BADANIE NEUROLOGICZNE

ODCINKA SZYJNEGO

Katarzyna Rogalska

Badanie neurologiczne odcinka szyjnego można ograniczyć do korzeni nerwowych segmentów C1- C4

Unerwienie obwodowe

Ocenę dolegliwości bólowych oraz zaburzeń czucia w obrębie twarzy przeprowadza się z użyciem kłębka waty. Znajomośc unerwienia obwodowego umożliwia odniesienie zaburzeń czucia do określonych korzeni nerwowych.

Unerwienie obwodowe

Nerw trójdzielny - Zaciśnięcie zębów- Obieg skroniowy- Mięśnie żwacze

Nerw twarzowy- Marszczenie brwi- - zamknięcie oczu- Zaciskani ust - Wyszczerzenie zębów

Nerw czaszkowy - Zgięcie górnej części odcinka szyjnego

C1 – C2- Wyprost górnej części odcinka szyjnego

C2- Zgięcie boczne górnej części odcinka

szyjnego C3- Uniesienie obręczy barkowej C4 oraz

nerw czaszkowy

Testy neurodynamiczne

Bierne zgięcie szyiBadający bierne zgina głowę. Prawidłowa

odpowiedź to brak bólu i pełen zakres ruchu. Uwrażliwienie testu polega na dołączeniu uniesienia prostej kończyny dolnej lub testów napięciowych kończyny górnej. Jeśli objawy wiążą się z wyprostem w odcinku szyjnym kręgosłupa to należy zbadać bierny wyprost. Bierne zginanie szyi powoduje ruch i napięcie rdzenia kręgowego oraz opon odcinka kręgosłupa lędźwiowego i nerwu kulszowego.

Testy napięciowe kończyny górnej

Wykonujemy testy:• odwiedzenie (C5)• rotacja zewnętrzna (C5)• zgięcie łokcia (C 5-6)• wyprost łokcia (C7)• wyprost nadgarstka (C6)• zgięcie nadgarstka (C7)• wyprost kciuka (C8)• przywiedzenie małego palca (Th1)

Inne testy neurologiczne

Objaw BabińskiegoOpiera się na dość silnym podrażnieniu

podeszwowej strony stopy wzdłuż jej bocznego brzegu. Zgięcie palców stóp jest reakcją fizjologiczną, natomiast wyprost dużego palca z jednoczesnym zgięciem pozostałych palców świadczy o uszkodzeniu górnego neuronu ruchowego.

Testy naczyniowe

Test tętnic kręgowych (test wydolności kręgowo – podstawnej)

Istota tego testu jest utrzymanie rotacji odcinka szyjnego w końcowym zakresie ruchu. Rolą badającego jest delikatne prowadzenie ruchu oraz przyłożenie niewielkiego oporu przez minimum 10s. W trakcie wykonywania testu pacjent powinien mieć otwarte oczy aby zauważyć ewentualny oczopląs.

Po wykonaniu ruchu w jedna stronę następuje przerwa na około 10s, przed wykonaniem ruchu w stronę przeciwną.

Wynik pozytywny testu:- Zawroty głowy- Mdłości- Zaburzenia widzenia- Ataksja - Omdlenie- Zaburzenia ze strony nerwu trójdzielnego lub

nerwów współczulnych - Połowiczne zaburzenia czucia lub ruchomości

Aktywne ruchy karkiem

Testy aktywne choć nie są selektywne ponieważ pracują mięśnie i poruszaną się stawy więc nie mamy możliwości różnicowania pomiędzy poszczególnym strukturami, jednak stanowią ważny element badania dający możliwość oceny ruchomości i prowokacji bólu w obciążeniu. Badamy: • wyprost• rotacja w lewo• rotacja w prawo• zgięcie boczne w lewo• zgięcie boczne w prawo• zgięcie

Pasywne ruchy karkiem

Badając testy pasywne uzyskujemy dodatkowe informacje takie jak czucie końcowe rotacji, które powinno być elastyczne (torebkowe), zakres ruchu będzie dokładniej zweryfikowany dzięki zastosowaniu chwytów ograniczających reakcje pacjenta na pojawiający się w czasie badania ból.

Wykonujemy ponownie testy:• pasywny wyprost• pasywna rotacja w prawo• pasywna rotacja w lewo• pasywne zgięcie w prawo• pasywne zgięcie w lewo• pasywne zgięcie

badanie palpacyjne

W trakcie badanie terapeuta zwraca uwagę na:- Ucieplenie danej okolicy- Zwiększoną lokalną potliwość- Obecność obrzęku lub wysięku - Ruchomość i konsystencję tkanek

podskórnych - Obecność nadmiernego napięcia

mięśniowego - Nadwrażliwość elementów kostnych

• Dystalna promieniowa część przedramienia (C5)• Palce I – II (C6)• Palce II – III – IV (C7)• Palce IV – V +łokciowa cześć ręki (C8)• Łokciowa dystalna część przedramienia (Th1)• Przyśrodkowa część ramienia (Th2)

Bierne ruchy

Terapeuta musi zwracać uwagę na:- Jakość i zakres ruchu- Występowanie oporów w trakcje

występowania ruchu oraz rodzaj oporu końcowego

- Charakterystykę dolegliwości bólowych- Prowokację reakcji skurczowej

Staw szczytowo – potyliczny

Jednostronny nacisk przednio - tylny i / lub tylno – przedni przyłożony do segmentu C1 w ustawieniu zgięcia z rotacją, lub wyprostu będzie powodował wzmożony i/lub obniżony efekt kompresji lub napięcia w obrębie stawu.

Staw szczytowo – obrotowy

Jednostronny nacisk przednio - tylny i / lub tylno – przedni przyłożony do segmentu C1i/ lub C2 w ustawieniu zgięcia z rotacją, lub wyprostu będzie powodował wzmożony i/lub obniżony efekt kompresji lub napięcia w obrębie stawu.

Przedłużony naturalny ślizg w stawach międzywyrostkowych

Podczas badania bolesnych ruchów odcinka szyjnego pacjent przyjmuje pozycję siedzącą. Badający wywiera nacisk na poszczególne wyrostki kolczyste lub poprzeczne kręgów szyjnych natomiast pacjent powoli przyjmuje pozycje nasilającą dolegliwości bólowe.

Trakcja górnej części odcinka szyjnego

Pacjent przyjmuje pozycję leżenia tyłem. Badający utrzymuje lordozę szyjną poprzez umieszczenie przedramienia pod odcinkiem szyjnym, następnie terapeuta wykonuje ruch pronacji przedramienia oraz delikatnie pociągając za brodę przeprowadza trakcję odcinka szyjnego. Pozycja zostaje utrzymywana przez ok. 10s, ustapienie dolegliwości świadczy o pozytywnym wyniku testu, co świadczy o mechanicznej dysfunkcji stawu.

Zakończenie badania

kończąc badanie fizykalne terapeuta powinien:- Ostrzec pacjenta o możliwości wystąpienia

nasilenia dolegliwości w ciągu kolejnych 24 – 48h- Poprosić pacjenta aby zwrócił uwagę na przebieg

dolegliwości i poinformował o tym przy następnej wizycie

- Wyjaśnić pacjentowi ustalenia wynikające z badania fizykalnego oraz ich zależność z objawami opisywanymi podczas badania fizykalnego

- Określić cele leczenia- Zaplanować wstępne etapy leczenia

Bibliografia:

„Badanie i ocena narządu ruchu” Nicola J. Petty