Aspekt techniczny (narażenie) i

formalny (procedura) stwierdzenia

choroby zawodowej.

Michał Langer WSSE Poznań

Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w

wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny

warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z

wysokim prawdopodobieństwem, że została ona

spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla

zdrowia występujących w środowisku pracy albo w

związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych

"narażeniem zawodowym".

- art. 2351 Kodeks pracy

(Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.)

Wydane na podstawie art. 237 § 4 pkt 1 ustawy z dnia 26

czerwca 1974 r. - Kodeks pracy

(Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.):

Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie chorób

zawodowych z dnia 30 czerwca 2009 r. (Dz. U. z 2013

r. poz. 1367)

Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie sposobu

dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych

chorób z dnia 1 sierpnia 2002 r. (Dz. U. z 2013 r. poz.

1379)

Rozporządzenie określa:

1) wykaz chorób zawodowych;

2) okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym;

3) sposób i tryb postępowania dotyczący zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych;

4) podmioty właściwe w sprawie rozpoznawania chorób zawodowych.

Rozporządzenie określa:

1) sposób dokumentowania chorób zawodowych i

skutków tych chorób;

2) sposób prowadzenia rejestrów chorób zawodowych,

w tym wzory dokumentów stosowanych w

postępowaniu dotyczącym tych chorób;

3) dane objęte rejestrem chorób zawodowych.

pozycja 19 – Przewlekłe choroby układu ruchu

wywołane sposobem wykonywania pracy:

1) przewlekłe zapalenia ścięgna i jego pochewki,

2) przewlekłe zapalenia kaletki maziowej,

3) przewlekłe uszkodzenie łąkotki u osób wykonujących

pracę w pozycji klęczącej lub kucznej,

4) przewlekłe zapalenie okołostawowe barku,

5) przewlekłe zapalenie nadkłykcia kości ramiennej,

6) zmęczeniowe złamanie kości.

pozycja 20 – Przewlekłe choroby obwodowego układu

nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy:

1) zespół cieśni w obrębie nadgarstka,

2) zespół rowka nerwu łokciowego,

3) zespół kanału de Guyona,

4) uszkodzenie nerwu strzałkowego wspólnego u osób wykonujących prace w pozycji kucznej

•Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych z dnia 14 marca 2000 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 26, poz. 313)

•Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet z dnia 10 września 1996 r. (Dz. U. z 1996 r. Nr 114, poz. 545)

•Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac z dnia 24 sierpnia 2004 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 200, poz. 2047)

praca fizyczna (wykonywanie ciężkich prac fizycznych np.: podczas ręcznego przemieszczania ciężarów, jak i obciążenie statyczne np.: długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej lub siedzącej)

pozycja ciała (wymuszona pozycja ciała np.: pozycja kuczna lub klęcząca, praca z rekami uniesionymi powyżej poziomu barków, długotrwałe stanie lub siedzenie)

praca monotypowa (jednostajna – monotypia ruchu, zaangażowanie tylko jednej grupy mięśni lub elementu układu ruchu)

zmienne warunki klimatyczne (szczególnie praca w mikroklimacie zimnym, tj. chłodnie mroźnie, praca na wolnym powietrzu w miesiącach zimowych)

wibracja (drgania mechaniczne o działaniu ogólnym i miejscowym)

stres (fizyczne napięcie w tym odruchowe napięcie mięśni, które z kolei powoduje przeciążenie tych struktur, a w efekcie ból)

6

8

4

7

6

5 5 5

8

5

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

2009 2010 2011 2012 2013

Przewlekłe choroby układu ruchu

wywołane sposobem wykonywania

pracy

Przewlekłe choroby obwodowego

układu nerwowego wywołane sposobem

wykonywania pracy

ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks

postępowania administracyjnego

(Dz. U. z 2013 r. poz. 267)

ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji

Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263 ze zm.)

zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej

skierowanie na badania

karta oceny narażenia zawodowego

orzeczenie lekarskie (o rozpoznaniu choroby

zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania)

decyzja administracyjna

Zgodnie z § 3 rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych

1. Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się:

1) właściwemu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu państwowemu granicznemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263, z późn. zm.), właściwemu komendantowi wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej albo właściwemu inspektorowi wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej, zwanym dalej "właściwym państwowym inspektorem sanitarnym",

2) właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy

- których właściwość ustala się według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika, lub według krajowej siedziby pracodawcy, w

przypadku gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tej siedzibie.

