ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO -...

40
GRECJA ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO Michal Tylek IV Rok Tir Gr. ORT 2 Studia dzienne

Transcript of ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO -...

Page 1: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

GRECJA

ANALIZA RYNKU

TURYSTYCZNEGO

Michał Tylek IV Rok Tir Gr. ORT 2 Studia dzienne

Page 2: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

2

SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI ........................................................................................................................................................ 2

INFORMACJE OGÓLNE ................................................................................................................................... 3

CHARAKTERYSTYKA GEOGRAFICZNA ................................................................................................................. 3 LUDNOŚĆ ............................................................................................................................................................ 4 STRUKTURA GOSPODARKI................................................................................................................................... 5 TRANSPORT.........................................................................................................................................................8

WARUNKI ROZWOJU TURYSTYKI ............................................................................................................ 10

GŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE.................................................................................................. 10 INFRASTRUKTURA TURYSTYCZNA..................................................................................................................... 12

Baza noclegowa...........................................................................................................................................12 Baza gastronomiczna................................................................................................................................... 14 Infrastruktura sportowo-rekreacyjna .......................................................................................................... 15

ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO GRECJI ................. ...................................................................... 16

RYNEK RECEPCJI TURYSTYCZNEJ...................................................................................................................... 16 Wielkość przyjazdów, kraje emisyjne, środki transportu, noclegi ............................................................... 16 Dochody z turystyki ..................................................................................................................................... 20 Regiony i miejsca najczęściej odwiedzane................................................................................................... 21 Cele przyjazdów........................................................................................................................................... 22

RYNEK EMISJI TURYSTÓW................................................................................................................................. 23 Aktywność turystyczna mieszkańców Grecji................................................................................................ 23

PROFILE TURYSTÓW PRZYJEśDśAJĄCYCH DO GRECJI........................................................................................ 25 Płeć i wiek ................................................................................................................................................... 25 Liczba noclegów ..........................................................................................................................................25 Preferowane zakwaterowanie...................................................................................................................... 25

BRANśA TURYSTYCZNA GRECJI........................................................................................................................ 26 Główni touroperatorzy greccy..................................................................................................................... 26 Touroperatorzy światowi organizujący wypoczynek w Grecji .................................................................... 27 Polscy touroperatorzy organizujący wyjazdy do Grecji .............................................................................. 27 Hotele w Grecji............................................................................................................................................ 28 System promocji turystycznej....................................................................................................................... 28

ZNACZENIE GRECKIEGO RYNKU TURYSTYCZNEGO DLA POLSKI. .............................................. 30

STRUKTURA PRZYJAZDÓW DO POLSKI .............................................................................................................. 30

PODSUMOWANIE ............................................................................................................................................ 37

Page 3: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

3

INFORMACJE OGÓLNE

Charakterystyka geograficzna

Grecja to kraj w południowo-wschodniej części Europy, połoŜony na krańcu Półwyspu Bałkańskiego, o niezwykle długiej, bogatej historii i kulturze, która wpłynęła na całą cywilizację Europy.

Powierzchnia Grecji wynosi ponad 131 tys. km2. Podzielona jest na część kontynentalną i wyspy, przy czym 1/5 powierzchni przypada na wyspy, których liczba wynosi około 3 000, z czego zamieszkanych jest 167. Największe z greckich wysp to:

• Kreta (ok. 8260 km²)

• Eubea (ok. 3621 km²)

• Lesbos (ok. 1630 km²)

• Rodos (ok. 1400 km²)

• Chios (ok. 840 km²)

• oraz archipelagi

o Wyspy Jońskie

o Cyklady

o Sporady Południowe i Północne

Blisko 81% powierzchni Grecji zajmują pasma górskie (śr. wysokość 1200-1800 m n.p.m.), które przyjmują przebieg południkowy. Obszary nizinne są niewielkie i występują w pobliŜu wybrzeŜy. Grecja jest podzielona na 13 regionów, które dzielą się na 54 departamenty. (Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grecja 2008-05-18)

Tabela 1. Podstawowe informacje o kraju

Język urz ędowy Grecki

Stolica Ateny

Ustrój polityczny Republika

Całkowita: 131 940 km2 Powierzchnia

94. miejsce na świecie

11.171.740

75. miejsce na świecie

Ludno ść

Gęstość zaludnienia: 80,5 os/km2

Jednostka monetarna Euro

Strefa czasowa UTC + 2

Religia dominuj ąca Prawosławie

Źródło: Opracowanie własne na podstawie https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gr.html i http://www.statistics.gr 2008-05-18

Page 4: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

4

Ludno ść

Grecję zamieszkuje ponad 11 milionów osób, z czego większość stanowią ludzie młodzi i w wieku średnim, między 25 a 45 rokiem Ŝycia. Współczynnik płci wynosi w przybliŜeniu 1 do 1, co oznacza Ŝe na jedną kobietę przypada jeden męŜczyzna.

Tabela 2. Liczba Grecji ludno ści na przestrzeni lat 1999 - 2007

Rok Liczba ludno ści (tyś.)

1999 10.554 2000 10.578 2001 10.611 2002 10.642 2003 10.670 2004 10.696 2005 10.719

2006 10.904

2007 11.171 Źródło: Opracowanie własne na podstawie http://www.statistics.gr/ 2008-05-18)

Tabela 3. Struktura płci i wieku (stan 2007)

Wiek Męźczyźni Kobiety Procent(%)

1-14 789,137 742,469 14,3%

15-65 3,568,101 3,575,572 66,6%

65+ 898,337 1,149,200 19,1%

Źródło: Opracowanie własne na podstawie http://www.statistics.gr/ 2008-05-18)

Przyrost naturalny szacuje się w granicach 0,21%. Statystyczna długość Ŝycia kobiet wynosi 81 lat, a męŜczyzn 75 co daje ogólnie średnią 78 lat Ŝycia. Współczynnik śmiertelności noworodków to 6,51 śmierci/1000 Ŝywych urodzeń (Źródło:

http://grecja.home.pl/demografia.htm 2008-05-18).

W strukturze narodowościowej 98% stanowią Grecy. W skład pozostałych 2% wchodzą m.in. Turcy, Albańczycy, Macedończycy.

Największym miastem, a zarazem stolicą Grecji są Ateny. W samym mieście mieszka około 750 tyś ludzi, natomiast obszar metropolitarny zamieszkuje ponad 3,5 miliona osób. Pozostałe większe miasta wymienia tabela 4.

Page 5: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

5

Tabela 4. Najwi ększe miasta i ich populacja

L.P. Miasto Populacja

1 Ateny 3,5 mln (metropolia)

2 Saloniki 739 998

3 Pireus 170 715

4 Patras 164 741

5 Heraklion 140 357

Struktura gospodarki

Grecja jest krajem rozwijającym się o względnie ustabilizowanej sytuacji gospodarczej i politycznej. Od 1991 jest członkiem Unii Europejskiej (wówczas EWG), a od roku 2002 naleŜy do strefy euro.

Po roku 1981 nastąpiły w Grecji przemiany gospodarcze, które spowodowały przejście z gospodarki rolno-surowcowej na usługi. DuŜą rolę odegrało wspomniane wcześniej członkostwo we Wspólnocie Europejskiej oraz dotacje funduszy zagranicznych.

Jedyną bazą energetyki są złoŜa węgla brunatnego. 90% elektrowni opalanych jest węglem brunatnym i importowanym mazutem, a 10% stanowią elektrownie wodne. W przemyśle przetwórczym dominuje przemysł spoŜywczy.

Rolnictwo wytwarza łącznie 8,5% PKB. Ziemie uprawne zajmują 30% powierzchni kraju, łąki i pastwiska - 40%, lasy - 20% resztę stanowią głównie nieuŜytki. Gleby są w większości kamieniste i nieprzydatne rolniczo.

