BEZPIECZEŃSTWO POŻAROWE

ZAOPATRZENIE WODNE

DO CELÓW PRZECIWPOŻAROWYCH

mgr inż. Paweł Jabłoński

Program szkolenia

1. Podstawy prawne

2. Interpretacje

Podstawy prawneWymagania w zakresie zaopatrzenia wodnego do celów przeciwpożarowych określone są w:

Rozporządzeniu MSWiA z dnia 24 lipca 2009r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. u. nr 124, poz. 1030) w odniesieniu do zewnętrznego gaszenia pożaru,

Rozporządzeniu MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. u. nr 109, poz. 719) w odniesieniu do wewnętrznego gaszenia pożaru.

ZAOPATRZENIE W WODĘ DO ZEWNĘTRZNEGO GASZENIA POŻARU§ 3. 1. Zapewnienie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru jest wymagane dla:

1) jednostek osadniczych o liczbie mieszkańców przekraczającej 100 osób, niestanowiących zabudowy kolonijnej, a także znajdujących się w ich granicach: budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz obiektów budowlanych produkcyjnych i magazynowych;

2) budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz obiektów budowlanych produkcyjnych i magazynowych, znajdujących się poza granicami jednostek osadniczych wymienionych w pkt 1, o kubaturze brutto przekraczającej 2500 m3 lub o powierzchni przekraczającej 500 m2, z wyjątkiem stacji paliw płynnych ze zbiornikami o łącznej pojemności do 200 m3 i stacji gazu płynnego;

3) obiektów budowlanych niebędących budynkami, przeznaczonych na potrzeby użyteczności publicznej lub do zamieszkania zbiorowego, w których znajduje się strefa pożarowa o powierzchni przekraczającej 1 000 m2 lub przeznaczona do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób;

4) obiekty budowlane gospodarki rolnej o powierzchni strefy pożarowej przekraczającej 1 000 m2.

2. Dla pozostałych obiektów budowlanych woda do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru jest zapewniana w ramach ilości wody przewidywanych dla jednostek osadniczych, nie mniejszej jednak niż 10 dm3/s, z zastrzeżeniem ust. 3.

3. W przypadku jednostki osadniczej o liczbie mieszkańców do 2 000 wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru dla pozostałych obiektów budowlanych powinna wynosić co najmniej 5 dm3/s.

Wymagana ilość wody do celów

przeciwpożarowych dla jednostek osadniczych Lp.

Liczba mieszkańców jednostki osadniczej

Wydajność wodociągu [dm3/s] Równoważny zapas wody w zbiorniku [m3]

1 do 2 000 5 50

2 2 001 ÷ 5 000 10 100

3 5 001 ÷ 10 000 15 150

4 10 001 ÷ 25 000 20 200

5 25 001 ÷ 100 000 40 400

6 ponad 100 000 60 600

§ 4. 2. Wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych może być określona odrębnie dla dla w jednostce osadniczej, pod warunkiem oddzielenia ich od innych dzielnic i osiedli pasami niezabudowanego terenu o szerokości co najmniej 100 m, na których dopuszcza się drzewostan liściasty lub mieszany składający się co najmniej w 50% z drzew liściastych. 3. Woda do celów przeciwpożarowych dla obiektów, o których mowa w § 3, powinna być dostępna w szczególności z urządzeń zaopatrujących w wodę ludność, zgodnie z regulaminem dostarczania wody i odprowadzania ścieków, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858, z 2007 r. Nr 147, poz. 1033 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97).

