„Energooszczędne zarządzanie zasobami – wspólne modele...

„Niniejszy dokument został przygotowany przy pomocy finansowej Unii Europejskiej, w ramach Programu Współpracy Transgranicznej EISP Litwa-Polska-Rosja 2007-2013. Odpowiedzialność za zawartość tego dokumentu leży wyłącznie po stronie Gminy Miejskiej Kętrzyn i Administracji Svetlowskiego Okręgu Miejskiego i nie może być w żadnym wypadku traktowana jako odzwierciedlenie stanowiska Unii Europejskiej.”

Unia Europejska

„Energooszczędne zarządzanie zasobami – wspólne modele

dla małych miast na przykładzie Kętrzyna i Svetlego”

Program Współpracy Transgranicznej ENPI

Litwa – Polska – Rosja 2007 – 2013

„KONCEPCJA KOMPLEKSOWEGO SYSTEMU OSZCZĘDZANIA

ZASOBÓW ENERGETYCZNYCH W GOSPODARCE KOMUNALNEJ

I MIESZKANIOWEJ DLA MIASTA KĘTRZYN”

Gmina Miejska Kętrzyn

ul. Wojska Polskiego 11

11-400 Kętrzyn

tel. 089 752 05 20; fax 089 752 05 31

e-mail: [email protected]

Kętrzyn, luty 2014

Program jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

Programme is co-financed by the European Union

mailto:[email protected]

Program Współpracy Transgranicznej EISP Litwa-Polska-Rosja 2007-2013

2 Lithuania-Poland-Russia Cross-border Cooperation Programme 2007-2013

is co-financed with funds of European Union

Unia Europejska

Warmińsko-Mazurska Agencja Energetyczna Sp. z o.o.

Koncepcja kompleksowego systemu oszczędzania

zasobów energetycznych w gospodarce komunalnej i

mieszkaniowej dla miasta Kętrzyn

Kętrzyn, luty 2014r.




Unia Europejska

Spis treści

Wstep ....................................................................................................................................................... 4

1. Charakterystyka miasta ................................................................................................................... 6

2. Dane dot. aktualnego zużycia zasobów gospodarki komunalnej w Gminie Miejskiej Kętrzyn...... 8

2.1. Aktualne zużycie wody ........................................................................................................... 8

2.2. Aktualne zużycie gazu. ........................................................................................................... 10

2.3. Aktualne zużycie energii elektrycznej ................................................................................... 12

2.4 Aktualne zużycie energii cieplnej ......................................................................................... 14

3. Uwarunkowania prawne ................................................................................................................ 16

4. Technologie stosowane w poszczególnych obszarach zarządzania zasobami komunalnymi. ...... 22

4.1. Miejskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. .............................................................................. 22

4.2 Infrastruktura sieci gazowej ........................................................................................................ 30

4.3 Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej „KOMUNALNIK” Sp. z o.o. ................................. 31

4.4. Komunalna Energetyka Cieplna „KOMEC” Sp. z o.o. .............................................................. 38

4.5.Zużycie energii elektrycznej ....................................................................................................... 45

4.6. Struktura elektro-energetyczna Miasta Kętrzyn a modernizacja oświetlenia ............................. 48

5. Finansowanie wydatków związanych z utrzymaniem gospodarki komunalnej ............................ 51

6. Planowane inwestycje w gospodarkę komunalną w Gminie Miejskiej Kętrzyn – potrzeby. ........ 59

7. Źródła finansowania przyszłych projektów ................................................................................... 61

8. Problemy i bariery rozwoju gospodarki komunalnej. ................................................................... 63

Podsumowanie ...................................................................................................................................... 64




Unia Europejska

Wstep

Gmina Miejska Kętrzyn oraz Miasto Svietly w obliczu wyzwań związanych z gospodarką

komunalną i w oparciu o wieloletnie kontakty partnerskie postanowiły wspólnie przygotować

i zrealizować projekt pn. „Energooszczędne zarządzanie zasobami – wspólne modele dla

małych miast na przykładzie Kętrzyna i Svetlego”. Projekt został dofinansowany ze środków

Unii Europejskiej w ramach Programu Współpracy Transgranicznej ENPI Litwa – Polska –

Rosja 2007 – 2013. Głównym celem projektu jest zmniejszenie zużycia zasobów

energetycznych w gospodarce komunalnej i mieszkaniowej małych miast. Zostanie on

osiągnięty poprzez wdrożenie zasad oszczędzania zasobów energetycznych w działalności

samorządów na przykładzie Kętrzyna i Svietlego oraz wzbogacenie wiedzy i podwyższenie

kwalifikacji pracowników w zakresie oszczędności energetycznej.

Problem efektywności energetycznej jest bardzo istotny z punktu widzenia zarządzania

miejską gospodarką komunalną i mieszkaniową nie tylko ze względów ekonomicznych.

Aspekt ekologiczny oraz społeczno-polityczny mają obecnie również ogromne znaczenie.

Podstawowym problemem miejskiej gospodarki komunalnej i mieszkaniowej jest brak

kompleksowego systemu oszczędzania zasobów energetycznych, który charakteryzowałby się

racjonalnym wykorzystywaniem zasobów: energii cieplnej i elektrycznej, wody i gazu.

W ramach projektu planuje się stworzenie takiego modelu kompleksowego systemu

oszczędzania zasobów energetycznych w gospodarce komunalnej i mieszkaniowej małych

miast na przykładzie Kętrzyna i Svietlego. W tym cele przygotowano szereg inicjatyw

i działań, które w rezultacie doprowadzą do jego powstania, m.in. zrealizowano cykl szkoleń

eksperckich w obszarach tematycznych: ciepłownictwo, gazownictwo i energia elektryczna,

wodociągi i kanalizacja oraz utylizacja odpadów. Warsztaty te odbyły się po obu stronach

granicy, stały się doskonałą okazją do wymiany myśli, przedstawienia najlepszych rozwiązań

i doświadczeń partnerów.

Wprowadzanie do miejskiej gospodarki komunalnej rozwiązań oszczędnościowych

wpisuje się bezpośrednio w politykę energetyczną i ekologiczną regionu, kraju i samej UE

oraz w cele, jakie stawia przed sobą Rząd Rosyjski w tym zakresie.

Jednym z głównych działań projektowych, prowadzących do stworzenia wspólnego

modelu było przygotowanie Koncepcji kompleksowego systemu oszczędzania zasobów

energetycznych w gospodarce komunalnej dla miasta Kętrzyn. Dokument ten ma na celu




Unia Europejska

przedstawienie sytuacji aktualnych potrzeb energetycznych miasta, stosowanych rozwiązań

technologicznych, obowiązujących ram prawnych oraz systemu finansowania gospodarki

komunalnej. Jego celem jest również identyfikacja problemów i barier, jakie mogą się

pojawić procesie inwestowania w energooszczędne technologie.

Po uzyskaniu diagnozy sytuacji, wskazane zostały możliwe rozwiązania i kierunki

rozwoju, których sposób realizacji i szczegółowe źródła finansowania przedstawione zostały

w oddzielnym dokumencie, jakim jest program realizacji koncepcji.

Przygotowana koncepcja oraz program posłużą do przygotowania wraz z partnerem

rosyjskim i ich dokumentami wspólnego modelu energooszczędnej gospodarki komunalnej.

Koncepcja powstała w oparciu o dane pozyskiwane głównie z Gminy Miejskiej Kętrzyn,

kętrzyńskich spółek komunalnych oraz danych pochodzących z GUS.




Unia Europejska

1. Charakterystyka miasta

Kętrzyn położony jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, nad

rzeką Guber. Jako największe miasto w powiecie jest również jego stolicą. Miasto zajmuje

1034 ha powierzchni i jest jednym z najchłodniejszych miast w Polsce (średnia temperatura

wynosi niecałe 7 ºC). Kętrzyn leży w powiecie bezpośrednio graniczącym z Obwodem

Kaliningradzkim, odległość do przejścia granicznego Bezledy - Bagrationowsk to 60 km.

Takie położenie sprzyja rozwojowi współpracy międzynarodowej z rosyjskim sąsiadem.

Gminę Miejską Kętrzyn zamieszkuje 28 256 osób (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS,

dane za 2012r.). W mieście rozwija się przemysł elektrotechniczny i maszynowy, odzieżowy,

meblarski oraz przetwórstwo rolno-spożywcze. W związku z potencjałem historycznym

i dogodnym położeniem krajobrazowym i komunikacyjnym Kętrzyn jest zaliczany do grona

miast o wysokiej wartości turystycznej. Jednak podobnie jak całe województwo odczuwa

problemy związane ze zmniejszeniem tempa rozwoju gospodarczego przejawiające się

w utrzymującym się wysokim poziomie bezrobocia.

Dochody Gminy Miejskiej Kętrzyn wyniosły w 2012 r. ok. 66,9 mln zł. Z kwoty tej

ok. 8% zostało przeznaczonych na dział: gospodarka komunalna i ochrona środowiska, to

prawie dwukrotnie więcej niż w 2010 r. Taki wzrost wydatków w tym obszarze związany jest

z prowadzeniem inwestycji w obszarze gospodarki komunalnej mających na celu poprawę jej

infrastruktury.

Źródło: Statystyczne Vademecum Samorządowca 2013, www.stat.gov.pl

http://www.stat.gov.pl/




Unia Europejska

Ponad 90% mieszkańców miasta korzysta z usług komunalnych: 99,1 % mieszkańców

(co daje 2 pozycję w województwie) korzysta z instalacji wodociągowej, 96,1% z instalacji

kanalizacyjnej (3 miejsce w województwie) i 93,6% z instalacji gazowej (2 miejsce w

województwie). Mówiąc o zasobach komunalnych warto podkreślić, że Miasto Kętrzyn jest

właścicielem 7% dostępnych w Kętrzynie mieszkań. Mimo, że gmina dysponuje 695

mieszkaniami (z tego ok. 100 jest już przeznaczonych do rozbiórki lub sprzedaży),

zapotrzebowanie na mieszkania komunalne ciągle jest wysokie, tylko w 2012 r. złożono

ponad 70 wniosków. Na mieszkania socjalne, których w posiadaniu gminy jest obecnie 32

złożono w 2012 r. ok. 40 wniosków.

Poszczególne obszary gospodarki komunalnej są zarządzane przez specjalnie

powołane spółki. Zaopatrzeniem w wodę oraz gospodarką ściekową zajmują się Miejskie

Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. w Kętrzynie. Utylizacja odpadów, to obszar za który

odpowiedzialne jest Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej „Komunalnik" Sp. z o.o. w

Kętrzynie, a za dostarczanie ciepła większości mieszkańcom odpowiada Komunalna

Energetyka Cieplna „KOMEC" Sp. z o.o., która posiada i prowadzi eksploatację większości

„dużych" źródeł ciepła w mieście Kętrzynie. W obszarze energii elektrycznej miasto Kętrzyn

podpisało umowę z przedsiębiorstwem ENERGA S.A. Oddział Zakład Energetyczny w

Olsztynie.




Unia Europejska

2. Dane dot. aktualnego zużycia zasobów gospodarki komunalnej w Gminie

Miejskiej Kętrzyn

2.1. Aktualne zużycie wody

Zaopatrzenie w wodę miasta zapewniane jest poprzez Miejskie Wodociągi

i Kanalizacja Sp. z o.o. w Kętrzynie. Spółka posiada sieć o łącznej długości 69,6 km, z czego:

15,9 km stanowi sieć magistralna, 53,7 km to sieć rozdzielcza. Stopień zwodociągowania

Miasta wynosi 100%.

Ilość wody dostarczonej mieszkańcom Miasta Kętrzyn przedstawia poniższa tabela:

Tab.1. Ilość wody dostarczonej odbiorcom z podziałem na lata.

Lp. Sieć

wodociągowa

Woda dostarczona mieszkańcom miasta Kętrzyn

2008 2009 2010 2011 2012

1 Ilość wody

[m3]

1 137 000 1 135 900 1 116 100 1 126 300 1 077 800

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS wg stanu na 2012 r.

Wykres 1. Ilość wody dostarczonej odbiorcom


2008 2009 2010 2011 2012

Ilość wody w [m3] 1137000 1135900 1116100 1126300 1077800

1040000

1050000

1060000

1070000

1080000

1090000

1100000

1110000

1120000

1130000

1140000

1150000

Ilo

ść w

od

y w

[m

3]




Unia Europejska

Jak pokazuje wykres 1. ilość wody zużywanej w Mieście Kętrzyn z roku na rok maleje

w odniesieniu do roku 2008 jest to spadek o prawie 60 tys. m3, co daje łącznie około 5,2 %

oszczędność wody wciągu 5 lat.

Tab.2. Zużycie wody w Mieście Kętrzyn na tle województwa warmińsko-mazurskiego.

Lp. Sieć

wodociągowa

Zużycie wody

Miasto Kętrzyn Województwo warmińsko-mazurskie [%]

1 Ilość wody

[m3]

1 077 800 28 600 000 3,7


Tab.3. Zużycie wody w Mieście Kętrzyn na jednego mieszkańca na tle województwa

warmińsko-mazurskiego oraz terenu całej Polski.

