BIBLIOGRAFIA ZACHODNIOGALICYJSKICH CMENTARZY WOJENNYCHWstęp

Od kilku lat pracuję nad Bibliografią Zachodniogalicyjskich Cmentarzy Wojennych. Wprowadziłem do niej podział na wydawnictwa periodyczne i nieperiodyczne zgodnie z zaleceniami UNESCO w sprawie standaryzacji międzynarodowej statystyki produkcji i dystrybucji książek, gazet i czasopism uchwalonymi na XXIII sesji Konferencji Generalnej UNESCO w Sofii w 1985 r.

Przez wydawnictwa nieperiodyczne rozumiem tu wydawnictwa zwarte (dzieła stanowiące zamkniętą całość jedno- lub wielotomowe) oraz zawarte całości w seriach wydawniczych, tj. książki, broszury, nuty, mapy i dokumenty życia społecznego. Do wydawnictw periodycznych zaliczam tu wydawnictwa ciągłe publikowane w częściach, (w regularnych lub nieregularnych odstępach czasu), o określonym charakterze, tj. gazety, czasopisma (z rocznikami włącznie) i związane wspólnym tytułem oraz w większości wydawnictwa zbiorowe (zeszyty naukowe, prace naukowe itp.). Artykuły na stronach www stanowią osobną kategorię wydawnictw.

Bibliografia Zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych jest bibliografią specjalną. Jest przedmiotowa (rejestruje piśmiennictwo dotyczące określonego tematu), retrospektywna (obejmuje wieloletni okres czasu) i dotyczy różnych dziedzin wiedzy, które zaprezentowano w działach głównych oraz w poddziałach. Obejmuje zagadnienia historyczne, prawne, filozoficzne, socjologiczne, etyczne, turystyczno-krajoznawcze, architektoniczne oraz sztuki.Bibliografia Zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych, służąc potrzebom nauki i praktyki, daje orientację w piśmiennictwie o wyjątkowym zjawisku, jakim są Zachodniogalicyjskie Cmentarze Wojenne. Adresowana jest do szerokiego kręgu odbiorców m. in. pracowników naukowych, działaczy turystycznych przewodników, fachowców różnych branż, polityków i samorządowców, studentów i uczniów. Powinna być narzędziem pracy w bibliotekach i ośrodkach informacji naukowej. A przede wszystkim służyć powinna wszystkim tym, którzy zachwyceni pięknem cmentarzy postanowili dowiedzieć się więcej na temat ich powstania i tła historycznego.

Moim zamierzeniem jest stworzenie bibliografii kompletnej i prymarnej, choć ogrom pozycji i stosunkowo krótki czas, jaki miałem do dyspozycji spowodował, że z pewnością jest wiele pozycji (szczególnie obcojęzycznych) nie ujętych w niniejszej bibliografii a wielu zamieszczonych tu pozycji nie opisałem z autopsji. Jest więc ta bibliografia, z konieczności mieszanką bibliografii prymarnej z bibliografią pochodną – przejąłem opisy z innych spisów bibliograficznych (najczęściej z cytowanych w różnych wydawnictwach w wykazach literatury).

Bibliografia niniejsza jest w większej części bibliografią rejestracyjną – uwzględniającą jedynie podstawowe elementy opisu. W przyszłości stanie się bibliografią adnotowaną zawierającą oprócz opisów bibliograficznych krótkie informacje o ich treści. Bibliografia ma układ krzyżowy (przedmiotowo-alfabetyczny). Również w przyszłości planuję opatrzyć poszczególne pozycje indeksami i opisać w formie komputerowej bazy danych, dzięki czemu będzie możliwość jej różnorodnego sortowania oraz wszechstronnego wyszukiwania. Każda pozycja bibliografii zawiera (w miarę możliwości) dane umożliwiające identyfikację dokumentu, a w tym:a) nazwę autora (imię i nazwisko, pseudonim, kryptonim),b) tytuł dzieła,c) wydawcę,d) miejsce i rok wydania,e) krótka informacja o treści,f) numer ISBN.Opis zgodny jest z Polską Normą PN-ISO 690: 2002.

Spis treści: I. CMENTARZE WOJENNE I WOJNY ŚWIATOWEJ W ZACHODNIEJ GALICJI.II. I WOJNA ŚWIATOWA W GALICJI 1914-1915.III. I WOJNA ŚWIATOWA OPRACOWANIA OGÓLNE.IV. CMENTARZE - ZAGADNIENIA PRAWNEV. CMENTARZE - ZAGADNIENIA FILOZOFICZNO-SOCJOLOGICZNO-ETYCZNEVI. CMENTARZE WOJENNE NA PRZESTRZENI WIEKÓWVII. CMENTARZE - SZTUKA I ZAGADNIENIA ARCHITEKTONICZNEVIII. POZYCJE TURYSTYCZNO-KRAJOZNAWCZEIX. EWIDENCJE CMENTARZYX. GALICJAXI. ZASOBY ARCHIWALNEXII. LINKI DO STRON WWWXIII. BELETRYSTYKAXIV. MULTIMEDIA: PROGRAMY KOMPUTEROWE, NAGRANIA AUDIO I VIDEO, FILMY I PROGRAMY TV NAGRANE NA DVD

I. CMENTARZE WOJENNE I WOJNY ŚWIATOWEJ W ZACHODNIEJ GALICJI – OPRACOWANIA PRZEDMIOTOWEWydawnictwa nieperiodyczne:1. Archiwum parafii Szczepanów; 2. Bartuś Bogusław. Cmentarze I wojny światowej. W: Katalog wystawy w Galerii

Sztuki BWA „Dwór Karwacjanów”. Gorlice: 2000;3. Bestimmungen fur die Errichtung, Erhaltung, Ausschuckung und Evidenz der

Kriegergrabstatten, K.u.K. Kriegsministerium. Maszynopis GW 4 Archiwum Państwowe w Krakowie;

4. Białynia-Chołodecki Józef. Wojenny posiew anioła śmierci i kult pamięci poległych. Lwów: Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów 1926;

5. Bobulski Stanisław. Nasze cmentarze z I wojny światowej. 80-lecie budowy cmentarzy, 50-lecie zakończenia II wojny światowej. Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy 1989. ISBN 83-86768-61-4; Książka księdza Bobulskiego, który przed wielu laty zainteresował się tematyką niszczejących cmentarzy z I wojny światowej w Galicji Zachodniej, ze szczególnym uwzględnieniem okolic Tarnowa. Przytacza wiele artykułów z tej tematyki, porozrzucanych w wielu publikacjach, publikuje liczne fotokopie z podstawowej pozycji tego tematu, czyli książki mjr R.Borocha i kpt. H.Hauptmanna. Jest też rozdział poświęcony działaniom polskich legionów w czasie I wojny światowej. Cenna i rzadko spotykana publikacja dla osób zainteresowanych tym tematem. We wstępie do drugiego wydania znalazłem list Oktawiana Dudy do autora: Wielebny Księże Proboszczu! Wypożyczyłem od p. Romana Frodymy pracę Księdza p.t. „Nasze cmentarze z I wojny światowej”. Zwracam się z uprzejmą prośbą o umożliwienie mi nabycia 1 egz. tej cennej dla mnie książeczki. W zamian wykonam i prześlę Księdzu plan cmentarza wojennego w Sobolowie wg jego pierwotnego założenia przestrzennego, który mógłby posłużyć do jego rekonstrukcji. Przesyłam też nadbitkę do jego artykułu w „Wierchach”. [...] Cieszę się, że powiększa się grono zaangażowanych w akcji upamiętnienia cmentarzy wojennych, tych smutnych ale godnych wspólnej troski miejsc, kryjących prochy tysięcy poległych żołnierzy, których - jak pięknie mówi inskrypcja z cmentarza w Żmigrodzie - „Anioł śmierci przygarnął w Niebie wolnych od nienawiści”;

6. Broch Rudolf, Hauptmann Hans. Westgalizische Heldengraeber aus den Jahren des Weltkrieges 1914-1915, Wien: 1918; reprint: Zachodniogalicyjskie groby bohaterów z lat wojny światowej 1914-1915, przekład filologiczny Henryk Sznytka, opracowanie, wstęp i przypisy Jerzy J. P. Drogomir, Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie 1996, ISBN 83-85988-40-8; 3 listopada 1915 roku w wiedeńskim Ministerstwie Wojny utworzony został pod numerem IX Wydział Grobów Wojennych (Kriegsgraber Abteilung), posiadający szerokie uprawnienia. Równocześnie powołano jego terenowe odpowiedniki, powiązane z dowództwami korpusów armii. Zadaniem Wydziału i jego terenowych filii było ewidencjonowanie poległych, ekshumowanie i komasowanie zwłok na wybranych miejscach, a także projektowanie, budowa i dekoracja cmentarzy wojennych. Zadania te realizowano wszędzie tam, gdzie walczyły armie austriackie: w Serbii, Dolomitach Włoskich, Karpatach Wschodnich, nad Piawą, na Wołyniu oraz oczywiście na terenie całej prawie Galicji - która szczególnie nas interesuje. Na czele krakowskiego Oddziału Grobów Wojennych stanął kapitan Rudolf Broch, żydowskiego pochodzenia Morawianin, jednoroczny ochotnik, landszturmista, już w trakcie prac budowlanych awansowany na majora. Broch, który rzucił w swoim czasie studia architektury (na Politechnice i Akademii Sztuk Pięknych we Wiedniu) dla służby wojskowej pełnionej głównie w Galicji, wniósł do grobownictwa wojennego wrażliwość na sprawy sztuki, znajomość budownictwa oraz ewidentne talenty organizacyjne. Hauptmann, z wykształcenia kupiec, był literatem i poetą. Jego wkładem były m. in. wierszowane inskrypcje na cmentarzach oraz przygotowanie i luksusowe wydanie pomnikowego dzieła ,,Die westgalizischen Heldengraeber aus den Jahren des Weltkriegs 1914 - 1915" (Wien 1918), kilkusetstronicowe dzieło, opisujące historię powstania cmentarzy i ich twórców. Przez wiele dziesiątków lat dzieło to służyło jako swoisty przewodnik po wojennych cmentarzach, znane na ogół w kopiach czy odpisach. Jego niemal legendarna wartość w latach osiemdziesiątych XXw., kiedy rosło zainteresowanie cmentarzami i dziejami I wojny sprawiła, że tarnowskie Muzeum Okręgowe w 1992 r. podjęło się wydania reprintu książki Hauptmanna i Brocha, a w trzy lata później jej tłumaczenia, zaopatrzonego w obszerny wstęp Jerzego Drogomira, badacza i inwentaryzatora wojennych cmentarzy. Pozycja podstawowa dla każdego badacza Zachodniogalicyjskich Cmentarzy Wojennych. Zawiera ewidencję cmentarzy i mnóstwo informacji. Wiadomo stąd m.in., że do budowy zużyto 18 876 ton kamienia surowego, 11 550 ton żwiru do betonu, 1633 ton cementu, najlepszego, bo portlandzkiego, 5555 ton żelaza kowalnego i 85 ton farb olejnych;

7. Chumiński Jerzy. Śladami I wojny światowej. Cmentarze wojenne w Wojniczu i okolicy. Wojnicz: 1990;

8. Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Warszawa: Agencja Omnipress, 1988;9. Ćwikówna M. Na legiońskich grobach. W: Legioniści w Nowym Sączu. Nowy Sącz:

1917;10. Długopolska D. Inwentarz Wojskowego Urzędu Opieki nad Grobami wojennymi

Okręgu Korpusu Nr 5 w Krakowie (1914/1916-1922). Kraków: (Maszynopis). Wojewódzkie Archiwum Państwowe Kraków. Oddział przy ul. Grodzkiej 1961;

11. Drogomir Jerzy. Budowa cmentarzy na terenie Galicji Zachodniej. W: Cmentarze wojskowe z I wojny światowej w Galicji Zachodniej. Historia – dzień dzisiejszy. Konferencja Międzynarodowa 26-29 września 2002. Tarnów: 2002;

12. Drogomir Jerzy. Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Wykazy poległych, zmarłych i pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie tom I. Tarnów: 1999. ISBN 83-85988-26-2;

13. Drogomir Jerzy. Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Wykazy poległych, zmarłych i pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie tom II. Tarnów: 2002; ISBN 83-85988-32-7;

14. Drogomir Jerzy. Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Wykazy poległych, zmarłych i pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie tom III. Tarnów: 2005; ISBN 83-85988-57-2; Trzytomowe dzieło Jerzego Drogomira wieńczy kilkunastoletni okres prac nad wydaniem dokumentacji dotyczącej cmentarzy z I wojny światowej w Galicji Zachodniej. Zanim monarchia się rozpadła, wydano wielki tom – ewidencję tych cmentarzy - dzieło Hauptmanna i Brocha. Drogomir podjął się opracowania pełnych list pochowanych na cmentarzach żołnierzy na podstawie zachowanych (bardzo niekompletnych) archiwów pozostawionych przez austriackich budowniczych cmentarzy. W ciągu kilku lat wydano trzy tomy list poległych, ostatni – w 90. rocznicę największej operacji na froncie wschodnim – tzw. operacji tarnowsko−gorlickiej. Jest to przykład wręcz benedyktyńskiej pracy, owoc wieloletnich poszukiwań w archiwach polskich i austriackich, odtwarzanie imion, nazwisk, pułków, dat niekiedy z okruchów notatek, zatartych tablic na cmentarzach, które poznał doskonale – od Żmigrodu i Ożennej po Kraków iWadowice. Jest to opracowanie w wersji dwujęzycznej (polskiej i niemieckiej) z planami cmentarzy (osobne teczki do każdego tomu) z wykorzystaniem licznych odnalezionych zdjęć z epoki, indeksami poległych. Doskonałe źródło dla historyków i miłośników historii I wojny;

15. Duda Oktawian. Cmentarze I wojny światowej w Galicji Zachodniej 1914-1918. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu 1995. ISBN 83-85548-33-5; Wszystkie wojny i zawieruchy dziejowe, które przetaczały się przes Polskę, nie omijały południa naszego kraju, zwanego Galicją, od czasu pierwszego rozbioru Polski w 1772 r. do odzyskania niepodległości w 1918 r. Widomym ich znakiem są żołnierskie mogiły, miejsca martyrologii, forty twierdzy krakowskiej i twierdzy przemyskiej, niknące już ślady okopów, dróg wojennych i umocnień polowych. Otoczone należną czcią i opieką groby żołnierzy i partyzantów z okresu II wojny światowej kontrastują z coraz bardziej zapomnianymi cmentarzami wojennymi z lat 1914–1918. Wielonarodowa monarchia habsburska wysyłała na fronty „wielkiej wojny”, w tym również na front galicyjski, żołnierzy wszystkich poddanych sobie narodowości. Ramię w ramię z zołnierzami armi austro–węgierskiej walczyli i ginęli żołnierze cesarskiej armii niemieckiej w zmaganiach z również wielonarodową armią rosyjską. We wszystkich trzech armiach służyli, walczyli i ginęli żołnierze Polacy. Żołnierskie groby pokryła polska ziemia. Pojednani przez śmierć spoczęli w nich Austriacy i Niemcy, Czesi i Sowacy, Węgrzy, Rumuni, Bośniacy, Włosi z Trydentu i Polacy. Cmentarze z I wojny światowej w Galicji Zachodniej rozsiane są na oromnym obszarze ok. 10 000 km2, rozciągającym się od Karpat po Wisłę oraz od linii Jasło–Dębica po Kraków. Skupiska cmentarzy świadczą o nasileniu walk w określonym rejonie i poniesionych stratach przez walczące strony. Najwięcej cmentarzy znajdujemy wzdłuż linii frontu od Tarnowa po Gorlice. Cmentarze rozrzucone są w głębi lasów i przy ruchliwych drogach, wśród pól nadwiślańskiej równiny, na małych wiejskich cmentarzach i w dużych miastach. Są wśród nich małe, kryjące kilku poległych i wielkie, liczące setki mogił. Książka składa się z dwóch części. Pierwsza opisowa, zawiera szczegółowe omówienie następujących problemów: działania wojenne w Galicji Zachodniej jako ogólne tło powstania i rozmieszczenia cmentarzy; powstanie i organizacja Oddziau Grobów Wojennych; okręgi cmentarne; numeracja i nazwy cmentarzy; ewidencja poległych i ich macierzyste okręgi wojskowe; projektowanie i budowa cmentarzy;

organizacja robót i transport materiałów, propaganda i pomoc społeczna; twórcy cmentarzy; inspiracja twórcza; wartości artystyczne; symbolika grobu i cmentarza wojennego; ogólne założenia przestrzenne; elementy stałe w kompozycji cmentarza; nagrobki; pomniki, kaplice, krzyże cmentarne; groby i zieleń cmentarna; epitafia, tablice nagrobne i inne inskrypcje na cmentarzach wojennych; oprawa architektoniczna cmentarzy - ogrodzenia, wejścia, dojazdy i dojścia do cmentarzy, mała architektura i wyposażenie inżynierskie; stan obecny i przyszłość cmentarzy wojennych; oznaczenia cmentarzy na mapach; co było dalej na Wschodzie; spis poległych. Przyjęto tu podział na okręgi cmentarne. Opisy cmentarzy poprzedzone są ogólnym opisem okręgu oraz schematyczną mapą rozmieszczenia cmentarzy. Każdy opisany cmentarz uzupełniają fotografie dokumentujące jego stan obecny oraz archiwalne, pochodzące z lat 1916–1917, plany, schematy i rysunki: OKRĘG I ŻMIGRÓD; OKRĘG II JASŁO; OKRĘG III GORLICE; OKRĘG IV ŁUŻNA; OKRĘG V PILZNO; OKRĘG VI TARNÓW; OKRĘG VII DĄBROWA TARNOWSKA; OKRĘG VIII BRZESKO; OKRĘG IX BOCHNIA; OKRĘG X LIMANOWA–NOWY SĄCZ; OKRĘG „ZACHODNI” KRAKÓW. Po części katalogowej znajdują się aneksy: Cmentarze wojenne z lat 1914–1918 w Galicji Zachodniej. Wykaz alfabetyczny; Zestawienie cmentarzy wg numeracji Oddziałów Grobów Wojennych; Wykaz cmentarzy z uwzględnieniem przynależności poległych do austro–węgierskich i niemieckich jednostek wojskowych; Wykaz jednostek wojskowych i numery cmentarzy, na których pochowani zostali żołnierze tych jednostek; Wykaz cmentarzy wg podziału administracyjnego kraju; Struktura organizacyjna i obsada personalna Oddziału Cmentarzy Wojennych; Najczęściej spotykane skróty w inskrypcjach nagrobnych oraz dokumentach ewidencyjnych Oddziału Grobów Wojennych.

16. Dulla Matúš. Spolupráca: Henrieta H. Moravčíková, Boris Hochel. Vojenské cintoriny v zapadnej Haliči. Dušan Jurkovič 1916/1917. Sprievodca. Bratysława: Vysoká škola výtvarných umení 2002. ISBN 80-88675-80-4; Przewodnik w trzech językach słowackim, niemieckim: Kriegerfriedhöfe in Westgalizien. Dušan Jurkovič 1916/1917. Reiseführer i angielskim: Military cemeteries of Western Galicia. Dušan Jurkovič 1916/1917. Guide;

17. Dulla Matúš. (coop. H. Moravcikova). Military Cemeteries of Western Galicia from Dusan Jurkovic. Archit. & Urban. 1996;

18. Flasza Jan, Kęsek Janina. Cmentarze Bocheńskie. Przewodnik historyczny, Bochnia 1992;

19. Friedhofsprojekte und Bilde von Westgalizischen Kamfgebei, 1916;20. Fritsch Erich, Kotanko Florian, Requiescant! K.u.k. Militärfriedhöfe in Westgalizien,

Eigenverlag. Tarnow: Oficyna Wydawnicza Witek-Druk 2002 ;21. Frodyma Roman. Cmentarze wojenne z I Wojny Światowej na Ziemi Tarnowskiej.

Przewodnik Turystyczny. Krosno: Wydawnctwo „Ruthenus” 2006. ISBN 978-7530-000-0. Solidna, twarda oprawa gwarantuje, że nie pognie się w plecaku. Opisy, zdjęcia (szkoda, że w większości czarno-białe) i mapki. Opisy tras dojściowych. Układ gminny – inny niż w większości dotychczasowych opracowań tematu. Autor podaje też ciekawe szczegóły o przebiegu działań wojennych, podczas których polegli pochowani na danym cmentarzu żołnierze i opisuje jego stan obecny. Obszerny wstęp pracy zawiera informacje o działaniach wojennych 1914-1915 w powiecie tarnowskim i dąbrowskim oraz strukturę organizacyjną Wydziału Grobów Wojennych Kraków. Opisano 125 cmentarzy. W powiecie tarnowskim: Miasto i gmina Tarnów, Gminy: Ciężkowice, Gromnik, Lisia Góra, Pleśniów, Radłów, Ryglice, Rzepiennik Strzyż., Skrzyszów, Szerzyny, Tuchów, Wierzchosławice, Wietrzychowice, Wojnicz, Zakliczyn,

Żabno. W Powiecie Dąbrowskim: Gminy: Dąbrowa Tarnowska, Bolesław, Gręboszów, Radgoszcz, Szczucin;

22. Frodyma Roman. Galicyjskie Cmentarze Wojenne tom I. Pruszków: Rewasz 1995. ISBN 83-85557-20-2;

23. Frodyma Roman. Galicyjskie Cmentarze Wojenne tom II. Pruszków: Rewasz 1997. ISBN 83-85557-38-5;

24. Frodyma Roman. Galicyjskie Cmentarze Wojenne tom III. Pruszków: Rewasz 1998. ISBN 83-85557-52-0; Kolejna fundamentalna pozycja w tematyce zachodniogalicyjskich cmentarzy. Trzytomowy przewodnik po Cmentarzach. Autor, postać zasłużona i dla niektórych kotrowersyjna to Roman Frodyma. Urodził się w 1946 r. w Leutkirch (Niemcy). Był pracownikiem służb sprzętowo - technicznych przedsiębiorstw budowlanych i transportowych w Jaśle. Długoletni członek PTTK, przewodnik beskidzki, strażnik przyrody, przodownik turystyki pieszej i górskiej. Członek Krośnieńskiego Klubu Ludzi Odważnych. Historyk - amator gromadzący dokumentację o cmentarzach wojennych z czasów pierwszej wojny światowej na terenie Polski południowej. Autor i współautor przewodników i opracowań o cmentarzach wojennych z lat 1914 - 1918. Za swoją działalność został odznaczony w Wiedniu Złotym Krzyżem Honorowym Austriackiego Czarnego Krzyża i polskimi medalami Komisji Opieki nad Miejscami Pamięci Narodowej. Z pewnością korzystali z tej książki wszyscy znawcy tematu ale z pewnością również mnóstwo zwykłych turystów i miłośników regionu. Bo jest to niewątpliwie przewodnik. Początkowo (w 1985r.) wydana w wydaniu prawie powielaczowym (nakład 1000 egzemplarzy) przez długie lata była jedynym źródłem informacji o cmentarzach. Nosiła wtedy tytuł „Cmentarze wojskowe z okresu I wojny światowej w rejonie Beskidu Niskiego i Pogórza” a wydawcą był SKPB w Warszawie. Dostępność oraz niewielki format spowodowały, że korzystają z niego prawie wszyscy;

25. Garduła Krzysztof, Ogórek Leszek. Śladami Pierwszej Wojny Światowej - Między Rabą a Dunajcem. Kraków: PTTK1988;

26. Giller Joachim, Mader Hubert, Seidl Christian. Wo sind sie geblieben. Kriegerdenkmäler Gefallenenehrungen in Österreich (Gebundene Ausgabe). Schriften des Heeresgeschichtlichen Museums in Wien 12. Wien: 1992; ISBN-10: 3215111411; ISBN-13: 978-3215111419;

27. Grodziska-Ożóg Karolina. Cmentarze Podgórza. Wydawnictwo Secesja. Kraków: 1992. ISBN 8385483861;

28. Grodziska-Ożóg Karolina. Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803-1839). Wydawnictwo Literackie. Kraków: 1987. ISBN 8308014283;

29. Grodziska Karolina. Zaduszne ścieżki. Przewodnik po Cmentarzu Rakowickim. Kraków: Tow. Miłośników Hist. i Zabytków Krakowa 2003; ISBN: 8387345687. Przewodnik dr Karoliny Grodziskiej zawiera część poświęconą historii i sztuce Cmentarza Rakowickiego oraz trasy zwiedzania cmentarza: Ogólna trasa zwiedzania cmentarza: Szlak 1: Pomniki narodowej pamięci Szlak 2: Powstańcy, konspiratorzy, żołnierze Szlak 3: Zapisani w dziejach Krakowa Szlak 4:Uczeni Szlak 5: Ludzie pióra Szlak 6: Artyści Szlak 7: Ludzie teatru opery i filmu Szlak 8: Ludzie sportu W książce zamieszczone są mapki z zaznaczonymi trasami zwiedzania, kolorowe fotografie oraz indeks osób i twórców pomników;

30. Jarosińska Małgorzata. Cmentarze z I wojny światowej w Beskidzie Niskim. W: Nasze szlaki. Materiały Szkoleniowe SKPB Rzeszów, Rzeszów: SKPB 1978;

31. Jastrun Mieczysław. Pamięć i milczenie. Z rękopisów przygotował do druku Andrzej Lam. Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna im. A. Gieysztora 2006. ISBN 83-89709-67-8; Wydobyte z rękopisów i zgromadzone w tej książce pamiętniki

Mieczyslawa Jastruna (1903-1983) obejmują okres jego życia od dzieciństwa w małopolskim miasteczku do września 1944 roku. Jest wzmianka o cmentarzu w Ryglicach i WW1 w Galicji Zachodniej;

32. Karpiński Alfons. Wspomnienia. Maszynopis w Bibliotece Instytutu Sztuki PAN w Warszawie.Wspomnienia Alfonsa Karpińskiego (ur. 20 lutego 1875 w Rozwadowie, zm. 1961 w Krakowie) - polskiego malarza, który specjalizował się w portretowaniu kobiet, działał w środowisku krakowskim. Malował pejzaże i martwe natury. Był jednym z sześciorga dzieci sędziego powiatowego. Po przejściu ojca na emeryturę przeniósł się do Krakowa, gdzie w latach 1891-1899 studiował w Szkole Sztuk Pięknych, m.in. pod kierunkiem Leona Wyczółkowskiego. W 1903 roku kształcił się w Monachium. Od 1904 do 1907 roku uczęszczał do Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, w latach 1908-1912 do Académie Willi w Paryżu. Na stałe mieszkał w Krakowie. Należał do Towarzystwa Artystów Polskich Sztuka. Należał do grupy polskich artystów twórców cmentarzy i wystrojów, można tu wymienić również Jana Szczepkowskiego, Henryka Uziembło, Jana Gumowskiego, Wojciecha Kossaka, Franz Mazura;

33. Kowalski Gerard ks. O. Cist. O naszą kulturę. Uwagi o odbudowie kraju i ratowaniu zniszczonych wojną zabytków. 1916; Kilka cytatów (za http://www.cmentarze1wojny.freehost.pl/polacy.html )„(...) nie możemy bronić nikomu, gdy zechce groby swych bohaterów przyozdobić według swego narodowego czy religijnego uczucia czy przekonania. Uważamy jednak, że mamy prawo żądać od tych, którzy cmentarze wojenne dla swych bohaterów na naszej ziemi stawiać będą, aby się liczyli ze zdaniem gospodarzy tej ziemi a zarazem stróżów tych grobów. Żądamy zatem, aby przy projektowaniu wielkich cmentarzy, nagrobków i pomników wojennych liczono się z krajobrazem naszym i charakterem naszej rodzimej kultury (...) O ile zatem poważniej wygląda cmentarzyk wojenny zatknięty dziesiątkami krzyżyków drewnianych od projektowanych parków i skwerów z pretensjonalnymi pomnikami mającymi przypominać mauzolea, piramidy czy kolumny klasyczne. Krajobraz Polski nie nadaje im dobrego tła, a słońce polskie nie zalewa ich dostatecznym światłem (...)”;

34. Kozimor W. Cmentarze z I wojny światowej w Beskidzie Niskim. Przewodnik turystyczny. Praca dyplomowa, Instytut Geografii UJ. Kraków: 1988,.

35. Kozioł Józef. Tuchów i okolice. Tuchów: 1999. ISBN 83-88126-07-5;36. Kroh Antoni. Wieczne spoczywanie. Cmentarze wojskowe Beskidu Niskiego. Nowy

Sącz: 1991. Tytuł podaję za Wiesławem Hapem z bibliografii strony „ZIEMIA JASIELSKA NASZĄ MAŁĄ OJCZYZNĄ”: http://www.ziemia-jasielska.gal.pl/27.html;

37. Kunstaustellung des kriegsgräberabteilung k. und k. Militärkommandos Krakau. Friedhofprojekte und Bilde vom Westgalizischen Kampfgebiet, 1916. Katalog objazdowej wystawy dokonań Kriegsgräberabteilung k. und k. Militärkommandos Krakau;

38. Majewski J. Wybrane cmentarze wojskowe z okresu I wojny światowej w rejonie Beskidu Niskiego I Pogórza – próba fotodokumentacji. Praca dyplomowa z 1987 roku. W zbiorach Muzeum Regionalnego PTTK w Gorlicach. 1987;

39. Memorialbau. Lexikon der Kunst, t. 3, Leipzig: 1975;40. Mościcki Bogdan, Wierzycka Łucja red. Cmentarze z I wojny światowej na

Podkarpaciu, Materiały z sesji krajoznawczej: Wysowa 23-25 października 1987, Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich, Warszawa 1989; Zawartość zeszytu: Geneza, organizacja i przebieg sesji - Bogdan Mościcki; Czego tu nie napisano; Dusan Jurkovic a styl zakopiański - Antoni Kroh; I wojna w świadomości historycznej Węgrów - Akos Engelmayer; Istotniejsze głosy w dyskusji;

41. Nagrobki. Wydawnictwo Muzeum Techniczno-Przemysłowego w Krakowie. Kraków: 1916;

42. Nykiel Beata. Cmentarze wojenne Twierdzy Kraków z okresu I wojny światowej. W: Przez dwa stulecia XIX i XX w. - studia historyczne ofiarowane prof. Wacławowi Felczakowi. Kraków Wydaw. Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy: 1993. ISBN 8386231564

43. Partridge Agnieszka. Otwórzcie bramy pamięci. Cmentarze wojenne z lat 1914-1918 w Małopolsce. LETTRA-GRAPHIC. Kraków: 2005. ISBN 83-89937-10-7. Oto fragmenty recenzji tej książki autorstwa dr hab. inż. architekt Wojciecha Kosińskiego, profesora Politechniki Krakowskiej: Praktycznie pierwszy w Polsce album fotograficzny poświęcony cmentarzom wojennym z I wojny światowej w Zachodniej Galicji. Zawiera kilkanaście map i planów cmentarzy oraz fotografie archiwalne z okresu I wojny światowej – ponad 300 kolorowych zdjęć. Zajmuje szczególne miejsce wśród ważnych książek poświęconych tej tematyce: po wydanej przed kilkudziesięciu laty monumentalnej księdze autorstwa Rudolfa Brocha i Hansa Hauptmanna oraz kilkanaście lat po źródłowej książce napisanej przez Oktawiana Dudę. O cmentarzach z I wojny światowej napisano również wiele przyczynkowych artykułów – naukowych i popularnych. Jednak nie zastąpią one rzetelnej, prawdziwie współczesnej publikacji, którą jest właśnie książka Otwórzcie bramy pamięci. W swoim tekście autorka bardzo osobiście, lecz zarazem w obiektywny sposób opowiada się po stronie idei antywojennej, akcentując zarazem potrzebę interpretacji wielonarodowych i wielokulturowych miejsc pochówku jako miejsc europejskiego pojednania. Zamieszczone w książce celnie dobrane fragmenty relacji uczestników wojny oraz związane z wojną refleksje budzą emocje nie mniejsze niż najlepsze fragmenty Na Zachodzie bez zmian E.M. Remarque'a. Autor niniejszych słów ma do tej sprawy również stosunek osobisty, wychodzący poza chłodne naukowe spojrzenie architekta i architekta krajobrazu. Śp. architekt Józef Kosiński (1876–1936), dziadek autora, walczył w przerażających okolicznościach w Karpatach podczas kampanii zimowej 1914/1915 jako major armii austriackiej, a jego wspomnienia weszły do kanonu tradycji rodzinnej. Podstawą treści książki jest oczywiście nurt historyczny, dobrze i oryginalnie ujęty, gdzie historia polityczna i wojna przeplatają się z historią sztuki i artyzmem architektoniczno-rzeźbiarskim. Wtopione w kontekst krajobrazowy Beskidów, funkcjonujące wśród nieokiełznanej przyrody dzieła sztuki przestrzennej tworzą nowy pejzaż kulturowy, w jakimś sensie skończone i autonomiczne dzieło sztuki. W jego tworzeniu brali udział znakomici twórcy, przedstawiciele ówczesnego panteonu Europy z epoki późnego fin-de-siecle'u przeplatającego się z narodowym romantyzmem, m.in. najwybitniejszy architekt słowacki Dušan Jurkovič, niemiecko-austriacki architekt Hans Mayr – uczeń Ottona Wagnera, znakomity rzeźbiarz polski Jan Szczepkowski, a także wielki Wojciech Kossak. Historia na stronach książki Otwórzcie bramy pamięci obejmuje nie tylko podstawowy okres – wojnę i tworzenie cmentarzy, lecz również pasjonujące, nie zawsze pomyślne ich losy późniejsze, trudno zrozumiałe dla młodego czytelnika, ale znane autorowi z młodych lat, z okresu studiów u „przedwojennych” profesorów. Charakterystyczny był wówczas ostry sprzeciw wobec powstania cmentarzy i ich krytyka ze strony polskich narodowo–regionalistycznych elit intelektualnych i artystycznych. Nekropolie galicyjskie oceniane bywały jako obce, „teutońskie”, brutalne estetycznie i wrogie politycznie. Znakomici polscy artyści współpracujący z austriackimi kolegami przy ich tworzeniu byli piętnowani i odrzucani (Szczepkowski!). Obecnie postrzegamy to jako absurdalne nieporozumienie, jako optykę wąską i ksenofobiczną. Przypomnijmy jednak, jak postępowano z grobami niemieckimi na Ziemiach Północnych i Zachodnich w latach

PRL, a także wcześniejszą tragedię cmentarzy żydowskich – splecioną z tragedią całego narodu żydowskiego. Dochodzimy tutaj do ważnej konkluzji na temat zawartego w książce tekstu Agnieszki Partridge. Autorka pisząc dzisiaj, w czasach wolności myśl, bez ingerencji wszechobecnej wcześniej cenzury, podkreśla ideę otwarcia, pojednania i tolerancji dla wielokulturowości, także religijnej. Dodatkową wartością książki są przytoczone poetyckie inskrypcje nagrobne, motta oraz obszerne fragmenty wierszy. Książka Agnieszki Partridge i Rafała Korzeniowskiego jest pozycją nowoczesną zarówno w aspekcie literackim, jak też ikonograficznym i edytorskim, dobrze napisaną, a także – last but not least – zredagowaną. Szczególnie imponuje jej szata ilustracyjna. Kontrapunktem dla unikatowych reprodukcji archiwalnych (m.in. dzięki nim dzieło będzie bardzo cenne dla badaczy), jest imponujący zbiór perfekcyjnej ikonografii autorstwa Rafała Korzeniowskiego. Fotografia cyfrowa okazała się wyjątkowo przydatna dla tak drobnoskalowej tkanki, jaką jest architektura cmentarzy. Oprócz inwentaryzacyjnej szczegółowości zdjęć na pochwałę zasługuje ich bezpretensjonalna, pozbawiona czułostkowości i kiczu nastrojowość. Książka staje się również istotnym elementem promocji piękna polskiego pejzażu. Bezcenne są – z punktu widzenia zarówno naukowca, jak i turysty, a także dla zrozumienia fenomenu krajobrazowego cmentarzy galicyjskich – fotografie lotnicze. Dziś to już formuła oczywista, ale przypomnijmy, że stała się możliwa do szerszego wykorzystania dopiero po upadku cenzury. Należy życzyć jak najszerszego rozpowszechnienia tej ważnej i pięknej książki. Jest ona bowiem cennym znakiem kulturowego dziedzictwa Europy i jej pamięci, a także doskonałym „ambasadorem” krajobrazów kulturowych arcymalowniczo wtopionych w polskie pejzaże (opis bibliograficzny z: http://www.lamelli.com.pl/podstrona.php?str=5_01;

44. Pencakowski Paweł. Cmentarze I wojny światowej - geneza ideowa rzeczywistości historycznej i artystycznej. W: Karolina Grodziska, Jacek Purchla (red.). Śmierć, przestrzeń, czas, tożsamość w Europie Środkowej około 1900. Materiały międzynarodowej konferencji, 8-10 XII 1996. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury 2002. ISBN 8385739904;

45. Pencakowski Paweł. Cmentarze wojenne z lat 1914- 1918 w Galicji - przegląd problematyki. W: Hrankowska Teresa (red.). Przed wielkim jutrem. Sztuka 1905- 1918. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Warszawa, październik 1990. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1993. ISBN 8301112433;

46. Pencakowski Paweł. Die galizischen Kriegsfriedhófe aus den Jahren 1914-1918. Genese und Verwirklichung der ideeiien und kunstierischen Konzepte. W: „Aus der Geschichte Österreiches in Mitteleuropa“, H. 4. Kunstgeschichte, Wien 2003;

47. Pencakowski Paweł. Galicyjskie cmentarze wojenne z lat 1914 - 1918 w opiniach twórców i współczesnych im krytyków. W: Chłopecki Jerzy, Madurowicz-Urbańska Helena (red.). Galicja i jej dziedzictwo. T. II. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej 1995. ISBN 8386246618;

48. Pencakowski Paweł. Monumenti dimenticati agli „Eroi di nessuno”. I cimiteri di guerra in Galizia dal 1914 al 1918. Katalog wystawy Museo Storico Italiano della Guerra. Rovereto: 1996;

49. Pencakowski Paweł. Zapomniane pomniki niczyich bohaterów. W: Wobec Thanatosa - Galicyjskie cmentarze wojenne z lat 1914 – 1918. Vergessene Denkmäler heimatloser Helden. Katalog wystawy w MCK listopad - grudzień 1996. Kraków: Galeria MCK 1996. ISBN 83-857-39-33-5. Ze wstępu: Chcielibyśmy, aby wystawa w Międzynarodowym Centrum Kultu/y przyczyniła się do obudzenia szerszej świadomości społecznej nie tylko w kwestii znaczenia tego wyjątkowego zespołu cmentarzy wojennych, ale i konieczności ich pilnej i skutecznej ochrony. Jest to

szczególne wyzwanie dla Krakowa. Bitwa gorlicka, w której oddało życie tak wielu żołnierzy krakowskich pułków, ostatecznie odsunęła od dawnejstolicy niebezpieczeństwo zniszczenia. To właśnie w Krakowie powstały w latach 1916- 1918 plany galicyjskich nekropolii. Tutaj też winien narodzić się szybko skuteczny program ich ochrony. Mam nadzieję, iż prezentowana w naszej Galerii wystawa choć w niewielkim stopniu także się do tego przyczyni.