4. Wodę do celów przeciwpożarowych w wymaganej ilości określonej w sposób, o którym mowa w ust. 1 i 2, powinna zapewniać sieć wodociągowa doprowadzająca wodę do jednostki osadniczej. 5. W przypadku gdy w jednostce osadniczej zasoby wody przeznaczonej dla ludności dostarczanej wodociągiem nie zapewniają ilości wymaganych do celów przeciwpożarowych, wykonuje się, w odległości nie większej niż 250 m od skrajnej zabudowy jednostki osadniczej lub chronionego obiektu budowlanego, co najmniej jedno z następujących uzupełniających źródeł wody: 1) studnię o wydajności nie mniejszej niż 10 dm3/s; 2) punkt czerpania wody przy naturalnym lub sztucznym zbiorniku wodnym o pojemności zapewniającej odpowiedni zapas wody albo na cieku wodnym o stałym przepływie wody nie mniejszym niż 20 dm3/s przy najniższym stanie wód; 3) przeciwpożarowy zbiornik wodny spełniający wymagania Polskiej Normy.

§ 5. 1. Wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru dla budynków uży-teczności publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz innych obiektów budowlanych o takim przeznaczeniu, służąca do zewnętrznego gaszenia pożaru, wynosi:

1) dla budynku o kubaturze brutto do 5 000 m3 i o powierzchni wewnętrznej do 1 000 m2 — 10 dm3/s z co najmniej jednego hydrantu o średnicy 80 mm lub 100 m3 zapasu wody w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym;

2) dla budynków niewymienionych w pkt 1 — 20 dm3/s łącznie z co najmniej dwóch hydrantów o średnicy 80 mm lub 200 m3 zapasu wody w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym;

3) dla obiektów wymienionych w § 3 ust. 1 pkt 3 — 10 dm3/s z co najmniej jednego hydrantu o średnicy 80 mm lub 100 m3 zapasu wody w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym. (obiekty budowlane niebędące budynkami, przeznaczonych na potrzeby użyteczności publicznej lub do zamieszkania zbiorowego, w których znajduje się strefa pożarowa o powierzchni przekraczającej 1 000 m2 lub przeznaczona do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób; )

2. W przypadku braku wymaganej ilości wody, o której mowa w ust. 1, dopuszcza się jej uzupełnienie ze źródeł, o których mowa w § 4 ust. 5, przy czym w przypadku przeciwpożarowego zbiornika wodnego jego pojemność powinna wynosić 10 m3 zapasu wody na 1 dm3/s brakującej wydajności wodociągu, jednak nie mniej niż 50 m3.

3. W przypadku gdy w budynku użyteczności publicznej lub zamieszkania zbiorowego bądź w innych obiektach budowlanych o takim przeznaczeniu w jednej strefie pożarowej znajdują się również pomieszczenia magazynowe, wymaganą ilość wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru dla takiego budynku lub obiektu budowlanego określa się zgodnie z zasadami wskazanymi w ust. 1 i 2, z uwzględnieniem wymaganej ilości wody dla po-mieszczeń magazynowych ustalonej zgodnie z zasadami określonymi w § 6 ust. 3, z zastrzeżeniem, że dla tych ustaleń zamiast powierzchni strefy pożarowej przyjmuje się łączną powierzchnię pomieszczeń magazynowych, przyjmując dla całego budynku lub obiektu budowlanego wyższe z wymagań. 8. Wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru dla silosów, komór i zasobników ze stałymi sypkimi materiałami palnymi oraz dla zbiorników z cieczami palnymi o temperaturze zapłonu powy-żej 373,15 K (100°C) wynosi 10 dm3/s.

9. Wymaganą ilość wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru dla obiektów budowlanych gospodarki rolnej należy zapewnić w następujących ilościach: 1) dla obiektów o powierzchni strefy pożarowej do 2 000 m2 — co najmniej 10 dm3/s; 2) dla obiektów o powierzchni strefy pożarowej przekraczającej 2 000 m2 — co najmniej 15 dm3/s.

Wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych

dla obiektów budowlanych produkcyjnych i magazynowychWymaganą ilość wody do celów przeciwpożarowych dla obiektów budowlanych produkcyjnych i magazynowych, z wyjątkiem wymienionych w ust. 4—8, służącą do zewnętrznego gaszenia pożaru, określa się, biorąc pod uwagę tę strefę pożarową, dla której jest ona największa.

