Bestia SJODokumentacjaAdministratora

Instrukcja administratora

Systemu SJO BeSTi@

System powstał w ramach projektu Transition Facility 2006/018-180.01.04

„System zarządzania budżetami jednostek samorządu terytorialnego –

sprawozdawczość jednostek organizacyjnych”

Wersja 2.12

Zamawiający:

Ministerstwo Finansów


Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:

SJO BeSTi@ Strona 2 z 80

1.1. Wstęp ....................................................................................................................................4

1.2. Wytyczne dla administratora w zakresie bezpiecznej eksploatacji systemu SJO BeSTi@ ...............4 1.2.1. Wytyczne z zakresu fizycznego dostępu do danych ..................................................................... 4 1.2.2. Wytyczne dotyczące zarządzania użytkownikami ........................................................................ 5 1.2.3. Wytyczne dotyczące bezpieczeostwa danych przekazywanych do JST ........................................... 5

2.1. Minimalne wymagania ............................................................................................................6

2.2. Instalator programu ................................................................................................................7

2.3. Instalacja programu wraz z serwerem MS SQL ..........................................................................8

2.4. Instalacja programu z podłączeniem do już istniejącego serwera ............................................. 13

2.5. Instalacja serwera MS SQL bez programu SJO BeSTi@ ............................................................ 15

2.6. Pierwsze uruchomienie programu ......................................................................................... 17

2.7. Czynności w przypadku wystąpienia błędu w połączeniu do bazy ............................................ 19 2.7.1. Brak zainicjowanej bazy ......................................................................................................... 20 2.7.2. Połączenia blokowane przez firewall ....................................................................................... 21

2.8. Pierwszy użytkownik ............................................................................................................ 21

2.9. Zmiana parametrów połączenia z bazą danych ....................................................................... 21

2.10. Aktualizowanie programu .................................................................................................... 22

2.11. Zdalna asysta techniczna ...................................................................................................... 24

3.1. Tworzenie kopii bazy danych ................................................................................................ 25

3.2. Tworzenie harmonogramu kopii bazy danych ........................................................................ 27

3.3. Przywracanie bazy danych z kopii zapasowej ......................................................................... 28

3.4. Porządkowanie bazy danych MS SQL ..................................................................................... 28

4.1. Funkcje modułu Administracja .............................................................................................. 29

4.2. Zasady pracy w ramach modułu Administracja ....................................................................... 29

4.3. Role .................................................................................................................................... 30 4.3.1. Spis ról systemowych ............................................................................................................. 33

4.4. Użytkownicy ........................................................................................................................ 34

4.5. Jednostki ............................................................................................................................. 36

SPIS TREŚCI

1. WPROWADZENIE DO PROGRAMU ...........................................................................................4

2. INSTALACJA I KONFIGURACJA PROGRAMU ...............................................................................6

3. PRZYGOTOWANIE I ODTWARZANIE KOPII BEZPIECZEOSTWA ................................................. 25

4. ADMINISTRACJA SYSTEMEM SJO BESTI@ .............................................................................. 29

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


4.5.1. Dodawanie jednostki ............................................................................................................. 37 4.5.2. Usuwanie jednostki ............................................................................................................... 38

4.6. Klasyfikacja ......................................................................................................................... 38

4.7. Reguły kontrolne ................................................................................................................. 40

4.8. Układy dokumentów planistycznych ..................................................................................... 42

4.9. Opcje .................................................................................................................................. 43

4.10. Dziennik zdarzeo ................................................................................................................. 46

4.11. Blokady ............................................................................................................................... 47

5.1. Funkcje modułu Raporty ...................................................................................................... 49

5.2. Zasady pracy w ramach modułu ............................................................................................ 49

5.3. Operacje na raportach ......................................................................................................... 50 5.3.1. Operacje na grupach raportów ............................................................................................... 50 5.3.2. Operacje na pojedynczym raporcie ......................................................................................... 51

5.4. Generowanie raportu........................................................................................................... 52

5.5. Tworzenie nowego szablonu raportu (na przykładzie dokumentu) ........................................... 53 5.5.1. Otwieranie edytora raportu .................................................................................................... 53 5.5.2. Ustawianie kontrolek ............................................................................................................. 54 5.5.3. Edycja właściwości kontrolki ................................................................................................... 57 5.5.4. Przykładowe dane ................................................................................................................. 58 5.5.5. Tworzenie zapytania SQL........................................................................................................ 60 5.5.6. Definiowanie układu raportu .................................................................................................. 62 5.5.7. Pasek narzędzi w oknie budowy raportu .................................................................................. 63 5.5.8. Kontrolki w oknie definicji raportu .......................................................................................... 64 5.5.9. Panele właściwości w oknie definicji raportu ............................................................................ 65 5.5.10. Główne okno budowy raportu ................................................................................................ 66 5.5.11. Podgląd i zapisywanie raportu ................................................................................................ 70

5.6. Raporty – arkusz kalkulacyjny ............................................................................................... 71

5.7. Raporty – kostka OLAP ......................................................................................................... 74

5. MODUŁ RAPORTY ................................................................................................................ 49

6. WSPÓŁPRACA Z SYSTEMEM BESTI@ ORAZ INNYMI SYSTEMAMI ............................................ 77

7. ZAŁĄCZNIKI .......................................................................................................................... 80

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


1. Wprowadzenie do programu

1.1. Wstęp

Program SJO BeSTi@ służy do poprawy zarządzania finansami jednostki samorządu

terytorialnego na poziomie jej jednostek organizacyjnych. Ma na celu wspomożenie służb

finansowych JST i JO JST w realizacji zadań w zakresie:

planowania budżetu począwszy od etapu przygotowania projektu budżetu, poprzez

wszystkie jego zmiany,

sporządzania sprawozdań jednostkowych w miesięcznych i kwartalnych okresach

sprawozdawczych,

sporządzania bilansów jednostkowych jednostek budżetowych, zakładów budżetowych,

gospodarstw pomocniczych, bilansów łącznych jednostek organizacyjnych w podziale

na formy prawne prowadzonej działalności, bilansów z wykonania budżetu JST oraz

bilansu skonsolidowanego,

wymiany danych między jednostkami organizacyjnymi a jednostką samorządu

terytorialnego.

Instrukcja administratora jest przeznaczona dla zaawansowanych użytkowników i nie opisuje

wszystkich modułów i funkcjonalności programu. Skupia się na opisaniu tych elementów,

które dotyczą zarządzania użytkownikami, instalacji, konfigurowania i innych technicznych

spraw związanych z systemem SJO Besti@.

Szczegółowe informacje o budowie okien programu, obsłudze list i tabel oraz funkcjach

związanych z podglądem wydruku można znaleźć w instrukcji dla użytkownika (rozdz.2).

1.2. Wytyczne dla administratora w zakresie bezpiecznej eksploatacji systemu SJO BeSTi@

W punkcie tym zostały zawarte najważniejsze zasady dotyczące bezpieczeństwa systemu SJO

BeSTi@ z punktu widzenia administratora Systemu. Całość wytycznych dotyczących polityki

bezpieczeństwa systemu stanowi załącznik do Instrukcji Administratora.

1.2.1. Wytyczne z zakresu fizycznego dostępu do danych

Stosowanie niżej wymienionych wytycznych pomoże zapobiec sytuacjom przypadkowej

utraty danych, niepowołanego dostępu oraz przypadkowej modyfikacji danych:

1. Dostęp do serwera bazy danych powinien zostać ograniczony tylko do niezbędnego

minimum. Jedyną osobą mającą do niego dostęp może być Administrator

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


2. Dostęp do danych przetwarzanych przez serwer bazy danych powinien odbywać się

wyłącznie przez osoby uprawnione

3. Dane powinny być modyfikowane tylko za pomocą systemu SJO BeSTi@

4. Dostęp do serwera bazy danych powinien być zabezpieczony bezpiecznym hasłem

5. Zaleca się stosowanie bezpiecznych haseł, składających się z minimum 8 znaków, w

tym małych i wielkich liter, cyfr, oraz znaków specjalnych.

6. Login i hasło to dane poufne, które nie powinny być przekazywane innym osobom.

1.2.2. Wytyczne dotyczące zarządzania użytkownikami

Stosowanie niżej wymienionych wytycznych pomoże zapewnić wysoki poziom

bezpieczeństwa aplikacji oraz odpowiednio ustalić prawa dostępu do danych przetwarzanych

w systemie:

1. Zarządzanie użytkownikami powinno odbywać się przez wyznaczoną do tego celu

osobę – Administratora, posiadającego odpowiednią wiedzę zakresu zagadnień

związanych z bezpieczeństwem.

2. Nadawanie uprawnień systemowych powinno być zgodne z zasadą ograniczonego

zaufania do użytkowników, tzn. użytkownik powinien otrzymać minimalny zakres

niezbędnych praw, który w uzasadnionych przypadkach powinien zostać rozszerzony.

3. Pracownik, który zaczyna pracę z Oprogramowaniem, powinien zwrócić się o

utworzenia konta systemowego do Administratora systemu SJO BeSTi@.

4. Użytkownik powinien otrzymać unikalny login oraz tymczasowe hasło, które

samodzielnie zmieni po pierwszym zalogowaniu do systemu.

5. Zaleca się wymuszenie stosowania bezpiecznych haseł, składających się z minimum 8

znaków, w tym małych i wielkich liter, cyfr, oraz znaków specjalnych.

6. Hasła powinny być okresowo zmieniane, nie rzadziej niż raz na 3 miesiące.

7. Login i hasło użytkownika to dane poufne, które nie powinny być przekazywane

innym osobom.

8. W przypadku zakończenia zatrudnienia użytkownika, jego konto powinno zostać

natychmiast zablokowane przez Administratora.

9. W przypadku gdy użytkownik nie potrzebuje dostępu do systemu SJO BeSTi@ (np. po

zmianie stanowiska lub zakresu obowiązków), jego konto powinno zostać natychmiast

zablokowane przez Administratora.

10. W celu ułatwienia analizy danych historycznych, konta użytkowników powinny być

blokowane a nie usuwane.

11. W przypadku stwierdzenia, że użytkownik posiada nadmierne uprawnienia,

Administrator powinien natychmiast zredukować je do minimalnych uprawnień

wynikających z obowiązków pełnionych przez użytkownika

1.2.3. Wytyczne dotyczące bezpieczeostwa danych przekazywanych do JST

1. W celu zwiększenia bezpieczeństwa przesyłanych danych wskazane jest wyposażenie

użytkownika systemu w podpis elektroniczny.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


2. Instalacja i konfiguracja programu

2.1. Minimalne wymagania

System SJO BeSTi@ pracuje w środowisku Microsoft Windows XP/Vista/Windows 7.

System jest instalowany na serwerze lokalnym oraz stacjach roboczych. Komputery powinny

posiadać następujące parametry:

Serwer lokalny:

Intel Pentium 400MHz lub szybszy (zalecane 2,4 GHz),

1 GB pamięci RAM (zalecane 2 GB),

1 GB wolnej przestrzeni na dysku twardym,

karta graficzna obsługująca rozdzielczość 800x600 w 256 kolorach (zalecane

1024x768 16bit),

w zależności od ilości wprowadzonych dokumentów pliki bazy mogą zwiększyć swój

rozmiar o ok. 40-50% tj. o około 30-40 MB.

Stacja robocza:

procesor Intel Pentium 700 MHz (zalecane 1GHz),

pamięć RAM 1 GB (zalecane 2 GB),

wolne miejsce na dysku 1 GB,

CDROM 4x,

karta grafiki pracująca w trybie 800x600/16 bit (zalecane 1024x768 16bit), kolorowy

monitor,

klawiatura, mysz,

system operacyjny: minimum MS Windows XP (ServicePack 3 i framework 3.5).

Podane parametry sprzętowe powinny być odpowiednio wyższe, jeśli na komputerze

zainstalowane są programy rezydentne lub gdy komputer pełni inne funkcje angażujące

znacząco zasoby procesora i pamięci operacyjnej.

Uwaga!

Systemy operacyjne MS Windows 95, MS Windows 98, MS Windows ME oraz MS

Windows 2000 nie są wspierane przez wykonawcę systemu SJO BeSTi@.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


2.2. Instalator programu

Przed rozpoczęciem instalacji należy zapisać otwarte dokumenty oraz pliki, a następnie

zamknąć wszystkie uruchomione aplikacje.

Instalator posiada trzy opcje instalacji:

domyślna i zalecana instalacja systemu SJO BeSTi@ + instalacja serwera

bazodanowego. Najczęściej będzie to opcja wybierana przy instalacji

jednostanowiskowej (komputer pełni jednocześnie rolę serwera bazodanowego i stacji

roboczej). Wybór tej opcji nie blokuje doinstalowania do systemu kolejnych stacji

roboczych. Opcja ta może zostać rozszerzona o inicjację nowej bazy danych na

instalowanym serwerze.

instalacja systemu SJO BeSTi@. Opcja wykorzystywana przy instalacji

wielostanowiskowej. Założeniem jest istnienie serwera bazodanowego z

zainstalowaną bazą danych systemu.

instalacja serwera bazodanowego. Opcja wykorzystywana przy instalacji

wielostanowiskowej. Domyślnie opcja powinna być wykorzystywana przy założeniu

istnienia komputera pełniącego jedynie rolę serwera bazodanowego. Wybór tej opcji

nie wyklucza doinstalowania na tym komputerze systemu SJO BeSTi@.

Wszystkie trzy opcje zostały opisane w dalszych podpunktach instrukcji.