Lp. Jednostka terytorialna woda z wodociągów

na 1 mieszkańca

2008 2009 2010 2011 2012

[m3] [m

3] [m

3] [m

3] [m

3]

1. Polska 31,8 31,3 31,1 31,2 31,2

2. Polska - miasto 36,1 35,3 35,0 34,8 34,5

3. Warmińsko-mazurskie 31,3 30,9 30,8 30,6 30,4

4. Warmińsko-mazurskie - miasto 35,1 34,8 34,2 33,6 33,2

5. Kętrzyn 40,7 40,7 39,0 39,6 38,1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS wg stanu na 2012 r.

Wykres 2. Zużycie wody w Mieście Kętrzyn na 1 mieszkańca w [m3]


2008 2009 2010 2011 2012

Polska 31,8 31,3 31,1 31,2 31,2

Polska - miasto 36,1 35,3 35,0 34,8 34,5

Warmińsko-mazurskie 31,3 30,9 30,8 30,6 30,4

Warmińsko-mazurskie - miasto 35,1 34,8 34,2 33,6 33,2

Kętrzyn 40,7 40,7 39,0 39,6 38,1

0,05,0

10,015,020,025,030,035,040,045,0

Zuży

cie

wo

dy

w [

m3

]




Unia Europejska

Mimo tak dużych oszczędności wody, bo aż 5,2 % od 2008 roku, [Tab.3. Wyk.2.],

Miasto Kętrzyn przewyższa średnie normy zużycia wody w odniesieniu na jednego

mieszkańca w porównaniu do mieszkańca województwa warmińsko mazurskiego o 5 m3,

co

daje 12,8 %, a w porównaniu do przeciętnego mieszkańca polski o 7 m3, co daje 18,1 %.

2.2 Aktualne zużycie gazu.

Zużycie gazu na jednego mieszkańca w 2012 r. wynosiło 129,4 m3, a na jednego

odbiorcę (korzystającego) 452,7 m3. Miasto zaopatrywane jest przez Pomorską Spółkę

Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Olsztynie, która jest właścicielem całości sieci

rozdzielczej.

Tab.4. Ogólne zużycie gazu w mieście Kętrzyn

Lp. Sieć gazowa Zużycie gazu

2008 2009 2010 2011 2012

1. Zużycie gazu w

[m3]

3 627 000 3 416 800 3 640 300 3 360 000 3 422 500


Wykres 3. Zużycie gazu w mieście Kętrzyn


3200000

3250000

3300000

3350000

3400000

3450000

3500000

3550000

3600000

3650000

3700000

2008 2009 2010 2011 2012

Zużycie gazu w [m3]

Zużycie gazu w [m3]




Unia Europejska

Tab.5. Ogólne zużycie gazu na tle województwa warmińsko-mazurskiego

Lp. Sieć gazowa Miasto

Kętrzyn

Województwo warmińsko-mazurskie [%]

3 Zużycie gazu w

[m3]

3 442 500 81 800 000 4,20


Tab.6. Zużycie gazu w Mieście Kętrzyn na jednego mieszkańca na tle województwa

warmińsko-mazurskiego oraz terenu całej Polski.

Lp. Jednostka terytorialna gaz z sieci

na 1 mieszkańca

2008 2009 2010 2011 2012

[m3] [m

3] [m

3] [m

3] [m

3]

1. Polska 99,5 101,5 110,0 100,1 103,4

2. Polska - miasto 132,2 134,4 145,9 130,3 135,3


4. Warmińsko-mazurskie - miasto 95,0 95,0 99,2 93,5 94,9

5. Kętrzyn 129,7 122,3 127,3 118,2 129,4


Wykres 4. Zużycie gazu w Mieście Kętrzyn na 1 mieszkańca w [m3]


2008 2009 2010 2011 2012

Polska 99,5 101,5 110,0 100,1 103,4

Polska - miasto 132,2 134,4 145,9 130,3 135,3


Warmińsko-mazurskie - miasto 95,0 95,0 99,2 93,5 94,9

Kętrzyn 129,7 122,3 127,3 118,2 129,4

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

140,0

160,0

Zuży

cie

gaz

u w

[m

3]




Unia Europejska

Jak wynika z wykresu, zużycie gazu na jednego mieszkańca w Mieście Kętrzyn jest dużo

wyższe bo o 68,5 m3 co daje około 53 % niż średnie zużycie na mieszkańca

w województwie warmińsko-mazurskim. Średni poziom zużycia gazu w ostatnich latach

utrzymuje się na mniej więcej stałym poziomie 125 m3/mieszkańca co przedstawia tabela 6.

2.3 Aktualne zużycie energii elektrycznej

Roczne zużycie energii elektrycznej na jednego mieszkańca w 2012r. wynosiło

636,8 kWh, a na jednego korzystającego (odbiorcę) 1 697 kWh. Ogólne zużycie energii

przedstawia tabela 7.

Tab.7. Ogólne zużycie energii elektrycznej w Mieście Kętrzyn.

Lp. Energia

elektryczna

lata

2008 2009 2010 2011 2012

2 Zużycie

energii

elektrycznej

[MWh]

18 413 18 707 19 141 21 761 17 992


Wykres 5. Zużycie energii elektrycznej w Mieście Kętrzyn


2008 2009 2010 2011 2012

Zużycie energii elektrycznej[MWh]

18413 18707 19141 21761 17992

0

5000

10000

15000

20000

25000

Zuży

cie

en

erg

ii e

lekt

rycz

ne

j [M

Wh

]




Unia Europejska

Tab.8. Zużycie energii elektrycznej w Mieście Kętrzyn na tle województwa warmińsko-

mazurskiego.

Lp. Rodzaj sieci Miasto Kętrzyn

2012

Województwo warmińsko-

mazurskie

[%]

2 Zużycie

energii

elektrycznej

[MWh]

17 992 1 011 800 1,77


Tab.9. Zużycie energii elektrycznej na 1 mieszkańca

Lp. Jednostka terytorialna zużycie energii elektrycznej na niskim napięciu

na 1 mieszkańca

ogółem

2008 2009 2010 2011 2012

[kWh] [kWh] [kWh] [kWh] [kWh]

1. Polska 745,8 751,8 773,0 762,7 760,8


3. Powiat kętrzyński 676,5 690,6 688,4 693,3 661,4

4. Kętrzyn 640,2 645,6 641,2 651,7 636,8 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS wg stanu na 2012 r.

Wykres 6. Zużycie energii elektrycznej na 1 mieszkańca [kWh]


2008 2009 2010 2011 2012

Polska 745,8 751,8 773 762,7 760,8


Powiat kętrzyński 676,5 690,6 688,4 693,3 661,4

Kętrzyn 640,2 645,6 641,2 651,7 636,8

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

Zuży

cie

en

erg

ii [k

Wh

]




Unia Europejska

Jak wynika z powyższej tabeli oraz wykresu, średnie zużycie energii w Mieście

Kętrzyn w przeliczeniu na jednego mieszkańca jest niższe niż średnie zużycie e.e. w powiecie

kętrzyńskim o 24 kWh co daje 3,7%. W przeliczeniu do średniego zużycia na 1 mieszkańca

w Polsce, zużycie e.e. jest niższe o prawie 124 kWh, co daje 16,2%.

2.4 Aktualne zużycie energii cieplnej

Kotłownie dostarczają ciepło do:

213 budynków mieszkalnych w ilości około 180 000 GJ rocznie,

39 innych budynków w ilości około 20 000 GJ rocznie

Tab.10. Dostawy ciepła do budynków komunalnych w 2013 r.

Lp. NAZWA JEDNOSTKI ADRES OBIEKTU ILOŚĆ GJ

1. 2. 3. 4.

1. Miejski Ośrodek Pomocy

Społecznej – Stołówka w

Kętrzynie

UL.SIKORSKIEGO 61 239

2. Zespół Szkół Nr 1 z

oddziałami integracyjnymi

UL.KAZIMIERZA

WIELKIEGO 12

1 443

3. Gimnazjum Nr 2 UL.WOJSKA

POLSKIEGO 9

2 366

4. Miejska Biblioteka

Publiczna (LOŻA)

UL.MICKIEWICZA 1 327

5. Szkoła Podstawowa Nr 4 UL.MONIUSZKI 1 942

6. Szkoła Podstawowa Nr 1 UL.KOPERNIKA 12 1 471

7. Miejskie Przedszkole

Integracyjne MALINKA

UL.WESTERPLATTE 16 646

8. MOSiR hala UL.KAZIMIERZA

WIELKIEGO 12A

1 015

9. KTBS biuro UL.TRAUGUTTA 27 359

10. KTBS budynki mieszkalne ul.Jaśminowa 4, Klonowa 4,

6, 6A

Poznańska 21B, 23B

Sikorskiego 61

6 831

OGÓŁEM 15 639

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych „KOMEC” Sp. z o.o.




Unia Europejska

Wykres 7. Ilość energii cieplnej sprzedanej wyszczególnionym podmiotom [GJ]

Źródło: Opracowanie własne WMAE Sp. z o.o. na podstawie danych KEC „KOMEC” Sp. z o.o.

Wykres 8. Sprzedaż energii cieplnej na tle Województwa Warmińsko-Mazurskiego [TJ]

Źródło: Opracowanie własne WMAE Sp. z o.o. [Rocznik statystyczny województwa Warmińsko-

Mazurskiego 2013 r.]

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

Ilość sprzedanej energii cieplnej [GJ]

Ilość GJ

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

Ogółemwojewództwo

Miasta Wsie MiastoKętrzyn

Sprzedaż energii cieplnej 7312,4 7068,2 244,2 200

Ilo

ść e

ne

rgii

cie

pln

ej w

[TJ

]




Unia Europejska

3. Uwarunkowania prawne

Gospodarka komunalna, która przejawia się w zarządzaniu zasobami komunalnymi

stanowi jedno z podstawowych zadań samorządu terytorialnego. Odwołując się do przepisów

prawa gospodarka komunalna to sfera działań własnych o charakterze gospodarczym, wśród

których wyróżnia się 3 cele zadaniowe: zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze

świadczenia usług powszechnie dostępnych („zadania użyteczności publicznej"), interwencję

na lokalnym rynku gospodarczym, zarówno ze względów społecznych, jak i dla ochrony

interesów gospodarczych gminy oraz działania na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego.

W ustawie o samorządzie gminnym wskazane jest w art. 7 ust. 1 kto odpowiada za

zarządzanie zasobami komunalnymi: „Zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do

zadań własnych gminy", taki zapis stanowi prawną gwarancję samorządu w organizowaniu

usług publicznych. Natomiast ustawa o gospodarce komunalnej definiuje w art. 1 ust. 2 czym

są usługi publiczne: „Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o

charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie

zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych".

Gmina, jako podstawowy szczebel administracji samorządowej została wyposażona w

większość obowiązków związanych z zaspokajaniem potrzeb społecznych. Zgodnie z art. 7

ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym do zadań gminy należą w

szczególności sprawy z zakresu:

1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz

gospodarki wodnej,

2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,

3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków

komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i

unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz

gaz,

4) działalności w zakresie telekomunikacji,

5) lokalnego transportu zbiorowego,

6) ochrony zdrowia,

7) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

8) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,




Unia Europejska

9) gminnego budownictwa mieszkaniowego,

10) edukacji publicznej,

11) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i

opieki nad zabytkami,

12) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,

13) targowisk i hal targowych,

14) zieleni gminnej i zadrzewień,

15) cmentarzy gminnych,

16) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i

przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu

przeciwpowodziowego,

17) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów

administracyjnych,

18) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i

prawnej.

Ponadto zgodnie z ustawą o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r.

jednostki samorządu terytorialnego realizują poszczególne zadania z obszaru gospodarki

komunalnej jako jednostki organizacyjne finansów publicznych, w postaci zakładów

budżetowych, za pośrednictwem spółek prawa handlowego bądź wykorzystując

cywilnoprawne formy realizacji zadań gospodarczych, do których zalicza się powierzenie

wykonania zadania w drodze umowy cywilnoprawnej osobom fizycznym, osobom prawnym

lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej. O tym w jaki sposób i

w jakiej formie prowadzona jest gospodarka komunalna decyduje organ stanowiący, czyli w

przypadku samorządu gminnego - rada gminy.

Dla realizacji zadań z zakresu pożytku publicznego jednostki samorządu

terytorialnego prowadzą działalność komunalną w formie:

a) samorządowych zakładów budżetowych – ich wydatki są pokrywane z przychodów

własnych, mogą jednak otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje

przedmiotowe, dotacje celowe i dotacje podmiotowe,

b) spółek prawa handlowego – które mogą być tworzone przez jeden podmiot (są to

jednoosobowe spółki jednostki samorządu) bądź przez kilka podmiotów. Spółki takie

posiadają osobowość prawną i własny majątek. W sektorze komunalnym największe




Unia Europejska

znaczenie mają spółki kapitałowe: z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne,

dominuje przy tym tendencja do tworzenia jednoosobowych spółek. Jednostki samorządu

terytorialnego, będące właścicielami wszystkich udziałów bądź wszystkich akcji spółki, mogą

kierować działalnością powołanych spółek poprzez podejmowanie uchwał przez

samorządowy organ uchwałodawczy. Art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o

partnerstwie publiczno-prywatnym przewiduje, że dla realizacji wspólnego przedsięwzięcia w

ramach partnerstwa publiczno-prywatnego mogą być zawiązywane spółki kapitałowe, spółki

komandytowe lub spółki komandytowo-akcyjne,

c) stowarzyszeń – zgodnie z art. 84 ustawy o samorządzie gminnym gminy mogą tworzyć

stowarzyszenia, w tym również z powiatami i województwami, wyłącznie w celu wspierania

idei samorządności i obrony wspólnych interesów. Ustawa o samorządzie powiatowym w art.

