Analiza kompetencji zasob w zespo B w badawczych · 2. Transfer technologii – poj ęcie i...
-
Upload
dinhkhuong -
Category
Documents
-
view
214 -
download
0
Transcript of Analiza kompetencji zasob w zespo B w badawczych · 2. Transfer technologii – poj ęcie i...
1
ANALIZA KOMPETENCJI I ZASOBÓW
ZESPOŁÓW BADAWCZYCH W BRAN ŻY
BUDOWLANEJ
w ramach projektu
„Transfer wiedzy w regionie poprzez rozwój sieci współpracy”, POKL,
Działanie 8.2, Podziałanie 8.2.2.
dr Joanna Markiewicz
dr hab. prof. US Piotr Niedzielski
Uniwersytet Szczeciński
MBN Sp. z o.o.
Szczecin 2010 r.
2
Spis treści
Wprowadzenie ............................................................................................................................ 3
1. Przedsiębiorstwo w dobie gospodarki opartej na wiedzy .................................................. 4
2. Transfer technologii – pojęcie i znaczenie ....................................................................... 14
3. Sfera B+R jako istotne źródło innowacji ......................................................................... 20
4. Główne jednostki naukowe kształcące kadrę w zakresie budownictwa w województwie
zachodniopomorskim ............................................................................................................... 26
5. Kompetencje zespołów badawczych w świetle badania .................................................. 29
5.1 Wydział Budownictwa i Architektury ZUT ................................................................... 31
Katedra Budownictwa Ogólnego i Konstrukcji Drewnianych ......................................... 31
Katedra Budownictwa Wodnego...................................................................................... 35
Katedra Inżynierii Sanitarnej............................................................................................ 39
Katedra Dróg, Mostów i Materiałów Budowlanych ........................................................ 45
Katedra Konstrukcji Żelbetowych i Technologii Betonu ................................................ 56
Katedra Teorii Konstrukcji, Zespół Dydaktyczny Konstrukcji Metalowych................... 63
Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ciepłownictwa ...................................................... 70
5.2 Wydział Techniki Morskiej ZUT ................................................................................... 75
Katedra Klimatyzacji i Transportu Chłodniczego ............................................................ 75
5.3 Wydziału Mechanicznego PK ........................................................................................ 81
Katedra Techniki Cieplnej i Chłodnictwa ........................................................................ 81
Zakończenie ............................................................................................................................. 85
Literatura .................................................................................................................................. 86
Spis rysunków .......................................................................................................................... 88
Spis tabel .................................................................................................................................. 88
3
Wprowadzenie
„Analiza kompetencji i zasobów zespołów badawczych w branży budowlanej” została
opracowana na potrzeby projektu systemowego pt. „Transfer wiedzy w regionie poprzez
rozwój sieci współpracy” realizowanego w ramach Priorytetu VIII Regionalne kadry
gospodarki, Działania 8.2 Transfer wiedzy, Poddziałanie 8.2.2 Regionalne strategie
innowacji, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego z środków Unii
Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Głównym celem projektu jest
rozbudowa sieci współpracy pomiędzy sferą gospodarczą i naukową w zakresie transferu
wiedzy oraz wdrażania nowych technologii do przemysłu. Projekt w swoim zakresie objął
wsparciem m.in. branżę budowlaną poprzez stymulowanie procesów innowacyjnych.
Z myślą o głównych czytelnikach niniejszej analizy – przedsiębiorców z branży
budowlanej, w opracowaniu zaprezentowano kwestie związane z funkcjonowaniem
przedsiębiorstwa w dobie gospodarki opartej na wiedzy, a także wyjaśniono podstawowe
zagadnienia dotyczące transferu technologii. Przybliżono również sferę badawczo-rozwojową
oraz jej rolę w kreowaniu rozwiązań innowacyjnych.
Jednak głównym celem autorów było zaprezentowanie spektrum prac badawczych
jednostek naukowych funkcjonujących w regionie, które są dedykowane budownictwu lub
mogą być wykorzystane przez firmy działające w branży budowlanej. Przedstawienie
potencjału zespołów naukowców, obszarów badawczych oraz rozwiązań opracowywanych w
regionie powinno stanowić swoisty przewodnik dla firm budowlanych, który ułatwi
przedsiębiorcom nawiązywanie współpracy i podejmowanie wspólnych przedsięwzięć
badawczo-rozwojowych, a tym samym sprzyjać będzie transferowi wiedzy i innowacji
pomiędzy nauką i biznesem. Dlatego też kolejne części opracowania (s. 26-85) odnoszą się
bezpośrednio do regionu. Zaprezentowano w nich ogólną charakterystykę głównych
ośrodków naukowych kształcących i prowadzących badania w zakresie budownictwa, a także
szczegółowe informacje na temat oferty badawczej, zgłoszonych wynalazków i patentów,
transferu i komercjalizacji technologii i innowacyjnych rozwiązań, współpracy z biznesem,
infrastruktury badawczej oraz zasobów ludzkich tych jednostek, które udzieliły odpowiedzi
ba pytania zawarte w kwestionariuszu ankiety.
Autorzy wyrażają nadzieję, że opracowanie stanie się praktycznym przewodnikiem po
regionalnej sferze B+R dla tych firm budowlanych, które otwarte są na współpracę ze
światem nauki.
4
1. Przedsiębiorstwo w dobie gospodarki opartej na wiedzy
OECD określa Gospodarkę Opartą na Wiedzy jako tę, która oparta jest na tworzeniu
(produkcji), dalszym przekazywaniu (dystrybucji) oraz praktycznym wykorzystaniu wiedzy i
informacji1. Pojęcie to ściśle łączy się w nową teorią wzrostu (new growth theory) oraz
społeczeństwem wiedzy. Gospodarka Oparta na Wiedzy (GOW) stało się popularnym
określeniem, które odzwierciedla coraz większe znaczenie wiedzy i informacji jako istotnego
czynnika produkcji. Nadal ważnymi czynnikami są praca i kapitał, jednak rozwój
nowoczesnych technologii, zwłaszcza teleinformatycznych, przyczynia się do wzrostu roli
informacji jako kluczowego zasobu.
Gospodarki w różnym stopniu realizują paradygmat gospodarki opartej na wiedzy,
ponieważ charakteryzują się niejednorodnym poziomem społeczeństwa wiedzy oraz
zróżnicowaną aktywnością przedsiębiorstw, które absorbują wiedzę, w wyniku której
generują i wdrażają innowacje.
To właśnie przedsiębiorstwa są najważniejszymi podmiotami procesów
innowacyjnych zachodzących w gospodarkach, zatem od ich aktywności innowacyjnej oraz
umiejętności wykorzystywania wiedzy, zależy charakter gospodarki.
Każde współczesne przedsiębiorstwo może uzyskać przewagę konkurencyjną i
osiągnąć sukces rynkowy między innymi dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu wiedzy.
Przez wiedzę rozumie się uporządkowany zespół należycie uzasadnionych systemów
informacji, dotyczących reguł działań ludzkich, mających na celu zmianę rzeczywistości
otaczającej człowieka2. Wiedza i informacja to istotne czynniki konkurencyjności
współczesnego przedsiębiorstwa. Wiedzę można zhierarchizować, co przedstawia rysunek 1.
1 The Knowledge-based Economy, OECD, Paris 1996 2J. Monkiewicz: Międzynarodowy transfer wiedzy technicznej, Elementy teorii i polityki, PWN, Warszawa 1981, s. 15.
5
Rysunek 1. Trójkąt hierarchii wiedzy
wiedza personifikowana (ludzie) Mądrość
Inteligencja
Wiedza nieprzekazywalna,oparta na systemiewartości
Wiedza przekazywalnaw procesie uczenia się
Wiedza zewnętrzna łatwa do przekazania
Wiedza w postaci przekształconej informacji
Informacje(przeanalizowanedane)
Dane(surowe fakty)
Wiedza skodyfikowana(komputery, systemyinformatyczne)
Źródło: A. Sopińska: Zarządzanie wiedzą jako potencjalne źródło konkurencyjności polskich przedsiębiorstw w dobie „nowej ekonomii”. W: Procesy dostosowawcze polskich przedsiębiorstw do warunków funkcjonowania w Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego nr 15. Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot 2001; D.J. Skyrme: Knowledge Networking. Creating the Collaborativ Enterprise. Butterworth-Heinemmann, Oxford 1999, s. 47.
W wielu najnowszych opracowaniach podkreśla się znaczenie wiedzy jako zasobu
firmy, co znajduje odzwierciedlenie w koncepcjach zarządzania tym zasobem, pomimo że jest
on niejako nieograniczony (przyrastający). Wiedza jest jednak dobrem rzadkim, pożądanym i
aby ją pozyskać i maksymalnie wykorzystać, należy przyswoić techniki, które pozwolą nią
skutecznie zarządzać3 i zapanować nad jej niematerialnym charakterem. Rozwój
społeczeństwa i związanych z nim zasobów prezentuje rysunek 2.
3Przez zarządzanie wiedzą należy rozumieć usystematyzowane procedury w przekazywaniu informacji i wiedzy
odpowiednim komórkom i ludziom organizacji, w odpowiednim czasie, w celu wygenerowania decyzji mającej
pozytywne skutki ekonomiczne dla organizacji.
6
Rysunek 2. Udział zasobów w rozwoju społeczeństwa
Społeczeństwo rolniczeSpołeczeństwo pierwszej fali
Ziemia
Praca
Wiedza
Kapitał
Społeczeństworolnicze
Społeczeństwoprzemysłowe
Społeczeństwodrugiej fali
Społeczeństwoinformacyjne
(wiedzy)Społeczeństwo
trzeciej fali
Źródło: opracowanie własne na podstawie S. Neumann, B. Flügge: The Art of Knowledge – Potential
aus dem Wissen schöpfen. „Information Management” 1998, nr 1, s. 67.
Znaczenie wiedzy jako zasobu przedsiębiorstwa we współczesnej gospodarce
odzwierciedla coraz większy udział w wartości rynkowej firmy wartości niematerialnych,
takich jak patenty, sieci powiązań biznesowych, udział w rynku, marki itp. Zmniejsza się
natomiast udział wartości materialnych, takich jak wartość budynków, maszyn, urządzeń i
towarów. Fakt ten zobrazowano na rysunku 3 prezentującym procentowy udział wartości
materialnych i niematerialnych w ogólnej wartości rynkowej firmy.
Rysunek 3. Struktura wartości w wybranych firmach
62% wartości
materialne
5 0 %
2 2 %
1 1 %
5%wartości niematerialne 95%
89%
78%
38%
50%
Źródło: www.mckinsey.pl. McKinsey&Company.
7
Wiedzę ogólnie można podzielić na4:
− wewnętrzną,
− zewnętrzną.
Wiedza wewnętrzna to taka, którą się uzyskuje i wypracowuje w ciągu całej
działalności przedsiębiorstwa. Charakteryzuje się specyfiką danej firmy, obejmuje bowiem
typowe dla danego przedsiębiorstwa normy zachowań, działań, procedur rozwiązywania
problemów oraz własne know-how w postaci patentów, licencji, wzorów użytkowych,
usprawnień, technologii5 itp.
Wiedza zewnętrzna to taka, którą przedsiębiorstwo może posiąść („zassać”) z zewnątrz.
Wiedza posiadana przez firmę jest określana także mianem organizacyjnej bazy wiedzy.
Rozwinięciem tego podziału jest baza wiedzy przedsiębiorstwa zaprezentowana przez K.
Zimniewicza6 (rysunek 4).
Nowoczesne przedsiębiorstwo transportowe powinno powiększać organizacyjną bazę
wiedzy, jest ona bowiem we współczesnej gospodarce istotnym elementem przewagi
konkurencyjnej. Pozyskiwanie wiedzy, zwiększanie organizacyjnej bazy wiedzy może się
odbywać między innymi przez szkolenie pracowników, udział w konferencjach branżowych,
pozyskiwanie nowych pracowników, zapewnienie dostępu do informacji (gazety branżowe,
branżowe serwisy internetowe itp.), badanie rynku, ankiety i wiele innych form.
Przedsiębiorstwo transportowe musi pozyskiwać i rozwijać wiedzę we wszystkich obszarach
swojej działalności i umiejętnie ją wykorzystywać.
4K. Perechuda: Metody zarządzania przedsiębiorstwem. Wyd. Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 1999, s. 69. 5Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (UNCTAD) w Uniwersalnym kodeksie transferu technologii przez technologię rozumie usystematyzowaną wiedzę niezbędną przy uruchamianiu odpowiedniej produkcji wyrobów, wdrażaniu procesu technologicznego lub świadczeniu usług. Rozróżnia się trzy postacie wiedzy naukowo-technicznej:
– wiedzę naukowo-techniczną czystą, w postaci informacji zawartej w dokumentach, pub-likacjach, projektach itp.,
– wiedzę naukowo-techniczną reprezentowaną przez kadry naukowo-techniczne, jej umiejętności, system szkolenia itp.,
– wiedzę naukowo-techniczną uprzedmiotowioną w nowoczesnych wyrobach. Por. Z. Fengler: Formy międzynarodowego transferu wiedzy technicznej, Ekonomiki I Organizacja Przedsiębiorstw 1990, nr 11, s. 21–22. 6K. Zimniewicz: Współczesne koncepcje i metody zarządzania. PTE, Warszawa 1999, s. 81–84.
8
Rysunek 4. Baza wiedzy przedsiębiorstwa
Źródło: K. Zimniewicz: Współczesne koncepcje i metody zarządzania. PTE, Warszawa 1999, s. 82.
Innowacje powstają dzięki kojarzeniu informacji z wiedzą i przekształcaniu ich w nowe
produkty lub usługi. Przedsiębiorstwo chcąc skutecznie konkurować, musi skutecznie
gospodarować (zarządzać) wiedzą7. Może się to odbywać w następujących fazach:
a) pozyskiwanie wiedzy niezbędnej dla przedsiębiorstwa w drodze:
− doskonalenia i rozwijania (pozyskiwania) zasobów kadrowych
– sposób wewnętrzno-zewnętrzny,
− kupowanie informacji i umiejętności od wyspecjalizowanych firm – sposób
zewnętrzny;
b) dzielenie się wiedzą:
− wewnątrz przedsiębiorstwa,
− przedsiębiorstwa z otoczeniem;
c) przekształcanie wiedzy w decyzję.
W praktyce przyjęta strategia zarządzania wiedzą jest zależna od specyfiki branży, do której
należy przedsiębiorstwo. Można wyróżnić8:
7W tym rozumieniu wiedza jest pojęciem szerszym niż dane czy informacje. Wiedza to suma doświadczeń, informacji i intuicji.
9
− wiedzę jako najistotniejszy zasób przedsiębiorstwa – źródło przewagi konkurencyjnej
(na przykład przedsiębiorstwa farmaceutyczne, spedycyjne),
− wiedzę jako sposób ulepszenia produktów i usług (na przykład przemysł
samochodowy, lotniczy),
− wiedzę jako podstawę działalności firmy (na przykład firmy konsultingowe, badania
rynku).
Zarządzanie wiedzą, tworzenie klimatu zachęcającego do wdrażania innowacji w
przedsiębiorstwie jest ważnym elementem procesów innowacyjnych. Jedną
z jego cech jest zespołowy sposób jego realizacji. Przyjmując za kryterium „zaszeregowanie
kadry” (poziom w strukturze organizacji), można wyróżnić procesy innowacyjne oddolne i
odgórne.
Rysunek 5. Proces innowacyjny w przedsiębiorstwie inicjowany oddolnie i odgórnie
Poziom technologii
Wysoki
Procesoddolny
Procesodgórny
Wizjazaangażowanie
KapitałochłonnośćNiska Wysoka
Niski
Klimat,mechanizmy
Źródło: Zarządzanie innowacjami technicznymi i organizacyjnymi. M. Brzeziński (red), Difin,
Warszawa 1001, s. 100.
Jak wspomniano, nowoczesną wiedzę transferuje się kanałami, przez które należy
rozumieć możliwe sposoby przenoszenia wiedzy od dawcy do biorcy.
W literaturze kanały transferu są również określone jako formy lub mechanizmy. Syntetyczną
charakterystykę poszczególnych kanałów transferu wiedzy ze szczególnym uwzględnieniem 8A. Sopińska: Zarządzanie wiedzą jako potencjalne źródło konkurencyjności polskich przedsiębiorstw w dobie „nowej ekonomii”. W: Procesy dostosowawcze polskich przedsiębiorstw do warunków funkcjonowania w Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego nr 15. Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot 2001
10
relacji międzynarodowych przedstawił L. Balcerowicz9 – tabela 1. Istotny jest wybór
odpowiedniego kanału transferu, ponieważ może on niejednokrotnie decydować o efektywności
podjętego transferu10.
Tabela 1. Charakterystyka ważniejszych kanałów przepływu wiedzy
Kanały międzynarodowego przepływu wiedzy technicznej
Rodzaj przenoszonej
wiedzy Rodzaj nośnika wiedzy
Sposób uzyskania wiedzy
gotowa do
praktycznego
wykorzystania
wymagająca
dalszego przetwor
zenia ludzie
publikacje,
dokumenty itp.
produkty
i ich zespoły
odpłatne nie-
odpłatne
szczegółowa
ogólna
1. Międzynarodowe operacje licencyjne: 1.1. bierne 1.2. czynne
X X
X
X X
X
X X
2. Sprzedaż patentów za granicę X X X 3. Konsulting międzynarodowy X X X X 4. Badanie zagranicznej literatury technicznej X X X 5. Sprowadzanie zagranicznych produktów jako
wzorców i ich kopiowanie
X lub
X
X
X 6. Wywiad przemysłowy X lub X X X 7. Kształcenie studentów
za granicą
X X X lub X 8. Szkolenie pracowników
za granicą lub przez zagranicznych specjalistów w kraju
X
X
X lub
X 9. Międzynarodowe konferencje, sympozja itp.
(inne niż w 10.1)
X
X
X
X 10. Międzynarodowa kooperacja przemysłowa 10.1. kooperacja w B + R 10.2. inne formy koopera- cji przemysłowej
X
X
X
X
X
X
X
X
X
11. Międzynarodowe inwe-stycje bezpośrednie
i współpraca techniczna w ramach przedsiębiorstw
X
X
X
X
X
X
12. Handel międzynarodowy 12.1. Gotowymi obiekta- mi 12.2. Innymi nowoczes- nymi produktami
X
X
X
X
X
X
X
X
13. Międzynarodowe targi i wystawy przemysłowe
X X X X
14. Migracja ludności (inna niż 7 i 8) X lub X lub X X
Znak X oznacza występowanie danej cechy w sposób wyłączny lub dominujący. W przypadku, gdy dwie lub trzy cechy wzajemnie się nie wykluczają i występują przy danym kanale transferu, zamieszczono odpowiednio dwa lub trzy znaki X. W wypadku, gdy cechy się wykluczają, lecz każda z nich charakteryzuje różną odmianę danego kanału transferu wiedzy naukowo-technicznej, zamieszczono dwa znaki X przedzielone spójnikiem lub.
Źródło: L. Balcerowicz: op.cit.
9L. Balcerowicz: Cechy międzynarodowego przepływu wiedzy technicznej. „Sprawy Międzynarodowe” 1981, nr 10. 10A. Berry: Static Effects of Technological Borrowing on National Income. A Taxonomy of Cases. „Weltwirtschaftliches Archiv” 1974, t. 110, z. 4.
11
Do czynników mających wpływ na wybór kanału transferu wiedzy można zaliczyć:
− koszty transferu,
− możliwości szybkiego praktycznego wykorzystania nowoczesnej wiedzy,
− rodzaj transferowanej wiedzy.
Kanały transferu wiedzy można przedstawiać w różnych ujęciach11.
1. Pozyskiwanie specjalistycznego personelu – można tu zaliczyć praktyki i szkolenia
za granicą, konferencje, seminaria, zjazdy, wyjazdy specjalistyczne, wyjazdy turystyczne oraz
zatrudnianie fachowców zagranicznych. Za pomocą tego kanału można dokonywać transferu
wiedzy znajdującej się zarówno na etapie praktycznego wykorzystania jak i prac badawczo-
rozwojo-wych. Kanał ten ma szczególne znaczenie w pozyskiwaniu wiedzy naukowo-
-technicznej na etapie prac badawczo-rozwojowych. Dzięki międzynarodowym spotkaniom
następuje bezpośrednia wymiana niejednokrotnie najistotniejszych informacji i wyjaśnienie
ewentualnych niejasności. Efektem korzystania z tego typu kanału transferu nowoczesnej
wiedzy jest często tak zwany drenaż mózgów, czyli stwarzanie zachęty materialnej dla
specjalistów z innych krajów lub przedsiębiorstw. Kanał ten jest bardzo efektywny w
przypadku wysoko wykwalifikowanych kadr.
2. Operacje licencyjne – w kanale tym wiedzę, z reguły o charakterze technicznym,
otrzymuje się przez uzyskanie zezwolenia i dokumentacji technicznej na wykorzystanie
odpowiedniego patentu, modelu, wzoru użytkowego, znaku towarowego lub doświadczenia
technicznego. Operacje licencyjne są odpłatne i dostarczają wiedzy o charakterze
operatywnym, a więc nadającym się do bezpośredniego wdrożenia bez dodatkowego procesu
transformacji. Kanał ten jest szeroko wykorzystywany do transferu wiedzy naukowo-
technicznej nadającej się bezpośrednio do wykorzystania (konieczna jest jedynie odpowiednia
adaptacja). Kanał ten charakteryzuje się wysokimi kosztami pośrednimi z powodu
konieczności importu maszyn i urządzeń, a niejednokrotnie części i podzespołów. Jego
wykorzystanie wymaga zaplecza naukowo-badawczego biorcy na odpowiednio wysokim
poziomie. Rozwiązania techniczne uzyskane w wyniku operacji licencyjnych mogą mieć
różny stopień nowości.
3. Usługi doradczo-inżynieryjne – kanał ten służy do transferu wiedzy technicznej,
poczynając od etapu prac rozwojowych, a na działalności produkcyjnej kończąc. W kanale
tym można wyróżnić doradztwo techniczne i ekonomiczne, usługi projektowe i przetargowe,
11Rola zakupu licencji w kształtowaniu postępu technicznego w kolejnictwie. Red. K. Chwesiuk. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1991, s. 4 i n.
