ANTROPOLOGIA RZECZYIEiAK UAM 2013/2013

• Tytuł: Antropologia rzeczy.

• Rok studiów: wszystkie (z dedykacją dla II stopnia)

• Zajęcia: fakultatywne

• Prowadzący: dr Agata Stanisz

• Rodzaj zajęd: warsztat teoretyczno-praktyczny, konwersatorium, wykład

•Ilośd punktów ETCS: 2

• Ilośd godzin: 30

• Semestr: zimowy 2013/2014

Sposób zaliczenia• przygotowanie do zajęd

(czytanie wskazanych tekstów) = obecnośd,

• przygotowanie projektu „badao”, jego realizacja i ewaluacja w postaci eseju (8-10 stron a4 w standardzie) lub eseju 4-5 stron + reprezentacji audiowizualnej (fotografia, film, audycja) = szczegóły ustalimy razem na początku listopada

TREŚĆ ZAJĘĆZajęcia skupiają się wokół kluczowych zagadnieodla antropologii rzeczy (anthropology of things). Sąto: materialnośd, kultura materialna orazniejednoznaczna kategoria rzeczy, jaka wyłoniła sięw antropologii w ciągu ostatnich kilku dekad.

Jedym z centralnych zainteresowao antropologiirzeczy jest relacja pomiędzy ludźmi i przedmiotami.Przyjrzymy się jej z interdyscyplinarnego punktuwidzenia uwzględniając nie tylko klasyczne iwspółczesne teorie antropologiczne, ale takżearcheologiczne, designerskie, filozoficzne czyhistoryczne.

Zastanowimy się nad tym, w jaki spoób rzeczy sąwytwarzane, jak mediują pomiędzy tym, comaterialne i społeczne, jak są używane oraz jakieznaczenia są im przypisywane. Przyjrzymy sięrzeczom jako darom, towarom, artefaktom,dziełom sztuki.

Spróbujemy także dokonad implementacji zdobytejna zajęciach wiedzy w trakcie badao terenowychoraz ich ewalucji w postaci esjeów bazujących nazebranym przez nas materiale empirycznym.

Student: UZYSKUJE PODSTAWOWĄ WIEDZĘ NA TEMAT:

* tego, czym jest antropologia rzeczy oraz jakimi typami refleksji oraz interpretacji się charakteryzuje

* sposobów badania oraz wyjaśniania relacji pomiędzy ludźmi a przedmiotami

* antropologicznej koncepcji kultury materialnejROZUMIE:

* jak w różnych rzeczywistościach społeczno-kulturowych kształtuje się relacja pomiędzy ludźmi i przedmiotami

(używanie, nadawanie znaczeo, symbolizowanie, zawłaszczanie, konsumowanie, wytwarzanie,

manipulowanie, kolekcjonowanie, wymienianie)* jak współczesna antropologia konceptualizuje kulturę

materialną* zróżnicowanie kontekstów relacji na linii człowiek-rzecz (polityka, religia, naród, popkultura, codziennośd, sztuka)

POSIADA UMIEJĘTNOŚCI:* praktycznego zastosowania zróżnicowanych strategii

interpretacyjnych, pozwalających opisywad i analizowad kulturę materialną

* krytycznej analizy koncepcji kultury materialnej* tworzenia i realizacji projektu badawczego, zakooczonego

analizą i interpretacją materiału empirycznego

GŁÓWNE CELE

ROZKŁAD JAZDY

Częśd I: Kultura materialna i antropologia rzeczy (koncepcje tradycyjne i współczesne)

1. Wprowadzenie. Koncepcje kultury materialnej.2. Biografia przedmiotów i przedmioty biograficzne3. Wymiana i dar (M. Mauss, B. Malinowski, A. Weiner )4. Etnograficzna wizja kultury materialnej5. Fetyszyzacja kultury. Konsumpcja.

Częśd II: Przedmioty w ruchu: używanie i sprawczośd wobec rzeczy

6. Użytecznośd i znaczenie. Agency a kultura materialna7. Codzienne życie przedmiotów.8. Porządek. Destrukcja. Recykling.9. Polityka rzeczy.

Częśd III: Estetyzacja i sentymenty10. Materialny wymiar kultury popularnej.11. Design i antropologia.12. Wyjście do muzeów i galerii.