75 nie zawiera takiego ograniczenia, a również dopuszcza tworzenie stowarzyszeń wraz z

powiatami i województwami. Ustawa o samorządzie województwa w art. 8b zawiera

analogiczne rozwiązanie, jak ustawa o samorządzie powiatowym. Organizację, zadania i tryb

pracy stowarzyszenia samorządowego określa statut, utworzony na podstawie przepisów

prawa o stowarzyszeniach, a podstawową zasadą każdego stowarzyszenia jest jego

niezarobkowy charakter.1

Gospodarka komunalna podobnie, jak inne obszary funkcjonowania gmin ma swoje

normy prawne, które regulują zasady jej funkcjonowania.

Poniżej znajduje się zestawienie najważniejszych aktów prawnych, które w mniejszym

lub większym zakresie, określały do tej pory, ramy prawne funkcjonowania gospodarki

zasobami komunalnymi w Polsce:

1. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Dz.U.2013.594, z późn. zm.

2. Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Dz. U. 1997 nr 9 poz. 43, z

późn. zm.

3. Ustawa z dnia 17 października 2003 r. o zmianie ustawy o gospodarce komunalnej Dz. U.

2003 nr 199 poz. 1937, z późn. zm.

4. Ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w

gminach oraz niektórych innych ustaw Dz. U. 2011 nr 152 poz. 897, z późn. zm.

5. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach Dz. U. 2013 poz. 21, z późn. zm.

1 Gospodarka komunalna – polski model, Kancelaria Senatu, Biuro Analiz i Dokumentacji, Warszawa, 2012r.




Unia Europejska

6. Ustawa z dnia 25 stycznia 2013 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w

gminach Dz. U. 2013 nr 0 poz. 228, z późn. zm.

7. Ustawa Prawo ochrony środowiska z Dz. U. Nr 62 poz. 627 z dn. 27.04.2001, z późn. zm.

8. Ustawa Prawo energetyczne z dn.10.04.1997r. Dz. U. Nr 54 poz. 348., z późn. zm.

9. Ustawa Prawo wodne z dn. 18.07.2001. Dz. U. Nr 115 poz.1229, z późn. zm.

10. Ustawa Prawo budowlane z dn. 16.04.2004 Dz. U. Nr 93 poz.888., z późn. zm.

11. Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa

w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dn. 3.10.2008 Dz.

U. Nr 201 poz. 1237, z późn. zm.

12. Ustawa o ochronie przyrody z dn.16.04.2004 Dz. U. Nr 92 poz.880, z późn. zm.

13. Ustawa o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych

substancji z dn. 22 grudnia 2004 r., Dz. U. 2004 nr 281 poz. 2784, z poźn. zm.

14. Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów z dn. 21 listopada 2008,

15. Ustawa o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów z dn. 5 marca

2010 r., Dz. U. 2010 nr 76 poz. 493

Ponadto istnieje wiele rozporządzeń szczegółowych regulujących dokładnie wąskie dziedziny

zarządzania gospodarką komunalną w gminie.

Gospodarka zasobami publicznymi to nie tylko normy i zasady prawne, ale również

różnego rodzaje programy, plany i strategie, dot. kierunków i sposobów jej zorganizowania.

Najważniejsze dokumenty uchwalane są na poziomie gminnym, ich zadaniem jest ukazanie

głównych celów, uwarunkować i możliwości wykorzystania poszczególnych zasobów

komunalnych. Istnieją również dokumenty unijne i krajowe, które w sposób ogólny wskazują

kierunki rozwoju związane z ochroną przyrody i efektywnością energetyczną, a ich zapisy

przekładają się na odpowiednie rozwiązanie stosowane w gminnym zarządzaniu usługami

komunalnymi. W latach 2007-2008 UE wypracowała m.in. strategię zarządzania sektorem

energetycznym. Porozumienie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w

sprawie przyjęcia rozwiązań legislacyjnych zmierzających do kontrolowania i ograniczenia

emisji gazów cieplarnianych na terenie Unii Europejskiej zwane w skrócie Pakietem

energetyczno-klimatycznym „3x20”, złożone jest z sześciu aktów prawnych. Jego głównym

założeniem jest osiągnięcie do 2020 r. trzech celów głównych:

zwiększenia do 2020 roku efektywności energetycznej o 20%




Unia Europejska

zwiększenia do roku 2020 udziału energii ze źródeł odnawialnych do 20%

całkowitego zużycia energii finalnej w UE;

zmniejszenia do 2020 roku emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 20%, w

porównaniu do 1990 roku, z możliwością wzrostu tej wielkości nawet do 30%, pod

warunkiem, że inne kraje rozwinięte zobowiążą się do porównywalnej redukcji emisji,

a wybrane kraje rozwijające się wniosą odpowiedni wkład na miarę swoich

możliwości redukcyjnych.

W ramach Pakietu Klimatycznego każde Państwo członkowskie zostało zobowiązane do

osiągnięcia pewnych wskaźników. Początkowo udział energii odnawialnej w całkowitym

zużyciu energii 2020 roku, w Polsce w miał wynieść 20%, jednak po negocjacjach obniżono

ten próg do 15%. W roku 2010 udział OZE w końcowym zużyciu energii w Polsce wg

Instytutu Energetyki Odnawialnej w Warszawie wyniósł ok. 8,6%. Cele jakie wyznacza

Pakiet są o tyle ważne, że ich nie spełnienie będzie karane wysokimi grzywnami

finansowymi. W związku z tym zostały one uwzględnione w dokumentach krajowych oraz

lokalnych. Zasady polityki ekologicznej UE przekładają się na kierunki rozwoju

poszczególnych obszarów gospodarki zarówno w kraju, jak i w samym mieście Kętrzyn.

Najważniejsze dokumenty strategiczne, które wskazują pewne elementy ważne do

planowania gospodarki komunalnej to:

- na poziomie krajowym:

1. Polityka Energetyczna Polski do 2030 rok, przyjęty Przez Radę Ministrów w dniu 10

listopada 2009 roku.

2. Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej, Ministerstwo

Gospodarki (czerwiec 2007)

3. Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016,

Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Środowiska (2008)

4. Program „Innowacyjna Energetyka. Rolnictwo Energetyczne” (lipiec 2009)

5. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary

Wiejskie (lipiec 2010)

6. Krajowy Plan Działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, Ministerstwo

Gospodarki – (grudzień 2010)

7. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami przyjęty Uchwałą Rady Ministrów

nr 217 z dnia 24 grudnia 2010 r.




Unia Europejska

8. Drugi Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej (EEAP) został

opracowany przez Ministerstwo Gospodarki i opublikowany 10 sierpnia 2011 r.

- na poziomie regionalnym:

1. Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego

do roku 2025 przyjęta Uchwałą Nr XXVIII/553/13 Sejmiku Województwa

Warmińsko-Mazurskiego z dnia 25 czerwca 2013 r. w sprawie przyjęcia Strategii

rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego do roku

2025

2. Program ochrony środowiska Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2011-

2014 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015-2018, przyjęty uchwałą Nr

XVI/301/12 z dnia 24 kwietnia 2012 r.

3. Plan gospodarki odpadami dla województwa warmińsko-mazurskiego na lata 2011-

2016 przyjęty uchwałą Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego Nr

XVIII/333/12 z dnia 19 czerwca 2012 r.

- na poziomie lokalny:

1. Program Rozwoju Lokalnego Gminy Miejskiej Kętrzyn, Kętrzyn 2005

2. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Kętrzyn na lata 2004-2011,

Kętrzyn 2004r.

3. Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Miejskiej Kętrzyna na lata 2004-2007 z

perspektywą na lata 2008-2015

4. Projekt Założeń Do Planu Zaopatrzenia W Ciepło, Energię Elektryczną I Paliwa

Gazowe Miasta Kętrzyn, Kętrzyn 2006

5. Wieloletni plan gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy Miejskiej Kętrzyn

w latach 2012-2016

http://strategia2025.warmia.mazury.pl/site/showFile/194.html?id_menu=72









Unia Europejska

4. Technologie stosowane w poszczególnych obszarach zarządzania zasobami

komunalnymi.

4.1. Miejskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o.

Przedmiotem podstawowej działalności Miejskich Wodociągów i Kanalizacji spółki

z o.o. jest:

1. Produkcja i dostawa wody na zaopatrzenie ludności i innych odbiorców.

2. Eksploatacja sieci wodociągowej, urządzeń poboru, uzdatniania i rozprowadzania wody.

3. Odbiór i oczyszczanie ścieków komunalnych, przemysłowych, ich zagospodarowanie oraz

eksploatacja sieci kanalizacyjnej i deszczowej.

4. Wykonywanie usług w zakresie: analizy wody i ścieków, rozbudowa sieci wodociągowych

i kanalizacyjnych, rozbudowa infrastruktury technicznej, pompowania studni oraz ich

odbudowa.

5. Sprzedaż materiałów, części i urządzenia wodociągowo-kanalizacyjne oraz remonty

w tym zakresie.

Opis technologiczny:

MWiK Sp. z o.o. posiada w mieście oczyszczalnie mechaniczno-biologiczną [Rys.1.]

działającą w oparciu o metodę osadu czynnego z biologicznym usuwaniem związków azotu

i fosforu, z możliwością chemicznego wspomagania, usuwania związków fosforu. Projektowa

przepustowości to 12.000 m3 ścieków na dobę przy ładunku 70.000 RLM. Ścieki

oczyszczone zrzucane są do odbiornika, jakim jest rzeka Guber.




Unia Europejska

Rys.1. Oczyszczalnia ścieków „Trzy Lipy”

Źródło: MWiK Sp. z o.o.

Układy technologiczne:

- automatyczna stacja zlewcza ścieków dowożonych

- węzeł mechanicznego oczyszczania

- krata mechaniczna - schodkowa z systemem płukania kratek, krata ręczna, separator

piasku

- dwa piaskowniki wirowe napowietrzane

- dwa reaktory biologiczne

- budynek dmuchaw

- stacja dozowania koagulantu PIX

- osadniki wtórne radialne

- przepompownia osadu recyrkulowanego, nadmiernego i części pływających

- zbiornik retencyjny osadu

- węzeł przeróbki osadu

- węzeł przeróbki osadów w technologi ATSO

- plac magazynowy osadu




Unia Europejska

Sieć wodociągowa i kanalizacyjna:

Sieć wodociągowa

Zaopatrzenie w wodę miasta zapewniane jest poprzez Miejskie Wodociągi

i Kanalizacja Sp. z o.o. w Kętrzynie. Spółka posiada sieć o łącznej długości 69,6 km, z czego:

15,9 km stanowi sieć magistralna, 53,7 km to sieć rozdzielcza. Stopień zwodociągowania

Miasta wynosi 100%. Sieć zaopatruje ponadto szereg miejscowości znajdujących się na

terenie Gminy Kętrzyn. Długość sieci wodociągowej przedstawiono w tabeli 1.

Tab.1. Długość sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej w [km] w Kętrzynie.

Lp. Rodzaj sieci Długość sieci [km]

2008 2009 2010 2011 2012

1 Sieć

wodociągowa

53,9 54,2 54,4 54,4 55,2

2 Sieć

kanalizacyjna

67,4 69,0 69,2 69,2 69,5

3 Sieć gazowa 63,6 64,0 64,9 65,9 66,0


Wykres 1. Długość sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej w [km] w Kętrzynie.


0

10

20

30

40

50

60

70

80

2008 2009 2010 2011 2012

sieć wodociągowa

sieć kanalizacyjna

sieć gazowa




Unia Europejska

Jak pokazuje powyższy wykres, sieć wodno–kanalizacyjna jak i sieć gazowa, nie

uległa dużym zmianom przez ostatnie kilka lat. Niewielkie wahania wynikają głównie

z konieczności przyłączania nowych odbiorców jak i remontów starych odcinków

sieci wod-kan.

W odniesieniu do województwa warmińsko-mazurskiego długość sieci wodociągowej

w Mieście Kętrzyn jest znikomym procentem 0,36 %. Ze względu na stopień zgazyfikowania

miasta w porównaniu do województwa warmińsko-mazurskiego sieć gazowa jest rozwinięta

i stanowi ona 2,41 % wszystkich sieci w województwie.

Długość sieci wodociągowej na tle województwa warmińsko-mazurskiego przedstawia

poniższa tabela 2.

Tab.2. Długość sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej na tle województwa

warmińsko-mazurskiego.

Lp. Rodzaj sieci Długość sieci [km]

Miasto Kętrzyn 2012 Województwo warmińsko-mazurskie [%]

1 Sieć

wodociągowa

55,2 15 009,5 0,36

2 Sieć

kanalizacyjna

69,5 5 882,7 1,18

3 Sieć gazowa 66,0 2 734,2 2,41


Materiały z jakich zbudowana jest sieć wodociągowa przedstawia tabela poniżej.

Tab.3. Materiały konstrukcyjne sieci wodociągowej:

Lp. Materiał Wartość w [%]

1. Żeliwo 38

2. Stal 11

3. PVC 38

4. PE 13


Jak wskazuje powyższa tabela 51 % sieci wykonane jest w technologii PE i PVC a 49 %

to stara technologia wykonania w rurach żeliwnych i stalowych, która stopniowo wymieniana

jest na nową.