12
usługi inspekcyjno-techniczne, tak zwany nadzór. Kanałem tym jest transferowana wiedza
typu know-how przez wyspecjalizowane firmy konsultacyjne i inżynieryjne lub bezpośrednio
przez producenta odpowiednich maszyn czy technologii.
4. Obrót maszynami i urządzeniami – kanał ten jest łatwy do wykorzystania przez
biorcę i dlatego szeroko stosowany w świecie. Można w nim wyróżnić zakup obiektów wraz z
wyposażeniem, tak zwany zakup pod klucz. Forma ta jest często stosowana przez kraje o
niskim poziomie rozwoju techniczno-gospodarczego: zakup pojedynczych urządzeń lub
maszyn czy odpowiednich podzespołów, obrót nowoczesnymi urządzeniami przemysłowymi
w ramach leasingu oraz kooperacji i kompensacji.
5. Kooperacja badawczo-rozwojowa, rozumiana jako współdziałanie dwóch lub więcej
podmiotów zajmujących się badaniami i rozwojem. W kanale tym można wyróżnić
następujące formy: wymianę informacji, wspólne badania rozwojowe, tworzenie wspólnych
zespołów lub instytucji badawczych, specjalizację w odpowiednich dziedzinach. Kooperacja
badawczo-rozwojowa może być prowadzona na szczeblu państwowym i konkretnych
przedsiębiorstw. Zaletą tego kanału jest to, że wiedza jest bezpośrednio przekazywana z etapu
badań bez opóźnień i zniekształceń. Forma ta wymaga dużego zaufania partnerów.
6. Zagraniczne inwestycje bezpośrednie – są to lokaty kapitałowe przedsiębiorstw
mających swą siedzibę w jednym kraju i inwestujące na terenie innych państw. Zagraniczne
inwestycje bezpośrednie mogą przybrać następujące formy: przedsiębiorstwa filialnego – w
całości jest własnością inwestującego przedsiębiorstwa zagranicznego, wspólnego
przedsięwzięcia w formie joint ventures – różne proporcje udziałów kapitałowych
poszczególnych partnerów.
7. Wymiana informacji naukowo-technicznej za pomocą publikacji
o charakterze naukowym w formie książek, artykułów, referatów itp. oraz
o charakterze pozanaukowym: prospekty, dokumentacja techniczna, instrukcje montażu i
obsługi, opisy patentowe itp. Kanałem tym nie przekazuje się wiedzy technicznej o większym
znaczeniu praktycznym (poza opisami patentowymi), co jest spowodowane utajnianiem
wiadomości i prawami wyłączności. Kanał ten jest źródłem ogólnej informacji i inspiracji dla
zaplecza naukowo-technicznego kraju biorcy. W ostatnim okresie istotnym medium są
różnego rodzaju sieci komputerowe12.
F. Fengler13 za osobne kanały transferu nowoczesnej wiedzy technicznej uznaje:
− franchising przemysłowy14, 12O wirtualnej przestrzeni informacyjnej w dalszych częściach niniejszej pracy. 13F. Fengler: op.cit.
13
− nieoficjalne kontakty uczonych.
Wymienione kanały transferu nowoczesnej wiedzy są legalne. Podejmowane są także próby
nielegalnego uzyskiwania wiedzy naukowo-technicznej w wyniku tak zwanego szpiegostwa
gospodarczego. Jest to istotne (chociaż nielegalne) źródło pozyskiwania informacji o obcych
technikach i technologiach. Wywiad gospodarczy jest prowadzony głównie przez kraje
wysoko rozwinięte, ponieważ mają one możliwość absorpcji najnowocześniejszych technik i
technologii. Wywiad ten jest także obecnie formą walki z konkurencją. Szeroko na temat
szpiegostwa gospodarczego, a szczególnie jego sposobów, pisze H. Cornwall15.
Wybór odpowiedniego kanału transferu nowoczesnej wiedzy jest bardzo trudny. Wynika
to z konieczności analizy wielu czynników, które są z sobą wzajemnie powiązane. Do
czynników mających wpływ na podjęcie decyzji o wyborze określonego kanału transferu
można zaliczyć:
a) przesłanki polityczno-ustrojowe;
b) cele rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, w tym:
− osiągnięcie określonego poziomu nowoczesnej produkcji,
− osiągnięcie odpowiedniego poziomu i struktury zatrudnienia,
− osiągnięcie określonego poziomu bilansu płatniczego kraju,
− zwiększenie dynamizmu innowacji i rozwoju gospodarki lub jej poszczególnych
działów czy gałęzi;
c) przyjętą strategię i politykę dotyczącą importu wiedzy naukowo-
-technicznej;
d) ograniczenia wewnętrzne i zewnętrzne, w tym:
− uwarunkowania polityczno-ustrojowe krajów będących potencjalnymi
eksporterami wiedzy naukowo-technicznej,
− możliwości płatnicze kraju biorcy nowoczesnej wiedzy naukowo-
-technicznej.
Może wystąpić także wiele innych czynników, mających istotny wpływ na podjęcie
określonej decyzji, jednak zawsze należy dążyć do optymalnego rozwiązania w określonej
sytuacji.
14Franchising przemysłowy to długookresowe porozumienie, na którego podstawie przedsiębiorstwo uzyskuje prawo do wytwarzania i sprzedaży danego towaru na określonym rynku według technologii opracowanej przez inną firmę. Typowym przykładem strategii franchisingowej jest działalność firm Coca-Cola lub McDonald’s. Firma macierzysta utrzymuje kontrolę nad marką, reklamą i recepturą. 15H. Cornwall: The Industrial Espionage Handbook. Ebury Press, London 1992.
14
2. Transfer technologii – pojęcie i znaczenie
Według słownika pojęć dotyczących innowacji i transferu technologii16, transfer
technologii powinien być rozumiany jako przekazywanie informacji niezbędnych, aby jeden
podmiot był w stanie powielać pracę innego podmiotu. Informacja ta występuje pod dwoma
postaciami – o naturze technicznej (wiedza inżynierska, naukowa, standardy) oraz procedur
(m.in. prawnych, umowy o zachowaniu poufności, patenty, licencje).
Transfer technologii może w warunkach rynkowych przybierać formę pasywną lub
aktywną. Transfer technologii w formie aktywnej jest równoznaczny z wąskim rozumieniem
komercjalizacji technologii. Transfer technologii w formie pasywnej obejmuje:
˗ transfer informacji,
˗ wejście w posiadanie wiedzy i jej ochrona,
˗ rozwój aplikacji.
Transfer technologii może być różnicowany na komercyjny oraz na niekomercyjny.
Transfer technologii niekomercyjny obejmuje:
˗ wiedzę przekazywaną bezpłatnie (studia i staże),
˗ stowarzyszenia zawodowe i profesjonalne,
˗ wzajemne przekazywanie licencji,
˗ wiedzę przekazywaną w ramach firm(koncernów międzynarodowych).
Komercyjny transfer technologii obejmuje przepływ wiedzy i technologii między
podmiotami nie związanymi ze sobą strukturalnie i obejmuje:
˗ transfer zmaterializowany (hard),
˗ obrót licencjami na wynalazki i wzory użytkowe oraz know-how,
˗ szeroko rozumianą informację (w tym wiedzę cichą).
Z uwagi na kierunek przepływu informacji, transfer technologii dzielimy na poziomy i
pionowy. Poziomy odbywa się między firmami, natomiast pionowy polega na przepływie
informacji od publicznego sektora B+R do firm. W przypadku transferu poziomego wyróżnia
się transfer przestrzenny (między systemami gospodarczymi) i sytuacyjny (nowe
16 Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć. K. B. Matusiak (red).PARP, Warszawa 2005, s. 168-170
15
wykorzystanie innowacji)17. W obu typach transferu mogą pojawić się jednostki
pośredniczące, np. centra transferu technologii18.
Rysunek 6. Pionowy i poziomy transfer technologii.
Źródło: opracowanie własne na podst. A.H. Jasiński, Innowacje i transfer techniki w procesie
transformacji, Difin, Warszawa 2006, s. 24
Formy transferu technologii różnią się w zależności od przyjętego mechanizmu transferu
technologii, i tak dla pionowego transferu technologii występują:
˗ badania kontraktowe, zamawiane przez firmy,
˗ licencje na wynalazki, wzory użytkowe,
˗ doradztwo naukowo-techniczne,
˗ przepływ kadry technicznej, szkolenia
˗ firmy spin-off,
˗ informacje w publikacjach naukowo-technicznych,
˗ seminaria, konferencje.
W ramach poziomego transferu technologii występują:
17 B. Handyniak, J. Monkiewicz. Elementy teorii międzynarodowego transferu techniki i organizacji. Prace INES PW nr 5, Warszawa 1973, s. 48-49 18 Por. A.H. Jasiński, Innowacje i transfer techniki w procesie transformacji, Difin, Warszawa 2006, s. 23
sektor B+R
firma
pośrednik
pośrednik pośrednik firma firma
pionowy
poziomy
16
licencje, sprzedaż patentów i wzorów użytkowych, know-how,
˗ kooperacja przemysłowa,
˗ usługi techniczne,
˗ środki rzeczowe,
˗ joint venture.
Najbardziej złożoną formę poziomego transferu technologii w stanowi sprzedaż zakładu
„pod klucz”. Tego typu kontrakty są zazwyczaj podpisywane w wyniku przetargu, a w ich
realizacji uczestniczy grupa poddostawców. Często poddostawcy wraz z głównym
inwestorem tworzą konsorcjum eksportowe19.
Z punktu widzenia absorbowania nowej wiedzy przez firmy, ważna jest komercjalizacja
technologii. Komercjalizację technologii należy rozumieć jako zespół działań związanych z
przenoszeniem danej wiedzy technicznej lub organizacyjnej i związanego z nią →know-how
do praktyki gospodarczej. Komercjalizację technologii można określić jako proces zasilania
rynku nowymi technologiami. Obejmuje on wszelkiego rodzaju formy dyfuzji innowacji oraz
edukacji technicznej.
Proces komercjalizacji obejmuje kompleks działań mających na celu ulokowanie na
rynku produktu/ów (w szerokim rozumieniu) wykorzystujących daną technologię, w tym
m.in.:
˗ generowanie idei produktów/procesów,
˗ prace rozwojowe,
˗ tworzenie prototypów poszczególnych produktów bazujących na danej tech-
nologii, konstruowanych w celu sprawdzenia i zademonstrowania działania
danego produktu,
˗ poszukiwanie rynkowych zastosowań technologii,
˗ poszukiwanie rynków, opracowanie oraz realizację strategii marketingowych,
˗ prace wdrożeniowe i wdrożenie do produkcji,
˗ wprowadzenie produktu na rynek i jego sprzedaż20.
W wąskim rozumieniu komercjalizację technologii można określić jako celowe,
ukierunkowane przekazywanie wiedzy i umiejętności do procesu produkcyjnego, celem
udanego jej urynkowienia w postaci produktu. W tym układzie podstawowe strategie
komercjalizacji technologii to:
˗ sprzedaż praw własności, 19 Innowacje i transfer …, op. cit., s. 169 20 Więcej: Innowacje i transfer …, op. cit., s. 84
17
˗ licencjonowanie,
˗ alians strategiczny,
˗ joint venture,
˗ samodzielne wdrożenie21.
Podstawowym obszarem, w którym zachodzą procesy innowacyjne, w tym transfer i
komercjalizacja wiedzy i technologii, jest region. Jak dowiodły badania przeprowadzone w
krajach UE w ramach Community Innovation Survey22, większość powiązań pomiędzy
samymi firmami oraz firmami i sferą B+R ma charakter zależności regionalnych.
Region, zazwyczaj definiowany jako obszar kraju wyróżniający się
charakterystycznymi cechami geograficznymi, kulturalnymi i fizycznymi23, zaczyna coraz
częściej być traktowany jako przestrzeń ekonomiczna, która wyróżnia się określoną
konkurencyjnością. Zatem region ekonomiczny traktować należy jako układ:
– zorganizowany celowo, to znaczy powołany do realizacji określonych celów
ekonomiczno-społecznych i świadomie wypełniający wynikające stąd funkcje i
zadania;
– strukturalizowany i hierarchiczny, ze względu na wewnętrzny podsystem regulacji,
sterujący całym układem regionalnym;
– względnie wyodrębniony z otoczenia i otwarty w stosunku do otaczającego go
środowiska społecznego, ekonomicznego, przyrodniczego, prowadzący z tym
otoczeniem wymianę ludzi, dóbr, środków pieniężnych i informacji;
– dysponujący zasobami czynników egzogenicznych i endogenicznych, niezbędnych
dla prowadzenia określonych form działalności i wzajemnie powiązanych
najczęściej na zasadzie sprzężenia zwrotnego;
– transformujący czynniki w dobra i usługi, aby osiągnąć wyniki zgodne z
założonymi celami;
– zdolny do samodzielnego określania i wyboru oraz modyfikacji celów, a także do
zwiększania stopnia swojej sprawności i stopnia zorganizowania24.
21 Ibidem 22 Więcej: S. Szultka, P. Tamowicz, M. Mackiewicz. Regionalne strategie i systemy innowacji. Najlepsze praktyki. Rekomendacje dla Polski, Niebieskie Księgi 2004 – Rekomendacje nr 12, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2004, s. 9 23 Por. W. Kopaliński. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa 1968s. 642 24 W. Kosiedowski (red.). Zarządzanie rozwojem regionalnym i lokalnym. Problemy teorii i praktyki, TNOiK, Toruń 2001, s. 17
18
To właśnie w obrębie firm i innych podmiotów z regionu zachodzą podstawowe
procesy innowacyjne charakteryzujące się multidyscyplinarnością i wielokierunkowymi
interakcjami pomiędzy poszczególnymi aktorami sceny innowacji , które determinowane są
specyfiką gospodarczą danego obszaru.
Zatem funkcjonowanie narodowego systemu innowacji (NSI) stanowiącego
konstrukcję obejmującą całokształt powiązanych ze sobą instytucjonalnych i strukturalnych
czynników w gospodarce, które łącznie i indywidualnie generują, selekcjonują, absorbują i
rozprzestrzeniają innowacje25 nie jest wystarczające dla zapewnienia odpowiedniego wsparcia
dla tak skomplikowanych procesów innowacyjnych, które zachodzą w różnych regionach, a
zatem przy oddziaływaniu odmiennych czynników i zjawisk. Dlatego też tworzenie
regionalnych systemów innowacji staje się naturalną konsekwencją podejmowania wysiłku
na rzecz wpierania innowacyjności, a także stanowi jedno z narzędzi polityki zmierzającej do
konwergencji obszarów o różnym poziomie rozwoju.
Za regionalne systemy innowacyjne uznaje się zazwyczaj systemy wyodrębnione
administracyjnie26. Regionalny system innowacji to sieć instytucji prywatnych i publicznych
(biznesu, administracji samorządowej i państwowej, instytucji naukowo-badawczych i
edukacyjnych oraz instytucji otoczenia biznesu), których działanie i współpraca umożliwiają
wytwarzanie, adaptację, modyfikację oraz rozpowszechnianie innowacji i nowych technologii
w regionie27. W skład regionalnego systemu innowacji wchodzą komplementarne i
współzależne podsystemy: produkcyjno-usługowy, naukowo-badawczy, instytucjonalny,
finansowy oraz społeczno-kulturowy28. Funkcjonowanie systemu jest zorientowane na
podejmowanie inicjatyw w zakresie:
– transferu technologii i systemu powiązań przedsiębiorstw (głównie MSP) z
instytucjami naukowymi;
– organizacyjnego i finansowego wspierania przedsięwzięć innowacyjnych;
– motywowania, pozyskiwania i przygotowania do samozatrudnienia oraz szeroko
rozumianej przedsiębiorczości;
– inicjowania powiązań sieciowych pomiędzy firmami, administracją i trzecim
sektorem;
25 Por. E. Okoń-Horodyńska. Narodowy system innowacji w Polsce, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice 1998 26 Szerz. www.klastry.pl 27 J. Guliński, Droga do regionalnych systemów innowacji [w:] G. Gromada, M. Matusiak, M. Nowak (red.). Innowacje i przedsiębiorczość dla przyszłości, SOOIPP-Annual 2006, s. 79 28 Więcej: Innowacje i transfer technologii..., op. cit., s. 143
19
– tworzenia elastycznych systemów wytwórczych (klaster, dystrykt przemysłowy)
na styku nauki i gospodarki;
– podnoszenia jakości zasobów ludzkich poprzez edukacje, szkolenia i doradztwo
oraz informację i upowszechnianie wzorów pozytywnego działania29.
Rysunek 7. System transferu technologii i komercjalizacji wiedzy
Źródło: System transferu technologii i komercjalizacji wiedzy w Polsce – Siły motoryczne i bariery, J.
Guliński, K.B. Matusiak (red.), PARP. s. 11 Wyodrębnia się również system transferu technologii i komercjalizacji wiedzy –
rys. 7, który to wykształcił się w wyniku częściowego nakładania się funkcji narodowego i
regionalnych systemów innowacji. Wspólnym mianownikiem są kwestie związane
przekształcaniem wiedzy w nowe wyroby, usługi, technologie, rozwiązania organizacyjne i
marketingowe oraz instrumenty wsparcia fazy komercjalizacji innowacyjnego pomysłu30.
29 K.B. Matusiak. Rozwój systemów wsparcia..., op. cit., s. 173-174 30 Więcej: System transferu technologii i komercjalizacji wiedzy w Polsce – Siły motoryczne i bariery, J. Guliński, K.B. Matusiak (red.), PARP. s. 11
20
3. Sfera B+R jako istotne źródło innowacji
Z istotą innowacji i procesami innowacyjnymi ściśle powiązane jest pojęcie źródła
innowacji, a więc wszelkich bodźców, które inicjują podejmowanie działań innowacyjnych
przez przedsiębiorców. Według J. Penca, źródłem innowacji może być wszystko to, co
generuje określone idee, pomysły, projekty i może stać się przyczyną poszukiwania czy
wynajdowania rzeczy nowych, podejmowania przedsięwzięć, wprowadzania ich w życie i
doskonalenia31.
Źródła innowacji mogą być rozpatrywane na poziomie makro-, mezo- i
mikroekonomicznym. Z punktu widzenia kraju, tradycyjny podział zakłada źródła
wewnętrzne, które obejmują własne badania naukowe oraz działalność wynalazczo-
-racjonalizatorską. Do obcej myśli technicznej (źródeł zewnętrznych) zaliczyć należy: obcą
myśl techniczną, licencje, know-how, import nowoczesnych maszyn i urządzeń oraz inne
formy transferu wiedzy, jak wspólne przedsięwzięcia naukowe i produkcyjne32.
Jednym ze źródeł innowacji jest działalność badawcza i rozwojowa (B+R), którą
należy rozumieć jako systematycznie prowadzone prace twórcze, podjęte dla zwiększenia
zasobu wiedzy, w tym wiedzy o człowieku, kulturze i społeczeństwie, jak również dla
znalezienia nowych zastosowań dla tej wiedzy. Obejmuje ona trzy rodzaje badań:
˗ podstawowe,
˗ stosowane
˗ rozwojowe.
Badania podstawowe są to naukowe odkrycia i rozszerzenie wiedzy o danym
zagadnieniu. Ich efektem jest pogłębiona znajomość rzeczywistości i zachodzących w niej
związków, bez nastawienie na konkretne wykorzystanie czy zastosowanie. Badania
podstawowe można podzielić na tak zwane wolne (czyste) i skierowane.
W przypadku badań wolnych panuje swoboda wyboru przedmiotu badań i metod
poznawczych. Są finansowane z reguły podmiotowo (przez osoby, instytucje) i mogą
przynosić nieoczekiwane efekty. Z kolei w badaniach skierowanych postawiony jest
orientacyjny cel badawczy, swobodny wybór metod badawczych, a finansowane są na ogół
przedmiotowo (całe programy badawcze, problemy). Charakteryzują się wyższym stopniem
31 J. Penc. Innowacje i zmiany w firmie, Placet, Warszawa 1999, s. 157 32 E. Stawasz. Innowacje a mała firma, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1999, s.19-22
21
pewności w stosunku do pierwszych i najczęściej są następstwem wykrytych prawd
naukowych.
Badania stosowane polegają na praktycznym spożytkowaniu dotychczasowego
zasobu wiedzy w danej dziedzinie, przede wszystkim ostatnich osiągnięć badań
podstawowych. W wyniku badań stosowanych powstają wynalazki i koncepcje nowych
rozwiązań praktycznie użytecznych.
Prace rozwojowe mają na celu przemysłowe opracowanie wyników przez badania
oraz próby laboratoryjne i warsztatowe. Chodzi tu o przekształcenie możliwości teoretycznej
w praktyczną czyli dopracowanie wyników i przeprowadzenie prób celem uzyskania
użytecznej wiedzy technicznej. Są to prace konstrukcyjne nad nowym lub zmodernizowanym
wyrobem bądź projektowo-technologiczne, a w przypadku nowego lub zmodernizowanego
wyrobu obejmują także wykonanie prototypu lub ewentualnej serii próbnej (informacyjnej)
Działalność B+R odróżnia od innych rodzajów działalności dostrzegalny element
nowości i eliminacja niepewności naukowej i/lub technicznej, czyli rozwiązanie problemu nie
wypływające w sposób oczywisty z dotychczasowego stanu wiedzy33.
Wyniki prac badawczo-rozwojowych (B+R) wpływają na wiele dziedzin życia i
rozwój gospodarczy danego kraju. Sfera B+R często decyduje o postępie naukowo-
-technicznym, społecznym, ekonomicznym i organizacyjnym, dlatego też w krajach
rozwiniętych wspieranie sfery B+R stanowi jeden z głównych priorytetów polityk i strategii
rozwojowych. Współczesna gospodarka o globalnym zasięgu oraz szybkie tempo zmian w
postępie technicznym, a także duża kapitałochłonność prac badawczo-rozwojowych
powodują, że państwa często współpracują ze sobą, dzieląc się swoją wiedzą, infrastrukturą
oraz wspólnie pokrywają koszty badań.