1 200 10 10 10 10 15 15 20

2 200 500 10 10 10 20 20 30 30

3 500 1 000 10 10 20 20 30 30 40

4 1 000 2 000 10 20 20 30 30 40 40

5 2 000 4 000 20 20 30 30 40 40 50

6 4 000 20 30 30 40 40 50 60

Lp. powyżej do wydajność wodociągu [dm3/s]*

Gęstość obciążenia ogniowego [MJ/m2]

Powierzchnia strefy pożarowej [m2]

powyżej 500 1 000 2 000 3 000 4 000 5 000

do 500 1 000 2 000 3 000 4 000 5 000

§ 6. 1. Wodę dla obiektów budowlanych produkcyjnych i magazynowych, w ilości wymaganej do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru, należy zapewnić z urządzeń dostarczających ją do celów bytowo-gospodarczych i technologicznych lub z innych zasobów wody służących do tego celu.

2. W przypadku gdy w obiektach budowlanych produkcyjnych i magazynowych urządzenia i zasoby wody, o których mowa w ust. 1, nie zapewniają wymaganej ilości do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru, wykorzystuje się urządzenia służące do dostarczania wody do jednostek osadniczych lub uzupełniające źródła wody, o których mowa w § 4 ust. 5.

4. Wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru dla stacji paliw i stacji gazu płynnego oraz stacji gazu ziemnego wynosi 10 dm3/s.

5. Wymaganą ilość wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru dla zbiorników z gazami palnymi oraz z cieczami o temperaturze zapłonu do 373,15 K (100°C) niebędącymi produktami naftowymi oraz dla zbiorników z produktami naftowymi o temperaturze zapłonu od 328,15 K (55°C) do 373,15 K (100°C), z wyjątkiem podgrzanych powyżej temperatury zapłonu, służącą do zewnętrznego gaszenia pożaru, określa tabela nr 3 załącznika do rozporządzenia.

6. Wymaganą ilość wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru dla zbiorników z produktami naftowymi, z wyjątkiem występujących na stacjach paliw i stacjach gazu płynnego oraz wymienionych w ust. 5, określa się zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 243, poz. 2063 oraz z 2007 r. Nr 240, poz. 1753).

7. Wymaganą ilość wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru dla urządzeń technologicznych oraz składów i magazynów z gazami palnymi i cieczami o temperaturze zapłonu do 373,15 K (100°C), zlokalizowanych poza budynkami, określa tabela nr 4 załącznika do rozporządzenia.

Lp. Urządzenia technologiczne oraz składy i magazyny z gazami palnymi i cieczami o temperaturze zapłonu do 373,15 K (100°C)

Zajmowana powierzchnia [m2] Wydajność wodociągu [dm3/s]

powyżej do

1 500 10

2 500 1 000 20

3 1 000 2 000 30

4 2 000 40

10. W przypadku gdy wydajność wodociągu stanowiącego źródło wody do celów przeciwpożarowych nie zapewnia ilości określonej w ust. 3—5 i 7—9, należy zapewnić uzupełniający zapas wody w zbiornikach przeciwpożarowych, technologicznych lub naturalnych, przystosowanych do poboru wody przez pompy pożarnicze:

1) dla obiektów budowlanych produkcyjnych i magazynowych wymienionych w ust. 3, w ilości równej iloczynowi brakującej wydajności wodociągu przez czas trwania pożaru przewidziany dla rozpatrywanej strefy pożarowej, ustalony w Polskiej Normie dotyczącej obliczania gęstości obciążenia ogniowego oraz wyznaczania względnego czasu trwania pożaru, jednak nie większy niż 4 godziny;

2) dla obiektów budowlanych wymienionych w ust. 4, 5 i 7—9, w ilości odpowiadającej 10 m3 zapasu wody na 1 dm3/s brakującej wydajności wodociągu.