System SJO BeSTi@ może korzystać zarówno z serwera dostępnego w pakiecie

instalacyjnym, jak i z już istniejącego serwera MS SQL w wersji 2000 lub 2005.

Instalator na podstawie docelowego systemu operacyjnego decyduje o instalowanej wersji

MS SQL 2005 Express SP4.

W przypadku korzystania z istniejącego serwera, parametry połączenia z bazą danych podaje

się przy pierwszym uruchomieniu programu SJO BeSTi@.

Uwaga!

W przypadku korzystania z istniejącego serwera MS SQL serwer ten powinien być

zainstalowany w trybie CASE INSENSITIVE.

Jeśli nie mamy zainstalowanego MS SQL wówczas na komputerze pełniącym funkcję

serwera lokalnego należy zainstalować program SJO BeSTi@ oraz serwer MS SQL albo sam

serwer MS SQL.

Na stacjach roboczych należy instalować wyłącznie program SJO BeSTi@. Stacje robocze

muszą być połączone z serwerem poprzez sieć wewnętrzna.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


2.3. Instalacja programu wraz z serwerem MS SQL

Instalacja programu SJO BeSTi@ wraz z serwerem MS SQL powinna być przeprowadzona

na jednym komputerze, pełniącym rolę serwera lokalnego. Jeśli system ma być dostępny

również dla innych komputerów danej jednostki, to stacja pełniąca rolę serwera musi być

połączona z komputerami roboczymi za pomocą sieci wewnętrznej.

Instalacja przebiega w następujący sposób:

Po umieszczeniu dostarczonej płyty w napędzie CD pojawi się menu, w którym należy

wybrać opcję Instaluj program. Po wybraniu tej opcji zostanie uruchomiony instalator

programu (rys. 1). Aby przejść do następnego etapu należy użyć przycisku Dalej.

Rysunek 1. Okno instalatora

Na kolejnym etapie instalacji należy zapoznać się z Umową licencyjną (rys. 2). Po

zaakceptowaniu warunków Umowy i kliknięciu na przycisk Dalej instalator będzie

kontynuował proces instalacji.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 2. Okno Umowy licencyjnej

Kolejne okno (rys. 3) poinformuje o lokalizacji na dysku twardym, w której zostanie

zainstalowany program. Istnieje możliwość zmiany lokalizacji za pomocą przycisku

Przeglądaj. Po dokonaniu wyboru lokalizacji należy kliknąć Dalej.

Rysunek 3. Ścieżka do programu

Następnie należy wskazać folder w Menu Start, w którym będzie znajdował się skrót do

programu (rys. 4). Po wykonaniu tej czynności należy kliknąć na przycisk Dalej.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 4. Folder w menu Start

Na kolejnym etapie instalacji należy wybrać opcję Zainstaluj aplikację oraz serwer MS

SQL 2005 Express SP4(rys. 5).

Przy wyborze tej opcji domyślnie zaznaczona jest również opcja Inicjuj tworzenie nowej

bazy danych, która spowoduje utworzenie nowej, pustej bazy danych. Instalator nie tworzy

nowej bazy danych w trakcie instalacji. Opcja Inicjuj tworzenie nowej bazy danych

instaluje program z żądaniem (parametrem) automatycznego stworzenia nowej bazy danych

przy pierwszym uruchomieniu programu.

W przypadku, gdy użytkownik wybierze tylko opcję Zainstaluj aplikację oraz serwer MS

SQL bez inicjacji tworzenia nowej bazy danych utworzenie bazy systemu będzie możliwe w

trybie ręcznym przy pierwszym uruchomieniu systemu (patrz pkt 2.7.1. Brak zainicjowanej

bazy).

Po kliknięciu na przycisk Dalej instalator przejdzie do kolejnego etapu konfigurowania

programu.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 5. Wybór trybu instalacji

W kolejnym etapie instalator przedstawi domyślne parametry połączenia z bazą (rys. 6).

W tym oknie użytkownik ma możliwość zmiany domyślnego hasła i nazwy instancji serwera.

Dane te trzeba zapamiętać, ponieważ będą one potrzebne podczas konfigurowania dostępu

innych komputerów do serwera lokalnego. Domyślne hasło dostępu do serwera to sjobestia.

Hasło jest tworzone dla konta administratora, którego login to sa.

Po ustaleniu parametrów należy kliknąć na przycisk Dalej.

Rysunek 6. Wprowadzanie danych dla serwera

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


W następny oknie będą widoczne wszystkie ustawienia instalacji (rys. 7). Jeśli ustawienia są

prawidłowe, należy kliknąć na przycisk Instaluj.

Rysunek 7. Podsumowanie parametrów

Program rozpocznie instalowanie programu SJO BeSTi@ wraz z serwerem bazy danych (rys.

8).

Rysunek 8. Postęp instalacji

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Po zakończeniu kopiowania plików, instalator poprosi o ponowne uruchomienie komputera

(rys. 9). W tym celu należy kliknąć na przycisk Zakończ. Po ponownym uruchomieniu

systemu Windows, program SJO BeSTi@ będzie dostępny w menu Start w folderze

wskazanym trakcie instalacji (patrz rys.3).

Rysunek 9. Zakończenie instalacji systemu SJO BeSTi@

2.4. Instalacja programu z podłączeniem do już istniejącego serwera

Instalacja programu SJO BeSTi@ z podłączeniem do już istniejącego serwera powinna być

przeprowadzana na komputerach roboczych połączonych z lokalnym serwerem za pomocą

sieci wewnętrznej. Serwer powinien posiadać bazę danych skonfigurowaną pod kątem pracy z

programem SJO BeSTi@.

Uwaga!

W przypadku korzystania z istniejącego serwera MS SQL serwer ten powinien być

zainstalowany w trybie CASE INSENSITIVE.

Instalacja do chwili wyboru typu instalacji przebiega analogicznie jak to zostało opisane w

rozdziale 2.3.

Przy instalowaniu programu na komputerze roboczym należy wybrać Zainstaluj aplikację

(rys. 10). Podłączenie do serwera bazy danych będzie wymagało skonfigurowania przy

pierwszym uruchomieniu programu.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:



Po wykonaniu powyższych czynności instalator przedstawi ustawione parametry i zgłosi

gotowość do rozpoczęcia instalacji (rys. 11). Jeśli ustawienia są prawidłowe, należy kliknąć

na przycisk Instaluj.


Dalej instalacja przebiega zgodnie z opisem z rozdziału 2.3.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


2.5. Instalacja serwera MS SQL bez programu SJO BeSTi@

Instalacja serwera bazy danych MS SQL powinna być przeprowadzana na serwerze lokalnym

połączonym z komputerami roboczymi za pomocą sieci komputerowej. Na serwerze

lokalnym nie trzeba instalować programu SJO BeSTi@.

Instalacja serwera MS SQL przebiega analogicznie, jak to opisano w poprzednich

podrozdziałach, z tą różnicą, że przy wyborze typu instalacji należy zaznaczyć opcję

Zainstaluj serwer MS SQL 2005 Express SP4 (rys. 12).


Na kolejnym etapie instalator przedstawi domyślne parametry połączenia z bazą (rys. 13).

W tym oknie użytkownik ma możliwość zmiany domyślnego hasła i nazwy instancji serwera.

Dane te trzeba zapamiętać, ponieważ będą one potrzebne podczas konfigurowania dostępu

innych komputerów do serwera lokalnego. Domyślne hasło dostępu do serwera to sjobestia.

Hasło jest tworzone dla konta administratora, którego login to sa. W szczególnych

przypadkach domyślne hasło dostępu do serwera musi zostać zmienione przez administratora

z uwagi na przyjętą politykę haseł (np. hasło musi zawierać duże i małe litery, znaki

specjalne). Sytuacja taka może mieć miejsce w przypadku instalacji systemu SJO BeSTi@ na

Windows Server 2008.

Po ustaleniu parametrów należy kliknąć na przycisk Dalej.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 13. Konfigurowanie serwera

W następny oknie będą widoczne wszystkie ustawienia instalacji (rys. 14). Jeśli ustawienia są

prawidłowe, należy kliknąć na przycisk Instaluj. Program rozpocznie instalowanie serwera

bazy danych. Po zakończeniu instalacji użytkownik zostanie poproszony o ponowne

uruchomienie systemu Windows.


Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


2.6. Pierwsze uruchomienie programu

Jeżeli instalacja była wykonywana z opcją Inicjuj tworzenie nowej bazy danych podczas

pierwszego uruchomienia program automatycznie stworzy pustą bazę danych (o nazwie

sjobestia). Następnie użytkownik zostanie zapytany czy program ma wstępnie zainicjować

nową bazę danych (rys. 15). Po kliknięciu na Tak program dokona wstępnej inicjacji bazy

danych.

Rysunek 15. Okno komunikatu

Jeżeli instalacja była wykonana bez opcji Inicjuj tworzenie nowej bazy danych to należy

zgodnie z opisem w rozdziale 2.7.1 dokonać ręcznego stworzenia nowej bazy danych. Dalszy

przebieg pierwszego uruchomienia dla obydwu przypadków jest już identyczny.

Zanim program przystąpi do zasadniczej inicjacji bazy danych konieczne jest zaimportowanie

danych o jednostce organizacyjnej, która będzie obsługiwana przez program. Plik z danymi

jednostki powinien zostać przygotowany w systemie BeSTi@ w macierzystej JST (rys. 16).


Po wskazaniu pliku z danymi jednostki organizacyjnej zostanie wyświetlony ekran z

informacją o jego zawartości - rys. 17 (jednostka macierzysta – właściwa jednostka

samorządu terytorialnego i Jednostka organizacyjna – nazwa jednostki organizacyjnej, dla

której ma zostać zainstalowany program SJO BeSTi@).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:



Po sprawdzeniu i zaakceptowaniu danych znajdujących się w pliku należy kliknąć TAK.

Po zasadniczej części inicjowania nowej bazy zostanie wyświetlony ekran logowania (rys.

18). System domyślnie posiada jednego użytkownika o loginie sysadmin z hasłem adm. W

polach logowania należy wpisać dane tego użytkownika i kliknąć OK.

Rysunek 18. Ekran logowania

Po pierwszym zalogowaniu się do systemu należy zaakceptować Licencję systemu SJO

BeSTi@ (rys. 19).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 19. Ekran akceptacji Licencji

2.7. Czynności w przypadku wystąpienia błędu w połączeniu do bazy

Jeśli podczas próby połączenia z bazą wystąpi błąd albo nie podano wcześniej parametrów

bazy danych, wtedy zostanie wyświetlone okno ustawienia komunikacji z serwerem MS SQL

(rys. 20). W oknie należy wpisać właściwe parametry bazy i kliknąć na przycisk Sprawdź

połączenie. Jeśli wprowadzone ustawienia są poprawne, należy zapisać je klikając na

przycisk OK.

Parametry podłączenia do bazy zostały ustalone w trakcie instalacji serwera MS SQL.

Rysunek 20. Okno konfigurowania połączenia z bazą

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


2.7.1. Brak zainicjowanej bazy

W przypadku, gdy:

instalowano osobno serwer SQL i program, albo

instalowano tylko program przy istniejącej instancji serwera,

przy pierwszym uruchomieniu systemu SJO BeSTi@ należy utworzyć nową bazę danych.

Po uruchomieniu systemu zostanie wyświetlony komunikat z prośbą o zdefiniowanie

parametrów połączenia z bazą danych systemu SJO BeSTi@ (rys. 21).


Po wybraniu przycisku OK wyświetlone zostanie okno konfiguracji połączenia z bazą, w

którym należy podać nazwę, użytkownika i hasło serwera, a w polu Baza wybrać opcję

<…nowa baza…> (rys. 22).

Rysunek 22. Okno konfigurowania bazy danych

Wtedy pojawi się okienko z pytaniem o nazwę dla nowej bazy (np. sjobestia - rys. 23). Po

kliknięciu na OK użytkownik zostanie poinformowany o konieczności zainicjowania nowej

bazy (patrz pkt 2.6. Pierwsze uruchomienie programu).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 23. Okno wprowadzania nazwy nowej bazy danych

2.7.2. Połączenia blokowane przez firewall

Jeśli na serwerze zainstalowany jest firewall, system antywirusowy z funkcją firewalla lub

zapora systemu Windows jest aktywna, należy odblokować dwa porty na komputerze z

zainstalowanym serwerem SQL. W przypadku zapory systemu Windows można zrobić to

wybierając Panel sterowania > Zapora systemu Windows > Wyjątki -> Dodaj port.

Przy zaawansowanych instalacjach niezbędna jest wiedza administratora z zakresu sieci i

serwera MS SQL.

2.8. Pierwszy użytkownik

Po zainstalowaniu programu SJO BeSTi@, dostępny jest jeden domyślny użytkownik.

Posiada on login sysadmin i hasło adm, które należy podać w oknie logowania.

Hasło użytkownika sysadmin można zmienić wybierając z menu Narzędzia opcję Zmiana

hasła.

Użytkownik sysadmin ma ograniczone prawa do pracy z programem. Może on jedynie wejść

do systemu w celu zdefiniowania kolejnych użytkowników i ról. Poza tym nie może

wykonywać żadnych innych czynności. Konta sysadmin nie można usunąć z programu.

Proces konfiguracji ról oraz użytkowników został przedstawiony w instrukcji (zob. rozdział

opisujący moduł Administracja i podrozdziały Role i Użytkownicy).

W momencie pierwszego logowania do systemu SJO BeSTi@ na użytkownika systemowego

sysadmin, administrator systemu powinien utworzyć nowego użytkownika z przypisaną rolą

Admin, by móc w pełni zarządzać SJO BeSTi@.