Podmioty realizujące prace badawczo-rozwojowe należą do sektora B+R, który składa
się z instytucji i osób zajmujących się pracami twórczymi, podejmowanymi dla zwiększenia
zasobu wiedzy, jak również dla znalezienia nowych zastosowań dla tej wiedzy. W skład sfery
B+R w Polsce wchodzą następujące rodzaje jednostek34:
− placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk obejmujące instytuty naukowe i
samodzielne zakłady naukowe;
− jednostki badawczo-rozwojowe (w skrócie JBR-y);
33 Działalność innowacyjna przedsiębiorstw przemysłowych w latach 2002-2004, GUS, Warszawa 2005, s. 15 34 Nauka i technika w 2004 roku, GUS, Warszawa 2005, [http://www.stat.gov.pl/dane_spol-
gosp/prod_bud_inw/nauka_technika/2004/doc/index.php]
22
− jednostki prywatne, których podstawowy rodzaj działalności zaklasyfikowany
został do działu 73 według PKD „Nauka”;
− szkoły wyższe: publiczne i prywatne prowadzące działalność B+R – w zakresie
tej działalności;
− jednostki obsługi nauki (biblioteki naukowe, archiwa, stowarzyszenia, fundacje
itp.);
− jednostki rozwojowe;
− pozostałe jednostki.
Należy podkreślić, że dużą rolę w sferze B+R odgrywają przedsiębiorstwa, które
zlecają sferze B+R wykonanie określonych prac badawczo-rozwojowych, realizują je
wspólnie z jednostkami B+R lub samodzielnie podejmują prace badawcze (przedsiębiorstwa,
które posiadają własne zaplecze badawczo-rozwojowe, jak np. laboratoria, biura projektów
itp. Zalicza się je wtedy do jednostek rozwojowych35). Podmioty gospodarcze, które
pośrednio lub bezpośrednio angażują się w sferę B+R, określają popyt na konkretne
rozwiązania technologiczne − dzięki temu nauka i gospodarka nawiązują współpracę.
Analizując źródła innowacji, z punktu widzenia pojedynczego przedsiębiorstwa,
wyróżnić należy źródła36 wewnętrzne, do których zalicza się: działalność sfery B+R,
prowadzenie badań marketingowych rynku krajowego i zagranicznego, wykorzystanie metod
gromadzenia pomysłów, np.: „burzy mózgów” oraz stymulowanie kreatywności
pracowników i kierownictwa. Z kolei wśród zewnętrznych źródeł innowacji wyróżnia się:
wyniki badań naukowych i technicznych, prowadzonych przez jednostki sfery B+R, licencje,
know-how, rzeczowy transfer techniki, wspólne przedsięwzięcia, konferencje naukowe,
publikacje, targi i wystawy, transfer pracowników, doradztwo firm konsultingowych oraz
benchmarking.
Niezwykle istotne, z punktu widzenia źródeł informacji, dla działalności innowacyjnej
przedsiębiorstwa są jego własne zasoby wiedzy. Wiedza ta może być generowana przez
prowadzenie własnych prac B+R, których wyniki służą wprowadzaniu innowacji
technologicznych, oraz przez prowadzenie własnych badań marketingowych, dzięki którym
35 K.B. Matusiak (red.). Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości, Warszawa 2005, s. 148 36 E. Stawasz. op. cit. s. 22
23
wdrażane są zmiany mające na celu lepsze zaspokojenie potrzeb konsumentów (nie zawsze
związane z nowoczesnymi technologiami37).
Niewątpliwie jednym z najważniejszych źródeł innowacji jest czynnik ludzki. To
właśnie ludzie przeprowadzają prace badawcze, analizują rynek, ale przede wszystkim dzięki
swojej zdolności do twórczego myślenia dają początek wielu pomysłom. Sposób myślenia,
polegający na wyszukiwaniu zależności między elementami i łączeniu ich w niespotykany,
oryginalny sposób38 określa się mianem kreatywności.
Kreatywne myślenie to cecha charakteryzująca przedsiębiorców-innowatorów lub
zespoły pracowników39, dzięki którym wdrażane są innowacje. Innowatorzy, oprócz
generowania nowych pomysłów, muszą nieustannie pamiętać o pozytywnym efekcie
ekonomicznym swoich innowacji40, a więc o skutecznej komercjalizacji wdrażanych zmian.
Można zatem stwierdzić, że powinna zaistnieć równowaga pomiędzy procesem kreatywnego
myślenia a procesem tworzenia wartości.
Organizacje pozyskują również źródła innowacji z otoczenia zewnętrznego. Do
pozyskania takiej wiedzy dochodzi poprzez nabycie maszyn i urządzeń, zakup licencji, know-
-how czy też gotowych wyników prac B+R41. Ponadto organizacje mogą korzystać z usług
firm konsultingowych; bądź podejmować wspólne przedsięwzięcia z innymi podmiotami.
Firmy mają również możliwość pozyskiwania nowej wiedzy i pomysłów dzięki uczestnictwu
37 Doskonałym przykładem innowacji nietechnologicznej jest wizjonerska koncepcja sprzedaży detalicznej
luksusowych kosmetyków przez firmę Sephora. Badania tej firmy dowiodły, że szklane gabloty, w których
zamknięte są kosztowne produkty oraz testowanie kosmetyków możliwe tylko za pośrednictwem ekspedientki,
tworzą barierę i zniechęcają do kupowania. Dlatego sklepy Sephora zaprojektowane są jako interaktywna
przestrzeń, gdzie klienci mogą korzystać ze swobody poznawania kosmetyków i z profesjonalnych porad
obsługi. Taka forma sprzedaży przyniosła firmie znaczny zysk i jest obecnie naśladowana przez inne sieci
zajmujące się handlem detalicznym [na podstawie: T. Kelly. The Art of Innovation, Profile Books, London 2004,
s. 248 oraz www.sephora.com] 38 K.B. Matusiak (red.); Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości, Warszawa 2005, s. 89 39 Kreatywność może być rozpatrywana indywidualnie lub zbiorowo [por. op. cit. s. 90] 40 Osiągnięcie pozytywnego efektu ekonomicznego stanowi jedną z podstawowych przesłanek wprowadzanych
innowacji 41 Co zazwyczaj regulowane jest umową sprzedaży lub umową określającą warunki korzystania z danej
technologii czy patentu
24
w konferencjach, targach lub wystawach. Innym istotnym źródłem innowacji jest
benchmarking, a więc systematyczne mierzenie oraz porównywanie sposobów działania
firmy w stosunku do liderów. W wyniku uczenia się od najlepszych, następuje twórcza
adaptacja wzorów innych przedsiębiorstw, owocująca większą efektywnością działania42.
Inne spojrzenie na źródła innowacji prezentuje P.F. Drucker, który rozpatruje je jako
sytuacje sprzyjające innowacji. Wyróżnia on siedem źródeł okazji do innowacji, które
podzielić można na źródła43:
I. Wewnętrzne (w organizacji lub przemyśle), do których zalicza się:
1. Nieoczekiwane powodzenie, nieoczekiwane niepowodzenie oraz
nieoczekiwane zdarzenie zewnętrzne.
2. Niezgodność między rzeczywistością a wyobrażeniami o niej.
3. Innowacja wynikająca z potrzeby procesu.
4. Zmiany w strukturze przemysłu lub strukturze rynku.
II. Zewnętrzne (w otoczeniu przedsiębiorstwa lub przemysłu):
5. Demografia (zmiany w populacji).
6. Zmiany w postrzeganiu, nastrojach, wartościach.
7. Nowa wiedza.
Drucker podkreśla, że wymienione źródła uporządkowane są według malejącego
stopnia wiarygodności i możliwości przewidywania. Innowacje powstałe w wyniku
nieoczekiwanego powodzenia, nieoczekiwanego niepowodzenia lub nieoczekiwanego
zdarzenia zewnętrznego są, zdaniem Druckera44, najbardziej przewidywalne, a wymierne
efekty takich zmian pojawiają się w krótkim czasie po ich wdrożeniu.
42 Na podst: K.B. Matusiak (red); Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości, Warszawa 2005, s. 17 43 P.F. Drucker. op. cit., s. 44 44 P.F. Drucker. op. cit., s. 45
25
Rysunek 8.Krzywa wiodącego użytkownika
Źródło: E. von Hippel, S. Thomke, M. Sonnack. Przełomowe innowacje w korporacji 3M [w:] Harvard
Business Review, Zarządzanie innowacją, Helion, Gliwice 2006, s. 47
Analizując źródła innowacji, na uwagę zasługuje tzw. wiodący użytkownik, którego
rolę w opracowywaniu przełomowych innowacji podkreślają E. von Hippel, S. Thomke i M.
Sonnack. Według tych autorów, pomysłodawcami wielu produktów komercyjnych są właśnie
wiodący użytkownicy45 – firmy, organizacje i pojedyncze osoby, których zapotrzebowanie na
określone produkty znacznie wykracza poza standardy branżowe. Zaprezentowana na rys. 8
krzywa wiodącego użytkownika ilustruje trend rynkowy wzrostu zapotrzebowania na
przełomowe innowacje46. Wiodący użytkownicy znacznie wyprzedzają ten trend, dlatego
należy uznać ich za ważne źródło innowacji, zwłaszcza tych o charakterze przełomowym.
45 E. Hippel, S. Thomke, M. Sonnack. Przełomowe innowacje w korporacji 3M [w:] Harvard Business Review, Zarządzanie innowacją, Helion, Gliwice 2006, s. 40 46 Przykładem jest komputer lub Internet, które pierwotnie powstały na potrzeby przemysłu zbrojeniowego
czas
Użyt
kow
nicy
pos
zuku
jący
now
ego
pro
duk
tu Trend rynkowy
Rutynowi użytkownicy
Pierwsi użytkownicy adaptujący
skomercjalizowane rozwiązania
Wiodący użytkownicy
tworzą rozwiązania
Dostępne produkty komercyjne
Wiodący użytkownicy
26
4. Główne jednostki naukowe kształcące kadrę w zakresie
budownictwa w województwie zachodniopomorskim
Istotnym czynnikiem rozwoju struktur klastrowych w branży budowlanej jest
odpowiednie zaplecze kadrowe, zarówno w samych firmach budowlanych, jak i jednostkach
badawczych. Funkcjonowanie w regionie uczelni wyższych powinno zapewnić
wykwalifikowanych studentów oraz naukowców w obszarze budownictwa.
Niewątpliwie dużą rolę w kształceniu kadry odgrywa Wydział Budownictwa i
Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie oraz
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Koszalińskiej.
Wydział Budownictwa i Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu
Technologicznego w Szczecinie (pierwotnie jako Wydział Inżynierii Lądowej) powstał w
1947 roku jako jeden z trzech pierwszych wydziałów Szkoły Inżynierskiej w Szczecinie,
powołanej z dniem 1 grudnia 1946r. na mocy dekretu ówczesnego Ministra Oświaty
opublikowanego 20 stycznia 1947r. Z dniem 1 stycznia 2009 roku rozpoczął działalność
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny. Powstał w wyniku połączenia Politechniki
Szczecińskiej z Akademią Rolniczą na mocy ustawy z dnia 5 września 2008.
W skład Wydziału Budownictwa i Architektury wchodzą następujące jednostki:
˗ Instytut Architektury i Planowania Przestrzennego (IAiPP)
˗ Katedra Architektury Współczesnej, Teorii i Metodologii Projektowania (KAWTiMP)
˗ Katedra Rysunku, Malarstwa i Rzeźby (KRMiRz)
˗ Katedra Budownictwa Ogólnego i Konstrukcji Drewnianych (KBOiKD)
˗ Katedra Budownictwa Wodnego (KBW)
˗ Katedra Dróg Mostów i Materiałów Budowlanych (KDMiMB)
˗ Katedra Geotechniki (KG)
˗ Katedra Konstrukcji Żelbetowych i Technologii Betonu (KKŻiTB)
˗ Katedra Inżynierii Sanitarnej (KIS)
˗ Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ciepłownictwa (KOWiC)
˗ Katedra Teorii Konstrukcji (KTK)
˗ Zespół Dydaktyczny Ekonomiki, Organizacji i Zarządzania w Budownictwie
ZDEOiZwB
˗ Wydziałowa Pracownia Informatyczna (WPI)
˗ Laboratorium Wydziałowe (LW).
27
W skład powyższych jednostek wchodzi 15 zakładów, 7 zespołów dydaktycznych i 5
laboratoriów specjalistycznych. Na Wydziale znajduje się również Biblioteka Wydziału
Budownictwa i Architektury z dwiema czytelniami47.
Wydział Budownictwa i Architektury ZUT kształci studentów na studiach I i II stopnia na
kierunkach:
1. Architektura i Urbanistyka
2. Budownictwo
3. Inżynieria środowiska
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Koszalińskiej istnieje od
roku 1968 tj. od roku, w którym powołana została Wyższa Szkoła Inżynierska (aktualnie
Politechnika Koszalińska). Obecnie, po ponad 40 latach istnienia, Wydział zatrudnia 11
profesorów z tytułem naukowym, 17 profesorów posiadających stopień naukowy doktora
habilitowanego, 49 pracowników ze stopniem doktora. Łącznie Wydział zatrudnia 114
pracowników naukowo-dydaktycznych.
Struktura Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Koszalińskiej
składa się z następujących jednostek:
˗ Katedra Biologii Środowiskowej
˗ Katedra Geotechniki
˗ Katedra Matematyki
˗ Katedra Mechaniki Budowli
˗ Katedra Konstrukcji Betonowych i Technologii Betonu
˗ Katedra Konstrukcji Metalowych
˗ Katedra Gospodarki Odpadami
˗ Katedra Sieci i Instalacji Sanitarnych
˗ Katedra Techniki Wodno-Mułowej i Utylizacji Odpadów
˗ Katedra Technologii Wody i Ścieków
˗ Katedra Geodezji
˗ Katedra Geoinformatyki
˗ Laboratorium Geodezji
˗ Laboratorium Geoinformatyki
˗ Laboratorium Fotogrametrii i Teledetekcji
˗ Laboratorium Informatyczne
47 Więcej: http://www.wwbia.zut.edu.pl/
28
˗ Pracownia Komputerowa
˗ Zakład Budownictwa i Materiałów Budowlanych
˗ Zakład Inżynierii Komunikacyjnej
˗ Laboratorium Wytrzymałości Materiałów i Konstrukcji Budowlanych
˗ Laboratorium Techniki Budowlanej
˗ Zakład Toksykologii i Bioanalityki
˗ Zakład Roślin Energetycznych
˗ Laboratorium Badania Biomasy
Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Koszalińskiej kształci
studentów na studiach I i II stopnia na kierunkach:
˗ budownictwo,
˗ inżynieria środowiska,
˗ ochrona środowiska,
˗ geodezja i kartografia48.
48 Więcej: http://www.wbiis.tu.koszalin.pl/
29
5. Kompetencje zespołów badawczych w świetle badania
Celem autorów było zaprezentowanie spektrum prac badawczych jednostek
naukowych funkcjonujących w regionie, które są dedykowane budownictwu lub mogą być
wykorzystane przez firmy działające w branży budowlanej. Przedstawienie potencjału
zespołów naukowców, obszarów badawczych oraz rozwiązań opracowywanych w regionie
powinno stanowić swoisty przewodnik dla firm budowlanych, który ułatwi przedsiębiorcom
nawiązywanie współpracy i podejmowanie wspólnych przedsięwzięć badawczo-
rozwojowych, a tym samym sprzyjać będzie transferowi wiedzy i innowacji pomiędzy nauką i
biznesem.
Narzędziem, którym posłużono się w celu gromadzenia informacji był kwestionariusz
ankiety, składający się z pytań dotyczących:
1. Danych teleinformacyjnych jednostki.
2. Zespołów badawczych (ilości, stopni naukowych, najważniejszych publikacji)
3. Charakterystyki obszarów badawczych jednostki podejmowanych
dedykowanych budownictwu lub mogących znaleźć zastosowanie w branży
budowlanej
4. Patentów, wzorów użytkowych i wdrożeń dedykowanych budownictwu lub
mogące znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
5. Transferu wiedzy i technologii związanego z branżą budowlaną
6. Współpracy z branżą budowlaną
7. Infrastruktury badawczej dedykowanej budownictwu lub mogącej znaleźć
zastosowanie w branży budowlanej
W czerwcu 2010 ankieta została skierowana do rektorów Zachodniopomorskiego
Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie oraz Politechniki Koszalińskiej w Koszalinie z
prośbą o skierowanie ankiety do tych Wydziałów i ich jednostek organizacyjnych, których
prace badawcze mogą zostać wykorzystane w branży budowlanej. Z uwagi na koniec
semestru akademickiego oraz przerwy wakacyjnej, czas zbierania ankiet wydłużono do
października 2010 r.
Ostatecznie spłynęło 9 wypełnionych ankiet z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu
Technologicznego w Szczecinie, w tym 8 z Wydziału Budownictwa i Architektury oraz 1 z
30
Wydziału Techniki Morskiej. Wpłynęła również 1 odpowiedź z Politechniki Koszalińskiej z
Wydziału Mechanicznego z Katedry Techniki Cieplnej i Chłodnictwa.
Wypełnione ankiety uzyskane z ZUT dotyczą katedr funkcjonujących w ramach
Wydziału Budownictwa i Architektury. Szczegółowe informacje przedstawiono poniżej.
31
5.1 Wydział Budownictwa i Architektury ZUT
Katedra Budownictwa Ogólnego i Konstrukcji Drewnianych
1. Dane jednostki
Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Katedra Budownictwa Ogólnego i Konstrukcji Drewnianych Instytut Inna wydzielona jednostka
Adres 70–311 Szczecin ul. Piastów 50
2. Zespół badawczy jednostki
a. Ogólna charakterystyka zespołu badawczego
Liczba pracowników jednostki 7
Liczba pracowników, których prace badawcze mogą znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
w tym:
liczba pracowników ze stopniem magistra 3
liczba pracowników ze stopniem doktora 3
liczba pracowników ze stopniem doktora habilitowanego
liczba pracowników ze stopniem profesora 1
b. Najważniejsze prace naukowe i publikacje pracowników jednostki z ostatnich pięciu lat (tytuł, data i miejsce
opublikowania) dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
Prace magisterskie
„Analiza możliwości stosowania kompozytów włóknistych do napraw konstrukcji murowych”, 30.06.2006, Politechnika Szczecińska WBiA Katedra Budownictwa Ogólnego i Konstrukcji Drewnianych, Wykorzystana przez firmę BUDIMEX
Rozprawy doktorskie „Analiza możliwości i zastosowania prętów spiralnych do konstrukcji drewnianych”, 7.12.2007, Politechnika Szczecińska WBiA Katedra Budownictwa Ogólnego i Konstrukcji Drewnianych,
Rozprawy habilitacyjne Nie było
Publikacje
„Szczególne przypadki napraw stropów Ackermana”, Inżynier budownictwa Nr 5/maj2008, „Wykonanie otworów okiennych i drzwiowych w modernizowanych budynkach murowych”, Przegląd budowlany Nr 4/kwiecień 2006 „Niektóre problemy diagnostyki kominów murowych”, Inżynier budownictwa, Nr 9/wrzesień 2008
32
3. Ogólna charakterystyka obszarów badawczych jednostki podejmowanych w ostatnich pięciu latach,
dedykowanych budownictwu lub mogących znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
a. Wiodący obszar badawczy
Temat badania Opracowania metod diagnozowania i sposobów napraw istniejących konstrukcji drewnianych i murowych.
Zakres podejmowanych działań − opis
Budynki drewniane zabytkowe. Budynki mieszkalne murowe. Konstrukcje inżynierskie murowe( kominy, mosty, ściany oporowe).
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Stworzono metody diagnozowania wytrzymałości drewna i muru w istniejących konstrukcjach. Stworzono metody i sposoby technologii napraw i wzmocnień istniejących konstrukcji drewnianych i murowych.
b. Pozostałe obszary badawcze
Temat badania Brak.
Zakres podejmowanych działań − opis
Brak.
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Brak.
Temat badania Brak.
Zakres podejmowanych działań− opis
Brak.
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Brak.
4. Patenty, wzory użytkowe i wdrożenia dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w
branży budowlanej z ostatnich pięciu lat
Wykaz patentów międzynarodowych
Brak.
Wykaz zgłoszeń patentowych w zagranicznym urzędzie patentowym
Brak.
33
Wykaz uzyskanych patentów krajowych
Brak.
Wykaz zgłoszeń patentowych w Urzędzie Patentowym RP
Brak.
Wykaz uzyskanych praw ochronnych na wzory użytkowe
Prawo ochronne Nr 63429 Na wzór użytkowy pt. „Elementy węzła struktury drewnianej”
Prawo ochronne Nr 63838 Na wzór użytkowy pt. „Belka drewniana zbrojona”
5. Transfer wiedzy i technologii związany z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
Wykaz prac wdrożeniowych (tytuł, zakres prac B+R)
„Analiza możliwości i zastosowania prętów spiralnych do konstrukcji drewnianych”
Liczba sprzedanych licencji, know-how
Brak.
6. Współpraca z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
a. Podejmowanie współpracy z przedsiębiorcami
W jaki sposób jednostka monitoruje potrzeby przedsiębiorstw w zakresie prac B+R i rozwiązań innowacyjnych?
Na podstawie licznych ekspertyz i projektów budowlanych wykonywanych na zamówienie przedsiębiorstw budowlanych.
W jaki sposób jednostka informuje regionalne przedsiębiorstwa o poodejmowanych pracach B+R i wynikach badań?
Poprzez publikacje osiągnięć naukowych w czasopismach regionalnych, krajowych oraz zagranicznych.
W jaki sposób jednostka utrzymuje relacje z biznesem (czy są odpowiedzialne struktury za kontakt z przedsiębiorcami)?
b. Podjęta współpraca
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami krajowymi
Nie podjęta
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami z regionu
Nie podjęta
Inne inicjatywy podejmowane wspólnie z przedsiębiorstwami z regionu
Nie podjęta
34
7. Infrastruktura badawcza dedykowana budownictwu lub mogąca znaleźć zastosowanie w branży
budowlanej
Liczba laboratoriów 1 Aparatura badawcza (krótki opis zastosowania)
Posiadamy nowoczesne urządzenia do wykonywania badań konstrukcji budowlanych.