Unia Europejska

Najczęstszymi problemami związanymi z funkcjonowaniem sieci wodociągowej oraz

ujęciami są:

a) awarie na przewodach wodociągowych, co prowadzi do przerw w dostawie wody

o odpowiedniej jakości, odpowiedniej ilości i odpowiednim ciśnieniem,

b)zmiana jakości wody spowodowana korozją instalacji wodociągowych.

Najbardziej oczywistą przyczyną tego stanu rzeczy wydaje się być okres eksploatacji

dużej części przewodów wodociągowych, który w ponad 63% wynosi więcej niż 20 lat.

Kętrzyn posiada głębinowe ujęcia wody, które w pełni zaspokajają potrzeby miasta.

Spółka eksploatuje dwa ujęcia wody: Stację Uzdatniania Wody „Zachód” w Jeżewie [Rys.2]

i Automatyczną Stację Uzdatniania Wody „Wschód” w Karolewie [Rys.3.]. Wygląd obiektów

oraz ilość wody dostarczonej mieszkańcom zostały przedstawione poniżej.

Rys. 2. SUW „Zachód” w Jeżewie

Źródło: Miejskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o w Kętrzynie




Unia Europejska

Rys.3. SUW „Wschód” w Karolewie- Czernikach

Źródło: Miejskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o w Kętrzynie

Sieć kanalizacyjna

W 2012 r. do sieci kanalizacyjnej połączonych było 1841 przyłączy a z sieci

kanalizacyjnej korzystało 27 161 odbiorców. Obecnie z sieci kanalizacyjnej korzysta 28 120

odbiorców. Parametry sieci przedstawiono w poniższej tabeli.

Tab.4. Długość sieci kanalizacyjne

Lp. Rodzaj sieci Długość sieci

2008 2009 2010 2011 2012

1 Sieć

kanalizacyjna

[km]

67,4 69,0 69,2 69,2 69,5

2 Przyłącza

[szt.]

1 717 1 759 1 774 1 817 1 841

3 Odbiorcy

korzystający z

sieci

kanalizacyjnej

[szt.]

26 811 26 553 27 373 27 249 27 161





Unia Europejska

Tab.5. Długość sieci kanalizacyjnej miasta Kętrzyn na tle województwa

warmińsko-mazurskiego

Lp. Sieć

kanalizacyjna

Miasto Kętrzyn Województwo warmińsko-mazurskie [%]

1 Długość sieci

[km]

69,5 2 210,3 3,14

2 Ilość przyłączy 1 841 48 409 3,80

3 Odbiorcy

korzystający z

sieci

kanalizacyjnej

[szt.]

27 161 799 000 3,39


Infrastruktura budowlana:

Infrastruktura budowlana obiektów należących do MWiK Sp. z o.o. przedstawia się

następująco.

Tab.6. Infrastruktura budowlana

Lp. Obiekty Przeznaczen

ie

Rok

budow

y

Powierzchni

a użytkowa

[m2]

Kubatur

a

[m3]

Rodzaj

ogrzewania

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

1. Oczyszczalnia

ścieków

„TRZY LIPY”

oczyszczalnia 1997 łącznie

860,6

łącznie

3 871,2

własne

kocioł olejowy,

pompa ciepła

2. SUW Jeżewo Ujęcie wody remont

2008

łącznie

1 213,75

łącznie

7 120,47

własne

kocioł olejowy

3. SUW Karolewo Ujęcie wody 1987 łącznie

152

łącznie

611

Brak

4. Poznańska 1 Zaplecze

techniczne

1998 łącznie

593,15

łącznie

2895,15

własne

kocioł gazowy

5. Poznańska 6 Budynek

administracyjno

-biurowy

1996 361 2481,5 własne

kocioł gazowy





Unia Europejska

Zużycie paliw i surowców na obiektach MWiK Sp. z o.o.

MWiK Sp. z o.o. posiada własne kotłownie, które ogrzewają budynki jak i pomieszczenia

techniczne. Zestawienie kotłowni oraz ilość zużytego paliwa przedstawiono poniżej.

Tab.7. Kotłownie MWiK Sp. z o.o.

Lp. Obiekty Paliwo Zainstalowane kotły Ilość

zużytego

paliwa –

rok

Koszt

zużytego

paliwa –

rok

[zł]

Ilość

[szt]

Moc

[kW]

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

1. Oczyszczalnia

ścieków

„TRZY LIPY”

Olej opałowy Kocioł olejowy 82 2 400 [l] 6 993

Pompa ciepła 9 14 880

[kWh/rok]

5 323

2. SUW Jeżewo Olej opałowy Kocioł olejowy 42 3 000 [l] 8 790

Elektryczny

podgrzewacz

wody

10 7 200

[kWh/rok]

3 285

3. SUW

Karolewo

brak brak brak brak brak

4. Poznańska 1 Gaz Kocioł gazowy 34 4 900 m3 5 390

5. Poznańska 6 Gaz Kocioł gazowy 34 6 300 m3 6 930

7. SUMA 211 36 711

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z MWiK Sp. z o.o.

Tab.8. Zużycie energii elektrycznej w obiektach MWiK Sp. z o.o.

Lp. Obiekty Zainstalowana

moc

[kW]

Zużycie energii

elektrycznej

[kwh/rok]

Koszty zakupu energii

elektrycznej

[PLN/rok]

1. 2. 3. 4. 5.

1. Oczyszczalnia

ścieków

„TRZY LIPY”

678 1 754 513 627 223

przepompownie 139 936 50 025

2. SUW Jeżewo - 800 469 329 804




Unia Europejska

3. SUW Karolewo - 462 988 203 140

4. Poznańska 1 54 36 208 19 757

5. Poznańska 6 91 15 880 12 000

6. SUMA 823 3 209 994 1 241 949

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z MWiK Sp. z o.o.

4.2 Infrastruktura sieci gazowej

Zużycie gazu na jednego mieszkańca w 2012 r. wynosiło 129,4 m3, a na jednego

odbiorcę (korzystającego) 452,7 m3. Miasto zaopatrywane jest przez Pomorską Spółkę

Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Olsztynie, która jest właścicielem całości sieci

rozdzielczej.

Rys.4. Mapa systemu dystrybucyjnego Polskiej Spółki Gazownictwa Sp. z o.o.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z PSGAZ [psgaz.pl]

Tab.9. Stopień zgazyfikowania Miasta Kętrzyn

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z PSGAZ [psgaz.pl]

Jak wskazuje powyższa mapa oraz tabela miasto Kętrzyn jest w pełni zgazyfikowane.




Unia Europejska

Tab.10. Odbiorcy, długość sieci oraz zużycie gazu w mieście Kętrzyn

Lp. Rodzaj sieci Długość sieci

2008 2009 2010 2011 2012

1 Ludność

korzystająca z

sieci gazowej

[szt.]

25 958 25 632 26 330 26 251 26 441

2 Odbiorcy gazu

[gosp. domowe]

9 775 9 722 8 748 9 646 7 559

3 Zużycie gazu w

[m3]

3 627 000 3 416 800 3 640 300 3 360 000 3 422 500

4 Długość sieci

gazowe

[km]

63,69 64,03 64,92 65,94 66,04


Tab.11. Odbiorcy, długość sieci oraz zużycie gazu na tle województwa

warmińsko-mazurskiego

Lp. Sieć gazowa Miasto

Kętrzyn

Województwo warmińsko-mazurskie [%]

1 Ludność

korzystająca z

sieci gazowej

[szt.]

26 441 603 000 4,38

2 Odbiorcy gazu

[gosp. domowe]

7 559 166 000 4,55

3 Zużycie gazu w

[m3]

3 442 500 81 800 000 4,20

4 Długość sieci

gazowe

[km]

66,04 1 404 4,70


4.3 Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej „KOMUNALNIK” Sp. z o.o.

Do głównych zadań Spółki należą:

Zbiórka odpadów zmieszanych oraz selektywna zbiórka odpadów

Zagospodarowanie odpadów poprzez ich sortowanie oraz odzysk materiałowy




Unia Europejska

Roboty budowlane

Pielęgnacja zieleni i miejskiej, oczyszczanie miasta,

Komunikacja miejska

Schronisko dla bezdomnych zwierząt

Wytyczne w zakresie gospodarowania odpadami:

Od 2013 roku nie będzie można kierować na składowiska odpadów komunalnych o

cieple spalania >6MJ/kg. Składować można odpady po wcześniejszym mechanicznym

przetwarzaniu.

Do 2015 roku w Państwach Członkowskich muszą funkcjonować systemy

selektywnej zbiórki obejmujące przynajmniej: papier, metal, plastik i szkło.

Do 31 grudnia 2020 roku przynajmniej 50% masy papieru, metali, plastiku i szkła

musi być poddane recyklingowi lub przygotowane do ponownego użycia.

Do 2020 przygotowaniu do ponownego wykorzystania, recyklingowi i innemu

odzyskowi powinno być poddawane minimum 70% masy odpadów budowlanych

innych niż niebezpieczne.

Zgodnie z dyrektywą Państwa Członkowskie mają obowiązek zredukować masę

składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji:

• do 16 lipca 2006 roku – do 75%,

• do 16 lipca 2009 roku – do 50%,

• do 16 lipca 2016 roku – do 35%,

w stosunku do masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

wytworzonych w roku 1995.

Technologia zbioru odpadów

W Mieście Kętrzyn odpady komunalne odbierane są w systemie „u żródła”. Odpady

zbierane są przez mieszkańców w podziale na określone frakcje (tworzywa sztuczne, szkło,

makulatura, odpady biodegradowalne, pozostałości ze zbiórki selektywnej, odpady

zmieszane).

Każdy rodzaj odpadu odbierany jest oddzielnie przez specjalne samochody. Spółka

dysponuje:




Unia Europejska

- 2 samochody z funkcją kom paktującą (zbiórka odpadów BIO, zmieszanych, makulatura,

tworzywa sztuczne)

- 1 samochód z podnośnikiem HDS (zbiórka selektywnie zbieranych odpadów w dzwonach)

- samochody z podnośnikami kontenerów, ciągniki, pojazd specjalistyczny wielofunkcyjny

BU

Technologia zagospodarowania odpadów

Spółka zagospodarowuje odpady w technologii mechaniczno – biologicznego

przetwarzania odpadów. Termin ten obejmuje procesy: przesiewania, sortowania, w celu

mechanicznego rozdzielenia strumienia odpadów (najczęściej zmieszanych odpadów

komunalnych) na frakcje dające się w całości lub w części wykorzystać materiałowo oraz na

frakcję ulegającą biodegradacji. Proces technologiczny:

Punkt przyjęcia odpadów

Mechaniczne przesiewanie (sito)

Wydzielenie frakcji podstawowej (kierowane do instalacji biologicznego

przetwarzania w technologii tlenowej – pryzmy napowietrzane mechanicznie)

Sortowanie ręczne odpadów (wydzielenie z odpadów surowców wtórnych)

Prasowanie odpadów (praso kontener – pozostałości z mechanicznego przetwarzania,

przygotowanie odpadów do unieszkodliwienia)

Tab.12. Technologie PGK „Komunalnik”

Instalacja Opis technologii

Instalacja mechaniczno –

biologicznego przetwarzania

odpadów (MBP)

Wszelkie czynności (rozdrabnianie, przesiewanie, sortowanie,

klasyfikacja i separacja) w celu mechanicznego rozdzielenia odpadów

komunalnych na frakcję dające się w całości lub w części wykorzystać

materiałowo oraz na frakcję ulegającą biodegradacji odpowiednią dla

biologicznego przetwarzania w warunkach tlenowych lub beztlenowych.

Instalacja MBP Spółki składa się z dwóch części:

instalacji do mechanicznego i ręcznego przetwarzania odpadów

zlokalizowanej na bazie magazynowo – transportowej przy ul.

Budowlanej w Kętrzynie

instalacji biologicznego przetwarzania – kompostowni pryzmowej

zlokalizowanej w Pudwągach, gm. Reszel.

Segment przeróbki odpadów

wielkogabarytowych

Plac demontażu odpadów wielkogabarytowych. Demontaż odpadów

wielkogabarytowych odbywa się będzie okresowo po zgromadzeniu

odpowiedniej partii odpadów. Punkt demontażu wyposażony w proste

narzędzia pozwalające dokonać rozbiórki dostarczonych odpadów




Unia Europejska

wielkogabarytowych.

Segment przeróbki gruzu

budowlanego

Zlokalizowany na placu, na którym magazynowane są selektywnie

odpady budowlane oraz wytwarzany z nich produkt (kruszywo

budowlane). Segment przeróbki gruzu wyposażony jest w dwa

urządzenia:

Kruszarka szczękowa

Przesiewacz wibracyjny

Punkt segregacji i belowania

odpadów zebranych

selektywnie.

W punkcie tym surowce wtórne zostają podzielone na poszczególne

frakcje, są tu również przygotowywane (belowanie, pracowanie) do

przekazania uprawnionym odbiorcom.

Punkt zbiórki odpadów

niebezpieczny

Zbiórka baterii i zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego

Recykler asfaltu Urządzeniem mobilnym do przerobu zerwanego asfaltu (MPA-1200).

