowania • Dotyczy tylko części odpadów,

Kompostowanie odpadów zielonych – z selektywnej zbiórki

• Dobra jakość kompostu • Niski koszt inwestycji • Redukcja masy wynosi ok. 40-50%

• Selektywna zbiórka i „wymuszone” sortowanie substancji fermentujących

• Dotyczy niewielkiej ilości odpadów komunalnych

• Niskie temperatury zima wydłużają czas kompostownia

Fermentacja odpadów zielonych – z selektywnej zbiórki

• Dobra jakość kompostu • Powstanie dodatkowego paliwa • Możliwość sterowania procesem • Redukcja masy wynosi ok. 40-50%

• Dotyczy niewielkiej ilości odpadów komunalnych

• Wysoki koszt inwestycji • Konieczność oczyszczania

biogazów Źródło: Opracowanie własne.


195

Tabela 3.5. Procesy biologicznego przetwarzania wył ącznie selektywnie zbieranych frakcji (odpady kuchen ne ulegaj ące biodegradacji – 20 01 08, odpady ulegaj ące biodegradacji – 20 02 01 oraz odpady z targowisk 20 03 02).

Nazwa technologii Opis procesu Opcja Produkty powstaj ące w trakcie procesu

Produkty powstaj ące w trakcie procesu kierowane

do składowania

Zmniejszenie składowania SUB jako %

Rodzaj odpadów

Kod odpadu

Całkowitej masy odpadów

zbieranych selektywnie

Całkowitej zawarto ści SUB

w całej masie odpadów

zbieranych selektywnie

Kompostowanie

proces dwustopniowy, łączny czas kompostowania w obydwu stopniach – min. 12 tygodni, napowietrzanie wymuszone w pierwszym stopniu, otwarte prymy z mechanicznym przerzucaniem w drugim stopniu.

I

Kompost: - produkt spełnia wymagania dla nawozów lub

środków wspomagających uprawę roślin - R3; kierowany do

wykorzystania

- - 100 100

II

produkt nie spełnia wymagań dla nawozów lub środków

wspomagających uprawę roślin - D8/R15; kierowany do składowania na

składowisku odpadów (jeśli spełnia wymagania w zakresie stabilizacji)

lub do rekultywacji

Odpad 19 05 03

ok. 40-50 (składowanie)

100

(użycie do rekultywacji)

100

Fermentacja metanowa + kompostowanie

• fermentacja w zakresie mezofilowym przez min. 20 dni, a w zakresie termofitowym – min 12 dni.

• tlenowa stabilizacja (kompostowanie) przefermentowanego materiału

I

Kompost: - produkt spełnia wymagania dla nawozów lub

środków wspomagających uprawę roślin - R3; kierowany do

wykorzystania

- - 100 100

II

produkt nie spełnia wymagań dla nawozów lub środków

wspomagających uprawę roślin - D8/R15; kierowany do składowania na

składowisku odpadów (jeśli spełnia wymagania w zakresie stabilizacji)

lub do rekultywacji

Odpad 19 05 03

ok. 40-50 (składowanie)

100

(użycie do rekultywacji)

100

Źródło: Określenie wymagań dla kompostowania i innych metod biologicznego przetwarzania odpadów. NFOŚiGW 2008r.


196

Tabela 3.6. Procesy mechaniczno-biologiczne przetwa rzania zmieszanych odpadów komunalnych, w tym odpad ów pozostałych po selektywnym zbieraniu wybranych frakcji do recyklin gu o kodzie 20 03 01.

Nazwa technologii Opcja Produkty powstaj ące w trakcie procesu

Produkty powstaj ące w trakcie procesu kierowane

do składowania

Zmniejs zenie składowania

substancji ulegaj ącej biodegradacji jako %

Uwagi

Rodzaj odpadów

Kod odpadu

Całko -witej masy ZOK*

Całkowitej zawarto ści

SUB w całej masie ZOK*

Proces mechaniczno-biologiczny z tlenową stabilizacją

I

Mechaniczne sortowanie zmieszanych odpadów komunalnych w sicie o prześwicie oczek 80 mm na 2 frakcje: • przesiew - frakcja 0-80 mm, kierowana do biologicznej

tlenowej stabilizacji, a następnie do składowania na składowisku odpadów;

• odsiew - frakcja wysokokaloryczna > 80 mm; kierowana do składowania na składowisku odpadów.

Stabilizat 0-80 mm 19 05 03

14,7±4 61,9±5

Metoda niegwarantująca

osiągnięcia celów UE

(metoda niezalecana)

Odpad > 80 mm 19 12 12

II



• odsiew - frakcja wysokokaloryczna > 80 mm; kierowana do wysortowania papieru i tektury oraz innych surowców w celu skierowania ich do recyklingu, a następnie pozostałość kierowana do składowania na składowisku odpadów.

Stabilizat 0-80 mm

19 05 03

22,4±4 69,6±5

Metoda umożliwiająca

osiągnięcie celów UE

w okresie przed 2020 r.

(metoda dopuszczalna)

Odpad > 80 mm

pozbawiony dającego się

wydzielić papieru i tektury

19 12 12

III



• odsiew - frakcja wysokokaloryczna > 80 mm; kierowana do sortowania surowców oraz produkcji paliwa zastępczego („paliwa alternatywnego”), bez wydzielania papieru, które jest spalane.


62,0±5 100



(metoda preferowana) W praktyce konieczność

budowy instalacji do produkcji paliwa

lub ewentualnie instalacji

do bezpośredniego spalania frakcji

wysokokalorycznej

- -


197

IV


tlenowej stabilizacji, a następnie do składowana na składowisku odpadów;



17,1±5 70,9±5



w okresie przed 2020 r.

(metoda dopuszczalna)

Odpad > 100 mm 19 12 12

V



• odsiew - frakcja wysokokaloryczna > 100 mm; kierowany do wysortowania papieru i tektury i innych surowców w celu skierowania ich do recyklingu, a następnie pozostałość kierowana do składowania na składowisku odpadów.


24,0±5 77,9±5



(metoda preferowana)

Odpad > 100 mm, pozbawiony dającego się


19 12 12

VI



• odsiew - frakcja wysokokaloryczna > 100 mm; kierowana do sortowania surowców i produkcji paliwa zastępczego („paliwa alternatywnego”), bez wydzielania papieru, które jest następnie spalane.


49,1±6 100


osiągnięcie celów UE (metoda preferowana) W praktyce konieczność

budowy instalacji do produkcji paliwa lub

ewentualnie instalacji do

bezpośredniego spalania frakcji

wysokokalorycznej

- -

VII

Mechaniczne sortowanie zmieszanych odpadów komunalnych w sicie o prześwicie oczek 20/ 80 mm na 3 frakcje: • przesiew - frakcja 0-20 mm, kierowana do składowania na

składowisku odpadów; • biofrakcja- 20-80 mm, kierowana do biologicznej stabilizacji

tlenowej, a następnie do składowania na składowisku odpadów;


Odpad < 20 mm 19 12 12

10,5±3 43,6±5





Odpad > 80 mm 19 12 12


198

VIII



tlenowej, a następnie do składowania na składowisku odpadów;

• odsiew - frakcja wysokokaloryczna > 80 mm; kierowana do wysortowania papieru i tektury oraz innych surowców w celu ich recyklingu, a następnie pozostałość kierowana do składowania.

Odpad < 20 mm

19 12 12

18±3 51,3±5





Odpad > 80 mm



19 12 12

IX



tlenowej, a następnie składowana na składowisku odpadów; • odsiew - frakcja wysokokaloryczna > 100 mm; kierowana do

składowania.

Odpad < 20 mm 19 12 12

25,5±4 52,6±4





Odpad > 100 mm

19 12 12

X



tlenowej, a następnie składowana na składowisku odpadów; • odsiew - frakcja wysokokaloryczna > 100 mm; kierowana do

wysortowania papieru i tektury oraz innych surowców w celu ich recyklingu, a następnie pozostałość kierowana do składowania.

Odpad < 20 mm 19 12 12

32,5±4 59,6±5





Odpad > 100 mm



19 12 12

Proces mechaniczno -biologiczny z beztlenową i tlenową stabilizacją

I


składowisku odpadów; • biofrakcja - 20-80 mm, kierowana do biologicznej stabilizacji

beztlenowej, a następnie stabilizowana tlenowo, po czym

Odpad < 20 mm 19 12 12

10,5±6 43,6±5






199

kierowana do składowania na składowisku odpadów; • odsiew - frakcja wysokokaloryczna > 80 mm; kierowana do

składowania.

Odpad > 80 mm 19 12 12

II



beztlenowej a następnie stabilizowana tlenowo, po czym kierowana do składowania na składowisku odpadów;

• odsiew - frakcja wysokokaloryczna > 80 mm; kierowany do wysortowania papieru i tektury i innych surowców w celu ich recyklingu, a następnie pozostałość kierowana do składowania

Odpad < 20 mm 19 12 12

18,1±6 50,6±6




Stabilizat 20-80 mm

19 05 03

Odpad > 80 mm



19 12 12

III


stabilizacji • beztlenowej metodą suchą, a następnie stabilizowana

tlenowo, po czym składowana na składowisku odpadów; • odsiew - frakcja > 40 mm; kierowana do składowania na

składowisku odpadów


9,7±3 41,2±4




Odpad > 40 mm 19 12 12

Źródło: Określenie wymagań dla kompostowania i innych metod biologicznego przetwarzania odpadów. NFOŚiGW 2008r. W szacunkach zmniejszenia składowania SUB przyjęto, że w procesach kompostowania i fermentacji oraz biologicznego przetwarzania rozkład substancji ulegających biodegradacji mierzony stratą prażenia jest wyższy niż 50 %, przy korekcie wilgotności. UWAGA – od 1 stycznia 2013 roku, nie będzie możliwe składowanie odpadów o kodzie 19 12 12, których TOC < 5%, strata prażenia <8%, ciepło spalania < 6 MJ/kg s.m. Problem ten dotyczy w szczególności frakcji drobnej <20 mm (TOC, strata prażenia), jak i wysokokalorycznej >80 (100) mm (TOC, strata prażenia, ciepło spalania). Jako kryterium uznania metody za preferowaną lub dopuszczalną lub niezalecaną przyjęto następujące przedziały wartości wskaźnika zmniejszenie składowania substancji ulegającej biodegradacji jako % całkowitej zawartości SUB w całej masie ZOK: wskaźnik <65% - metoda niegwarantująca osiągnięcia celów UE (metoda niezalecana), wskaźnik 65-75% - metoda umożliwiająca osiągnięcie celów UE w okresie przed 2020 r. (metoda dopuszczalna), wskaźnik > 75% - metoda umożliwiająca osiągnięcie celów UE (metoda preferowana).


200

Niezależnie od przedstawionych powyżej parametrów rozróżnialnych dla poszczególnych metod należy dodać, iż procesy mechaniczno – biologiczne zarówno z stabilizacją tlenową jak i beztlenową prowadzą do odzysku odpadów surowcowych tj: 19 12 01 Papier i tektura, 19 12 02 Metale żelazne, 19 12 03 Metale nieżelazne, 19 12 04 Tworzywa sztuczne i guma, 19 12 04 Szkło. Wyprodukowanie kompostów lub fermentatów, które spełnią wymagania dla nawozów organicznych, możliwe jest jednak zasadniczo tylko z odpadów zbieranych selektywnie zarówno komunalnych, jak i z sektora gospodarczego. Jest bardzo trudne, a w zasadzie nie jest możliwe, uzyskanie nawozów organicznych ze zmieszanych odpadów komunalnych w instalacjach MBT. Technologie MBT nie stanowią ostatecznego rozwiązania dla przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych. Pozostający odpad musi być składowany lub unieszkodliwiany innymi metodami (np. termicznie). Ilość zagospodarowanej materii organicznej zmniejsza się tylko częściowo, więc korzyści dla środowiska są także ograniczone. W KPGO 2014 zaleca się, aby w przypadku aglomeracji lub regionów obejmujących powyżej 300 tys. mieszkańców preferowaną metodą zagospodarowania zmieszanych odpadów komunalnych było ich termiczne przekształcanie, natomiast w przypadku zakładów zagospodarowania odpadów (ZZO) przyjmujących odpady od mniejszej liczby mieszkańców (ale co najmniej 150 000 mieszkańców) - mechaniczno-biologiczne przetwarzanie (MBT) zmieszanych odpadów komunalnych (w tym pozostałości po selektywnym zbieraniu odpadów). WYBÓR OPTYMALNEGO WARIANTU MECHANICZNO – BIOLOGICZNEGO PRZETWARZANIA ODPADÓW. Dobór metody mechaniczno – biologicznego przetwarzania wynika z kilku istotnych czynników: koniecznej wielkości, mocy przerobowych, możliwości organizacji logistyki itp. Dla przypadku opisanego w raporcie, a zatem wariantu możliwego przerobu 350 tys. Mg zmieszanych odpadów komunalnych rocznie metoda mechaniczno – biologiczna możliwa do zastosowania to połączenie obróbki mechanicznej z tlenową stabilizacją. W tym znaczeniu dla rozważanego przypadku jest to metoda najlepsza z procesów MBT. Zbierane odpady będą trafiały na linię przeróbki mechanicznej i biologicznej (Zakład Mechaniczno - Biologicznego Przetwarzania). Na linii sortowniczej zostaną oddzielone balast, frakcja lekka surowcowa oraz zależnie od wybranej opcji (wymienionych w tabeli 4.6.) frakcja organiczna (biofrakcja) złożona z odpadów kuchennych i drobnych elementów pozostałych frakcji Oddzielona frakcja organiczna poddawana stabilizacji tlenowej, w wyniku której ulegnie częściowemu rozkładowi (ograniczenie zawartości substancji biodegradowalnych). Odpad nadsitowy będzie poddawany sortowaniu, w wyniku którego oddzielona zostanie część surowców nadających się do odzysku. Linia sortownicza wykorzystywana może być również do sortowania zbieranych selektywnie surowców wtórnych, natomiast modułowa instalacja do kompostowania, może kompostować również odpady zielone. Frakcja podsitowa, pozostałości po sortowaniu oraz kompost z odpadów organicznych zostaną deponowane na składowisku, jako odpady klasyfikowane w grupie 19. W wyniku przeprowadzonej obróbki zostaną uzyskane:

• odzyskane surowce wtórne, • frakcja wysoko energetyczna nadająca się do odzysku energetycznego np.

w cementowniach, • kompost (jedynie z odpadów zielonych), • pozostały odpad obojętny biologicznie nadający się do deponowania na składowisku.

Tym niemniej autorzy raportu nie przewidują możliwości zastosowania tego rodzaju metody przetwarzania odpadów, gdyż technologie MBT nie stanowią ostatecznego rozwiązania dla przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych i zielonych oraz powstający odpad musi być składowany lub unieszkodliwiany innymi metodami (np. termicznie). Należy podkreślić, iż instalacje mechaniczno – biologiczne dla dużej ilości odpadów powyżej 100 000 Mg na rok stwarzają bardzo poważne problemy natury organizacyjnej i logistycznej. Praktycznie nie ma instalacji przerabiających ok. 300 000 Mg odpadów rocznie.


201

3.2. Przegl ąd technologii do termicznego przekształcania odpadó w

3.2.1. Technologia termicznego przekształcania odpa dów w kotłach rusztowych Najbardziej rozpowszechnioną technologią do termicznego unieszkodliwiania odpadów

komunalnych jest wykorzystanie instalacji z paleniskami rusztowymi. Jest to w chwili obecnej najczęściej stosowane rozwiązanie w krajach UE. Według danych BREF – w Europie około 90 % instalacji przeznaczonych do obróbki odpadów komunalnych wyposażone jest w ruszt. Należy nadmienić iż, technologia rusztowa jest technologią najbardziej dojrzałą, o znanych parametrach ekonomicznych budowy i eksploatacji, umożliwiająca unieszkodliwianie wszystkich rodzajów stałych odpadów komunalnych. Instalacja spalania na ruszcie zazwyczaj składa się z poniższych elementów:

• układ podawania odpadów (zasilanie), • ruszt paleniskowy, • układ usuwania popiołów dennych, • system podawania powietrza do spalania, • komora spalania, • palniki wspomagające.

PODAWANIE ODPADÓW. Wyładunek odpadów odbywa się do bunkra poprzez drzwi wyładowcze. Do ciągłego podawania odpadów do komory spalania stosuje się lej zasypowy, który napełniany jest partiami przy użyciu suwnicy i chwytaka, następnie odpady trafiają przez rampę hydrauliczną lub inny system transportujący do pieca. Ruszt przesuwa odpady poprzez kolejne strefy komory spalania. Systemy rusztowe umożliwiają spalanie odpadów bez ich wstępnego przygotowania. Ograniczenia związane z gabarytami odpadów kierowanych do spalania wynikają jedynie z gabarytów leja dozowania odpadów na ruszt. Aby ujednolicić wartość opałową odpadów stosuje się proces homogenizowania odpadów w obszarze bunkra odpadów za pomocą chwytaka łupinowego suwnicy, co jest typowym zabiegiem wykonywanym przez operatora suwnicy. Rusztowe systemy spalania charakteryzują się tym, że odpady dozowane są na ruszt porcjami. W przypadku gdy, dostarczone odpady nie podlegają obróbce wstępnej, są zwykle bardzo heterogeniczne pod względem rozmiaru jak i charakteru. Lej załadowczy zbudowany jest w taki sposób, aby odpady gabarytowe przeszły przez niego, i aby nie powstawały mostki i nie następowała blokada. Blokady takie mogą powodować, że zasilanie odpadami jest nierównomierne, a powietrze dostaje się do pieca w sposób niekontrolowany. TYPY RUSZTÓW. Ruszty muszą spełniać określone wymagania związane ze sposobem dostarczania powietrza pierwotnego pod ruszt, możliwości jego dodatkowego chłodzenia (wodą, gdy kaloryczność odpadów jest wysoka i chłodzenie powietrzem jest niewystarczające), szybkości przemieszczania się, jak i mieszania odpadów. Czas przebywania odpadów na ruszcie wynosi zazwyczaj nie więcej niż 60 minut. Najpopularniejszą metodą spalania zmieszanych odpadów komunalnych jest ruszt posuwisto – zwrotny. Wiąże się to z jego niezawodnością i bardzo dobrymi parametrami technicznymi – jakość wypalania odpadów jest bardzo wysoka. Ruszt posuwisto-zwrotny składa się z ułożonych schodkowo rusztowin w sekcjach rozpiętych na szerokość pieca. Odpowiednie ruchy rusztowin zapewniają wymagany poziom wymieszania odpadów oraz oczyszczanie szczelin doprowadzających powietrze do procesu spalania (powietrze pierwotne, które spełnia także role czynnika chłodzącego ruszt). Istnieje wiele rodzajów tego typu rusztów z dodatkowo poruszającymi się sekcjami i innymi kombinacjami (np.: forward feed grate – rusztowiny tworzą szereg stopni, które oscylują poziomo i przesuwają odpady w kierunku systemu odżużlania; reverse feed grate – rusztowiny oscylują w kierunku przeciwnym do przesuwu odpadów). W każdym przypadku musi być zapewnione właściwe podawanie powietrza do spalania, odpowiednia prędkość przesuwu odpadów na ruszcie, odpowiednie wstrząsanie i przemieszanie odpadów na ruszcie. Rzadziej w spalarniach odpadów komunalnych stosowany jest ruszt walcowy. Ruszt walcowy składa się z kilku


202

(najczęściej 5-6) walców, pochylonych do poziomu pod pewnym kątem (np.: 20°). Poszczególne walce działają niezależnie pod względem prędkości obrotowej, a więc i posuwu odpadów na ruszcie. Rozwiązanie to umożliwia w miarę prostą i niezawodną regulację procesu spalania w poszczególnych strefach (dopływ powietrza, prędkość przesuwu). Rzadko stosowane są również ruszty ruchome, taśmowe, gdzie odpady są mieszane jedynie przy przejściu z jednej taśmy na drugą, właśnie ze względu na ograniczoną możliwość mieszania odpadów. Ruszty najczęściej są chłodzone powietrzem. Stosuje się też ruszty chłodzone wodą lub inną cieczą. Przepływ medium chłodzącego odbywa się od stref chłodniejszych do stopniowo coraz gorętszych, aby zmaksymalizować wymianę ciepła. W nowoczesnych konstrukcjach rusztów przewiduje się możliwość zastosowania wody jako czynnika chłodzącego po stosunkowo niewielkich przeróbkach. Wynika to z pewnej zapobiegliwości, wartość opałowa zmieszanych odpadów komunalnych z roku na rok wzrasta głównie z powodu wzrostu ilości opakowań wielowarstwowych praktycznie niemożliwych do zbiórki selektywnej. Ponadto systemy gospodarki odpadami rozwijają się niezależnie od kraju, w konsekwencji lepiej, żeby spalarnia już na wstępie miała możliwość zastosowania wody jako czynnika chłodzącego. Chłodzenie wodą stosuje się, jeżeli wartość opałowa odpadów wynosi powyżej 13 – 15 MJ/kg. Konstrukcja systemów chłodzenia wodą jest bardziej złożona niż w przypadku zastosowania powietrza. Dodatek wody chłodzącej pozwala w sposób bardziej niezależny od podawania powietrza pierwotnego regulować temperaturę rusztu oraz miejscową temperaturę spalania. Pozwala to optymizować temperaturę i podawanie powietrza (tlenu) w sposób, który odpowiada specyficznym wymaganiom spalania na ruszcie, poprawiając w ten sposób jakość procesu spalania. Większy zakres regulacji (kontroli) temperatury rusztu pozwala spalać odpady z wyższą wartością kaloryczną bez występujących w takim przypadku zwykle większych problemów eksploatacyjnych oraz konserwacyjnych. KOMORA PALENISKOWA. W komorze paleniskowej odbywa się proces spalania. Komora paleniskowa składa się z rusztu, który zlokalizowany jest w jej dolnej części, z chłodzących i nie chłodzących bocznych ścian pieca oraz z stropu górnego. Sam proces spalania odbywa się ponad rusztem, a niewielka jego część na samym ruszcie, ponieważ gazy generowane przy spalaniu odpadów komunalnych mają dużą lotność. Projektując komorę paleniskową szczególną uwagę należy zwrócić na:

• kształt, rozmiar i dopuszczalne obciążenie cieplne rusztu - decydują o wielkości przekroju komory paleniskowej,

• wysoką turbulencję spalin - efektywne wymieszanie spalin jest istotne dla dobrego ich dopalenia,

• wystarczającą objętość dla zapewnienia wymaganego czasu przebywania spalin w gorącej części pieca, o temperaturze tak dobranej, aby, przez co najmniej 2 sekundy nie spadła poniżej 850°C,

• częściowe schładzanie spalin, aby uniknąć osadzania się gorącego, rozmiękłego lotnego popiołu na powierzchniach ogrzewalnych kotła; temperatura spalin nie może przekroczyć górnego limitu przy wyjściu z komory paleniskowej.

Zwykle budowa komory paleniskowej związana jest z typem stosowanego rusztu. Dlatego też, przy projektowaniu należy uwzględnić to, iż wymagania procesowe zmieniają się wraz z charakterystyką odpadów. W związku z powyższym dostawcy posiadają własne kombinacje rusztu i komory paleniskowej, których konstrukcja uwarunkowana jest osiągnięciem określonych parametrów właściwych dla ich systemów oraz opiera się na ich indywidualnych doświadczeniach - know-how. Zgodnie z BREF, europejscy operatorzy nie stwierdzili zasadniczych korzyści lub wad dotyczących różnych konstrukcji komory paleniskowej. Występują trzy różne układy komory paleniskowej, które są zależne od kierunku przepływu spalin w stosunku do strumienia odpadów na ruszcie tj.: współprądowy, przeciwprądowy oraz środkowy (pośredni). We współprądowym układzie komory paleniskowej powietrze pierwotne jest kierowane współprądowo względem kierunku przesuwu odpadów na ruszcie. W związku z tym wylot spalin znajduje się na końcu rusztu. Następuje tutaj stosunkowo niewielka wymiana ilości energii pomiędzy spalinami oraz odpadami na ruszcie. Zaletą tego układu jest to, że


203

spaliny mają najdłuższy czas przebywania w obszarze zapłonu oraz że muszą przejść przez obszar maksymalnej temperatury. Przy niskich wartościach opałowych, powietrze pierwotne musi być wstępnie podgrzane, w celu ułatwienia zapłonu odpadów. W przeciwprądowym układzie komory paleniskowej powietrze pierwotne i odpady na ruszcie przemieszczają się w przeciwnych kierunkach. W związku z tym, wylot spalin znajduje się na początku rusztu. Gorące spaliny ułatwiają podsuszanie i zapłon odpadów. Należy jednak zwrócić uwagę, aby z pieca nie wydostawały się niedopalone gazy. Dlatego w układzie tym stosuje się większej ilości powietrza wtórnego lub górnego. Rozwiązaniem pośrednim jest środkowy (centralny) układ komory paleniskowej. W związku z tym, iż charakterystyka odpadów zmienia się znacznie w czasie, układ środkowy komory paleniskowej jest kompromisem, który pozwala na zasilanie odpadami o szerokim zakresie wartości opałowej. Wszystkie częściowe strumienie spalin muszą zostać dobrze wymieszane poprzez odpowiednie profile i kierownice i/lub wtrysk powietrza wtórnego. Wylot spalin w tym układzie zlokalizowany jest nad środkową częścią rusztu. TECHNOLOGIA TERMICZNEGO UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW W PIECACH RUSZTOWYCH. Silne strony:

• zastosowane urządzenia zapewniają wydajny system oczyszczania spalin redukujący poziom emisji do zgodnego z wymaganiami dyrektywy w sprawie spalania odpadów lub znacznie poniżej dopuszczalnego poziomu emisji,

• tworzą się niewielkie ilości odpadów stałych do składowania (do 5% masy dostarczanych odpadów), przy zastosowaniu procesu immobilizacji (chemicznej stabilizacji) możliwość składowania na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne,

• odzysk metali żelaznych i nieżelaznych, • odzysk znacznej ilości żużla (95 %), który po rozdrobnieniu i frakcjonowaniu może być

wykorzystany w budownictwie, a nieskładowany, • może być bezściekowe (przy zastosowaniu pół-suchego bądź suchego systemu

oczyszczania spalin), • możliwość zagospodarowania dużych ilości odpadów, co stanowi rozwiązanie

problemów obecnych systemów gospodarki odpadami, przy kończącej się pojemności składowisk i uwarunkowaniach limitujących składowanie określonych typów odpadów,

• zapewniona redukcja objętości wprowadzanych odpadów >90%, • nie wymaga dostarczania energii (z wyjątkiem rozruchu), a zatem umożliwia

ograniczenie zużywania zasobów surowców energetycznych, • minimalizacja oddziaływania substancji złowonnych poprzez zasysanie odorów

i podawanie ich do instalacji w formie powietrza pierwotnego, • bezpieczne warunki pracy, duża automatyka procesów (bezawaryjność), zweryfikowana

i bezpieczna technologia. Słabe strony:

• występuje znaczny strumień spalin do oczyszczenia, zawierających m.in. NOx, dioksyny, furany i metale ciężkie. W celu redukcji NOx trzeba np. dokonać recyrkulacji i dopalenia spalin.

