(Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej...

43
Warszawa 18.10.2014 Dr Andrzej Janowicz Wykład 8: Podstawy Finansów Temat: Wpływ środków Unii Europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki

Transcript of (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej...

Page 1: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Warszawa 18.10.2014

Dr Andrzej Janowicz

Wykład 8: Podstawy Finansów

Temat: Wpływ środków Unii Europejskiej na wybrane wskaźniki

polskiej gospodarki

Page 2: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Literatura:

• Polskie 10 lat w Unii, Departament Ekonomiczny Unii Europejskiej, Ministerstwo Spraw Zagranicznych , www.msz.gov.pl

• Główny Urząd Statystyczny przygotował publikację „Polska w Unii Europejskiej 2004-2014”.Warszawa, kwiecień 2014 r.

• „Wpływ przepływów pieniężnych na polską gospodarkę w latach 1992-2012 – raport Western Union, przygotowany przez

Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych - CASE”

• Portal Funduszy Europejskich, http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/Strony/glowna.aspx

•Transfery finansowe Polska - Unia Europejska, http://www.mf.gov.pl/en/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/unia-

europejska/transfery-finansowe-polska-ue;jsessionid=1A611B2CAC60A273C753EDC925F4F3C8

• Wpływ członkostwa Polski w Unii Europejskiej i realizowanej polityki spójności na rozwój kraju, Ministerstwo

Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa, kwiecie 2014.

• Koszty członkostwa Polski w UE, http://www.bankier.pl/forum/temat_koszty-czlonkostwa-polski-w-ue,6971774.html

• “Warunki życia rodzin w Polsce”, GUS, Warszawa 2014 r.

•Transfery finansowe Polska - Unia Europejska

http://www.mf.gov.pl/en/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/unia-europejska/transfery-finansowe-polska-ue

• Oszacowania środków niezbędnych do zapewnienia krajowego wkładu publicznego do projektów realizowanych w ramach

perspektywy finansowej 2014-2020

http://www.mir.gov.pl/rozwoj_regionalny/Ewaluacja_i_analizy/Raporty_o_rozwoju/Raporty_krajowe/Documents/prezentacj

a_dr_Sierak.pdf

Page 3: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Tytułem wstępu

W dekadę po akcesji Polski do Unii Europejskiej nie powstał w Polsce ani oficjalny, ani nieoficjalny, pozarządowy

raport, którego celem byłby rzetelny, obiektywny i poprawny merytorycznie bilans korzyści i strat związanych z

członkostwem w UE. A przecież rząd i sejm mają konstytucyjny obowiązek informowania obywateli o stanie państwa.

Powierzchowne (acz obszerne pojemnościowo) opracowania Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju czy Ministerstwa

Spraw Zagranicznych a co gorsza i GUS-u, pokazujące tylko pozytywne aspekty integracji z UE, niestety nie biorą pod

uwagę negatywnych skutków integracji polski z Unią Europejską. Szczególnie raporty MSZ i MIiR cechuje natrętna

propaganda rzekomych korzyści z integracji z UE, a zawarte w nich dane statystyczne i wskaźniki, nasuwają

uzasadnione wątpliwości co do ich rzetelności i poprawności wyliczenia, jak i sposobu ich interpretacji (autorzy

raportów widzą nawet korzyści tam gdzie ich niema).

Tego typu postępowanie jest typowe dla podejścia polskiej administracji do procesów integracyjnych. Dlatego też, cześć

z nich opatrzyłem własnym komentarzem. Liczę też na Państwa uwagi dotyczące prezentowanych w wykładzie treści jak

i danych statystycznych.

Oczywiście, aby tego rodzaju opracowanie było wiarygodne, musiałoby charakteryzować się własną oryginalną

metodologią naukową. O ile bowiem łatwo byłoby wskazać na bezpośrednie przepływy finansowe z budżetu UE do

budżetu Polski i z powrotem, o tyle rachunek korzyści i strat związany z przepływem siły roboczej, czy też z

wdrażaniem polityki ochrony środowiska (w tym polityki klimatycznej) wymaga naukowego opracowania

szczegółowych metodologii.

Page 4: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Polska przystąpiła do Unii Europejskiej 1 maja 2004 roku. Na mocy tzw. Traktatu akcesyjnego podpisanego

16 kwietnia 2003 r. w Atenach będącego prawną podstawą przystąpienia (akcesji) Polski do Unii Europejskiej.

Państwa które przystąpiły do UE w 2004 r.

CyprCzechyLitwaŁotwaMaltaPolska

SłowacjaSłowenia

WęgryEstonia

Page 5: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2
Page 6: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2
Page 7: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2
Page 8: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2
Page 9: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Przepływy finansowe pomiędzy Polską a Unią Europejską

Po dziesięciu latach członkostwa, bilans przepływów finansowych pomiędzy Polską a UE kształtuje się dla

naszego kraju w wartościach nominalnych korzystnie. Dodatnie saldo rozliczeń Polski z UE wyniosło łącznie

63,2 mld euro. Płatności na politykę spójności wyniosły 58,7 mld euro, w tym 13,1 mld euro z perspektywy

finansowej 2004‐2007 i 45,6 mld euro w ramach perspektywy 2007‐2013. Ponadto na Wspólną Politykę

Rolną przeznaczono 29,4 mld euro, a na pozostałe cele 4,3 mld euro.

W ujęciu na jednego mieszkańca Polska w latach 2004‐2012 uzyskała 1391 euro netto, zajmując pod tym

względem siódme miejsce wśród wszystkich państw członkowskich i nieznacznie przekraczała średnią dla

wszystkich państw – beneficjentów netto, która wyniosa1358 euro.

Największymi beneficjentami w okresie lat 2004‐2013 były jednostki samorządu terytorialnego (ponad 34 %

wartości projektów), przedsiębiorstwa (30%) oraz administracja rządowa (ok. 20%).

Niekorzystnie na tle UE kształtuje się sytuacja w zakresie nakładów na badania i rozwój. Ich udział w Polsce

co prawda zwiększył się (z 0,56% PKB w 2004 r. do 0,90%w 2012 r.), ale jest nadal odległy od średniej

UE27 (ponad 2% w 2012 r.).

Page 10: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Składka członkowska

Polska od 1 maja 2004 r. uczestniczy w finansowaniu budżetu UE w ramach tzw. systemu

środków własnych. W skład środków własnych wchodzą wpłaty państw członkowskich – 0,3%

hipotetycznej zharmonizowanej podstawy VAT, nie większej niż 50% DNB Polski;

Dochodu Narodowego Brutto (DNB) – proporcjonalnie do swojego udziału w DNB UE.