Urządzenie służy do powtórnego grzania i przerobu zerwanych

nawierzchni bitumicznych takich jak: łam asfaltowy, odpady po

frezowaniu nawierzchni, destrukt asfaltowy itp., umożliwia ponowne

wykorzystanie przy utrzymaniu i budowie nowych nawierzchni

asfaltowych.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PGK „KOMUNALNIK”

Infrastruktura budowlana obiektów należących do PGK „KOMUNALNIK” przedstawia

się następująco:


Lp. Adres obiektu Przeznaczenie Rok

budowy

Powierzc

hnia

użytkowa

Stopień

termomodern

izacji

Rodzaj

ogrzewania

[m2]

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

1. Budowlana 1 Baza

magazynowo-

transportowa,

sortowania

odpadów

1982 1089,82 modernizacja Własne, 1 kocioł

22 kW (węgiel,

drzewo)

2. Pudwągi Schronisko dla

zwierząt 1994 592,69 modernizacja Własne, 1 kocioł

25 kW (węgiel,

drzewo)

3. Plac Słowiański

2

Baza

magazynowo-

transportowa,

biuro

1970-

1993

2131,89 bd Własne, gazowe

4 kotły 100 kW

4. Cmentarna Kaplica

cmentarna bd 179,60 bd Ogrzewanie

elektryczne

5. Miejska 7 Budynek

administracyjny 1969 351,00 bd Sieć miejska

6. Jagiełły Budynek

administracyjny bd 61,86 modernizacja Ogrzewanie

elektryczne

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PGK „KOMUNALNIK”




Unia Europejska

Zużycie paliw, surowców i mediów przez spółkę PGK „KOMUNALNIK”

Przedstawienie zużycia mediów wraz z kosztami przedstawia tabela poniżej.

Tab.13. Zużycie nośników energii oraz wody 2013 r.

Lp. Rodzaj nośnika energii Wielkość

zużycia

Koszty [zł] Miejsce zużycia

1. 2. 3. 4. 5.

1. Węgiel [t] 5 4 230 Budowlana 1,

Pudwągi

2. Drewno [m3] 20 Własna działalność Budowlana 1,

Pudwągi

3. Gaz m3 23 413,1 51 504,68 Baza na ul. Plac

Słowiański

4. Energia elektryczna kWh 273 000 127 809,80 Wszystkie

obiekty Spółki

5. Energia cieplna pobrana z

sieci [kJ]

429,48 13 104,42 Miejska 7

6. Woda m3 2976 18 389,55 Wszystkie

obiekty Spółki

Razem 218 303,77 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PGK „KOMUNALNIK”

Suma zużycia mediów w Spółce stanowi 1,33 % całkowitych kosztów.

Wpływy z selektywnej zbiórki odpadów

Według ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dnia 13 września

1996 r. selektywne zbieranie to oddzielne gromadzenie frakcji: papieru, metalu, tworzyw

sztucznych, szkła, opakowań wielomateriałowych, odpadów komunalnych ulegających

biodegradacji w tym odpadów opakowaniowych ulęgających biodegradacji oraz zużytego

sprzętu elektrycznego i elektronicznego.




Unia Europejska

Rys.5. Selektywna zbiórka butelek plastikowych w PGK „KOMUNALNIK”

Źródło: Opracowanie własne WMAE Sp. z o.o.

Spółka PGK „KOMUNALNIK” prowadząc selektywną zbiórkę odpadów, sprzedaje

surowce wtórne. Wpływy ze sprzedaży przedstawia poniższa tabela.

Tab.14. Wpływy z selektywnej zbiórki w 2012 r.

Lp. Rodzaj surowca Sprzedaż

[kg]

Wpływy netto

[zł]

Cena netto

za 1 kg

1. 2. 3. 4. 5.

1. Tworzywa sztuczne 132 680 167 903,00 1,27

2. Makulatura 64 900 30 873,12 0,48

3. Złom 72 790 41 716,00 0,57

4. Aluminium 7 220 24 194,00 3,35

5. Szkło 130 780 16 398,25 0,13

6. Op. Wielomateriałowe 25 920 2 427,75 0,09

7. ZSEE 8 140 2 209,95 0,27

SUMA 442 430 285 722 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PGK „KOMUNALNIK”




Unia Europejska

Wykres 2. Wpływy z selektywnej zbiórki odpadów.

Źródło: PGK „KOMUNALNIK”, opracowanie własne WMAE Sp. z o.o.

Selektywna zbiórka odpadów w Mieście Kętrzyn na tle województwa warmińsko-

mazurskiego przedstawia poniższa tabela.

Tab.15. Selektywna zbiórka odpadów w województwie warmińsko-mazurskim

Lp. Rodzaj surowca Miasto

Kętrzyn

Województwo

warmińsko-

mazurskie

[t] [t]

1. 2. 3. 4.

1. Tworzywa sztuczne 133 5 500

2. Makulatura 65 6 800

3. Złom 73 300

4. Aluminium 7,2

5. Szkło 131 8 400

6. Op. Wielomateriałowe 26 -

7. ZSEE 8,1 -

SUMA 442,4 21 000 Źródło: PGK „KOMUNALNIK”, opracowanie własne WMAE Sp. z o.o., „Rocznik statystyczny Województwa

Warmińsko-Mazurskiego 2013r”

0

20 000

40 000

60 000

80 000

100 000

120 000

140 000

160 000

180 000

Tworzywa

sztuczne

Makulatura

Złom Aluminium

Szkło Op.Wielomateriałowe

ZSEE

Sprzedaż surowców wtórnych [kg] 132 680 64 900 72 790 7 220 130 780 25 920 8 140

Wpływy netto [zł] 167 903 30873,12 41716 24194 16398,25 2 427,75 2 209,95




Unia Europejska

4.4. Komunalna Energetyka Cieplna „KOMEC” Sp. z o.o.

Komunalna Energetyka Cieplna „KOMEC” Spółka z o.o. w Kętrzynie prowadzi

działalność w oparciu o koncesje udzielone do 30 września 2023 roku przez Prezesa URE

w zakresie: wytwarzania ciepła oraz przesyłania i dystrybucji ciepła.

Poza wytwarzaniem, przesyłaniem i dystrybucją ciepła, Spółka prowadzi,

w niewielkim stopniu – 5%, działalność w zakresie sprzedaży materiałów i usług.

KEC zatrudnia 52 osoby.

Infrastruktura budowlana obiektów należących do „KOMEC” Sp. z o.o. przedstawia

się następująco.


Lp. Adres obiektu Przeznaczenie Rok Kubatura Stopień

Zuży

cie

ciepł

a

budowy [m

3] Termo-modernizacji [GJ]

1. Rynkowa 3 kotłownia 1975 6 971 Brak 5 600

2. Mazurska 15 kotłownia 1970 3 403 Brak 1 600

3. Kaszubska 1 kotłownia 1992 5 200 Brak 350

4. Słowackiego 7a kotłownia 1989 1 355 Brak 86

5. Limanowskiego

22

kotłownia 1986 1 835 Brak 800

6. Górna 8*

biurowiec 1970 5 544 Bez ocieplenia

stropodachu

660


* Budynek biurowy zasilany jest z węzła grupowego (sieć Rynkowa)

Rys.6. Budynki kotłowni na miał węglowy „KOMEC” Sp. z o.o.





Unia Europejska

Rys.7. Kotły miałowe w kotłowni „KOMEC” Sp. z o.o.


Rys.8. Budynek kotłowni gazowej „KOMEC” Sp. z o.o.





Unia Europejska

Rys.9. Kotły gazowe


Źródła ciepła spółki KEC „KOMEC”.

Spółka dysponuje pięcioma źródłami ciepła. Dwie z nich celem wytworzenia energii

cieplnej wykorzystują miał węglowy, trzy pozostałe - gaz ziemny.

Całkowita moc dyspozycyjna źródeł ciepła wynosi 39,800 MW. Czynnik grzewczy

przesyłany jest za pomocą sieci cieplnej, której całkowita długość wynosi 24 647,5 m. W tym

sieć wysokotemperaturowa - 13 049,5 m, niskotemperaturowa - 11 598 m.

Tab.17. Zainstalowane kotły oraz rodzaj paliwa.

Lp. Adres źródła

ciepła

Paliwo Zainstalowane kotły

IIość/rodzaj Moc

jednostk.

[MW]

Moc dysp.

[MW]

1. 2. 3. 4. 5. 6.

1. Rynkowa 3 miał węglowy 4 * WR-5 2*5,80

2*6,96

25,520

2. Mazurska 15 miał węglowy 6 * WCO-80 1,588 9,528

3. Kaszubska 1 gaz ziemny 3 * Buderus G

605

0,670 2,010




Unia Europejska

4. Słowackiego 7a gaz ziemny Buderus 424 0,227 0,227

5. Limanowskiego

22

gaz ziemny 3 * Buderus

GE 615

0,740 2,515

1 * Buderus

GE 515

0295

Razem: 39,800


Tab.18. Rok budowy i stan techniczny kotłów.

Lp. Adres źródła

ciepła

Stan Rok Sprawność

techniczny budowy [%]

1. 2. 3. 4. 5.

1. Rynkowa 3 dobry 1978-1985 82

2. Mazurska 15 dobry 1970-1982 81

3. Kaszubska 1 dobry 1999 94

4. Słowackiego 7a dobry 1997 92

5. Limanowskiego

22

dobry 2000 95


Tab.19 Sieć cieplna

Lp. Sieć cieplna Długość

ogółem [m]

w tym preizolowane

[m] [%]

1. 2. 3. 4. 5.

1. Rynkowa 3 16 765,0 7 567,0 45,1

2. Mazurska 15 4 573,5 2 648,5 57,9

3. Kaszubska 1 1 448,0 1 092,0 75,4

4. Słowackiego 7a 10,0 10,0 100,0

5. Limanowskiego 22 1 851,0 1 732,0 93,6

Razem: 24 647,5 13 049,5 52,9





Unia Europejska

Wykres 3. Długość sieci cieplnej miasta Kętrzyn w [m]

Źródło: Opracowanie własne WMAE Sp. z o.o. na podstawie danych „KOMEC” Sp. z o.o.

Jak widać na powyższym wykresie większość z sieci w ponad 50% wykonana jest

w systemie preizolowanym. Jedynie najstarsza, zarazem najdłuższa sieć wykonana jest

jedynie w połowie. Sieć cieplna w Kętrzynie jest dobrze rozbudowaną siecią, w odniesieniu

do miast województwa warmińsko-mazurskiego stanowi ona 3 % łącznej długości sieci

cieplnych [wyk.4.]

Wykres 4. Długość sieci cieplnej miasta Kętrzyn na tle województwa warmińsko-mazurskiego

Rynkowa 3Mazurska

15Kaszubska

1Słowackieg

o 7aLimanowsk

iego 22

Długość sieci ogółem [m] 16765 4573,5 1448 10 1851

Sieć preizolowana [m] 7567 2648,5 1092 10 1732

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

Dłu

gość

sie

ci w

[m

]

Ogółemwojewództwo

Miasta WsieMiastoKętrzyn

Długość sieci [km] 929,8 841,6 88,2 24,6

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

Dłu

gość

sie

ci w

[km

]

Długość sieci w województwie [km]




Unia Europejska

Źródło: Opracowanie własne WMAE Sp. z o.o. [Rocznik statystyczny województwa Warmińsko-Mazurskiego 2013 r.]

Zużycie paliw, surowców i mediów oraz dostarczanie ciepła przez spółkę KEC

„KOMEC”

Komunalna Energetyka Cieplna „KOMEC” Sp. z o.o. w Kętrzynie dostarcza ciepło na

potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej do około 60 % budynków

mieszkalnych i użyteczności publicznej w Kętrzynie. Zapotrzebowanie mocy ogółem wynosi:

Tab.20. Zapotrzebowanie na moc cieplną:


Tab.21. Dostawy ciepła w 2013 r.

Lp. NAZWA JEDNOSTKI ADRES OBIEKTU ILOŚĆ GJ FAKTURY

ZA CIEPŁO

(BRUTTO Z VAT)

Zł/GJ

kol. 5/4

1. 2. 3. 4. 5. 6.

1. Miejski Ośrodek Pomocy

Społecznej – Stołówka w

Kętrzynie

UL.SIKORSKIEGO 61 239 13 785,19 57,68

2. Zespół Szkół Nr 1 z

oddziałami integracyjnymi

UL.KAZIMIERZA

WIELKIEGO 12

1 443 98 793,74 68,46

3. Gimnazjum Nr 2 UL.WOJSKA

POLSKIEGO 9

2 366 150 956,72 63,80

4. Miejska Biblioteka

Publiczna (LOŻA)

UL.MICKIEWICZA 1 327 29 892,83 91,42

5. Szkoła Podstawowa Nr 4 UL.MONIUSZKI 1 942 62 533,86 66,38

6. Szkoła Podstawowa Nr 1 UL.KOPERNIKA 12 1 471 91 152,23 61,97

7. Miejskie Przedszkole

Integracyjne MALINKA

UL.WESTERPLATTE 16 646 38 269,98 59,24

8. MOSiR hala UL.KAZIMIERZA

WIELKIEGO 12A

1 015 59 335,14 58,46

9. KTBS biuro UL.TRAUGUTTA 27 359 29 666,83 82,64

10. KTBS budynki mieszkalne ul.Jaśminowa 4, Klonowa 4,

6, 6A

Poznańska 21B, 23B

Sikorskiego 61

6 831 420 968,71 61,63

OGÓŁEM 15 639 995 355,23


Lp. Zapotrzebowanie mocy [MW]

Centralne

ogrzewanie

Ciepła woda

użytkowa

Ogółem

1. 25,8 5,2 31




Unia Europejska

Wykres 5. Ilość energii cieplnej sprzedanej wyszczególnionym podmiotom [GJ]

Źródło: Opracowanie własne WMAE Sp. z o.o. na podstawie ankiet.

