Strona 1 z 18

NETB@NK

RAPORT

BANKOWOŚĆ INTERNETOWA I PŁATNOŚCI BEZGOTÓWKOWE

PODSUMOWANIE I KWARTAŁU 2012 ROKU

Strona 2 z 18

Spis tre ści

1. Raport w liczbach .......................................................................................................................... 3

2. Wstęp – o raporcie ......................................................................................................................... 4

3. Bankowość internetowa ................................................................................................................. 6

3.1. Klienci indywidualni .......................................................................................................... 6

3.2. Małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP) ............................................................................ 9

4. Transakcje bezgotówkowe i bankomatowe .................................................................... 12

4.1. Karty płatnicze ................................................................................................................ 12

4.2. Bankomaty ...................................................................................................................... 16

5. Spis wykresów i tabel .................................................................................................................. 18

5.1. Spis wykresów ................................................................................................................ 18

5.2. Spis tabel ........................................................................................................................ 18

Strona 3 z 18

1. Raport w liczbach

18 500 5041 Liczba klientów indywidualnych mających podpisaną umowę umożliwiającą korzystanie z bankowości internetowej

11,99%2 �

10 525 714 Liczba aktywnych klientów indywidualnych 11,56% �

6,3 tys. PLN Średnia wartość rozliczeń klienta indywidualnego na miesiąc - 4,55% �

1 768 847 Liczba klientów MSP mających podpisaną umowę umożliwiającą korzystanie z bankowości internetowej

9,60% �

1 124 403 Liczba aktywnych klientów MSP 8,67% �

59,9 tys. PLN

Średnia wartość rozliczeń klienta MSP na miesiąc -2,94% �

24 969tys. Liczba wyemitowanych kart debetowych 8,13% �

86 384 mln PLN

Wartość transakcji bezgotówkowych i gotówkowychrealizowanych kartami debetowych

10,38% �

213 PLN Średnia wartość pojedynczej transakcji wykonanej za pomocą karty debetowej

-4,62% �

6 770 tys. Liczba wyemitowanych kart kredytowych -20,69% �

7 613 mln PLN

Wartość transakcji bezgotówkowych i gotówkowych realizowanych kartami kredytowymi

8,82% �

146 PLN Średnia wartość pojedynczej transakcji wykonanej za pomocą karty kredytowej

0,98% �

17 761 Liczba bankomatów 7,59% �

1 Na podstawie danych ZBP i NBP, dane za I kwartał 2012 2 Na podstawie danych ZBP i NBP, zmiana procentowa w okresie od końca I kwartału 2011 do końca I kwartału 2012

Strona 4 z 18

2. Wstęp – o raporcie

Szanowni Państwo,

Bieżąca edycja raportu NetB@nk to już siódma odsłona publikacji dotyczącej analizy tendencji na rynku bankowości elektronicznej, w szczególności bankowości internetowej oraz rynku kart płatniczych.

W raporcie znajdą Państwo podsumowanie danych dotyczących tej części rynku bankowości elektronicznej na koniec I kwartału 2012 roku. Były to kolejne miesiące dynamicznego rozwoju tej formy realizacji usług bankowych. We wszystkich głównych kategoriach odnotowaliśmy wzrosty. Co szczególnie ważne, nadal dynamicznie rośnie liczba klientów z dostępem do bankowości internetowej oraz grupa aktywnych jej użytkowników.

Te trendy dostrzegają również banki, które sukcesywnie rozwijają swoje platformy e-bankingu. Powoli standardem staje się tzw. wirtualny doradca finansowy, czyli aplikacja analizująca obroty na naszym koncie, segregująca je według kategorii, a nawet sugerująca rozwiązania. To istotne ułatwienie w zarządzaniu domowym budżetem i przy tym zachęta do oszczędzania. realizację polecenia przelewu w kilkanaście sekund.

Kilka banków w ostatnich miesiącach dokonało istotnych inwestycji w rozwój swoich platform bankowości internetowej, kilka planuje takie działania w drugiej połowie roku. Można oczekiwać, że w niedługim czasie pojawią się kolejne usługi i aplikacje ułatwiające zarządzanie finansami bez konieczności wizyty w banku.

W sektorze finansowym pojawia się coraz więcej rozwiązań wykorzystujących biometrię do weryfikacji tożsamości klienta jaki i pracownika banku oraz uwierzytelnienia transakcji i operacji. W Polsce mamy już 140 bankomatów biometrycznych.

