Bezpieczenstwo systemów komputerowych - wyk …icis.pcz.pl/~sszymoniak/dydaktyka/bsk1.pdfdrinż....

dr inż.Sabina

Szymoniak

Sprawy orga-nizacyjne

Bezpiecznysystemkomputerowy

Nośnikidanych

Kopia bez-pieczeństwa

Windows

Linux

Literatura

1/48

Bezpieczeństwo systemów komputerowych -wykład I

Przechowywanie danych w systemach komputerowych

dr inż. Sabina Szymoniak

Katedra InformatykiPolitechnika Częstochowska

Rok akademicki 2019/2020

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

2/48

Plan wykładu

1 Sprawy organizacyjne

2 Bezpieczny system komputerowy

3 Nośniki danych

4 Kopia bezpieczeństwa

5 Kopia zapasowa w Windows

6 Kopia zapasowa w Linuksie

7 Literatura

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

3/48

Sprawy organizacyjne

Kontakt:

mail: [email protected]

strona: http://icis.pcz.pl/~sszymoniak

konsultacje: na stronie (po wcześniejszym umówieniu drogąmailową)

Zaliczenie wykładu i laboratoriów

[email protected]

http://icis.pcz.pl/~sszymoniak

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

4/48

Tematyka wykładów

Przechowywanie danych w systemach komputerowych

Dyski twarde - budowa, zasada działania, strukturaniskopoziomowa

Uruchamianie systemu operacyjnego - metody, zagrożenia

Struktura logiczna nośników danych - MBR, BS, tablice partycji

System plików FAT 12/16/32, NTFS, ext2, ext3, ext4,ReiserFS, XFS, ZFS/BrtFS

Rozproszone systemy plików - GPFS, Lustre, Ibrix

Macierze dyskowe - RAID sprzętowy, programowy i „fake”

Systemy kopii zapasowych

Odzyskiwanie danych

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

5/48

Podstawowa literatura

Stokłosa J., Bilski T.: „Bezpieczeństwo danych w systemachinformatycznych” PWN

Hagen W.: „Systemy plików w Linuksie”, Helion

Metzger P.: „Anatomia dysków twardych”, Helion

Metzger P.: „Anatomia PC”, Helion

Pieprzyk J., Hardjono T., Seberry J.: „Teoria bezpieczeństwasystemów komputerowych”, Helion

Mueller S.: „Rozbudowa i naprawa komputerów”, Helion

Ward B.: „Jak działa Linux. Podręcznik administratora”, Helion

Stallings W., Brown L.: „Bezpieczeństwo systemówinformatycznych. Zasady i praktyka”, Helion

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

6/48

Czym jest bezpieczeństwo?

Bezpieczny system komputerowy:

użytkownik może polegać na systemie,

oprogramowanie działa zgodnie ze swoją specyfikacją.

Bezpieczne dane:

nie zostaną utracone,

nie ulegną zniekształceniu,

nie zostaną pozyskane przez kogoś nieuprawnionego.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

7/48

Bezpieczeństwo - zagrożenia

włamanie do systemu komputerowego,

nieuprawnione pozyskanie informacji,

destrukcja danych i programów,

sabotaż (sparaliżowanie pracy) systemu,

piractwo komputerowe, kradzież oprogramowania,

oszustwo komputerowe i fałszerstwo komputerowe,

szpiegostwo komputerowe.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

8/48

Bezpieczeństwo - problemy

Problemy związane z konstruowaniem bezpiecznych systemów:

technologie są niedoskonałe,

ludzie są omylni,

konieczność dodatkowych testów,

obecność konkurencji.

Problemy związane z odpowiednią eksploatacją systemu:

konfigurowanie uprawnień dostępu do zasobów,

stosowanie silnych haseł,

konflikt interesów pomiędzy użytecznością a ryzykiemniewłaściwego wykorzystania technologii.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

9/48

Jakie powinno być hasło?

Jak guma balonowa ;)

najsilniejsze, kiedy jest świeże,używane indywidualnie, a nie grupowo,niezostawiane gdzie popadnie, bo można narobić bałaganu.