Obecnie Produkt Krajowy Brutto wzrósł w Grecji z 1.133 USD/osobę w roku 1970 do około 20000 USD/osobę w 2007 (Źródło: www.archiwum.parp.gov.pl/kraje_UE/grecja 2008-05-18).

Mimo sprzyjającej sytuacji rozwoju Grecja pozostaje w tyle za pozostałymi państwami strefy euro. Głównymi problemami są rosnąca inflacja oraz zadłuŜenie międzynarodowe. Tendencję spadkową wykazuje równieŜ zatrudnienie.

Turystyka zajmuje jedną z najwaŜniejszych pozycji w wytwarzaniu greckiego PKB – rocznie ponad 18% oraz daje zatrudnienie ponad 700 000 osobom. Przyczynia się równieŜ do rozwoju w mniejszych miastach i regionach. (Źródło: Opracowanie własne na podstawie http://www.gnto.gr i http://www.kb.neostrada.pl/dzien/gospodarka.htm 2008-05-18)

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Miasta_Grecji 2008-05-18

Page 6: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

6

Tabela 5. Struktura zatrudnienia

2007 Kategoria

Zatrudnionych W sumie Rolnictwo, myślistwo, zbieractwo I

rybołówstwo 80.415 533.696

Przemysł w tym równieŜ energetyka 466.454 533.899

Budownictwo 265.410 395.271

Handel hurtowy I detaliczny, naprawa pojazdów I sprzętu gospodarstwa domowego, hotele i restauracje;

transport i komunikacja

809.659 1.510.997

Finanse, nieruchomości, działalność gospodarcza/handlowa

270.911 413.251

Pozostałe usługi 1.175.308 1.318.121

W sumie 3.068.158 4.705.235

Źródło: http://www.statistics.gr/table_menu_per_year_eng.asp?Dnid=%20-%20Main%20Macroeconimic%20Aggregates&SSnid=National%20Accounts&sb=SEL_2A&timeseries=1&dt=0 2008-05-19

Z tabeli przedstawiającej strukturę zatrudnienia wynika, Ŝe najwięcej miejsc pracy dostarcza sektor usług (ponad 60%). W rolnictwie zatrudnionych jest nieco ponad 10%, a w przemyśle mniej niŜ 30%*.

Usługi hotelowe, gastronomiczne i transportowe, związane z turystyką sklasyfikowane zostały razem ze sprzedaŜą hurtową i detaliczną dóbr i usług. Jak wspomniano wcześniej turystyka dostarcza ponad 700 000 miejsc pracy co daje około 1/3 zatrudnienia w sektorze usług.

* Szacunkowo

Page 7: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

7

Wnioski z Tabeli 5. ilustruje dokładniej Wykres 1.

Przedstawia on ilość miejsc pracy generowanych bezpośrednio przez turystykę jak teŜ pośrednio, w działalności z turystyką związanej.

Wykres 1. Zatrudnienie w turystyce i usługach zwi ązanych z turystyk ą

środło: Greece THE 2008 TRAVEL & TOURISM ECONOMIC RESEARCH

Tabela 6. Import - eksport dóbr i usług (mln euro)

KATEGORIA 2007

Import 81.014

Dobra 68.188 Usługi 10.383

Wydatki mieszkańców poza granicami kraju

2.442

Eksport 50.785 Dobra 19.842

Usługi 19.536

Wydatki przybyjeŜdzających do kraju 11.407

Bilans eksportu - importu -30.229

Źródło: http://www.statistics.gr/table_menu_per_year_eng.asp?Dnid=%20-%20Imports%20-%20Exports%20of%20Goods%20and%20Services&SSnid=National%20Accounts&sb=SEL_7A&timeseries=1&dt=0 2008-05-18

Tabela 6. przedstawia wielkość importu oraz eksportu dóbr i usług, jak i jego saldo, które w przypadku Grecji jest ujemne.

Z tabeli wynika, Ŝe wydatki obcokrajowców przybywających do Grecji znacznie przewyŜszają wydatki Greków poza granicami ich ojczyzny.

Page 8: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

8

Transport

Rozwój transportu lądowego utrudniają pasma górskie. Długość linii kolejowych wynosi tylko 2,5 tysiąca. Większe znaczenie ma transport drogowy. Łączna długość dróg utwardzonych wynosi 117 tysięcy km, w tym 870 km autostrad. Nowoczesne autostrady łączą Ateny z Salonikami i portem Patras.

DuŜą rolę odgrywa Ŝegluga morska. 20% światowej floty handlowej i 60% wszystkich statków UE naleŜy do greckich armatorów. Corocznie promy, szybkie statki i katamarany przewoŜą na liniach krajowych 2 mln pasaŜerów.

W Grecji jest 25 lotnisk krajowych (spełniających międzynarodowe standardy), 15 międzynarodowych - w tym port lotniczy w Atenach o znaczeniu międzykontynentalnym. Do największych portów naleŜą Ateny, Heraklion i Saloniki.

Tabela 7. Struktura transportu lotniczego - lotnisk a w Grecji, ilo ść odprawianych pasa Ŝerów

Ruch lotniczy PasaŜerowie Ładunek I poczta (tony)

Lotnisko Odloty - Przyloty Odlatuj ący Przylatuj ący Załadowano -

wyładowano

Total

429488 19454 19265 143958

179917 7553 7521 120175

236 9 9 3014 144 144 1

3690 141 137 1031 1050 56 56 1074 8 12 6 7302 505 496

43740 2692 2653 2638 47380 1909 1894 9247

580 13 12 4 2172 63 63 15 4130 160 160 393 650 46 48 334 3 3 1 3752 81 80 86 970 4 3 22 480 5 5 28 280 3 3 2

15388 1002 996 926 4002 188 186 45 354 3 4 720 14 14 95

13694 791 782 1272 1242 14 15 49 3604 66 63 101 1248 15 17 48 6466 199 198 137 8660 249 241 1108 886 15 13 1641 16 21 5

30742 1753 1738 3150

Athens (EI.Venizelos)

AGHILIAKOS AKTIOU

(Preveza) Alexandroupolis

Araxos Astypalea Zakynthos

Iraklio Thessaloniki

Ikaria loannina Kavala

Kalamata Kalimnos Karpathos

Kassos Kastellorizo

Kastoria Kerkyra

Kefallinia Kozani Kythira

Kos Leros

Limnos Milos

Mykonos Mytilini Naxos Paros Rodos Samos 7144 228 223 575

Page 9: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

9

8344 352 326 11

940 12 11 1

2344 124 124 486 4 4 574 6 5 86

Santorini Sitia

Skhiatos Skyros Syros

Chania 14760 888 873 2162

Źródło: http://www.statistics.gr/table_menu_per_year_eng.asp?Dnid=%20-%20Air%20Transports&SSnid=%20-%20Transportation&sb=SME_1&year=2006&timeseries=0&dt=0 2008-05-18 Tabela 8. Wielko ść ruchu pasa Ŝerskiego na lotnisku w Atenach

PASAśEROWIE ZAGRANICZNI

PASAśEROWIE ZAGRANICZNI +

KRAJOWI

2007 2006 %2007/ 2006 2007 2006 %2007/

2006

586,207 553,059 6.0% 968,708 892,571 8.5%

514,137 454,348 13.2% 877,550 796,580 10.2%

687,774 621,336 10.7% 1,122,602 1,001,420 12.1%

889,414 821,024 8.3% 1,377,339 1,272,750 8.2%

1,000,941 871,239 14.9% 1,503,439 1,344,661 11.8%

1,020,635 935,666 9.1% 1,581,572 1,439,337 9.9%

1,204,398 1,115,224 8.0% 1,852,525 1,697,613 9.1%

1,250,761 1,103,626 13.3% 1,894,821 1,694,640 11.8%

1,096,718 1,014,888 8.1% 1,698,099 1,554,085 9.3%

924,631 856,468 8.0% 1,427,008 1,344,881 6.1%

663,210 594,557 11.5% 1,093,296 985,387 11.0%

744,238 669,660 11.1% 1,141,444 1,055,783 8.1%

10,583,064 9,611,095 10.1% 16,538,403 15,079,708 9.7%

Źródło: http://www.aia.gr 2008-05-18

Na przykładzie lotniska w Atenach widać wzrost liczby pasaŜerów zagranicznych podróŜujących do Grecji. W latach 2006 – 2007 ich liczba wzrosła o 971 969. MoŜna więc na tej podstawie wywnioskować wzrost przyjazdów turystycznych do Grecji. Drogą lotniczą do Grecji dociera 82% turystów. (Źródło: http://www.gnto.gr/pages.php?pageID=793&langID=2 2008-05-19)