PODSUMOWANIE MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA TECHNOLOGII RUSZTOWEJ. Technologia oparta na spalaniu odpadów komunalnych w piecu rusztowym (w różnych możliwych konfiguracjach rusztu i komory spalania) jest najbardziej sprawdzoną i najczęściej stosowaną w Europie. Stąd też w ramach niniejszego opracowania, została ona zarekomendowana do zastosowania w ZUSOK.


204

ANALIZA SPEŁNIANIA REFERENCYJNYCH BAT

ZAGADNIENIE WYMAGANIA BAT STOSOWANE METODY I TECHNIKI OCENA

SPEŁNIENIA WYMAGAŃ

(1) (2) (3) (4) INFORMACJE WSTĘPNE

Budowa instalacji • Zaprojektowanie i wybudowanie instalacji do termicznego przekształcania odpadów poprzedzone analizą docelowego wykorzystania (analiza rynku, charakterystyka odpadów, modelowanie przepływu oraz warunki lokalne)

• Projekt i instalacji (i jej eksploatacja) jest zgodny z przeznaczeniem. Instalacja będzie tak zaprojektowana, aby w jak największym stopniu mogła sprostać wymogom ekologicznym, to znaczy poprawnie spalać odpady (minimum 850°C w komorze spalania i ponad 1100°C w komorze dopalania oraz czas utrzymania spalin przez minimum 2 sekundy), maksymalnie odzyskać wytworzoną energię, oczyścić spaliny z pyłów i zminimalizować emisję zanieczyszczeń przy wykorzystaniu pół-suchej metody oczyszczania spalin połączonej z metodą strumieniowo-pyłową z wtryskiem węgla aktywnego.

• Dla przedmiotowej instalacji przyjęto zastosowanie pieca z rusztem, jako najczęściej stosowanego i najlepiej dostosowanego do spalania zmieszanych odpadów komunalnych.

Zgodność z wymogami BAT

Stan techniczny /porządek, czynność

• Utrzymanie porządku i czystości na terenie instalacji/zakładu.

• Utrzymywanie całego wyposażenia w dobrym stanie operacyjnym oraz wykonywanie okresowych inspekcji oraz czynności prewencyjnych, zapewniających osiągnięcie gotowości operacyjnej.

• Wszystkie zainstalowane urządzenia będące częścią istniejącej linii termicznego przekształcania odpadów są w dobrym stanie i na bieżąco naprawiane i modernizowane – instalacja ZUSOK funkcjonuje od 2001 r.

• Teren zakładu będzie ogrodzony, właściwie zagospodarowany z uwzględnieniem dużej ilości zieleni i utrzymania czystości. Również w obiekcie produkcyjnym porządek i utrzymanie czystości będzie właściwe.

• Będą zapewnione stosowne procedury i zasady obsługi i eksploatacji instalacji.

• Instrukcja obsługi instalacji oraz procedury operacyjne będą zawierać informacje o rodzajach i częstotliwości


warunek – okresowa ocena

stanu technicznego


205




(1) (2) (3) (4) przeglądów i konserwacji niezbędnych dla utrzymania ruchu oraz terminy i czas przestojów remontowych.

Prawidłowa praca instalacji

• stosowaniu paliw, surowców i materiałów eksploatacyjnych zapewniających ograniczanie ich negatywnego oddziaływania na środowisko,

• podejmowaniu odpowiednich działań w przypadku powstania zakłóceń w procesach technologicznych i operacjach technicznych w celu ograniczenia ich skutków dla środowiska.

• Stosowane w instalacji pomocnicze materiały i surowce, klasyfikowane jako niebezpieczne, będą stosowane w ilościach minimalnych, niezbędnych do prawidłowego przebiegu procesu. Zarządzający spalarnią będzie identyfikował możliwe sytuacje awaryjne i określi metody i środki przeciwdziałania skutkom awarii. Instalacja będzie wyposażona w systemy automatyczne, przeciwdziałające zakłóceniom, powodujące zatrzymanie funkcjonowania instalacji w przypadku awarii lub przekroczeń dopuszczalnych poziomów emisji i tym samym ograniczające skutki awarii.

• W koncepcji technologicznej instalacji przyjęto rozwiązania techniczne i organizacyjne, które będą ograniczać jej negatywne oddziaływanie na środowisko w czasie przyjmowania i termicznego przekształcania odpadów, do poziomów określonych w przepisach szczegółowych, nie powodujących przekraczania standardów jakości środowiska.


Transport/odbiór odpadów

• Utrzymanie należytego stanu odbieranych odpadów. Bezpieczny i monitorowany transport

• Odpady komunalne będą przywożone do ZUSOK śmieciarkami. Odpady poprocesowe wywożone będą w specjalnie przystosowanych do tego samochodach/wagonach kolejowych. Wjazd i wyjazd samochodów jest kontrolowany i monitorowany.

• W instalacji przewidziano systemy ważenia odpadów dostarczanych na instalację. Sprawdzanie zgodności odpadów ujęte będzie w procedurach i instrukcjach eksploatacyjnych ZUSOK.


Obróbka wstępna • Działania wstępne – mieszanie w bunkrze z • Dostarczane zmieszane odpady komunalne będą Zgodność z


206




(1) (2) (3) (4) odpadów odpadami przy użyciu chwytaka lub innych,

rozdrabnianie, kruszenie, cięcie odpadów (rozdz. 4.1.5.1) oraz ich segregacja (gdy jest taka potrzeba)

• Odzysk metali żelaznych i nieżelaznych przed procesem termicznego unieszkodliwienia np. przy użyciu elektomagnesu (rozdz. 4.1.5.5) i/lub na etapie procesu waloryzacji żużla

homogenizowane w bunkrze za pomocą chwytaków przed dostarczeniem ich do lejów zasypowych linii termicznego ich unieszkodliwienia.

• Odzysk metali żelaznych i nieżelaznych, złomu żelaznego będzie prowadzony na etapie termicznego przekształcania (bunkier - odseparowanie dużych odpadów) oraz separacja magnetyczna (elektromagnes) pozostałości na etapie waloryzacji żużla

wymaganiami BAT

Przenoszenie odpadów i załadunek

• Zastosowanie monitoringu magazynowania i załadunku (rozdz.4.1.6.1)

• Bezpośredni załadunek odpadów do pieca (rozdz. 4.1.6.3)

• Redukcja niekontrolowanego wlotu powietrza do komory spalania podczas załadunku poprzez zastosowanie systemu samo - załadowczego oraz blokady drzwi;

• Obszar załadunku odpadów do pieca oraz bunkier są monitorowane. Obraz przekazywany jest do centralnej dyspozytorni oraz operatorów suwnic z chwytakami.

• Odpady komunalne będą dostarczane do lejów zasypowych pieców za pomocą suwnic wyposażonych w chwytaki.

• Słup odpadów znajdujących się w lejach zasypowych tworzy śluzę powietrzną nie pozwalając na wlot powietrza do komory spalania. Lej zasypowy wyposażony jest w klapę zamykającą uruchamianą w awaryjnych przypadkach w celu odcięcia strumienia podawanych odpadów.

Zgodność z

wymaganiami BAT

PROCES SPALANIA ODPADÓW / OBRÓBKI CIEPLNEJ Stosowanie

systemu kontroli i monitoringu

procesu spalania

• Zastosowanie kamer, innych metod np. pomiarów ultradźwiękowych lub innych metod kontroli temperatury (rozdz. 4.2.7)

• Wszystkie urządzenia będą wyposażone w urządzenia i czujniki do pomiaru parametrów. Piec i kocioł będą opomiarowane, aby umożliwić kontrolę i utrzymanie wymaganych parametrów procesu spalania.

• Instalacja będzie wyposażona w systemy automatyki wstrzymujące podawanie odpadów do spalania w przypadku niedotrzymywania wymaganych warunków prowadzenia procesu. Procedury eksploatacji spalarni będą przewidywać zatrzymanie pracy instalacji w

Zgodność z

wymaganiami BAT


207




(1) (2) (3) (4) przypadku zaistnienia zakłóceń eksploatacyjnych.

• Instalacja będzie wyposażona w system ciągłych pomiarów emisji oraz urządzenia umożliwiające realizację wymogów

• zatrzymania podawania odpadów do spalania w przypadku przekraczania dopuszczalnych wartości emisji.

Ciągła praca instalacji

• Zastosowanie ciągłej pracy instalacji bez uwzględniania częstych rozruchów osiągane m.in. przez magazynowanie odpadów (rozdz. 4.2.5)

• Instalacja będzie pracować w trybie ciągłym – 7200/7500 h/rok. Bunkier pełniący rolę zbiornika buforowego zapewni zapas odpadów na około trzy do pięciu dni.

Zgodność z wymaganiami

BAT

Optymalizacja i kontrola

warunków spalania w komorze

termicznego unieszkodliwiania.

Parametry procesu

• Optymalizacja i kontrola dostarczonego powietrza – zastosowanie systemu zaopatrzenia powietrza

• Optymalizacja, kontrola pierwotnego dystrybucja powietrza pierwotnego (rozdz. 4.2.9) – system dostarczania powietrza

• Podgrzewanie powietrza pierwotnego i wtórnego (rozdz. 4.2.10)

• Optymalizacja i kontrola dostarczania powietrza wtórnego (rozdział 4.2.11) poprzez odpowiedni system

• Pod ruszt doprowadzone będzie podgrzane powietrze pierwotne (zassane z obszaru bunkra w celu redukcji odorów i utrzymywania podciśnienia). Powietrze wtórne doprowadzane jest do komory dopaleniowej (poprzez wentylator nadmuchowy zbierający ogrzane powietrze z obszaru nad kotłem) – kontrola dostarczonego powietrza.

• Optymalizacja procesu poprzez ciągły pomiar i rejestrację ciśnienia, poziomu O2 oraz temperatury.

• Powietrze pierwotne będzie podgrzewane w wymienniku ciepła przez parę pochodzącą z upustu turbiny. Ogrzane powietrze wtórne będzie zasysane z obszaru nad kotłem.

• System kontrolno-pomiarowy steruje ilością dostarczanego powietrza wtórnego.


BAT


208




(1) (2) (3) (4) • Termiczny proces przekształcania

odpadów, prowadzi się w taki sposób, aby temperatura gazów powstających w wyniku spalania, zmierzona w pobliżu wewnętrznej ściany lub w innym reprezentatywnym punkcie komory spalania lub dopalania, wynikającym ze specyfikacji technicznej instalacji, po ostatnim doprowadzeniu powietrza, nawet w najbardziej niekorzystnych warunkach, utrzymywała się na wymaganym poziomie

• Przekształcanie termiczne odpadów powinno zapewniać odpowiedni poziom ich przekształcenia, wyrażony jako maksymalną zawartość nieutlenionych związków organicznych, której miernikiem mogą być oznaczane zgodnie z Polskimi Normami:

o całkowita zawartość węgla organicznego w żużlach i popiołach paleniskowych nieprzekraczająca 3% lub

• 2) udział części palnych w żużlach i popiołach paleniskowych nieprzekraczający 5%

• Instalacja wyposażona jest w urządzenia zapewniające utrzymywanie wymaganej temperatury oraz czasu przebywania spalin w komorze spalania i dopalania. Proces jest kontrolowany przez system kontroli i monitoringu gazów spalinowych

• Instalacja wyposażona jest w urządzenia niezbędne do

osiągnięcia wymaganych parametrów. Ruszt mechaniczny o odpowiednim kształcie rusztowin oraz kontrolowane dostarczenie powietrza pierwotnego zapewni osiągnięcie wymaganych parametrów.


BAT

Zastosowanie automatycznego palnika/palników pomocniczych

• Instalacje lub urządzenia do termicznego przekształcania odpadów wyposaża się w co najmniej jeden włączający się automatycznie palnik pomocniczy do stałego utrzymywania wymaganej temperatury procesu oraz wspomagania

• Instalacja będzie wyposażona w olejowe palniki pomocnicze. Palniki pracują w trybie automatycznym zapewniając utrzymanie wymaganej temperatury w komorze paleniskowej. Będą używane do rozruchu oraz wygaszania pracy instalacji.


BAT


209




(1) (2) (3) (4) jego rozruchu i zatrzymania; palnik wspomaga proces tak długo, dopóki w komorze spalania nie osiągnie się wymaganej temperatury procesowej

ODYSK ENERGII Odzysk • Instalacje lub urządzenia do termicznego

przekształcania odpadów wyposaża się w urządzenia techniczne do odzysku energii powstającej w procesie termicznego przekształcania odpadów, jeżeli stosowany rodzaj instalacji lub urządzenia umożliwia taki odzysk.

• Instalacja wyposażona jest w urządzenia techniczne do odzysku energii - kocioł odzysknicowy, turbinę upustowo-kondensacyjną lub inną, generator do wytwarzania energii elektrycznej oraz wymiennik ciepła do odzysku energii cieplnej.

• W zależności od potrzeb możliwa będzie produkcja jednocześnie ciepła i energii elektrycznej lub samej elektryczności.

• Zastosowane rozwiązania oraz wybór lokalizacji zapewnią maksymalizację produkcji energii w skojarzeniu oraz jej eksport na poziomie odpowiadającym wartości określonej jako BAT (przy uwzględnieniu rzeczywistej wartości opałowej odpadów).


BAT

Optymalizacja efektywności

wykorzystania energii oraz jej

odzysku

• Zagwarantowanie długoterminowych odbiorów odzyskanego ciepła.

• Optymalizacja efektywności wykorzystania energii oraz odzysku energii w procesie (użycie kotła w celu przetwarzania energii spalin na energię)

• Zalecane jako BAT: • Odzysk ciepła: • Odzysk ciepła na cele gorącej wody lub

ciepłownictwa; • Odzysk ciepła na potrzeby własne

• Wytwarzana w procesie energia cieplna i elektryczna po zaspokojeniu potrzeb własnych będzie przekazywana do sieci.

• Efektywność konwersji cieplnej powyżej 70% na cele ciepłownictwa.

• Spełnione


BAT


210




(1) (2) (3) (4) • Lub Produkcja energii elektrycznej • Lub skojarzona produkcja energii

elektrycznej i ciepła Redukcja strat

energii • Zastosowanie metod redukcji strat energii

poprzez dobre prowadzenie procesu spalania (dopalanie), wykorzystanie ciepła w procesie itd. (rozdz. 4.3.5)

• Zastosowanie odzysku ciepła Zgodność z wymaganiami

BAT

Redukcja zapotrzebowania

na energię dla całego procesu

• Redukcja poprzez zastosowanie odpowiednich rozwiązań na wszystkich etapach unieszkodliwienia odpadów, w tym: ograniczania zastosowania niepotrzebnych urządzeń, optymalizacja zużycia energii w skali całego procesu a nie pojedynczych instalacji, zastosowanie wymienników ciepła w celu ograniczenia dostaw energii z zewnątrz itd.

• Zastosowanie odzysku ciepła Zgodność z wymaganiami

BAT

Ograniczenie procesu korozji w

kotłach

• Zastosowanie materiałów antykorozyjnych w konstrukcji np. nikiel, chrom itd. jako okładzina lub płytki ceramiczne;

• Przewidziane w projekcie: Kształt oraz użyte materiały w oparciu o projektowanie optymalizacyjne dla procesów korozyjnych.


BAT OCZYSZCZANIE SPALIN

Redukcja emisji pyłu

Redukcja emisji gazów kwaśnych (głównie HCl i HF

oraz SO2) Redukcja emisji tlenków azotu

Redukcja emisji dioksyn furanów

• Emisja powinna być ograniczona poprzez wykorzystanie nowoczesnej i najbardziej zaawansowanej techniki.

• Redukcję emisji: • dioksyn, furanów i metali ciężkich zapewni

zastosowanie metody strumieniowo pyłowej z wtryskiem węgla aktywnego,

• tlenków azotu zapewni podawanie do pieca stałego mocznika,

• pyłu zapewni zastosowanie filtra workowego, • kwaśnych gazów zapewni pół-suchy system

oczyszczania spalin z zastosowaniem mleczka wapiennego.


BAT


211




(1) (2) (3) (4)

Redukcja emisji metali ciężkich

• Kontrola procesu spalania i utrzymywanie parametrów procesów na wymaganym poziomie zapewni ograniczanie szkodliwych emisji

• Zakłady spalające będą zaprojektowane, wyposażone, zbudowane i eksploatowane w taki sposób, aby nie zostały przekroczone dopuszczalne wartości emisji w gazach odlotowych

• Gazy spalinowe, przed wprowadzeniem do powietrza, będą oczyszczone w stopniu zapewniającym nie przekraczanie

• standardów emisyjnych. Parametry komina (wysokość, średnica wylotu) będą tak dobrane, żeby emisja zanieczyszczeń nie powodowała przekraczania poziomóww.artości odniesienia. Pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza określi graniczne wartości emisji zanieczyszczeń do powietrza. Przewidziano prowadzenie monitoringu emisji zanieczyszczeń do powietrza zgodnie z przepisami.


BAT

• Należy przeprowadzać ciągłe pomiary następujących substancji: NOx, pod warunkiem, że są ustalone dopuszczalne wartości emisji, CO, całkowitego pyłu, całkowitej zawartości węgla organicznego, HCl, HF i SO2;

• Instalacja jest wyposażona w system pomiarowy umożliwiający w sposób ciągły pomiar i kontrolę emisji.


BAT

• Należy przeprowadzać co najmniej dwa pomiary rocznie metali ciężkich, dioksyn i furanów; z tym, że w ciągu pierwszych 12 miesięcy eksploatacji zostanie przeprowadzony co najmniej jeden pomiar raz na trzy miesiące.

• Instalacja jest wyposażona w system pomiarowy umożliwiający pomiar i kontrolę emisji.


BAT

• Należy przeprowadzać ciągłe pomiary następujących parametrów eksploatacyjnych procesu: temperatury w pobliżu wewnętrznej ściany lub w innym reprezentatywnym punkcie komory

• Instalacja jest wyposażona w system kontroli procesu umożliwiający pomiary wymaganych parametrów.


BAT


212




(1) (2) (3) (4) spalania zatwierdzonym przez właściwy organ, stężenia tlenu, ciśnienia, temperatury gazów odlotowych i zawartości w nich pary wodnej

GOSPODARKA ODPADAMI – STAŁYMI POZOSTAŁOŚCIAMI Z PROCESU Zastosowanie technik i zasad prawidłowego prowadzenia

procesu spalania w celu osiągania

wartości całkowitego

węgla organicznego w popiele poniżej

3% (zwyczajowo 1-2%)

Osiągane poprzez: • odpowiednie prowadzenie procesu –

odpowiedni czas i wystarczająco wysoka temperatura procesu;

• mieszanie odpadów i inne metody przed procesem;

• optymalizacja i kontrola warunków spalania,

włączając zaopatrzenie w tlen

• Zastosowane i kontrolowane przez system kontrolno –

pomiarowy

• Uśrednianie składu odpadów (mieszanie w bunkrze odpadów)

• Instalacja została tak zaprojektowana, aby w jak największym stopniu mogła sprostać wymogom ekologicznym, między innymi przez wprowadzanie optymalizacji i kontroli warunków spalania.


BAT

Separacja metali z popiołu

paleniskowego

• zastosowanie separacji w celu odzysku (jeśli jest to uzasadnione ekonomicznie i praktycznie) metali żelaznych i nieżelaznych z popiołu (rozdz. 4.6.4)

• Metale z popiołu paleniskowego będą odzyskiwane poprzez elektromagnes, separator magnetyczny


BAT

Zastosowanie metod

postępowania z żużlami z procesu

Zastosowanie: • suchych metod z lub bez elementu

„dojrzewania” (rozdz. 4.6.6, 4.6.7) w odpowiednich budynkach przez kilkanaście tygodni;

• Żużle jako odpad z procesu technologicznego będą waloryzowane w przystosowanej do tego instalacji na terenie zakładu. Po przejściu okresu „dojrzewania” będą zbywane jako materiał budowlany.


BAT

Metody postępowania z pozostałościami

Zastosowanie metod: • Scalanie pozostałości z procesu FGT z

użyciem cementu (rozdz. 4.6.11.1);

• Pozostałości z oczyszczania spalin w tym nadmiar reagentów, popioły będą scalane z dodatkiem cementu, wody i substancji stabilizującej.



213




(1) (2) (3) (4) procesu

oczyszczania spalin

OGRANICZENIE EMISJI HAŁASU Zastosowanie metod redukcji emisji hałasu

• Zastosowanie technik ograniczania emisji hałasu analogicznie jak w zakładach przemysłowych (rozdz. 4.7)

• Będzie rozwiązane na etapie projektowania: Budowa zamkniętej instalacji w bloku budynku z zastosowaniem materiałów dźwiękochłonnych oraz projektowaniem akustyczno – dynamicznym.


BAT

DZIAŁANIA ORGANIZACYJNE I SYSTEMOWE Posiadanie planu

zapobiegania, wykrywania i

kontroli ryzyka pożaru na terenie

zakładu

• Plan przeciwpożarowy w odniesieniu do terenów magazynowania odpadów przed procesem, załadunku strumienia odpadów i procesu termicznego unieszkodliwiania

• posiadanie automatycznego systemu wykrywania i powiadamiania; używanie ręcznego/automatycznego systemu interwencji i kontroli przeciwpożarowej

• W zakładzie funkcjonują instrukcje i procedury technologiczne i stanowiskowe.

• Zakład posiada wymagany prawem system wykrywania

i powiadamiania kontroli przeciwpożarowej.



MONITORING TECHNOLOGICZNY I EMISJI ZANIECZYSZCZEN

Monitoring technologiczny

• Zalecany ciągły i okresowy monitoring parametrów pracy instalacji

• Zalecana kontrola w sposób ciągły parametrów procesu spalania

• Instalacja jest wyposażona w system pomiarowy umożliwiający pomiar i kontrolę parametrów procesu oraz pracę instalacji.

• Instalacja zostanie wyposażona w systemy kontroli i wizualizacji parametrów procesu spalania, wraz z automatycznymi układami korekty tych parametrów, będą pozwalać na optymalizację przebiegu procesu i zapewnią niezbędną archiwizację danych. W szczególności kontroli będą podlegać następujące parametry: ilość dostarczonego powietrza, poziom i


BAT przy prawidłowej

pracy systemu pomiaru

i rejestracji oraz systemów

dodatkowych


214




(1) (2) (3) (4) rozkład temperatury spalania, stężenia zanieczyszczeń w oczyszczonych spalinach, oraz przy próbach odbiorowych - czas przebywania spalin surowych w wymaganej temperaturze. Konstrukcja pieca będzie zapewniać odpowiednie temperatury i turbulencję gazów.

Monitoring emisji zanieczyszczeń*

• Zalecany ciągły i okresowy monitoring wielkości emisji zanieczyszczeń

• Instalacja jest wyposażona w system pomiarowy umożliwiający pomiar i kontrolę emisji.


BAT przy prawidłowej

pracy systemu pomiaru

i rejestracji oraz prowadzeniu monitoringu okresowego

Źródło: opracowanie własne. * Uwzględnienie wymagań prawa polskiego w tym zakresie: Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody.


