Biblioterapia

Biblioterapia zbliżona jest do psychoterapii

• Pomoc w odnalezieniu się w nowej, trudnej sytuacji• Informowanie uczestników sesji o rodzaju problemu

(właściwa informacja)• Uaktywnienie uczestników• Stworzenie odpowiedniej atmosfery terapeutycznej• Pozytywne wpływanie na stany emocjonalne• Uzyskiwanie pozytywnego wpływu do siebie samych i

środowiska, w którym żyją• Stymulowanie pozytywnych zmian w zachowaniu i

postępowaniu uczestników

Efektywność biblioterapii jest funkcją zmiennych, zależnych od:D – diagnozy, B – biblioterapeuty, P – pacjenta, S – sytuacji terapeutycznej, A – atmosfery terapeutycznej, I – intensywności terapii i czasu jej trwania

Może wpływać na sfery życia: psychiczną (podniesienie jakości życia i dążenia do zaspokojenia potrzeb), intelektualną (rozbudowania wiedzy i umiejętności), społeczną (kontakty interpersonalne), emocjonalną (podniesienie własnej oceny).

Terapeutyczne efekty:- adaptacja do nowej sytuacji- informacja na temat choroby, sytuacji psychicznej, społecznej, kulturalnej i sposobach ich zmiany- odnalezienie wzorców osobowych do naśladowania- rozwijanie nowych zainteresowań i zdolności- poznanie na nowo literatury

Stanisław Siekierski wyróżnia następujące funkcje społeczne literatury:

• Filozoficzna: zderzenia świata literackiego ze światopoglądem odbiorcy

• Estetyczna: związana z potrzebami czytelnika, formą i treścią• Wychowawcza: warunkuje rozwijania wrażliwości, myślenia

twórczego, moralnego• Poznawcza: rozwijanie świadomości czytelnika• Werystyczna: naśladowanie przez książkę rzeczywistości• Rozrywkowa: poprawa samopoczucia, dostarczenie

przyjemności• Substytutywna: książka kompensuje mechanizmy obronne,

poprzez stymulację marzeń, podniesienie samooceny, obniżanie frustracji itd.

Molicka M., Biblioterapia i Bajkoterapia, Media Rodzina, Poznań 2011, s. 117

Zasady funkcjonujące w trakcie prowadzenia zajęć biblioterapeutycznych:

• Dobrowolność uczestnictwa• Uwzględnienie potrzeb, problemów i preferencji grupy• Indywidualizacja programu (środki terapeutyczne)• Indywidualizacja programu (poziom i tempo zajęć)• Interdyscyplinarność zajęć (muzykoterapia, arteterapia, inne)• Warto skorzystać z doświadczeń innych biblioterapeutów

Cele biblioterapii dzieci:

• Nazwanie uczuć i nadawanie im wartości• Uświadomienie poprzez tekst, że podobne problemy mają inni• Rozwijanie dyskusji• Rozwijanie myślenia i samoświadomości• Wskazanie strategii radzenia sobie • Zachęcenie do działania

Cechy wzorcowe biblioterapeuty:• Zdolność empatii• Łatwość nawiązywania kontaktów• Umiejętność zdiagnozowania problemu• Literatura• Warsztat terapeutyczny (techniki

wizualizacyjne, drama, techniki plastyczne)• Komunikacja wewnątrz grupy• Wyrozumiałość dla siebie i dla członków grupy

Model postępowania biblioterapeutycznego w procesie: • adaptacji dziecka w grupie (I. Jurgielewiczowa Ten obcy

i Inna, M. Józefackiej Lotnica, Chłopak na niepogodę, Kto sieje wiatr)

• przeciwdziałania agresywnym zachowaniom (I. Jurgielewiczowa Ten obcy, K. Boglar Supergigant z motylem, A. Dodziuk Pokochać siebie, P. Fijajewski Jak rozwinąć skrzydła, M. Fijajewska Stanowczo, łagodnie bez lęku).

• pobudzające twórcze myślenie (M. Musierowicz Szósta klepka, K. Szmidt Elementarz twórczego myślenia, K. Tepperwein Twórcza moc myślenia)Podsumowanie:Diagnoza, dobór literatury, etap pierwszy (czytanie indywidualne lub grupowe), identyfikacja z bohaterem(ami), przeżycie stanu katharsis), etap drugi (wgląd w siebie, możliwość zmiany zachowania, myślenia, postawy), etap trzeci (ewaluacja).

• Adaptacja dziecka w grupie: Ja i inni, Obcy jest wśród nas, Osamotnienie, Kiedy jestem chory

• Wzmacnianie poczucia własnej wartości: Kiedy byłem mały, Kiedy jestem chory, Moja choroba, Nie zapomnij o ogrodach, Te szpitalne ogrody, Jak mam Soniu mówić do Ciebie

• Chorzy z dysfunkcją narządu ruchu: Moja choroba, Te szpitalne ogrody, Jak mam Soniu mówić do Ciebie

• Rozwijające twórcze myślenie: Jestem kompozytorem, Co widzę, kiedy słucham muzyki?

• Przeciwdziałanie agresji: Osamotnienie, Kiedy byłem mały, Tak trudno dorastać, Czy to kradzież?