Andrzej Blikle 30 stycznia 2011 - Firmy rodzinne · nieśmiałość ignorowanie, milczenie...

62
Dylemat lidera: władza czy współpraca Andrzej Blikle 30 stycznia 2011 [email protected]

Transcript of Andrzej Blikle 30 stycznia 2011 - Firmy rodzinne · nieśmiałość ignorowanie, milczenie...

  • Dylemat lidera:władza czy współpraca

    Andrzej Blikle

    30 stycznia 2011

    [email protected]

  • 30 stycznia 2011 2© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Radio TOK FM 6 października 2010Notujemy masowe zjawisko okradania firm przez

    pracowników. Mówi ekspert doradzający firmom, jak radzić sobie z tym problemem:

    jest kilka sposobów

    1. telewizja przemysłowa,2. firmy ochroniarskie,3. programy śledzące użytkownika komputera,4. donosicielstwo (60 % firm); ang. whistle blower

    Ten ostatni sposób jest szczególniegodny polecenia jako

    skuteczny i niedrogi.

  • 30 stycznia 2011 3© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Władza czy współpraca?Każdy wybór niesie pewne koszty

    WŁADZA

    MUSISZ:

    WSPÓŁPRACA

    sam wszystkiegodopilnować

    pamiętać, że każdetwoje słowo możebyć wykorzystaneprzeciwko tobie

    być podejrzliwy

    POZBAWIASZ SIĘ:

    źródełnajważniejszychinformacji

    inicjatywy członków zespołu

    Twój stosunek do członków zespołu przeniesie się na innych ludzi

    wokół ciebie

    MUSISZ:

    być otwartym,pokazać siebietakim jakimjesteś

    umieć aktywniesłuchać, zmieniaćswoje poglądyi postawy

    być asertywny

    posługiwać się metodą wygrał-wygrał

    Twój stosunek do członków zespołu przeniesie się na innych ludzi

    wokół ciebie

    zbiorowej wiedzy

  • 30 stycznia 2011 4© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Przy pomocy władzy można podporządkować sobie ludzi, ci jednak rozwiną wtedy mechanizmy obronne

    Walka

    opór, bunt,odwet, agresja

    kłamstwo,łamanie zasad

    wykłócanie się,skarżenie

    chęć zemsty,zawieraniesojuszów

    Ucieczka

    choroba, alkohol,narkotyki

    przejadanie się,głodzenie się

    strach,nieśmiałość

    ignorowanie,milczenie

    Rezygnacja

    uległość,bezradność,

    płacz

    przymilanie się,lizusostwo

    rezygnacja z wykonywania

    pracy

    odejście z pracy

    Użycie w odpowiedzi na przymus przynajmniej jednego z tych zachowańjest nieuniknione

  • 30 stycznia 2011 5© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Dlaczego niektóre firmy odnoszą sukcesy, a ich pracownicy nie odchodzą z pracy? Test 12G.

    Wyniki badań Instytutu Gallupa prowadzonych przez 25 lat na ponad milionem pracowników wykazują silną korelację pomiędzy sukcesem firmy, a pozytywną odpowiedzią na 12 pytań:

    1. Czy wiem czego oczekująode mnie w pracy?

    2. Czy mam dodyspozycjiodpowiednie narzędzia?

    4. Czy w pracy liczysię moje zdanie?

    5. Czy szefowi lubkomuś innemu namnie zależy?

    3. Czy codziennie robię to, co potrafię najlepiej?

    6. Czy w ciągu ostatnich7 dni byłem choć raz doceniony?

    7. Czy ktokolwiek zachęca mnie, abymsię rozwijał?

    10. Czy moim współpracownikom zależy, żebypracować jak najlepiej?

    11. Czy mam w pracy możliwośćdokształcania się i rozwoju?

    9. Czy znalazłem wpracy mojego naj-lepszego przyjaciela?

    12 Czy w ciągu ostatnich 6 miesięcyrozmawiałem z kimś o moich postępach?

    8. Czy mam poczucie, żepraca, którą wykonuje jest ważna?

  • 30 stycznia 2011 6© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Czy to oznacza, że tradycyjne atrybuty sukcesu rynkowego: dobry produkt, nowoczesne technologie, wykwalifikowani sprzedawcy, …

    nie są ważne?

    To jedynie oznacza, że firmy z grupy „G12” osiągają teatrybuty szybciej, mniejszym kosztem i na dłużej niżpozostałe.