Wykres 6. Sprzedaż energii cieplnej na tle Województwa Warmińsko-Mazurskiego [TJ]

Źródło: Opracowanie własne WMAE Sp. z o.o. [Rocznik statystyczny województwa Warmińsko-

Mazurskiego 2013 r.]

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

Ilość sprzedanej energii cieplnej [GJ]

Ilość GJ

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

Ogółemwojewództ

wo

Miasta Wsie MiastoKętrzyn

Sprzedaż energii cieplnej 7312,4 7068,2 244,2 15,6

Ilo

ść e

ne

rgii

cie

pln

ej w

[TJ

]




Unia Europejska

Centralne systemy dostarczania ciepła są najbezpieczniejszymi i najbardziej

niezawodnymi sposobami zaspokajania potrzeb na ciepło. Zaawansowanie technologiczne

i organizacyjne centralnej dostawy ciepła w Kętrzynie dorównuje podobnym systemom

w Polsce.

Kotłownie dostarczają ciepło do:

- 213 budynków mieszkalnych w ilości około 180 000 GJ rocznie,

- 39 innych budynków w ilości około 20 000 GJ rocznie

Zużycie paliw przez KEC „KOMEC” Sp. z o.o. przedstawiają poniższe tabele.

Tab.22. Zużycie paliwa ogółem w 2012 r.

Lp. Materiał Ilość Wartość netto[zł]

1. Miał węglowy [Mg] 11 195 3 938 866

2. Gaz ziemny [m3] 664 011 1 166 550

3. Energia elektryczna [kWh] 1 422 457 597 972

4. Woda [m3] 4 773 26 926

5. Olej napędowy [dm3] 11 197 49 411


Tab.23 Zużycie paliwa z podziałem na kotłownie

Lp. Adres źródła ciepła Zużycie paliwa

2011

Zużycie paliwa

2012

Wartość paliwa

(2012)

[Mg, m3] [Mg, m

3] [PLN]

1. 2. 3. 4. 5.

1. Rynkowa 3 8 792 8 856 4 078 067,00

2. Mazurska 15 2 351 2 339

3. Kaszubska 1 259 915 287 436 1 166 550,87

4. Słowackiego 7a 45 553 46 479

5. Limanowskiego 22 333 778 330 096

Razem: - - 5 244 617,87


4.5.Zużycie energii elektrycznej

Zużycie energii elektrycznej we wszystkich obiektach KEC „KOMEC” Sp. z o.o.

w 2012 r. wyniosło: 1 422 457 kWh o wartości: 597 972 PLN/rok.




Unia Europejska

Struktura elektro-energetyczna Miasta Kętrzyn

Roczne zużycie energii elektrycznej na jednego mieszkańca w 2012r. wynosiło

636,8 kWh, a na jednego korzystającego (odbiorcę) 1 697 kWh. Przesył energii elektrycznej

na terenie Miasta odbywa się liniami średniego napięcia 15 kV zasilanymi z Głównego

Punktu Zasilania 110 kV" GPZ Kętrzyn, poprzez stacje transformatorowe 15/0,4 kV i dalej

liniami niskiego napięcia 0,4 kV. GPZ Kętrzyn jest zlokalizowany przy granicy miasta, przy

szosie na Mrągowo i jest zasilany trzema liniami WN 110 kV /Korsze, Mrągowo, Giżycko/

oraz jest z niego wyprowadzona linia WN 110 kV Reszel. W GPZ Kętrzyn są zainstalowane

dwa transformatory 110/15 kV o mocy 6 MVA każdy o obciążeniach na poziomie napięcia

15 kV.

Na terenie Miasta jest 5 ciągów linii średniego napięcia do zasilania drobnych odbiorców

komunalnych i przemysłowych oraz 3 linie dla dużych odbiorców przemysłowych. Linie te

wykonane są zasadniczo jako kablowe i napowietrzne z przewodami gołymi

i izolowanymi. Całkowita długość linii 15 kV wynosi ok. 50 km a linii napowietrznych

z przyłączami - 0,4 kV ok. 123 km. Stan techniczny linii jest dobry, wskaźnik awaryjności

w roku 2005 wyniósł 2,47 awarii na 100 km linii napowietrznych. Obiekty komunalno-

mieszkalne, przemysłowe zasilane są ze stacji transformatorowych SN/nn - 15/0,4 kV,

w liczbie 35, a sumaryczna moc transformatorów stacji wynosi 34,2 MVA. Stan techniczny

stacji transformatorowych jest dobry. Całkowita długość linii średniego i niskiego napięcia

ulicznego na terenie miasta wynosi ok. 173km. Obecny stan i moc spełniają oczekiwania co

do bezawaryjności pracy sieci i zapotrzebowania na energię elektryczną. Sieć posiada

znaczną rezerwę mocy na transformatorach głównych odpowiednio 55 i 40%.

Tab.24. Liczba odbiorców oraz zużycie energii elektrycznej w Mieście Kętrzyn.

Lp. Energia

elektryczna

lata

2008 2009 2010 2011 2012

1 Liczba

odbiorców

energii

elektrycznej

[szt]

10 750 10 913 11 011 10 596 10 599




Unia Europejska

2 Zużycie

energii

elektrycznej

[MWh]

18 413 18 707 19 141 21 761 17 992


Wykres 7. Odbiorcy oraz zużycie energii elektrycznej w Mieście Kętrzyn


Tab.25. Zużycie energii elektrycznej w Mieście Kętrzyn na tle województwa warmińsko-

mazurskiego

Lp. Rodzaj sieci Miasto Kętrzyn

2012

Województwo warmińsko-

mazurskie

[%]

1 Liczba

odbiorców

energii

elektrycznej

[szt]

10 599 304 700 3,47

2 Zużycie

energii

elektrycznej

[MWh]

17 992 1 011 800 1,77


2008 2009 2010 2011 2012

Zużycie energii elektrycznej[MWh]

18413 18707 19141 21761 17992

Liczba odbiorców [szt] 10750 10913 11011 10596 10599

0

5000

10000

15000

20000

25000

Licz

ba

od

bio

rcó

w [

szt]

zu

życi

e e

ne

rgii

ele

ktry

czn

ej [

MW

h]




Unia Europejska

4.6. Struktura elektro-energetyczna Miasta Kętrzyn a modernizacja oświetlenia

Stan aktualny oświetlenia ulicznego

SŁUPY: zasilanie słupów zrealizowane jest poprzez kable ziemne, linie napowietrzne: „gołą" i

izolowaną. Zinwentaryzowano łącznie 1440 szt. słupów, na których zawieszono oprawy.

Poniższa tabela pokazuje zbiorcze zestawienie:

Tab.1. Zestawienie słupów oświetleniowych występujących na terenie Miasta Kętrzyn

Lp. Rodzaj słupa Ilość [szt.]

1. OŻ - betonowy 6-ciokątny 499

2. EM - słup metalowy 6-cio lub 8-miokątny 171

3. P - parkowy ozdobny lub metalowy 6-ciokątny 59

4. E - betonowy wirowany 40

5. ŻN - żerdź betonowa 574

6. M - słup stalowy malowany 78

7. Bud - wysięgnik z oprawą na budynku 19

SUMA 1440

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych audytu oświetlenie programu „SOWA”

Oznaczenia przyjęte w tabeli:

OŻ - żelbetowe słupy oświetleniowe (ośmiokątne) ze stalowymi wysięgnikami rurowymi

wpuszczanym do środka słupa w szczycie z ocynkowaną osłoną. Wysokość zawieszenia

oprawy 9 m. Skrzynka bezpiecznikowo-złączeniowa umieszczona we wnęce słupowej.

Oprawy zasilane limą kablową.

ŻN - żerdzie żelbetowe o wysokości 10 m - wysięgniki mocowane za pomocą specjalnych

uchwytów (montaż zarówno pod, jak i nad linią przesyłową). Oprawy zasilane linią

napowietrzną z zabezpieczeniami bezpośrednio na linii.

E - betonowy wirowany z wysięgnikiem mocowanym na szczycie. Oprawy zasilane linią

napowietrzną z zabezpieczeniami bezpośrednio na linii. Metalowe - z różnych materiałów:

a) EM - ze stali ocynkowanej: okrągłe i wielokątne ze zintegrowanymi wysięgnikami;

b) M - stalowe malowane - okrągłe ze zintegrowanymi wysięgnikami. Skrzynka

bezpiecznikowo-złączeniowa umieszczona we wnęce słupowej. Oprawy zasilane linią

kablową.




Unia Europejska

Parkowe - P - słup parkowy ozdobny lub stalowe okrągłe i wielokątne ze zintegrowanymi

wysięgnikami lub bez wysięgników. Skrzynka bezpiecznikowo-złączeniowa umieszczona we

wnęce słupowej. Oprawy zasilane linią kablową.

Bud - wysięgniki z oprawami - zamocowane na budynkach.

Słupy metalowe ocynkowane są w bardzo dobrym stanie i nie wymagają prac

remontowych, dotyczy to zarówno słupów ulicznych jak i parkowych - ozdobnych.

Slupy betonowe (E) - ich stan jest zadowalający.

WYSIĘGNIKI: na terenie całego miasta zastosowano różnorodne wysięgniki - różnice

występują nawet w jednym obwodzie. Wyraźnie widać przewagę wysięgników krótkich.

W większości przypadków wydłużenie wysięgnika (wysokość i ramię) w sposób znaczący

poprawiłoby poziomy natężenia i równomierność oświetlenia.

Inwentaryzując wysięgniki z ziemi trudno jest precyzyjnie określić stopień korozji,

uszkodzeń itd. Dlatego, w celu eliminacji niepewności podczas wymiany, planowana jest

wymiana wszystkich wysięgników na słupach OŻ i ŻN.

Zintegrowane wysięgniki na słupach metalowych ocynkowanych pozostają bez

wymiany, natomiast wysięgniki zintegrowane na słupach metalowych malowanych należy

oczyścić (skrobanie) i ponownie pomalować.

OPRAWY: zinwentaryzowano łącznie: 1477 szt. opraw :

Tab.2. Zestawienie opraw oświetleniowych występujących na terenie Miasta Kętrzyn

Lp. Rodzaj i typ oprawy Ilość

[szt.]

1. SGS 203 /70W 236

2. SGS 203 /100W 172

3. SGS 203 /150W 262

4. SGS 204 /250W 243

5. SGS 101 /70W 95

6. SGS 102/ 100W 138

7. SGS 102/ 150W 106

8. SGP 340 / 100W 65

9. SGP 340/ 150W 2

10. SGP 340 / MII 60




Unia Europejska

11. parkowe 70 W 98

SUMA 1 477 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych audytu oświetlenie programu „SOWA”

Oznaczenia użyte w tabeli:

SGS203/70 - oprawa uliczna sodowa z kloszem (lampa sodowa o mocy 70W)



SGS204/250 oprawa uliczna sodowa z kloszem (lampa sodowa o mocy 250W)


SGS102/100 - oprawa uliczna sodowa z kloszem (lampa sodowa o mocy 100 W)


SGP340/100 - oprawa uliczna sodowa z kloszem (lampa sodowa o mocy100 W)

SGP340/150 - oprawa uliczna sodowa z kloszem (lampa sodowa o mocy 150 W)

SGP 340/MII - oprawa uliczna metalo-halogenkowa z kloszem (źródło światła - lampa metalo-

halogenkowa o mocy 150W) - prod. Philips - oprawa bez regulacji kąt nachylenia.

Jak wynika z powyższej tabeli 100% oświetlenia zrealizowane jest za pomocą opraw

z sodowymi i metalohalogenkowymi źródłami światła. Jest to stan dobry chociażby

w porównaniu z wieloma gminami w kraju, gdzie jeszcze duża część oświetlenia

zrealizowana jest z udziałem lamp rtęciowych.

Należy jednak przyjrzeć się bliżej rozkładom mocy. To, że przewagę mają lampy o mocy

70W zaliczyć należy do pozytywów.

Istniejące oświetlenie można podzielić na dwie umowne części:

a) nowa - nowe obwody wybudowane z wykorzystaniem słupów ze stali ocynkowanej

i z oprawami Selenium (sodowe i metalohalogenkowe) - czas eksploatacji krótszy niż 5 lat.

b) stara - pozostałe obwody zrealizowane na różnych słupach z oprawami typu MALAGA

i SGS 203.

MOC ISTNIEJĄCEGO SYSTEMU:

Całkowita pobrana moc oprawy składa się z dwóch składników:




Unia Europejska

- pobrana moc źródła światła (lampa, żarówka)

- pobrana moc osprzętu (dławik)

W dokumentacji przyjęto poniższe moce dla występujących opraw:

- oprawa sodowa 70 W - moc całkowita 83 W (70 W + 13 W)

- oprawa sodowa 100 W - moc całkowita 115 W (100 W+15 W)

- oprawa sodowa 150 W - moc całkowita 168 W (150 W +18 W)

- oprawa sodowa 250 W - moc całkowita 275 W (250 W + 25 W)

Całkowita moc zużywana przez zinwentaryzowane oświetlenie zewnętrzne wynosi:

217 800 W (217,8 kW)

Biorąc pod uwagę wymagania programu „SOWA" przyjęto, że część opraw nie zostanie

wymienionych. Bez wymiany pozostaną m.in. oprawy ozdobne tzw. „parkowe" oraz oprawy

sodowe nowe spełniające wymogi dla ulic na których są zainstalowane. Do wymiany

przewiduje się 1155 szt. opraw o łącznej mocy zainstalowanej: 180,7 kW.