Page 10: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

10

WARUNKI ROZWOJU TURYSTYKI

Główne regiony i atrakcje turystyczne Tabela 9. Główne regiony turystyczne Grecji

REGION CHARAKTERYSTYKA GŁÓWNE OŚRODKI

Chalkidiki StaroŜytne wykopaliska z czasów Aleksandra Wielkiego, Góra Olimp, półwysep Chalcydycki

półwyspy Kassandra (Pallene), Sithonia (Lougos) i Athos

Kalymnos Jedna z jedenastu wysp naleŜących do grupy

Dodekanezów, usytuowana w pobliŜu wybrzeŜy tureckich

Myrties, Massouri

Peloponez Półwysep w Grecji, stanowiący najdalej na

południe wysuniętą część Półwyspu Bałkańskiego

Patras, Korynt, Sparta, Nafplio, Kalame, Pirgos

Riwiera Olimpijska

LeŜy we wschodniej części Macedonii nad spokojnym Morzem Egejskim, region ten słynie z

piaszczystych plaŜ i ciepłego morza Leptokaria, Litochoro

Wyspa Zakynthos

Wyspa ze szmaragdowymi plaŜami, górskimi szczytami, tradycyjną architekturą zatoka Laganas

Wyspa Evia (Eubea)

Druga pod względem wielkości wyspa grecka, połoŜona na Morzu Egejskim wzdłuŜ

wschodniego wybrzeŜa kontynentalnej Chalkida

Wyspa Karpathos

Karpathos jest długą, wąską wyspą, najdalej wysuniętą na południowy - wschód częścią Unii

Europejskiej Kyra Panagia, Apella

Wyspa Korfu Korfu jest jedną z wysp Jońskich leŜącą na północno-zachodnim krańcu Grecji Kerkira

Wyspa Kos Grecka wysepka z archipelagu Dodekanez,

leŜąca tuŜ obok wybrzeŜa Turcji. Ma około 45 km długości i 10 km szerokości

Kardamena, Marmari

Wyspa Kreta Największa wyspa Grecji połoŜona na granicy Morza Kreteńskiego i Śródziemnego

Heraklion, Kavros, Malia, Agia Pelagia

Wyspa Lefkada Górzysta wyspa, prawie w 80% pokryta górami Poros, Sivota

Wyspa Lesbos

Egejski ogród, trzecia co do wielkości po Krecie i Eubei wyspa grecka Mytilini

Wyspa Mykonos

Jedna z częściej odwiedzanych wysp greckich, naleŜy do archipelagu Cyklady. Miejsce idealne

dla miłośników Ŝeglarstwa Mykonos, Hora

Wyspa Rodos Największa wyspa archipelagu Dodekańskiego,

w południowo - wschodniej części Morza Egejskiego

Rodos, Faliraki, Lindos

Wyspa Santorini Skalistą wyspą na Morzu Egejskim Kamari

Wyspa Thassos

Słynna w staroŜytności z posiadania bogatych złóŜ złota i marmuru, leŜy tuŜ przy wybrzeŜu

wschodniej Macedonii Golden Beach Limenas

śródło: Opracowanie własne na podstawie http://wycieczki.interia.pl/panstwa_info2.phtml?id_okol=29&bez= 2008-05-19

Page 11: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

11

Grecja posiada ogromny potencjał turystyczny. NaleŜy do krajów najchętniej najchętniej najliczniej w Europie. Zawdzięcza to przede wszystkim niezwykłym warunkom naturalnym – wyspom, pięknym plaŜom, skalistym górom, słonecznemu klimatowi oraz ogromnej liczbie zabytków. Grecja jest jedną z kolebek europejskiej cywilizacji.

Główne regiony turystyczne są ośrodkami bardzo znanymi, o światowej renomie z doskonale rozwiniętą infrastrukturą. Skoncentrowane są zwłaszcza na wybrzeŜu kontynentalnym oraz wyspach. Ilustracja 1. Grecja – podział na regiony Źródło: www.hellas.pl 2008-05-19

Do najsłynniejszych zabytków przyciągających do Grecji turystów naleŜą:

• Miasto Ateny – Wzgórze Akropol, Partenon, Teatr Dionizosa, Plaka • StaroŜytny Korynt – ruiny miasta, świątyni Apolla • Mykeny - Argos – Tiryns - Nafprion – Epidauros – Tolo – m.in. “Skarbiec

Atreusa” • Olimpia – kolebka Igrzysk Olimpijskich • Teby – staroŜytne, potęŜne miasto-państwo • Delfy – wyrocznia • Meteory – klasztory na skałach • Saloniki • Zabytki na licznych wyspach – Krecie, Rodos, Samotrace

Page 12: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

12

Infrastruktura turystyczna

Baza noclegowa Grecja jako jedna z najpopularniejszych destylacji turystycznych posiada bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturę. W ciągu ostatnich lat jest ona cały czas rozbudowywana i dostosowywana tak aby spełnić oczekiwania dosłownie kaŜdego turysty. Obecnie Grecka Narodowa Organizacja Turystyki (GNTO - Greek National Tourism Organisation), szacuje liczb ę łóŜek na 670 000 w 352 000 pokoi w ponad 8 900 obiektach hotelowych. W Grecji funkcjonuje teŜ 340 kempingów oferujących 30 000 miejsc oraz 2 500 domków letniskowych oraz duŜa ilość kwater prywatnych . GNTO kategoryzuje obiekty zakwaterowania zbiorowego w następujących kategoriach:

• Hotele • Pokoje do wynajęcia • Apartamenty do wynajęcia • Turystyczne rezydencje i wille • Kempingi • Schroniska młodzieŜowe

System klasyfikacji tych obiektów jest obecnie dostosowywany do standardów europejskich dlatego w Grecji spotyka się ciągle stare oznaczenia literowe jak i dobrze znane gwiazdki. Nie są one do końca toŜsame dlatego niekiedy standard odbiegać moŜe od oczekiwań turysty nieobeznanego w oznaczeniach.

• Oznaczenia „klasowe” (stary system): Lux, A, B, C, D, E • Oznaczenia “gwiazdkowe” (nowy system): 5*****, 4****, 3***, 2**, 1*

(Źródło: http://www.gnto.gr/accomodation 2008-05-19)

Tabela 10. Liczba hoteli zaszeregowana według kateg orii gwiazdkowej

5* 4* 3* 2* 1*

176 994 1804 4460 1677

Źródło: http://en.wikipedia.org/wiki/Tourism_in_Greece 2009-01-24

Pomimo ciągłego wzrostu ilości miejsc noclegowych średnia liczba noclegów w obiektach hotelowych zmniejszyła się o 2,3% w latach 2000 – 2005.

Liczba miejsc noclegowych wzrasta w przedziale 1,5 – 3 % rocznie.