Polska wpłacała od pierwszego dnia członkostwa pełną składkę do budżetu UE, z tym że

w 2004 r. składka została odpowiednio pomniejszona do wymiaru 8 miesięcy. W okresie

2004-2006 Polska otrzymała dodatkowe środki z tytułu instrumentu poprawy płynności

budżetowej w łącznej kwocie 1,6 mld euro , które poprawiły bilans rozliczeń z UE

w pierwszych latach członkostwa.

Transfery finansowe RP – budżet UE

Praktycznie od samego początku członkostwa w UE Polska była beneficjentem budżetu

UE (czyli otrzymywaliśmy więcej niż wpłacaliśmy). Suma transferów po 119 miesiącach

członkostwa w UE (do końca marca 2014 r.) zamyka się kwotą 95,9 mld euro. Po odliczeniu

składki w wysokości 32,6 mld euro oraz zwrotów dokonanych do budżet UE w wysokości

ok. 143 mln euro daje to pozycję netto w wysokości 63,2 mld euro.

Rozliczenia Polski z UE w okresie 124 miesięcy członkostwa wg. stanu na dzień 31 sierpnia 2014 r.

Saldo rozliczeń Polska – budżet UE w okresie 124 miesięcy członkostwa zamyka się nadwyżką

w wysokości 70,3 mld EUR. Wartość transferów z budżetu UE do Polski w tym okresie wyniosła 104,5

mld EUR. Składka odprowadzona do budżetu UE osiągnęła poziom 34 mld EUR, natomiast kwota

zwrócona do budżetu UE wyniosła 143 mln EUR. Źródło :MF http://www.mf.gov.pl/en/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/unia-europejska/transfery-finansowe-

polska-ue )

Page 11: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Składka członkowska cd.

Ze składki zapłaconej w roku 2013 wynoszącej 4,4 mld euro, 3,2 mld euro to składka zależna od

poziomu naszego PNB (produktu narodowego brutto), a 1,2 mld euro to udział w podatku VAT i tzw.

tradycyjne środki własne UE takie jak cła, opłaty wyrównawcze itp. Oznacza to, że około 75%

naszej składki zależy od poziomu naszego PNB i razem ze wzrostem gospodarczym w Polsce, ta

część naszej składki będzie corocznie rosła.

Jest to szczególnie ważne w związku z wprowadzą przez UE nową metodą liczenia PKB w krajach

członkowskich, która w Polsce ma obowiązywać od 1 września tego roku.

Przypomnijmy tylko, że od 1 września 2014 roku, dane dotyczące polskiego PKB będą

publikowane w kraju i przekazywane do Unii Europejskiej w tzw. standardzie ESA 2010 (do tej pory

były publikowane w standardzie ESA 1995).

Jest to rezultatem rozporządzenia Parlamentu i Rady UE z 21 maja 2013 roku, wprowadzającego

zmiany do obowiązującego Europejskiego Systemu Rachunków Narodowych i Regionalnych (ESA),

który służy do analizy sytuacji gospodarczej i statystycznego pomiaru wyników gospodarczych we

wszystkich krajach o gospodarce rynkowej.

Zmiany te polegały głównie na tym, że do dotychczas objętych tymi rachunkami sektorów

działalności gospodarczej, dołączono właśnie usługi prostytucji, obrót narkotykami i przemyt

głównie towarów akcyzowych (papierosy, alkohol, paliwa).

Dodatkowo każdy kraj członkowski może samodzielnie zdecydować o wliczaniu do PKB wartości

obrotu jeszcze jednego nielegalnego sektora działalności, specyficznego dla jego gospodarki (w

przypadku Polski będzie to obrót towarami podrobionymi).

Według GUS oznacza to, że polskie PKB będzie dodatkowo o około 1% wyższe niż do tej pory co

oznacza jego wzrost o kwotę około 17,2 mld zł w warunkach roku 2014, a z tego wynika wyższe

obciążenie składką do budżetu UE.

To tłumaczy dlaczego dla Unii było potrzebne wprowadzenie nowej metody liczenia PKB i

wliczanie do tej kategorii przychodów pochodzących z działalności przestępczej.

Page 12: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Wykres 1. Wysokość transferów z budżetu UE, składki i saldo w latach 2004‐2013, mln euro

Źródło: raport Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Wg danych MF (http://www.mf.gov.pl/ministerstwo‐finansow/dzialalnosc/unia‐europejska/transfery‐finansowe‐polska‐ue).

Page 13: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Wykres 2. Udział transferów na poszczególne obszary w transferach ogółem w latach 2004 - 2013

Płatności na politykę spójności wyniosły 58,7 mld euro, w tym 13,1 mld euro z perspektywy finansowej 2004‐2007 i 45,6

mld euro w ramach perspektywy 2007‐2013. Ponadto na Wspólną Politykę Rolną przeznaczono 29,4 mld euro, a na

pozostałe cele 4,3 mld euro.

Page 14: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Polscy rolnicy otrzymali z budżetu UE 53,7 mld złotych dopłat bezpośrednich za lata 2004–2012. W tym czasie

dopłaty bezpośrednie dostało średnio 1,4 mln gospodarstw rolnych. Oznacza to, że na jednego beneficjenta

przypadło średnio 38 362 złotych. Znacząco zmodernizowane zostało polskie rolnictwo i sektor rolno-spożywczy –

do ponad 1,5 mln rolników trafiła prawie jedna trzecia środków z UE, czyli ponad 117,7 mld złotych (29 mld euro).

• Unijne fundusze wsparły też zmiany w edukacji – ponad połowę polskich szkół (około 20 tys. placówek)

wyposażono w pracownie komputerowe.

Stworzono łącznie około 250 tys. stanowisk komputerowych. Powstało także ponad 2,8 tys. ośrodków wychowania

przedszkolnego, a w kolejnych 2,2 tys. placówek stworzono dodatkowe miejsca przedszkolne.

Page 15: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Wykres 3. Wysokość budżetu UE w latach 2007–2013 i 2014–2020 oraz wysokość środków,

jakie Polska otrzymała w tych okresach w cenach z 2011 r. (w mld EUR)

Page 16: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Transfery z UE

W latach 2014-2020 z budżetu unijnego Polska winna dostać 105 mld euro

(podaję za kancelarią premiera) Por. oficjalną prezentację zawartą na stronach internetowych KPRM:

https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/premier-o-wykorzystaniu-srodkow-eu.html

A zatem po stronie prawej, po stronie przychodu zapisujemy tę właśnie kwotę. I na tym premier oraz

sprzyjające mu media kończą. Jest to niezupełnie zgodne z prawdą , ponieważ ażeby dostać wypłaty z

unijnego budżetu, najpierw nań musimy się złożyć (wpłat dokonujemy „z dołu”, a dotacje otrzymujemy

„z góry”).

