Aktywny styl życia.

Zasady żywienia młodzieży w wieku gimnazjalnym.

Anna Gogojewicz

• Dowiedziony jest związek pomiędzy odżywianiem się a zdrowiem.

• Zachowania żywieniowe nabyte w dzieciństwie i młodości zazwyczaj powielane są w życiu dorosłym.

• Stwierdzono ich ścisły związek z nawykami wyniesionymi i utrwalonymi w domu.

• Wadliwy sposób żywienia powoduje opóźnienia w rozwoju fizjologicznym, ogranicza aktywność psychofizyczną ucznia, obniża zdolność uczenia się i koncentrację.

Szczepaniak B., Flaczyk E., Górecka D.: Częstotliwość spożycia wybranych produktów w zależności od sytuacji materialnej młodzieży. Żyw. Człow. Metab., 2002, 29, Supl., 137-142.

Definicja zdrowia

„ Stan pełnego fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu, a nie tylko całkowity brak choroby czy niepełnosprawności „ WHO, 1946

W ostatnich latach definicja ta została uzupełniona o sprawność do „prowadzenia produktywnego życia społecznego i ekonomicznego” a także wymiar duchowy.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zdrowie

„Szlachetne zdrowie, Nikt się nie dowie, Jako smakujesz, Aż się zepsujesz. Tam człowiek prawie Widzi na jawie I sam to powie, Że nic nad zdrowie Ani lepszego, Ani droższego…”

Na zdrowie; Jan Kochanowski

"Ruch jest w stanie zastąpić prawie każdy lek, ale wszystkie leki razem wzięte nie zastąpią ruchu."

Wojciech Oczko - wielki polski Medyk z XVI w

Czynnik warunkujące zdrowie

Rok 1974 raport ministra Kanady M. Lalonda- moment przełomowy w postrzeganiu czynników warunkujących zdrowie.

Styl życia

Czym jest zdrowe żywienie?

Polega ono na dostarczeniu z pożywieniem odpowiedniej ilości energii, wody oraz niezbędnych składników odżywczych.

Podstawowe składniki odżywcze

BIAŁKO

roślinne:

groch, fasola, soja

zwierzęce:

nabiał i jego przetwory, jaja, mięso zwierzęce, ryby

Podstawowe składniki odżywcze

TŁUSZCZE

roślinne:

oleje, margaryny, orzechy,

nasiona

zwierzęce:

masło, smalec

Podstawowe składniki odżywcze

WĘGLOWODANY

Pieczywo, płatki śniadaniowe, ryż, makaron, ziemniaki, kasze

Podstawowe składniki odżywcze

owoce i warzywa

witaminy i składniki mineralne

Błonnik pokarmowy

Produkty bogatoresztkowe

warzywa, owoce, ziarna, orzechy

Wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego

woda

Dlaczego jest tak ważna?

•Pomaga trawić, wchłaniać, przenosić pokarm

•Usuwa zbędne produkty przemiany materii, w tym związki toksyczne

•Reguluje temperaturę ciała

Jakie powinny być proporcje pomiędzy makroskładnikami?

Dobowe zapotrzebowanie w wartościach kalorycznych pokarmu powinny stanowić:

Węglowodany 55-75%

Białka 10-15%

Tłuszcze 15-30%

Racjonalne odżywianie

• Przemyślany, rozsądny sposób odżywiania, pozwalający na utrzymanie organizmu w zdrowiu i maksymalnej sprawności.

• Polega na regularnym dostarczaniu odpowiednich do wieku, płci, stanu fizjologicznego i aktywności ilości energii oraz składników odżywczych.

Zapotrzebowanie energetyczne młodzieży gimnazjalnej

chłopcy • aktywność fizyczna mała – 2600 kcal/dobę • aktywność fizyczna umiarkowana – 3000 kcal/dobę • aktywność fizyczna duża – 3500 kcal/dobę

dziewczęta • aktywność fizyczna mała – 2100 kcal/dobę • aktywność fizyczna umiarkowana – 2450 kcal/dobę • aktywność fizyczna duża – 2800 kcal/dobę

Prawidłowe żywienie powinno być dostosowane do rzeczywistych potrzeb organizmu, tak aby uniknąć niedoboru lub nadmiaru energii oraz składników odżywczych.