    NIE !

  • 30 stycznia 2011 7© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Jak powinni postępować szefowie, aby ich pracownicy odpowiadali TAK

    na wszystkie 12 pytań?

    A jak postępować nie powinni?

  • 30 stycznia 2011 8© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Wszelkie działanie człowieka jest

    podejmowane dla zaspokojenia jego potrzeb

  • władza

    potrzeby

    pieniądze,rzeczy,

    zdrowie,…

    honory, stanowiska,

    tytuły…

    możliwośćdziałania wartościmiłość,

    przyjaźń,bezpieczeństwo

    akceptacja…

    potrzeby korzyści

    potrzebagodności

    ambicjepotrzebyspołeczne

    p. radości z działania

    930 stycznia 2011 © Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    potrzeby rzeczowe

  • 30 stycznia 2011 10© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    uczciwość,

    rzetelność,

    sprawiedliwość,

    odwaga,

    lojalność,

    solidarność,

    dobroć,

    odpowiedzialność,

    prawdomówność,

    wielkoduszność,

    patriotyzm,

    tolerancja,

    bezstronność,

    profesjonalizm,

    niezależność

    wolność osobista

    Wartościczyli wzorce postępowania

  • Sytuacja pokusy dysonans godnościowy

    30 stycznia 2011 11© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    JA wartościkorzyści

    Nie ma ludzi złych ani dobrych. Wszyscy jesteśmy czasami źli, a czasami dobrzy.

    Marek KosewskiPhilip Zimbardo

    chroniągodność

    chroniąbiologię

    Wybór korzyści kosztem wartości wymaga społecznego uzgadniania.

  • Korzyści i wartości

    30 stycznia 2011 12© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    KORZYŚCI określają co mam uzyskuję, gdy biorę można dać lub odebrać wymiana: korzyść za korzyść kalkulacja koszt-zysk zaspokajanie braku nasycenie dysonans godnościowy wymaga uzgadniania

    WARTOŚCI określają jaki jestem uzyskuję gdy daję nie można ani dać ani odebrać nie ma wymiany etos dążenie do czegoś chęć powtórzenia konsonans godnościowy nie wymaga uzgadniania

    modelwspółpracy

    modelwładzy

  • Zarządzanie przedmiotowe i podmiotowewobec pracownika

    30 stycznia 2011 13© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    PRZEDMIOTOWE człowiek jest wart tyle, ile dla mnie zarobi; zasoby ludzkie jak najmniej z góry, marchewka i negocjacje, zawsze coś za coś, ludzie są leniwi i nieuczciwi, swoim stosunkiem do pracownika dostarczam mu argumentów do społecznego uzgadniania niegodziwości, anomia pracownicza.

    PODMIOTOWE człowiek jest wartością samą w sobie; partnerzy pracownikowi daję z góry to, co mu się z racji człowieczeństwa należy, etos wypiera coś-za-coś, swoim stosunkiem do pracownika pozbawiam go argumentów do społecznego uzgadniania niegodziwości, etos pracowniczy.

    model współpracymodel władzy

  • Dwa źródła motywacji

    MOTYWACJA WEWNĘTRZNArobię coś bo to zaspakaja moją potrzebę zrobienia

    właśnie tego

    Sport rekreacyjny

    Poznawanie prawdy

    Seks

    Praca ochotnicza

    MOTYWACJA ZEWNĘTRZNArobię coś bo w zamian

    otrzymam marchewkę lub uniknę kija

    Sport zawodowy

    Nauka dla stopnia

    Prostytucja

    Praca niewolnicza

    30 stycznia 2011 14© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Najmniej wydajna jest praca niewolnika, a najbardziej wydajna jest praca ochotnika.Peter Drucker

    pozytywneemocje

  • 30 stycznia 2011 15© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    MODEL WŁADZYzarządzanie

    przedmiotowe

  • Model władzy: słabi i silni -- przeciwnicy

    BRAK POZYCJI I SIŁY

    Dzieci

    Żołnierze

    Pracownicy

    POZYCJA I SIŁA

    Rodzice

    Dowódcy

    Przełożeni

    Uczenie się posłuszeństwa

    Działanie z motywacji zewnętrznej

    Wymuszanie posłuszeństwa

    Stosowanie marchewkija

    30 stycznia 2011 16© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    dyscyplinowanie