+ 15 godzin badao terenowych,; projekty będą konsultowane indywidualniew uzgodnionych ze studentkami i studentami

terminach+ jeśli pojawią się interesujące wydarzenia o charakterze naukowo-

kulturalnym mogące wzbogacid naszą wiedzę z zakresu antropologii rzeczy, to postaramy się w nich uczestniczyd

LEKTURY OBOWIĄZKOWE

Almquist Julka, Lupton Julia. Affording Meaning: Design-Oriented Research from the Humanities and SocialSciences. Design Issues 2010, nr 1, s. 3-14.

Baraoski Janusz. Świat rzeczy. Zarys antropologiczny. Kraków: WUJ, 2007.

Clifford James. O kolekcjonowaniu sztuki i kultury. Przeł Joanna Iracka. PSL-Konteksty 1993, nr 1, s. 11-16.

Czachowski Hubert. Przedmioty na horyzoncie: etnologia przeszłości czy współczesności? Etnografia Nowa2009, nr 1, s. 13-17.

Douglas Mary. Czystośd i zmaza. Przeł. Marta Bucholc. Warszawa: PIW, 2007, s. 51- 81.

Fryś-Pietraszkowa Ewa, Kunczyoska-Iracka Anna, Pokropek Marian. Sztuka ludowa w Polsce. Warszawa:Wydawnictwo Arkady, 1988.

Hoskins Janet. Agency, biography and objects. W: Handbook of material culture. Red. Christopher Tilley.London: Sage, 2006, s. 74-84.

Kopytoff Igor. Kulturowa biografia rzeczy – utowarowienie jako proces. Przeł. Ewa Klekot. W: Badanie kultury.Elementy teorii antropologicznej. Red. Marian Kempny, Ewa Nowicka. Warszawa: PWN, 2005, s. 249-274.

Kultura Współczesna 2008, nr 3

Malinowski Bronisław. Istota kula. W: Argonauci Zachodniego Pacyfiku. Przeł. Barbara Olszewska-Dyoniziak,Sławoj Szynkiewicz. Warszawa: PWN, 1981, s. 126-155.Marks Karol. Kapitał: krytyka ekonomii politycznej. T. 1, Ks. 1. Proces wytwarzania kapitału. Warszawa: Książka iWiedza, 1970.

LEKTURY OBOWIĄZKOWEMarshall Yvonne, Gosden Chris. The cultural biography of objects. World Archeology 1999, nr 2, s. 169-178.Mauss Maurice. Szkic o darze. Forma i podstawa wymiany w społecznościach archaicznych. W:Socjologia i antropologia. Tłum. Krzysztof Pomian, Jerzy Szacki, Marcin Król. Warszawa: KR, 2001.Miller Daniel. Introduction. Material culture. [on line] *Dostęp 03.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://www.ucl.ac.uk/anthropology/staff/d_miller/indexMiller Daniel, Woodward Sophie. Manifesto for a study of denim. Social Anthropology 2007, nr 3, s.335-351.Price Sally. Into the mainstream: Shifting authenticities in art. American Ethnologist 2007, nr 4, s. 603–620.Ritzer George. Magiczny świat konsumpcji. Przeł. Ludwik Stawowy. Warszawa: Muza S.A., 2001.Schneider Jane. The anthropology of cloth. Annu. Rev. Anthropol. 1987, vol. 16, s. 409-448.The social life of things. Red. Arjun Appadurai.Cambridge: Cambridge University Press, 1986.Tokarska-Bakir Joanna. Energia odpadków. W: Douglas Mary. Czystośd i zmaza. Przeł. Marta Bucholc.Warszawa: PIW, 2007, s. 7- 49.W stronę socjologii przedmiotów. Red. Marek Krajewski. Poznao: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2005.