50. Prvá svetová vojna - pozabudnuté cintoríny. Svidník: Regionálna rozvojová agentúra 2005. ISBN 80-957898-8-0; Świetna, dwujęzyczna (polsko-słowacka) pozycja o 1WW, o cmentarzach. Najnowsze badania, bardzo ciekawe informacje o 1WW w Słowacji. Praca zbiorowa, m.in. Duży artykuł Mirosława Łopaty. Ze wstępu: Impulsem do realizacji naszego projektu była chęć odnalezienia grobów naszych przodków, którzy polegli podczas pierwszej wojny światowej. Podczas wędrówki po cmentarzach w Galicji byliśmy zaskoczeni uwagą i szacunkiem poświęcanym w Polsce odnowie i konserwacji zabytków na cmentarzach. Na Słowacji cmentarze z pierwszej wojny światowej są niemal zapomniane, a ich stan zostawia wiele do życzenia. Ideę rozwiązania problemu zapomnianych cmentarzy wsparł pracownik naukowy Wojskowego Instytutu Historii, Muzeum Wojskowości w Svidniku, mgr Igor Slepcov, który zajmuje się zagadnieniem walk we wschodnich Karpatach w okresie pierwszej wojny światowej, posiada bogatą dokumentację o jej przebiegu na wschodniej Słowacji, jak i o jej następstwach - wojskowych cmentarzach i grobach. Poszukiwaliśmy możliwości dofinansowania realizacji projektu, który dokumentuje zachowane fakty, które następnie mogą być fundamentem dla nowego szerszego projektu z celem odnowy zabytków wojennych. Dzięki zrozumieniu i wsparciu finansowemu Fundacji Karpackiej wydajemy niniejszą publikację, w której zebraliśmy istniejące dokumenty, materiały i uwagi ekspertów, uzupełnili je własnymi badaniami w terenie i analizą materiałów z Wojskowego Archiwum Historycznego w Trnawie. Smutny stan cmentarzy wojskowych zaczyna się stopniowo poprawiać. Starostowie gmin zaczynają wykorzystywać środki finansowe, które daje im MSW Słowacji na naprawę cmentarzy wojskowych. Na kompleksową rekonstrukcję i odnowę cmentarzy wojskowych trzeba pozyskiwać środki finansowe spoza budżetu państwa, w tym również z poszczególnych funduszy UE na ochronę i odnowę dziedzictwa kulturalnego. Renowację cmentarzy wojskowych od wielu lat wspiera Austriacki Czarny Krzyż. Jego inicjatywa, zaangażowanie i wsparcie finansowe dają świetne efekty. Dzięki wsparciu Austriackiego Czarnego Krzyża zostały uporządkowano cmentarze w Preszowie, Bardejowie, Zborowie, Korejovcach i w Svidniku. Wspólne organizowanie uroczystości poświęcenia odnowionych cmentarzy przypomina zapomnianą historię i spełnia ważną funkcję w informowaniu społeczeństwa. Ważnym partnerem w programie odnowy cmentarzy wojskowych jest Niemiecki Ludowy Związek Opieki nad Cmentarzami Wojskowymi w Niemczech, który w Polsce sfinansował już rekonstrukcje kilku cmentarzy, jego pomoc powinniśmy bardziej wykorzystywać na Słowacji. Największa odpowiedzialność za stan grobów wojskowych i cmentarzy spoczywa na miastach i gminach, na które w jednoznaczny sposób nakłada ją Ustawa o Grobach Wojskowych;

51. Purchla Jacek. Galicyjskie cmentarze wojenne 1914-1918. Galizische Kriegerfriedhöfe 1914 -1918. W: Wobec Thanatosa - Galicyjskie cmentarze wojenne z lat 1914 – 1918. Katalog wystawy w MCK listopad - grudzień 1996. Kraków: Galeria MCK 1996. ISBN 83-857-39-33-5;

52. Reif Adam. Cmentarze wojenne w Beskidzie Niskim. Gdańsk: Studenckie Koło Przewodników Turystycznych Gdańsk 1981; Wydawnictwo skryptowe. 32 strony. Osiągnęło wysoką cenę w internetowej aukcji Allegro, co wcale nie oznacza

wielkich emocji przy czytaniu. Raczej chodzi o wartość sentymentalną lub zbieracką;

53. Ryś Bolesław. Przewodnik po cmentarzach w Limanowej. Limanowa: nakł. własnym autora 1995;

54. Schubert Jan. Austriackie cmentarze wojenne w Galicji z lat 1914-1918. Kraków: Krakowski Oddział Towarzystwa Polsko-Austriackiego „Secesja” 1992, ISBN 83-85483-12-8;

55. Schubert Jan. Austro-Węgierskie cmentarze wojskowe z okresu I wojny światowej w Krakowie i okolicy. W: Czerner Olgierd, Juszkiewicz Iwona. Cemetery art - Sztuka cmentarna - L'art de cimeterie. Sympozjum międzynarodowe, październik 1993 - dokumenty. ICOMOS. Polish National Comittee, Museum of Architecture Wrocław. Wrocław: Werk 1995. ISBN 839019645X;

56. Schuster F. „Austriacki Czarny Krzyż – opieka nad grobami żołnierskimi. W: Cmentarze wojskowe z I Wojny Światowej w Galicji Zachodniej. (materiały z Konferencji Międzynarodowej 26-29 września 2002r. w Tarnowie); Tarnów: 2002;

57. Soldatengräben und Kriegsdenkmale, Herausgegeben vom k.k. Gewerbefärderungsamte. Wien 1915;

58. Szubrycht Zbigniew. Dukielskie cmentarze wojenne;59. Szydłowski Tadeusz. Ruiny Polski. Lwów: Wydane z zasiłkami Namiestnictwa i

Wydziału Krajowego we Lwowie 1919, s.189 Opis szkód wyrządzonych przez wojnę w dziedzinie zabytków sztuki na ziemiach Małopolski i Rusi Czerwonej. Z 227 rycinami i mapką orientacyjną. Tadeusz Szydłowski podczas wojny pełnił funkcję Konserwatora Zachodniej Galicji. Oto kilka cytatów (za http://www.cmentarze1wojny.freehost.pl/polacy.html ) „Rządy wojskowe (...) również do spraw sztuki uważały się za kompetentne i dorosłe. (...) Odkomenderowano tylu i tylu, niezdolnych do służby na froncie, malarzy, architektów, rzeźbiarzy (...) bez względu na to, czy który o zadaniach i sprawach sztuki monumentalnej miał jakieś pojęcie (...). Na tej drodze mogła powstać tylko licha wojenna namiastka (Ersatz) sztuki. Do zakładania cmentarzysk wojskowych w Galicji wzięli się (...) Niemcy, Czesi, Węgrzy, Chorwaci, a najmniej mieli do powiedzenia artyści polscy, na których ziemi ojczystej powstawały te mogiły. Nasze uczucia, nasze dążenia nie były w ogóle brane w rachubę. zrodzić się musiały przede wszystkim dzieła obce, z naszą polską sztuką, z naszym rodzinnym krajobrazem nie mające nic wspólnego (...) Olbrzymia większość wojskowych cmentarzy (...) nie tylko, że jest nam duchowo obca, lecz zarazem szpeci nasz kraj banalnością i brzydotą (...), jakieś dziwaczne ogrodzenie, w nim najróżnorodniejsze pomysły pseudomonumentalne, jakieś obeliski, mauzolea, budowle najdziwaczniejszych kształtów (...) Wyrzeźbione są niemieckie hełmy, austriackie czapki, różne emblematy wojenne, herby monarchii itp. w sposób nie mający nic wspólnego ze sztuką. Banalność motywów, nieumiejetność ich ujęcia dochodzi czasem do granic ostatecznych (...)”;

60. Weber M. Cmentarzyska i groby naszych bohaterów w Małopolsce. Lwów: 1928; 61. Wieczorek Edward. Cmentarze wojskowe z czasów I wojny światowej w rejonie

Beskidu Wyspowego i Sądeckiego. Gliwice: 1986;62. Wykaz cmentarzy wojennych z czasów wojny światowej (1914-1918) położonych na

obszarze powiatu sądowego Brzesko. WAP Kraków GW-36, GW-61, GW-62 (Zaginęły GW-63);

63. Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy i jeńców oraz plany cmentarzy wojennych w powiecie Brzesko. Zespół GW-36. Korespondencja C. i K. Komendy Wojskowej w Krakowie Oddział Grobów Wojennych. K.U.K. Militärkommando Krakau

Kriegsgräbteilung 1914/1916-1918. WAP Kraków, Zespół GW-1,2,3,4,5,6,7,8 oraz GW-22,23,24;

Wydawnictwa periodyczne: 1. Adamski Antoni: Spoczynek w górskim pejzażu. „Gazeta Codzienna Nowiny”.

10.11.2005r.;2. Bajda Paulina: Surfujemy po cmentarzach. „Super Nowości”. 18.07.2006 r.;3. Bajorek Małgorzata, Bajorek Zbigniew: Kościoły i cmentarze. „Almanach Muszyny”.

Muszyna: 1991 s. 9-16. ISSN 1234-6276;4. Bałd Waldemar: Smutne odpoczywanie „Gazeta Wyborcza” Kraków nr 0, wydanie

krk z dnia 02/11/1996;5. Bartosz Adam: Recenzja dzieła Jerzego Drogomira, Polegli w Galicji Zachodniej

1914−1915. „Kwartalik Historii Żydów”. Warszawa: nr 2/2006 (218). ISSN 1425-9966; M.in. autor polemizuje z M. Łopatą na temat interpretacji napisu na nagrobku żydowskiego żołnierza pochowanego w Owczarach. Całość można znaleźć tu: http://www.ceeol.com/aspx/getdocument.aspx?logid=5&id=15f8fd69-d726-4938-872a-9f076c48574f ;

6. Bartosz Adam: Żydowskie cmentarze wojenne w Galicji Zachodniej. „Rocznik Tarnowski”, Tarnów: Tarnowskie Towarzystwo Kulturalne, Muzeum Okręgowe w Tarnowie 1991/92. ISSN 1641-6902;

7. Biernacki J. Groby i cmentarze wojenne. „Bellona” T. 41;8. Bochenek Witold: Cmentarze wojenne z okresu Bitwy Gorlickiej w maju 1915 roku:

lekcja historii w terenie. „Wszystko dla Szkoły”, Warszawa: Wyd. „Sukurs” 1998, nr 3. ISSN 1425-6843;

9. Boryczko Emil: Architektura cmentarzy wojennych 1914/1915 Jana Szczepkowskiego. „Aura” 1993. Nr 11;

10. Boryczko Emil: Przywróćmy naszym cmentarzom wojennym 1914/15 ich krzyże. „Ave”;

11. Brzoskwinia Waldemar: Twierdza poległych. „Spotkania z Zabytkami”, Warszawa: Oficyna Wydawnicza TOnZ 1996, nr 11. ISSN 0137-222X;

12. Burkacki Waldemar: „Opisu” ciąg dalszy. „Gościniec” 1980, nr 7-8. ISSN 1642-0853;13. Christusfigur als Krieger idealisiert. Wkładka ilustrowana do “Krakauer Zeitung”

1916;14. Chumiński Jerzy: Wojenne inskrypcje. „Spotkania z Zabytkami”, Warszawa: Oficyna

Wydawnicza TOnZ 1987, nr 5. ISSN 0137-222X;15. Cmentarzyk Legionowy w Marcinkowicach. „Panteon Polski”, 1928 r., nr 51;16. Cmentarz Legionowy w Marcinkowicach. „Gazeta Krakowska” 1988, 25 X 1988;17. Dańko Ireneusz: Bitwa Gorlicka. Mogiły ich połączyły. „Gazeta Wyborcza” Kraków

nr 0, wydanie krk z dnia 04/05/1995; 18. Drozd Edward: Muszyńskie cmentarze. „Almanach Muszyny”. Muszyna: 1997 s. 49-

56. ISSN 1234-6276;19. Duda Oktawian: Cmentarz wojenny w Muszynie. „Almanach Muszyny”. Muszyna:

1995 s. 34-36. ISSN 1234-6276;20. Duda Oktawian: Cmentarze wojenne z lat 1914-1918 w Beskidach. „Wierchy”

Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Wierchy” Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK 1984. ISSN 0137-3829;

21. Dulla Matúš: Vojenské cintoríny v západnej Haliči od Dušana Jurkoviča. „Architektúra a urbanizmus”. Roč.30, č.1-2, 1996;

22. Ellnain Zbigniew: Odkupiony i uratowany. „Spotkania z zabytkami” 1997 nr 7. ISSN: 0137-222X; o cmentarzu nr 301 w Żegocie;

23. Ellnain Zbigniew: Zapomniane. „Spotkania z zabytkami” 1998 nr 4. ISSN: 0137-222X; o cmentarzach 305-307 w Łąkcie;

24. ewg: Krzyże przypominają. „Gazeta Codzienna Nowiny”. 12.05.2004r.;25. Feliński Roman: Pomniki wojny i zmartwychwstania Polski, „Rzeczy Piękne”, 1919,

nr 2, Praca wybitnego przedwojennego architekta, założyciela Towarzystwa Urbanistów Polskich, w której przedstawił dość popularne w okresie międzywojennym negatywne poglądy o „pruskim czy teutońskim duchu” cmentarzy, ich skali oraz sposobie narzucania społeczeństwu polskiemu tego przedsięwzięcia. Kilka cytatów (za http://www.cmentarze1wojny.freehost.pl/polacy.html ) „(...) były rząd już w czasie wojny rozpoczął na ziemi naszej tworzenie <<monumentalnych>> cmentarzy z pomnikami, a wystawy różnych <<Kriegerfriedhofe>> i <<Kriegerdenmaler>> wykazały, iż krajowi naszemu, naszym polskim, wiejskim okolicom grozi zalew pomników niemieckiego smaku i ducha. Co gorsza, tym cmentarzom rzadko udaje się dążenie do monumentalności (...) Poznajmy okolice Brzeska, Jasła, Gorlic, Wirchnego, Orłówki, Sącza itd. Jakże nieszczęśliwie ozdobione zwałami ciosów lub piramidami obelisków, budyneczków o najdziwniejszych kształtach, na których tylko dorzucone krzyże tu i ówdzie wskazują, że to nie przystanki kolejowe (...) Prawda, że nie mieliśmy najmniejszego wpływu wtenczas, praca nad nagrobkami była jednym z szeregu wojskowej administracji, która naprawdę nie bawiła się w sentymenta, ale po cóż ten cały nakład pracy, materiału i siły roboczej”. Feliński proponował „(...) kasatę całości lub części tych dziwolągów, aby nasz kraj uwolnić od obcego piętna”;

26. Frodyma Roman. Cmentarz wojenny nr 10 Wola Cieklińska. „Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2004, nr 5 (47). ISSN: 1428-1279;

27. Frodyma Roman: Budowa cmentarzy wojennych. „Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2003, nr 5(41). ISSN 1428-1279;

28. Frodyma Roman: Cmentarną ścieżką. Warszawa, „Płaj - Almanach Karpacki”, półrocznik Towarzystwa Karpackiego, 2000, nr 20. ISBN: 83-85258-22-1;

29. Frodyma Roman: Echa wielkiej wojny. Budowa cmentarzy wojennych. „Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2003, nr 6(42). ISSN 1428-1279;

30. Frodyma Roman: Karpackim bohaterom. Pamiątki I wojny światowej w krajach Europy Środkowej. „Płaj - Almanach Karpacki”, półrocznik Towarzystwa Karpackiego 2000, nr 20. ISBN: 83-85258-22-1;

31. Frodyma Roman: Okręg cmentarny Nr 1 Żmigród. „Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2003, nr 6(42). ISSN 1428-1279;

32. Frodyma Roman: Opis cmentarzy wojennych Okręgu nr 1 Żmigród – Cmentarz nr 9 Łysa Góra. „Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2004, nr 5 (47). ISSN: 1428-1279;

33. Frodyma Roman: Opis cmentarzy wojennych Okręgu nr 1 Żmigród – Cmentarz nr 11 Wola Cieklińska. „Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2004, nr 6(48). ISSN 1428-1279;

34. Frodyma Roman: Opis Cmentarzy wojennych Okręgu Nr 1 Żmigród – Desznica i Nowy Żmigród.„Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2004, nr 4(46). ISSN 1428-1279;

35. Frodyma Roman: Opis Cmentarzy wojennych Okręgu Nr 1 Żmigród – Grab.„Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2004, nr 2(44). ISSN 1428-1279;

36. Frodyma Roman: Opis Cmentarzy wojennych Okręgu Nr 1 Żmigród – Krempna.„Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2004, nr 3(45). ISSN 1428-1279;

37. Frodyma Roman: Opis Cmentarzy wojennych Okręgu Nr 1 Żmigród – Ożenna. „Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2004, nr 1(43). ISSN 1428-1279;

38. Frodyma Roman: Opis Cmentarzy wojennych Okręgu Nr 2 Jasło – Cmentarz wojenny nr 14 Cieklin. „Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2005, nr 1(49). ISSN 1428-1279;

39. Frodyma Roman: Opis Cmentarzy wojennych Okręgu Nr 2 Jasło – Cmentarz nr 15 Harklowa. „Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2005, nr 2(50). ISSN 1428-1279;

40. Frodyma Roman: Opis Cmentarzy wojennych Okręgu Nr 2 Jasło – Cmentarz nr 16 Osobnica. „Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2005, nr 2(50). ISSN 1428-1279;

41. Frodyma Roman: Opis Cmentarzy wojennych Okręgu Nr 2 Jasło.„Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2004, nr 6(48). ISSN 1428-1279;

42. Frodyma Roman: Opis cmentarzy wojennych Okręgu nr 2 Jasło: Cmentarz nr 13 Cieklin. „Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2005, nr 1(49). ISSN 1428-1279;

43. Frodyma Roman: Pod Cieklinką. Wieś Cieklin w I wojnie światowej i cmentarze wojenne. „Płaj - Almanach Karpacki”, półrocznik Towarzystwa Karpackiego 2000, nr 20. ISBN: 83-85258-22-1;

44. Fuerst Tomasz Ch.: W naturalnym pięknie stoków. „Gazeta Wyborcza” Rzeszów nr 184, wydanie rzr z dnia 08/08/2003, str. 16;

45. „Głos narodu”, 27.05.1916. Kraków: 1916;46. Gorczyca Anna: Dzwon w lesie. „Gazeta Wyborcza” Rzeszów nr 300, wydanie rzr z

dnia 23/12/2004, str. 4;47. Gorczyca Anna: Niespokojne dusze, „dobre ludzie”. „Gazeta Wyborcza” Rzeszów nr

207, wydanie rzr z dnia 05/09/2003, str. 6;48. Gryźlak P.: Najwyższą ofiarę złożyli w Marcinkowicach, „Dziennik Polski”, 21 XI

1988;49. IRE: Krzyże bratanków. „Gazeta Wyborcza” Kraków nr 102, wydanie krk z dnia

02/05/2002 - 03/05/2002, str. 3;50. Janiga Marian: Wspomnienie - Ks. Bronisław Świeykowski (1865-1956) „Gazeta

Wyborcza” Kraków nr 264, wydanie krk z dnia 14/11/2005, str. 9;51. Jurgowska Bożena. Cmentarną ścieżką – Roman Frodyma. „Region Jasielski” - Pismo

Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2005, nr 3(39). ISSN 1428-1279;

52. Katalogi problemowe zabytkowych cmentarzy w Polsce. Cmentarze I Wojny Światowej.W: „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” rocznik XLIII, Warszawa 1995, nr 3;

53. Kos: W Łowczówku. „Gazeta Wyborcza” Kraków nr 259, wydanie krk z dnia 05/11/1999, str. 2;

54. Kosiba Jerzy: Pamięć o poległych TARNÓW. Renowacje cmentarzy z I wojny światowej „Gazeta Wyborcza” Kraków nr 248, wydanie krk z dnia 23/10/2000, str. 4;

55. Koszałka Magdalena, Szpara Krzysztof: Galicyjskie cmentarze wojenne jako element dziedzictwa kulturowego Beskidu Niskiego. „Problemy turystyki i hotelarstwa”. Gdynia: Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni 2002, Zeszyt 4. ISSN 1642-1329;

56. Kovács Istvan: Zapomniane cmentarze wojenne. „Európai Utas”. Budapest 2003, nr 1;57. Koper Krzysztof: Cmentarz wojenny nr 377 w Krościenku nad Dunajcem. „Prace

Pienińskie”. Szczawnica: Ośrodek Kultury Turystyki Górskiej PTTK w Pieninach 2003. Numer 3. ISSN: 1230-9753; Szczegółowy opis cmentarza nr 377. Dużą całość artykułu można przeczytać tu: http://www.kroscienko.com.pl/?artykul=dzieje/wielkawojna . Autor bada okoliczności śmierci pochowanych na tym cmentarzu poległych.

58. Kroh Antoni: Piękne odpoczywanie. „Magury'86”, Warszawa 1986. ISSN 1505-4993;59. Krzyżanowski Janusz: Muszyńskie cmentarze. Plan. „Almanach Muszyny”. Muszyna:

1997;60. Kulewski Adam, Łękawski Tomasz Wojciech: Operacja gorlicka i cmentarze wojenne.

„Magury 1974”, Warszawa: 1974. ISSN 1505-4993;61. Lipiński Krzysztof: Zapomniana śmierć: poetyka napisów nagrobnych na cmentarzach

wojskowych z okresu I wojny światowej. „Pismo Artystyczno-Literackie”, 1985, R. IV;

62. Łopata Mirosław: Cmentarz wojenny nr 91 w Gorlicach. „Magury’04”, Warszawa: 2004. ISSN 1505-4993;

63. Łopata Mirosław: Groby żydowskich żołnierzy na cmentarzach I wojny światowej w Beskidzie Niskim. „Magury’03”, Warszawa: 2003. ISSN 1505-4993;

64. Łopata Mirosław: Remonty cmentarzy żołnierskich w Beskidzie Niskim. „Magury'05”. Warszawa 2005. ISSN 1505-4993;

65. Łopata Mirosław: Szukajcie, a znajdziecie... coś innego. „Magury’04”, Warszawa 2004. ISSN 1505-4993;

66. Macek Jerzy: Czarnohorskie cmentarze z I wojny światowej. „Płaj - Almanach Karpacki”, półrocznik Towarzystwa Karpackiego 2001, Nr 3(22). ISSN: 1230-5898;

67. Michalak Piotr: Przez Beskid Niski. Śladami Łemków, wojen i cmentarzy. „Poznaj Swój Kraj” 2000, nr 9. ISSN: 0032-6151;

68. Miodoński Mirosław: Łowiczówek. „Nad Sołą i Koszarawą”. Żywiec: 2002, nr 16 (95); Reporterski raport z wyprawy do Łowczówka. Całość można znaleźć tu: http://www.nsik.com.pl/archiwum/95/a16.html;

69. Miśkiewicz M.: Sobota na cmentarzu. „Tygodnik Regionalny Podkarpacie” nr 32. 09.08.2006 r.;

70. Montusiewicz R.: Cmentarze wojenne Beskidu Niskiego i Pogórza. „Magury 1981”, Warszawa: 1981;

71. Montusiewicz R.: Opis nie wystarczy. „Gościniec” 1978, nr 10-12;72. Motyka Janusz: Groby pojednania. „Gazeta Codzienna Nowiny”. 3.11.2005r.;73. Na grobach bujniej wzrosną kwiaty (Wspomnienia z Marcinkowic). „Czuwaj”.

Jednodniówka, Nowy Sącz: Żeński Hufiec Harcerski, 1933; 74. Na grobie Legionistów w Marcinkowicach. „Lot” 1928, nr 13;75. Nigbor Agnieszka: Ratować nekropolie. „Gazeta Krakowska - Gazeta Gorlicka”.

03.10.2006 r.;76. Nowacki Jarosław: Krzyże w trawach. „TURYSTYKA” nr 42 dodatek do Gazety

Wyborczej nr 247, wydanie waw z dnia 22/10/2005 - 23/10/2005, str. 3;

77. Nowak Krzysztof: Zapomniane beskidzkie cmentarze. „Poznaj Świat”. Warszawa 2003, nr 11(562). ISSN: 0032-6143; „Wędrując po Beskidzie Niskim, a także Sądeckim czy Wyspowym, częstokroć można się natknąć na ukryte w zakamarkach gór stare cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej...” i dalej w tym stylu. Duże fragmenty można znaleźć tu: http://www.poznajswiat.com.pl/art/161

78. Partridge Agnieszka: Nr 173. „Spotkania z zabytkami” 1998, nr 11;79. Patoczka Piotr. Cmentarze wojenne Beskidu Niskiego, W: Teka Komisji Urbanistyki i

Architektury, T XII, Kraków 1978;80. Pencakowski Paweł: O cmentarzu wojennym w Sękowej koło Gorlic i działalności

wiedeńskiego architekta Hansa Mayra w Galicji w latach 1914- 1918. „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki", 1994, t. XXXIX, z. 3;

81. Piecuch Andrzej: Cmentarny Szlak Pamięci Narodów. „Magury’01”,Warszawa: 2001;82. Piecuch Andrzej: Cmentarze wojenne Duszana Jurkowicza w Beskidzie Niskim.

„Magury’01”, Warszawa: 2001;83. Piecuch Andrzej: Duszan Jurkowicz: 1868-1947. „Magury’01”, Warszawa:, 2001;84. Pilich P.: Cmentarze wojenne w Beskidach. Biuletyn PTTK Okręgu Łódzkiego 1975,

nr 231;85. Pohl Mariusz ks.: Za cmentarnym murem. „Przewodnik Katolicki”. Poznań 2005, nr

29. ISSN 013783841-7;86. Poznański Grzegorz: Cmentarze wojenne z I wojny światowej na terenie środkowej

Galicji. „Galicja” 2000, nr 1;87. Poznański Grzegorz: Cmentarze wojenne z I wojny światowej na terenie środkowej

Galicji. „Galicja” 2000, nr 1;88. Reinfuss Roman: Cmentarze wojenne na Łemkowszczyźnie. „Wierchy” 1935;89. Reinfuss Roman: Cmentarze, na których nie zapłoną światła. „Kuryer Literacko—

Naukowy”, 29 kwietnia 1935, R. XII, nr 17, dodatek do „Ilustrowanego Kuryera Codziennego" nr 117;

90. Rola-Wawrzecki Władysław: Cmentarze wojenne w Małopolsce zachodniej. „Wiadomości Służby Geograficznej” Nr 18;

91. Schubert Jan, Pencakowski Paweł: Cmentarze twierdzy Kraków z lat 1914 – 1918. „Rocznik Krakowski”, Kraków: 1993. ISSN 0080-3499;

92. Schubert Jan. Cmentarze wojenne twierdzy Przemyśl z lat 1915–1918. „Czasopismo Techniczne” z. 3-A/2003, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej;

93. Schubert Jan. Działalność Inspekcji Grobów Wojennych w latach 1915–1918 (przy K.u.K. Armeekorpus-Kommando Przemyśl). „Czasopismo Techniczne”. 3-A/2003, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej;

94. Smo: Pomoże Czarny Krzyż. „Gazeta Wyborcza” Kraków: nr 185, wydanie krk z dnia 09/08/1996. ISSN1232-1605;

95. Stanisławski Bogdan: Zgasły imiona nasze, ale jaśnieją nasze czyny. „Super Nowości” z dnia 31.10.2005r.

96. Stawiarski Andrzej: Wspólne krzyże. „Gazeta Wyborcza” Kraków nr 78, wydanie krk z dnia 02/04/2003, str. 3;

97. Subik Piotr: Cmentarne zauroczenie. „Dziennik Polski - Dodatek Nowosądecki”. 12-13.08.2006 r.;

98. Subik Piotr: Na grobie szeregowca Škrabala. „Dziennik Polski - Wydanie Główne”. 26.08.2006 r.;

99. Subik Piotr: Stowarzyszenie na cmentarzach w Lichwinie-Stadniczówce i Chojniku. „Dziennik Polski - Dodatek Tarnowski”. 10.10.2006 r.;

100. Subik Piotr: Stowarzyszenie zadbało o cmentarz wojenny w Cieklinie. „Dziennik Polski - Dodatek Podkarpacie”. 09.08.2006 r.;

101. Sypek T.: Wędrówki po cmentarzach wojennych cz. I-IV, W: Rocznik Tarnowski 1991/92, 1993, 1994, 1997/98, Tarnów, 1991-1998;

102. Szubrycht Zbigniew. Dukielskie cmentarze wojenne. „Dukielski Przegląd Samorządowy” nr 12.04, 01.05, Tu można znaleźć: http://www.dukla.home.pl/archiwum/dps/dps1204/komentarze.htm część 1, a tu: http://archiwum.dukla.pl/dps/dps0105/dps.htm część 2;

103. Wasylewski Stanisław: M2 - Wspomnienia o dziennikarzu. „Wiek Nowy”,1926, nr 7506;

104. Wieczorek E.: Zarosłe lasem. „Trybuna Leśnika”, 11 listopada 1986;105. W poszukiwaniu mecenasa. „Podkarpacie”. Krosno: 1973 nr 12 s. 5, Artykuł o

Muzeum Gorlickim, w którym poczesne miejsce zajmuje ekspozycja o Bitwie Gorlickiej i cmentarzach.