Pojawiają się również narzędzia pozwalające na zarządzanie środkami z poziomu urządzenia mobilnego.

Banki dbają nie tylko o wygodę i szybkość obsługi, ale przede wszystkim o odpowiedni poziom bezpieczeństwa.

Zaufanie klientów do obrotu bezgotówkowego obrazują statystyki dotyczące e-bankingu i rozliczeń przy wykorzystaniu kart płatniczych. Tu również notujemy stałe wzrosty w najważniejszych kategoriach – liczbie i wartości transakcji. Liczba kart debetowych osiągnęła historyczną granicę 25 milionów sztuk, za to liczba kart kredytowych nadal spadała do poziomu 6,8 miliona sztuk.

Po okresie spowolnienia od dwóch kwartałów dynamicznie wzrasta liczba bankomatów. W ciągu minionych 12 miesięcy o ponad 1100 urządzeń. Głównym źródłem tego wzrostu jest rozwój sieci handlowych, w tym tych które uniemożliwiają dokonywanie płatności kartami w kasach. Zazwyczaj w takim sklepie montowany jest bankomat. Wsłuchując się zapowiedzi przedstawicieli sieci handlowych można oczekiwać dalszego wzrostu liczby urządzeń.

Paweł Widawski

Doradca Zarządu ZBP

Sekretarz Rady Wydawców Kart Bankowych

Strona 5 z 18

Szanowni Państwo,

Dziś bankowość internetowa jest już standardem. Nie jesteśmy w stanie wyobrazić sobie banku, który nie oferuje zdalnego dostępu do naszego konta. Mówi się o płatnościach bezstykowych, mobilnych, natychmiastowych. Klienci mogą zarządzać swoimi środkami w każdym miejscu i o każdym czasie, korzystając z różnych narzędzi – laptop, telefon, smartfon, tablet.

Wszystkie Banki implementują nowoczesne technologie zarówno w placówkach, jak i w kontaktach z klientami. Polska jest krajem innowacyjnych rozwiązań. Sektor bankowy w rozwoju usług dopasowuje oferty do potrzeb Klienta, biorąc pod uwagę w szczególności szybkość obsługi, wygodę, intuicyjność i niską cenę. Oferując różnego rodzaju innowacyjne gadżety banki jednocześnie utrzymują najwyższy poziom bezpieczeństwa i edukują swoich klientów.

Pierwsze trzy miesiące 2012r. wskazują na kontynuację dynamicznego rozwoju bankowości elektronicznej. Z każdym kwartałem przybywa zarówno klientów mających dostęp do bankowości internetowej, jak i klientów aktywnie korzystających z dobrodziejstw Internetu. Na koniec I kwartału 2012r. w Polsce mamy ponad 10,5 miliona aktywnych użytkowników bankowości elektronicznej. Z roku na rok populacja klientów nowoczesnych, ceniących czas i wygodę rośnie. Grupa osób świadomych swoich potrzeb i możliwości, aktywnie korzystających z e-bankingu, w ciągu ostatnich trzech miesięcy powiększyła się o prawie 400 tysięcy osób. To jeden z najwyższych kwartalnych przyrostów w historii.

Banki starając się pozyskać nowych klientów, próbują zachęcać tych niekorzystających lub rzadko korzystających do tej pory z usług bankowych. Dzięki tej praktyce w naszym kraju spada liczba osób wykluczonych finansowo oraz wykluczonych elektronicznie. Polacy ufają bankom i z chęcią korzystają z ofert, w ramach których można uzyskać częściowy zwrot wydatków na zakupy lub gwarantujących stałe oprocentowanie środków na rachunku.

Klienci, prócz gadżetów elektronicznych korzystają również coraz częściej z kart płatniczych, dokonując płatności na coraz mniejsze kwoty. Mając możliwość płacenia w znacznie większej ilości miejsc, mogą dokonywać płatności bezstykowych do kwoty 50zł, a także korzystają z pakietów lojalnościowych. Trend wskazuje na wzrost aktywności konsumentów posiadających karty co oznacza, że klienci są lepiej wyedukowani i potrafią zarządzać pieniądzem elektronicznym.

Rozwija się również technologia biometryczna, która jest najbezpieczniejszą jak do tej pory metodą identyfikacji i uwierzytelnienia. Biometria może zachęcić do korzystania z usług bankowych oraz ułatwić i przyspieszyć obsługę klientów w oddziale.