2.9. Zmiana parametrów połączenia z bazą danych

Zmiana parametrów dostępu do serwera i bazy jest możliwa po wybraniu w menu Plik opcji

Baza danych. Wtedy pojawi się okienko, w którym można zmienić ustawienia połączenia

(rys. 24). Poprawność parametrów trzeba zweryfikować przyciskiem Sprawdź połączenie.

Jeśli program wyświetli komunikat o udanym połączeniu testowym, wtedy trzeba zapisać

ustawienia przyciskiem OK i uruchomić ponownie program.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 24. Okno konfigurowania połączenia z bazą

2.10. Aktualizowanie programu

Aktualizacja programu odbywa się poprzez internet za pomocą specjalnego narzędzia

wbudowanego w program SJO BeSTi@. Program podczas uruchamiania sprawdza

dostępność nowych wersji SJO BeSTi@. Jeśli są dostępne, wtedy pojawia się okienko z

powiadomieniem.

W celu wykonania aktualizacji należy wybrać z górnego menu Narzędzia pozycję Pobierz

aktualizacje (rys. 25).

Rysunek 25. Wybór opcji Pobierz aktualizacje

W kolejnym kroku wyświetli się okno z informacjami o wersji oprogramowania

zainstalowanego na komputerze oraz o wersji dostępnej do pobrania. Informacje o numerach

wersji znajdują się w polach Zainstalowana wersja oraz Dostępna wersja (rys. 26).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 26. Okno LiveUpdate

Jeśli będzie dostępna nowsza wersja programu, wtedy uaktywni się przycisk Pobierz

aktualizacje, który umożliwi pobranie uaktualnień. W trakcie pobierania aktualizacji z

serwera, w dole okna będzie wyświetlany postęp pobierania danych (rys. 27).

Rysunek 27. Okno LiveUpdate

Po pobraniu aktualizacji może pojawić się komunikat o konieczności zamknięcia programu.

Po kliknięciu na Tak aplikacja zostanie zamknięta.

Ponowne uruchomienie programu nastąpi już w nowej wersji. Jeśli zaktualizowany program

będzie wymagał uzupełnienia bazy danych, wtedy pojawi się odpowiedni komunikat. Po

zatwierdzeniu komunikatu przyciskiem Tak, program zaktualizuje strukturę bazy.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Jeżeli program jest zainstalowany sieciowo, wtedy aktualizację wystarczy przeprowadzić na

jednym komputerze. Na pozostałych stanowiskach pojawi się komunikat, że baza jest w

nowszej wersji niż oprogramowanie, oraz propozycja zaktualizowania programu.

2.11. Zdalna asysta techniczna

System BeSTi@ umożliwia uzyskanie zdalnej asysty technicznej. W tym celu z menu Pomoc

należy wybrać opcję Zdalna asysta techniczna (rys. 28).

Rysunek 28. Okno wywołania zdalnej asysty technicznej

Następnie należy skontaktować się telefonicznie z Działem Wsparcia Technicznego i przekazać widoczne w oknie Pomocy Zdalnej informacje ID i Password (rys. 29). Umożliwi to pracownikom Działu Wsparcia Technicznego połączenie się z komputerem użytkownika.

Rysunek 29. Okno Pomocy Zdalnej

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


3. Przygotowanie i odtwarzanie kopii bezpieczeostwa

Dla zwiększenia poziomu bezpieczeństwa należy systematycznie tworzyć kopie zapasowe

bazy danych, aby w razie utraty informacji w programie, przywrócić je z wcześniej

wykonanej kopii.

Program SJO BeSTi@ posiada wbudowane narzędzie do archiwizowania bazy danych z

serwera MS SQL. Opcja Archiwizacja danych znajduje się w górnym menu Plik.

Po wybraniu tej opcji otworzy się okno archiwizacji (rys. 30). Okno archiwizacji podzielone

jest na sekcje Rodzaj akcji, Plik kopii bazy danych oraz Informacje o kopiach bazy

danych, Harmonogram archiwizacji bazy danych. Poszczególne operacje związane z

obsługą bazy danych zostały opisane w dalszych podrozdziałach.

Rysunek 30. Okno archiwizacji bazy danych

3.1. Tworzenie kopii bazy danych

Kopia bazy danych systemu SJO BeSTi@ może być wykonana tylko przez użytkownika

posiadającego odpowiednie uprawnienia do systemu. Kopia bazy może być wykonana w

trakcie pracy pozostałych użytkowników, jednakże zaleca się aby w trakcie wykonywania

kopii wszyscy użytkownicy byli wylogowani z systemu (z wyjątkiem użytkownika z prawem

tworzenia kopii bazy).

Aby zarchiwizować bazę danych, należy zaznaczyć opcję Kopia zapasowa bazy danych, a

następnie wprowadzić nazwę i opis kopii. Kolejną czynnością jest wskazanie docelowego

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


foldera przyciskiem [...], znajdującym się w sekcji Plik kopii bazy danych. Kliknięcie na

przycisku otwiera okienko nawigacyjne (rys. 31).

Rysunek 31. Okienko nawigacyjne

Po wskazaniu docelowego katalogu należy kliknąć na przycisk Wybierz.

Należy pamiętać, iż kopia bazy danych robiona jest na komputerze pełniącym rolę

serwera, a nie na komputerze użytkownika, który jest podłączony do bazy znajdującej

się na innym komputerze. W przypadku, gdy komputer użytkownika pełni również rolę

serwera to kopia bazy danych wykonywana jest na dysku lokalnym.

Nazwa pliku kopii bazy danych może zawierać wyłącznie litery i/lub cyfr (z wyjątkiem

polskich znaków (ą, ę, ć, ś, ł, ó, ż, ź, ń) spacji i znaków typu $,@,_,-,itp.). Należy też dodac

rozszerzenie pliku .bak (np. KopiaBazyddmmrr.bak gdzie dd, mm, rr oznaczają dzień,

miesiąc, rok). Ostatnią czynnością jest wybranie przycisku Wykonaj w dolnej części okna

archiwizacji. Wtedy program rozpocznie archiwizowanie bazy danych. Po zakończeniu

operacji zarchiwizowany plik pojawi się w sekcji Informacje o kopiach bazy danych.

Jeśli przy wyborze docelowego archiwum został wskazany plik już istniejący (poprzez wybór

w sekcji Informacje o kopiach bazy danych albo wskazanie go w sekcji Plik kopii bazy

danych), wtedy program wyświetli okno z pytaniem, czy wybrany plik ma zostać nadpisany

nowym (rys. 32). Kliknięcie na przycisku Tak spowoduje nadpisanie starego archiwum

nowym.


Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


3.2. Tworzenie harmonogramu kopii bazy danych

W celu zautomatyzowania tworzenia kopii bezpieczeństwa można w systemie zdefiniować

harmonogram ich tworzenia. Harmonogram tworzenia kopii zapasowych dostępny jest w

przypadku zainstalowania serwera MS SQL Server 2000 lub MSDE 2000 (po uruchomieniu

usługi SQL Server Agent) oraz pełnej wersji serwera MS SQL Server 2005 lub 2008. W

przypadku zainstalowania serwera MS SQL 2005 lub 2008 Express tworzenie harmonogramu

kopii bazy danych jest niemożliwe ze względu na brak usługi SQL Server Agent.

Aby zdefiniować harmonogram tworzenia kopii bezpieczeństwa należy z menu Plik wybrać

opcję Archiwizacja danych.

W sekcji Rodzaj akcji należy wybrać opcję Harmonogram archiwizacji (rys. 33).

Rysunek 33. Okno wyboru Harmonogramu archiwizacji

W sekcji Harmonogram archiwizacji bazy danych (rys. 34) można określić w jakich

odstępach czasowych zostanie wykonana kopia bazy (codziennie, godzinowo, minutowo)

wraz z określeniem godziny rozpoczęcia. Można również wskazać lokalizację na dysku, w

której będą znajdowały się pliki z kopią bazy.

Rysunek 34. Okno Harmonogramu archiwizacji bazy danych

W polu Rodzaj backupu można zdefiniować rodzaj wykonywanej kopii bazy danych:

pełna - archiwizacji podlegają wszystkie dane,

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


różnicowa - archiwizowane są tylko te dane, które uległy zmianie od czasu

przeprowadzenia ostatniego backupu różnicowego lub od ostatniego backupu

całościowego jeżeli wykonywany jest pierwszy backup różnicowy po całościowym.

Przed przystąpieniem do sporządzania kopii różnicowej należy wykonać pełen

backup. Należy pamiętać, że w przypadku tworzenia kopii różnicowej kopia ta musi

być dołączona do pliku, w którym znajduje się pełen backup czyli musi być

zaznaczona opcja Dołącz do pliku kopii bazy danych.

3.3. Przywracanie bazy danych z kopii zapasowej

W przypadku awarii serwera, na którym znajduje się baza danych lub konieczności wymiany

sprzętu pełniącego rolę serwera koniecznym będzie ponowne zainstalowanie serwera SQL

oraz odtworzenie bazy danych z kopii zapasowej.

Aby przywrócić wcześniej zarchiwizowaną bazę danych, należy zaznaczyć opcję

Przywrócenie bazy danych z kopii zapasowej, a następnie wskazać plik archiwum w sekcji

Informacje o kopiach bazy danych (albo wskazać plik w sekcji Plik kopii bazy danych).

Należy pamiętać o konieczności odłączenia wszystkich użytkowników zalogowanych do

bazy. W przeciwnym wypadku aktualizacja może się nie powieść.

Po kliknięciu na Wykonaj program przystąpi do przywracania bazy danych. Pojawi się

komunikat o konieczności zamknięcia aplikacji (rys. 35). Po ponownym uruchomieniu,

program będzie korzystał z odtworzonej bazy danych.


Aby przywrócić bazę danych z kopii różnicowej należy najpierw odtworzyć bazę z kopi

całościowej a następnie z poszczególnych kopii różnicowych.

3.4. Porządkowanie bazy danych MS SQL

Porządkowanie bazy polega na zmniejszeniu rozmiaru bazy oraz pliku logu. Aby

uporządkować bazę danych, należy wybrać z menu Plik opcję Archiwizacja danych i w

oknie środkowym zaznaczyć opcję Uporządkuj aktualną bazę danych. Przycisk Wykonaj

rozpoczyna porządkowanie zawartości bazy. Po zakończeniu operacji program przedstawi

odpowiedni komunikat.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


4. Administracja systemem SJO BeSTi@

4.1. Funkcje modułu Administracja

Moduł jest przeznaczony dla administratorów systemu w jednostkach organizacyjnych. Służy

on do zarządzania:

użytkownikami systemu,

prawami i rolami, które są przypisywane poszczególnym użytkownikom,

jednostkami,

słownikiem klasyfikacji budżetowej,

listą reguł kontrolnych,

układem dokumentów planistycznych,

parametrami systemu,

a także do monitorowania pracy użytkowników w systemie.

Praca w ramach modułu odbywa się na zasadach ogólnych przyjętych w systemie (zob.

Wprowadzenie do programu w instrukcji użytkownika).

W momencie pierwszego logowania do systemu SJO BeSTi@ na użytkownika systemowego

sysadmin, administrator systemu powinien utworzyć nowego użytkownika z przypisaną rolą

Admin, by móc w pełni zarządzać SJO BeSTi@.

4.2. Zasady pracy w ramach modułu Administracja

W celu uruchomienia modułu należy kliknąć na belkę z napisem Administracja znajdującą

się w oknie modułów w lewej dolnej części ekranu. Wówczas w górnej części lewego okna

zostanie wyświetlone drzewo zawierające dostępne funkcje (rys. 36).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 36. Drzewo Administracja

4.3. Role

Rola to zbiór uprawnień przyznanych użytkownikom systemu. Celem tworzenia ról jest

ułatwienie kontroli nad użytkownikami. Dzięki grupom uprawnień administrator systemu nie

musi nadawać uprawnień do poszczególnych funkcji programu każdemu użytkownikowi

osobno, lecz wystarczy nadać mu rolę, która zawiera już poszczególne uprawnienia.

W razie zmiany zakresu praw grupy użytkowników, nie będzie konieczne edytowanie konta

każdego użytkownika. Wtedy wystarczy edytować tylko wspólną dla tych użytkowników

rolę. Należy przy tym pamiętać, że zmiany dotyczyć będą każdego użytkownika, któremu

nadano tę rolę. Natomiast, aby dodać lub odebrać uprawnienia tylko kilku użytkownikom, nie

trzeba zmieniać ról, lecz wystarczy edytować konto tych użytkowników i dodać lub odebrać

określone prawo.

Domyślnie w programie SJO BeSTi@ jest ustawionych kilka typów ról, niemniej

administrator może skonfigurować role dla specyficznych potrzeb jednostki.

Tworzenie nowej roli

Aby utworzyć rolę, należy kliknąć na kategorię Role znajdującą się na drzewku

Administracja w lewym oknie. Wówczas w oknie środkowym zostanie wyświetlona Lista

ról, która zawiera wszystkie istniejące role. Następnie należy wybrać przycisk Nowy z paska

narzędzi albo z dolnej części okna Lista ról. W obszarze roboczym (okno środkowe) pojawi

się formularz do wprowadzania danych o tworzonej roli (rys. 37).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 37. Dodawanie nowej roli

W pole Nazwa należy wpisać nazwę, która kojarzy się np. ze stanowiskiem pracy

(Kierownik, Księgowy, Skarbnik, Administrator, Referent), natomiast do pola Opis

dodatkowe informacje mogące ułatwić odnalezienie roli.