106. Wroński Józef Szymon: Architektura limanowskich cmentarzy z I wojny światowej. „WIERCHY", rocznik 60, 1994, Kraków 1995;

107. Wroński Józef Szymon: Architektura i urbanistyka Limanowej. Część V: Cmentarze z I wojny światowej. „Almanach Limanowski” 2004, nr 18;

108. Wygoda Jerzy: Przystań przechodniu. Ta mogiła szara. „Biuletyn Fotograficzny”. 2004, nr 9, s. 34; Artykuł na marginesie wystawy „Przystań przechodniu . Ta mogiła szara. (Cmentarze wojenne w latach 1914-1918)”, która została zaprezentowana w Bibliotece Uniwersytetu Rzeszowskiego w listopadzie 2005 r. Autor wystawy Jerzy Wygoda pisze: Ta wystawa nie powinna być zwykłym zbiorem dokumentalnych fotografii, doskonałych technicznie, zimnych, powinna pobudzić do refleksji nad bezsensem wojny i zabijania drugiego człowieka;

109. Zakrzewski Leszek: Dzieła słowackiego architekta Dušana Jurkoviča w Polsce. W 90. rocznicę bitwy pod Gorlicami. „Almanach Muszyny”. Muszyna: 2005 s.133-141. ISSN 1234-6276;

110. Załuga Aneta: Co nowego na Rotundzie, czyli krótkie sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia Społeczny Komitet Odbudowy Cmentarza na Rotundzie. „Magury’03”, Warszawa 2003;

111. Załuga Aneta: Ratujmy cmentarz na Rotundzie! „Magury’01”, Warszawa: 2001;112. Zańko Andrzej: Cmentarze nadporucznika Mayra. „Dziennik Polski”, 16 X 1999;113. Zaręba Andrzej: Brama tylko uchylona „Gazeta Wyborcza” Kraków nr 5, wydanie

krk z dnia 06/01/2006, str. 13;114. Zaręba Andrzej: Cmentarze wojenne „Gazeta Wyborcza” Kraków nr 0, wydanie krk z

dnia 29/11/1994;115. Zaręba Andrzej: Czas upadku i śmierci. „Gazeta Wyborcza” Kraków nr 264, wydanie

krk z dnia 10/11/1998 - 11/11/1998, str. 8; 116. Zasowski Jerzy: Gorlickie cmentarze. „Informator Organizacyjny Zarządów

Wojewódzkich w Krośnie, Przemyślu, Rzeszowie, Tarnobrzegu” Rzeszów 1986, nr 1;117. Ziemia usłana cmentarzami. „Tarnowski Gość Niedzielny”. Tarnów: 1999, nr 47/322;118. Żmudziński Janusz: Galicyjskie cmentarze. „TURYSTYKA” nr 43 dodatek do Gazety

Wyborczej. Poznań nr 251, wydanie pop z dnia 26/10/2002 - 27/10/2002, str. 8; Całość tu: http://free.of.pl/p/pttns/Beskid%20Nr%204.pdf ;

Artykuły na stronach www: 1. Cmentarz na kamieniu. „Dukielski Przegląd Samorządowy”. 02.2005 [online]. Dukla

[dostęp 10 stycznia 2007]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.dukla.home.pl/archiwum/dps/dps0205/dps.htm>;

2. Ellnain Zbigniew, Olszewski Tadeusz. Cmentarze I wojny światowej okolic Żegociny. [online]. Żegocina [dostęp 12 stycznia 2007]. Dostępny w Word Wide Web: <http://spzz.fasthost.pl/publikacje/cmentarze/cmentarzeIwojny.htm>

3. Forczek-Brataniec Urszula, Brataniec Marcin. Cmentarz na Rotundzie - widoki na przeszłość. [online]. Gorlice [dostęp 25 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.cmentarze.gorlice.net.pl/rotunda_opracowanie.htm>;

4. Łopata Mirosław: Cmentarze I Wojny Światowej [online]. Gorlice [dostęp 6 października 2005]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.cmentarze.gorlice.net.pl>;

5. Tomczyk Magdalena. Historia cmentarzy wojskowych z okresu I wojny światowej na Pogórzu Karpackim. [online].Tarnów [dostęp 29 lipca 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.gim2.tarman.pl/podstrony/publikacje/publikacje.html>;

6. Tomczyk Magdalena. Wędrówki po nekropoliach wojskowych z okresu i wojny światowej, znajdujących się na ziemi tarnowskiej. Scenariusz lekcji. [w:] Zbiór scenariuszy lekcji i okolicznościowych uroczystości z warsztatów: „Jeszcze białe plamy historii Polski”. Tarnów: MCDN 2005. [online].Tarnów [dostęp 29 lipca 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://belfer.odn.tarman.pl/ksiazka1.pdf>;

7. Orłowska-Rybicka Grażyna. Cmentarze na turystycznych szlakach. [online].Warszawa [dostęp 10 stycznia 2007]. Dostępny w Word Wide Web: <http://khit.pttk.pl/index.php?co=tx_wk_cmentarze>;

8. Patoczka Piotr: Cmentarz wojenny nr 279 w lesie sterkowieckim (Kriegefriedhof Dziekanów 1915). Inwentaryzacja obiektu i wskazania rewaloryzacyjne 1989[online]. Gorlice [dostęp 11 lutego 2006]. Dostępny w Word Wide Web: < http://www.brzesko.ws/_Brzesko/documents/historia/sterkowiec/Cmentarz_279_pp.asp>;

9. Stolarczyk Marian. Cmentarz wojenny w Dziekanowie – Sterkowcu, jego powstanie i dzieje [online]. Brzesko [dostęp 11 lutego 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.brzesko.ws/_Brzesko/documents/historia/sterkowiec/Cmentarz_279_ms.asp>;

10. G.I.N Jasło. Kamień - cmentarz wojenny [online]. [dostęp 24 lutego 2006]. Dostępny w Word Wide Web: http://www.beskid-niski.pl/index.php?pos=/obiekty&ID=460&catID=117;

11. Frodyma Roman: Wojenny epizod [online]. [dostęp 26 października 2005]. Dostępny w Word Wide Web: <http:www.beskid-niski.pl/index.php?pos=/obiekty/cmentarze/zyndranowa>;

II. I WOJNA ŚWIATOWA W GALICJI 1914-1915 Wydawnictwa nieperiodyczne: 1. Achmatowicz Aleksander. Polityka Rosji w kwestii polskiej w pierwszym roku

Wielkiej Wojny 1914-1915. Warszawa: Neriton 2003. ISBN: 83-88973-67-3. Polityka Rosji w kwestii polskiej w pierwszym roku Wielkiej Wojny 1914-1915. Praca wypełnia lukę w polskiej historiografii na temat stosunków polsko-rosyjskich w XX w. Opisuje politykę rosyjską szczebla ogólnopaństwowego i lokalnego wobec Polaków, współpracy organizacji polskich (np. Komitetów Obywatelskich) z administracją rosyjską w czasie wojny, prezentując nieznane dotąd fakty. Autor wykazuje również, że sprawa polska stanowiła odrębny, ważny przedmiot aktywności międzynarodowej Cesarstwa. Koedycja z Instytutem Historii PAN;

2. Auffenberg–Komarow M. v. Aus Ősterreicher–Ungarns Teilnahme am Weltkriege. Berlin-Wien: 1920;

3. Bańburski Kazimierz. Przebieg działań wojennych na terenie Galicji Zachodniej na przełomie roku 1914/1915, W: Cmentarze wojskowe z I wojny światowej w Galicji Zachodniej. Historia – dzień dzisiejszy. Tarnów: 2002;

4. Barycz Henryk. Echa bitwy w Mordarce i na Jabłońcu w dniach 8—11 grudnia 1914 r. stoczonej. Kraków 1915.

5. Barycz Henryk. red. Historia Starego Sącza od czasów najdawniejszych do 1939 roku. Kraków: 1979;

6. Bator Juliusz. Wojna Galicyjska. Działania armii austriacko-węgierskiej na froncie północnym (galicyjskim) w latach 1914-1915. Kraków: Libron 2005. ISBN 83-921494-4-0;

7. Berghaus E. Vier Monate mit Mackensen, von Tarnow-Gorlice bis Brest-Litowsk. Stuttgart: 1916;

8. Biedroń Jan. Bitwa pod Jabłońcem i jej skutki dla Limanowej i okolicy. „Gazeta Limanowska", Limanowa: XI 1994;

9. Biełoj A. Galicijskaja bitwa, Moskwa – Leningrad: 1929;10. Błażewicz Sławomir. Działania wojenne 1914-1915 na terenie obecnej gminy

Skołyszyn. W: Wojtuń M. Pomniki, tablice i miejsca pamięci narodowej w gminie Skołyszyn. Skołyszyn: 1996.

11. Błażewicz Sławomir. Steirische 27 Infanterieregiment in Beskiden 1914-15. Krempna: 1991;

12. Bobusia Bogusław, Gosztyła Marek, Zub Monika. Plany twierdzy Przemyśl. Przemyśl: Archiwum Państwowe 2004; Album prezentujący reprodukcje 62 barwne reprodukcje planów dzieł obronnych pierścienia zewnętrznego Twierdzy Przemyśl ( nie wszystkie zostały zrealizowane) ze zbiorów Kriegsarchiv w Wiedniu uzupełnione reprodukcjami starych pocztówek przedstawiających przemyskie i pod przemyskie forty oraz dokumentacją fotograficzną aktualnego stanu omawianych obiektów. Popularnonaukowy tekst wprowadzający przedstawia dzieje budowy i rozbudowy Twierdzy Przemyśl oraz rolę jaką odegrała w czasach I wojny światowej;

13. Bogdanowski J. Fortyfikacje austriackie na terenie galicji w latach 1850-1914. Kraków: 1993;

14. Bogdanowski J. Warownie i zieleń Twierdzy Kraków. Kraków: 1979; 15. Boncz-Brujewicz M. Potieria nami w Galicji, cz. 1 i 2. Moskwa: 1920, 1926;16. Borzęcki Jan. Moskale w Tarnowie. Tarnów: 1915;17. Brzesko - Okocim. Lotnicza baza Najjaśniejszego pana. Dębica: 2000;18. Brzęk-Osiński Michał Tadeusz. Legionista i Piłsudczyk 1905-1939. Warszawa: Rytm

2003. 83-7399-035-6; Wspomnienia Michała Tadeusza Brzęka-Osińskiego (1892 - 1983), wybitnego piłsudczyka, żołnierza 1 kompanii kadrowej, później 1 pułku ułanów Władysława Beliny-Prażmowskiego, za bohaterstwo w wojnie polsko-rosyjskiej 1920 r. odznaczonego Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy. W II RP m.in. posła na Sejm (1930 - 1938) z ramienia Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, działacza Związku Legionistów, bliskiego współpracownika płk. Walerego Sławka - najbardziej zaufanego człowieka Komendanta. Wiele śladów swej aktywności Brzęk-Osiński pozostawił w rodzinnym Radomiu, m.in. czynnie współuczestniczył w budowie pomnika Czynu Legionowego, zorganizował w 1930 r. IX Zjazd Legionistów z udziałem Józefa Piłsudskiego. We wrześniu 1939 r. sformował oddział kolarzy i dołączył do Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej płk. Stefana Roweckiego. Wzięty do niewoli, do końca wojny przebywał w Oflagu Woldenberg. Przez stronice barwnych wspomnień przewijają się wspaniali ułani, ich sławni dowódcy, piękne kobiety. Słychać brzęk szabel, rżenie koni, pachnie orzechówka - nieodłączny atrybut prawdziwych ułanów... ;

19. Budacki Jan. Pamiętnik z walk pozycyjnych pod Gorlicami 1914-1915. W zbiorach Muzeum Regionalnego PTTK im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach;

20. Bulikowski Jan. Kroniki Miasta Brzeska. Brzesko: 2002;21. Burger F. Mit den Tiroler Landesschutzen gegen Russland. Innsbruck 1917;22. Брусилов Алексей Алексеевич. Воспоминания. Москвa: „Воениздат” 1963;23. Cięcielewicz J. Rosyjski plan wojny z Niemcami i Austrią opracowany w 1912 i 1913

r. (wg. „Bellona” 1922 zeszyt 1);24. Cjemianow C. Brusiłow. Moskwa 1980;25. Czerkasow P.W. Sturm Premislja 7 oktiabria 1914 goda (24 sientiabria). Leningrad:

1927;26. Czerep Stanisław. Operacje wołyńskie ofensywy Brusiłowa 4 czerwca - 10 sierpnia

1916. Białystok: Instytut Historii Uniwersytetu w Białymstoku. Polskie Towarzystwo Historyczne 1999 ISBN 83-87881-04-X;

27. Czubek Adam Ks. Kronika parafialna Kościoła Bieckiego. Biecz;28. Długosz Władysław. Mowa Eksc. Władysława Długosza wygłoszona dnia 14 grudnia

1917 roku w Komisyi Wojskowej Delagacyi Austriackiej. W zbiorach Muzeum Regionalnego PTTK w Gorlicach.

29. Dobiasch Sepp. Kaiserjäger im Osten. Karpathen, Tarnow, Gorlice 1915. Graz: 1934;30. Ehrenbuch unserer Artillerie. Wiedeń 1936;31. Forstner F. Twierdza Przemyśl, Warszawa: 2000. ISBN 83-11-09039-4, 83-909267-1-

7;32. Forstner F. Przemyśl - Geschichte der bedeutendeten Festung Osterreich –Ungarns.

Wien: 1985; 33. Francois H. von. Gorlice. Der Karpatendurchbruch und die Befeiung von Galizien.

Leipzig: 1922;34. Freiherr Roth v. Limanowa Józef. Die Schlacht von Limanowa-Łapanów. December

1914. Insbruck: 1914; 35. Gawron Walenty. List skierowany do siostry Agaty, z dnia 20 listopada 1915r. List w

maszynopisie, w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Limanowej;36. Gawron Walenty. Wspomnienia z Limanowszczyzny. Warszawa: Ludowa

Spółdzielnia Wydawnicza 1986. ISBN: 83-205-3772-X; 37. Galantai J. Az I. Vilaghaboru Budapeszt: 2000;38. Галиция. Временный военный генерал-губернатор. Отчет канцелярии военного

генерал-губернатора Галиции в период времени с 28 августа 1914 по 1 июля 1915 года. Приложение № 1 (к отчету военного генерал-губернатора Галиции). Киев: 1916;

39. Гардый Петр Семенович. Галицкая Голгофа. Военные преступления Габсбургской монархии. Нью-Йорк: 1968;

40. Gedenkschrift zur Gorlice-Feier. (2. und 3. Mai 1925). 41. Reserve-Korps.41. Gołowin N. Iz istorii kampanii 1914 goda na russkom frontie. Galicijskaja Bitwa.

Paryż: 1923;42. Горлицкая операция. W: Сборник документов мировой империалистической

войны на русском фронте (1914-1917 гг.). Москва: 1941; 43. Gostinski Galman. Shteiner Dertzeilin. Paris: 1973;44. Grabski Stanisław. Pamiętniki. Warszawa: Czytelnik 1989; 45. Heiden H. Bollwewrk am San. Scicksal der Festung Przemyśl. Oldenburg: 1940;46. Hoen Max Ritter von. Geschichte des salzb.-oö. K.u.k. Infanterie Regiments

Erzherzog Rainer Nr. 59 1914-18. Salzburg 1931; Historia salzbursko-górnoaustriackiego cesarsko-królewskiego pułku piechoty arcyksięcia Rainera nr 59 w czasie wojny światowej 1914-1918, który walczył w Galicji Zachodniej;

47. Hogg Ian Vernon. Słownik bitew świata. wyd.Znak. Kraków: 1997; 48. Holý K. Taženi v Halici a v Polsku. Praga 1928;49. Huczko Andrzej, Zagórniak Marian. I wojna światowa na terenie Polski, przebieg

działań na terenie Galicji. Warszawa: SKPB 1971;50. Hupert W. Operacje wojny światowej. Lwów: 1925. 51. Huszár János. Pápa város első világháborús emlékkönyve. Pápa: 1998. ISBN

9638495049;52. Idzikowski Tomasz. Fort I Salis-Soglio. Przemyśl: Fort 2002. ISBN: 83-920541-2-1;

Zeszyt poświęcony najbardziej monumentalnej budowli obronnej przemyskiej twierdzy - fortowi I „Salis-Soglio”. Zawiera opis samego fortu, historię budowy, krótką biografię projektanta oraz wskazówki turystyczne, pomocne przy zwiedzaniu obiektu. Wersja dwujęzyczna - polska i niemiecka;

53. Idzikowski Tomasz. Fort VIII Łętownia. Przemyśl: Fort 2004. ISBN: 83-920541-4-8; Historia budowy i opis najstarszego działa obronnego w przemyskiej twierdzy. Książka zawiera również wiele ciekawych informacji na temat pierwszowojennej ekspozycji muzealnej prezentowanej na forcie VIII;

54. Idzikowski Tomasz. Fort XI Duńkowiczki. Przemyśl: Fort 2006. ISBN: 83-923657-1-2; EAN: 9788392365716; Drobiazgowa monografia fortu pancernego XI „Duńkowiczki”, obejmująca historię budowy, rolę w czasie walk 1914-1915 oraz dzieje współczesne. Praca jest wynikiem żmudnych kwerend w wiedeńskim Kriegsarchiv. Na uwagę zwraca szczególnie duża ilość mało znanych fotografii archiwalnych. Fort XI „Duńkowiczki” posiada jedną z najdłuższych historii spośród dzieł obronnych Twierdzy Przemyśl. Już w latach 1854-1855 w miejscu, gdzie współcześnie istnieje fort znajdował się szaniec 11, będący elementem obozu szańcowego. W roku 1878 powstało prowizoryczne dzieło XI „Duńkowiczki”, lecz już w latach 1885-1886 na jego miejscu wybudowano całkiem nowe dzieło - dwuwałowy fort artyleryjski XI „Duńkowiczki”. Prace nie zostały na tym zakończone. W pierwszych latach XX wieku fort był intensywnie modernizowany. W niniejszej książce przedstawiono jego całą historię bardzo szczegółowo omawiając aspekty architektoniczne i techniczne. W publikacji zamieszczono zdjęcia, szkice. Tekst w języku polskim i niemieckim;

55. Idzikowski Tomasz. Fort XV Borek. Przemyśl: Fort 2004. ISBN: 83-920541-5-6; Monografia jednego z lepiej zachowanych, lecz całkowicie zaniedbanego fortu XV „Borek”.

56. Idzikowski Tomasz. Forty twierdzy Przemyśl. Przemyśl 2001; 57. Idzikowski Tomasz. Twierdza Przemyśl. Pierwszy obwód obronny. Przemyśl 2002; 58. Informator regionalny. Twierdza Przemyśl. Rzeszów 1997. ISBN 83-902932-4-2; 59. Jabłońska z Seifertów H. Dziennik z oblężonego Przemyśla 1914-1915. Do druku

przygotowała i wstępem poprzedziła Hanna Bims. Przemyśl: 1994; 60. Janusz B. 293 dni rządów rosyjskich we Lwowie (3 IX 1914-22 VI 1915). Lwów:

1915; 61. Каменский М. П. Гибель ХХ корпуса. Петербург: „Гиз” 1921;62. Kawczak Stanisław. Milknące echa. Wspomnienia z wojny 1914-1920. Rzeszów:

Księgarnia Akademicka Libra 1991. ISBN: 83-85005-48-X / 838500548X; 63. Kijowski Władysław. Pamiętnik. W zbiorach Muzeum Regionalnego PTTK im.

Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach.64. Klimecki Michał. Gorlice 1915. Warszawa: 1991;65. Klimecki Michał. Łowczówek 1914, Warszawa: 1993. ISBN 83-11-08268-5;66. Коленковский А. Маневренный период войны 1914. Мoсквa: 1940;

67. Корольков Г. Несбывшиеся Канны. (Неудавшийся разгром русских летом 1915 г.). Стратегический этюд. Москвa: 1926.

68. Kotarski H. Pierwsza wojna światowa w rejonie jasielskim. W: Garbacik J. (red.) Studia z dziejów Jasła i powiatu jasielskiego. Kraków: 1964;

69. Kowalczyk M. Opis zdarzeń wojennych w Żegocinie i okolicy w 1914 roku. W zbiorach parafii Żegocina. Żegocina;

70. Kozioł. Józef. Straceńców. Straceńców los, czyli o legionistach spod Łowczówka. Tuchów: 2004; ISBN 83-88126-07-5;

71. Kozłowski Włodzimierz.Artyleria polskich formacji wojskowych podczas I wojny światowej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 1993. Rozprawa habilitacyjna dr Włodzimierza Kozłowskiego;

72. Kraków w czasie I wojny światowej. Materiały Sesji Naukowej z okazji Dni Krakowa w roku 1988, Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 1990;

73. Краткий стратегический очерк войны 1914-1918 гг. Русский фронт. Вып. 1-2. Москвa:, 1918 — 1919.

74. Krasicki August . Dzienniki z kampanii rosyjskiej 1914-1916. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax 1988.ISBN 83-211-1000-2. Dziennik Augusta Krasickiego, zmienianina i polityka galicyjskiego, oficera Legionów Polskich przybliża wiele spośród wypadkow ówczesnych. Szerokie koligacje rodzinne i polityczne znajomości pozwalaly mu obserwować osoby, które miały wpływ na bieg sprawy polskiej. Służba w Komendzie Legionów zetknęła go m.in. z Piłsudskim, Hallerem, Sikorskim...;

75. Krawczyk Marcin. Opis działań wojennych z okresu I wojny światowej w Łąkcie Górnej. W zbiorach archiwum parafialnego w Żegocinie;

76. Krischke Emil. Die Stürmer von Gorlice - Eine Erzählung für die deutsche Jugend. Wien: 1940;

77. Kronika Parafii Limanowa.78. Kronika szkoły męskiej w Dukli;79. Kuhl von H. Der deutsche Generalstab in Vorbereitung und Durchfuhrung des Welt-

krieges, Berlin: 1920.80. Kwaśny Emil. „Krakowskie dzieci” (trzynasty pułk) na polu chwały. 1914 - 1915.

Kraków: 1917;81. Kypr O. Na vojne v Karpatech a v Haliči. Dojmy českého vojáka. Pardubice: 1917;82. Lagzi Istvan. Węgrzy w twierdzy przemyskiej w latach 1914-1915. Warszawa-

Przemyśl: 1985;83. Lasocki Zygmunt. Polacy w austriackich obozach barakowych dla uchodźców i

internowanych, Kraków 1929. 84. Latinik Franciszek. Żołnierz polski pod Gorlicami w 1915 r. Działalność 100 pułku

Ziemi Cieszyńskiej. Przemyśl: 1923;85. Lenar Jan. Pamiętnik z walk o Twierdzę Przemyśl. Przemyśl: Wydawnictwo Fort.

ISBN: 83-922132-2-X. Pamiętnik żołnierza armii austro-węgierskiej walczącego w przemyskiej twierdzy, w okresie obydwu oblężeń. Zawiera wiele interesujących szczegółów z walk w okolicach Żurawicy i życia codziennego obleganej armii.

86. Lipiński Wacław. Warszawa: Wolumen 1990. ISBN 83-85218-00-9. przedruk z wyd.: Walka zbrojna o niepodległość Polski 1905-1918. Warszawa: Instytut Badania Najnowszej Historji Polski 1931;

87. Lipiński Wacław. Opowieści legionowe , Warszawa 1921;88. Lipiński Wacław. Szlakiem I Brygady. Dziennik żołnierski. Warszawa: Główna

Księgarnia Wojskowa 1935;89. Lipiński Wacław. Wśród lwowskich orląt. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-

Wydawniczy 1927;

90. Lipiński Wacław. Źródła do historii najnowszej wojskowości polskiej 1908-1918. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne 1928;

91. Livesey Anthony. Wielkie bitwy I wojny światowej. Warszawa: Morex, Agencja Wydawnicza, Jerzy Mostowski 1999. ISBN: 83-86510-71-4; Po raz pierwszy przełom w grafice komputerowej umożliwił drobiazgową rekonstrukcję najważniejszych bitew pierwszej wojny światowej. Zespół ekspertów przeanalizował najdrobniejsze aspekty każdej z nich - od topografii po siłę bojową armii i wykorzystując ostatnie zdobycze techniki komputerowej, w najdrobniejszych szczegółach odtworzył pola bitewne oraz starał się dociec, w jaki sposób zwycięzcy osiągnęli swój cel. Zaskakujące jest spojrzenie z perspektywy dowódcy. Gdyby ówcześni generałowie posiadali te grafiki, niewykluczone, że historia potoczyłaby się inaczej;

92. Lunda Paweł, Zubrzycki Tadeusz. Legioniści w Nowym Sączu. Pamiątka Wydana z okazji pobytu żołnierzy polskich w Nowym Sączu w latach 1914 do 1917, Nowy Sącz: 1917;

93. Łowczowski Gustaw Dobiesław. Polak jako żołnierz. Londyn: 1981;94. Łukasik H. Twierdza Kraków znana i nieznana. Cz.2. Odcinek zachodni i południowy.

Kraków: F.U.H „Arkadiusz Wingert” 2001;95. Łukasik H. Twierdza Kraków znana i nieznana. Cz. 3. Żelazny pierścień.

Międzyzdroje: „Arkadiusz Wingert” 2002;96. Małopolska i Podhale w latach wielkiej wojny 1914-1918.W: Prace Komisji Historii

Wojskowości. Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Nowym Targu. Nowy Targ: 2005;

97. Мартынов Е.И.. Гибель дивизии Корнилова. W: Военно-исторический сборник. Мoсквa: 1941; tu: http://militera.lib.ru/temp/vis.html można znaleźć skan całego wydawnictwa;

98. Materniak Ireneusz. Przemyśl 1914-15. Warszawa: Altair 1994; 99. Mazur Edward. Bitwa o wzgórze Pustki w Łużnej. Łużna: Gminny Ośrodek Kultury w

Łużnej 1995. Kilkustronicowe wydawnictwo GOK w Łużnej. Broszurka okolicznościowa w 80 rocznicę bitwy pod Gorlicami;

100. Merwin Bertold. Legiony w Karpatach 1914. Kraków: Centralne Biuro Wydawnictw N.K.N. 1915; [reprint] : Fort . ISBN: 83-922132-1-1. Przedruk mało znanej pracy oficera legionowego i bezpośredniego uczestnika opisywanych wydarzeń która ukazała się drukiem w roku 1915 a dotyczącej zmagań wojennych II Brygady Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich, na ówczesnym pograniczu galicyjsko-węgierskim. Praca bogato ilustrowana zdjęciami archiwalnymi i rysunkami autorstwa Franciszka Zajchowskiego, opublikowanymi podczas wojny w albumie Legiony w Karpatach w czterdziestu obrazach. Autor - oficer legionowy i bezpośredni uczestnik opisywanych wydarzeń, sam we wstępie nakreślił cel pracy - opisanie atmosfery panującej wśród żołnierzy legionowych i środowiska w jakim przyszło im walczyć. Nie jest to więc monografia formacji wojskowej, czy szczegółowe opisanie toczonych przez nią działań wojennych. Praca ma charakter po części propagandowy - mając przekonać społeczeństwo polskie do idei legionowej. Nie wdając się w dyskusję nad wartością historyczną książki, wydawca uznał, że jako dokument epoki w której powstała warta jest przypomnienia. Dodatkowym argumentem za ponowną publikacją jest fakt nikłego zainteresowania historyków dziejami II Brygady. W prezentowanym wydaniu nie dokonano żadnych zmian w tekście, nie uwspółcześniając zasad pisowni. Również wszystkie zawarte w oryginale zdjęcia zostały reprodukowane. Dodatkowo wzbogacono publikację rysunkami autorstwa Franciszka Zajchowskiego, opublikowanymi w albumie "Legiony w Karpatach w czterdziestu obrazach" (Lwów - z drukarni "Prasa" [b.r.w.]);

101. Michalek Antonín. Vzpomínka na odchod II. pochodového praporu 28. pěšího pluku z Prahy v r. 1914. W: Domov za války. cz.1. Praha: 1929;

102. Michalek Antonín. Zajetí II. praporu 28. pěšího pluku. W: Domov za války. cz.1. Praha: 1929;

103. Michaelsburg J. Im belagerten Przemysl. Leipzig: 1925. 104. Mikietyński Piotr. Generał Stanisław hr. Szeptycki : między Habsburgami a

Rzecząpospolitą (okres 1867-1918). Kraków: Historia Iagellonica, 1999. ISBN 83-912018-1-3;

105. Mikulašek František. Gorlice. W: Domov za války, Praha 1928. (przekład polski: Antoni Kroh. „Magury 92”, Warszawa 1992. ISBN 83-85141-09-X);

106. Militarne i polityczne znaczenie Operacji Gorlickiej w działaniach wojennych I wojny światowej. Materiały Międzynarodowej Sesji Naukowej Gorlice 5-6.05.1995r. Gorlice: 1995;

107. Missona Kazimierz. Brzesko w latach 1914-1920. Ku uczczeniu 20 rocznicy niepodległości. Kraków: Towarzystwo Szkoły Ludowej 1938-1939; całość tu: http://www.brzesko.ws/_Brzesko/documents/Historia/k_missona/1914_1920/km_brzesko_1914_20.asp

108. Molnar Ferenc. Egy haditudósító emlékei (Pamiątki korespondenta wojennego), Budapest: Pallas Studio 2000. ISBN:9639207268; Ferenc Molnár - wybitny pisarz węgierski - z wykształcenia prawnik. W Polsce znany jest przede wszystkim jako autor powieści "Chłopcy z Placu Broni", napisanej w roku 1907 i należącej dziś do światowej klasyki literatury młodzieżowej.Gdy wybuchła I wojna światowa, Ferenc Molnar porzucił kawiarniane życie budapeszteńskiej bohemy i ruszył na front jako korespondent wojenny. W grudniu 1914 r. trafił do Limanowej. W swych, pełnych refleksji, literackich reportażach z pola bitwy utrwalił legendę bohaterskich walk węgierskich huzarów o wzgórze Jabłoniec. Przez dwa lata jego korespondencje drukowała budapeszteńska popołudniówka "Est". Relacje te zyskały dużą popularność i były przedrukowywane w londyńskim "Morning Post" oraz w prasie amerykańskiej. Szkoda, że książka Molnara nie doczekała się pełnego tłumaczenia. Znamy ją jedynie, z tu i ówdzie publikowanych fragmentów. Ale za to jakich: Nie mogę zapomnieć o Limanowej. Rodzina Pułkownika Muhra otrzymała szlachectwo węgierskie z przydomkiem "Limanowski". Niegdyś szlachectwo nadawano wraz z majątkiem. Dlaczego więc nie przekażą im maleńkiego kawałka brzeziny z okopem, z którego rosyjski karabin maszynowy namalował kolię z czerwonych pereł na piersi pułkownika? Niech przekażą im tylko ten skrawek ziemi.... Niech dadzą rodzinom poległych mały skrawek okopu, tam gdzie zginęli, żeby zamienili go na ogród pełen kwiatów - albo niech pozostanie tak jak było. Małe, kilkumetrowe majątki szlacheckie! A może niepotrzebną udręką jest buntowanie się myślą przeciwko zatarciu, rozmyciu, malowniczemu łączeniu tych wszystkich tragedii w jedno upiększone cierpienie całego narodu? A może nie ma sensu to moje niezłomne utrwalanie pojedynczych losów?

109. Наступление Юго-Западного фронта в мае — июне 1916 года. Сборник документов мировой империалистической войны на русском фронте (1914-1917 гг.). Мoсквa: 1940.

110. Na śmierć kapitana Władysława Milki. W: Legioniści w Nowym Sączu. Nowy Sącz: 1917;

111. Newark Tim. 50 bitew, które zmieniły bieg historii nowożytnej. Warszawa: Wydawnictwo Kurpisz S.A. 2002. ISBN /ISSN: 83-88841-02-5; Książka wydana w kooperacji z angielskim Wydawnictwem "Hamlyn", dla wszystkich, których pasjonuje historia, a szczególnie zdarzenia mające wpływ na rewolucyjne zmiany dziejów. Tim

Newark opisując poszczególne batalie sugeruje, że to właśnie dzięki nim świat wygląda tak, a nie inaczej. Każda bitwa ilustrowana jest mapkami, planami;

112. Niemczykowa Wł. Kronika Związku Strzeleckiego w Marcinkowicach (1914-1939 r.);

113. Nowiński Krzysztof. Śladami polskich bitew. Warszawa: Muza S.A. 2004. W książce znalazły się opisy 22 bitew. Wiele z nich w większym lub mniejszym stopniu wpływało na pozycję Polski oraz układ sił w Europie, często przez następne lata i stulecia. W opisie każdej bitwy Czytelnik znajdzie usytuowanie miejsca, tło historyczne, przebieg walki oraz ślady i pamiątki po bitwie. Uzupełnienie tekstów głównych stanowi słowniczek terminów historycznych i wojskowych oraz krótkie notki o postaciach historycznych związanych z tym wydarzeniem. Ogromnym walorem książki jest bogaty materiał ilustracyjny: reprodukcje obrazów ilustrujących bitwy, ilustracje przedstawiające uczestników bitew i uzbrojenie, oraz portrety głównych dowódców;

114. Olejko Andrzej. Działania lotnicze w pasie karpackim w latach 1914-1947. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2005;

115. Olszański Tadeusz Andrzej (red.). Pierwsza wojna światowa w Karpatach. Warszawa: Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich przy Oddziale Międzyuczelnianym PTTK 1985;

116. Odziemkowski Janusz. Leksykon bitew polskich 1914-1921. Pruszków: Wojskowy Instytut Historyczny Akademii Obrony Narodowej. wyd. „Ajaks” 1998. ISBN 83-85621-46-6;

117. Palski Zbigniew. Działania na ziemiach południowo-wschodnich w latach I wojny światowej. W: Wróblewski Wiesław (red. ). Działania Militarne w Polsce południowo-wschodniej. Warszawa: 2000. ISBN 83-88329-04-9;

118. Panek R. Wielgus K. (red.). Brzesko-Okocim. Lotnicza baza Najjaśniejszego Pana. Dębica: 2000;

119. Panek R. Wielgus K. (red.). Z galicyjskich pól wzlotów. Brzesko: 2002;120. Пapcкий Д. Операция частей XXX армейского корпуса на Пруте и в

предгориях Карпат между Делятин — Коломыя — 19–24 мая/ 1–6 июня 1915 года (Прутская операция). W: Военно-исторический сборник. Мoсквa: 1941; tu: http://militera.lib.ru/temp/vis.html można znaleźć skan całego wydawnictwa ;

121. Парский Д. Отступление 80 пех. дивизии от Прута к Днестру в конце мая (в начале июня) 1915 г. W: Военно-исторический сборник. Мoсквa: 1941; tu: http://militera.lib.ru/temp/vis.html można znaleźć skan całego wydawnictwa ;

122. Пашаева Нина Магометхановна. Очерки истории русского движения в Галичине XIX - XX вв. Москва: 2001. ISBN 5-85209-100-6;

123. Patelski Mariusz. Generał Tadeusz Jordan Rozwadowski. Żołnierz i dyplomata. Warszawa: Oficyna wydawnicza Rytm, ISBN: 83-88794-92-2; Prezentowana książka jest biografią gen. broni Tadeusza Jordan Rozwadowskiego - postaci, która miała znaczący wpływ na dzieje Polski w latach 1914-1926. Wywodzący się z armii austriackiej generał był m.in. organizatorem Sztabu Generalnego WP, dowódcą Armii "Wschód" oraz, jako szef Sztabu Generalnego od lipca 1920 roku do kwietnia 1921 r., współautorem polskich zwycięstw w zmaganiach z bolszewicką Rosją. Po wojnie organizował i modernizował polską kawalerię. W maju 1926 roku opowiedział się po stronie legalnego rządu, w wyniku czego był więziony ponad rok przez władze sanacyjne. Więzienie przypłacił ciężką chorobą i śmiercią w 1928 roku.