Bilans energetyczny

energia pobrana z pożywienia

=

energia wydatkowana

na aktywność fizyczną

i funkcje życiowe organizmu

+ dodatni

- ujemny

Zaburzenia odżywiania niedobór energii- wychudzenie

nadmiar energii- otyłość

Racjonalne odżywianie

Jak?

Ile ?

Kiedy?

Regularność posiłków

Prawidłowe żywienie to nie tylko dostarczanie organizmowi wszystkich niezbędnych składników pokarmowych, ale także regularność posiłków.

Powinniśmy spożywać średnio 4 - 5 posiłków dziennie, najlepiej o stałych porach dnia, w przerwach 3-4 godzinnych.

Rzadsze spożywanie posiłków np. 3 w ciągu dnia powoduje obniżenie stężenia glukozy we krwi (hipoglikemię), co wywołuje uczucie głodu, zmęczenie, pogarsza koncentrację.

Rozkład posiłków w ciągu dnia

Dobowe zapotrzebowanie energetyczne organizmu= 100%

Śniadanie 25-30%

2 śniadanie 5-10%

obiad 30-35%

Podwieczorek 5-10%

kolacja 15-20%

Składniki odżywcze powinny być dostarczane z różnych grup produktów

• produktów zbożowych,

• mleka i produktów mlecznych,

• mięsa, ryb, drobiu, wędlin i jaj,

• owoców i warzyw (w tym nasion strączkowych),

• tłuszczów

Podstawowe zasady racjonalnego żywienia dla młodzieży można sprowadzić do zasady „4U” według Bergera:

1.Urozmaicenie (szeroki asortyment produktów

spożywczych).

2. Umiar (nie przejadanie się).

3. Unikanie (nadmiaru cukru i soli).

4. Uregulowanie (regularne posiłki i stała ich

liczba w ciągu dnia).

Urozmaicenie

• Zasada urozmaicenia powinna dotyczyć wszystkich posiłków.

• Urozmaicona dieta chroni przed niedoborem lub nadmiarem określonych składników pokarmowych.

• Nie istnieje produkt spożywczy, który zawierałby wszystkie niezbędne składniki odżywcze w odpowiednich, potrzebnych dla organizmu ilościach.

Zasady zbilansowanego śniadania

1. Spożywanie każdego dnia, o stałej porze

2. Urozmaicenia – różne każdego dnia

3. Bogate w produkty o wysokiej wartości odżywczej

4. Ubogie w produkty o dużej zawartości cukru dodanego,

izomerów trans kwasów tłuszczowych oraz cholesterolu

5. Wzbogacone w owoce i/lub warzywa

Drugie śniadanie nie musi być nudne

Wybierając pełnoziarniste pieczywo z masłem, chudą wędliną/twarogiem/pastą rybną czy jajeczną i warzywami na pewno zapewnimy pełnowartościowy posiłek, który nasyci dziecko na 2-3 godziny.

Co oprócz tego? • sałatka owocowa z dodatkiem orzechów lub rodzynek (w sklepach

znajdziemy różnorodne szczelnie zamykane pojemniczki, więc nie ma

obaw, że jedzenie pobrudzi książki w tornistrze),

• koreczki z ulubionych pokrojonych owoców (żeby nie ciemniały

można skropić sokiem z cytryny),

• pokrojone w paseczki warzywa - papryka, marchewka, kalarepa,

ogórki,

• surówka z marchwi i jabłka (lubiana przez większość dzieci) z

dodatkiem np. nasion słonecznika

• całe owoce - jabłko, gruszka, banan, mandarynka, pomarańcza (z

naciętą skórką, dla ułatwienia obierania), winogrona, brzoskwinie,

śliwki

• garść orzechów lub migdałów, pestki dyni lub słonecznika

(też chrupią, a to nie chipsy czy solone orzeszki),

• suszone owoce (słodkie, ale to nie oblany czekoladą

batonik z ogromna ilością tłuszczu),

• jogurt, kefir, maślanka lub serek homogenizowany, a jeśli

słodycze to: sezamki, ciemna czekolada, ciastka zbożowe,

• do picia: najlepiej woda (i na szczęście picie wody robi się

coraz bardziej „modne”) lub soki jednodniowe,

własnoręcznie robiona słodzona miodem lemoniada, albo

herbata owocowa.