Dzięki nowoczesnym technologiom i otwartości na to co nowe wśród klientów wchodzimy w kolejną erę bankowości, gdzie placówka bankowa nie będzie kojarzona z długą kolejką, przepływ pieniądza będzie natychmiastowy, a hasła i PINy nie będą sprawdzianem pamięci.

Zapraszamy Państwa do lektury raportu. Będziemy wdzięczni za przekazywanie wszelkich uwag co do rozwijania jego kolejnych wersji. Pytania i sugestie proszę kierować na adres e-mail:martyna@zbp.pl

Martyna Kubiak

Sekretarz Forum Technologii Bankowych

Członek Prezydium FTB

Strona 6 z 18

3. Bankowo ść internetowa

3.1. Klienci indywidualni

Wykres 1. Liczba klientów indywidualnych maj ących podpisan ą umow ę dotycz ącą usług bankowo ści internetowej

Źródło: ZBP

Na koniec I kwartału 2012 roku liczba klientów indywidualnych posiadających umowy umożliwiające dostęp do usług bankowości internetowej wyniosła blisko ponad 18,5 miliona osób. W stosunku do końca I kwartału 2011 roku jest to wzrost o blisko 2 miliony klientów, co stanowi przyrost o prawie12%. Pierwsze miesiące bieżącego roku odznaczały się wysoką dynamiką wzrostu liczby klientów indywidualnych, przybyło ich blisko 700 tysięcy.

Wykres 2. Liczba aktywnych klientów indywidualnych (2006- I kw. 2012 w milionach osób)

Źródło: ZBP

Liczba aktywnych klientów indywidualnych3 bankowości internetowej dynamicznie wzrasta od kilku lat. Od końca 2006 do końca I kwartału 2012 roku ich liczba wzrosła o ponad 6,2 miliona, czyli o 145%. Z roku na rok populacja nowych użytkowników korzystających z możliwości jakie daje Internet do obsługi transakcji bankowych, jest coraz większa. Na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy można

3aktywny Klient loguje się do usługi minimum raz w miesiącu, miarą jego aktywności jest liczba realizowanych przelewów

Strona 7 z 18

obserwować wzrost liczby aktywnych klientów indywidualnych o ponad11,5%. W minionym kwartale dynamicznie rosła więc nie tylko liczba osób uzyskujących dostęp do bankowości internetowej, ale również ich aktywność. Grupa korzystających z e-bankingu w ciągu ostatnich trzech miesięcy powiększyła się o prawie 400 tysięcy osób. To jeden z najwyższych kwartalnych przyrostów w historii.

Statystyki pokazują, że nowi klienci są aktywni, a banki oferując w umowach elektroniczną obsługę transakcji nie próbują tylko poprawiać swoich wyników, ale faktycznie odpowiednio rozpoznają potrzeby klientów i potrafią zachęcić do korzystania z usług przez Internet.

Wykres 3. Udział aktywnych klientów bankowo ści internetowej w ogólnej liczbie klientów posiadaj ących umowy umo żliwiaj ące korzystanie z usług tego typu

Źródło: ZBP

Powyższy wykres potwierdza wysoki poziom aktywności klientów. Wzrastała on wprost proporcjonalnie do upływu czasu korzystania z internetowej formy świadczenia usług bankowych. Klienci najpierw oswajają się z nowym rozwiązaniem, a z biegiem czasu zaczynają coraz częściej z niego korzystać, zachęcając jednocześnie kolejne osoby do tej formy bankowości. W obserwowanym okresie odnotowano zarówno wzrost ogólnej liczby klientów indywidualnych, jak i wzrost aktywnych klientów. Udział klientów aktywnych wynosi57%. Wskaźnik ten w minionych kwartałach utrzymywał się na stałym poziomie, pomimo dynamicznego wzrostu liczby klientów indywidualnych.

Można wnioskować, że banki lepiej dobierają ofertę do potrzeb rynkowych, a z kolei klienci indywidualni są bardziej świadomi i korzystają z usług, do których mają dostęp. Niewątpliwie są to bardzo pozytywne zjawiska, tym ważniejsze że dotyczą stosunkowo długiego, rocznego okresu obserwacji.