Pozostała infrastruktura badawcza (krótki opis możliwości wykorzystania)
8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Romuald Orłowicz Telefon, fax 91 449 48 82, fax 91 449 48 82 E-mail [email protected] Strona www
35
Katedra Budownictwa Wodnego
1. Dane jednostki
Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Katedra Budownictwa Wodnego Instytut Inna wydzielona jednostka
Adres 70–311 Szczecin ul. Piastów 50
2. Zespół badawczy jednostki
a. Ogólna charakterystyka zespołu badawczego
Liczba pracowników jednostki 15
Liczba pracowników, których prace badawcze mogą znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
11
w tym:
liczba pracowników ze stopniem magistra 1
liczba pracowników ze stopniem doktora 8
liczba pracowników ze stopniem doktora habilitowanego
2
liczba pracowników ze stopniem profesora -
b. Najważniejsze prace naukowe i publikacje pracowników jednostki z ostatnich pięciu lat (tytuł, data i miejsce
opublikowania) dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
Prace magisterskie
Teresa Myśków-Sypniewska, Sebastian Cichowlas – „Analiza porównawcza różnych koncepcji zagospodarowania Odry granicznej” Aleksandra Mokrzycka – „Analiza możliwości i potrzeb budowy śródlądowej drogi wodnej dolnej Iny od km 0,00 do km 12,00” Hendrik Richard Geerling – „Zrównowa żony rozwój obszaru estuarium Dollart”
Rozprawy doktorskie
Rozprawy habilitacyjne
Publikacje
Władysław Buchholz – „Hydraulic Aspects of Border Oder River Regulation Works”, Studnia Geotechnica et Mechasnica, 2009 Władysław Buchholz – „Eisaufbruch an der Oder – hydraulische und hydrographische Bedingungen”, BAW – Kolloquium, Berlin 2009 Władysław Buchholz – „The Oder Estuary – Hydrological, Hydraulic and Developmental Considerations”, Polish Journal of Environmental Studies 2009 Andrzej Kreft – „The Future of the Oder River In Respect of Water Management and Nawvigation”, Polish Journal of Environmental Studies 2009
Jacek Kurnatowski – „River Roughness Coefficient as a Function of Vertical
36
Reference System”, Polish Journal of Environmental Studies 2009
Grzegorz Stańczak – „On the Influence of Ship – Induced Waves on the Erosion and Stability of the River Banks”, Polish Journal of Environmental Studies 2009
Andrzej Kreft, Anna Szczepaniak-Kreft – „Eisaufbruch am Fluss Oder”, BAW – Kolloquium, Berlin 2009 Andrzej Kreft – „Teraźniejszość i przyszłość dolnej i granicznej Odry dla potrzeb żeglugi”, rozdział w książce pt. „Odra. Rzeka i ludzie – wzajemne uwarunkowania na przestrzeni dziejów” – książka wydana pod patronatem PAN Oddz. w Katowicach, Opole 2008
Andrzej Kreft, Teresa Błaszczak – „Przyszłość gospodarki wodnej w aspekcie dyrektyw Unii Europejskiej”, książka , Szczecin 2008
Władysław Buchholz – „Analysis and Definition of Cross-Section’s Shape with Big Changes of River Channel Geometry in One-Dimensional Modelling”, Polish Journal of Environmental Studies 2007
Andrzej Kreft, Krzysztof Woś – „Interrelations between the Transport Function and the Flood Prevention System of the Lower Reach and the Border Section of the Oder River”, Polish Journal of Environmental Studies 2007
3. Ogólna charakterystyka obszarów badawczych jednostki podejmowanych w ostatnich pięciu latach,
dedykowanych budownictwu lub mogących znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
a. Wiodący obszar badawczy
Temat badania
Określenie parametrów koryta regulacyjnego w celu uzyskania minimalnej głębokości 180 cm na Odrze granicznej od ujścia Nysy Łużyckiej do Widuchowej poza odcinkami specjalnymi
Zakres podejmowanych działań − opis
Prace pomiarowe, modelowe i rozwiązania inżynierskie
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Opracowanie projektu regulacji Odry granicznej celem osiągnięcia głębokości minimum 1,80 m
b. Pozostałe obszary badawcze
Temat badania
Zakres podejmowanych działań − opis
37
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Temat badania
Zakres podejmowanych działań− opis
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
4. Patenty, wzory użytkowe i wdrożenia dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w
branży budowlanej z ostatnich pięciu lat
Wykaz patentów międzynarodowych
-
Wykaz zgłoszeń patentowych w zagranicznym urzędzie patentowym
-
Wykaz uzyskanych patentów krajowych
-
Wykaz zgłoszeń patentowych w Urzędzie Patentowym RP
Wykaz uzyskanych praw ochronnych na wzory użytkowe
-
5. Transfer wiedzy i technologii związany z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
Wykaz prac wdrożeniowych (tytuł, zakres prac B+R)
-
Liczba sprzedanych licencji, know-how
-
6. Współpraca z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
a. Podejmowanie współpracy z przedsiębiorcami
W jaki sposób jednostka monitoruje potrzeby przedsiębiorstw w zakresie prac B+R i rozwiązań innowacyjnych?
Na zasadzie kontaktów osobowych
38
W jaki sposób jednostka informuje regionalne przedsiębiorstwa o poodejmowanych pracach B+R i wynikach badań?
Poprzez Urząd Marszałkowski, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej i Urząd Morski
W jaki sposób jednostka utrzymuje relacje z biznesem (czy są odpowiedzialne struktury za kontakt z przedsiębiorcami)?
-
b. Podjęta współpraca
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami krajowymi
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami z regionu
Inne inicjatywy podejmowane wspólnie z przedsiębiorstwami z regionu
7. Infrastruktura badawcza dedykowana budownictwu lub mogąca znaleźć zastosowanie w branży
budowlanej
Liczba laboratoriów 1 Aparatura badawcza (krótki opis zastosowania)
Aparatura hydrograficzna, hydrometryczna i specjalistyczne oprogramowanie
Pozostała infrastruktura badawcza (krótki opis możliwości wykorzystania)
Laboratorium (modele budowli hydrotechnicznej)
8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Władysław Buchholz Telefon, fax 91 449 4939 E-mail [email protected] Strona www
39
Katedra Inżynierii Sanitarnej
1. Dane jednostki
Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Katedra Inżynierii Sanitarnej Instytut - Inna wydzielona jednostka -
Adres Szczecin 70 -311 Szczecin al. Piastów 50
2. Zespół badawczy jednostki
a. Ogólna charakterystyka zespołu badawczego
Liczba pracowników jednostki 8
Liczba pracowników, których prace badawcze mogą znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
-
w tym:
liczba pracowników ze stopniem magistra 1
liczba pracowników ze stopniem doktora 6
liczba pracowników ze stopniem doktora habilitowanego
-
liczba pracowników ze stopniem profesora 1
b. Najważniejsze prace naukowe i publikacje pracowników jednostki z ostatnich pięciu lat (tytuł, data i miejsce
opublikowania) dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
Prace magisterskie
,,Koncepcja rozwiązania gospodarki wodno –ściekowej dla osiedla mieszkaniowego w rejonie ulic Kostrzyńskiej, Słowackiego, Waryńskiego Włościańskiej i rzeki Kosy w Dębnie”. Agnieszka Cichocka Promotor dr inż. Anna Roszak rok 2007 ,,Osiedle mieszkaniowe ,,Pod Lasem” przy ul. Okulickiego w Szczecinie – koncepcja gospodarki wodno – ściekowej”.(Obszar nr 1) Ewelina Karolak Promotor dr inż. Anna Roszak rok 2007 ,,Modernizacja kąpieliska ,,Dziewoklicz” dla celów rekreacyjnych. Małgorzata Trusewicz Wasylów, Promotor dr hab.inż.prof ZUT Jerzy Wira rok 2009 ,,Projekt techniczny bystrotoku na rzece Kłodawka w Gorzowie Wlkp. Rok 2009 Krzysztof Maciej Mianowski, Promotor dr hab.inż.prof ZUT Jerzy Wira rok 2009 ,, Modernizacja stopnia wodnego na rzece Ina w Stargardzie Szczec. Bartosz Pryl, Promotor dr hab.inż.prof ZUT Jerzy Wira rok 2009
Rozprawy doktorskie dr inż. Krzysztof Tarnowski, dr inż. Sławomira Bering
Rozprawy habilitacyjne -
40
Publikacje
Andrzej Aniszewski :Mathematical modeling and practical verification of groundwater and contaminant transport In a chosen natural aquifer. Acta Geophisica, vol.57, No 2/June ,2009, p.435-453, ISSN 1895-6572(print) 1895-7455(oneline),Publikacja na stronie: http://www.springerlink.com/content/w0r409737357/?sortorder=a... - Sławomira Bering, Krzysztof Tarnowski, Jerzy Wira : Ilościowa i jakościowa charakterystyka ścieków opadowych na przykładzie ścieków odprowadzanych z ulicy Gdańskiej w Szczecinie. Materiały konferencyjne „Oczyszczanie ścieków i przeróbka osadów ściekowych”, tom 3, str. 19-26, ISBN 978-83-7481-250-4. Oficyna wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego. 2009 - Jerzy Wira, Zdzisław Małecki : Planowany zbiornik Wielowieś Klasztorna i prognozowane zmiany warunków wodnych. Nr 2/2009,str.64-67,Wiadomości melioracyjne i łąkarskie. Zagadnienia inżynierii środowiska wiejskiego. Wydawca SIiTWiM, ISSN 0510-4262, - E.Kusiak, B.Tryba, M Janus, A.W.Morawski : The influence of the primary,secondary and ter tiary alkohols on the preparation process of carbonmodified TiO2 photocatalysts. 6thWorld Congress on Oxidation Catalysis, July 5-10,2009, Lille, France - J.Choina, M.Janus, A.W.Morawski : Nitrogen modified TiO2 photocatalyst as a effective Azo dye adsorbent In various pH values. EuropaCat IX, 30 August – 4September 2009,Salamanka, Hiszpania - M. Janus, E.Kusiak, A.W.Morawski: Carbon Modyfied TiO2 for Water Purification. The 14th International Conference on TiO2Photocatalysis:Fundamentals and Applications ( TiO2-14). Conference Center-Niagara Falls, New York, USA, October 5-8,2009 - D.Wira, S.Masiuk, J.Kawecka-Typek : Sedymentacja w układach dyspersyjnych. PAN , Wydział Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych , zeszyt 538 (2009),ISSN 0084-5477, s.331-335 - D.Wira, S.Masiuk, J.Kawecka –Typek ; Proces neutralizacji w mieszalniku z układem mieszającym spełniającym rolę reaktora i dyfuzora. PAN , Wydział Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych , zeszyt 538 (2009),ISSN 0084-5477, s.337-345
3. Ogólna charakterystyka obszarów badawczych jednostki podejmowanych w ostatnich pięciu latach,
dedykowanych budownictwu lub mogących znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
a. Wiodący obszar badawczy
Temat badania
,,Problemy ochrony zasobów wód powierzchniowych i podziemnych w aspekcie ich wykorzystania do celów bytowo – gospodarczych ,, jest związane generalnie z rozwojem dyscypliny naukowej Inżynieria Środowiska , która powstała na wydziale Budownictwa i Architektury w roku akademickim 2008/2009.
41
Zakres podejmowanych działań − opis
Wyniki badań opracowanych w ramach przewidzianego w punkcie 1 zadania w szerszym aspekcie gospodarczym będą przydatne zarówno przy planowanych inwestycjach związanych z wykorzystywaniem tych wód do celów bytowo-gospodarczych (na przykład budowa nowych ujęć wód powierzchniowych i gruntowych) jak i przy inwestycjach związanych z ochroną tych wód przed zanieczyszczeniami (na przykład potrzeba rozszerzania istniejących już stref ochronnych ujęć wód, budowa ekranów uszczelniających w gruntach oraz izolacji istniejących składowisk odpadów czy budowa urządzeń do oczyszczania ścieków i utylizacji osadów, ocena oddziaływania istniejących wylotów ścieków na jakość wód odbiornika). O strony społecznej wyniki badań przyczyniać się będą ogólnej świadomości zarówno instytucji (decydentów) jak i poszczególnych ludzi co do ochrony naturalnych wód powierzchniowych i gruntowych oraz oddziaływania planowanych inwestycji na te wody ( na przykład przy opracowaniu operatorów wodno- prawnych oraz raportów oddziaływania na środowisko. - ważności procesów sorpcyjnych przy filtracji zanieczyszczonej wody (zanieczyszczeniami stabilnymi i organicznymi) lub doczyszczaniu ścieków na różnych dobieranych złożach najnowszych filtrów - ważności oraz szczegółowego opisu matematycznego oraz fizyko-chemicznego procesów związanych z transportem różnego rodzaju zanieczyszczeń stabilnych i organicznych w naturalnych wodach powierzchniowych i podziemnych.
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
W ramach ogólnego zadania badawczego: „Problemy ochrony zasobów wód powierzchniowych i podziemnych w aspekcie ich wykorzystywania do celów bytowo-gospodarczych” opracowano w 2009r. pod względem naukowym między innymi:
- cząstkowy model matematyczny transportu stabilnych zanieczyszczeń w wodzie gruntowej przy uwzględnieniu procesów: adwekcji, dyspersji podłużnej i poprzecznej, odwracalnej fizycznej nieliniowej adsorpcji oraz rozpadu promieniotwórczego w odniesieniu do wybranego rodzaju radionuklidu, - hydrauliczną charakterystykę przepływu przez reaktory stosowane w inżynierii sanitarnej, - badania dotyczące rozwijania metod projektowania obiektów służących do oczyszczania ścieków - opracowanie kompleksowego modelu matematycznego który będzie narzędziem służącym do ochrony zasobów wodnych przed zanieczyszczeniami i nadmierną eksploatacją W ramach realizowanego zadania „Problemy ochrony zasobów wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia” opracowano w 2009r. między innymi: - próbę opisu cząstkowych wymiarowych oraz bezwymiarowych modeli (równań) matematycznych transportu stabilnych zanieczyszczeń w wodzie gruntowej przy uwzględnieniu procesów adwekcji, dyspersji podłużnej i poprzecznej oraz fizycznej odwracalnej sorpcji w odniesieniu do płynących zanieczyszczeń w
42
gruncie o stosunkowo małej zdolności adsorpcyjnej (chlorki). -możliwości przerzutu wody z obszarów nadmiarowych do obszarów deficytowych . W powyższym celu konieczne jest podjęcie szerokiego programu retencjonowania wody wszędzie tam, gdzie jest to możliwe oraz racjonalne wykorzystanie wody przez jej użytkowników. -charakterystykę i zagrożenia środowiska w województwie zachodniopomorskim. Jednym z bardzo istotnych zagrożeń dla środowiska są odpady. Odpady zagrażają wodom powierzchniowym i podziemnym, glebie i powietrzu przez odcieki , gazy wydzielające się z masy oraz emisję do atmosfery frakcji pylących. - próbę opisu cząstkowych (rozszerzonych) wymiarowych oraz bezwymiarowych modeli matematycznych transportu stabilnych i organicznych zanieczyszczeń w wodzie gruntowej przy uwzględnieniu procesów adwekcji, dyspersji podłużnej i poprzecznej, fizycznej sorpcji oraz procesu biodegradacji (chemicznego rozkładu) w odniesieniu także do reagujących roztworów płynących w gruncie,
Natomiast pod względem zastosowań praktycznych opracowano między innymi: - numeryczne obliczenia dotyczące wielkości stężeń oraz redukcji przyjętego wskaźnika zanieczyszczeń płynącego w wodzie gruntowej (jako chlorki) na skutek procesu odwracalnej fizycznej nieliniowej adsorpcji w odniesieniu do opracowanego modelu matematycznego oraz wybranej naturalnej piaszczystej warstwy wodonośnej posadowionej w pobliżu źródła wypływu tych zanieczyszczeń
b. Pozostałe obszary badawcze
Temat badania ,,Fotokatalityczne oczyszczanie wody” w roku 2010 rozpoczęto badania nad
fotokatalicznym oczyszczaniem wody ze związków organicznych.
Zakres podejmowanych działań − opis
W roku 2010 rozpoczęto badania nad fotokatalitycznym oczyszczaniem wody ze związków organicznych. W oczyszczaniu wody poszukuje się nowych bardziej skutecznych technologii. Proces fotokatalizy umożliwia rozkładanie zanieczyszczeń organicznych do tlenku węgla i wody z zastosowaniem stosunkowo tanie katalizatora (tlenek tytanu) i np. promieniowania słonecznego.
Na świecie istnieje ciągłe zapotrzebowanie na nowe metody oczyszczania wody, do metod tych należą procesy tzw. Zaawansowanego utleniania do których należy fotokataliza. Fotokatalityczne oczyszczanie wody wymaga zastosowania aktywnego fotokatalizatora, optymalne byłoby również gdyby katalizator ten mógł się aktywować pod promieniowaniem widzialnym. W badaniach planuje się otrzymać nowe fotokataliza tory na bazie TiO2 oraz sprawdzić ich fotokatalityczną aktywność podczas rozkładnia modelowych zanieczyszczeń organicznych.
Główne osiągnięcia (opracowane
-
43
rozwiązania) − opis Temat badania -
Zakres podejmowanych działań− opis
-
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
-
4. Patenty, wzory użytkowe i wdrożenia dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w
branży budowlanej z ostatnich pięciu lat
Wykaz patentów międzynarodowych
-
Wykaz zgłoszeń patentowych w zagranicznym urzędzie patentowym
-
Wykaz uzyskanych patentów krajowych
-
Wykaz zgłoszeń patentowych w Urzędzie Patentowym RP
-
Wykaz uzyskanych praw ochronnych na wzory użytkowe
-
5. Transfer wiedzy i technologii związany z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
Wykaz prac wdrożeniowych (tytuł, zakres prac B+R)
-
Liczba sprzedanych licencji, know-how
-
6. Współpraca z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
a. Podejmowanie współpracy z przedsiębiorcami
W jaki sposób jednostka monitoruje potrzeby przedsiębiorstw w zakresie prac B+R i rozwiązań innowacyjnych?
-
44
W jaki sposób jednostka informuje regionalne przedsiębiorstwa o poodejmowanych pracach B+R i wynikach badań?
-
W jaki sposób jednostka utrzymuje relacje z biznesem (czy są odpowiedzialne struktury za kontakt z przedsiębiorcami)?
-
b. Podjęta współpraca
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami krajowymi
Okręgowa Zachodniopomorska Izba Budowlana
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami z regionu
-
Inne inicjatywy podejmowane wspólnie z przedsiębiorstwami z regionu
-
7. Infrastruktura badawcza dedykowana budownictwu lub mogąca znaleźć zastosowanie w branży
budowlanej
Liczba laboratoriów - Aparatura badawcza (krótki opis zastosowania)
-
Pozostała infrastruktura badawcza (krótki opis możliwości wykorzystania)
-
8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko dr hab.inż. Jerzy Wira prof.nadzw.ZUT Telefon, fax 91449-43-66 E-mail [email protected] Strona www WWW.zut.edu.pl
45
Katedra Dróg, Mostów i Materiałów Budowlanych
1. Dane jednostki
Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Katedra Dróg, Mostów i Materiałów Budowlanych Instytut Inna wydzielona jednostka
Adres 70-311 Szczecin, al. Piastów 50
2. Zespół badawczy jednostki
a. Ogólna charakterystyka zespołu badawczego
Liczba pracowników jednostki 18
Liczba pracowników, których prace badawcze mogą znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
14
w tym:
liczba pracowników ze stopniem magistra 2
liczba pracowników ze stopniem doktora 10
liczba pracowników ze stopniem doktora habilitowanego
2
liczba pracowników ze stopniem profesora
b. Najważniejsze prace naukowe i publikacje pracowników jednostki z ostatnich pięciu lat (tytuł, data i miejsce
opublikowania) dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
Prace magisterskie
- Koncepcja dostosowania węzła Kijewo do parametrów węzła autostradowego – 2006 r.
- Projekt koncepcyjny obwodnicy miasta Pyrzyce – 2007 r. - Oszacowanie dostosowania przedwojennej planowanej autostrady Berlin -
Kró-lewiec do parametrów współczesnej drogi szybkiego ruchu na odcinku Lisowo – Barwice – 2007 r.
- Koncepcja połączenia dróg krajowych nr 2 i 3 w węźle Świebodzin – 2009 r. - Porównanie uziarnienia gruntów określonych analiza areometryczna
metodą Casagrande'a z analizą areometryczną metodą Prószyńskiego – 2009 r. - Wpływ kompozycji kruszywa drobnoziarnistego naturalnego i lekkiego na
wybrane właściwości zaprawy cementowej – 2009 r. - Wpływ pyłów z odpylania kruszyw na wybrane właściwości zaczynów
cementowych – 2009 r. - Wpływ pyłów z odpylania kruszyw na właściwości zwykłego betonu
cementowego – 2009 r.
Rozprawy doktorskie
1. K. Kurtz – „Wpływ zbrojenia na parametry sprężysto - wytrzymałościowe dźwigarów zespolonych z drewna i materiałów drewnopodobnych” – 2005 r., Politechnika Szczecińska;
2. T. Rudnicki – „Nowa metoda projektowania i oceny reologicznej samozagęszczalnego betonu cementowego” – 2005 r., Politechnika Szczecińska
46
3. S. Majer – „ Określenie efektywności metod badania przydatności gruntów spoistych w budownictwie drogowym uwzględniających czynniki strukturalne i właściwości funkcjonalne” – 2006 r., Politechnika Szczecińska;
4. A. Siwińska – „ Związek miedzy izotermą sorpcji a współczynnikiem przewodzenia ciepłą porowatego materiału budowlanego” – 2008 r., Politechnika Szczecińska;
5. T. Rucińska – „ Współzależność właściwości mechanicznych styrobetonu” – 2008 r. Politechnika Szczecińska;
6. J. Czarnecki – „Emisja hałasu na styku opon z powierzchnią warstwy ścieralnej z betonu asfaltowego porowatego” – 2009 r., Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
Rozprawy habilitacyjne
A. Sołowczuk – „Naukowe podstawy oceny stanu dwupasowych dróg dwukierunkowych ze względu na ich wartości użytkowe” – 2006 r., Moskiewski Samochodowo-Drogowy Instytut Państwowego Uniwersytetu Technicznego w Moskwie w Rosji
Publikacje
2005 r.