LITERATURA INSPIRUJĄCAAlmquist Julka, Lupton Julia. Affording Meaning: Design-Oriented Research from the Humanities and Social Sciences.Design Issues 2010, nr 1, s. 3-14.Attfield Judy. Wild Things. The Material Culture of Everyday Life. Oxford-New York: Berg, 2000.Bajburin Albert. Semiotyczne aspekty funkcjonowania rzeczy. Przeł. B. Żyłko. PSL-Konteksty 1998, nr 3-4, s. 109-117.Baraoski Janusz. Świat rzeczy. Zarys antropologiczny. Kraków: WUJ, 2007.Benedyktowicz Danuta, Benedyktowicz Zbigniew. Dom w tradycji ludowej. Wrocław: Wiedza i Kultura, 1992.Benedyktowicz Zbigniew. Pieniądze i sztuka. Iluzja i symbol. PSL-Konteksty 1999, nr 3, s. 3-4.Brown Bill. The Tyranny of Things (Trivia in Karl Marx and Mark Twain). Critical Inquiry 2002, nr 2, s. 442-469.Brown Bill. Thing Theory. Critical Inquiry 2001, nr 1, s. 1-22.Brzezioski Wojciech. Bibeloty i gadżety. Rozmowy o szufladzie. [on line] *Dostęp 20.03.2005]. Dostępny w Internecie:http://www.artbiznes.pl/jsp/artbiznes.jsp;jsessionid=DDAB12A5762E85A660DBEFCACO9EA3AA?Typ=detal&IdArtykulu=472Brzezioski Wojciech. Język przedmiotów. Rozmowy o szufladzie (11), [on line] *Dostęp 20.03.2005]. Dostępny wInternecie:http://www.artbiznes.pl/jsp/artbiznes.jsp;jsessionid=DDAB12A5762E85A660DBEFCACO9EA3AA?Typ=detal&IdArtykulu=472).Brzezioski Wojciech. Między Bogiem a nami. Rozmowy o szufladzie (13), [on line] *Dostęp 20.03.2005]. Dostępny wInternecie: http://www.artbiznes.pl/jsp/artbiznes.jsp;jsessionid=DDAB12A5762E85A660DBuchanan Richard. Design Research and the New Learning. Design Issues 2001, nr 4, s. 3-23.Clifford James. O kolekcjonowaniu sztuki i kultury. Przeł Joanna Iracka. PSL-Konteksty 1993, nr 1, s. 11-16.Comaroff John L. i Jean. On Personhood: an Anthropological Perspective from Africa. Social Identities 2001, nr 2, s. 267-283.Cross Nigel. Design Research: A Disciplined Conversation. Design Issues 1999, nr 2, s. 5-10.Crowley David, Reid Susan E. Style and Socialism: Modernity and Material Culture in Post-War Europe. Oxford-NewYork: Berg, 2000, p. 1-24.Csikszentmihalyi Mihaly, Rochberg-Halton Eugene. The Meaning of Things: Domestic Symbols and the Self. Cambridge:Cambridge University Press, 1981.Curtis Debra. Commodities and Sexual Subjectivities: A Look at Capitalism and Its Desires. Cultural Anthropology 2004,nr 1, s. 95–121.Czachowski Hubert. Przedmioty na horyzoncie: etnologia przeszłości czy współczesności? Etnografia Nowa 2009, nr 1, s.13-17.

