Broker informacji - istota zawodu

21
Sabina Cisek, 20 listopada 2007 1 Broker informacji w społeczeństwie wiedzy: istota zawodu Dr Sabina Cisek Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytet Jagielloński

description

 

Transcript of Broker informacji - istota zawodu

Page 1: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 1

Broker informacji w społeczeństwie wiedzy:

istota zawodu

Dr Sabina Cisek

Instytut Informacji Naukowej

i Bibliotekoznawstwa

Uniwersytet Jagielloński

Page 2: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 2

Plan prezentacji

• Terminologia• Istota profesji brokera informacji• Broker informacji jako pośrednik

(information intermediary) w społeczeństwie wiedzy: wybrane aspekty

• Co sprzedaje broker informacji?• Co to są odpowiednie umiejętności

i wiedza? • Wykorzystane piśmiennictwo

Page 3: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 3

Terminologia

Page 4: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 4

Nazwa zawodu

• W języku polskim: broker informacji = infobroker

• W języku angielskim:

– częściej information broker niż infobroker

– inne określenia – independent information professional, info-entrepreneur [zob. http://www.batesinfo.com/info-brokering.html ]

• W języku niemieckim: infobroker

Page 5: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 5

Nazwa działalności i dziedziny

• W języku polskim: – działalność – infobrokering, infobroking

– dziedzina (praktyka i teoria?) – infobrokerstwo

– Uwaga! Występuje też termin „infobrokerstwo systemowe” – propagowany przez dr. Tadeusza Wojewódzkiego i serwis http://www.infobrokerstwo.pl/; „infobroker systemowy” = CIO?

• W języku angielskim: – Information brokering, Information brokerage,

Information broking

– INFO-ENTREPRENEURSHIP

Page 6: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 6

Istota profesji brokera informacji

Page 7: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 7

Cechy definicyjne brokera informacji (warunki konieczne)

• Jest pośrednikiem (information intermediary) pomiędzy zasobami informacyjnymi a ludźmi i organizacjami, którzy informacji potrzebują

• Jest niezależny (independent information professional) – prowadzi własną działalność gospodarczą, ewentualnie jest zatrudniony w firmie infobrokerskiej

• Swoje usługi oferuje odpłatnie• Sprzedaje NIE informację (w sensie – wiadomość,

treść) – ale usługę informacyjną • Posiada odpowiednie umiejętności i wiedzę, kieruje

się etyką zawodową, korzysta jedynie z legalnych źródeł informacji

Page 8: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 8

Czym zajmuje się broker informacji? Funkcje i obszary działalności

• Podstawowe zadanie (warunek sine qua non bycia infobrokerem)– Mediacja w świecie informacji: określenie potrzeby

informacyjnej; wyszukiwanie, filtracja, przetwarzanie, akredytacja, udostępnianie informacji; odpowiedź na pytanie klienta / zaspokojenie potrzeby informacyjnej

– Infobrokerska mediacja powoduje przetworzenie informacji w wiedzę?

• Inne / opcjonalne zadania– Monitoring – Internetu, konkurencji, mediów, newsów– Szkolenie użytkowników, udzielanie porad – Weryfikacja danych, faktów– Zarządzanie informacją / zarządzanie wiedzą – Usługi tekstowe / copywriting

Page 9: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 9

Czym różni się broker informacji (infobroker)

od bibliotekarza?• rejestrem funkcji/zadań:

• infobroker: przede wszystkim ma zadania informacyjne

• bibliotekarz: oprócz funkcji informacyjnej pełni jeszcze inne – edukacyjną, intelektualną, estetyczną, rozrywkową, integracyjną, substytutywną oraz obywatelską

• komercjalizacją usług: broker informacji oferuje swoje usługi odpłatnie w ramach własnej działalności gospodarczej, usługi biblioteczne są darmowe dla użytkowników

• zakresem przetwarzania informacji: infobroker najczęściej przetwarza informację w większym stopniu/zakresie niż bibliotekarz

• indywidualizacją i personalizacją usług: broker informacji z reguły oferuje usługi i treści bardziej spersonalizowane i zindywidualizowane niż czyni to bibliotekarz

Page 10: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 10

Broker informacji jako pośrednik (information

intermediary ) w społeczeństwie wiedzy:

wybrane aspekty

Page 11: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 11

Na czym polega bycie pośrednikiem – czyli mediacja? Etapy działania brokera

informacji • Kompetentne identyfikowanie/ustalanie rzeczywistych

potrzeb informacyjnych klientów/odbiorców/użytkowników

• Pozyskiwanie informacji ze źródeł różnego typu (Internet – różne narzędzia/usługi, komercyjne serwisy informacyjne, biblioteki, archiwa, wywiadownie gospodarcze etc.)