215

3.2.2. Technologia termicznego przekształcania odpa dów w kotłach fluidalnych Termiczne piece fluidalne mają głównie zastosowanie w spalaniu homogenicznych

paliw. Należą do nich: węgiel kamienny, węgiel brunatny, osady ściekowe oraz biomasa (np. drewno). Spalarnie w których stosuje się kotły fluidalne są najczęściej projektowane w celu spopielania rozdrobnionych i wstępnie przygotowanych odpadów, tj. RDF lub osadów ściekowych. Piec fluidalny to komora spalania wyłożona ogniotrwałą wykładziną w formie pionowego cylindra. Na dole tego cylindra usytuowane jest złoże materiału inertnego (np. piasek lub popiół), leżącego na ruszcie lub rozdzielaczu powietrznym. Złoże inertne ulega fluidyzacji przy pomocy powietrza. Odpady do spalania są podawane w sposób ciągły do złoża piaskowego od góry lub z boku. Do reaktora odpady trafiają poprzez pompę lub podajnik ślimakowy. Natomiast wstępnie podgrzane powietrze wprowadzane jest do komory spalania przez otwory znajdujące się w płycie dennej, tworzącej złoże fluidalne z piasku znajdującego się w komorze spalania. W złożu fluidalnym zachodzi suszenie, odgazowanie (wydzielenie części lotnych), zapłon i spalanie. Temperatura w wolnej przestrzeni ponad złożem (tzw. „freeboard”) wynosi pomiędzy 850 i 950°C. Przestrze ń ponad złożem jest zaprojektowana tak, aby zapewnić zatrzymanie gazów w strefie spalania. W samym złożu temperatura jest niższa i może wynosić około 650°C. Reaktor zapewnia dobre mieszanie, w ko nsekwencji systemy spalania fluidalnego cechują się generalnie równomiernym rozkładem temperatur i tlenu, co z kolei zapewnia stabilną pracę. Przy niejednorodnych odpadach, a takich należy się spodziewać, spalanie fluidalne wymaga procesu wstępnego przygotowania odpadów, tak, aby spełniały one wymagania odnośnie wymiarów cząstek. Można to osiągnąć, dla niektórych odpadów, poprzez połączenie selektywnej zbiórki i/lub wstępną obróbkę, np. rozdrabnianie. Niektóre typy złóż fluidalnych (np. obrotowe) mogą przyjmować większe cząstki odpadów niż inne. W takim wypadku, odpady mogą jedynie wymagać zgrubnego rozdrobnienia. Obróbka wstępna składa się z sortowania, kruszenia większych części inertnych oraz rozdrabniania. Wymagane jest również usunięcie metali żelaznych i nieżelaznych. Natomiast wymiary cząstek paliwa muszą być małe, o średnicy maksymalnej 50 mm. W złożach obrotowych dopuszcza się części o wymiarach 200 – 300 mm. Wysoki koszt obróbki wstępnej wymaganej dla niektórych odpadów spowodował zmniejszenie ekonomicznego zastosowania tych systemów w dużych projektach. Opierając się na prędkości gazu i konstrukcję dna dyszowego (dystrybutor powietrza), wyróżnić można następujące rodzaje technologii pieca fluidalnego: � złoże fluidalne stacjonarne (lub pęcherzowe) – pracujące na ciśnieniu atmosferycznym lub

na nadciśnieniu: materiał interny jest mieszany, ale wynikający z tego ruch cząstek stałych do góry nie jest znaczący,

� złoże fluidalne obrotowe - jest wersją złoża pęcherzowego; złoże fluidalne obraca się w komorze spalania (spopielania), skutkuje to dłuższym czasem przetrzymania w komorze spalania,

� złoże fluidalne cyrkulacyjne: wyższe prędkości gazu w komorze spalania powodują częściowe wynoszenie paliwa i materiału złoża, które są następnie zawracane do komory spalania poprzez kanał recyrkulacyjny.

W momencie, gdy złoże fluidalne jest podgrzane do co najmniej temperatury zapłonu dozowanych odpadów ( do wyższej, jeżeli wymagają tego przepisy), może się rozpocząć proces spalania. Uzyskuje się to przez wstępny podgrzew powietrza za pomocą palnika gazowego lub olejowego, który zostaje włączony do momentu, od którego spalanie (spopielanie) zachodzi niezależnie. Następnie odpady spadają do złoża fluidalnego, tam ulegają dezintegracji poprzez abrazję i spalanie. Zazwyczaj jest tak, że większość popiołów jest unoszona wraz z gazami spalinowymi i wymaga wyłapania w instalacji oczyszczania spalin. Jednak rzeczywista proporcja pomiędzy popiołami dennymi (usuniętymi z podstawy złoża) oraz popiołami lotnymi zależy od rodzaju złoża fluidalnego oraz od samych odpadów. ZŁOŻE FLUIDALNE STACJONARNE (PĘCHERZOWE). Złoże fluidalne stacjonarne (pęcherzowe) składa się z komory spalania o kształcie cylindrycznym lub prostopadłościennym, dna dyszowego oraz palnika rozruchowego usytuowanego poniżej. Przez dno dystrybucyjne (rozdzielacz) przepływa podgrzane wstępnie


216

powietrze doprowadzając materiał do złoża do fluidyzacji. W zależności od przeznaczenia instalacji stosuje się różny materiał (np. piasek kwarcowy, bazalt, mulit) oraz różną wielkość ziaren – ok. 0,5 – 3,00 mm.). Odpady mogą być podawane na trzy sposoby – od góry, w głowicy pieca oraz z boku za pomocą urządzenia podającego lub wstrzyknięte bezpośrednio do złoża. W złożu odpady ulegają dezintegracji oraz wymieszaniu z gorącym materiałem złoża. Po osuszeniu są częściowo spopielone. Pozostałe frakcje (lotne i drobne cząstki) są spopielane powyżej złoża w tzw. „freeboard” (wolna przestrzeń nad złożem). Popiół i pyły są usuwane razem ze spalinami w głowicy pieca. Przed rozpoczęciem podawania odpadów piec jest wstępnie podgrzewany do temperatury roboczej. Do tego celu używa się komory rozruchowej (powietrznej) poniżej płyty dystrybutora (dna złoża). Jest to o wiele korzystniejsze rozwiązanie dlatego, że ciepło jest w tym przypadku wprowadzone bezpośrednio do złoża fluidalnego. Dodatkowy podgrzew wstępny można uzyskać poprzez zastosowanie lanc gazowych, które wystają ponad dnem złoża (dystrybutorem) i są zanurzone w piasku. W momencie gdy piec osiągnie temperaturę roboczą – 850°C, odpady są dozowane. Można wyeliminować podgrzew wstępny powietrza, jeżeli spalane odpady są o wysokiej wartości opałowej (np. wysuszone osady ściekowe, drewno, odpady zwierzęce).

Rysunek 3.1. Przykład schematu ze zło żem fluidalnym stacjonarnym.

Źródło : BREF. CYRKULACYJNE ZŁOŻE FLUIDALNE. Zastosowanie cyrkulacyjnego złoża fluidalnego jest odpowiednie w przypadku spopielania osuszonych osadów ściekowych o wysokiej kaloryczności. Pracuje przy drobnym uziarnieniu materiału złoża oraz przy wysokich prędkościach gazu, który usuwa większość cząstek stałych z komory fluidalnej wraz ze spalinami. W następnej kolejności cząstki te są wyłapywane w cyklonie współprądowym i zawracane do komory spalania. Walorem tego procesu jest to, iż wysokie obciążenie cieplne oraz równomierny rozkład temperatur na wysokości pieca można osiągnąć poprzez małą objętość komory reakcyjnej. Zazwyczaj instalacja jest większa niż przy złożach stacjonarnych i można obrabiać większy zakres odpadów. Odpady podawane są z boku komory spalania i są spopielane w temperaturze 850 - 950°C. Skraplacz f luidalny zlokalizowany jest pomiędzy cyklonami oraz cyrkulacyjnym złożem fluidalnym i chłodzi on zawracane popioły. Przy zastosowaniu tej metody można kontrolować ewakuację ciepła z układu.


217

OBROTOWE ZŁOŻE FLUIDALNE. Obrotowe złoże fluidalne jest konstrukcją złoża pęcherzowego rozwiniętą dla spalania odpadów komunalnych. Charakterystycznymi cechami tego systemu, które pozwalają na obróbkę odpadów stałych są: pochylone dno dyszowe, szerokie śluzy do usuwania popiołów ze złoża i ślimaki do podawania odpadów i usuwania pozostałości. W obrębie komory wyłożonej wymurówką (złoże oraz „freeboard”) regulacja temperatury odbywa się poprzez recyrkulację spalin. Pozwala to na obróbkę odpadów o szerokim zakresie wartości opałowej, np. współspalanie osadów i RDF.

Rysunek 3.2. Obrotowe zło że fluidalne.

Źródło : BREF. Silne strony: � wytwarza się mniejsza ilość NOx w spalinach (w porównaniu z piecem rusztowym),

ze względu na niskie temperatury spalania, � umożliwia odzysk metali żelaznych i nieżelaznych, � umożliwia odzysk żużla (o 50% mniej niż w piecu rusztowym), który po rozdrobnieniu

i frakcjonowaniu może być wykorzystany w budownictwie, � może być bezściekowe (przy zastosowaniu pół-suchego bądź suchego systemu

oczyszczania spalin), � minimalizacja oddziaływania substancji złowonnych poprzez zasysanie odorów

i podawanie ich do instalacji w formie powietrza pierwotnego, � bezpieczne warunki pracy, duża automatyka procesów (bezawaryjność), � zapewnia redukcję objętości wprowadzanych odpadów >90%, � możliwość zagospodarowania dużych ilości odpadów, co stanowi rozwiązanie problemów

obecnych systemów gospodarki odpadami, przy kończącej się pojemności składowisk i uwarunkowaniach limitujących składowanie określonych typów odpadów,

� nie wymaga dostarczania energii (z wyjątkiem rozruchu), a zatem umożliwia ograniczenie zużywania zasobów surowców energetycznych.

Słabe strony: � powstaje znaczny strumień spalin do oczyszczenia, zawierających m.in. NOx, dioksyny,

furany, metale ciężkie, � znaczne ilości odpadów stałych do składowania (ok. 17% masy dostarczanych odpadów), � konieczność przeprowadzenia kosztownej homogenizacji odpadów – zapotrzebowanie na

energię do przygotowania (rozdrobnienia) paliwa,


218

� trudności z dotrzymaniem temperatury 850oC w komorze dopalania, co jest konieczne dla spełnienia środowiskowych norm prawnych określonych Dyrektywą w sprawie spalania odpadów.

PODSUMOWANIE MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA TECHNOLOGII FLUIDALNEJ. Dla dobrego prowadzenia procesu spalania złoża fluidalne wymagają kontrolowanego i ciągłego dozowania „paliwa” i jego specjalistycznego przygotowania (homogenizacja). W związku z tym można tę technologię wykorzystywać dla szczególnych przypadków, tam gdzie względy ekonomiczne są uzasadnione. Dla zmieszanych odpadów komunalnych, zastosowanie technologii spalania w piecach fluidalnych jest wykorzystywane w Europie zdecydowanie rzadziej niż przy zastosowaniu technologii rusztowej. Systemy fluidalne z powodzeniem stosowane są dla jednorodnych odpadów, których przygotowanie do spalenia nie jest zbyt kosztowne np.: � Systemy spalania ze stacjonarnym złożem fluidalnym wykorzystywane są – już od

dłuższego czasu – do spalania szlamów przemysłowych z oczyszczania instalacji przemysłowych oraz do spalania osadów z oczyszczalni ścieków komunalnych.

� Systemy spalania z cyrkulacyjnym złożem fluidalnym wykorzystywane są w instalacjach spalania stałych odpadów, odpowiednio dobrze przygotowanych – spreparowanych do postaci tzw. paliw z odpadów (paliw zastępczych, paliw formowanych, paliw wtórnych, RDF). Paliwa z odpadów charakteryzują się wyższą wartością opałową i niższą wilgotnością, są bardziej homogeniczne, niż „surowe” zmieszane odpady komunalne.

Dostępne rozwiązania określane są, jako „stan techniki”, co sytuuje je tylko i wyłącznie w bardzo konkretnym obszarze zastosowań. Spalanie w złożu fluidalnym odpadów komunalnych, jest mało popularne w krajach Unii Europejskiej ze względu na: � trudność sterowania procesem, � problemy związane z oczyszczaniem spalin, � duże ilości produkowanych popiołów (popioły nienadające się do wykorzystania), � kosztowny cykl wstępnego przygotowania odpadów do spalenia, � zapychanie się kotła (wymagana ciągła kontrola jakości odpadów). Z uwagi na powyższe zrezygnowano z rekomendacji zastosowania technologii termicznego unieszkodliwiania odpadów komunalnych w kotłach fluidalnych dla omawianej inwestycji.

3.2.3. Technologia termicznego przekształcania odpa dów z wykorzystaniem procesu zgazowania i pirolizy. Procesy zgazowania i pirolizy są alternatywą w stosunku do technologii termicznego

unieszkodliwiania odpadów. Zgazowanie i pirolizę wykorzystuje się do wyselekcjonowanych strumieni odpadów i w mniejszej skali niż spalanie. Podstawową różnicą między procesami pirolizy i zgazowania a spalaniem jest to, iż odzyskują one raczej wartość chemiczną z odpadów niż wartość energetyczną. Produkty chemiczne otrzymane w ten sposób mogą w pewnych przypadkach być następnie użyte, jako wsad do innych procesów. W przypadku zastosowań związanych z termicznym przekształcaniem odpadów, na ogół stosuje się kombinację procesów pirolizy, zgazowania i spalania, często w ramach jednej instalacji. W takim przypadku instalacje pirolizy i/lub zgazowania odzyskują również wartość energetyczną odpadów, podobnie jak to ma miejsce w przypadku technologii spalania odpadów. Procesy pirolizy i zgazowania mają swoje zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu. Procesem zgazowania obejmuje się głównie paliwa stałe (węgiel kamienny lub brunatny) w celu wytworzenia niskokalorycznego gazu opałowego – gazu syntezowego wykorzystywanego w przemyśle chemicznym lub gazu wysokometanowego (po dodatkowej pirolityczno katalitycznej), który może być skierowany bezpośrednio do sieci gazociągowej. Piroliza jest to proces chemiczny, endotermicznego rozkładu substancji organicznych, bogatych w węgiel, w temperaturach podwyższonych, w środowisku całkowicie pozbawionym tlenu, bądź przy niewielkiej jego obecności. Wszystkie odpady, które można kompostować i/lub spalać mogą być


219

również poddawane procesowi pirolizy. Ilość i skład produktów pirolizy zależy od składu odpadów i temperatury procesu. W procesie pirolizy uzyskuje się: � fazę gazową, tzw. gaz pirolityczne, który zawiera głównie parę wodną, wodór, metan, etan

i ich homologii, wyższe węglowodory alifatyczne (C2-C4), tlenek i dwutlenek węgla oraz inne związki gazowe jak: H2S, NH3, HCl, HF, HCN,

� fazę stałą, tzw. koks pirolityczne, substancje obojętne oraz pyły ze znaczną zawartością metali ciężkich itp.,

� fazę płynną, którą stanowią kondensaty wodne i oleiste, składające się z mieszaniny olejów i smół, wody oraz składników organicznych.

Proces pirolizy można podzielić również na: � pirolizę powolną (slow pyrolysis) – proces przeprowadzany w niskich temperaturach

z dużym uzyskiem fazy stałej, � pirolizę szybką speed pyrolysis) – proces optymalizowany pod kątem uzysku dużej ilości

ciekłych i gazowych produktów. Piroliza może być prowadzona w: � reaktorach szybowych i ze złożem fluidalnym, w których ruch masy odbywa się pionowo, � reaktorach obrotowych oraz piecach przepychowych i innych piecach � dwukomorowych z kontrolowanym powietrzem, gdzie ruch masy odbywa się poziomo lub

wsad się nie przemieszcza. Reaktory pirolityczne pracują pod ciśnieniem atmosferycznym albo pod obniżonym lub zwiększonym ciśnieniem. W termicznym unieszkodliwianiu odpadów piroliza jest stosowana do: � unieszkodliwiania odpadów z bezpośrednim spaleniem (dopaleniem) powstałego gazu

procesowego pirolitycznego) oraz uzyskaniem mało toksycznej fazy stałej (popiołu lub żużla albo bogatego w węgiel koksu pirolitycznego),

� wytworzenie z odpadów gazu opałowego i ewentualnie także paliwa stałego lub płynnego, nadających się do spalania w urządzeniach energetycznych,

� wydzielenie z odpadów cennych związków chemicznych, możliwych do wykorzystania w różnych procesach przemysłowych.

Silne strony: � umożliwia odzysk metali żelaznych i nieżelaznych, � brak spalin z procesu (proces beztlenowy) chyba, że niewielka ilość powstanie później

przy spalaniu powstałego gazu i koksu, � bezpieczne warunki pracy, duża automatyka procesów.

Słabe strony: � Technologia ta jest na etapie pilotażu, brak długo eksploatowanych instalacji. Proces

złożony pod względem chemicznym, co zwiększa ryzyko awaryjności i możliwego negatywnego oddziaływania na środowisko,

� brak doświadczenia w zagospodarowaniu dużych ilości odpadów, istnieje ryzyko wystąpienia okresowych zastojów i nadmiernego gromadzenia nieprzetworzonych odpadów, co powodować będzie niekorzystne oddziaływanie na środowisko oraz konieczność szybkiego zagospodarowania zalegających odpadów w inny sposób,

� powstawanie bardzo dużych ilości odpadów stałych (do 40% masy dostarczanych odpadów), przy czym koks � pirolityczny nie może być kierowany bezpośrednio do składowania ze względu na znaczną zawartość węgla,

� konieczne jest unieszkodliwienie koksu pirolitycznego, które może być dokonane poprzez współspalanie w dużych elektrociepłowniach, w zakładach termicznego przekształcania odpadów komunalnych (piece rusztowe/fluidalne) lub w piecach cementowych, z czym wiążą się dodatkowe emisje,

� powstaje duża ilość pozostałości ciekłych: oleje, smoły i zanieczyszczona woda. Każdy z tych odpadów wymaga niezależnego zagospodarowania, zgodnie ze swoją specyfiką,

� z powodu dużego zanieczyszczania powstającego w efekcie pirolizy gazu syntetycznego (mieszanina gazów takich jak wodór, metan, tlenek węgla oraz składników organicznych)


220

olejami i smołami, konieczne jest poddanie go kondensacji w celu wytrącenia zanieczyszczeń i oczyszczenia,

� wymaga dostarczania energii (ciepła) na potrzeby prowadzenia procesu oraz rozdrabniania odpadów,

� wydzielają się dioksyny i furany, � niewielki odzysk energii elektrycznej (tylko, jeśli spali się gaz), � możliwe oddziaływanie odorowe, konieczność oczyszczania powietrza znad bunkra,

w którym składowane są odpady przed pirolizą (chyba, że jednocześnie spalany jest gaz syntetyczny i wykorzystane zostanie powietrze pierwotne z odorami).

TECHNOLOGIA TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW Z WYKORZYSTANIEM PROCESU ZGAZOWANIA. Proces zgazowania polega na przekształceniu w wysokich temperaturach węgla zawartego w danym surowcu bądź też paliwie stałym w paliwo gazowe, które składa się głównie z tlenku i dwutlenku węgla, wodoru, metanu, azotu i pary wodnej. Zgazowanie odbywa się zazwyczaj w temperaturze ok. 1200 – 1400°C. Proces ten ró żni się od procesu pirolizy (odgazowania) tym, że zachodzi najczęściej przy pewnym udziale tlenu, który dostarcza energię i wody. Podobnie jak spalanie, proces zgazowania jest procesem zachodzącej w wysokiej temperaturze procesem konwencji termochemicznej. A różnica między nimi polega na tym, że produktem zgazowania nie jest ciepło tylko gaz, który dopiero po spaleniu dostarcza energii cieplnej. Ponadto gaz ten może być stosowany w innych celach, np. w turbinach, które służą do produkcji elektryczności i w maszynach wykonujących pracę mechaniczną. W przypadku spalania tak powstałego gazu, instalacja powinna spełniać wymogi stawiane instalacjom termicznego unieszkodliwiania odpadów. Są różne metody zgazowania w różnych warunkach ciśnienia i temperatury. Przeważnie jednak odbywa się przy udziale określonych ilości tlenu i pary wodnej. W procesie zgazowania zachodzą przede wszystkim reakcje węgla z parą wodną i tlenem, z powstającym dwutlenkiem węgla i wodorem oraz reakcje wtórne pomiędzy wytwarzającym się tlenkiem węgla a parą wodną. Już kilka różnych procesów zgazowania (w fazie rozwoju) przeznaczonych dla odpadów komunalnych jest dostępne na rynku. W tym przypadku ważną rzeczą jest, aby charakterystyka odpadów podawanych na instalacje mieściła się w okręconych wcześniej granicach, co wymaga wcześniejszej obróbki tych odpadów. Charakterystycznymi cechami procesu zgazowania odpadów są: � mniejsze objętości gazu w porównaniu z objętością spalin w procesie spalania (przy

użyciu czystego tlenu – nawet dziesięciokrotnie), � powstawanie przede wszystkim CO (a nie CO2), � mniejsze przepływy ścieków z oczyszczania gazu syntezowego. Silne strony: � wytwarza się niewielka ilość spalin z procesu (proces przebiegający z ograniczonym

dostępem tlenu), � umożliwia odzysk żużla (w mniejszej ilości niż z technologii spalania), który po

rozdrobnieniu i frakcjonowaniu może być wykorzystany w budownictwie, a nie składowany,

� umożliwia odzysk metali żelaznych i nieżelaznych, � może być bezściekowe (przy wykorzystaniu półsuchego lub suchego systemu

oczyszczania spalin, jeśli gazy są oczyszczane w płuczkach, mogą być następnie spalane bez dalszego czyszczenia),

� bezpieczne warunki pracy, duża automatyka i kontrolowany przebieg procesów, zabezpieczający przed wystąpieniem awarii.

Słabe strony: � technologia na etapie pilotażu, brak długo eksploatowanych instalacji przeznaczonych do

odpadów oraz instalacji przeznaczonych na duże wydajności – istnieje ryzyko wystąpienia nieprzewidzianego oddziaływania na środowisko, w tym, co najmniej okresowej


221

niemożności zagospodarowania całego strumienia odpadów przeznaczonego do unieszkodliwienia w tej instalacji,

� brak doświadczenia w zagospodarowaniu dużych ilości odpadów – istnieje ryzyko wystąpienia okresowych zastojów i nadmiernego gromadzenia nieprzetworzonych odpadów, co powodować będzie niekorzystne oddziaływanie na środowisko i konieczność szybkiego zagospodarowania zalegających odpadów w inny sposób,

� gaz syntetyczny zawiera śladowe ilości smoły oraz toksyczne i rakotwórcze cząstki, które mogą zanieczyszczać wodę wykorzystywaną do jego oczyszczania,

� wymaga dostarczania energii na potrzeby przygotowania odpadów, wytworzenia tlenu, (jeśli jest zastosowana opcja z częściowym utlenieniem z wykorzystaniem tlenu), a więc występuje konieczność dodatkowego zużycia zasobów środowiska,

� możliwe oddziaływanie odorowe, konieczność oczyszczania powietrza znad fosy, w której składowane są odpady przed zgazowaniem (chyba, że jednocześnie spalany jest gaz syntetyczny i wykorzystane zostanie powietrze pierwotne z odorami).

PODSUMOWANIE MOŻLIWOŚCI STOSOWANIA PROCESU PIROLIZY I ZGAZOWANIA. Z uwagi na niezadowalające próby z instalacjami pirolizy i /lub zgazowania odpadów komunalnych (realne zagrożenie niedotrzymania założeń technologicznych), wykluczono zastosowanie technologii pirolizy i/lub zgazowania odpadów oraz wykorzystania gazów generatorowych do skojarzonej produkcji energii elektrycznej i ciepła.

3.2.4. Technologie plazmowe. OPIS OGÓLNY.

Plazma jest mieszaniną elektronów, jonów i cząstek neutralnych (atomy i cząsteczki). Jest to zjonizowany, przewodzący energię elektryczną gaz o wysokiej temperaturze, powstający na zasadzie interakcji gazu z polem magnetycznym lub elektrycznym. Plazma jest źródłem form reakcyjnych, a wysokie temperatury wspierają gwałtowne reakcje chemiczne. Procesy plazmowe wykorzystują wysokie temperatury (5 000°C do 15 000°C), powstaj ące na skutek konwersji energii elektrycznej w ciepło w celu produkcji plazmy. W zakres procesów powstawania plazmy wchodzi przepuszczanie prądu elektrycznego o wysokim napięciu przez strumień gazu obojętnego. W takich warunkach niebezpieczne związki, takie jak polichlorowane bifenyle (PCB), dioksyny, furany, pestycydy itp., są rozbijane do cząstek atomowych poprzez ich wtrysk do plazmy. Proces ten jest stosowany do obróbki substancji organicznych, metali, PCB oraz hexachlorobenzenów (HCB). W wielu przypadkach może być wymagana wstępna obróbka odpadów. Plazmy termiczne mogą być wytwarzane poprzez: � przepuszczanie prądu stałego lub zmiennego przez gaz umieszczony pomiędzy

elektrodami, � zastosowanie pola magnetycznego o częstotliwościach radiowych (RF) bez udziału

elektrod, � zastosowanie mikrofal. Podstawowym parametrem służącymi do oceny efektywności metod plazmowych w zakresie usuwania szkodliwych związków jest DRE (destruction and removal efficiency) – procent reprezentujący ilość cząstek składnika usuniętych lub rozłożonych w instalacji unieszkodliwiania termicznego w stosunku do liczby cząstek wchodzących do instalacji.


222

Poniżej przedstawiono przykład technologii plazmowej.

Rysunek 3.3. Przykładowy schemat technologii plazmo wej.