124. Pawicki Andrzej ks. Wpis do Księgi Parafialnej w Żegocinie. „Liber memorabilum in Żegocina” t.I. str. 54-57; Wpis dotyczy okresu I wojny światowej w okolicy Żegociny .

125. Pawlik T. Bitwa pod Lwowem. Warszawa: 1932;126. Pawlik T. Działania osłonowe w Małopolsce Wschodniej w sierpniu 1914. W: Bitwa

pod Lwowem. Warszawa: 1930;127. Pichlik Karel. Přechod pražského 28. pěšího pluku do ruského zajetí 3. dubna

1915.W: Historie a vojenství 1959;128. Piecuch Andrzej, Harkawy Adam. Szlakiem bitwy gorlickiej - 2 maj 1915.

Przewodnik. Gorlice: 1995;129. Piecuch Andrzej. Nad Sękówką;130. Pilch J. A vilaghlaboru törtenete. Budapeszt: 1927; 131. Piłsudski Józef. Raport z boju pod Rdziostowem i Marcinkowicami. W: Pisma

zbiorowe, Warszawa: 1939;132. Piłsudski Józef. Wspomnienia o kpt. Milce. W: Pisma zbiorowe, Warszawa: 1937;133. Polak Andrzej. 12 pułk piechoty Ziemi Wadowickiej 1775-1939. Pruszków:

Wydawnictwo Ajaks 2005. ISBN 83-88773-56-9; Gdy w listopadzie 1918 r. monarchia austro-węgierska rozpadła się i Wadowice znalazły się w niepodległej Polsce, w miejsce od blisko wieku stacjonującego w Wadowicach pułku piechoty nr 56, zwanego popularnie "regimentem Jacków", od razu zarówno z jego żołnierzy, częściowo oficerów, a także przeszkolonej strzelecko młodzieży, uformował się i rozlokował w po austriackich koszarach tzw. "Pułk Ziemi Wadowickiej", który w dniu 13.XII, w obecności całego społeczeństwa Wadowic, tłumnie zgromadzonego, złożył przysięgę na wierność zmartwychwstałej Rzeczypospolitej. Pierwszym organizatorem i dowódcą wadowickiego pułku, który w styczniu 1919 roku otrzymał nazwę "12 Pułk Piechoty", był kapitan Franciszek Ksawery Alter;

134. Rada František. Když se psalo c.k., České Budějovice: 1965;135. Reiff A., „Pierwsza wojna światowa w Karpatach ze szczególnym uwzględnieniem

operacji Gorlickiej. W: Materiały szkoleniowe SPKT Gdańsk, Gdańsk: 1975;136. Rogowski Jan. Dzieje Legjonów Polskich w zarysie w dwudziestolecie ich czynu.

Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych 1934; Jak w tytule. Całość tu: http://www.antoranz.net/BIBLIOTEKA/LEGJONY/LEGJONY.HTM;

137. Roth von Limanova J. Die Schlacht von Limanova-Lapanów. Dezember 1914. Innsbruck: 1928;

138. Rothenberg G. E. The Habsburg Army in the First World War 1914-1918. W: R.A. Kann, B.K. Kiraly, P.S. Fichter, The Habsburg Empire in World War. New York: 1977;

139. Rothkirch Leonhard, Graf von Freuherr, von Trach. Gorlice – Tarnow. Z serii „Der grosse Krieg in Einzerdarstellungen”, zeszyt 21; Oldenburg: 1918.

140. Rostunow I. Russkij front pierwoj mirowoj wojny. Moskwa: 1976.141. Rożanski Jan. Tajemnice przemyskiej twierdzy. TPN. 1995; 142. Rożański Jan. Twierdza Przemyśl. Rzeszów: 1983;143. Rozwadowski A. Generał Tadeusz Rozwadowski. Kraków: 1929;144. Rozwadowski Tadeusz. Ze wspomnień o wielkiej wojnie generała Tadeusza Jordana-

Rozwadowskiego. Ossolineum. Lwów: 1936; 145. Różański Jan. Forty przemyskie. Przemyśl: 1965;146. Różański Jan. Przemyśl w I wojnie światowej. Przemyśl: 1969; 147. Różański J. Twierdza Przemyśl. Warszawa: 1966; 148. Różański Jan. Tajemnice przemyskiej twierdzy. Przemyśl: 1995; 149. Rydel Jan. W służbie Cesarza i Króla. Warszawa: Księgarnia Akademicka 2001;

ISBN: 83-7188-235-1; Książka Jana Rydla "W służbie Cesarza i Króla" jest niezastąpionym kompendium wiedzy o siłach zbrojnych Austro-Węgier oraz o służbie Polaków pod sztandarami Franciszka Józefa I i Karola I. Większość z nich

umiała połączyć lojalność wobec Habsburgów z autentycznym polskim patriotyzmem. Książka zawiera ponadto sylwetki ponad stu c. i k. generałów i admirałów narodowości polskiej z lat 1868-1918. Ponad 40 spośród nich przeszło w latach 1918-1919 do Wojska Polskiego, ofiarowując mu swe nieprzeciętne umiejętności i doświadczenie.

150. Rzepecki Jan. Sprawa Legionu Wschodniego 1914r. Warszawa 1966151. Русско-польские отношения в период мировой войны. Москвa:, 1926,152. Schenk Gerhard. Przemysl 1914-1915 - Monographie über ein historisches Ereignis.

Flieger- und Ballonpost der Festung Przemysl. Handbuch und Katalog. 2003 ISBN: 3854070543;

153. Schwarte M. Der gross Krieg 1914-1918. Berlin: 1921.154. Seifert-Jabłońska H. Dziennik z oblężonego Przemyśla 1914 – 1915. Przemyśl:

1994; 155. Skolimowska W. Marcinkowice. W: Legioniści w Nowym Sączu, Nowy Sącz: 1917; 156. Solek W. Pamiętnik legionisty. Warszawa: 1988;157. Sprawozdanie z działalności Ligi Kobiet NKN w Nowym Sączu, Nowy Sącz 1916;158. Сражение при Горлица — Тарнов 2— 6 мая 1915 г. Мoсквa-Ленингpад: 1929; 159. Степун Федор Августович. Из писем прапорщика-артиллериста. Томск:

„Водолей” 2000;160. Stone N. The Eastern Front, 1914-1917. London, 1975,161. Stukheil Franz. Dziennik oficera Landszturmu. Przemyśl: Wydawnictwo Tomasz

Idzikowski - Fort VIII Łętowina 2004. ISBN: 83-920541-0-5. Dziennik oficera Landsturmu, walczącego w przemyskiej twierdzy, podczas pierwszego oblężenia. O samym autorze dziennika pozostało niewiele informacji. Służył w 10. pułku Landsturmu wchodzącym w skład 97. Brygady Landsturmu. Najprawdopodobniej był Węgrem, chociaż tekst dziennika trafił w ręce wydawcy w języku niemieckim. Dziennik pisany jest w charakterystycznym dla ówczesnych wojskowych stylu - jest to sucha narracja, często spowodowana pośpiechem w sporządzaniu notatek, zmęczeniem autora po całodziennej służbie. Pomimo to sam autor pisząc dziennik rozumiał, która z jego części będzie najistotniejsza dla potomnych. Oczywiście chodzi o relację z walk o fort 1/1 „Łysiczka", stoczonych 7 października 1914 r. podczas pierwszego oblężenia Twierdzy Przemyśl. Dlatego też, relacji tej nie spisał na bieżąco, czekając kilka dni, aż nastąpi spokojniejszy okres służby i dopiero wówczas, na spokojnie przelał na papier dostępną mu wiedzę o szturmie fortu - wydarzeniu, które okazało się być w przyszłości, jednym z najciekawszych dla historyków wojskowości epizodem z walk o forty przemyskie. Sam dziennik, dzięki pomocy Szabo Tibora z Budapesztu, został odnaleziony wśród materiałów pozostałych po Franzu Stukheilu w tamtejszym archiwum. Przypuszczalnie jest to wersja tekstu przetłumaczona przez Stukheila z języka węgierskiego na niemiecki. Zapiski urywają się na dacie 21 października 1914 f. Można jedynie przypuszczać, że oryginalna wersja dziennika posiadała dalsze zapisy. Nie wiadomo dlaczego brak ich w spuściźnie po Stukheilu. Pragnąc również przybliżyć czytelnikom historię wielkiej wojny, nie posiadającej w polskiej historiografii należnego miejsca, poprzedzono Dziennik obszernym wstępem autorstwa Marcina Wichrowskiego, który zarysował szerokie tło historyczne dla wydarzeń opisywanych w źródle. Tekst ten został oparty przede wszystkim na dorobku historyków anglo- i niemieckojęzycznych. Dodatkowo w formie załączników opublikowano cztery archiwalne dokumenty traktujące o stratach poniesionych przez Rosjan podczas pierwszego oblężenia twierdzy. Uwidacznia się w nich niewiedza samych Austriaków o poniesionych przez przeciwnika stratach, jak również początki pracy propagandy wojennej mającej na

celu znaczne ich zawyżenie, które sięgnęło 70.000 ludzi. Z dokumentów wyraźnie wynika, że rzeczywiste określenie strat na podstawie źródeł austro-węgierskich jest niemożliwe z uwagi na przebieg linii frontu pomiędzy pierwszym a drugim oblężeniem. Pozostaje mieć nadzieję, że istnieją wiarygodne źródła rosyjskie traktujące o własnych stratach;

162. Stuckheil Franz. Drugie oblężenie Twierdzy Przemyśl. I Okres działań ofensywnych. Przemyśl: Wydawnictwo Tomasz Idzikowski - Fort VIII Łętowina 2004. ISBN: 83-923657-0-4; Drugie oblężenie Twierdzy Przemyśl. I Okres działań ofensywnych. Kolejna część pracy Franza Stuckheila poświęcona oblężeniu Przemyśla 1914/1915. Prezentowane tłumaczenie obejmuje okres wypadów załogi Przemyśla i działań ofensywnych. Podobnie jak pozostałe części publikacji Stuckheila, również obecnie prezentowana nie cieszyła się szczególnym zainteresowaniem polskich historyków. Nie ulega jednak wątpliwości, że dla omawianej problematyki jest to praca kluczowa. Oprócz niezwykle szczegółowego opisu przebiegu wypadów z twierdzy, Czytelnik znajdzie tu sporo kontrowersyjnych opinii samego autora. Jedną z nich jest pogląd, w myśl którego załogo Twierdzy zmarnowała swoją jedyną szansę na opuszczenie Przemyśla, a tym samym zniszczenie jego fortyfikacji w dniach 15-18 grudnia, aby przyłączyć się do działań u boku armii polowych;

163. Stuckheil Franz. Drugie oblężenie Twierdzy Przemyśl. II Czasy upadku. Przemyśl: Wydawnictwo Tomasz Idzikowski - Fort VIII Łętowina 2004. ISBN: 83-920541-1-3; Publikowana praca została przygotowana w pierwszej połowie lat dwudziestych XX wieku na zlecenie Królewskiego Węgierskiego Archiwum Wojskowego. Jest ona jednym z czterech obszernych sprawozdań, napisanych po pierwszej wojnie światowej, na zamówienie wspomnianego Archiwum. Publikowane sprawozdanie stanowi szczegółową analizę stanu materiałowego, kadrowego i moralnego wojsk obleganych w Przemyślu oraz przedstawienie walk toczonych w trakcie drugiego oblężenia. Bez wątpienia praca ta jest jedną z najbardziej detalicznych narracji w historiografii, poświęconej tym zagadnieniom. Wynika to przede wszystkim z faktu, że autor od 1915 r. dowodzący przyczółkiem mostowym Przemyśl, zajmował się zbieraniem zachowanych materiałów archiwalnych, przeprowadzaniem szeregu rozmów z żołnierzami powracającymi z niewoli rosyjskiej, oraz pozyskiwaniem wspomnień spisywanych przez uczestników walk. Dzięki takiej różnorodności zgromadzonych źródeł, sama praca Stuckheila, nabrała w pewnym sensie wartości źródłowej. Nie można również odmówić autorowi talentu literackiego i umiejętności posługiwania się materiałami źródłowymi, w budowaniu niezwykle interesującej narracji. Wszystkie cztery sprawozdania ukazały się drukiem w latach 1923-1926,na łamach wiedeńskiego czasopisma „Militarwissenschaftliche und Technische Mitteilungen". Zdziwienie budzi fakt niedoceniania prac Stuckheila i ich nikłego wykorzystywania przy poruszaniu problematyki związanej z przemyską twierdzą. Dla badaczy z Polski podstawową trudność stanowić mogła niedostępność samego czasopisma, w którym ukazały się sprawozdania, a także bariera językowa. Prezentowany przekład został dokonany w oparciu o oryginalny maszynopis autora, przechowywany w budapesztańskim archiwum wojskowym. Warto w tym miejscu wspomnieć, że w Budapeszcie przechowywany jest duży zbiór materiałów pozostawionych przez Stuckheila, w tym wspomniane cztery maszynopisy jego sprawozdań, archiwalne dokumenty, szkice związane z walkami o Twierdzę Przemyśl, relacje żołnierzy wracających z niewoli, i wiele innych. Materiały te udało się uzyskać dzięki pomocy Tibora Szabo. Niestety wraz z maszynopisem publikowanej pracy, zachował się jedynie jeden załącznik spośród oryginalnie dołączonych sześciu. Drugi udało się odnaleźć przy innym maszynopisie;

164. Šulc Jiří. 28. pluk po bitvě u Volva. W: Domov za války. cz.1. Praha: 1929;165. Šulc Jiří. Bitva pod Volvem. W: Domov za války. cz.1. Praha: 1929;166. Šulc Jiří. Pražské děti v Haliči. W: Domov za války; cz.1, Praha: 1929;167. Szerlągowski ks. Aleksander. Z przeszłości Dębowca. Maszynopis Dębowiec: 1952;168. Szewczyk F. Tarnów podczas inwazji rosyjskiej. Tarnów: 1932;169. Szkoła 7-klasowa powszechna męska w Krośnie (Szkoła nr 1). Kronika szkolna

1786-1938;170. Шишов Алексей. Голгофа Российской империи. Москва: 2005. ISBN 5-9533-

0910-4;171. Szwajca K. Ziemia Bocheńska. Kraków: 1967 172. Śliwa M. Kilka słów o genezie i przebiegu bitwy pod Gorlicami. Gorlice 1995;173. Świeykowski B. Z dni grozy w Gorlicach od 251X1914 do 2V1915. S.A.

Krzyżanowski. Kraków: 1919;174. Tarczynski-Alf Tadeusz. Wspomnienia oficera Pierwszej Brygady. Londyn: Polska

Fundacja Kulturalna 1979;175. Tile von Kalm Oskar. Gorlice. Schlachten des Weltkrieges In Einzeldarstellungen

Bd. 30 Reichsarchiv (hrsg.). Oldenburg-Berlin: 1930; 176. Trela Józef. List do proboszcza parafii żegocińskiej. W zbiorach archiwum

parafialnego w Żegocinie; Są to wspomnienia walk, w których uczestniczył na przełamie lat 1914-1915.

177. Turowicz A. Działania wojenne 1914 roku i pierwszej połowy 1915 roku w Małopolsce. W: Brzesko-Okocim. Lotnicza baza Najjaśniejszego Pana, praca zbiorowa pod red. R. Panka i K. Wielgusa. Dębica: 2000;

178. Vojenské dějiny Československa. Praha: 1986;179. Völker R.. Przemyśl. Sieg und Untergang der Festung am San. Waidhoffen/Ybs:

1927;180. Wajs Kazimierz. Wspomnienia z pierwszego roku wojny światowej. Wschód. Wyd.

do dziejów kultury ziem wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej; t.5. Lwów: 1930;181. Wasylewski Stanisław. Czterdzieści lat powodzenia. Wrocław: 1959; 182. Wasylewski Stanisław. Kapitan Milko (wspomnienia o dziennikarzu). W: Bohaterom

narodowym w hołdzie. Lwów: 1936;183. Wasylewski Stanisław. Niezapisany stan służby. Warszawa: 1957;184. Wichrowski M. Dziennik oficera Landsturmu oraz Galicja 1914. Przemyśl: 2004185. Wieliczko Mieczysław. Walki w okolicach twierdzy przemyskiej w latach 1914 –

1915 na łamach prasy polskiej. Przemyśl 1992;186. Włodek Jan M. Goetz-Okocimscy. Kronika Rodzinna. Kraków: 2001;187. Войтоловский Лев Наумович. Всходил кровавый Марс. По следам войны.

Москвa: „Воениздат” 1998;188. Wojtycza Krzysztof. Szlak Twierdzy Kraków. Kraków: 2002. ISBN 83-87063-49-5;189. Woszczyńska S. Pogrzeb Jiszczuka. W: Legioniści w Nowym Sączu, Nowy Sącz:

1917;190. Wróbel Stanisław. Działania wojenne w regionie tarnowskim w czasie I wojny

światowej. W: Tarnowskie drogi Niepodległości. Materiały Sesji Popularno-Naukowej, Tarnów: 1989;

191. Wspomnienia wojenne Pułku Ziemi Tarnowskiej (obecnie 16pp) z lat 1914-1915. Warszawa: 1919;

192. Wysocki K., Legiony. Walki 1 Pułku na Podhalu W: Kalendarz Legionów Polskich na R. 1915, Wiedeń: 1915;

193. Z bitwy pod Marcinkowicami (opowiadanie legionisty) W: W dwudziestą rocznicę czynu zbrojnego Józefa Piłsudskiego, Lwów: 1934;

194. Zajicek František. Pražské děti u vídeňského 84. p. pluku. W: Domov za války. cz.2. Praha: 1930;

195. Zakrzewska W. Oblężenie Przemyśla w 1914-1915. Lwów: 1916;196. Załęski Marek. Gorlice w historii wojny eropejskiej. 70 Rocznica Bitwy pod

Gorlicami 1915 – 1985. Gorlice: Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Gorlickiej 1985; 197. Zdziechowski M. Węgry i dookoła Węgier. Warszawa: 2001; 198. Zgórniak Marian. Bitwa pod Gorlicami. W: Nad rzeką Ropą. Szkice Historyczne.

Kraków: 1968; 199. Zgórniak Marian. Strategiczna rola Krakowa przed wybuchem I wojny światowej.

Materiały sesji naukowej. Kraków: 1988;200. Zgórniak Marian. Ziemia krośnieńska w czasie I wojny światowej, W: Garbacik

Józef (red.). Krosno. Studia z dziejów miasta i regionu. Tom I (do roku 1918). Kraków: 1972;

201. Ziemia Gorlicka. Gorlice: Urząd Miasta Gorlice 1995;202. Žipek Aloes. Jak byly rozpuštěny pěší pluky č. 28 a č. 36. W: Domov za války. cz.2.

Praha: 1930;203. Журин Б. И. Взаимодействие артиллерии с другими родами войск при прорыве

укрепленной полосы 8-й русской армией у Станиславува. Москвa: 1943;

Wydawnictwa periodyczne: 1. A było to pod Limanową. Cz. I „Mater Doloroso” – Biuletyn Sanktuarium M.B.B. w

Limanowej, Limanowa: 1981, nr 3(8);2. A było to pod Limanową Cz. II„Mater Doloroso” – Biuletyn Sanktuarium M.B.B. w

Limanowej, Limanowa: 1982, nr 1;3. Babiak Grzegorz: Postawy ideowe pisarzy polskich w wobec wybuchu wojny

światowej. „Dzieje Najnowsze”. Warszawa: 2004, nr 3. ISSN: 0419-8824;4. Barucha Milcha galicyjskie wspomnienia wojenne 1914-1920 (oprac. Piotr Wróbel):

„Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego” 1994/95, nr 4/2;5. Bednarczyk Piotr: Limanowa - Matka Boża Bolesna, Sanktuaria Diecezji Tarnowskiej,

„Tarnowskie studia teologiczne”, t. IX, Tarnów: 1983; 6. Bednarczyk Piotr: Łaskami słynąca figura Matki Bożej Bolesnej w Limanowej, dzieje,

łaski, kult. „Mater Doloroso” BSMBBwL, Limanowa R.IX: 1986, nr 2 (19);7. Biedroń Jan: Bitwa pod Jabłońcem i jej skutki dla Limanowej i okolicy. „Gazeta

Limanowska”. Limanowa: 1994, XI, s.6; 8. Bogacz Jerzy. Scena z Galicji 1914. „Almanach Limanowski”. Limanowa: 2004, nr

18;9. Bogacz Jerzy: Na legionowym szlaku. „Almanach Limanowski”. Limanowa

2005/2006, nr 22/23;10. Борисов А. Д.: Карпатская операция. „Военная мысль”. 1940, № 3;11. Brzoskwinia W., Bujas P.: Ufortyfikowane strażnice kolejowe w Galicji na początku

XX wieku. Zarys problemu. Stan badań. Problemy ochrony. „Forteca” nr 2(2), 1997.12. Chrobaczyński Jacek: Kraków przed i w 1914 roku. „Dzieje Najnowsze”. Warszawa:

2004, nr 3. ISSN: 0419-8824;13. Co Szwejk mógł wiedzieć o Limanowej? „Almanach Limanowski”. Limanowa: 2004,

nr 18;14. Dobrodzicki A.: Łowczówek. „Pięcioletni Ilustrowany Kalendarz – Świat i Wiedza",

rok 1935-1939. Lwów 1935;15. Drożdżak Jacek: Obrazy jabłonieckiej bitwy. Kwartalnik „Almanach Ziemi

Limanowskiej”, Limanowa: Towarzystwo Miłośników Ziemi Limanowskiej 2003, nr 11. ISSN 1640-5625;

16. Drożdżak Jacek. Bitwa pod Limanową na starych pocztówkach. „Almanach Limanowski”. Limanowa: 2004, nr 18;

17. Емец В. А. О роли русской армии в первый период мировой войны 1914-1918 гг. „Исторические записки”, т. 77, 1965.

18. Fac Lucjan (red.): Z walk II Brygady Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich 1914-1915. Materiały pokonferencyjne. „Biblioteka Przemyska”, t. 41. Przemyśl: Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu, Sekcja Nauk Humanistycznych 2002;

19. Frodyma Roman: Echa Wielkiej Wojny. I wojna światowa w Jasielskim cz. 1. „Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2003, nr 3(39). ISSN 1428-1279;

20. Frodyma Roman: Echa Wielkiej Wojny. I wojna światowa w Jasielskim cz. 2. „Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2003, nr 4(40). ISSN 1428-1279;

21. Frodyma Roman: Echa Wielkiej Wojny. I wojna światowa w Jasielskim cz. 3. „Region Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2003, nr 5(41). ISSN 1428-1279;

22. Frodyma Roman: Gorące wzgórza. Z walk w rejonie Nowego Żmigrodu w maju 1915 roku. „Płaj - Almanach Karpacki”, półrocznik Towarzystwa Karpackiego, 2006, nr 32. ISBN: 83-85258-22-1;

23. Frodyma Roman: Po drugiej stronie Karpat. I wojna światowa na terenie północnej Słowacji (1914-1915). „Płaj - Almanach Karpacki”, półrocznik Towarzystwa Karpackiego, nr 26;

24. Frodyma Roman: W te dni majowe. Bitwa Gorlicka w relacjach uczestników. „Płaj - Almanach Karpacki”, półrocznik Towarzystwa Karpackiego 2001, Nr 3;

25. Galik Piotr: Miasta Galicyjskie jako garnizony armii austro-węgierskiej w przededniu I wojny światowej. „Acta Uniwersitatis Wratislaviesis”. Wrocław: 1993. CXI;

26. Gawron Wincenty. Słopnicki patrol. „Almanach Limanowski”. Limanowa: 2005, nr 18;

27. Giertych Jędrzej: Generał Tadeusz Rozwadowski. „Myśl Polska”. Londyn: 1 IV-15 V 1986;

28. Gorgosz Wojciech. Oblężenie i obrona Przemyśla w 1914/1915. „Bellona” 1933. T. XLI;

29. Gorokhoff Gérard: „Le front austro-russe, août-décembre 1914”, 14-18 le Magazine de la Grande Guerre, n°8, Juin-juillet 2002;

30. Gościej Józef: Legioniści w Marcinkowicach. Miesięcznik Parafialny „Nasza wiara”, Marcinkowice: 2004 cz. 1, 80-lecie bitwy marcinkowickiej I Pułku Legionów Polskich 6 XII 1914 – 6 XII 1994 (gawędy nauczycielskie), cz. 2, 90-lecie bitwy marcinkowickiej I Pułku Legionów Polskich 6 XII 1914 – 6 XII 2004 (wybór tekstów);

31. Gryźlak P.: Bój pod Marcinkowicami. „Dziennik Polski”, (9-11 XI)1991, nr 260;32. Hejmej Tadeusz: Śladami Józefa Piłsudskiego po Limanowszczyźnie. Kwartalnik

„Almanach Ziemi Limanowskiej”, Limanowa: Towarzystwo Miłośników Ziemi Limanowskiej 2004, nr 18. ISSN 1640-5625; Artykuł opisuje pobyt Piłsudskiego w Limanowej i okolicach w 1914 roku;

33. I Rajd Szlakiem Legionistów. Żywa lekcja historii. „Dziennik Polski” 1991, 9 X 1991;34. Izworski Michał. I wojna światowa w kronice SP nr 1 w Kasinie Wielkiej. Limanowa:

2005, nr 19;35. Яхонтов А.Н. Тяжелые дни (секретные заседания Совета Министров 16 июля - 2

сентября 1915 года.). „Архив русской революции”. XVII, 1926;36. Kirchmayer Jerzy: Artyleria w bitwie pod Gorlicami (2 - 5 V 1915). „Przegląd

Artyleryjski” Warszawa: 1938. R XVI 3;

37. Kmietowicz Witt: Muszyna w dniach I wojny światowej. „Almanach Muszyny”. Muszyna: 1995 s. 28-33. ISSN 1234-6276;

38. Kleeberg Juliusz: Geneza bitwy pod Gorlicami. „Bellona”, T. 35;39. Korzer Karol: Zdobycie Prałkowiec, dzieła w pierścieniu głównym twierdzy

przemyskiej: czyn bojowy pułków małopolskich. Bellona t. 22; 40. Kowalska Maria: Boje pod Limanową. „Almanach Sądecki”, Nowy Sącz: 1994, nr

3(8);41. Kowalska Maria: Walki na Limanowszczyźnie w 1914 r. „Mater Doloroso”, R.XVII:

1994, nr 4 (39); 42. Kowalski Robert (red.): Małopolska i Podhale w latach wielkiej wojny 1914-1918.

Część I. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej z okazji 90. rocznicy wybuchu I wojny światowej - Nowy Targ 27-29 sierpnia 2004 r. „Prace Komisji Historii Wojskowości” tom IV. Nowy Targ: Polskie Towarzystwo Historyczne 2005;

43. Kozioł Józef: Czy rzeczywiście legioniści doznali pod Łowczówkiem porażki? „Tuchowskie Wieści”. Tuchów: 2004; nr 5;

44. Kreuzwirth Helmuth: Juden in der k.(u.)k. Armie. Teil 1 und 2 in der Österreichisches Schwarzes Kreuz. „Kriegsgräberfürsorge”, Nr 2/1991 und 1/1992.

45. Kroh Antoni: „Praskie dzieci” przechodzą na stronę rosyjską. „Magury’95”, Warszawa: 1995;

46. Lagzi István (red.): Węgrzy w Twierdzy Przemyskiej w latach 1914-1915. Warszawa, Przemyśl: Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej 1985;

47. Ляхов В. Прорыв русского фронта в 1915 году.— «Воен.-ист. журн.», 1965, № 6; 48. Lipiński Krzysztof: Galicja 1914. Śmierć poety. „Almanach Limanowski” 2004, nr 18;49. Machalski T.: Kawaleria wojny światowej. Cz. VIII: Przełom pod Gorlicami.

„Przegląd Kawaleryjski", T. 10, cz. II;50. Mamak Antoni: Cmentarz wojenny na Korabie. „Almanach Limanowski”. Limanowa:

2005/2006, nr 22/23;51. Majchrowicz Edward Wojciech. Droga do niepodległej Polski w Galicji. „Region

Jasielski” - Pismo Społeczno-Kulturalne. Jasło: Jasielska Federacja Regionalnych Towarzystw Kultury w Jaśle 2003, nr 5(41). ISSN 1428-1279;

52. Molenda Jan: Chłopi polscy w 1914 roku. „Dzieje Najnowsze”. Warszawa: 2004, nr 3. ISSN: 0419-8824;

53. Molnar Ferenc: Wspomnienia korespondenta wojennego (fragmenty). „Magury’90”; Warszawa: 1990.

54. Molnar Ferenc: Wspomnienia korespondenta wojennego, „Rocznik Krakowski”, t. LXIV, 1998.

55. Molnar Ferenc: Z notatnika korespondenta wojennego, tłum. A. Engelmayer, „Almanach Ziemi Limanowskiej”, 2004; nr 18;

56. Moskal Jadwiga (oprac.): Wolność krwią okupiona. W hołdzie Białobrzeżanom - poległym żołnierzom i ofiarom I i II wojny światowej. Potomnym dla pamięci. (Wyd. z okazji ufundowania i odsłonięcia pamiątkowych tablic poświęconych obrońcom ojczyzny - mieszkańcom dzielnicy Krosno-Białobrzegi). Krosno-Białobrzegi: „Apla” 2002. ISBN 83-89123-02-9;

57. Mucha Wł.: Moje wspomnienia spod Marcinkowic. „Żołnierz Legionów i POW”, 1939, nr 1 i 2;

58. Muhr Limanovszki Ernő: A Limanovai csata 1914 december 11. „Australiai Magyarsag” [„Hungarians in Australia”], 1982, nr. 242, 243, 245, 246, 247;

59. Myśliński Jerzy: Początek I wojny światowej w świetle prasy polskiej w zaborze rosyjskim. „Dzieje Najnowsze”. Warszawa: 2004, nr 3. ISSN: 0419-8824;

60. Nasalski Zygmunt: Legiony Polskie w dolinie Złotej Bystrzycy. „Płaj - Almanach Karpacki”, półrocznik Towarzystwa Karpackiego 1996, nr 12;

61. Nowakowski T. : Działania wojenne 1914-1915 na terenie Galicji. „Watra” 1986 nr 7;62. Oblężenie i obrona Przemyśla w latach 1914-1915, „Bellona” t. XII Warszawa 1933; 63. Odrowąż-Pieniążek Czesław: Działania artylerii VI Korpusu austriackiego w bitwie

pod Gorlicami dnia 2 maja 1915 r. „Przegląd Artyleryjski”. Warszawa: 1938. R. XVI 10;

64. Odsłonięcie pomnika Milki. „Legionista Polski. Kalendarz Naczelnego Komitetu Narodowego na rok 1916”, Kraków, 1916;

65. Oettingen Urszula: Społeczeństwo Królestwa Polskiego w świetle „źródeł legionowych” w 1914 roku. „Dzieje Najnowsze”. Warszawa: 2004, nr 3. ISSN: 0419-8824;

66. Olejko Andrzej: Działania lotnicze w Karpatach w pierwszej połowie XX wieku z uwzględnieniem wybranych przykładów „archeologii lotniczej”. „Połoniny 04” Warszawa: 2004. ISBN 83-85141-17-0;

67. Olejko Andrzej: Przełamanie Przemyskiego Rejonu Umocnionego. „Połoniny 05”. Warszawa: 2005. ISBN 83-85141-18-9;

68. Olszański Tadeusz Andrzej: Kampania zimowa 1914/1915 r w Beskidach. Magury 84;69. Olszański Tadeusz Andrzej: Krótko o Thalerhofie. Magury 82;70. Orlat R.: Materiały do historii I Brygady. „Żołnierz Legionów i POW”, 1939 r., nr 3 i

4;71. Paleček B. Operačni presuny po železnici na Sl;ovensku a Podkarpatské Rusi za

Karpatsk é bitvy 1914-1915. „Vojenske rozhledy” 1932 nr 8-9;72. Piela Michał: Kościół i duchowieństwo polskie w latach 1914–1918. „Dzieje

Najnowsze”. Warszawa: 2004, nr 3. ISSN: 0419-8824;73. Plebanek o. Kazimierz: Pamięć o legionistach poległych w Łowczówku. „Tuchowskie

Wieści”. Tuchów: 2004; nr 5;74. Poznański Grzegorz: Cmentarze wojenne z I wojny światowej na terenie środkowej

Galicji. „Galicja, Kultura, tradycja, współczesność. Pismo kulturalno-naukowe”. Rok 1, nr 1, Kraków: wiosna 2000. ISSN 1509-3824;

75. Ratzendhofer Emil: Przygotowanie kolei Monarchji Austrjacko-Węgierskiej do wojny. „Bellona” t. 36;

76. Ratzenhofer Emil: Koncentracja kolejowa do bitw pod Gorlicami i Tarnowem. „Bellona”, T. 37;

77. Reed John. The war in eastern Europe. Phoenix Press: 1999. ISBN: 0-7538-0926-5;78. Rok 1914 - Piłsudski w Nowym Sączu. „Gazeta Krakowska”, Kraków, 1989, 30 XII

1989 -1 I 1990;79. Simanskij Pontus: Jeszcze o genezie Gorlic. „Bellona”. Warszawa: 1934. T. 44;80. Sitowski J.: Echa bitwy w Mordarce i na Jabłońcu. „Gazeta Limanowska”, XII 1994;81. Sitowski Jan: Echa walk na Limanowszczyźnie. Z notatek naocznego świadka. „Nowa

refroma". 1915 nr z 20-22 kwietnia;82. Sitowski Jan: Na pobojowisku pod Limanową. „Gazeta Podhalańska”. Nowy Targ:

1914 nr 47-52, s.6-7; 83. Slepcov Igor: K problematike I. svetovej vojny na vychodnom Slovensku v rokoch

1914 – 1915. „Historie a Vojenstvi”, 1993 nr 3; 84. Slepcov Igor: Z historie Karpatskej ofenzívy ruskych vojsk w rokoch 1914 – 1915.