Czaja Dariusz. Krzesło. Szkic do portretu. PSL-Konteksty 1999, nr 1-2, s. 103-111.Czaplioski Przemysław. Rzecz w literaturze albo proza lat 90-tych wobec memesis. W: Człowiek i rzecz. O problemach reifikacji wliteraturze, filozofii i sztuce. Red. Seweryna Wysłouch, Bogumiła Kanlewska. Poznao: PSP, 1999, s. 221-226.Czerwioski Marcin. Symbol dzisiaj. PSL-Konteksty 1987, nr 1-4, s. 100-104.Das Lalit Kumar. Culture as the Designer. Design Issues 2005, nr 4, s. 41-53.Dant Tim. Fruitbox / Toolbox: Biography and objects. [on line] *Dostęp 09.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://eprints.lancs.ac.uk/33403/1/Biography_and_objects_eprint.pdfDouglas Mary. Czystośd i zmaza. Przeł. Marta Bucholc. Warszawa: PIW, 2007, s. 51- 81.Dubiel Leszek. Wnętrze domu chłopskiegow Siołkowicach Starych. Etnografia Polski 1958, t. I, 1958, s. 214-220.Elusive Consumption in retrospect report from the conference. Red. Karin M. Ekström, Helene Brembeck. CFK-rapport 2005.Fatyga Barbara. Rzeczy i ich miejsce w konsumpcyjnym stylu życia. [on line] *Dostęp 09.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://antropologia.isns.uw.edu.pl/fatyga_notatnik_antropologa.htmlFeatherstone Mike. Postmodernizm i estetyzacja życia codziennego. Przeł. P. Czaplioski, J. Lang. W: Postmodernizm. Antologiaprzekładów. Red. R. Nycz. Kraków: Wydaw. Baran i Suszczyoski, 1997, s. 299-335.Fiss Karen. Design in a Global Context: Envisioning Postcolonial and Transnational Possibilities. Design Issues 2009, nr 3, s. 3-10.Folkmann Mads N. Evaluating Aesthetics in Design: A Phenomenological Approach. Design Issues 2010, nr 1, s. 40-53.Fryś-Pietraszkowa Ewa, Kunczyoska-Iracka Anna, Pokropek Marian. Sztuka ludowa w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Arkady,1988.Furdyna J. Zdobnictwownętrzwiejskich na terenie wideł Wisły i dolnego Sanu. PSL 1973, nr 3, s. 131-148.Godzic Wiesław. Przyjemności konsumowania i konsumowanie przyjemności. W: Oglądanie i inne przyjemności kulturypopularnej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", 1996, s. 67-215.Golka Marian. Atrakcyjnośdmitu. Kultura Współczesna-Teoria-Interpretacje-Krytyka 1996, nr 1-2, s. 41-50.Gosden Chris. What Do Objects Want? Journal of Archaeological Method & Theory 2005, nr 3, s. 193-211.Hellman Caroline. The Other American Kitchen: Alternative Domesticity in 1950sDesign, Politics, and Fiction. Americana: The Journal of American Popular Culture 2004, nr 2. [on line] *Dostęp 03.01.2011].Dostępny w Internecie:http://www.americanpopularculture.com/journal/articles/fall_2004/hellman.htmHilczer-Pilch Jadwiga. Współczesne upodobania estetyczne ludności Kurpiowszczyzny na podstawie analizy wnętrza domówKadzidła. PSL 1969, nr 3-4, s. 149-178.Hinz Sigrid. Wnętrzamieszkalne i meble. Od starożytności po współczesnośd. Tłum. Barbara Ostrowska, Warszawa: Arkady, 1980.

Hoskins Janet. Agency, biography and objects. W: Handbook of material culture. Red. Christopher Tilley. London: Sage,2006, s. 74-84.Hoskins Janet. Biographical Objects: How Things Tell the Story of People's Lives. New York: Routledge, 1998, s. 1-24.Howes David. Scent, Sound and Synaesthesia: Intersensoriality and Material Culture Theory. W: Handbook of MaterialCulture. Red. Christopher Tilley. London: Sage, 2006, s. 161-172.Jameson Frederic. Postmodernizm i społeczeostwo konsumpcyjne. Przeł. Przemysław Czaplioski. W: Postmodernizm.Antologia przekładów. Red. R. Nycz. Kraków: Wydaw. Baran i Suszczyoski, 1997, s. 190-213.Jaworska Magdalena. Muzeum etnograficzne z dziesięcioletnim wyprzedzeniem. PSL-Konteksty 1996, nr 1-2, s. 54-65.Kadish Lesley V. Reading Cereal Boxes:Pre-packaging History and Indigenous Identities. Americana: The Journal of American Popular Culture 2004, nr 2. [online] *Dostęp 03.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://www.americanpopularculture.com/journal/articles/fall_2004/kadish.htmKaniowska Katarzyna. Antropologia i problem pamięci. PSL-Konteksty 2003, nr 3-4, s. 57-65.Kaźmierczak Elzbieta T. Design as Meaning Making: From Making Things to the Design of Thinking. Design Issues 2003,nr 2, s. 45-59.Kicz, tandeta, jarmarcznośdw kulturze masowej XX wieku. Red. Lucyna Rożek. Częstochowa: Wydawnictwo WSP, 2000.Killick David. Social constructionist approaches to the study of technology. World Archeology 2004, nr 4, s. 571 – 578.Kowalczyk Izabela. Codziennośd zaklęta w pudełku... (wystawa Krzątanina II, Wrocław - Zielona Góra, lipiec-sierpieo2004). [on line] *Dostęp 09.01.2011]. Dostępny w Internecie: http://free.art.pl/artmix/krzatanina.htmlKowalska Justyna. Zrozumied przedmiot. "W stronę socjologii przedmiotów". [on line] *Dostęp 09.01.2011]. Dostępny wInternecie: http://www.obieg.pl/ksi%C4%85%C5%BCki/5611Krajewski Marek. Co dziś konsumujemy? Socjologia przedmiotów, (referat wygłoszony na XII Zjeździe Socjologicznym wPoznaniu 2004, udostępniony przez autora).Krajewski Marek. Fotografie jako przedmioty. [on line] *Dostęp 09.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://krajewskimarek.blox.pl/resource/fotografiejakoprzedmioty1.docKrajewski Marek. Przedmioty - oferty i relacje (szkic do tekstu). [on line] *Dostęp 09.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://krajewskimarek.blox.pl/resource/Marek_Krajewski.docKrajweski Marek. W stronę socjologii przedmiotów. W: W cywilizacji konsumpcyjnej. Red. Marian Golka. Poznao:Wydawnictwo Naukowe UAM, 2004, s. 43-65.