Wysokość składki zależy od wysokości PKB. Każde państwo płaci do wspólnego budżetu ok. 1% PKB.

A to znaczy, że nasza składka uzależniona jest od tempa wzrostu. W ostatnich latach Polska, notując

wzrost gospodarczy, z roku na rok płaciła coraz więcej. Szacuje się, że nasza składka w latach 2014-2020

może wynieść od 32 mld euro do nawet 40 mld. Czyli otrzymamy kwotę w przybliżeniu pomiędzy 65

mld a 73 mld euro, czyli o około 1/3 mniej, aniżeli ogłosił premier.

Bilansu naszego członkostwa nie wyczerpuje prosty rachunek przepływów z jednego budżetu do

drugiego. Wstępując do UE zgodziliśmy się na szereg zobowiązań. Unia wymaga od nas dostosowań w

wielu dziedzinach, co kosztuje nas przecież setki milionów euro.

Niewątpliwie najwięcej wydamy na ochronę środowiska. Dosyć dobrze policzone są koszty pakietu

klimatycznego (ograniczenie emisji CO2). Wg wyliczeń Instytutu Sobieskiego wynika, że do roku 2020

utracimy wskutek realizacji zobowiązań zawartych w pakiecie ok. 40 mld euro. Kluczowy fragment jego

analizy brzmi:

„Polska energetyka jest oparta na węglu, dlatego skutki finansowe pakietu są znacznie wyższe niż w

pozostałych krajach Unii”. (za opracowaniem firmy Energsys Sp. Z o.o)

Page 17: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

W powodzi wypowiedzi na temat skutków naszego uczestnictwa w UE na czoło wybija się rachunek strat i zysków

wynikający z wpłat Polski na rzecz UE i środków otrzymywanych przez Polskę z budżetu Unii. Nominalnie Polska

otrzymuje per saldo z UE około 20 mld zł. rocznie więcej niż wpłaca, oczywiście, że w miarę upływu czasu saldo to będzie

miało tendencje malejące, jest to jednak ciągle powód do uprawiania propagandy prorządowej, podkreślającej, że Polska jest

największym beneficjentem unijnym. Jest to oczywiste nadużycie, bo Polska w przeliczeniu na mieszkańca otrzymuje

znacznie mniej aniżeli inne kraje,(np. takie kraje jak Litwa, Estonia, Słowacja, Węgry, Malta) ponadto zaś nie liczy się

kosztów pozyskania wpłat unijnych, które wymagają ogromnych nakładów biurokratycznych pomniejszających

realnie uzyskiwane środki.

Należy pamiętać, że nie ma darmowych środków z Unii Europejskiej

Projekty realizowane przy udziale środków z UE wymagają odpowiedniej wielkości wkładów finansowych publicznych lub

prywatnych.

Tabela 1. Wykorzystanie funduszy unijnych przez podmioty sektora publicznego w latach 2007-2011

Page 18: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Tabela 2. Środki niezbędne do zapewnienia krajowego wkładu publicznego w latach 2014-2020 (mld zł)

Sprostanie przez JST dotychczasowym wymogom finansowym związanym z realizacją projektów współfinansowanych ze

środków UE spowodowało ich rosnące zadłużenie, którego dynamika będzie w przyszłości rosła. ( Zobacz wykład dot.

finansów publicznych).

W najbliższych latach sytuacja JST może być trudniejsza ze względu na mogące wystąpić pogorszenie ogólnej sytuacji społeczno-gospodarczej Polski

Page 19: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

W porównaniu do 2003 roku, Polska była drugim krajem w UE pod wzglądem skumulowanego wzrostu PKB.

Wykres 4. Zmiana PKB w latach 2004-2012 w krajach UE 27 (w %, ceny stałe)

Źródło: raport Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju

Page 20: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Wykres 5. PKB per capita w PPS w relacji do średniej unijnej w 2003r. (w%) oraz jego zmiana w latach

2004 - 2012r. W grupie NMS (New Member States – nowe państwa członkowskie) – uszeregowanie krajów wg poziomu

wskaźnika w 2003 r.

Źródło: raport Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju

Widoczne są różnice w tempie konwergencji do UE nowych krajów członkowskich, które podzieliły się na dwie grupy:

większościowa grupa 7 państw (w tym Polska), które zmniejszyły dystans do UE w granicach od 13 do 20 p.p. na czele ze

Słowacją i Litwą ,oraz mniej liczna grupa (w tym Czechy i Węgry) odnotowująca znacznie mniejszy postęp w tym zakresie

co najwyżej 4 p.p.

Należy zwrócić uwagę na fakt, że wśród krajów wysoko rozwiniętych UE były nieliczne, którym udało się zwiększyć

różnice w zakresie PKB per capita w relacji do średniej UE– były to przede wszystkim Luksemburg( 15 p.p.) i

Niemcy(7 p.p.),a w dalszej kolejności Szwecja i Austria.

Page 21: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

10 lat w UE: Czy nowe kraje członkowskie wykorzystały swoją szansę na zmniejszenie dystansu do gospodarek

Europy Zachodniej?

Dane makroekonomiczne wskazują, że w skali regionu szansa ta została wykorzystana. W latach 2003- 2013 nie tylko PKB

per capita, mierzony według parytetu siły nabywczej (PPS), znacząco wzrósł, ale również zmniejszył się dystans do krajów

UE-15. W momencie akcesji PKB per capita w krajach EŚW nie przekraczał 50% średniego poziomu dobrobytu w

państwach UE-15, natomiast w 2013 r. wzrósł do ponad 60%.

W Polsce, której poziom dobrobytu na mieszkańca był stosunkowo wysoki przed wejściem do UE (44% średniego poziomu

UE-15), konwergencja również przebiegała dość dynamicznie. W 2013 r. PKB per capita przekroczył 60% poziomu UE-15.

Warto wspomnieć, że w Polsce w czasie kryzysu proces konwergencji wręcz przyśpieszył, co było pochodną przede

wszystkim dużego rynku wewnętrznego, płynnego kursu walutowego oraz stosunkowo niskiej otwartości gospodarki.