Kolejnym krokiem jest nadanie określonych praw. Służy do tego rozwijane menu pod

przyciskiem Prawa (w górnym pasku narzędzi lub w dole okna). W tym menu dostępne są

następujące pozycje:

Prawa – pozwala na zdefiniowanie praw do poszczególnych modułów programu, a

także zakresu czynności (np. dodawanie, czytanie, edytowanie, usuwanie) w obrębie

modułów,

Prawa do jednostek – pozwala określić prawa użytkownika do obsługi typu jednostki

organizacyjnej (jednostki budżetowej, zakładu budżetowego, gospodarstwa

pomocniczego oraz rachunku dochodów własnych),

Prawa do statusów – pozwala określić, jakie statusy dokumentów (planistycznych i

sprawozdawczych) będzie mógł określić dany użytkownik (np. zmiana statusu z

Roboczy na Zamknięty bądź Zatwierdzony),

Prawa do grup raportów – pozwala określić prawa do grup raportów

zdefiniowanych w module Raporty (możliwe prawa to czytanie, edycja, usuwanie),

Prawa do raportów – pozwala określić prawa użytkownika do konkretnego raportu

zdefiniowanego w module Raporty.

Wybór jednej z pozycji menu spowoduje otworzenie okna Prawa z uprawnieniami do pracy z

elementami programu (rys. 38).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 38. Nadawanie uprawnień

Tabela Prawa składa się z szeregu kolumn pozwalających dokładnie ustalić uprawnienia do

pracy w różnych częściach programu. Pierwsza kolumna o nazwie Moduł wyszczególnia listę

modułów; kolumna Domena wskazuje na obiekty modułu, na których można wykonywać

czynności; zaś kolumna Czynność wymienia działania, jakie można przeprowadzać na

obiektach.

Na przykład moduł Uchwały zawiera obiekty takie jak Dokument Planistyczny i Zadanie.

Każdy z tych obiektów może być edytowany, usuwany czy dodawany. Zezwolenia do

wykonywania każdego z tych działań z osobna przydziela się poprzez nadanie użytkownikowi

odpowiednich praw.

Prawa przydziela się poprzez kliknięcie odpowiedniego wiersza w kolumnie Nadaj/odbierz i

wybranie z rozwijanego menu jednego z wariantów (rys. 39).

Rysunek 39. Nadawanie praw

Dostępne są trzy możliwości ustalenia uprawnień:

+ nadaje użytkownikowi prawo,

o pozostawia prawa domyślne dla danej roli, które wynikają z praw z ról nadrzędnych

(dla roli, która nie ma ról nadrzędnych opcja ta pozostawia takie prawa jakie tej roli

zostały nadane),

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


- odbiera użytkownikowi prawo.

Po ustaleniu uprawnień, w kolumnie Prawa pojawią się wynikowe informacje o tym, jakie

prawa posiada dana rola. Jeśli w kolumnie Nadaj/odbierz została zaznaczona opcja Nie

zmieniaj, wówczas w kolumnie Prawa pojawi się wartość domyślna.

Po dokonaniu wyboru wszystkich żądanych praw i typów jednostek, do których użytkownik

mam mieć dostęp należy potwierdzić wybór klikając przycisk Zapisz i zamknij. Wówczas

program wróci do widoku podstawowej konfiguracji roli. Jeśli wszystkie dane są

wprowadzone poprawnie, należy ponownie użyć przycisku Zapisz i zamknij.

Edycja roli

W celu zmiany ustawień istniejącej roli należy kliknąć na kategorię Role znajdującą się na

drzewku Administracja w lewym oknie. Wówczas w oknie środkowym zostanie

wyświetlona Lista ról, która zawiera wszystkie istniejące role. Po podświetleniu wybranej

(żądanej) roli na liście trzeba wybrać przycisk Otwórz z paska narzędzi albo z dolnej części

okna środkowego. Wtedy pojawi się okno ze szczegółowymi danymi roli. Zamiana danych

przebiega w taki sam sposób, jak tworzenie nowej roli. Po wprowadzeniu wszystkich zmian

należy je zapisać przyciskiem Zapisz i zamknij.

Usuwanie roli

Aby usunąć rolę, należy kliknąć na kategorię Role znajdującą się na drzewku Administracja

w lewym oknie. Wówczas w oknie środkowym zostanie wyświetlona Lista ról, która zawiera

wszystkie istniejące role. Następnie należy podświetlić właściwą pozycję i kliknąć na Usuń z

paska narzędzi albo z dolnej części Listy ról.

4.3.1. Spis ról systemowych

Admin – rola dająca użytkownikowi prawa do pracy w module Administracja (m.in.

zarządzanie systemem, dodawanie użytkowników itp.).

Admin Raportów – prawo to daje użytkownikowi dostęp do modułu Raporty oraz do

dodawania, edycji, usuwania oraz czytania wszystkich raportów znajdujących się w systemie.

Budżet – prawo do pełnej pracy w module Uchwały (tworzenie i edycja dokumentów

planistycznych).

Przegląd budżetu – prawo do modułu Uchwały (ograniczone tylko do czytania dokumentów

bez możliwości ich edycji).

Przegląd sprawozdań – prawo do czytania sprawozdań w module Sprawozdania.

Sprawozdania – Pełne prawo do pracy w module Sprawozdania.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Użytkownik raportów – Prawo do przeglądania raportów w module Raporty.

Wszystkie funkcje – Prawo do wszystkich funkcji w programie oprócz nadawania statusów

w dokumentach (uchwały i sprawozdania).

Wszystkie jednostki – Prawo do pracy w kontekście wszystkich jednostek wprowadzonych

do systemu.

Wszystkie raporty – Prawo do pracy raportami dostępnymi w module Raporty (czytanie,

edycja, dodawanie).

Wszystkie statusy – Prawo do nadawania wszystkich statusów w systemie (w modułach

Sprawozdania i Uchwały).

4.4. Użytkownicy

Dodawanie użytkownika

W celu dodania nowego użytkownika programu SJO BeSTi@ należy kliknąć na gałąź

Użytkownicy znajdującą się na drzewku Administracja w lewym oknie. Wówczas w oknie

środkowym zostanie wyświetlona Lista użytkowników, która zawiera wszystkie istniejące

profile użytkowników (rys. 40).

Rysunek 40. Lista użytkowników

Następnie należy wybrać przycisk Nowy z paska narzędzi albo z dolnej części Listy

użytkowników. Pojawi się formularz do wprowadzania danych nowo tworzonego profilu

(rys. 41).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 41. Dodawanie użytkownika

W wyświetlonym formularzu należy uzupełnić wszystkie dane w sekcji Użytkownik.

Następnie trzeba przypisać użytkownika do roli. Role wskazuje się poprzez zaznaczenie pól w

kolumnie Zaznacz.

Jeden użytkownik może mieć przydzielone kilka ról. Należy jednak pamiętać o zasadzie

dziedziczenia praw z innych ról. Kiedy zaznaczone zostaną dwie role, z których tylko jedna

przyznaje dane prawo, to nowo tworzony użytkownik otrzyma wyższy poziom uprawnień.

Jeśli jednak zachodzi potrzeba ustawienia wyższego poziomu uprawnień albo nadania

indywidualnych praw, wtedy administrator musi dokonać odpowiednich zmian przechodząc

do okna edycji praw. Służy do tego przycisk Prawa, który znajduje się w dolnej części okna

środkowego. Zmiana uprawnień odbywa się na zasadach ogólnych przyjętych w systemie

(zob. podrozdział Tworzenie nowej roli).

Po wypełnieniu formularza należy zapisać ustawienia przyciskiem Zapisz i zamknij.

Program powróci do okna z Listą użytkowników. Efektem wyżej opisanych czynności

będzie pojawienie się wprowadzonego użytkownika na drzewie Administracja w kategorii

Użytkownicy.

Edycja profilu użytkownika

W celu zmiany ustawień istniejącego użytkownika należy kliknąć na kategorię Użytkownicy

znajdującą się na drzewku Administracja w lewym oknie. Wówczas w oknie środkowym

zostanie wyświetlona Lista użytkowników, która zawiera wszystkie istniejące profile

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


użytkowników. Po podświetleniu wybranego użytkownika na liście trzeba wybrać przycisk

Otwórz z paska narzędzi albo z dolnej części okna środkowego. Wtedy zostanie wyświetlone

okno ze szczegółowymi danymi profilu.

Zmiana danych przebiega podobnie jak dodawanie nowego użytkownika z wyjątkiem pola

login, które jest nieedytowalne. Po wprowadzeniu wszystkich zmian należy dokonać zapisu

przyciskiem Zapisz i zamknij.

Usuwanie/blokowanie użytkownika

Ze względu na rejestrowanie przez system czynności wykonywanych przez użytkownika, nie

jest możliwe jego usunięcie z systemu. Za to konto użytkownika może zostać zablokowane.

Aby zablokować użytkownika należy kliknąć na kategorię Użytkownicy znajdującą się na

drzewie modułu Administracja w lewym oknie programu. Wówczas w oknie środkowym

zostanie wyświetlona Lista użytkowników, zawierająca wszystkie istniejące profile

użytkowników. Następnie należy wybrać z listy użytkownika, który ma zostać zablokowany,

kliknąć Otwórz w dolnej części okna i w nowo otwartym oknie zaznaczyć opcję

Zablokowany (rys. 42, który jest górną częścią rys. 39).

Rysunek 42. Blokowanie użytkownika

W dowolnym momencie użytkownik pełniący rolą administratora systemu może odblokować

użytkownika zablokowanego. W tym celu należy w oknie z danymi dotyczącymi

użytkownika odznaczyć pole Zablokowany.

4.5. Jednostki

Kategoria ta umożliwia zarządzanie listą jednostek organizacyjnych obsługiwanych w

systemie SJO BeSTi@. Dane jednostek organizacyjnych są importowane do programu SJO

BeSTi@ z pliku wygenerowanego w systemie BeSTi@ w macierzystej jednostce samorządu

terytorialnego. Zaimportowane dane będą widoczne na Liście jednostek w prawym oknie

programu. Wprowadzony słownik jednostek jest też przydatny w pracy w module Uchwały w

chwili tworzenia planów finansowych, oraz w module Sprawozdania przy generowaniu

wykazu sprawozdań (w szczególności listy sprawozdań Rb-3x) oraz bilansów w danym

okresie sprawozdawczym.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


4.5.1. Dodawanie jednostki

W celu zaimportowania listy jednostek należy kliknąć na kategorię Jednostki znajdującą się

na drzewku Administracja w lewym oknie. Następnie z górnego menu Plik należy wybrać

opcję Import z pliku XML. W kolejnym kroku należy wskazać plik wygenerowany w JST.

System wyświetli ekran z informacją o macierzystej jednostce samorządu i importowanej

jednostce organizacyjnej (rys. 43)


Aby przeglądać listę jednostek należy kliknąć na kategorię Jednostki znajdującą się na

drzewku Administracja w lewym oknie. Wówczas w oknie środkowym zostanie

wyświetlona Lista jednostek (rys. 44).

Rysunek 44. Lista jednostek

Niektóre jednostki na liście posiadają rozwijalne podlisty. Jeśli w kolumnie obok nazwy

jednostki znajduje się znak + znaczy to, że dana jednostka zawiera dodatkowe informacje. Po

rozwinięciu drzewa wyświetla się dodatkowa podlista zawierająca historyczne dane o

jednostce.

Aby sprawdzić zakres czasowy informacji dotyczących jednostce, należy zaznaczyć

odpowiednią pozycję na liście, a następnie kliknąć przycisk Otwórz. Wtedy wyświetli się

okno ze szczegółowymi datami przedziału czasowego, w którym obowiązywała ważność

danych jednostki. Informują o tym pola Dane ważne od… do… (rys. 45).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 45. Pola daty ważności jednostki

4.5.2. Usuwanie jednostki

Podobnie jak w przypadku usuwania użytkowników, program nie pozwala na usunięcie

jednostki. Poprzez usunięcie jednostki należy rozumieć jej dezaktywację poprzez ustawienie

daty zakończenia działalności jednostki.

Dezaktywacja jednostki organizacyjnej dokonywana jest w macierzystej JST w systemie

BeSTi@ a następnie przekazywana do właściwej JO za pomocą pliku XML. Przekazany z

jednostki samorządu terytorialnego plik XML należy wczytać do systemu SJO BeSTi@ w

sposób opisany w punkcie 4.5.1. Dodawanie jednostki.

Usunięte jednostki zostaną przeniesione do kategorii Nieistniejące na Liście jednostek.

4.6. Klasyfikacja

Klasyfikacja stanowi jeden z ważniejszych słowników znajdujących się w programie.

Słownik ten wykorzystywany jest w podczas wprowadzania do systemu danych

planistycznych w module Uchwały, a także podczas sporządzania niektórych sprawozdań (w

szczególności Rb-27S, Rb-28S i Rb-3x) w module Sprawozdania.

Słownik ten obejmuje:

Działy,

Rozdziały,

Paragrafy dochodów,

Paragrafy wydatków,

Paragrafy przychodów,

Paragrafy rozchodów,

Finansowanie paragrafów.

Słownik klasyfikacji budżetowej zarządzany jest centralnie przez Ministerstwo Finansów, nie

ma możliwości jego edycji na poziomie jednostek organizacyjnych i jednostek samorządu

terytorialnego. Każda pozycja słownika opisana jest zakresem dat obowiązywania oraz

informacją dotyczącą źródła jej pochodzenia, czyli odpowiedniego rozporządzenia Ministra

Finansów. Dodatkowo pozycje słownika paragrafów opisane są informacjami określającymi

możliwość ich wykorzystania przez poszczególne typy jednostek organizacyjnych (jednostki

budżetowe, zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze) oraz możliwość wykorzystania w

sprawozdaniach typu Rb-3x.