11. W przypadku braku wymaganej ilości wody, o której mowa w ust. 3—5 i 7—9, dopuszcza się jej uzupełnienie ze studni lub z cieku wodnego, o których mowa w § 4 ust. 5 pkt 1 i 2.

§ 7. 1. Wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych dla stref pożarowych wyposażonych w stałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające zarówno przy wspólnym, jak i oddzielnym wykorzystywaniu wodociągu lub zapasu wody do zasilania tych urządzeń i zewnętrznego gaszenia pożaru, w obiektach budowlanych, o których mowa w § 5 ust. 1 i 3 oraz w § 6 ust. 3, 5 i 7, jest równa: 1) przy zastosowaniu urządzeń zraszaczowych zabezpieczających — sumie ilości wody do zasilania tych urządzeń i do zewnętrznego gaszenia pożaru;

2) przy zastosowaniu urządzeń gaśniczych tryskaczowych, zraszaczowych i mgłowych oraz sieci stałych działek gaśniczych — sumie ilości wody do zasilania tych urządzeń i zmniejszonej o 50% ilości wody do zewnętrznego gaszenia pożaru, z tym że wymagana ilość wody powinna być nie mniejsza niż ilość wody do zewnętrznego gaszenia pożaru;

3) przy zastosowaniu urządzeń gaśniczych pianowych — sumie ilości wody do zasilania tych urządzeń i zmniejszonej o 75% ilości wody do zewnętrznego gaszenia pożaru, z tym że wymagana ilość wody powinna być nie mniej-sza niż ilość wody do zewnętrznego gaszenia pożaru.

2. Wodociąg, który służy nie tylko do celów przeciwpożarowych, powinien mieć wydajność zapewniającą łącznie wymaganą ilość wody dla potrzeb: 1) przeciwpożarowych; 2) bytowo-gospodarczych, ograniczonych do 15%; 3) przemysłowych, ograniczonych do niezbędnej obsługi urządzeń technologicznych. § 8. 1. W przypadku braku źródła wody zapewniającego wymaganą ilość wody do celów przeciwpożarowych, właściwy miejscowo komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej na wniosek właściciela budynku, obiektu budowlanego lub terenu, może dopuścić na czas określony zastępcze źródło wody do celów przeciwpożarowych, w szczególności naturalny lub sztuczny zbiornik wody, studnię lub ciek wodny, wyposażone w stanowisko czerpania wody wraz z dojazdem.

2. Zastępcze źródło wody, o którym mowa w ust. 1, powinno zapewniać możliwość prowadzenia działań gaśniczych z użyciem sił i środków dostępnych w rejonie działania najbliższej jednostki ochrony przeciwpożarowej.

3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy spełnienie wymagań dotyczących przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę jest niemożliwe ze względu na lokalne uwarunkowania lub jest uzasadnione przyjęcie innych rozwiązań, na wniosek właściciela budynku, obiektu budowlanego lub terenu, dopuszcza się stosowanie rozwiązań zamiennych, które zapewniają niepogorszenie warunków ochrony przeciwpożarowej, uzgodnionych z właściwym miejscowo komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej.

INTERPRETACJE KGPSP

W przypadku budynku, w którym strefa pożarowa obejmująca jego części przeznaczone na cele użyteczności publicznej nie przekracza powierzchni 1000 m2, ani kubatury 5000 m3, zaś w pozostałych częściach tego budynku występują jedynie strefy pożarowe klasyfikowane do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV (mieszkalne), wymaganą ilość wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru dla takiego budynku określa się w oparciu o ustalenia § 5 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia MSWiA, tj. w ilości 10 dm3/s z co najmniej jednego hydrantu o średnicy 80 mm lub 100 m3 zapasu wody w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym. Wynika to z faktu, że w myśl ustaleń § 2 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia budynek traktowany jest tożsamo z definicją zawartą w § 3 pkt 4-6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690, późn. zm.), zaś ustalenia § 2 ust. 5 rozporządzenia MI wskazują, że przepisy odnoszące się do budynku o określonym przeznaczeniu mogą być stosowane także do każdej części budynku o tym przeznaczeniu.