Wielokryterialna analiza wyboru wariantu realizacji przedsięwzięcia wraz z analizą lokalizacyjną ZTPOK w ramach projektu:

„Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Rejonu Tarnowa”

223

ŁUK ELEKTRYCZNY W OTOCZCE ARGONU. Jest to proces plazmowy „in flight”, co oznacza, że odpady mieszają się bezpośrednio ze strumieniem plazmy argonowej. Argon został wybrany jako gaz plazmowy z uwagi na to, że jest on gazem obojętnym i nie reaguje ze składnikami pochodni. DRE w przypadku tej technologii określana jest na 99.9998% dla rozbijania substancji wyczerpujących ozon (ODS - Ozone Depleting Substances), przy wydajności 120 kg/h i zużyciu mocy elektrycznej na poziomie 150kW. Zaletą tej technologii jest to, że charakteryzuje się wysoką sprawnością rozkładu CFC i halonów w skali komercyjnej (ostatnie kilka lat). Charakteryzuje się również niskimi emisjami PCDD/F. Emisje masowe zanieczyszczeń są również niskie ze względu na stosunkowo niewielką ilość spalin produkowanych w procesie. Również bardzo wysoka gęstość energii powoduje kompaktowość procesu. INDUKCYJNIE ŁĄCZONA PLAZMA O CZĘSTOTLIWOŚCI RADIOWEJ (ICRF). W przypadku ICRF, stosowane są indukcyjnie łączone pochodnie plazmowe a łączenie energii plazmy wykonywane jest za pomocą pola elektromagnetycznego wytwarzanego w cewce indukcyjnej. Nieobecność elektrod pozwala na prowadzenie procesu przy użyciu szerokiego zakresu gazów, w środowisku obojętnym, redukcyjnym, utleniającym oraz lepszą niezawodność niż procesy łuku plazmowego. DRE w przypadku tej technologii wynosi ponad 99,99%, rozkład CFC jest na poziomie 50-80 kg/h. W dokumencie BREF zaznaczono, że proces został zademonstrowany w skali komercyjnej w celu osiągnięcia wysokiego rozkładu CFC i niskiej emisji zanieczyszczeń. Technologia ICRF nie wymaga stosowania argonu, i co za tym idzie, koszty eksploatacyjne w tej metodzie są niższe niż w innych, podobnych systemach. Dodatkowo mała ilość gazu produkowana w procesie powoduje niskie poziomy masowe emitowanych zanieczyszczeń ŁUK PLAZMOWY W OTOCZCE CO2. W tej technologii wysokotemperaturowa plazma wytwarzana jest poprzez wysyłanie wyładowania elektrycznego dużej mocy do gazu obojętnego, takiego jak argon. Po wytworzeniu pola plazmowego, jest ono utrzymywane za pomocą sprężonego powietrza lub jednego z gazów atmosferycznych, zależnie od pożądanych wyników procesu. Temperatura plazmy wynosi znacznie ponad 5 000oC w punkcie, w którym płynne lub gazowe odpady są bezpośrednio wtryskiwane. Temperatura w górnej części reaktora wynosi około 3 500oC i spada wzdłuż strefy reakcji do poziomu precyzyjnie kontrolowanej temperatury, wynoszącego 1 300°C. Cech ą charakterystyczną procesu jest zastosowanie CO2 jako gazu utrzymującego plazmę, powstającego w procesie utleniania. Stwierdzono, że proces charakteryzuje się wysokim DRE składników trwałych. Masowa emisja zanieczyszczeń jest niska, głównie ze względu na małą ilość spalin produkowaną w procesie. PLAZMA INDUKOWANA PRZEZ MIKROFALE. Proces ten zasilany jest przez energię mikrofal z częstotliwością wynoszącą 2,45 GHz emitowaną do specjalnie zaprojektowanej matrycy węglowej w celu wytworzenia plazmy termalnej pod ciśnieniem atmosferycznym. Do inicjacji plazmy stosowany jest argon, poza tym do utrzymania plazmy nie jest wymagany żaden gaz. W przypadku tej metody DRE wynosi 99,99 % dla rozkładu CFC-12 na poziomie 2kg/h. Proces posiada wysoką efektywność rozkładu i jest w stanie osiągnąć wysokie temperatury robocze w krótkim czasie, dlatego też charakteryzuje się wysoką elastycznością i ograniczonym czasem przestoju. W tym procesie nie ma potrzeby stosowania gazu obojętnego, co wpływa na polepszenie efektywności zużycia energii, ogranicza koszty eksploatacyjne oraz ilości produkowanych spalin. Ponadto proces jest bardzo kompaktowy. ŁUK PLAZMOWY W ŚRODOWISKU AZOTU. W procesie tym stosowana jest pochodnia utworzona przez napięcie stałe, działająca z elektrodami chłodzonymi wodą. Jako gaz roboczy zastosowany został azot. Proces


224

stworzony został w 1995 r. W procesie osiągane jest DRE na poziomie 99,99% przy rozkładzie CFC, HCFC, HFC przy strumieniu wsadu 10 kg/h. Główną zaletą tej technologii jest kompaktowy rozmiar instalacji. System wymaga 9 x 4,25 m powierzchni dla instalacji, która przewiduje miejsce na jednostkę wytrącania i dehydracji produktów ubocznych (CaCl2, CaCO3). Dlatego też system przygotowany jest do transportu na ciężarówce do punktu powstawania odpadów, w związku z czym daje możliwość obróbki w miejscu powstawania. W technologiach plazmowych wymagany jest system obróbki gazów odlotowych, zależnie od typu obrabianych odpadów, natomiast powstające pozostałości mają postać witryfikatu lub jest to popiół. Sprawności rozkładu dla tej technologii są wysokie i wynoszą >99%. TECHNOLOGIE PLAZMOWE – PODSUMOWANIE. Niewątpliwymi zaletami technologii plazmowych jest unieszkodliwianie szkodliwych substancji w procesie termicznego przekształcania odpadów, powodujące brak konieczności stosowania rozbudowanych systemów oczyszczania spalin. Ponadto produktem procesu termicznego przekształcania w tego typu technologii jest szkliwo, w związku z czym produkty procesu nie wymagają dalszego przetwarzania. Jednakże mimo opisanych powyżej zalet, technologia plazmowa w zakresie unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest wciąż technologią niedojrzałą. Istniejące obiekty wykorzystujące proces plazmowy dedykowane są głównie do przekształcania odpadów niebezpiecznych w stosunkowo małej skali (maksymalnie do 100 000 Mg/rok). Należy również zwrócić uwagę na bardzo dużą energochłonność procesu (według naukowców z Politechniki Koszalińskiej, 1 kWh/kg odpadów). Ponadto jak podaje BREF, mimo, iż technologia plazmowa uważana jest za komercyjną, proces ten może być bardzo złożony, eksploatacyjnie kosztowny i wymagający znacznej ingerencji operatora. Na obecnym etapie rozwoju tego typu technologii plazmowej, jest to wciąż technologia wymagając dopracowania, aczkolwiek z dużymi perspektywami do stosowania w przyszłości (po udoskonaleniu). W analizie opcji nie uwzględniono wg powyższego technologii plazmowych.

3.3. Podsumowanie technologii przekształcania odpad ów w kontek ście systemu gospodarki odpadami dla zało żonego obszaru.

Analiza możliwości technologicznych nie może pozostawać w oderwaniu od analizy

systemu gospodarki odpadami. Wszystkie możliwe do zastosowania warianty technologiczne siłą rzeczy muszą odnosić się do systemów gospodarczych poszczególnych gmin jako elementów całego systemu gospodarki odpadami planowanego dla założonego obszaru. Należy przytoczyć i przypomnieć jakie uwarunkowania prawne i pozaprawne wymuszają zmiany w systemach gospodarki odpadami w Polsce. Aby określić zobowiązania wynikające z przepisów prawa należy określić ilości odpadów ulegających biodegradacji, które mogą być dopuszczone do składowania w kolejnych latach progowych tj. w latach 2013 i 2020 w stosunku do ilości wytworzonej w roku bazowego, jakim jest rok 1995. Biorąc pod uwagę ograniczenia w ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji, począwszy od roku 2010 (poziom redukcji o 25%, w stosunku do roku 1995) nie będą mogły one być składowane. Zatem, system gospodarki odpadami żadnej gminy nie spełni wymagań prawnych w zakresie ograniczenia składników ulegających biodegradacji kierowanych na składowisko. Nie zapewnia on również dotrzymania zaleceń zawartych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2014 w zakresie recyklingu i odzysku opakowań oraz odpadów poużytkowych w systemie selektywnej zbiórki. Kolejnym ograniczeniem tego systemu jest brak wyraźnej redukcji poziomu odpadów składowanych na składowisku bez unieszkodliwienia. Celem realizacji zmian jest wdrożenie systemu gospodarki odpadami, który będzie zgodny z KPGO 2014 i innym dokumentami z tego zakresu. Polskie prawo, które uwzględnia zasady obowiązujące w krajach Unii Europejskiej, określa dopuszczalną ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, które mogą być


225

składowane. Według np. art. 16a ustawy o odpadach wymagane jest ograniczenie ilości odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do deponowania, a w szczególności:

� do 31 grudnia 2010 r. – do nie więcej niż 75% całkowitej masy odpadów ulegających biodegradacji,

� do 31 grudnia 2013 r. – do nie więcej niż 50% całkowitej masy odpadów ulegających biodegradacji,

� do 31 grudnia 2020 r. - 35% całkowitej masy odpadów ulegających biodegradacji, w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r.

� zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do max. 85% wytworzonych odpadów do końca 2014 r.

Trzeba również mieć na uwadze to, że dla odpadów komunalnych od 1 stycznia 2013 r. zacznie obowiązywać rozporządzenie w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu, blokujące praktycznie możliwość deponowania komunalnych odpadów nieprzetworzonych lub przetworzonych tylko w niewielkim stopniu. Nie będzie można składować odpadów komunalnych, których wartości graniczne przekraczają: � ogólny węgiel organiczny – wagowo > 5%, � strata przy prażeniu – wagowo > 8%, � ciepło spalania jest > 6 MJ/kg. Powyższe uwarunkowania wymagają zmian w systemach gospodarki odpadami. Jest oczywiste, że pojedyncze gminy nie są w stanie i nie będą w stanie zrealizować ww. zapisów i regulacji prawnych w pojedynkę. O ile jeszcze byłoby to możliwe dla takiego miasta jak Tarnów o tyle dla mniejszych gmin nie. Stąd prosty wniosek, że gminy muszą się porozumieć, co już jest realizowane dla powiatów: tarnowskiego, bocheńskiego, brzeskiego, dąbrowskiego. Jednocześnie należy podkreślić, iż zmiany w przepisach prawa od stycznia 2012 roku (Ustawa o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw, będzie obowiązywać od dnia 2012-01-01 (z uwagą, że art. 9 pkt 2 wchodzi w życie z dniem 9 sierpnia 2011 r., art. 1 pkt 17 w zakresie dodania art. 9x ust. 1 pkt 4 i 5, ust. 2 i 3, art. 9y ust. 1 pkt 4 i 5, ust. 2 i 3 oraz art. 9z ust. 1-3 wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2013 r., art. 1 pkt 17 w zakresie dodania art. 9z ust. 4 wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2013 r.)) dające prawo władania odpadami gminom sprzyja tego rodzaju rozwiązaniom. Dla wymienionego obszaru musi powstać spójny system gospodarki odpadami w schemacie, którego musi powstać zakład termicznego przekształcania odpadów lub zakład mechaniczno – biologicznego przerobu. System gospodarki odpadami musi przewidywać także budowę innych jego elementów obsługujących założony obszar, a w tym:

• stacji przeładunkowych – celem ograniczenia kosztów transportu, • instalacji sortowni dla odpadów selektywnie zbieranych, • zakładów przerobu odpadów wielkogarytowych, • zakładów odzysku odpadów budowlanych, • kompostowni odpadów zielonych, • systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych.

Jest oczywistym, że budowa w każdej gminie tak rozbudowanego systemu nie ma najmniejszego sensu. Dla zaplanowanego obszaru przewiduje się powstanie od trzech do czterech stacji przeładunkowych, połączonych w każdym przypadku z instalacją do sortowania odpadów selektywnie zbieranych, w jednym przypadku z zakładem do przerobu odpadów wielkogabarytowych i także odpadów budowlanych. Przewiduje się także jedną sortownie odpadów selektywnie zebranych dla miasta Tarnowa. Ilość kompostowni będzie uzależniona od potrzeb z uwagi na produkcję w tym wypadku wartościowego nawozu.


226

4. Rozważane opcje rozbudowy systemu Badaniu poddano następujące opcje:

I. Opcja bezinwestycyjna Opcja 0 – brak nakładów inwestycyjnych, II. Opcje inwestycyjne Opcja 1 – rozbudowa systemu odzysku odpadów oraz mechaniczno – biologiczne przekształcanie odpadów z beztlenową stabilizacją, Opcja 2 – rozbudowa systemu odzysku odpadów oraz termiczne przekształcanie odpadów resztkowych z odzyskiem energii. Każda z opisanych opcji spełnia założenia wynikające z analizy popytu. Podejście takie umożliwiło autorom opracowania bezpośrednie porównywanie analizowanych rozwiązań bez dodatkowych uwarunkowań. Różnice w założeniach technologicznych poszczególnych wariantów przekładają się w sposób jasny na policzalne, a zatem i porównywalne ilościowo, parametry takie jak: • ilość i rodzaj odpadów procesowych oraz innych emisji, • stopień zmniejszenia ilości odpadów przeznaczanych do składowania, • zapotrzebowanie na powierzchnię składowisk, • efekt odzysku materiałowego i/lub energetycznego, • energochłonność i zapotrzebowanie innych mediów. Analiza podstawowa dotyczyć będzie wyżej wymienionych opcji. Porównanie głównych elementów systemu w zależności od opcji zestawiono w tabeli poniżej:

Tabela 4.1. Główne element systemu utylizacji odpad ów. Główne elementy systemu Opcje

Opcja 0 Opcja 1 Opcja 2 Selektywne zbieranie odpadów + + +

Centrum recyklingu + + +

Sortownia odpadów frakcji materiałowej pochodzącej z selektywnego zbierania odpadów

+ +

Sortownia zmieszanych odpadów komunalnych +

Instalacja do metanizacji bio-frakcji z odpadów zmieszanych (MBP)

+

Instalacja odwadniania/osuszania stabilizatu/kompostowania stabilizatu

+

Kompostownia odpadów zielonych + + +

Instalacja do odzysku gruzu budowlanego + + +

Instalacja demontażu odpadów wielkogabarytowych + + +

Instalacja do przygotowania frakcji energetycznej do procesu termicznego unieszkodliwiania

+

Instalacja termicznego przekształcania frakcji energetycznej

+

Instalacja termicznego przekształcania frakcji resztkowej z odpadów komunalnych

+

Instalacja do waloryzacji żużli + +

Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne

+ + +

Ilość elementów technologicznych 6 13 9


227

4.1. Opcja 0. Opcja ta polega na utrzymaniu dotychczasowego systemu gospodarki odpadami

komunalnymi na terenie objętym planowaną inwestycją, opartego na różnych elementach przetwarzania i zagospodarowania odpadów komunalnych. Zgodnie z założeniami opcja „status quo" nie zakłada rozbudowy systemu o nowe instalacje odzysku i unieszkodliwiania odpadów, lecz przyjmuje utrzymanie istniejącego systemu gospodarki odpadami na terenie objętym przedsięwzięciem. W scenariuszu tym zakłada się realizację głównych kierunków gospodarki odpadami Rejonu Tarnowa, opartych na mechaniczno - biologicznym przetwarzaniu odpadów oraz ich składowaniu. Do systemu gospodarki odpadami Rejonu Tarnowa włączone są gminy ościenne, które partycypują w kosztach utrzymania składowiska w Tarnowie przy ul. Cmentarnej. W opisywanym Rejonie istnieje selektywna zbiórka odpadów lecz jej efektywność jest niewielka i wynosi kilka procent rocznie. Selektywna zbiórka prowadzona jest w oparciu o miejski system ogólnodostępnych pojemników: na papier, szkło i tworzywa sztuczne i uzupełniona o system workowy oraz o zbiórkę selektywną prowadzona przez firmy odbierające (transportujące) odpady. Według danych z miasta Tarnowa poziom selektywnej zbiórki w 2008 wyniósł około 4 %. Natomiast na obszarach wiejskich wskaźnik ten jest znacznie niższy i nie był on brany pod uwagę w analizach. Przy dzisiejszym stanie gospodarki odpadami zbieranych jest realnie ok. 72 000 Mg/rok z terenu gmin objętych porozumieniem komunalnym z 1996 r. Planowana zbiórka odpadów komunalnych z poszczególnych gmin wynosi w sumie ok. 150 000 Mg/rok. Mając na uwadze fakt, że system gospodarki odpadami na omawianym terenie jest cały czas uszczelniany, podpisywane są nowe umowy z mieszkańcami na odbiór odpadów, zakłada się, że ilość odpadów będzie rosła. Zwrócić także uwagę na zły stan składowisk, które powoli będą zamykane i rekultywowane ze względu na brak spełniania wymogów prawnych i środowiskowych. Powyższe liczby pokazują nam, jak zły stan gospodarki odpadami jest w Rejonie Tarnowa. Połowa wytwarzanych odpadów przez mieszkańców jest zagospodarowywana w sposób niedozwolony i zagrażający zdrowiu mieszkańców i środowisku. Można sądzić, że współczynniki przyjęte w gminnych planach gospodarki odpadami są za wysokie, jednak fakt niedozwolonego składowania odpadów na dzikich wysypiskach w lasach, terenach przyrzecznych itp. w całej Polsce jest problemem bardzo często spotykanym. Na terenie Rejonu Tarnowskiego prowadzona jest zbiórka odpadów wielkogabarytowych, sprzętu elektrycznego i elektronicznego, odpadów budowlanych, niebezpiecznych oraz biodegradowalnych. Wyniki tej zbiórki nie są satysfakcjonujące, ostatecznie większość odpadów komunalnych zostaje unieszkodliwionych przez składowanie. Unieszkodliwianie odpadów komunalnych poprzez ich składowanie nie spełnia wymagań prawnych zarówno w zakresie zakazu kierowania na składowiska odpadów bez ich uprzedniego przetworzenia oraz redukcji masy odpadów biodegradowalnych kierowanych na składowisko, jak również recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych. Osiągnięcie poziomu redukcji odpadów biodegradowalnych przeznaczonych do składowania o wskazane powyżej ilości wymaga poddania przetwarzaniu znacznych ilości odpadów ulegających biodegradacji. Jak wynika z analiz wykonanych w ramach KPGO 2010 osiągnięcie poziomu ograniczenia składowania dla roku 2013 dla dużych aglomeracji będzie możliwe pod warunkiem zastosowania termicznych lub biologicznych technologii przekształcania odpadów. Ten wariant nie spełni wymogów prawnych opisanych w pkt 3.3. W warunkach braku inwestycji należy uznać tę opcję jako najtańszą w sensie inwestycyjnym (inwestycji brak), lecz jednocześnie najdroższą z uwagi na przewidywane kary za nie spełnienie wymogów prawnych opisanych w pkt 3.3.


228

4.2. Opcja 1. W opcji tej zaproponowano całościowe rozwiązanie systemu gospodarki odpadami

dla Rejonu Tarnowa w oparciu o technologię mechaniczno - biologiczną. Dla opcji tej przyjęto następujące założenia:

� intensywna selektywna zbiórka odpadów (w systemie mieszanym w zależności od rodzaju zabudowy) dla całego obsługiwanego obszaru, przy założeniu wydzielenia składników o charakterze surowców wtórnych, odpadów zielonych, odpadów niebezpiecznych (występujących w strumieniu odpadów komunalnych), wielkogabarytowych oraz zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz odpadów gruzu budowlanego, jak również częściowo odpadów ulegających biodegradacji pochodzących z infrastruktury tj. restauracje, zbiorowe żywienie itp.;

� demontaż odpadów wielkogabarytowych, w tym zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego;

� przetwarzanie odpadów poremontowych, w tym odpadów gruzu; � kompostowanie masy roślinnej - odpadów tzw. zielonych; � sortowanie i doczyszczanie zebranych surowców wtórnych; � sortowanie pozostałej masy zmieszanych odpadów komunalnych z odzyskiem

surowców wtórnych oraz wydzieleniem frakcji energetycznej i organicznej ze strumienia zmieszanych odpadów komunalnych;

� stabilizacja beztlenowa wydzielonej frakcji organicznej z odzyskiem i wykorzystaniem biogazu;

� składowanie odpadów balastowych.

4.2.1. Technologiczne elementy zagospodarowania ZM- BP. Zbierane odpady będą trafiały na linię przeróbki mechanicznej i biologicznej (Zakład

Mechaniczno - Biologicznego Przetwarzania). Na linii sortowniczej zostaną oddzielone mineralna frakcja podsitowa i balast, frakcja organiczna złożona z odpadów kuchennych i drobnych elementów pozostałych frakcji oraz frakcja lekka surowcowa. Oddzielona frakcja organiczna poddawana będzie fermentacji w warunkach tlenowych (kompostowanie), w wyniku której ulegnie częściowemu rozkładowi (ograniczenie zawartości substancji biodegradowalnych). Odpad nadsitowy będzie poddawany sortowaniu, w wyniku którego oddzielona zostanie część surowców nadających się do odzysku. Linia sortownicza wykorzystywana może być również do sortowania zbieranych selektywnie surowców wtórnych, natomiast modułowa instalacja do kompostowania, może kompostować również odpady zielone. Frakcja podsitowa, pozostałości po sortowaniu oraz kompost z odpadów organicznych zostaną deponowane na składowisku, jako odpady klasyfikowane w grupie 19. W wyniku przeprowadzonej obróbki zostaną uzyskane: � odzyskane surowce wtórne, � frakcja wysoko energetyczna nadająca się do odzysku energetycznego

np. w cementowniach, � kompost (jedynie z odpadów zielonych), � pozostały odpad obojętny biologicznie nadający się do deponowania na składowisku. Na ZM-BP - zakład mechaniczno - biologicznego przekształcania odpadów składać się będą następujące instalacje:

� instalacja do mechanicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych (sortownia),

� instalacja kompostowania. SORTOWNIA. Celem procesu segregacji mechanicznej odpadów zmieszanych będzie wydzielenie ze zmieszanych odpadów komunalnych strumienia bogatego w składniki organiczne tzw. frakcji „bio", a następnie poddanie jej procesom biologicznego przetwarzania. W sortowni prowadzony będzie proces mechanicznego jak i ręcznego sortowania oraz przygotowania odpadów do transportu. Dla procesu mechanicznego sortowania przewiduje się


229

zastosowanie następujących urządzeń: rozrywarka worków, sito bębnowe, separatory magnetyczne dla wydzielenia metali żelaznych, separatory metali nieżelaznych - dla wydzielenia frakcji metali nieżelaznych, separatory optyczne - dla wydzielenia zadanych grup materiałowych odpadów np. PET, separatory powietrzne - dla wydzielenia frakcji lekkiej z odpadów. Proces ręcznego sortowania prowadzony będzie w kabinach sortowniczych. Wszystkie urządzenia połączone będą systemem przenośników taśmowych o szerokościach przystosowanych do przemieszczania odpadów komunalnych. Urządzenia wchodzące w skład sortowni zainstalowane będą w hali o konstrukcji stalowej. Projektowana maksymalna przepustowość linii sortowniczej wyniesie ok. 150 000 Mg/rok, przy zakładanej pracy na 3 zmiany. Przepustowość ta będzie się zmniejszać w miarę rozwoju selektywnego zbierania odpadów, co będzie regulowane czasem pracy. Ten wariant wypełni wymagania prawne opisane w pkt 3.3. Zastosowanie metod biologiczno – mechanicznych w sensie inwestycyjnym jest o połowę tańsze od np. zastosowania wariantu z zakładem termicznej przeróbki. Lecz biorąc pod uwagę fakt, że zakład taki nie zamyka schematu obiegu odpadów (konieczność spalania RDF lub stabilizatu) rzeczywiste koszty inwestycyjne są większe od wyżej podanych.


230

4.3. Opcja 2. Opcja ta jest oparta na założeniu rozbudowy istniejącego systemu selektywnego

zbierania i odzysku odpadów z jednoczesnym unieszkodliwianiem frakcji resztkowej zmieszanych odpadów komunalnych w instalacji do termicznego przekształcania odpadów. Dla opcji tej przyjęto następujące założenia:

� intensywna selektywna zbiórka odpadów (w systemie mieszanym) dla całego obsługiwanego obszaru przy założeniu wydzielenia składników o charakterze surowców wtórnych, odpadów zielonych, odpadów niebezpiecznych (występujących w strumieniu odpadów komunalnych), wielkogabarytowych oraz zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz odpadów gruzu budowlanego, jak również częściowo odpadów ulegających biodegradacji pochodzących z infrastruktury tj. restauracje, zbiorowe żywienie itp.;

� demontaż odpadów wielkogabarytowych, w tym zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego; � przetwarzanie odpadów poremontowych, w tym odpadów gruzu; � sortowanie i doczyszczanie zebranych surowców wtórnych; � kompostowanie masy roślinnej - odpadów tzw. zielonych; � termiczne przekształcanie odpadów resztkowych z odzyskiem energii; � waloryzacja żużli po procesie termicznego przekształcania frakcji energetycznej; � składowanie odpadów balastowych.

4.3.1. Technologiczne elementy zagospodarowania ZTP OK Na terenie ZTPOK zlokalizowana będzie:

• instalacja do suszenia osadów mokrych, • instalacja do termicznego przekształcania odpadów resztkowych z odzyskiem energii, • instalacja do waloryzacji żużli. Termiczne przekształcanie odpadów resztkowych z odzyskiem energii - zmieszane odpady komunalne z Rejonu Tarnowa transportowane będą bezpośrednio do ZTPOK. Do zakładu trafią także osady ściekowe, odpady balastu z sortowni odpadów surowcowych (tworzywa sztuczne, papier) oraz frakcja energetyczna z demontażu odpadów wielkogabarytowych i odpadów remontowych. Wydajność instalacji do termicznego przekształcania wyżej wymienionych odpadów wyniesie ok. 170 000 Mg/rok. Technologia termicznego przetwarzania odpadów oparta zostanie na rekomendowanej technologii kotła z paleniskiem rusztowym zintegrowanego z kotłem odzysknicowym, wyposażonego w wydajną instalację do oczyszczania spalin oraz turbozespołem z niezbędną infrastrukturą. Produktem termicznego przekształcania odpadów będzie energia elektryczna i energia cieplna. Energia będzie wykorzystywana częściowo na potrzeby własne zakładu, a jej nadwyżka będzie sprzedawana do sieci. Odpady żużla poprocesowego będą poddane waloryzacji (z odzyskiem metali), w wyniku której wyprodukowane zostaną kruszywa, które będą zastosowane na potrzeby drogownictwa. Przyjęto, że dla potrzeb realizacji instalacji wybudowany zostanie główny budynek technologiczny w postaci hali. Obiekt zostanie wyposażony w niezbędne urządzenia technologiczne do procesu spalania odpadów, w instalację oświetleniową, wentylacyjną i niezbędne przyłącza wodnokanalizacyjne, system odbioru energii elektrycznej i cieplnej oraz instalację do waloryzacji żużli. Na terenie ZTPOK w Tarnowie, poza obiektem głównym, zostaną wykonane obiekty i budowle peryferyjne, takie jak: wagi wjazdowa i wyjazdowa, budynek wagowego, magazyn żużli, oraz niezbędne elementy uzbrojenia terenu (wodociągi, kanalizacje, stacja transformatorowa, inne). Obiekty zostaną powiązane układem drogowym umożliwiającym komunikację wewnątrzzakładową. Przewiduje się również budowę drogi technologicznej do zakładu oraz sieci ciepłowniczej łączącego ZTPOK z ciepłowniczą siecią miejską.