Aktualizacja słownika klasyfikacji

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Aktualizacja słownika klasyfikacji budżetowej w systemie SJO BeSTi@ możliwa jest

poprzez zaimportowanie pliku XML wygenerowanego w systemie BeSTi@ w macierzystej

JST.

Aby wczytać plik przygotowany przez macierzystą JST należy w oknie modułu

Administracja wybrać kategorię Klasyfikacja a następnie z menu Plik opcję Import z pliku

XML (rys. 46).

Rysunek 46. Wybór Importu z pliku XML słownika Klasyfikacji

Następnie należy wskazać plik przekazany z JST aby system mógł zaimportować aktualną

listę słownika klasyfikacji budżetowej. Po zakończonej operacji zostanie wyświetlony

stosowny komunikat (rys. 47).

Rysunek 47. Okno Importu słownika Klasyfikacji

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


4.7. Reguły kontrolne

Reguły kontrolne to zbiór procedur (funkcji, algorytmów) służących do weryfikacji danych

planistycznych wprowadzonych w module Uchwały oraz danych sprawozdawczych (w tym

także bilansów) wprowadzonych w module Sprawozdania. Reguły można podzielić na

rachunkowe i merytoryczne. Efektem działania reguł jest raport błędów, który jest

wyświetlany po każdorazowej weryfikacji wprowadzonych danych.

Użytkownicy na poziomie jednostki organizacyjnej mogą jedynie przeglądać poszczególne

reguły.

Przeglądanie reguł kontrolnych

Aby móc przeglądać reguły kontrolne należy w lewym oknie programu wybrać moduł

Administracja i zaznaczyć na drzewie kategorię Reguły kontrolne (rys. 48).

Rysunek 48. Otwieranie listy reguł kontrolnych

W oknie środkowym wyświetlona zostanie lista reguł zaimplementowanych w systemie (rys.

49).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 49. Lista reguł kontrolnych

Aby przejrzeć szczegółowe informacje o danej regule kontrolnej, należy wybrać na liście

żądaną regułę, a następnie kliknąć przycisk Otwórz w dolnej części okna środkowego lub na

górnym pasku narzędzi. Wówczas w oknie środkowym zostanie wyświetlony formularz

zawierający podstawowe dane o regule (rys. 50).

Rysunek 50. Formularz reguły kontrolnej

Na dane o regule składa się nazwa, kategorie reguły, ramy czasowe jej obowiązywania,

zakres obowiązywania (tzn. dokument planistyczny, sprawozdanie, bilans) oraz rodzaj

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


wyniku, jaki ma być zwrócony po jej zadziałaniu (błąd lub ostrzeżenie). W drugiej sekcji

okna określone są Atrybuty reguły tzn. informacja o tym, czy dana reguła może być

uruchamiana podczas weryfikacji danych w trybie rzeczywistym oraz czy wymagany jest

pozytywny wynik działania reguły, aby zatwierdzić dany dokument. W kolejnej sekcji są

określone typy jednostek, dla których dana reguła się odnosi. Czwarta sekcja formularza to

algorytm reguły, czyli określenie czynności, jakie wykonywane są podczas działania reguły

zapisane w języku programowania C#. W ostatniej sekcji formularza jest widoczna podstawa

prawna dla danej reguły.

Aktualizacja reguł kontrolnych

Aktualizacja słownika reguł kontrolnych możliwa jest poprzez zaimportowanie pliku XML

przekazanego przez macierzystą JST. Aby zaimportować plik XML należy w lewym oknie

systemy wybrać kategorię Reguły kontrolne a następnie z górnego menu Plik opcję

Importuj z pliku XML (rys. 51).

Rysunek 51. Import słownika reguł kontrolnych

W kolejnym kroku należy wskazać plik zawierający aktualizację reguł kontrolnych. Na

zakończenie system wyświetli komunikat z informacją czy import pliku został wykonany

prawidłowo.

4.8. Układy dokumentów planistycznych

Kategoria ta jest ściśle powiązana z modułem Uchwały. W momencie przekazania przez

macierzystą JST pliku XML zawierającego inicjację nowego roku budżetowego zostaje

również przekazany układ dokumentów planistycznych – czyli szczegółowość załączników

do Planów finansowych jednostki organizacyjnej. Układ załączników w planie finansowym

jest definiowany na dany rok budżetowy.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Inicjacja nowego roku budżetowego odbywa się w module Uchwały, gdzie w oknie modułu

należy wybrać kategorię Budżet, a następnie z menu kontekstowego dostępnego pod prawym

klawiszem myszy opcję Importuj rok z pliku XML.

Aby przeglądać dane, należy w lewym oknie programu wybrać moduł Administracja i

zaznaczyć na drzewie kategorię Układy dokumentów planistycznych (rys. 52).

Rysunek 52. Otwieranie układów dokumentów planistycznych

W oknie środkowym wyświetli się lista układów (rys. 53).

Rysunek 53. Lista układów dokumentów planistycznych

Należy zaznaczyć rok, dla którego chcemy przeglądać układ załączników, a następnie wybrać

przycisk Otwórz z górnego paska narzędzi. Wtedy w oknie środkowym pojawi się

szczegółowy podgląd.

4.9. Opcje

Opcje jest to kategoria służąca do zarządzania parametrami systemu. W momencie instalacji

systemu wszystkie parametry systemu są ustawione na wartości domyślne. Administrator

systemu lub użytkownik może zmienić wartości parametrów.

Aby wejść do okna ustawień, należy na drzewie Administracja kliknąć kategorię Opcje (rys.

54).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 54. Wybór kategorii Opcje

W oknie środkowym pojawi się formularz edycji ustawień (rys. 55).

Rysunek 55. Opcje domyślne

Parametry systemu to elementy mające wpływ na sposób funkcjonowania programu. Za

pomocą parametrów administrator systemu może określić specyficzne dla danego obszaru

programu działanie. Każdy parametr jest ściśle związany z logiką działania programu, w

związku z czym jest możliwe tylko edytowanie wartości danego parametru, natomiast nie

można parametrów dodawać ani usuwać. Parametry systemu zostały podzielone na

systemowe, domyślne i użytkownika.

Parametry systemowe (rys. 56) są bezpośrednio związane z pracą systemu. Określone są w

nich takie własności programu jak:

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


ścieżka do pliku z kopią bazy danych (C:\SJOBestiaKopiaBazyDanych.bak),

ścieżka do pliku z kopią bazy danych wykonywaną za pomocą harmonogramu

(C:\SJOBestiaKopiaBazyDanych.bak),

automatyczny backup przy otwieraniu okresów sprawozdawczych (True, False)

oraz ścieżka do plików archiwum wykonywanego poprzez automatyczny backup (C:\).

Rysunek 56. Opcje systemowe

Parametry domyślne to podstawowe parametry ustawień programu.

Parametry użytkownika (rys. 57) określają sposób zachowania się programu dla

konkretnego zalogowanego użytkownika. Każdy użytkownik może na swój własny sposób

spersonalizować ustawienia systemu. Może m.in. ustawić:

moduł startowy, jaki pojawi się na ekranie po uruchomieniu programu (Uchwały,

Sprawozdania, Raporty, Administracja),

zdefiniować czy system ma żądać potwierdzenia wyjścia z programu podczas jego

zamykania (True, False),

szerokość okna kontekstowego i nawigacyjnego,

czy do plików eksportu sprawozdań ma być dołączany plik XSD i XSLT (True, False)

kolory pozycji wprowadzanych do systemu,

czy podczas wprowadzania danych program ma powtarzać klasyfikację budżetową

(True, False),

czy w momencie tworzenia nowego dokumentu mają być pokazywane wartości z

poprzednich układów (True, False),

oraz w jaki sposób ma zachować się system przy wprowadzaniu istniejącej już

podziałki klasyfikacji budżetowej (Blokuj, Zezwalaj, Zastępuj).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 57. Opcje Użytkownika

Aby zachować wprowadzone zmiany, należy kliknąć na przycisk Zapisz i zamknij w dolnej

części okna.

4.10. Dziennik zdarzeo

Program pozwala administratorowi na podgląd akcji wykonywanych przez użytkowników

systemu. Dzięki tej opcji administrator ma wgląd do dziennika zdarzeń, gdzie zapisywane są

informacje o ważniejszych czynnościach wykonywanych przez użytkowników systemu m.in.

o usuwaniu dokumentów, zmianie statusów dokumentów itd.

Aby przejrzeć dzienniki zdarzeń, należy na drzewie Administracja zaznaczyć kategorię

Dziennik zdarzeń.

W dolnej części okna należy ustalić zakres czasowy, którego mają dotyczyć przeglądane

zdarzenia oraz dziedzinę (moduł), w którym wystąpiły. Wówczas w oknie środkowym

zostanie wyświetlona odpowiednia lista zdarzeń (rys. 58).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 58. Dziennik zdarzeń

4.11. Blokady

System SJO BeSTi@ pozwala administratorowi na podgląd sprawozdań/planów finansowych

aktualnie zablokowanych (tzn. aktualnie używanych) przez poszczególnych użytkowników

systemu. W momencie otwarcia sprawozdania i/lub planu finansowego przez jednego

użytkownika system automatycznie blokuje dostęp do tego sprawozdania i/lub planu

finansowego pozostałym użytkownikom systemu.

Blokady mają na celu zabezpieczenie danego dokumentu przed modyfikacją przez innych

użytkowników w tym samym czasie. W momencie otwarcia zablokowanego dokumentu przez

drugiego użytkownika system wyświetli komunikat o założonej blokadzie (rys. 59).


Aby przejrzeć aktualne blokady, należy na drzewie Administracja zaznaczyć kategorię

Blokady (rys. 60).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 60. Wybór kategorii Blokady

W oknie środkowym zostanie wyświetlona lista aktualnych blokad (rys. 61).

Rysunek 61. Okno Listy aktualnych blokad

Administrator systemu SJO BeSTi@ ma możliwość usunięcia blokad. W tym celu należy

zaznaczyć blokadę na liście blokad i wybrać opcję Usuń w górnym pasku narzędzi.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


5. Moduł Raporty

5.1. Funkcje modułu Raporty

Moduł Raporty służy do prezentowania danych zebranych w systemie SJO BeSTi@ w

zdefiniowanym uprzednio układzie graficznym. Pozwala również na samodzielne

modyfikacje raportów poprzez zmiany szablonu, jak i tworzenie nowych, wzorcowych

układów danych.

Raporty mogą być przedstawione w formie tabeli, dokumentu pozwalającego na wstawianie

nagłówków czy też grup, kostki OLAP oraz zwykłego dokumentu, w którym znajdą się tylko

wybrane informacje. Formę raportu należy dobrać w zależności od typu raportu oraz rodzaju

danych, które mają się na nim znaleźć.

Raporty można importować i eksportować w postaci pliku o rozszerzeniu RML.

5.2. Zasady pracy w ramach modułu

Aby uruchomić moduł, należy kliknąć na belkę Raporty w lewym oknie programu. W górnej

części okna wyświetli się układ raportów w postaci drzewa (rys. 62).

Rysunek 62. Drzewo Raporty w lewym oknie programu

Praca w module przebiega w nieco odmienny sposób, aniżeli w pozostałych modułach

programu. Edycja danych odbywa się w graficznym oknie edycji raportu oraz w edytorze

danych SQL. Wygenerowane dane są przedstawiane w oknie Raport-prezentacja, skąd

mogą zostać wydrukowane, albo wyeksportowane do pliku tekstowego (TXT, PDF, HTML,

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


RTF), graficznego lub arkusza kalkulacyjnego. Budowa okna prezentacji raportu jest podobna

do okna Podgląd wydruku (zob. podrozdział Podgląd wydruku).

Raporty systemowe są to inaczej podglądy wydruku i nie mogą być uruchamiane z poziomu

modułu Raporty, ponieważ wymagają dodatkowych parametrów, które są pobierane podczas

wydruku z poziomu sprawozdań lub planów finansowych.

5.3. Operacje na raportach

Na drzewie nawigacyjnym z listą raportów dostępne jest menu kontekstowe, pozwalające na

dokonywanie operacji na raportach. Zawartość menu jest różna w zależności od tego, czy

menu zostało otwarte po zaznaczeniu całej gałęzi raportów czy pojedynczego raportu.