(Była to swoista premia za „zacofanie” gospodarki AJ)

W latach 2003-2013 zwiększył się wyraźnie udział krajów EŚW w całkowitym PKB UE. W 2003 r. wynosił on 5,6%, a w

2013 r. już 8% całości PKB UE - podaje NBP ( to nie „już” a „tylko” jeśli 10 państw ma tylko 8 % udział w PKB 28

państw UE , w ciągu 10 lat tego niby doganiania dystans zmniejszył się o 2,4%! To kiedy państwa EŚW osiągną

poziom rozwoju EU-15.? AJ)

Wykres 6. PKB per capita wg PPS w krajach EŚW (jako % PKB w państwach UE-15)

Page 22: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

TABELA 3. GOSPODARKA: 10 LAT WZROSTU

2003 2013

843 mld PLN PKB 1 636 mld PLN

48,8%PKB per capita w PPS względem średniej UE

68%

10,3 pkt. proc. (1994-2003)

Nadrabianie dystansu do średniej UE

19,2 pkt. proc. (2004-2013)

20,0% Bezrobocie 13,4%

208 mld PLN Eksport ogółem 639 mld PLN

-13,5 mld PLN Saldo w handlu z UE 100,5 mld PLN

207 mld PLNBezpośrednie inwestycje

zagraniczne w Polsce

759 mld PLN

4,6 mld PLNPolskie inwestycje zagraniczne w

UE129 mld PLN

24 mld PLN (1990-2003)

Fundusze UE371 mld PLN

(2004-2013)

6,76%Oprocentowanie obligacji 10-

letnich4,42%

Page 23: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Znaczna część transferów z budżetu UE wraca do „starej Unii”

Z każdego euro wydanego przez kraje "starej Unii" na politykę spójności w krajach Grupy

Wyszehradzkiej, (Czech, Polski, Słowacji i Węgier), wraca do nich 61 centów - wyliczył były

resort rozwoju regionalnego (obecnie MIiR). Według MRR to dowód, że ta polityka ma dobry

wpływ na gospodarkę całej UE. 61 centów, które według tych wyliczeń wraca do krajów

piętnastki z każdego euro wydanego na politykę spójności w Polsce, Czechach, na Słowacji i

Węgrzech, to dodatkowy eksport krajów "starej Unii".

W sumie korzyści piętnastki (UE-15) z realizacji polityki spójności w krajach Grupy

Wyszehradzkiej w latach 2004-2015 resort szacuje na 74,69 mld euro.

Największe korzyści wynikające ze wzrostu popytu na dobra i usługi importowane z krajów

"starej Unii" uzyskają Niemcy, które są największym partnerem handlowym wszystkich czterech

krajów Grupy. Na ten jeden kraj przypada 43 proc. dodatkowego eksportu wynikającego z potrzeb

dotyczących realizacji polityki spójności. Zyskują też Holandia, Włochy i Francja - licząc razem z

Niemcami przypadnie na nie 68 proc. dodatkowego eksportu. MRR wyliczył także, że w

przypadku Niemiec, Irlandii i Luksemburga korzyści wynikające z realizacji polityki spójności w

krajach Grupy Wyszehradzkiej przewyższają ponoszone przez te kraje koszty.

Inną wskazywaną przez resort korzyścią dla krajów piętnastki jest zdobywanie przez ich firmy

kontraktów na realizacje inwestycji współfinansowanych w ramach polityki spójności. Biorąc pod

uwagę 15 krajów "starej Unii", najwięcej kontraktów przypada na firmy z Niemiec i Hiszpanii.

Źródło ; http://biznes.onet.pl/mrr-inwestycje-w-polsce-poprawiaja-tez-wyniki-star%2C18543%2C5014107%2C1%2Cnews-detal

Page 24: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Gospodarcze sukcesy czy tylko na papierze?

Jak wspomniano na wstępie w raportach różnych instytucji rządowych i w mainstreamowych mediach ( w 80%

kontrolowanych przez kapitał zagraniczny) lansowana jest opinia o niekwestionowanych korzyściach uzyskanych przez

Polskę w ciągu 10 lat udziału w UE. Niestety za retoryką sukcesu kryje się znacznie smutniejsza rzeczywistość, która nie

jest znana większości państw europejskich. Należy przy tym mieć na uwadze, że, nawet rzeczywisty wzrost gospodarczy nie

musi bezpośrednio przekładać się na warunki życia obywateli.

Dane przedstawione w tabeli nr 4 pokazują , że PKB per capita wg parytetu siły nabywczej PPS w Polsce należy do

najniższych w UE . (wynosi tylko 58 % liczony w stosunku do Starej Europy E-15). Można powiedzieć ,że już niejako

zwyczajowo - jak w wielu innych porównaniach - co chluby nie przynosi, tylko cztery państwa: Bułgaria, Rumunia

Chorwacja i Łotwa( tylko o 1%) mają PKB per capita niższe od Polski. Natomiast nominalna wartość tego wskaźnika liczona

w mln euro, jeszcze dobitniej pokazuje, że Polska jest biednym krajem (patrz tabela nr 5).

Różnicę między wartością PKB Polski a PKB każdego z osobna jednego z czterech najbardziej rozwiniętych gospodarczo

państw UE tj. Niemiec, W.Brytanii , Francji i Włoch, dzieli przepaść nie do pokonania.

Kiedy Polska dogoni bogatsze kraje?

V-premier J.Piechociński stwierdził, że w ciągu 10 kolejnych lat Polska może osiągnąć poziom PKB per capita równy 110%

średniej unijnej (żeby to osiągnąć ten cel, to pozostałych 27 państw UE, powinno stać w miejscu i na nas poczekać , a

nasz PKB per capita powinien rosnąc w tempie ok. 5,1 % rocznie AJ – drodzy studenci spróbujcie WY to obliczyć).

Z kolei Ministerstwo Finansów ogłosiło, że za osiem lat będziemy wśród najbogatszych krajów naszego globu. „Naszym

celem jest, by do 2022 roku Polska dołączyła do grona 20 najbogatszych państw świata”.

Page 25: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Prognozy organizacji międzynarodowych dotyczące Polski

Szkoda tylko, że zupełnie innego zdania od rządowych założeń co do osiągnięć i perspektyw rozwojowych naszej

gospodarki jest Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) i Organizacja do Spraw Współpracy i Rozwoju (OECD).

Z raportu MFW wynika, że w perspektywie najbliższych 7-9 lat nie mamy co liczyć na osiągnięcie przeciętnego w Unii

Europejskiej poziomu rozwoju. A przecież poziom średni w UE jest dużo niższy niż poziom przodujących 20 gospodarek

świata. Jak prognozuje Fundusz, PKB Polski na osobę mierzony parytetem siły nabywczej będzie wynosił tylko 73 proc.

Średniej unijnej w 2019 roku.