Page 13: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

13

Tabela 11. Charakterystyka bazy noclegowej (obiektó w hotelowych) na przestrzeni lat 2000 - 2005

Wykorzystanie łó Ŝek (%) Rok Liczba

obiektów Liczba pokoi

Liczba łóŜek Średnia

roczna Miesi ąc szczytu

2000 8 342 320 159 607 614 27.4 96.3p (Sierp)

2003 8 689 339 540 644 898 22.7 94.0p (Sierp)

2004 8 899 351 891 668 271 21.2 80.8p (Sierp)

2005 9 036 358 721 682 050 21.7 91.4p (Sierp)

Źródło: Eurostat Tourism statistics - Pocketbook – Data 2000-2005

Tabela 12. Średnie wykorzystanie łó Ŝek w obiektach hotelowych w roku 2006 (%)

ROK 2006

Miesi ąc Wykorzystanie łó Ŝek Styczeń 25,2

Luty 28,9 Marzec 32,5

Kwiecień 32,6 Maj 49,8

Czerwiec 68,2 Lipiec 83,0

Sierpień 89,9 Wrzesień 73,4

Październik 44,3 Listopad 30,8 Grudzień 31,1

Źródło: http://www.statistics.gr/StatMenu_eng.asp 2008-05-19

Miesiącami charakteryzującymi się największym wykorzystaniem łóŜek w obiektach hotelowych były lipiec, sierpień i wrzesień. Dobry wskaźnik miał teŜ rozpoczynający szczyt sezonu czerwiec. Poza sezonem letnim wykorzystanie wynosiło nieco ponad ¼ miejsc.

Turyści duŜo chętniej wybierają na miejsce zakwaterowania hotele i podobne obiekty.

Pokazuje to Tabela 13.:

Page 14: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

14

Tabela 13. Przyjazdy turystów (krajowych i zagranic znych) do obiektów zakwaterowania zbiorowego (hotele, podobne i kempin gi) 2006

Przyjazdy turystów krajowych i zagranicznych

Miesi ąc Hotele i obiekty podobne Kempingi W sumie

W sumie 13.675.240 306.781 13.982.021 Styczeń 466.834 135 466.969

Luty 488.052 44 488.096 Marzec 672.423 103 672.526

Kwiecień 999.630 3.963 1.003.593 Maj 1.395.021 17.545 1.412.566

Czerwiec 1.655.707 35.820 1.691.527 Lipiec 1.990.604 96.612 2.087.216

Sierpień 2.051.429 125.453 2.176.882 Wrzesień 1.772.056 22.913 1.794.969

Październik 1.067.862 3.021 1.070.883 Listopad 590.340 487 590.827 Grudzień 525.282 685 525.967

Źródło: http://www.statistics.gr/StatMenu_eng.asp 2008-05-19

Baza gastronomiczna Tabela 14. Struktura i ilo ść obiektów gastronomicznych

Rok Rodzaj działalno ści Zmienna

2002 2003 2004 2005 Liczba obiektów 71.513 75.162 78.395 79.660

Obroty 4.919.591.403 5.011.664.657 5.668.056.417 6.014.847.420

Wartość produkcji 4.738.519.912 4.861.995.015 5.539.789.124 5.855.391.568

Wydatki na dobra i usługi

3.246.687.903 3.537.084.811 4.037.515.593 4.429.916.383

Liczba osób zatrudnionych

193.325 197.219 215.818 215.906

Restauracje, bary, puby,

tawerny

Liczba pracowników

85.744 86.685 93.679 90.385

Źródło: http://www.statistics.gr/StatMenu_eng.asp 2008-05-19

W Grecji do dyspozycji turystów są zarówno restauracje jak i wiele barów szybkiej obsługi. Standard jest zróŜnicowany i dostosowany do potrzeb i moŜliwości finansowych indywidualnego klienta.

Page 15: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

15

Infrastruktura sportowo-rekreacyjna

• Golf – 5 pól golfowych o standardzie międzynarodowym • Korty tenisowe i kryte korty tenisowe • Baza do uprawiania sportów wodnych • 19 stacji narciarskich znajdujących się na kontynencie – m.in. Peloponez,

Macedonia, Tesalia • Sporty extremalne • Hale sportowe i obiekty widowiskowe

Sport jest niezwykle istotny w Ŝyciu Greków. Interesuje ich przede wszystkim koszykówka, piłka noŜna siatkówka i lekka atletyka. Infrastruktura jest bardzo dobrze rozwinięta i nowoczesna. W 2004 roku Grecja była organizatorem Letnich Igrzysk Olimpijskich. Turyści mają wiele moŜliwości uprawiania sportu jak i rekreacji.

• Grecja dysponuje 19 duŜymi przystaniami jachtowymi (marina – moorings) mogącymi pomieścić ponad 6 000 jednostek. Ponadto do dyspozycji turystów są przystanie i miejsca do cumowania w portach greckich na 6 000 jachtów. (Źródło: http://www.gnto.gr/pages.php?pageID=185&langID=2 2008-05-19)

• 8 prywatnych parków wodnych: Tabela 15. Parki wodne w Grecji

Region Wyspa / Departament Miasto

Cyklady Myconos Ano Mera

Cyklady Paros Naoussa

Kreta Iraklion Chani Kokkini

Kreta Iraklion Hersonnissos -Limenas

Kreta Chania Varypetro

Peloponez Corinthia Isthmia

Wyspy Jońskie Kerkyra Kerkyra

Wyspy Jońskie Kerkyra Sidari -Peroulades

Attyka Aegina Faros

Źródło: Opracowanie własne na podstawie http://www.gnto.gr/pages.php?pageID=470&langID=2 2008-05-19

Page 16: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

16

ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO GRECJI

Rynek recepcji turystycznej

Wielko ść przyjazdów, kraje emisyjne, środki transportu, noclegi

Tabela 16. Kraje świata przyjmuj ące najwi ęcej turystów zagranicznych (liczba przyjazdów w mln.)

Liczba przyjazdów w mln. L.P Kraj

1995 2000 2004 2005 1 Francja 73,1 77,2 75,1 75,9

2 Hiszpania 46,8 47,9 52,4 55,9

3 USA 48,5 51,2 46,1 49,2

4 Chiny 27,0 31,2 41,8 46,8

5 Włochy 36,5 41,2 37,1 36,5

6 W. Brytania 23,3 23,2 25,7 28,0

7 Niemcy 17,1 19,0 20,1 21,5

8 Meksyk 19,0 20,6 20,6 21,9

9 Austria 17,5 18,0 19,4 20,0

10 Rosja bd bd 19,9 19,9

11 Turcja 6,9 9,6 16,8 20,3

12 Kanada 19,4 19,6 19,1 18,8

13 Ukraina 4,2 6,4 15,6 17,6

14 Malezja 7,9 10,2 15,7 16,4

15 Hong Kong (Chiny) 7,8 8,8 13,7 14,8

16 Polska 18,0 17,4 14,3 15,2

17 Grecja 12,2 13,1 13,3 14,3 Źródło: http://www.intur.com.pl/ 2008-05-19

Z danych Polskiego Instytutu Turystyki wynika, Ŝe Grecja znajduje się w pierwszej dwudziestce krajów najliczniej odwiedzanych przez turystów. Dane za rok 2005 mówią o 14,3 milionach turystów odwiedzających ten kraj.