1. H. Garbalińska - Application of the logarithmic procedure to absorption measurements of mass diffusivity for cement mortars (Zastosowanie procedury logarytmicznej do absorpcyjnych pomiarów dyfuzyjności zapraw cementowych), Tytuł czasopisma: Research Journal Heat and Mass Transfer, Springer-Verlag, Rok, tom, zeszyt: 40 (2004), s. 963-972;
2. A. Sołowczuk, A. Wasiliew - O vlijanii szirynyukreplennych oboczin dorog z dvuchpolosnoj projezžej czast’iu na skorost’ dwiženia avtomobil’ej (O wpływie szerokości poboczy utwardzonych na prędkość samochodów na dwupasowych drogach), czasopismo: Avtomobil’nye dorogi 2005/2, s. 26-27;
3. A. Sołowczuk, A. Wasiliew - Opasnaja koleja (Niebezpieczna koleina), czasopismo: Avtomobil’nye dorogi 2005/6, s. 68-69;
4. A. Sołowczuk - Nomograma dla opredeleniia glubiny wody w kolejach wo vremia doždej (Nomogram do określenia głębokości wody w koleinach w trakcie deszczu ) czasopismo: Avtomobil’nye dorogi 2005/8, s. 34-35;
5. A. Sołowczuk - Metod TQM w zadaczach ocenki techniczeskogo coctojania dorog (Metoda TQM w ocenie stanu technicznego dróg), czasopismo: Transportnoje stroitelstvo 2005/7, s. 11-12;
6. Pod red. prof. dr hab. inż. Bogusława Stefańczyka I tom książki “Budownictwo ogólne. Materiały i wyroby budowlane”, Rok 2006 , s. 926
2006 r. 1. H. Garbalińska - Application of √t-type, logarithmic and half-time methods in
desorptive measurements of diffusivity in narrow humidity ranges, Cement and Concrete Research (wydawnictwo ELSEVIER, Rok, numer: 36/2006, s. 1294 – 1303;
2. H. Garbalińska - Comparative analysis of desorptive methods used for mass diffusivity estimation (Analiza porównawcza desorpcyjnych metod wyznaczania dyfuzyjności masy), Tytuł czasopisma: Acta Scientiarum Polonorum- Architectura, Rok, tom, zeszyt: 5 (2) 2006, s. 3 – 15;
3. P. Mieczkowski - The heat balance In the process of compacting of hot asphalt
47
mineral mixtures using steel rollers, Tytuł czasopisma: Archives of Civil Engineering, Rok 2006, s. 151−175;
4. J. Hołowaty - Elementy wyposażenia mostów i zagospodarowania dróg – rozdział w książce, tytuł książki: Warunki techniczne wykonania i odbioru dróg i mostów. Poradnik kierownika budowy i inspektora nadzoru; Wydawnictwo Verlag Dashofer, Warszawa 2006 r., s. 54
2007 r. 1. P. Mieczkowski - The effect of weather and climatic factors on temperature
drops in built-in asphalt mixtures, Tytuł czasopisma: Foundations of Civil and Environmental Engineering Institute of Structural Engineering Poznań
University of Technology, Rok, tom, zeszyt: No. 9 2007, s. 95−104 2008 r. 1. H. Garbalińska, A. Wygocka - Prüfkörperabdichtung und der
Wasserabsorptionskoeffizient von mit Polypropylenfasern modifizierten Zementmörteln, Tytuł czasopisma: Bauphysik, Rok, numer: (29)2007, Heft 6, s. 436–441;
2. R. Jurczak, P. Mieczkowski - The Effectivenes Estimate of Asphalt Modification using SBS Elastomer, based on the application of low curves, Konferencja: 4thEuroasphalt and Eurobitume Congress, Rok, tom, zeszyt:
Session 4, 445-449, s. 12−13; 3. B. Stefańczyk, P. Mieczkowski - Tytuł książki: Mieszanki mineralno-asfaltowe.
Wykonawstwo i badania., Miejsce wydania, wydawca, rok wyd.: Warszawa, Wydawnictwo WKiŁ , styczeń 2008, s. 326
2009 r. 1. K. Kurtz, D. Gawin - Tytuł książki: Certyfikacja energetyczna budynków
mieszkalnych z przykładami. Wydanie I, Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe Atla2, Wrocław 2009, s. 231;
2. Kurtz K. - Tytuł książki: Świadectwa charakterystyki energetycznej. Praktyczny poradnik, pod redakcją: Gawin D. Sabiniak H., ArCADiasoft Chudzik sp. J., Łódź 2009, s. 43;
3. Kurtz K. - Tytuł książki: Rola świadomości w świecie ponowoczesnym. Pod red. Kulesza W., Mamzer H., Rozdział w książce: „(Nie) świadomość proekologiczna a kierunki rozwoju budownictwa XXI wieku”, 2009, s. 101 - 116
3. Ogólna charakterystyka obszarów badawczych jednostki podejmowanych w ostatnich pięciu latach,
dedykowanych budownictwu lub mogących znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
a. Wiodący obszar badawczy
Temat badania Nowoczesne rozwiązania materiałowe, technologiczne, konstrukcyjne i komunikacyjne w budownictwie
48
Zakres podejmowanych działań − opis
Prowadzone w jednostce prace badawcze służą opracowaniu takich rozwiązań w budownictwie ogólnym i komunikacyjnym, które pozwolą zmniejszyć koszty ich realizacji, przy równoczesnym zapewnieniu właściwych parametrów technicznych i spełnieniu wymogów zrównoważonego rozwoju. Temu celowi mają służyć kontynuowane tematy nad stacjonarnymi i niestacjonarnymi technikami pomiarowymi, służącymi wyznaczaniu parametrów cieplno-wilgotnościowych porowatych materiałów budowlanych, nad testowaniem wcześniej ustalonego związku między izotermami sorpcji tych materiałów a ich współczynnikami przewodzenia ciepła, nad wykorzystaniem zadania odwrotnego do wyznaczania wilgotnościowej zmienności dyfuzyjności materiałów na spoiwie cementowym, jak również nad podciąganiem kapilarnym wody w kompozytach na spoiwie cementowym z rozproszonymi włóknami polipropylenowymi oraz ich trwałością badaną w próbach mrozoodporności. Przedmiotem analiz będzie również efektywność energetyczna budynków w kontekście certyfikacji.
W szczególności przewiduje się przeprowadzenie prac badawczych, które będą służyły poszerzeniu dotychczasowego zbioru wartości o współczynniki λ uzyskane w dodatkowo przetestowanych temperaturach i wilgotnościach, co pozwoli dla badanych materiałów zaproponować własną procedurę konwersji danych na różne warunki projektowe, oraz podjąć ocenę dokładności tzw. współczynników konwersji zaproponowanych w literaturze. Dostatecznie obszerny zbiór wartości współczynników λ wyznaczonych dwoma metodami, stacjonarną i niestacjonarną, umożliwi również zaproponowanie sposobu konwersji danych z uwagi na technikę badawczą.
Przeprowadzone dotychczas prace badawcze nad mechanicznymi właściwościami styrobetonów pozwoliły na ich rozpoznanie w zakresie izolacyjno-konstrukcyjnym. Kontynuacja badań w zakresie cech fizycznych takich min. jak: współczynnik przewodzenia ciepła, mrozoodporność czy kapilarne podciąganie wody umożliwi szersze rozpoznanie tego mało rozpowszechnionego w Polsce kompozytu. Podczas badań nad właściwościami styrobetonów powstała koncepcja wykorzystania w składzie styrobetonu konglomeratu styropianowego z recyklingu.
Przewiduje się kontynuowanie badań nad zastosowaniem włókien polipropylenowych do dozbrajania kompozytów na spoiwie cementowym w celu poprawy ich parametrów strukturalnych – w przełożeniu na poprawę ich szczelności skutkującą podwyższeniem trwałości.
W ramach prac badawczych dotyczących budownictwa drogowego przewiduje się kontynuację pomiarów na odcinkach badawczych – w celu poszerzenia zbioru danych nt. wpływu temperatury i rodzaju zastosowanej nawierzchni na hałas komunikacyjny. Pomiary poziomu hałasu będą także prowadzone na odcinkach dróg z ekranami akustycznymi. Badania uwzględniać będą kwestie związane z ochroną środowiska.
Badania materiałów drogowych będą uwzględniały konieczność implementacji metodyki badawczej ustanowionej w nowych normach PN-EN i wytycznych technicznych. Przystosowanie kraju do standardów
49
obowiązujących w Unii Europejskiej wymaga wprowadzenia i stosowania jednolitych warunków technicznych, standardów i norm. Umożliwi to realizację programów zrównoważonego rozwoju Polski i regionów oraz podniesie innowacyjność i konkurencyjność gospodarki polskiej.
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Główne osiągnięcia dotyczące okresu 2005-2009 przedstawione w formie zwartych opracowań, stanowią przedmiot zrealizowanych w katedrze prac doktorskich i habilitacyjnych oraz opracowanych publikacji
b. Pozostałe obszary badawcze
Temat badania
Zakres podejmowanych działań − opis
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Temat badania
Zakres podejmowanych działań− opis
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
4. Patenty, wzory użytkowe i wdrożenia dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w
branży budowlanej z ostatnich pięciu lat
Wykaz patentów międzynarodowych
Wykaz zgłoszeń patentowych w zagranicznym urzędzie patentowym
Wykaz uzyskanych patentów krajowych
Wykaz zgłoszeń patentowych w Urzędzie Patentowym RP
50
Wykaz uzyskanych praw ochronnych na wzory użytkowe
5. Transfer wiedzy i technologii związany z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
Wykaz prac wdrożeniowych (tytuł, zakres prac B+R)
Prace badawcze, umowne i bezumowne, opinie techniczne, ekspertyzy realizowane na rynku krajowym i regionalnym
Liczba sprzedanych licencji, know-how
6. Współpraca z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
a. Podejmowanie współpracy z przedsiębiorcami
W jaki sposób jednostka monitoruje potrzeby przedsiębiorstw w zakresie prac B+R i rozwiązań innowacyjnych?
Monitoring odbywa się poprzez bezpośrednie kontakty z firmami budowlanymi oraz rozmowy z wystawcami prowadzone w trakcie Międzynarodowych Targów Szczecińskich Bud-Gryf
W jaki sposób jednostka informuje regionalne przedsiębiorstwa o poodejmowanych pracach B+R i wynikach badań?
Dane dotyczące podejmowanych prac B+R zamieszczone są w informatorze uczelnianym oraz rozpowszechniane poprzez Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii (RCIiTT)
W jaki sposób jednostka utrzymuje relacje z biznesem (czy są odpowiedzialne struktury za kontakt z przedsiębiorcami)?
Współpraca poprzez Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii w zakresie wykonywania opinii o innowacyjnych przedsięwzięciach firmy tj. zakup lub wdrożenie rozwiązania technologicznego nie stosowanego w Polsce lub stosowanego od niedawna (nie dłużej niż 3 lata) Pośrednikiem w kontaktach z przedsiębiorstwami jest Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii
b. Podjęta współpraca
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami krajowymi
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami z regionu
6
Inne inicjatywy podejmowane wspólnie z przedsiębiorstwami z regionu
7. Infrastruktura badawcza dedykowana budownictwu lub mogąca znaleźć zastosowanie w branży
budowlanej
Liczba laboratoriów 7 Aparatura badawcza (krótki opis zastosowania)
ZAKŁAD MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH I FIZYKI BUDOWLI 1. Zestaw urządzeń do badania zaczynów, zapraw i betonów
51
- Piec muflowy do wygrzewania w zakresie do temperatury 1600oC - wyprażanie recyklatu cementowego
- Laboratoryjny młynek wibracyjny, rozdrabnianie do 20 m - mielenie recyklatu z zapraw i betonów cementowych, mielenie materiałów pochodzenia mineralnego
- Elektroniczny aparat Blaina - oznaczenie powierzchni właściwej cementu
- Aparat do badania zawartości powietrza w zaprawie i w betonie
- Automatyczny aparat Vicata - oznaczenie czasu wiązania cementu wg PN - EN 196-3
- Zestaw pierścieni Le Chateliera wraz z łaźnią wodną - oznaczenie zmian objętości cementu
- Aparat Graf-Kaufmana - oznaczanie zmian liniowych w okresie twardnienia zaczynów i zapraw
- Stożek Nowikowa - oznaczenie konsystencji zaprawy
- Stolik rozpływu - oznaczenie konsystencji zaprawy - Penetrometr - oznaczenie konsystencji zapraw - Stożek Abramsa - oznaczenie konsystencji mieszanki betonowej
- Stolik rozpływowy - oznaczenie konsystencji mieszanki betonowej
2. Zestaw urządzeń do badań właściwości kruszyw - Wstrząsarka wraz z zestawem sit normowych do
przesiewu kruszywa - podział kruszywa na frakcje i wykonanie krzywej przesiewu kruszyw
- Cylindry do oznaczania gęstości nasypowej kruszywa - 1, 2, 5, 10, 20 l - oznaczanie gęstości nasypowej kruszyw w stanie luźnym i zagęszczony
- Cylindry do badania wytrzymałości kruszyw na miażdżenie (dwie metody) - oznaczanie wytrzymałości kruszyw na miażdżenie
3. Zestaw urządzeń do oznaczania właściwości cieplno-wilgotnościowych oraz do diagnostyki budowlanej - Aparat płytowy z osłoniętą płytą grzejną do
wyznaczania współczynnika przewodzenia ciepła jednorodnych materiałów konstrukcyjnych i izolacyjnych metodą stacjonarną
- Przenośny aparat do pomiaru współczynnika przewodzenia ciepła metodą niestacjonarną, dyfuzyjności cieplnej oraz pojemności cieplnej materiałów budowlanych o zakresie pomiarowym 0,015÷6 W/mK – możliwość pomiarów w
52
laboratorium oraz w terenie - Aparatura do pomiaru szczelności powietrznej
budynku - pomiar szczelności powietrznej budynku - Kamera termowizyjna - bezdotykowa diagnostyka
obiektu budowlanego pod kątem pomiaru rozkładu temperatur budynków
- Dwukanałowe rejestratory temperatury i wilgotności względnej Testo 175-H2 - diagnostyka obiektów budowlanych pod kątem właściwości takich jak temperatura i wilgotność także w długim czasie
- Miernik wielofunkcyjny do pomiaru mikroklimatu z sondami - pomiar właściwości otoczenia jak temperatura i wilgotność względna otoczenia, natężenie światła, prędkość przepływu strumienia powietrza
- Pirometr z wbudowanym modułem wilgotności, zakres pomiarowy -35..+950 st.C, dokładność 0,75 st.C - pomiar powierzchniowy temperatury materiałów budowlanych i powierzchni w obiektach budowlanych
- Luksomierz o zakresie pomiarowym 0÷50 000 lx 4. Aparatura do badań strukturalnych - Mikroskop elektronowy TM-3000 HITACH High
- badania strukturalne materiałów budowlanych - Porozymetr rtęciowy z 2 portami
niskociśnieniowymi i 1 wysokociśnieniowym - oznaczenie objętości porów, powierzchni właściwej porów, rozkładu wielkości porów materiałów budowlanych
- Aparat do określania charakterystyki porów powietrznych wraz z urządzeniem do przygotowania próbek badawczych - określanie charakterystyki porów powietrznych wyrobów budowlanych
5. Aparatura do badań trwałości i wytrzymałości materiałów budowlanych
- Zestaw do badania wodoprzepuszczalności betonu na 6 stanowisk - oznaczanie stopnia wodoprzepuszczalności betonu
- Maszyna wytrzymałościowa o zakresie pomiaru siły odpowiednio ściskającej i zginającej 3000kN/200kN i 200kN/20kN - oznaczanie wytrzymałości na ściskanie, zginanie oraz modułu sprężystości
- Aparat pull-off do 20 kN, programowalny przyrost obciążenia od 5 N/s do 2000 N/s - oznaczanie
53
przyczepności materiałów budowlanych do podłoża - Komora klimatyczna do kondycjonowania próbek
- klimatyzowanie próbek w określonych warunkach temperaturowo-wilgotnościowych
- Cykliczna komora solna o pojemności 450 litr., praca w trybie solanki, kondensacji, suszenia i kontrolowana wilgotność – wykonywanie badań od zwykłego ciągłego testu mgły solnej, poprzez test kondensacji do testów modyfikowanych.
6. Aparatura do przygotowania próbnych zarobów, próbek badawczych oraz ich klimatyzowania
- Wagi laboratoryjne o zróżnicowanym zakresie (6/12kg o dokładności 0,1/0,2g, 6kg o dokładności 0,01g, 30 kg o dokładności 10g - pomiar masy materiałów, wyrobów budowlanych i próbek badawczych
- Wagosuszarka o zakresie pomiarowym do 50 g i dokładności do 0,01g/0,001% - określanie wilgotności próbek
- Betoniarka laboratoryjna w układzie planetarnym o pojemności roboczej 80 litr. i 50 litr. - przygotowanie zarobu mieszanki betonowej do badań w stanie świeżym i wykonania próbek badawczych
- Normowa mieszarka laboratoryjna wraz ze wstrząsarką - mieszanie składników kompozytów mineralnych w celu wykonania próbek badawczych
- Wanny wodne z termostatem elektronicznym +/-1oC + - klimatyzowanie próbek badawczych
- Suszarki laboratoryjne z naturalnym i wymuszonym obiegiem powietrza - kondycjonowanie próbek badawczych
- Szafy termostatyczne i komora klimatyczna z płaszczem wodnym do stabilizacji warunków cieplno-wilgotnościowych
- Komora klimatyczna do kondycjonowania próbek o zakresie temperatury (-25oC) do +(65oC) i wilgotności od otoczenia do +97% RH
ZAKŁAD DRÓG I MOSTÓW 1. Grunty - Mechaniczny ubijak Proctor’a - do badania
zagęszczenia podłoża gruntowego - CBR - do badania nośności gruntu - Aparat do wyznaczania wskaźnika piaskowego -
do wyznaczania wskaźnika piaskowego - Aparat do wyznaczania wskaźnika piaskowego -
54
do wyznaczania wskaźnika piaskowego - Stożek Nowikowa - do badania granicy płynności
gruntu - Automatyczny aparat Casagrande’a typu APG-3a -
również do badania granicy płynności gruntu
- Sonda SD-10 pneumatyczna - do sondowania
gruntów - VSS - aparat do badania nośności podłoża
gruntowego - Aparat do bezpośredniego ścinania gruntu - do
wyznaczania konta tarcia gruntów - Zestawy sit do gruntów + wstrząsarki - do analizy
sitowej - Piec muflowy (1200 oC) - do wygrzewania
analizowanych preparatów 2. Kruszywa - Zestawy sit do kruszyw + wstrząsarki - do analizy
sitowej - Bęben typu Los Angeles - do badania ścieralności 3. Bitumy - Mieszarka REGO do mas bitumicznych - do
mieszania mas bitumicznych - Płyta grzejna - do ręcznmego wykonywania
mieszanek mineralno-asfaltowych - Aparat Frassa półautomatyczny – do oznaczania
temperatury łamliwości asfaltów - Ugięciomierz belkowy Benkelmana typ UB –
badanie ugięć nawierzchni - Wirówka do mas bitumicznych - do ekstrakcji mas
bitumicznych - Prasa Marshalla wraz z ubijakiem firmy ELE - do
wyznaczania wskaźnika zagęszczenia - Szafa klimatyczna 9903509 JUMBO - Komora do
badania mrozoodporności materiałów budowlanych
- Luksomierz cyfrowy LX 1010B - Pomiar natężenia światła
- Suszarki laboratoryjne SLW 115 STD - Do suszenia mat. budowl.