Sprawdzanie haseł:

https://cirt.net/passwords

https://howsecureismypassword.net/

https://cirt.net/passwords

https://howsecureismypassword.net/

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

10/48

Powody utraty danych

Powody utraty danych:

uszkodzenia mechaniczne,

błędy oprogramowania,

błędy człowieka,

niewłaściwe użycie,

przypadek,

pożar,

kradzież,

wirusy.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

11/48

Zasady przechowywania danych na nośnikachelektronicznych

Zasady przechowywania danych na nośnikach elektronicznych:

chroń swój komputer,

walcz ze złośliwym oprogramowaniem,

rób kopie zapasowe,

myśl o przyszłości,

trzymaj kopie plików w kilku miejscach.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

12/48

Strategia bezpieczeństwa

Co chronić?określenie zasobów: sprzęt komputerowy, infrastrukturasieciowa, ...

Przed czym chronić?identyfikacja zagrożeń: włamywacze komputerowi, infekcjewirusami ...

Ile czasu, wysiłku i pieniędzy można poświęcić na należnąochronę?oszacowanie ryzyka, analiza kosztów i zysku,przygotowanie polityki bezpieczeństwa.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

13/48

Aspekty prawne I

Pomarańczowa książka (Trusted Computer System EvaluationCriteria - TCSEC):

D - Ochrona minimalna (Minimal Protection),C1 - Ochrona uznaniowa (Discretionary Protection),C2 - Ochrona z kontrolą dostępu (Controlled AccessProtection),B1 - Ochrona z etykietowaniem (Labeled SecurityProtection),B2 - Ochrona strukturalna (Structured Protection),B3 - Ochrona przez podział (Security Domains),A1 - Konstrukcja zweryfikowana (Verified Design),

Czerwona Księga (Trusted Networking Interpretation),

Zielona Księga (Password Management Guideline),

Common Criteria.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

14/48

Aspekty prawne II

Ustawy i rozporządzenia (http://isap.sejm.gov.pl):

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lipca2011 r. w sprawie podstawowych wymagań bezpieczeństwateleinformatycznego (Dz.U. 2011 nr 159 poz. 948),

Ustawa o podpisie elektronicznym, z dnia 18 września2001 r.,

Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogąelektroniczną,

Standardy ISO związane z bezpieczeństwemteleinformatycznym (http://www.iso.org/),

Kodeks karny,

...

http://isap.sejm.gov.pl

http://www.iso.org/

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

15/48

Nośniki danych I

Cechy decydujące o wyborze nośnika danych:

pojemność,

cena,

szybkość działania,

dostępność,

wygoda,

żywotność,

dodatkowe oprogramowanie,

bezpieczeństwo.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

16/48

Nośniki danych II

Dawniej...karta perforowana,taśma magnetyczna,dyskietka,bęben magnetyczny.

Dziś...dysk twardy, dysk zewnętrzny, pendrive, karta pamięci,płyty CD/DVD,konto e-mail,dysk wirtualny (Dropbox, Google Drive, iCloud itp.).

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

17/48

Nośniki danych III

Pendrive / Karta pamięci

+ rozmiar, cena, odporne na wstrząsy, wygodne w użytkowaniu,duża żywotność i mobilność, mogą zastąpić napęd optyczny;- ograniczona pojemność, prędkość zapisu, łatwe do zgubienia,przenoszą wirusy;

Płyty CD/DVD

+ niskie koszty zakupu, łatwość przechowywania;- mała pojemność, ograniczona żywotność;

Dysk twardy+ duża pojemność, rozsądna cena, zawsze pod ręką;- podatność na uszkodzenia mechaniczne, obniżenie łącznejwydajności komputera;

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

18/48

Nośniki danych IV

Dysk zewnętrzny+ duża pojemność, żywotność, łatwa obsługa, szybkość;- wysoka cena, podatność na uszkodzenia mechaniczne,opcjonalnie dodatkowe oprogramowanie;

Konto e-mail+ darmowe, dostępność z różnych miejsc świata;- ograniczona ilość miejsca, trudność w utrzymaniu porządku;

Dysk wirtualny+ duże bezpieczeństwo danych, pojemność, prostotaużytkowania, dostępność z każdego miejsca na świecie;- koszty (czasami), czas przesyłu i odbioru danych, potencjalnycel ataków hackerskich;

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

19/48

Rozwiązanie???

Tworzenie kopii bezpieczeństwa!!!

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

20/48

Kopia bezpieczeństwa I

Kopia bezpieczeństwa (ang. backup copy)

Dane, które mają służyć do odtworzenia oryginalnej zawartościnośnika danych w przypadku jego utraty bądź uszkodzenia.

Rodzaje kopii zapasowej:

pełna kopia zapasowa,

kopia różnicowa,

kopia przyrostowa.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

21/48

Kopia bezpieczeństwa II

wszystkie, wskazane zasoby,

wykonywana jako pierwsza,

zajmuje najwięcej miejsca.