W odniesieniu do przedstawionego w Państwa piśmie przykładu garażu wolnostojącego jednostanowiskowego zlokalizowanego na terenie jednostki osadniczej, traktowanego jako obiekt PM, dla którego zgodnie z ustaleniami § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia [2] wymagane jest zapewnienie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru, nie powinno to w zasadzie praktycznie stwarzać problemu, ponieważ dla garaży wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych wynosi co najmniej 10 dm3/s, lecz nie więcej niż 20 dm3/s, i często mieści się w ilości wymaganej dla tejże jednostki osadniczej, chyba że jest to jednostka o liczbie mieszkańców do 2000, gdzie dopuszcza się ilość do 5 dm3/s. Tym niemniej w przypadku tak małego obiektu, jak w Państwa przykładzie, można kierować się ponadto zasadą wynikającą z treści § 213 pkt 3 ww. rozporządzenia MI, że dla wolno stojących garaży o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 2 nie stawia się wymagań dotyczących klasy odporności pożarowej, czyli ich bezpieczeństwa pożarowego, a przez to także nie ma dla nich konieczności odrębnego ustalania wymaganej ilości wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru. Obiekty takie mieszczą się w grupie pozostałych obiektów wymienionej w § 3 ust. 2 i 3 rozporządzenia [2], dla których woda do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru jest zapewniana w ramach ilości wody przewidywanych dla jednostek osadniczych.

Zgodnie z przepisem § 4 ust. 3 ww. rozporządzenia MSWiA z dnia 24 lipca 2009 r. (Dz.U. Nr 124, poz. 1030) woda do celów przeciwpożarowych powinna być dostępna w szczególności z urządzeń zaopatrujących w wodę ludność. Przepis ten nie wyklucza budowy lub wykorzystania istniejącej sieci wodociągowej, np. zakładowej, jako źródła wody do celów przeciwpożarowych, gdzie siecią zakładową może być wodociąg na terenie zakładu od przyłącza do sieci komunalnej, jak też sieć zasilana z własnej pompowni pobierającej wodę ze zbiornika o odpowiedniej pojemności wynikającej ze względnego czasu trwania pożaru. W przypadku niedostatecznej wydajności wodociągu na terenie zakładu, lub jego braku, dla obiektów PM należy zapewnić uzupełniający zapas wody, przy czym dla tego rodzaju obiektów może być brany pod uwagę zapas wody zgromadzony w zbiornikach przeciwpożarowych, technologicznych lub naturalnych, przystosowanych do poboru wody przez pompy pożarnicze. W sytuacji braku sieci wodociągowej uzupełniające źródła wody powinny zapewniać całą jej ilość wymaganą do zapewnienia przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru.

