70 – LECIE ZWIĄZKU NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO W … · 2018. 4. 12. · Rok 2015 to jubileuszowy...

RADA UCZELNIANAZWIĄZKU NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO

W AKADEMII GÓRNICZO – HUTNICZEJ IM. S. STASZICAW KRAKOWIE

70 – LECIEZWIĄZKU NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO

W AKADEMII GÓRNICZO – HUTNICZEJW KRAKOWIE1945 – 2015

OPRACOWANIE I REDAKCJA:Roman STASZEWSKI

Dariusz SALAAdam RYŚ

Kraków – 29 maj 2015

2015 Copyright: Rada Uczelniana Związku Nauczycielstwa Polskiego

w Akademii Górniczo-Hutniczej im. S. Staszica w Krakowie

Okładkę projektował: Dariusz Sala

Druk: Alnus Sp. z o.o.

Kraków 2015

SPIS TREŚCI

1. Wstęp .........................................................................................................................................5

2. 70-lecie Związku Nauczycielstwa Polskiego w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie 1945– 2015 ...............................7 Zebrał i opracował: Roman STASZEWSKI, Dariusz SALA

3. 70 лет деятельности Cоюза польских учителей в AGH Научно-Техническом Университете – Резюме ..................................... 81

4. 70 years of Polish Teachers’ Union (ZNP) Organisation at AGH-University of Science and Technology – Summary ...............................111

5. Lista członków Związku Nauczycielstwa Polskiego w Akademii Górniczo-Hutniczej Wyróżnionych Złotą Odznaką Nauczycielstwa Polskiego w latach 1945–2015 ...................138

6. Lista Honorowych Członków Związku Nauczycielstwa Polskiego w AGH .........................................................140

7. Album fotografii Prezesów Rady Uczelnianej Związku Nauczycielstwa Polskiego w Akademii Górniczo-Hutniczej im. S. Staszica w Krakowie ............................140

Opracował i zestawił: Stefan JÓŻKIEWICZ

8. Ilustracje ..............................................................................................................................147

9. Bibliografia .........................................................................................................................150

WSTĘP

Rok 2015 to jubileuszowy rok 110–lecia Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP), a w krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica (AGH), to okazja by przypomnieć o 70-leciu działalności ZNP w Uczelni.

Powyższy Jubileusz znajduje naukowo-związkowy wyraz w specjalnie przy-gotowanym spotkaniu panelowym w Auli AGH w dniu 29 maja 2015 roku, podczas którego będziemy rozważać przede wszystkim rolę związków zawodowych w na-uce i szkolnictwie wyższym. Natomiast niniejsza publikacja ma pokazać, przybliżyć i przypomnieć, najważniejsze dokonania i działania Związku Nauczycielstwa Pol-skiego w Akademii Górniczo-Hutniczej w poszczególnych latach, od momentu jego powstania do dnia dzisiejszego.

Przygotowując tą publikację staraliśmy się dotrzeć do materiałów źródło-wych oraz przeprowadzać rozmowy z bezpośrednimi świadkami wydarzeń. Należą się tutaj podziękowania szczególnie dla kol. Andrzeja Łopaty, który przybliżył nam kulisy funkcjonowania ZNP w okresie bezpośrednio poprzedzającym wprowadze-nie stanu wojennego w 1981 roku oraz jego następstwa dla Związku.

Przeglądając materiały oraz zapiski rozmów udało się, mamy nadzieję, przed-stawić w miarę pełny i obiektywny obraz funkcjonowania Związku Nauczycielstwa Polskiego w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Oczywiście w tekście są też zamieszczone informacje o działalności Związku wykraczającej poza mury naszej Alma Mater. Jest to zamierzenie celowe, gdyż pokazuje tło oraz warunki, w jakich funkcjonuje nasza Rada Uczelniana, a także kontekst prowadzonych działań i oko-liczności ich realizacji. Ze względu na szerokie spektrum spraw, tematów i zagad-nień będących w zakresie działalności ZNP, pozostaje niedosyt i przeświadczenie, że można było przedstawić opisywane kwestie bardziej szczegółowo oraz drobiazgo-wo pochylić się nad każdym wydarzeniem. Jednak, aby nie rozmywać obrazu pro-gramowego i perspektywy związkowej, mimo że tak wiele spraw przez te wszystkie lata było dziełem ZNP, skupiliśmy się przede wszystkim na najważniejszej proble-matyce tak, aby potencjalny czytelnik miał możliwość prześledzenia roli, jaką odgry-wał i odgrywa Związek Nauczycielstwa Polskiego w sferze polskiej edukacji.

Dla zobrazowania całego trudu oraz zaangażowania w sprawy związkowe za-łączyliśmy szereg ilustracji pochodzących z własnego archiwum Rady Uczelnianej ZNP w AGH oraz od członków Związku. Są to reprodukcje dokumentów, listów, pism a czasem unikalne fotografie prezentujące dokonania ZNP w AGH oraz ludzi, którzy tworzyli historie Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Należy podkreślić, iż ZNP zawsze było organizacją społeczną działającą na rzecz polskiej oświaty, edukacji i nauki a w szczególności na rzecz nauczycieli

i uczniów. ZNP jest związkiem zawodowym potrafiącym jasno i stanowczo domagać się swoich praw, prezentując jednocześnie wysoki poziom realizacji nałożonych obo-wiązków. To ze strony ZNP wychodziły inicjatywy rozwiązania problemów, o które rzadko upominały się inne organizacje społeczne, jednak nawet wtedy umiano zjed-nać sobie przychylność i poszerzać szeregi zwolenników tych inicjatyw. ZNP zabiega o poszanowanie godności zawodu nauczyciela zarówno w oświacie jak i w szkolnic-twie wyższym i nauce, stoi na straży przestrzegania Kart Nauczyciela w szkołach a ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym w uczelniach, dba o stosowanie Kodeksu Pracy. Te wszystkie zadania nie byłyby możliwe do zrealizowania gdyby nie ludzie tworzący ZNP, działacze pełniący funkcje oraz liczne szeregi członków, bez których zaangażowania, nie można byłoby osiągnąć tak wielu sukcesów.

W tym miejscu podkreślić należy, że bardzo dużą rolę w kształtowaniu cha-rakteru oraz istoty działań ZNP, szczególnie w momentach krytycznych lub prze-łomowych odegrały kadry rekrutujące się z Akademii Górniczo-Hutniczej, z naszej uczelnianej organizacji. Historia ZNP przeplata się bardzo ściśle z historią AGH a nazwiska działaczy pełniących kluczowe w ZNP funkcje są znane również w na-szej Uczelni. Ten fakt jest dla nas dodatkową mobilizacją, gdyż chcemy, aby rów-nież w przyszłości Związek Nauczycielstwa Polskiego korzystał w najszerszym możliwym zakresie z dorobku zarówno pracujących jak i emerytowanych członków z AGH. Wspólne rozwiązywanie najistotniejszych kwestii oraz bieżąca współpraca zawsze były i niech będą nadal standardem w relacjach naszej Rady Uczelnianej ZNP w AGH z Zarządem Głównym ZNP, Radą Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP oraz organizacjami w poszczególnych uczelniach.

Ta publikacje ma być świadectwem zaangażowania naszych członków w polep-szanie zarówno sfery materialnej jak i prawnej oraz organizacyjnej szkolnictwa wyższe-go i nauki, przekładającego się, na jakość codziennego funkcjonowania pracowników w uczelniach a także członków będących już na emeryturze czy rencie. Widać to szcze-gólnie w ilości inicjatyw legislacyjnych zarówno na poziomie kraju jak i tu w Uczelni oraz wielu zamierzeń o charakterze socjalnym, integracyjnym i towarzyskim, podtrzymują-cym więź związkową. Liczne spotkania z emerytami, jak i oferta turystyczna i rekreacyj-na, wspólne wyjazdy oraz liczne wydarzenia kulturalne są dopełnieniem formalnej stro-ny funkcjonowania Rady Uczelnianej ZNP w Akademii Górniczo-Hutniczej.

Na zakończenie chcielibyśmy podziękować za wszelką pomoc i zaangażowa-nie w powstanie niniejszej publikacji a jednocześnie prosić o wyrozumiałość i wy-baczenie gdyby ktoś poczuł, że jego uczestnictwo w wydarzeniach tych minionych siedemdziesięciu lat funkcjonowania ZNP w AGH było w sposób zbyt skromny przez nas zaprezentowane w niniejszym wydawnictwie. Naprawi to zapewne historia, która dopisze kolejne rozdziały naszej działalności, tak aby w przyszłości również można było świętować następne, wspaniałe jubileusze związkowe.

Dr inż. Dariusz SALAPrezes Rady Uczelnianej Związku Nauczycielstwa Polskiego w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie

Rok 2015 to jubileuszowy rok 110–lecia Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP), a w krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica (AGH), to okazja by przypomnieć o 70-leciu działalności ZNP w Uczelni.

Powyższy Jubileusz znajduje naukowo-związkowy wyraz w specjalnie przygo-towanym spotkaniu panelowym w Auli AGH w dniu 29 maja 2015 roku. Natomiast niniejsza publikacja ma pokazać, przybliżyć i przypomnieć, najważniejsze dokona-nia i działania Związku Nauczycielstwa Polskiego w Akademii Górniczo-Hutniczej w poszczególnych latach, od momentu jego powstania do dnia dzisiejszego.

Historia działalności i powstania organizacji Związku Nauczycielstwa Polskiego i jej rozwój są nierozerwalnie związane z powojennymi dziejami i rozwojem Akademii Górniczo-Hutniczej. Korzenie działalności związkowej w AGH sięgają czasu okupa-cji hitlerowskiej i tajnego nauczania. Z inicjatywy profesora Walerego Goetla, który w dniu wybuchu II wojny światowej 1 września 1939 r. przejął funkcję rektora Aka-demii Górniczej (i pełnił ją w podziemiu przez cały okres okupacji, a także po zakoń-czeniu wojny) oraz ocaleni i pozostali przy życiu po powrocie z hitlerowskich obozów koncentracyjnych Sachsenhausen i Dachau profesorowie, oraz inni pracownicy na-ukowi, podjęli mimo trwającej okupacji i prześladowań działalność konspiracyjną [1]. Z kolei zorganizowana oficjalnie wbrew licznym trudnościom okupacyjnym średnia Szkoła Górniczo-Hutniczo-Miernicza, w Krakowie na Krzemionkach, stanowiła rów-nocześnie miejsce tajnych studiów Akademii Górniczej, obok prowadzonego również tajnego nauczania w prywatnych mieszkaniach profesorów i pracowników Akademii Górniczej. W murach tej specyficznej szkoły przez cały czas okupacji panował wobec okupacyjnej rzeczywistości patriotyczny duch oporu, który przejawiał się we wszyst-kich postaciach, jakie zaistniały wówczas w społeczeństwie polskim – a więc: krążyła podziemna prasa, funkcjonowały aparaty radiowe, przechowywana była broń i fabry-kowano części broni oraz środki wybuchowe dla polskiej partyzantki.

Wynikiem całokształtu działalności zorganizowanej na Krzemionkach Szkoły Górniczo-Hutniczo-Mierniczej, łącznie z tajnym nauczaniem – było wykształcenie w okresie okupacji ponad 400 ukończonych techników, podkształcenie dalszych kil-kuset techników, z których część po wojnie natychmiast poszła do pracy w odradza-jącym się przemyśle górniczym i hutniczym, część przyjęta została na dalsze studia w Akademii Górniczej, reaktywowanej w lutym 1945 roku [1].

Powstanie organizacji związkowej w Akademii Górniczej jest związane z 1945 rokiem. Uczelnia już w lutym 1945 roku rozpoczęła swoją działalność, a główną tro-ską kierownictwa Uczelni i ówczesnego rektora profesora Walerego Goetla oraz nielicznego grona pracowników, było zapewnienie od pierwszych dni okresu powo-

70-LECIEZWIĄZKU NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO

W AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJW KRAKOWIE

1945–2015

8 70 – LECIE ZWIĄZKU NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO W AKADEMII GÓRNICZO – HUTNICZEJ W KRAKOWIE 1945 – 2015

jennego odpowiednich warunków socjalno-bytowych (głównie żywności, mieszkań itp.) swym pracownikom, którzy wówczas nie pobierali jeszcze żadnych pensji za swą pracę, a jedynie nieregularne zapomogi pieniężne [2].

W pierwszych tygodniach po uwolnieniu Krakowa spod okupacji hitlerowskiej przejawiały się różne inicjatywy samopomocowe [3], jak na przykład: wypiek chle-ba, ubój sztuk bydła i zbyt produktów między pracownikami Uczelni.

Próba czasu, mimo powodzenia ekonomicznego, wykazywała małą efektywność podejmowanych inicjatyw samopomocowych. Zaczęto zatem szukać takiej organiza-cji, uznawanej przez władze polityczne, w strukturze której można by organizować życie pracowników Akademii Górniczej. Wybór padł na Związek Nauczycielstwa Pol-skiego [3], który pod taką nazwą funkcjonował w kraju od 1930 roku. Utworzono pod koniec 1945 roku ognisko organizacyjne ZNP, którego przewodnictwo objął profesor Jan Cząstka. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że ognisko ZNP w Akademii Górni-czej pod koniec 1945 roku liczyło około 450 członków i należało do niego całe kie-rownictwo Uczelni wraz z jej rektorem profesorem Walerym Goetlem.

W początkowym okresie działalności ogniska ZNP zorganizowano uczelnianą spółdzielnię o nazwie „Górnik”, której celem było głównie zaopatrywanie pracowni-ków w różne materiały żywnościowe i odzieżowe. Zajmowano się także rozdziałem nadsyłanych darów UNRA.

W 1949 roku powstała na terenie Uczelni z inicjatywy ZNP pierwsza Stołówka Pracownicza, założono Kasę Zapomogowo-Pożyczkową, początkowo wspólną dla Akademii Górniczej (AG), Wydziałów Politechnicznych AG i Wyższej Szkoły Ekono-micznej – w 1953/54 wyodrębnioną w samodzielną jednostkę Akademii Górniczej.

Przystąpiono do organizacji kolonii dla dzieci pracowników i rozwijania dzia-łalności kulturalnej, czego wyrazem było między innymi powstanie w roku akade-mickim 1956/57 Klubu Pracowniczego wraz z Biblioteką – przewodniczył wówczas ZNP kol. Stanisław Koperski.

Z roku na rok coraz żywiej rozwijała się działalność organizacji ZNP, wzrastał autorytet jej w Uczelni, w Okręgowym i Głównym Zarządzie ZNP, gdzie od 1949 roku zasiadają nieprzerwanie działacze związkowi z AGH.

Do 1957 roku prace ogniska ZNP w AGH opierały się na działalności wydzia-łowych grup związkowych, a każdą grupę związkową reprezentował wybrany „mąż zaufania”. Podkreślić należy, że to pierwsze po wojnie 10-lecie działalności Związku (do października 1956 roku) było niezmiernie trudnym okresem, nie tylko zresztą dla ZNP. Związek i jego działacze poddawani byli presji administracyjnej i politycz-nej. Ograniczano swobodę wyrażania poglądów i podejmowania samodzielnych de-cyzji. Dlatego AGH-owska organizacja związkowa koncentrowała się przede wszyst-kim na pomocy w zaspakajaniu elementarnych potrzeb pracowników Uczelni.

Okres po październiku 1956 roku, wspominają związkowcy jako pewnego rodzaju ruch odnowy. Nastąpiło wówczas częściowe usamodzielnienie się ruchu związkowego oraz jego znaczne odpolitycznienie, a nawet pojawiły się elementy krytyczne względem rozwiązań ustawowych dotyczących szkolnictwa wyższego. Jako przykład można tu przy-toczyć wyrażoną krytykę ZNP na pomysł zastąpienia dotychczasowego stopnia naukowe-go doktora – stopniem kandydata nauk – zapożyczonego wprost od wschodniego sąsiada.

9

W tym okresie zaczęła się rozwijać znaczna rozbudowa i rozwój naukowo-dy-daktyczny Uczelni, zaczynają powstawać nowe wydziały i wzrost kadrowy. Powsta-nie nowych wydziałów wpłynęło na zmianę związkowej struktury organizacyjnej i ukształtowanie się Rady Zakładowej ZNP w nowym schemacie organizacyjnym. Na wydziałach powstały Rady Oddziałowe ZNP, które przejęły część zadań związko-wych należących do Rady Zakładowej, a ponadto powoływano szereg komisji bran-żowych, które zajmowały się poszczególnymi wycinkami działalności związkowej, jak np. komisja: zatrudnienia i kadr, zdrowia i bhp, dydaktyczno-naukowa, miesz-kaniowa, socjalna, wczasów, wypoczynku i kolonii, kultury, organizacyjna. Chodziło głównie o to, aby do pracy i działalności związkowej włączyć w miarę możliwości jak najszerszy aktyw związkowy i wszystkich chętnych związkowców.

Wzrost kadrowy Uczelni był impulsem dla organizacji związkowej do podjęcia aktywnej działalności na rzecz zakładowego budownictwa mieszkaniowego dla swo-ich pracowników. Początków tej działalności należy upatrywać w 1956 roku i pod-kreślić należy, że w skali kraju byliśmy jedni z pierwszych wśród innych związków zawodowych, które rozpoczęły zakładowe budownictwo mieszkaniowe. Prace w tym zakresie przebiegały niezwykle sprawnie i do tego stopnia skutecznie, iż już w poło-wie 1957 roku pracownicy AGH wprowadzili się do mieszkań pierwszego bloku za-kładowego przy ul. Staszczyka, a następnie były kolejno oddawane budynki mieszkal-ne przy ul. Bytomskiej, Dunin Wąsowicza (dawna Smoleńsk) i Skarbińskiego.

W miarę upływu lat i rozwoju pracy związkowej, zwiększała się liczba człon-ków Związku, powiększał się zakres jego działania oraz zmieniały się także jego formy, a zarazem rosły proporcjonalnie do tego zadania dla uczelnianej organizacji związkowej. To też Związek systematycznie rozszerzał zakres oddziaływania, rozwi-jając działalność w różnych dziedzinach, jak m. in. kulturalno-oświatową (poprzez interesujący program imprez Klubu Pracowniczego oraz powiększanie księgozbioru Biblioteki beletrystycznej), turystyczno-sportową (poprzez rozwój turystyki krajo-wej i powoływanie nowych grup sportowych – tenis, kajaki itd.) i wczasową. W na-stępstwie tej ostatniej działalności utworzono w kolejnych latach własną w pełni wyposażoną bazę wypoczynkowo-wczasową w Krynicy i nad morzem w Łukęcinie.

Okupiony mozolną pracą i dużym wysiłkiem społecznym trud wielu miejsco-wych działaczy związkowych, z roku na rok dawał ewidentne rezultaty i był pozy-tywnie odbierany przez społeczność uczelnianą. W taki to sposób, widziany oczami związkowców, zamyka się okres zwany „gomułkowskim” w naszej uczelnianej rze-czywistości (lata 1957 – 1970).

Po nim nastały lata „gierkowskiego dobrobytu” (lata 1971 – 1980), w któ-rym uczelniana organizacja związkowa znacznie zdynamizowała swoją działalność w sferze socjalno-bytowej. Nastąpiło dalsze rozwinięcie spółdzielczego budownic-twa zakładowego – zapewniające mieszkania dla bardzo licznej wówczas młodej ka-dry nauczycielskiej i ich rodzin. Rozszerzono i rozbudowano posiadaną własną bazę wczasowo-kolonijną. Rozwinięto współpracę i liczne kontakty ze związkowcami w uczelniach krajowych i zagranicznych. Współpraca ta dotyczyła przede wszystkim wymiany ośrodków wczasowych. W tym zakresie współdziałano z Uniwersytetem Gdańskim, Wyższą Szkołą Morską w Gdyni, Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskie-


go w Warszawie, Hutą w Szczecinie, z Uniwersytetami Technicznymi w Miszkolcu, Budapeszcie i Debreczynie, z Wyższą Szkołą Techniczną we Freibergu, z Wyższą Szkołą Chemiczno-Technologiczną w Pradze, z Wyższą Szkołą Techniczną w Koszy-cach z Instytutem Stali i Stopów w Moskwie, z którymi realizowano wymienne grupy wczasowe na zasadzie bezdewizowej.

Przedstawiciele Rady Zakładowej ZNP w AGH biorą aktywny udział w pracach nadrzędnych ogniw związkowych, w Zarządzie Głównym ZNP, w Krajowej Sekcji Na-uki przy ZG ZNP w Warszawie, w pracach Środowiskowej Sekcji Nauki przy Oddzia-le ZG ZNP w Krakowie. Szczególnie wyróżniają się w tych pracach kol. kol.: Jerzy Niewodniczański, Antoni Łopata, Jerzy Frydrych, Stanisław Koperski, Konrad Firlej, Jan Gorzkowski.

W 1979 roku, z okazji 60 – lecia AGH, Rada Zakładowa ZNP w AGH – kierowana wówczas przez dr inż. Antoniego Łopatę, zakłada swoją pierwszą Księgę Pamiątko-wą [4], w której na pierwszych pięciu stronach przedstawiony został schemat organi-zacyjny Rady Zakładowej ZNP w AGH i jej skład personalny poszczególnych ogniw. Dla zobrazowania istniejącej wówczas struktury administracyjnej RZ ZNP w AGH warto przedstawić jej schemat i ilość członków, i tak: Prezydium Rady liczyło 11 członków, Rada – 22 członków, Komisja Rewizyjna – 11 członków. Następnie funkcjonowały pio-ny, a w nich poszczególne komisje i podkomisje, i tak: Pion Organizacyjny; z komisją finansowo-budżetową, z komisją zatrudnienia i płac, z komisją organizacyjno-prawną, z komisją informacji, z podkomisją ds. organizacyjnych, z podkomisją ds. pracowni-ków inżynieryjno-technicznych, z podkomisją ds. pracowników administracji i obsłu-gi, z komisją funduszu pośmiertnego, z komisją pomocy emerytom i rencistom. Pion Socjalno-Bytowy; z komisją gospodarki mieszkaniowej, z podkomisją rozdziału i wy-miany mieszkań, z podkomisją domów asystenckich, z podkomisją pożyczek mieszka-niowych, z podkomisją „domu spokojnej jesieni”, z komisją inwestycji budowlanych, z podkomisją budownictwa mieszkaniowego, z podkomisją budownictwa wypoczyn-ku i rekreacji, z komisją wczasów i wypoczynku po pracy, z podkomisją wczasów krajowych, z podkomisją wymiany i wycieczek zagranicznych, z podkomisją rekre-acji i wypoczynku po pracy, z komisją zapomóg losowych, z komisją akcji dziecięcych i młodzieżowych, z komisją żywienia przyzakładowego, z komisją turystyki, z komisją sportu, z komisją ochrony zdrowia i bhp, z podkomisją ochrony zdrowia. Pion Roz-woju Kadry, Nauki i Kultury; z komisją kultury, z komisją doskonalenia kwalifikacji zawodowych, z podkomisją ds. szkolenia nauczycieli akademickich, z podkomisją ds. nauki języków obcych, z komisją rozwoju kadry, z komisją nauki.

Każdym pionem, komisją lub podkomisją kierował członek Rady Zakładowej, a w ich skład wchodzili ponadto członkowie ZNP, którzy byli zainteresowani problema-tyką jaką zajmowało się dane ogniwo związkowe. Z uwagi na tak rozbudowaną struktu-rę, była możliwość włączenia się do pracy związkowej licznej grupy jej członków.