• Wybór – wartościowanie – powtórny wybór zasobów/źródeł/treści = filtracja informacji

• Przetwarzanie informacji: analiza, synteza, tworzenie źródeł pochodnych zgodnie z zapotrzebowaniem klienta

• Akredytacja informacji: gwarancja jakości

• Udostępnianie informacji: odpowiedź na pytanie/zamówienie klienta, a nawet – zaspokojenie jego potrzeb informacyjnych (jeżeli to możliwe)

Page 12: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 12

Co trzeba umieć i wiedzieć aby być kompetentnym pośrednikiem w świecie

informacji?

• Z jednej strony – znać zasoby informacyjne i umieć pozyskiwać z nich informację; nadto: wyszukaną informację wartościować, filtrować, następnie – przetwarzać, udostępniać i rekomendować. Efektem wymienionych działań jest akredytacja informacji

• Z drugiej strony – rozumieć/znać aktualnych/potencjalnych klientów/użytkowników, w tym – ich potrzeby i zachowania informacyjne

Page 13: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 13

W jaki sposób poznać i zrozumieć potrzeby

i zachowania informacyjne klientów? • (A) Na poziomie „teoretycznym”: na podstawie

literatury przedmiotu (koncepcje, modele, wyniki badań empirycznych) z zakresu nauki o informacji, ekonomiki informacji (bada m.in. potrzeby informacyjne podmiotów gospodarczych), nauk o zarządzaniu

• (B) Na poziomie „praktycznym”: na podstawie komunikacji z klientem, wywiadu informacyjnego

• Umiejętne połączenie (A) i (B) sukces. Przykład: identyfikacja rzeczywistych potrzeb informacyjnych klientów

Page 14: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 14

Problem: pytanie/zamówienie klienta – a jego rzeczywiste potrzeby informacyjne Kompetentna identyfikacja i charakterystyka potrzeb informacyjnych klientów (1)

• Wiedza z zakresu inib– Potrzeby i zachowania informacyjne (np. zadawane

pytania) to NIE jest to samo

– Potrzeby informacyjne są dynamiczne, zmieniają się również w trakcie pozyskiwania i przetwarzania informacji

– Potrzeby informacyjne nie zawsze są uświadomione

– Na potrzeby informacyjne wpływa wiele czynników, także – „niemerytoryczne”

Page 15: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 15

Problem: pytanie/zamówienie klienta – a jego rzeczywiste potrzeby informacyjne Kompetentna identyfikacja i charakterystyka potrzeb informacyjnych klientów (2)

• Doświadczenia praktyków [zob. np. Pastuszka 2007]

– Nie zawsze zadawane/zgłaszane pytania odzwierciedlają faktyczne potrzeby informacyjne klienta/użytkownika

– Broker informacji musi określić – w komunikacji z klientem – jego rzeczywiste potrzeby informacyjne, to jest sprawa kluczowa dla sukcesu infobrokera

– W trakcie współpracy z klientem często następuje modyfikacja, rozszerzenie, zmiana potrzeb i pytań: trzeba ten proces ustawicznie monitorować

Page 16: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 16

Co sprzedaje broker informacji?

Page 17: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 17

Co sprzedaje broker informacji? • Informacja jako towar w gospodarce opartej na wiedzy =

wyrób lub usługa lub dostęp [Materska 2007, s. 207-212]

• Broker informacji sprzedaje usługę informacyjną polegającą na pośredniczeniu pomiędzy utrwalonym zasobem informacji/wiedzy a jego użytkownikami

• Albo: Infobroker sprzedaje usługę informacyjną, polegającą na zaspokojeniu konkretnych, zindywidualizowanych potrzeb informacyjnych jednostek bądź organizacji (głównie firm)

• Albo: Broker informacji sprzedaje usługę informacyjną, polegającą na przekształceniu informacji w zindywidualizowaną wiedzę (?)