Zgodnie z ustaleniami § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia MSWiA z dn. 24.07.2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz.U. Nr 124, poz. 1030), dla budynków użyteczności publicznej zlokalizowanych na terenie miasta (jednostki osadniczej) wymagane jest zapewnienie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru. Ilość wody, jaka powinna być zapewniona w przypadku ww. budynku (przy kubaturze przekraczającej 5000 m3), wynosi 20 dm3/s łącznie z co najmniej dwóch hydrantów o średnicy 80 mm lub 200 m3 zapasu wody w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym (§ 5 ust.1 pkt 2). Obowiązkiem właściciela budynku jest przy tym, w myśl ustaleń art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 24.08.1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 z późn. zm.), zapewnienie przygotowania budynku do prowadzenia akcji ratowniczej, co oznacza m.in. zapewnienie odpowiedniego zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru, i jest to obowiązek niezbywalny. W zależności od występujących lokalnie warunków, w pierwszej kolejności powinny być brane pod uwagę istniejące możliwości czerpania wody z urządzeń zaopatrujących w wodę ludność. Właściciel budynku powinien uzyskać informację o wydajności istniejącej sieci wodociągowej oraz o lokalizacji i wydajności najbliższych hydrantów od firmy administrującej tą siecią. Nie jest natomiast obowiązkiem właściciela budynku dbanie o stan techniczny tych urządzeń - w przypadku sieci wodociągowej do przyłącza do budynku. W sytuacji, gdy wydajność tych urządzeń (sieci wodociągowej) nie zapewnia wymaganej ilości wody do celów przeciwpożarowych dla danego budynku, bądź np. hydranty usytuowane są w odległościach większych niż określone przepisami, to właściciel takiego budynku powinien zadbać o doprowadzenie do stanu zgodności z obowiązującymi wymaganiami w tym zakresie. Rozwiązaniem może być zapewnienie uzupełniającego zapasu wody zgodnie z zasadami określonymi w § 5 ust. 2 ww. rozporządzenia MSWiA, bądź też uzyskanie akceptacji właściwego miejscowo komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej na zastosowanie w budynku rozwiązań zamiennych zapewniających niepogorszenie w nim warunków ochrony przeciwpożarowej, po przedłożeniu propozycji przez właściciela tego budynku. Z inicjatywy właściciela budynku mogą też być podjęte prace związane z modernizacją istniejącej sieci wodociągowej, w tym zamontowaniem dodatkowych hydrantów.

Reasumując należy stwierdzić, że zadania związane z zapewnieniem przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru spoczywają zarówno na właścicielach budynku, jak i na podmiotach gospodarczych realizujących zadania związane z dostarczaniem wody dla ludności. Adekwatnie do tych zadań prowadzone są też działania administracyjne Państwowej Straży Pożarnej zmierzające do zapewnienia wyegzekwowania realizacji obowiązków w zakresie ochrony przeciwpożarowej.

Odpowiadając na pytanie dotyczącego ilości pomp, w przypadku zapotrzebowania na wodę do celów przeciwpożarowych przekraczającego 20 dm3/s informuję, że przepis § 11 ust. 1 pkt 1) rozporządzenia MSWiA z dnia 24 lipca 2009 r. dla ww. przypadku określa wymaganie nakazujące zapewnienie dwóch źródeł zasilania w energię, natomiast konieczność zastosowania co najmniej dwóch pomp może wynikać z pkt 2) tego paragrafu, w przypadku pracy pomp w systemie ciągłego podawania wody.

W przepisie § 11 ust. 1 tego samego rozporządzenia, określono wymaganie dotyczące zapewnienia źródła energii dla pomp w pompowniach przeciwpożarowych w postaci sieci elektroenergetycznej lub silnika spalinowego z zapasem paliwa wystarczającym na 4 godziny pracy przy pełnym obciążeniu.

Odpowiadając na ostatnie pytanie, dotyczące sposobu obliczania wielkości wspólnego zapasu wody do celów przeciwpożarowych, w tym zapasu wody do zewnętrznego gaszenia pożaru, instalacji wodociągowej przeciwpożarowej i instalacji tryskaczowej informuję, że sposób obliczania wymaganej ilości wody do celów przeciwpożarowych dla stref pożarowych wyposażonych w stałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające, zarówno przy wspólnym, jak i oddzielnym wykorzystaniu wodociągu lub zapasu wody do zasilania tych urządzeń i do zewnętrznego gaszenia pożaru określa przepis § 7 ust. 1 rozporządzenia MSWiA z dnia 24 lipca 2009 r. Jednocześnie, zapas wody do celów przeciwpożarowych obliczony zgodnie z zasadami określonymi w ww. przepisie obejmuje również wymagany zapas wody instalacji wodociągowej przeciwpożarowej. Natomiast, w przypadku, gdy dany obiekt nie jest wyposażony w stałe urządzenia gaśnicze lub zabezpieczające, ilość wody wymagana do zewnętrznego gaszenia pożaru nie podlega sumowaniu z ilością wody obliczoną na potrzeby instalacji wodociągowej przeciwpożarowej. Ponadto, w opinii Biura Rozpoznawania Zagrożeń, wskazanym jest każde działanie polegające na zwiększeniu niezawodności źródła zaopatrzenia w wodę. Takim działaniem może być podział zbiornika na oddzielne komory o objętości wymaganej dla poszczególnych instalacji.