Kristeva Julia. Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie. Przeł Maciej Falski. Kraków: WUJ, 2007, s. 7-33.Królak J. Jak brzydko starzeją się przedmioty? [on line] *Dostęp 20.03.2005]. Dostępny w Internecie:http://respublica.onet.pl/1010860,artykul.html).Kubiak Anna E. Brudne misie czystych relacji, czyli rzecz o nostalgii w kulturze. PSL-Konteksty 1998, nr 3-4, s. 167-169.Kuczyoska-Skrzypek Anna. Urządzanie mieszkao rodzin robotniczych Żyrardowa w koocu XIX wieku i na początku XX w.PSL 1978, nr 1, s. 43-50.Kuligowski Waldemar. Popkultura jako źródło tożsamości. Kultura popularna. 2001, nr 0, s. 19-25.Kultura Współczesna 2003, nr 3.Kural B. Współczesne tendencje rozwojowewnętrza domu chłopskiego na polskim Spiszu. PSL 1973, nr 3, s. 131-148.Kurpioski Janusz. Wzornictwo/Design. Studium idei. Kraków: ASP, 1998.Latour Bruno. The Berlin Key or How to Do Words with Things. [on line] *Dostęp 09.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://www.bruno-latour.fr/poparticles/poparticle/p036.htmlLatour Bruno. ‘‘Where Are the Missing Masses? The Sociology of a Few Mundane Artifacts’’. W: Technology/BuildingSociety: Studies in Sociotechnical Change . Red. Wiebe E. Bijker and John LawShaping. Cambridge, Mass.: MIT Press,1992), s. 151-180.Law John. Objects, Spaces and Others. on line] *Dostęp 09.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://www.lancs.ac.uk/fass/sociology/papers/law-objects-spaces-others.pdfLochlann Jain Sarah S. “Dangerous Instrumentality”: The Bystander as Subject in Automobility. Cultural Anthropology2004, nr 1, s. 61–94.Maisonneuve Jean. Rytuały dawne i współczesne. Przeł. M. Mroczek. Gdaosk: Gdaoskie Wydawnictwo Psychologiczne,1995.Malinowski Bronisław. Istota kula. W: Argonauci Zachodniego Pacyfiku. Przeł. Barbara Olszewska-Dyoniziak, SławojSzynkiewicz. Warszawa: PWN, 1981, s. 126-155.Marks Karol. Kapitał: krytyka ekonomii politycznej. T. 1, Ks. 1. Proces wytwarzania kapitału. Warszawa: Książka i Wiedza,1970.Marshall Yvonne, Gosden Chris. The cultural biography of objects. World Archeology 1999, nr 2, s. 169-178.Matyukhina Anna. Fotel i socjalizm - lwowskie wnętrza mieszkalne okresu 1940-1960. Tłum. L. Dzięgiel. Lud 2002, t.86,s. 151-172.