5. Finansowanie wydatków związanych z utrzymaniem gospodarki komunalnej

Poprawa efektywności zarządzania zasobami komunalnymi wiąże się z szeregiem działań.

Oprócz niwelowania strat i racjonalnego dysponowania zasobami, jednym z najważniejszych

kroków jest inwestowania w nowe, ekologicznie i ekonomicznie wydajne technologie.

Modernizacja istniejącej infrastruktury oraz rozbudowa sieci to podstawowe działania

inwestycyjne, jakie bezpośrednio lub z ramienia swoich spółek komunalnych prowadzi

Gmina. Jednak nowe wyzwania gospodarcze i energetyczne oraz coraz bardziej wymagające

regulacje prawne (krajowe i unijne) wymuszają na mieście inwestowanie również w

nowoczesne systemy i instalacje związane z zaspokajaniem potrzeb publicznych.

Z przekazanych danych wynika, ze Gmina Miejska Kętrzyn bardzo dobrze radzi sobie

z planowaniem i realizacją inwestycji w obszarze gospodarki komunalnej. Władze

samorządowe rozumieją potrzebę ulepszania infrastruktury komunalnej i w ramach




Unia Europejska

posiadanych środków finansowych oraz możliwości ich zewnętrznego pozyskania świadomie

opracowują kolejne projekty inwestycyjne.

Poniżej zamieszczone zostało zestawienie realizowanych i planowanych inwestycji

prowadzonych bezpośrednio przez Gminę Miejską Kętrzyn:

Tab. 1. Inwestycje z zakresu gospodarki komunalnej – Gmina Miejska Kętrzyn

Lp. Nazwa inwestycji Okres

trwania

inwestycji

Finansowanie (w zł) Źródła

dofinansowania Środki

własne

Dotacje Kredyty

1 Modernizacja KINA

GWIAZDA w Kętrzynie

na potrzeby

Kętrzyńskiego Centrum

Kultury

2007 - 2011 5 553 672,89 2 568 325,55 Europejski Fundusz

Rozwoju

Regionalnego w

Ramach RPOWiM

na lata 2007 - 2013

2 Wymiana stolarki

okiennej w Gimnazjum

im. Jana Pawła II w

Kętrzynie

w ramach projektu

Energooszczędne

zarządzanie zasobami –

wspólne modele dla

małych miast na

przykładzie Kętrzyna i

Svetlego

2013 42 902,41 386 121,6 Europejski

Instrument

Sąsiedztwa i

Partnerstwa (ENPI)

w ramach Programu

Współpracy

Transgranicznej

Litwa-Polska-Rosja

2007-2013

3 Modernizacja systemu

ogrzewania w 14

lokalach komunalnych z

ogrzewania piecowego

na centralne ogrzewanie

gazowe

2013 - 2014 166 698 Środki własne

Źródło: dane pozyskane z Wydziału Inwestycji, Urzędu Miasta w Kętrzynie

Poszczególne inwestycje dotyczyły m.in. zmiany oświetlenia ulicznego, którego celem

byłoby zmniejszenie emisji CO2 oraz oszczędność kosztów energii, działania

termomodernizacyjne skierowane głównie na ograniczenie strat ciepła, a tym samym

zmniejszenie kosztów ogrzewania, modernizację systemów ogrzewania z piecowego na

ogrzewania centralne oraz w niektórych przypadkach przebudowę centralnego ogrzewania z

kotłowni węglowych na kotłownie gazowe. Większość z tych inwestycji jest aktualnie

realizowana lub dopiero będzie. Finansowanie tych inwestycji jest kosztowne, dlatego oprócz

środków własnych, które gmina angażuje w każdą inwestycję pozyskiwane są środki

zewnętrzne: dotacje i kredyty. Analizując wydatki Gminy Miejskiej Kętrzyn na działania

proekologiczne można zauważyć, że utrzymanie gospodarki komunalnej staje się coraz

droższe.




Unia Europejska

Tab.2 Wydatki planowanie i poniesione na zadania własne w obszarze gospodarki

komunalnej w 2011 r.

Zadania własne Plan na 2011r. Wykonanie plany

za 2011r.

% wykonania planu

Gospodarka komunalna i ochrona

środowiska

3.660.243 3.308.428,93 90,39

Gospodarka ściekowa

i ochrona wód

790.151 681.981,49 86,31

Oczyszczanie miast i wsi 1.225.000 1.166.307,83 95,21

Utrzymanie zielni

w miastach i gminach

544.400 541.106,19 99,39

Schroniska dla zwierząt 111.000 110.310,57 99,38

Oświetlenie ulic, placów 630.000 495.244,60 78,61

Wpływy i wydatki związane z

gromadzeniem środków z opłat i kar za

korzystanie ze środowiska

289.692

266.820,06 92,10

Pozostała działalność 70.000 46.658,19 66,65

Źródło: Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta za 2011r.

Wśród najważniejszych wydatków znalazło się m.in. sfinansowanie kosztów regulacji

gospodarki wodno-ściekowej aglomeracji Kętrzyn (372.619,46 zł), zakup pompy z

żurawikiem do oczyszczalni ścieków (21.832,50 zł), zakup dmuchawy powietrza do

oczyszczalni ścieków (121.647,00 zł),budowa kanalizacji deszczowej w sięgaczu ulicy

Jagiełły (34.999,99 zł), uzgodnienie usytuowania przyłączy, pomiary instalacji elektrycznej.

Tab.3 Wydatki planowanie i poniesione na zadania własne w obszarze gospodarki

komunalnej w 2012 r.

Zadania własne Plan na

2012 r.

Wykonanie

plany za 2012 r.

% wykonania

planu

Gospodarka komunalna i

ochrona

środowiska

5 588 049 5 071 257,16 90,75

Gospodarka ściekowa

i ochrona wód

2 165 195 2 109 562,33 97,43

Oczyszczanie miast i wsi 1 319 500 1 196 452,95 90,67

Utrzymanie zielni

w miastach i gminach

744 400 621 566,85 83,50




Unia Europejska

Schroniska dla zwierząt 136 000 121 274,34 89,17

Oświetlenie ulic, placów 874 212 748 301,50 85,60

Wpływy i wydatki związane z

gromadzeniem Śródków z

opłat i kar za korzystanie ze

środowiska

109 242 53 074,50 48,58

Pozostała działalność 149 500 131 024,69 87,64

Źródło: Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta za 2012r.

W porównaniu do roku 2011 wydatki w 2012 związane z gospodarką komunalną

wzrosły o 53%, największy wzrost zaobserwować można było w kosztach związanych z

gospodarką wodno ściekową i ochroną wód, w tym obszarze wydano więcej aż 1 427 580,8

zł. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy był wzrost wydatków inwestycyjnych, które

wyniosły w 2012 r. 1 987 445,8 zł. reszta wydatków związana była z wypełnianiem zadań

własnych gmin. Duży wzrost wydatków odnotowano również w kosztach związanych z

utrzymaniem oświetlenia ulicznego w 2012 rachunki te były wyższe o 51% w porównaniu do

2011r. W 2012 r. Gmina Miejska Kętrzyn zapłaciła za energię elektryczną dot. oświetlenia

ulicznego 686 108,95 zł, w 2011 r. wydatki te były mniejsze i wyniosły 423 150,01 zł.

Jednym z największych wydatków powiązanych z zarządzaniem gospodarką komunalną była

partycypacja w kosztach regulacji gospodarki wodno-ściekowej aglomeracji Kętrzyn – 1 942

154,00 zł.

Inwestycje związane z infrastrukturą komunalną podejmują również spółki powołane

przez gminę i działające na jej rzecz. W badanych okresie (od 2007 do 2017) zrealizowano

lub zaplanowano do realizacji wiele inwestycji. Miejskie Wodociągi i Kanalizacja Sp z o.o.

założyły w tej perspektywie czasowej wybudowanie 5 435 mb sieci kanalizacji sanitarnej,

5 347,5 mb sieci wodociągowej, modernizację 11 stacji uzdatniania wody oraz 4 działania

regulacyjne gospodarkę wodno-ściekową (tab.4).


Unia Europejska

Tab. 4. Inwestycje z zakresu gospodarki komunalnej – MWiK Sp. z o.o.

Lp. Nazwa inwestycji Okres trwania

inwestycji

2007 - 2017

Montaż finansowy Źródła dofinansowania

Środki własne Dotacje Kredyty

1. Sieć kanalizacji

sanitarnej

2007

108.297,67 0 0 MWiK Sp. z o.o

2. Sieć wodociągowa

2007

182.791,07 0 0 MWiK Sp. z o.o

3. Modernizacja SUW Jeżewo etap IV

2007

81.221,51 0 0 MWiK Sp. z o.o

4. Modernizacja SUW Karolewo

2007

13.553,16 0 0 MWiK Sp. z o.o


sanitarnej

2008 313.751,23 0 0 MWiK Sp. z o.o


2008 49.813,08 0 0 MWiK Sp. z o.o

11. Moderniz. SUW Jeżewo ETAP V i VI 2008 454.880,37 4.158.292,64 1.618.000,- ZPORR – EFRR PHARE

Miasto Kętrzyn Gmina

Kętrzyn

MWiK Sp z o.o.

12. Modernizacja oczyszczalni

Poznańska 1

2008 111.944,89 0 0 MWiK Sp. z o.o


sanitarnej

2009 205.820,75 0 0 MWiK Sp. z o.o




Unia Europejska

14. Sieć wodociągowa 2009 103.791,90 0 0 MWiK Sp. z o.o

15. Modernizacja pompowni SUW Jeżewo 2009 96.468,91 0 0 MWiK Sp. z o.o

16. Regulacja gosp. ściekowej

Aglomeracji Kętrzyn - Sieć kanalizacji

sanitarnej

2010 20.727,78 32.456,81 0 POIiŚ - FS

Miasto Kętrzyn

MWiK sp. z o.o.


Aglomeracji Kętrzyn

2010 56.372,66 1.082.858,49 0 POIiŚ - FS

Miasto Kętrzyn

MWiK sp. z o.o.

18. Sieci wodociągowe

2010 179.993,63 0 0 MWiK Sp. z o.o


sanitarnej

2011 264.849,22 0 0 MWiK Sp. z o.o


Aglomeracji Kętrzyn

2011 211.091,73 4.010.742,79 0 POIiŚ - FS

Miasto Kętrzyn

MWiK sp. z o.o.


2011 75.025,82 0 0 MWiK Sp. z o o


sanitarnej

2012 129.047,87 0 0 MWiK Sp. z o o

23. Regulacja gospod. ściekowej

Trzy Lipy

2012 744.938.70 5.853.155,69 0 POIiŚ - FS

Miasto Kętrzyn

MWiK sp. z o.o.


2012 154.051,64 0 0 MWiK Sp. z o o




Unia Europejska

25. Modernizacja ASUW

Karolewo

2012 211.100,- 0 0 MWiK Sp. z o o

26. Sieć kanalizacj

sanitarnej

2013 130.164,20 0 0 MWiK Sp. z o o

27. Sieć wodociągowa 2013 213.076,59 0 0 MWiK Sp. z o o

28. Modernizacja ASUW Karolewo 2013 104.000,- 0 0 MWiK Sp. z o o

29 Modernizacja Oczyszcz.Trzy Lipy 2013 114.473,10 0 0 MWiK Sp. z o o


W celu ograniczenia strat ciepła, zwiększenia efektywności energetycznej oraz zmniejszenia kosztów za energię elektryczną Kętrzyńska

Energetyka Cieplna „KOMEC” również podejmuje działania inwestycyjne:




Unia Europejska

Tab. 5. Inwestycje z zakresu gospodarki komunalnej – „KOMEC”


Lp. Nazwa inwestycji Okres trwania

inwestycji

Koszty Cele/efekty

1. Modernizacja sieci cieplnych – 2 038 mb 2007-2012 1 518 938 Ograniczenie strat ciepła na przesyle

2. Modernizacja węzłów cieplnych – 7 sztuk 2008-2011 444 427 Ograniczenie strat ciepła wymiennikowni

3. Modernizacja układu pomiarowo-rozliczeniowego

energii elektrycznej

2013 7 000 Możliwość wyboru tańszego dostawcy energii elektrycznej

4. Termomodernizacja budynku kotłowni 2014 100 000 Ograniczenie strat cieplnych obiektu

5. Budowa elektrowni fotowoltaicznej 4 kW 2014 30 000 Redukcja zużycia zakupionej energii elektrycznej


Unia Europejska

6. Planowane inwestycje w gospodarkę komunalną w Gminie Miejskiej Kętrzyn –

potrzeby.