Obligatoryjnie wymaganym jest zapewnienie wody do zewnętrznego gaszenia pożaru dla obiektów wymienionych w § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę i dróg pożarowych (Dz.U. Nr 124, poz. 1030). Dla pozostałych obiektów, w tym dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych i wielorodzinnych, zgodnie z ustaleniami § 3 ust. 2 tego rozporządzenia, woda do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru powinna być zapewniana w ramach ilości wody przewidywanych dla jednostek osadniczych. Obowiązek zapewnienia odpowiedniej ilości wody do celów przeciwpożarowych dla jednostki osadniczej spoczywa zaś na władzach danej gminy, której jednym z zadań własnych wskazanych w art. 7 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), w ramach zaspakajania zbiorowych potrzeb wspólnoty, są sprawy ochrony przeciwpożarowej. W odniesieniu do przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę powinno to być realizowane m.in. poprzez określenie w regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków, uchwalanym przez radę gminy zgodnie z przepisami art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.), warunków dostarczania wody na cele przeciwpożarowe dla danej miejscowości. W tym kontekście to władze danej gminy, wydając pozwolenie na budowę, powinny brać pod uwagę także możliwość zapewnienia przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę dla terenu, na którym powstaje inwestycja, czy też np. możliwość dojazdu na wypadek pożaru. Jedynie w przypadku obiektów, dla których obligatoryjnie jest wymagane zapewnienie wody do zewnętrznego gaszenia pożaru, powinno to być rozwiązane już na etapie projektowania takiego obiektu, przy czym może być w tym uwzględnione istnienie faktycznych możliwości czerpania wody z istniejących sieci wodociągowych.Zwraca się jednocześnie uwagę, że w przypadku budynków mieszkalnych wielorodzinnych, w których przewiduje się wykonanie garażu, ze względu na te garaże, klasyfikowane jako strefa PM o gęstości obciążenia ogniowego do 500 MJ/m2, wymagane jest zapewnienie odpowiedniej ilości wody do zewnętrznego gaszenia pożaru zgodnie z zasadami określonymi w § 6 ust. 3 ww. rozporządzenia MSWiA.

Odległości hydrantów zewnętrznych od chronionego obiektu, o których mowa w § 10 ust. 6 pkt 3 i 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę i dróg pożarowych (Dz.U. Nr 124, poz. 1030), mierzy się w linii prostej od ściany zewnętrznej budynku.

Jeden hydrant zewnętrzny może służyć do zapewnienia wody do zewnętrznego gaszenia pożaru dla kilku budynków.

W związku z pismem dotyczącym określania odległości od skrajnej zabudowy jednostki osadniczej lub obiektu chronionego do uzupełniającego źródła wody wyjaśnia się, że wskazywana w § 4 ust. 5 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz.U. Nr 124. poz. 1030) dopuszczalna odległość nie większa niż 250 m powinna być ustalana w linii prostej od wymienionych powyżej elementów zagospodarowania terenu.