231

OPIS DZIAŁANIA ZTPOK. W scenariuszu tym „Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych”

(ZTPOK) przyjmuje odpady komunalne, balast po sortowaniu oraz mokre osady ściekowe z Rejonu Tarnowa. W rejonie znajduje się jedna instalacja do suszenia osadów ściekowych. Instalacja taka jest w zakładzie Tarnowskie Wodociągi Sp. z o.o, ale także planowana jest w zakładzie termicznym, z uwagi na fakt, że instalacja do suszenia w Wodociągach nie jest w stanie wysuszyć całego strumienia osadów ściekowych. Do zakładu będą one dostarczane specjalistycznym transportem wysokotonażowym (ok. 30 Mg) w formie mokrej i deponowane w odpowiednim silosie. Te osady będą suszone w ZTPOK. Będą one suszone przez cały rok ok. 7500 h/rok a spalane będą tylko w okresie zimowym, odpady komunalne będą spalane cały rok. Suszenie osadów pozwoli wykorzystać energię nadwyżkową w okresie letnim i zmagazynować ją na okres zimy w wysuszonych osadach. Energia cieplna w części będzie wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej, suszenia osadów ściekowych i do zasilania systemu ciepłowniczego miasta Tarnowa. Energia elektryczna będzie wykorzystywana do zasilania zakładu, nadwyżka będzie wyprowadzana do sieci krajowej. Żużle będą podlegały waloryzacji i odzyskowi metali żelaznych i kolorowych. Pozostałości z oczyszczania spalin będą składowane na wysypisku odpadów niebezpiecznych. Przyjęto, że dla potrzeb realizacji instalacji, wybudowany zostanie główny budynek technologiczny w postaci hali. Obiekt zostanie wyposażony w niezbędne urządzenia technologiczne do procesu spalania odpadów oraz w instalację oświetleniową, wentylacyjną i niezbędne przyłącza wodnokanalizacyjne oraz system odbioru energii elektrycznej i cieplnej. Koncepcja budowy „Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych„ w Tarnowie opiera się na założeniu, aby minimalizować koszty ponoszone przez końcowych użytkowników, czyli mieszkańców rejonu objętego wspólnym programem gospodarki odpadami komunalnymi. Budowa „Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych" jest tym efektywniejsza, im spala większą ilość śmieci, w związku z tym przyjęto założenie, że spalarnia będzie obsługiwała nie tylko miasto Tarnów, ale także powiaty ościenne, zgodnie z Planem Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010. Zgodnie z Dyrektywą 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającą niektóre dyrektywy, nowe instalacje termicznego przekształcania odpadów komunalnych, które otrzymały zezwolenie po dniu 31 grudnia 2008 r., winny wykazać się wysoką efektywnością energetyczną równą lub większą niż 0,65. Wówczas instalacje takie traktowane są jako zakład recyklingowy (spalanie jako odzysk o kodzie Rl), dla pozostałych instalacji proces spalania jest traktowany jako unieszkodliwianie (kod D10) - obojętnie, czy przy tym odzyskiwana jest energia z odpadów, czy też nie. Warunek ten stosowany jest zgodnie z dokumentem referencyjnym dotyczącym najlepszych dostępnych technik (BAT) dla termicznego przekształcania odpadów. Sposób wyliczania wskaźnika efektywności energetycznej przy zastosowaniu następującego wzoru:

Efektywno ść energetyczna = (Ep - (Ef + Ei))/(0,97 x (Ew + Ef)) gdzie:

Ep oznacza ilość energii produkowanej rocznie jako energia cieplna lub elektryczna. Oblicza się ją przez pomnożenie ilości energii elektrycznej przez 2,6 a energii cieplnej wyprodukowanej w celach komercyjnych przez 1,1 (GJ/rok). Ef oznacza ilość energii wprowadzanej rocznie do systemu, pochodzącej ze spalania paliw biorących udział w wytwarzaniu pary (GJ/rok). Ew oznacza roczną ilość energii zawartej w przetwarzanych odpadach, obliczanej przy zastosowaniu dolnej wartości opałowej odpadów (GJ/rok). Ei oznacza roczną ilość energii wprowadzanej z zewnątrz z wyłączeniem Ew i Ef (GJ/rok). 0,97 jest współczynnikiem uwzględniającym straty energii przez popiół denny i promieniowanie.

Wzór ten stosowany jest zgodnie z dokumentem referencyjnym dotyczącym najlepszych dostępnych technik dla termicznego przekształcania odpadów. Zakładamy, że planowana instalacja przekształcania odpadów komunalnych będzie spełniać warunek efektywności energetycznej. Wobec powyższego spełniony będzie obowiązek recyklingu odpadów bez konieczności odzyskiwania surowców wtórnych w inny sposób. Ten wariant wypełni wymagania prawne opisane w pkt 3.3. Zastosowanie opcji z zakładem termicznym, wymaga inwestycji na poziomie około 350 milionów złotych.


232

5. Analiza wyboru optymalnej opcji systemu. 5.1. Analiza opcji systemu – metody.

Wybór optymalnej opcji określono wykorzystując 3 metody analiz zazwyczaj stosowanych w tego rodzaju przypadkach: - analizę punktową (ekspercką), - analizę SWOT, - analizę wielokryterialną.

5.2. Analiza punktowa rozpatrywanych opcji (eksperc ka). Dla przedstawienia analizy punktowej rozpatrywanych opcji systemu przyjęto

identyczne kryteria dla każdej opcji, które uwzględniają wszystkie ww. uwarunkowania. Kryteria wybrano tak aby w sposób kompleksowy przedstawiały ocenę analizowanego zagadnienia i możliwie jak najwięcej ograniczyły subiektywizm. Kryteria przyjęte do analizy:

� prawne, � techniczne � ekologiczne, � ekonomiczne, � społeczno – polityczne.

Przyjęta ocena: Do oceny poszczególnych opcji przyjęto ww. kryteria, dla których rozpatrzono wszystkie możliwe uwarunkowaniu, które mogłyby wpłynąć na wybór optymalnej lokalizacji. Każde z kryteriów było oceniane na podstawie przyjętych wskaźników (uwarunkowań) według oceny eksperckiej od 0 do 3 punktów. Jako; 0 - przyjęto ocenę - niedostateczną, 1 – ocenę dostateczną, 2 – ocenę dobrą, 3 – ocenę bardzo dobrą Opis kryteriów wraz z uwarunkowaniami. Kryteria Prawne. Kryteria prawne dokonują oceny poszczególnych opcji pod względem możliwości spełnienia praw UE jak i polskich tak teraz jak i w przyszłości. Ponadto w tym kryterium ocenia się jak potencjalnie przyjęta opcja odnosi się do spełnienia dokumentów referencyjnych BREF i BAT. Kryteria Techniczne. Kryteria techniczne odnoszą się do ilości istniejących instalacji wykazanej w danej opcji w UE oraz do wielkości tych instalacji, dając wykładnię ile instalacji podobnej wielkości w porównaniu do innych opcji funkcjonuje w UE. Ponadto dokonuje się całościowej oceny opcji w kontekście całego systemu gospodarki odpadami, a w tym na ile cały system zostanie uproszczony lub bardziej skomplikowany. Kryteria Ekologiczne. Kryteria ekologiczne oceniają możliwości działań alternatywnych w razie awarii głównego elementu opcji (technologii), oceniają opcję pod względem możliwości zagospodarowania produktów opcji pod każdym względem, oceniają potencjalne zagrożenia ekologiczne wdrażanej opcji.


233

Kryteria Ekonomiczne. Kryterium ekonomiczne ocenia wysokość ponoszonych kosztów na inwestycję a także koszty ponoszone w trakcje funkcjonowania systemu wg przyjętej opcji, dokonuje także oceny skomplikowania systemu gospodarki odpadami. Kryteria Społeczno – polityczne. Kryteria społeczno – polityczne oceniają generalnie możliwości akceptacji społecznej opcji, oceniają możliwości wdrożenia opcji biorąc pod uwagę aktualny poziom rozwoju technologicznego w Polsce, uwzględniają poziom edukacji ekologicznej społeczeństwa w kontekście obowiązków dla społeczeństwa wynikających z przyjętej opcji. Tabela 5.1. Zestawienie poszczególnych kryteriów wr az z wska źnikami. Opcja

O MBT ZTPOK Uwarunkowania ogólne

Uwarunkowania szczegółowe (kryterium)

Prawne

- zgodność przyjętej opcji z prawodawstwem UE

0 3 3

- zgodność przyjętej opcji z BAT i BREF 0 3 3 - zgodność przyjętej opcji z prawodawstwem polskim

0 3 3

Razem 0 9 9

Techniczne

- ocena ilości funkcjonujących instalacji referencyjnych

0 1 3

- ocena funkcjonalności technologicznej 0 2 3

- ocena korelacji wielkości instalacji do ich ilości jako instalacji funkcjonujących

0 1 3

Razem 0 4 9

Ekologiczne

- ocena pod względem możliwych działań alternatywnych w razie awarii głównego elementu opcji

0 2 2

- ocena opcji pod względem zagospodarowania produktów opcji

0 1 3

- ocena zagrożeń ekologicznych wdrożonej opcji

0 2 3

Razem 3 6 7

Społeczno-polityczne

- ocena akceptowalności opcji przez społeczeństwo

3 2 1

- ocena możliwości realizacji z uwzględnieniem poziomu technicznego wykonawców

0 2 3

- ocena możliwości zastosowania opcji z uwzględnieniem poziomu edukacji ekologicznej społeczeństwa

3 0 2

Razem 6 4 6

Ekonomiczne

- ocena kosztów ponoszonych na inwestycję

3 1 0

- ocena kosztów ponoszonych na obsługę systemu gospodarki odpadami, jako całość

1 1 2

- ocena opcji pod względem skomplikowania systemu gospodarki odpadami jako całości

1 2 3

Razem 4 4 5 Sumaryczna ocena punktowa Ogółem 13 26 39



234

5.3. Opisowa analiza SWOT dla rozpatrywanych opcji. Analiza SWOT funkcjonuje głównie w zarządzaniu przedsiębiorstwami, ale może być

wykorzystana, jako narzędzie pomocnicze przy porównawczej ocenie rozwiązania planistycznego. Analiza SWOT polega na posegregowaniu posiadanych informacji dla każdej z analizowanych lokalizacji, ocenie i określeniu w obszarze czterech grup czynników strategicznych. Dla każdej z poddanych ocen lokalizacji sprecyzowano: � Mocne strony (Strengths) S : czynniki wewnętrzne: wszystkie fakty,

okoliczności, które stanowią atut, przewagę, zaletę realizacji zakładu w analizowanej lokalizacji.

� Słabe strony (Weaknesses) W: czynniki wewnętrzne: okoliczności, które aktualnie stanowią słabość, wadę, barierę dla realizacji w opisywanej lokalizacji.

� Szanse (Opportunities) O: czynniki zewnętrzne: pozytywne: zjawiska i tendencje, które odpowiednio wykorzystane przy realizacji inwestycji staną się impulsem dla rozwoju miasta , w szczególności dzielnicy, na której znajduje się lokalizacja.

� Zagro żenia (Treats) T: czynniki zewnętrzne: negatywne natury społecznej, ekologicznej lub technicznej, które mogą utrudnić, opóźnić a nawet uniemożliwić realizację inwestycji w danej lokalizacji.

5.3.1. Opcja 0 Tabela 5.2. Opisowa analiza SWOT dla Opcji 0

Mocne strony opcji Słabe strony opcji

- brak nakładów inwestycyjnych

- zdolność przyjmowania odpadów przez ZSOK w Tarnowie jest na wyczerpaniu, - brak redukcji ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji - znikomy odzysk surowców wtórnych - znikomy odzysk energetyczny odpadów - brak możliwości dotrzymania wymogów i kierunków rozwoju wskazanych w przepisach UE i Prawa Polskiego dotyczących systemu gospodarki odpadami.

Szanse Zagro żenia

- brak - brak lokalizacji do składowania odpadów - możliwość pogorszenie stanu środowiska naturalnego przez niekontrolowaną emisje zanieczyszczeń do powietrza, wód i ziemi - kary za nie dotrzymanie standardów UE



235



- mniejsze nakłady inwestycyjne w porównaniu z technologią ZTPOK

- stosunkowo mała wydajność w porównaniu z ZTPOK - mały odzysk energetyczny odpadów - nie ostatni etap w systemie gospodarki odpadami - brak przychodów ze sprzedaży energii

Szanse Zagro żenia

- możliwość zmniejszenia ilości składowanych odpadów - odzysk surowców wtórnych - możliwości dotrzymania wymogów i kierunków rozwoju wskazanych w przepisach UE i Prawa Polskiego dotyczących systemu gospodarki odpadami.

- możliwość pogorszenie stanu środowiska naturalnego przez niekontrolowaną emisje zanieczyszczeń do powietrza - rozbudowa systemu gospodarki odpadam dla regionu o kolejny element - duża ilość odpadów kierowana na wysypiska




- duża wydajność instalacji - odzysk energii elektrycznej i cieplnej - możliwość wykorzystania do spalenia osadów ściekowych - na składowisko będzie trafiała znikoma ilość odpadów (pozostałych po procesie spalania) - rozbudowa systemu gospodarki odpadam dla regionu o kolejny ostatni element tegoż systemu - ZTPOK wpisuje się w istniejący system gospodarki odpadami - system wykorzystuje aktualnie istniejące instalacje do unieszkodliwiania i przerabiania odpadów komunalnych - całkowite zamknięcie systemu gospodarki odpadami w regionie

- wysokie nakłady inwestycyjne

Szanse Zagro żenia

- możliwości dotrzymania wymogów i kierunków rozwoju wskazanych w przepisach UE i Prawa Polskiego dotyczących systemu gospodarki odpadami - odzysk energetyczny odpadów i zapewnienie dodatkowego źródła energii cieplnej i elektrycznej dla Tarnowa - możliwość poprawy stanu środowiska naturalnego przez redukcje niekontrolowanej emisje zanieczyszczeń do powietrza, wód i

-


236

ziemi powstałych w wyniku składowania - brak kary za nie dotrzymanie standardów UE Źródło: Opracowanie własne.

5.4. Analiza wielokryterialna rozpatrywanych opcji. Wdrożenie systemu gospodarki odpadami komunalnymi jest zadaniem, które zgodnie

z zasadą zrównoważonego rozwoju pogodzić powinno wiele często rozbieżnych celów. Podstawowym takim celem funkcjonowania takiego systemu jest redukcja strumienia ilości odpadów, przy jednoczesnym uwzględnieniu priorytetów: � Środowiskowych � Ekonomicznych � Społecznych. Biorąc pod uwagę te priorytety można stwierdzić, że wybór rozwiązania systemu gospodarki odpadami w regionie jest zadaniem bardzo złożonym, gdyż występuje konflikt między działalnością człowieka, a środowiskiem przyrodniczym i społecznym. Rozwiązanie takie powinno być: technicznie – poprawne, ekonomicznie – efektywne i społecznie akceptowane. Jednym z wyznaczników prawidłowego funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami jest harmonijne współistnienie ze środowiskiem naturalnym rozpatrywanego obszaru. Obszar ten wymaga wykonania wielu analiz jego stanu, wpływu i oddziaływania instalacji na środowisko oraz zmian w nim powstających. Wynikiem funkcjonowania urządzeń i elementów systemu gospodarki odpadami będzie nowy stan środowiska określony poziomem zanieczyszczeń w poszczególnych jego komponentach. Najtrudniejszym zadaniem analizy jest znalezienie kryteriów oceniających, mierzących uwarunkowania i specyfikę poszczególnych opcji rozbudowy systemu. Istotne z punktu widzenia analizy jest znalezienie wszystkich kryteriów oceniających, ponieważ tylko wówczas możliwe jest dokonanie pełnego opisu zadania wielokryterialnego. Dodatkowo kryteria te powinny być wartościami mierzalnymi. Niejednokrotnie te dwie cechy wykluczają się wzajemnie. Zdarza się, że w pełnym opisie systemu znajdują się kryteria, które można opisać wyłącznie werbalnie. Istotną cechą kryteriów jest możliwość ich zmierzenia, gdyż pozwala to na obiektywną ocenę realizowanej inwestycji. Wartości miar kryterium muszą być następnie sprowadzone do porównywalnych jednostek, a czasem poddane dodatkowej ocenie przy użyciu wag przypisujących im odpowiednie rangi. Dzięki takiemu postępowaniu możliwe jest dokonanie oceny, porównanie i wybór najlepszej opcji. Wskazane jest dodatkowo, poddanie metodyki wyboru, konsultacjom społecznym i uwzględnienie w niej wniosków grup społecznych uczestniczących w tych konsultacjach. Można wówczas mówić o uczestniczeniu społeczeństwa w procesie decyzyjnym. Jest to jednak proces kosztowny i długotrwały. Najczęściej więc grupy kryteriów ustalane są przez ekspertów z różnych dziedzin, co zapewnia obiektywizm oceny. Zespół odpowiednio dobranych wskaźników oceniających (kryteriów) stanowi bazę do wielokryterialnego wyboru i oceny potrzeby lokalizacji obiektów systemu gospodarki odpadami w regionie. W niniejszym opracowaniu przedstawiono taką analizę, przyjmując na tym etapie, odpowiednio wyznaczone kryteria oceniające.

5.4.1. Przyjęte kryteria do analizy Charakterystyka poszczególnych opcji z próbą wartościowania przyjętych

i opisywanych wskaźników oceniających (w skali 0-3; gdzie 0 – ocena najgorsza, a 3 – ocena najlepsza dla proponowanego rozwiązania) została przedstawiona w tabeli 5.1 niniejszego opracowania i była brana także pod uwagę przy określaniu kryteriów i ich wag w analizie wielokryterialnej. Wszystkie wskaźniki oceniające opcje powinny dać pełen obraz opisujący każdą z nich oraz pozwalający na porównanie poszczególnych rozwiązań. Najkorzystniej jest, gdy wszystkie wskaźniki są wartościami mierzalnymi i łatwymi do opisania i określenia ich wartości. Niestety nie zawsze jest to możliwie, dlatego w niniejszym opracowaniu przyjęto jednolitą skalę dla oszacowania wartości wszystkich kryteriów. Dla pełnego opisu zadania, jakim jest wybór opcji, ilość kryteriów oceniających jest bardzo duża,


237

a dodatkowo niejednokrotnie poszczególne kryteria reprezentują sprzeczne ze sobą cele. Przyjęte kryteria oceniające opcje, zostały więc, zgodnie z analizą SWOT ujęte w sześć różnych grup, prezentujących różne aspekty poszczególnych opcji:


Taki podział na grupy ułatwi obliczenia i przyjmowanie hierarchii ważności poszczególnych kryteriów w grupach, a nie szacowanie wag każdego z nich osobno. W poszczególnych grupach zebrane są kryteria, które realizować będą podobne, zbieżne cele, dlatego można im nadać te same wagi.

Tabela 5.5. Przyj ęte kryteria i ich warto ści dla poszczególnych opcji rozbudowy systemu gospodarki

Opcja

O MBT ZTPOK Uwarunkowania ogólne


Prawne

- zgodność przyjętej opcji z prawodawstwem UE

0 3 3

- zgodność przyjętej opcji z BAT i BREF

0 3 3

- zgodność przyjętej opcji z prawodawstwem polskim

0 3 3

Techniczne

- ocena ilości funkcjonujących instalacji referencyjnych

0 1 3

- ocena funkcjonalności technologicznej

0 2 3

- ocena korelacji wielkości instalacji do ich ilości jako instalacji funkcjonujących

0 1 3

Ekologiczne

- ocena pod względem możliwych działań alternatywnych w razie awarii głównego elementu opcji

0 2 2

- ocena opcji pod względem zagospodarowania produktów opcji

0 1 3

- ocena zagrożeń ekologicznych wdrożonej opcji

0 2 3

Społeczno-polityczne

- ocena akceptowalności opcji przez społeczeństwo

0 2 1

- ocena możliwości realizacji z uwzględnieniem poziomu technicznego wykonawców

0 2 3

- ocena możliwości zastosowania opcji z uwzględnieniem poziomu edukacji ekologicznej społeczeństwa

3 0 2

Ekonomiczne

- ocena kosztów ponoszonych na inwestycję

3 1 0

- ocena kosztów ponoszonych na obsługę systemu gospodarki odpadami, jako całość

1 1 2

- ocena opcji pod względem skomplikowania systemu gospodarki odpadami jako całości

1 2 3



238

5.4.2. Hierarchia wa żności kryteriów. Podczas gdy opcje są opisane poprzez wycenę i określenie wartości poszczególnych

kryteriów, może powstać pytanie, czy wszystkie kryteria są jednakowo ważne i które są najistotniejsze z punkt widzenia decydenta. Inna będzie hierarchii określana przez przyrodników, inna przez ekonomistów, a jeszcze inna przez mieszkańców. Różne hierarchie ważności kryteriów wynikają z różnych preferencji zainteresowanych. Prawidłowo przebiegający proces decyzyjny uwzględnia interesy wszystkich grup zainteresowanych formą przedsięwzięcia. Należy więc dążyć do wypracowania w miarę możliwości jednolitych preferencji, tak aby usatysfakcjonowani byli wszyscy zainteresowani. Istotne byłoby więc przeprowadzenie konsultacji, które pozwolą poznać preferencje grup społecznych i wypracować kompromisowe rozwiązanie. Hierarchia ważności kryteriów odzwierciedlana jest za pomocą współczynników wagowych. W niniejszym opracowaniu współczynniki wagowe dla poszczególnych kryteriów zostały przyjęte przez autorów opracowania. Przyjęte proponowane wartości wag kryteriów są przedstawione w tabeli poniżej wraz z ostatecznymi wynikami obliczeń. Przyjęcie dużego zakresu wartości wag pozwoliło na uwzględnienie preferencji różnych grup społecznych i analizę wrażliwości otrzymanego wyniku na uzyskanie ostatecznego rozwiązania zadania decyzyjnego.

5.4.3. Analiza wielokryterialna opcji rozbudowy sys temu gospodarki odpadami. Do obliczeń zastosowano metodę analizy wielokryterialnej (programowania

kompromisowego), w założeniach której strategie porządkuje się w zależności od ich odległości od tzw. punktu utopijnego. Jest to hipotetycznie założona strategia wg której wszystkie kryteria osiągają wartości najkorzystniejsze. Ogólnie mówiąc jest to taki stan w której wszystkie wartości punktowe osiągają najwyższe z możliwych wartości, co oznacza fakt, że dana lokalizacja jest idealna z punktu widzenia wyboru pod daną inwestycję/działalność (sytuacja utopijna). W kolejnym kroku w analizie przyjęte wartości punktowe zostają zestandaryzowane, przy założeniu konkretnego (odpowiedniego dla dokonywanej analizy) odchylenia standardowego. Następnie mierzone są odległości pomiędzy uzyskanymi wynikami a wartością punktu idealnego. Metoda daje możliwość dodatkowego ważenia kryteriów poprzez zastosowanie we wzorze wykładnika potęgowego α. Wykonując obliczenia każda wartość odchylenia podnoszona jest do potęgi o wykładniku α. Wykładnik ten pozwala na dodatkowe zważenie każdej odchyłki od punktu idealnego, proporcjonalnie do ich wielkości. Im wartość α jest większa tym większego znaczenia nabierają duże odchylenia strategii od punktu idealnego. Poszczególne przypadki obliczeniowe uwzględniające różne wartości współczynnika α są zawarte w trzech różnych kolumnach w tabeli poniżej. Dodatkowo zakłada się różne wartości dla ważności poszczególnych kryteriów. W ten sposób w zależności od przyjętych założeń bada się jak poszczególne kryteria wpływają na odległość danego scenariusza od scenariusza idealnego. W tabeli poniżej w kolumnie pierwszej umieszczono również opisaną wcześniej hierarchię ważności kryteriów, przyjętą tu przez autorów opracowania. W pierwszej kolumnie tabeli znajdują się wagi przypisane poszczególnym kryteriom. Przykładowo mając zapis 1:5:1:1:1, kryterium 2 ma wagę 5 w porównaniu z pozostałymi czterema. Kryteria opisane są w rozdziale 5.4.1. W następnych kolumnach przedstawiono uszeregowanie poszczególnych scenariuszy wg odległości od punktu idealnego z uwzględnieniem wag oraz wykładnika potęgowego dla odchylenia standardowego. Zaprezentowane wyniki np. ZTPOK → MBT → 0, należy traktować jako prezentację poszczególnych scenariuszy wg ich odległości od punktu idealnego. Pierwszy w opisanym szeregu scenariusz jest najbliższy ideałowi. Taki sposób prezentacji pozwala na prostą i intuicyjną interpretację wyników. Dla potrzeb niniejszego opracowania wykonano obliczenia dla 57 przypadków wynikających z przyjęcia różnych wag oraz wykładnika α.