Polska nigdy nie będzie bogata – wynika z najnowszego raportu OECD „Looking to 2060. Long-term global growth

prospects„. Prognoza OECD wskazuje, że polskiej gospodarce nie uda się na przestrzeni następnych pięćdziesięciu lat

dogonić światowej czołówki. Z prognoz wynika, że w tym czasie inne kraje także będą znacznie szybciej zwiększać swoje

bogactwo, niż my, dlatego, według analityków OECD, relatywnie zbiedniejemy. OECD przewiduje nawet, że w 2060 roku

polskie PKB per capita będzie niższe od poziomu, który osiągnie Meksyk czy Turcja. Obecnie mamy o ok. 50 proc. wyższe

PKB na obywatela, niż średnia na świecie a w 2060 r. będziemy 6 proc. poniżej średniej. Inaczej mówiąc: ponad połowa

ludzi na świecie będzie od nas bogatsza.

Z raportu OECD wynika także, że żaden biedny kraj, który wszedł do Unii Europejskiej, przez najbliższe 50 lat nie

dogoni najbogatszych.

Page 26: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Tabela 4. PKB per capita wg. parytetu siły nabywczej PPS Index (EU28 = 100) NIE LICZAC 2 MLN EMIGRACJI

Page 27: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Tabela 5. Polska na tle krajów UE wg PKB i PKB per capita w 2013 r. (w mln euro)

Page 28: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Niekorzystne prognozy demograficzne dla Polski to istotny czynnik determinujący przyszły rozwój gospodarczy

Prognozy demograficzne dla Polski są równie niekorzystne jak przedstawione powyżej prognozy rozwoju gospodarczego.

Liczba mieszkańców Polski będzie systematycznie malała i w 2050 r. spadnie do 33 mln 950 tys. mieszkańców - wynika z

"Prognozy ludności na lata 2014-2050" opublikowanej (01.10.2014) przez GUS. Społeczeństwo będzie się też gwałtownie

starzeć. Potwierdzają to prognozy demograficzne ONZ z których wynika, że w ciągu 30 lat ubędzie 6 mln Polaków. Około

2050 r. mamy być czwartym na liście najszybciej wyludniających się krajów na świecie, zaraz po Rumunii, Rosji i Łotwie.

W 2013 r. po raz pierwszy w Polsce odnotowano ujemny przyrost naturalny. Liczba zgonów przekroczyła liczbę urodzin o

ok. 40 tys. Z prognoz ZUS-u możemy się dowiedzieć, że w 2060 r. liczba ludności w Polsce zmniejszy się o 8 mln: z

obecnych 38,3 mln do 30,56 mln. Aby to zrozumieć, trzeba odwołać się do naszej wyobraźni: zakreślmy na mapie teren

województw obecnie zamieszkałych przez 8,1 mln ludzi, tj. woj. podkarpackiego, warmińsko-mazurskiego,

świętokrzyskiego, podlaskiego, opolskiego i lubuskiego jako obszar niezamieszkany.

Winny temu jest obecny niski wskaźnik dzietności i przewidywany w przeszłości.Dzietność Polek to 1,2-1,3 dziecka. Dlaczego nasze rodaczki nie chcą rodzić dzieci w kraju, a emigrując np. do Wielkiej Brytanii, stają się matkami dwójki czy trójki dzieci? Wiadomo, że głównym powodem niskiej dzietności jest bariera finansowa.

Page 29: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Współczynnik dzietności w Polsce w 2012 r. wyniósł 1,30, wobec 1,23 w 2004 r. Aby zapewnić prostą zastępowalność

pokoleń współczynnik dzietności powinien kształtować się na poziomie 2,10–2,15. Ogólny współczynnik dzietności dla Unii

Europejskiej zwiększył się do 1,58 z 1,50 notowanego w 2004 r. Do krajów o najniższej dzietności w 2012 r., oprócz Polski,

należały Portugalia i Hiszpania, gdzie na 100 kobiet przypadało odpowiednio 128 i 132 urodzonych dzieci. Najbliżej

poziomu gwarantującego prostą zastępowalność pokoleń były Irlandia i Francja – w obu tych krajach współczynnik

dzietności wyniósł 2,01.

Wykres 7. Współczynnik dzietności (POLAND in the European Union 2004–2014) GUS s. 17

Page 30: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Prawdziwą naszą plagą jest liczna migracja młodego pokolenia.

Wizerunek Polski jako kraju emigracji jest jednoznaczny, zwłaszcza po wejściu do Unii Europejskiej. Akcesja Polski

znacząco wpłynęła na wzrost dynamiki odpływu emigrantów z Polski. W ciągu dwóch – trzech lat podwoiła się liczba

osób, które wyemigrowały zarówno na pobyt stały, jak i czasowy. Polacy stali się dominującą grupą imigrantów w wielu

krajach UE.

Ostatnie lata przyniosły również wyraźne zmiany w kierunkach emigracji zarobkowej Polaków. Krajem, który stracił

najbardziej na popularności, są niewątpliwie Stany Zjednoczone. Polacy jako miejsce pracy wybierają kraje UE,

co jest zrozumiałe w kontekście liberalizacji dostępu do ich rynków pracy.

Młodzi Polacy postrzegają się jako stracone pokolenie – wynika z raportu Fundacji „Energia dla Europy".

Brak perspektyw, niemożność wyrwania się z kręgu dorywczych prac, poczucie bezsensu studiowania, wegetowanie na

garnuszku rodziców – takie nastroje młodych Polaków wyłaniają się z raportu „2 mld. Sposób na bezrobocie„.

W innym raporcie tej Fundacji „ Imigranci pilnie potrzebni ” stwierdzono, że liczba imigrantów przyjeżdżających do

Polski jest coraz większa, ale wciąż zbyt niska by zrównoważyć negatywny bilans demograficzny. – Aby w Polsce nie

zabrakło rąk do pracy, do 2050 r. musi się u nas osiedlić aż 5,2 mln osób.

Page 31: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Tabela 6. Szacunek emigracji z Polski na pobyt czasowy w latach 2004-2013 (stan w końcu roku)

Spośród wszystkich państw UE Polska jest 4-tym krajem (po Hiszpanii, Wielkiej Brytanii i Francji) pod względem wielkości

emigracji oraz 6-tym (po Wielkiej Brytanii, Niemczech, Włoszech, Hiszpanii i Francji) pod względem napływu imigrantów.

GUS-owskie dane mówią, że od ponad roku za granicą przebywa ok.1,6 mln naszych rodaków. Zgodnie z przepisami UE, od przyszłego roku nie będą oni zaliczani do ludności Polski. ( Co w znakomity sposób poprawi PKB per capita, i znów będzie ogłoszony „ogromny sukces” gospodarczy AJ). Realna liczba Polaków wyniesie 37,1 mln, tak jak w 1984 r.