Mauss Maurice. Szkic o darze. Forma i podstawa wymiany w społecznościach archaicznych. W: Socjologia iantropologia. Tłum. Krzysztof Pomian, Jerzy Szacki, Marcin Król. Warszawa: KR, 2001.Michera Wojciech. Tajemnica butów, czyli pochwałamuzeum. PSL-Konteksty 1993, nr 1, s. 17-18.Mieszkanie i domowe dobra trwałe w konsumpcji rodzin miejskich. Red. Józef Wątorski, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdaosk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolioskich, 1987.Milewska-Młynik Anna. Świadomośd grupy społecznej a upodobania estetyczne (na przykładzie analizy wnętrz domówmieszkalnych we wsi Rożuszewo). PSL 1974, z. 1, s. 47-56.Miller Daniel. Could the Internet De-Festishise the Commodity? [on line] *Dostęp 03.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://www.ucl.ac.uk/anthropology/staff/d_miller/mil-5Miller Daniel. Introduction. Material culture. [on line] *Dostęp 03.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://www.ucl.ac.uk/anthropology/staff/d_miller/indexMiller Daniel. Materiality: An Introduction. [on line] *Dostęp 09.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://www.ucl.ac.uk/anthropology/staff/d_miller/mil-8Miller Daniel. The little black dress is the solution. But what’s the problem? [on line] *Dostęp 03.01.2011]. Dostępny wInternecie: http://www.ucl.ac.uk/anthropology/staff/d_miller/mil-6Miller Daniel. What's Wrong with Consumption? [on line] *Dostęp 03.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://www.ucl.ac.uk/anthropology/staff/d_miller/mil-14Miller Daniel, Clarke Alison. Fashion and Anxiety. [on line] *Dostęp 03.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://www.ucl.ac.uk/anthropology/staff/d_miller/mil-3Miller Daniel, Woodward Sophie. Manifesto for a study of denim. Social Anthropology 2007, nr 3, s. 335-351.Moles Abraham. Kicz, czyli sztuka szczęścia. Studium o psychologii kiczu. Przeł. A. Szczepaoska, E. Wenda. Warszawa:PIW, 1978.Morley David. Byd w domu w mobilnym świecie. Przeł. Mateusz. Halawa. [on line] *Dostęp 20.03.2005]. Dostępny wInternecie: http://www.cyberforum.edu.pl/teksty.php?ITEM=100Muzyczuk Daniel. Fetyszyzm i stawanie się a praktyka kolekcjonerstwa. Parę nienapisanych stron z "Krytyki życiacodziennego". [on line] *Dostęp 09.01.2011]. Dostępny w Internecie: http://www.obieg.pl/teksty/5804Piątkowska Krystyna. Kultura a ikonosfera. Etnologiczne studium wybranych przykładów ze wsi współczesnej. ŁódzkieStudia Etnograficzne 1994, t. 33.Price Richard, Price Sally. Executing CultureMusée,Museo, Museum. American Anthropologist 1995, nr 1, s. 97-109.

Price Sally. Into the mainstream: Shifting authenticities in art. American Ethnologist 2007, nr 4, s. 603–620.Pietraszek E. Zmiany wnętrzmieszkalnych we wsi Nowatorskiej pod wpływem urbanizacji. Etnografia Polski 1967, t.XI, s.152-172.Pilcher Jeremy, Vermeylen Saskia. From Loss of Objects to Recovered Meanings: Online Museums and IndigenousCultural Heritage. [on line] *Dostęp 09.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://eprints.lancs.ac.uk/28089/1/recovered_meanings.pdfRadkowska Magdalena. Przedmiot, podróż, miejsce mityczne. Projekt netnologii. PSL-Konteksty 1998, nr 3-4, s. 134-139.Rafael Vicente L. The Cell Phone and the Crowd: Messianic Politics in the Contemporary Philippines. Public Culture2003, nr 3, s. 399–425.Ritzer George. Magiczny świat konsumpcji. Przeł. Ludwik Stawowy. Warszawa: Muza S.A., 2001.Rovine Victoria L. Colonialism’s Clothing: Africa, France, and the Deployment of Fashion. Design Issues 2009, nr 3, s.44-61.Russel Ian. Objects and agency. Some obstacles and opportunities of modernity. Journal of Iberian Archeology 2007,vol. 9/10. [on line] *Dostęp 09.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://www.iarchitectures.com/iarchitectures%20images/Publications/objectsandagency.pdfRzeczy pospolite. Polskie wyroby 1899-1999. Red. Czesława Frejlich. Olasznica: Wydawnictwo Bosz, 2001.Schamberger Karen, Sear Martha, Wehner Kirsten, Wilson Jennifer. Living in a material world: object biography andtransnational lives. [on line] *Dostęp 09.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://epress.anu.edu.au/anu_lives/transnational/mobile_devices/pt06.htmlSchnapp Jeffrey T. The Romance of Caffeine and Aluminum. Critical Inquiry 2001 nr 1, s. 244-269.Schneider Jane. The anthropology of cloth. Annu. Rev. Anthropol. 1987, vol. 16, s. 409-448.Shell Marc. OK. lub Handel With Care Przeł. M. Sitowska, T. Żukowski. PSL-Konteksty 1999, nr 3,, s. 5-21.Shelton Anthony. Material and Sensual Culture. Sensible Objects: Colonialism. Book Review. Senses & Society 2009, nr1, s. 107-109.Stanisz Agata. O przedmiotach, które nic nie mówią, ale o których mówid można. W: O sprzątaniu i przedmiotach czylijak zrobid dom. Na podstawie badao antropologicznych (praca magisterska). Poznao: UAM, 2005, s. 67-80. *dotępna wbibliotece IEiAK]Stanisz Agata. Przedmioty i działania, czyli co dzieje się w kamienicznym domu (szkic tekstu).