Przedmiotem działania Prezydium RZ ZNP były zagadnienia dotyczące spraw pracowniczych, wnioskowanie rozdziału świadczeń socjalnych (wczasy, kolonie, obozy i zimowiska, zapomogi losowe, pożyczki mieszkaniowe, miejsca w domach asystenta, propozycje kolejności na listach mieszkaniowych). Ponadto Prezydium przygotowywa-ło materiały na posiedzenia plenarne Rady Zakładowej. Przewodniczący Pionów i Ko-

11

misji mieli obowiązek przekazywania pisemnych informacji w formie komunikatów o planowanych akcjach i imprezach, a na posiedzeniach plenarnych Rady Zakładowej składali informacje o pracach bieżących i najbliższych zamierzeniach. Oprócz posie-dzeń Prezydium i Plenum odbywały się w każdym miesiącu instruktażowe spotkania członków Prezydium z przedstawicielami Rad Oddziałowych. W ramach działalności ogólnej Rada Zakładowa ZNP organizowała w każdym roku uroczystą akademię z oka-zji Dnia Nauczyciela. Do tradycji należały również co roku; „Spotkania przy świecach”, dla pracowników odznaczonych Złotą Odznaką ZNP i działaczy związkowych, połączo-ne z atrakcyjnym programem artystycznym. Działalność kulturalna koncentrowała się głównie w obrębie Klubu Pracowników AGH oraz w kołach zainteresowań. Do stałych imprez organizowanych w Klubie należały; wystawy malarstwa o bardzo różnorodnej tematyce, wystawy płaskorzeźby, grafiki, fotografii, rysunków dzieci, rysunku satyrycz-nego i plakatu politycznego, spotkania autorskie z interesującymi i znanymi ludźmi teatru, sztuki i nauki. Oprócz imprez artystycznych organizowane były prelekcje, dys-kusje i spotkania z uczestnikami różnych egzotycznych wypraw.

Na uwagę zasługuje funkcjonowanie Biblioteki Związkowej i stałe powiększa-nie jej beletrystycznego księgozbioru. Było to możliwe dzięki temu, że wśród dzia-łaczy ZNP znalazły się osoby ujawniające społeczną, kulturalno-oświatową i patrio-tyczną pasję. Im to też należy zawdzięczać uaktywnienie i rozwój współpracy ZNP m. in. ze Stowarzyszeniem Wychowanków AGH (Jerzy Frydrych, Jerzy Nowakow-ski), Zespołem Pieśni i Tańca „Krakus” AGH (Wiesław Białowąs, Stanisław Rusi-nek, Michał Zborowski), czy ze Stowarzyszeniem Inżynierów i Techników NOT (Jan Lech Lewandowski, Władysław Longa).

Staraniem związkowców i władz Uczelni o zapewnienie standardu bytowego pracowników, został wybudowany nowy reprezentacyjny gmach dla stołówki pra-cowniczej, dla której akt erekcyjny wmurowany został podczas uroczystych obcho-dów 60 – lecia AGH w dniach 18 – 20 października 1979 roku (ilustracja 1).

Z okazji 60-lecia AGH w dniu 21 października 1979 roku Rada Zakładowa ZNP zorganizowała w siedzibie Domu Polonii w Krakowie Rynek Główny 7 uroczyste spotkanie dla pracowników i wychowanków AGH, którego otwarcie i przywitanie przybyłych gości rozpoczął prezes Antoni Łopata w obecności JM Rektora AGH pro-fesora Romana Neya (ilustracja 2).

Nastały lata 80 - te, w których ujawniły się w kraju ostre protesty społeczno--polityczne naszego społeczeństwa (Sierpień 80), w wyniku gwałtownego załamania się wszystkich parametrów życia społecznego i gospodarczego. Strajkowały załogi pracownicze w wielu zakładach pracy, szczególnie na Wybrzeżu Gdańskim, w którym utworzył się Międzyzakładowy Komitet Strajkowy. Odnotować należy, że nasza Rada Zakładowa ZNP w AGH, w geście solidarności ze strajkującymi stoczniowcami, wysła-ła w dniu 30 sierpnia 1980 roku stosowne pismo, podpisane przez Przewodniczące-go RZ ZNP w AGH dr inż. Antoniego Łopatę, V-ce Przewodniczącego RZ ZNP w AGH dr inż. Jana Osikę i Sekretarza RZ ZNP w AGH mgr Konrada Firleja (ilustracja 3).

W dniu 3 października 1980 roku Rada Zakładowa ZNP w AGH na swym nad-zwyczajnym i rozszerzonym plenarnym zebraniu jednomyślnie podjęła uchwałę o przyłączeniu się do solidarnościowego strajku ostrzegawczego.


W rezultacie fali strajków, która ogarnęła cały kraj, doszło do powstania nowe-go związku zawodowego „NSZZ Solidarność”.

W warunkach wzburzenia społecznego przyszło obradować VIII Krajowej Kon-ferencji Sekcji Nauki ZNP (12 – 13 października 1980), zrzeszającej wówczas ok. 140 tys. pracowników. Dyskusja była nadzwyczaj burzliwa, a jej rezultatem – przyję-ta uchwała o przekształceniu Sekcji w ZNP Pracowników Szkół Wyższych i Instytucji Naukowych. Ustalono ponadto, że wejdzie on w skład ZNP na zasadzie układu fede-racyjnego z Oświatą. Obradujący w dniach 14–16 października 1980 roku XXXI Kra-jowy Zjazd Delegatów ZNP uznał federacyjną strukturę Związku, który odtąd dzieli się na ZNP-Nauka i ZNP-Oświata. Zarządy Główne ZNP-Nauka i ZNP-Oświata miały być względem siebie niezależne.

Na czele federacji stać miała Rada Naczelna ZNP, której przewodniczyć mieli rotacyjnie: w jednym roku prezes ZG ZNP-Nauka, w drugim prezes ZG ZNP-Oświata. Powstał nowy, tymczasowy statut. Choć miał on obowiązywać tylko przez pół roku, wprowadzał rewolucyjne zmiany. Poza reformami strukturalnymi był rewolucyjny w tym, czego nie zawierał, a co do tej pory musiały zawierać wszystkie statuty or-ganizacji społecznych w PRL – mianowicie nie posiadał zapisu o kierowniczej roli PZPR. Zamiast mówić o działaniach związku pod ideowym kierownictwem Partii, wyznaczał sobie za zadanie i stawiał jako cel dążenie do umocnienia i pogłębienia zasad wychowania w duchu tolerancji i poszanowania godności człowieka. W cza-sie Zjazdu konstytuują się nowe władze Związku. Prezesem ZG ZNP-Nauka został wybrany Antoni Łopata (AGH Kraków), zaś jego najbliższym współpracownikiem i zastępcą – Andrzej Malanowski (Uniwersytet Warszawski). Kierownictwo zaś ZG ZNP-Oświata objęli: Eugeniusz Czerkies i Kazimierz Piłat.

Na czele całego ZNP, czyli federacji ZNP-Nauka i ZNP-Oświata stała Rada Na-czelna, którą stanowili członkowie prezydiów poszczególnych ZG. Pierwszym prze-wodniczącym Rady Naczelnej ZNP został prezes ZNP-Nauka Antoni Łopata. Pod-kreślić należy, że społeczność związkowa AGH była niezwykle dumna z faktu objęcia przez kol. Antoniego Łopatę kierowniczych stanowisk w ZNP, który od 1976 roku do 1980 roku był prezesem Rady Zakładowej ZNP w AGH.

Szefowie ZNP-Nauka postawili sobie za główny cel demokratyzację Związku, lecz najpoważniejszym problemem jaki występował w dziedzinie relacji wewnątrz ZNP było ułożenie odpowiednich stosunków pomiędzy równoprawnymi wobec siebie Zarządami Głównymi. Dwa federacyjne ZG dzieliła przede wszystkim wizja świata, a w konsekwencji strategia działania. Należy przypomnieć, że spór o to czym związek zawodowy powinien się zajmować, a czym nie, wpisywał się w szerszy kontekst niż tylko ZNP. Innym ważnym problemem, nękającym liderów ZNP-Nauka była sprawa spadku liczebności członków Związku. Spadek liczebności z pewnością był nieunikniony, zważywszy na fakt, że przed Sierpniem 1980 roku na wszystkich uczelniach i instytutach naukowych nie było pluralizmu związkowego. Kolejnym ważnym zadaniem, który ZG ZNP-Nauka wyznaczał i realizował, była dbałość o jed-ność całego środowiska naukowego.

23 kwietnia 1981 roku rozpoczął się XXXII Krajowy Zjazd Delegatów ZNP, któ-ry obradował w dwóch turach: kwietniowej i czerwcowej. Zjazd dokonał uchwalenia

13

nowego statutu, który pomijał zapis o kierowniczej roli PZPR, zatwierdzał federacyj-ną strukturę Związku i stawiał za cel członkom ZNP pogłębianie zasad wychowania w duchu tolerancji i poszanowania godności człowieka. Wybrał nowe władze. Pre-zesami Zarządów Głównych zostali: ZNP-Nauka – Antoni Łopata, a ZNP-Oświata – Kazimierz Piłat.

13 grudnia 1981 roku argument siły zastąpił na kilka lat siłę argumentu [5]. Konstytuowała się, a właściwie niepopularna WRONa, czyli Wojskowa Rada Oca-lenia Narodowego. Wszystkie związki zawodowe zostały zawieszone, a następnie w ramach tzw. „opcji zerowej” rozwiązane.

23 grudnia 1981 roku Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy na podstawie dekretu o stanie wojennym wyznaczył Komisarza Zarządzającego Majątkiem ZNP. Został nim Kazimierz Piłat – dotychczasowy prezes ZG ZNP-Oświata. Do kierownic-twa Zarządu Komisarycznego weszli jeszcze: M. Langowski, J. Zaciura (obaj zwią-zani z ZNP-Oświata) i A. Kałziński (przed stanem wojennym pełnił funkcję sekreta-rza ZG ZNP-Nauka). Wielkimi nieobecnymi byli główni liderzy ZNP-Nauka: Antoni Łopata i Andrzej Malanowski.

Liderzy ZNP-Nauka: Antoni Łopata, Andrzej Malanowski, a za nimi wielu in-nych kolegów związkowych, jak choćby Jan Trynkowski, przewodniczący RZ ZNP Uniwersytetu Warszawskiego, sprzeciwili się wprowadzeniu stanu wojennego [5]. Liderzy ZNP-Nauka zdecydowanie odmówili współpracy z rządem Jaruzelskiego, podtrzymywali dalej swą gotowość do solidarnego działania z innymi opozycjoni-stami walczącymi o wolność Polski. Jednym z takich najbardziej spektakularnych działań był List czterech central związkowych (Związków Autonomicznych, Związ-ku Branżowców, „Solidarności”, ZNP) do Prezydium Sejmu PRL (Warszawa 6 marca 1983 r.) domagający się od Władz Ludowych pluralizmu związkowego i zaniechania represji politycznych [5]. Sygnatariuszami listu byli między innymi Lech Wałęsa i Antoni Łopata (ilustracja 4). Grupa Międzyzwiązkowa, będąca forum współpra-cy wszystkich przedgrudniowych nurtów związkowych nie ograniczała się w swej społecznej działalności do działań ściśle związkowych. Obok działalności legalnej, prowadziła podziemną działalność wydawniczą, walczyła o swobody obywatelskie, wspierała organizacje walczące o wolność. W roku 1984 zrodził się pomysł, aby o zawiązanej współpracy czterech zdelegalizowanych związków zawodowych poin-formować osobiście Jana Pawła II. Ponieważ przewodniczący „Solidarności” Lech Wałęsa nie opuszczał kraju (nawet gdy trzeba było odebrać Pokojową Nagrodę No-bla), ustalono, że pojedzie do Rzymu Antoni Łopata. W Grupie Międzyzwiązkowej ustalono, że formą poinformowania Papieża o naszej inicjatywie będzie wręczenie Jego Świątobliwości kamienia z Tatr w kształcie Polski, ze znaczkami czterech zdele-galizowanych central związkowych (ilustracja 5)

Współpraca liderów Grupy Międzyzwiązkowej zdelegalizowanych związków trwała aż do roku 1989.

Wprowadzony w dniu 13 grudnia 1981 roku, w kraju, stan wojenny (1981 – 1983), wywarł swoiste piętno na naszej uczelnianej organizacji związkowej i jej człon-kach. Działalność związkowa w okresie stanu wojennego została zawieszona, nie było dostępu do pomieszczeń i dokumentacji, nie było pieniędzy, które zablokowano na


kontach. Sami członkowie Związku mieli różnorodne i często bardzo skrajne poglądy na tę rzeczywistość społeczno-polityczną, w której przyszło im pracować.

Ogłoszenie w dniu 8 października 1982 roku ustawy o związkach zawo-dowych, uzupełnionej uchwałą Rady Ministrów z dnia 12 października 1982 r. (w sprawie zasad i sposobu tworzenia organizacji związkowych w zakładach pracy), umożliwiło rozpoczęcie procesu reaktywowania lub raczej tworzenia od podstaw związków zawodowych. Regulacje prawne precyzyjnie określały procedurę two-rzenia związków zawodowych. Zaczynało się od grupy inicjatywnej, składającej się z pracowników danego zakładu. Na niej spoczywał obowiązek opracowania projek-tu statutu, który miał obowiązywać tylko w jednym zakładzie pracy. Następny krok, to rejestracja statutu w Sądzie Wojewódzkim.

W AGH po 16-miesięcznej przerwie spowodowanej rygorami stanu wojenne-go i zawieszeniem działalności Związku Nauczycielstwa Polskiego, ukonstytuowana 12-osobowa grupa inicjatywna związkowców doprowadziła w dniu 15 kwietnia 1983 roku do rejestracji w Sądzie Wojewódzkim w Krakowie organizacji związko-wej ZNP w AGH.

Grupę tę tworzyli następujące Koleżanki i Koledzy [6]: Adam Białkowski, Hilary Brudnik, Jan Gorzkowski, Wacław Janusz, Stanisław Koperski, Marian Kruciński, Tadeusz Mol, Rafał Pajda, Janina Palus, Marian Rudzki, Antoni Śli-wa, Jerzy Wnęk.

Od tego momentu rozpoczął się nowy rozdział w historii uczelnianej organiza-cji związkowej. Był to okres niezwykle trudny z uwagi na złożoną sytuację społecz-no-polityczną, jaka występowała zarówno w kraju, jak i w Uczelni. Problematyka, którą podejmowała Rada Zakładowa ZNP w tym okresie, nie zawsze znajdowała pełną akceptację władz Uczelni. Jednak aktywność działaczy związkowych sprawiły, że z upływem czasu głos i stanowisko Związku stawało się coraz bardziej znaczące. ZNP w AGH zaczął pozyskiwać licznych sympatyków, a spośród nich wielu znalazło się z czasem w szeregach ZNP.

Na szczeblu krajowym tworzenie struktur związkowych odbywało się na pod-stawie uchwały Rady Ministrów nr 34 z dnia 12 kwietnia 1983 roku. W czerwcu 1983 r. powstał Komitet Założycielski Federacji ZNP (początkowo) Szkół Wyższych. Przewodniczącym został Roman Mroczkowski (Uniwersytet Marii Curie-Skłodow-skiej w Lublinie). Rozpoczęła się akcja pozyskiwania uczelnianych organizacji dla idei Federacji. Napływały deklaracje, ale niektóre organizacje zgłaszały akces do Fe-deracji z zastrzeżeniem, iż w niedalekiej przyszłości musi nastąpić połączenie z ZNP skupiającym część oświatową. Takie uchwały przyjęto m. in. w: Akademii Górniczo--Hutniczej (Kraków), Akademii Rolniczej (Poznań), Politechnice Warszawskiej, Uni-wersytetach Łódzkim i Warszawskim, Wyższej Szkole Pedagogicznej (Olsztyn) [7].

W dniu 5 sierpnia 1983 r. Sąd Wojewódzki w Warszawie zarejestrował Zwią-zek Nauczycielstwa Polskiego. W statucie stwierdza się, że związek grupuje pra-cowników oświaty, wychowania, szkół wyższych i instytucji naukowych. Tu po raz pierwszy użyta została nazwa Krajowa Rada Nauki ZNP.

Wkrótce powstaje Komitet Organizacyjny Krajowej Konferencji Nauki (KO KKN), w którym uczestniczy Stanisław Koperski z AGH. Jego członkowie – założy-

15

ciele zostali zaproszeni na obrady XXXIII Zjazdu Delegatów ZNP (14 – 15 październi-ka 1983). Na Zjeździe przedstawiciele KO KKN, złożyli deklarację, w której wyrazili wolę wspólnego działania, podkreślili, że zarejestrowany statut ZNP deklaruje pełną autonomię pracowników szkół wyższych i instytucji naukowych działających w ra-mach struktur ZNP, lecz nie ma w nim zapisu, że struktury te będą dostosowywane do odrębności organizacyjnych oświaty i nauki. Zwrócili się do Zjazdu, aby uznał, iż szczegółowe zasady organizacyjne i strukturę pionu nauki określiła Krajowa Konfe-rencja Nauki.

Na XXXIII Zjeździe ZNP przedstawiciel Krajowej Grupy Założycielskiej Federa-cji ZNP wypowiedział się przeciwko formule Krajowej Rady Nauki ZNP, która jego zdaniem nie gwarantuje pełnej autonomii dla pracowników szkół wyższych i insty-tucji naukowych.

W dniu 9 października 1983 r. Sąd Wojewódzki w Warszawie zarejestrował Fede-rację Związków Nauczycielstwa Polskiego Szkół Wyższych i Nauki, a w grudniu tegoż roku odbyła się Pierwsza Konferencja Programowo-Wyborcza Członków Federacji.

W dniu 20 stycznia 1984 r. nastąpiło otwarcie I Krajowej Konferencji Nauki ZNP. W taki to sposób od początku 1984 roku zaczęły funkcjonować w kraju dwie struktury związkowe w dziedzinie szkolnictwa wyższego i nauki, które w nazwie miały Związek Nauczycielstwa Polskiego, to jest – KRAJOWA RADA NAUKI ZWIĄZKU NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO oraz FEDERACJA ZWIĄZKÓW NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO SZKÓŁ WYŻSZYCH I NAUKI.

Oczywiście organizacja związkowa AGH funkcjonowała w ramach Krajowej Rady Nauki ZNP.

Wychodząc naprzeciw społecznemu zapotrzebowaniu, Rada Zakładowa ZNP w AGH postanowiła w roku 1983 utworzyć fundusz samopomocowy pod nazwą Fun-dusz Pomocy Doraźnej (FPD), który wypełniałby lukę, jaka powstała po stanie wo-jennym, w wyniku bezprawnego rozdysponowania Funduszu Pośmiertnego w okresie zawieszenia działalności związkowej, bez jego odtworzenia. Organizowano i patrono-wano akcji podnoszenia wśród pracowników znajomości języków obcych, organizu-jąc lektoraty. Zadbano o dalszy wzrost zasobów książkowych Biblioteki związkowej, która wówczas liczyła 12 000 wolumenów. Podjęto inicjatywę rozprowadzenia wśród pracowników karnetów do teatru, opery i filharmonii. Poczyniono próby (jednak bez większego powodzenia) ożywienia aktywnych niegdyś sekcji sportowych (kajakowej, narciarskiej, siatkowej i tenisowej). Zainicjowano organizowanie zagranicznych wy-cieczek trampingowych przez kol. Zbigniewa Mączyńskiego, do takich krajów jak: Grecja, Wyspy Morza Egejskiego, Turcja, Włochy, Francja, Belgia, Holandia, Niemcy, Szwajcaria, Portugalia, Hiszpania, Izrael, Syria – przez okres 20-lat. W turystyce kra-jowej skupiono się głównie na wycieczkach sobotnio-niedzielnych i to sezonowych (na grzyby, na narty itp.). Przygotowywano i czuwano nad prawidłowym podziałem zakładowego funduszu socjalnego i funduszu mieszkaniowego.

Bardzo mocno i stanowczo przedstawiono sprawy BHP i opieki zdrowotnej pracowników na forum Uczelni, wykazując przy tym dotychczasowe w tym zakre-sie zaniedbania i wyrażane z tego powodu niezadowolenia pracowników. Istotnym problemem, którym w tym okresie zajmował się Związek było powołanie w Uczelni


Społecznej Inspekcji Pracy, która obecnie zaliczana jest do grona jednej z lepszych, jakie funkcjonują w zakładach pracy Krakowa.

W 1982 roku, a więc w okresie trwania stanu wojennego, Sejm uchwalił dwie ustawy: o szkolnictwie wyższym (dotychczas obowiązywała ustawa z 1958 r.) oraz o stopniach naukowych i tytułach naukowych (dot. obowiązywała ustawa z 1965 r.), które zawierały spory ładunek nowoczesności i przynajmniej częściowo uwzględ-niały opinie i żądania formułowane przez środowisko akademickie.

Korzystając z uprawnień, jakie przyznawała związkom ustawa o związkach zawodowych uchwalona przez Sejm w dniu 8 października 1982 r., kierowaliśmy przedstawicieli zakładowej organizacji ZNP do wszystkich organów zarządzania Uczelnią, np. do senatu AGH, do kolegium rektorskiego, do komisji senackich, do rad wydziałowych. Mieliśmy w ten sposób wpływ na wszystkie rozstrzygnięcia doty-kające praw pracowniczych oraz możliwość zajmowania stanowiska we wszystkich indywidualnych sprawach pracowniczych.

W 1984 roku rząd przystąpił do nowelizacji ustaw: o związkach zawodowych, o szkołach wyższych oraz o stopniach naukowych i tytułach naukowych. Rządowe projekty były opiniowane przez związki zawodowe w opracowaniu których aktyw-nie uczestniczyła nasza Rada Zakładowa.

Znowelizowana 25 lipca 1985 r. ustawa o szkolnictwie wyższym znacznie poszerzyła uprawnienia rektora i senatu, wprowadziła zdemokratyzowane zasady wybieralności organów jedno- i wieloosobowych uczelni, statut uczelni przygoto-wywany był przez jej pracowników i uchwalany przez senat uczelni, a tylko zatwier-dzany przez ministra nadzorującego szkołę wyższą. Precyzyjne zapisy dotyczące uprawnień uczelnianych związków zawodowych zapobiegały sporom kompetencyj-nym. Poszerzone zostały prawa pracownicze.

W roku 1986 uczelniana organizacja związkowa liczyła około 1100 członków, w tym prawie 250 emerytów i rencistów (przed stanem wojennym organizacja li-czyła około 1500 członków). Do odradzającej się na nowo uczelnianej organizacji związkowej (po stanie wojennym) nie wyraziło swego akcesu przynależności do ZNP wielu jego dotychczasowych członków, szczególnie profesorów. Popełniono wówczas błędną decyzję, wymagając składania ponownej pisemnej deklaracji od osób, które chciały należeć do ZNP. Napływ członków do ZNP postępował systema-tycznie do 1989 roku. Pozytywnym zjawiskiem był fakt, że wzrost liczebny organi-zacji odbywał się bez jakichkolwiek nacisków. Był naturalnym przyrostem wynika-jącym z zaufania, jakie rodzi się wśród pracowników do Związku i jego działalności.