Page 32: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Tabela 7. Środki przekazane do kraju z tytułu pracy Polaków za granicą w latach 2004–2013 (mln EUR)

Źródło: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za IV kwartał 2013 r. Warszawa 2014, s.29

Dodatkowo, pieniądze płynące od polskich migrantów do kraju w sposób istotny wpływały na to, jaki dochód do

dyspozycji mieli Polacy (rodziny migrantów), którzy pozostali w kraju. Między innymi dzięki temu nawet w

czasie światowego kryzysu gospodarczego poziom konsumpcji – czyli najbardziej stabilny czynnik wzrostu

gospodarczego – utrzymywał się w Polsce na stałym poziomie. Tutaj naprawdę niewiele brakuje, żeby przekazy

pieniężne od rodzin – zrównały się z oficjalnymi korzyściami z funduszy unijnych! Wielka szkoda, że tak

niesłychanie interesujące dane rząd podaje w tak rzadko i okazjonalnie udostępnianych dokumentach.

Page 33: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

W latach 2014-2020 polscy emigranci zbudują gospodarki Wielkiej Brytanii i Niemiec

Największymi beneficjentami polskiej emigracji w latach 2014-2020 będą gospodarki takich

krajów jak: Wielka Brytania 63,7 mld euro, Niemcy 50,0 mld euro, Irlandia 11,8 mld euro,

Włochy 9,7 mld euro, Holandia 9,7 mld euro, Francja 6,3 mld euro, Belgia 4,8 mld euro, Szwecja

3,8 mld euro, Hiszpania 3,7 mld euro. Pozostałe kraje UE zyskają mniej, ale skala polskiej

emigracji o wielkości miasta Warszawy z przyległościami pokazuje jej prawdziwe gospodarcze

skutki.

Zastosowane prze Instytut Sobieskiego w analizie dane pochodzą z publikacji GUS z dnia

7.10.2013 r. „Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach 2004 – 2012”,

gdzie określono udział krajów europejskich w emigracji Polaków na 85,26%, w tym do 27 krajów

UE wyjeżdża 80,75%. W relacji do polskiego PKB, które stanowi 65% średniej UE (wg danych

Eurostatu za 2011 r.), parytet PKB wg GUS/Eurostat po kursie 4 zł/1 euro(wartości z 2010 r. per

capita) na emigranta przemnożony przez liczbę obecnych w 2012 r. emigrantów w 27 krajach UE

przez okres 7 lat daje kwotę 171,88 mld euro.

Page 34: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Wykres 30. Ile emigranci z Polski wytworzą PKB w krajach UE w okresie 2014 – 2020 ( mln euro)

Źródło: www.sobieski.org.pl

Page 35: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Straty dla Polski z tytułu emigracji

W jaki jednak sposób liczyć straty z tytułu „niewykorzystania pracy”. Janusz Kobeszko z

Instytutu Sobieskiego starał się wyliczyć stratę z powodu emigracji 2 milionów osób do

krajów europejskich: „Odpływ Polaków i wyjazd z kraju na stałe to znacząca i rozłożona na

lata strata dla krajowego PKB. Polscy emigranci w liczbie ok. 2 mln pomagają obcym

rządom w tworzeniu ich własnego PKB, niewiele z tego transferując do Polski.

Pierwszy wniosek dla rządu jest następujący: negocjowane obecnie i fetyszyzowane kwoty

uzyskane z dotacji UE przy obecnym (optymistycznym) stanie transferów z UE to zaledwie

40% wartości straty, jaką Polska ponosi w PKB z powodu nieobecności w kraju 2 mln

swoich obywateli.”

Korzystając ze wskaźników dotyczących roku 2010 J. Kobeszko obliczył, że strata roczna

wyniosła ok. 14 mld euro. Przy założeniu, że emigracja utrzyma się na obecnym poziomie

do końca obecnej dekady, straty z jej tytułu w okresie 2014-2020 (przyszła perspektywa

budżetowa) wyniosą więc ok. 100 mld euro.

Ale jak przewidują demografowie w najbliższych latach liczba emigrantów może

wzrosnąć nawet o 1 milion, a to oznaczać będzie, że strata z tytułu emigracji wyniesie 150

mld euro.

Źródło: Janusz Kobeszko, Wizja Polski 2014-20, http://www.sobieski.org.pl/wizja-polski-

2014-2020

Wyjeżdżają głównie młodzi ludzie, po ukończeniu studiów. Polska jest jednym z nielicznych państw, które kształci swoich obywateli, a później tym młodym ludziom nie daje żadnych

perspektyw.Pokazuje to również, że Polacy lepiej oceniają perspektywy własnego rozwoju za

granicą, a nie we własnym kraju.

Page 36: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Straty z tytułu bezrobocia

„Niewykorzystanie pracy ludzkiej” to również horrendalne bezrobocie. Obecnie

wynosi ono prawie 13% (1,9 mln bezrobotnych). Gdyby wynosiło ono 5%, to na

polskim rynku pracy znalazłoby się ok. 1.5 mln osób więcej.

Jeśli dokonać analogicznych wyliczeń jak w stosunku do emigracji, to okazałoby

się, że wskutek ponadnormatywnego bezrobocia tracimy kolejne 75 mld euro.

Reasumując, ograniczenie polskiego rynku pracy wskutek emigracji do państw

UE i bezrobocia oznacza stratę ok. 225 mld euro.

A przypomnijmy Premier przywiózł nam tylko 100 mld.

Page 37: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Praca i place w Polsce na tle UE

Polska to kraj wielu absurdów. Wprawdzie znacznie wzrosły u nas wydajność pracy i PKB, jednak nie

przekłada się to na wzrost zarobków. Po raz pierwszy od transformacji ustrojowej realne zarobki spadają. A

każdy Polak pracuje średnio ponad 2 tys. godzin rocznie. Plasujemy się na 3. miejscu wśród krajów OECD.

Prof. Jadwiga Staniszkis, socjolog, wyliczyła, że gdyby przez ostatnich kilkanaście lat zarobki rosły

proporcjonalnie do wydajności, to obecnie średnie wynagrodzenie byłoby wyższe o 1000 zł.

W roku przystąpienia do UE przeciętna liczba godzin przepracowanych w tygodniu (wśród zatrudnionych w

pełnym oraz niepełnym wymiarze czasu) w Polsce wyniosła 40,7 godziny, podczas gdy średnia dla UE była

niższa o 2,6 godziny. W 2012 r. przeciętny tygodniowy czas pracy w Polsce nieznacznie obniżył się do 40,6

godziny (przeciętnie w UE wyniósł 37,3 godziny) i Polska znalazła się wśród pięciu krajów o największej

liczbie godzin przepracowanych w tygodniu, podczas gdy w 2004 r. była na 7. pozycji. Przeciętnie w tygodniu

więcej godzin niż w Polsce w 2012 r. przepracowano w Grecji, Czechach, na Słowacji oraz w Bułgarii.