Racjonalizacja gospodarki komunalnej to zadanie, które wymaga od Gminy nakładów

inwestycyjnych i dobrego planowania prac. W celu wyeliminowania głównych problemów i

obciążeń, najważniejsza jest ich prawidłowa identyfikacja i przygotowanie planu

wprowadzającego pożądane rozwiązania. Gminna gospodarka zasobami komunalnymi

determinowana jest w dużej części przez naszą obecność w UE. Przystępując do Wspólnoty

Europejskiej zostaliśmy zobowiązani do przeprowadzenia ogromnej ilości inwestycji

komunalnych, które przyczynią się do poprawy stanu środowiska naturalnego: są to przede

wszystkim budowa i modernizacja oczyszczalni ścieków, systemów kanalizacyjnych i

wysypisk odpadów, jak również działania na rzecz rozwoju gminnej gospodarki

niskoemisyjnej.

Najważniejsze zadania Gminy w obszarze racjonalizacji zarządzania zasobami

komunalnymi a tym samym działania priorytetowe, które powinny być realizowane w celu

zwiększenia efektywności wykorzystania zasobów komunalnych to:

- zwiększenie efektywności energetycznej komunalnych budynków mieszkaniowych i

budynków użyteczności publicznej – projekty termomodernizacyjne (m.in. ocieplenie,

wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, wymiana sposobu ogrzewania), inwestycje we własne

źródła zasilania typu OZE, inteligentne zarządzanie energią elektryczną i ciepłem,

wykorzystanie nowoczesnych technologii budownictwa energooszczędnego przy budowie

nowych obiektów

- wprowadzanie rozwiązań energooszczędnych w transporcie miejskim – inwestycje w

zakup energooszczędnych pojazdów, promocja transportu zbiorowego

- wymiana oświetlenia ulicznego na oszczędne i inteligentne systemu oświetlenia –

inwestycje w energooszczędne źródła światła oraz inteligentne systemy sterowania

oświetleniem

- promocja prosumenckiej i komunalnej produkcji energii – inwestycje we własne źródła

produkcji energii, promocja i edukacja w zakresie energetyki prosumenckiej, budowa




Unia Europejska

ciepłowni na lokalnie dostępną biomasę, wspieranie inicjatyw tworzenia instalacji

kogeneracyjnych, budowa magazynów energii i inteligentnych sieci energetycznych

- wybór najefektywniejszego dostawcy energii elektrycznej dla podmiotów publicznych –

generowanie oszczędności na rachunkach za prąd i inwestowanie ich kolejne rozwiązania

energooszczędne

- edukacja w zakresie oszczędnego gospodarowania zasobami – projekty edukacyjne w

szkołach, szkolenia dla urzędników, festyny i targi promujące ekologiczne i oszczedne

zarządzanie ciepłem, wodą, energia elektryczna i odpadami

- eliminacja strat na przesyle wody, ciepła, gazu – projekty infrastrukturalne w budowa

nowoczesnych i wysokosprawnych linii przesyłowych, wodociągów, kanalizacji, gazociągów

i ciepłociągów.

- racjonalna gospodarka odpadami – inwestycje w nowoczesne i sprawne systemy

segregacji odpadów, w technologie wykorzystujące odpady do produkcji energii.




Unia Europejska

7. Źródła finansowania przyszłych projektów

Finansowanie inwestycji z zakresu gospodarki komunalnej udzielane jest z dwóch

głównych kierunków wsparcia: źródła krajowe oraz środki zewnętrzne (przede wszystkim

fundusze unijne). Na poziomie krajowym są to środki finansowe Narodowego Funduszu

Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (i/lub Wojewódzkiego Funduszu Ochrony

Środowiska i Gospodarki Wodnej) Banku Ochrony Środowiska, Banku Gospodarki Krajowej.

Z drugiej strony o dotacje można się ubiegać aplikując po wsparcie do funduszy

strukturalnych dostępnych m.in. poprzez „Regionalny Program Operacyjny Warmia i

Mazury” czy też „Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko” oraz środki ze

specjalnych programów opracowanych przez Komisję Europejską w tym m.in. „Inteligentna

Energia – Program dla Europy” czy też „Horyzont 2020”. Jednak większość z tych form

wsparcia dotyczy dużych inwestycji i jest skierowana do samorządów lub dużych

przedsiębiorców. Wybór sposobu finansowania zależy od wielu czynników, przede

wszystkim od rodzaju inwestycji, czyli celu dotacji. Kolejną kwestią jest skala

przedsięwzięcia (20 tys. a może 5 mln zł) oraz od tego, kto jest beneficjentem pomocy, czyli

np. czy o do finansowanie ubiega się przedsiębiorca, osoba fizyczna czy samorząd

terytorialny.

Nowy okres programowania Unii Europejskiej 2014-2020 „przynosi” nowe środki

finansowe na rozwój Europy, w tym na rozwój instalacji związanych z efektywnością

energetyczną i lepszym wykorzystywaniem zasobów komunalnych. Dokument strategiczny

Europa 2020 zakłada 11 nowych celów tematycznych, jednym z nich jest cel 4: Wspieranie

przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach. W ramach tego działania

przewiduje się m.in.:

• promowanie produkcji i dystrybucji urządzeń, instalacji oraz rozwiązań dla energii

z odnawialnych źródeł w tym wytwarzania biokomponentów i biopaliw ciekłych (zgodnie ze

zidentyfikowanymi i określonymi w planach zagospodarowania przestrzennego i strategiach

rozwoju województw potencjałami regionalnymi i krajowymi oraz w ramach wyznaczonych

obszarów);

• wspieranie efektywności energetycznej oraz wykorzystania OZE w przedsiębiorstwach,

gospodarstwach domowych i gospodarstwach rolnych;




Unia Europejska

• wspieranie efektywności energetycznej i wykorzystania OZE w sektorze publicznym i

mieszkaniowym oraz prowadzenie kampanii informacyjno-promocyjnych w tym zakresie;

• zwiększanie efektywności energetycznej w odniesieniu do infrastruktury publicznej

• ograniczanie strat energii na etapie przesyłu i dystrybucji,

• promowanie wysokosprawnej kogeneracji energii cieplnej i elektrycznej

• promowanie zrównoważonej mobilności miejskiej w tym:

• promowanie inwestycji umożliwiających wzrost wydajności i efektywności energetycznej w

produkcji rolno-spożywczej lub w wytwarzaniu biokomponentów wraz z ograniczaniem

emisji;

• promowanie świadomości społecznej w zakresie wzorców zrównoważonej produkcji i

konsumpcji;

• działania dotyczące rozwoju kadr w sektorach związanych z energetyką.

Wytyczne te w sposób bezpośredni przekładają się na zapisy krajowych i regionalnych

programów operacyjnych, które tworzą podstawę formalną, organizacyjną i decyzyjną całego

procesu dofinansowania ww. inwestycji z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Środki finansowe z EFRR będą udzielane w formie dotacji, możemy jednak oczekiwać

pojawienia się funduszy pożyczkowych finansowanych ze środków UE,

z których zielone inwestycje będzie można kredytować na preferencyjnych warunkach. W

dalszym ciągu dostępne będą również specjalne środki interwencyjne Komisji Europejskiej

wydatkowane chociażby przez program Inteligentna Energia Europa.




Unia Europejska

8. Problemy i bariery rozwoju gospodarki komunalnej.

Problemy związane z poruszanymi zagadnieniami należy podzielić na kilka

podstawowych kategorii: problemy legislacyjne na szczeblu krajowym , podstawowy czynnik

hamujący rozwój wykorzystania lokalnych zasobów energii odnawialnej, tj. brak ustawy o

odnawialnych źródłach energii. Którą powinniśmy uchwalić do 5 grudnia 2010roku.

Natomiast ustawa o efektywności energetycznej z dnia 15 kwietnia 2011 roku została tak

skonstruowana , że samorządy jak i podległe im podmioty nie są w stanie z niej skorzystać

bez pomocy wyspecjalizowanych instytucji takich, jak np. Krajowa Agencja Poszanowania

Energii .

Do pozostałych barier należą:

- dokumenty strategiczne na szczeblu województwa dostrzegają zagadnienia związane z

energetyką odnawialną i poszanowaniem energii.

- według ustawy Prawo energetyczne to samorząd gminny jest odpowiedzialny za

zagadnienia związane planowaniem zaopatrzenia energię elektryczną , ciekło i paliwa gazowe

i poszanowaniem energii we własnych obiektach. Gmina Kętrzyn nie ma aktualnego projektu

założeń zaopatrzenia w energię elektryczną i paliwa gazowe.

Ponadto poza wyspecjalizowanym podmiotem odpowiedzialnym za produkcję i

dystrybucję energii cieplnej nie ma osoby, podmiotu koordynującego, nadzorującego

wszystkie zagadnienia związane z gospodarką energetyczną i poszanowaniem energii ,

bezpieczeństwem energetycznym na szczeblu gminnym.

Procesy związane z modernizacją systemów energetycznych i poszanowaniem energii

są kapitałochłonne i nie zawsze samorządy mogą ze względów ekonomicznych je realizować.

Niezwykle istotnym zagadnieniem jest proces edukacji dzieci, młodzieży oraz szkolenia osób

dorosłych z zakresu zagadnień energetycznych i oszczędności energii. Wiedza w tym zakresie

jest niewystarczająca i z tego też powodu dochodzi do różnego typu protestów przy realizacji

inwestycji energetycznych i poszanowania energii. Dlatego wydaje się być zasadnym

wypracowanie modelu szkoleń , edukacji , promocji tych zagadnień.

Kolejnym z poważnych problemów efektywnego zarządzania zasobami są bardzo

wysokie koszty energii elektrycznej, z przeprowadzonej analizy wynika ze koszty pradu w

budynkach administrowanych przez Gminę mogły spaść o ponad 80 tys. zł. Do tego




Unia Europejska

należałoby doliczyć oszczędności związane z modernizacja oświetlenia ulicznego, którego

utrzymanie wzrastało.

Podsumowanie

Analizując gospodarkę zasobami komunalnymi Gminy Miejskiej Kętrzyn należy

zauważyć, że jest to Gmina świadoma problemów energetycznych, środowiskowych i

społecznych związanych z zadaniami, jakie w zakresie gospodarki komunalnej nakłada

ustawa. Podobnie jak sama Gmina, spółki komunalne w Kętrzynie już w chwili obecnej

inwestują w poprawę własnej infrastruktury, tak, by sprawniej i pełniej docierać do

mieszkańców i zaspokajać ich potrzeby. Dane uzyskane z Urzędu Miasta i poszczególnych

spółek pokazują, które z obszarów potrzebują większego, a które mniejszego systemu

wsparcia.

Mimo spadającej ilości zużytej wody w przeliczeniu na jedną osobę, wciąż

mieszkańcy Kętrzyna zużywają jej więcej niż statystyczny Polak. Jedną z przyczyn takiego

stanu rzeczy jest stan wodociągów, które ze względu na swój wiek i zużycie powinny być

systematycznie wymieniane. Zużycie energii elektrycznej w Kętrzynie w przeliczeniu na 1

mieszkańca jest co prawda niższe niż średnia krajowa, ale jej wielkości nie ma tendencji

spadkowej, utrzymuje się na stałym poziomie, co nie jest rozwiązaniem pożądanym. Sytuacja

wygląda lepiej jeśli chodzi o stopień zgazyfikowania terenu, w Kętrzynie prawie 30% więcej

mieszkańców podłączonych jest do sieci gazowej niż średnio w Polsce. Przyglądając się

systemowi ogrzewania, zauważyć można, że do ogrzewania miejskiego podłączonych jest

tylko 60% budynków publicznych i mieszkalnych, pozostali są zobowiązani do zapewnienia

sobie ciepła z innych źródeł.

Oprócz danych liczbowych do przygotowania koncepcji wykorzystano informacje

uzyskane podczas spotkań roboczych. Racjonalizacja zużycia zasobów komunalnych była

przedmiotem 4 warsztatów realizowanych w ramach projektu, podczas których delegacje

miast partnerskich z Kętrzyna i Svietlego miały okazję wymiany doświadczeń i wiedzy na

temat prowadzenia gospodarki komunalnej w dwóch różnych systemach gospodarczych i

politycznych. Oprócz wielu wspólnych kierunków działań i stosowanych rozwiązań,




Unia Europejska

szczególnie w obszarze gospodarki wodno-kanalizacyjnej i cieplnej, podkreślone zostały

również różnice wynikające m.in. z konieczności stosowania polityki energetyczno-

środowiskowej UE przez stronę polską, zasobności w surowce energetyczne i fundusze

inwestycyjne itp. Największe różnice między partnerami występują w obszarze zarządzania

gospodarką odpadami i produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Niemniej jednak, wspólne

warsztaty i szkolenia prowadzone przez specjalistów przygotowały oba zespoły do stworzenia

wspólnego modelu efektywnego zarządzania zasobami komunalnymi dla małych miast.

Podsumowując należy stwierdzić, ze Gmina Miejska Kętrzyn jest na dobrej drodze do

prowadzenia świadomej, efektywnej energetycznie i ekonomicznie gospodarki komunalnej.

Podobnie jak wszystkie miasta w Polsce stoi przed wyzwaniem, jakim jest przejście na

gospodarkę niskoemisyjną, dlatego ważne jest by opracowała dobry plan inwestycji i działań

mających na celu wprowadzenie zaproponowanych rozwiązań z życie. Szczegółowo działania

i sposób ich przeprowadzenia opisany został w Programie realizacji, będącym dokumentem

pomocniczym do Koncepcji.

„Energooszczędne zarządzanie zasobami – wspólne modele...

Documents

Transcript of „Energooszczędne zarządzanie zasobami – wspólne modele...