Stanisz Agata. Sprzątanie czyli ukłon w kierunku Mary Douglas. W: O sprzątaniu i przedmiotach czyli jak zrobid dom. Na podstawie badaoantropologicznych (praca magisterska). Poznao: UAM, 2005, s. 45-53. *dotępna w bibliotece IEiAK]Stanisz Agata. Śmierd i destrukcja. W: O sprzątaniu i przedmiotach czyli jak zrobid dom. Na podstawie badao antropologicznych (pracamagisterska). Poznao: UAM, 2005, s. 100-104. *dotępna w bibliotece IEiAK]Stołowicz Leonid. Zwierciadło jako model semiotyczny, epistemologiczny i aksjologiczny. Przeł. B. Żyłko. PSL-Konteksty 1998, nr 3-4, s. 124-127.Strathern Marilyn. The whole person and its artifacts. Annu. Rev. Anthropol. 2004, vo. 33, s. 1-19.Sulima Roch. Między rajem a śmietnikiem. Ikonosferawarzywnych ogródków. PSL-Konteksty 1990, nr 4, s. 47-56.Szpilka Wiesław. Rower, narty, buty. PSL-Konteksty 1998, nr 3-4, s. 151-152.Szporko M., Gieryszewska K., Zielone liście na ulicach Berlina. PSL-Konteksty 1999, nr 1-2, s. 125-127.The goal of studying materiality and the agency of objects. Materiality Discussion March 14, 2006. [on line] *Dostęp 09.01.2011]. Dostępny wInternecie: http://materiality.blogspot.com/The social life of things. Red. Arjun Appadurai.Cambridge: Cambridge University Press, 1986.Thorne Tony.Mody, kulty, fascynacje. Słownik pojęd kultury postmodernistycznej. Przeł. Zbigniew Batko. Warszawa: Muza S.A., 1999.Tiggemann Marika, Lacey Catherine. Shopping for clothes: Body satisfaction, appearance investment, and functions of clothing among femaleshoppers. Body Image 2009, nr 6, s. 285–291.Tłoczek Igancy. Chałupy polskie. Warszawa: Arkady, 1958.Tokarska-Bakir Joanna. Energia odpadków. W: Douglas Mary. Czystośd i zmaza. Przeł. Marta Bucholc. Warszawa: PIW, 2007, s. 7- 49.Tomkowicz Magda. Historia meblościanki. [on line] *Dostęp 20.03.2005]. Dostępny w Internecie: http://www.dom.gazeta.pl/dom/1,50871,427652.htmlTranberg Hansen Karen. The world in dress: Anthropological Perspectives on Clothing, Fashion, and Culture. Annu. Rev. Anthropol. 2004, nr 3,s. 69-92.Turnau Irena. Ubiór jako znak. Lud 1985. T. 70, s. 67-83.W stronę socjologiiprzedmiotów. Red. Marek Krajewski. Poznao: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2005.Wala Katarzyna. Antropologia przedmiotów. Antropologia za_stosowana. Rzecz o antropologii zaangażowanej społecznie. Blog. [on line]*Dostęp 09.01.2011]. Dostępny w Internecie: http://stosowana.wordpress.com/2010/05/13/antropologia-przedmiotow/Wasilewski Jerzy S. Tabu, zakaz magiczny, nieczystośd. Etnografia Polska 19987, t. XXXI, z. 1, s. 19-39.Wasilewski Jerzy S. Tajna historia przedmiotów. PSL-Konteksty 1998, nr 3-4, s. 120-123.Wendland Albert. Space Museum: Heroism, Conformity, and the Conflicts of an Age. Americana: The Journal of American Popular Culture2003, nr 2. [on line] *Dostęp 03.01.2011]. Dostępny w Internecie:http://www.americanpopularculture.com/journal/articles/fall_2003/wendland.htmWieczorkiewicz Anna.O funkcji i retoryce wypowiedzimuzealnej. PSL-Konteksty 1996, nr 1-2, s. 37-53.