Obecnie (2007) liczba turystów szacowana jest na 16 ,6 miliona. (Źródło: GNTO)

Page 17: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

17

Tabela 17. Przyjazdy turystów zagranicznych do obie któw zakwaterowania zbiorowego (według kraju pochodzenia) (rok 2006)

Kraj pochodzenia Hotele i obiekty o

podobnym standarzie Kempingi W sumie

A001 World - Total 7.547.667 200.541 7.748.208 EU Euro-zone 3.402.456 164.649 3.567.105

EU25 European Union (25) 5.250.639 183.664 5.434.303 BEL Belgium 221.034 3.735 224.769 CZE Czech Republic 96.745 2.642 99.387 DNK Denmark 130.172 2.089 132.261 DEU Germany 1.095.795 50.924 1.146.719 EST Estonia 7.967 52 8.019 ESP Spain 174.990 1.802 176.792 FRA France 577.691 36.122 613.813 IRL Ireland 39.379 284 39.663 ITA Italy 631.389 35.308 666.697 CYP Cyprus 145.679 265 145.944 LVA Latvia 6.053 108 6.161 LTU Lithuania 11.345 103 11.448 LUX Luxembourg 13.082 23 13.105 HUN Hungary 51.573 2.468 54.041 MLT Malta 5.080 1 5.081 NLD Netherlands 329.579 24.536 354.115 AUT Austria 203.720 11.480 215.200 POL Poland 132.702 4.545 137.247 PRT Portugal 22.576 212 22.788 SVN Slovenia 27.999 2.014 30.013 SVK Slovak Republic 32.213 423 32.636 FIN Finland 93.221 223 93.444 SWE Sweden 194.531 410 194.941 GBR United Kingdom 1.006.124 3.895 1.010.019 EFTA Total EFTA 287.283 7.134 294.417 ISL Iceland 4.122 2 4.124 NOR Norway 144.717 137 144.854 CHE Switzerland (incl. Liechtenstein) 138.444 6.995 145.439 EEA European Economic Area (EU25 +

EFTA - Switzerland) 5.399.478 183.803 5.583.281

EUCO Total Other European Countries 682.276 4.544 686.820 RUS Russia 229.010 77 229.087 TUR Turkey 65.671 132 65.803 UKR Ukrainę 18.024 39 18.063 OTHE Other european countries n.e.s. 369.571 4.296 373.867 AFRC Total Africa 33.928 132 34.060 NAMR Total North America 783.865 1.331 785.196 SCAM Total South and Central America 59.181 139 59.320 ASIA Total Asia 329.078 507 329.585 AOCT Oceania 120.362 3.088 123.450

Źródło: http://www.statistics.gr/ 2008-05-19

Zdecydowana liczba turystów wybiera zakwaterowanie w obiektach hotelowych.

Liczba Polaków szacowana jest na 137 247 osób .

Page 18: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

18

Wykres 2. Cudzoziemcy przyje ŜdŜający do Grecji według kontynentów

Źródło: http://www.statistics.gr/ 2008-05-19

Wykres 3. Cudzoziemcy przyje ŜdŜający do Grecji według narodowo ści

Źródło: http://www.statistics.gr/ 2008-05-19

Page 19: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

19

Źródło: http://www.statistics.gr/ 2008-05-19

Tabela 18. Klasyfikacja turystów przybywaj ących do Grecji z pozostałych krajów Europy według narodowo ści i środka transportu (2006)

Źródło: http://www.statistics.gr/ 2008-05-19

W tym zestawieniu ogólna liczba turystów przybywających do Grecji z Europy wyniosła 14 784 309. Zdecydowana większość wybrała samolot jako środek transportu, a w przypadku obywateli Unii - około 90%. Związane jest to z koniecznością przejazdów przez kraje bałkańskie, gdzie odprawa graniczna, przepisy i procedury odbiegają od uproszczonych standardów unijnych. RównieŜ kiepski stan techniczny dróg oraz odległość jaką naleŜy pokonać przemawia zdecydowanie za korzystaniem z transportu lotniczego.

Wykres 4. Cudzoziemcy przyje ŜdŜający do Grecji według środka transportu

Page 20: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

20

Dochody z turystyki

Tabela 19. Kraje świata o najwi ększych wpływach z turystyki zagranicznej ( mld USD )

L.P. Kraj 2000 2001 2002 2003 2004 2005

1 USA 82,4 71,9 66,5 64,3 74,5 81,7

2 Hiszpania 31,0 32,7 33,8 39,6 45,2 47,9

3 Francja 31,0 30,4 32,7 36,6 40,8 42,3

4 Włochy 27,5 25,8 26,9 31,2 35,7 35,4

5 W. Brytania 21,8 18,9 20,5 22,7 28,2 30,7

6 Chiny 16,2 17,8 20,4 17,4 25,7 29,3

7 Niemcy 18,6 17,9 19,0 23,1 27,7 29,2

8 Turcja 7,6 10,1 11,9 13,2 15,9 18,2

9 Australia 8,5 8,1 8,6 10,3 15,2 16,9

10 Austria 9,9 10,3 11,2 14,0 15,3 15,5

11 Grecja 9,2 9,5 9,7 10,7 12,9 13,7

12 Kanada 10,8 10,6 10,7 10,5 12,9 13,6

13. Japonia 3,4 3,3 3,5 8,8 11,3 12,4

Źródło: http://www.intur.com.pl/trendy.htm 2008-05-20

Wykres 5, 6. Produkt Krajowy Brutto a turystyka

Źródło: Greece THE 2008 TRAVEL & TOURISM ECONOMIC RESEARCH 2009-01-24

Oczekuje się, Ŝe turystyka grecka dostarczyć ma w 2008 roku 7,8% Produktu Krajowego Brutto. Do 2018 roku przemysł turystyczny ma dostarczać ponad 18% greckiego PKB. (Źródło: Greece THE 2008 TRAVEL & TOURISM ECONOMIC RESEARCH 2009-01-24)

Page 21: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

21

Wykres 7. Porównanie wpływów z turystyki indywidual nej i biznesowej w Grecji i Unii Europejskiej (w mld USD) (2006)

Źródło: Greece The Impact of Tourism on Jobs and Economy 2007

Regiony i miejsca najcz ęściej odwiedzane Tabela 20. Najcz ęściej odwiedzane miejsca w Grecji - zabytki

Miejsce Atrakcje turystyczne

Ateny Akropol, Partenon, Propyleje, Erechtejon, staroŜytny rynek – Agora, muzea

Meteory 6 z 13 monastyrów wybudowanych na wysokich skałach

Kreta Miasto Heraklion, wąwóz Samaria, ruiny pałacu w Knossos

Sunion Ruiny świątyni Posejdona

Olimpia Ruiny świątyń Zeusa i Hery, kolebka Igrzysk Olimpijskich

Epidauros Antyczny amfiteatr na 14 000 widzow

Athos „Święta góra Greków”, autonomiczna republika mnichów

Mykeny i Tiryns Zabytki okresu mykeńskiego, Skarbiec Atreusa Delfy Wyrocznia, Sanktuarium Apollona

Saloniki Drugie największe miasto Grecji, słynna Biała WieŜa

Źródło: Opracowanie własne

Page 22: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

22

Tabela 21. Ośrodki wypoczynkowe najcz ęściej wybierane przez turystów

Region Miejscowo ści

Chalkidiki (półwysep) Ouranopoli, Neos Marmara, Kriopigi, Kalithea

Kreta Chania, Rethymnon, Heraklion, Matala

Rodos Rodos, Faliraki, Kolumbia, Tholos

Zakynthos Laganas, Argassi

Kos Tingaka

Korfu Gouavia, Kerkyra, Paleokastritsa Źródło: Opracowanie własne

Cele przyjazdów

Główne cele przyjazdów turystów do Grecji:

• typowa turystyka

o wypoczynek

o zwiedzanie

• turystyka biznesowa

• odwiedziny krewnych i znajomych

Turystyka grecka bardzo silnie związana jest z sezonowością. W celach przyjazdów zdecydowanie dominuje wypoczynek (tzw. „3xS”). Aby przeciwdziałać zjawisku sezonowości oraz zdywersyfikować swoją ofertę, Władze Grecji wprowadzają szereg nowych form turystyki jakie oferują turystom.

Źródło: Greece The Impact of Tourism on Jobs and Economy 2007

Page 23: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

23

Główne formy, które są brane pod uwagę to:

• agroturystyka, ekoturystyka

• turystyka uzdrowiskowa, SPA

• turystyka religijna

• turystyka aktywna, sport

• turystyka biznesowa i incentive

Rynek emisji turystów

Aktywno ść turystyczna mieszka ńców Grecji

Liczba podróŜy Tabela 23. Podró Ŝe krajowe mieszka ńców Grecji jako procent wszystkich podró Ŝy – (krajowe i zagraniczne, co najmniej 4 noclegi), w porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej (EU-25)

Źródło: Tourism statistics - Pocketbook – Data 2000-2005

Legenda: GRECJA = EL

Page 24: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

24

Grecja posiada największy udział podróŜy i wyjazdów krajowych w strukturze ruchu turystycznego swoich obywateli. Mobilność Greków poza granice swojego kraju jest bardzo niewielka.