W 1987 roku ukazał się raport o stanie kadry naukowej i dydaktycznej (opra-cował go zespół powołany przez prof. Tadeusza Porębskiego – Kierownika Wydz. Nauki KC PZPR). Raport przedstawiał bogaty materiał statystyczny, wskazujący na pogarszanie się struktury zatrudnienia w wyższych uczelniach. Zbyt niski procento-wy udział profesorów i docentów w stosunku do ogółu pracowników akademickich utrzymywał się przez kilkadziesiąt lat (1960 – 1987) i wynosił 16 %. Zwiększyła się natomiast liczba doktorów z 16 do 40 %, a grupa asystentów zmalała z 47 do 27 %. Stażyści stanowili ułamek procenta. Pogorszyła się także struktura wiekowa kadry akademickiej. Zbyt mała grupa profesorów i docentów liczyła mniej niż 50

17

lat i zbyt wielu adiunktów tę granicę przekroczyło lub zbliżało się do niej. Zespół zaproponował „program naprawy”, który sprowadzał się do zamiaru zwolnienia z pracy 12 do 13 tysięcy adiunktów zatrudnionych w wyższych uczelniach. Tą drogą miano osiągnąć poprawę struktury zatrudnienia, zakładając, iż stażyści i asystenci skorzystają z otwierającej się szansy szybkiego awansu i robiąc doktoraty zapełnią powstałą lukę. W tej przedmiotowej sprawie doszło do ostrego starcia pomiędzy centralami związkowymi, wspieranymi bardzo mocno przez uczelniane organizacje związkowe oraz wielu posłów, a rządem. Związek, w swoim stanowisku, słusznie podkreślił winę państwa prowadzącego od wielu lat politykę utrzymywania płac na niskim poziomie, niedostrzegania palących problemów mieszkaniowych, tolero-wania degradacji bazy materialnej uczelni oraz utrzymywania wadliwego systemu awansu naukowego. Związek zażądał wprowadzenia poprawek do ustawy o szkol-nictwie wyższym i ustawy o stopniach i tytułach naukowych, proponując istotne zmiany w systemie awansu naukowego, np. wprowadzenie instytucji stabilizowa-nego adiunkta i wiele innych, dość rewolucyjnych rozwiązań. Ponadto zwrócił uwa-gę na ścisły związek między warunkami materialnymi nauczycieli akademickich, a przebiegiem kariery akademickiej. W rezultacie Sejm uchwalił poprawkę do usta-wy o szkolnictwie wyższym umożliwiającą przedłużenie zatrudnienia adiunktów o kolejne 3 lata. To pozwoliło 90 % zagrożonych zwolnieniem z pracy adiunktów na pozostanie w uczelniach. Znaczna część uzyskała stopień doktora habilitowanego, część przeszła na stanowisko starszego wykładowcy, a reszta odeszła dobrowolnie. Tak zakończyła się batalia o adiunktów.

Problem płac był drugim z kolei obszarem, pochłaniającym wiele czasu i sił działaczy naszego Związku. Po wielu naradach i dyskusjach powstał związkowy pro-jekt systemu wynagrodzeń obejmujący wszystkie kategorie zatrudnionych w szkol-nictwie wyższym. Prowadzone naciski ze strony ZNP przyniosły rezultaty.

W grudniu 1988 r. Sejm uchwalił ustawę gwarantującą automatyczny wzrost środków budżetowych na wynagrodzenia pracowników finansowanych z budżetu państwa, przyjmując za podstawę zmieniającą się wysokość średniej krajowej płacy osiąganej w sferze produkcji materialnej. Pozwoliło to na systematyczną waloryza-cję płac pracowników szkół wyższych proporcjonalną do ruchu cen oraz wzrostu płac w sferze materialnej. Rosnące tempo inflacji spowodowało, że władze państwo-we przystały na waloryzacje w odstępie kwartalnym.

Na początku 1988 roku Rada Zakładowa ZNP w AGH nawiązała na nowo współ-pracę z Organizacją Związkową (Profkom) pracowników nauki Moskiewskiego Insty-tutu Stali i Stopów (MISiS). Po wstępnych rozmowach z przewodniczącym Profkom MISiS prof. Komarowem w Krakowie oraz po rozmowach konkretyzujących naszej 3-osobowej delegacji w Moskwie pod przewodnictwem mgr inż. Zbigniewa Mączyń-skiego, inż. Zbigniewa Błażejowskiego (dyr. adm. AGH), mgr Danuty Śmiałek (lek-torki j. rosyjskiego), zawarto umowę o wzajemnej wymianie wczasowej grup pracow-ników obu uczelni, członków związku. Umowa opiewała na wymianę 15-osobowych grup wczasowiczów i 20 dni pobytowych w Polsce, z czego 5 dni w Krakowie i 15 dni w domu wczasowym AGH Baśka w Krynicy. W zamian za to nasi związkowcy przeby-wać mieli 20 dni w ZSRR, z czego 2 dni w Moskwie i 18 dni w ośrodku wczasowym


MISiS nad Morzem Czarnym (Picunda). Pierwszą wymianę zrealizowano już latem 1988 roku. Na przełomie lat 1989/1990 rozszerzono wymianę na dwa sezony, zimo-wy i letni, po 15 osób w grupie na każdy sezon.

Nowe uwarunkowania przynosi rok 1989, w którym dokonuje się w sposób ewolucyjny zmiana społeczno-ustrojowa Rzeczypospolitej Polskiej. Nowa rzeczywi-stość, w której dominuje gospodarka wolno rynkowa, własność prywatna i kapitał, postawiła nowe nieznane wyzwania dla zakładów pracy, w tym także dla uczelni oraz działających w nich związków zawodowych.

Rok 1990 to jubileusz 45-lecia istnienia i działalności organizacji związko-wej ZNP w AGH, który zbiegł się z końcem kadencji władz Związku. Odbyta w dniu 24 maja 1990 roku uczelniana konferencja sprawozdawczo-wyborcza dokonała podsumowania swej działalności w ciągu ostatnich czterech lat. Krytycznie wy-powiadano się na temat trybu prac nad nową ustawą o szkolnictwie wyższym, a także wyrażano niepokój z powodu braku rozwiązania problemu adiunktów. Pozytywnie oceniono harmonijnie układającą się współpracę z kierownictwem Uczelni. Dokonano wyboru nowych władz organizacji uczelnianej ZNP. Na miejsce ustępującego i zasłużonego dla ZNP doc. dr inż. Stanisława Koperskiego, preze-sem Rady Zakładowej wybrano dr inż. Romana Staszewskiego (dot. skarbnika RZ ZNP).

Obradująca w dniach 28 – 29 września 1990 roku IV Krajowa Konferencja Na-uki ZNP wybrała do składu Prezydium KRN ZNP na kadencję 1990 – 1994 z AGH kol. kol.: Jana Gorzkowskiego, Stanisława Losiaka i Bonifacego Łukaszewicza.

Jubileusz 45-lecia Rady Zakładowej ZNP podkreślono wręczeniem na konfe-rencji sprawozdawczo-wyborczej Złotych Odznak ZNP Kol. Kol.: dr inż. Czesławo-wi Antosowi, Elżbiecie Grodeckiej, dr inż. Stefanowi Jóżkiewiczowi, dr inż. Jerzemu Noconiowi, Aleksandrze Paklińskiej, dr Jerzemu Pasternakowi, dr Rafałowi Pajdzie, dr inż. Jerzemu Sulidze, doc. Zdzisławowi Śmietańskie-mu, Elżbiecie Wronie, dr Jolancie Zawodnej. Ponadto na uroczystym spotkaniu koleżeńskim w dniu 17 grudnia 1990 roku w Klubie Pracowniczym wręczono 67 członkom ZNP specjalne Dyplomy Uznania nadane z okazji 45-lecia RZ ZNP AGH za społeczny wkład pracy i wieloletnią owocną działalność związkową na rzecz ZNP. Oto lista wyróżnionych: 1. Antos Czesław 2. Białkowski Adam 3. Bierski Franciszek 4. Borkowska Grażyna 5. Boda Adolf 6. Brudnik Hilary 7. Cybulska Barbara 8. Chrząstowski Jerzy 9. Czekajowski Ryszard 10. Czornak Edward 11. Faber Janina 12. Filcek Henryk 13. Frydrych Jerzy 14. Fortuna Adam 15. Gorzkowski Jan 16. Gruszczyński Jan 17. Heilman Elżbieta 18. Janowski Jan 19. Jankowski Wiesław 20. Jasiński Stefan 21. Jasiński Tadeusz 22. Janusz Wacław 23. Jóżkiewicz Stefan 24. Koperski Stanisław 25. Kruciński Marian 26. Kusiński Kazimierz 27. Krzysztyniak Zdzisława 28. Kustowski Leszek 29. Lemberger Marek 30. Losiak Stanisław 31. Łopata Antoni 32. Łukaszewicz Bonifacy 33. Mamro Kazimierz 34. Mączyński Zbigniew 35. Mirewska Maria 36. Musiałek Jan 37. Niedoba Wiesław 38. Niewodniczański Jerzy 39. Natura-lista Antoni 40. Nowakowski Jerzy 41. Nocoń Jerzy 42. Pilch Władysław 43. Pytko Stanisław 44. Pajda Rafał 45. Potrawka Stanisław 46. Pasternak Jerzy

19

47. Radwan Stanisław 48. Rychlicki Stanisław 49. Rogóż Helena 50. Siembab Józef 51. Spryszak Maria 52. Szafran Stanisław 53. Szewczyk Michał 54. Su-liga Ireneusz 55. Staszewski Roman 56. Szklarski Ludgard 57. Śliwa Antoni 58. Śmietański Zdzisław 59. Świtniewska Janina 60. Tertil Zbigniew 61. Twar-dowski Kazimierz 62. Tarka Stanisław 63. Trembecki Adam 64. Wierusz Wi-told 65. Wnęk Jerzy 66. Zając Eugeniusz 67. Zborowski Michał.

Kolega dr inż. Ryszard Czekajowski, w tym Jubileuszowym Roku założył Księ-gę-Kronikę Pamiątkową ZNP nr 2 [8], którą prowadził, umieszczając w niej naj-ważniejsze wydarzenia z działalności związkowej uczelnianej organizacji ZNP AGH.

W latach 1991 – 1992 AGH podejmuje reformy organizacyjno-strukturalne, polegające na likwidacji bądź wyprowadzeniu poza ramy organizacyjne Uczelni kil-ka jednostek (np. Zakład Doświadczalny Aparatury Naukowej, Wydawnictwa AGH, Stołówka Pracownicza, Zespół Pieśni i Tańca „Krakus”, Zakład Transportu, Zakład Remontowo-Budowlany, Zakład Graficzny), które dotąd nie przynależały do głów-nego profilu działalności Uczelni. Działania powyższe, wymuszone zmniejszającą się bardzo znacznie dotacją budżetową dla uczelni, prowadziły do zwolnień grupo-wych pracowników, w tym także członków Związku. Redukcje kadrowe prowadzone także w następnych latach, aczkolwiek na skalę znacznie mniejszą, dotknęły łącznie prawie 20 % stanu kadrowego AGH.

Pomimo znaczącej roli jaką w tym okresie czasu odgrywał związek zawodo-wy, który zawierał stosowne porozumienia z pracodawcą w kwestii zwolnień, nie odnotowaliśmy wzrostu szeregów związkowych. Podkreślić należy, że zagrożenie utratą pracy dotyczyło głównie pracowników obsługi i administracji. Nauczyciele akademiccy z uwagi na wzrastającą z roku na rok rekrutację studentów byli na ogół niezagrożeni utratą pracy.

Zmniejszająca się z roku na rok w latach 90 - tych dotacja budżetowa dla szkolnictwa wyższego i nauki, prowadziła do stopniowego zmniejszania się płac realnych naszych pracowników. Z drugiej strony wzrost cen i usług, jaki postępo-wał w kraju prowadził do szybkiego zubożenia naszego środowiska akademickiego. Znamiennym przykładem dla przedstawionej sytuacji, niech będzie fakt, rezygnacji kilkunastu naszych pracowników z nabycia mieszkań spółdzielczych dla nich prze-znaczonych. Aby tego rodzaju sytuacje nie występowały w przyszłości, z naszej ini-cjatywy, została wydzielona znaczna część zakładowego funduszu świadczeń socjal-nych, na pożyczki mieszkaniowe (zwrotne w ratach wieloletnich i nisko oprocento-wane) oraz pulę środków na bezzwrotne zapomogi losowe. Ta decyzja z początku lat 90-tych doprowadziła do takiej sytuacji, że w chwili obecnej mamy znaczące środki finansowe, którymi możemy skutecznie wspierać naszych pracowników oraz eme-rytów i rencistów.

Na początku lat 90-tych kluczowym i dokuczliwym problemem szkolnictwa wyższego i nauki była, jak już wcześniej wspomniano, zmniejszająca się z roku na rok dotacja budżetowa, która groziła pauperyzacją środowiska, z czego doskonale zdawały sobie sprawę władze uczelniane oraz związki zawodowe. Dlatego obie stro-ny podjęły energiczne działania w tym zakresie. Związki zawodowe podjęły akcję protestacyjną, która w przypadku Rady Zakładowej ZNP w AGH polegała na wywie-


szaniu plakatów „Akcja Protestacyjna” – przychylnie przyjętych przez społeczność akademicką oraz wysyłaniu pism do:

– Premiera Rządu RP,– Ministra Edukacji Narodowej,– Ministra Pracy i Polityki Socjalnej,– Ministra Finansów,– OPZZ,– ZG ZNP i KRN ZNP,– Prof. dr hab. inż. Jana Janowskiego – posła na Sejm RP.Profesor Jan Janowski przyjął pismo RZ ZNP w AGH nie tylko jako poseł na Sejm

RP, ale również jako Rektor naszej Uczelni i zwrócił się z pismem w tej sprawie do Ministra Edukacji Narodowej, którego treść zamieszczamy na ilustracji 6. Naszym zdaniem związkowa akcja protestacyjna skutecznie przyspieszyła decyzję w spra-wie zwiększenia środków finansowych dla szkolnictwa wyższego.

Początek lat 90-tych to także działania i postulaty Związku dotyczące projektu nowej ustawy o szkolnictwie wyższym i ustawy o tytule naukowym i stopniach na-ukowych, którą przygotowywało Ministerstwo Edukacji Narodowej, a którą Sejm RP uchwalił w dniu 12 września 1991 roku. Ponieważ do projektu ustawy mieliśmy szereg uwag jak i propozycje innego ujęcia zawartych w niej problemów, poczuwali-śmy się w obowiązku związkowym, aby je przedłożyć odpowiednim organom decy-zyjnym w polskim parlamencie. Większość naszych uwag nie została uwzględniona i nie skorzystano także z propozycji innego ujęcia poszczególnych problemów. Zali-czyć do nich należy:

– brak rozdziału stanowisk od stopni naukowych i tytułu naukowego,– kreowania kadr naukowo-dydaktycznych wyłącznie w szkole wyższej,– stworzenia równoległej ścieżki kariery zawodowej w oparciu o osiągnięcia

dydaktyczne,– określenia dolnej granicy pensum dydaktycznego i jego przestrzegania,– zrównania w prawach i obowiązkach pracowniczych wszystkich nauczycieli

akademickich od adiunkta włącznie.Zmieniająca się bardzo szybko otaczająca nas rzeczywistość dnia codzienne-

go lat 90-tych, zarówno ta wewnątrz Uczelni jak i ta zewnętrzna, miała wpływ na zmianę stylu działania organizacji związkowej. Te organizacje, które w porę tego nie dostrzegły i nie zmieniły swego dotychczasowego stylu i form działania w miarę upływu czasu odgrywały coraz mniejsze znaczenie w swoim środowisku zakłado-wym oraz zmniejszył się im stan liczebny. Problem polegał na konieczności podej-mowania szybkich decyzji, które mógł realizować prezes, ewentualnie prezydium danej organizacji i brać za podejmowane decyzje pełną odpowiedzialność. Aby tak postępować, należało mieć dobre rozeznanie we wszystkich sprawach i problemach, które były podejmowane i rozwiązywane. Skuteczna działalność związkowa mogła się realizować poprzez pozycję prezesa, jako lidera organizacji, a nie gremiów zbio-rowych. W dobrze pojętym interesie każdej organizacji związkowej należy obecnie zwracać szczególną uwagę na osobowość i predyspozycje osoby, która ma być wy-brana na funkcję prezesa.

21

Dominująca rola kapitału, po transformacji ustrojowej w 1989 roku, która jest domeną gospodarki wolnorynkowej, spowodowała również przewartościowania w działalności związkowej. Ten problem dostrzegliśmy dość wcześnie w naszej uczelnianej organizacji związkowej i dokonaliśmy koniecznych zmian w sposobie działania. Uznaliśmy, że musimy w pierwszej konieczności dbać o finanse Uczelni, aby jej kondycja kapitałowa była jak najlepsza i na tym tle postrzegać pojedynczego pracownika, jego potrzeby i troski zarówno bytowe jak i zawodowe. Mieliśmy i da-lej mamy świadomość, że tylko przy dobrej i mocnej pozycji finansowej „firmy”, los i pozycja pojedynczego pracownika może być dla niego satysfakcjonująca i stwarzać mu dobrą perspektywę.

W roku 1993 należy odnotować zmianę władz Uczelni, na stanowisku rektora AGH po profesorze Janie Janowskim, który niezwykle sprawnie kierował Uczelnią w pierwszych latach po transformacji ustrojowej RP, został wybrany prof. dr hab. Mirosław Handke, który był aktywnym członkiem Solidarności i w swych dzia-łaniach oraz decyzjach dawał temu wyraz. Pomimo tych uwarunkowań Rektora Handke współpraca ze Związkiem Nauczycielstwa Polskiego układała się w miarę poprawnie. Na początku swej kadencji przedłożył program władz rektorskich na kadencję 1993 – 1996, w którym ujął wiele ciekawych i interesujących propozycji dotyczących m. in. nowej organizacji pracy statutowych władz Uczelni, w szczegól-ności senatu i jego komisji. Ponadto wyłączył z kolegium rektorskiego przedstawi-cieli związków zawodowych uważając, że sam ich udział w kolegium jest związany z „współzarządzaniem”, czy też „współkierowaniem” uczelnią. Stały kontakt związ-ków zawodowych z władzami uczelni odbywał się na comiesięcznych spotkaniach z prorektorem ds. ogólnych, natomiast dyskusje problemowe na istotne kwestie, które wyłaniały się w działalności AGH, były omawiane na corocznych spotkaniach Rady Zakładowej ZNP z Rektorem AGH. Pierwsze takie spotkanie z Rektorem Miro-sławem Handke odbyliśmy na początku jego kadencji w dniu 15 listopada 1993 r.

W roku 1994 przypada koniec niezwykle trudnej i zarazem intensywnej pierw-szej kadencji władz Związku po transformacji ustrojowej w naszym kraju dokonanej w 1989 roku. Odbyta w dniu 23 czerwca 1994 roku konferencja sprawozdawczo--wyborcza Związku bardzo wysoko oceniła działalność całej Rady Zakładowej ZNP, jej Prezydium oraz prezesa – Romana Staszewskiego, którego ponownie w tajnym głosowaniu jednomyślnie wybrano na następną kadencję. Na uwagę z obrad kon-ferencji zasługuje wystąpienie prezesa – Romana Staszewskiego odnośnie dwóch zasadniczych grup zawodowych w szkole wyższej tj. nauczycieli akademickich i nie-nauczycieli. Poruszył ten problem, gdyż zaczęły pojawiać się zapytania i występo-wały wątpliwości ze strony członków, co do właściwych zachowań i działań Związku nad tym problemem. W tej przedmiotowej sprawie powiedział: „Sądzę, że zgadza-my się wszyscy z opinią, jak również jesteśmy głęboko przekonani o czołowej roli jaką w szkole wyższej odgrywa grupa nauczycieli akademickich i z tych względów ze strony związku zawodowego muszą być określone działania dla zapewnienia odpowiednich tej grupie zawodowej warunków i środków na miarę jej prestiżu zawodowego oraz możliwości szkoły. Z drugiej strony, ZNP od tej grupy zawodowej, oczekuje zachowań i działań godnych tegoż prestiżu zawodowego jak i moralnego. Pracowników nie bę-


dących nauczycielami uważamy za również cennych i przydatnych w funkcjonowaniu Uczelni, mało tego, wielu z nich wypełnia swoje obowiązki niezwykle ofiarnie i w trud-nych warunkach, ponosząc niejednokrotnie większą odpowiedzialność materialną i fi-nansową od niejednego nauczyciela akademickiego. To, że w niektórych jednostkach organizacyjnych może wydawać się, że jest ich nadmiar, nie oznacza, że oni sami są za to winni lub, że źle, względnie mało wydajnie pracują. Problem racjonalnego zatrud-nienia, jak również związany z nim problem efektywności pracy nienauczycieli, to pro-blem bardzo złożony, jest on postrzegany przez kierownictwo Uczelni i mam nadzieję, że przy twórczym wkładzie naszego Związku i samych nauczycieli akademickich bę-dzie stopniowo i z rozwagą rozwiązywany”.

Rok 1994 to jubileusz 75-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. Z tej okazji zor-ganizowano wizytę-pielgrzymkę do Rzymu-Watykanu przedstawicieli Senatu AGH na czele z jej rektorami – profesorem Mirosławem Handke i profesorem Jerzym Fry-drychem (członkiem ZNP), w której uczestniczyło ponad 40 osób, w tym prezes RZ ZNP w AGH Roman Staszewski. Wizyta była wielkim przeżyciem dla jej uczestników oraz samego papieża Jana Pawła II, który na audiencji generalnej w dniu 21 wrze-śnia 1994 roku, zamiast tradycyjnej homilii zwrócił się do zebranych, tymi słowami:

„Pragnę na pierwszym miejscu przywitać dzisiaj Senat, Rektora i pracowników na-uki z Akademii Górniczo-Hutniczej z Krakowa. Wasza pielgrzymka do Rzymu związana jest z 75-tą rocznicą powstania tej Uczelni po I wojnie światowej. Jako krakowianin wiem dobrze, jakie znaczenie miało AGH w życiu naszego miasta, w życiu akademickim, a także w tym powiązaniu Krakowa ze Śląskiem. AGH – Uczelnia górniczo-hutnicza, przeznaczo-na dla Śląska powstała w Krakowie i była dalszym ciągiem tego historycznego związku pomiędzy Śląskiem a Krakowem, który tyle znaczył dla dziejów Polski. W tym wypadku kierunek był z Krakowa na Śląsk. Kraków dostarczał na Śląsk fachowców, inżynierów, specjalistów od górnictwa i hutnictwa, co miało po I wojnie światowej i obecnie również, dla Polski kapitalne znaczenie. Wówczas, na początku pierwszej niepodległości i teraz, w kontynuacji tej niepodległości. Proszę ode mnie pozdrowić całe AGH, wszystkich jej profesorów, uczonych, studentów, nową generację. Tę starszą pamiętam osobiście i mia-łem z nimi wiele kontaktów. Wspominam szczególnie niektórych profesorów, a z tą młod-szą mam kontakt dzięki dzisiejszej obecności tutaj Rektora, Senatu i przedstawicieli AGH w nowym kształcie. Szczęść Boże – tak się mówi po górniczemu – Szczęść Boże.”

Rok 1994 to także 55-ta rocznica utworzenia Tajnej Organizacji Nauczycielskiej (TON). W obchodzonym w dniu 14 października 1994 roku Dniu Nauczyciela, Rada Zakładowa ZNP w AGH wspólnie z Komisją Zakładową NSZZ „Solidarność” w AGH, wystąpiły do J. M. Rektora AGH z wnioskiem o podjęcie odpowiednich decyzji od bieżącego tzn. 1994/95 roku akademickiego w odniesieniu do pracowników Uczelni zasłużonych dla polskiej nauki, szkolnictwa i oświaty przez swój udział w tajnym na-uczaniu podczas lat okupacji II wojny światowej, a którzy dotychczas byli pominięci w uhonorowaniu (pełna treść wniosku na ilustracji 7a,b). Wniosek obu organizacji związkowych został przez Rektora przyjęty z zapewnieniem, że będzie realizowany, o czym świadczy odpowiedź Rektora, która zamieszczona została na ilustracji 8.

XXXVI Krajowy Zjazd Delegatów ZNP (1994) zainaugurował obchody 90 rocznicy powstania Związku zwracając się z apelem do wszystkich Koleżanek i Kolegów o godne

23

uczczenie tego wzniosłego Jubileuszu. W opublikowanym tekście powyższego apelu, m. in. zachęca: „[…]Wykorzystajmy rok 1995 na przypomnienie bogatych tradycji działalno-ści Związku na przestrzeni 90 lat. Pokażmy nieprzerwaną walkę Związku Nauczycielstwa Polskiego o wysoki poziom oświaty, o odpowiedni prestiż zawodowy i materialny nauczy-cieli.” Jednocześnie XXXVI Zjazd zobowiązał wszystkie ogniwa związkowe do ożywienia pracy wewnątrzzwiązkowej, upowszechnienia w całym społeczeństwie postępowych i demokratycznych tradycji Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Obradująca w dniach 7–9 października 1994 r. V Krajowa Konferencja Na-uki ZNP wybrała do składu Prezydium KRN ZNP na kadencję 1994 – 1998 z AGH kol. kol.: Jana Gorzkowskiego (ponownie), Bonifacego Łukaszewicza (ponownie) i Romana Staszewskiego.