- Łaźnia termiczna BAD- 12 - do utrzymywania stałej temperatury badanych próbek
- Dyna Pull-off - badanie przyczepności powierzchni
Pozostała infrastruktura badawcza (krótki opis możliwości wykorzystania)
Możliwość przeprowadzenia badań w laboratorium i w terenie
55
8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Halina Garbalińska Telefon, fax tel. 91 449 42 91, fax 91 449 41 02 E-mail [email protected] Strona www kdmimb.zut.edu.pl
56
Katedra Konstrukcji Żelbetowych i Technologii Betonu
1. Dane jednostki Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Katedra Konstrukcji Żelbetowych i Technologii Betonu Instytut - Inna wydzielona jednostka
-
Adres al. Piastów 50, 70-311 Szczecin
2. Zespół badawczy jednostki
a. Ogólna charakterystyka zespołu badawczego
Liczba pracowników jednostki 12
Liczba pracowników, których prace badawcze mogą znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
4
w tym:
liczba pracowników ze stopniem magistra
2
liczba pracowników ze stopniem doktora
4
liczba pracowników ze stopniem doktora habilitowanego
1
liczba pracowników ze stopniem profesora
1
b. Najważniejsze prace naukowe i publikacje pracowników jednostki z ostatnich pięciu lat
(tytuł, data i miejsce opublikowania) dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć
zastosowanie w branży budowlanej
Prace magisterskie
1. Konrad Niedziółko, Michał Szablewski Wpływ warunków dojrzewania na zmiany modułu sprężystości lekkich betonów samozagęszczalnych wysokowartościowych – promotor dr inż. Maria Kaszyńska, ZUT, 2009; 2. Michał Stefankiewicz, Projekt wybranych elementów konstrukcyjnych basenu pływackiego – promotor dr hab. inż. Elżbieta Horszczaruk, ZUT, 2009; 3. Cezary Deluga, Projekt wybranych elementów konstrukcyjnych budynku użyteczności publicznej – promotor dr hab. inż. Elżbieta Horszczaruk, ZUT, 2010; 4. Weronika Kuźnik, Grzegorz Kaniewski, Właściwości mechaniczne
57
betonów podwodnych modyfikowanych popiołami fluidalnymi - promotor dr hab. inż. Elżbieta Horszczaruk, ZUT, 2010; 5. Tomasz Majka, Paweł Pieczyński, Właściwości mechaniczne twardniejącego betonu modyfikowanego zbrojeniem rozproszonym – promotor dr inż. Jolanta Borucka-Lipska, ZUT, 2010;
Rozprawy doktorskie
J. Borucka – Lipska, Oddziaływania pośrednie betonu zwykłego i wysokowartościowego w elementach masywnych, Politechnika Szczecińska 2005; T. Rucińska, Współzależność właściwości mechanicznych styrobetonu, Politechnika Szczecińska 2008;
Rozprawy habilitacyjne
E. Horszczaruk, Model zużycia abrazyjnego betonów cementowych, Prace Nauk. PS. Nr 599, Politechnika Szczecińska, Szczecin 2008;
Publikacje
1. E. Horszczaruk, Odporność na ścieranie betonów wysokich wytrzymałości w konstrukcjach hydrotechnicznych, Abrasion resistance of high-strength concrete in hydraulic structures”,Czasopismo zagraniczne Wear, 2005, Vol. 259, str. 62 2. E. Horszczaruk, Zastosowanie betonów podwodnych w renowacji obiektów na przykładzie Placu Poczdamskiego w Berlinie, Application of underwater concrete for municipal housing renovation based on the Potsdamer Square in Berlin. International Workshop “City of Tomorrow and Cultural Heritage_ Pomerania Outlook”, CURE, Gdańsk University of Technology, Gdańsk 8-9.12.2005, Drukarnia WiB Gdańsk, 2005, Vol. I, str. 187-190; 3. E. Horszczaruk, Janusz Kasperkiewicz, Surface microstructure of high performance concrete submit to abrasive wear, Mikrostruktura powierzchni betonów wysokowartościowych narażonych na zużycie abrazyjne; Tribologia, 2006, nr 5, vol. 209, str. 43-55 4. W. Kiernożycki, Kształtowanie i naprawa szczelin dylatacyjnych podłóg przemysłowych, Materiały Budowlane 9/2006; 5. W. Kiernożycki, M. Lipski, Przerwy dylatacyjne w konstrukcjach żelbetowych, Przegląd Budowlany 12/2006, Str. 33-44; 6. N. Guskos, M. Sobon, A. Guskos, J. Typek, I.E. Lipiński, K. Aidinis, J. Błyszko, W. Kiernożycki, U. Narkiewicz, M. Podsiadły, Ageing effect in carbon-coated cobalt nanoparticles embedded in a cement matrix studied by FMR, Efekt starzenia nanocząstek kobaltu w powłoce węglowej wbudowanych w matrycę cementową badanych FMR; Reviews of advanced materials science, 14/2007, str. 130-134 7. W. Kiernożycki, M. Lipski, Przerwy dylatacyjne w konstrukcjach żelbetowych; Poradnik Inspektora Nadzoru Kierownika Budowy i Inwestora nr 9/2007, WACETOB Warszawa str. 16-35 8. J. Błyszko, W. Kiernożycki, N. Guskos, G. Żołnierkiewicz, J. Typek, U. Narkiewicz, M. Podsiadły, Study of mechanical properties of concrete with low concentration of magnetic nanoparticles, Journal of Non-Crystalline Solids 354 (2008) str. 4515-4518, Lista filadelfijska nr 00252-3093; 9. N. Guskos, A. Guskos, J. Typek, J. Błyszko, W. Kiernożycki, U. Narkiewicz, M. Podsiadły, G. Żołnierkiewicz, Magnetic properties of the
58
micro-silica/cement matrix with carbon-coated cobalt nanoparticles and free radical DPPH, Journal of Non-Crystalline Solids 354 (2008) str. 4510-4514, Lista filadelfijska nr 00252-3093; 10. E. Horszczaruk, Mathematical model of abrasive wear of high performance conrete, Matematyczny model zużycia ściernego betonów wysokowartościowych, Czasopismo zagraniczne, Wear, vol. 264/1-2, 2008, str. 113-118; 11. E. Horszczaruk, The influence of the W/C ratio on the abrasive wear of cement concrete In hydraulic structures, Wpływ wskaźnika W/C na zużycie ścierne betonów cementowych w konstrukcjach hydrotechnicznych, Tribologia, 2008, nr 6, vol. 222, str. 47-58; 12. Maria Kaszyńska, Tendencje rozwojowe betonów samozagęszczalnych – wymagania i badania, Rozdział w monografii „Reologia w technologii betonu”, Gliwice 2009, str. 145-154 13. Maria Kaszyńska, Lekkie betony samozagęszczalne – ocena wpływu kompozycji kruszywa na właściwości, Rozdział w monografii „Reologia w technologii betonu”, Gliwice 2009, str. 189-196 14. Elżbieta Horszczaruk, Hydro-abrasive erosion of high performance fiber-reinforced concrete, WEAR 267(2009), str.110-115
3. Ogólna charakterystyka obszarów badawczych jednostki podejmowanych w ostatnich
pięciu latach, dedykowanych budownictwu lub mogących znaleźć zastosowanie w
branży budowlanej
a. Wiodący obszar badawczy
Temat badania Zagadnienia konstrukcyjno-materiałowe w realizacji i badaniach konstrukcji żelbetowych
Zakres podejmowanych działań − opis
Twardniejące betony narażone są w młodym wieku na oddziaływania pośrednie generowane skurczem oraz ciepłem twardnienia cementu. Zagadnienia te są mało poznane szczególnie w odniesieniu do betonów nowej generacji: samozagęszczalnych, lekkich oraz modyfikowanych nanocząsteczkami czy zbrojeniem rozproszonym. Badania maja znaczenie naukowe i praktyczne. Zagadnienie kinetyki zużycia abrazyjnego betonów wysokiej wytrzymałości jest również mało poznane. Prognozowanie zużycia konstrukcji hydrotechnicznych narażonych na ścieranie mieszaniną kruszywa i wody ma znaczenie praktyczne. Zagadnienie projektowania składu betonów podwodnych, uwzględniające ich odporność na wzmocnienie oraz właściwości mechaniczne stwardniałego materiału jest mało poznane. Planowane inwestycje budownictwa wodnego w regionie zachodniopomorskim wskazują na potrzeby prowadzenia dalszych związanych z tym badań.
59
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Najważniejsze osiągnięcia a) określono wpływ nanocząstek na właściwości mechaniczne
twardniejącego betonu, b) Ustalono znaczenie domieszek i dodatków na właściwości
reologiczne i mechaniczne betonów podwodnych, c) Ustalono znaczenie wpływu kompozycji kruszywa na właściwości
lekkich betonów samozagęszczalnych, d) Opracowano wskazania do stosowania betonów
samozagęszczalnych do napraw konstrukcji betonowych.
b. Pozostałe obszary badawcze
Temat badania Wytrzymałość trwała młodego betonu modyfikowana zbrojeniem rozproszonym
oraz jego właściwości reologiczne
Zakres podejmowanych działań − opis
Wytrzymałość trwała młodego betonu determinuje jego odporność na wczesne obciążenia generowana skurczem oraz ciepłem twardnienia cementu. Uwzględnienie wpływu zjawisk reologicznych pozwala na prognozowanie jego odporności na tworzenie się wczesnych rys skurczowo-termicznych.
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Najważniejsze osiągnięcia - Ustalono znaczenie różnego rodzaju zbrojenia rozproszonego na właściwości mechaniczne betonów w młodym wieku.
Temat badania -
Zakres podejmowanych działań− opis
-
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
-
4. Patenty, wzory użytkowe i wdrożenia dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć
zastosowanie w branży budowlanej z ostatnich pięciu lat
Wykaz patentów międzynarodow
-
60
ych
Wykaz zgłoszeń patentowych w zagranicznym urzędzie patentowym
-
Wykaz uzyskanych patentów krajowych
-
Wykaz zgłoszeń patentowych w Urzędzie Patentowym RP
-
Wykaz uzyskanych praw ochronnych na wzory użytkowe
-
5. Transfer wiedzy i technologii związany z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
Wykaz prac wdrożeniowych (tytuł, zakres prac B+R)
Wykonanie oceny stanu technicznego i sposobu naprawy silosów cementu, Lafarage Cement S.A., Wykonanie badań wytrzymałościowych na ściskanie i zginanie próbek z polimerobetonu, Betonstal Sp. z o.o. Szczecin;\ Wykonanie badań betonu konstrukcji żelbetowych bloków biologicznych budowanej oczyszczalni ścieków Pomorzany w Szczecinie, Grontmij Polska Sp. zo.o.; Wykonanie ekspertyzy posadzek na terenie fabryki płyt wiórowych w Grajewie, Polimex Mostostal Szczecin; Wykonanie badań płyty lądowiska oraz chodników dojazdowych na terenie SPZZOZ Gryfice, SPZZOZ Gryfice; Wykonanie ekspertyzy posadzki betonowej w halach produkcyjnych przy ul. Miłej 1 w Szczecinie, AG&CO Szczecin; Wykonanie ekspertyzy technicznej posadzki przemysłowej na terenie Fabryki Bridgstone Stargard Szczeciński, Polimex Mostostal Siedlce; Wykonanie badań koryt odwodnieniowych z polimerobetonu typu U, PEUK Szczecin.
Liczba sprzedanych licencji, know-how
-
61
6. Współpraca z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
a. Podejmowanie współpracy z przedsiębiorcami
W jaki sposób jednostka monitoruje potrzeby przedsiębiorstw w zakresie prac B+R i rozwiązań innowacyjnych?
-
W jaki sposób jednostka informuje regionalne przedsiębiorstwa o poodejmowanych pracach B+R i wynikach badań?
www.zut.edu.pl Poradniki i czasopisma budowlane
W jaki sposób jednostka utrzymuje relacje z biznesem (czy są odpowiedzialne struktury za kontakt z przedsiębiorcami)?
-
b. Podjęta współpraca
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami krajowymi
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami z regionu
2
Inne inicjatywy podejmowane wspólnie z przedsiębiorstwami z regionu
7. Infrastruktura badawcza dedykowana budownictwu lub mogąca znaleźć zastosowanie w
branży budowlanej
Liczba laboratoriów 2
Aparatura badawcza (krótki opis zastosowania)
Katedra Konstrukcji Żelbetowych i Technologii Betonu wyposażona jest w aparaturę do badań właściwości mechanicznych i reologicznych twardniejącego betonu oraz reologicznych zapraw i mieszanek betonowych Aparaturę tą uzupełnia sprzęt do badań właściwości cieplnych – kalorymetr izotermiczny. Wymieniona aparatura pozwala na prowadzenie dalszych badań w obszarze termodynamiki betonu w ramach podjętych prac doktorskich i habilitacyjnych. Badania prowadzone będą w specjalnościach konstrukcje żelbetowe oraz materiały budowlane. W 2008 roku w ramach zadania inwestycyjnego pt.:
62
„Laboratorium do badań właściwości betonów nowej generacji oraz elementów konstrukcji”, , została zakupiona następująca aparatura: zestaw do badań mieszanek i betonów samozagęszczalnych, Tarcza Boehmego, Reometr BT2, Pull-off z wiertnicą, Komora do badań mrozoodporności, Aparat do badania wodoszczelności z kompresorem, Zestaw pełzarek do badania właściwości reologicznych betonu, System siłowników do statycznych i dynamicznych badań konstrukcji inżynierskich.
Pozostała infrastruktura badawcza (krótki opis możliwości wykorzystania)
Kompleksowe badania właściwości reologicznych zapraw i betonów oraz właściwości mechaniczne stwardniałego betonu. Badania konstrukcji w skali naturalnej.
8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Prof. dr hab. inż. Włodzimierz Kiernożycki
Telefon, fax 91 449 49 00
E-mail [email protected] Strona www www.zelbet.zut.edu.pl
63
Katedra Teorii Konstrukcji, Zespół Dydaktyczny Konstrukcji Metalowych
1. Dane jednostki
Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Teorii Konstrukcji Instytut Inna wydzielona jednostka Zespół Dydaktyczny Konstrukcji Metalowych
Adres al. Piastów 50, 70-311 Szczecin
2. Zespół badawczy jednostki
a. Ogólna charakterystyka zespołu badawczego
Liczba pracowników jednostki 9
Liczba pracowników, których prace badawcze mogą znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
9
w tym:
liczba pracowników ze stopniem magistra 2
liczba pracowników ze stopniem doktora 6
liczba pracowników ze stopniem doktora habilitowanego
1
liczba pracowników ze stopniem profesora ---
b. Najważniejsze prace naukowe i publikacje pracowników jednostki z ostatnich pięciu lat (tytuł, data i miejsce
opublikowania) dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
Prace magisterskie
Rozprawy doktorskie
Wróblewski Tomasz: Ocena właściwości dynamicznych belek zespolonych, Praca doktorska, Szczecin 2009, Popiel P.: Polioptymalizacja układów stężeń hal z wykorzystaniem technik qasi-ewolucyjnych
Rozprawy habilitacyjne
Publikacje
1. Garbaliński Andrzej, Paczkowska Teresa, Paczkowski Wiesław: Weryfikacja doświadczalna nośności stropu wykonanego metodą stropowa. XXII Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie budowlane 2005” Szczecin-Międzyzdroje 17-20 maja 2005 r., s. 319-326
2. Paczkowska Teresa, Paczkowski Wiesław: Stan awaryjny i wzmocnienie słupów stalowych w budynku przemysłowym XXII Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie budowlane 2005” Szczecin-Międzyzdroje 17-20 maja 2005 r., s. 747-754
3. Stefan Berczyński, Tomasz Wróblewski: Vibration of Steel-Concrete Composite Beams Using the Timoshenko Beam Model. Journal of Vibration and Control, Vol. 11 No. 6, June 2005, s. 829-848
4. Stefan Berczyński, Tomasz Wróblewski: Modelowanie drgań stalowo-betonowych belek zespolonych. Praca zbiorowa pod red. Tadeusza Uhla
64
„Wybrane zagadnienia analizy modalnej konstrukcji mechanicznych”, Wydawnictwo Instytutu Technologii i Eksploatacji-PIB, s. 21-27
5. Berczyński S., Wróblewski T.: Modeling of steel-concrete composite beams by rigid finite element method. Collection of research papers of the Baltic association of mechanical engineering experts No. 4 – Kaliningrad 2004, s. 69-76
6. Stefan Berczyński, Tomasz Wróblewski: Modelowanie drgań stalowo-betonowych belek zespolonych metodą elementów skończonych. XLIV Sympozjum PTMTS „Modelowanie w mechanice”, Gliwice 2005, Zeszyty Naukowe Katedry Mechaniki Stosowanej, z. nr 29/2005, s. 15-20
7. Bernard Wichtowski: Siły w odciągach masztów telekomunikacyjnych od naciągu wstępnego. 51 Konferencja Naukowa KILiW PAN i IKN PZiTB „Krynica 2005” Gdańsk-Krynica 12-17 września 2005, t. II, s. 227-234
8. Bernard Wichtowski: Spawane złącza doczołowe eksploatowanych mostów kolejowych w świetle badań diagnostycznych. X Jubileuszowa Krajowa Konferencja Naukowo-Techniczna Spawalnicza, Miedzyzdroje 31.05-2.06.2005, s. 125-134
9. Bernard Wichtowski, Tadeusz Janik: Wyboczenie pionowych kalenicowych stężeń świetlików stalowej hali przemysłowej. XXII Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie budowlane 2005” Szczecin-Międzyzdroje 17-20 maja 2005 r., s. 771-778
10. Bernard Wichtowski, Jerzy Ziółko: Awaria dwóch zbiorników na gaz i ich naprawa. XXII Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie budowlane 2005” Szczecin-Międzyzdroje 17-20 maja 2005 r., s. 779-786
11. Wichtowski Bernard, Czajkowski Tomasz: Ocena jakości spawanych złączy doczołowych w mostach kolejowych według norm europejskich. Inżynieria i Budownictwo nr 2/2006 s. 78-82
12. Berczyński S., Wróblewski T.: Badania doświadczalne drgań swobodnych belek zespolonych. Wybrane zagadnienia analizy modalnej konstrukcji mechanicznych, praca zbiorowa pod red. Tadeusza Uhla, Kraków 2005, s. 187-194
13. Sawczuk F. Wichtowski B.: Badania statyczne śrub pasowanych i trzpieni opawanych. Aktualne problemy naukowo-badawcze budownictwa, Olsztyn 2006, s. 201-212
14. Wichtowski B., Jankowska B.: Rektyfikacja jezdni podsuwnicowej pewnej estakady stalowej metodą graficzną i analityczną. XI International Conference on Metal Structures, Progres in Steel, Composite and Aluminium Structures, Rzeszów 2006, s. 737-742.
15. Wichtowski B.: Untersuchengen zur Ermüdungsfestigkeit von Paßschrauben beim Abscheren. Badanie wytrzymałości zmęczeniowej śrub pasowanych na ścinanie. Stahlbau April 2007, Heft 7
16. Wichtowski B.: Rektyfikacja stalowych wież antenowych na podstawie inspekcji okresowych. XXIII Konferencja Naukowo-Techniczna: ”Awarie Budowlane”, Szczecin-Międzyzdroje, 23-26 maja 2007
17. Wichtowski B.: Siły wstępnego naciągu w odciągach kominów stalowych podczas ich rektyfikacji. Praca zbiorowa „Problemy naukowo-badawcze
65
budownictwa” pod redakcją Broniewicza M i Jolanty Anny P., Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok 2007
18. Wichtowski B.: Wytrzymałość zmęczeniowa normatywna złączy doczołowych z jednostronnymi nakładkami rombowymi. XII Naukowo-Techniczna Krajowa Konferencja Spawalnicza, Międzyzdroje 29-31.05.2007
19. Wichtowski B.: Wyboczenie pionowych stężeń świetlików stalowej hali przemysłowej. Inżynieria i Budownictwo, nr 3/2007
20. Wichtowski B.: Naciągi w linach odciągowych masztów telekomunikacyjnych podczas ich rektyfikacji. Inżynieria i Budownictwo, nr 5/2007
21. Wichtowski B.: Kategoria zmęczeniowa spoin czołowych poprzecznych badanych laboratoryjnie. Inżynieria i Budownictwo, nr 5/2007
22. Paczkowska T.: Niewłaściwy nadzór jako przyczyna zagrożenia bezpieczeństwa kładki dla pieszych. XXIII Konferencja Naukowo-Techniczna: ”Awarie Budowlane”, Szczecin-Międzyzdroje, 23-26 maja 2007
23. Paczkowska T., Paczkowski W., Wróblewski T.: Wady stalowej konstrukcji nośnej wielkopowierzchniowego pawilonu handlowego. XXIII Konferencja Naukowo-Techniczna: ”Awarie Budowlane”, Szczecin-Międzyzdroje, 23-26 maja 2007
24. Paczkowski W., Wróblewski T.: Remont wierzchołka 100-metrowej zabytkowej wieży kościelnej zagrożonej katastrofą. XXIII Konferencja Naukowo-Techniczna: ”Awarie Budowlane”, Szczecin-Międzyzdroje, 23-26 maja 2007
25. Paczkowska T., Paczkowski W., Wróblewski T.: Obciążenia próbne wieloprzęsłowego mostu zespolonego. Inżynieria i Budownictwo, nr 5/2007
26. Paczkowska T., Paczkowski W., Wróblewski T.: Wpływ osiadania podłoża na stan stalowej konstrukcji szkieletowej. XXIII Konferencja Naukowo-Techniczna: ”Awarie Budowlane”, Szczecin-Międzyzdroje, 23-26 maja 2007
27. Mendrok K., Uhl T., Berczyński S., Bodnar A., Chodźko M., Wróblewski T., Lisowski W., Kurowski P., Bednarz J.: Wybrane zagadnienia analizy modalnej mostów. Wybrane zagadnienia analizy modalnej konstrukcji mechanicznych. Praca zbiorowa pod red. Tadeusza Uhla, Katedra Robotyki i Dynamiki Maszyn, Akademia Górniczo - Hutnicza, Kraków 2005, rozdział IV.5, s. 166-174.
28. Berczyński S., Wróblewski T.: Drgania swobodne belek zespolonych. Ocena różnych technik modelowania. Wybrane zagadnienia analizy modalnej konstrukcji mechanicznych. Praca zbiorowa pod redakcją Tadeusza Uhla, Katedra Robotyki i Mechatroniki, Akademia Górniczo - Hutnicza, Kraków 2006, rozdział 5, s. 35-43.