Dla stacji paliw płynnych ze zbiornikami o łącznej pojemności do 200 m3, z obiektami towarzyszącymi o kubaturze brutto nieprzekraczającej 2500 m3 lub o powierzchni nieprzekraczającej 500 m2, znajdujących się poza granicami jednostek osadniczych, a także dla tak usytuowanych stacji gazu płynnego, nie jest wymagane zapewnienie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru. Jednocześnie informuję, że w przypadku terenu otwartego bez zabudowy, bądź wyodrębnionego przestrzennie obszaru zabudowy mieszkaniowej zamieszkałego przez nie więcej niż 100 osób, położonego w granicach administracyjnych miejscowości, oddalonego o ponad 100 m od granic ciągłej zabudowy w tej miejscowości, zastosowanie mogą mieć kryteria określone w § 4 ust. 2 tego rozporządzenia, pozwalając w takiej sytuacji na uznanie, że jest to teren położony poza granicą jednostki osadniczej.

W odniesieniu do przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia dla stacji gazowych uprzejmie informuję, że zgodnie z ustaleniami § 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. rozporządzenia MSWiA dla tego rodzaju obiektów budowlanych, określanych jako obiekty PM, wymagane jest zapewnienie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru jedynie wtedy, gdy znajdują się one w granicach jednostek osadniczych, a także o kubaturze brutto przekraczającej 2 500m3 lub o powierzchni przekraczającej 500m2, jeżeli znajdują się one poza tymi granicami. Dotyczy to całego zespołu urządzeń w stacji gazowej.

Wyjaśnia się, że przepisy § 4 ust. 5 pkt 3 oraz § 6 ust. 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę i dróg pożarowych (Dz.U. Nr 124, poz. 1030) odnoszą się wprost do zbiorników przeciwpożarowych zgodnych z odpowiednią Polską Normą, tj. PN-B-02857:1982 „Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie. Przeciwpożarowe zbiorniki wodne. Wymagania ogólne.”. Nie wyklucza to możliwości gromadzenia odpowiedniego zapasu wody do celów przeciwpożarowych w innych zbiornikach wodnych, jak np. w zbiornikach naziemnych krytych. Odnosi się to m.in. do zapasu wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru dla budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz innych obiektów budowlanych o takim przeznaczeniu, o którym mowa w § 5 ust. 1 tego rozporządzenia, czy też dla obiektów budowlanych produkcyjnych i magazynowych zgodnie z § 6 ust. 1. Także uzupełniający zapas wody, o którym mowa w § 6 ust. 10, może być zgromadzony w przystosowanych do tego celu zbiornikach wodnych, niekoniecznie będących zbiornikami przeciwpożarowymi w rozumieniu ww. normy PN B 02857. Mogą to również być zbiorniki odpowiadające standardem zbiornikom stosowanym dla urządzeń tryskaczowych. Wskazanym jest przy tym, aby z takiego zbiornika była zapewniona możliwość bezpośredniego czerpania wody przez pojazdy pożarnicze, niezależnie od możliwości podawania z nich wody przez pompownię pożarową. Punkt czerpania wody przy takim zbiorniku nie powinien znajdować się bliżej niż 25 m od chronionego obiektu budowlanego.

W odniesieniu do przeciwpożarowych zbiorników wodnych, wskazanie w § 4 ust. 5 pkt 3, a także w § 8 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę i dróg pożarowych (Dz.U. Nr 124, poz. 1030) odpowiednich Polskich Norm, które powinny spełniać te zbiorniki oznacza, że dla realizacji wymagań w zakresie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę przy wykorzystywaniu takich zbiorników, w chwili obecnej należy stosować rozwiązania określone w Polskiej Normie PN-B-02857:1982 „Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie. Przeciwpożarowe zbiorniki wodne. Wymagania ogólne.”, przy czym obowiązuje cały zakres tej normy, w tym także dotyczący stanowiska czerpania wody przy zbiorniku. Dopuszczalnym jest przy tym przyjęcie, w trybie określonym w § 8 ust. 3 ww. rozporządzenia MSWiA w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę, innych rozwiązań uzgodnionych z właściwym miejscowo komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej.

Dziękuję za udział w szkoleniu

Życzę bezpiecznej i owocnej pracy

Opracowanie

mgr inż. Paweł Jabłoński