Jubileuszowe obchody związkowe w Akademii Górniczo-Hutniczej zostały połą-czone programowo w trzy zakresy czasowo-historyczne, a to: 90-lecie powstania Związ-ku Nauczycielstwa Polskiego w kraju, 55-lecie utworzenia Tajnej Organizacji Nauczyciel-skiej w latach okupacji drugiej wojny światowej oraz 50-lecie działalności ZNP w AGH.

Uroczystości jubileuszowe zainaugurowała uroczysta okolicznościowa akade-mia (26 września 1995) w historycznej Auli AGH (przy nadkomplecie uczestników i gości) z wystąpieniami w części oficjalnej: prezesa Rady Zakładowej ZNP w AGH dr inż. Romana Staszewskiego, JM Rektora AGH prof. dr hab. Mirosława Handke, prezesa Zarządu Głównego ZNP i posła Sejmu RP dr Jana Zaciury, prezesa Krajowej Rady Nauki ZNP dr inż. Piotra Simbierowicza, który dokonał uroczystego przeka-zania Złotej Odznaki ZNP nadanej Radzie Zakładowej ZNP w AGH za zasługi w dzie-dzinie oświaty, nauki, wychowania i postępu społecznego (ilustracja 9).

Prezes Zarządu Głównego ZNP dr Jan Zaciura wręczył 6–ciu zasłużonym związkowcom – nauczycielom akademickim – odznaczenie: Medal Komisji Edukacji Narodowej, który otrzymali: dr hab. inż. Wacław Janusz, dr inż. Stefan Jóżkiewicz, dr inż. Jerzy Nocoń, dr inż. Stanisław Potrawka, prof. dr hab. Grzegorz Róg, dr inż. Stanisław Szafran, oraz Złote Odznaki ZNP (13 – tu naszym związkowcom). Z ko-lei prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH dr inż. Roman Staszewski wręczył wielu członkom ZNP oraz zaproszonym gościom Pamiątkowe Medale Jubileuszowe, któ-rych awers i rewers pokazano na ilustracji 10.

Powyższa jubileuszowa triada znalazła swój naukowo-społeczny wyraz w spe-cjalnie przygotowanym Sympozjum, którego pokłosie stanowi okolicznościowe uczelniane wydawnictwo [9] pt. „ZWIĄZEK NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO W SŁUŻ-BIE EDUKACJI I WARTOŚCI NARODOWYCH”, przygotowane dzięki życzliwej akcep-tacji i pod patronatem Władz AGH z JM Rektorem prof. dr hab. Mirosławem Hand-ke na czele. Przygotowane na kartach wspomnianej publikacji materiały stanowiły podstawę do wygłoszonych wystąpień podczas Sympozjum, które odbyło się w dniu 26 września 1995 roku w historycznej Auli AGH, a które przygotowali:

– prof. dr hab. Mirosław Handke (JM Rektor AGH) – „Słowo inaugurujące Na-ukowo-Społeczne Sympozjum”,

– dr Jan Zaciura (Prezes Zarządu Głównego ZNP, poseł na Sejm RP) – „Związek Nauczycielstwa Polskiego w walce o status zawodowy i godne warunki życia nauczycieli oraz pracowników oświaty i nauki”,


– prof. dr hab. inż. Andrzej Bolewski (AGH, członek rzecz. PAN i PAU, dr h. c. AGH i Politechniki Śląskiej, akademicki nauczyciel Tajnego Nauczania) – „Za-ranie Związku Nauczycielstwa Polskiego w Akademii Górniczej”,

– dr inż. Ryszard Czekajowski (TON, wieloletni pracownik naukowy Uniwersy-tetu Jagiellońskiego i AGH, wieloletni działacz Rady Zakładowej ZNP w AGH) – „Tajna Organizacja Nauczycielska (TON), jej zadania i wpływ na kształtowa-nie się konspiracyjnego szkolnictwa w Polskim Państwie Podziemnym”,

– mgr Romana Pawlikowska (pedagog i działacz Zarządu Okręgu ZNP Kra-ków), mgr Andrzej Ujejski (pedagog i Prezes Zarządu Okręgu ZNP Kraków) – „Początki nauczycielskiego ruchu związkowego na terenie Galicji,

– dr inż. Piotr Simbierowicz (Prezes Krajowej Rady Nauki ZNP, V-ce Prezes Zarządu Głównego ZNP) – „Krajowa Rada Nauki Związku Nauczycielstwa Pol-skiego w świetle historii i współczesnych zadań”,

– mgr Wacław Juszczyk – (TON i wieloletni pracownik naukowy AGH – „Wspo-mnienia nauczyciela tajnego nauczania z okresu okupacji 1939 – 1945”,

– dr inż. Roman Staszewski (Prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH, wielolet-ni pracownik naukowo-dydaktyczny AGH) – „Działalność społeczno-socjalna Związku Nauczycielstwa Polskiego w Akademii Górniczo-Hutniczej.

Książka zawiera bogate ilustracje historyczno-dokumentalne, a w części końco-wej album fotografii prezesów Rady Zakładowej ZNP w AGH, który opracował i ze-stawił kol. dr inż. Stefan Jóżkiewicz, wieloletni działacz naszego Związku.

Dalszą część uroczystości jubileuszowych w AGH stanowiło uroczyste odsło-nięcie i poświęcenie Tablicy Pamięci (ilustracja 11) w hołdzie Nauczycielom Tajnego Nauczania w latach wojenno-okupacyjnych 1939 – 1945, wmurowanej w holu gma-chu głównego Uczelni. Na marmurowej Tablicy Pamięci (ufundowanej przez ZNP), prócz odlewów z brązu Godła AGH, Odznaczenia TON i Znaku-Symbolu Nauk Tech-nicznych AGH – wykuty został napis o treści:

W HOŁDZIENAUCZYCIELOM AKADEMICKIM

I PRACOWNIKOM TECHNICZNYMTAJNEGO NAUCZANIA

KONSPIRACYJNEJ AKADEMII GÓRNICZEJ W KRAKOWIEKTÓRZY W LATACH OKUPACJI BRONILI

POLSKIEJ NAUKI I EDUKACJI.CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.

Rektor i SenatZwiązek Nauczycielstwa Polskiego

Stowarzyszenie WychowankówAkademii Górniczo-Hutniczej

im. Stanisława Staszica w Krakowie

Kraków – Wrzesień 1995 rok – w 55 Rocznicę UtworzeniaTajnej Organizacji Nauczycielskiej

25

Była to pierwsza Tablica Pamięci w AGH, która miała wmurowany akt erekcyj-ny (ilustracja 12) i została poświęcona przez księdza prałata Andrzeja Waksmań-skiego – ówczesnego proboszcza parafii i kościoła p. w. św. Szczepana, do której przynależy Uczelnia. Tablicę uroczyście odsłonięto w dniu 26 września 1995 roku na zakończenie uroczystości jubileuszowych. W akcie odsłonięcia Tablicy Pamięci uczestniczyli: JM Rektor AGH prof. dr hab. Mirosława Handke, dr Jan Zaciura – Prezes Zarządu Głównego ZNP i poseł Sejmu RP, dr inż. Piotr Simbierowicz – Pre-zes Krajowej Rady Nauki ZNP, prof. dr hab. inż. Władysław Longa – Przewodniczą-cy Stowarzyszenia Wychowanków AGH, profesor senior Andrzej Bolewski, oraz dr inż. Roman Staszewski – prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH (ilustracja 13).

Pomysłodawcą i twórcą Tablicy Pamięci TON był wieloletni aktywny działacz ZNP , organizator Tajnego Nauczania na kresach wschodnich – dr inż. Ryszard Cze-kajowski, który wspólnie z profesorem Andrzejem Bolewskim ułożyli Jej treść, a z udziałem JM Rektorem AGH prof. dr hab. Mirosławem Handke określili Jej god-ne umiejscowienie w Uczelni.

W 1996 roku Rada Zakładowa ZNP w AGH nawiązała kontakty i współpra-cę z polskimi szkołami średnimi oraz wyższymi na Ukrainie i Litwie. Przebywająca w tym czasie delegacja uczelniano-związkowa odwiedziła dwie lwowskie szkoły śred-nie z językiem polskim, tj. szkołę nr 10 przy ul. Puszkina 1 oraz szkołę nr 24 im. Marii Konopnickiej przy ul. Konyskiego 4. Doceniając osiągnięcia edukacyjne i społeczno--kulturalne obu szkół, delegacja przekazała przyznane im przez Radę Zakładową ZNP Pamiątkowe Medale ZNP wraz z gratulacjami i życzeniami dalszych osiągnięć.

Na Litwie nawiązano kontakt i współpracę z Uniwersytetem Polskim przy Stowarzyszeniu Naukowców Polskich w Wilnie. Delegację uczelniano-związkową przyjął rektor profesor R. Brazis, który piękną polszczyzną poinformował o stanie rozwoju Uczelni, jej działalności naukowo-dydaktycznej i dalszych zamierzeniach. Punktem kulminacyjnym spotkania było przekazanie przyznanego Uniwersytetowi Polskiemu w Wilnie Pamiątkowego Medalu ZNP, informatorów AGH i książek histo-rycznych (patrz ilustracja 14).

W dniu 21 czerwca 1996 roku obchodziliśmy w Auli AGH Jubileusz 90-tych Urodzin prof. dr hab. inż. Andrzeja Bolewskiego. Z tej okazji Rada Zakładowa ZNP w AGH wystąpiła do JM Rektora AGH z propozycją wystąpienia władz Uczelni z wnioskiem o nadanie zasłużonemu Jubilatowi – Orderu Orła Białego (ilustracja 15 i 16). Rezultatem związkowych działań i władz Uczelni było postanowienie Prezy-denta RP Aleksandra Kwaśniewskiego z dnia 11 listopada 1996 roku o odznacze-niu Bolewskiego Andrzeja s. Jana – Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (ilustracja 17).

W roku 1996 decyzją Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego z dnia 4 października 1996 roku za wybitne osiągnięcia w działalności naukowo-badaw-czej oraz zasługi w pracy dydaktycznej odznaczony został Staszewski Roman s. Antoniego – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (ilustracja 18). Or-ganizacja uczelniana ZNP z powodu wysokiego odznaczenia naszego Prezesa Rady Zakładowej otrzymywała rozliczne gratulacje i gesty sympatii ze strony środowiska uczelnianego.


W dniu 30 czerwca 1997 roku pożegnaliśmy na cmentarzu Rakowickim doc. dr inż. Stanisława Koperskiego, który zmarł nagle w wieku 76 lat. Fakt ten od-notowujemy w naszej związkowej kronice, gdyż z odejściem Stanisława Koperskie-go ponieśliśmy olbrzymią stratę. Można śmiało powiedzieć, że Stanisław Koperski był najwybitniejszym działaczem ZNP w naszej Uczelni od chwili Jego powstania i funkcjonowania w AGH. Trzykrotnie w latach 1956 – 1961, 1983 – 1985 i 1988 – 1990 był prezesem Rady Zakładowej ZNP w AGH, a w latach 1983 – 1986 prezesem Krajowej Rady Nauki ZNP i członkiem Zarządu Głównego ZNP. Za swoje osiągnięcia naukowo-dydaktyczne i aktywną działalność związkową był uhonorowany wielo-ma odznaczeniami m. in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Odznaką za Tajne Naucza-nie TON 1939 – 1945, Złotą Odznaką ZNP.

29 października 1997 roku środowisko uczelniane otrzymało informację o powołaniu Rektora AGH prof. dr hab. Mirosława Handke na stanowisko Ministra Edukacji, co skutkowało przeprowadzeniem wyborów nowego rektora AGH, do któ-rych przystąpiło dwóch dotychczasowych prorektorów tj. prof. dr hab. inż. Andrzej Gołaś i prof. dr hab. inż. Ryszard Tadeusiewicz. Kolegium elektorów wybrało 21 stycznia 1998 roku nowym Rektorem AGH prof. dr hab. inż. Ryszarda Tadeusiewi-cza, wybitnego naukowca i człowieka o wysokiej kulturze osobistej, któremu Rada Zakładowa ZNP złożyła pisemne gratulacje (ilustracja 19).

Nowo wybrany Rektor AGH prof. dr hab. inż. Ryszard Tadeusiewicz z entuzja-zmem odniósł się i zapewnił, że będzie wspierał naszą inicjatywę związkową, doty-czącą organizowania dla społeczności uczelnianej cyklicznych odczytów w zakresie tematyki: „najczęstsze schorzenia, sposoby zapobiegania i leczenie”. Już 10 marca 1998 roku Rada Zakładowa ZNP zorganizowała w Auli AGH odczyt dr med. Marka Gałki – Ordynatora Oddziału Urologii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. G. Narutowicz w Krakowie – pt. „Kamica moczowa – problem stary jak świat”. Odczyt wzbogacony był atrakcyjnymi przeźroczami i interesującymi rekwizytami. Odczyt spotkał się z dużym zainteresowaniem wśród pracowników i emerytów cze-go odzwierciedleniem była żywa dyskusja po jego zakończeniu (ilustracja 20).

Również w marcu 1998 roku Minister Edukacji Narodowej prof. dr hab. Miro-sław Handke wystąpił z pismem do Szefów Central Związków Zawodowych, aby dla osób którzy prowadzili tajne nauczanie przygotowali wnioski o przyznanie im orde-rów, odznaczeń państwowych lub Medali Komisji Edukacji Narodowej (ilustracja 21).

Wypełniając wolę Ministra nasza Rada Zakładowa ZNP przygotowała stosowny wniosek dla dr inż. Ryszarda Czekajowskiego, który postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 grudnia 1998 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy naukowo-dydak-tycznej oraz działalności społecznej (ilustracja 22).

19 czerwca 1998 roku odbywaliśmy Konferencję Sprawozdawczo-Wyborczą ZNP, na której, w referacie sprawozdawczo-programowym, prezes Rady Zakładowej Roman Staszewski, podkreślił poprawną współpracę Władz Związkowych z Wła-dzami Akademickimi i Administracyjnymi Uczelni. Szczególnie aktywna i skuteczna współpraca realizowana była z Prorektorem prof. dr hab. inż. Andrzejem Gołasiem,

27

który w zakresie czynności miał ją przypisaną. Ponadto zwrócił uwagę na sprawę właściwego wynagradzania pracowników oraz kwestie corocznie przeprowadza-nej regulacji płac. Podkreślił pilną potrzebę dokonania skokowej podwyżki płac dla pracowników szkół wyższych, na wzór tej, którą otrzymali nauczyciele akademiccy w roku 1996. Stwierdził, że poufność indywidualnego wynagradzania pracowni-ków, którą się lansuje, jest szkodliwa dla demokracji, rodzi różnorodne podejrzenia, pogarsza atmosferę i stosunki międzyludzkie. Z tych to względów, Rada Zakładowa ZNP w AGH wystąpiła do central związkowych z wnioskiem o działania w celu jej zniesienia. Zapowiedział o wystąpieniu z wnioskiem do Władz Uczelni, aby powoła-ły kompetentną komisję rektorską, która dokonałaby niezbędnego rozpoznania pro-blemu i przygotowała grunt do realizacji ubezpieczenia grupowego pracowników AGH. W końcowej części swojego wystąpienia, prezes RZ ZNP odniósł się do grupy zasłużonych członków ZNP, którymi są nasi zacni emeryci i renciści, skupieni w Sek-cji Emerytów i Rencistów Rady Zakładowej, która jako grupa związkowa wykazała się największą aktywnością i prężnością działania spośród wszystkich innych grup związkowych, w mijającej kadencji. Sekcji Emerytów i Rencistów przewodził kolega dr inż. Stefan Jóżkiewicz, który pracował niezwykle ofiarnie, wykazując wiele no-wych inicjatyw i form działania grupy (wycieczki krajoznawcze, prelekcje na tematy zdrowotne, spotkania noworoczne itp.)

Konferencja wybrała ponownie Romana Staszewskiego na stanowisko preze-sa Rady Zakładowej ZNP w AGH na kolejną 4–letnią kadencję.

W roku 1998 obradował XXXVII Krajowy Walny Zjazd Delegatów ZNP, który podjął znamienną uchwałę w sprawie budowy w Warszawie pomnika: „Nauczycieli Tajnego Nauczania 1939 – 1945” oraz przyjął stanowisko w sprawie projektu re-formy systemu edukacji narodowej, w którym odniósł się krytycznie do przedsta-wionej przez rząd koncepcji reformy. Zjazd dokonał wyboru nowych władz Związku i w miejsce ustępującego prezesa ZG ZNP dr Jana Zaciury wybrał dotychczasowego v-ce prezesa mgr Sławomira Broniarza na prezesa ZG ZNP.

Obradująca w dniach 18 – 20 października 1998 roku VI Krajowa Konferencja Nauki ZNP wybrała do składu Prezydium KRN ZNP na kadencję 1998 – 2002 z AGH kol. kol.: Januarego Płaszewskiego i Romana Staszewskiego (ilustracje 48,49).

Z okazji przypadającego 15 – lecia istnienia Krajowej Rady Nauki ZNP kol. kol.: dr inż. Ryszard Czekajowski i dr inż. Roman Staszewski opracowali projekt Pa-miątkowego Medalu (ilustracja 23), za który, na adres Rady Zakładowej ZNP w AGH przysłane zostały specjalne podziękowania (ilustracja 24).

W listopadzie 1998 roku z Władz Uczelni odchodzi Prorektor prof. dr hab. inż. Andrzej Gołaś (współpracujący na co dzień ze związkami zawodowymi), któ-ry został wybrany na urząd Prezydenta Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. Nasza dobra i skuteczna współpraca dla AGH z Profesorem Andrzejem Gołasiem, obligowała nas do złożenia Mu gratulacji i szczerych życzeń (patrz ilustracja 25). Efektem naszego działania były pełne wzruszeń i patosu słowa podziękowania Pana Profesora Andrzeja Gołasia (ilustracja 26).

Rok 1999 absorbował nas trzema istotnymi wydarzeniami. Był to, rok wybor-czy władz Uczelni na kadencję 1999 - 2002. Rektorem AGH został wybrany ponow-


nie prof. dr hab. inż. Ryszard Tadeusiewicz, natomiast na stanowisko Prorektora ds. Ogólnych wybrany został prof. dr hab. inż. Andrzej Łędzki – członek ZNP, osobo-wość nam znana, postępująca niezwykle rozważnie w różnego rodzaju działaniach, otwarta i niezwykle koleżeńska w odniesieniu do osób z nim współpracujących, co rokowało przesłankami na dobrą współpracę ze związkami zawodowymi.

W okresie trwania wyborów uczelnianych pojawił się (20 maja 1999 r.) mini-sterialny projekt ustawy „Prawo o szkolnictwie wyższym”, co do którego uczelnie miały przesłać swoje uwagi w ciągu 30 dni. Nasza Rada Zakładowa ZNP, stosunkowo szybko, bo już 6 czerwca 1999 r. przesłała swoje uwagi Rektorowi AGH (ilustracja 27 a, b), aby mógł przygotować uczelniane stanowisko na wyznaczony termin. Pro-cedowanie, w tak krótkim okresie czasowym, tak ważnych spraw dla środowiska uczelnianego, w okresie trwania wyborów i sesji egzaminacyjnej na uczelniach, należy uznać za naganne postępowanie ze strony ministerstwa, które powtarzało się permanentnie przy każdym kolejnym projekcie ustawy o szkolnictwie wyższym w minionym dziesięcioleciu.

Trzecim istotnym wydarzeniem był Jubileusz 80–lecia AGH. Na tę okoliczność umieściliśmy w naszej Księdze Pamiątkowej ZNP w AGH nr 3 [10] – którą założył i prowadził kol. Ryszard Czekajowski, kopię ryciny „KSIĘGI KRÓLEWSKIEJ” Uni-wersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (ozdobionej akwarelą wykonaną przez Hen-ryka Uzięmbłę porucznika WP), na której to w dniu 20 października 1919 roku, złożył swój podpis Józef Piłsudski, ogłaszając równocześnie publicznie otwarcie nowej uczelni krakowskiej – AKADEMII GÓRNICZEJ (ilustracja 28). Na ten znamieni-ty Jubileusz społeczność akademicka Uczelni przygotowała nowy posąg św. Barbary (patronki górników i Uczelni), który w styczniu 1940 został przez hitlerowców usu-nięty z dachu budynku głównego. Obecny, wykonany przez rzeźbiarza Jana Sieka według pierwowzoru, ale w całości z miedzi, sześciometrowy posąg, postawiono w maju 1999 roku. Figurę poświęcił 17 czerwca 1999 roku Jan Paweł II podczas swej szóstej pielgrzymki do ojczyzny. Posąg przedstawia św. Barbarę (ilustracja 29) siedzącą w sutym płaszczu ze złotą koroną i krzyżem na głowie oraz miniaturą wie-ży w ręku, w której, według tradycji, była więziona. Jesteśmy dumni, że ta szlachetna Figura ponownie króluje na Akademii i z powagą spogląda na Kraków.

W 2000 roku przeżywaliśmy wzniosłe chwile związane z nadaniem tytułu Doktora Honoris Causa Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II (ilustracja 30) w uznaniu ogromnych zasług w dziele głoszenia miłości i ładu moralnego we wszystkich dzie-dzinach ludzkiej egzystencji, a szczególnie w budowaniu etycznych fundamentów rozwoju techniki i technologii. Uroczystość wręczenia tytułu honorowego odbyła się w dniu 3 kwietnia 2000 roku w Watykanie – Sala Konsystorska Pałacu Apostol-skiego (ilustracja 31) z udziałem 30-osobowej delegacji Senatu AGH wraz z wygło-szeniem laudacji przez JM Rektora AGH prof. dr hab. inż. Ryszarda Tadeusiewicza (ilustracja 32). W wygłoszonej laudacji Rektor odniósł się do dokonań Jego Świąto-bliwości w posłudze apostolskiej na przełomie tysiącleci, bliżej uzasadniając nada-nie tytułu przez uczelnię techniczną wybitnemu humaniście. (…)”Dlatego, pragnąc aby Ojciec Święty poprzez swoją refleksję i poprzez swoje wskazania etyczne był stale obecny we wszystkich dziełach inżynierskich, powstających w Akademii Górniczo-Hut-

29

niczej postanowiliśmy Jego, Inżyniera Świata, obdarzyć godnością Doktora Honorowe-go naszej Uczelni”, zakończył Rektor. Po wygłoszonej laudacji nastąpiło wręczenie dyplomu doktora honorowego podpisanego przez rektora i dziekanów wszystkich wydziałów AGH, one bowiem były wnioskodawcami nadania tytułu. Na lewe ramię Ojca Świętego Rektor nałożył epitogium – szarfę w barwach Uczelni z herbem i gro-nostajami, stanowiące zewnętrzny symbol Doktora Honoris Causa naszej Uczelni oraz wręczył spiżową plakietę, specjalnie wykonaną na tę uroczystość przez pra-cowników Wydziału Odlewnictwa. Po tym uroczystym ceremoniale przemówił do nas Ojciec Święty, tymi słowami:

„Serdecznie witam wszystkich państwa. Cieszę się, że mogę gościć tak zacne grono ludzi nauki z Panem Ministrem Edukacji na czele. Panu Rektorowi dziękuję za życzliwe słowa skierowane pod moim adresem. Pozdrawiam Panów Prorektorów, Dziekanów i wszystkich przybyłych tu Profesorów, Członków Senatu Akademii Górniczo-Hutniczej.