5.3.1. Operacje na grupach raportów

Po kliknięciu prawym klawiszem myszy na gałęzi raportu w lewym oknie programu, zostanie

wyświetlone menu kontekstowe z dodatkowymi opcjami (rys. 63):

Dodaj grupę – tworzy na zaznaczonej gałęzi nową gałąź - grupę raportów,

Zmień nazwę – zmienia nazwę zaznaczonej gałęzi drzewa nawigacyjnego,

Usuń grupę – usuwa wskazaną gałąź drzewa,

Dodaj raport – przechodzi do tworzenia nowego raportu za pomocą specjalnego

edytora,

Wczytaj raport z pliku – umożliwia zaimportowanie pliku raportu w formacie RML;

jeżeli w grupie istnieje raport o tej samej nazwie, co importowany, to zostanie on

nadpisany,

Wczytaj raport z pliku jako nowy – umożliwia zaimportowanie pliku raportu w

formacie RML; niezależnie od tego, czy w grupie istnieje raport o tej samej nazwie, co

importowany, utworzony zostanie nowy raport,

Rysunek 63. Okno menu kontekstowego grupy raportów

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


5.3.2. Operacje na pojedynczym raporcie

Po kliknięciu prawym klawiszem myszy na raporcie na drzewie w lewym oknie programu,

zostanie wyświetlone menu kontekstowe zawierające dodatkowe opcje (rys. 64):

Pokaż – rozwija menu z wyborem utworzonych wersji raportu; otwiera okno raportu z

wygenerowanymi danymi,

Edytuj – pozwala przejść do edycji bieżącego raportu lub jednej z jego kolejnych

wersji; edycja raportu przebiega w sposób analogiczny, jak tworzenie nowego raportu,

Edytuj bieżący – pozwala przejść do edycji bieżącego raportu; edycja raportu

przebiega w sposób analogiczny, jak tworzenie nowego raportu,

Usuń – usuwa wskazany raport,

Usuń wersję – usuwa wybraną wersję raportu,

Status raportu – umożliwia określenie statusu wskazanego raportu,

Zapisz do pliku – zapisuje raport do wskazanego pliku w formacie RML,

Kopiuj raport – otwiera okno edytora ze skopiowanymi wartościami ze wskazanego

raportu,

Uprawnienia – otwiera w oknie środkowym listę użytkowników, dla których można

zdefiniować osobne uprawnienia do pracy z raportem

Rysunek 64. Okno menu kontekstowego pojedynczego raportu

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


5.4. Generowanie raportu

Raporty systemowe są to inaczej podglądy wydruku i nie mogą być uruchamiane z poziomu

modułu Raporty, ponieważ wymagają dodatkowych parametrów, które są pobierane podczas

wydruku z poziomu sprawozdań lub uchwał.

Aby wygenerować raport w oparciu o gotowy szablon raportu, należy kliknąć dwukrotnie

myszką na jednym z raportów, znajdujących się na drzewie nawigacyjnym w module

Raporty. W oknie środkowym pojawi się formularz wpisywania parametrów, które są

pomocne w tworzeniu raportu (rys. 65). Parametrami mogą być daty, rodzaje sprawozdań,

szczegółowość, tytuł, opis itd.

Rysunek 65. Definiowanie parametrów dla raportu Wykaz sprawozdań

Po wpisaniu parametrów do formularza należy kliknąć na przycisk OK, który znajduje się w

dolnej części okna. Wtedy program wygeneruje raport w oparciu o wskazany szablon (rys.

66).

Wygenerowane dane można następne wydrukować albo wyeksportować do pliku graficznego,

tekstowego lub arkusza kalkulacyjnego. Okno podglądu raportu posiada pasek narzędzi z

szeregiem dodatkowych opcji, które zostały opisane w podrozdziale Podgląd wydruku.

Rysunek 66. Wygenerowany raport Wykaz sprawozdań

Szablony z grupy „Raporty systemowe” nie powinny być uruchamiane z poziomu modułu

„Raporty” – bowiem wymagają dodatkowych systemowych parametrów pobieranych

bezpośrednio z konkretnych okien w modułach „Sprawozdania” lub „Uchwały”.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


5.5. Tworzenie nowego szablonu raportu (na przykładzie dokumentu)

W poniższych podrozdziałach został opisany proces tworzenia raportu w oparciu o

przykładowe dane. Poszczególne podrozdziały przedstawiają kolejne etapy edycji szablonu

oraz budowę okna edytora raportu.

Instrukcja tworzenia nowego szablonu raportu jest przeznaczona dla zaawansowanych

użytkowników programu SJO BeSTi@. Przy projektowaniu raportu niezbędna jest znajomość

języka programowania C# i SQL, podstaw języka angielskiego oraz umiejętność pracy z

aplikacjami do obsługi bazy danych MS SQL.

5.5.1. Otwieranie edytora raportu

Dodawanie raportu możliwe jest na dwa sposoby. Pierwszym jest zaznaczenie na drzewie

Raporty gałęzi, do której ma zostać dodany raport, a następnie kliknięcie na opcję Dodaj

raport w menu kontekstowym spod prawego klawisza myszki albo z menu pod drzewem

(rys. 67).

Rysunek 67. Menu kontekstowe Dodaj raport

W głównym oknie wyświetlony zostanie moduł edycji raportu (rys. 68).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 68. Moduł edycji raportu.

Na pierwszej stronie możliwe jest ustawienie formularza, który pozwala na przekazanie

wartości do raportu. Formularz można wykorzystać np. jako filtr definiujący okres, za który

ma zostać sporządzony raport.

5.5.2. Ustawianie kontrolek

Aby dodać formularz z filtrem, należy utworzyć w formularzu nową sekcję (klikając w

prawej górnej części okna na opcję Dodaj sekcję - rys. 69).

Rysunek 69. Opcja Dodaj sekcję

Pod gałęzią Formularz pojawi się kategoria Sekcja_001, którą należy zaznaczyć lewym

klawiszem myszki. Następnie w położonej niżej grupie Ogólne należy określić takie

własności sekcji, jak Tytuł oraz wskazać, czy sekcja ma być widoczna w podglądzie raportu

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


w układzie rozwiniętym lub zwiniętym (rys. 70). W omawianym przykładzie jako Tytuł

sekcji należy podać nazwę Filtr.

Rysunek 70. Grupa Ogólne w edytorze raportu

Po zaznaczeniu nowo dodanej sekcji w prawej górnej części edytora, w oknie edycji możliwe

będzie dodanie elementów filtru. Do wyboru są cztery podstawowe i dwie zaawansowane

kontrolki.

Rysunek 71. Grupa kontrolek podstawowych.

Do podstawowych kontrolek (rys. 71) należą:

Pole tekstowe – służy do przekazania tekstu do raportu. Można wpisać tam np. tytuł

raportu lub tekst, na podstawie którego będą wyświetlane elementy z bazy, np. tylko

pozycje zawierające dane słowo lub wyrażenie.

Lista wyboru – pozwala na wybranie jednego elementu z rozwijanej listy, która jest

uzupełniana na podstawie danych zawartych w bazie. Kontrolkę tę można

wykorzystać np. jako wybór roku oraz kwartału, którego dotyczyć będzie raport.

Pole wielokrotnego wyboru – pozwala na wybranie kilku opcji jednocześnie. Opcje

te są tworzone na podstawie zapytania SQL. Należy ją stosować w przypadku, gdy

zwracanych przez zapytanie pozycji jest tylko kilka i są to pozycje słownikowe (np.

rodzaj finansowania).

Pole wyboru – kontrolka ta ma zastosowanie takie, jak Pole wielokrotnego wyboru, z

tą różnicą, że można wybrać tylko jedną pozycję.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 72. Grupa zaawansowanych kontrolek

Do zaawansowanych kontrolek (rys. 72) należą:

Lista wielokrotnego wyboru – pozwala na wybranie jednocześnie kilku pozycji,

które są pobierane z bazy danych. W tej kontrolce (w przeciwieństwie do pól wyboru)

może znaleźć się kilka kolumn z danymi, np. symbol i opis pozycji z klasyfikacji

budżetowej.

Pole daty – pozwala na wybranie daty z kalendarza.

Do stworzenia przykładowego filtru potrzebne będą trzy kontrolki: dwie Listy wyboru oraz

Pole daty. Aby umieścić kontrolkę na formularzu, należy przeciągnąć ją na odpowiednie pole

formularza. Jako pierwsza dodana zostanie Lista wyboru, za pomocą której możliwe będzie

określenie roku. Należy ją przeciągnąć z menu z kontrolkami na lewe górne pole formularza

(rys. 73). Czynność należy powtórzyć dla kolejnej kontrolki Lista wielokrotnego wyboru oraz

Pole Daty.

Rysunek 73. Formularz kontrolek.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


5.5.3. Edycja właściwości kontrolki

Po zaznaczeniu kontrolki, po prawej stronie pojawią się właściwości Listy wyboru (rys. 74).

Rysunek 74. Okno właściwości listy wyboru

W zależności od kontrolki, opcja Właściwości będzie zawierała różne pola, np.:

Możliwy brak wartości – pole to określa, czy akceptowany będzie brak wartości dla

tej kontrolki. Jeśli zaznaczona zostanie opcja Tak, to do elementów listy dodany

zostanie kolejny, którego opis można wpisać w polu Treść braku wyboru.

Pole wartości – wartość pobierana z bazy danych, która będzie przekazywana do

raportu. Wpisana nazwa musi odpowiadać kolumnie w tabeli, którą zdefiniowano w

zapytaniu w polu Zapytanie wypełniające.

Pole wyświetlane – wartość odpowiadająca polu wartości, która będzie widoczna na

formularzu – nie musi to być ta sama wartość, co w Polu wartości. Wpisana nazwa

musi odpowiadać kolumnie w tabeli.

Treść braku wyboru – pozwala określić tekst, który będzie widoczny w przypadku,

kiedy z listy nie zostanie wybrany żaden element. Element ma znaczenie tylko wtedy,

gdy w polu Możliwy brak wartości podano Tak.

Zapytanie wypełniające – zapytanie SQL do bazy danych, które zwróci pożądane

wartości. Po kliknięciu na to pole pojawi się przycisk [..]. Wybranie przycisku

otworzy okno wbudowanego edytora SQL, gdzie możliwe jest zbudowanie zapytania.

Zapytanie można wpisać ręcznie lub wybierając odpowiednie pola tabeli, która ma

zostać użyta w filtrze.

Nazwa filtru – pod tą nazwą zostanie stworzona tymczasowa tabela (#nazwaFiltru), w

której za pomocą Zapytania definiującego filtr umieszczona zostanie wybrana przez

użytkownika wartość.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Zapytanie definiujące filtr – tworzy tabelę (#nazwaFiltru), gdzie jest

przechowywana wartość wybrana przez użytkownika. Wartość użytkownika

oznaczona jest jako @value i w poniższym przykładzie zostaje umieszczona w

kolumnie o nazwie wartosc w tabelach nazwanych odpowiednio #rok, #kwartal, #data.

Wartości te będzie można odczytać w zapytaniu SQL, które zostanie określone na

kolejnej stronie edytora raportu.

Opis pola – tekst opisujący kontrolkę.

Numer kolumny, Wiersz – wielkości określające pozycję kontrolki na formularzu.

Szerokość, Wysokość – liczby określają rozmiar kontrolki.

5.5.4. Przykładowe dane

Aby stworzyć poprawny formularz, na którym znajdzie się filtr dla roku oraz kwartału, a

także pole z datą, należy zaznaczyć kontrolkę na liście oraz podać następujące dane:

1. Dla filtru, z którego wybierany będzie rok (pierwsza kontrolka na liście):

Możliwy brak wartości: Nie

Pole wartości: oks_Rok

Pole wyświetlane: oks_Rok

Treść braku wyboru: [brak]

Zapytanie wypełniające (rys. 75):

wybrać tabelę sb_OkresSprawozdawczy a w zapytaniu SQL należy wpisać: SELECT DISTINCT oks_Rok

FROM sb_OkresSprawozdawczy

ORDER BY oks_Rok

Nazwa filtru: rok

Zapytanie definiujące filtr: w zapytaniu SQL należy wpisać: SELECT @value AS wartosc

Opis pola: Wybierz rok:

Pozostałe pola należy pozostawić domyślne.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 75. Wpisywanie zapytania SQL.

2. Dla filtru, z którego wybierany będzie kwartał (druga kontrolka na liście):


Pole wartości: slo_ID

Pole wyświetlane: slo_Nazwa

Treść braku wyboru: [brak]

Zapytanie wypełniające: wybrać tabelę sb_OkresSprawozdawczy, a w zapytaniu SQL wpisać: SELECT slo_ID, slo_Nazwa

FROM ad_Slownik

WHERE (slo_mslo_ID =

'{98F150F9-FC34-413F-8208-

40EA2673AFD7}')

ORDER BY slo_Kolejnosc

Nazwa filtru kwartal

Zapytanie definiujące filtr: w zapytaniu SQL należy wpisać:

SELECT CAST(@value AS

uniqueidentifier) AS wartosc

Opis pola: Wybierz kwartał:


3. Dla kontrolki z wyborem daty (trzecia kontrolka na liście):


Typ pola daty: Rozwijane

Nazwa filtru: data

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Zapytanie definiujące filtr: SELECT CAST(@value AS

dateTime) AS wartosc

Opis pola: Stan bazy na dzień


5.5.5. Tworzenie zapytania SQL

Po stworzeniu filtru, należy kliknąć na Następna strona w dolnej części okna. Program

przejdzie do kolejnego etapu edycji raportu (rys. 76).

Rysunek 76. Okno edycji raportu

W oknie edycji raportu znajdować się będzie puste pole, gdzie można wpisać zapytanie SQL.

Każde zapytanie powinno zwracać jakieś wartości, na podstawie których zostanie stworzone

źródło danych. Możliwe jest stworzenie kilku źródeł danych, które zostaną wykorzystane w

raporcie. W tym celu należy kliknąć prawym przyciskiem myszy na zakładce Tabela

znajdującej się w dolnej części okna i wybrać z menu pozycję Dodaj źródło danych (rys. 77).

Rysunek 77. Wybieranie opcji Dodaj źródło danych

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Zostanie dodana kolejna zakładka Tabela1, gdzie możliwe będzie wprowadzenie kolejnego

zapytania SQL. Za pomocą tego samego menu można również zmienić nazwę źródła danych

oraz je usunąć.