Wydatki na turystyk ę

Tabela 24. Wydatki na wyjazdy zagraniczne (w mld US D) według krajów pochodzenia turystów

L.P. Kraj 1995 2000 2005 2006 07/06 (%)

1 Niemcy 60,2 53,0 74,4 73,9 5,6

2 USA 44,9 64,7 69,0 72,0 6,3

3 W. Brytania 24,9 38,4 59,6 63,1 3,8

4 Francja 16,3 17,8 30,5 31,2 2,2

5 Japonia 36,8 31,9 27,3 26,9 -0,4

6 Chiny 3,7 13,1 21,8 24,3

7 Włochy 14,8 15,7 22,4 23,1 8,9

8 Kanada 10,3 12,4 18,2 20,5 11,0

9 Korea Płd 6,3 7,1 15,4 18,8 12,0

10 Rosja 11,6 8,8 17,4 18,2 22,4

:

28 Polska 5,5 3,3 4,3 5,7 1,8

:

41 Grecja 1,3 4,6 3,0 3,0 5,4 Źródło: http://www.intur.com.pl/trendy.htm

Niską aktywność turystyczną Greków, jeŜeli chodzi o podróŜe zagraniczne widać teŜ po tabeli ilustrującej wydatki obywateli danych państw. Grecja znajduje się dopiero na czterdziestym pierwszym miejscu. Polska, dla porównania, zajmuje pozycje 28. Tabela 25. Wyjazdy wakacyjne i wizyty u krewnych/zn ajomych Greków – liczba turystów (2006)

Cel Wakacje

(4 + noclegów)

Wakacje w kraju

(4 + noclegów)

Wakacje za granic ą

(4 + noclegów)

Wizyty u krewnych I znajomych

(4 + noclegów)

Wizyty u krewnych I znajomych w kraju (4 + noclegów)

Wizyty u krewnych I znajomych

za granic ą (4 + noclegów)

W sumie 8.578.045 7.632.262 945.783 1.841.385 1.615.537 225.848

Źródło: Opracowanie własne na podstawie www.statistics.gr

Page 25: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

25

Profile turystów przyje ŜdŜających do Grecji

Płeć i wiek Tabela 26. Płeć i wiek turystów

Źródło: Opracowanie własne na podstawie www.statistics.gr

Liczba noclegów

Tabela 27. Ogólna Liczba noclegów

Źródło: Opracowanie własne na podstawie www.statistics.gr

Preferowane zakwaterowanie Tabela 28. Miejsca zakwaterowania turystów

Źródło: Opracowanie własne na podstawie www.statistics.gr

Płeć i wiek turystów ( w sumie 12.422.998 )

MęŜczyźni Kobiety 15-24 lat 25 - 44 lat 45 - 64 lat 65+ lat

5,291,376 7,131,622 1,520,873 4,734,447 3,605,865 2,561,813

Liczba noclegów ( w sumie 12.422.998 )

4 -7 noclegów 8 - 14 noclegów 15 - 28 noclegów 29 - 91 noclegów 92 - 365 noclegów

2.441.806 2.169.145 3.456.141 3.830.698 525.208

Zakwaterowanie

Hotels and similar

establishments

Other collective

accommodation establishments

Tourist campsit

es

Other collective

accommodation n.i.e

Specialised tourist

accommodation

Private tourist

accommodation

2.986.325 23.577 15.559 8.018 58.844 9.354.252

Page 26: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

26

Bran Ŝa turystyczna Grecji

Główni touroperatorzy greccy

• BETIS Travel - grecki touroperator specjalizujący się w turystyce przyjazdowej. Na rynku od 31 lat. Główne biura znajdują się w Atenach i Salonikach, mniejsze w miastach w całej Grecji. Biuro organizuje wyjazdy indywidualne i grupowe, rejsy, tur. typu incentive, miesiące miodowe i wycieczki na zlecenie. Pośredniczy równieŜ w wynajmie jachtów i hoteli.

BETIS TRAVEL Greek Tour Operator 5, Stadiou street , 10562 Athens - Greece Tel. : +30 210 3255081-4 Fax. : +30 210 3255085 E-mail: [email protected] Url: http://www.betistravel.com

• Greece Travel Net – jeden z wiodących greckich touroperatorów i agencja turystyczna. Sieć firm działająca od roku 1980, zajmująca się turystyką przyjazdową do Grecji, pośrednictwem wynajmie hoteli oraz organizacją zwiedzania duŜych miast europejskich. Firma zajmuje się turystyką grupową i indywidualną. Organizuje m.in. podróŜe po Grecji, wczasy, obozy młodzieŜowe, wyjazdy „przygodowe”, rejsy.

GTN - Greece Travel Net IOS Travel Greece Head Offices Academia's Ave 69, Athens http://www.greecetravelnet.com/

• Boutros Tours – touroperator grecki z siedzibą główną w Atenach. Organizuje wycieczki oraz pobyty w Grecji, jak i w krajach Bliskiego Wschodu. Pośredniczy w rezerwacji hoteli. Organizuje rejsy po Morzu Śródziemnym.

BOUTROS TOURS Tour Operator 9, Anthimou Gazi St, 10561, Syntagma Sq., Athens, Greece Tel. +30 210 324 - 8171 to 3 Fax: +30 210 324 – 8184 http://www.boutrostours.com/

• Kosmar – touroperator z siedzibą w Wielkiej Brytanii. Specjalizuje się w Grecji i Turcji. Niezwykle duŜa ilość ofert na wyspy greckie. Oprócz wycieczek katalogowych, wyjazdy grupowe, wynajem willi i apartamentów.

Kosmar Villa Holidays PLC The Grange 100 High Street Southgate London N14 6FS http://www.kosmar.co.uk/

Page 27: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

27

Touroperatorzy światowi organizuj ący wypoczynek w Grecji

• Cosmos

• First Choice

• Thomas Cook Holidays

• Thomson

• Aspro

• Club 18-30

Polscy touroperatorzy organizuj ący wyjazdy do Grecji

• Echo Holiday

• Itaka

• Oasis Tours

• Triada

• Rainbow Tours

• Orbis Ravel

Page 28: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

28

Hotele w Grecji Organizacje: The Hellenic Chamber of hotels – organizacja zajmująca się grecką branŜą hotelarską. Powołana do Ŝycia w roku 1985. Zbiera informacje, przeprowadza badania, doradza w sprawach prawnych, rozwoju, zarządzania.

Rhodos Hotel Association – istnieje od 1949 roku. Zajmuje się zreszaniem hoteli na wyspie Rodos. Wytyczaniem wspólnej polityki, współpracą i promocją regionu. Wybrane grupy hoteli według regionów:

• Cyclades Islands Amorgos Hotels -Andros Hotels -Antiparos Hotels -Ios Hotels -

• Ionian Islands Corfu Hotels -Kefalonia Hotels -Lefkada Hotels -Zakynthos Hotels -

• Crete Island Chania Hotels -Heraklion Hotels - -Rethymnon Hotels –

• Dodecanese Islands Leros Hotels -Patmos Hotels -Rhodes Hotels -

• Peloponnese Arcadia Hotels -Argolis Hotels -Laconia Hotels –

• Attica Athens Airport Hotels -Athens Hotels -Piraeus Hotels -Sounion Hotels –

• Chalkidiki Kassandra Hotels -Mount Athos Hotels -Sithonia Hotels –

System promocji turystycznej • Targi turystyczne międzynarodowe – Grecja jako kraj bierze udział we

wszystkich waŜnych targach turystycznych odbywających się na świecie. W czerwcu np. będą to następujące wydarzenia:

JUNE 2008

5 - 8/6/08 KOREA WORLD TRAVEL FAIR SEOUL KOREA

9-11/6/08 CITY BREAK BELGRADE SERBIA

19-21/6/08 BEIJING INTERNATIONAL TOURISM EXPO BEIJING CHINA

Źródło: http://www.gnto.gr/pages.php?pageID=943&langID=2 2008-05-21

Page 29: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

29

• Targi turystyczne w Grecji Tabela 29. Targi turystyczne w Grecji

L.P. TARGI MIEJSCE

1 DIANA OUTDOOR PAIANIA 2 TOURISTIC PANORAMA EXPO ATHENS ANTHOUSSA 3 POSIDONIA ELLINIKO EXHIBITION HALL

4 73th INTERNATIONAL TRADE FAIR (ITF)

HELEXPO THESSALONIKI

5 PHILOXENIA HELEXPO THESSALONIKI 6 POLIS HELEXPO THESSALONIKI

7 INTERNATIONAL TOURISM SALON

ATHENS

Źródło: http://www.gnto.gr/pages.php?pageID=943&langID=2 2008-05-21

Portale internetowe zwi ązane z turystyk ą:

• www.united-hellas.com

• www.gnto.gr

• www.otek.edu.gr

• www.greekhotels.gr

• www.grhotels.gr

• www.tourism-development.gr

• www.agrotour.gr

GNTO wydaje ulotki, ksiąŜki, przewodniki promujące Grecję oraz konkretne regiony.

Promocja regionów naleŜy takŜe do lokalnych organizacji turystycznych.

Page 30: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

30

ZNACZENIE GRECKIEGO RYNKU TURYSTYCZNEGO DLA POLSKI

Z racji niewielkiej liczby Greków podróŜujących poza granice ich ojczystego kraju w części wykresów i tabel będą oni wliczani w skład tzw. starych państw UE (15 UE bez Niemiec).

Struktura przyjazdów do Polski Tabela 30. Przyjazdy do Polski w latach 2000 – 2006 (w tyś.)

Kraj \ Rok 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Ogółem 84 515 61 431 50 735 52 130 61 918 64 606 65 115

Niemcy 48 903 31 010 23 655 25 457 34 122 37 436 37 192

15 UE bez Niemiec 2 110 1 861 1 700 1 682 1 834 2 066 2 430

Austria 304 297 248 266 288 282 304

Holandia 402 337 303 225 263 335 410

Włochy 191 189 185 215 222 247 276

Wielka Brytania 240 222 202 211 247 345 455

Szwecja 205 192 191 198 214 214 224

Francja 292 230 202 180 195 220 230

Dania 144 123 123 149 118 112 134

Belgia 160 112 93 65 75 72 91

Finlandia 66 56 51 56 72 68 77

Hiszpania 43 38 41 49 57 73 89

Grecja 30 29 28 27 25 29 31

Źródło: Zagraniczna turystyka przyjazdowa do Polski 2006, Raport Instytutu Turystyki

Liczba Greków przyjeŜdŜających do Polski szacowana jest na 31 000.

Page 31: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

31

Tabela 31. Tury ści zagraniczni korzystaj ący w latach 2000-2006 z obiektów zakwaterowania zbiorowego według krajów (tys.)

Rok \ Kraj 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Razem 3117.1 3151.5 3145.4 3331.9 3934.1 4310.4 4313.6

Niemcy 1050.5 1084.3 1089.9 1166.9 1378.9 1487.2 1305.8

Wielka Brytania 177.2 166.4 157.8 164.6 217.4 274.5 334.3

Rosja 121.4 141.0 163.4 170.8 170.5 197.5 226.7

Włochy 109.7 129.0 126.8 150.4 184.6 211.7 217.2

USA 184.5 178.6 160.9 157.4 200.1 203.7 210.2

Francja 124.8 138.9 132.6 152.9 182.0 206.7 193.7

Ukraina 207.6 195.9 186.7 162.9 153.5 151.0 169.4

.

.

.

Grecja 6.0 5.4 6.7 7.9 8.2 12.6 10.2

Źródło: Zagraniczna turystyka przyjazdowa do Polski 2006, Raport Instytutu Turystyki

Tabela 32. Podstawowe cele pobytu turystów zagranic znych zagranicznych Polsce

Źródło: Zagraniczna turystyka przyjazdowa do Polski 2006, Raport Instytutu Turystyki

w tym Grecja

Page 32: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

32

Wykres 8. Przyjazdy turystów do Polski według podst awowych celów pobytu

Źródło: http://www.intur.com.pl/turysci2007_1.htm 2008-05-21

Zarówno tabela jak i wykres pokazują, Ŝe głównymi celami przyjazdów turystycznych do Polski, turystów w krajów byłej 15 UE, a więc i Greków są:

• typowa turystyka (wypoczynek i zwiedzanie)

• sprawy zawodowe

• odwiedziny u krewnych i przyjaciół

Brak jakiejkolwiek informacji o przyjazdach związanych z zakupami (zaledwie 0,2 w tabeli). Tranzyt oraz pozostałe cele (tur. alternatywna, religijna, uzdrowiskowa) równieŜ nie wzbudzają zainteresowania Greków odwiedzających nasz kraj.

Page 33: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

33

Wykres 9. Długo ść pobytu w Polsce

Źródło: http://www.intur.com.pl/turysci2007_1.htm 2008-05-21

Długość pobytu nie przekracza zwykle kilku dni. Najczęściej, są to pobyty 1 – 3 dniowe.

Tabela 33. Długo ść pobytu w Polsce (dane %)

Źródło: Zagraniczna turystyka przyjazdowa do Polski 2006, Raport Instytutu Turystyki

Tabela 34. Sposób sp ędzania czasu w Polsce

Źródło: Zagraniczna turystyka przyjazdowa do Polski 2006, Raport Instytutu Turystyki

Page 34: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

34

Wykres 10. Główne miejsca noclegów (%)

Źródło: http://www.intur.com.pl/turysci2007_1.htm 2008-05-21

Połowę noclegów omawiani turyści spędzali w hotelach, a nieco ponad 20% u krewnych i znajomych.

Wykres 11. Organizacja przyjazdu

Źródło: http://www.intur.com.pl/turysci2007_1.htm 2008-05-21

Większość wyjazdów organizowana była samodzielnie, bez korzystania z pośrednictwa biura podróŜy.

Page 35: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

35

Wykres 12. Przeci ętne wydatki turystów na 1 osob ę i na 1 dzie ń pobytu ( w USD)

Źródło: http://www.intur.com.pl/turysci2007_1.htm 2008-05-21

Turyści w Polsce średnio wydawali 64 – 75 dolarów na osobę, na dzień w pierwszych trzech kwartałach 2007 roku. Średni wydatek na podróŜ wynosił od 209 – 346 dolarów na osobę.

Wykres 13. Przeci ętne wydatki turystów na 1 osob ę według grup krajów

Źródło: http://www.intur.com.pl/turysci2007_1.htm 2008-05-21

Wykres 14. Struktura wydatków poniesionych przez tu rystów na terenie Polski w trzech kwartałach 2007 roku (w %)

Źródło: http://www.intur.com.pl/turysci2007_1.htm 2008-05-21

Page 36: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

36

0% 10% 20% 30% 40% 50%

Koszty pobytu

Stanbezpieczeństw a

Stan sanitarny

Warunki dojazdu

Brak informacji

OrganizacjapodróŜy lub

pobytu

Niemcy

15 UE (bezNiemiec)

Now e kraje UE

Rosja, Białoruś,Ukraina

Głów ne zamorskie

Tabela 35. Charakterystyka demograficzna turystów o dwiedzaj ących Polsk ę

Źródło: Zagraniczna turystyka przyjazdowa do Polski 2006, Raport Instytutu Turystyki

Turyści przyjeŜdŜający to w przewaŜającej części męŜczyźni, osoby pracujące, w wieku średnim.