Biorąc pod uwagę stale rozszerzający się dostęp do Internetu w dłuższej perspektywie ten wynik powinien nadal dynamicznie się poprawiać. Istotny wpływ może mieć rozwój mobilnych urządzeń zapewniających dostęp do Internetu oraz rozbudowa infrastruktury zapewniającej dostęp do szerokopasmowych łączy. Niewątpliwie ważnym aspektem jest również praca wykonywana przez banki nad udoskonaleniem systemów i budowaniem aplikacji w coraz bardziej przyjazny i zrozumiały dla klientów sposób.

Strona 8 z 18

Tabela 1. Podsumowanie aktywno ści klientów indywidualnych

Kategoria 2011 2012 Zmiana

I kw. 2011/ I kw. 2012 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw.

Liczba klientów indywidualnych z dostępem do BI

16 519 224 16 798 735 17 361 877 17 762 853 18 500 504 11,99% �

Liczba aktywnych klientów indywidualnych

9 434 848 9 623 842 9 892 228 10 141 247 10 525 714 11,56% �

Średnia wartość przelewów na jednego klienta (w PLN)

1 432 1 338 1 358 1 429 1 370 -4,33% �

Średnia wartość rozliczeń na jednego klienta (w PLN)

6,6 tys. 5,8 tys. 5,8 tys. 6,0 tys. 6,3 tys. -4,55% �

Źródło: ZBP

Powyższa tabela potwierdza wcześniejsze wnioski. Stały wzrost liczby klientów mających dostęp do bankowości internetowej oraz coraz większą ich aktywność. Wahaniom podlegają średnie wartości przelewów dokonywanych przez jednego klienta, jak i średnia wartość rozliczeń. Wyraźnie widać efekty sezonowe, czyli na przykład wyższe obroty pod koniec i na początku roku.

Wpływ na wahania tych wartości ma również stały wzrost liczby klientów. Nowi użytkownicy są przynajmniej na początku mniej ufni, potrzebują więcej czasu aby przyzwyczaić się do stałego korzystania z bankowości internetowej. Oprócz nowych, młodych osób wchodzących na rynek usług bankowych, nowi użytkownicy to grupa, która z różnych powodów do tej pory nie odczuwała potrzeby lub nie miała wiedzy i dostępu do konta w Internecie. W związku z tym aktywność tych osób wyrażona w kwotach jest naturalnie niższa niż pozostałych.

Niemniej jednak tak wyraźny wzrost najważniejszych statystyk wskazuje na rosnącą świadomość klientów i ich zaufanie do systemu bankowego. Klienci indywidualni w coraz większym stopniu doceniają korzyści płynące z usług bankowości internetowej, tj. przede wszystkim oszczędność czasu i pieniędzy oraz dostęp do usług bez konieczności wizyty w placówce bankowej. Kryzys na międzynarodowych rynkach finansowych, który falami się pojawia, nawet jeśli wpływa na mniejszą aktywność zakupową klientów, absolutnie nie wpływa negatywnie na zaufanie do banków. Polacy wiedzą, że polskie banki są bezpieczne i środkom w nich zdeponowanym nic nie zagraża.

Strona 9 z 18

3.2. Małe i średnie przedsi ębiorstwa (MSP)

Wykres 4. Liczba klientów MSP maj ących podpisan ą umow ę dotycz ącą usług bankowo ści internetowej

Źródło: ZBP

Na koniec I kwartału 2012 roku liczba klientów z sektora małych i średnich przedsiębiorstw mających możliwość korzystania z usług bankowości internetowej wyniosła blisko 1,77 miliona użytkowników, co stanowi wzrost w porównaniu do końca I kwartału 2011roku o ponad 9,5%. Ostatnie sześć miesięcy było jednak znacznie mniej dynamiczne pod tym kątem niż wcześniejsze kwartały. Wzrosty w IV kwartale minionego roku i w I kwartale bieżącego roku oscylowały w granicach 1-1,5%.

Wykres 5. Liczba aktywnych klientów MSP (2006- I kw . 2012)

Źródło: ZBP

Mimo kwartalnych wahań od końca 2006do końca I kwartału 2012 roku liczba aktywnych klientów bankowości internetowej z sektora MSP wzrosła o blisko 700 tysięcy (wzrost o blisko165%). W ciągu ostatnich 12 miesięcy ich liczba wzrosła o blisko 90 tysięcy, co stanowi wzrost o ponad 8,5%.