Najkrócej pracują mieszkańcy Holandii, gdzie zarówno w 2004 r. jak i 2012 r. tygodniowy czas pracy wyniósł

ok. 30 godzin. W ciągu ostatnich lat czas pracy mężczyzn skrócił się w Polsce średnio o 0,6 godziny, podczas

gdy czas pracy kobiet uległ wydłużeniu o 0,5 godziny (w UE ogółem odpowiednio zmniejszył się o 1 godzinę

oraz o 0,4 godziny).

Pomimo że przepracowana przez Polaków przeciętna liczba godzin w tygodniu należy do najwyższych w UE,

to nie przekłada się to na poziom wynagrodzeń, które należą z kolei do jednych z najniższych w Europie.

W tym też tkwi cała „atrakcyjność” Polski dla obcego kapitału : TANIA SIŁA ROBOCZA

Należy zauważyć, że w Polsce udział płac w dochodzie narodowym jest jednym z najniższych w Europie.

I wciąż spada. W porównaniu z rokiem 2000 spadł z 50 do 40 proc.! Czyli skala zubożenia rośnie. To jest

niepokojące, bo coraz więcej osób w Polsce żyje na granicy ubóstwa, na poziomie płacy minimalnej.

Wydaje mi się, że dalsza polityka konkurowania niskimi płacami z innymi krajami będzie prowadziła do

zapaści gospodarczej.

Page 38: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

W tabeli 8 przedstawiono wynagrodzenia nominalne wyrażone w euro. Dodatkowo porównano siłę nabywczą wynagrodzeń

w poszczególnych krajach, poprzez wyrażenie płac w parytecie siły nabywczej (PPP). Przeliczenie wynagrodzeń na PPP

umożliwiło porównanie kosztów życia między państwami bez uwzględniania różnic cenowych w poszczególnych krajach.

Dane ogólne

Z raportu Sedlak & Sedlak wynika, iż zdecydowanym liderem płacowym w większości sektorów gospodarki była Dania.

W państwie tym oferowano najwyższe wynagrodzenia osobom zatrudnionym w 11 sektorach. Z kolei w większości gałęzi

gospodarki najniżej opłacani byli pracownicy w Bułgarii. W rankingu państw Unii Europejskiej, który powstał na bazie

wynagrodzeń w poszczególnych państwach, Polska zajęła 20 miejsce, wyprzedzając takie państwa jak Estonia, Słowacja czy

Węgry. Bardzo podobnie prezentowała się sytuacja biorąc pod uwagę wynagrodzenia wyrażone w PPP. Ponownie

w większości analizowanych branż najwyżej opłacani byli zatrudnieni w Danii, natomiast najniżej pracownicy w Bułgarii.

Polska w rankingu zajęła 19 miejsce.

Tabela 8. Ranking państw Unii Europejskiej na podstawie wynagrodzeń wyrażonych w euro i PPP w 2010 roku

Źródło: Raport „Wynagrodzenia w różnych sektorach gospodarki – Polska na tle

UE”, Sedlak & Sedlak 2014 nie dziwi emigracja

Page 39: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

RYNEK PRACY

Aktywność zawodowa Polaków należy do najniższych wśród krajów Unii Europejskiej. Współczynnik aktywności

zawodowej osób w wieku 15 lat i więcej w Polsce w 2004 r. wyniósł 54,7%, a w 2012 r. był o 1,2 p. proc. wyższy. W Unii

Europejskiej kształtował się na poziomie 57,6% i w omawianym okresie zwiększył się również o 1,2 p. proc.

Tabela 9. Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 15–64 lata według płci

Warto również zauważyć, że w Polsce ponad jedna czwarta pracowników (najwięcej w UE) ma umowy na czas

określony, co sprawia, że nie mają oni gwarancji zatrudnienia i są pozbawieni wielu praw, z których korzystają

pracownicy zatrudnieni na czas nieokreślony.

Page 40: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Warunki życia w Polsce

Nawet nasze krajowe statystyki pokazują, że wizje roztaczane przez władze są mało realne a makroekonomiczne wskaźniki

obrazujące wzrost gospodarczy dzięki obecności w UE, nie przekładają się na warunki życia zwykłych obywateli. Dane

GUS pokazują, że w Polsce rośnie zagrożenie skrajnym ubóstwem. W 2013 roku żyło w Polsce 7,4 proc. obywateli poniżej

minimum egzystencji. Rok wcześniej było to 6,8 procent. Wskaźnik skrajnego ubóstwa wzrósł w ciągu zaledwie

jednego roku o 0,6 procent. Co ciekawe, wskaźnik ten był wyższy w 2012 roku aniżeli w roku 2007. Proces ubożenia

społeczeństwa zatem wyraźnie się pogłębia. Wskaźnik zagrożenia ubóstwem lub wykluczeniem społecznym w Polsce

w 2012 r. był wyższy niż przeciętnie w UE i wynosił 26,7%, UE-24,7%.

Biedny jak polskie dziecko

Najnowszy raport GUS „Warunki życia rodzin w Polsce" jest wstrząsający. Wynika z niego wprost, że to dzieci najbardziej

cierpią z powodu biedy.

Często są głodne, nie jedzą mięsa i owoców, nie mają podręczników – wynika z danych GUS.

To najmłodsi są w naszym kraju najbardziej narażeni na ubóstwo. To oni najbardziej cierpią z powodu niedostatku.

Szczególnie dotyczy to rodzin wychowujących więcej dzieci.

Dane tam zawarte są zatrważające. Wynika z nich na przykład, że ponad pół miliona dzieci nie dojada, bo ich rodziców nie

stać, by „zapewnić im przynajmniej w co drugi dzień posiłek z mięsa, drobiu, ryby lub odpowiednika wegetariańskiego". Nie

stać ich także, by „przynajmniej kilka razy w tygodniu kupić im świeże owoce lub warzywa".

Bez dostępu do dentysty i specjalistów. Blisko 450 tys. dzieci nie ma wszystkich podręczników, bo ich rodzice przyznają, że

nie stać ich na zakup. Niepokoją też informacje dotyczące ochrony zdrowia. Okazuje się, że z powodu biedy 530 tys. dzieci

nie chodzi do specjalistów, a blisko 600 tys. do dentysty. Nie dziwią zatem dane Fundacji Wiewiórki Julii, które mówią, że

blisko 90 procent dzieci w wieku od 5 do 15 lat ma próchnicę. GUS wskazuje, że w skrajnej nędzy (poniżej tzw. minimum

egzystencji) żyje blisko 10 proc. rodzin wychowujących troje dzieci i aż 26,6 mających ich czworo lub więcej.