Źródło rysunku: Maciej Szmit: „O kopiach zapasowych i innych oczywistościach”

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

22/48

Kopia bezpieczeństwa III

dane, które zostały zmienione lub dodane, od czasuutworzenia ostatniej pełnej kopii zapasowej.


dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

23/48

Kopia bezpieczeństwa IV

dane, które zostały zmienione lub dodane, od czasuutworzenia ostatniej, dowolnej kopii zapasowej,

odnosi się do ostatniej wykonanej kopii zapasowej,pomijając poprzednie.


dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

24/48

Kopia bezpieczeństwa V

Reguła 3 - 2 - 1

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

25/48


Reguła 3 - 2 - 1

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

26/48


Reguła 3 - 2 - 1

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

27/48


Reguła 3 - 2 - 1

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

28/48


Reguła 3 - 2 - 1

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

29/48

Kopia bezpieczeństwa VI

Strategie kopii bezpieczeństwa

strategia Dziadek-Ojciec-Syn

strategia wieży Hanoi

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

30/48

Kopia bezpieczeństwa VII

Zasady tworzenia kopii zapasowych:

regularne tworzenie kopii zapasowych,

korzystanie z dysku zewnętrznego,

przechowywanie kopii zapasowych online,

weryfikacja możliwości odzyskiwania danych,

wprowadzenie automatycznej kontroli kopii zapasowych,

odpowiednie dobranie sposobu tworzenia kopii zapasowej,

tworzenie kopii zapasowej przed instalacją.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

31/48

Kopia zapasowa i przywracanie w systemie Windows10

narzędzie systemowe (Ustawienia, Aktualizacja izabezpieczenia),

regularne tworzenie backup’u,

tworzenie kopii bezpieczeństwa partycji systemowejWindows,

konfiguracja:

miejsce docelowe,

partycje wchodzące w skład kopii,

systematyczność tworzenia kopii zapasowych.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

32/48

Inne oprogramowanie

Macrium Reflect Free,

EaseUS Todo Backup Free,

Acronis Backup & Security,

AutoBackup,

NeroBackItUp,

Norton Online BackUp,

...

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

33/48

Macrium Reflect Free

menedżer partycji,

tworzenie kopii zapasowych i obrazów całego aktywnegosystemu (również podczas pracy na komputerze)

odtworzenie za pomocą nośnika ratunkowego z systememWin PE.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

34/48

EaseUS Todo Backup Free

tworzenie i przywracanie kopii zapasowych danych,

wykonywanie backupów plików, folderów i partycji (równieżsystemowej), klonowanie dysku twardego, tworzenie dyskunaprawy systemu.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

35/48

Acronis Backup & Security

tworzenie kopii zapasowych i przechowywanie ich na nośnikachzewnętrznych lub online, tworzenie obrazów dysków twardych,wybranych partycji, programów lub plików i folderów,

możliwość przechowywania plików na serwerach online (do 5 GBw wersji Standard, do 250 BG w wersji Premium),

zabezpieczenia sieciowe.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

36/48

AutoBackup

wykonywanie kopii zapasowych plików, tworzenie,przywracanie, przeprowadzanie transferów plików kopizapasowej,

skonfigurowanie zautomatyzowanych zadań.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

37/48

NeroBackItUp

tworzenie obrazów dysków twardych i partycji oraz kopiizapasowych plików i folderów (zwykłych/przyrostowych),nagrywanie, przywracanie,

filtrowanie danych według rozszerzeń (różne kategorie:muzyka, zdjęcia, filmy).

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

38/48

Norton Online BackUp

tworzenie kopii zapasowych plików, przechowywaniew chmurze, szyfrowanie plików, przywracanie,

pełna automatyzacja,

pojemność backupu 25 GB, dozwolone jest zbackupowaniedanych z maksymalnie pięciu komputerów.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

39/48

Pakiet tar I

narzędzie do archiwizacji i kompresji danych,

upakowuje wiele plików w jeden plik,

tworzenie archiwum:

tar -c [-zv] [-X pliki_wykluczone] -f archiwum.tarpliki

przeglądanie zawartości archiwum:

tar -tf archiwum.tar

rozpakowanie archiwum:

tar -x [-v] [-C katalog_lub_plik] -f archiwum.tar

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

40/48

Pakiet tar II

kopie przyrostowe:

tar -zc -g /backup/home_snapshot -f /backup/backup_full.tar.gz /hometar -zc -g /backup/home_snapshot -f /backup/backup_mon.tar.gz /hometar -zc -g /backup/home_snapshot -f /backup/backup_tue.tar.gz /home...

kopie różnicowe:

tar -zcf /bakup/backup /backup/backup_full.tar.gz -print0 | tar -zcf/backup/backup_mon.tar.gz -T -find /home -type f -newer /backup/backup_full.tar.gz -print0 | tar -zcf/backup/backup_tue.tar.gz -T -...