29. Hanc A., Tworkowski K., Wróblewski T., Uhl T., Kurowski P.: Bezprzewodowy system monitorowania mostów. Wybrane zagadnienia analizy modalnej konstrukcji mechanicznych. Praca zbiorowa pod redakcją Tadeusza Uhla, Katedra Robotyki i Mechatroniki, Akademia
66
Górniczo - Hutnicza, Kraków 2006, rozdział 26, s. 234-245. 30. Drozdowicz R. Paczkowski W.: Ocena wpływu obciążenia wiatrem nad
nietypową przestrzenną strukturę prętową. Inżynieria i Budownictwo 10/2008, s. 545-549
31. Berczyński S., Wróblewski T.: Ocena wrażliwości częstotliwości drgań własnych belek zespolonych. Konstrukcje zespolone, T. VIII, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2008, s. 25-37
32. Wichtowski B.: Obciążenie temperaturą wywołaną nasłonecznieniem komina stalowego wolnostojącego i jego skutki. PAN KIliW „Problemy naukowo-badawcze budownictwa”, t. VI, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, 2008, s. 377-384
33. Wichtowski B.: Jakość złączy spawanych obciążonych statycznie według PN-B-06200:2002 i ISO 5817:2007. Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej nr 256, Budownictwa i Inżynieria Środowiska z. 50, Rzeszów 2008, s. 289-298
34. Wichtowski B., Smułczyński E.: Poziomy jakości spawanych złączy doczołowych według normy PN EN ISO 5817:2207. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa w Gliwicach nr 6/2008, rocznik 52, s. 59-66
35. Paczkowska T., Paczkowski W.: Aspekty budowlane katastrofy energetycznej w rejonie szczecińskim. XXIV Konferencja Naukowo Techniczna Awarie Budowlane, Szczecin-Międzyzdroje 2009, s. 151-176
36. Paczkowska T., Paczkowski W.: Błędy projektanta zagrożeniem bezpieczeństwa stalowej konstrukcji dachu. XXIV Konferencja Naukowo Techniczna Awarie Budowlane, Szczecin-Międzyzdroje 2009, s. 869-876
37. Wichtowski B., Żurański J. A.: Pewne przypadki rezonansu wiatrowego kominów stalowych. XXIV Konferencja Naukowo Techniczna Awarie Budowlane, Szczecin-Międzyzdroje 2009, s. 899-906
38. Wichtowski B., Fiłoniuk B.: Skręcenie trzonu wież antenowych w świetle pomiarów geodezyjnych. XXIV Konferencja Naukowo Techniczna Awarie Budowlane, Szczecin-Międzyzdroje 2009, s. 891-898
39. Paczkowska T., Paczkowski W.: Minimalizacja zużycia stali przyczyną stanu awaryjnego hali magazynowej. Inżynieria i Budownictwo nr 5/2009, s. 247-251
40. Wróblewski T.: Model zespolonego mostu kolejowego w skali 1:5. Obiekty Inżynierskie nr 2/2009, s. 41-47
41. Wichtowski B.: Ocena jakości złączy spawanych obciążonych statycznie w stalowych konstrukcjach budowlanych. Przegląd Spawalnictwa, nr 4/2009, s. 29-34
42. Wichtowski B.: Ocena zmęczenia i doboru stali na konstrukcje stalowych mostów spawanych wg Eurokodu 3. Przegląd Spawalnictwa, nr 12/2009, s. 35-42
43. Wichtowski B.: Wpływ starzenia stali na jej wytrzymałość zmęczeniową. Inżynieria i Budownictwo nr 5/2009, s. 286-288
44. Wichtowski B.: Stalowe mosty spawane obciążone dynamicznie w świetle wymogów eurokodów i badań własnych. XV Naukowo
67
Techniczna Krajowa Konferencja Spawalnicza „Postęp, innowacje i wymagania jakościowe procesów spajania”, Międzyzdroje 02-04.06.2009, s.17-28
45. Wichtowski B., Sawczuk F., Schindler R. B. J.: Spostrzeżenia z badań złączy doczołowych w stalowych mostach kolejowych. XVIII Ryssian-Slovak-Polish Seminar, Theoretical Foundation of Civil Engineering, Proceedings Moscow-Arhangielsk, 1.07.-5.07.2009, Warszawa 2009, s. 345-350
46. Wichtowski B., Sawczuk F., Schindler R. B. J.: Ocena wytrzymałości zmęczeniowej złączy doczołowych z nakładkami według wymogów PN-EN 1993-1-9:2007. XVIII Ryssian-Slovak-Polish Seminar, Theoretical Foundation of Civil Engineering, Proceedings Moscow-Arhangielsk, 1.07.-5.07.2009, Warszawa 2009, s. 337-344
47. Wichtowski B.: Wytrzymałość zmęczeniowa stali starzonej według PN-EN 1993-1-9. 55 Konferencja Naukowa KILiW i PN PZITB „Problemy Naukowo-Badawcze Budowncitwa”, Krynica 2009, Kielce 2009 s. 181-188
3. Ogólna charakterystyka obszarów badawczych jednostki podejmowanych w ostatnich pięciu latach,
dedykowanych budownictwu lub mogących znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
a. Wiodący obszar badawczy
Temat badania Bezpieczeństwo konstrukcji stalowych
Zakres podejmowanych działań − opis
Prace z zakresu technologii wzmacniania, statyki i wytrzymałości konstrukcji wzmacnianych, nośności konstrukcji poddawanych obciążeniom zmęczeniowym.
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Projekty napraw i wzmocnień konstrukcji stalowych. Projekty i realizacja obciążeń próbnych konstrukcji.
b. Pozostałe obszary badawcze
Temat badania Monitoring stanu konstrukcji zespolonych stalowo-betonowych na bazie właściwości dynamicznych.
Zakres podejmowanych działań − opis
W ramach obecnie prowadzonych prac opracowywane są przestrzenne, dyskretne obliczeniowe modele stalowo-betonowej belki zespolonej w konwencji metody sztywnych i odkształcalnych elementów skończonych. Modele po zweryfikowaniu posłużą do prowadzenia rozległych analiz numerycznych zarówno w zakresie statyki jak i dynamiki konstrukcji zespolonych.
Prowadzony jest również szereg badań doświadczalnych na belkach zespolonych oraz modelu dwudźwigarowego, wolnopodpartego mostu
68
zespolonego. Badania prowadzone są zarówno w konfiguracji pierwotnej, jak i z wprowadzonymi uszkodzeniami.
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Temat badania Badania konstrukcji budowlanych w tunelu aerodynamicznym
Zakres podejmowanych działań− opis
Budowa modeli do badań aerodynamicznych. Prowadzenie badań w tunelu aerodynamicznym.
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Patrz wykaz patentów.
4. Patenty, wzory użytkowe i wdrożenia dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w
branży budowlanej z ostatnich pięciu lat
Wykaz patentów międzynarodowych
Wykaz zgłoszeń patentowych w zagranicznym urzędzie patentowym
Wykaz uzyskanych patentów krajowych
Wykaz zgłoszeń patentowych w Urzędzie Patentowym RP
Zgłoszenie P376746 na akcelerator prędkości wiatru.
Wykaz uzyskanych praw ochronnych na wzory użytkowe
Wzór użytkowy w Urzędzie Patentowym Niemiec na turbinę wiatrową a akceleratorem
5. Transfer wiedzy i technologii związany z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
Wykaz prac wdrożeniowych (tytuł, zakres prac B+R)
Liczba sprzedanych licencji, know-how
6. Współpraca z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
a. Podejmowanie współpracy z przedsiębiorcami
69
W jaki sposób jednostka monitoruje potrzeby przedsiębiorstw w zakresie prac B+R i rozwiązań innowacyjnych?
W jaki sposób jednostka informuje regionalne przedsiębiorstwa o poodejmowanych pracach B+R i wynikach badań?
W jaki sposób jednostka utrzymuje relacje z biznesem (czy są odpowiedzialne struktury za kontakt z przedsiębiorcami)?
b. Podjęta współpraca
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami krajowymi
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami z regionu
Inne inicjatywy podejmowane wspólnie z przedsiębiorstwami z regionu
7. Infrastruktura badawcza dedykowana budownictwu lub mogąca znaleźć zastosowanie w branży
budowlanej
Liczba laboratoriów 2 Aparatura badawcza (krótki opis zastosowania)
Maszyna do badań wytrzymałościowych 600 kN. Pulsator do badań zmęczeniowych.
Pozostała infrastruktura badawcza (krótki opis możliwości wykorzystania)
Stend badawczy do badań wielkogabarytowych elementów konstrukcyjnych. Tunel aerodynamiczny 1,40×1,40 m.
8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Wiesław Paczkowski Telefon, fax 91 449-46-25 E-mail [email protected] Strona www www.zkm.ps.pl
70
Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ciepłownictwa
1. Dane jednostki
Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ciepłownictwa Instytut - Inna wydzielona jednostka -
Adres al. Piastów 50, 70-311 Szczecin
2. Zespół badawczy jednostki
a. Ogólna charakterystyka zespołu badawczego
Liczba pracowników jednostki 6
Liczba pracowników, których prace badawcze mogą znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
5
w tym:
liczba pracowników ze stopniem magistra 1
liczba pracowników ze stopniem doktora 3
liczba pracowników ze stopniem doktora habilitowanego
1
liczba pracowników ze stopniem profesora
b. Najważniejsze prace naukowe i publikacje pracowników jednostki z ostatnich pięciu lat (tytuł, data i miejsce
opublikowania) dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
Prace magisterskie
1.Projekt modernizacji technologii ogrzewania i wentylacji wraz z analizą opłacalności termomodernizacji dla krytego basenu szkolnego. 2.Opracowanie koncepcji połączenia Ciepłowni Rejonowej "Dąbska" z systemem ciepłowniczym lewobrzeżnego Szczecina. 3.Temperatura pomieszczeń w budynku przy różnych stopniach włączenia grzejnika w pomieszczeniu. 4. Algorytmy optymalizujące dobór przewodów w instalacjach wentylacyjnych. 5.Projekt węzła c.o. I przygotowania c.w.u. w budynku dla 200 mieszkańców i analiza jego pracy.
Rozprawy doktorskie -
Rozprawy habilitacyjne
-
Publikacje
Władysław Szaflik, Jan Skórski "Systemy pomiaru zużycia ciepła w budownictwie mieszkaniowym uwzględniające przepływy ciepła między lokalami". Str 5 ( 8-12) rys 6 Wydawnictwo : Zintegrowany System Informatyczny Wspomagający Zarządzanie Spółdzielnią Mieszkaniową – 20 Lat na rynku. ,,Domus,, miesięcznik zarządców.
71
Władysław Szaflik, Jerzy Nejranowski "Rozwiązanie układów hydraulicznych kotłowni w domach jednorodzinnych". Instal 6/2007 str. 4 ( 16 – 19) rys 10. Ewa Figiel, Günter Mügge "Monitoring energii – wizualizacja zużycia energii w budynkach. New regulations concerning verification of heat meters for water". Miesięcznik INSTAL 7-8 (286) 2008. Czasopismo recenzowane. S. 42-45. Jan Skórski, Władysław Szaflik
"Propozycje systemów pomiaru zużycia energii cieplnej na ogrzewanie mieszkań dla spółdzielni mieszkaniowyc". Przegląd elektrotechniczny 9’2008,. Wydawnictwo Czasopism i Książek Technicznych SIGMA-NOT Sp. z o.o. W-wa, PL ISSN 0033-2097. S. 204-208.
Jerzy Nejranowski, Władysław Szaflik "Wpływ regulacji hydraulicznej i izolacji instalacji ciepłej wody użytkowej z cyrkulacją na rozkład temperatury w przewodach". Ciepłownictwo Ogrzewnictwo Wentylacja Nr 12 (465) rok XXXIX, grudzień 2008, Miesięcznik Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych, Warszawa, ISSN 0137-3676. s. 27-32.
Władysław Szaflik
"Projektowanie instalacji ciepłej wody użytkowej w budynkach mieszkalnych". Książka wydana przez Wydawnictwo Uczelniane PS ISBN 978-83-7457-049-7. Szczecin 2008, Str. 292.
Dorota Leciej-Pirczewska, Władysław Szaflik "Wykorzystanie niskotemperaturowego czynnika w ogrzewaniu ściennym". Ciepłownictwa, Ogrzewnictwo, Wentylacja, Tom 41/2010(153-192) 5 maj 2010. Wydawnictwo SIGMA NOT Warszawa s. 168-172 (5), rys. 11, tabel 1. Władysław Szaflik, Jerzy Nejranowski
"Warunki prowadzenia dezynfekcji termicznej instalacji c.w.u. w budynkach mieszkalnych". Miesięcznik Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja Nr 7-8 (472-473) Rok XL , Wydawnictwo SIGMA NOT, s. 32-34, (3), rys. 3, tab. 1.
72
3. Ogólna charakterystyka obszarów badawczych jednostki podejmowanych w ostatnich pięciu latach,
dedykowanych budownictwu lub mogących znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
a. Wiodący obszar badawczy
Temat badania Wykorzystanie ciepła na ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej.
Zakres podejmowanych działań − opis
Prace badawcze związane z określaniem chwilowych poborów ciepłej wody użytkowej w budynkach wielorodzinnych w celu określenia zależności przydatnych do projektowania układów przygotowania c.w.u. w tego typu obiektach oraz prace dotyczące określenia możliwości i sposobów dezynfekcji termicznej instalacji c.w.u. w aspekcie racjonalizacji zużycia ciepła.
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Opracowano modele matematyczne instalacji c.w.u., zależności umożliwiające projektowanie źródeł przygotowania c.w.u. oraz przedstawiono rozwiązania umożliwiające dezynfekcję termiczną instalacji i jej energooszczędną pracę.
b. Pozostałe obszary badawcze
Temat badania Energetyczna ocena rozwiązań hydraulicznych instalacji centralnego ogrzewania.
Zakres podejmowanych działań − opis
Symulacja numeryczna zachowań termicznych budynku i instalacji centralnego ogrzewania.
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Stworzenie programu do symulacji zachowań hydraulicznych instalacji centralnego ogrzewania i termicznych budynku.
Temat badania Certyfikacja energetyczna budynków.
Zakres podejmowanych działań − opis
Badania termowizyjne i świadectwa charakterystyki energetycznej budynków.
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Szkolenia z zakresu certyfikacji energetycznej. Opracowane materiały szkoleniowe z tego zakresu.
Temat badania Rozwiązania energooszczędne w budownictwie mieszkalnym.
Zakres podejmowanych działań− opis
Analiza możliwość zastosowania w budownictwie izolacji czynnej.
73
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Sformułowano model aktywnej izolacji ściany zewnętrznej budynku oraz przeanalizowano możliwości ograniczenia zużycia energii do ogrzewania przy jej wykorzystaniu. Przeanalizowano działanie wentylacji grawitacyjnej oraz wpływ ograniczenia strumienia wody grzejnej na temperaturę w różnie położonych pomieszczeniach w budynku wielorodzinnym.
Temat badania Określenie poborów ciepłej wody dla wymiarowania bezzasobnikowych układów jej przygotowania w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych.
Zakres podejmowanych działań− opis
Pomiary poborów ciepłej wody na obiektach rzeczywistych, określenie i weryfikacja modelu matematycznego.
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Model i metodyka określenia oraz wartości przepływów miarodajnych do wymiarowania układów przygotowania c.w.u. w budynkach mieszkaniowych wielorodzinnych.
4. Patenty, wzory użytkowe i wdrożenia dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w
branży budowlanej z ostatnich pięciu lat
Wykaz patentów międzynarodowych
-
Wykaz zgłoszeń patentowych w zagranicznym urzędzie patentowym
-
Wykaz uzyskanych patentów krajowych
-
5. Transfer wiedzy i technologii związany z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
Wykaz prac wdrożeniowych (tytuł, zakres prac B+R)
-
Liczba sprzedanych licencji, know-how
-
6. Współpraca z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
a. Podejmowanie współpracy z przedsiębiorcami
W jaki sposób jednostka monitoruje potrzeby przedsiębiorstw w zakresie prac B+R i rozwiązań innowacyjnych?
-
W jaki sposób jednostka informuje regionalne -
74
przedsiębiorstwa o poodejmowanych pracach B+R i wynikach badań? W jaki sposób jednostka utrzymuje relacje z biznesem (czy są odpowiedzialne struktury za kontakt z przedsiębiorcami)?
-
b. Podjęta współpraca
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami krajowymi
-
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami z regionu
-
Inne inicjatywy podejmowane wspólnie z przedsiębiorstwami z regionu
-
7. Infrastruktura badawcza dedykowana budownictwu lub mogąca znaleźć zastosowanie w branży
budowlanej
Liczba laboratoriów 2 Aparatura badawcza (krótki opis zastosowania)
Laboratorium Ogrzewnictwa: Bezinwazyjny ultradźwiękowy miernik przepływu z ciepłomierzem i rejestratorem oraz komputer do przenoszenia danych, zestaw do określania oporu cieplnego przegród budowlanych. Laboratorium Wentylacji: Kamera z rejestratorem do rewizji kanałów wentylacyjnych i innych przewodów od Dw 40 mm, zestaw do pomiaru mikroklimatu.
Pozostała infrastruktura badawcza (krótki opis możliwości wykorzystania)
Laboratorium Ciepłownictwa: Laboratorium na bazie eksploatowanego węzła ciepłowniczego w budynku Wydziału. Wyposażenie: wbudowane ciepłomierze, wodomierze, czujniki temperatury, 6 kanałowy rejestrator temperatury.
8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Władysław Szaflik Telefon, fax 091 449 4609 E-mail [email protected]
Strona www [email protected]
75
5.2 Wydział Techniki Morskiej ZUT
Katedra Klimatyzacji i Transportu Chłodniczego
1. Dane jednostki
Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Wydział Techniki Morskiej Katedra Katedra Klimatyzacji i Transportu Chłodniczego Instytut Inna wydzielona jednostka
Adres 70–311 Szczecin ul. Piastów 41
2. Zespół badawczy jednostki
a. Ogólna charakterystyka zespołu badawczego
Liczba pracowników jednostki 11
Liczba pracowników, których prace badawcze mogą znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
w tym:
liczba pracowników ze stopniem magistra 1+3 doktorantów
liczba pracowników ze stopniem doktora 6
liczba pracowników ze stopniem doktora habilitowanego
liczba pracowników ze stopniem profesora 2
b. Najważniejsze prace naukowe i publikacje pracowników jednostki z ostatnich pięciu lat (tytuł, data i miejsce
opublikowania) dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
Prace magisterskie
1. Projekt systemu klimatyzacji budynku jednorodzinnego w strefie nadmorskiej.20.03.2006
2. Projekt wstępny klimatyzacji wybranych pomieszczeń budynku WTM. 25.05.2006
3. Projekt koncepcyjny klimatyzacji budynku jednorodzinnego. 03.07.2006 4. Ocena kosztów wykonania sieci wentylacyjnej pomieszczeń Rady
Wydziału Techniki Morskiej.01.06.2006 5. Projekt wstępny systemu ogrzewania hal WTM.12.10.2007 6. Analiza zastosowania pomp ciepła w systemach grzewczych c.w.u
15.05.200 7. Projekt wstępny systemu chłodniczego laboratorium chłodnictwa WTM 8. Energooszczędny system klimatyzacji domu jednorodzinnego w strefie
nadmorskiej. 15.09.2009 9. Projekt wstępny klimatyzacji klubu studenckiego PINOKIO. 12.10.2007 10. Analiza komfortu termicznego wskaźników PMV i PPD w pomieszczeniu
strony wschodniej budynku WTM. 01.07.2005 11. Projekt koncepcyjny klimatyzacji budynku jednorodzinnego 01.07.2005 12. Projekt wstępny systemu ogrzewania hal WTM 12.10.2007 13. Analiza komfortu termicznego wskaźników PMV i PPD w pomieszczeniu
strony zachodniej budynku WTM. 01.07.2005
76
14. Projekt koncepcyjny klimatyzacji budynku jednorodzinnego.31.01.2010 15. Zastosowanie pomp ciepła w lądowych i okrętowych systemach
klimatyzacji i projekt wstępny pomp ciepła. 15.010.2010 Prace dyplomowe nagrodzone w Ogólnopolskim Konkursie na najlepszą pracę dyplomową z zakresu chłodnictwa i klimatyzacji wykonana i obroniona w krajowej wyższej uczelni technicznej. Konkurs organizowany przez SIMP II edycja 2002 Nagroda główna: Tomasz Łokietek, Marzena Brodacka: Projekt wstępny klimatyzacji budynku jednorodzinnego III edycja 2003 I wyróżnienie Karol Wawrzyniak: Projekt wstępny klimatyzacji budynku jednorodzinnego
16.
Rozprawy doktorskie
1. Adam Owsiecki: Wpływ parametrów zasilania agregatu na cechy eksploatacyjne chłodziarki termoelektrycznej pracującej w trybie dwupołożeniowej regulacji temperatury.20.12.2005
2. Tomasz Łokietek: Badania wpływu regeneracji zewnętrznej ciepła na wydajność ziębniczą i efektywność energetyczną obiegu Lorenza dla mieszaniny R419A.2007
3. Michał Chmielowski: Badania eksperymentalne wpływu wybranych czynników na wydajność masową termoelektrycznej wytwornicy lodu z zamrażaniem dwustronnym w formach komórkowych
4. Piotr Nikończuk: Minimalizacja błędu sterowania ruchem statku po zadanej trajektorii jako efekt zastosowania metody proejktowania regulatorów optymalnych
Rozprawy habilitacyjne
Publikacje
1. Sergiy Filin: Rational organization of heat exchange in the chamber of thermoelectric cooler. Journal of Thermoelectricity. 2004. No.4 s. 82-89
2. Bogusław Zakrzewski, Piotr Nikończuk: Algorytmy odszraniania gorącym gazem czynnika. Chłodnictwo nr 3. 2005 r., s. 18-23
3. Sergiy Filin, Adam Owsiecki: Badania wpływu parametrów pracy wentylatora w komorze na cechy eksploatacyjne chłodziarki termoelektrycznej, Chłodnictwo, nr 4, 2005, s. 8-9, 11-12, 30
4. Bogusław Zakrzewski, Tomasz Łokietek: The effects of utilization of condensate resulting from sweating of evaporator’s surface for heat recovery in refrigeration cycle. The 5th International Conference on Compressor and Refrigeration (ICC 2005), Dalian, Chiny
5. Bogusław Zakrzewski, Ewelina Hrycyk: Systemy odszraniania powietrznych pomp ciepła. Chłodnictwo, nr 10/ 2008, s. 14-22
6. Bogusław Zakrzewski, Ewelina Hrycyk: Eksploatacja powietrznych pomp ciepła w warunkach szronienia. Chłodnictwo, nr 11/ 2008, s. 26-31
7. Bogusław Zakrzewski, Tomasz Łokietek: Możliwości wykorzystania zimna – niskotemperaturowej energii odpadowej w chłodnictwie, Chłodnictwo, nr 12/ 2008, s. 34-37
8. Bogusław Zakrzewski, Wojciech Tuchowski: Wodne pompy ciepła. Chłodnictwo, nr 6/ 2009, s. 20-26
9. Bogusław Zakrzewski, Ewelina Hrycyk, Piotr Nikończuk: Automatyzacja cyklu oziębiaczy powietrza. Chłodnictwo, nr 8/ 2009, s. 20-24
77
10. Bogusław Zakrzewski, Ewelina Hrycyk, Piotr Nikończuk: Odszranianie pomp ciepła. . Chłodnictwo, nr 11/ 2009, s. 14-20
11. Bogusław Zakrzewski, Ewelina Hrycyk, Piotr Nikończuk: Odszranianie pomp ciepla-przykłady. Chłodnictwo & Klimatyzacja 7, 2010 s. 22-27
12. Bogusław Zakrzewski, Ewelina Hrycyk: Systemy odszraniania stosowane w powietrznych pompach ciepła. Chłodnictwo & Klimatyzacja 5. 2010 dodatek s. 14-19
3. Ogólna charakterystyka obszarów badawczych jednostki podejmowanych w ostatnich pięciu latach,
dedykowanych budownictwu lub mogących znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
a. Wiodący obszar badawczy
Temat badania Efektywność energetyczna sprężarkowych pomp ciepła i chłodziarek
Zakres podejmowanych działań − opis
1. Nowe rozwiązania wodnych pomp ciepła - badania efektywności COP 2. Badania efektywności systemu odszraniania pomp ciepła 3. Analizy i badania efektywności powietrznych pomp ciepła ( /. nowymi czynnikami chłodniczymi)
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
1. Uzyskanie wysoko efektywnych pomp ciepła wykorzystujących ciepło krzepnięcia wody 2. Sprawdzenie efektywności odszraniania pomp ciepła 3. Wprowadzenie nowych proekologicznych, czynników chłodniczych do chłodziarek i pomp ciepła
b. Pozostałe obszary badawcze
Temat badania Badania energooszczędnych rozwiązań w budowie i eksploatacji termoelektrycznych urządzeń chłodniczych i ich konkurencyjności wobec odpowiedników sprężarkowych
Zakres podejmowanych działań − opis
Porównawcze badania eksperymentalne, symulacje komputerowe, analiza obliczeniowa
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Opracowano energooszczędne konstrukcje termoelektrycznych chłodziarek i witryn handlowych, wytwornic lodu z zamrażaniem dwustronnym, oraz optymalne tryby ich pracy
Temat badania Brak.