  • Narzędzia władzy: kij i marchewka

    KIJNiemiłe działanie zapowiedziane

    i podejmowane przez kogoś w celu zmiany naszego zachowania

    Np.:

    Nagana przed frontem

    Pozbawienie premii

    Przymusowa praca

    MARCHEWKAMiłe działanie zapowiedziane i

    podejmowane przez kogoś w celu zmiany naszego zachowania

    Np.:

    Pochwała przed frontem

    Wypłacenie premii uznaniowej

    Zwolnienie z przymusowej pracy

    30 stycznia 2011 17© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Kijem może być pozbawienie marchewki

    Marchewką może być uniknięcie kija

  • 30 stycznia 2011 18© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Każda marchewka służy jedynie do tego, aby zrobić z niej kij

    marchewkij

    WIELKIE TWIERDZENIE O MARCHEWCE

    Pierwsze prawo dwoistości:marchewka i kij

  • Na gruncie psychologii społecznej udowodniono, że kij i marchewka są

    jednakowo przeciwskuteczne jako narzędzia zmiany postawy

    30 stycznia 2011 19© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    „ Jeżeli chcemy uzyskać trwałą zmianę w postawach, to im większajest nagroda, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że nastąpijakakolwiek zmiana postawy „

    E.Aronson, G.Wieczorkowska, „Kontrola naszych myśli i uczuć”

    Kary i nagrody są jednakowo demotywujące do działania

    Alfi Kohn, „Punished by rewards”

  • Postawa a zachowanie

    30 stycznia 2011 20© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    przeciwnie do oczekiwań

    postawa zachowanie

    marchewkijpozytywne

    emocje

    zgodnie z oczekiwaniami

    zgodnie z oczekiwaniami

    pisarzgeografia

  • Dwa w jednymprzykład z życia wzięty

    30 stycznia 2011 21© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Madryt wziął się za szkoły

    … za korzystanie z telefonu komórkowego w klasie grozi dodatkowa porcja lekcji do odrobienia po zajęciach.

    Rzeczpospolita 17/18 lutego 2007

    Wzmocnienie chęcido używania telefonów

    Wzmocnienie niechęcido lekcji

    Walka o godność własną Trudno polubić karę

  • Zakres zastosowańmarchewkija

    30 stycznia 2011 22© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Przy pomocy marchewkija można łatwo i szybko (!)

    zmusić prawie każdego, do prawie wszystkiego

    z jednym wyjątkiem:

    A to jest jedyna (!) gwarancja skutecznego działania

    by coś polubił

    np. by polubił swoją pracę

  • Sprzężenie zwrotne przy motywacji zewnętrznej

    30 stycznia 2011 23© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    potrzeba marchewki lub

    chęć uniknięcia kija

    wykonanie zadania

    STAŁE ZASPAKAJANIE POTRZEBYPOWODUJE WZROST OCZEKIWAŃ

    marchewka lub uniknięcie kija

    nagrody motywują jedynie do zdobywania nagród

  • 30 stycznia 2011 24© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Premia za wydajnośćPremia za wydajność jest najsilniejszym hamulcem jakości i wydajności w zachodnim świecie.

    Edwards Deming

    1. tylko 5% problemów związanych z jakością i wydajnością można przypisaćpracownikom, za resztę odpowiedzialna jest organizacja pracy,

    2. premie uwalniają przełożonych od analizowania przyczyn,

    3. nie chcemy gorszej pracy nawet za niższą płacę,

    4. prawo Pareto,

    5. premiowa dźwignia,

    6. MBO: pracownik zawsze będzie miał więcej wskaźników do manipulowania niż firma.

    Argumenty operacyjne:

    Argumenty psychologiczne:o tym później…

  • 30 stycznia 2011 25© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Premia za wydajność a prawo Pareto

    5% najlepsi

    20% dobrzy

    55% średni

    19% słabi

    1% niezainteresowani

    Rozkład wydajności pracowników

    20% pracowników

    80% premii

    80% pracowników

    20% premii

    Prawo Pareto

    zmotywowani dozdobywania premii

    zdemotywowanido pracy

  • 30 stycznia 2011 26© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Premiowa dzwignia(czyli kto kogo)

    Dopiero po założeniu dźwigni okazuje się, kto będzie z niej korzystał!