Zawody lekkoatletyczne

Mistrzostwa wielkopolski -sztafeta dziewcząt

Mecz Lecha

Lekcje w-f

Plony jesieni, czyli owoce i warzywa z naszych ogrodów

WF Zaniemyśl

• Żywienie jest jednym z podstawowych czynników warunkujących prawidłowy rozwój i stan zdrowia, dlatego ważna jest edukacja żywieniowa i kontrola wiedzy żywieniowej.

• Przygotowanie młodzieży do samodzielnego wyboru zachowań pro-zdrowotnych

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE FIZYCZNE III etap edukacyjny

Cele kształcenia – wymagania ogólne

• Dbałość o sprawność fizyczną, prawidłowy rozwój, zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne oraz zrozumienie związku aktywności fizycznej ze zdrowiem.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

• Diagnoza sprawności i aktywności fizycznej oraz rozwoju fizycznego.

• Trening zdrowotny.

• Bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista.

• Edukacja zdrowotna.

Projekt edukacyjny

Projekt informacyjno – edukacyjny

Opracowany przez pracowników Wojewódzkiej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Poznaniu.

Celem ogólnym jest poprawa stanu zdrowia populacji dzieci i młodzieży w Polsce przez zmniejszenie liczby dzieci i młodzieży narażonych na nadwagę, otyłość i choroby dietozależne na terenie województwa wielkopolskiego.

Projekt realizowany był od stycznia 2009 roku do kwietnia 2011 roku. Został przedłużony od maja 2012 do maja 2017 roku.

Rok 2009

Zakres tematyczny projektu A

ktyw

no

ść

• Aktywność fizyczna a prawidłowy rozwój dziecka

Żyw

ien

ie

• Zbilansowana dieta-żywienie dzieci i młodzieży

Zdro

wie

• Problemy zdrowotne dzieci i młodzieży

Finał wojewódzki konkursu plastycznego

• ”Nie daj szansy AIDS”. Malwina Płociennik

• 28.11.2013 r.

Finał powiatu średzkiego

• Michalina Marut

• Patrycja Rybka

Wybrane formy zajęć realizowane w ramach projektu:

• Przyrządzanie potraw: sałatek, surówek, kanapek

• Układanie jadłospisów zgodnie z zasadami zbilansowanej diety

• Dni zdrowego jedzenia, wybranego produktu

• Odczytywanie i rozumienie etykiet produktów spożywczych

• Ocena własnej aktywności fizycznej i stylu życia

• Pomiar tętna i ciśnienia • Zapoznanie z zaburzeniami

stanu odżywiania • Zajęcia taneczne, aerobiku,

fitness • Rajdy rowerowe i piesze • Wyjazdy na basen • Zawody i turnieje sportowe • Konkursy plastyczne • Wykłady, prelekcje, pogadanki • Ekspozycje, wystawy • Wykonywanie prezentacji

multimedialnych

Ocena spożycia produktów słodzonych wśród młodzieży naszej szkoły

• Próbę badawczą stanowiło 112 uczniów

• Dane o sposobie żywienia zebrano wykorzystując pytania kwestionariusza zachowań żywieniowych - QEB (Komitet Nauki o Żywieniu

Człowieka, PAN, 2015).

• Dane zebrała: Natalia Jerzak

Wyniki:

Regularność spożywania posiłków

63%

93%

74%

śniadanie

obiad

kolacja

Analiza spożycia posiłków ze względu na płeć

75%

55%

88%

64%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

chłopcy dziewczęta

spożycie posiłków

płeć

śniadanie

kolacja

Słodzenie ciepłych napojów dwoma lub większą ilością łyżeczek cukru

56%

50%

47% 48% 49% 50% 51% 52% 53% 54% 55% 56% 57%

chłopcy

dziewczęta

Spożycie słodzonych napojów kilka razy w tygodniu

33%

20%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%

chłopcy

dziewczęta

Dziękuję za uwagę