Zakres podejmowanych działań− opis
Brak.
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Brak.
78
4. Patenty, wzory użytkowe i wdrożenia dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w
branży budowlanej z ostatnich pięciu lat
Wykaz patentów międzynarodowych
Brak.
Wykaz zgłoszeń patentowych w zagranicznym urzędzie patentowym
Brak.
Wykaz uzyskanych patentów krajowych
1. Zakrzewski B.: Sposób optymalizacji parametrów pracy urządzenia chłodniczego, układ chłodzenia urządzenia chłodniczego oraz urządzenie chłodnicze. PL 188 519 28.02.2005 2. Zakrzewski B.: Sposób optymalizacji parametrów pracy pompy ciepła, układ pompy ciepła oraz pompa ciepła. PL 189 083 30.06.2005 3. Zakrzewski B.: Sposób optymalizacji parametrów pracy termoelektrycznego urządzenia chłodniczego, układ chłodzenia termoelektrycznego urządzenia chłodniczego oraz termoelektryczne urządzenie chłodnicze. PL 188 463 28.02.2005 4. Zakrzewski B.: Układ Chłodniczy z samoczynnym odszranianiem, urządzenie chłodnicze z samoczynnym oraz zespól cyrkulacji powietrza do urządzeń chłodniczych z samoczynnym odszranianiem. PL 191 531 24. 05.2006 5. Zakrzewski B.: Układ regulacji parametrów powietrza w pomieszczeniach klimatyzowanych, zwłaszcza w przechowalniach produktów wrażliwych na warunki klimatyczne, urządzenie do regulacji parametrów powietrza w pomieszczeniach klimatyzowanych, zwłaszcza w przechowalniach produktów wrażliwych na warunki klimatyczne oraz zespól cyrkulacji powietrza do urządzeń klimatyzacyjnych. PL 191 520 1 1.05.2006 6. Zakrzewski B.: Sposób regulacji parametrów powietrza w pomieszczeniach klimatyzowanych, zwłaszcza w przechowalniach produktów wrażliwych na warunki klimatyczne, układ do regulacji parametrów powietrza w pomieszczeniach klimatyzowanych, zwłaszcza w przechowalniach produktów wrażliwych na warunki klimatyczne oraz urządzenie do regulacji parametrów powietrza w pomieszczeniach klimatyzowanych, zwłaszcza w przechowalniach produktów wrażliwych na warunki klimatyczne. PL 191 519 11.05.2006 7. Zakrzewski B.: Sposób optymalizacji parametrów pracy termoelektrycznej pompy ciepła. układ chłodzenia termoelektrycznej pompy ciepła i termoelektryczna pompa ciepła. PL 195305 25.09.2007r 8.Filin S.; Zakrzewski B.: Sposób wywarzania lodu kostkowego i urządzenia do wytwarzania lodu kostkowego. PL 197 587 09.04.2008 9. Zakrzewski B.: Układ samoczynnego odszraniania urządzenia chłodniczego, zwłaszcza malej i średniej mocy oraz urządzenie chłodnicze z samoczynnym odszranianiem. zwłaszcza malej i średniej mocy. PL 205434 07.07.2010 10. Filin S.; Zakrzewski B.; Owsicki A.: Chmiclowski M.: Kaskadowy, dwustopniowy układ chłodnic/.} /. między stopniowym akumulatorem zimna, między stopnic wy akumulator zimna oraz sposób pracy międzystopniowego akumulatora zimna. P 369 158 04.08.2010
Wykaz zgłoszeń patentowych w Urzędzie Patentowym RP
1. Zakrzewski B.: Partshaladze E.: Układ instalacji chłodniczej z obiegiem do podgrzewania gruntu pod chłodnią. P 364 689 08.08.2005 2. Zakrzewski B.: Oziębiacz powietrza i sposób poprawy efektywności odszraniania oziębiacza powietrza. P 377 749 30.04.2007 3. Filin S.; Zakrzewski B.: Termoelektryczne urządzenie chłodnicze. P 378 848 06.08.2007
79
4. Filin S.; Zakrzewski B.: Termoelektryczne urządzenie chłodnicze zwłaszcza dla samochodów-chłodni P 379 01 1 03.09.2007 5. Zakrzewski B.; Filin S.; Łokietek T.: Sposób regazyfikacji ciekłego gazu ziemnego i układ do regazyfikacji ciekłego gazu ziemnego. P 386390 03.11.2008r. 6. Zakrzewski B.: Wodna pompa ciepła i sposób optymalizacji pracy wodnej pompy ciepła P 387 938 06.05.2009 7. Filin S.; Zakrzewski B.: Chłodziarka termoelektryczna dla wagonów sypialnych-
Wykaz uzyskanych praw ochronnych na wzory użytkowe
1. Zakrzewski B: Urządzenie chłodnicze zawierające maszynę Stirlinga. Wzór użytkowy Nr W. 117272 z dnia 27.03.2008r
5. Transfer wiedzy i technologii związany z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
Wykaz prac wdrożeniowych (tytuł, zakres prac B+R)
1. Grant promotorski: pt. Zastosowanie zamrażania dwustronnego do produkcji lodu kostkowego w termoelektrycznych wytwornicach. 16.10.2006r.-l5.10.2007r. 2. Grant promotorski: Pt. Badanie wpływu oszraniania na efektywność powietrznej pompy ciepła. 22.03.2010 r. - w trakcie wykonywania
Liczba sprzedanych licencji, know-how
6. Współpraca z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
a. Podejmowanie współpracy z przedsiębiorcami
W jaki sposób jednostka monitoruje potrzeby przedsiębiorstw w zakresie prac B+R i rozwiązań innowacyjnych?
.
W jaki sposób jednostka informuje regionalne przedsiębiorstwa o poodejmowanych pracach B+R i wynikach badań?
Spotkania i Sympozja Katedry
W jaki sposób jednostka utrzymuje relacje z biznesem (czy są odpowiedzialne struktury za kontakt z przedsiębiorcami)?
Kontakty interpersonalne
b. Podjęta współpraca
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami krajowymi
1, VTS Clima- 81-198 Kosakowo, ul. Słonecznikowa 2 2. ICE Sp. z o.o.- 50-227 Wrocław ul. Kłeczkowski 33a 3. P.W. Iglo-Hurt- 60-830 Poznań ul. Krasińskiego 4
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami z regionu
1. Marspol Sp. z o.o. UL Gdańska 36; 70 - 952 Szczecin 2. Polartech ul. Kusocińskiego 35u/l 70-237 Szczecin
Inne inicjatywy podejmowane wspólnie z przedsiębiorstwami z regionu
Budowa instalacji pompy ciepła wykorzystującej ciepło krzepnięcia wody- firma Marspol + Polartech
7. Infrastruktura badawcza dedykowana budownictwu lub mogąca znaleźć zastosowanie w branży
budowlanej
80
Liczba laboratoriów 3
Aparatura badawcza (krótki opis zastosowania)
Możliwość badania współczynnika ,.k" przenikania ciepła obiektów. Przyrządy i systemy pomiarowe do badania parametrów mikroklimatu pomieszczeń, wyznaczania charakterystyk energetycznych urządzeń wentylacyjnych, klimatyzacyjnych, chłodniczych i pomp ciepła.
Pozostała infrastruktura badawcza (krótki opis możliwości wykorzystania)
Badania mikroklimatu pomieszczeń różnych typów. Stanowiska naukowo-dydaktyczne umożliwiające zgłębianie zagadnień związanych z budową i eksploatacją urządzeń wentylacyjnych, klimatyzacyjnych, chłodniczych i pomp ciepła.
8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym.
Posiadamy uprawnienia w zakresie: pomiarów, badań dotyczących: wentylacji, klimatyzacji, pomp ciepła i urządzeń chłodniczych. Współpracowaliśmy od lat Germanischer Lloyd i BNN w zakresie .. Badań urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła". 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Bogusław Zakrzewski
Telefon, fax Tel. 091 449 40 62; fax 091 449 47 37
E-mail bogusla w. zakrzewskrfeut. edu.pl
Strona www
81
5.3 Wydziału Mechanicznego PK
Katedra Techniki Cieplnej i Chłodnictwa
2. Dane jednostki
Uczelnia Politechnika Koszalińska
Wydział Mechaniczny
Katedra Techniki Cieplnej i Chłodnictwa
Instytut -
Inna wydzielona jednostka
-
Adres 75-620 Koszalin, ul. Racławicka 15-17
2. Zespół badawczy jednostki
a. Ogólna charakterystyka zespołu badawczego
Liczba pracowników jednostki 9
Liczba pracowników, których prace badawcze mogą znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
5
w tym:
liczba pracowników ze stopniem magistra -
liczba pracowników ze stopniem doktora 4
liczba pracowników ze stopniem doktora habilitowanego
1
liczba pracowników ze stopniem profesora 2
b. Najważniejsze prace naukowe i publikacje pracowników jednostki z ostatnich pięciu lat (tytuł, data i miejsce
opublikowania) dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
Prace magisterskie
Prace mgr dyplomantów (w liczbie kilkudziesięciu) dotyczące problemów zastosowania instalacji Odnawialnych Źródeł Energii (OZE, w tym pomp ciepła) w budownictwie jedno i wielorodzinnym oraz zagadnień efektywności energetycznej
Rozprawy doktorskie Wyniki 3 prac doktorskich dotyczące wymiany ciepła w warunkach konwekcji swobodnej oraz diody termicznej mogą być wykorzystane w budownictwie
Rozprawy habilitacyjne
Publikacje W ostatnich kilku latach kilkadziesiąt
82
3. Ogólna charakterystyka obszarów badawczych jednostki podejmowanych w ostatnich pięciu latach,
dedykowanych budownictwu lub mogących znaleźć zastosowanie w branży budowlanej
a. Wiodący obszar badawczy
Temat badania Zastosowanie odnawialnych źródeł energii (OZE)
Zakres podejmowanych działań − opis
Szczegółowy zakres działań obejmuje możliwości wdrożenia sprężarkowych pomp ciepła w obszarze domków jednorodzinnych: wprowadzenie hybrydowych rozwiązań w kombinacji odnawialnych źródeł energii (OZE)
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Publikacje dotyczące w/w zagadnień prezentowane w postaci referatów, konferencji naukowo-badawczych oraz artykułów
b. Pozostałe obszary badawcze
Temat badania Zastosowanie kompaktowych wymienników ciepła z układami kanałów o małej
średnicy
Zakres podejmowanych działań − opis
Działania dotyczące uzyskania danych do projektowania wymienników ciepła przemianami fazowymi wrzenia i skraplania w przepływie
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
Wymienniki kompaktowe mogą znaleźć zastosowanie w budownictwie w aspekcie układów przyjaznych środowisku. Osiągnięciami są, między innymi, 4 granty KBN w opracowaniach, których podano wytyczne projektowania układów z kanałami o małej średnicy
Temat badania Badania cieplno-przepływowe klimatyzacyjnych wymienników ciepła
Zakres podejmowanych działań− opis
Wieloletnie doświadczenia zespołu badawczego we współczesnych metodach badań w/w wymienników stosowanych w instalacjach komfortu cieplnego, zalecenia projektowe i wyniki badań opublikowano w kilkudziesięciu artykułach
Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis
4. Patenty, wzory użytkowe i wdrożenia dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w
branży budowlanej z ostatnich pięciu lat
Wykaz patentów międzynarodowych
Wykaz zgłoszeń patentowych w
83
zagranicznym urzędzie patentowym Wykaz uzyskanych patentów krajowych
Wykaz zgłoszeń patentowych w Urzędzie Patentowym RP
Wykaz uzyskanych praw ochronnych na wzory użytkowe
5. Transfer wiedzy i technologii związany z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
Wykaz prac wdrożeniowych (tytuł, zakres prac B+R)
Liczba sprzedanych licencji, know-how
6. Współpraca z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach
a. Podejmowanie współpracy z przedsiębiorcami
W jaki sposób jednostka monitoruje potrzeby przedsiębiorstw w zakresie prac B+R i rozwiązań innowacyjnych?
.
W jaki sposób jednostka informuje regionalne przedsiębiorstwa o poodejmowanych pracach B+R i wynikach badań?
W jaki sposób jednostka utrzymuje relacje z biznesem (czy są odpowiedzialne struktury za kontakt z przedsiębiorcami)?
b. Podjęta współpraca
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami krajowymi
Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami z regionu
Inne inicjatywy podejmowane wspólnie z przedsiębiorstwami z regionu
84
7. Infrastruktura badawcza dedykowana budownictwu lub mogąca znaleźć zastosowanie w branży
budowlanej
Liczba laboratoriów 1 (cztery pracownie: Termodynamiki; Mechaniki Płynów; Chłodnictwa i Wymiany ciepła oraz Maszyn Energetycznych)
Aparatura badawcza (krótki opis zastosowania)
W zakresie badań wymienników ciepła, zwłaszcza chłodniczo — klimatyzacyjnych. Wyposażenie na poziomie europejskim
Pozostała infrastruktura badawcza (krótki opis możliwości wykorzystania)
Do szczegółowych badań w zakresie OZE wymagane jest wsparcie finansowe
8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Prof. dr hab. inż. Tadeusz Bohdal
Telefon, fax 94/34-78-247
E-mail [email protected]
Strona www http://www.ktcich.wm.tu.koszalin.pl/ \
85
Zakończenie
Celem autorów niniejszego opracowania było zaprezentowanie spektrum prac
badawczych jednostek naukowych funkcjonujących w regionie, które są dedykowane
budownictwu lub mogą być wykorzystane przez firmy działające w branży budowlanej.
Przedstawienie potencjału zespołów naukowców z regionu poprzedzono rozdziałami
poświęconymi kwestiom związanym z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa w dobie
gospodarki opartej na wiedzy, a także podstawowym zagadnieniom dotyczącym transferu
technologii. Przybliżono również sferę badawczo-rozwojową oraz jej rolę w kreowaniu
rozwiązań innowacyjnych
Zaprezentowane informacje na temat potencjału zespołów naukowców, obszarów
badawczych oraz rozwiązań opracowywanych przez uczelnie w regionie są wynikiem badania
ankietowanego skierowanego do głównych uczelni związanych z branżą budowalną w
województwie zachodniopomorskim – Zachodniopomorskiego Uniwersytetu
Technologicznego w Szczecinie oraz Politechniki Koszalińskiej. Rektorzy zostali poproszeni
o skierowanie ankiety do wszelkich podległych im jednostek, których prace mogą być
wykorzystane w branży budowlanej. Ostatecznie spłynęło 9 wypełnionych ankiet z
Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, w tym 8 z Wydziału
Budownictwa i Architektury oraz 1 z Wydziału Techniki Morskiej. Wpłynęła również 1
odpowiedź z Politechniki Koszalińskiej z Wydziału Mechanicznego z Katedry Techniki
Cieplnej i Chłodnictwa.
Autorzy wyrażają nadzieję, że zaprezentowane w niniejszym opracowaniu informacje
ułatwią przedsiębiorcom nawiązywanie współpracy i podejmowanie wspólnych
przedsięwzięć badawczo-rozwojowych, a tym samym sprzyjać będą transferowi wiedzy i
innowacji pomiędzy nauką i biznesem.
86
Literatura
1. Balcerowicz L.: Cechy międzynarodowego przepływu wiedzy technicznej. „Sprawy
Międzynarodowe” 1981, nr 10.
2. Berry A.: Static Effects of Technological Borrowing on National Income. A
Taxonomy of Cases. „Weltwirtschaftliches Archiv” 1974, t. 110, z. 4.
3. Cornwall H.: The Industrial Espionage Handbook. Ebury Press, London 1992.
4. Drucker P.F.: Innowacje i przedsiębiorczość. Praktyka i zasady, PWE, Warszawa
1992
5. Działalność innowacyjna przedsiębiorstw przemysłowych w latach 2002-2004,
GUS, Warszawa 2005, s.
6. Fengler Z.: Formy międzynarodowego transferu wiedzy technicznej, Ekonomiki I
Organizacja Przedsiębiorstw 1990, nr 11
7. Guliński J., Droga do regionalnych systemów innowacji [w:] G. Gromada, M.
Matusiak, M. Nowak (red.). Innowacje i przedsiębiorczość dla przyszłości,
SOOIPP-Annual 2006
8. Handyniak B., Monkiewicz J.. Elementy teorii międzynarodowego transferu
techniki i organizacji. Prace INES PW nr 5, Warszawa 1973
9. Hippel E., Thomke S., Sonnack M.. Przełomowe innowacje w korporacji 3M [w:]
Harvard Business Review, Zarządzanie innowacją, Helion, Gliwice 2006
10. Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Matusiak K.B. (red.), Polska
Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2005,
11. Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć. K. B. Matusiak (red).PARP,
Warszawa 2005
12. Jasiński A.H., Innowacje i transfer techniki w procesie transformacji, Difin,
Warszawa 2006
13. K.B. Matusiak (red.). Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Polska
Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2005
14. Kelly T.. The Art of Innovation, Profile Books, London 2004
15. Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza
Powszechna, Warszawa 1968
87
16. Markiewicz J., Instytucje otoczenia biznesu. Rola w kształtowaniu innowacyjności
sektora MSP na przykładzie województwa zachodniopomorskiego, Uniwersytet
Szczeciński, Szczecin 2010
17. Niedzielski P., Polityka innowacyjna w transporcie, Wydawnictwo Naukowe
Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2003
18. Matusiak K.B.. Rozwój systemów wsparcia przedsiębiorczości. Przesłanki,
polityka i instytucje, ITEPIB, Radom-Łódź 2006, 19. Monkiewicz J.: Międzynarodowy transfer wiedzy technicznej, Elementy teorii i
polityki, PWN, Warszawa 1981
20. Nauka i technika w 2004 roku, GUS, Warszawa 2005,
[http://www.stat.gov.pl/dane_spol-
gosp/prod_bud_inw/nauka_technika/2004/doc/index.php]
21. Okoń-Horodyńska E.. Narodowy system innowacji w Polsce, Akademia
Ekonomiczna w Katowicach, Katowice 1998
22. Penc J.: Innowacje i zmiany w firmie, Placet, Warszawa 1999
23. Perechuda K.: Metody zarządzania przedsiębiorstwem. Wyd. Akademii
Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 1999
24. Rola zakupu licencji w kształtowaniu postępu technicznego w kolejnictwie. Red. K.
Chwesiuk. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1991
25. S. Szultka, P. Tamowicz, M. Mackiewicz. Regionalne strategie i systemy
innowacji. Najlepsze praktyki. Rekomendacje dla Polski, Niebieskie Księgi 2004 –
Rekomendacje nr 12, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2004
26. Sopińska A.: Zarządzanie wiedzą jako potencjalne źródło konkurencyjności polskich
przedsiębiorstw w dobie „nowej ekonomii”. W: Procesy dostosowawcze polskich
przedsiębiorstw do warunków funkcjonowania w Unii Europejskiej. Zeszyty
Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego nr 15. Fundacja Rozwoju Uniwersytetu
Gdańskiego, Sopot 2001
27. Stawasz E.: Innowacje a mała firma, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego,
Łódź 1999
28. System transferu technologii i komercjalizacji wiedzy w Polsce – Siły motoryczne i
bariery, J. Guliński, K.B. Matusiak (red.), PARP. s. 11
29. The Knowledge-based Economy, OECD, Paris 1996
30. www.klastry.pl
88
31. www.sephora.com
32. Zarządzanie rozwojem regionalnym i lokalnym. Problemy teorii i praktyki,
Kosiedowski W. (red.), TNOiK, Toruń 2001, s. 17
33. Zimniewicz K.: Współczesne koncepcje i metody zarządzania. PTE, Warszawa
1999
Spis rysunków
RYSUNEK 1. TRÓJKĄT HIERARCHII WIEDZY ......................................................................................................................... 5
RYSUNEK 2. UDZIAŁ ZASOBÓW W ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA .............................................................................................. 6
RYSUNEK 3. STRUKTURA WARTOŚCI W WYBRANYCH FIRMACH ............................................................................................... 6
RYSUNEK 4. BAZA WIEDZY PRZEDSIĘBIORSTWA .................................................................................................................. 8
RYSUNEK 5. PROCES INNOWACYJNY W PRZEDSIĘBIORSTWIE INICJOWANY ODDOLNIE I ODGÓRNIE ................................................. 9
RYSUNEK 6. PIONOWY I POZIOMY TRANSFER TECHNOLOGII. ................................................................................................ 15
RYSUNEK 7. SYSTEM TRANSFERU TECHNOLOGII I KOMERCJALIZACJI WIEDZY ............................................................................ 19
RYSUNEK 8.KRZYWA WIODĄCEGO UŻYTKOWNIKA ............................................................................................................. 25
Spis tabel
TABELA 1. CHARAKTERYSTYKA WAŻNIEJSZYCH KANAŁÓW PRZEPŁYWU WIEDZY ..................................................................... 10