„Vojenska História”, 2000 nr 285. Stefanowski Paweł: Łemkowie w Thalerhofie. Magury 82;

86. Stobiecki Rafał: Spory wokół 1914 roku w wybranych polskich syntezach historycznych ostatniego stulecia. „Dzieje Najnowsze”. Warszawa: 2004, nr 3. ISSN: 0419-8824;

87. Suleja Włodzimierz: Orientacja antyrosyjska w Polsce w 1914 roku. „Dzieje Najnowsze”. Warszawa: 2004, nr 3. ISSN: 0419-8824;

88. Sułkowski Zbigniew: Laskowski Jabłoniec. Kwartalnik „Almanach Ziemi Limanowskiej”, Limanowa: Towarzystwo Miłośników Ziemi Limanowskiej 2003, nr 11. ISSN 1640-5625; ;

89. Sypek Antoni: Cmentarze I wojny światowej w diecezji tarnowskiej. „Currenda. Pismo urzędowe diecezji tarnowskiej” 1991, nr 7-8. ISSN 0239-2291;

90. Tomasik Jerzy D.: Tyrolczycy w Górach Hańczowskich. „Magury’01”, Warszawa: 2001;

91. Vít Jan: Wspomnienia z mojego pobytu w Przemyślu podczas rosyjskiego oblężenia 1914-1915 (z jęz. czes. przeł. Ladislav Hofbauer i Jerzy Husar). Przemyśl: Południowo-Wschodni Instytut Naukowy w Przemyślu 1995. ISBN 83-901158-4-0;

92. Washburn Stanley. Field notes from the Russian front. London: Helion & Company 2005. ISBN: 1874622531;

93. Washburn Stanley. Victory In defeat. Constable & co. ltd:1916;94. Wielek Jan: Bitwa pod Limanową w roku 1914. „Almanach Limanowski” 2004, nr 18;95. Wieliczko Mieczysław Jerzy. Walki w okolicach twierdzy przemyskiej w latach 1914-

1915 na łamach prasy polskiej. Przemyśl: Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej 1992;

96. Witkowska Jadwiga. Pomnik Legionistów w Łososinie Górnej. „Almanach Limanowski”. Limanowa: 2004, nr 18;

97. Wojnarowski Edmund Józef: Wspominek wierzby Dudły. „Kurier Starosądecki”. Stary Sącz: 2006, nr 166. ISNN 1508-9290;

98. Wrzosek Mieczysław: Polskie formacje zbrojne i Polacy w armiach zaborczych w 1914 roku. „Dzieje Najnowsze”. Warszawa: 2004, nr 3. ISSN: 0419-8824;

99. Zaremba Andrzej: Bitwa Gorlicka. „Gazeta Wyborcza - Gazeta w Krakowie - Dodatek specjalny Gazeta o bitwie Gorlickiej”, Kraków: 29.04.1995;

100. Zgórniak Marian: Działania wojenne w Polsce południowej 1914-1915. „Wojskowy Przeglad Historyczny” 1972 nr. 2/61;

101. Zgórniak Marian: Działania wojenne w Polsce Południowej 1914-1915. W: Wojskowy Przegląd Historyczny;

102. Zgórniak Marian: Galicja w planowaniu wojennym Austrii i Austro-Węgier. Wydawnictwo UJ. Zeszyt 121. Kraków: 1997;

103. Zgórniak Marian: Terytorium Polski w planach wojennych państw centralnych i Rosji w chwili wybuchu pierwszej wojny światowej — 1914 rok. „Dzieje Najnowsze”. Warszawa: 2004, nr 3. ISSN: 0419-8824;

104. Zwierzyński St.: Bitwa pod Limanową i Sączem. Odbitka kserograficzna w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu. „Magury’02”, Warszawa: 2002;

Artykuły ze stron WWW: 1. Doležal Jakub, „Přechod 28. pěšího pluku („Pražských dětí“) do ruského zajetí 3.

dubna 1915”, [online]. [dostęp 11 lutego 2006]. Dostępny w Word Wide Web: < http://pvh.ff.cuni.cz/exkurze03/ref/>;

2. Fortuna Magdalena: Bitwa Gorlicka 1915 jako fragment historii regionu w świadomości współczesnych studentów germanistyki [online]. Krosno: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa [dostęp 6 października 2005]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.pwsz.krosno.pl/index.php?go=kola/kola_naukowe/germanistow>;

3. Krobatin Alexander von. The Opening of the Gorlice-Tarnow Offensive by Austro-Hungarian Minister of War Alexander von Krobatin, 13 May 1915. W: Source Records of the Great War, Vol. III, ed. Charles F. Horne, National Alumni 1923; [online]. [dostęp 20 czerwca 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.firstworldwar.com/source/gorlice_krobatin.htm>;

4. Mackensen, August von: An Account of the Opening of the Battle of Gorlice-Tarnow, 2 May 1915 [online]. [dostęp 6 października 2005]. Dostępny w Word Wide Web: <First World War.com>;

5. Nicholas Romanow Grand Duke. The Gorlice-Tarnow Offensive by Russian Army Commander-in-Chief Grand Duke Nicholas, 3 June 1915. W: Source Records of the Great War, Vol. III, ed. Charles F. Horne, National Alumni 1923; [online]. [dostęp 20 czerwca 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.firstworldwar.com/source/gorlice_granddukenicholas.htm> ;

6. Rubacha Jarosław. Nieznane epizody wielkiej wojny. Brzesko w pierwszych miesiącach I wojny światowej. [online]. [dostęp 22 lipca 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.brzesko.ws/_Brzesko/documents/Historia/IWW/jr_brzesko_1914.asp >;

7. Stach Piotr. Wspomnienie wojenne. [online]. [dostęp 22 lipca 2006]. Dostępny w Word Wide Web: < http://www.trzciana.pl/historia/Iwojna/1wojna.htm >;

8. Stasiuk Andrzej. Not a living soul around. A tour of First World War battlefields and burial grounds in Eastern Europe. [online]. [dostęp 18 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web: < http://www.signandsight.com/features/33.html >; artykuł ukazał się w Neue Züricher Zeitung 22 stycznia 2005 ;

9. The Opening of the Battle of Gorlice-Tarnow, 2 May 1915 - A Report from the German Official Press Headquarters [online]. [dostęp 6 października 2005]. Dostępny w Word Wide Web: <First World War.com>;

10. Washburn Stanley. Report on Gorlice-Tarnow Offensive. W: Source Records of the Great War, Vol. III, ed. Charles F. Horne, National Alumni 1923; [online]. [dostęp 20 czerwca 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.firstworldwar.com/source/gorlice_britishobserver.htm> ;

11. Wilk Krzysztof: Geneza powstania Twierdzy Kraków [online]. [dostęp 6 października 2005]. Dostępny w Word Wide Web: <www.twierdza.art.pl>;

12. Wojna Światowa w Żegocinie i najbliższej okolicy - Wybór tekstów źródłowych [onli-ne]. [dostęp 6 października 2005]. Dostępny w Word Wide Web: http://cksit.w.interia.pl/cmentarze/teksty.htm;

13. Zapiski w Kronice Szkoły Powszechnej w Trzcianie. [online]. [dostęp 22 lipca 2006]. Dostępny w Word Wide Web: < http://www.trzciana.pl/historia/Iwojna/1wojna.htm >;

III. I WOJNA ŚWIATOWA OPRACOWANIA OGÓLNE Wydawnictwa nieperiodyczne: 1. I wojna światowa na ziemiach polskich. Materiały z sympozjum naukowego.

Warszawa: 1986;2. Ardenne A. von. Der Krieg 1914-1917 im Wort und Bild. Berlin-Leipzig-Wien-

Stuttgart: 1917; 3. Arz von Straussenberg Artur. Zur Geschichte des Grossen Krieges. Wien-Leipzig-

München: 1924;4. Auffenberg-Komarow von, Moritz. Aussterreich-Ungarns Teilnahme am Weltkriege.

Berlin-Wien: 1920;5. Baldwin Hanson W. World War I. New York: 1962;

6. Batowski H. Rozpad Austro-Węgier 1914-1918. Wrocław-Warszawa-Kraków: 1965;7. Beckett Ian F. W. Ypres : The First Battle, 1914. Longman 2004. ISBN: 05825061238. Berezowski M. Rozwój form obrony pozycyjnej w pierwszej wojnie światowej.

Warszawa: 1951; 9. Berghahn Volker. Der Erste Weltkrieg. München: C.H. Beck Verlag 2003. ISBN 3-

406-48012-8;10. Л. Белькевич. Части VIII армейского корпуса в бою под Городком в сентябре

1914 года; W: Военно-исторический сборник. Мoсквa: 1941; tu: http://militera.lib.ru/temp/vis.html można znaleźć skan całego wydawnictwa ;

11. Белькевич Л. Заметки о майском прорыве 1916 года; W: Военно-исторический сборник. Мoсквa: 1941; tu: http://militera.lib.ru/temp/vis.html można znaleźć skan całego wydawnictwa ;

12. Biliński von, Leon. Wspomnienia i dokumenty. Warszawa: 1924;13. Bourne John M. Britain and The Great War 1914-1918. ISBN: 0 7131 6523 5;14. Bourne John M. The Great World War 1914-45. ISBN: 0004724542;15. Bourne John M. Who's Who in World War One. 2002. ISBN:0415141796;16. Bourne John M., Liddle Peter, Whitehead Ian. Great World War 1914-45: Volume II:

Who Won? Who Lost? HarperCollins UK: April 2003. ISBN: 0007116187; 17. Bradley John FN. The Czechoslovak Legion in Russia 1914-1921. New York:

Boulder. Distributed by Columbia University Press 1991. ISBN: 0880332182;18. Brose Eric Dorn.The Kaiser's Army: The Politics of Military Technology in Germany

during the Machine Age, 1870-1918. Oxford: Oxford University Press 2001. ISBN: 0195143353;

19. Brown Malcolm. Tommy Goes To War. ISBN: 0 340 76235 7;20. Brussiłow Aleksiej. Memoires du generał Broussilov sur la guerre 1914-1918. Corbeil

1929;21. Брусилов Алексей Алексеевич. Мои bоспоминания. Мoсквa: 1963; (II wyd.)

Харвест, 2002 г. ISBN 985-13-1031-X; tu: http://www.soldat.ru/files/4/53/79/424.html można znaleźć całe wydawnictwo ;

22. Cassar George H. British Strategy from 1914 to 1916. Potomac Books 2004. ISBN: 1574887084;

23. Cestami odboje (Jak žily a kudy táhly čs. legie). Praga: 1926;24. Chickering Roger. Das Deutsche Reich und der Erste Weltkrieg. München: Verlag C.

H. Beck, München 2002. ISBN 3406475922;25. Churchill Winston sir Leonard Spencer. The Great War. London: 1934;26. Churchill Winston sir Leonard Spencer. The World Crisis. London: 1923–31;27. Цихович Я. К.. Операция 2. армии в В. Пруссии в августе 1914 г.; W: Военно-

исторический сборник. Мoсквa: 1941; tu: http://militera.lib.ru/temp/vis.html można znaleźć skan całego wydawnictwa ;

28. Citino Robert M. The German Way of War: From the Thirty Years' War to the Third Reich. University Press of Kansas 2005. ISBN: 0700614109;

29. Čižmár J. V řadách Češke družiny a československé brigády. Brno 1925;30. Clayton Anthony. PATHS OF GLORY : The French Army 1914-18. Cassell: New Ed

edition 2005. ISBN: 0304366528; 31. Conrad von Hötzendorf Franz. Aus meinem Dienstzeit 1906-1918. Wien-Leipzig-

Berlin-München: 1921-1925 (t. 1-5); 32. Cornish Nik. The Russian Army 1914-18 (Men-at-Arms). Opsrey Publishing 2001.

ISBN: 1841763039;

33. Cramon von, A. Unsere Österreichisch-Ungarischer Bundesgenose im Weltkriege. Erinnerungen aus meiner vierjährihen Tätiugkeit als bevollmächtiger deutscher General-beim k. u k. Armeeoberkommando. Berlin 1922;

34. Csonkaréti Károly. Marynarka wojenna Austro-Węgier w I wojnie światowej : 1914-1918 Kraków: 2004. ISBN 83-918940-3-7;

35. Czerep Stanisław. II Brygada Legionów Polskich. Warszawa: 1991;36. Czerep Stanisław. Łuck 1916. Warszawa: 2002;37. Czerep Stanisław. Bitwa pod Łuckiem. Walne starcie zbrojne kampanii 1916 roku na

wschodnim teatrze wydarzeń militarnych pierwszej wojny światowej (4 czerwca - 10 lipca), Białystok: Instytut Historii Uniwersytetu w Białymstoku 2003. ISBN 83-87881-27-9;

38. Czerep Stanisław. Operacje wołyńskie ofensywy Brusiłowa 4 czerwca - 10 sierpnia 1916, Białystok: 1999;

39. Czerep Stanisław. Kostiuchnówka 1916 r. Warszawa: 1994;40. Czerep Stanisław. Proces legionistów w Marmarosz-Sziget (luty - październik 1918

r.), W: Wojsko. Społeczeństwo. Historia. Prace ofiarowane Mieczysławowi Wrzoskowi. Białystok: 1995;

41. Czerep Stanisław. Działalność wojskowa gen. Józefa Hallera podczas I wojny światowej, W: Armia Polska we Francji. Warszawa: 1983;

42. Czerep Stanisław. Specyfika II Brygady Legionów Polskich w latach 1915-1918, W: Z dziejów Legionów Polskich w latach 1915-1918. Warszawa: 1984;

43. Czerep Stanisław. Walka o polski charakter Legionów w latach 1914-1918, W: Wojsko Polskie 1914-1922, Koszalin: 1986;

44. Danilov Jurij Nikiforovics. Russland im Weltkrieg 1914-1918, Jena: 1925; 45. Das verhalten der Tschechen im Weltkrieg. Die Aufgabe der Abg. Dr. Schurf, Gell,

Hartl, Kmirsch, dr. V. Langeman und K.H. Wolf im Osterreichischen Abgeordnetenhause am Dezember 1917. Wiedeń 1918;

46. Dąbrowski Jan. Dziennik 1914-1918. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1977; 47. Dąbrowski Jan. Sprawa polska na Węgrzech 1914-1916. Piotrków: 1917; 48. Dąbrowski Jan. Wielka wojna 1914-1918 na podstawie najnowszych źródeł. Kraków:

nakładem Księgarni Trzaski, Everta i Michalskiego 1937; 49. Dejiny Bardejova. Košice: Východoslovenské vydavateľstvo 1975;50. Деникин Антон Иванович. Очерки русской смуты. Париж, Берлин: 1921 -1926.51. Деникин Антон Иванович. Путь русского офицера: [Автобиография]. Мocква:

Современник 1991;52. Der Krieg 1914/15 in Wort und Bild. Zweiter Band. Berlin, Leipzig, Wien, Stuttgart:

1916;53. Desmarest J. La Grande Guerre 1914 - 1918. Paris: 1978;\54. Doughty Robert A. French Strategy and Operations in the Great War. Belknap Press

2005. ISBN: 067401880X;55. Drzewiecki Jan. Przełamanie frontu austryjacko-niemieckiego w 1916 roku.

Warszawa: 1951; 56. Dubaj M. Z chroniky našich sil. W: Družno vpered. Prešov: 1964, č. 10;57. Dukla - brána Slobody. Bratislava: 1960;58. Farndale Martin. Western front, 1914–18. London: 1986. ISBN 1-87011-400-0; 59. Fay Sidney Bradshaw. Before Sarajevo - The Origins of the World War. New York:

The Macmillan Company 1928, 1930;60. Ferguson Niall: Der falsche Krieg. Der Erste Weltkrieg und das 20. Jahrhundert.

München: Deutsche Verlags-Anstalt 2001. ISBN 3-423-30808-7;

61. Fischer Fritz. Griff nach der Weltmacht. Die Kriegszielpolitik des kaiserlichen Deutschland 1914/18, Düsseldorf: 1967. ISBN 3770009029;

62. Förster Stig. An der Schwelle zum Totalen Krieg. Die militärische Debatte über den Krieg der Zukunft 1919-1939. Paderborn: Ferdinand Schöningh Verlag 2002. ISBN 3-506-74482-8;

63. Förster Stig. Im Reich des Absurden: Die Ursachen des Ersten Weltkrieges, in: Bernd Wegner (Hrsg.). Wie Kriege entstehen. Zum historischen Hintergrund von Staatenkonflikten. Paderborn: 2000;

64. Fröhlich Michael. Imperialismus. Deutsche Kolonial- und Weltpolitik 1880–1914. München: 1994;

65. Gayer D. Der russiche Imperialismus Politik 1860 - 1914. Göttinggen: 1977;66. Geiss Imanuel. Der lange Weg in die Katastrophe. Die Vorgeschichte des Ersten

Weltkriegs 1815-1914, München: 1991;67. Geiss Imanuel. July 1914. The Outbreak of the First World War. Selected Documents.

New York: W.W. Norton, 1967;68. Gilbert Martin. Pierwsza wojna światowa. Poznań: Zysk i Spółka Wydawnictwo cop.

2003 ISBN 83-7150-712-7;69. Grevelhörster Ludger. Der Erste Weltkrieg und das Ende des Kaiserreiches.

Aschendorff Verlag 2004. ISBN 340203428X; 70. Grzyb Stanisław. Wspomnienia legionisty. Wrocław: 2001. ISDN 83-916609-0-7;71. Haborus album 1914-1915. Pesti napló kiadasa. Budapest;72. Haller Józef. Pamiętniki. Z wyborem dokumentów i zdjęć. Londyn: 1964; 73. Hamilton Richard F., Herwig Holger H. The Origins of World War I. Cambridge:

2004. ISBN 0521817358; 74. Hardach Gerd. First World War: 1914-1918. Univ of California Pr.: 1981. ISBN:

0520043979; 75. Henry Mark. The US Army of World War I (Men-at-Arms). Opsrey Publishing. 2003.

ISBN: 1841764868;76. Herwig Holger H. The First World War: Germany and Austria-Hungary 1914-1918.

Oxford: Oxford University Press 1996. ISBN: 0340573481;77. Hindenburg P. von. Aus meinem Leben. Leipzig: 1920;78. Hirschfeld Gerhard, Krumeich Gerd, Irina Renz. Enzyklopädie Erster Weltkrieg.

Paderborn: Ferdinand Schöningh Verlag 2003. ISBN 3506739131; 79. Hoffmann M. Wojna wśród niewyzyskanych sposobności. Warszawa: 1931; 80. Holmes Richard. The British Soldier on the Western Front 1914-1918. 2004. ISBN:

0007137516;81. Holzer Jerzy, Molenda Jan. Polska w pierwszej wojnie światowej. Warszawa: 1973;82. Howard Michael. Kurzen Geschichte des Ersten Weltkrieges. München: Piper Verlag

2004;83. Joll James. Origins of the First World War. Longman 2000. ISBN: 0582418666;84. Jura A. Wojna europejska 1914- 1916. Kraków: 1917;85. Jung Peter. The Austro-Hungarian Forces in World War I (1) : 1914-16 (Men-at-

Arms). Opsrey Publishing 2003. ISBN: 1841765945;86. Keegan John. Der Erste Weltkrieg. Eine europäische Tragödie. ISBN 3499611945; 87. Kempa Robert. Piechota powietrzna. Narodziny i organizacja wojsk powietrzno-

desantowych 1914-1939 Białystok: Instytut Historii Uniwersytetu w Białymstoku 2004. ISBN 83-87881-33-3

88. Kennedy David M. The First World War and American Society. New York: Oxford University Press (reprint) 1982. ISBN: 0195032098;

89. Kerchnawe D.H. Osterreich-Ungarns letzter Krieg. Wien: 1930;

90. Kielmansegg Peter. Deutschland und der Erste Weltkrieg. Stuttgart: 1980; 91. Klečanda V. Slovensky Zborov. Praga: 1934;92. Klein Fritz u.a. Deutschland im ersten Weltkrieg (3 Bände). Berlin (Ost): 1968-1970; 93. Клембовский В. Организация военного шпионства в Австрии во время войны

1914-1918 гг.; W: Военно-исторический сборник. Мoсквa: 1941; tu: http://militera.lib.ru/temp/vis.html można znaleźć skan całego wydawnictwa ;

94. Krasicki A. Dziennik z kampanii rosyjskiej 1914-1916. Warszawa: 1988; 95. Kryska-Karski T., Żurakowski S. Generałowie Polski Niepodległej. Warszawa: 1991;96. Kuhl von H. Der Weltkrieg 1914 - 1918. Berlin 1929;97. Kumaniecki K., Strategia I wojny światowej 1914-1918, Warszawa - Kraków 1921; 98. Kolek Anna, Urbańska Zofia. Pierwsza wojna światowa w zbiorach Biblioteki

Głównej Akademii Obrony Narodowej. Katalog. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej. Ośrodek Informacji Naukowej i Bibliograficznej 1996;

99. Kronika gminy Becherov. Mikrofilm, archiwum MUK- Švidnik. Nr ew. 73/78;100. Kronika gminy Pčoline. Archiwum Urzędu Gminy Pčoline;101. Kronika gminy Venecia (obecnie część Lukowa). SoKa – Bardejov, niewiązane;102. Kronika gminy Vyšna Polianka. Archiwum Urzędu Gminy Vyšna Polianka;103. Kronika gminy Zborov. Archiwum Urzędu Gminy Zborov;104. Krpelec B. Bardejov a jeho okolie davno a dnes. Bardejov: 1935;105. Lafore Laurence. The Long Fuse. 1965. ISBN 0-88133-954-7106. Lewandowski J. Środkowa Wisła w planach i działaniach armii austro–węgierskich w

czasie I wojny światowej. W: Rola militarna Wisły w dziejach Polski, cz. II (1864-1939). Warszawa 1991;

107. Liddell Hart Basil H. A History of the World War 1914–1918. London: Faber 1934;108. Liddell Hart Basil H. The Real War, a history of the world war 1914-1918. London:

Faber 1930;109. Lipp Anne. Meinungslenkung im Krieg. Kriegserfahrungen deutscher Soldaten und

ihre Deutung 1914-1918. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 2003. ISBN 3-525-35140-2;

110. Liulevicius Vejas Gabriel. Kriegsland im Osten. Eroberung, Kolonisierung und Mili-tärherrschaft im Ersten Weltkrieg 1914–1918. Hamburg: 2002;

111. Łoch Eugenia, Stępniak Krzysztof (red.) Pierwsza wojna światowa w literaturze polskiej i obcej. Lublin: UMCS 1999. ISBN: 83-227-1479-3;

112. Лодзинская операция. Сборник документов мировой империалистической войны на русском фронте (1914-1917 гг.). Мoсквa-Ленингpад: 1936;

113. MacMillan Margaret. Paris 1919: Six Months That Changed the World. Random House, Incorporated: September 2003. ISBN: 0375760520;

114. Maleszyk R. Plany wojenne Austro–Węgier wobec Rosji i ich realizacja w latach 1914-1915. Maszynopis pracy doktorskiej przechowywanej w Bibliotece Głównej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Lublin 2001;

115. Manikowskij A.A. Wyposażenie bojowe wojsk rosyjskich w czasie wojny 1914-1918; Warszawa 1929;

116. Marks Sally. The Ebbing of European Ascendancy: An International History of the World 1914-1945. A Hodder Arnold Publication 2002. ISBN: 0340555661;

117. Mašin E. Češka družina. Praha: 1922;118. Matuszak Zygmunt. Obrona operacyjna w wojskowości europejskiej 1914-1939.

Piotrków: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie 2005; W książce omówiono następujące zagadnienia: operacje obronne w I wojnie światowej, obrona operacyjna w poglądach teoretyków w latach 1918-1939, zagadnienia obrony w regulaminach armii europejskich (1918-1939), działania obronne w praktyce szkoleniowej i wojnach

lokalnych (wojna włosko - abisyńska 1935-1936, wojna domowa w Hiszpański 1936-1939);

119. Między Wiedniem a Lwowem. Referaty polsko-austriackiej sesji poświęconej 80 rocznicy wybuchu pierwszej wojny światowej. Warszawa 17 listopada 1994 r. - Tekst równol. pol., niem. Warszawa: 1994. ISBN 83-86213-25-6;

120. Mommsen Wolfgang J. Der Erste Weltkrieg - Anfang vom Ende des bürgerlichen Zeitalters. BpB 2004. ISBN 3-596-15773-0;

121. Mommsen Wolfgang J. Die Urkatastrophe Deutschlands. Der Erste Weltkrieg 1914–1918 Stuttgart: : Klett-Cotta 2002. ISBN 3608600175;

122. Neitzel Sönke. Blut und Eisen, Zürich: 2003. ISBN 385842448X; 123. Nicolle David. The Italian Army of World War I (Men-at-Arms). Opsrey Publishing

2003. ISBN: 1841763985;124. Nowakowski T. Armia Austro-Węgierska 1908-1918. Warszawa: Fenix1992; 125. Österreich-Ungars Letzer Krieg 1914-1918. Wiedeń: 1921;126. Österreich-Ungarns letzter Krieg. Praca zbiorowa pod. red. E. Glaise-Horstenau, Wien

1938;127. Pajączkowski-Dydyński J.: Plany operacyjne mocarstw centralnych przeciw Rosji.

„Bellona”, t. XXXIX, 1932, nr 2;128. Pajewski Janusz. Pierwsza wojna światowa 1914-1918 Warszawa: PWN 2004. ISBN:

830114162X; to znakomite połączenie opisu bezpośrednich działań zbrojnych z prezentacja działań o charakterze strategicznym i dyplomatycznym. Sytuacja na frontach, w sztabach i w salonach polityków została przedstawiona z ogromnym wyczuciem i głęboką znajomością tematu. W książce zawarto ciekawe rozważania na temat możliwych wariantów przebiegu wojny, straconych szans lub niewykorzystanych sytuacji. Autor starał się przedstawić bezmiar tragedii, jaką - przed hekatombą II wojny światowej - była "Wielka Wojna 1914-1918;

129. Papoušek J. Carske Rusko a naše osvobozeni. Praga 1927;130. Passingham Ian. All the Kaiser's Men: The Life and Death of the German Army on the

Western Front, 1914-1918. Sutton: 2004. ISBN: 0750928816;131. Paulova Milada. Dějiny Maffie. Odboj Čechů a Jihoslovanů za světové války 1914 –

1918. Praha: 1937;132. Pekař Josef. Světová válka, stati o jejím vzniku a jejích osudech. Praha: 1921;133. Pekař Josef. Z české fronty. Praha: 1917;134. Persico Joseph E. Eleventh Month, Eleventh Day, Eleventh Hour: Armistice Day,

1918: World War I and Its Violent Climax. October 2005. ISBN: 0375760458135. Pichlik Karel. Zahraniční odboj 1914/1918 bez legend. Praha: Svoboda 1968; 136. Pichlik Karel, Klípa Bohumír, Zabloudilová Jitka. Českoslovenští legionáři 1914-

1920. Praha: Mladá fronta 1996;137. Piekałkiewicz Janusz. Kalendarium wydarzeń I wojny światowej.: Warszawa: 1999.

ISBN 83-86848-90-1; 138. Pöhlmann Markus. Kriegsgeschichte und Geschichtspolitik: Der Erste Weltkrieg. Die

amtliche Militärgeschichtsschreibung 1914-1956. Paderborn: Ferdinand Schöningh Verlag 2002. ISBN 3-506-74481-X;

139. Pozzi H. Les Coupables. Paris: 1935 ;140. Prašek V. Češka družina. Praha: 1934;141. Prior Robin.The Somme. Yale University Press 2005. ISBN: 0300106947;142. Радус-Зенкович Л. Некоторые выводы из сражения при Гумбинене в августе

1914 г.; W: Военно-исторический сборник. Мoсквa: 1941; tu: http://militera.lib.ru/temp/vis.html można znaleźć skan całego wydawnictwa ;

143. Радус-Зенкович Л. Отчего 1. русская армия Ренненкампфа в августе 1914 г. не помогла 2. Русской армии Самсонова; W: Военно-исторический сборник. Мoсквa: 1941; tu: http://militera.lib.ru/temp/vis.html można znaleźć skan całego wydawnictwa ;

144. Rauchensteiner Manfried. Der Tod des Doppeladlers. Österreich-Ungarn und der Erste Weltkrieg. Graz, Wien, Köln: 1993. ISBN 3-222-12116-8;

145. Renouvin Pierre. La crise européenne (1904-1914) et la grande guerre. Paris: 1962;146. Riman Josef. V zajeti rakouském. W: Pod slavnými prápory starodrukiniků. Historické

vzpominky. Praga 1927;147. Romanowski A. (red.). Rozkwitały pąki białych róż. Wiersze i pieśni z lat 1908-1918

o Polsce, o wojnie i o żołnierzach. Czytelnik. Warszawa: 1990;148. Ростунов И.И. (ред.). История первой мировой войны 1914 - 1918: Мocква:

Наука, 1975. 149. Rubacha Jarosław. Ofensywa Brusiłowa 1916. W: W dolinie Bugu, Styru i Słuczy.

Wołyń w najnowszej historii Polski.(Wybrane zagadnienia). Piotrków Trybunalski: 2005;

150. Ruml J. Výživa národa za svetové valki. W: Vojensko historický sbornik. 1935;151. Sak Robert. Anabáze. Drama československých legionářů v Rusku (1914-1920).

Praha: 1995; 152. Salewski Michael. Der Erste Weltkrieg. Paderborn: Ferdinand Schöningh Verlag

2002. ISBN 3-506-77403-4; 153. Schreckenbach Paul. Der Weltbrand. Lipsk: 1915;154. Schmitt, Bernadotte E. The Coming of the War: 1914. Chicago: University of Chicago

Press 1930; 155. Seton-Watson Robert William. Evropa v přerodu. Praha: 1920; 156. Seton-Watson Robert William. Sarajevo. Praha: 1929;157. Sheffield Gary, Bourne John M. War Diaries and Letters, 1914-1918: The Diaries of

Field Marshal Sir Douglas Haig. Orion Publishing Group, Limited: March 2005 ISBN: 0297847023

158. Sheldon Jack.The German Army on the Somme 1914-1916. Pen and Sword 2005. ISBN: 1844152693;

159. Showalter Dennis. The Wars of German Unification. A Hodder Arnold Publication 2004. ISBN: 0340580178;

160. Šrobár Vavr. Pamati zvojny a z väzenia (1914 - 1918), Tur. Sv. Martin 1946, 161. Štátny oblastný archív (ŠOBA) Prešov, HŻ, prez. 60/1918;162. Štátny oblastný archív (ŠOBA) Prešov, HŻ, prez. 49/1915;163. Stone Norman. The Eastern Front 1914–1917. London: 1998; 164. Stubbs Kevin D. The Materiel Foundations of Coalition Strategy in the Great War.

Praeger Publishers 2002. ISBN: 0275972992; 165. Suleja W. Józef Piłsudski. Wrocław-Warszawa-Kraków: 1995; 166. Sumner Ian. The French Army 1914-18 (Men-at-Arms). Opsrey Publishing 1995.

ISBN: 1855325160;167. Суворов А.Н. Военная игра старших войсковых начальников в апреле 1914 года.

W: Военно-исторический сборник. Мoсквa: 1941; tu: http://militera.lib.ru/temp/vis.html można znaleźć skan całego wydawnictwa ;

168. Svetova valka 1914-1916 slovem i obrazem. Praga 1917;169. Шацилло Вячеслав. Первая мировая война. 1914-1918. Факты. Документы.

Мoсквa: Олма-Пресс 2003. ISBN 5-224-03312-8;170. Шамбаров Валерий. За веру, царя и Отечество! Мoсквa: Эксмо, 2003. ISBN5-

699-04732-8;

171. Szlanta Piotr. Tannenberg 1914. Warszawa: Bellona 2005. ISBN 83-11-10283-X; Rozpoczęcie ataku wyznaczono na godz. 4.00. Hindenburg i Ludendorff chcieli osobiście nadzorować operację. Wybrano dla nich punkt obserwacyjny na wzgórzu leżącym na południowym krańcu jeziora Dąbrowa Wielka. Stamtąd roztaczała się panorama na odległe o 7 km Uzdowo. Gdy tuż przed wyjazdem z kwatery dowództwa armii w Lubawie nadszedł tam meldunek zdobyciu Uzdowa i marszu I Korpusu na Nidzicę wśród obecnych sztabowców zapanowała niemal euforia. Ludendorff wręcz stwierdził, że bitwa została wygrana. Po przybyciu na miejsce okazało się jednak, że radość była przedwczesna i zaszło nieporozumienie. Książka przybliżająca jedną z ważniejszych bitew w historii Niemiec, a pośrednio i Europy. Zwycięstwo wojsk Rzeszy pod Tannenbergiem szybko urosło do rangi symbolu, umacniając mit niezwyciężonej armii niemieckiej. Polacy stali się ofiarami tamtych wydarzeń. Z jednej strony zamieszkiwali ziemie będące areną działań wojennych, a z drugiej - walczyli w szeregach przegranej armii rosyjskiej.