239

Tabela 5.6. Wyniki analizy wielokryterialnej wyboru opcji rozbudowy systemu

Hierarchia ważności poszczególnych grup

kryteriów

Uszeregowanie strategii

α = 1 α = 2 α = 5

1:1:1:1:1 ZTPOK → MBT → 0 ZTPOK → MBT → 0 ZTPOK → MBT → 0






1:1:5:1:1 ZTPOK → MBT → 0 ZTPOK → MBT → 0 ZTPOK → 0 → MBT


1:1:1:5:1 ZTPOK → MBT → 0 ZTPOK → 0 → MBT ZTPOK → 0 → MBT

1:1:1:1:2 MBT → ZTPOK → 0 MBT → ZTPOK → 0 MBT → 0 → ZTPOK

1:1:1:1:5 MBT → 0 → ZTPOK MBT → 0 → ZTPOK MBT → 0 → ZTPOK

1:1:2:1:2 ZTPOK → MBT → 0 MBT → ZTPOK → 0 MBT → 0 → ZTPOK

1:1:5:1:5 MBT → ZTPOK → 0 MBT → 0 → ZTPOK MBT → 0 → ZTPOK



2:2:2:1:2 ZTPOK → MBT → 0 ZTPOK → MBT → 0 MBT → ZTPOK → 0

5:5:5:1:5 ZTPOK → MBT → 0 MBT → 0 → ZTPOK MBT → ZTPOK → 0



Źródło: Opracowanie własne. 5.4.4. Wyniki oblicze ń Analizując wyniki analizy wielokryterialnej można stwierdzić, że: � Na 57 przypadki obliczeniowe najczęściej wybieraną opcją jest opcja zakładająca

budowę instalacji termicznego przekształcania odpadów – 43 razy; � Drugą co do ilości wybieraną opcja była opcja zakładająca budowę instalacji do

mechaniczno-biologicznego przekształcania odpadów – 14 razy; � Opcja zakładająca nie rozbudowywanie systemu gospodarki odpadami nie został

wybrany, jako najkorzystniejsza w ani jednym przypadku obliczeniowym. � Należy uznać, że preferowaną jest opcja zakładająca budowę instalacji termicznego

przekształcania odpadów.


240

Część II

6. Analiza wyboru lokalizacji budowy ZTPOK Krótka charakterystyka miasta Tarnów.

Tarnów – miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, w województwie małopolskim, leżące nad rzeką Białą, o wielowiekowej historii sięgającej początkami czasów piastowskich. Wraz z uzyskaniem praw miejskich w 1330 roku stał się ważnym ośrodkiem w regionie. W obecnych granicach administracyjnych zajmuje powierzchnię 72,4 km² (58. lokata w kraju), którą zamieszkuje 114 635 tys. mieszkańców (35. lokata w kraju). Jest ważnym ośrodkiem turystycznym i kulturalnym województwa małopolskiego. W latach 1975-1998 Tarnów był stolicą województwa tarnowskiego. Położony w płd. - wsch. części kraju, przy trasie komunikacyjnej E-40 i linii kolejowej, jest ważnym węzłem w komunikacji drogowej i kolejowej. Jest także ważnym ośrodkiem przemysłowym i gospodarczym z wyspecjalizowanymi zakładami chemicznymi, maszynowymi, metalowymi, budowlanymi, szklarskimi i spożywczymi. W dzielnicy Mościce znajdują się Zakłady Azotowe, będące jednymi z najważniejszych zakładów tego typu w Polsce. Tarnów jest także ośrodkiem kynologii łowieckiej. W okolicach miasta co dwa lata odbywają się ogólnopolskie Field-Trialsy im. Kazimierza Tarnowskiego. Zasadniczą osią komunikacyjną gminy Tarnów jest droga międzynarodowa E4: Zgorzelec, Wrocław Katowice, Kraków, Tarnów, Rzeszów, Medyka (bezpośrednio biegnie w gminie przez Zgłobice i Zbylitowską Górę), krzyżująca się drogą krajową (Nr 73) Warszawa - Kielce - Nowy Sącz. Drugim ważnym traktem komunikacyjnym jest droga krajowa (Nr 997) Tarnów - Krynica, przebiegająca przez Tarnowiec, Nowodworze, Porębę Radlną, Łękawkę przez Tuchów do Krynicy. Do granicy z Ukrainą jest 180 km., ze Słowacją 100 km., z Niemcami 500 km. Najbliższe lotniska obsługujące również loty międzynarodowe znajdują się w odległości 80 km od Tarnowa, w Balicach k./Krakowa i Jasionce k./Rzeszowa. Miasto Tarnów jest znaczącą jednostką administracyjną, gospodarczą i społeczną. Od wielu lat Tarnów rozwija się intensywnie, w wyniku czego stał się dużym w skali kraju ośrodkiem miejskim i przemysłowym. Poło żenie geograficzne i morfologia.

Powiat Tarnowski leży w rejonie Zachodnich Karpat Wewnętrznych, a dokładnie na obszarze Pogórza Ciężkowicko – Rożnowskiego i Kotliny Sandomierskiej. Takie położenie na styku dwóch krain geograficznych stwarza dużą odmienność morfologiczną terenu w układzie południkowym. To powoduje znaczne zróżnicowanie hydrograficzne, klimatyczne, warunków glebowych oraz dużą rożnorodność flory i fauny. Różnica wzniesień waha się od 170 m n.p.m. w miejscowości Pałuszyce (gm. Wietrzychowice) do 534 m n.p.m. na górze Brzanka (gm. Tuchów). Cały obszar powiatu można podzielić na równinne tereny w części północnej i coraz silniej pofałdowane tereny, przechodzące w górzyste w części południowej. Nizina Nadwiślańska to fragmenty dolin rzecznych Dunajca i Białej Tarnowskiej, o wyrównanej powierzchni. Nad wschodnim brzegiem doliny Dunajca wznosi się Płaskowyż Tarnowski, tworząc wyraźny próg morfologiczny. W dzielnicy Krzyż, gdzie zaznacza się próg Płaskowyżu, nachylenia stoków sięgają 15 – 20 %. Centralna i wschodnia część miasta położona jest na płaskowyżu Tarnowskim. Jest to wysoczyzna morenowa falista o wysokościach bezwzględnych 240 – 250 m n.p.m., i niewielkich nachyleniach powierzchni terenu – do 8%. Północne stoki Góry św. Marcina, będące elementem Prowincji Karpackiej, stanowią niewielki fragment miasta Tarnowa. Wznoszą się one w kierunku południowym stromym progiem o nachyleniu przekraczającym 20%, osiągając wysokość 340 m n.p.m. Pod względem geologicznym Tarnów zlokalizowany jest w obrębie dwóch jednostek: Zapadliska Przedkarpackiego oraz Karpat Zewnętrznych. Przeważająca część miasta położona jest w Zapadlisku Przedkarpackim, które w trzeciorzędzie wypełnione zostało osadami ilastymi o dużej miąższości (rzędu kilkuset metrów), a następnie przykryte cienką, kilkumetrową warstwą utworów czwartorzędowych (wodno-lodowcowych, eolicznych i rzecznych). Spotyka się tu gliny morenowe z głazami narzutowymi, wydmy piaszczyste,


241

żwiry teras rzecznych. Krajobraz Płaskowyżu nosi ślady dna lodowcowego. Nierówności terenu zostały pokryte piaskami fluwioglacjalnymi, które z czasem zostały przemieszczone, odsłaniając gliny morenowe. Południowa część miasta, obejmująca niewielki fragment Karpat Zewnętrznych, wznosi się stromym progiem o przebiegu równoleżnikowym, tworzącym północne zbocza Góry Św. Marcina. Ten fragment jest częścią górotworu wypiętrzonego wraz z łukiem Karpat w wyniku alpejskich ruchów tektonicznych. Podłoże geologiczne jest tutaj zbudowane ze skał fliszowych (serii naprzemiennych drobnoziarnistych piaskowców, wapieni i łupków) kredowych i trzeciorzędowych. W obrębie miasta prowadzona jest eksploatacja gazu ziemnego oraz materiałów ilastych. Klimat. Miasto pod względem klimatycznym znajduje się w strefie klimatu podgórskiego, co przejawia się występowaniem stosunkowo dużej ilości opadów. Klimat miasta różni się od klimatu okolicznych terenów. Miasto wpływa modyfikująco na stosunki klimatyczne poprzez gęstość i charakter zabudowy oraz strukturę wykorzystywanych materiałów budowlanych. Przejawia się to przede wszystkim w zmianie bilansu promieniowania słonecznego, bilansu cieplnego oraz bilansu wodnego miasta. Zaczynają działać tzw. czynniki antropogeniczne np. emisja sztucznego ciepła, emisja zanieczyszczeń powietrza. Jedną z jego charakterystycznych cech jest występowanie tzw. miejskiej wyspy ciepła - temperatura jest tu wyższa niż na terenie poza miejskim. Klimat miasta cechuje się również występowaniem tzw. bryzy miejskiej – lokalnej cyrkulacji powietrza powodującej napływ chłodniejszego powietrza do centrum miasta. Dodatkowo wysoka i gęsta zabudowa miasta wpływa na prędkość i kierunek wiatru. Mniejsza jest również wilgotność powietrza. Rejon tarnowski należy do najcieplejszych regionów Polski. Na analizowanym obszarze notuje się stosunkowo wysokie temperatury roczne (+8 °C), najwy ższe w lipcu (+24 °C), a najni ższe w styczniu (-1,2°C). Tarnów uważany jest za polski biegun ciepła. Średnia wilgotność powietrza w Tarnowie wynosi 77%. Roczna suma opadów atmosferycznych wynosi średnio 528 mm. Wysokość opadów waha się od 5 mm w marcu do 108 mm w lipcu. Na terenie miasta, w zależności w zależności od sytuacji synoptycznej, wieją słabe wiatry, które osiągają prędkość średnio 2,2 m/s.

Rysunek 6.1. Ró ża wiatrów.

Wody powierzchniowe i podziemne.

Teren Tarnowa leży w całości w zlewni Wisły. Sieć rzeczną tworzy tu rzeka Biała Tarnowska oraz mniejsze cieki wodne: Potok Wątok, uchodzący do Białej, Potok Klikowski, Strusinka oraz Małochlebówka. Największe rzeki mają przebieg południkowy. Duże znaczenie dla miasta ma także rzeka Dunajec – dopływ Wisły – która, choć nie przepływa bezpośrednio przez miasto, to zaopatruje go w pewnej części w wodę. Powierzchniowe


242

wody stojące na trenie Tarnowa stanowią nieliczne zbiorniki naturalne, występujące przede wszystkim w starorzeczach większych rzek oraz zbiorniki sztuczne (stawy rybne, wyrobiska pożwirowe, glinianki). Głównym źródłem zanieczyszczeń wód powierzchniowych miasta Tarnowa są spływy obszarowe do kolektorów wód opadowych oraz sporadyczne zrzuty ścieków przemysłowych i komunalnych. Nie bez znaczenia pozostaje brak sieci kanalizacyjnej w dzielnicach z zabudową jednorodzinną, gdzie stan urządzeń do gromadzenia i oczyszczania ścieków (zbiorniki wybieralne) nie zawsze jest zgodny z obowiązującym prawem. Do zanieczyszczeń wód powierzchniowych przyczyniają się również „dzikie” wysypiska odpadów, lokalizowane często w rowach, potokach lub zbiornikach wodnych. Rzeki: Dunajec, Biała Tarnowska i Wątok objęte są badaniami w ramach monitoringu diagnostycznego i celowego. Wody podziemne w Tarnowie nie tworzą zasobnych źródeł, gdyż budowa geologiczna nie predysponuje tych terenów do obszarów wodonośnych. Podłoże gruntowe, zbudowane z iłów krakowieckich kilkusetmetrowej miąższości, nie stanowi dobrego kolektora wód podziemnych. Wody podziemne mają generalnie charakter wody zaskórnej, stagnującej na iłach krakowieckich (miocen). Zalegają przeciętnie na głębokości ok. 3 m ppt. W dnie dolin Dunajca i Białej głębokość zwierciadła wody gruntowej jest uzależniona od poziomu wody w rzekach. Duża miąższość żwirów, pospółek i piasków o dobrym współczynniku filtracji, sprawia, że zasobność tego poziomu jest znaczna. Na terenie Pogórza, w obszarze fliszowym, występują mało wydajne poziomy wodonośne, z reguły na znacznych głębokościach. Woda w istniejących studniach, tworzonych na poziomie wód zaskórnych, jest poddana silnej antropopresji i często nie odpowiada wymogom sanitarnym (ze względu na zawartość manganu, żelaza, czy związków azotu). Poza okolicami składowisk przemysłowych nie stwierdza się negatywnego wpływu gospodarki odpadami na wody podziemne. Zgodnie z mapą jakości i zagrożenia wód podziemnych (Atlas hydrogeologiczny Polski; PIG Warszawa 1995 r.), miasto Tarnów znajduje się w zasięgu głównego użytkowego poziomu wodonośnego czwartorzędu - niosącego wody III klasy czystości (woda średniej jakości, wymagająca szerokiego uzdatnienia). Ponadto wschodnia część miasta znajduje się w zasięgu głównego użytkowego poziomu wodonośnego trzeciorzędu – niosącego wody II klasy czystości (woda dobrej jakości, wymagająca prostego uzdatnienia). Zgodnie z mapą waloryzacji i ochrony wód podziemnych miasto Tarnów położone jest poza obszarami Głównych Zbiorników Wód Podziemnych. Jednakże znaczna część miasta (głównie zachodnia) znajduje się w zasięgu regionalnej strefy najwyższej ochrony poziomów wodonośnych - strefy alimentacyjnej dużych ujęć komunalnych. Warunki przyrodnicze.

Roślinność naturalna miasta Tarnowa uległa wielkim zmianom, głownie za sprawą działalności ludzkiej. Ekosystemy naturalne jak i półnaturalne na terenie Tarnowa można podzielić na: � kompleksy leśne, � roślinność siedlisk łąkowych, w tym zespoły roślinności łąk wilgotnych, � trawiastą roślinność pastwisk, � siedliska drzewiaste i krzewiaste wzdłuż cieków wodnych, � zbliżone do naturalnych siedliska roślinności przywodnej i bagiennej, � alejowe nasadzenia przydrożne i kępy zieleni śródpolnej, � zespoły komponowanej roślinności wysokiej parków i cmentarzy, � zespoły roślinne w obrębie zabudowy i na obrzeżach terenów rolnych oraz w strefach

przydrożnych, � kępowe formacje drzewiaste i krzewiaste towarzyszące zabudowie lub stanowiące

skupienia śródpolne, � rośliny kultur rolniczych z charakterystycznym składem gatunkowym, � roślinność ruderalna, występująca w miejscach o intensywnej zabudowie. Generalnie, najważniejsze walory przyrodniczo – krajobrazowe zgrupowane są w zewnętrznych strefach miasta, natomiast tereny centralne mają stosunkowo niewielką ilość zieleni wysokiej. Na terenie miasta znajdują się nieliczne obszary i obiekty prawnie chronione. Zalicza się do nich rezerwat przyrody „Debrza”. Położony jest on w północnej


243

części miasta, przy ul. Wiśniowej. Utworzony został w 1995 r. na powierzchni 9,5 ha w celu zachowania unikalnego wielogatunkowego drzewostanu, z bogatym runem i pomnikowymi okazami dębów, lip i buków. Zbiorowisko roślinne Debrzy zalicza się do zespołu grądu subkontynentalnego, wymagającego gleb żyznych i wilgotnych. Drzewostan tworzą wiekowe lipy i dęby panujące w górnym piętrze. Ich wiek szacuje się na ok. 150 lat, a wiek najstarszych dębów, rosnących w północno – zachodniej części rezerwatu, na 250-300 lat. "Debrza" stanowi niewielki, odizolowany kompleks leśny, otoczony w większości polami i zabudowaniami. Na terenie rezerwatu występują rośliny podlegające ochronie gatunkowej: bluszcz pospolity, wawrzynek wilczełyko, kopytnik pospolity, kruszyna pospolita, konwalia majowa, pierwiosnka wyniosła. Niewielki obszar lasu ogranicza jego faunę do małych kręgowców i innych drobnych zwierząt. Na uwagę zasługuje bogata awifauna. Obecnie "Debrza" stanowi własność Skarbu Państwa i jest administrowana przez PGL Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Gromnik. Rezerwat w związku z sąsiedztwem ze wszystkich stron terenów zagospodarowanych (pola uprawne, zabudowania) i małej powierzchni „Debrzy”, jest narażony na silną antropopresję. Odległość rezerwatu przyrody „Debrza” do rozpatrywanych lokalizacji ZTPOK jest następująca: MPEC- Piaskówka ok. 2.7 km, składowisko odpadów komunalnych przy ul. Cmentarnej ok. 2.3 km, Zakłady Mechaniczne Tarnów przy ul. Kochanowskiego ok. 6.5 km. Do ciekawszych przyrodniczo terenów miasta, nie objętych ochroną, należy zaliczyć: kompleks „Stawów Krzyskich” wraz z przyległymi lasami i gruntami rolnymi, składowisko „Czajki”, dolina rzeki Białej i Dunajca, oraz lasy (Lipie, Góra św. Marcina, Soślina), starorzecze rzeki Białej w rejonie ul. Rudy-Młyny, okolica zbiornika Kantoria. Ogółem lasy i urządzona zieleń miejska zajmują 625 ha tj. 8,6 % powierzchni Tarnowa, co daje 54 m2 terenów zielonych na 1 mieszkańca Tarnowa. Urządzona zieleń miejska, osiedlowa i rekreacyjna zajmuje w Tarnowie obszar 174 ha, stanowiąc 2,4 % powierzchni miasta. Zieleń urządzoną na terenie miasta Tarnowa stanowią parki, zieleńce, ogrody działkowe, cmentarze, zieleń obiektów sportowych, zieleń towarzysząca budownictwu jednorodzinnemu (ogrody przydomowe) i wielorodzinnemu (osiedlowa), zieleń izolacyjna zakładów przemysłowych i tras komunikacyjnych oraz zieleń przyuliczna. Najwięcej terenów zieleni jest w strefach podmiejskich natomiast znacznie mniej jest zieleni w śródmieściu, między ciasno zabudowanymi terenami. Tereny zieleni miejskiej zgrupowane w 4 rejonach są utrzymywane przez firmy specjalistyczne. Na terenie Tarnowa znajduje się sześć parków gminnych ustanowionych Uchwałą Rady Miejskiej w Tarnowie. Parki zajmują łączną powierzchnię około 937 516 m2 co stanowi 1,29 % ogólnej powierzchni miasta. Parki zostały objęte stałą ochroną w zakresie konserwacji i pielęgnacji zieleni oraz utrzymania czystości i porządku. Uzupełnieniem terenów zieleni na obszarze Tarnowa są ogródki działkowe, które na terenie Tarnowa zlokalizowane w formie rozproszonej. W Tarnowie jest 15 ogrodów działkowych, które zajmują powierzchnię około 160 ha i 4 ogrody czasowe, kilkuletnie, na terenie 16 ha.

6.1. Warianty lokalizacyjne Potencjalne lokalizacje ZTPOK.

Jednym z podstawowych warunków realizacji przedsięwzięcia, jakim jest budowa instalacji do termicznego przekształcania odpadów komunalnych jest wybór odpowiedniej lokalizacji takiej inwestycji. Wybór ten uzależniony jest w szczególności od uwarunkowań technologicznych samej instalacji, jak również od uwarunkowań techniczno-prawnych, ekologicznych i społeczno-politycznych. Aby dokonać wyboru najlepszej potencjalnej lokalizacji przedmiotowej instalacji określono tzw. warunki brzegowe, które każdy rozpatrywany teren powinien spełniać: � Nie powinien graniczyć ze zwartą zabudową mieszkaniową, � Powinien mieć wielkość, co najmniej 3,5 ha, � Kształtem zapewnić swobodne posadowienie infrastruktury budowlanej i technicznej

ZTPOK.


244

Zgodnie z powyżej przyjętymi założeniami, wyznaczonych zostało trzy potencjalne lokalizacje. Są to następujące lokalizacje: � MPEC S.A. w Tarnowie - Piaskówka; � Zakład Składowania Odpadów Komunalnych w Tarnowie - przy ul. Cmentarnej. � Zakłady Mechaniczne “Tarnów” – przy ul. Kochanowskiego 30

Rysunek 6.2. Lokalizacje ZTPOK na planie miasta Tar nowa.

Źródło: maps.google.pl

6.2. Opis lokalizacji. MPEC S.A. w Tarnowie – Piaskówka.

Biorąc pod uwagę lokalizację na terenie MPEC S.A. w Tarnowie w pobliżu ciepłowni „Piaskówka" trzeba zwrócić uwagę na fakt bliskości lokalizacji ZTPOK do budynków mieszkalnych ok. 170 m). Bliskość może spowodować większe problemy z uzyskaniem zgody mieszkańców na budowę instalacji w procesie konsultacji społecznych. Teren nie jest objęty Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego. Na „Piaskówce" nie byłoby możliwe składowanie tymczasowe odpadów komunalnych w przypadku wystąpienia awarii lub przeglądu instalacji. Tymczasowe składowanie odpadów mogłoby się odbywać na składowisku przy ul. Cmentarnej, jednak spowoduje to podwyższenie kosztów całego procesu spalania poprzez dodatkowy transport, który odbywałby się przez Dzielnicę Krzyż ze składowiska do ZTPOK. Plusem powyższej lokalizacji jest odległość od systemu ciepłowniczego miasta Tarnowa oraz możliwość łatwego włączenia ZTPOK do całości systemu ciepłowniczego. Podsumowując, lokalizacja na terenach MPEC S.A w Tarnowie pod względem uzyskania zgód i uzgodnień na tego typu przedsięwzięcie jest dużo gorszym miejscem niż składowisko odpadów komunalnych przy ul. Cmentarnej w Tarnowie. Za lokalizacją na elektrociepłowni „Piaskówka" przemawia fakt bliskości i łatwości wpięcia nowej instalacji w system ciepłowniczy miasta Tarnowa. Przyłącz będzie najtańszy dla tej lokalizacji.


245

W tej lokalizacji dogodny dostęp jest do innych elementów infrastruktury czyli do wody, energii elektrycznej, gazu. Układ komunikacyjny jest dogodny, droga nie będzie wymagała przebudowy. W tej lokalizacji nie istnieje zagrożenie powodziowe. Odległość rozpatrywanej lokalizacji od centrum miasta to ok. 2.5 km a do rezerwatu przyrody “Debrza” 2,7 km. W pobliżu nie znajduje się żaden obszar Natura 2000.

Rysunek 6.3. Lokalizacja MPEC – “Piaskówka” Źródło: maps.google.pl

Składowisko odpadów komunalnych w Tarnowie przy ul. Cmentarnej.

Istniejące wysypisko usytuowane jest w północno - wschodniej części miasta Tarnowa w pobliżu nowo planowanej drogi od skrzyżowania ulic Błonie i Jana Pawła II do planowanej autostrady A4. Dzięki wybudowaniu tego odcinka drogi dostępność komunikacyjna z północy, wschodu i zachodu będzie bardzo dobra, z południa dostępność będzie tylko nieco gorsza, ze względu na konieczność przejazdu w niewielkiej odległości od centrum miasta. Składowisko odpadów komunalnych zlokalizowane jest w odległości ok. 2,8 km od węzła sieci ciepłowniczej, gdzie możliwe będzie odprowadzenie ciepła. Drugim ważnym zagadnieniem jest dobra dostępność komunikacyjna. Kolejnym ważnym zagadnieniem jest własność gruntów. Obecnie składowisko jest w posiadaniu Gminy Miasta Tarnowa, co nie rodzi żadnych problemów własnościowych, a wielkość i przeznaczenie dostępnych terenów pod budowę jest również odpowiednia. Teren nie jest objęty Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego. Szacowany niezbędny obszar to ok. 3-4 ha. Czwartym ważnym czynnikiem jest możliwość przejściowego składowania odpadów na czas remontów i konserwacji instalacji. Czynne wysypisko pozwoli, bez dodatkowych kosztów, magazynować może odpady do późniejszego spalenia i umożliwi składowanie pozostałości po spaleniu na miejscu. W razie zakłóceń w dostawie odpadów na bieżąco możliwe będzie spalanie odpadów już zeskładowanych. Ważnym zagadnieniem jest odległość ZTPOK od najbliższych istniejących gospodarstw domowych. Odległość wysypiska od najbliższych domów przy ulicy Chełmońskiego to 1600 m, a od planowanej inwestycji ok. 700-800 m, dodatkowo przedzielona planowaną drogą. W najbliższym otoczeniu inwestycji znajdują się nieużytki, licznie występują nielegalne wysypiska śmieci. Przed ww. zabudowaniami znajdują się nieliczne uprawy rolne – kierunek na zachód. W kierunku


246

południowym w odległości około 700 m znajduje się Lasek Lipie. W kierunku na wschód rozciągają się uprawy rolne. W kierunku na północ mamy do czynienia z nieużytkami uprawami rolnymi i drogami polnymi. Przy ulicy cmentarnej jest jedna hala w odległości ok. 30 m znajduje się Przedsiębiorstwo Usługowo – Handlowe Topicar s.c.. Odległość proponowanej lokalizacji od centrum miasta to ok. 3.7 km. W tej lokalizacji dogodny dostęp jest dogodny do innych elementów infrastruktury czyli do wody, energii elektrycznej, gazu. Układ komunikacyjny jest dogodny, droga nie będzie wymagała przebudowy. W tej lokalizacji nie istnieje zagrożenie powodziowe. Teren jest własnością miasta Tarnów. Przyłącz cieplny będzie stosunkowo drogi. Odległość do rezerwatu przyrody „Debrza” to ok. 2.3 km W pobliżu nie znajduje się żaden obszar Natura 2000.

Rysunek 6.4. Lokalizacja ZSOK w Tarnowie.


Rysunek 6.5. Planowany układ komunikacyjny wokół ZT POK.


247

Rysunek 6.6 . Planowane miejsce budowy spalarni w raz ze wst ępną drog ą sieci

ciepłowniczych wł ączonych w sie ć ciepłownicz ą miasta Tarnowa.

Rysunek 6.7. Planowana lokalizacja spalarni przy ZS OK.


248

Zakłady Mechaniczne “Tarnów” – przy ul. Kochanowski ego 30 Zakłady Mechaniczne „Tarnów” znajdują się w bardzo niewielkiej odległości od

budynków mieszkalnych ok. 100 m. Przedsiębiorstwo jest podłączone do miejskiej sieci ciepłowniczej, energetycznej i wodociągowej. Od strony południowej przebiega trasa kolejowa Kraków – Tarnów, od strony zachodniej trasa Tarnów – Szczucin. Po stronie zachodniej znajduje się rzeka „Biała” a po stronie północnej graniczy z budynkami mieszkalnymi. W tej lokalizacji istnieje zagrożenie powodziowe. Rozpatrywany teren nie jest objęty Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego. Odległość do centrum miasta to ok. 2,2 km. Układ komunikacyjny jest nie jest dogodny, gdyż prowadzi ulicami wąskimi i ruchliwymi. Wykonanie przyłącza ciepłowniczego będzie kosztowne ze względu na konieczność wymiany dużej ilości rur ciepłowniczych, gdyż w tej części miasta ich średnica jest zbyt mała. Odległość do jedynego rezerwatu przyrody „Debrza” to ok. 6.5 km. W pobliżu nie znajduje się żaden obszar Natura 2000.