Zapytania SQL można tworzyć w dowolnym zewnętrznym narzędziu lub w oparciu o

wbudowany w program Edytor SQL. Aby przejść do okna edytora, należy kliknąć prawym

klawiszem myszy na edytowanej pozycji w zakładce Tabela i wybrać opcję Pokaż w edytorze

SQL (rys. 78). Inną metodą jest kliknięcie na przycisku Pokaż w edytorze SQL. Sąsiedni

przycisk Pokaż wynik pozwala przełączać okno między widokiem składni SQL a danymi

wynikowymi.

Rysunek 78. Włączanie edytora SQL

W wyniku wyboru opcji Pokaż w edytorze SQL otworzy się nowe okno definiowania składni

SQL (rys. 79).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 79. Wbudowany edytor SQL

Okno edytora można podzielić na część z zapytaniem SQL oraz część z przeglądarką baz

danych. Pierwszą część można z kolei podzielić na tabele, pola oraz zapytanie SQL. Elementy

te można włączać i wyłączać za pomocą przycisków znajdujących się w górnej części okna.

Okienko przeglądarki baz danych jest bezpośrednio powiązane z tabelami, gdyż możliwe jest

przeciągnięcie do niego wybranej tabeli z przeglądarki.

Zapytanie SQL można wpisać ręcznie, niemniej jednak edytor posiada opcję automatycznego

budowania zapytań na podstawie wybranych tabel i pól. Edytor posiada dodatkowe funkcje,

które dostępne są pod ikonami w części z zapytaniem. Po kliknięciu na przycisk OK program

zamknie okno Edytora SQL i powróci do głównego okna z zapytaniem.

5.5.6. Definiowanie układu raportu

Po uzupełnieniu zapytań SQL, należy kliknąć na Następna strona w dolnej części okna.

Program przejdzie do kolejnego etapu edycji raportu (rys. 80).

Rysunek 80. Okno wyboru rodzaju raportu w edytorze raportu

Spośród dostępnych raportów należy zaznaczyć Dokument i kliknąć na Następna strona w

dolnej części okna. Program przejdzie do kolejnego etapu edycji raportu (rys. 81).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 81. Graficzne przedstawienia raportu w edytorze

Na kolejnej stronie edycji znajduje się graficzne przedstawienie raportu. Za pomocą

odpowiednich narzędzi można wstawiać nagłówki, stopki, pola tekstowe i przede wszystkim

dane źródłowe, będące wynikiem zapytań SQL.

Na stronie można wyróżnić cztery główne elementy okna:

część z widokiem raportu,

część z narzędziami – nad widokiem raportu,

część z kontrolkami – z lewej strony raportu,

część z właściwościami elementów raportu – z prawej strony raportu.

Poszczególne elementy zostały opisane w kolejnych podrozdziałach instrukcji.

5.5.7. Pasek narzędzi w oknie budowy raportu

W górnej części okna edycyjnego znajduje się poziomy pasek, zawierający narzędzia

pozwalające na dopasowanie ustawień edytora oraz wpływające na elementy raportu.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Opcje wytnij, skopiuj, wklej i usuń, pozwalające na (odpowiednio) wycinanie, kopiowanie,

wklejanie oraz usuwanie.

Opcje cofnij i powtórz, pozwalając na cofanie i ponawianie bieżąco wykonywanych operacji.

Kolejne opcje pozwalają na wskazywanie elementów, przeciąganie oraz skalowanie raportu.

Kolejna grupa narzędzi pozwala na ustawienie opcji dotyczących wyświetlania raportu i

elementów, np. pokazywanie i ukrywanie siatki, linijki, przełączanie dopasowywania do

siatki.

Dalej są opcje kontrolujące kolejność elementów na raporcie, które pozwalają na schowanie

ich pod inny element, czy też na przesunięcie ich na wierzch.

Kolejna grupa narzędzi od prawej to opcje dodające i usuwające strony z raportu.

Kolejna grupa to opcje przełączające pomiędzy właściwościami dokumentu i właściwościami

strony, które wyświetlane są w części z właściwościami.

Ostatnia grupa pozwala na sprawdzenie poprawności skryptów wpisywanych w oknie

właściwości oraz na podgląd raportu.

5.5.8. Kontrolki w oknie definicji raportu

W tej części znajdują się wszystkie kontrolki, z których budowany będzie raport. Aby dodać

nowy element do raportu, należy wybrać go z menu z kontrolkami i zaznaczyć na raporcie

miejsce, w którym ma zostać osadzony. Do najważniejszych funkcji należą:

– pole tekstowe pozwalające na umieszczenie w raporcie dowolnego tekstu, do którego

można dodatkowo podpiąć źródło danych.

– pole tekstowe, do które umożliwia dodatkowo użycie znaczników html.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


– wstawia nagłówek strony, który będzie kopiowany na każdą kolejną stronę raportu.

– DataBand, jedna z najistotniejszych kontrolek, ponieważ w niej pośrednio zostają

zawarte elementy ze źródła danych.

– nagłówek, który może być wstawiany do kontrolki DataBand, opisanej powyżej;

nagłówek ten jest umieszczony tylko jeden raz w obrębie raportu.

– element, do którego podpinane jest źródło danych; będzie on duplikowany w raporcie

tyle razy, ile wierszy zawiera źródło danych. Do tego elementu wstawiane będą pola tekstowe

przeciągane bezpośrednio ze źródła danych.

– stopka wstawiana do kontrolki DataBand.

– stopka strony, umieszczana na każdej kolejnej stronie raportu.

5.5.9. Panele właściwości w oknie definicji raportu

Część z właściwościami znajduje się w prawej stronie okna. Składa się z trzech paneli,

pomiędzy którymi można przemieszczać się za pomocą zakładek w dolnej części okna. Są to

odpowiednio Drzewo dokumentu (lewa zakładka), Właściwości (zakładka środkowa) oraz

Źródła danych (prawa zakładka) (rys. 82).

W panelu Drzewo dokumentu widnieją wszystkie elementy (kontrolki) zawarte na stronach

raportu. Wybór którejkolwiek pozycji z drzewa spowoduje automatyczne zaznaczenie tego

elementu na raporcie.

W panelu Właściwości widoczne są właściwości aktualnie wybranego elementu. Wybór innej

kontrolki spowoduje również zmianę listy właściwości.

Panel Źródło danych dzieli się na dwie części: Grupy i Źródła danych. Przełączanie widoku

odbywa się za pomocą przycisków w górnej części okna. W Grupach znajdują się pola z

danymi przypisanymi do kontrolki DataBand (głównego elementu, do którego wstawiane są

dane z bazy), a w Źródłach danych są elementy odpowiadające danym z tabel tworzonych za

pomocą zapytań SQL.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 82. Okno właściwości składające się z trzech paneli

5.5.10. Główne okno budowy raportu

Część z raportem jest to główna część edytora, w której buduje się raport z kontrolek (rys.

83). Ustawienia raportu można dowolnie definiować korzystając z części z właściwościami.

Można ustalić rozmiar marginesów, orientację strony, jej format, czy nazwę.

Rysunek 83. Okno edytora budowy raportu

Tworzenie raportu polega na umieszczaniu kontrolek na stronie oraz nadawaniu im

określonych właściwości. Dodawanie polega na wskazaniu w lewym menu odpowiedniej

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


kontrolki, a następnie na zaznaczeniu jej obszaru na raporcie. Odbywa się to poprzez

kliknięcie lewym przyciskiem myszy na raporcie i rozciągnięcie kontrolki do odpowiednich

rozmiarów. Rozmiar danego elementu można później zmienić zaznaczając go, klikając na

którymś z białych lub niebieskich punktów na krawędziach obramowania i rozciągając lub

zwężając do odpowiedniego rozmiaru. Zmiana pozycji kontrolki odbywa się poprzez jej

zaznaczenie i przeciągnięcie w dowolne miejsce na raporcie.

Aby stworzyć prosty raport, do którego podstawiane będą dane, należy użyć kontrolki

DataBand. W niej umieszczane będą kolejne kontrolki zawierające dane. W pierwszej

kolejności należy umieścić kontrolkę DataBand w polu edycji, a następnie trzeba określić

źródło danych dla danej kontrolki. Można to zrobić w zakładce Właściwości poprzez

odpowiedni wybór w polu DataSource. Dodatkowo w tej zakładce należy zmienić wartość

CanGrow na True, co pozwoli na rozszerzanie elementu celem dopasowania do wielkości

źródła danych (rys. 84).

Rysunek 84. Ustawianie parametrów kontrolki DataBand w zakładce Właściwości

Następnie można dodać nagłówek Header, w którym będzie można umieścić np. nazwy

poszczególnych kolumn. Nagłówek należy umieścić wewnątrz kontrolki DataBand. Z kolei

tytuł raportu (kontrolka TextBox) należy umieścić wewnątrz nagłówka (rys. 85). Zawartość

pola tekstowego wprowadza się również w zakładce Właściwości.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:



Nagłówki kolumn należy również potraktować jako pola tekstowe, dla których należy

określić właściwość Border (rys. 86).


Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Kolejnym elementem (najważniejszym) jest kontrolka Details zawierająca powielane dane ze

źródła. Należy umieścić ją tuż pod nagłówkiem (rys. 87).


Do kontrolki należy przeciągnąć odpowiednie wartości ze źródła danych, a następnie za

pomocą części z właściwościami określić jej cechy (ramka, wielkość i rodzaj czcionki,

pogrubienie, wyrównanie w komórce, itd.). Dodatkowo właściwości CanGrow oraz Grow

ToBottom należy zmienić na True, co pozwoli na rozszerzenie pola w celu dopasowania do

tekstu pochodzącego ze źródła danych.

Dodatkowo w dolnej części strony można zamieścić kontrolkę PageFooter, a w niej numer

strony ze źródła danych. Dzięki temu każda strona zostanie opatrzona stopką, w której

znajdować się będzie numer strony (rys. 88).

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:



5.5.11. Podgląd i zapisywanie raportu

Wygląd raportu można obejrzeć przy pomocy opcji Podglądu wydruku. Jeśli wygląd raportu

jest odpowiedni, należy kliknąć na Następna strona w dolnej części okna. Program przejdzie

do ostatniego etapu edycji raportu (rys. 89).

Rysunek 89. Okno zakończenia edycji raportu

Na ostatniej stronie raportu należy nadać nazwę oraz określić wersję. Aby zachować raport,

należy kliknąć na Zapisz. Okno edycji zostanie zamknięte, a raport zostanie dodany do listy w

lewym oknie programu.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


5.6. Raporty – arkusz kalkulacyjny

Na podstawie utworzonego wcześniej źródła danych, można stworzyć raport, którego

wynikiem będzie arkusz kalkulacyjny z wartościami ze źródła danych. Dodatkowo raport ten

może w pełni wykorzystywać funkcje oferowane przez arkusz kalkulacyjny (operacje na

wartościach, formatowanie liczb, komórek, itd.).

Aby utworzyć raport w arkuszu, należy wcześniej przygotować przynajmniej jedno źródło

danych. Wraz z nowym typem raportu powstała funkcja znacznie ułatwiająca definiowanie

źródeł danych. Funkcja ta może zostać wykorzystana również do innych typów prezentacji

np. do kostki Olap.

W opisywanym przykładzie funkcja ma następującą postać:

DECLARE @WK bit,@PK bit,@GK bit,@GT bit,@PT bit,@KODGUS

bit,@KODMSWIA bit,@TYPJST bit,@rozdzialDominujacy bit,@sprawozdanie

nvarchar(30),@warunek nvarchar(1000),@uwzglednijZaznaczenie

bit,@typyJednostek nvarchar(30),@kwartal int,@rok int,@stanNa

datetime,@ignorujKolumny nvarchar(1000),@kolumnyWynikowe

nvarchar(1000)

select @rok = Wartosc from [#rok]

select @kwartal = convert(int,slo_kod) from [#kwartal] inner join

ad_slownik on slo_id = wartosc

select @stanNa = Wartosc from [#data]

select @uwzglednijZaznaczenie = convert(bit,Wartosc) from [#Zazn]

SET @WK = 0

SET @PK = 0

SET @GK = 0

SET @GT = 0

SET @PT = 0

SET @KODGUS = 0

SET @KODMSWIA = 0

SET @TYPJST = 0

SET @rozdzialDominujacy = 0

SET @sprawozdanie = 'rb27s'

SET @warunek = 'PL > DW'

SET @typyJednostek = 'G,M,P,W'

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


SET @ignorujKolumny = 'FinPar,NA,NO,NP,NZ,OT,PO,SD,SO,SU,UZ'

SET @kolumnyWynikowe = 'PL-DW as PRZEKROCZENIE'

execute PobierzDaneZeSprawozdan @sprawozdanie,@rok,@kwartal,@stanNa,

@uwzglednijZaznaczenie,@typyJednostek,@warunek,

@ignorujKolumny,@kolumnyWynikowe,

@WK,@PK,@GK,@GT,@PT,@KODGUS,@KODMSWIA,@rozdzialDominujacy,@TYPJST

execute RT_WstawParametr 'kwartal',@kwartal

Pierwsza linijka kodu deklaruje zmienne wykorzystywane w funkcji.

Kolejne cztery wiersze pobierają wartości z filtra (rok, kwartał, stan bazy na dzień oraz czy

raport ma być generowany na podstawie danych wszystkich jednostek, czy tylko

zaznaczonych w oknie kontekstowym systemu SJO BeSTi@).

Wszystkie pozycje poprzedzone słowem kluczowym SET definiują parametry wykorzystane

w funkcji (parametry te są opisane w poniższej tabeli).

Dwie ostatnie linie kodu, rozpoczynające się od słowa kluczowego EXECUTE, powodują

wykonanie funkcji zdefiniowanych w systemie.