172. Tarnowskie drogi do Niepodległości. Sesja popularnonaukowa. Tarnów 1989;173. The Great War. The standard History of the European Conflict, volume 2. The

Amalgamated Press United, London: 1915;174. Thoß Bruno, Volkmann Hans-Erich. Erster Weltkrieg - Zweiter Weltkrieg. Ein

Vergleich. Krieg, Kriegserlebnis, Kriegserfahrung in Deutschland. Paderborn: Ferdinand Schöningh Verlag 2002. ISBN 3-506-79161-3;

175. Tuchman Wertheim Barbara. August 1914. Fischer Taschenbuch. ISBN 3596153956 176. Tuchman Wertheim Barbara. Sierpniowe salwy. Warszawa: Wydawnictwo

Ministerstwa Obrony Narodowej 1984;177. Tuchman Wertheim Barbara. Wyniosła wieża. Świat przed pierwszą wojną 1890-

1914. Warszawa: Czytelnik 1987;178. Tuchman Wertheim Barbara. Telegram Zimmermanna. Warszawa: 1989;179. Volkman E.O. Wielka wojna 1914-1918. Warszawa: 1925 180. Уткин Анатолий Иванович. Первая Мировая война. Москвa: „Алгоритм” 2001;181. Vávra V. Formováni Češke družiny. Historie a vojenstvi. 1990, č.1.182. Vuchterle B. Jak byl v Karpatech zajatý 28. Pražsky pluk, W: Umělecký almanach

Legionářský. Praga 1922;183. Wagner A. Der Erste Weltkrieg.Ein Blick zuruck. Truppendienst Taschenbücher. t. 5,

Wien: 1981;184. Василенко В.О. Офицеры в рясах. Духовенство в царской армии. Мocква: ГОИЗ

1930;185. Wiest Andy. Historia I Wojny Światowej. Warszawa: Świat Książki 2004. ISBN

8373116923; Jest to obraz jednego z największych konfliktów zbrojnych naszej epoki, który przyniósł śmierć 23 milionom żołnierzy i doprowadził do zasadniczych zmian na mapie politycznej Europy i świata. W książce odtworzono przebieg najważniejszych bitew i kampanii. Tekst uzupełniają barwne mapy i liczne ilustracje. Publikacja ta stanowi prawdziwe kompendium wiedzy faktograficznej i ikonograficznej;

186. Winter Jay. Parker Geoffrey, Habeck Mary R. Der Erste Weltkrieg und das 20. Jahrhundert. Hamburg: Hamburger Edition, HIS Verlag 2002. ISBN 3-930908-76-X;

187. Варшавско-Ивангородская операция. Сборник документов мировой империалистической войны на русском фронте (1914-1917 гг.). Москва: 1938;

188. Версальский мирный договор. Москва: 1925; 189. Восточно-Прусская операция. Сборник документов мировой

империалистической войны на русском фронте (1914-1917 гг.). Москва: 1939;

190. Zajonczkowskij A. Mirowaja wojna. Maniewriennyj pieriod 1914-1915, Moskwa – Leningrad: 1929;

191. Zajonczkowskij Andriej. Mirowaja wojna. Paris: 1931; 192. Зайончковский Андрей Медардович. Первая мировая война. СПб.: Полигон,

2002. 193. Залесский Константин Александрович. Кто был кто в Первой мировой войне.

Мoсквa: АСТ, Астрель, 2003. ISBN 5-17-019670-9, 5-271-06895-1;194. Zborov. Dejiny obce a makovickeho panstva. Zborov: 2005; 195. Zgórniak Marian. 1914-1918, Studia i szkice z dziejów I wojny światowej. Kraków:

Wydawnictwo Literackie, 1987. ISBN 83-08-01549-2; 196. Зверства немцев в войну 1914-1918 гг. (Из документов первой мировой войны).

Ленинград: 1943; 197. Żak A.Cz. Rokitna 1915. Warszawa: 1994;

Wydawnictwa periodyczne: 1. Борьба польского народа против немецких оккупантов в период первой

мировой войны: „Новая и новейшая история”. Москва: 1964, № 3; 2. Ciałowicz J.: Fortyfikacje na ziemiach polskich w I wojnie światowej. W: Studia i

materiały. t.XII cz.1. Warszawa: 1966;3. Cichowicz J.: Rosyjski plan wojny z Niemcami i Austrią opracowany w 1912 i

1913 roku. „Bellona” 1922, z. 1;4. Čechoslovan. Kijów: listopad 1914, 16 (29. nowy styl);5. Czerep Stanisław: Utworzenie 2 pułku piechoty Legionów Polskich w 1914 r.

„Wojskowy Przegląd Historyczny” 1988 nr 4; 6. Czerep Stanisław: Bój II Brygady Legionów Polskich pod Rarańczą z 15 na 16

lutego 1918 r., „Zeszyty Naukowe Filii UW w Białymstoku” zeszyt. 60. Humanistyka, t. XI, dział H-Prace Historyczne;

7. Czerep Stanisław: II Brygada Legionów Polskich w bitwie pod Kostiuchnówką 4-6 Lipca 1916r. „Zeszyty Naukowe Filii UW w Białymstoku”, zeszyt 44, Humanistyka, t. VIII, dz. II - Prace Historyczne;

8. Czerep Stanisław: Służba Stanisława Rostworowskiego w Legionach Polskich i Polskim Korpusie Posiłkowym w latach 1914-1917, „Mars” 1999, nr 7;

9. Доклад Особой правительственной комиссии, назначенной в 1914 г. для расследования условий и причин гибели 2-й армии генерала Самсонова в Восточной Пруссии осенью 1914 г.: „Военно-исторический бюллетень”. Москва — Ленинград: 1935, № 2, 3;

10. Документы А. А. Брусилова. (Публикация и предисловие: Г. Белов и Ю. Соколов): „Военно-исторический журнал”. Москва: 1963, № 3;

11. Konstankiewicz Andrzej, Uzbrojenie II Brygady Legionów Polskich w okresie karpackim, Płaj - Almanach Karpacki”, półrocznik Towarzystwa Karpackiego, Nr 12;

12. Kovač A. Zamitka do istorii borot’by ze peremonu socialistyčnoi revolucii. „Naukovi zamitky”, nr 7, Preszów: 1977;

13. Kubit Robert. Sesja w Dukli (z historii I wojny światowej). Płaj - Almanach Karpacki”, półrocznik Towarzystwa Karpackiego, Nr 11;

14. Pichlik Karel. Prechod pražského 28 pešiho pluku do ruského zajeti 3 dubna 1915. „Historie a vojenstvi” 1959, nr1;

15. Rubacha Jarosław: Festung Krakau. „Świat” nr 1, 2002;16. Rubacha Jarosław: Nieznane epizody wielkiej wojny... Brzesko w pierwszych

miesiącach I wojny światowej. „Świat” listopad 2004;

17. Записка генерала А. М. Зайончковского о Добруджангкой операции 1916 г.: „Красный архив". Москва: 1933, т. 3;

18. Zgórniak Marian: Polacy w armii austro-węgierskiej w I wojnie światowej. „Studia i materiały do historii wojskowości”. Warszawa: 1988. T. XXX;

Artykuły na stronach WWW: 1. Connelly, Mark - Never Such Innocence Again. Großbritannien und das Jahr 1914.

[online]. Berlin [dostęp 9 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/_Rainbow/documents/poluzeit/apuz_connely.pdf>;

2. Reimann Aribert - Der ErsteWeltkrieg – Urkatastrophe oder Katalysator[online]. Berlin [dostęp 9 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/_Rainbow/documents/poluzeit/apuz_reimann.pdf>;

3. Ypersele Laurence van - Belgien im Grande Guerre. [online]. Berlin [dostęp 9 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/_Rainbow/documents/poluzeit/apuz_ypersele.pdf>;

4. Bendick, Rainer - Zur Wirkung und Verarbeitung nationaler Kriegskulturen: Die Darstellung des Ersten Weltkriegs in deutschen und francosichen Schulbuchern. [online]. Berlin [dostęp 9 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/_Rainbow/documents/Kriegserfahrungen/bendick.pdf>;

5. Berghoff, Hartmut - Eine Fallstudie aus der Musikinstrumentenindustrie. [online]. Berlin [dostęp 9 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/_Rainbow/documents/Kriegserfahrungen/berghoff.pdf>;

6. Binder, Hans Otto - Zum Opfem bereit. Kriegsliteratur von Frauen. [online]. Berlin [dostęp 9 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/_Rainbow/documents/Kriegserfahrungen/>;

7. Bruendel, Steffen - Die Geburt der „Volksgemeinschaft“ aus dem „Geist von 1914“. Entstehung und Wandel eines „sozialistischen“ Gesellschaftsentwurfs. [online]. Berlin [dostęp 9 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/_Rainbow/documents/texteZZF/bruendel.pdf>;

8. Geinitz, Christian; Hinz Uta - Das Augusterlabnis in Sudbaden. Ambivalente Reaktionen der deutschen Offentlichkeit auf den Kriegsbeghinn 1914. [online]. Berlin [dostęp 9 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/_Rainbow/documents/poluzeit/>;

9. Hamann Olaf - Die Sammlung “Krieg 1914”. [online]. Berlin [dostęp 9 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/_Rainbow/documents/poluzeit/>;

10. Hoffman,Heike - 'Schwarzer Peter im Weltkrieg'. Die deutsche Spielwarenindustrie 1914-1918. [online]. Berlin [dostęp 9 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/_Rainbow/documents/poluzeit/>;

11. Hopbach, Achim - Der Erste Weltkrieg in der Erfahrungswelt wutrtembergischer Unternehmer[online]. Berlin [dostęp 9 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/_Rainbow/documents/poluzeit/>;

12. Ilg, Reinhard - Katholische Bildungsburger und die bedrohte Nation. Das Katholische Gymnasuim Ehingen (Donau) im Kaiserreich und wahrend des Ertsen Weltkriegs. [online]. Berlin [dostęp 9 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web: <http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/_Rainbow/documents/poluzeit/>;

13. Kotowski Mathias. Noch ist ja der Krieg gar nich zu Eden. Weltkriegsgedenken der Universitat Tubingen In der Weimarer Republik. [online]. Berlin [dostęp 9 kwietnia

2006]. Dostępny w Word Wide Web:< http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/_Rainbow/Documents/einzelne >;

14. Wojtecki Wolfram. Kriegsalltag an der Front und in der Heimat. Quellen zur Alltagsgeschichte in der Sammlung ‘Krieg 1914’. [online]. Berlin [dostęp 9 kwietnia 2006]. Dostępny w Word Wide Web:< http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/_Rainbow/Documents/einzelne/krieg-1914-wojtecki.pdf >;

IV. CMENTARZE - ZAGADNIENIA PRAWNE Wydawnictwa nieperiodyczne: 1. Akty prawodawcze wydane w związku z wojną 1914/1915 roku, Warszawa 1915;2. Daszkiewicz Wiesław. Karnoprawna ochrona nekropolii. 1989;3. Dąbrowska Edyta. Odpady powstających na terenie cmentarzy oraz sposoby ich

zagospodarowania. W: Materiały z II Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 12-13 czerwca 2005 roku;

4. Ochrona cmentarzy zabytkowych. Materiały szkoleniowe pracowników Państwowej Służby Ochrony Zabytków oraz Materiały z konferencji „Organizacja lapidariów cmentarnych”, Żagań-Kożuchów 20-23 czerwca 1993 (nr 1/4), Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu 1993;

5. Wichniewicz Maria, Sobczak Aleksander (red.). Cmentarz w prawie i praktyce. Regulacje prawne, zarządzanie, finanse. Stan prawny na 10 lutego 2005 r. Warszawa: Verlag Dashofer 2005. ISBN 83-88285-48-3;

6. Zielińska Beata. Środki Unii Europejskiej a administrowanie cmentarzami. W: Materiały z II Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 12-13 czerwca 2005 roku;

V. CMENTARZE - ZAGADNIENIA FILOZOFICZNO-SOCJOLOGICZNO-ETYCZNE Wydawnictwa nieperiodyczne: 1. Aries Philippe. Człowiek i śmierć. Państwowy Instytut Wydawniczy. Warszawa:

1992; 2. Berdecka Anna: Cmentarze. W: Historia kultury materialnej Polski. T. IV. Wrocław

1978; 3. Biederman. H. Leksykon symboli. Muza S.A. Warszawa: 2000, 2003; 4. Bobryk Roman (red.), Kryszczuk Marzena, Urban-Puszkarska Justyna. Wokół śmierci.

Praktyka, symbolika, metafora. Siedlce: 1998;5. Chrościcki Juliusz Antoni Pompa funebris. Z dziejów kultury staropolskiej.

Warszawa: 1974;6. Cirlot. J. E. Słownik symboli. Znak. Kraków: 2001;7. Eliade. M. Obrzędy i symbole. Szkice o symbolizmie magiczno-religijnym.

Wydawnictwo KR. Warszawa: 1998;8. Ferguson. G. Signs and Symbols in Christian Art. Oxford University Press. London:

1961;9. Glińska Maria. Formy upamiętniania zmarłych na przestrzeni wieków. W:Materiały z

I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

10. Grodziska K. Purchla J (red.) Śmierć, przestrzeń, czas, tożsamość w Europie Środkowej około 1900. Materiały międzynarodowej konferencji, 8-10X11 1996. Kraków: 2002;

11. Hali. J. Illustrated Dictionary of Symbols in Eastern and Western Art. James Murray. London: 2001;

12. Howard M. Wojna w dziejach Europy. Ossolineum. 1990;13. Jockle Klemens. Cmentarze. Słynne nekropolie Europy. Warszawa: „Diogenes” 2000.

ISBN 83-722-454-1;14. Keller J. (red.). Zwyczaje, obrzędy i symbole religijne. Iskry. Warszawa: 1978:15. Kolbuszewski Jacek. Cmentarze. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1996. ISBN

83-7023-550-6;16. Kolbuszewski Jacek (red.). Góry – literatura – kultura. Wrocław: 1996;17. Kolbuszewski Jacek. Wiersze z cmentarza. O współczesnej epigrafice wierszowanej.

Wrocław: 1985; 18. Kolbuszewski Jacek. Co mnie dzisiaj, jutro tobie : polskie wiersze nagrobne. (Z Prac

Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego). Wrocław: 1996.19. Kopaliński W. Słownik mitów i tradycji kultury. Oficyna Wydawnicza RYTM.

Warszawa: 2003;20. Kopaliński W. Słownik symboli. Wydawnictwo Wiedza Powszechna. Warszawa:

1991;21. Krawczyk Wojciech. Kremacja w Polsce w latach 1993 - 2004. Statystyka. Nowy

obyczaj i formy pochówku. Motywacje i uprzedzenia. W: Materiały z II Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 12-13 czerwca 2005 roku;

22. Lurker M. Przesłanie symboli w mitach, kulturach, religiach. Znak. Kraków: 1994;23. Mazur Jan Marcin. Cmentarz miejscem pietyzmu. W: Materiały z I Ogólnopolskiej

konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;24. Ossowska M. Etos rycerski i jego odmiany. PWN. Warszawa: 2000; 25. Österreicher-Mollwo M. (opr.). Leksykon symboli. Wyd. ROK Corporation S.A.

Warszawa: 1992;26. Rogowski Roman E., ks. Gardyna Krzysztof ks., Pytel Zbigniew ks. Mistyka gór,

Wrocław: M Wydawnictwo 2004. ISBN: 83-7221-536-7; Mistyka gór jest małą cząstką Teologii Codzienności. Jakkolwiek obraca się wokół misterium gór, to jednak dotyczy także innych rzeczywistości i dotyka wielu innych spraw człowieka. Dlatego jest w niej mowa o Bogu i człowieku, o stworzeniu i Odkupieniu, o Chrystusie i świecie, o poznaniu Niepoznanego i życiu wiecznym, o Eucharystii i charyzmatach, o przemijaniu i nadziei. Przeznaczona jest dla wszystkich, szczególnie jednak dla tych, którzy pokochali góry. ;

27. Twardochleb Bogdan. Esej o cmentarzach – esej o przyszłości. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

28. Wańczowski M. Księga żałoby i śmierci. Opole: 1993;

Wydawnictwa periodyczne: 1. Sikora S.: Cmentarz. Antropologia pamięci. „Polska Sztuka Ludowa”, Rok XL, 1986,

nr 1-2;2. Słoka E.: To mój los na grobowcach siadać. „Przegląd Powszechny” 11/1993;3. Słoka E.: Z dziejów romantycznej problematyki śmierci: poeta i jego grób. „Prace

Literackie” XXXIV, Wrocław 1995;

VI. CMENTARZE WOJENNE NA PRZESTRZENI WIEKÓW Wydawnictwa nieperiodyczne: 1. Ajdacki Paweł. Mazowieckie cmentarze wojenne. Zawiera m.in.: wykaz w układzie

administracyjnym ponad 700 obiektów z terenu województwa mazowieckiego (cmentarzy, kwater, pojedynczych mogił), na których spoczywają żołnierze różnych

narodowości; liczne artykuły problemowe (m.in. krótkie opisy przebiegu działań wojennych na terytorium Polski od XVII w. do końca II wojny światowej, wykaz skrótów stosowanych na cmentarzach wojennych niemieckich i austro-węgierskich, wykaz jednostek WP z lat 1939 i 1944-1945 operujących na terytorium Polski, Polacy w armiach zaborczych podczas I wojny światowej).

2. Bauer Piotr, Jan Pawicki, Jerzy Zielonka. Żołnierska Kwatera Obrońców Rzeczypospolitej na starym cmentarzu katolickim w Kościanie. Wyd. 3 poprawione i uzupełnione. Kościan: Kościańska Oficyna Literacka „Werset” 2004. ISBN 83-916831-8-2;

3. Bieleń Zdzisław. Groby uczestników powstania styczniowego na cmentarzach Lublina. Lublin: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Lublinie; Towarzystwo Miłośników Lublina, 1985;

4. Borg A. War Monuments. Leo Cooper. Londyn: 1991.5. Dąbrowski Marcin. Cmentarze wojenne z lat I wojny światowej w dawnym woj.

Lubelskim; Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2004. ISBN: 83-7306-208-4;6. Dehner Max. Die Kriegsgräber in Ostpreussen von 1914/15;7. Fenczak August Stanisław. Zarys dziejów cmentarzy przemyskich. Przewodnik.

Przemyśl: 1981.8. Fijałkowski Zbigniew. „Balonna” - międzynarodowy cmentarz wojenny w Dęblinie

1915-1937: studium historyczne. Dęblin: Towarzystwo Przyjaciół Dęblina 2001. ISBN 83-86443-86-3;

9. Frankiewicz Bogdan. Cmentarze wojenne na Pomorzu Zachodnim z XIX i XX wieku. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze”. Szczecin: 2002;

10. Freedman Warren. World Guide for the Jewish Traveler. NY: E.P. Dutton Inc 1984;11. Gibson Edwin, Kingsley Ward G. Courage remembered. The story behind the

construction and maintenance of the Commonwealth’s military cemeteries and memorials of the wars 1918 – 1924 and 1939 – 1945. London HMSO: 1989. ISBN 0-11-772608-7;

12. Gostinski Galman. Shteiner Dertzeilin. Paris: 1973; 13. Gutfeter Izabela. Groby żołnierzy niemieckich w Polsce. W: Materiały z I

Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze”. Szczecin: 2002;14. Gutorski Andrzej. Ślady wojny. „Spotkania z zabytkami” 2001, nr 8; artykuł o

cmentarzach wojennych w okolicy Piaseczna . ISSN: 0137-222X;15. Hannelore Klijanienko-Mazurkiewicz, Anna Rakuś, Włodzimierz Iwchenko. Śladem

Lwowskich Orląt. Rzeszów: 2005.16. Jakubik Marian. Kołodziejczyk Arkadiusz. Żołnierska danina życia. Siedlce: Instytut

Historii Akademii Podlaskiej. Wyd. 2 poprawione i poszerzone 2002. ISBN 83-87088-59-5;

17. Jędraszczyk Katarzyna. Cmentarz czy panteon? Konflikt wokół Cmentarza Orląt Lwowskich. Poznań: Instytut Wschodni UAM - Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2004. ISBN 8386094931;

18. Katyń: Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 2000;

19. Knercer Wiktor. Cmentarze Wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu 1995. ISBN 83-85548-28-9;

20. Kospath-Pawłowski Edward, Mierzwiński Henryk. Groby wojenne na Podlasiu. Siedlce: Siedleckie Towarzystwo Naukowe, Instytut Historii Wyższej Szkoły Rolniczo-Pedagogicznej 1997. ISBN 83-87088-13-7;

21. Kościański Zdzisław, Wartel Zenon. Zachowane mogiły Powstańców Wielkopolskich poległych i zmarłych w czasie walk powstańczych 1918/1919. Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919. Zarząd Główny. Poznań: TPPW. ZG 2003. ISBN 83-920103-1-0;

22. Krajeński Kazimierz. Ziemia Nowogródzka i Grodzieńska. Polskie cmentarze i groby wojenne oraz miejsca pamięci narodowej z okresu walk o niepodległość XVIII-XX w. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2004. ISBN 83-7441-012-4; Książka, którą czytelnik bierze do ręki, nie jest przewodnikiem turystycznym, ale i wbrew tytułowi nie jest informatorem o polskich cmentarzach wojennych na Nowogródczyźnie i Grodzieńszczyźnie. To książka o naszej historii, o losach ziemi, o której mówią jej mieszkańcy „myśmy zostali tutaj, u siebie, ale to Polska od nas odeszła”. Odeszła od stron rodzinnych Tadeusza Kościuszki i Adama Mickiewicza, Elizy Orzeszkowej i dziesiątków tysięcy patriotów, nie z własnej woli, ale z wyroków nieubłaganej wielkiej polityki. Mimo nieustannego znaczenia drogi do wolności przelewaną przez pokolenia krwią, cierpieniami, wywózkami, terrorem i zniewoleniem…

23. Kriegergraber im Felde und Daheim. Jahrbuch des Deutschen Werkbundes 1917. V, München: Verlag F. Bruckmann1917;

24. Kroczyński Hieronim. Cmentarze i groby wojenne w Kołobrzegu. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

25. Krukar Wojciech: Nie tylko na Chryszczatej, czyli kilka słów o cmentarzach z I wojny światowej w Beskidzie Niskim na wschód od Przełęczy Dukielskiej. „Połoniny 90/91”, Warszawa 1992;

26. Kryński Wojciech, Prażmowski Tomasz, Rymaszewski Bohdan. Kamienne echa. Groby Niemców w Polsce, wyd. Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków;

27. Kunert Andrzej Krzysztof. Żołnierskie epitafia 1914-1918, 1918-1921, 1939-1945 t.1. Warszawa: 1999.

28. Lis Marek. By nie zatarł ich czas. Śladami mogił i cmentarzy wojennych I wojny światowej w powiatach sandomierskim, opatowskim i staszowskim. Sandomierz: PAIR Myjak Press, 2001. ISBN 83-86436-57-3;

29. Maleszyk R.: Cmentarze wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na Lubelszczyźnie, „Annales Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej”, sectio F Historia, vol. LII/LIII, 1997/1998;

30. Mansfield N. Class Conflict and Village War Memorials 1914-24. W: Rural History vol 6, no 1. 1995;

31. McIntyre Colin. Monuments of War. How to read a War Memorial Robert Hale. 1990. ISBN: 0 7090 4027 X

32. Michalski Sergiusz. Public Monuments. Art in Political Bondage 1870-1997 London: 1998;

33. Nicieja Stanisław Sławomir. Cmentarz Obrońców Lwowa. Wrocław: Ossolineum 1990. ISBN 83-04-03676-2;

34. Nicieja Stanisław Sławomir. Panteon Orląt lwowskich 1918-1992 powstanie, unicestwienie, odbudowa. Warszawa: Fundacja „Straż Mogił Polskich Bohaterów” 1992;

35. Nicieja Stanisław Sławomir. Tam gdzie lwowskie śpią Orlęta. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 2001. ISBN 83-905590-5-6;

36. Niemieckie groby wojenne w Polsce. Warszawa: Fundacja „Pamięć” 1998;37. Oettingen Urszula. Cmentarze I wojny światowej w województwie kieleckim.

Warszawa, Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1988. ISBN 83-01-08333-6;

38. Oettingen Urszula. Grób Herwina: przyczynek do losów miejsc pochówków żołnierzy I Brygady Legionów Polskich. Kielce: „Jedność” 2001. ISBN 83-7224-388-3; tu: http://www.strzelec.tbg.net.pl/index.php?name=CmodsDownload&file=index&req=getit&lid=11 można pobrać całość w formacie PDF;

39. Orłowski Edward. Cmentarz wojskowy z okresu I wojny światowej w Komańczy. Komańcza 1998;

40. Orżyński Jarosław. Przywrócić pamięć. „Spotkania z zabytkami” 2001, nr 9; o kwaterze wojennej na cmentarzu ewangelickim w Piotrkowie Trybunalskim

41. Polski Adam. Pamięć dla pokoju: cmentarze I wojny światowej w gminie Fajsławice województwo lubelskie. Fajsławice : Towarzystwo Przyjaciół Fajsławic 1996. ISBN83-903918-1-3;

42. Przewodnik po Cmentarzu Obrońców Lwowa. Warszawa: Redakcja „Sybiracy” 1999. Przedruk, oryginał: Lwów: nakładem Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie, 1939;

43. Przewoźnik Andrzej. Działania Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w zakresie opieki nad grobami i cmentarzami wojennymi na terenia Polski i poza granicami kraju. W: Materiały z II Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 12-13 czerwca 2005 roku;

44. Rajtar Steve. War Monuments, Museums and Library Collections of 20th Century Conflicts. A Directory of United States Sites. New York City, USA: 2002. ISBN 0786412313;

45. Scott M. R. Ypres Salient. Cemeteries and Memorials of the Salient Gliddon Books. 1992. ISBN 0-947893-28-8;

46. Siemińska Dominika. Badania archeologiczne cmentarzy na terenie obozu jenieckiego w Gross Born- Rederidtz (Kłomino, gm. Borne Sulinowo) W: Materiały z II Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 12-13 czerwca 2005 roku;

47. Smyczyńska Lidia. Cmentarz Obronców Lwowa: Mortui Sunt Ut Liberi Vivamus. Warszawa: Bis Press 2001. ISBN: 8391329526

48. Sozański Jarosław. Polskie cmentarze wojskowe (z lat 1919-1920) na Łotwie. Riga: Ambasada RP 1995;

49. Spaliny Andrzej (red. i oprac. Graficzne). Charków, Katyń, Miednoje. Polskie cmentarze wojenne. Wyd. 2. Gdynia: ASP Rymsza 2000. ISBN 83-914184-2-1;

50. Studzinski Adam. Przewodnik po polskich cmentarzach wojennych we Włoszech: Monte Cassino, Loreto, Bolonia, Casamassima: Przewodnik z pełnym spisem poległych i dokładnym rozmieszczeniem grobów na 50 rocznice bitwy o Monte Cassino. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Fulmen 1994;

51. Swat Tadeusz. Gloria victis. Mogiły poległych z okresu powstania styczniowego 1863-1864 roku na ziemiach polskich. Pruszków: Wydawnictwo Ajaks 2004. ISBN 83-88773-67-4; Książka przypomina ponad czterysta miejsc pamięci narodowej dotyczących Powstania 1863-1864. Autor objaśnia szczegóły walk powstańczych, wymienia nazwiska dowódców powstańczych partii, często nazwiska poległych, lokalnych bohaterów;

52. Szczerbańska E., Cmentarz Obrońców Lwowa i działalność tow. Straży Mogił Polskich Bohaterów, W: Orlętom — Przewodnik po cmentarzu Obrońców Lwowa. Lwów: 1934;

53. Świderski Maciej. Austriackie cmentarze i kwatery wojenne w Zawierciu i okolicach 1914-1918. Zawiercie: Miejski Ośrodek Kultury „Centrum” 1997. ISBN 83-902833-5-2;

54. Świderski Maciej. Cmentarze wojenne na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej z lat 1914-1918;

55. Świderski Maciej. Jest nadzieja. „Spotkania z zabytkami” 1997, nr 11; o cmentarzu w Kotowicach koło Zawiercia ;

56. Tomala Mieczysław. Niemieckie groby wojenne w Polsce. Warszawa;57. Turski Marcin, Dziubińska Jolanta: Cmentarz niemal zapomniany (Tajemniczy

cmentarz niedaleko Kraśnika). „Spotkania z zabytkami”. Warszawa: 2006, nr 2. ISSN: 0137-222X;

58. W szesnastą rocznicę. Lublin: „Commet” 1990 Przedruk fotooffsetowy, oryginał: Lwów: Towarzystwo Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie, 1934. - Tytuł okładki: Orlętom Straż Mogił Polskich Bohaterów. Przewodnik po Cmentarzu Obrońców Lwowa;

59. Walasek Lidia, Wójcik Kamila. Upamiętnienia żołnierzy niemieckich poległych w I wojnie światowej. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze”. Szczecin: 2002;

60. Wereszyc Jerzy (oprac.). Przewodnik po Cmentarzu Obrońców Lwowa. Warszawa: „Pokolenie”, 1989;

61. Wingralek Jan Wojciech. Tam, gdzie lwowskie śpią Orlęta... Warszawa: Instytut Lwowski, 2001. ISBN 83-903100-3-1;

62. Winter J. Sites of Memory, Sites of Mourning. The Great War in European Cultural History. Cambridge University Press 1995.

63. Woźniak Krzysztof: Groby wielkiej wojny. „Ziemia Łódzka”. Łódź: Samorząd Województwa Łódzkiego, Zakład Obsługi Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi Październik 2004. ISSN 1640-9337;

64. Wójcik Andrzej. Ocalony cmentarz. „Spotkania z zabytkami” 1999, nr 11; o cmentarzu wojennym w Debniku koło Krzeszowic;

65. Zgłobicki Roman. Obozy i cmentarze wojenne w Zgorzelcu. Zgorzelec: Urząd Miejski 1995;

66. Żaroń. Piotr. Wykaz cmentarzy i zmarłych żołnierzy, junaków Armii Polskiej w ZSRR i Iranie w latach 1941-1942. Toruń: Wydaw. Adam Marszałek 2004. ISBN 83-7322-795-4:

Wydawnictwa periodyczne: 1. Indruch R.: Projekt urządzenia cmentarza Obrońców Lwowa. „U mogił czuwa straż”

(jednodniówka). Lwów: 25 VI 1922;2. Hoffman Rudolf. Gdzie są chłopcy z tamtych lat? „Trybuna” 2000; nr z dn. 25 maja

2000; pełną treść artykułu można znaleźć tu: http://www.cmentarze.org ;3. Gębarowicz B. Rewaloryzacja cmentarzy wojennych Twierdzy Przemyśl.

„Fortyfikacja” t.II, 1995; 4. Gomzar Bogusław. Zapomniane trupy. „Nie” 1994, nr z dn. 18 sierpnia 1994; pełną

treść artykułu można znaleźć tu: http://www.cmentarze.org ;5. Kuniczak S.: Cmentarz Obrońców Lwowa. „Biuletyn Koła Lwowian”. Londyn: 1963,

nr 2; 1970, nr 1;6. Ławecki Waldemar: Polskie cmentarze. „Biuletyn Informacyjny Okręgowej Izby

Aptekarskiej” nr 4. Warszawa: 2004. W całości można pobrać tu: http://www.warszawa.oia.org.pl/dat/czasopisma/9_biuletyn_4_2004.pdf

7. Mackiewicz Józef: Nie pytajcie czy byli przyjaciółmi, czy wrogami... Cmentarze z pierwszej wojny światowej na terenie powiatów: augustowskiego, sejneńskiego i suwalskiego. „Jaćwież” nr 8. Suwałki: Regionalna Pracownia Krajoznawcza 1998-2000. ISSN 1505-277X;

8. Malewski Czesław, Surwiło Jerzy: Cmentarz Wojskowy na Antokolu w Wilnie. „Kurier Wileński”. Wilno: 1997;

9. Szymczak Czesław: Groby jeńców wojennych. „Głos” 2004, Nr 49 (1063); pełną treść artykułu można znaleźć tu: http://www.cmentarze.org ;

10. Tarczyńska Anna. Ekshumacja. „Fakty i Mity” 2004, Nr 31 (230); pełną treść artykułu można znaleźć tu: http://www.cmentarze.org ;

VII. CMENTARZE - SZTUKA I ARCHITEKTURA Wydawnictwa nieperiodyczne: 1. Bartoszek Monika opr. Katalog zbioru. Alfons Karpiński. Z Salonu i Buduaru.

Kraków: wyd. Nautilus 2003;2. Becker A. Les Monuments aux Morts. Mémoire de la Grand Guerre. Paris: 1988;3. Beneš-Buchlovan Bedřich. Knižní ilustrace Adolfa Kašpara. Praha: Šmidt, 1942;4. Białostocki Jan. Symbole i obrazy w świecie sztuki. PWN. Warszawa: 1982;5. Białostocki Jan. Sztuka cenniejsza niż złoto. Warszawa: 1974;6. Białostocki Jan. Vanitas. Z dziejów obrazowania idei "marności" i "przemijania" w

poezji i sztuce. W: Tenże: Teoria i twórczość. O tradycji i inwencji w teorii sztuki i ikonografii. Poznań: 1961, s. 104-136;

7. Biranowka-Kurtz Alicja. Cmentarze w przestrzeni miast. W: Materiały z II Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 12-13 czerwca 2005 roku;

8. Borg Alan. War Memorial. From Antiquity to the Present. London: 1991. ISBN 0-85052-363-X;

9. Bořutová Dana, Zýková Anna, Dulla Matúš. Dušan Jurkovič, Súborná výstava architetonického diela. Katalóg výstavy. Bratislava: SAS 1993. ISBN 80-900483-5-8;

10. Bořutová Dana. Cesty hľadania seba. Folklórne inšpirácie u Blažeja Bullu a Dušana Jurkoviča. Sympózium „Slavme slavně slávu Slávov slavných“. Slovanství a česká kultura 19.stolet í . Historický ústav AV ČR, ÚDU AV ČR, ÚDU UK Praha, Plzeň 24. –26.2.2005.