Rysunek 6.8. Lokalizacja Zakładów Mechanicznych


Tabela 6.1. Odległo ści parków i lasów od rozpatrywanych lokalizacji

Lokalizacja Park

Strzelecki Park

Piaskówka Park

Sanguszków Planty im.

J.Jakubowskiego Lasek Lipie

km km km km km Piaskówka 1,7 0,36 3,8 3,2 3,0 ZSOK 3,5 3,0 4,2 4,8 0,7 Zakł. Mech. 2,5 3,2 3,2 1,3 5,8 Źródło: Opracowanie własne.


249

Tabela 6.2. Odległo ści zabytków od rozpatrywanych lokalizacji

Lokalizacja

Układ urbanistyczny

miasta Tarnowa (stary nr rej.AK-11/Ta/50/Kr/34 z 24.09.1934 oraz

A-86 z 12.04.1976)

Zespół urbanistyczny

osiedla zakładów

azotowych w Tarnowie – Mościcach

(A-208 z 17.12.1979)

Dworcowy zespół

urbanistyczny

(A-80 z 01.12.1975)

Skwer z kamieniem węgielnym

osiedla "Nasz Dom"

("Za Torem") z 1934r.

(A-411 z 02.08.1998)

km km km km Piaskówka 2,0 4,5 3,4 5,5 ZSOK 3,0 7,0 5,0 7,8 Zakł. Mech. 1,6 2,0 1,5 2,6


Tabela 6.3. Odległo ści zabytków archeologicznych od rozpatrywanych loka lizacji

Lokalizacja

Grodzisko średniowieczne (A-1248 z 1970 i

292/86 (Tar))

Osada wielokulturowa

(A-239 (Tar))

km km Piaskówka 5,7 5,2 ZSOK 6,0 5,8 Zakł. Mech. 4,6 4,1



250

6.3. Analiza lokalizacji ZTPOK - metody.

Wybór optymalnej lokalizacji określono wykorzystując 3 metody analiz zazwyczaj stosowanych w tego rodzaju przypadkach: - analizę punktową (ekspercką), - analizę SWOT, - analizę wielokryterialną.

6.3.1. Analiza punktowa (ekspercka) potencjalnych lokalizacji ZTPOK.

Dla przedstawienia analizy punktowej rozpatrywanych lokalizacji ZTPOK przyjęto identyczne kryteria dla każdej potencjalnej lokalizacji, które uwzględniają wszystkie ww. uwarunkowania. Kryteria wybrano tak, aby w sposób kompleksowy przedstawiały ocenę analizowanego zagadnienia i możliwie jak najwięcej ograniczyły subiektywizm. Kryteria przyjęte do analizy:


Poniżej przedstawiono zestawienie wybranych kryteriów wraz z poszczególnymi wskaźnikami odpowiedniego kryterium, które służyć mają ocenie punktowej.

Tabela 6.4. Zestawienie poszczególnych kryteriów wr az z wska źnikami. Kryterium Przyjęte wskaźniki do oceny Prawne

- aktualne użytkowanie terenu, stan prawny działki - zgodność z dokumentami planistycznymi

miasta - wielkość działki - infrastruktura techniczna działki (dostępność mediów - woda, energia

elektryczna, gaz i kanalizacja) - odległość do najbliższego węzła ciepłowniczego i odpowiednio do stacji

Trafo (możliwość sprzedaży wyprodukowanego ciepła i energii elektrycznej) - dostępność terenu, drogi dojazdowe - możliwość tymczasowego magazynowania odpadów po procesowych

(odpady inne niż niebezpieczne – żużle) Techniczne

- możliwość rozlokowania infrastruktury budowlanej i technicznej instalacji na terenie działki budowli

- uwarunkowania geologiczne - uwarunkowania hydrogeologiczne - odległość od cieków wodnych - przystosowanie terenu do nowych potrzeb (adaptacja istniejącej

zabudowy, rozbiórka, niwelacja terenu) - rozwiązania komunikacyjne w pobliżu lokalizacji - odległość dowozu odpadów z terenu planowanego

Ekologiczne - ocena stanu środowiska; powietrze, powierzchnia ziemi, wody, hałas - występowanie obszarów ochrony przyrody

i ochrony gatunkowej - występowanie obszarów i obiektów objętych ochroną archeologiczną

i konserwatorską Ekonomiczne

- brak konieczności uwzględnienia nakładów na budowę brakującej infrastruktury technicznej i komunikacyjnej


251

- brak kosztów przystosowania systemu ciepłowniczego do współpracy z nowym źródłem

- brak kosztów przystosowania terenu inwestycyjnego (niwelacja, adaptacja lub rozbiórka budynków)

Społeczno - polityczne - bliskość zabudowy mieszkaniowej - potencjalna akceptacja społeczna - możliwość wystąpienie konfliktu społecznego Źródło: Opracowanie własne. Opis kryteriów wraz z uwarunkowaniami. Kryteria Prawne.

Kryteria techniczno – prawne mają za zadanie ocenić możliwość lokalizacji inwestycji badając aspekt prawny i techniczny terenu, pozwalający na umiejscowienie zakładu ZTPOK. W tym miejscu zawarte są kryteria, które mają za zadanie sprawdzić zgodność potencjalnej lokalizacji z ustaleniami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub innych dokumentów planistycznych. Oprócz warunków prawnych, uwzględniono również ocenę wielkości terenu pod względem możliwości lokalizacji Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych wraz z obiektami towarzyszącymi. Ocenie poddano również możliwości istniejącej infrastruktury (doprowadzenie mediów) lub konieczność jej budowy i możliwości jej doprowadzenia. Przeanalizowano również możliwość odprowadzenia wytworzonego ciepła do miejskiej sieci ciepłowniczej i możliwość sprzedaży czy zainteresowanie kupnem. Kryteria Techniczne.

Uwarunkowania wchodzące w skład tych kryteriów sprawdzają możliwość lokowania inwestycji pod względem, warunków geologicznych i hydrogeologicznych. Wskaźniki te pozwalają na określenie zasadności lokowania ZTPOK na zaproponowanych terenach pod względem możliwości posadowienia obiektów. Wskaźniki komunikacyjne i logistyczne wskazują ocenę rozwiązań komunikacyjnych pozwalających na swobodny dowóz odpadów. Sprawdzają różne możliwości rozwiązań transportowych i komunikacyjnych dla danej lokalizacji, tak aby wpływ dowozu odpadów do ich termicznego przekształcania był jak najmniej uciążliwy dla człowieka i środowiska. Kryteria Ekologiczne.

Ten rodzaj wskaźników ma za zadanie określić stan obecny, jakości środowiska dla potencjalnej lokalizacji i scharakteryzować jego uwarunkowania środowiskowe. Kryteria te służą jako wstępna ocena możliwego wpływu inwestycji na rozpatrywany teren. Zarówno mają one pokazać zagrożenia jak i również szanse poprawy warunków środowiskowych po realizacji inwestycji dla rozpatrywanych lokalizacji. Kryteria Społeczno – polityczne.

Pokazują wstępną ocenę akceptacji społecznej dla potencjalnej lokalizacji ZTPOK. Oceniają przychylność lokalnej społeczności dla planowanej inwestycji. Uwzględniają odległość terenów inwestycyjnych od zabudowy mieszkalnej. Kryteria Ekonomiczne.

Dla zobrazowania kryterium ekonomicznego przyjęto dwa wskaźniki: - brak konieczności uwzględnienia nakładów na budowę brakującej infrastruktury technicznej i komunikacyjnej, przystosowania terenu inwestycyjnego do nowych potrzeb; - brak kosztów przystosowania systemu ciepłowniczego do współpracy z nowym źródłem; Nie przyjmowano do kryteriów ekonomicznych kosztów budowy ZTPOK, ponieważ cała instalacja dla rozpatrywanych lokalizacji będzie posiadała ten sam koszt.


252

Przyjęta ocena: Do oceny poszczególnych lokalizacji przyjęto ww. kryteria, dla których rozpatrzono

wszystkie możliwe uwarunkowaniu, które mogłyby wpłynąć na wybór optymalnej lokalizacji. Każde z kryteriów było oceniane na podstawie przyjętych wskaźników (uwarunkowań) według oceny eksperckiej od 0 do 3 punktów. Jako; 0 - przyjęto ocenę - niedostateczną, 1 – ocenę dostateczną, 2 – ocenę dobrą, 3 – ocenę bardzo dobrą

Tabela 6.5. Ocena punktowa potencjalnych lokalizacj i ZTPOK

Lokalizacja 1. MPEC

Piaskówka 2. ZSOK Tarnów

3. Zakłady mechaniczne

„Tarnów” Uwarunkowania

ogólne


1. Techniczno-prawne

1.1.Aktualne u żytkowanie terenu, stan prawny działki 2 3 2

1.2. Zgodno ść z dokumentami planistycznymi miasta 0 2 0

1.3. Wielko ść działki (swobodne posadowienie

infrastruktury budowlanej i technicznej)

2 3 2

1.4. Infrastruktura techniczna działki (dost ępno ść mediów – woda, energia elektryczna, gaz

i kanalizacja)

3 3 3

1.5. Odległo ść do najbli ższego węzła ciepłowniczego

i odpowiednio do stacji Trafo (możliwo ść sprzeda ży

wyprodukowanego ciepła i energii elektrycznej

3 1 2

1.6. Dost ępno ść terenu, drogi dojazdowe 2 3 1

1.7. Możliwo ść tymczasowego magazynowania odpadów po

procesowych (odpady inne ni ż niebezpieczne – żużle)

0 3 0

1.1-1.7 ocena Razem 12 18 10

2. Terenowe

2.1. Możliwo ść rozlokowania infrastruktury budowlanej i

tech. na terenie działki 2 2 1

2.2. Uwarunkowania geologiczne 2 3 2

2.3. Uwarunkowania hydrogeologiczne 2 3 2

2.4 Odległo ść od cieków wodnych 3 2 0


253

2.5 Przystosowanie terenu do nowych potrzeb (adaptacja

istniej ącej zabudowy, rozbiórka, niwelacja terenu)

2 3 1

2.1.-2.5 ocena Razem 11 13 6

3. Ekologiczne

3.1. Ocena stanu środowiska; powietrze, powierzchnia ziemi,

wody, hałas 1 2 0

3.2.Wyst ępowanie obszarów ochrony przyrody i ochrony

gatunkowej 3 3 2

3.3.Wyst ępowanie obszarów i obiektów obj ętych ochrona

archeologiczn ą i konserwatorsk ą

2 3 1

3.1-3.3 Ocena Razem 6 8 3

4. Komunikacyjne i logistyczne

4.1. Rozwiązania komunikacyjne

w pobli żu lokalizacji 2 3 2

4.2. Możliwo ść dowozu odpadów z terenu Małopolski

Wschodniej 2 3 1

4.1-4.2. Ocena Razem 4 6 3

5. Społeczne

5.1. Blisko ść zwartej zabudowy mieszkaniowej 1 3 0

5.2. Potencjalna akceptacja społeczna 1 3 0

5.3. Możliwo ść wyst ąpienie konfliktu społecznego 0 1 1

5.1 – 5.3 Ocena Razem 2 7 1

6. Ekonomiczne

6.1. Brak konieczno ści uwzgl ędnienia nakładów na

budow ę brakuj ącej infrastruktury technicznej i

komunikacyjnej

3 3 2

6.2. Brak kosztów przystosowania systemu

ciepłowniczego do współpracy z nowym źródłem

3 1 2

6.3 Brak kosztów przystosowania terenu

inwestycyjnego (niwelacja, adaptacja lub rozbiórka

budynków)

2 3 0

6.1 – 6.3 Ocena Razem 8 7 4 Sumaryczna

ocena punktowa Ogółem 43 59 27



254

Tabela 6.6. Zestawienie ocen punktowych

L.p. Lokalizacja Ogólna

punktacja

liczba ocen w poszczególnych przedziałach b.dobra

(3)

dobra

(2)

dostateczna z warunkami

(1)

niedostateczna

(0) 1. MPEC - Piaskówka 43 6 11 3 2 2 ZSOK ul.Cmentarna 59 16 4 3 0 3. Z.Mechaniczne 27 1 9 6 7 Źródło: Opracowanie własne. Przedstawiona w powyższej tabeli ocena punktowa uzyskana dla poszczególnych rozpatrywanych lokalizacji przedstawia się, w kolejności uzyskanych punktów, następująco: 1. Lokalizacja nr 2. ZSOK w Tarnowie (59 punktów) z liczbą ocen bardzo dobrych (16) i dobrych (4) 2. Lokalizacja nr 1. MPEC w Tarnowie (43 punktów) z liczbą ocen bardzo dobrych (6) i dobrych (4) 3. Lokalizacja nr 3. Zakłady Mechaniczne „Tarnów” ( 27 punktów) z liczbą ocen bardzo dobrych (1) i dobrych (9)

6.3.2. Opisowa analiza SWOT dla rozpatrywanych loka lizacji ZTPOK. Analiza SWOT funkcjonuje głównie w zarządzaniu przedsiębiorstwami, ale może być

wykorzystana, jako narzędzie pomocnicze przy porównawczej ocenie rozwiązania planistycznego, w tym przypadku lokalizacji instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych dla Tarnowa i okolicznych gmin. Analiza SWOT polega na posegregowaniu posiadanych informacji dla każdej z analizowanych lokalizacji, ocenie i określeniu w obszarze czterech grup czynników strategicznych. Dla każdej z poddanych ocen lokalizacji sprecyzowano:

� Mocne strony (Strengths) S : czynniki wewnętrzne: wszystkie fakty, okoliczności, które stanowią atut, przewagę, zaletę realizacji zakładu w analizowanej lokalizacji.

� Słabe strony (Weaknesses) W: czynniki wewnętrzne: okoliczności, które aktualnie stanowią słabość, wadę, barierę dla realizacji w opisywanej lokalizacji.

� Szanse (Opportunities) O: czynniki zewnętrzne: pozytywne: zjawiska i tendencje, które odpowiednio wykorzystane przy realizacji inwestycji staną się impulsem dla rozwoju miasta , w szczególności dzielnicy, na której znajduje się lokalizacja.

� Zagro żenia (Treats) T: czynniki zewnętrzne: negatywne natury społecznej, ekologicznej lub technicznej, które mogą utrudnić, opóźnić a nawet uniemożliwić realizację inwestycji w danej lokalizacji.


255

6.3.2.1. Lokalizacja ZTPOK – MPEC S.A. w Tarnowie – Piaskówka. Tabela 6.7. Opisowa analiza SWOT dla lokalizacji - MPEC S.A. w Tarnowie -

Piaskówka Mocne strony lokalizacji Słabe strony lokalizacji

- część terenu inwestycyjnego jest własnością gminy Tarnów, - swobodna lokalizacja ZTPOK, - możliwość rozbudowy instalacji, - obecnie teren inwestycyjny nie jest zagospodarowany, - zgodność z planami strategicznymi miasta Tarnowa, - blisko terenu inwestycyjnego znajduje się stacja trafo – możliwość wpięcia w sieć energetyczną, - brak obszarów cennych przyrodniczo i objętych ochroną przyrodniczą,

- domy mieszkalne w bezpośrednim sąsiedztwie, - zwiększone koszty transportu odpadów do ZTPOK, aby uniknąć przejazdu przez centrum miasta - możliwe wystąpienie problemów w uzyskaniu zgody mieszkańców Tarnowa na budowę ZTPOK, ale dotyczy to każdego wariantu rozwiązań - problemy wynikające z konsultacji społecznych wraz z uczestnictwem organizacji ekologicznych, ale dotyczy to każdego wariantu rozwiązań

Szanse Zagro żenia

- zapewnienie odpowiedniego rozkładu ciepła i energii dla miasta, - możliwość zarówno wyprowadzenia ciepła w sieć ciepłowniczą gminy Tarnów,

- możliwość wystąpienia braku akceptacji społecznej mieszkańców


6.3.2.2. Lokalizacja ZTPOK – ZSOK w Tarnowie. Tabela 6.8. Opisowa analiza SWOT dla lokalizacji ZT POK – ZSOK w Tarnowie

Mocne strony lokalizacji Słabe strony lokalizacji

- działka, na której planowana jest budowa ZTPOK, jest własnością miasta Tarnowa - lokalizacja ZSOK w Tarnowie jest optymalna ze względów logistyki transportu odpadów do instalacji jak i oddziaływania na mieszkańców pobliskich zabudowań - kompleksowe rozwiązanie problemu gospodarki odpadami w jednym miejscu czyli składowisko i ZTPOK z naciskiem na zmniejszenie składowania - możliwość wykorzystania infrastruktury do odbioru energii cieplnej i elektrycznej - rozwiązanie problemu spalania i utylizacji osadów ściekowych pochodzących z „ZZO Tarnów” - duża odległość od zabudowań - tymczasowe składowanie odpadów - potencjalna akceptacja społeczna lokalizacji

- możliwe wystąpienie problemów w uzyskaniu zgody mieszkańców Tarnowa na budowę ZTPOK, ale dotyczy to każdego wariantu rozwiązań - problemy wynikające z konsultacji społecznych wraz z uczestnictwem organizacji ekologicznych, ale dotyczy to każdego wariantu rozwiązań

Szanse Zagro żenia

- zorganizowanie dużego ośrodka gospodarki odpadami komunalnymi w jednym miejscu (składowisko + ZTPOK)

- duże koszty podłączenia do sieci ciepłowniczej, - możliwy brak akceptacji społecznej dla


256

- możliwość wyprowadzenia ciepła do sieci ciepłowniczej gminy Tarnów

rozpatrywanej lokalizacji,


6.3.2.3. Lokalizacja ZTPOK – Zakłady Mechaniczne „ Tarnów”. Tabela 6.9. Opisowa analiza SWOT dla lokalizacji – Zakłady Mechaniczne

„Tarnów” Mocne strony lokalizacji Słabe strony lokalizacji

- bliskość infrastruktury i sieci ciepłowniczej, - pełna zewnętrzna infrastruktura techniczna lokalizacji (dostępność mediów), - istniejące wyprowadzenie mocy elektrycznej

- utrudniony dojazd do terenu inwestycyjnego - złe rozwiązanie ze względu na układ dróg i rozwiązań komunikacyjnych - dowóz odpadów do ZTPOK głównie poprzez centrum - możliwe wystąpienie problemów w uzyskaniu zgody mieszkańców Tarnowa na budowę ZTPOK, ale dotyczy to każdego wariantu rozwiązań - problemy wynikające z konsultacji społecznych wraz z uczestnictwem organizacji ekologicznych, ale dotyczy to każdego wariantu rozwiązań

Szanse Zagro żenia

- zagospodarowanie na nowo byłego terenu przemysłowego

- możliwość wystąpienia braku akceptacji społecznej dla omawianej lokalizacji,

Źródło: Opracowanie własne. Celem opracowania jest wybór optymalnej lokalizacji Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ZTPOK) dla Tarnowa i okolicznych gmin, jako istotnego elementu systemu prawidłowej gospodarki odpadami komunalnymi. Jednym z podstawowych warunków realizacji przedsięwzięcia, jakim jest budowa instalacji do termicznego przekształcania odpadów komunalnych jest wybór odpowiedniej lokalizacji takiej inwestycji. Według powyższej analizy, najrozsądniejszą lokalizacją jest teren przy Zakładzie Składowania Odpadów Komunalnych w Tarnowie, przy ul. Cmentarnej.


257

6.3.3. Analiza wielokryterialna analizowanych lokal izacji ZTPOK. Budowa struktury systemu gospodarki odpadami jest zadaniem trudnym i złożonym,

a dodatkowo znalezienie lokalizacji elementów tego systemu rodzi wiele problemów technicznych, ekonomicznych, a przede wszystkim społecznych. Znalezienie lokalizacji tego typu obiektów jest trudnym i długotrwałym procesem, którego efektem jest często decyzja stanowiąca rozwiązanie kompromisowe. Zawsze w takiej sytuacji pozostaje wiele wątpliwości i pytań, zwłaszcza w najbliższym otoczeniu planowanej lokalizacji. Dlatego też znalezienie rozwiązania takiego zadania decyzyjnego powierza się matematycznym analizom, które w sposób obiektywny wskazują najkorzystniejszą lokalizację. Taką właśnie analizą jest analiza wielokryterialna, czyli matematyczny wybór rozwiązania najkorzystniejszego, z uwzględnieniem wszystkich uwarunkowań, przy pełnym opisie analizowanych wariantów lokalizacyjnych. Istotne z punktu widzenia analizy jest właściwe dobranie kryteriów oceniających, ponieważ tylko wówczas możliwe jest prawidłowe przeprowadzenie opisu zadania wielokryterialnego. Dodatkowo kryteria powinny być wartościami mierzalnymi. Niejednokrotnie jest to niemożliwe ze względu na dostępny zakres informacji. Zdarza się, że w pełnym opisie systemu znajdują się kryteria, które można opisać wyłącznie werbalnie. Wartości miar kryterium muszą być następnie sprowadzone do porównywalnych jednostek, a czasem poddane dodatkowej ocenie przy użyciu wag przypisujących im odpowiednie rangi. Dzięki takiemu postępowaniu możliwe jest dokonanie oceny, porównanie i wybór najlepszej lokalizacji. Zespół odpowiednio dobranych wskaźników oceniających (kryteriów) stanowi bazę do wielokryterialnego wyboru i oceny lokalizacji obiektów systemu gospodarki odpadami w regionie. Do analizy przyjęto trzy potencjalne lokalizacje zakładu termicznego przekształcania odpadów dla Tarnowa i okolicznych gmin. Zostały one opisane i scharakteryzowane w skali punktowej, aby znormalizować i wprowadzić możliwie jednorodny opis poszczególnych kryteriów oceniających. W przeprowadzonej analizie SWOT opisano je i oszacowano ich wartość w taki sposób, aby możliwe było dokonanie oceny i porównanie ich między sobą. Takie porównanie punktowo wycenionych kryteriów nie daje jednak jednoznacznej odpowiedzi, na pytanie, która z lokalizacji jest najkorzystniejsza. Próbę rozwiązania tego zadania podjęto stosując analizę wielokryterialną, metodę programowania kompromisowego. W niniejszym opracowaniu przedstawiono taką analizę, przyjmując na tym etapie, odpowiednio wyznaczone kryteria oceniające na podstawie kryteriów z analizy eksperckiej.

6.3.3.1. Przyjęte kryteriów do analizy Charakterystyka poszczególnych lokalizacji z próbą wartościowania przyjętych i

opisywanych wskaźników oceniających (w skali 0-3; gdzie 0 – ocena najgorsza, a 3 – ocena najlepsza dla proponowanego rozwiązania) została przedstawiona w tabeli 6.2 niniejszego opracowania i była brana także pod uwagę przy określaniu kryteriów i ich wag w analizie wielokryterialnej. Przyjęte kryteria oceniające lokalizację, zostały więc, zgodnie z analizą punktową ujęte w sześć różnych grup, prezentujących różne aspekty poszczególnych lokalizacji:

• techniczno – prawne, • terenowe, • ekologiczne, • komunikacyjno – logistyczne, • społeczne • ekonomiczne.


258

Taki podział na grupy ułatwi obliczenia i przyjmowanie hierarchii ważności poszczególnych kryteriów w grupach, a nie szacowanie wag każdego z nich osobno. W poszczególnych grupach zebrane są kryteria, które realizować będą podobne, zbieżne cele, dlatego można im nadać te same wagi. W szacowaniu kryteriów ekonomicznych założono, że w każdej z proponowanych lokalizacji, w przypadku jej wybrania funkcjonować będzie ta sama technologia termicznego przekształcania odpadów, dlatego też nakłady na technologię w każdej z lokalizacji będą takie same. Pod względem ekonomicznym, lokalizacje między sobą różnić nakłady na ewentualną rozbudowę infrastruktury koniecznej do obsługi zakładu termicznego przekształcania oraz przystosowanie istniejącego systemu ciepłowniczego do nowego źródła ciepła.

Wartości kryteriów przyj ęte do analizy zamieszczono w tabeli poni żej

Tabela 6.10. Przyj ęte kryteria i ich warto ści dla poszczególnych lokalizacji ZTPOK dla Tarnowa i okolicznych gmin.

Grupa kryteriów Nazwa kryterium Nr kryt.

Lokalizacja

1. 2. 3.