KULTURAMATERIALNA

Pojęcie kultury materialnej jest dośd abstrakcyjne w tym sensie, że stanowi ona aspekt kultury w

ogóle. Stosowanie podziału na kulturę materialną i duchową, to

spadek po tradycyjnej antropologii, która

dokumentowała i próbowała tłumaczyd sposób

funkcjonowania społeczeostw pierwotnych i ludowych, a który

był i nadal pozostaje pojęciem dogodnym metodologicznie (np.

dla celów klasyfikacji, opisu, dydaktyki). Takie pojmowanie

kultury materialnej budzi jednak wiele zastrzeżeo.

Rzeczy zawsze coś dla nas znaczą. Znaczą zarówno społecznie, jak i indywidualnie. Rzeczy zawsze posiadamy po coś: używymy ich, ponieważ bez

nich nie moglibyśmy działad.

Rzeczy to nie tylko

obiekty materialne. Wszystkie wytwory

kulturowe, obok materialnej natury,

posiadają jeszcze inne aspekty: symboliczny,

funkcjonalny, prestiżowy, społeczny, estetyczny,

religijny.

Nadto kultura materialna, to nie tylko przedmioty i

obiekty, oraz ich symboliczne uwikłanie, ale

i materialna aktywnośd człowieka uwarunkowana kontekstem społecznym.

Przejawia się ona w sposobach ubierania się,

odżywiania się, mieszkania, rytuałach

codzienności, w których nieodzowne jest

operowanie pewnymi przedmiotami, a także

posługiwanie się technikami cielesnymi,

takimi jak sposób siedzenia, spożywania

posiłków czy chodzenia.

WWW WARTE OBJERZENIA

•thing theory: http://www.columbia.edu/~sf2220/TT2007/web-

content/index.html

• material world : http://www.materialworldblog.com/

• things magazine: http://www.thingsmagazine.net/

• rzeczy: http://krajewskimarek.blox.pl/html

•social design notes: http://www.backspace.com/notes/index.php

• cultures of consumption: http://www.consume.bbk.ac.uk/

• RichardWilk's Home Page: http://www.indiana.edu/~wanthro/

• Century in shoes: http://www.centuryinshoes.com/

•Supermarket: http://supermarket.blog.pl/

• Popular Culture: Resources for Critical Analysis: http://culturalpolitics.net/popular_culture

•Komunałka: http://kommunalka.colgate.edu/

• Biżuteria dla miasta: http://nespoon.blox.pl/html

• Pakamera: http://www.pakamera.pl/

• Design girl: http://designgirl.blox.pl/html

•Design po polsku: http://zsah.blox.pl/html

• m-city: http://m-city.org/m-city/index2.html

• kamienica: http://www.kamienica.amu.edu.pl/

• mapa rzeczy anomalnych: http://www.maparzeczy.amu.edu.pl/

•ancient bicycles: :http://www.blogtopsites.com/

• obsseive consumption: http://obsessiveconsumption.typepad.com/blog/

• collection day: http://collectionaday2010.blogspot.com/

• global denim project: http://www.ucl.ac.uk/global-denim-project/

•allegro blog: http://aaaby-sprzedac.blogspot.com/

• blog designerki: http://designerski.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?395571

• design fetish: http://design-fetish.blogspot.com/

• life of objects: http://lifewithobjects.com/

• The Secret Life of Objects: http://secretlifeofobjects.tumblr.com/

• Memorial Hall Museum Online: http://www.americancenturies.mass.edu/home.html

• Pink not dead: http://pinknotdead.blox.pl/html

• Hand painted dolls: http://vinylcanvas.com/home-page

• Białe kozaczki: http://www.bialekozaczki.pl/

dr AGATA STANISZastanis@tlen.plpok.415poniedziałek 10:00 - 12:00 czwartek 15:00 - 16:30