Strona 10 z 18

Wykres 6. Udział aktywnych klientów bankowo ści internetowej w ogólnej liczbie klientów MSP posiadaj ących umowy umo żliwiaj ące korzystanie z usług tego typu

Źródło: ZBP

Na powyższym wykresie można zauważyć, że w proporcjonalnie podobnym tempie rośnie liczba klientów MSP mających dostęp do bankowości internetowej jak i grupa aktywnie z niej korzystająca. Proporcja utrzymuje się na stałym poziomie, aktywni użytkownicy stanowią około 64% ogólnej liczby mających możliwość korzystania z elektronicznej obsługi rachunku bankowego.

Pozytywnym aspektem jest stały udział aktywnych klientów pomimo wzrostu ogólnej ich liczby. Aczkolwiek w ostatnich kwartałach grupa podmiotów mających dostęp do bankowości internetowej rośnie wolniej niż jeszcze kilka lat temu. Wydaje się, że dalszy przyrost klientów będzie wymagał zmiany przyzwyczajeń przedsiębiorców MSP. Duża część wykonywanych usług jest tradycyjnie opłacana na bieżąco i w formie gotówkowej (np. w sektorze budowlanym i wykończeniowym), obsługa elektroniczna nie jest więc w tym przypadku doceniana. Sektor bankowy prowadzi szereg programów edukacyjnych i zachęcających przedsiębiorców do korzystania z technologii internetowych i szeroko rozumianych bezgotówkowych form regulowania rozliczeń. Wydaje się, że oprócz dobrej oferty bankowców, potrzebne są też szersze działania Państwa w zakresie edukacji ekonomicznej i finansowej.

Strona 11 z 18

Tabela 2. Podsumowanie aktywno ści klientów MSP

Kategoria 2011 2012 Zmiana

I kw. 2011/ I kw. 2012 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw.

Liczba klientów MSP z dostępem do BI

1 613 867 1 614 398 1 724 479 1 748 629 1 768 847 9,60% �

Liczba aktywnych klientów MSP

1 034 713 1 041 641 1 114 243 1 117 983 1 124 403 8,67% �

Średnia wartość przelewów na jednego klienta MSP (w PLN)

3 455 3 571 3 771 3 804 3 642 5,43%�

Średnia wartość rozliczeń na jednego klienta MSP (w PLN)

57 tys. 58 tys. 61 tys. 63 tys. 60 tys. 5,09% �

Źródło: ZBP

Zaprezentowane w powyższej tabeli statystyki wskazują na znaczące wzrosty liczby klientów z sektora MSP i wzrost ich aktywności. W porównaniu do IV kwartału 2012 roku spadły wartości przelewów wykonanych przez jednego klienta jak i średnia wartość rozliczeń. Jest to jednak typowy efekt sezonowy wynika m.in. z konieczność uiszczania zaliczek podatkowych z końcem roku kalendarzowego. Co istotne obie wartości są wyższe niż 12 miesięcy wcześniej.

Pomimo kryzysu na międzynarodowych rynkach finansowych, zaufanie sektora MSP do banków i bankowości elektronicznej jest stale wysokie. Działalność w sektorze MSP często związana jest z pełną, osobistą odpowiedzialnością majątkową, naturalna jest więc chęć utrzymania kontroli nad finansami. Coraz większa liczba klientów MSP uznaje jednak, że posiada kontrolę dzięki możliwości korzystania z usług bankowości internetowej. Szybki dostęp w każdej chwili i z każdego miejsca oraz łatwość w obsłudze środków finansowych są doceniane.

Przedsiębiorcy średnio dokonują podobnej liczby operacji jak we wcześniejszych kwartałach. Oszczędność czasu i kosztów, dostępność środków oraz ich bezpieczeństwo są stale cenione przez sektor MSP. Dostęp do bankowości internetowej to szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw, w których często właściciel jest również czynnym wykonawcą usług, naturalny składnik biznesu.

Strona 12 z 18

4. Transakcje bezgotówkowe i bankomatowe

4.1. Karty płatnicze

Wykres 7. Liczba kart debetowych (mln sztuk)

Źródło: NBP

Liczba kart debetowych w ostatnich latach systematycznie rosła. Od końca 2006 do końca I kwartału 2012 roku liczba wyemitowanych kart wzrosła o ponad8 milionów sztuk. Od końca 2009 roku ta tendencja uległa zahamowaniu, aż do końca I kwartału 2011 roku. Jednakże po skokowym wzroście o milion sztuk nastąpiło ponowne spowolnienie wzrostów w ostatnich kwartałach minionego i pierwszych miesiącach bieżącego roku.