11. Bořutová Dana. Der Einfluss der ethnographischen Studien Dušan Jurkovičs auf sein architektonischens Werk. W: Moravánszky Ákos. Das entfernte Dorf. Moderne Kunst und ethnischer Artefakt. Boehlau, Wien: 2002,

12. Bořutová Dana: Kommentár Dušan Jurkovič „Építımővészet egykor és ma“ címő cikkének margójára (Commentary in the margins of Dušan Jurkovič´s article „Architecture Yesterday and Today“. In: Haba, P. - Keserü, K. (eds.): A modernizmus kezdetei Közép-Európa építészetében. Lengyel, cseh, szlovák és magyar építészeti irások a 19 - 20. század fordulójáról.). The Beginnings of Modernism in Central European architecture. Polish, Czech, Slovak and Hungarian Architectural Writings at the Turn of the 20th Century. Budapest: Ernst Múzeum, 2005;

13. Bořutová-Debnárová Dana. Dušan Samo Jurkovič - osobnosť a dielo. Bratislava: Pallas 1993. ISBN 80-7095-017-X;

14. Brzustowicz Grzegorz Jacek. Genealogiczne znaczenie pyt epitafijnych elity urzędniczej Recza z XVII wieku. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

15. Chodecka E. (red.). Z dziejów sztuki śląskiej Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Materiały seminarium z roku 1980. Katowice: 1982;

16. Chodecka E. Miasto jako dzieło sztuki. Architektura i urbanistyka Bielska-Białej do roku 1939. Bielsko-Biała: 1994;

17. Compton A. Charles Sargeant Jagger War and Peace Sculpture Imperial War Museum. London: 1985.

18. Collins Judith. Eric Gill. The Complete Sculpture. 1998. ISBN 1-871569-78; 19. Curl James Steven. A celebration of death: an introduction to some of the buildings,

monuments and settings of funerary architecture in the Western European tradition Constable, London: 1980. ISBN 0-09-463000-3;

20. Cynarski Stanisław, Cynarska Barbara. Stary cmentarz w Jaśle. Jasło: Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego 1984;

21. Czerner O., Juszkiewicz I. Cemetery art - Sztuka cmentarna - L'art de cimetiere. Documents - dokumenty - documents. Wrocław: 1995;

22. Długosz Kazimierz. Językowo-kulturowy aspekt napisów nagrobnych. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

23. Dulla Matúš, Moravčíková Henrieta. Kto je kto v architektúre na Slovensku. Bratislava: Meritum 1995;

24. Dulla Matúš, Moravčíková Henrieta. Sprievodca po cintorinoch. Cemetery Guide. 25. Haas-Nogal Małgorzata. Cmentarze w projektowaniu. W: Materiały z I

Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

26. Hoffmann Kazimierz. Historie nie tylko w kamieniu wykute. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

27. Jurkovič Dušan, Wirth Zdenek, Irmgard. Výstava životního uměleckého díla národního umělce architekta Dušana Jurkoviče. Praha: 1945;

28. Jurkowič Dušan. Pustevne na Radhośti. Brno 1900. Opis zespołu architektoniczno-krajobrazowego Pustelny, do którego nawiązują rozwiązania Jurkovica w okolicach Magury ;

29. Kalita-Skwirzyńska Kazimiera. Budowle sepulkralne na Pomorzu Zachodnim. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

30. Katalog výstavy životného umeleckého diela nádrodného umelca architekta dr h. c. Dušana Jurkowiča. Bratislava: 1947;

31. King Alex. Memorials of the Great War in Britain. The Symbolism and Politics of Remembrance. Oxford, New York, Berg: 1998. ISBN 1-859-73988-1;

32. Kossak Wojciech. Wspomnienia. Warszawa: PAX 1973;33. Krenz J. Architektura znaczeń. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej. Gdańsk: 1997;34. Kroftová Marie. Adolf Kašpar 1877-1934. Ilustrátor, malíř, grafik. Praha: 1977; 35. Kunert Andrzej Krzysztof (red.). Żołnierskie epitafia 1914-1918, 1918-1921, 1939-

1945, t. 1. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1999. ISBN: 83-905590-8-0;

36. Lada Josef. Kronika mého života. Praha: 1973. Pamietnik genialnego ilustratora do ”Dobrych przygód wojaka Szwejka”, w którym pisze m.in. o Adolfie Kasparze ;

37. Łysiał Wojciech. Komemoracja, a średniowieczne pomorskie pomniki śmierci nagłej. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

38. Majewski Marcin. Sztuka sepulkralna wnętrz kościelnych ziemi stargardzkiej XVI - XVIII wieku. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

39. Maśliński A. Humanizm w sztuce. Antyk i człowiek. Kraków: 1978;40. Michałowski A.: Symbolika drzew i ich znaczenie duchowe w krajobrazie

kulturowym, „Krajobrazy Dziedzictwa Narodowego” 2000, nr 1, 2, 3;

41. Michałowski Andrzej. Ochrona zabytkowych cmentarzy w Polsce. Krajobraz pisany kamieniami. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

42. Mitarski W. Uziembło Henryk. Współczesne malarstwo polskie. Kraków: 1916;43. Monowska Magdalena. Pomorskie statki śmierci. W: Materiały z I Ogólnopolskiej

konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;44. Müller W. Kogel G. Atlas architektury. t. I i II. Prószyński i S-ka. Warszawa: 2004;45. Murray J. Hall's Dictionary of Subjects and Symbols in Art. London: 1996. 46. Ober Marek. Zabytkowe bramki cmentarne na Pomorzu Zachodnim. W: Materiały z I

Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

47. Opęchowski Mirosław. Cmentarze żydowskie w województwie zachodniopomorskim. Problematyka ochrony konserwatorskiej. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

48. Papuci-Władyka E. Sztuka starożytnej Grecji. PWN. Kraków: 2001;49. Pavel Jakub. Dĕjiny umĕní v Československu. Praha: 1978;50. Pevsner N. Fleming J. Honour H. Encyklopedia architektury. WAiF. Warszawa: 1992;51. Piecha Zenon, Piecha Romana. Dziewiętnastowieczne inskrypcje nagrobne z kościoła

p.w. Wniebowziecia NP Marii (Mariackieg) w Krakowie. Kraków: 1984;52. Rączka J.W. Walka o polski styl narodowy w architekturze. Politechnika Krakowska.

Kraków: 2001;53. Samek Jan, Rejduch-Samkowa Izabella. Katalog zabytków sztuki w Polsce.

Warszawa: 1987;54. Scheybal Josef Václav. Adolf Kašpar. Život a dílo. Praha: 1957; 55. Scheybal Josef Václav. Východní Čechy v kresbách Adolfa Kašpara. Praha: 1964;56. Słomiński Maciej. Sztuka sepulkralna 1. poł. XX w. na przykładzie Cmentarza

Centralnego w Szczecinie. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

57. Soldatengraber und Kriegsdenkmaler. Wien: 1915; zbiór projektów cmentarzy 58. Sztuka cmentarna. Sympozjum Międzynarodowe. Dokumenty. Warszawa: ICOMOS -

Polski Komitet Narodowy. Muzeum Architektury we Wrocławiu 1995;59. Szydłowki T. Ruiny Polski. Opis szkód wyrządzonych przez wojnę w dziedzinie

zabytków sztuki na ziemiach Małopolski i Rusi Czerwonej, Kraków 1919;60. Táborský František. Adolf Kašpar, ilustrátor, malíř, grafik. Olomouc: Promberger

1935;61. Thieme U. Becker F. Allgemeines Lexikon der Bildern Kunstler. Leipzig: 1929;62. Tomeš Josef. Český biografický slovník XX. století. 2. díl, K-P. Praha: 1999. ISBN

80-7185-246-5;63. Wirth Zdenek. Umĕlecká díla Dušana Jurkowiče. Praha: 1927;64. Wujowski T. Symbolika architektury starożytnej Grecji. Wydawnictwo Naukowe

UAM. Poznań: 1995;65. Zabłocka Agnieszka: Cmentarze. "Spotkania z Zabytkami" 1984, nr 2, s. 14-21; 66. Žákavec František. Dílo Dušana Jurkovica. W: Kus dějin československé architektury,

Praha: 1929;67. Zatloukal P. Příběhy z dlouhého století. Architektura let 1750-1918 na Moravě a ve

Slezsku. Olomouc: 2003. ISBN 80-85227-49-5;68. Zielińska J. Juliusz, Wojciech, Jerzy Kossakowie. KAW. Warszawa: 1988;

69. Zieliński Jarosław. Symbolika roślin na cmentarzach. W: Materiały z II Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 12-13 czerwca 2005 roku;

70. Zin Wiktor: Rozważania o cmentarzach. "Spotkania z Zabytkami" 1987, nr 5, s. 11-13;

71. Zygulski Z. jun. Broń starożytna. KAW. Warszawa: 1988;

Wydawnictwa periodyczne: 1. Bergmann Ivan: Dům Dušana Jurkoviče v Luhačovicích. „Stavební listy, časopis

stavebních inženýrů, architektů, techniků a stavitelů. Roč.8, č.8-9, 2002;2. Bořutová Dana: „Dušan Jurkovič – architekt genia loci. ”Architektúra & urbanizmu”.

Nr 25, 1991/3;3. Bořutová Dana: Dušan Jurkovič – mýtus a kontext. „ARS”, č. 1, 1990/1991,4. Bořutová Dana: Vizie Dušana Jurkoviča. „Projekt. Revue slovenskej architektúry”.

Roč.40, č.3, 1998; 5. Brodesser Slavomír: Dušan Jurkovič - básník dřeva : k 55. výročí úmrtí

československého architekta. „Vlastivědný věstník moravský”. Roč.54, č.1, 2002;6. Chudzimska-Uhera K.: Jan Szczepkowski, nie tylko snycerz i rzeźbiarz, „Spotkania z

Zabytkami” 2004, nr 7;7. Dvojjediná bradlianská motyla. Medzi dvoma výročiami Dušana Jurkoviča. „Projekt.

Revue slovenskej architektúry. Roč.40, č.2, 1998;8. Dvořáček Bohumil: Dušan Samo Jurkovič (1868-1947). „Panorama. Z přírody,

historie a současnosti Orlických hor a podhůří. Sv.10, 2002;9. Jurkovič Dušan: Vojenské hřbitovy válečné. „Styl II (VII)”, Časopis pro architekturu,

stavbu měst a umělecký průmysl, Praha: 1921-1922;10. Kolbuszewski Jacek: Cmentarz jako tekst kultury. „Odra” R. XXI: 1981, nr XI, s. 30-

36; 11. Kroh Antoni: Krakowskie bractwo artystyczno-grobownicze. „Polska Sztuka Ludowa”

1986, nr 3-4. ISSN 1230-6142;12. Šlachta Štefan: List Dušanovi Jurkovičovi. „Architekt” Roč.43, č.24, listopad, 1997;13. Taborski R.: O współpracy krakowskiej „Sztuki" z wiedeńską „Secesją”. „Przegląd

Humanistyczny”, nr 4, 1975;14. Thurso Igor: Príklad Dušana Jurkoviča. “Box” . Č.6 , 1996;15. Zatloukal Pavel: Luhačovice. Jurkovič v lázních. „Fórum architektury & stavitelství”

Č.5; 2002;

Strony WWW: 1. Husáková Jana: Dušan Jurkovič a jeho hřbitovy [online]. Praha: Univerzity Karlovy

Praha, Katedra pomocných věd historických a archivního studia [dostęp 6 października 2005]. Dostępny w Word Wide Web: <http://pvh.ff.cuni.cz/exkurze03/ref/21husakova_vojhrbitjurko.doc>;

VIII. POZYCJE TURYSTYCZNO-KRAJOZNAWCZE Wydawnictwa nieperiodyczne: 1. 50 lat Muzeum w Bieczu 1953 – 2003. Biecz: 2003. ISBN 83-919776-0-9;2. Barut J., Motyka St., Ślawski T. Nad rzeką Ropą. Z dziejów Biecza, Gorlic i okolic.

Kraków: 1963;3. Bata A. Jasło i okolice. Krosno: 1996;4. Beskid Niski. Przewodnik. Pruszków: Rewasz 2002. ISBN 83-85557-98-9;

5. Coombes, R.E.B. Before Endeavours Fade, A Guide to the Battlefields of the First World War Battle of Britain Prints International Ltd, London: 1976.

6. Cyran Aneta. Zima na Podkarpaciu. Bieszczady, Beskid Niski. Krosno: „Roksana” 2004. ISBN 83-7343-141-1;

7. Darmochwał Tomasz. Beskid Niski polski i słowacki. Przewodnik. Białystok: Agencja "TD" - Wydawn. Turystyczne 1999. ISBN 83-911266-1-1;

8. Darowski R. Ks. SJ. Szczepanowice nad Dunajcem. Dzieje wsi, parafii katolickiej i gminy kalwińskiej, Wydawnictwo WAM. Kraków 2004;

9. Fronte Dolomitico 1915/17. Kompass-Carta con Guida storica10. Holt Tonie. Holt Valmai. Major and Mrs Holt’s Battlefield Guide to Ypres L Cooper.

1997. ISBN 0-85052-551-9; 11. Hurst Sidney C. Silent Cities: Illustrated Guide to the War Cemetaries and Memorials

to the Missing in France and Flanders. Naval and Military Press 1994. ISBN 1-897632-64-9

12. Karp A. Lipinki. Zarys dziejów. Tarnów: 1992; 13. Krpelec Bartolomej. Bardejov a jeho okolie dávno a dnes, Kníhtlačiarsky účastinársky

spolok v Turčianskom Sv. Martine. Bardejov: Miestny odbor Matice slovenskej v Bardejove 1935; dzieło inspektora szkolnego z Bardejowa, patrona Szkoły w Bardejowie ;

14. Kruczek Zygmunt. Województwo tarnowskie. Kraków: 1983; 15. Krygowski Władysław. Beskid Niski, Pogórze Ciężkowickie (część wschodnia) i

Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie (część zachodnia), wyd. 2, Warszawa: 1977; 16. Krygowski Władysław. Beskidy - Bieszczady i Pogórze. Warszawa: 1975;17. Kubal Grzegorz. W gminie Łużna. Wyd. III. 2001;18. Leśniak Jerzy. Szlakiem po Magurach. Wydawnictwo Urzędu Gminy Sękowa i

Urzędu Wojewódzkiego w Nowym Sączu. Nowy Sącz: 1986;19. Lloyd David W. Battlefield tourism: pilgrimage and the commemoration of the Great

War in Britain, Australia and Kanada. Berg, Oxford: 1998. ISBN 1-85973-174-0;20. Luboński P. Przewodnik – Bieszczady. 2001;21. Matuszczyk A. Pogórze Karpackie, Tarnów: 1995;22. Matuszczyk A., Orliński N., Zinkow J. Przewodnik. Małopolska południowo-

zachodnia, Warszawa: 1991; 23. Marszałek Edward: Łemkowskie cmentarze. „Parki Narodowe” 2002 nr 1. ISSN:

0867-6550;24. Michalak Janusz. Dukla i okolice. Krosno: 1996;25. Michalak Janusz. Gorlice, Biecz i okolice. Nie tylko przewodnik. Wydawnictwo

Roksana. Krosno: 1998;26. Michałowicz-Kubal M., Kubal Grzegorz. Powiat Gorlicki. Krosno: 2000;27. Nabożny Paweł, Kozik Ryszard, Zawartka Jerzy. Ciężkowicko – Rożnowski Park

Krajobrazowy. Tarnów: Zespół Parków Krajobrazowych Pogórza "S-CAN" Wydawnictwo s.c. 1998;

28. Nußstein Wilhelm. Militärgeschichtlicher Reiseführer Dolomiten;29. Nußstein Wilhelm. Militärgeschichtlicher Reiseführer Gardasee;30. Okoń Marek. Beskidy, część wschodnia. Beskid Niski, Bieszczady i ich Pogórza.

Góry polskie w pytaniach i odpowiedziach. Warszawa, Kraków: Kraj 1987. ISBN 83-7005-099-9;

31. Pawluś Jan. Krempna i okolice. Jasło: Legra s.c.1997;32. Rubach L. Województwo rzeszowskie. Warszawa: 1954.

33. Sacha W., Tomajczyk A. Problemy turystycznego zagospodarowania Beskidu Niskiego na przykładzie terenów nadleśnictw Gorlice i Łosie. Praca magisterska w Katedrze Ochrony Lasu i Środowiska Przyrodniczego AR w Poznaniu. Poznań: 1985;

34. Schaumann Walther, Schaumann Gabriele. Unterwegs vom Pustertal zum Plöckenpass.

35. Schaumann Walther, Schaumann Gabriele. Unterwegs zwischen Save und Soca.36. Schaumann Walther. Schauplätze des Gebirgskrieges Ia, Ib, II, IIIa, IIIb; Tassotti,

1985;37. Waląg M. Gorlice 1900 – 2000. Bibliografia wybór. MBP Gorlice: 2000;38. Wieliczko M. Jasło i okolice. Warszawa: 1966. 39. Wojtycza Krzysztof. Bieszczady i Beskid Niski. Kieszonkowy przewodnik

pozwalający poznać jedne z najciekawszych gór naszego kraju i ich niedawną przeszłość. Kraków: Wydawnictwo „Barbara”, 2003. ISBN 83-87063-54-1;

40. Wosiek Małgorzata: Łemkowskie cmentarze. „Magury 01”. Warszawa: 2001. ISSN 1505-4993;

41. Wójcik A. Gorlice i okolice, Monografia krajoznawcza powiatu. Warszawa: 1962;42. Załęski Marek. Gorlickie Kartofilia 1890-1939. Gorlice: 1988;

Wydawnictwa periodyczne: 1. „Almanach Ziemi Limanowskiej”, 2004, nr 18;

Strony WWW: 1. http://libri.kelkoo.it/b/a/cpc_5101_vtl_author_c20648888.html Włoska księgarnia

internetowa z przewodnikami po okolicach związanych z WW1.2. http://www.twschwarzer.de/gebirge3.htm Tytuł mówi za siebie: Bilder des

Gebirgskrieges.

IX. EWIDENCJE Wydawnictwa nieperiodyczne: 1. Aftek-Bugajska B. Informacje o cmentarzach wojennych z okresu I wojny światowej.

W: Materiały I-III Zjazdu Konserwatorskiego w Halinie 1981.2. Antosik Helena, Kosyl Krystyna (opracowanie). Wykaz zabytkowych cmentarzy w

Polsce. Województwo krakowskie. Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Seria: Studia i Materiały - Cmentarze, Nr 4/17 (7);

3. Baniukiewicz Elżbieta, Kosyl Krystyna (opracowanie). Wykaz zabytkowych cmentarzy w Polsce. Województwo rzeszowskie. Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Seria: Studia i Materiały – Cmentarze, Nr 4/34 (7);

4. Bednarz Tomasz. Morskie cmentarzyska. Stan i ochrona miejsc katastrof morskich w polskiej strefie Bałtyku. W: Materiały z II Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 12-13 czerwca 2005 roku;

5. Chmielowski Bronisław. Cmentarz w Międzyzdrojach. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

6. Chojnicki Kazimierz. Nekropolie i pomniki pamięci w powiecie łobeskim powstałe przed 1945 rokiem . W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

7. Cohen Chester G. Jewish Cemeteries in Southern Poland. W: An Epilogue in Shtetl Finder. 1980;

8. Cyrankiewicz S. Książkowy przewodnik po cmentarzach. Kraków: 1908;

9. Czerner Marian. Mogiły na wydmach. Bezimienni wyrzuceni przez morskie fale. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

10. Florek Marek. Zabytkowe cmentarze i mogiły w Polsce. Województwo tarnobrzeskie, Warszawa: 1995; Katalog sporządzony na podstawie kart cmentarzy. Obejmuje niewielką część Roztocza Zachodniego i dużą część Lasów Janowskich ;

11. Gajowniczek Janusz. Historia cmentarzy dolickich. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

12. Gaweł Wiesław. Dawne cmentarze w powiecie polickim. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

13. Grodziska-Ożóg Karolina. Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1987. ISBN 83-08-01121-7;

14. Grodziska Karolina. Cmentarze Podgórza. Kraków: 1922; 15. Januszaniec Zbigniew. Czaplinieckie cmentarze. W: Materiały z I Ogólnopolskiej

konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;16. Kantowski Konstanty. Cmentarze sławieńskie. W: Materiały z I Ogólnopolskiej

konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;17. Kemmling Leopold A. Gryfińskie cmentarze. W: Materiały z I Ogólnopolskiej

konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;18. Kola Andrzej. Archeologia zagłady. Prace archeologiczne w miejscach ludobójstwa

(Katyń, Miednoje, Ostaszków, Bełżec, Borne Sulinowo). W: Materiały z II Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 12-13 czerwca 2005 roku;

19. Krajewska Monika. A Tribe of Stones, Jewish Cemeteries in Poland. Warszawa: PWN 1993;

20. Krajewskae, Monika. Czas Kamieni (Jewish Cemetery Monuments in Poland). Warszawa: Interpress, 1982;

21. Kunc Warcisław. Dla tych, którzy nie powrócili z morza. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

22. Łukasiuk Lech St.. O historii dębnowskich cmentarzy. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

23. Maczubski Tadeusz. Zasady inwentaryzacji krajoznawczej. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Zarząd Główny. Komisja Krajoznawcza. Podkomisja Inwentaryzacji Krajoznawczej Polski. Warszawa, Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj” 1989;

24. Olszewski Edward. Cmentarze Stargardzie. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

25. Pluciński Józef. Cmentarze Świnoujścia. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

26. Przeździecki Andrzej. Stan cmentarzy protestanckich na terenie miasta i gminy Goleniów. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

27. Szczepańska Jarosława (opracowanie). Wykaz zabytkowych cmentarzy w Polsce, woj. Nowosądeckie. wyd. Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Seria: Studia i Materiały - Cmentarze, (nr 4/24/7)

28. Uliasz Barbara. Cmentarze, kwatery i mogiły wojenne na Podkarpaciu. Rzeszów: Wydział Polityki Społecznej, Podkarpacki Urząd Wojewódzki 2004;

29. Wejman Grzegorz. Nekropolie kamieńskie. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

30. Zając Irena. Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej z terenu powiatów: jarosławskiego, lubaczowskiego, przemyskiego, przeworskiego w województwie podkarpackim. Przemyśl: San Set 2001, ISBN 83-88417-32-0;

31. Zieliński Jarosław, Nowak Grzegorz. Walory dendrologiczne cmentarzy Szczecina. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

32. Żak Piotr. Dawne cmentarze Trzebiatowa. W: Materiały z I Ogólnopolskiej konferencji „Nekropolie, kirkuty, cmentarze” Szczecin 13 czerwca 2002;

X. GALICJA Wydawnictwa nieperiodyczne: 1. Aronson Th. Zwaśnieni monarchowie. Kraków: 1998;2. Baczkowski Michał. Pod czarno-żółtymi sztandarami. Galicja i jej mieszkańcy wobec

austro i węgierskich struktur militarnych 1868 – 1914. Kraków: Historia Iagellonica 2003; charakterystyka i ocena stosunków między wojskiem a ludnością cywilną zaboru austriackiego. Szczególny nacisk położony został na ocenę roli ekonomicznej i społecznej czynnika wojskowego. Scharakteryzowano znaczenie rekruta galicyjskiego dla armii austriackiej oraz jej postrzeganie przez ludność cywilną ;

3. Batowski H. Rozpad Austro-Węgier 1914-1918. Wrocław-Warszawa-Kraków: 1965;4. Batowski H. Słownik nazw miejscowych Europy Środkowej i Wschodniej. Warszawa:

1964;5. Benoni K. Majorski S. Geografia monarchii austrayacko-węgierskiej. Lwów: 1906r.6. Beauvois Daniel. Trójkąt ukraiński : szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i

Kijowszczyźnie 1793-1914. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2005. ISBN 83-227-2377-6;

7. Bonusiak Andrzej, Stolarczyk M. (red.). Galicja w 1848 roku. Rzeszów: 1999, 8. Bonusiak Włodzimierz m(red.). Historia i polityka (z serii: Galicja i Jej Dziedzictwo ;

t.1). Rzeszów: Wydawnictwo WSP 1994. ISBN 83-86246-00-6; 9. Budzyński Zdzisław (red.). Dwa pogranicza - Galicja Wschodnia i Górny Śląsk.

Historia, problemy. Rzeszów: Wydawmictwo UR 2003. ISBN 83-7338-087-6;10. Buszko Józef. Galicja 1859-1914, Polski Piemont? Warszawa: Krajowa Agencja

Wydawnicza 1989. ISBN 83-03-02732-811. Chłopecki Jerzy, Madurowicz-Urbańska Helena (red.). Społeczeństwo i gospodarka (z

serii: Galicja i Jej Dziedzictwo ; t.2). Rzeszów: Wydawnictwo WSP 1995; 12. Csaplaros I. (zebrał). Bratankowie w krzywym zwierciadle. Warszawa: 1986; 13. Czuma M. Mazan Leszek. Austriackie Gadanie. Kraków 1998;14. Grodziski Stanisław. Franciszek Józef I. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź:

1983. ISBN 83-04-01541-2;15. Grodziski Stanisław. Habsburgowie. Wrocław-Warszawa-Kraków 1998; 16. Grodziski Stanisław. W królestwie Galicji i Lodomerii. Kraków: 1976 17. Grzybowski Konstanty. Galicja 1848-1914. Historia ustroju politycznego na tle

historii ustroju Austrii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1959;18. Hoff Jadwiga (red.). Działalność wyzwoleńcza (z serii: Galicja i Jej Dziedzictwo ;

t.15). Rzeszów : Wydaw. Uniwersytetu Rzeszowskiego 2001. ISBN 83-7338-020-5; 19. Kaan R.A., Geschichte des Habsburgerreiches 1526-1918. Wien-Köln-Graz: 1986;20. Kalinka Walerian. Galicja i Kraków pod panowaniem austriackim. Wybór pism.

Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej „Księgarnia Akademicka” 2001. ISBN 83-7188-477-X;

21. Kłak Czesław (red.). Literatura - język – kultura... (z serii: Galicja i Jej Dziedzictwo ; t.4). Rzeszów: Wydawnictwo WSP 1995. ISBN 83-86246-17-0;

22. Kłak Czesław. Pisarze galicyjscy : szkice literackie (z serii: Galicja i Jej Dziedzictwo ; t.5). Rzeszów: Wydawnictwo WSP 1994. ISBN 83-86246-11-1;

23. Kłańska Maria. Daleko od Wiednia. Galicja w oczach pisarzy niemieckojęzycznych 1771-1918. Kraków: Universitas 1991; Spis treści: Od autorki. - Wstęp.- 1. Rekonesans nowej prowincji austriackiej [Franz Kratter: Briefe ueber den itzigen Zustand von Galizien. Ein Beitrag zur Staatistik und Menschenkenntnis. Leipzig 1786; Heinrich Alphons Traunpaur: Dreyssig Briefe ueber Galizien. Leipzig 1787]. 2. W ojczyźnie szlachciców. Galicja dziewiętnastowieczna w listach, dziennikach i obrazkach z podróży [anonimowy tekst: Aus Galizien (1851); Konstant von Wurzbach-Tannenberg: Galizien in diesem Augenblick (1848)]. 3. Galicja w walce o niepodległość Polski [Anton Gross-Hoffinger, Gustav Freytag, Leopold von Sacher-Masoch, Emil Franzos] 4. O "narodzie popów, chłopów" i ... hajdamaków [Leopold von Sacher-Masoch, Karl Emil Franzos, Hans Weber-Lutkow nazw. właśc. Hans Pokorny]. 5. Między Haskalą a chasydyzmem [Leo Herzberg-Fraenkel, Nathan Samuely, Joseph Roth, Hermann Blumenthal]. 6. "Misja niemiecka" w Galicji [Karl Emil Franzos, Friedrich Rech]. Zakończenie. - Aneks [noty o pisarzach];

24. Majorek Czesław (red.). Myśl edukacyjna w Galicji 1772-1918. Ciągłość i zmiana (z serii: Galicja i Jej Dziedzictwo ; t.8). Rzeszów: Wydawnictwo WSP 1996. ISBN 83-86246-04-9

25. Meissner Andrzej (red.). Nauczyciele galicyjscy. Udział polskich nauczycieli galicyjskich w rozwoju teorii pedagogicznej i badań naukowych 1860-1918 literackie (z serii: Galicja i Jej Dziedzictwo ; t.6). Rzeszów: Wydawnictwo WSP 1996. ISBN 83-86246-43-X;

26. Meissner Andrzej, Spór o duszę polskiego nauczyciela. Społeczeństwo galicyjskie wobec problemów kształcenia nauczycieli, Wyd. WSP, Rzeszów 1999;

27. Meissner Andrzej, Wyrozumski Jerzy (red.). Nauka i oświata. (z serii: Galicja i Jej Dziedzictwo ; t.3). Rzeszów: Wydawnictwo WSP 1995. ISBN 83-86246-86-3;

28. Pivovarov Sergij, Cechovs'kij Igor. Na Dnistri, na „Oukrain Galic'skoi” (materiali ta doslidzennja Dnistrovs'koi kompleksnoi archeologicno-etnograficnoi ekspedicii CDU v seli Galicja Sokirjans'kogo r-nu Cernivec'koi obl.). Cernivci: „Misto” 2000. ISBN 966-7366-41-3;

29. Szulakiewicz Władysława. Władysław Seredyński : studium z dziejów pedagogiki galicyjskiej (z serii: Galicja i Jej Dziedzictwo ; t.7). Rzeszów: Wydawnictwo WSP 1995. ISBN 83-86246-07-3;

30. Szuro Stanisław, Madurowicz-Urbańska Helena. Informator statystyczny do dziejów społeczno-gospodarczych Galicji. Ludność wojskowa Austro-Wegier rekrutująca się i stacjonująca na terenie Galicji w latach 1869-1913. Kraków: Uniwersytet Jagielloński 1990. ISBN 83-2330-427-0;

XI. ZASOBY ARCHIWALNE W państwowych archiwach w Polsce znajdują się następujące zbiory akt dotyczące Zachodniogalicyjskich Cmentarzy Wojennych: 1. Archiwum Akt Nowych w Warszawie (1); Dział: wojsko; Kategoria: sztaby, dowództwa terytorialne; nr zespołu: 1883/0; Karta: B; Nazwa główna: „Armia Austriacka. Referat Grobownictwa Wojennego”; daty skrajne: 1914-1917; (1 j.a.; 0,01 mb; nie opracowane; bez ewidencji); 2. Archiwum Państwowe w Krakowie (29); Dział: wojsko; Kategoria: sztaby, dowództwa terytorialne; Nr zespołu: 275/0; Karta: A i B; Nazwa główna: „Wojskowy Urząd Opieki nad

grobami wojennymi Okręgu Korpusu nr V w Krakowie”; daty skrajne: 1914-1918, 1918-1923 (101 j.a.; 10,30 mb; opracowanych: 65 j.a.; 6,30 mb; bez ewidencji; inwentarz książkowy); 3. Archiwum Państwowe w Krakowie (29); Dział: wojsko; Kategoria: sztaby, dowództwa terytorialne; Nr zespołu: 275/1; Karta: A i B; Nazwa główna: „C. i K. Komenda Wojskowa w Krakowie, Oddział Grobów Wojennych (K.u.K. Militärkommando Krakau, Kriegsgräberabtilung)”; daty skrajne: 1914-1914, 1916-1918 (24 j.a.; opracowane; inwentarz książkowy); Zawartość: 29\275\1 K.k. Militärkommando Krakau, Kriegsgräberabteilung (C.k.Komenda Wojskowa w Krakowie, Oddział Grobów Wojennych) (1914) 1916-1918, sygn.GW 1-24 (korespondencja, dzienniki podawcze, wykazy zmarłych i zaginionych, mat. dot postępowania spadkowego po zmarłych żołnierzach); 29\275\0 Urząd Opieki nad Grobami Wojennymi Okręgu Generalnego Krakowskiego 1918-1923, sygn. GW 25-34 (korespondencja, dzienniki podawcze, indeksy, rejestry poległych, ekshumacje, składki na groby wojenne); Dokumentacja techniczna i ewidencyjna 1914-1922 (1939) (wykazy poległych i zmarłych oraz jeńców, sprawy gruntowe, plany i mapy cmentarzy); 4. Archiwum Państwowe w Krakowie Oddział w Bochni; Dział: zbiory i kolekcje; Kategoria: --; Nr zespołu: 212 / 0; Karta: B; Nazwa główna: „Cmentarze z okresu I wojny światowej”; Daty skrajne: 1914-1918; (1 j.a.; 0,10mb; nie opracowane; bez ewidencji; inwentarz kartkowy roboczy). Uwaga:Niewykluczone, że również wśród innych zasobów archiwalnych znajdują się dokumenty dotyczące tej tematyki. Być może, że przeszukanie następujących zbiorów przyniosłoby pozytywne rezultaty:Kriegsarchive Wiedeń; Archiwum Główne Akt Dawnych: (zespół, nazwa, daty skrajne) 316/0, C.K. Komenda Miasta Lwowa, 1914-1918 320/0, C.K. Dowództwo Operacyjne 2 Armii, 1914-1918 322/0, C.K. Komenda Etapowa 3 Armii, 1914-1915 333/0, Komendy Stacji Etapowych Armii Austriackich, 1914-1918 Archiwum Państwowe w Przemyślu 577/5,C.K. Komenda Wojskowa we Lwowie, 1914 577/6, C.K. Komenda Twierdzy we Lwowie, 1914 577/8, C.K. Komenda Twierdzy w Przemyślu, 1914-1915 577/9, C.K. Komenda Linii Etapów w Ökörmezö, 1914 577/10, Naczelnik Powiatu Jaworowskiego, 1914-1915 577/11, Komendant Etapu Jaworów, 1914-1915 577/12, Naczelnik Garnizonu Miasta Jaworowa, 1915 577/14, Komendant Twierdzy Przemyśl, 1915 577/15, Naczelnik Powiatu Przemyskiego, 1915 577/18, Komenda Legionów Polskich, 1915-1917 577/19, Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego, 1917-1918 577/20, C.K. Komendant Miasta jako Komendant Twierdzy w Krakowie, 1917 577/23, C.K. Dowództwo 2 Armii, 1918;Zbierkový fond Vejenského múzea vo Svidniku;Zbierkovy fond Vojenskeho historickeho archivu v Trnave;Zbierkovy fond VHU. Vojenske muzeum Svidnik Zborov;Российский государственный военно-исторический архив (РГВИА);

XII. LINKI DO STRON WWW: Strony w całości lub w dużej części poświęcone zachodniogalicyjskim cmentarzom wojennym z I wojny światowej. 1. www.cmentarze.gorlice.net.pl Jedna z niewielu witryn internetowych w całości

poświęcona tematyce Zachodniogalicyjskich Cmentarzy Wojennych. Jej autorem jest Mirosław Łopata. Zawiera kompletny opis wszystkich cmentarzy, ze zdjęciami, mapkami, statystykami. Można tu również znaleźć artykuły i materiały źródłowe na temat przebiegu I Wojny Światowej, Bitwy Gorlickiej czy obozu w Talerhofie.

2. www.beskid-niski.pl Strona Bartka Wadasa, na której gościmy. Wszystko o Beskidzie-Niskim. Duży dział o Zachodniogalicyjskich Cmentarzach Wojennych – szczególnie tych beskidzkich. No i Forum. TO FORUM!

3. http://www.cmentarze1wojny.freehost.pl/ Bardzo dobra strona autorstwa w całości poświęcona cmentarzom wojennym z Galicji zachodniej ;

4. http://www.rajbrot.ovh.org/ Dużo o cmentarzach w Rajbrocie ;5. http://twierdza.art.pl/ Strona o twierdzy Kraków, zawiera artykuł Mirosława Łopaty

„Cmentarze wojenne twierdzy Kraków”. 6. http://strony.tarman.pl/~andmel/cmentarze.htm Strona poświęcona I wojnie

światowej, Galicji, cmentarzom również żydowskim oraz zabytkom kultury żydowskiej. Cmentarze opracowane pobieżnie. Dużo cytatów z R. Frodymy.

7. http://student.uci.agh.edu.pl/~pkus/content.php?id=cmentarze 8. http://www.beskidgorlicki.prv.pl Strona „studencka” AGH, poświęcona Beskidowi

Gorlickiemu. Zawiera podstronę o cmentarzach z opisem szlaków dojściowych. Opis daleki od doskonałości, o czym przekonałem się na własnej skórze usiłując z kilku z nich skorzystać. Opisane są cmentarze w dwóch okręgach: żmigrodzkim i gorlickim.