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

41/48

Pakiet dd

kopiowanie plików pomiędzy dowolnymi urządzeniamiw sposób niskopoziomowy,

możliwość wykonania i odtworzenia obrazu dysku,

składnia:

dd if=zrodlo of=cel [bs=rozmiar] [count=liczba]

przykłady użycia:

dd if=/etc/hosts of=/backup/hostsdd if=/dev/sda1 of=/backup/boot.partitiondd if=/dev/sda of=/backup/tmp/mbr bs=512 count=1

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

42/48

Pakiet rsync I

synchronizacja danych pomiędzy systemami plików (lokalnesystemy plików, zdalne systemy plików),

proste kopie, polegające na skopiowaniu danych z jednomiejsca na drugie, kopie przyrostowe,

przeglądanie historii zmian,

pełna kopia:

sudo rsync -av /home/user/ /media/pendrive/full_backup

wykluczanie elementów:

sudo rsync -av –exclude ‘Pobrane’ –exclude ‘Publiczny’–exclude ‘Pulpit’ /home/user/ /media/pendrive/full_backup

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

43/48

Pakiet rsync II

kopia przyrostowa:

sudo rsync -avh –delete –exclude ‘Pobrane’ –exclude ‘Pulpit’–exclude ‘Publiczny’ –link-dest=/media/pendrive/full_backup/home/user/ /media/pendrive/przyrostowa1

automatyczne wykonywanie kopii zapasowej – skrypt bash,

nie wspiera ani automatycznej kompresji danych aniszyfrowania,

rozszerzenie możliwości - narzędzie rsnapshot.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

44/48

Pakiet duplicity

kopiowanie katalogów, tworzenie zaszyfrowanychwoluminów w formacie tar i przesyłanie ich na zdalny lublokalny serwer plików,

pełna kopia:

duplicity –full-if-older-than [liczba_dni]D–no-encryption [źródło] file://[cel]

kopia przyrostowa:

duplicity –no-encryption [źródło] file://[cel]

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

45/48

Pakiet sbackup

tworzenie kopii zapasowej zarówno pojedynczych plików jaki całych folderów,

wykluczanie plików i folderów z tworzonej kopii, plików ookreślonym rozszerzeniu, plików o maksymalnej wielkości,

tworzenie kopii zapasowej na lokalnym dysku, na zdalnymdysku,

kopie pełne i przyrostowe,

harmonogramowanie tworzenia kopii,

obsługa: konsola, graficzny interfejs użytkownika.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

46/48

BackupPC

serwerowy system kopii bezpieczeństwa danych,

obsługa z poziomu przeglądarki www,

współpracuje z systemami klasy Windows,

wykorzystane protokoły smb, tar oraz rync.

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

47/48

Literatura

Wykorzystano następujące materiały:

Pieprzyk J., Hardjono T., Seberry J.: „Teoria bezpieczeństwasystemów komputerowych”

Wybrane akty prawne

www.pcworld.pl

www.chip.pl

linux.die.net/man/

duplicity.nongnu.org/

Obrazek ze świnką: www.szkolneblogi.pl/blogi/blog-zespolu-szkol-w-jaszczwi/swinka-skarbonka-troche-historii/

Zrzuty z narzędzi Windowsowych: www.komputerswiat.pl

www.pcworld.pl

www.chip.pl

linux.die.net/man/

duplicity.nongnu.org/

www.szkolneblogi.pl/blogi/blog-zespolu-szkol-w-jaszczwi/swinka-skarbonka-troche-historii/



www.komputerswiat.pl

dr inż.Sabina

Szymoniak



Nośnikidanych


Windows

Linux

Literatura

48/48

Dziękuję za uwagę!

Bezpieczenstwo systemów komputerowych - wyk …icis.pcz.pl/~sszymoniak/dydaktyka/bsk1.pdfdrinż....

Documents

Transcript of Bezpieczenstwo systemów komputerowych - wyk …icis.pcz.pl/~sszymoniak/dydaktyka/bsk1.pdfdrinż....