Page 41: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Rozczarowanie i eurosceptycyzm – wyzwania na kolejne lata

W związku z nie najlepszą sytuacją gospodarczą i wzrastającym bezrobociem, które są

szczególnie odczuwalne dla obywateli, Unia Europejska doświadczyła w ostatnich latach

bezprecedensowego wzrostu eurosceptycyzmu.

Wzrastał również populizm powodowany rozczarowaniem społeczeństw wobec elit na poziomie

narodowym i europejskim. Spadek poparcia dla UE wydaje się szczególnie niepokojący wśród

państw pełniących rolę dotychczasowych liderów procesu integracji, zwłaszcza we Francji.

Jeszcze w 2012 r. poparcie dla Unii deklarowało 60% Francuzów, rok później – już tylko 41%.

Największe spadki poparcia dla działań podejmowanych przez przywódców UE odnotowano w

Hiszpanii (spadek o 32 pkt. proc. od 2008 r.), Irlandii (spadek o 23 pkt. proc.), Szwecji (spadek

o 17 pkt. proc.), Finlandii (spadek o 14 pkt. proc.) i Holandii (spadek o 11 pkt. proc.).

W takiej atmosferze pojawia się ryzyko sentymentów narodowych, postaw ksenofobicznych,

czy też niechęci wobec imigrantów. Osłabienie poparcia dla UE w poszczególnych państwach

członkowskich stanowiło często czynnik zmiany ich stanowiska prezentowanego na forum

unijnym.

W Polsce względnie stabilny i wysoki poziom akceptacji dla Unii okazał się stosunkowo odporny

na koniunkturę gospodarczą czy wpływ populizmów. Wysokie poparcie dla UE stanowiło ważny

kapitał polityczny, bez którego realizacja pozytywnej agendy w polityce europejskiej byłaby

utrudniona.

Według sondażu Gallup: http://www.gallup.com/poll/166757/leadership-approval-record-low-spain-greece.aspx (26.03.2014).

Page 42: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Zamiast podsumowania

Z kampanii reklamowej rządu dotyczącej bilansu członkostwa w UE możemy się dowiedzieć ,że : „ Fundusze Europejskie

korzystnie wpływają na dynamikę wzrostu PKB, zwiększają konkurencyjność naszej gospodarki, pomagają rozwijać

przedsiębiorczość i tworzyć nowe miejsca pracy. Zrealizowano 171 839 inwestycji”.

Przeczą temu gorzkie i zaskakujące wnioski z raportu pt. „Ocena efektywności wykorzystania pomocy finansowej Unii

Europejskiej, jako instrumentu polityki spójności społeczno-gospodarczej oraz poprawy warunków życia”. To pierwsze takie

kompleksowe podsumowanie pierwszych lat Polski w UE autorstwa Jana Misiąga, Wojciecha Misiąga i Marcina Tomalaka.

Z raportu wynika, że środki unijne nie mają wpływu na tempo wzrostu gospodarczego. Najszybciej w UE rozwijają się

i tak ci, którzy wcześniej byli najbogatsi. Dysproporcje pogłębiły się. Dużo wydatków rozminęło się ze strategicznymi

celami – zostały przejedzone. Pomoc z UE nie uchroniła nas od recesji. Efekty dotacji niweczy absurdalne prawo,

biurokracja, rosnący dług publiczny i brak reform finansów państwa. Jeśli tego nie poprawimy, to w przyszłości będzie

jeszcze gorzej…

Strategicznych celów nie osiągnęliśmy

Raport wykazał, że dwóch priorytetowych celów polityki Unii Europejskiej nie udało się zrealizować: poprawy spójności

społeczno-gospodarczej oraz wzrostu gospodarczego na poziomie 5,2% w latach 2007–2013. Wiele innych wniosków jest

mocno zaskakująca. Wyższym kwotom pomocy UE towarzyszy przeciętnie niższe tempo wzrostu gospodarczego. Widoczne

jest to szczególnie na przykładzie województw Polski Wschodniej. Te regiony otrzymały największe wsparcie, jednak

wzrosły najsłabiej (podlaskie tylko o 27%). Natomiast najwięcej wzbogacili się ci, co już wcześniej byli najzamożniejsi.

Nawet dwukrotnie więcej - woj. mazowieckie o 54% oraz te, które dostały najmniej funduszy (śląskie i małopolskie).

Zdecydowanie zabrakło więc zrównoważonego rozwoju

Page 43: (Aj) podstawy finansów, wpływ środków unii europejskiej na wybrane wskaźniki polskiej gospodarki prezentacja2

Zamiast podsumowania cd.

Fundusze UE to niewielka część wydatków publicznych

Wydatki finansowane środkami europejskimi stanowią stosunkowo niewielką część wszystkich ponoszonych w Polsce

wydatków publicznych. W badanym okresie 2004-2011 udział wydatków finansowanych środkami z budżetu UE w łącznej

kwocie wydatków publicznych wyniósł 4,8%. Rósł stopniowo od 0,9% w roku 2004 do 8,7% w roku 2011 i ok. 10-11%

(ostateczne dane nie są jeszcze znane) w roku 2012. Ze względu na ich ograniczoną w sumie skalę wyraźne efekty mogą być

trudne do zaobserwowania.

Wnioski z raportu.

Autorzy raportu za główne przyczyny niskiej efektywności wykorzystania pomocy unijnej uznają:

● niezgodność faktycznie realizowanej strategii wykorzystania środków europejskich z formalnie deklarowanymi celami

polityki rozwojowej,

● niedostateczną dbałość o oszczędne i efektywne wykorzystanie funduszy w indywidualnych projektach finansowanych z

udziałem środków europejskich,

● brak reform systemowych racjonalizujących wydatki publiczne i dzięki temu umożliwiających przeznaczenie większej

części krajowych dochodów publicznych na działania prorozwojowe,

● opóźnienia w realizacji projektów finansowanych środkami europejskimi.

Andrzej Sadowski, wiceprezydent Centrum im. Adama Smitha, w wywiadzie dla „Rzeczypospolitej” stwierdził m.in.

odnosząc się do sytuacji Grecji, że dotacje unijne „nie stworzyły stałego dobrobytu, tylko stworzyły długi, dzisiaj nie do

spłacenia”, a Polsce dotacjami „dyktuje się, co powinna chcieć, a nie to co Polsce jest de facto potrzebne”.

POBIERZ: Raport „Ocena efektywności wykorzystania pomocy finansowej Unii Europejskiej jako instrumentu polityki

spójności społeczno-gospodarczej oraz poprawy warunków życia”