Wysłuchaliśmy laudacji, za którą dziękuję panu profesorowi Ryszardowi Tade-usiewiczowi. Z pewnością moje zasługi na polu nauki i techniki nie są tak imponujące, jak wynikałoby to z przemówienia pana Profesora. Niemniej prawdą jest, że zawsze towarzyszyło mi to przeświadczenie, że bliższe memu sercu nauki humanistyczne, jak filozofia, teologia, historia, literatura, nie opisałyby w pełni tej złożonej istoty, jaką jest człowiek, ani nie oddałyby rzeczywistości, w jakiej istnieje i jaką sam tworzy, bez odwołania się do nauk przyrodniczych i technicznych. Dlatego też od samego początku moich kontaktów z ośrodkami akademickimi Krakowa starałem się w miarę możliwo-ści poszerzać zakres mych zainteresowań o te właśnie dziedziny. Pomagało mi w tym wielu życzliwych i cierpliwych ludzi – studentów, wykładowców i profesorów, którzy nawet stworzyli swego rodzaju środowisko podejmujące pogłębioną refleksję nad człowiekiem w szerokim kontekście naukowych osiągnięć współczesnej fizyki, chemii, biologii czy techniki. Te kontakty nie urwały się, gdy zostałem powołany na stolicę Piotrową. Co jakiś czas spotykamy się w Castel Gandolfo.

Kiedy przysłuchuję się wówczas referatom i dyskusjom tych uczonych, budzi się we mnie swego rodzaju zachwyt nad mądrością Stwórcy, który wpisał we wszechświat różnorakie prawa natury stanowiące podstawę jego stabilności i równocześnie nie-ustannego rozwoju. Z drugiej strony takie spotkanie z naukami ścisłymi, śledzenie ich osiągnięć oraz nowych perspektyw i wyzwań, pozwala dostrzec jak człowiek otwarty jest na nieskończoność. Wydaje się, że właśnie na terenie nauk przyrodniczych najbar-dziej jasno widać, w jaki sposób rozwój technik badawczych i aparatu metodologicz-nego stwarza coraz to nowe możliwości poznania, coraz to nowe możliwości pokony-wania ograniczeń rozumu.

To spostrzeżenie niejako prowokuje do oddawania chwały Stwórcy, który nie tyl-ko pozostawił ślad swej nieskończoności w świecie, ale również – uczyniwszy człowie-ka na obraz i podobieństwo swoje sprawił, że przez rozumne poznawanie świata może on coraz bardziej wnikać w tę nieskończoność, aż do spotkania z samym nieskończo-nym. „To bowiem, co o Bogu można poznać, jawne jest (…), gdyż Bóg (…) to ujawnił. Albowiem od stworzenia świata niewidzialne Jego przymioty – wiekuista Jego potęga oraz bóstwo – stają się widzialne dla umysłu przez Jego dzieła” – jak pisze św. Paweł (por. Rz 1, 20). W tym sensie nauki ścisłe służą ludziom nie tylko jako źródło rozwoju


techniki i nieustannego polepszania warunków życia na ziemi. Mogą one stać się rów-nież nośnikiem prawdy o Bogu, narzędziem Jego objawiania się człowiekowi.

Dziękując całej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie za życzliwość, której wyrazem jest nadanie mi tytułu honorowego doktora uczelni, pragnę życzyć wszyst-kim profesorom i studentom, aby coraz dogłębniejsze poznawanie świata było równo-cześnie radosnym zbliżaniem się do dobroci i mądrości Boga. Modlę się, aby osiągnię-cia naukowe pracowników Akademii rozsławiały w świecie jej imię i służyły rozwojowi przemysłu i całej gospodarki w Ojczyźnie.

Wszystkim tu obecnym i całej wspólnocie Akademii Górniczo-Hutniczej w Krako-wie z serca błogosławię” [11].

Przemówienie Jego Świątobliwości zamknęło jakby oficjalną część ceremonii. Po czym nastąpiły osobiste spotkania członków delegacji Senatu AGH z Ojcem Świę-tym, w których uczestniczył Prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH dr inż. Roman Staszewski (ilustracja 33).

Rok 2000 to rok znamienitych Jubileuszy Związkowych: 95-lecia Związku Na-uczycielstwa Polskiego, 60-lecia Tajnej Organizacji Nauczycielskiej i 55-lecia Rady Zakładowej ZNP w AGH.

Z okazji 95-lecia ZNP odbyło się w Warszawie w siedzibie Związku w Sali Zjazdowej spotkanie aktywu związkowego, któremu przyświecało hasło-przesłanie – „z przeszłości w przyszłość”. W wystąpieniu powitalnym Sławomir Broniarz, pre-zes ZNP stwierdził, że przypominanie oraz popularyzowanie dorobku intelektual-nego i organizacyjnego Związku ma głęboki sens. Pozwala bowiem z bogactwa myśli i różnorodności form działania, z doświadczeń, sukcesów i niepowodzeń wybrać to, co najcenniejsze i ponadczasowe. Odczytując dziś płynące z przeszłości posłania, trzeba pamiętać o ludziach, którzy budowali tradycję ZNP oddając tej idei wiele lat życia i pracy. Nieprzypadkowo więc spotkanie rozpoczęła ceremonia wręczenia od-znaczeń państwowych nadanych przez Prezydenta RP za wybitne zasługi w działal-ności na rzecz Związku Nauczycielstwa Polskiego, za zasługi dla oświaty i wychowa-nia. Aktu dekoracji, w imieniu Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego, dokona-ła szefowa Jego Kancelarii – minister Jolanta Szymanek-Deresz, podkreślając, że profesja odznaczonych to nie tylko zawód. To powołanie, które oni swoją postawą reprezentują, realizując trudne zadania stawiane przez historię – od bohaterstwa tajnego nauczania po zwykłe, codzienne obowiązki. Wśród 18-tu odznaczonych był prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH dr inż. Roman Staszewski, któremu wręczono Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (ilustracja 34).

Ogólnopolskie uroczystości 95-lecia ZNP odbyły się w Nowohuckim Centrum Kultury w Krakowie w dniu 28 grudnia 2000 r., połączone z doniosłym aktem wrę-czenia sztandaru dla Okręgu Małopolskiego ZNP. W uroczystościach uczestniczyła delegacja Rady Zakładowej ZNP AGH na czele z jej prezesem dr inż. Romanem Sta-szewskim, który wystąpił do ich uczestników z gratulacjami i podziękowaniami za dotychczasowe osiągnięcia oraz przekazał na ręce prezesa Okręgu – mgr Andrzeja Ujejskiego, okolicznościowy adres, którego treść zawiera ilustracja 35.

60-lecie Tajnej Organizacji Nauczycielskiej zostało uczczone odsłonięciem w Warszawie w dniu 9 listopada 2000 r. „POMNIKA NAUCZYCIELI TAJNEGO NA-

31

UCZANIA 1939 – 1945”, jako symbol hołdu dla bohaterskiej postawy polskich nauczy-cieli, którzy organizowali i prowadzili tajną oświatę w okresie II wojny światowej. Po-mnik został wzniesiony z inicjatywy ZNP i dzięki ofiarności środowiska oświatowego.

55-lecie Rady Zakładowej ZNP w AGH uczciliśmy przeprowadzeniem renowa-cji pomieszczeń związkowych z finansową pomocą władz Uczelni oraz urządzeniem historycznych ścian pamięci w sali konferencyjnej, które uroczyście oddaliśmy do użytku w dniu 24 stycznia 2001 roku z udziałem JM Rektora AGH prof. dr hab. inż. Ryszarda Tadeusiewicza, Prorektorów AGH: prof. dr hab. inż. Janusza Kowala, prof. dr hab. inż. Andrzeja Korbela i prof. dr hab. inż. Bronisława Barchańskiego oraz ks. dr Andrzeja Szczotki, który dokonał poświęcenia naszej sali konferencyj-nej (ilustracja 36). W uroczystości uczestniczyli też Prezesi Rady Zakładowej ZNP z poprzednich kadencji oraz Seniorzy Związku, a wśród nich między innymi dokto-rzy honoris causa AGH - profesorowie Andrzej Bolewski i Ludger Szklarski.

W dniu 15 maja 2001 roku gościliśmy w sali konferencyjnej ZNP władze rektorskie Iwano-Frankowskiego Państwowego Technicznego Uniwersytetu Nafty i Gazu (rektora prof. dr n. tech. Ewstachij Iwanowicz Kryżanowskij, prorektora prof. dr n. tech. Oleg Michałowicz Karpasz, prorektor dr n. tech. Wasyl Iwanowicz Wiekerik), którzy z władzami AGH zawarli umowę o bezpośredniej współpracy m. in. w dziedzinie badań naukowych, szkolenia specjalistów, wymiany programów studiów. W Radzie Zakładowej ZNP przy koleżeńskiej herbatce omówiliśmy naszą przyszłą współpracę w dziedzinie działalności społeczno-związkowej (ilustracja 37). Podkreślić należy, że P. T. Uniwersytet Nafty i Gazu stanowi dydaktyczno-nauko-we centrum przemysłu naftowego na Ukrainie. Powstał i rozwija się w oparciu o do-robek naukowy i tradycję edukacyjną zapoczątkowaną przed laty przez Politechnikę Lwowską, szczególnie w zakresie kształcenia inżynierów-specjalistów dla przemy-słu naftowego. Współpracą z P. T. Uniwersytetem Nafty i Gazu był szczególnie zainte-resowany prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH dr inż. Roman Staszewski, który był pracownikiem naukowo-dydaktycznym Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH.

W 2002 roku pożegnaliśmy dwóch wielce zasłużonych naszych Związkowców. 13 lutego 2002 roku zmarł w wieku 90 lat profesor nauk matematycznych Franci-szek Bierski, długoletni członek Związku Nauczycielstwa Polskiego w AGH, Prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH w latach 1985 – 1986, odznaczony m. in. Krzyżem Ka-walerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Tytułem Zasłużonego Nauczycie-la PRL, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotą Odznaką ZNP i Odznaką Tajnej Organizacji Nauczycielskiej „TON-ZNP”.

W dniu 29 października 2002 roku zmarł w wieku 96 lat profesor mineralogii Andrzej Bolewski, doktor honoris causa AGH i Politechniki Śląskiej, członek rze-czywisty PAN PAU, Prezes Centralnego Urzędu Geologicznego w latach 1952-1957, zasłużony senior Rady Zakładowej ZNP w AGH, współzałożyciel ogniska związko-wego ZNP w AGH w roku 1945, nauczyciel konspiracyjnej edukacji akademickiej TON w latach wojenno-okupacyjnych, więziony wraz z naukowcami krakowskich wyższych uczelni w tzw. Sonderaktion Krakau i deportowany do obozu koncentra-cyjnego KZ Sachsenhausen, wielokrotnie wyróżniany i odznaczany m. in. Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą, Krzyżem


Oświęcimskim, Medalem Rodła, Medalem im. Mikołaja Kopernika, Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego.

W dniu 11 kwietnia 2002 roku odbyło się zebranie wyborcze uczelnianego kolegium elektorów, które wybrało na Rektora AGH na kadencję 2002 – 2005 po-nownie prof. dr hab. inż. Ryszarda Tadeusiewicza, a prorektorem ds. ogólnych, któ-remu powierzana jest stała współpraca ze związkami zawodowymi, wybrany został prof. dr hab. inż. Antoni Tajduś – który dał się poznać, będąc Dziekanem Wydziału Górniczego, jako sprawny i energiczny menadżer oraz dobry organizator.

6 czerwca 2002 roku odbyła się konferencja sprawozdawczo-wyborcza ZNP w AGH. W swoim wystąpieniu, prezes Rady Zakładowej ZNP dr inż. Roman Sta-szewski zwrócił się do delegatów, życząc im owocnych obrad, merytorycznej i od-powiedzialnej dyskusji oraz wypracowania uchwały na miarę oczekiwań uczelnianej organizacji związkowej. Następnie przedstawił ważne i doniosłe wydarzenia, które pojawią się w nowej czteroletniej kadencji (2002 – 2006). Na pierwszym miejscu postawił kwestię integracji ruchu związkowego ZNP w sferze szkolnictwa wyższe-go i nauki. Stwierdził, że problem ten powinien stać się priorytetowym, a jego roz-wiązanie należałoby rozpocząć i odnieść się do niego już na VII Krajowej Konferen-cji Nauki ZNP i XXXVIII Krajowym Walnym Zjeździe Delegatów ZNP. To przesłanie przedstawił uczestnikom Konferencji oraz prezesowi KRN ZNP dr inż. Piotrowi Simbierowiczowi, który w niej uczestniczył.

Drugim, niezwykle ważnym a może nawet najważniejszym wyzwaniem – bo do-tyczącym wszystkich pracowników szkół wyższych, było nowe prawo o szkolnictwie wyższym. Jak wiadomo prace nad nim trwały już kilka lat, było kilkanaście wersji pro-jektu ministerialnego poprzedniej ekipy rządzącej. Mieliśmy zapowiedź ówczesnej minister edukacji narodowej – Krystyny Łybackiej o pracach nad nim, tak, by we-szło ono w życie od 1 października 2003 roku (ilustracja 53). Przypomnieć należy, że w Sejmie złożone były dwa projekty poselskie – jeden SLD-owski o zmianie niektórych zapisów funkcjonującej ustawy o szkolnictwie wyższym, oraz drugi Solidarnościowy – ujmujący kompleksowo i po nowemu problematykę ustawy o szkolnictwie wyższym, ustawy o wyższych szkołach zawodowych oraz ustawy o tytule i stopniach nauko-wych. Uważaliśmy, że organizacje ZNP-owskie wszystkich szczebli powinny aktyw-nie włączyć się w proces tworzenia nowego prawa. Powinniśmy w tej kwestii odbyć merytoryczną dyskusję z udziałem nowych i odmłodzonych ekspertów związkowych, wykorzystać materiały już przygotowane, także przez naszą Radę Zakładową.

Trzeci ważnym dla ZNP i jego członków wydarzeniem o podniosłym charakte-rze jawił się rok 2005, w którym obchodzić mieliśmy 100-lecie powstania Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Nie sposób w działalności związkowej nie uwzględniać było zbliżającego się roku 2004, w którym najprawdopodobniej Polska ma wstąpić w szeregi państw Unii Europejskiej, co wiązać się mogło z innym modelem funkcjonowania związków za-wodowych w zakładach pracy – nie wyłączając szkół i uczelni.

Powyższe wyzwania wymagały szczególnie od aktywu związkowego działań przemyślanych, umiejących przełamywać różnorakie bariery, myślących nowocze-śnie, wyróżniających się swoją osobowością w środowisku uczelnianym.

33

Na Konferencji sprawozdawczo-wyborczej ZNP w AGH prezes Krajowej Rady Nauki ZNP dr inż. Piotr Simbierowicz wręczył 13-tu naszym członkom Złote Od-znaki ZNP. Otrzymali je: prorektor prof. Andrzej Łędzki, dziekan doc. Wiesław Waszkielewicz, senator AGH prof. Zygmunt Drzymała, prodziekan doc. Stanisław Brzychcy, kol. Mieczysław Blecharz, kol. Małgorzata Chochołowska, kol. An-drzej Jurkiewicz, kol. Anna Kącka, kol. Andrzej Kolbus, kol. Józef Lewicki, kol. Zygmunt Mazur, kol. Jacek Nalepa, kol. Maurycy Pyzalski.

W wyniku przeprowadzonych wyborów prezesem Rady Zakładowej ZNP w AGH na kadencję 2002 – 2006 został wybrany ponownie dr inż. Roman Staszewski.

Nasze przesłanie dotyczące integracji związkowej, jakie przedłożyliśmy na kon-ferencji sprawozdawczo-wyborczej w dniu 6 czerwca 2002 roku, w obecności pre-zesa KRN ZNP dr inż. Piotra Simbierowicza, zaowocowało stanowiskiem Krajowej Rady Nauki na jej VII Krajowej Konferencji Nauki w dniu 28 września 2002 roku, a także XXXVIII Krajowego Walnego Zjazdu Delegatów ZNP (17 listopada 2002 r.), o podjęciu działań na rzecz integracji związkowej w sferze szkolnictwa wyższego i nauki. VII Krajowa Konferencji Nauki wybrała władze na kadencję 2002 – 2006 wśród których znaleźli się kol. Roman Staszewski (członek Prezydium KRN ZNP) oraz kol. Dariusz Sala (członek KRN ZNP).

Podkreślić należy, że odkąd powstały dwie struktury związkowe w szkolnic-twie wyższym i nauce, a był to przełom roku 1983/1984, toczyły się niemal corocz-nie negocjacje pomiędzy zainteresowanymi centralami związkowymi na temat inte-gracji, jednak nie przynosiły one żadnego rezultatu. Jedną z głównych przeszkód, nie do pokonania, jak się okazało, było posiadanie osobowości prawnej przez należące do Federacji ZNP organizacje uczelniane, czego nie przewidywał statut ZNP. Wpraw-dzie, na usilną prośbę prezesa KRN ZNP Piotra Simbierowicza, XXXV Zjazd ZNP (26 – 27 października 1990) zatwierdził poprawkę do statutu ZNP pozwalającą na zachowanie osobowości prawnej organizacjom zakładowym z obszaru szkolnictwa wyższego i nauki, bez możliwości jej uzyskania przez oświatową część Związku [7]. Wydawało się więc, mimo wszystko, że u progu lat 90-tych, oczekiwana integracja dojdzie do skutku. Tak się nie stało, gdyż doszły do głosu inne okoliczności, osobiste animozje wśród kierownictw obu zainteresowanych organizacji, które uniemożliwi-ły działania integracyjne. Wówczas KRN ZNP uznał, że dalsze wysiłki w tym kierun-ku tracą sens i przestał podejmować jakiekolwiek działania w tym zakresie.

Nowy impuls w sprawie integracji pojawił się w 2002 roku także ze strony Federacji ZNP, w której funkcję prezesa Zarządu Federacji ZNP objął dr Janusz Li-piec (Uniwersytet Rolniczy Kraków), i od samego początku swego urzędowania za-czął przejawiać działania na rzecz integracji, poczynając od sondażowych rozmów w uczelnianych organizacjach związkowych Krakowa (AGH, UJ, PK, AE) oraz w Okrę-gu Małopolskim ZNP. Rozmowy te, utwierdziły go w sens działania na rzecz integra-cji, które podjął następnie na szczeblu central związkowych. W efekcie tych działań zdecydowano się powołać w marcu 2003 roku 3-osobowy „Zespół Integracyjny” złożony z przedstawicieli 3 central związkowych, którego zadaniem miało być przy-gotowanie takich zmian w statucie ZNP i działań merytoryczno-organizacyjnych, aby mogły być zaakceptowane przez zainteresowane strony i doprowadzić do pełnej


integracji. Z Federacji ZNP udział do pracy i działań wspomnianego „Zespołu Inte-gracyjnego” zadeklarował sam prezes Janusz Lipiec (UR Kraków), skutkiem czego Oświata ZNP zgłosiła członka Prezydium Zarządu Głównego ZNP, przewodniczącego komisji statutowej ZNP, prezesa Okręgu Małopolskiego ZNP Andrzeja Ujejskiego, a KRN ZNP członka Prezydium, prezesa Rady Zakładowej ZNP w AGH Romana Sta-szewskiego. Chodziło o to, aby wszyscy członkowie „Zespołu Integracyjnego” byli z jednej miejscowości i mogli się często spotykać, by zdążyć z przygotowaniem inte-gracji na Jubileusz 100-lecia ZNP w 2005 roku.

Dzisiaj można stwierdzić, że decyzja o składzie „Zespołu Integracyjnego” była niezwykle trafna i słuszna. Zespół mógł zbierać się w każdym dowolnym terminie i czasie. Ponieważ faktycznie integracja miała się dokonać pomiędzy „ZNP Oświatą” i „Federacją ZNP”, gdyż KRN ZNP był częścią składową „ZNP Oświata”, uzgodniono, aby Zespołowi przewodził kol. Andrzej Ujejski. Z tych to względów obradowaliśmy najczęściej w siedzibie Okręgu Małopolskiego przy ul. Karmelickiej 32. Zaznaczyć należy, że dotychczasowy statut ZNP zawierał rozdział VII – pt. Krajowa Rada Nauki ZNP, w którym określona została autonomia KRN w ramach struktur ZNP, jej zadania i kompetencje. Zadaniem „Zespołu Integracyjnego” było stworzenie nowego zapisu rozdziału VII statutu ZNP. Nasze prace i działania zaczęły się od wypracowania no-wej nazwy dla nowej struktury związkowej i nowego tytułu dla rozdziału VII statutu ZNP. Stosunkowo szybko ustaliliśmy tytuł rozdziału VII – pt. „Szkolnictwo wyższe i nauka”, nieco dłużej trwały dyskusje nad nazwą dla nowej struktury związkowej. Ostatecznie zgodziliśmy się na nazwanie nowej struktury, jako: „Rada Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP”, mimo tego, że jej skrót (RSzWiN ZNP) nie brzmiał najlepiej. W następnych spotkaniach „Zespołu Integracyjnego” określone zostały ogniwa or-ganizacyjne nowej struktury związkowej, władze tych ogniw oraz organy wykonaw-cze tychże władz. Określono autonomię krajowej organizacji jak i uczelnianych or-ganizacji w ramach struktur ZNP, no i to, co było dotąd dla Federacji najważniejsze, aby działające w pionie szkolnictwa wyższego i nauki zakładowe organizacje posia-dały osobowość prawną. Dyskusje jakie prowadziliśmy z kol. Januszem Lipcem, dla określenia powyższych problemów dawały do zrozumienia, że nie stworzymy wa-runków do pełnej integracji. Kolejnym problemem naszych spotkań, było określenie kompetencji dla Krajowej Konferencji Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP oraz jej organów wykonawczych tj. Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP jej Prezydium oraz rad zakładowych.

Na końcu rozdziału VII statutu ZNP pojawił się kontrowersyjny art.70e o brzmie-niu: „Zmian przepisów niniejszego Statutu zamieszczonych w rozdziale VII może do-konać Krajowy Zjazd Delegatów ZNP jedynie na wniosek Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP przyjęty przez tę Radę większością co najmniej 2/3 oddanych głosów”.

Kontrowersyjny to artykuł dlatego, że był forsowany tylko przez kol. Janusza Lipca w sposób kategoryczny. Zarówno Andrzej Ujejski jak i Roman Staszewski nie uważali, aby go umieszczać, gdyż podważał on zaufanie i wnosił nieufność wzglę-dem przyszłego postępowania dla partnerów związkowych. Ponieważ podejrzliwość, względem ewentualnej możliwości występowania nieuczciwych zamiarów kierow-nictwa ZNP Oświata w stosunku do nowej struktury związkowej, była w kierownic-

35

twie Federacji ZNP spora, dlatego kol. Janusz Lipiec, przed ostateczną akceptacją przygotowanych przez „Zespół Integracyjny” zmian statutu ZNP, warunkował od przyjęcia art.70e w statucie ZNP. Nie mogąc przekonać kol. Andrzeja Ujejskiego ani kol. Romana Staszewskiego, o takiej możliwości, wystąpił o spotkanie „Zespołu Inte-gracyjnego” z Prezydium Zarządu Głównego ZNP. Na posiedzeniu Prezydium ZG ZNP, które obradowało wówczas w Okręgu Łódzkim, przedstawiał wiele swoich – mniej lub bardziej istotnych argumentów, za art.70e. Myślę, że argumentem znaczącym i przy-zwalającym przez Prezydium ZG ZNP na zapis art.70e w statucie ZNP, było to, że gwa-rantuje on i umacnia autonomię nowej struktury związkowej w ZNP Oświata.

Należy w tym miejscu podkreślić, na co wskazywali w dyskusji na „Zespole Inte-gracyjnym” kol. Andrzej Ujejski i kol. Roman Staszewski, że przygotowane zmiany w statucie ZNP nie prowadzą do pełnej integracji w ramach jednolitego ZNP, lecz je-dynie pozwalają na przyłączenie Federacji ZNP do ZNP Oświata i jej zintegrowanie z KRN ZNP. Na więcej „nie pozwalało” stanowisko Federacji ZNP, które reprezentował kol. Janusz Lipiec, za którym występował dość znaczący argument, mówiący o tym, że Federacja to 60 organizacji uczelnianych skupiających około 18 tysięcy członków, a KRN ZNP to 35 organizacji uczelnianych, instytutów badawczych i resortowych, PAN (z tego połowa to te działające w uczelniach) skupiających około 7 tysięcy członków.