Banki walczą o nowych klientów, starają się przekonać niekorzystających lub rzadko korzystających do tej pory z usług bankowych, do większej aktywności. Nowe oferty kont, w ramach których można otrzymać karty debetowe, zawierają korzystne propozycje, takie jak oprocentowanie środków na samym rachunku czy też częściowy zwrot wydatków na zakupy. Do tego oczywiście wysoko oprocentowane lokaty. Nic więc dziwnego, że aktywne banki zdobywają nowych klientów. Konkurencja na rynku usług bankowych powoduje również migracje między poszczególnymi bankami. Mnogość ofert i elastyczne możliwości ich kształtowania to jedna z wielu zalet polskiego rynku, które są najlepiej odczuwalne przez klientów.

Wykres 8. Liczba kart kredytowych (mln sztuk)

Źródło: NBP

Strona 13 z 18

W przypadku kart kredytowych nastąpiło odwrócenie trendu, liczba kart nie tylko przestała rosnąć, ale wyraźnie spadła na przestrzeni ostatnich dwóch lat. Tylko w ciągu 12 miesięcy spadek wyniósł ponad 20%. Można z całą pewnością stwierdzić, że liczba blisko 11 milionów kart kredytowych odnotowana na koniec 2009roku, nie zostanie szybko osiągnięta ponownie. Banki zareagowały na kryzys bardzo zdecydowanie. Kryteria, szczególnie finansowe (wspomniana już zdolność kredytowa), uległy zaostrzeniu i podlegają dokładnej analizie. Ostatnie trzy miesiące są kontynuacją coraz wolniejszego trendu spadkowego

Dokonując przeglądu kart banki przede wszystkim dały jasny sygnał, że konieczne jest spełnienie określonych kryteriów związanych z możliwościami finansowymi (zdolność kredytowa), aby otrzymać nową kartę kredytową. Zgodnie z taką polityką liczba nowo wydawanych kart jest znacznie niższa niż w latach 2006-2009.

Wykres 9. Średnia kwartalna warto ść transakcji i średnia warto ść pojedynczej transakcji kartami debetowymi

Źródło: NBP

Podobnie jak co roku, pierwsze miesiące przynoszą wyraźny spadek zarówno średniej wartości pojedynczej transakcji jak i całego obrotu. W pierwszym przypadku spadki wynoszą zazwyczaj około 6-7%, a w drugim nawet 10%. W kolejnych kwartałach można spodziewać się ponownych wzrostów do wcześniej notowanych wysokości średniej wartości obrotu.

Sukcesywnie spada średnia wartość pojedynczej transakcji. W minionym roku o ponad 4,5%. Ostatni kwartał jak co roku również oznaczał tradycyjny silniejszy spadek. W perspektywie kilku lat wartość jednostkowej transakcji istotnie się zmniejszyła, co oznacza, że klienci płacą kartami za zakupy o coraz niższej wartości, a to jest bardzo pozytywny trend. W związku z coraz większą popularnością kart zbliżeniowych, które są przede wszystkim dedykowane do transakcji o niższych wartościach, ta tendencja powinna ulegać dalszej zmianie w kierunku odnotowywania coraz większej liczby transakcji o niskich wartościach.

Strona 14 z 18

Wykres 10. Średnia kwartalna warto ść transakcji i średnia warto ść pojedynczej transakcji kartami kredytowymi

Źródło: NBP

Patrząc przez pryzmat ostatnich 12 miesięcy w przypadku kwartalnych wartości transakcji kartami kredytowymi zaobserwowano podobne zjawisko jak w przypadku kart debetowych. Odnotowano wzrost średniej wartości transakcji i to o ponad 37% oraz spadek wartości pojedynczej transakcji o nieznacznie blisko 1%. Pierwszy kwartał jak co roku przyniósł spadki w obu kategoriach.

Co ważne z perspektywy zaufania do tego środka płatniczego od wielu kwartałów nieprzerwanie rośnie średnia wartość transakcji, w ciągu ostatnich dwóch lat o ponad 70%.