• Albo: Infobroker sprzedaje swoją umiejętność zaspokojenia konkretnych potrzeb informacyjnych … / przekształcania informacji w zindywidualizowaną wiedzę

Page 18: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 18

Dlaczego „niebezpiecznie” jest twierdzić, że infobroker sprzedaje

informację?

• To zależy – rzecz jasna – od definicji informacji

• Informacja (w sensie: wiadomość, wiedza, treść) jest z reguły czyjąś własnością (zatem infobroker nie może jej sprzedawać – bo nie należy do niego!) albo stanowi dobro publiczne (czy wolno sprzedawać dobro publiczne?)

Page 19: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 19

Co to są odpowiednie umiejętności

i wiedza?

Page 20: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 20

Kwalifikacje zawodowe brokera informacji

• Kwalifikacje biznesowe – w zakresie etyki oraz pragmatyki zawodowej (prowadzenie działalności gospodarczej)

• Kwalifikacje informacyjne– Zna istniejące zasoby informacyjne, nie tylko elektroniczne

– Potrafi opracować i zastosować odpowiednią strategię wyszukiwawczą

– Umie trafnie dobrać źródła informacji, dokonać wyboru oraz oceny

– Umie odpowiednio opracować, przetworzyć i przedstawić informację – dokonać analizy i syntezy, sporządzać bazy danych, bibliografie, notatki, prezentacje, raporty, streszczenia, wykazy, zestawienia, także – serwisy WWW

• Kwalifikacje komunikacyjne – komunikacja interpersonalna z klientami, marketing i PR

• Kwalifikacje pedagogiczne – prowadzenie kursów, szkoleń, udzielanie porad

• Kwalifikacje techniczne – znajomość technologii informacyjnej

Page 21: Broker informacji - istota zawodu

Sabina Cisek, 20 listopada 2007 21

Wykorzystane piśmiennictwoWykorzystane piśmiennictwo

Broker informacji (2007) [dok. elektr.]. W: Wikipedia [wersja w języku Broker informacji (2007) [dok. elektr.]. W: Wikipedia [wersja w języku polskim]. Dostępny w WWW: polskim]. Dostępny w WWW: http://pl.wikipedia.org/wiki/Broker_informacji

Cisek, Sabina (2007) [dok. elektr. prezentacja .ppt]. Infobrokerstwo w Polsce. Cisek, Sabina (2007) [dok. elektr. prezentacja .ppt]. Infobrokerstwo w Polsce. Stan obecny i perspektywy. Dostępny w WWW: Stan obecny i perspektywy. Dostępny w WWW: http://149.156.160.7/~cisek/broker%20_informacji/Cisek_infobrokerstwo_w_Polsce.ppt lub lub http://www.slideshare.net/sabinacisek/

Materska, Katarzyna (2007). Informacja w organizacjach społeczeństwa Materska, Katarzyna (2007). Informacja w organizacjach społeczeństwa wiedzy. Warszawa: Wydawnictwo SBPwiedzy. Warszawa: Wydawnictwo SBP

Nowak, Elżbieta Paulina (2006). Broker informacji – odpowiedź na Nowak, Elżbieta Paulina (2006). Broker informacji – odpowiedź na zapotrzebowanie XXI wieku. zapotrzebowanie XXI wieku. Zagadnienia Informacji NaukowejZagadnienia Informacji Naukowej nr 1 (87), nr 1 (87), s. 51-63s. 51-63

Pastuszka, Bartosz (2007). Infobroker w świecie biznesu – kiedy i do jakich Pastuszka, Bartosz (2007). Infobroker w świecie biznesu – kiedy i do jakich zadań przedsiębiorstwa potrzebują usług brokera informacji? W: III zadań przedsiębiorstwa potrzebują usług brokera informacji? W: III Seminarium z cyklu Infobroker: Efektywne wykorzystanie zasobów Seminarium z cyklu Infobroker: Efektywne wykorzystanie zasobów informacyjnych sieci (2007). Warszawa: Centrum Promocji Informatyki informacyjnych sieci (2007). Warszawa: Centrum Promocji Informatyki

Reitz, Joan M. (2007) [dok. elektr.]. Information broker. W: Online Dictionary Reitz, Joan M. (2007) [dok. elektr.]. Information broker. W: Online Dictionary for Library and Information Science. Dostępny w WWW: for Library and Information Science. Dostępny w WWW: http://lu.com/odlis/odlis_i.cfm