Reasumując swoje działania „Zespół Integracyjny” zgodził się, że na obecną chwilę najważniejszą sprawą jest połączenie dwóch struktur związkowych działa-jących pod szyldem ZNP. Kwestię pełnej integracji wyobrażaliśmy sobie, że będzie dokonywać się ewolucyjnie przez najbliższe lata. W dyskusji na ten temat widzieli-śmy w przyszłości utworzenie w ramach istniejącej struktury ZNP, ogólnopolskie-go okręgu szkolnictwa wyższego i nauki, którego prezes będzie automatycznie v-ce prezesem ZNP.

Dziś możemy stwierdzić, że byliśmy w błędzie, nie przewidzieliśmy, że kierow-nictwo nowej struktury związkowej, przejęte przez działaczy byłej Federacji, będzie reprezentować konserwatyzm w działaniu. Do dnia dzisiejszego, a więc przez 11 lat nie wykonano żadnego kroku w kierunku pełnej integracji związkowej.

Warunkiem, który może otworzyć drogę do zmian i pełnej integracji w naj-bliższej przyszłości, jest usunięcie art.70e ze statutu ZNP (obecnie art.84 statutu). W tym względzie obawy kol. Andrzeja Ujejskiego i kol. Romana Staszewskiego na „Zespole Integracyjnym” okazały się w pełni uzasadnione.

Równolegle z procesem integracyjnym Rada Zakładowa ZNP w AGH działa-ła nad prawidłowym kształtem tworzonego z wielkim trudem i przeciwnościami nowego prawa o szkolnictwie wyższym. Nasze główne cele, które usiłowaliśmy wprowadzić do tego podstawowego aktu prawnego; to jedna ustawa obejmują-ca całość zagadnień związanych z nauką i szkolnictwem wyższym (obecnie mie-liśmy 3 ustawy); to efektywne finansowanie nauki i szkolnictwa wyższego; oraz prostsza i krótsza ścieżka kariery zawodowej. W aspekcie tych trzech zagadnień opiniowaliśmy każdy projekt nowej ustawy, występowaliśmy w tych sprawach do Prezydenta RP, który powołał zespół do przygotowania projektu ustawy oraz do Marszałka Sejmu i Senatu, jak i do klubów parlamentarnych, które obradowały i uchwalały nowe prawo.


Mimo angażowania w tych sprawach naszych central związkowych niewiele udało nam się uzyskać, ze względu na partykularyzm i egoizm różnych ugrupowań, w tym także własnego środowiska akademickiego. W rezultacie powstał akt prawny z którego nie jesteśmy zadowoleni, ale nie są z niego zadowoleni także nasi byli opo-nenci, dyskutujący z nami na forach branżowych i sejmowych. Nie ulega wątpliwości, że interesująca nas ustawa będzie musiała być w najbliższym okresie nowelizowana, gdyż nie rozwiązuje istotnych problemów, które występują i narastają w środowisku akademickim i nie przystaje do standardów europejskich.

W 2003 roku pożegnaliśmy dwóch wielce zasłużonych naszych Związkowców. 26 kwietnia 2003 roku zmarł nagle, w wieku 48 lat profesor nauk ekonomicznych Rafał Pajda z Wydziału Zarządzania (ilustracja 55), ogromnie ceniony i zasłużo-ny działacz związkowy, aktywny członek uczelnianych władz związkowych – pełnił funkcję v-ce prezesa Rady Zakładowej ZNP w AGH, organizator wszelkiej pomocy dla członków ZNP i pracowników AGH, wrażliwy na krzywdę ludzką – co przejawiało się zorganizowaniem stałej pomocy dla dzieci z Domu Dziecka w Olsztynku (północna Polska), wzorowy nauczyciel i wychowawca młodzieży akademickiej, wyróżniony i uhonorowany wieloma odznaczeniami państwowymi i związkowymi m. in. Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego i Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

W dniu 19 lipca 2003 odszedł od nas w wieku 91 lat profesor Ludger Szklar-ski doktor honoris causa: Akademii Górniczo-Hutniczej, Instytutu Górniczego w Sankt Petersburgu i Wyższej Szkoły Górniczej w Ostrawie, współtwórca wydzia-łu elektro-mechanicznego na AGH, długoletni zasłużony członek Związku Nauczy-cielstwa Polskiego, pełniący funkcję prezesa Rady Zakładowej ZNP w AGH w latach 1948 – 1950, odznaczony Krzyżem: Komandorski, Oficerskim, Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi oraz Złotą Odznaką ZNP.

W dniu 1 maja 2004 roku nasz kraj przystąpił do Wspólnoty Państw Europej-skich, nasze związkowe działania w tym zakresie ograniczały się do dyskusji jakie prowadziliśmy w środowisku uczelnianym, przed tym znamiennym aktem, na rzecz poparcia i przystąpienia do Unii Europejskiej. Wyrażaliśmy przy tym nadzieje, którą mamy nadal, że dobre i sprawdzone wzorce Unii Europejskiej przetransportujemy do naszych polskich rozwiązań, w tym także w zakresie szkolnictwa wyższego i na-uki oraz związków zawodowych.

W 2004 roku na wniosek Rady Zakładowej ZNP w AGH z okazji Dnia Edukacji Na-rodowej członkowie ZNP otrzymali następujące odznaczenia państwowe i resortowe:

– Złoty Krzyż Zasługi – Blecharz Mieczysław, Pyzalski Maurycy.– Srebrny Krzyż Zasługi – Broda Krzysztof, Jurkiewicz Andrzej.– Medal Komisji Edukacji Narodowej – Duda Bolesław, Sala Dariusz, Mączyński

Zbigniew.Na wniosek Rady Zakładowej ZNP w AGH w związku z 20-tą rocznicą Krajowej

Rady Nauki ZNP i mocą jej uchwały Złote Odznaki ZNP otrzymali: Broda Krzysz-tof, Dobosz Stanisław, Flizak Józefa, Iwański Edward, Kowalski Włodzimierz, Niedoba Wiesław, Porębski Michał, Sala Dariusz, Świątoniowski Andrzej Józef.

Na 30 listopada 2004 roku zwołany został XXXVIII Nadzwyczajny Krajowy Walny Zjazd Delegatów ZNP, aby przyjąć przygotowane przez 3-osobowy „Zespół

37

Integracyjny” (Janusz Lipiec, Roman Staszewski, Andrzej Ujejski) zmiany w sta-tucie ZNP i umożliwić przyjęcie do jednolitego Związku autonomiczne organizacje zrzeszone w Federacji Związków Nauczycielstwa Polskiego Szkół Wyższych i Nauki. Proponowane przez Zespół zmiany statutu ZNP zostały przygotowane w taki spo-sób, że Zjazd przyjął je bez jakichkolwiek zastrzeżeń jednomyślnie. W ten sposób zakończyła się, jak to określano, 20-letnia schizma, powstała na przełomie roku 1983/1984 podczas odtwarzania struktur związkowych po stanie wojennym.

Godzi się w tym miejscu przytoczyć analogię sytuacji, jaka miała miejsce w 1930 roku, kiedy to Krakowianin Stanisław Nowak (senator RP i prezes Związku Nauczy-cielstwa Polskiego Szkół Powszechnych) doprowadził do integracji swojego Związku ze Związkiem Zawodowym Nauczycielstwa Polskich Szkół Średnich (pod przewodnic-twem S. Kalinowskiego) i powołaniu Związku Nauczycielstwa Polskiego, którego zo-stał Prezesem. W 2004 roku Trzech Krakowian (Janusz Lipiec, Roman Staszewski, Andrzej Ujejski) przyczyniło się walnie do integracji struktur związkowych działają-cych w obszarze szkolnictwa wyższego i nauki w ramach jednolitego ZNP.

Nastał rok 2005, który przyniósł nam wiele bardzo znamiennych wydarzeń.17 marca 2005 roku uczelniane kolegium elektorów wybrało na kadencję

2005 – 2008 nowego Rektora Akademii Górniczo-Hutniczej, którym został prof. dr hab. inż. Antoni Tajduś, dotychczasowy Prorektor AGH ds. ogólnych. Radość nasze-go związkowego środowiska była ogromna i wypływała z faktu, że dotychczasową współpracę z Profesorem Antonim Tajdusiem, można śmiało określić, jako mode-lową. Z tej okazji Rada Zakładowa ZNP złożyła Panu Profesorowi pisemne gratula-cje (ilustracja 38), które, jak wynika z otrzymanych podziękowań, zostały życzliwie przyjęte (ilustracja 39). Prorektorem ds. ogólnych wybrany został prof. dr hab. inż. Tadeusz Słomka dotychczasowy dziekan Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska.

2 kwietnia 2005 roku o 21.37 czas się zatrzymał… O 22.00 dzwon Bazyliki św. Piotra obwieścił światu, że Jan Paweł II nie żyje – Wrócił do domu Ojca… powie-dział do modlących się na placu przed Bazyliką tysięcy ludzi arcybiskup Leonardo Sandri. – Wiedzieliśmy, że z tej drogi nie ma już odwrotu, ale On sam nam pokazał, jak ufać Bogu do samej śmierci…

Nasze uczelniane środowisko straciło swojego najcenniejszego w historii Ho-norowego Doktora.

14 października 2005 roku w Dniu Edukacji Narodowej – Spotkaniem Koleżeń-skim w Auli AGH uczciliśmy: 100-lecie Związku Nauczycielstwa Polskiego, 65-lecie Taj-nej Organizacji Nauczycielskiej oraz 60-lecie Związku Nauczycielstwa Polskiego w AGH. Scenariusz tego Jubileuszowego Spotkania Koleżeńskiego zamieszczono na ilustracji 40.

Po odegraniu hymnu państwowego prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH Roman Staszewski przywitał wszystkich uczestników, w tym władze rektorskie na czele z Jego Magnificencją Rektorem AGH profesorem Antonim Tajdusiem, Prorektorów – profe-sorów Tadeusza Słomkę i Jerzego Lisa oraz licznych gości, wśród których wymienić należy: prezesa ZNP – Sławomira Broniarza, prezesa Zarządu Okręgu Małopolskiego ZNP – Andrzeja Ujejskiego, wiceprzewodniczącego Stowarzyszenia Wychowanków AGH – profesora Artura Bębna. Witając Seniorów i zasłużonych działaczy ZNP AGH,


imiennie przedstawił dwóch żyjących w naszej społeczności akademickiej członków TON – kol. dr Ryszarda Czekajowskiego i kol. prof. Adama Trembeckiego oraz by-łych prezesów Rady Zakładowej ZNP w AGH: kol. prof. Bogdana Neya, kol. prof. Jerze-go Frydrycha, kol. dr Antoniego Łopatę i kol. doc. Zdzisława Śmietańskiego.

Słowo inaugurujące Jubileuszowe Spotkanie Koleżeńskie, które obchodzili-śmy wspólnie z Władzami Uczelni, wygłosił J. M. Rektor AGH prof. Antoni Tajduś. Nawiązał w nim do trzech kart historycznych Akademii Górniczo-Hutniczej, które w pewien sposób powiązane były ze Związkiem Nauczycielstwa Polskiego. Jedna z nich, to lata 1912 – 1919, czyli okres o utworzenie, a następnie powołanie do życia i otwarcie Akademii Górniczo-Hutniczej w dniu 18 października 1919 r. przez ów-czesnego Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. W tym czasie Krajowy Związek Nauczycielstwa Ludowego powstały w Krakowie wspierał materialnie, personalnie i moralnie Legiony Polskie i walnie przyczynił się do przejęcia władzy w kraju przez Józefa Piłsudskiego. Druga z wspólnych kart historii to okres lat wojenno- okupa-cyjnych (1939 – 1945), w których realizowana była w konspiracji działalność edu-kacyjna zarówno w AGH jak i w ZNP. Trzecia i najbardziej trwała oraz owocna karta wspólnej historii obejmuje okres lat 1945 – 2005, w której uczelniana organizacja ZNP podjęła i zrealizowała szereg cennych i wartościowych inicjatyw na rzecz pra-cowników AGH oraz wykształciła liczny aktyw działaczy związkowych, z których część objęła znaczące funkcje uczelniane – dziekańskie i rektorskie. Swoje wystą-pienie Magnificencja Rektor zakończył złożeniem gratulacji, słów uznania, szacunku i podziękowania za wkład pracy dla wszystkich Członków Związku Nauczycielstwa Polskiego, a szczególnie Seniorów, za współdziałanie z Władzami Uczelni w rozwią-zywaniu problemów środowiska akademickiego i przytoczył słowa naszego Patrona Stanisława Staszica, który sformułował przed laty myśl o pięknej treści: „[…] Górnic-two w kraju naszym porównać można do szczepu, który ręką pracowitego ogrodnika w urodzajne drzewo umyślając, kilkuletniej od niego cierpliwości wymaga”. Całościo-wą treść słowa inaugurującego Rektora AGH, zamieszczamy na ilustracji 41 a,b,c.

Dziękując Magnificencji, za słowa uznania i życzenia jakie skierował pod na-szym adresem, prezes Roman Staszewski zapewnił, że tak jak dotychczas, również w przyszłości, związkowcy spod znaku ZNP, będą starali się pracować i działać jak najlepiej, dla chwały i pożytku naszej Alma Mater.(Ilustracja 54)

W wystąpieniu prezesa ZNP AGH Romana Staszewskiego zostały przedsta-wione przygotowania Związku do uroczystości obchodów jubileuszowej triady, któ-ra rozpoczęła się od studiów nad historią ZNP. Z uwagi na zetknięcie się z niezwy-kle ważnymi i cennymi dokumentami historycznymi, postanowiono przygotować artykuł pt. „Zaranie Związku Nauczycielstwa Polskiego w Galicji – Krakowie”, który zamieszczony został w okolicznościowym wydawnictwie [12]. W tym to artykule stwierdzono, że Stołeczno-Królewskie Miasto Kraków jest Kolebką Związku Nauczycielstwa Polskiego. Kraków w odróżnieniu od „Pilaszkowa” – uważanego przez niektórych za początek ZNP, naszym zdaniem niesłusznie – okazał się być szczęśliwszym dla ZNP, gdyż nie tylko udało się w tym mieście powołać w 1905 roku organizację związkową, lecz także ją zalegalizować, a następnie w dalszych latach rozwijać poprzez integrację z innymi ugrupowaniami nauczycielskimi.

39

Ten olbrzymi sukces był możliwy dzięki geniuszowi organizacyjnemu Stanisła-wa Nowaka, który był inicjatorem powołania Związku, jego pierwszym Prezesem i sprawował tę funkcję do końca swego życia, czyli do roku 1936, to jest przez 31 lat.

Stanisław Nowak, to fenomen naszego Związku, uważamy go za twórcę i założyciela Związku Nauczycielstwa Polskiego, dlatego Jego podobiznę umie-ściliśmy na Pamiątkowym Medalu Jubileuszowym.

O Stanisławie Nowaku przygotowaliśmy oddzielny artykuł pt. „Działalność i osiągnięcia Stanisława Nowaka jako organizatora – twórcy Związku Nauczyciel-stwa Polskiego”, zamieszczony w okolicznościowym wydawnictwie [12].

W dalszej części swego wystąpienia prezes Roman Staszewski przedstawił dokonania działania Rady Zakładowej ZNP w AGH w latach 1945 – 2005, które zo-stały opisane w jego artykule pt. „60-lecie Związku Nauczycielstwa Polskiego w Aka-demii Górniczo-Hutniczej w Krakowie 1945 – 2005”, zamieszczonym w okoliczno-ściowym wydawnictwie [12].

W zakończeniu swego wystąpienia stwierdził, że organizując w naszej Uczelni uroczystość 100-lecia ZNP chcieliśmy pokazać nasz Związek szerokiej społeczności, podkreślić niezaprzeczalne sukcesy i osiągnięcia na przestrzeni jego dziejów, a jego dzisiejszym członkom dać satysfakcję z przynależności do najstarszej i największej organizacji związkowej w Polsce.

W Jubileuszowym Spotkaniu Koleżeńskim uczestniczył Prezes Związku Na-uczycielstwa Polskiego – Sławomir Broniarz, który w swoim wystąpieniu nawią-zał do historii ZNP i jego tworzenia się w 1905 r., następnie przedstawił aktualną problematykę, którą ZNP zajmuje się w dziedzinie oświaty i szkolnictwa wyższego. Podkreślił znaczące osiągnięcia uczelnianej organizacji ZNP w AGH i zasługi jej licz-nego aktywu związkowego.

W dalszej części spotkania dokonano dekoracji i wyróżnień:Złotymi Odznakami ZNP: kol. Krzysztofa Brodę, kol. Wiesława Niedobę.Odznakami za 50 lat przynależności do ZNP: kol. prof. Artura Bębna, kol. Sta-

nisława Grudnia, kol. Edwarda Iwańskiego, kol. Andrzeja Kowalczyka, kol. prof. Stanisława Pytko, kol. prof. Kazimierza Sztabę.

Pamiątkowymi Medalami Jubileuszowymi uhonorowano 120 osób, a wśród nich:

Rektorów AGH – prof. Antoniego Tajdusia, prof. Tadeusza Słomkę, prof. Je-rzego Lisa, prof. Kazimierza Jelenia, prof. Antoniego Cieślę.

Gości – Henryka Zioło (kanclerza AGH), Stanisława Mitkowskiego (przew. Stow. Wych. AGH), Stanisława Rusinka (prezesa Zespołu Pieśni i Tańca AGH „Kra-kus”), Macieja Jędrzejka (kier. Zespołu Pieśni i Tańca AGH „Krakus”), Piotra Le-wandowskiego (przew. NSZZ „Solidarność”), Jana Jarominka (uczelnianego eks-perta medalierstwa).

Prezesów Rady Zakładowej ZNP w AGH – Jerzego Frydrycha, Antoniego Ło-patę, Bogdana Neya, Romana Staszewskiego, Zdzisława Śmietańskiego.

Członków TON – kol. Ryszarda Czekajowskiego, kol. Adama Trembeckiego.Działaczy ZNP szczebla krajowego – Jana Gorzkowskiego, Andrzeja Jurkie-

wicza, Bonifacego Łukaszewicza, Januarego Płaszewskiego, Jerzego Wnęka.


Profesorów pełniących w ZNP różne funkcje – Artura Bębna, Edwarda Gu-zika, Wacława Janusza, Jerzego Pasternaka, Stanisława Pytko, Stanisława Ry-chlickiego, Jacka Szewczyka, Kazimierza Twardowskiego, Wiesława Waszkie-lewicza, Mieczysława Żyłę.

Profesorów pełniących w Uczelni odpowiedzialne funkcje – Stanisława Brzychcego, Jana Chłopka. Zygmunta Drzymałę, Włodzimierza Kowalskiego, An-drzeja Łędzkiego, Janusza Łukszę, Jana Małolepszego, Mariana Nogę, Tadeusza Orzechowskiego, Stanisława Słupka, Kazimierza Sztabę, Andrzeja Wichura.

Profesorów członków ZNP – Stanisława Dobosza, Jana Dobrowolskiego, Władysława Górala, Lesława Habera, Jana Kiełbasę, Janusza Kwaśniewskiego, Marka Niecia, Andrzeja Nowakowskiego, Jana Pieloka, Andrzeja Podobińskie-go, Stanisławę Sanak-Rydlewską, Stefana Śliwińskiego, Macieja Tondosa.

Seniorów ZNP AGH – Czesława Antosa, Władysławę Błaż, Adolfa Bodę, Zdzisława Brodę, Barbarę Cybulską-Kasperską, Zofię Cyrońską, Jana Dobrzyń-skiego, Jadwigę Gryc, Edwarda Iwańskiego, Stefana Jóżkiewicza, Władysława Kasprzyka, Lucjana Kocjana, Marię Mirewską, Zofię Orman, Bożenę Sikorską--Raś, Zofię Stecko.

Członków Prezydium RZ ZNP AGH – Mieczysława Blecharza, Krzysztofa Bro-dę, Stefana Jasińskiego, Jana Kępińskiego, Andrzeja Kolbusa, Zbigniewa Mą-czyńskiego, Piotra Micka, Jacka Nalepę, Jacka Obrzuda, Maurycego Pyzalskie-go, Elżbietę Sawicką, Dariusza Salę, Michała Zborowskiego.

Członków Rady Zakładowej ZNP AGH – Jana Bogdała, Gabrielę Górny, Teresę Ję-drzejek-Łucką, Marka Lenarta, Józefa Lewickiego, Aldonę Litwiniszyn-Taraszkie-wicz, Wiesława Niedobę, Zofię Płonka, Andrzeja Podsiadło, Teresę Pojnicz, Stanisła-wa Potrawkę, Andrzeja Sadowskiego, Jerzego Śliza, Jacka Traple, Mariusza Wójcika.

Członków ZNP AGH – Mieczysława Bulandę, Pawła Batko, Małgorzatę Cho-chołowską, Marka Dudka, Józefę Flizak, Sabinę Grudnik, Jana Gruszczyńskie-go, Wiesława Jankowskiego, Tadeusza Leśniaka, Zygmunta Mazura, Janusza Majewskiego, Józefa Michońskiego, Jerzego Noconia, Jerzego Piecha, Jerzego Podoska, Michała Porębskiego, Jana Ptaka, Ireneusza Suligę, Tadeusza Szpon-dra, Waldemara Tomaszkiewicza, Teresę Wojciechowską.

Stowarzyszenie Wychowanków AGH, które w tym roku obchodziło 60-lecie swojego istnienia, na Jubileuszowym Spotkaniu Koleżeńskim, wyróżniło swoim Pamiątkowym Medalem czterech działaczy ZNP: kol. Mieczysława Blecharza, kol. Ryszarda Czekajowskiego, kol. Romana Staszewskiego, kol. Michała Zborow-skiego. Uroczystość w Auli AGH zakończono pieśnią związkową autorstwa Stefana Zaleskiego z 1906 r., którą wykonał chór Zespołu Pieśni i Tańca AGH „Krakus”.

65-lecie utworzenia Tajnej Organizacji Nauczycielskiej (TON) oraz udział naszych AGH-owskich nauczycieli akademickich i pracowników technicznych w pro-cesie tajnego nauczania w latach 1939 – 1945, uczczono przez złożenie kwiatów pod Tablicą Pamięci TON, ufundowaną przez naszą uczelnianą organizację związkową na 90-lecie ZNP w 1995 roku.

Po złożeniu kwiatów uczestnicy Jubileuszowego Spotkania Koleżeńskiego zo-stali poproszeni do wspólnej fotografii, na schodach holu głównego przed pomni-

41

kiem Stanisława Staszica, którą zamieszczono na ilustracji 42. Podkreślić należy, że każdy uczestnik Jubileuszowego Spotkania Koleżeńskiego otrzymał certyfikat (patrz ilustracja 43 a,b) potwierdzający jego uczestnictwo, wraz ze srebrnym znacz-kiem Związku Nauczycielstwa Polskiego, który został specjalnie na tę okoliczność wydany przez Radę Zakładową ZNP AGH.

15 października 2005 roku obradowała w Warszawie w siedzibie ZNP pierw-sza Krajowa Konferencja Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP. Jej delegatami, zgodnie z ustaleniami „Zespołu Integracyjnego” byli członkowie Zarządu Federacji ZNP oraz członkowie Krajowej Rady Nauki ZNP. Krajowa Konferencja Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP wybrała Radę Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP, której członkiem zo-stał prezes RZ ZNP AGH dr inż. Roman Staszewski. Rada Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP wyłoniła ze swojego grona 9-osobowe Prezydium Rady, którego człon-kiem został kol. Roman Staszewski, jako jedyny przedstawiciel byłej KRN ZNP. Pierwszym prezesem Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki wybrano profesora Zbi-gniewa Cybulskiego (senatora RP).

28 grudnia 2005 roku w Stołeczno – Królewskim Mieście Krakowie w Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego obchodziliśmy Jubileusz 100-lecia Związku Nauczycielstwa Polskiego. Gospodarzem tej ogólnopolskiej Uroczystości był Okręg Małopolski, którego organizacyjnie wspierała nasza Rada Zakładowa ZNP AGH.