    broker ubezpieczeniowy

    kupiec w hipermarkecie

    dopych

  • 30 stycznia 2011 27© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    20 września (z punktu widzenia dyrektora sprawa wygląda bardzo źle)Dyrektor: Daję wam 15% bez górnego limituDealerzy: Aaaaa; ci najlepsi zabierają się do pracySprzedaż: wreszcie rośnie

    Prawdziwa historia pewnego dyrektora europejskiego przedstawicielstwa firmy samochodowej z USA

    źródło: Helmut Gläser

    2 stycznia (słaba koniunktura na rynku, trzeba ograniczać koszty)Dyrektor: Musimy ciąć koszty. W tym roku premię od sprzedaży ograniczamy do 5%.Dealerzy: Uuuuuu.Sprzedaż: spada

    1 czerwca (już wiadomo, że 1 sierpnia „stary” jedzie spowiadać się w centrali)Dyrektor: Niech będzie 7% ale nie więcej jak 1000$ na głowęDealerzy: Eeeee, jednak ci słabsi biorą się za pracę; dla nich to jedyna szansaSprzedaż: nieco wzrasta

    15 sierpnia (W centrali powiedzieli „staremu” (mamy swoje kontakty), że jak nie zwiększy sprzedaży i nie zmniejszy kosztów, to wyleci!)Dyrektor: Tym razem nie ma żartów, kto nie wyrobi normy, ten wyleci!Dealerzy: OoooooSprzedaż: lekko drgnęła

  • 30 stycznia 2011 28© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    W grze „zarządzanie przez cele”dyrekcja jest bez szans

    jakość

    koszt

    Czas wykonania

    Teoria sterowania systemami o wielu parametrach:

    Mając dostatecznie wiele parametrów do manipulowania można łatwo optymalizować pozostałe.

    Łatwo zoptymalizować każdy ztych trzech parametrów manipulując

    pozostałymi dwoma

  • WIELKIE TWIERDZENIE O KIJU

    30 stycznia 2011 29© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Raz zainstalowany kij może być użyty przez każdą ze stron

    Drugie prawo dwoistości:silny i słaby

    Kto mieczem wojuje,od miecza ginie.

  • 30 stycznia 2011 30© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Trzy prawa o dualności

    Pierwsze prawo o dualności — kij i marchewka

    Kij i marchewka nie mogą istnieć samodzielnie. Stworzenie jednego

    z nich nieodwołalnie tworzy drugie.

    Drugie prawo o dualności — słaby i silny

    Kto instaluje mechanizm dający mu pozycję silnego, może w każdej

    chwili znaleźć się w sytuacji słabego.

    Trzecie prawo o dualności — korzyści i wartości

    Motywatory odwołujące się do korzyści osłabiają działanie

    motywatorów godnościowych (wartości), a odwoływanie się do

    wartości osłabia potrzebę osiągania korzyści, a więc i siłę sprawczą

    tej metody.

  • Jeżeli nie marchewkij, to co?

    30 stycznia 2011 31© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Relacje partnerskie i wspomaganie człowieka w budowaniu jego wewnętrznej motywacji

    WSPÓŁPRACA

  • 30 stycznia 2011 32© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    MODEL WSPÓŁPRACYzarządzanie podmiotowe

  • Model współpracy: młodsi i starsi -- partnerzy

    CIEKAWOŚĆ WIEDZY

    Dzieci

    Żołnierze

    Pracownicy

    WIEDZA

    Rodzice

    Dowódcy

    Przełożeni

    Uczenie sięsamodzielności

    Budowanie własnej motywacji wewnętrznej

    Nauczanie samodzielności

    Wspomaganie budowania motywacji

    wewnętrznej

    30 stycznia 201133

    © Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    wspólne tworzenie środowiska współpracy

    to nie oznacza, żeżołnierze lekceważąprzywódców,a marynarze kapitana

  • 30 stycznia 2011 34© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Prawa o dwoistości w modelu współpracy

    Pierwsze prawo o dwoistości: nie ma zastosowania.

    Drugie prawo o dwoistości: słaby i silny.

    Zamiana ról nie zaburza działania systemu.Zamiana ról powoduje, że co pewien czas każdy daje korzyść i buduje wartość.

  • Kto (w Polsce) odchodzi od ideikija i marchewki

    30 stycznia 2011 35© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Kilka przykładów:

    • Andersen Business Consulting• Grupa ITI• Philip Morris Polska• IBM Polska• A.Blikle• Polska Akcja Humanitarna

    Źródło: Harvard Business Review Polska, wydanie specjalne „Motywacja”, październik 2006

  • Jeżeli nie premie, nagrody i kary, to jak motywować ludzi do pracy?

    30 stycznia 2011 36© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Przestań ludzi demotywować.Alfie Kohn

    Jeżeli chcesz, aby ludzie wykonali dla Ciebie dobrą pracę, daj im dobrą pracę do wykonania. Frederick Herzberg

    Zarządzaj pracownikami tak, jakby to byli ochotnicy!Peter Drucker

  • 30 stycznia 2011 37© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Atrybuty dobrej pracy:Zasada 4W

    wynagrodzeniewspółpraca

    wartośćwybór

  • 30 stycznia 2011 38© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    WynagrodzenieToyota UK

    wynagrodzenie

    stanowisko staż pracy

    wiedza umiejętności

  • 30 stycznia 2011 39© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Współpraca

    Eliminuj źródła współzawodnictwa

    Twórz źródła współpracy

    Ucz technik współpracy

    Porównywanie pracowników i zespołów pomiędzy sobą

    Premie, nagrody, konkursy

    Budowanie atmosfery zaufania

    Dobry przepływ informacji

    Uniwersalność pracownika (rotacja na stanowiskach)

    Komunikacja interpersonalna

    Organizacja pracy zespołowej

    Organizacja zebrań

    Harmonogramy

    Wygrał-wygrał

    Aby wygrać we współzawodnictwie wcale nie trzeba być dobrym. Wystarczy być lepszym niż inni!

  • 30 stycznia 2011 40© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Dlaczego współzawodnictwo (konkurencja) jest dobra w gospodarce, a zła w przedsiębiorstwie?

    Konkurencja pomiędzy firmami na rynku osłabia firmy w dążeniu do dominacji nad klientem.

    Konkurencja jest dobra dla klienta, ale zła dla firm!

  • Współpraca to zarządzanie partycypacyjne

    30 stycznia 2011 41© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    zarządzanie partycypacyjne ≠ demokracja ateńska

    zarządzanie partycypacyjne = rozproszona autokracja

    demokracja ateńska = decyduje wola większości, decyzje są podejmowane w drodze głosowania

    rozproszona autokracja = decyzję podejmują specjaliści, każdy w swojej dziedzinie, ale po zasięgnięciu opinii wykonawców decyzji

  • 30 stycznia 2011 42© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    WartośćPracownik powinien wiedzieć jaką wartość

    tworzy jego praca!

    Powinien czuć się dumny z tego co robi

    Przykład 1. Policjant

    Przykład 2. Smażenie pączków

    Poczucie wartości pracy jest silnym czynnikiem motywującym do dobrej pracy

  • 30 stycznia 2011 43© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Wybór

    Możliwość dokonywania wyboru drogi postępowania w ramach założonych

    celów

    Zasada samodzielności musi być wprowadzana równolegle z nauką

    samodzielności i nie może być narzucana siłą.

    Udzielenie pracownikowi swobody decyzji nie oznacza dla jego

    przełożonego pozbycia się obowiązku zarządzania. Oznacza

    jednak zasadniczą zmianę w rozumieniu, czym jest zarządzanie.

    1. procedury i budżety,

    2. opisy stanowisk (zakresy podejmowania decyzji),

    3. komunikaty zwrotne,

    4. właściwe rozumienie słowa „odpowiedzialność” (prezes Toyota

    UK)

  • Wybór to wolność

    30 stycznia 2011 44© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    W rozwijającym się społeczeństwie każde ograniczeniewolności zmniejsza liczbę możliwości, których się próbuje, atym samym hamuje postęp. W takim społeczeństwiejednostce nie dla tego daje się wolność, że sprawia jej tosatysfakcję, lecz dlatego, że jeżeli pozwoli się jej iść własnądrogą, będzie na ogół lepiej służyła pozostałym z nas niż podjakimikolwiek naszymi najsłuszniejszymi rozkazami.

    H. B. Phillipscytat z „Konstytucji wolności”, Friedricha A. von Kayeka

  • Narzędzia modelu partnerskiego

    życzliwość,

    empatia,

    asertywność: zgoda bez uległości + stanowczość bez przemocy

    aktywne słuchanie,

    asertywny dialog,

    asertywna dyskusja; komunikat „ja”

    rozstrzyganie konfliktów metodą wygrał-wygrał,

    inteligencja emocjonalna

    wygrał-wygrał

    30 stycznia 2011 45© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Jak stwierdził w badaniach Instytut Gallupa, firmy stosujące model partnerski są bardziej konkurencyjne i zarabiają więcej

    pieniędzy.

  • prof. Teruji Suzukiz Akademii Leona Koźmińskiego

    30 stycznia 2011 46© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Japoński pracownik przemysłu samochodowego wytwarza 40 samochodów rocznie, a amerykański jedynie 25.

    W Japonii obowiązuje przyjazny stosunek do pracownika, co pozwala na unikanie wielu konfliktów oraz uwalnia firmę od stosowania surowej dyscypliny. Pozwala też na znacznie lepsze kontakty ze związkami zawodowymi

  • Sprzężenie zwrotne przy motywacji wewnętrznej

    30 stycznia 2011 47© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    potrzeba działania

    działanie

    STAŁE ZASPAKAJANIE POTRZEBY POWODUJE WZROST OCZEKIWAŃ:

    oczekujemy (od siebie!) coraz ambitniejszych działań

    (w tym systemie nagrodą staje się nowe ambitne zadanie)

  • PUŁAPKA

    30 stycznia 2011 48© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    bez kija i marchewki = bez dyscypliny i uznania ?

    NIE!Kij i marchewka = czyjeś działania zmierzające do

    zmiany naszego zachowania(działania naruszające naszą godność)

    Dyscyplina i uznanie = naturalne konsekwencje naszegozachowania i komunikaty zwrotne

  • Zakaz a konsekwencja

    Nie ruszaj telefonu

    bo dostanieszMożesz się sparzyć

    30 stycznia 2011 49© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

  • Naturalne konsekwencjeArchetyp słońca i deszczu

    30 stycznia 2011 50© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Miłe konsekwencje

    Niemiłe konsekwencje

    • autentyczne wyrazy uznania,• ambitniejsze zadania,• konkurencyjność na rynku,• pójdziemy razem na lody,• autentyczna integracja,• awans stanowiskowy,• firma się rozwija – zarabiamy więcej,• premia roczna (miseczka),

    • analiza negatywnego zjawiska,• rynek odrzuca nasz produkt –zarabiamy mniej,• tracimy uznanie zespołu,• tracimy uznanie szefa,• umowne kary dyscyplinarne,• niezdany egzamin,• zwolnienie z pracy

    Konsekwencje NIE SĄ ZDARZENIAMI, które prowokuje KTOŚ, aby ZMUSIĆ NAS do zmiany zachowania. One nie naruszają naszej godności.

  • Dlaczego premia z zysku nie jest marchewką?

    30 stycznia 2011 51© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Mam, ale Ci z góry nie dam, bo jesteś leń i oszust

    Teraz nie mam, ale jak będę miał, to się podzielę

    marchewka

    miseczka

    Deklaracja braku zaufania, wyższości, pogardy,…

    Deklaracja partnerstwa i zaufania

  • 30 stycznia 2011 52© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Zalety miseczki

    1. Pracownik ma poczucie wpływu na własny los.2. Pracownik ma poczucie wpływu na los firmy.3. Pracownik ma poczucie właścicielskiej

    partycypacji.4. Niższy poziom ryzyka gospodarczego dla firmy.

  • 30 stycznia 2011 53© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Premia z zysku może stać się pułapką dla firmy (marchewką)

    1. Gdy jest stosowana w atmosferze braku zaufania

    2. Gdy zależy od osiągnięcia z góry określonych wskaźników (MBO)

  • Prowizyjne wynagrodzenie sprzedawcy:marchewka czy miseczka

    30 stycznia 2011 54© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    TO ZALEŻY OD:1. okoliczności 2. implementacji

  • Prowizyjna miseczka

    30 stycznia 2011 55© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    1. Jak będę miał, to się podzielę.2. Obustronne zaufanie.3. Długi horyzont czasowy pracy

    OKOLICZNOŚCI:

    IMPLEMENTACJA:

    1. Wszyscy mamy równe szanse: razem walczymy o nasze2. Współpraca i wzajemne wsparcie3. Jestem doradcą klienta

    ZALETY DLA FIRMY:

    1. Dzielimy się wiedzą, umiejętnościami, doświadczeniami2. Mamy poczucie wspólnoty interesu3. Nasz interes jest interesem firmy

  • Prowizyjna marchewka

    30 stycznia 2011 56© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    1. Mam, ale nie dam.2. Brak zaufania pracowników do firmy3. Nie wiadomo do kiedy tu popracuję

    OKOLICZNOŚCI:

    IMPLEMENTACJA:

    1. Nierówne szanse; każdy walczy o swoje2. Współzawodnictwo; np. nagroda dla najlepszego3. Muszę ograć klienta

    ZAGROŻENIA DLA FIRMY

    1. Brak współpracy: nie dzielimy się wiedzą (kongres HR)2. Współzawodnictwo: inni muszą być gorsi3. Gra z dyrekcją4. Nieetyczne działania

  • By premia z zysku nie stała się marchewką

    30 stycznia 2011 57© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    1. Stosowana tylko jako ubezpieczenie się firmy przed brakiem gotówki na wypłatę wg warunków rynkowych.

    2. Firma oferuje wiele korzyści pozapłacowych: 4W

    3. Pełna informacja finansowa dostępna dla pracowników.

    4. Nie jest powiązana numerycznie ze wskaźnikami; unikamy MBO.

    5. Wypłacana wszystkich lub dużej grupie pracowników i niepowiązana z indywidualnymi wynikami pracowników.

  • 30 stycznia 2011 58© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    2 sprzedawców wyróżnia się spośród 10.Jak nie będą zarabiać więcej, odejdą.

    są lepsi?

    niech odejdą

    więcej pracyczy wiedza ?

    ich sposóbda się powielić?

    nie tak

    nie

    tak

    zatrudnij więcej sprzedawców i

    dobre szkolenia dla wszystkich

    praca z najlepszych utwórz

    instruktorówi szkolenia

    wiedza

  • Etyka w biznesie

    30 stycznia 2011 59© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Na długą metę i w atmosferze współpracy etyczne zachowania przynoszą korzyści

    Immanuel Kant

    Ale na krótką metę i w atmosferze walki etyka przegrywa

    życie

    agresywne premiowanie

    krótki horyzont czasowy+ = anomia pracownicza

  • 30 stycznia 2011 60© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Podsumowanie

    szybki efekt przy jed. działaniach powtarzanie osłabia efekt gra trudna do wygrania przeciwnicy, dyscyplina walka, mechanizmy obronne wyścig szczurów, wypalenie dysonans godnościowy anomia pracownicza kosztowne ŁATWE

    powolny trwały efekt, powtarzanie umacnia efekt wspólne budowanie etosu partnerzy, odpowiedzialność współpraca, wzajemne wsparcie zespół, poczucie więzi konsonans godnościowy obustronne zaufanie ekonomiczne TRUDNE

    WŁADZA WSPÓŁPRACA

  • © Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    konwersatoria – wstęp wolny

    napisz do: [email protected]

    materiały i książka „Doktryna jakości”

    m. in. na stronach

    www.blikle.pl

    www.firmyrodzinne.pl

    30 stycznia 2011 61

    mailto:[email protected]://www.blikle.pl/http://www.firmyrodzinne.pl/

  • © Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

    Podstawowa bibliografia1. A.Blikle, Zarządzanie bez kar i nagród, Menedżer Jakości, red. Jan Bagiński,

    Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000

    2. A.Blikle, Doktryna jakości, Kreowanie Nowego, Wyższa SzkołaPrzedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2002

    3. W.E.Deming, The new economy, Massachusets Institute of Technology, 1994

    4. P.F.Drucker, Myśli przewodnie Druckera, MT Biznes 2000

    5. D.Goleman, Inteligencja emocjonalna, Media Rodzina Poznań 1997

    6. T.Gordon, Wychowanie bez porażek szefów, leaderów, przywódców, PAX, Warszawa 2000

    7. T.Gordon & N.Burch, Jak dobrze żyć z ludźmi, PAX, Warszawa 2001

    8. B.L.Joiner, Fourth generation management, McGraw-Hill, Inc. New York 1994

    9. S. Kerr, System motywacyjny, który nie wypalił, Harvard Business Review, Kwiecień 2003

    10. A.Kohn, Punished by rewards, Houghton Mifflin Company, Boston 1993

    11. A.Kohn, No contest, The case against competition, Houghton MifflinCompany, Boston 1986

    12. M.Kosewski, Wartość, godność i władza, Wizja Press 2008

    13. K.D.Ryan & D.E.Eestreich, Driving fear out of the workplace, Jossey-BassPublishers, San Francisco 1991

    30 stycznia 2011 62