Bioinformatyka -...

29
2011-01-17 1 Bioinformatyka – wykład 9 14.XII.2010 białkowa bioinformatyka strukturalna [email protected]

Transcript of Bioinformatyka -...

Page 1: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 1

Bioinformatyka – wykład 9

14.XII.2010 białkowa bioinformatyka

strukturalna

[email protected]

Page 2: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 2

Plan wykładu

struktury

białek

dlaczego?•

struktury

białek

geometria i fizyka

modyfikacje kowalencyjne•

białka globularne a białka transmembranowe i włókniste

Page 3: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 3

Thornton

Nat Struct

Biol. 2000; 7 Suppl:991-4.

Page 4: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 4

Łańcuch

białkowy:

Regularny

łańcuch główny (main

chain),

Kodowane przez geny łańcuchy boczne (side chains)

~ 20100 sekwencji~ 3 100 konformacji

Page 5: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 5

Protein chain

Covalent bond lengths:

0.9 –

1.8 Å

Covalent bond angles:

109o

– 120o

Atom radii:1 –

2 Å

Amino-acid residue

Peptide bond

Page 6: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 6

Wiązania wodorowe

„likelihood

of

finding

an

unsatisfied hydrogen

bond

in

a protein is

insignificant„

Protein Sci. 2005;14:1911

Problem definicji –

wykrywania wiązania wodorowego

w znanych strukturach

Page 7: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 7

cząsteczka wody

Wiązania wodorowe

Oddziaływanie dipol-dipolEnergia wiązania wodorowego w białku – rzędu 2

kcal/mol

(w wodzie 5 kcal/mol

)

wiązania białko-białko oraz białko-woda

Page 8: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 8

Wiązania wodorowe

Donor: H w grupach OH, NH, NH2 (NH -

łańcuch główny)

Akceptor: O, N (wolne pary elektronowe). (CO -

łańcuch główny)

Łańcuchy boczne –

np. Ser, Tyr (często mogą

być

akceptorami oraz donorami

WODA

Page 9: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 9

Page 10: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 10

Page 11: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 11

Struktury

drugorzędowe:

α

helisa

helix) -

stabilizowana

wiązaniami

wodorowymi

w helisie

Struktury

drugorzędowe

β

struktura

sheet) -

stabilizowana

wiązaniami

wodorowymi

z inną

β

strukturą; układy

równoległe

i antyrównoległe

zwój

(coil, random coil) -

pozostałe struktury

zwrot

β

turn, reverse turn, harpin

bend)

pętla

(loop) -

łączy

inne

struktury

Page 12: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 12

Łańcuch białkowy

Page 13: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 13

Plan wykładu

struktury

białek

dlaczego?•

struktury

białek

geometria i fizyka

modyfikacje kowalencyjne•

białka globularne a białka transmembranowe i włókniste

regiony nieuporządkowane

Page 14: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 14

Modyfikacje posttranslacyjne

Cięcia łańcucha białkowego (proteoliza)•

Glikozylacja, ...

Modyfikacje końców (acetylacja, ...)•

Modyfikacje łańcuchów bocznych (wiązania dwusiarczkowe, fosforylacja, ...)

Wiązanie kofaktorów, jonów, …

Efektywnie alfabet aminokwasowy

się

powiększa 20 N

Page 15: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 15

Side Side chainschains

Page 16: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 16

Przewidywanie glikozylacji

sieci neuronowe, www.cbs.dtu.dk

Page 17: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 17

Przewidywanie fosforylacji

sieci neuronowe, www.cbs.dtu.dk

Page 18: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 18

Sieci

neuronowe

-

sekwencja

jest analizowana

zachodzącymi

oknami

(13-17 aminokwasów); na

wejściu

podawana

jest sekwencja

w oknie; przewidywana

jest

struktura

dla

aminokwasu

centralnego; uwzględniane

oddziaływania aminokwasów

na

siebie

przy

określaniu

struktury

-

analiza

w kontekście; sieć

jest

uczona

na

sekwencjach

o znanej

strukturze, podczas

uczenia

określane

wagi, które

później

nadawane

sygnałom; przewiduje

struktury

2D i regiony

hydrofobowe

LSWTKCYAVSGAP

000001000000000000000

α

β

coil

1

0

0

warstwa

ukryta

warstwa

wyjściowa

przewidywana

struktura

α

warstwa

wejściowa

-

1 jedn. wej. dla

każdego

aa

w oknie; informacje

o innych

aa, właściwości, profil

sekw

encj

aw

ejśc

iow

aw

okn

ie

Page 19: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 19

Istota działania sztucznego neuronu:

Sumowanie sygnałów wejściowych z odpowiednią

wagą

i poddanie sumy funkcji aktywacji

)(1

j

N

jiji xWfy ∑

=

=

Xj

sygnał

wejściowy

Wij –

współczynniki wagowe –

wagi synaptyczne przy

ujemnych wagach neuron przekazuje sygnał

gaszący,

przy dodatnich - pobudzający

Page 20: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 20

Modyfikacje lokalne a długozasięgowe

Przewidywanie oddziaływań długozasięgowych

znacznie trudniejsze

Parowanie struktur beta•

Parowanie cystein w mostkach dwusiarczkowych

Page 21: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 21

Modyfikacje sekwencyjnie specyficzne a niespecyficzne

Rzadsze modyfikacje, np. glutationylacja

bądź

nitrozylacja

cystein,

mogą

być

trudniejsze do przewidzenia na podstawie lokalnej sekwencji

Page 22: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 22

Plan wykładu

struktury

białek

dlaczego?•

struktury

białek

geometria i fizyka

modyfikacje kowalencyjne•

białka globularne a białka transmembranowe i włókniste

regiony nieuporządkowane

Page 23: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 23

Białka globularne

Białka włókniste

Białka transmembranowe

Page 24: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 24

Białka wielodomenowe

Znaczna część

białek u eukariontów to białka wielodomenowe, niekiedy zawierające regiony transmembranowe

oraz domeny globularne

Page 25: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 25

Białka transmembranowe

Kanały jonowe•

Transportery

Receptory (7TM, RTK, …)•

Proteazy

Page 26: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 26

Białka transmembranowe

Page 27: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 27

ludzki receptor dopaminy

-

hydrofobowość

Page 28: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 28

przewidywanie topologii transmembranowej

ludzki receptor dopaminy

HMM, www.cbs.dtu.dk

Page 29: Bioinformatyka - agrobiol.sggw.waw.plagrobiol.sggw.waw.pl/biometria/media//pawlowski/Bioinformatyka_W9... · Atom radii: 1 – 2 Å. Amino-acid ... Parowanie struktur beta ... PowerPoint

2011-01-17 29

Pamiętajmy o błędach!