Należy w tym miejscu przypomnieć, że 28 grudnia 1905 roku do Krakowa na ul. Franciszkańską 4 przybyło 520 delegatów z całej Galicji na zjazd nauczycie-li zwany „Ankietą”. Obrady trwały dwa dni i zakończyły się powołaniem do życia Krajowego Związku Nauczycieli Ludowych, pod przewodnictwem Stanisława No-waka. Przyjęty też został statut i postanowienie o wydawaniu własnego pisma „Gło-su Nauczyciela Ludowego”, który zaczął ukazywać się od 1 lutego 1906 roku. Jego spadkobiercą jest „Głos Nauczycielski”. 26 marca 1906 roku restryktem Namiest-nictwa CK, pod numerem 30623 został zarejestrowany statut Krajowego Związku Nauczycieli Ludowych. Rozpoczęto organizowanie Związku, który tylko w samym 1906 roku założył 138 ognisk.

Każdy uczestnik, biorący udział w uroczystościach Jubileuszu 100-lecia Związ-ku Nauczycielstwa Polskiego w Krakowie otrzymał certyfikat potwierdzający ten udział (ilustracja 44).

Podczas tych uroczystości dwoje członków ZNP AGH otrzymało wysokie od-znaczenia państwowe. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski odzna-czono kol. Ryszarda Czekajowskiego, a Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczono kol. Zbigniewa Mączyńskiego.

19 stycznia 2006 roku odbyła się uroczystość opłatkowo-noworoczna byłych pracowników AGH (emerytów i rencistów) członków ZNP, którą co roku, od wielu lat organizuje Sekcja Emerytów i Rencistów ZNP w AGH. Na spotkanie przybyło ponad 100 osób, a swoją obecnością zaszczycili ją JM Rektor AGH prof. dr hab. inż. Antoni Tajduś, proboszcz Parafii św. Szczepana – ksiądz prałat Andrzej Waksmański, v-ce przewodniczący Stowarzyszenia Wychowanków AGH – dr inż. Andrzej Miga, prezes Rady Zakładowej ZNP AGH – dr inż. Roman Staszewski. Wszystkich przybyłych na uroczystość przywitał przewodniczący Sekcji Emerytów i Rencistów ZNP – mgr inż.


Zbigniew Mączyński, życząc wszystkim zebranym dobrego zdrowia, szczęścia ro-dzinnego oraz dużo życzliwości każdego dnia.

JM Rektor profesor Antoni Tajduś składając wszystkim najlepsze życzenia, po-dzielił się informacjami dotyczącymi zadań i zamierzeń Uczelni w 2006 roku (patrz ilustracja 45).

Bardzo serdecznie i ciepło zwrócił się do zebranych ksiądz prałat Andrzej Waksmański, prosząc zebranych o podzielenie się opłatkiem.

Miłe życzenia uczestnikom spotkania przekazał prezes ZNP AGH dr inż. Roman Staszewski, omówił obchody Jubileuszu 100-lecia ZNP w Krakowie, poinformował o istotnych ustaleniach podziału zakładowego funduszu świadczeń socjalnych do-tyczących głównie emerytów i rencistów, którzy z inicjatywy ZNP otrzymują 50 % ulgę za pobyt w uczelnianym ośrodku wczasowym i systematyczny wzrost świad-czeń z tego funduszu w nadchodzących latach, ponadto przypomniał, że w czerwcu tego roku odbędzie się konferencja sprawozdawczo-wyborcza ZNP w AGH.

Wszyscy uczestnicy spotkania oprócz poczęstunku otrzymali drobny upomi-nek w postaci słodyczy.

9 czerwca 2006 roku odbyła się konferencja sprawozdawczo-wyborcza Rady Za-kładowej ZNP w AGH, w której uczestniczyły władze akademickie naszej Uczelni w oso-bach: JM Rektora AGH pana profesora Antoniego Tajdusia i Prorektora AGH pana pro-fesora Tadeusza Słomkę. Otwierając Konferencję prezes RZ ZNP Roman Staszewski stwierdził, że czujemy się niezwykle zaszczyceni obecnością Magnificencji Rektora AGH w naszych obradach i wyraził przekonanie, że fakt ten, to dobry prognostyk świadczący o dotychczasowej i przyszłej współpracy Władz Akademickich ze Związkiem Nauczy-cielstwa Polskiego o 60-letnim rodowodzie działania w naszej Alma Mater.

W dalszej części swego wystąpienia, prezes Roman Staszewski określił różno-rodne zagrożenia dla naszej Uczelni, a także dla organizacji związkowej, jakie mogą wystąpić w nowej 4-letniej kadencji władz związkowych, przypadającej na lata 2006 – 2010. Do najpoważniejszych, których elementy uaktywniają się już w tym roku kalendarzowym, zaliczył te, które mają podłoże ekonomiczno-finansowe. Maleją z jednej strony realne nakłady na szkolnictwo wyższe i naukę z budżetu państwa, pomimo ciągłych zapewnień o ich wzroście, a z drugiej strony rosną koszty naszej działalności z uwagi na wzrastającą liczbę kształconych studentów, wzrost cen su-rowców, paliw, energii, materiałów oraz usług. Mamy zapowiedź Ministerstwa, że od przyszłego roku będzie obowiązywał nowy algorytm dotyczący rozdziału środków finansowych na uczelnie i nie będą dofinansowane studia zaoczne. Jeżeli do tego dodamy świadomość faktu, że uczelnie publiczne w świetle nowej ustawy – prawo o szkolnictwie wyższym przestały być jednostkami budżetowymi, to uwidacznia się nam skala zagrożeń z którą przyjdzie nam się zmagać. Pisał o tym w liście otwartym do pracowników AGH w dniu 30 maja br. JM Rektor.

W tej sytuacji nie może dziwić fakt, że odpowiedzialne za Uczelnię władze aka-demickie, muszą podejmować wyprzedzające decyzje ochronno-zabezpieczające, które nie będą popularne w środowisku. Mamy świadomość, że prowadzić one będą do wzrostu zadań dla wszystkich pracowników, do obiektywnej i sprawiedliwej oce-ny ich pracy oraz nagradzania i premiowania osób wyróżniających się. A zatem ocze-

43

kiwać należy zdecydowanych działań i decyzji, do wyraźnego powiązania wysokości wynagrodzenia z osobistym i rzetelnym wkładem pracy.

Ten motywacyjny system, który JM Rektor zadeklarował we wspomnianym li-ście otwartym, jesteśmy wstanie wspierać, jako rozwiązanie słuszne, pod warun-kiem, że dotyczył będzie wszystkich grup zawodowych bez żadnego wyjątku.

Realizacja wszelkich zadań i celów dokonuje się w każdym zakładzie pracy, w tym także w szkole wyższej, poprzez zespoły pracownicze. Ich świadomość, wysokie kwalifikacje zawodowe oraz to, czy będą dostatecznie zmotywowane do wydajniejszej pracy, zależeć będzie, czy Uczelnia odnosić będzie sukcesy i tym samym rozwijać się. W doborze właściwych kadr decydującą rolę odgrywa pro-blem naboru i selekcji, szczególnie na stanowiska najniższe – w naszym przy-padku na stanowiska asystentów i adiunktów. To z nich wyłaniają się przyszli profesorowie. Ponieważ nie jest realne, aby z przeciętnego asystenta czy adiunkta osiągnąć wybitnego profesora, dlatego nabór na te stanowiska powinien podle-gać szczególnej uwadze władz akademickich. Z kolei, aby nabór na asystentów i adiunktów był dla osób szczególnie uzdolnionych i mających predyspozycje do pracy dydaktycznej i naukowej, musi funkcjonować odpowiedni system zachęt, a szczególnie godziwe wynagrodzenie, które będzie magnesem dla wielu kandy-datów. Tymczasem te dwie grupy zawodowe w szkolnictwie wyższym są grupami najsłabszymi pod względem materialnym jak i zawodowym, co nie zachęca mło-dych i wybitnie uzdolnionych ludzi do wstępowania na drogę kariery naukowej. Z tych to względów powinniśmy w naszej Uczelni – jeżeli pragniemy jej rozwoju, dbać o asystentów i młodych adiunktów, odpowiednio ich motywować i najlepiej jak tylko jest to możliwe wynagradzać. Zadeklarowaliśmy, że takie i tylko takie działania będziemy wspierać.

Prezes z nieukrywaną satysfakcją poinformował Konferencję Delegatów o de-cyzji JM Rektora profesora Antoniego Tajdusia, ogłoszoną na senacie AGH w dniu 7 czerwca br., o podwyżce płac dla wyróżniających się asystentów, która sfinansowana będzie z rezerwy Rektora. Kierujemy słowa uznania Rektorowi za tę decyzję i mamy nadzieję, że pomyśli jeszcze o młodych wyróżniających się adiunktach.

W kwestiach zdecydowanej poprawy sytuacji młodej kadry naukowo-dydak-tycznej powinniśmy energicznie występować o uproszczenie kariery naukowej w naszym kraju, pozostając tylko przy jednym stopniu naukowym. Moglibyśmy wówczas przyspieszyć rozwój kadr naukowych i zahamować proces jej starzenia się. Upraszczając drogę kariery naukowej stworzylibyśmy poważną zachętę dla mło-dych i zdolnych absolwentów, aby ją podejmowali.

W dalszej części swojego wystąpienia prezes Roman Staszewski stwierdził, że Uczelnia, aby mogła sprostać wyzwaniom, które stawia przed nią dzisiejsza rze-czywistość, musi się zmieniać, modernizować, musi na bieżąco reagować na wszel-kie uwarunkowania zewnętrzne, musi być sprawnie zarządzana i my to w aktywie związkowym w pełni rozumiemy. Ale Uczelnia, to przede wszystkim pracownicy i studenci – osoby ludzkie i to oni muszą się zmieniać, przełamywać dotychczasowe stereotypy, przyzwyczajenia, będą musieli działać wyprzedzająco. Dla wielu osób nie będzie to łatwe do zrealizowania, a dla niektórych nawet niemożliwe.


W tym pobudzaniu pracowników do nowoczesnego myślenia o swojej Uczelni, a przede wszystkim do takie postępowania i działania by tą Uczelnię rozwijać, upa-truję jako jeden z głównych celów dla organizacji związkowej w najbliższej kadencji. Takie postępowanie może nam się udać, gdy będziemy rzetelnym i odpowiedzial-nym partnerem dla władz akademickich, gdy nie będziemy kibicami w tych zmaga-niach, ale graczami.

W takim działaniu Związku, upatruję korzyści dla naszej uczelnianej organiza-cji ZNP. Gdy pracownicy dostrzegą naszą aktywność w Uczelni mogą dojść do prze-konania, że może warto w tym Związku być, zostać jego członkiem.

Nasza organizacja od kilkunastu lat starzeje się, nie wzrasta jej stan liczebny. Ob-serwujemy w tym zakresie pewien paradoks z którym nie potrafiliśmy się dotychczas uporać. Z jednej strony jesteśmy jako związek zawodowy jedyną organizacją, która może występować w obronie pracowników, upominać się o ich uprawnienia, działać w ich imieniu i to czynimy, a z drugiej strony u tychże pracowników – również w gru-pach zawodowo najsłabszych – nie ma przekonania, aby do związku zawodowego wstępować. Gdy nie uda nam się tej rzeczywistości zmienić, to w niedługim już cza-sokresie dostarczymy argumentów, mówiących o tym, że istnienie związku zawodo-wego w zakładzie pracy nie będzie konieczne. O tych problemach należy rozmawiać i dyskutować ze współpracownikami, wskazywać zagrożenia, pokazywać możliwości aktywnego działania gdy się jest członkiem związku zawodowego.

Nadszedł chyba czas, aby związkom zawodowym nadać nowe uprawnienia, które zachęcałyby do bycia związkowcem, wzorem niektórych krajów europejskich, w któ-rych obserwujemy kilkakrotnie większy poziom uzwiązkowienia niż u nas. Albo, przyjąć rozwiązania obowiązujące w niektórych stanach USA, polegające na tym, że to, co dany związek wynegocjuje z pracodawcą, dotyczy tylko jego członków, a nie całej załogi.

Póki co, Konferencja zobowiązała Radę Zakładową do intensywnej współpracy z od-działowymi organizacjami związkowymi w celu wzmocnienia ich roli w podstawowych jednostkach Uczelni i w działaniu na rzecz pozyskiwania nowych członków ZNP oraz zo-bowiązała ogniska związkowe w AGH do pracy na rzecz zwiększenia ich stanu liczebnego.

W dalszej części swego wystąpienia prezes Roman Staszewski omówił współ-pracę z władzami akademickimi, stwierdzając na wstępie, że była ona modelowa. Ze strony Uczelni realizował ją ówczesny prorektor, a obecnie rektor – profesor Antoni Tajduś. Współdziałanie z profesorem Antonim Tajdusiem cechował niezwykły dy-namizm, odwaga i rozwaga w rozwiązywaniu trudnych problemów, męski i otwarty dialog we wszystkich omawianych sprawach. Tak prowadzona współpraca w pełni nam odpowiadała, gdyż my sami staraliśmy się być odpowiedzialnym partnerem dla władzy akademickiej. Dzięki temu dokonano zmian w kryteriach ocen pracowników, byliśmy zawsze w krajowej czołówce uczelni jak chodzi o wypłatę 13-tek i podwyżek płac dla pracowników, rozbudowaliśmy bazę socjalno-wczasową i wyraźnie zwiększy-li wsparcie finansowe na cele mieszkaniowe dla naszych pracowników.

Partnerska współpraca z władzami akademickimi poprzez osobę profesora Antoniego Tajdusia odbywała się zawsze w atmosferze, którą cechowało uczciwe i rzetelne podejście do omawianych problemów, koleżeńskość i patrzenie przez pry-zmat wartości uczelnianych.

45

Odnosząc się do uczelnianej organizacji związkowej prezes Roman Staszew-ski stwierdził, że w mijającej kadencji została umocniona filozofia działania, z którą wystąpił na Konferencji Delegatów w 1994 roku, a polegała na tym, że w pierwszej kolejności dbamy o Uczelnię i jej kondycję finansową. Na tle Uczelni umiejscawiamy pracownika z jego problemami i wymaganiami. Z uwagi na coraz częstszą koniecz-ność podejmowania szybkich zdecydowanych decyzji ze strony Związku, są one w przeważającej większości decyzjami wąskiego aktywu, jakim jest Prezydium Rady, a niejednokrotnie decyzjami jednoosobowymi Prezesa. Nie zawsze jest czas na szer-sze konsultacje, a ponadto obserwujemy coraz większą niechęć naszych członków do częstych narad, zebrań itp. Stąd płynie wniosek o znaczeniu i roli gremiów wybie-ralnych w ogniwach Związku i osób wybieranych na funkcje jednoosobowe. Muszą oni mieć dobre rozeznanie w działalności związkowej, oraz cieszyć się zaufaniem środowiska związkowego, które reprezentują, gdyż przyjdzie im niejednokrotnie podejmować decyzje lub wyrażać opinię samodzielnie w imieniu tegoż środowiska. Dlatego coraz bardziej istotna i odpowiedzialna staje się funkcja przewodniczące-go ogniwa podstawowego, członka Prezydium Rady oraz prezesa Rady Zakładowej. Aby mogli oni właściwie wypełniać swoje odpowiedzialne funkcje muszą być mocno umocowani w strukturze organizacyjnej uczelnianej organizacji związkowej. Z tych to względów wychodzimy dzisiaj z projektem uchwały, aby Konferencja Delegatów – nasz najwyższy organ związkowy, na stałe włączyła przewodniczących rad oddzia-łowych, ognisk oraz sekcji związkowych w skład Rady Zakładowej.

W końcowej części swojego wystąpienia prezes Roman Staszewski zwrócił się do licznej zasłużonej grupy naszych seniorów zrzeszonych w sekcji Związko-wej Emerytów i Rencistów, która działa niezwykle sprawnie i skutecznie, dbając o zaspokojenie swych elementarnych potrzeb. Na szczególne wyróżnienie zasłu-guje Zarząd Sekcji z jej Przewodniczącym kol. Zbigniewem Mączyńskim, który dodatkowo organizował w ramach Związku wycieczki zagraniczne na Węgry, Li-twę, Łotwę i Estonię.

Konferencja Delegatów w 2006 roku podjęła dwie istotne uchwały zasługujące na ich upublicznienie, oto ich treść:

„Wzorując się na art. 68 ust. 2 i art. 69 ust. 3 statutu ZNP Konferencja Delegatów Rady Zakładowej ZNP w AGH postanawia, aby w skład Rady Zakładowej ZNP w AGH poczynając od bieżącej kadencji wchodzili:

1) prezes Rady Zakładowej,2) pozostali członkowie Prezydium Rady Zakładowej,3) przewodniczący rad oddziałowych i ognisk związkowych,4) przewodniczący sekcji związkowych działających przy Radzie Zakładowej.Konferencja Delegatów Rady Zakładowej ZNP w AGH ustala liczbę członków

Prezydium Rady Zakładowej na bieżącą kadencję władz, dokonuje wyboru członków Prezydium Rady Zakładowej oraz wyboru prezesa Rady Zakładowej, będącego równo-cześnie członkiem Prezydium Rady Zakładowej.

Konferencja Delegatów Rady Zakładowej ZNP w AGH ustala liczbę członków Ko-misji Rewizyjnej Rady Zakładowej na bieżącą kadencję władz oraz dokonuje wyboru członków Komisji”.


„Konferencja Delegatów Rady Zakładowej ZNP idąc za wnioskiem Rady Zakłado-wej ZNP z dnia 13 marca 2006 roku postanawia, aby w uznaniu długoletniej działalno-ści związkowej i szczególnych zasług dla ZNP AGH, przyznawać godność „Honorowego Członka ZNP w AGH” oraz zobowiązuje Radę Zakładową, by w terminie do 31 grudnia 2006 r. przygotowała odpowiedni regulamin i tryb nadawania tej godności”.

Zgodnie z planami w dniach 22-24 września br. odbyła się w Jachrance druga konferencja sprawozdawczo-wyborcza szkolnictwa wyższego i nauki Związku Na-uczycielstwa Polskiego. Konferencja dokonała wyboru nowych władz Rady Szkolnic-twa Wyższego i Nauki ZNP oraz określiła program działania Rady na kadencję 2006 - 2010(Ilustracja 51). Wybory Prezesa Rady odbyły się 22 września. Zgłoszeni zostali dwaj kandydaci: dotychczasowy Prezes prof. Zygmunt Cybulski oraz prof. Władysław Rzymski. Wynikiem 38 do 47 Prezesem Rady wybrany został prof. Władysław Rzym-ski - dotychczasowy Prezes ZNP w Politechnice Łódzkiej. Następnego dnia miały miej-sce kolejne wybory: członków Prezydium Rady oraz członków Komisji Rewizyjnej, a także członków Zarządu Głównego ZNP. Te pierwsze trzeba było wielokrotnie po-wtarzać, gdyż w pierwszym głosowaniu tylko czterech kandydatów uzyskało wyma-ganą Statutem ZNP większość ponad 50% oddanych głosów. Odbyło się razem sześć tur wyborów członków Prezydium Rady. Ostatecznie wyłoniono Prezydium, które ukonstytuowało się następnie w składzie: Zygmunt Cybulski, Stanisław Różycki i Re-migiusz Więckowski jako wiceprezesi Rady oraz: Janusz Rak, Dariusz Sala delegat z AGH, Krzysztof Skotnicki, Grzegorz Sowiński, Wiesław Tadeusiak, Krystyna Tarkow-ska i Leszek Wieczorek - członkowie Prezydium RSZWiN ZNP.

Na plenarnym posiedzeniu Rady Zakładowej ZNP AGH w dniu 19 marca 2007 roku przyjęto regulamin nadawania godności „Honorowego Członka ZNP w AGH”, którego treść przedstawiono na ilustracji 46.

Podkreślić należy, że Honorowy Członek ZNP w AGH otrzymuje specjalny dyplom oraz medal „Zasłużony dla ZNP w AGH” i jest zwolniony z opłacania składki członkowskiej.

Na początku 2007 roku wystąpiliśmy z inicjatywą do Rektora AGH, aby powołał swojego przedstawiciela, który zająłby się licznymi i skomplikowanymi problema-mi dużej grupy emerytów i rencistów AGH. Nasza propozycja została przez Rektora przyjęta. Tym przedstawicielem, na nasz wniosek, został kol. Zbigniew Mączyński.

W 2008 roku wystąpiliśmy do Premiera, Marszałka Sejmu i Senatu oraz Mini-stra Nauki i Szkolnictwa Wyższego ze stanowiskiem dotyczącym zwiększenia finan-sowania publicznych szkół wyższych.

7 czerwca 2008 roku Rada Zakładowa ZNP w AGH zorganizowała dla swoich członków oraz zaproszonych gości, pierwszy w historii swej działalności „Piknik” na terenie wojskowej strzelnicy sportowej na Pasterniku w Krakowie. Na tę oko-liczność został przygotowany okazjonalny plakat (patrz ilustracja 47) oraz ciekawy program artystyczny w wykonaniu zespołów: „BOBA JAZZ BAND” i „HAWIRA”.

2 października 2008 roku Rada Zakładowa ZNP w AGH wspólnie z Instytu-tem Badań Fizykomedycznych PRIMAX MEDICA organizuje spotkanie dla swoich członków i wszystkich chętnych pracowników Uczelni w celu zapoznania ich z re-welacyjnymi produktami odnośnie profilaktyki zdrowotnej i walce z przewlekły-mi chorobami.

47

Ponadto włączyliśmy się do „Akcji zbiórki nakrętek” dla Grzesia Magiery, której patronowała Uczelniana Rada Samorządu Studentów Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

Rok 2009 to jubileuszowy rok 90-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stani-sława Staszica. W tym roku obchodził swoje 80-lecie urodzin nasz związkowy Kolega prof. dr hab. inż. Stanisław Pytko, który obdarzony został przez Jubilatkę tytułem „Honorowego Profesora AGH”, a Związek Nauczycielstwa Polskiego przyznał Koledze Profesorowi medal: „Zasłużony dla Związku Nauczycielstwa Polskiego w AGH”.

W jubileuszowym roku 90-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej im. S. Staszica, Rada Zakładowa ZNP AGH specjalną uchwałą z dnia 19 października 2009 r. oraz specjalną uchwałą z dnia 30 listopada 2009 r. postanowiła nadać godność „Hono-rowego Członka Związku Nauczycielstwa Polskiego w Akademii Górniczo-Hutni-czej”, następującym Kolegom:

1. Gorzkowski Jan – przewodniczący Krajowej Sekcji Pracowników Admini-stracji i Obsługi Krajowej Rady Nauki ZNP od 1983 r. do 1998 r. (5 kadencji); przewodniczący Sekcji Pracowników Administracji i Obsługi Rady Zakłado-wej ZNP od 1983 r. do 1998 r. (4 kadencje).

2. Łopata Antoni – prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH od 1976 r. do 1980 r. (1 kadencja); przewodniczący Rady Naczelnej ZNP i prezes Zarządu Główne-go ZNP-Nauka od 1980 r. do 1981 r. (1 kadencja).

3. Łukaszewicz Bonifacy – przewodniczący Krajowej Sekcji Emerytów i Rencistów Krajowej Rady Nauki ZNP od 1986 r. do 1998 r. (3 kadencje); przewodniczący Sek-cji Emerytów i Rencistów Rady Zakładowej ZNP od 1983 r. do 1994 r. (3 kadencje).

4. Staszewski Roman - prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH od 1990 r. do 2009 r. (5 kadencji); członek Prezydium Krajowej Rady Nauki ZNP od 1994 r. do 2004 r. (3 kadencje); członek Prezydium Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP od 2004 r. do 2008 r. (1 kadencja).

5. Zborowski Michał – v-ce prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH od 1980 r. do 1981 r. (1 kadencja); skarbnik Rady Zakładowej ZNP w AGH od 2002 r. do 2009 r. (2 kadencje).