Warto zwrócić uwagę, że wskazane na wykresie wartości nie są wysokie. Możliwe są dwie interpretacje tego faktu. Pierwsza wskazuje, że średnie wartości nie do końca precyzyjnie pokazują faktyczne zjawiska. Część klientów nie korzysta bowiem z kart, co zniekształca statystyki. Druga interpretacja dotyczy obaw związanych z korzystaniem z kart kredytowych. Środki, z których korzysta klient płacąc kartą kredytową są udostępnione przez bank z wyraźnie wskazanym odroczonym terminem płatności i trzeba będzie je oddać (wpłacić na konto i w ten sposób oddać bankowi)w wyznaczonym terminie, innym niż termin dokonywania zakupów. W przypadku kart debetowych klient wydaje swoje pieniądze uprzednio zgromadzone na rachunku. Wprawdzie posiadacz karty debetowej poprzez transakcje kartą ma również możliwości wykorzystania debetu w rachunku i wtedy funkcjonalność karty debetowej zmienia się na częściowo kredytową, ale standardowo limity debetu w ROR są niższe niż limityrachunków kredytowych powiązanych z kartą kredytową.

Funkcjonalność karty kredytowej jest dedykowana dla osób zdyscyplinowanych, które potrafią zarządzać swoim budżetem i zobowiązaniami. Karta kredytowa jest doskonałym instrumentem do oszczędzania pieniędzy i korzystania z wyjątkowych okazji (np.przeceny).

Strona 15 z 18

Tabela 3. Podsumowanie transakcji kartami debetowym i i kredytowymi

Kategoria 2011 2012 Zmiana

Ikw. 2011/ I kw. 2012 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw.

Liczba wyemitowanych kart debetowych (tys.)

23 092 24 137 24 454 24 785 24 969 8,13% �

Łączna wartość transakcji kartami debetowymi (mln PLN)

78 260 89 211 91 580 94 393 86 384 10,38% �

Liczba transakcji kartami debetowymi (tys.)

350 633 393 162 394 129 413 810 405 799 15,73% �

Liczba wyemitowanych kart kredytowych (tys.)

8 536 8 424 7 145 6 949 6 770 -20,69% �

Łączna wartość transakcji kartami kredytowymi (mln PLN)

6 996 7 670 7 785 7 965 7 613 8,82% �

Liczba transakcji kartami kredytowymi (tys.)

48 403 52 320 52 731 53 394 52 161 7,76% �

Źródło: NBP

Dane wskazane w powyższej tabeli, maja najistotniejsze znaczenie dla oceny zjawisk na rynku kart płatniczych. Wskazują one wyraźny wzrost liczby transakcji zarówno kartami debetowymi i kredytowymi oraz równoczesny wzrost łącznej wartości wykonanych za ich pomocą płatności na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy. Obie te tendencje zachodzą pomimo zmniejszającej się liczby kart kredytowych i ponownie rosnącej liczbie kart debetowych. Część klientów, którzy utracili karty kredytowe korzystała z nich sporadycznie. Ponadto wpływ na wzrost ma rosnąca liczba punktów, w których można płacić za pomocą kart.

Patrząc z szerszej perspektywy statystyki wskazują bardzo pozytywne zjawiska. Przede wszystkim widać, że sektor bankowy wyciągnął wnioski z kryzysu, dokonał analiz możliwości finansowych i potrzeb swoich klientów. Ten proces dobiega już końca, teraz banki na bieżąco stosują bardziej restrykcyjne, a tym samym bezpieczniejsze dla klientów kryteria. Ponadto zwiększają się łączne wartości transakcji i liczba samych transakcji. Wskazuje to na coraz większe zaufanie do kart, ale i do całego systemu, dzięki któremu płatności kartami są obsługiwane. Wreszcie wzrosty wskaźników obrazują rosnący poziom aktywności konsumentów posiadających karty, co oznacza, że posiadacze kart są coraz lepiej wyedukowaniu w kontekście korzystania z kart płatniczych.

Zadłu żenie kart kredytowych

Tematem, który nie sposób pominąć przytaczając dane dotyczące liczby transakcji dokonywanych kartami kredytowymi, jest powstałe na nich zadłużenie. Według danych Komisji Nadzoru Finansowego na koniec kwietnia 2012 roku jako zagrożone traktować można transakcje na łączną kwotę przekraczającą 2,2 miliarda złotych. Kolejne 10 miliardów to kwoty, które klienci są winni, ale są one jeszcze w bezodsetkowym okresie działania karty. Uznaje się je za bezpieczne. Porównując te dane do podobnych co do przeznaczenia kredytów konsumenckich, zagrożona wartość zadłużeń w kartach jest wyższa o około 5 pkt. proc.