Wykres 15. Uwagi krytyczne turystów (2005)

Źródło: http://www.intur.com.pl/turysci2007_1.htm 2008-05-21

Page 37: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

37

PODSUMOWANIE Grecki rynek turystyczny jest rozwinięty bardzo dobrze i ciągle ma ogomny potencjał. Idealne warunki klimatyczne do wypoczynku letniego, połączone z bogactwem zabytków przyciągają sporo turystów. Grecja nie jest potentatem jeŜeli chodzi o liczbę turystów jednak rozwija się ona w dobrym kierunku. Baza turystyczna, zwłaszcza baza noclegowa jest ciągle rozbudowywana i unowocześniana. Standard poprawia się, a wraz z tym wzrasta zaufanie klientów. Turyści najczęściej dostają się do Grecji samolotami i nocują w hotelach. Problemem Grecji jest duŜa wraŜliwość na sezonowość. Odpowiedzią na to mogą być nowe formy turystyki promowane przez Greckie organizacje Turystyczne – ekoturystyka, turystyka aktywna, biznesowa i incentive, turystyka filmowa(!) – w ciągu ostatnich lat kilka kinowych hitów zostało nakręconych właśnie m.in. w Grecji (np. Tomb Raider). RównieŜ turystyka narciarska ma potencjał do rozwoju. Grecja nie jest kojarzona z turystyką zimową, a jednak na jej terenie znajduje się 19 stacji narciarskich, dobrze przygotowanych i atrakcyjnych dla turystów. JeŜeli chodzi o turystykę wyjazdową Greków jest ona marginalna. Grecy mają wszystko co potrzeba do spędzenia wakacji i wypoczynku „u siebie”, w związku z czym nie oddalają się poza granicę własnego kraju często i masowo. Omawiany rynek ma dla Polski bardzo małe znaczenie. Ruch turystyczny, wyjazdowy Greków jak podkreślałem jest niewielki i nie decydują się oni na liczne przyjazdy do Polski.

Ilustracja 2. Porto Fira

Źródło: www.gnto.gr 2008-05-21

Page 38: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

38

BIBLIOGRAFIA, SPIS TABEL, WYKRESÓW, MAP I ILUSTRACJI

Bibliografia: STRONY WWW: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grecja https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gr.html http://www.archiwum.parp.gov.pl/kraje_UE/grecja http://www.statistics.gr http://www.gnto.gr http://grecja.home.pl/demografia.htm http://www.kb.neostrada.pl/dzien/gospodarka.htm http://www.aia.gr http://www.wycieczki.interia.pl http://www.hellas.pl http://www.intur.com.pl OPRACOWANIA Eurostat Panorama on Tourism - 2007 edition Tourism in Europe First results for 2007 Issue number 5 2008 Tourism statistics - Pocketbook – Data 2000-2005 World Travel & Tourism Council Greece THE 2008 TRAVEL & TOURISM ECONOMIC RESEARCH Greece The Impact of Tourism on Jobs and Economy POT BADANIA ANKIETOWE PROFILU SPOŁECZNEGO TURYSTÓW ODWIEDZAJĄCYCH POLSKĘ Charakterystyka rynków zagranicznych. Kierunki rozwoju turystyki na rynkach zagranicznych Charakterystyka rynków zagranicznych. Rozszerzone charakterystyki wraz z segmentacją Prognozy wyjazdów z poszczególnych krajów i przyjazdów do Polski w latach 2006-2009 oraz prognoza globalna przyjazdów do Polski do 2013 roku Instytut Turystyki Zagraniczna turystyka przyjazdowa do Polski 2006

Page 39: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

39

Spis tabel: Tabela 1. Podstawowe informacje o kraju Tabela 2. Liczba ludności na przestrzeni lat 1999 - 2007 Tabela 3. Struktura płci i wieku (stan 2007) Tabela 4. Największe miasta i ich populacja Tabela 5. Struktura zatrudnienia Tabela 6. Import - eksport dóbr i usług (mln euro) Tabela 7. Struktura transportu lotniczego - lotniska w Grecji, ilość odprawianych pasaŜerów Tabela 8. Wielkość ruchu pasaŜerskiego na lotnisku w Atenach Tabela 9. Główne regiony turystyczne Grecji Tabela 10. Liczba hoteli zaszeregowana według kategorii gwiazdkowej Tabela 11. Charakterystyka bazy noclegowej (obiektów hotelowych) na przestrzeni lat 2000 - 2005 Tabela 12. Średnie wykorzystanie łóŜek w obiektach hotelowych w roku 2006 (%) Tabela 13. Przyjazdy turystów (krajowych i zagranicznych) do obiektów zakwaterowania zbiorowego (hotele, podobne i kempingi) 2006 Tabela 14. Struktura i ilość obiektów gastronomicznych Tabela 15. Parki wodne w Grecji Tabela 16. Kraje świata przyjmujące najwięcej turystów zagranicznych (liczba przyjazdów w mln.) Tabela 17. Przyjazdy turystów zagranicznych do obiektów zakwaterowania zbiorowego (według kraju pochodzenia) (rok 2006) Tabela 18. Klasyfikacja turystów przybywających do Grecji z pozostałych krajów Europy według narodowości i środka transportu (2006) Tabela 19. Kraje świata o największych wpływach z turystyki zagranicznej ( mld USD) Tabela 20. Najczęściej odwiedzane miejsca w Grecji - zabytki Tabela 21. Ośrodki wypoczynkowe najczęściej wybierane przez turystów Tabela 23. PodróŜe krajowe mieszkańców Grecji jako procent wszystkich podróŜy – (krajowe i zagraniczne, co najmniej 4 noclegi), w porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej (EU-25) Tabela 24. Wydatki na wyjazdy zagraniczne (w mld USD) według krajów pochodzenia turystów Tabela 25. Wyjazdy wakacyjne i wizyty u krewnych/znajomych Greków – liczba turystów (2006) Tabela 26. Płeć i wiek turystów Tabela 27. Ogólna Liczba noclegów Tabela 28. Miejsca zakwaterowania turystów Tabela 29. Targi turystyczne w Grecji Tabela 30. Przyjazdy do Polski w latach 2000 – 2006 (w tyś.) Tabela 31. Turyści zagraniczni korzystający w latach 2000-2006 z obiektów zakwaterowania zbiorowego według krajów (tys.) Tabela 32. Podstawowe cele pobytu turystów zagranicznych zagranicznych Polsce Tabela 33. Długość pobytu w Polsce (dane %) Tabela 34. Sposób spędzania czasu w Polsce Tabela 35. Charakterystyka demograficzna turystów odwiedzających Polskę

Page 40: ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO - wtir.awf.krakow.plwtir.awf.krakow.pl/pdf/studenci/strony_st/projekty/grecja/michal_tylek.pdfGŁÓWNE REGIONY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ... 1-14 789,137 742,469

40

Spis wykresów: Wykres 1. Zatrudnienie w turystyce i usługach związanych z turystyką Wykres 2. Cudzoziemcy przyjeŜdŜający do Grecji według kontynentów Wykres 3. Cudzoziemcy przyjeŜdŜający do Grecji według narodowości Wykres 4. Cudzoziemcy przyjeŜdŜający do Grecji według środka transportu Wykres 5, 6. Produkt Krajowy Brutto a turystyka Wykres 7. Porównanie wpływów z turystyki indywidualnej i biznesowej w Grecji i Unii Europejskiej (w mld USD) (2006) Wykres 8. Przyjazdy turystów do Polski według podstawowych celów pobytu Wykres 9. Długość pobytu w Polsce Wykres 10. Główne miejsca noclegów (%) Wykres 11. Organizacja przyjazdu Wykres 12. Przeciętne wydatki turystów na 1 osobę i na 1 dzień pobytu ( w USD) Wykres 13. Przeciętne wydatki turystów na 1 osobę według grup krajów Wykres 14. Struktura wydatków poniesionych przez turystów na terenie Polski w trzech kwartałach 2007 roku (w %) Wykres 15. Uwagi krytyczne turystów (2005) Spis ilustracji: Ilustracja 1. Grecja – podział na regiony Ilustracja 2. Porto Fira