9. http://www.jewishgen.org/cemetery/e-europe/poland.html International Association of Jewish Genealogical Societies - Cemetery Projekt. Znajduje się tu zestawienie poległych narodowości żydowskiej na cmentarzach wojennych Galicji Zachodniej.

10. http://www.stanislaw.tarnow.opoka.org.pl/5h.htm Szczegółowy opis i dzieje cmentarza Nr 279 w Sterkowcu.

11. http://galicyjskiecmentarze.w.interia.pl/glowna.html Strona ta poświęcona jest cmentarzom wojskowym z okresu I Wojny Światowej, a właściwie tym, na których autor był osobiście. Nie jest tajemnicą, iż do tych eskapad przyczyniła się między innymi lektura trzy tomowego przewodnika „GALICYJSKIE CMENTARZE WOJENNE” autorstwa Romana Frodymy oraz chęć zdobywania kolejnych stopni odznaki "Indywidualnego rajdu na raty Szlakami Cmentarzy I Wojny Światowej". To inicjatywa tarnowskiego oddziału P.T.T.K.

12. http://cksit.w.interia.pl/cmentarze/szlak.htm Strona opisuje Szlak cmentarzy I wojny światowej okolic Żegociny.

13. http://republika.pl/mlodek/historia.htm#link Tytuł strony oddaje jej treść: „Śladami Łemków – Beskid Niski – Informacja Turystyczna”. Jest tu rozdział o I Wojnie i cmentarzach. Krótko.

14. http://www.bitwa.lobiecz.pl/pliki/index.htm Biecz podczas I wojny światowej. Jest podstrona o cmentarzach wojennych w okolicach Biecza.

15. http://www.osk.at/ Strona Austriackiego Czarnego Krzyża – instytucji wielce zasłużonej w dziele odbudowy Zachodniogalicyjskich Cmentarzy Wojennych.

16. http://83.144.90.189/~serek/ 17. http://beskidniski2004.w.interia.pl/cmentarze.html Dwa adresy strony poświęconej

Beskidowi Niskiemu. Są podstronki o cmentarzach i o WW1. 18. http://www.brzostek.alpha.pl/brz_i_ok/15_b_i_o.html

19. http://149.156.142.12/cment/cmentarze/ok6.htm Z nagłówka strony: Cmentarze i pomniki wojskowe z okresu I wojny światowej - Galicja Zachodnia Okręg VI Tarnów - foto. Dariusz Krzyształowski & Dariusz Pstuś

20. http://www.ryglice.pl/3-GALERIA/4-RELIGIA/index.html Galerie zdjęć z cmentarzy w Ryglicach, w Bistuszowej, w Kowalowej, w Zalasowej

21. http://www.splowczow.tuchow.pl/pliki/lowczowek.html Strona opisująca Cmentarz Legionistów w Łowczówku

22. http://www.roznowice.republika.pl/Uczniowie/Strona/cmen/cmen.html Strona to praca konkursowa "Pamiątki Ziemi Gorlickiej" ucznia klasy I a Pawła Gąsiora publicznego Gimnazjum w Rożnowicach

23. http://www.wawel.net/cmentarze.htm Strona poświęcona krakowskim cmentarzom. Sporo o Cmentarzu rakowickim i cmentarzach wojennych

24. http://www.minitaria.republika.pl/historia/cmentarze.html Strona modelarzy, której część poświęcona jest Cmentarzom Wojennym na terenie Nowego Sącza i okolic.

25. http://sekowa.info/index.php?go=5 Strona poświęcona gminie Sękowa. Zawiera obszerny materiał na temat IWW w tych stronach oraz cmentarzy wojennych z okręgu I i III.

Strony poświęcone innym cmentarzom i tematyce pokrewnej. 1. http://cmentarium.friko.pl/ Kompedium wiedzy o cmentarzach, ich historii, specyfice,

symbolice... Bardzo ciekawa strona prowadzana przez miłośnika cmentarzy. 2. http://www.cmentarze.org Strona poświecona polskim nekropoliom wojskowym w

Niemczech. 3. http://www.cmentarze.de Strona poświecona polskim nekropoliom wojskowym w

Niemczech. 4. http://door.library.uiuc.edu/spx/class/Biography/Polishbio/polcems.htm Bibliografia

polskich cmentarzy. Alfabetyczna lista kilkudziesięciu cmentarzy z terenu Polski (w dawnych i w obecnych granicach), dla których wydane zostały książki opisujące ich historię oraz zawierające spisy osób tam pochowanych. Dla każdej książki podano opis bibliograficzny. Strona anglojęzyczna.

5. http://free.art.pl/widawa/historia/niemcy.htm Opis cmentarza niemieckiego z 1914 roku znajdującego się niedaleko Widawy, przy drodze do Łasku za miejscowością Rogóźno, na którym spoczywają żołnierze niemieccy polegli podczas I Wojny Światowej w okolicach Widawy.

6. http://gardenofdarkness.pl/cmentarium/Cmentarze/OchrCm.html Cmentarium - kompedium wiedzy o cmentarzach: ich historii, specyfice oraz symbolice.

7. http://maxpages.com/poland/Cemeteries Strona genealogiczna z dużym działem nt. cmentarzy, w tym cmentarzy wojennych.

8. http://nic.savba.sk/sav/ustarch/Arch/3_hp.html Military Cemeteries of Western Galicja - strona poświęcona cmentarzom Galicji zachodniej??? Nie chodzi

9. http://www.beepworld.de/members42/mib66/friedhoefe.htm Ze wstępu na stronie: Auf dieser Seite sind die Namen der Offiziere, Soldaten und Beamte der k.u.k. Armee, der k.u.k. Marine, der k.k. Landwehr und der k.u. Landwehr aufgelistet, die auf den verschiedenen Friedhöfen begraben worden sind. Die Liste ist aber nicht vollständig.

10. http://www.cmentarzepolskie.pl/ 11. http://www.katowice.uw.gov.pl/urzadkatowice.php?wojewodztwo/

pierwsza_wojna_groby ewidencja grobów z IWW w woj. Śląskim. 12. http://www.library.uiuc.edu/spx/class/Biography/Polishbio/polcems.htm Bibliografia

cmentarzy w Polsce (w języku angielskim);

13. http://www.lwow.com.pl/lycz.html Znaleźć tu można: Schematyczny plan Cmentarza Łyczakowskiego, Dzieje budowy i unicestwienie cmentarza Obrońców Lwowa - Stanisław Nicieja - cz.1, Dzieje budowy i unicestwienie cmentarza Obrońców Lwowa - Stanisław Nicieja - cz.2, Mortui sunt ut liberi vivamus (Bohaterom Narodowym w hołdzie Lwów, wschodni bastion Rzeczypospolitej), Fotografie Cmentarza Łyczakowskiego (wrzesień 2003), Fotografie Cmentarza Łyczakowskiego (sierpień 2002), Fotografie Cmentarza Obrońców Lwowa (Cmentarza Orląt), Fotografie ze strony Urzędu Miasta Lwowa;

14. http://www.marcinkowice.tarnow.opoka.org.pl/legiony.html#spis Serwis WWW Parafii Rzymsko-Katolickiej Niepokalanego Serca N.M.P. w Marcinkowicach. Bardzo ciekawe fragmenty poświęcone Legionistom w Marcinkowicach. W całości zamieszczona książka „Legioniści w Marcinkowicach” Józefa Kościeja ;

15. http://www.oesta.gv.at/bestand/kvarchiv/fr_1_kv.htm Mekka „cmentarników galicyjskich” – Kriegsarchiv w Wiedniu. Strona austriackiego Archiwum Wojennego. Niemiecka i angielska wersja. Tam można znaleźć wszystko ( w Wiedniu nie w sieci);

16. http://www.raymontdorra.info/ahnen/Kr%20Oletzko/WKI/kriegsgraber.htm W języku niemieckim. Strona poświęcona cmentarzom wojennym w Prusach Wschodnich.

17. http://www.schneidemuhl.net/cmentarzewojenne.html Jak w tytule. 18. http://www.tpfkrakow.netax.info Strona Towarzystwa Przyjaciół Fortyfikacji.

Szczegółowy opis fortyfikacji Twierdzy Kraków i kilku innych miejsc Polsce pd-wsch. Dużo ciekawych linków do stron o fortyfikacjach, wojnach itp.

19. http://www.um.olecko.pl/obraz/cmentarze/ Dziś świadectwem dramatycznych zmagań wojennych I wojny światowej są cmentarze poległych żołnierzy na ziemi oleckiej. Jeden z nich mieści się w zachodniej części dawnego cmentarza ewangelickiego w Olecku. Pochowano tam według Maxa Dehnena 143 żołnierzy rosyjskich i ponad 100 niemieckich. Autor ten opracował szczegółowy rejestr poległych w powiecie żołnierzy, zidentyfikowanych i nieznanych, poczynając od pierwszych starć z 11 sierpnia 1914 roku w okolicy Mieruniszek i 17 sierpnia koło Kowal Oleckich. Na terenie gminy Kowale cmentarz rosyjsko-niemiecki z lat 1914-1915 znajduje się w północnej części tej wsi, po wschodniej stronie szosy Olecko-Kowale-Gołdap. Pochowano na nim kilkudziesięciu żołnierzy niemieckich i 136 rosyjskich.

20. http://www.volksbund.de Strona niemieckiej organizacji społecznej Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e.V. opiekującej się cmentarzami żołnierzy niemieckich rozsianymi po całym świecie.

21. www.republika.pl/twierdza11/his/cment.html Strona poświęcona Twierdzy Przemyśl. Jest tu podstrona o cmentarzach wojennych. Również dobry wojak Szwejk ma tu swoją podstronę.

22. www.serniki.lubelskie.pl/s_historia.html#cment Opis cmentarzy wojennych z 1914 roku znajdujących się w okolicy miejscowości Serniki w woj. Lubelskim.

Strony poświęcone WW1. 1. http://www.altearmee.de/ Niemiecka strona poświęcona armii cesarza Wilhelma II: jej

organizacji umundurowaniu, wyposażeniu w okresie Wielkiej Wojny 1914-1918. 2. http://www.armianiemiecka.tpf.pl/ Jak w tytule strony; 3. http://collections.ic.gc.ca/great_war/home.html Nowa Funlandia w WW1. Filmy,

zdjęcia, dokumenty 4. http://digitalgallery.nypl.org/nypldigital/dgkeysearchresult.cfm?

keyword=first+world+war&submit.x=16&submit.y=10 Jedna z wielu galerii zdjęć

Bilblioteki Nowego Yorku. Ta jest free. Za inne trzeba zapłacić. Abonament jest „niewielki”- ok. 100$ rocznie. ;)

5. http://militera.lib.ru Projekt rosyjski digitalizacji literatury wojennej. Duży darmowy zbiór e-booków. Oczywiście w języku rosyjskim.

6. http://news.bbc.co.uk/1/hi/special_report/1998/10/98/world_war_i/198172.stm I wojna światowa w BBC.

7. http://people.freenet.de/websolutions/1wk/ 8. http://perso.wanadoo.fr/chtimiste 9. http://reference.allrefer.com/encyclopedia/W/WW1.html 10. http://ww1.m78.com/english.html Japońska strona o WW1. Spora ilość informacji o

Bitwie Gorlickiej. 11. http://www.1914-1918.net/ Armia brytyjska w WW1. 12. http://www.abmc.gov/abmc4.htm Amerykańska instytucja (American Battle

Monuments Commission) udostępnia bazę danych o cmentarzach wojennych Wojny Meksykańskiej, Wojny Domowej, Wojny Hiszpańsko-Amerykańskiej, WW1, WW2, Wojny Koreańskiej i Wojny w Wietnamie.

13. http://www.authentichistory.com/ww1.html 14. http://www.badley.info/history/World-War,-1st.general.html Chronologiczna baza

danych z I wojny światowej (i nie tylko!) .15. http://www.bbc.co.uk/history/war/wwone 16. http://www.channel4.com/history/microsites/F/firstworldwar/index.html 17. http://www.deutschland14-18.de/ 18. http://www.dhm.de Bardzo dobra strona w języku niemieckim. Strona Internetowa

Deutsches Historisches Museum. Sporo o I Wojnie Światowej. 19. http://www.dhm.de/ausstellungen/der-erste-weltkrieg/index.html 20. http://www.dsg.ch/einswk.htm 21. http://www.erster-weltkrieg.clio-online.de/ 22. http://www.firstworldwar.com/ Multimedialna historia I wojny światowej. 23. http://www.flieger-album.de/ Strona poświęcona WW1. Zdjęcia z BN są w dziale

1914-1916 - album 01/inne też są ciekawe/. Oprócz zdjęć są tu dokumenty, opracowania, pamiętniki, kalendarium wydarzeń.

24. http://www.forum14-18.de 25. http://www.fys-online.de/wissen/ge/ostfront.htm Pojedyncza strona o I wojnie i

bitwie pod Tannenbergiem. 26. http://www.genealogybuff.com/il/il-ww1-casualties.htm Wykaz poległych

amerykańskich żołnierzy. Dzień po dniu. 27. http://www.geocities.com/bunker1914/verdun.htm 28. http://www.geschi.de/artikel/1weltkrg2.shtml 29. http://www.grande-guerre.org/ Duża francuska strona o I wojnie światowej. Artykuły,

dokumenty, biografie, zdjęcia, bibliografie. Tylko front wschodni potraktowany marginalnie.

30. http://www.greatwar.nl/ Dziedzictwo I wojny światowej. Bogato ilustrowana (w tym wiele kolorowych!).

31. http://www.loc.gov/rr/program/bib/wwi/wwi.html Przewodnik po materiałach z I wojny światowej w Bibliotece Kongresu USA.

32. http://www.mediatheque-patrimoine.culture.gouv.fr/fr/archives photo/visites guidees/autochromes.html

33. http://www.milex.de/ 34. http://www.m-ww.de/kontrovers/abc_waffen/c_waffen_detail.html

35. http://www.onsearch.de/webkatalog/Gesellschaft-Geschichte-Nach_Zeitabschnitten- Neuzeit-20_Jahrhundert-Kriege-1_Weltkrieg.shtml

36. http://www.pbs.org/greatwar 37. http://www.remuseum.org.uk/rem_his_history.htm Królewskie Muzeum Inżynierskie

– Królewscy inżynierowie w I wojnie światowej. 38. http://www.stahlgewitter.com/ 39. http://www.stmuk.bayern.de/blz/web/erster_weltkrieg/index.html 40. http://www.verdun14-18.de/ 41. http://www.vlzeitgeschichte.de/modules.php?

op=modload&name=Web_Links&file=index&req=viewlink&cid=2\42. http://www.vogesenkaempfe14-18.de/ 43. http://www.wege-der-erinnerung.de 44. http://www.welt.de/data/2004/06/02/285589.html 45. http://www.westfront.de/deutsch.htm 46. http://www-user.tu-chemnitz.de/~ubrt/entwurf.htm Strona z ciekawymi książkami.

M.in. z książką „Before Sarajevo - The Origins of the World War” Sidney’a Bradshaw Fay’a w wersji angielskiej.

47. http://yamaguchy.netfirms.com 48. www.chtimiste.com Historia regimentów francuskiej armii: 224RI, 97RIT. Na tym

tle historia rodziny autora strony. 49. www.inmemories.com Strona Pierre Vandervelden’a. Strona o cmentarzach

wojennych we Wspólnocie Brytyjskiej, Belgii i Francji. 50. www.roll-of-honour.com Strona dedykowana mężczyznom i kobietom walczącym za

swoją ojczyznę. Duży wykaz i opisy pomników i cmentarzy wojennych w Wielkiej Brytanii. Zdjęcia, opisy, artykuły.

51. www.ww1cemeteries.com Opis ponad 100 cmentarzy wojennych z ww1 ze zdjęciami.

Inne linki 1. http://databazy.dejiny.sk/bibliografia.php Bibliograficzna baza danych historii

Słowacji ;2. http://www.dejiny.sk/WEB/web.htm Linki do ciekawych stron historycznych[/]3. http://www.dejiny.sk/kniznice.htm Linki do bibliotek Słowackich 4. http://www.rusarchives.ru/federal/rgvia/ strona rosyjskiego archiwum narodowego 5. http://www.sazp.sk/iszp/cinnost/prihranicie/ tu można znaleźć między innymi

„Studium zagospodarowania przestrzennego obszaru wzdłuż granicy polsko-słowackiej” gdzie mowa jest m.in. o walorach turystycznych cmentarzy. Strona Słowackiej Agencji Rozwoju (Slovenská agentúra životného prostredia).

XIII. BELETRYSTYKA: 1. Adrienne Thomas. Die Katrin wird Soldat. ISBN 3442089921;2. Adrienne Thomas: Aufzeichnungen aus dem Ersten Weltkrieg. Ein Tagebuch. Wien:

Böhlau 2004. ISBN 3-412-07704-6;3. Barbusse Henri. Ogień. Warszawa 1953;4. Cendrars Blaise. Gwiezdna wieża Eiffla. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2000.

ISBN 83-88459-26-0; Druga część czterotomowego cyklu autobiograficznego. Tytuł nawiązuje do tragicznej okoliczności, gdy w czasie pierwszej wojny światowej, walcząc jako ochotnik w Legii Cudzoziemskiej, Cendrars został ciężko ranny i stracił rękę. Miało to dla jego osobowości twórczej olbrzymie znaczenie; ukazuje to moment, kiedy patrząc w niebo widzi gwiazdozbiór swej utraconej dłoni. Książka powstała między 1944 a 1946 rokiem. Trzeba było trzydziestu lat, by pisarz znalazł sposób na

opisanie bezlitosnej i anonimowej maszynerii konfliktu światowego; uczynił to w formie opowieści o żołnierzach z jego oddziału, o każdym z osobna, bardzo szczegółowo i z męską czułością. To wielka proza pacyfistyczna: opis bezsensownego cierpienia, okrutnych, poniżających śmierci, bezgranicznej głupoty tych, którzy kierują wojną zza biurek.

5. Cendrars Blaise. Odcięta ręka. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999. ISBN 83-86743-42-5;

6. Cendrars Blaise. Od portu do portu. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999. ISBN 83-86743-18-2;

7. Cendrars Blaise. Rażony gromem. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998. ISBN 83-86743-17-4;

8. Csokor Franz Theodor. November 1918 Wien: EPHELANT Verlag , Franz Richard Reiter, 1993. ISBN: 3-900766-07-X;

9. Cobb Humphrey. Ścieżki chwały. Warszawa: MON 1961;10. Dorgel Roland. Les Croix de bois. Paris: LGF - Livre de Poche, 1975. ISBN:

2253003131;11. Dorgelès Roland, Dupray Micheline, Rousseau Frédéric. Je t'écris de la tranchée.

Correspondances de guerre, 1914-1917. Paris: 2003. ISBN: 2226141871;12. Dunarowski Wł. Serca zaplątane. W: Ludzie spod miedzy. Bydgoszcz: Rój 1939;

Nauka 1947; Pomorze 1987; 13. Findley Timothy. The Wars. Toronto: Penguin Books Canada Limited, 1979. ISBN:

044039239X;14. Flex Walter. Der Wanderer zwischen beiden Welten. München, 191815. Hašek Jaroslav. Przygody dobrego wojaka Szwejka. Książka i Wiedza. Wyd. XVI.

Warszawa: 1989. ISBN 8-05-11534-8;16. Hemingway Ernest. Pożegnanie z bronią. Warszawa: Muza, 2001. ISBN: 83-7200-

751-9; 17. Japrisot Sebastian. Bardzo długie zaręczyny. Warszawa: C&T, 2005. ISBN: 83-

89064-87-118. Jünger Ernst. W stalowych burzach. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza

„Czytelnik”, 1999. ISBN 83-07-02697-0; Rodzaj osobistego pamiętnika z frontów I wojny światowej, w której autor uczestniczył jako oficer niemieckiej piechoty. Utwór ulegał licznym autorskim metamorfozom, ewoluując od młodzieńczego zachwytu nad czynem i orężem germańskiego wojownika po refleksyjny, pełen wyrazu obraz tragizmu wojny. Kolejna, trzecia wersja utworu (1923) przyczyniła się do utrwalenia opinii o Jüngerze jako apologecie militaryzmu i nacjonalizmu niemieckiego. Ten właśnie tekst był podstawą opublikowanego w 1935 roku przekładu polskiego pt. Książę piechoty. Ostatnia, kanoniczna wersja tekstu wraz z ewolucją światopoglądu pisarza zmieniła znacznie swą wymowę, stając się dziełem literackim, pozbawionym tendencji politycznych.

19. Köppen Edlef. Heeresbericht. München: 2004. ISBN 342105777X; 20. Kraus Karl. Die letzten Tage der Menschheit. 1919;21. Lernet-Holenia Alexander. Die Standarte. Wien: Paul Zsolnay Verlag, 1996. ISBN 3-

552-04808-1;22. Marlaux Andre. Łazarz. Warszawa: PIW 1977; W obliczu masowej masakry

powodowanej przez gazy bojowe zwycięża ludzka solidarność: żołnierze niemieccy zaczynają ratować zagazowanych Rosjan.

23. Montgomery Lucy Maud. Rilla Of Ingleside. 1921. ISBN 3401022563

24. Naglicki Maciej: Cmentarz-pomnik bitwy pod Limanową 1914. „Lektura”. Kraków: Związek Literatów Polskich. Oddział w Krakowie 1992 nr 11/12; Wiersz poświęcony cmentarzowi poległych w bitwie pod Limanową

25. Passos John Dos. Trzej żołnierze. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1966. Całość w języku angielskim znajduje się tu: http://www.eldritchpress.org/wwone/threes.html i tu: http://www.gutenberg.org/etext/6362 i jeszcze w kilku miejscach. ISBN 0-594-04743-9;

26. Remarque Erich Maria. Czarny obelisk. Poznań: Wydanie 1, Dom Wydawniczy Rebis, 2003. ISBN: 83-7301-407-1

27. Remarque Erich Maria. Droga powrotna. Warszawa: Czytelnik, 1997. ISBN: 83-07-02514-1;

28. Remarque Erich Maria. Na zachodzie bez zmian. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2004. ISBN: 83-7301-445-4; W dwa lata po niemieckim wydaniu tej książki Irena Krzywicka pisała o Remarque’u, że dla tego jednego Niemca wojna zakończyła się sukcesem – schwytał ją i opisał jak kulturę złośliwych bakterii. Sugestywna, surowa, niemal reporterska relacja z najkrwawszej wojny pozycyjnej w dziejach nie ma precedensu w ówczesnej literaturze. W przeciwieństwie do Ernsta Jüngera, który w „W stalowych burzach” pielęgnuje mit wojny jako kuźni charakteru, Remarque widzi w niej jedynie dehumanizującą machinę. Obnaża ją z naturalistyczną precyzją i konfrontuje z zacierającymi się wspomnieniami bohaterów. "– Nie jest to ani ostrzeżenie, ani wyznanie – pisał.- To obraz pokolenia, które zostało zniszczone". Powieść uznano za niedościgły do dziś manifest pacyfizmu, choć Remarque nie zawiera w niej żadnego osobistego komentarza. Beznamiętny tytuł zaczerpnięty z rutynowych depesz frontowych. Ciała w strzępach, członki porozrzucane po grząskich, cuchnących okopach, absurdalne rozkazy, chroniczny głód i niewyspanie. Pośród tego wszystkiego grupa przyjaciół ze szkolnej klasy, którzy z entuzjazmem zaciągnęli się na front, by zamiast szlachetnych wojennych cnót doświadczyć zwierzęcego strachu i cynizmu. By nie zwariować, czynią okrucieństwo przezroczystym, ale płacą za to wysoką cenę, krzepnąc w obojętności i wzgardzie.

29. Remarque Erich Maria. Trzej towarzysze. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2002. ISBN: 83-7301-268-0;

30. Renn Ludwig. Wojna bez bitew. Warszawa: Wyd. Ministerstwa obrony narodowej, 1964;

31. Richert Dominik. Beste Gelegenheit zum Sterben. Meine Erlebnisse im Kriege 1914–1918. Monachuim: Edition Knesebeck & Shuler, 1989. IBSN 3-926901-15-2;

32. Sherriff Robert Cedric. Journey's End. Heinemann Educational Books - Secondary Division 1993. ISBN: 0435232908;

33. Sejda Kazimierz. C. K. Dezerterzy. Warszawa: Wydawnictwo Obrony Narodowej, 1987. ISBN: 83-11-07473-9;

34. Solmssen Arthur R.G. A Princess in Berlin. Całość w języku angielskim można znaleźć tu: http://www.acamedia.info/literature/princess/A_Princess_In_Berlin.htm 1980;

35. Trumbo Dalton. Johnny Got His Gun. Bantam Books 1984. ISBN: 0553274325; Na podstawie tej powieści powstał film Johnny poszedł na wojnę.

36. Turek Roman. W służbie najjaśniejszego Pana. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza. Wyd. II. Warszawa: 1964;

37. Wittlin Józef. Sól ziemi. Powieść o cierpliwym piechurze. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979. ISBN: 83-06-00211-3;

38. Zweig Arnold. Czas dojrzał (Die Zeit ist reif, 1958); Z cyklu Wielka wojna białych ludzi t. 1;

39. Zweig Arnold. Intronizacja (Einsetzung eines Königs, 1937). Z cyklu Wielka wojna białych ludzi t. 6;

40. Zweig Arnold. Młoda kobieta z roku 1914 (Junge Frau von 1914, 1931). Z cyklu Wielka wojna białych ludzi t. 2;

41. Zweig Arnold. Spór o sierżanta Griszę. Warszawa: Czytelnik 1955; Jest rok 1917, z obozu jenieckiego na froncie wschodnim ucieka rosyjski sierżant i zostaje schwytany z fałszywymi dokumentami. Pytanie: rozstrzelać czy nie? O to właśnie toczy się tytułowy spór. Sympatycznego sierżanta Griszę rozstrzelano. „Jednostka jest w końcu wszą”. Z cyklu Wielka wojna białych ludzi t.4;

42. Zweig Arnold. Umilkły działa (Die Feuerpause, 1954); Z cyklu Wielka wojna białych ludzi t. 5;

43. Zweig Arnold. Wychowanie pod Verdun. (Erziehung vor Verdun, 1935); Z cyklu Wielka wojna białych ludzi t.3;

XIV. MULTIMEDIA: PROGRAMY KOMPUTEROWE, NAGRANIA AUDIO I VIDEO, FILMY I PROGRAMY TV NA DVD A. Filmy DVD, VHS i na innych nośnikach: Dokumentalne :1. 1914-1918 The Great War and the Shaping of the 20th Century. 2. Berge in Flammen;3. Caporetto 1917, Dall`Isonzo al Piave I`ultimo volo delle aquile imperiali;4. Der Alpenkrieg - Front in Eis und Fels 1915 bis 1918 5. Der Soldat, der sein Gedächtnis verlor. Reżyseria: von Joël Calmettes. Francja: 2004 6. Die senkrechte Front 1914-1917; Der 1. Weltkrieg von Cortina d`Ampezzo bis zum

Kleinen Lagazuoi;7. La Citta´Di Ghiaccio 1916-1917; Die Geschichte des Krieges auf der Marmolada;8. Österreich I (Teile 1-10). Produkcja: Hugo Portisch und Sepp Riff;9. Sperrfort Rocca Alta;10. Standschütze Bruggler. Produkcja: Anton Graf Bossi-Fedrigotti 11. The First World War. The Complete Series. Reżyseria: Marcus Kiggell, Simon

Rockell. Produkcja: Lewis Jonathan. Image Entertainment: 2005;12. Výšiny. Dielo Dušana Jurkoviča. Autorzy: Mančuška D.,Dulla Matúš, Bořutová Dana.

Bratislava 1997.13. Westfront 1918 (Vier von der Infanterie), Reżyseria: G. W. Pabst. Niemcy: Bekannte

Filme 1930;14. World War 1 in Color. Produkcja: Branagh Kenneth. Capital Entertainment: 2005;

Fabularne: 1. Bardzo długie zaręczyny. Reżyseria: Jean-Pierre Jeunet, Francja 2004; Dramatyczna

fabuła, wielka miłość, drastyczne sceny batalistyczne i fenomenalne zdjęcia. Pierwsza wojna światowa zbliża się do końca. Młoda Francuzka, Matylda, dowiaduje się, że jej narzeczony Manech zginął skazany przez sąd wojenny na śmierć przez pozostawienie na ziemi niczyjej, pomiędzy walczącymi wojskami Francji i Niemiec. Wierzy, jednak, że Manech wciąż żyje i rozpoczyna własne śledztwo.

2. C. K. Dezerterzy Reżyseria: Janusz Majewski. Scenariusz: Janusz Majewski, Pavel Hajny. Polska, Węgry 1985;

3. Czterej jeźdźcy Apokalipsy. USA 1921. Rudolf Valentino, grający francuskiego playboya, który zostaje bohaterem wojennym i na froncie spotyka się oko w oko z niemieckim krewniakiem, dzięki tej roli stał się bożyszczem tłumów ;

4. Dobry wojak Szwejk. Scenariusz i reżyseria: Karel Steklý, Czechosłowacja 1956;

5. Front zachodni 1918. Reżyseria: Georg Wilhelm Past. 6. Gallipoli. Reżyseria: Peter Weir, Australia 1981; Pokazuje samobójczy atak

australijskiego korpusu na tureckie umocnienia w Cieśninie Dardanelskiej. Jest 1914 rok. Australia jako część Imperium Brytyjskiego przystąpiła do I wojny światowej. Dwóch młodych sprinterów z południowej Australii, Archy Hamilton i Frank Dunne rywalizują ze sobą na lokalnych zawodach lekkoatletycznch. Obaj na ochotnika wstępują do wojska i na początku 1915 roku zostają wysłani przez Egipt do Turcji by wziąźć udział w Bitwie o Gallipoli. Wraz z zawiązującą się przyjaźnią dociera do nich prawda o naturze wojny. Przejmujący protest antywojenny. W filmie podkreślono wątki tworzących się zrębów narodowości australijskiej. Krytycy podkreślają niezwykle wierne odtworzenie realiów południowej Australii i świetną realizację scen wojennych. ;

7. Johnny poszedł na wojnę. Reżyseria: Dalton Trumbo, USA 1971; Jeden z najważniejszych filmów antywojennych w historii kina. Wstrząsający! Film, który spowodował burzę w Ameryce. Film dla ludzi myślących oraz dla tych, którzy potrafią dużo znieść. Zrealizowana prostymi środkami opowieść o żołnierzu, który w wojnie traci wzrok, słuch, ręce oraz nogi, o jego cierpieniach, marzeniach, o prawie do wyboru życia i śmierci. Skazanym na egzystencję w szpitalnym łóżku, przykutym do aparatury podtrzymującej życie. To także film o bezduszności armii oraz bezsensie wojny i przemocy.

8. Koniec podróży. Reżyseria: Simpson Michael. Scenariusz: Sherriff Robert Cedric. Wielka Brytania 1988.

9. Melduję posłusznie. Scenariusz i reżyseria: Karel Steklý, Czechosłowacja 1956; 10. Na Zachodzie bez zmian. Reżyseria: Dilbert Mann. Universal. USA 1979;11. Na zachodzie bez zmian. Reżyseria: Lewis Milestone, USA 1930;12. Sala oficerska. Reżyseria: François Dupeyron, FRANCJA 2001; 13. Skrzydła Williama Reżyseria: A. Wellman. USA 1927;14. Ścieżki chwały. Reżyseria: Stanley Kubrick, Scenariusz: Stanley Kubrick, Calder

Willingham. USA 1957; I wojna światowa. Pułkownik Dax (Kirk Douglas) dowodzący kompanią żołnierzy francuskich, otrzymuje rozkaz ataku na przeważające siły niemiecki. Wie, że rozkaz jest bezsensowny, jednak wykonuje go posyłając na śmierć wielu ze swoich ludzi. W końcu zarządza odwrót, za co trafia pod sąd polowy... To nie jest tak naprawdę film o wojnie, tylko o społeczeństwie, w którym liczy się wyłącznie kariera, sukces, ambicjonalne rozgrywki i „dobry wizerunek firmy”. Nie ma tu pojedynczego człowieka, są tylko „zasoby ludzkie”, które w odpowiedniej chwili można „zredukować”. Abstrakcyjne aż do bólu myślenie, obliczone wyłącznie na zysk, nie toleruje żadnej czułostkowości i sentymentów. „Jednostka jest wszą”.

15. Towarzysze broni. Reżyseria: Jean Renoir Francja 1937. Opowiada o francuskich lotnikach w niewoli niemieckiej, w III Rzeszy i Włoszech Mussoliniego był objęty zakazem rozpowszechniania ;

16. Wesołych świąt! Reżyseria: Christian Carion. Belgia, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Rumunia 2005; Wigilia Bożego Narodzenia w okopach pierwszej wojny światowej nie jest niczym przyjemnym. Tym bardziej zmęczeni wojowaniem żołnierze chcieli by zapomnieć chodź na chwilę gdzie i po co są. Tak powstaje pomysł, meczu w piłkę nożną. Szkoccy , francuscy i niemieccy żołnierze grzebią swoich zmarłych i zabierają się za grę...

17. Wielka parada Reżyseria: King Vidor. USA 1925; Młodzieńczy idealizm żołnierzy ochotników zderzał się z dantejską rzeczywistością, główny bohater zaś wraca do domu jako inwalida ;

18. Zaginiony batalion. Reżyseria: Russell Mulcahy, USA 2001; Historia oparta na faktach. Październik 1918 roku, ostatnie tygodnie I wojny światowej. Amerykański batalion pod dowództwem byłego prawnika z Wall Street majora Charlesa Whittlesey zostaje otoczony w lasach Argonne we Francji. Ponad 500 żołnierzy znajduje się w sytuacji bez wyjścia. Śmiertelne zagrożenie stanowi nie tylko armia wroga, ale także amerykańska artyleria, której ostrzał trafia również we własne oddziały. Pierwsi żołnierze giną od kul niemieckich snajperów. Prawdziwa masakra zaczyna się, gdy batalion znajduje się w zasięgu broni maszynowej wroga. Młodzi żołnierze mają tylko dwie opcję: poddać się lub zginąć. Wybierają trzecią...

B. Fotografie, dokumenty, nagrania na CD, DVD, VHS i na innych nośnikach:1. Ich war an allen Fronten - Österreich-Ungarn und der 1. Weltkrieg in

Tondokumentationen, ORF Shop2. La Grande Guerra sulle Dolomiti (1914-1918). Fra rocce e ghiacciai. Fotografie,

documenti, ricordi. Luciana Palla. 2002;