Podstawa prawna:

art. 12 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej

Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263

ze zm.):

1a. Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny jest:

1) organem właściwym w stosunku do podmiotów, dla

których powiat jest organem założycielskim lub organem

prowadzącym, lub w których powiat jest podmiotem

dominującym.

I stopnia:

Wielkopolskie Centrum Medycyny Pracy w Poznaniu

wraz z ośrodkami w Kaliszu, Koninie, Lesznie i Pile

II stopnia:

Instytut Medycyny Pracy w Łodzi

Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w

Sosnowcu

Instytut Medycyny Wsi w Lublinie

Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia w sprawie chorób

zawodowych:

właściwy państwowy inspektor sanitarny, który otrzymał

zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej, wszczyna

postępowanie, a w szczególności kieruje pracownika lub

byłego pracownika, którego dotyczy podejrzenie, na

badanie w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu

choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej

rozpoznania, do jednostki orzeczniczej I stopnia.

Zgodnie z § 6 ust. 3 rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych: ocenę narażenia zawodowego przeprowadza: 1) w związku z podejrzeniem choroby zawodowej - lekarz,

który sprawuje profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem, którego dotyczy podejrzenie;

2) w toku ustalania rozpoznania choroby zawodowej - lekarz zatrudniony w jednostce orzeczniczej, o której mowa w § 5 ust. 2 i 3;

3) w toku podejmowania decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej - właściwy państwowy inspektor sanitarny.

Lekarz właściwy do orzekania w zakresie chorób zawodowych

[zgodnie z § 5 rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych

spełniający wymagania kwalifikacyjne określone w przepisach

wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997

r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317, z

późn. zm.)] zatrudniony w jednej z jednostek orzeczniczych wydaje

orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw

do jej rozpoznania na podstawie:

wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych,

dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika,

dokumentacji przebiegu zatrudnienia,

oceny narażenia zawodowego.

Zgodnie z § 7 rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych:

1. Pracownik lub były pracownik, badany w jednostce

orzeczniczej I stopnia, który nie zgadza się z treścią

orzeczenia lekarskiego, może wystąpić z wnioskiem o

przeprowadzenie ponownego badania przez jednostkę

orzeczniczą II stopnia.

2. Wniosek o przeprowadzenie ponownego badania składa

się w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia

lekarskiego, za pośrednictwem jednostki orzeczniczej I

stopnia zatrudniającej lekarza, który wydał to orzeczenie.

Zgodnie z § 8 rozporządzenia w sprawie chorób

zawodowych:

1. Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo

decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby

zawodowej wydaje się na podstawie materiału

dowodowego, a w szczególności danych zawartych w

orzeczeniu lekarskim oraz formularzu oceny narażenia

zawodowego pracownika lub byłego pracownika.

Art. 127 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks

postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz.

267)

§ 1. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy

stronie odwołanie tylko do jednej instancji.

§ 2. Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ

administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że

ustawa przewiduje inny organ odwoławczy.

Organem odwoławczym wyższego stopnia w stosunku do

państwowego powiatowego inspektora sanitarnego jest

państwowy wojewódzki inspektor sanitarny.

Organem odwoławczym wyższego stopnia w stosunku do

państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego jest

Główny Inspektor Sanitarny.

Art. 129 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks

postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz.

267)

§ 1. Odwołanie wnosi się do właściwego organu

odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał

decyzję.

§ 2. Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od

dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została

ogłoszona ustnie - od dnia jej ogłoszenia stronie.

Art. 138 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267)

§ 1. Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której:

1) utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję albo 2) uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym

zakresie orzeka co do istoty sprawy albo uchylając tę decyzję - umarza postępowanie pierwszej instancji w całości albo w części, albo

3) umarza postępowanie odwoławcze. § 2. Organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Przekazując sprawę, organ ten powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu

przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz.

270)

Art. 53

§ 1. Skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia

doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie.