"Anaruk, chłopiec z Grenlandii"
-
date post
21-Oct-2014 -
Category
Education
-
view
13.056 -
download
4
description
Transcript of "Anaruk, chłopiec z Grenlandii"
Grażyna Napieralska
Prezentacja do lektury
dla klasy III
szkoły podstawowej
„Anaruk, chłopiec z Grenlandii”
CZESŁAW CENTKIEWICZ
ANARUK,, CHŁOPIEC
Z GRENLANDII
Pierwsze wydanie – rok 1937
Drogi Uczniu!
Ta prezentacja przeniesie Cię w dalekie, podbiegunowe okolice, do kraju Anaruka, bohatera książki, którą przeczytałeś. Dowiesz się o trudach wypraw polarnych. Zobaczysz niesamowity krajobraz Grenlandii i jego przyrodę. Poznasz mieszkających tam ludzi. Oni, tak jak Ty, są bardzo przywiązani do swojej Ojczyzny. Mają swój język, swoją wiarę, symbole narodowe, stolicę. Chcą się uczyć i rozwijać. To, że przyszło im żyć na terenach, w których nieustannie trzeba zmagać się z przyrodą, jest ich wielką chlubą. Życzę Ci wielu miłych wrażeń!
Przez stulecia arktyczne obszary odkrywali przypadkowo żeglarze i łowcy wielorybów. Pierwszymi odkrywcami byli Wikingowie, którzy już w IX w. żeglowali po burzliwych morzach północnych. Od XVIw. organizowano wiele wypraw, których celem było znalezienie najkrótszej drogi handlowej z Europy na Daleki Wschód.
Pierwsze wyprawy kończyły się niepowodzeniem, gdyż w miarę posuwania się na północ, lód skuwający morze nie pozwolił żaglowcom płynąć dalej. Nawet doświadczeni żeglarze, jak Willem Barents czy Henry Hudson, przypłacali takie wyprawy życiem.
Czesław Centkiwicz, uczestnik wypraw polarnych i autor książek poświęconych Arktyce i Antarktydzie, miał szczęście żyć w czasach, kiedy odkrywanie tajemnic okrutnych, zimnych biegunów było dużo łatwiejsze niż kilkaset lat wcześniej. Polarnicy mogli tam dotrzeć samolotem i zamieszkać w stacji badawczej.
PODRÓŻ DO KRAJU ANARUKA
Grenlandia położona jest 700 km od bieguna północnego. Jej powierzchnia jest 6 razy większa od powierzchni Polski.Pokrywa ją lód, który pośrodku wyspy wznosi się do wysokości 3 tysięcy metrów.
MAPA SATELITARNA GRENLANDII
Grenlandia to jedna z najstarszych i największych wysp świata. Należy do Danii.
Stolicą Grenlandii jest Nuuk.
Tak obecnie wygląda Nuuk.
Symbole narodowe Grenlandii
Flaga
Biały kolor w tle flagi symbolizuje pokrywę lodową, a fiordy reprezentowane są przez czerwony kolor w wewnętrznym kole; biały kolor w wewnętrznym kole symbolizuje góry lodowe i pak lodowy, a czerwony kolor w tle flagi reprezentuje ocean.
Godło
Godło Grenlandii przedstawia niedźwiedzia polarnego w pozycji wyprostowanej na niebieskim tle. Niedźwiedź podnosi lewą łapę - niedźwiedzie polarne są w rzeczywistości leworęczne.
Zachodnie wybrzeże Grenlandii
Lodowa czapa Grenlandii
Tu zostaję!
Lód pokrywający wyspę wznosi się na dużą wysokość.
Lód, pokrywający Grenlandię, zbudowany jest z warstw dużej ilości płatków śniegu, które w ciągu wielu lat nakładały się na siebie. Między płatki śniegu wsiąkała i zamarzała niewielka ilość wody tworząc firn – formę przejściową od śniegu do lodu. Firn, pod ciężarem wielu warstw, zbił się w jedną masę. Gdy pokład firnu osiągnął grubość od 30 do 60 metrów, jego dolna, sprasowana warstwa zamieniła się w krystaliczny lód – minerał.
Jak powstał lód na Grenlandii?
LODOWIEC
Pod koniec zimy, gdy przygrzeje słońce, od lądolodu Grenlandii zaczynają odrywać się olbrzymie kawały lodu i płyną w kierunku oceanu będąc wielkim zagrożeniem dla statków.
Skąd biorą się lodowce?
Czoło lodowca
Z Grenlandii pochodzą olbrzymie góry lodowe – ajsbergi, ważące kilkadziesiąt ton, które często były przyczyną wielkich katastrof morskich.
Z górą lodową zderzył się w 1912 roku nowoczesny statek pasażerski Titanic podczas swojego pierwszego rejsu.
Na Grenlandii śniegi topnieją tylko na południowo – zachodnich brzegach i tam wyrastają trawy i mchy.
Kwiaty też się zdarzają – małe, ale bardzo kolorowe.
Poznaj mieszkańców Grenlandii
Anaruk i inni mieszkańcy Grenlandii to Eskimosi. Na całej wyspie jest ich niewielu – około 55 tysięcy. Potrafią żyć w bardzo trudnych warunkach. Są to dobrzy, sprawiedliwi i ufni ludzie. Łatwo ich skrzywdzić, gdyż nigdy nikogo nie podejrzewają o złe zamiary.Umieją cieszyć się z najprostszych rzeczy.
Oprócz dobrych cech charakteru Eskimosi posiadają też szereg umiejętności. Świetnie polują nawet na największe zwierzęta.Mają talent do rysunków. Chętnie śpiewają i opowiadają bajki.
Anaruk nie wiedział, co to jest szkoła.
U Eskimosów wiedza i umiejętności przekazywane były z ojca na syna.
Polowanie na zwierzęta morskie jest rzeczą trudną i niebezpieczną. Rodacy Anaruka wypływali na morze w kajakach zbudowanych z żeber zwierzęcych powiązanych rzemieniem i obciągniętych skórami.
Na wyprawę Eskimos ubiera się w specjalny skórzany kaftan związany wokół kostek na rękach, pod brodą i dookoła otworu kajaka. Otwór, w którym siedzi myśliwy jest ściśle dopasowany do jego wymiarów. Myśliwy wraz z kajakiem tworzą jedną wodoszczelną całość.
Dziś życie małych Eskimosów zbliżone jest do naszego.
Eskimosi to chrześcijanie wyznania luterańskiego. Mimo to Anaruk i wszyscy mieszkańcy wyspy byli bardzo przesądni.
Kościół
Cmentarz
Pies – przyjaciel Eskimosa
Prowadzenie psich zaprzęgów to wielka umiejętność.Należy popędzać psy smagając biczem nad ich głowami nie raniąc ich.Eskimos wie, jak regulować rzemienie uprzęży i szarpać nimi, by zwierzęta nie wpadły w przepaść,jak opatrywać psom rany na łapach i wyciągać z nich lodowe igły.
Psi zaprzęg na lodowcu
Psi zaprzęg w miejscowości Kulusuk
Zimowe mieszkanie Anaruka to igloo. Można je wybudować w ciągu niecałej godziny. Budowa igloo, to dla Eskimosa ważny, uroczysty obrządek. Nie każdy śnieg nadaje się na budowę takiego domku.
Do budowy igloo potrzebne są wielkie bloki stwardniałego śniegu, które mężczyźni wycinają za pomocą noży zrobionych z kości wieloryba.Eskimos bez obliczeń wie, ile śnieżnych bloków ma wyciąć i pod jakim kątem je ustawić.
Do środka igloo wpełza się na czworakach. Ten śnieżny domek jest trochę większy od człowieka, ciemny i bardzo szczelny. Otwór zasuwa się dużym blokiem śniegu, aby ustrzec się przed”nieproszonymi” gośćmi.
Dziś domy Eskimosów nie różnią się od naszych. Tak wyglądają zabudowania w Nuuk.
Miejscowość Illulisat
Zorza polarna
Ogon wieloryba
Jeżeli interesuje Cię „świat lodu” i jego tajemnice, odwiedź wirtualną Szkołę pod Biegunem. Jest to strona internetowa Marka Kamińskiego – znanego podróżnika. Znajdziesz tam ciekawe informacje o biegunach i ich przyrodzie. Możesz poznać nowych przyjaciół i kontaktować się z uczestnikami wypraw.
www.szkola.kaminski.pl
Taka wyprawa jest bardzo trudna
Marek Kamiński wraz z młodym uczestnikiem wyprawy
Sprawdź, czy dokładnie przeczytałeś książkę.
1. Anaruk miał lata) 15 b)12 c)132. Ojciec Anaruka miał na imię a) Odarpi b) Wojciech c) Tugto3. Letnie mieszkanie Anaruka toa) namiot zrobiony ze skór b) szałas c) drewniany
domek4. Ulubiony przysmak eskimoskich dzieci toa) tłuszcz foki b) jaja ptasie c) cukierki5. Sprzęt do polowania na foki toa) strzelba b) nóż c) harpun6. Podczas sprzeczki Eskimosi stają naprzeciwko siebie i układają jeden na drugiego złośliwe piosenkia) tak b) nie
7. Materiał, który u nas występuje w dużej ilości, a na Grenlandii jest prawdziwym skarbem
a) lód b) futro c) drewno
8. W języku grenlandzkim nie istnieje słowo
a) zabawa b) kraść c) pożyczyć
9. Chłopiec, z którym Anaruk wybrał się na polowanie
a) Nukun b) Omialik c) Tugto
10. Czwarty palec jednej nogi to liczba
a) cztery b) dziewiętnaście c) czternaście
11. Na białe niedźwiedzie poluje się
a) harpunem b) ciężkim oszczepem c) nożem
12. Dzień polarny trwa
a) 12 godz. b) 24 godz.
13. Zwierzę, które widnieje w herbie Grenlandii to
a) foka b) renifer c) niedźwiedź
KONIEC
Bibliografia
Pozycje książkowe:
1. Centkiewicz Cz., Anaruk, chłopiec z Grenlandii, KAW, Białystok 1993
2. Centkiewiczowie A. i Cz., Okrutny biegun, Iskry, Warszawa 1974
Adresy internetowe:
www.kontynenty.tpi.pl/greenlandia98.htm - slajdy: 10,42
www.greenland.island.com.pl/abcflaga.html#szczyt - slajdy: 11, 12
www.lonelyplanet.com/mapshells/europe/greenland/greenland.htm – slajd 9
www.arcticartsales.com/greenland-map_engl.html - slajd 8
http://4risk.net/podróże/grenlandia.php – slajdy: 7, 13, 14, 15, 17, 20, 37
http://www.grenlandia.pl/photos/Greenland2005 009.jpg slajdy: 36, 44
http://greenland-guide.pl - slajdy: 25, 35
http://worldwindow.narod.ru - slajdy: 2, 24, 26,28, 29, 34, 38 – 40
www.turistqaanaaq.gl - slajdy: 22, 27, 30 – 33
www.nunarput.net/gallery - slajd 41
www.greenland-guide.gl – slajd 23
http://ogre.hnet.pl/titanic/main.html - slajd 21
http://iserit.greennet.gl - slajd 43
www.szkola.kaminski.pl - slajdy: 46, 47
www.zaglowce.ow.pl - slajd 4