Funkcja PobierzDaneZeSprawozdan jest główną funkcją, dzięki której tworzone jest źródło

danych. Druga – RT_WstawParametr pozwala na przekazanie do arkusza pewnych

zmiennych (np. roku i kwartału, za który tworzony jest raport) i nie jest wymagana.

Zapis pierwszej funkcji nie powinien być zmieniany, natomiast funkcja RT_WstawParametr

przyjmuje dwa argumenty:

pierwszym jest nazwa zmiennej, pod jaką widoczna będzie ona w arkuszu

kalkulacyjnym,

drugim jest sam parametr, który wcześniej musi być określony w definicji źródła

danych

Parametry zapytania SQL

Parametry - przełączniki (dostępne wartości to 0-nieaktywny lub 1-aktywny) (dla wartości 1 do źródła dodana zostanie dodatkowa kolumna o nazwie tego parametru)

Parametr Opis

WK Sumuje wartości wg województw

PK Sumuje wartości wg powiatów

GK Sumuje wartości wg gmin

GT Sumuje wartości wg typu gminy

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


PT Sumuje wartości wg typu powiatów

KODGUS Sumuje wartości wg kodu GUS

KOSMSWIA Sumuje wartości wg kodu MSWiA

TYPJST Sumuje wartości wg typu JST

rozdzialDominujacy Sumuje wartości wg rozdziału dominującego (do wykorzystania w sprawozdaniach Rb3x)

Parametry - warunki

Parametr Opis

sprawozdanie Należy podać nazwę sprawozdania, dla którego ma zostać wykonany raport (dostępne sprawozdania w tabeli 'Dostępne sprawozdania' w aneksie do dokumentacji).

warunek

Można określić warunki logiczne, pozwalające na wykluczenie pozycji, które nie spełniają podanego warunku. Np. warunek 'DO>PL' spowoduje wyświetlenie tylko tych pozycji, dla których Dochód przekroczył Plan; 'DO>5000000' - wyświetli pozycje, dla których Dochód przekroczył wartość 5000000.

typyJednostek Dostępne wartości to: 'G' - gminy, 'M' - miasta, 'P' - powiaty, 'W' - województwa, 'Z' - związki. Wypisane po przecinku symbole pozwolą na uwzględnianie na raporcie tylko tych jednostek, których typ odpowiada wybranym symbolom.

ignorujKolumny Można wypisać po przecinku nazwy kolumn danej tabeli, które nie mają być wyświetlane. Struktura tabel sprawozdań znajduje się w aneksie 'Dostępne sprawozdania'.

kolumnyWynikowe

Można zdefiniować własne kolumny, które będą wynikiem działań na kolumnach danej tabeli. Np. 'DO+DW as SUMA1' doda kolumnę o nazwie SUMA1, w której znajdą się wartości będące sumą wartości z kolumn DO i DW. Można dodac więcej kolumn, umieszczając kolejne wartości po przecinku.

Po poprawnym zdefiniowaniu źródła danych należy określić typ raportu – Arkusz

kalkulacyjny.

Na kolejnej stronie do wyboru są trzy przyciski:

Nowy – umożliwia stworzenie nowego arkusza w programie Microsoft Excel, a

następnie wykorzystanie go jako raportu.

Z pliku… - pozwala na utworzenie raportu na podstawie istniejącego już arkusza

kalkulacyjnego.

Edytuj – umożliwia edycję wcześniej stworzonego raportu.

Kliknięcie na Nowy spowoduje uruchomienie programu Microsoft Excel z pustym arkuszem.

W pozostałych dwóch przypadkach arkusz będzie zawierał wcześniej wprowadzone dane.

Podczas otwierania, system SJO BeSTi@ uzbraja arkusz w funkcje pozwalające na

wstawienie danych ze źródła danych. Wszystkie funkcje dostępne będą w funkcjach

użytkownika.

Należą do nich:

1. RT_nazwaŹródłaDanych_Licz – pozwala na zliczenie ilości wierszy danej kolumny

przy zadanym warunku. Przyjmuje następujące parametry:

a. Kolumna – określa, która kolumna ma być uwzględniona przy wyliczeniu (można

podać tylko jedną kolumnę).

b. Warunek – pozwala na określenie warunku, na podstawie którego funkcja będzie

zliczać pozycje, np. warunek w postaci PL>WW zliczy przypadki, dla których

wykonanie wydatków przekroczyło plan (oczywiście aby można było użyć tego

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


warunku, źródło musi być pobrane z odpowiedniego sprawozdania i musi zawierać

te kolumny).

2. RT_nazwaŹródłaDanych_Suma – pozwala na zsumowanie wartości z wierszy danej

kolumny przy zadanym warunku. Przyjmuje następujące parametry:

a. Kolumna – określa, z której kolumny funkcja ma sumować wartości (można

podać tylko jedną kolumnę).

b. Warunek – pozwala na określenie warunku, na podstawie którego funkcja

zsumuje wartości z określonej kolumny, np. warunek w postaci Paragraf=292

pozwoli na ograniczenie sumy tylko do wartości z paragrafu 292.

3. RT_nazwaŹródłaDanych_WstawTabele – umożliwia wstawienie tabeli o zmiennej

ilości wierszy. Przyjmuje następujące parametry:

a. Kolumny – określa, które kolumny mają zostać uwzględnione podczas tworzenia

tabeli. Kolumny powinny być oddzielone przecinkiem, np.: „Dzial, Rodzial,

Paragraf, PL, WW”.

b. SortujWgKolumny – wypisanie kolumn po przecinku pozwoli na posortowanie

ich rosnąco wg kolejności, w której zostały wypisane.

c. GrupujWgKolumny – pozwala na automatyczne pogrupowanie danych wg

wypisanych po przecinku kolumn (wykorzystuje wbudowaną funkcję Excela

„Sumy częściowe”).

d. SumujKolumny – określa, które kolumny zawierają sumy (tylko przy

wykorzystaniu funkcji grupowania).

4. RT_WstawParametr_nazwaParametru – funkcja dostępna będzie tylko wtedy, gdy w

źródle danych wykonano funkcję RT_WstawParametr. Wstawia wartość przekazanej

zmiennej.

Funkcje od 1 do 3 będą powielone tyle razy, ile będzie określonych źródeł danych, a nazwa

ŹródłaDanych w nazwie funkcji będzie taka, jak nazwa źródła danych (dlatego ważne jest,

aby nazwy tych źródeł można było łatwo rozróżnić – najlepiej stosować nazwy sprawozdań, z

których pobierane są dane, np. rb27, rbztd, rbnds).

Wszystkie zmiany dokonane w arkuszu kalkulacyjnym są zapisywane podczas zamykania,

dlatego aby zapisać raport wystarczy zamknąć program Microsoft Excel i przejść do kolejnej

strony raportu w celu zapisania go w module raportowym.

Przy kolejnym otwarciu tego raportu w trybie edycji nie należy już korzystać z przycisków

Nowy lub Z pliku, tylko Edytuj. Pierwsze dwa spowodują utratę dotychczasowego raportu i

nadpisanie go pustym lub tym z pliku.

5.7. Raporty – kostka OLAP

Innym typem prezentacji, jaki można wybrać na etapie Definiowanie układu raportu jest

Kostka OLAP. Różni się ona od innych prezentacji tym, że w trybie podglądu pozwala na

zmianę grupowania, na przestawianie, dodawanie i usuwanie kolumn zdefiniowanych w

źródle, a nawet na zmianę kolumny w grupę.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Po przejściu na stronę edycji kostki OLAP (rys. 90), w górnej części okna znajdą się

wszystkie kolumny zdefiniowane w źródle danych. Przeciągnięcie niebieskiego paska

reprezentującego określone kolumny nad tabelę pozwoli na dodanie kolumny (stałej lub

dynamicznej), a przeciągnięcie na prawą stronę – na dodanie grupy i podgrupy.

Rysunek 90. Okno edycji raportu typu Kostka OLAP

Każdej z kolumn można nadać inną nazwę, podając ją w polu Nazwa wymiaru.

Kolumna może być dynamiczna lub statyczna w zależności od tego, czy w sekcji Ustawienia

wymiaru zaznaczona jest opcja Pokaż podsumowanie, czy opcja Jest faktem typu.

W pierwszym przypadku kolumna będzie dynamiczna, czyli na poglądzie raportu można

będzie ją usunąć lub zamienić na grupę (przeciągając na prawą stronę tabeli).

Przy zaznaczonej opcji Jest faktem typu kolumna ta będzie na stałe włączona do prezentacji,

bez możliwości jej usunięcia.

Kolumna statyczna powinna być określana dla kolumn z wartościami, a kolumna dynamiczna

dla kolumn zawierających dane pozwalające na grupowanie wartości (np. dział, rozdział,

paragraf).

Na podglądzie kostki olap dostępne jest następujące menu kontekstowe (dostępne pod

prawym przyciskiem myszy) – rys. 91:

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 91. Menu kontekstowe w kostce OLAP

Menu kontekstowe umożliwia dostęp do następujących funkcji:

Descending – sortuj malejąco,

Totals on/off – podsumowania włącz/wyłącz,

Collapse dimension – zwiń wymiar,

Expand dimension – rozwiń wymiar,

Move horizontal – przesuń wymiar do kolumn,

Move outside – przesuń wymiar poza obszar,

Search – szukaj.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


6. Współpraca z systemem BeSTi@ oraz innymi systemami

System SJO BeSTi@ współpracuje z systemem BeSTi@ (działającym w macierzystej JST)

w zakresie wymiany danych dotyczących następujących obszarów:

Inicjacja jednostki organizacyjnej – system BeSTi@ umożliwia wyeksportowanie

do pliku XML informacji dotyczących jednostek organizacyjnych natomiast system

SJO BeSTi@ umożliwia import pliku XML. Plik XML z informacją o jednostce

organizacyjnej jest niezbędny do rozpoczęcia pracy w systemie SJO BeSTi@.

Aktualizacja słownika klasyfikacji budżetowej – system BeSTi@ umożliwia

wyeksportowanie do pliku XML informacji dotyczących słownika klasyfikacji

budżetowej natomiast system SJO BeSTi@ umożliwia import pliku XML.

Aktualizacja słownika reguł kontrolnych – system BeSTi@ umożliwia

wyeksportowanie do pliku XML informacji dotyczących słownika reguł kontrolnych

natomiast system SJO BeSTi@ umożliwia import pliku XML.

Przekazywanie z SJO BeSTi@ do BeSTi@ sprawozdań jednostkowych – system

SJO BeSTi@ umożliwia wyeksportowanie sporządzonych sprawozdań jednostkowych

do pliku XML, natomiast system BeSTi@ umożliwia import danych sprawozdawczych

z pliku XML.

Inicjalizacja roku budżetowego wraz z określeniem szczegółowości w załącznikach

do planów finansowych – system BeSTi@ umożliwia wyeksportowanie do pliku

danych niezbędnych do zainicjowania nowego roku budżetowego w systemie SJO

BeSTi@ wraz z określeniem szczegółowości załączników do planów finansowych.

Dane te eksportowane są do pliku XML. W systemie SJO BeSTi@ istnieje możliwość

importu pliku XML. Wczytanie w systemie SJO BeSTi@ pliku z inicjacją roku

budżetowego jest warunkiem rozpoczęcia pracy z planami finansowymi.

Obustronna wymiana planów finansowych – system SJO BeSTi@ umożliwia

eksport sporządzonych planów finansowych do pliku XML, które później mogą być

zaimportowane do systemu BeSTi@ w macierzystej JST. Dodatkowo do systemu

SJO BeSTi@ można zaimportować plany finansowe sporządzone w macierzystej JST

w systemie BeSTi@.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Kierunek, format i zakres wymiany danych przedstawia poniższa tabela i schemat.

System źródłowy / docelowy i zakres danych

Format wejścia SJO BeSTi@

Format wyjścia SJO BeSTi@

BeSTi@ - sprawozdania - plik XML

BeSTi@ - plany finansowe plik XML plik XML

BeSTi@ - słowniki plik XML -

Systemy zewnętrzne – sprawozdania plik XML -

Rysunek 92 - Format i zakres wymiany danych systemu SJO BeSTi@

Rysunek 93 - Kierunek i zakres wymiany danych systemu SJO BeSTi@

System SJO BeSTi@ umożliwi import danych z następujących systemów:

Systemy finansowo-księgowe użytkowane w JO,

Systemy sprawozdawcze użytkowane w JO,

Inne systemy, które będą obsługiwać eksport danych w formacie obsługiwanym przez

SJO BeSTi@ udostępnionym przez Wykonawcę.

Dane z powyższych systemów będą mogły zostać poprawnie zaimportowane do SJO BeSTi@

pod warunkiem, że systemy te będą poprawnie obsługiwały format wymiany danych

SJO

BeSTi@

Systemy

zewnętrzne

BeSTi@

JST JO

Sprawozdania

XML

Sprawozdania, Plany finansowe

XML

Słowniki, Plany finansowe

XML

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


udostępniony Beneficjentowi przez Wykonawcę. Format wymiany danych zostanie

zatwierdzony oraz następnie opublikowany przez Beneficjenta na stronie BIP.

Zamawiający:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


7. Załączniki

Załącznikiem do niniejszej instrukcji jest dokument „Wytyczne do polityki bezpieczeństwa

systemu informatycznego jednostek eksploatujących system SJO BeSTi@”.

Bestia SJODokumentacjaAdministratora

Documents

Transcript of Bestia SJODokumentacjaAdministratora