Kryteria Techniczno-prawne

Aktualne użytkowanie terenu, stan prawny działki

k 1.1 2 3 2

Zgodność z dokumentami planistycznymi miasta

k 1.2 0 2 0

Wielkość działki (swobodne posadowienie infrastruktury budowlanej i technicznej)

k 1.3 2 3 2

Infrastruktura techniczna działki (dostępność mediów – woda, energia elektryczna, gaz i kanalizacja)

k 1.4 3 3 3

Odległość do najbliższego węzła ciepłowniczego i odpowiednio do stacji trafo (możliwość sprzedaży wyprodukowanego ciepła i energii elektrycznej)

k 1.5 3 1 2

Dostępność terenu, drogi dojazdowe

k 1.6 2 3 1

Możliwość tymczasowego magazynowania odpadów poprocesowych (odpady inne niż niebezpieczne – żużle)

k 1.7 0 3 0

Kryteria Terenowe

Możliwość rozlokowania infrastruktury budowlanej i technicznej na terenie działki

k 2.1 2 2 1

Uwarunkowania geologiczne k 2.2 2 3 2

Uwarunkowania hydrogeologiczne

k 2.3 2 3 2


259

Odległość od cieków wodnych k 2.4 3 2 0

Przystosowanie terenu do nowych potrzeb (adaptacja istniejącej zabudowy, rozbiórka, niwelacja terenu)

k 2.5 2 3 1

Komunikacyjne i logistyczne

Rozwiązania komunikacyjne w pobliżu lokalizacji

K 2.6 3 3 2

Możliwość dowozu odpadów z terenu

K 2.7 2 2 1

Kryteria ekologiczne

Ocena stanu środowiska: powietrze, powierzchnia ziemi, wody, hałas

k 3.1 1 2 0

Występowanie obszarów ochrony przyrody i ochrony gatunkowej

k 3.2 3 3 2

Występowanie obszarów i obiektów objętych ochroną archeologiczną i konserwatorską

k 3.3 2 3 1

Kryteria społeczne

Bliskość zabudowy mieszkaniowej

k 5.1 1 3 0

Potencjalna akceptacja społeczna

k 5.2 1 3 0

Możliwość wystąpienie konfliktu społecznego k 5.3 0 1 1

Kryteria ekonomiczne

Brak konieczności uwzględnienia nakładów na budowę brakującej infrastruktury technicznej i komunikacyjnej

k 6.1 3 3 2

Brak kosztów przystosowania systemu ciepłowniczego do współpracy z nowym źródłem

k 6.2 3 1 2

Brak kosztów przystosowania terenu inwestycyjnego (niwelacja, adaptacja lub rozbiórka budynków)

k 6.3 2 3 0



260

6.3.3.2. Analiza wielokryterialna lokalizacji zakł adu termicznego przekształcania odpadów.

Do obliczeń zastosowano metodę analizy wielokryterialnej (programowania kompromisowego), w założeniach której strategie porządkuje się w zależności od ich odległości od tzw. punktu utopijnego. Jest to hipotetycznie założona strategia wg której wszystkie kryteria osiągają wartości najkorzystniejsze. Ogólnie mówiąc jest to taki stan w której wszystkie wartości punktowe osiągają najwyższe z możliwych wartości, co oznacza fakt, że dana lokalizacja jest idealna z punktu widzenia wyboru pod daną inwestycję/działalność (sytuacja utopijna). W kolejnym kroku w analizie przyjęte wartości punktowe zostają zestandaryzowane, przy założeniu konkretnego (odpowiedniego dla dokonywanej analizy) odchylenia standardowego. Następnie mierzone są odległości pomiędzy uzyskanymi wynikami a wartością punktu idealnego. Metoda daje możliwość dodatkowego ważenia kryteriów poprzez zastosowanie we wzorze wykładnika potęgowego α. Wykonując obliczenia każda wartość odchylenia podnoszona jest do potęgi o wykładniku α. Wykładnik ten pozwala na dodatkowe zważenie każdej odchyłki od punktu idealnego, proporcjonalnie do ich wielkości. Im wartość α jest większa tym większego znaczenia nabierają duże odchylenia strategii od punktu idealnego. Poszczególne przypadki obliczeniowe uwzględniające różne wartości współczynnika α są zawarte w trzech różnych kolumnach w tabeli poniżej. Dodatkowo zakłada się różne wartości dla ważności poszczególnych kryteriów. W ten sposób w zależności od przyjętych założeń bada się jak poszczególne kryteria wpływają na odległość danego scenariusza od scenariusza idealnego. W tabeli poniżej w kolumnie pierwszej umieszczono również opisaną wcześniej hierarchię ważności kryteriów, przyjętą tu przez autorów opracowania.

6.3.3.3. Hierarchia wa żności kryteriów. Podczas gdy lokalizacja jest ostatecznie opisana poprzez wycenę i określenie

wartości poszczególnych kryteriów, może powstać pytanie, czy wszystkie kryteria są jednakowo ważne i które są najistotniejsze z punkt widzenia decydenta. Inna będzie hierarchii określana przez przyrodników, inna przez ekonomistów, a jeszcze inna przez mieszkańców dzielnicy, gdzie zlokalizowany będzie zakład termicznego przekształcania odpadów. Różne hierarchie ważności kryteriów wynikają z różnych preferencji zainteresowanych. Prawidłowo przebiegający proces decyzyjny uwzględnia interesy wszystkich grup zainteresowanych formą przedsięwzięcia. Należy więc dążyć do wypracowania w miarę możliwości jednolitych preferencji, tak aby usatysfakcjonowani byli wszyscy zainteresowani. Istotne byłoby, więc przeprowadzenie konsultacji, które pozwolą poznać preferencje grup społecznych i wypracować kompromisowe rozwiązanie. Hierarchia ważności kryteriów odzwierciedlana jest za pomocą współczynników wagowych. W niniejszym opracowaniu współczynniki wagowe dla poszczególnych kryteriów zostały przyjęte przez autorów opracowania. Przyjęte proponowane wartości wag kryteriów są przedstawione w tabeli wraz z ostatecznymi wynikami obliczeń. Przyjęcie dużego zakresu wartości wag pozwoliło na uwzględnienie preferencji różnych grup społecznych i analizę wrażliwości otrzymanego wyniku na uzyskanie ostatecznego rozwiązania zadania decyzyjnego.


261

Tabela 6.11. Wyniki analizy wielokryterialnej wybor u lokalizacji Zakładu Termicznego Przekształcania O dpadów. Hierarchia ważności

poszczególnych grup kryteriów

Uszeregowanie strategii

α = 1 α = 2 α = 5

1:1:1:1:1:1 ZSOK Tarnów→MPEC Piaskówka→ZM Tarnów

ZSOK Tarnów→MPEC Piaskówka→ZM Tarnów


































MPEC Piaskówka→ZSOK Tarnów→ZM Tarnów

1:1:1:1:1:5 MPEC Piaskówka→ZSOK Tarnów→ZM Tarnów






1:1:5:1:5:1 ZSOK Tarnów→MPEC Piaskówka→ZM ZSOK Tarnów→MPEC Piaskówka→ZM ZSOK Tarnów→MPEC Piaskówka→ZM


262

Tarnów Tarnów Tarnów





















263

6.3.3.4. Wyniki oblicze ń. � Przedstawione w tabeli wyniki obliczeń pokazują uszeregowanie strategii

lokalizacyjnych od najbardziej korzystnych do najbardziej niekorzystnych w zależności od przyjętych wag dla grup kryteriów,

� Wykonano 63 przypadki obliczeniowe (zamieszczone w tabeli) zakładając różne hierarchie ważności poszczególnych grup kryteriów, ale dla potrzeb interpretacji wyników wygodniej będzie podzielić je na dwie grupy: I – dla α = 1 i α = 2 oraz II - dla α = 5

� W I grupie na 42 rozpatrzone przypadki obliczeniowe jako najkorzystniejszy wariant lokalizacyjny wybrano ZSOK Tarnów (40 przypadków).

� W II grupie (dla α = 5) na 21 przypadków obliczeniowych jako najkorzystniejszy wariant lokalizacyjny wybrano ZSOK Tarnów (20 przypadków).

� Najmniej korzystne lokalizacje w obydwu grupach to: ZM Tarnów. 7. Podsumowanie.

Celem opracowania jest wybór optymalnej lokalizacji Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ZTPOK), jako istotnego elementu systemu prawidłowej gospodarki odpadami komunalnymi. Jednym z podstawowych warunków realizacji przedsięwzięcia jakim jest budowa instalacji do termicznego przekształcania odpadów komunalnych jest wybór odpowiedniej lokalizacji takiej inwestycji. Wybór ten uzależniony jest w szczególności od uwarunkowań technologicznych samej instalacji, jak również od uwarunkowań techniczno-prawnych, ekologicznych i społeczno-politycznych. Aby dokonać wyboru potencjalnej lokalizacji przedmiotowej instalacji określono tzw. warunki brzegowe, które każda rozpatrywana działka powinna spełniać: � nie powinna graniczyć ze zwartą zabudową mieszkaniową, � powinna mieć wielkość co najmniej 4,0 ha, � kształtem zapewnić swobodne posadowienie infrastruktury budowlanej i technicznej

ZTPOK. Każda z ww. lokalizacji została opisana – jej położenie, istniejąca aktualnie infrastruktura techniczna, ukształtowanie terenu, warunki geologiczne i hydrogeologiczne, odległość od wód powierzchniowych i obszarów prawnie chronionych. Analizowano także możliwości wystąpienia konfliktów społecznych. W konsekwencji w dalszej części dokonano analizy punktowej rozpatrywanych lokalizacji – ocena ekspercka, przyjmując odpowiednie kryteria tej oceny – techniczno-prawne, terenowe, ekologiczne, komunikacyjne i logistyczne, społeczne, ekonomiczne. W ramach tych kryteriów określono odpowiednie podkryteria, z których każde było oceniane wg Przyjętej 4 punktowej skali: 0 – ocena niedostateczna, 1 ocena dostateczna, 2 – ocena dobra, 3 – ocena bardzo dobra. Również dla każdej potencjalnej lokalizacji ZTPOK dokonano analizy SWOT, gdzie zostały opisane cztery grupy czynników strategicznych; mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia. W konsekwencji wcześniejszych analiz i zebranych materiałów opisowych na temat poszczególnych lokalizacji, wykonano analizę wielokryterialną opartą na matematycznym wyborze rozwiązania optymalnego, biorąc pod uwagę wszystkie uwarunkowania i dokonując pełnego opisu wybieranych wariantów. Dokonane obliczenia w ramach analizy wielokryterial ną wskazuj ą, że optymalnym rozwi ązaniem lokalizacyjnym jest lokalizacja zakładu term icznego na terenie ZSOK Tarnów. Najmniej korzystn ą lokalizacj ą jest teren Zakładów Mechanicznych Tarnów. Nie należy zapominać, iż budowa zakładu termicznego przekształcania odpadów jest tylko jednym z elementów systemu gospodarki odpadami dla założonego obszaru. Należy przypomnieć jakie uwarunkowania prawne i pozaprawne wymuszają zmiany w systemach gospodarki odpadami w Polsce. Dotyczy to możliwości składowania odpadów

Analiza wielokryterialna realizacji przedsięwzięcia wraz z analizą lokalizacyjną ZTPOK w ramach projektu: Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Rejonu Tarnowa

264

biodegradowalnych, odpadów o odpowiednio wysokiej wartości opałowej itp.., co zostało precyzyjnie opisane w niniejszym dokumencie. Dla założonego obszaru musi powstać spójny system gospodarki odpadami, którego elementem musi powstać zakład termicznego przekształcania odpadów. System gospodarki odpadami musi przewidywać także budowę innych jego elementów obsługujących założony obszar, a w tym:

• stacji przeładunkowych – celem ograniczenia kosztów transportu, • instalacji sortowni dla odpadów selektywnie zbieranych, • zakładów przerobu odpadów wielkogarytowych, • zakładów odzysku odpadów budowlanych, • kompostowni odpadów zielonych, • systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych.

Jest oczywistym, że budowa w każdej gminie tak rozbudowanego systemu nie ma najmniejszego sensu. Dla zaplanowanego obszaru przewiduje się powstanie od trzech do czterech stacji przeładunkowych, połączonych w każdym przypadku z instalacją do sortowania odpadów selektywnie zbieranych, w jednym przypadku z zakładem do przerobu odpadów wielkogabarytowych i także odpadów budowlanych. Przewiduje się także jedną sortownie odpadów selektywnie zebranych dla miasta Tarnowa. Ilość kompostowni będzie uzależniona od potrzeb z uwagi na produkcję w tym wypadku wartościowego nawozu.


265

8. Spis rysunków. Rysunek 3.1. Przykład schematu ze złożem fluidalnym stacjonarnym. ............................... 216 Rysunek 3.2. Obrotowe złoże fluidalne. .............................................................................. 217 Rysunek 3.3. Przykładowy schemat technologii plazmowej. ............................................... 222 Rysunek 6.1. Róża wiatrów. ............................................................................................... 241 Rysunek 6.2. Lokalizacje ZTPOK na planie miasta Tarnowa. ............................................. 244 Rysunek 6.3. Lokalizacja MPEC – “Piaskówka”.................................................................. 245 Rysunek 6.4. Lokalizacja ZSOK w Tarnowie. ..................................................................... 246 Rysunek 6.5. Planowany układ komunikacyjny wokół ZTPOK. ........................................... 246 Rysunek 6.6. Planowane miejsce budowy spalarni w raz ze wstępną drogą sieci ciepłowniczych włączonych w sieć ciepłowniczą miasta Tarnowa. ..................................... 247 Rysunek 6.7. Planowana lokalizacja spalarni przy ZSOK. .................................................. 247 Rysunek 6.8. Lokalizacja Zakładów Mechanicznych .......................................................... 248


266

9. Załącznik. Rodzaje odpadów wymienione w niniejszym opracowaniu : 02 - Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydropo nicznych, rybołówstwa, le śnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywno ści 02 01 - Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, leśnictwa, łowiectwa i rybołówstwa 02 01 03 - Odpadowa masa roślinna 02 01 04 - Odpady tworzyw sztucznych (z wyłączeniem opakowań) 02 01 07 - Odpady z gospodarki leśnej 02 01 82 - Zwierzęta padłe i ubite z konieczności 02 02 02 - Odpadowa tkanka zwierzęca 02 02 04 - Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków 02 03 03 - Odpady poekstrakcyjne 02 03 04 - Surowce i produkty nienadające się do spożycia i przetwórstwa 02 03 05 - Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków 02 03 80 - Wytłoki, osady i inne odpady z przetwórstwa produktów roślinnych (z wyłączeniem 02 03 81) 02 03 99 - Inne niewymienione odpady 03 - Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury 03 01 - Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli 03 01 01 - Odpady kory i korka 03 01 05 - Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir inne niż wymienione w 03 01 04 04 - Odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego 04 02 09 - Odpady materiałów złożonych (np. tkaniny impregnowane, elastomery, plastomery) 04 02 21 - Odpady z nieprzetworzonych włókien tekstylnych 04 02 22 - Odpady z przetworzonych włókien tekstylnych 04 02 80 - Odpady z mokrej obróbki wyrobów tekstylnych 06 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i st osowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej 06 01 01* - Kwas siarkowy i siarkawy 06 01 02* - Kwas chlorowodorowy 06 01 05* - Kwas azotowy i azotawy 06 02 04* - Wodorotlenek sodowy i potasowy 06 03 14 - Sole i roztwory inne niż wymienione w 06 03 11 i 06 03 13 06 05 03 - Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w 06 05 02 07 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i st osowania produktów przemysłu chemii organicznej 07 01 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania podstawowych produktów przemysłu chemii organicznej 07 01 12 - Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w 07 01 11 07 02 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania tworzyw sztucznych oraz kauczuków i włókien syntetycznych 07 02 13 - Odpady tworzyw sztucznych 07 05 04* - Inne rozpuszczalniki organiczne, roztwory z przemywania i ciecze macierzyste 07 05 80* - Odpady ciekłe zawierające substancje niebezpieczne 07 05 81 - Odpady ciekłe inne niż wymienione w 07 05 80 08 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i st osowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szcze liw i farb drukarskich 08 01 11* - Odpady farb i lakierów zawierających rozpuszczalniki organiczne lub inne substancje niebezpieczne


267

09 - Odpady z przemysłu fotograficznego i usług fot ograficznych 09 01 01* - Wodne roztwory wywoływaczy i aktywatorów 09 01 02* - Wodne roztwory wywoływaczy do płyt offsetowych 09 01 04* - Roztwory utrwalaczy 09 01 05* - Roztwory wybielaczy i kąpieli wybielająco-utrwalających 09 01 11* - Aparaty fotograficzne jednorazowego użytku zawierające baterie wymienione w 16 06 01, 16 06 02 lub 16 06 03 09 01 80* - Przeterminowane odczynniki fotograficzne 10 - Odpady z procesów termicznych 10 01 01 - Żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów (z wyłączeniem pyłów z kotłów wymienionych w 10 01 04) 10 01 02 - Popioły lotne z węgla 10 01 15 - Popioły paleniskowe, żużle i pyły z kotłów ze współspalania inne niż wymienione w 10 01 14 10 01 17 - Popioły lotne ze współspalania inne niż wymienione w 10 01 16 10 01 80 - Zgary z hutnictwa żelaza 10 02 12 - Odpady z uzdatniania wody chłodzącej inne niż wymienione w 10 02 11 10 02 15 - Inne szlamy i osady pofiltracyjne 10 09 03 - Żużle odlewnicze 10 09 08 - Rdzenie i formy odlewnicze po procesie odlewania inne niż wymienione w 10 09 07 10 09 80 - Wybrakowane wyroby żeliwne 10 10 03 - Zgary i żużle odlewnicze 10 11 - Odpady z hutnictwa szkła 10 11 12 - Szkło odpadowe inne niż wymienione w 10 11 11 10 13 14 - Odpady betonowe i szlam betonowy 11 - Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchn i metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nie żelaznych 11 01 06* - Odpady zawierające kwasy inne niż wymienione w 11 01 05 11 01 07* - Alkalia trawiące 12 - Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechaniczne j obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych 12 01 - Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych 12 01 05 - Odpady z toczenia i wygładzania tworzyw sztucznych 12 01 09* - Odpadowe emulsje i roztwory z obróbki metali niezawierające chlorowców 12 01 17 - Odpady poszlifierskie inne niż wymienione w 12 01 16 12 01 18* - Szlamy z obróbki metali zawierające oleje (np. szlamy z szlifowania, gładzenia i pokrywania) 13 - Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wył ączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) 13 01 09 - Mineralne oleje hydrauliczne zawierające związki chlorowcoorganiczne 13 02 04* - Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe zawierające związki chlorowcoorganiczne 13 02 05* - Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe niezawierające związków chlorowcoorganicznych 13 02 08* - Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe 15 - Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wyci erania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieuj ęte w innych grupach 15 01 - Odpady opakowaniowe (włącznie z selektywnie gromadzonymi komunalnymi odpadami opakowaniowymi) 15 01 01 - Opakowania z papieru i tektury 15 01 02 - Opakowania z tworzyw sztucznych 15 01 03 - Opakowania z drewna 15 01 04 - Opakowania z metali 15 01 05 - Opakowania wielomateriałowe


268

15 01 06 - Zmieszane odpady opakowaniowe 15 01 07 - Opakowania ze szkła 15 01 09 - Opakowania z tekstyliów 15 02 03 - Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne inne niż wymienione w 15 02 02 16 - Odpady nieuj ęte w innych grupach 16 01 - Zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy (włączając maszyny pozadrogowe), odpady z demontażu, przeglądu i konserwacji pojazdów (z wyłączeniem grup 13 i 14 oraz podgrup 16 06 i 16 08) 16 01 07 - Filtry olejowe 16 01 17 - Metale żelazne 16 02 11* - Zużyte urządzenia zawierające freony, HCFC, HFC 16 02 13* - Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 12 16 02 15* - Niebezpieczne elementy lub części składowe usunięte z zużytych urządzeń 16 03 04 - Nieorganiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 03, 16 03 80 16 03 06 - Organiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 05, 16 03 80 16 03 80 - Produkty spożywcze przeterminowane lub nieprzydatne do spożycia 16 06 01* - Baterie i akumulatory ołowiowe 16 08 01 - Zużyte katalizatory zawierające złoto, srebro, ren, rod, pallad, iryd lub platynę (z wyłączeniem 16 08 07) 16 10 01* - Uwodnione odpady ciekłe zawierające substancje niebezpieczne 17 - Odpady z budowy, remontów i demonta żu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (wł ączając gleb ę i ziemi ę z terenów zanieczyszczonych) 17 01 01 - Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 17 01 06* - Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 17 01 07 - Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 06 17 01 81 - Odpady z remontów i przebudowy dróg 17 01 82 - Inne niewymienione odpady 17 02 - Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych 17 03 - Odpady asfaltów, smół i produktów smołowych 17 03 80 - Odpadowa papa 17 04 - Odpady i złomy metaliczne oraz stopów metali 17 04 01 - Miedź, brąz, mosiądz 17 04 05 - Żelazo i stal 17 05 03* - Gleba i ziemia, w tym kamienie, zawierające substancje niebezpieczne (np. PCB) 17 06 01 - Materiały izolacyjne zawierające azbest 17 06 04 - Materiały izolacyjne inne niż wymienione w 17 06 01 i 17 06 03 17 06 05* - Materiały konstrukcyjne zawierające azbest 17 08 02 - Materiały konstrukcyjne zawierające gips inne niż wymienione w 17 08 01 17 09 04 - Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03 18 - Odpady medyczne i weterynaryjne 18 01 01 - Narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłączeniem 18 01 03) 18 01 02* - Części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania (z wyłączeniem 18 01 03) 18 01 03* - Inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt (np. zainfekowane pieluchomajtki, podpaski, podkłady), z wyłączeniem 18 01 80 i 18 01 82 18 01 04 - Inne odpady niż wymienione w 18 01 03 18 01 06* - Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne


269

18 02 02 - Inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt 18 02 05* - Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne 19 - Odpady z instalacji i urz ądzeń słu żących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do cel ów przemysłowych 19 01 12 - Żużle i popioły paleniskowe inne niż wymienione w 19 01 11 19 01 18 - Odpady z pirolizy odpadów inne niż wymienione w 19 01 17 19 01 19 - Piaski ze złóż fluidalnych 19 02 03 - Wstępnie przemieszane odpady składające się wyłącznie z odpadów innych niż niebezpieczne 19 02 06 - Szlamy z fizykochemicznej przeróbki odpadów inne niż wymienione w 19 02 05 19 03 05 - Odpady stabilizowane inne niż wymienione w 19 03 04 19 03 07 - Odpady zestalone inne niż wymienione w 19 03 06 19 04 01 - Zeszklone odpady 19 05 01 - Nieprzekompostowane frakcje odpadów komunalnych i podobnych 19 05 02 - Nieprzekompostowane frakcje odpadów pochodzenia zwierzęcego i roślinnego 19 05 03 - Kompost nieodpowiadający wymaganiom (nienadający się do wykorzystania) 19 05 99 - Inne niewymienione odpady 19 06 04 - Przefermentowane odpady z beztlenowego rozkładu odpadów komunalnych 19 06 05 - Ciecze z beztlenowego rozkładu odpadów zwierzęcych i roślinnych 19 06 06 - Przefermentowane odpady z beztlenowego rozkładu odpadów zwierzęcych i roślinnych 19 08 01 - Skratki 19 08 02 - Zawartość piaskowników 19 08 05 - Ustabilizowane komunalne osady ściekowe 19 08 12 - Szlamy z biologicznego oczyszczania ścieków przemysłowych inne niż wymienione w 19 08 11 19 08 14 - Szlamy z innego niż biologiczne oczyszczania ścieków przemysłowych inne niż wymienione w 19 08 13 19 09 01 - Odpady stałe ze wstępnej filtracji i skratki 19 09 02 - Osady z klarowania wody 19 09 03 - Osady z dekarbonizacji wody 19 09 04 - Zużyty węgiel aktywny 19 09 05 - Nasycone lub zużyte żywice jonowymienne 19 09 06 - Roztwory i szlamy z regeneracji wymienników jonitowych 19 09 99 - Inne niewymienione odpady 19 10 - Odpady z rozdrabniania odpadów zawierających metale 19 10 01 - Odpady żelaza i stali 19 11 06 - Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w 19 11 05 19 12 - Odpady z mechanicznej obróbki odpadów (np. obróbki ręcznej, sortowania, zgniatania, granulowania) nieujęte w innych grupach 19 12 01 - Papier i tektura 19 12 02 - Metale żelazne 19 12 03 - Metale nieżelazne 19 12 04 - Tworzywa sztuczne i guma 19 12 05 - Szkło 19 12 07 - Drewno inne niż wymienione w 19 12 06 19 12 09 - Minerały (np. piasek, kamienie) 19 12 12 - Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 19 12 11 19 13 02 - Odpady stałe z oczyszczania gleby i ziemi inne niż wymienione w 19 13 01 19 13 04 - Szlamy z oczyszczania gleby i ziemi inne niż wymienione w 19 13 03 19 13 06 - Szlamy z oczyszczania wód podziemnych inne niż wymienione w 19 13 05 20 - Odpady komunalne ł ącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie 20 01 - Odpady komunalne segregowane i gromadzone selektywnie (z wyłączeniem 15 01) 20 01 01 - Papier i tektura 20 01 02 - Szkło


270

20 01 08 - Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 20 01 13* - Rozpuszczalniki 20 01 14* - Kwasy 20 01 19* - Środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne np. herbicydy, insektycydy) 20 01 21* - Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć 20 01 23* - Urządzenia zawierające freony 20 01 26* - Oleje i tłuszcze inne niż wymienione w 20 01 25 20 01 27* - Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i żywice zawierające substancje niebezpieczne 20 01 29* - Detergenty zawierające substancje niebezpieczne 20 01 31* - Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 20 01 33* - Baterie i akumulatory łącznie z bateriami i akumulatorami wymienionymi w 16 06 01, 16 06 02 lub 16 06 03 oraz niesortowane baterie i akumulatory zawierające te baterie 20 01 34 - Baterie i akumulatory inne niż wymienione w 20 01 33 20 01 35* - Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki 20 01 36 - Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21, 20 01 23 i 20 01 35 20 01 37* - Drewno zawierające substancje niebezpieczne 20 01 38 - Drewno inne niż wymienione w 20 01 37 20 01 39 - Tworzywa sztuczne 20 01 40 - Metale 20 02 01 - Odpady ulegające biodegradacji 20 02 02 - Gleba i ziemia, w tym kamienie 20 02 03 - Inne odpady nieulegające biodegradacji 20 03 - Inne odpady komunalne 20 03 01 - Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 20 03 02 - Odpady z targowisk 20 03 03 - Odpady z czyszczenia ulic i placów 20 03 04 - Szlamy ze zbiorników bezodpływowych służących do gromadzenia nieczystości 20 03 06 - Odpady ze studzienek kanalizacyjnych 20 03 07 - Odpady wielkogabarytowe 20 03 99 - Odpady komunalne niewymienione w innych podgrupach

Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów … · Wielokryterialna analiza wyboru...

Documents

Transcript of Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów … · Wielokryterialna analiza wyboru...