Strona 16 z 18

4.2. Bankomaty

Wykres 11. Liczba bankomatów

Źródło: NBP

Liczba bankomatów na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy wzrosła o ponad 7,5%. Na koniec I kwartału 2012 roku urządzeń było 17 761. W porównaniu do końca I kwartału2011 roku zanotowano wzrost o ponad 1100 urządzeń. Ostatnie dwa kwartały przyniósł znaczący wzrost, ma to m.in. związek z rozwojem sieci handlowych, w których nie można regulować płatności kartami w kasach. W większości takich punktów są jednak umieszczone bankomaty. Wzrost liczby takich sklepów prawdopodobnie nadal będzie jednym z czynników wpływających na rynek bankomatów.

Tabela 4. Podsumowanie transakcji bankomatowych

Kategoria 2011 2012 Zmiana

I kw. 2011/ I kw. 2012 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw.

Liczba bankomatów 16 508 16 953 17 057 17 500 17 761 7,59% �

Liczba wypłat gotówki z bankomatów (mln)

166 184 179 178 175 5,55% �

Wartość wypłaty gotówki z bankomatów (mld PLN)

61 69 71 70 65 6,38% �

Średnia wartość pojedynczej transakcji gotówkowej (PLN)

369 377 396 393 371 0,79% �

Źródło: NBP

Klienci częściej korzystają z bankomatów, wypłacają też większe kwoty. Chociaż, I kwartał tego roku przyniósł spadek w tej kategorii, na przestrzeni 12 miesięcy wzrost wyniósł blisko 6,5%. Dokonywanie wypłat w bankomatach stało się właściwie powszechnym sposobem podejmowania gotówki, klienci przyzwyczaili się do tych urządzeń i chętnie z nich korzystają. Nie jest to niestety informacja pozytywna. Pomimo faktu, iż posiadacze kart dokonują więcej transakcji płatniczych kartami, niż pobierania gotówki, to nadal wartości dotyczące transakcji bankomatowych przewyższają wartości dokonywane w POS. Warto zwrócić uwagę na wysoką wartość pojedynczej transakcji, która jest o ponad połowę wyższa niż pojedyncza wartość transakcji kartą kredytową. Klienci mimo coraz powszechniejszej możliwości regulowania płatności za pomocą kart, nadal preferują korzystanie z gotówki. Podobnie jak w przypadku kart zaobserwować można efekt sezonowości i słabsze wyniki w pierwszych miesiącach roku.

Strona 17 z 18

Warto także podkreślić, że posiadacze kart płatniczych maja dostęp do swoich pieniędzy nie tylko w bankomatach i kasach oddziałów, filii i agencji bankowych, ale także w punktach Cash back. Dokonując płatności bezgotówkowej mogą także skorzystać z usługi wypłaty gotówki przez akceptanta (punkt przyjmujący płatności kartami).

Strona 18 z 18

5. Spis wykresów i tabel

5.1. Spis wykresów Wykres 1. Liczba klientów indywidualnych mających podpisaną umowę dotyczącą usług bankowości

internetowej

Wykres 2. Liczba aktywnych klientów indywidualnych (2006-2011 w milionach osób)

Wykres 3. Udział aktywnych klientów bankowości internetowej w ogólnej liczbie klientów posiadających umowy umożliwiające korzystanie z usług tego typu

Wykres 4. Liczba klientów MSP mających podpisaną umowę dotyczącą usług bankowości internetowej

Wykres 5. Liczba aktywnych klientów MSP

Wykres 6. Udział aktywnych klientów bankowości internetowej w ogólnej liczbie klientów MSP posiadających umowy umożliwiające korzystanie z usług tego typu

Wykres 7. Liczba kart debetowych (mln sztuk)

Wykres 8. Liczba kart kredytowych (mln sztuk)

Wykres 9. Średnia kwartalna wartość transakcji i średnia wartość pojedynczej transakcji kartami debetowymi

Wykres 10. Średnia kwartalna wartość transakcji i średnia wartość pojedynczej transakcji kartami kredytowymi

Wykres 11. Liczba bankomatów

5.2. Spis tabel Tabela 1. Podsumowanie aktywności klientów indywidualnych

Tabela 2. Podsumowanie aktywności klientów MSP

Tabela 3. Podsumowanie transakcji kartami debetowymi i kredytowymi

Tabela 4. Podsumowanie transakcji bankomatowych