6. Frydrych Jerzy - prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH od 1980 r. do 1981 r. (1 kadencja).

7. Ney Bogdan - prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH od 1968 r. do 1969 r. (1 ka-dencja).

8. Niewodniczański Jerzy - prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH od 1973 r. do 1976 r. (1 kadencja).

9. Śmietański Zdzisław - prezes Rady Zakładowej ZNP w AGH od 1986 r. do 1988 r. (1 kadencja).

W jubileuszowym roku 90-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej im. S. Staszica, Rada Zakładowa ZNP AGH specjalną uchwałą z dnia 19 października 2009 r. oraz specjalną uchwałą z dnia 30 listopada 2009 r. postanowiła przyznać medal „Zasłu-żony dla ZNP w AGH”, następującym Koleżankom i Kolegom:

1. Antos Czesław – prodziekan Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki; umacniał rangę i prestiż na Wydziale.


2. Bęben Artur – prorektor AGH; dziekan Wydz. Inż. Mech. i Robotyki, autor podręcznika pt. „Górnicza lampka się pali”.

3. Blecharz Mieczysław – v-ce prezes RZ ZNP w AGH od 2002 r. do 2009 r.4. Bogdał Jan – przew. RO ZNP (Dział Gospodarczy).5. Broda Krzysztof – sekretarz RZ ZNP w AGH od 2002 r. do 2009 r.; przew.

RO ZNP Wydziału Górniczego od 1994 r. do 2002 r.6. Górny Gabriela – przew. RO ZNP Wydziału Inż. Mater. i Ceramiki od 2002 r. do 2009 r.7. Jankowski Wiesław – przew. RO ZNP Wydziału Odlewnictwa od 1994 r. do 1998 r.8. Jasiński Stefan – czł. prezydium RZ ZNP w AGH od 1994 r. do 2006 r.9. Jędrzejek-Łucka Teresa – przew. O ZNP Wydziału Geodezji Górniczej i Inż.

Środowiska od 2002 r. do 2009 r.10. Kępiński Jan – czł. prezydium RZ ZNP w AGH od 2002 r. do 2009 r.11. Kolbus Andrzej – v-ce prezes RZ ZNP w AGH od 2006 r. do 2009 r.; przew.

RO ZNP Wydziału Odlewnictwa od 2002 r. do 2009 r.12. Lewicki Józef – przew. RO ZNP Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii od 1990 r.

do 1998 r. i od 2005 r. do 2009 r.13. Litwiniszyn-Taraszkiewicz Aldona – przew. O ZNP Wydziału Humanistycz-

nego od 1998 r. do 2009 r.14. Mączyński Zbigniew – przew. Sekcji Emerytów i Rencistów ZNP od 2002 r. do 2009 r.15. Nalepa Jacek – v-ce prezes RZ ZNP w AGH od 2002 r. do 2009 r.16. Niedoba Wiesław – przew. O ZNP Wydziału Matematyki Stosowanej od

1998 r. do 2009 r.17. Obrzud Jacek – czł. prezydium RZ ZNP w AGH od 2002 r. do 2009 r.18. Płonka Zofia – przew. O ZNP Biblioteki Głównej AGH od 2002 r. do 2009 r.19. Podsiadło Andrzej – przew. RO ZNP Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Ro-

botyki od 1994 r. do 2009 r.20. Potrawka Stanisław – przew. RO ZNP Wydziału Elektr., Automatyki, Informa-

tyki i Elektroniki od 1994 r. do 2009 r.21. Pytko Stanisław – z okazji 80-lecia urodzin, znaczących osiągnięć w dziedzi-

nie tribologii (złoty medal nr 24 Światowego Stowarzyszenia Trybologów – jako jedyny Polak); rozwój kadry naukowej i inżynierskiej.

22. Pyzalski Maurycy – v-ce prezes RZ ZNP w AGH od 1998 r. do 2006 r.23. Sadowski Andrzej – przew. RO ZNP Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki

Przemysłowej od 2002 r. do 2009 r.24. Sala Dariusz – v-ce prezes RZ ZNP w AGH od 2002 r. do 2009 r.25. Traple Jacek – przew. RO ZNP Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu od 1994 r.

do 2009 r.26. Wójcik Mariusz – przew. Komisji Rewizyjnej RZ ZNP w AGH od 1998 r. do 2009 r.27. Łędzki Andrzej – prorektor AGH od 1999 r. do 2005 r. (2 kadencje).28. Łuksza Janusz – dziekan Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysło-

wej od 1999 r. do 2005 r. (2 kadencje).29. Rychlicki Stanisław – dziekan Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu od 1996 r.

do 2002 r. (2 kadencje); v-ce prezes RZ ZNP w AGH od 1973 r. do 1976 r. (1 kadencja).

49

30. Szewczyk Jacek – przew. RO ZNP Wydziału Geodezji Górniczej i Inż. Środo-wiska od 1994 r. do 1998 r. (1 kadencja); prodziekan Wydziału od 2002 r. do 2008 r. (2 kadencje).

31. Tajduś Antoni – rektor AGH od 2005 r. do 2009 r. (2 kadencje).32. Twardowski Kazimierz – organizator wydziałowej grupy związkowej po

stanie wojennym w roku 1984/1985 na Wydziale Wiertnictwa, Nafty i Gazu; prodziekan Wydziału od 1990 r. do 1996 r. (2 kadencje).

33. Waszkielewicz Wiesław – dziekan Wydziału Zarządzania od 1999 r. do 2005 r. (2 kadencje).

W dniu 9 grudnia 2009 roku odszedł od nas nagle w wieku 75 lat doc. dr inż. Zdzisław Śmietański, były wieloletni dziekan Wydziału Geologiczno-Poszukiwaw-czego oraz zasłużony i aktywny członek Związku Nauczycielstwa Polskiego w AGH, pełniący w latach 1986 – 1988 zaszczytną i odpowiedzialną funkcję prezesa Rady Zakładowej ZNP w AGH, odznaczony Złotą Odznaką ZNP i obdarzony godnością Ho-norowego Członka ZNP w AGH.

22 czerwca 2010 roku odbyła się Uczelniana Konferencja Delegatów Rady Zakładowej ZNP w AGH, która dokonała wyboru na stanowisko prezesa Rady Za-kładowej ZNP kol. Romana Staszewskiego (na 6-tą z kolei kadencję), oraz podjęła uchwałę o zmianie nazwy naszej organizacji związkowej. Oto jej treść: Na podstawie art. 65 ust. 5 statutu ZNP Konferencja Delegatów postanawia przyjąć z dniem dzisiej-szym zmianę nazwy organizacji uczelnianej ZNP w AGH jako:

„Rada Uczelniana Związku Nauczycielstwa Polskiegow Akademii Górniczo-Hutniczej”.

Ponadto konferencja zaakceptowała w pełni decyzję Rady o przyjęciu nazwy „Ognisko ZNP” dla podstawowych ogniw związkowych w jednostkach wydziałowych i poza wydziałowych Uczelni oraz o przejściu uczelnianej organizacji do struktury oświatowej ZNP, jako jej oddział, rozpoczynając w ten sposób integrację poziomą ogniw oświatowych i uczelnianych w Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Konferencja Delegatów zobowiązała Radę Uczelnianą do skutecznej realizacji po-wyższej uchwały i niezwłocznego poinformowania o jej treści Prezesa ZNP kol. Sławo-mira Broniarza oraz prezesa Okręgu Małopolskiego ZNP kol. Andrzeja Ujejskiego.

Tą naszą uchwałą, prezes Roman Staszewski, jako były członek „Zespołu In-tegracyjnego”, chciał rozpocząć proces pełnej integracji środowisk uczelnianych z oświatowymi w Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Realizacja powyższej uchwały była uzależniona w dużej mierze od akceptacji Zarządu Głównego ZNP (prezesa Sławomira Broniarza) oraz Zarządu Okręgu Ma-łopolskiego ZNP (prezesa Andrzeja Ujejskiego). Zaznaczyć należy, że przed podję-ciem powyższej uchwały słowną akceptację obu Kolegów Prezesów otrzymał prezes Roman Staszewski. W momencie gdy przystąpiliśmy do jej realizacji, działalność Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP – naszym zdaniem, wymusiła na prezesie Sławomirze Broniarzu działania wstrzymujące.

Nie można się pogodzić z brakiem jakichkolwiek działań od 2004 roku, zmie-rzających do pełnej integracji organizacji uczelnianych zrzeszonych w ZNP w for-


mie Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP (RSzWiN ZNP). Ponadto nie jest dla nas zrozumiała forma osobowości prawnej, jaką realizują organizacje uczelniane z byłej „Federacji ZNP” poprzez sądową rejestrację swoich odrębnych statutów. Przecież w jednolitym ZNP obowiązuje jeden statut uchwalony przez Zjazd Delegatów. Jeżeli organizacja uczelniana ma zarejestrowany sądowo własny, odrębny statut, to naszym zdaniem nie jest w jednolitym ZNP, lecz stanowi samodzielną organizację związkową wykorzystującą w dodatku nazwę ZNP. Organizacje uczelniane o takim statusie praw-nym stanowią większość w RSzWiN ZNP, podejmują uchwały, decydują o kształcie i formach jej działania, a formalnie nie są członkami jednolitego ZNP. Sytuacja powyż-sza była przewidywana przez twórców integracji, lecz miała trwać przez okres kilku-nastu miesięcy pierwszej kadencji podczas której miała być prawnie i organizacyjnie uregulowana. Tymczasem minęła już kolejna czteroletnia kadencja, a kierownictwo RSzWiN ZNP nie dokonało niczego, aby tą niepożądaną sytuacje zmienić i uporządko-wać. Naszym zdaniem RSzWiN ZNP prezentowała w ówczesnym czasie niedowład or-ganizacyjny i integracyjny, nie wypracowała skutecznych form działania w kwestiach zasadniczych szkolnictwa wyższego i nauki oraz nie miała programu, który mógłby wyprowadzić organizację z tej krytycznej sytuacji.

Z tych to względów nasza Rada Uczelniana po wcześniejszych przemyśleniach i dyskusji w gronie Prezydium postanowiła na swym posiedzeniu plenarnym w li-stopadzie 2009 roku odejść od „integracji pionowej” uczelnianych organizacji związ-kowych, proponując „integrację poziomą”, polegającą na przejściu uczelnianych or-ganizacji do oddziałów w poszczególnych okręgach ZNP. Dla odróżnienia oddziałów już istniejących, które skupiają dotychczas wyłącznie jednostki oświatowe, zapro-ponowaliśmy aby oddziały skupiające organizacje uczelniane nazywać „oddziałami uczelnianymi”. Dla uwiarygodnienia naszej propozycji zadeklarowaliśmy swoją go-towość przejścia do oddziału uczelnianego w Okręgu Małopolskim ZNP, którą złoży-liśmy w piśmie z dnia 30. 11. 2009 r. na ręce Prezesa ZNP kol. Sławomira Broniarza.

Ponieważ Rada Uczelniana nie doczekała się pozytywnych decyzji odpowiednich organów ZNP oraz postrzegając bezradność i niemożność realizacji powziętej na Kon-ferencji Delegatów uchwały – prezes Roman Staszewski w dniu 23 marca 2011 roku złożył rezygnację z pełnionej funkcji prezesa Rady Uczelnianej ZNP w AGH.

2 marca 2011 roku zmarł prof. Henryk Filcek, były Rektor AGH, a także pre-zes Rady Zakładowej ZNP w AGH w latach 1961/66.

W dniu 16 marca 2011 roku Prezydium RU ZNP dokonało jednomyślnego wy-boru kol. Dariusza Sali na funkcję reprezentanta RU ZNP spośród dotychczas urzę-dujących v-ce prezesów.

W zawiązku z rezygnacją kol. Romana Staszewskiego zwołano na dzień 16 maja 2011 roku Nadzwyczajną Konferencję Delegatów, która wybrała kol. Dariu-sza Salę na prezesa Rady Uczelnianej ZNP w AGH na kadencję 2011-2014. Rada pod nowym kierownictwem rozpoczęła proces wdrażania zmian organizacyjnych w sposobie funkcjonowania zarówno prezydium jaki i obsługi administracyjnej. Za-kreślono plan niezbędnych remontów pomieszczeń i wymiany wyeksploatowanego wyposażenia, zwracając się do Kanclerza Henryka Zioły o wsparcie organizacyjne i finansowe. Zmieniono wzory formularzy i podań umieszczając je jednocześnie na

51

stronie internetowej w formie elektronicznej. Również sama strona internetowa zo-stała poprawiona i zaktualizowana oraz wzbogacona o część zawierającą regulami-ny i przydatne odnośniki. Uściślono zakres obowiązków członków prezydium.

Równolegle do działań wewnątrzzwiązkowych prezydium Rady prowadziło uzgodnienia w zakresie Regulaminu Pracy AGH a także założeń nowej oceny okre-sowej pracowników. Do organizacji wyborów Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej AGH jako przedstawiciel Rady został wybrany kol. Mieczysław Blecharz. Prezydium Rady przygotowało listę 15 członków o 50.letniej przynależności do ZNP w celu wystąpie-nia do RSZWiN z wnioskiem o nadanie medalu.

W dniu 17 maja 2011 roku w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów spotkanie członków Prezydium ZG ZNP z premierem Donaldem Tuskiem (ilustracja 64). W spotkaniu brali udział także minister edukacji Katarzyna Hall, wiceminister nauki Maria Elżbieta Orłowska, wiceminister edukacji Lilla Jaroń oraz minister Michał Boni. Stronę związkową reprezentowali miedzy innymi Prezes ZNP Sławomir Broniarz oraz Prezes RSZWiN ZNP Janusz Rak. Spotkanie, które odbyło się z inicjatywy ZNP, doty-czyło przede wszystkim projektu nowelizacji ustawy o systemie oświaty, a w spra-wach szkolnictwa wyższego poziomu płac pracowników tego sektora i zwiększenia nakładów budżetowych w najbliższych latach. W podsumowaniu dyskusji Premier Donald Tusk zapewnił, że od 2013 roku będzie realizowany coroczny wzrost wyna-grodzeń pracowników publicznych szkół wyższych tak jak zostało to zapisane w sko-rygowanym Wieloletnim Planie Finansowym Państwa na lata 2011-2014.

7 czerwca 2011 roku przed Sejmem prof. Barbara Kudrycka przedstawiła długo oczekiwaną koncepcję podwyżek dla szkolnictwa wyższego i nauki przygoto-waną przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W latach 2013–2015 rząd planował wzrost przeciętnych wynagrodzeń pracowników uczelni publicznych o 30 proc. Oznacza to, że co roku ich płaca wzrosnąć miała średnio o 9,14 proc. Związane z tym łączne wydatki budżetu państwa szacowano na 5,8 mld zł. Należy podkreślić iż to ZNP był od 2010 roku inicjatorem podwyżek dla szkolnictwa wyższego i nauki. Od stycznia 2011 roku kierownictwo RSZWiN ZNP przeprowadziło szereg spotkań z szefową resortu Nauki prof. Barbarą Kudrycką w tej sprawie.

Również w czerwcu 2011 roku Rada Uczelniana ZNP w AGH na wniosek Pre-zydium nadała godność „Honorowego Członka ZNP w AGH” Kolegom Profesorom: Arturowi Bębnowi i Kazimierzowi Sztabie. Prezydium Rady poparło inicjatywę utworzenia we współpracy z Okręgiem Małopolskim ZNP muzeum historii ZNP, a kontynuując działania wewnątrzorganizacyjne przygotowało harmonogram wy-miany papierowych legitymacji członkowskich ZNP na ich nowe plastykowe odpo-wiedniki. Po przerwie wakacyjnej rozpoczęły się prace związane z nową wersją Sta-tutu AGH i Rada 12 września 2011 zatwierdziła proponowane zmiany w Statucie AGH zwracając uwagę na kwestię okresów zatrudniania pracowników naukowo-dy-daktycznych. Pojawiły się też plany zmniejszenia sali konferencyjnej ZNP wykorzy-stywanej dotychczas na potrzeby Rady oraz różnych jednostek AGH. Jednak po kon-sultacjach z JM Rektorem ostatecznie sala konferencyjna ZNP pozostała niepomniej-szona i w dziesięć lat po jej utworzeniu dalej mogła służyć związkowcom a także różnym jednostkom organizacyjnym AGH.


16 sierpnia 2011 zmarł tragicznie Andrzej Ujejski, długoletni prezes ma-łopolskiego Okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego (ilustracja 56). Miał 67 lat. Andrzej Ujejski zginął w wypadku, do którego doszło na autostradzie w Balicach. Jechał do Chrzanowa na negocjacje z władzami gminy m.in. w sprawie regulaminu wynagradzania nauczycieli. Była to ogromna, niepowetowana strata, gdyż nie ma drugiego człowieka, który byłby tak oddany edukacji, uczniom i nauczycielom.

Andrzej Ujejski był człowiekiem bardzo pracowitym, miał ogromną wiedzę, mnóstwo energii i niezwykłą charyzmę. Nigdy nie był zmęczony, zawsze goto-wy do rozmów i negocjacji, zawsze świetnie przygotowany merytorycznie. Sta-le podróżował, wciąż coś załatwiał, wciąż miał nowe pomysły. Zawsze walczył o kształt polskiej oświaty. Bardzo mu zależało, by nauczyciele byli kompetentni i dobrze wynagradzani, bo dobry nauczyciel to dobrze wykształceni uczniowie. Przekonywał, że nauczyciel i jego praca zasługuje na szacunek. Zwykł był ma-wiać: “Jeśli chcecie być cenieni, bądźcie dobrzy, lecz protestujcie, gdy was nie ce-nią”. Jednym z jego największych osiągnięć było uporządkowanie regulaminów wynagradzania nauczycieli w Małopolsce. Swoją pracę zawodową rozpoczął jako kierownik Domu Studenckiego Akademii Górniczo-Hutniczej na miasteczku stu-denckim. Funkcję tę pełnił w czasie od 1968 do 1971 roku. W okresie od 1971 do 2006 r. Andrzej Ujejski był nauczycielem historii w Szkole Podstawowej Nr 4 w Krakowie. Był wyróżniającym się nauczycielem i wychowawcą młodzieży. Jego uczniowie byli laureatami olimpiad historycznych na szczeblu wojewódzkim. W latach 1984 – 86 pełnił funkcję dyrektora szkoły. Od roku 1971 był członkiem ZNP pełniąc funkcje:

– Prezesa Ogniska, Członka Zarządu Oddziału Kraków – Śródmieście 1983– 1986, – Prezesa Oddziału Kraków – Śródmieście ZNP 1991 – 2000, – Prezesa Okręgu Krakowskiego ZNP 2000 – 2011,– Członkiem Prezydium ZG ZNP 1998 do 2011.– Za szczególne zasługi Andrzeja Ujejskiego należy uznać:– wieloletnią aktywną i merytoryczną pracę w Zespole płacowym przy Mini-

sterstwie Edukacji od 1990 do chwili tragicznej śmierci.– udział w pracach zespołów przygotowujących projekty zmian w Karcie Nauczyciela.– przygotowywanie opinii i stanowisk dotyczących projektów ustaw i rozpo-

rządzeń oraz sprawach edukacji. W podejmowanych działaniach był konsekwentny i nieustępliwy, co potwier-

dził biorąc udział w akcjach protestacyjnych w Warszawie – okupacja MEN w 1992 i 1999 roku. Jako Prezes Okręgu Krakowskiego a później Okręgu Małopolskiego bardzo aktywnie i merytorycznie uczestniczył w pracach Komisji Edukacji Miasta Krakowa. Z Jego inicjatywy zostało podpisane porozumienie o ścisłej współpracy Urzędu Miasta Krakowa, ZNP i „Solidarnością”.

Prezes Andrzej Ujejski był autorem wzorcowych regulaminów wynagradzania nauczycieli i pracowników niepedagogicznych, które ułatwiały Związkom Zawodo-wym i Jednostkom Samorządu Terytorialnego właściwe i skuteczne prowadzenie negocjacji płacowych. Koordynował działalność 123 Oddziałowych Zakładowych Organizacji ZNP zrzeszających 19.553 członków.

53

Realizując zadania ochrony praw pracowniczych i szerzenia wiedzy nawiązał me-rytoryczną współpracę z Państwową Inspekcją Pracy w wyniku, której zrealizowano cykl szkoleń Prezesów Oddziałów, Społecznych Inspektorów Pracy i Dyrektorów Szkół.

Był stałym członkiem Małopolskiej Rady Edukacyjnej przy Marszałku Woje-wództwa. Długoletnia współpraca z wieloma Kuratorami oświaty krakowskiej a póź-niej małopolskiej zaowocowała szeregiem opracowań i rozwiązań. Wdrażanie mode-lowych opracowań współpracy między zakładowymi organizacjami związkowymi a Kuratorium Oświaty budziło podziw i zainteresowanie w całej Polsce. Dzięki postaci Prezesa Andrzeja Ujejskiego Kraków i Małopolska dawały przykład wspólnego two-rzenia, szukania dobrych rozwiązań dla przyszłości dzieci, młodzieży i nauczycieli.

Dużym sukcesem Kol. A. Ujejskiego była bardzo dobra współpraca z ogniwami ZNP na wyższych uczelniach miasta Krakowa. Szczególną sympatią darzył Akade-mię Górniczo-Hutniczą.

Prezes Andrzej Ujejski był organizatorem centralnych uroczystości 100 – le-cia ZNP w roku 2005 w Krakowie, przyczyniając się do promowania Krakowa jako miasta osiągnięć edukacyjnych i wzorcowej współpracy władz miasta ze związkami zawodowymi. Podjął działania celem archiwizacji materiałów historii ZNP oraz Taj-nej Organizacji Nauczycielskiej prowadzącej nauczanie dzieci i młodzieży w okresie okupacji hitlerowskiej. Z inicjatywy Prezesa Andrzeja Ujejskiego nawiązano współ-pracę z Nauczycielskimi Związkami Zawodowymi z Czech, Słowacji, Ukrainy, Węgier, Finlandii i Izraela. Był inicjatorem i organizatorem międzynarodowych Konferencji poświęconych systemom edukacji, finansowania edukacji, pragmatyce nauczyciel-skiej i czasu pracy nauczycieli w roku 2008 i 2009.

Był organizatorem pomocy dla nauczycieli z Ukrainy (zebrano i przekazano środki czystości i lekarstwa na kwotę 15 tysięcy złotych).

W uznaniu zasług dla edukacji krakowskiej Prezydent Miasta Krakowa odzna-czył Prezesa Andrzeja Ujejskiego odznaką Honoris Gratia.

Z Jego inicjatywy salę zjazdową w budynku ZG ZNP nazwano imieniem Stani-sława Nowaka – założyciela ZNP i Senatora RP. Andrzej Ujejski był również autorem pomysłu, by Pieśń Krajowego Związku Nauczycielstwa Ludowego w Galicji z 1906 roku, ze słowami Stefana Zaleskiego została uznana jako hymn Związku Nauczyciel-stwa Polskiego.

Prezes Ujejski za swoją pracę został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Od-rodzenia Polski, Medalem KEN, Złotą Odznaką ZNP, Nagrodą Ministra Edukacji Narodo-wej trzykrotnie, Nagrodą Kuratora czterokrotnie, licznymi odznaczeniami związkowymi.

Tak postać Prezesa Andrzeja Ujejskiego przedstawiła w pośmiertnym wspo-mnieniu o Nim Halina Drachal „Głos Nauczycielski”: „Każdą swą pracę nauczyciela, dyrektora szkoły, związkowca wykonywał z poczuciem misji, będąc jednocześnie czło-wiekiem dialogu i kompromisu. W swej działalności publicznej dawał się przekonywać do racji innych, ale również skutecznie potrafił przekonywać do własnych. Dbając o roz-wiązywanie wielkich problemów systemowych, pochylał się nad sprawami pojedynczego człowieka. Całym sercem oddany był Ziemi Krakowskiej, jej oświacie i dzieciom”.

W dniu 3 października 2011 roku decyzją Prezydium RU ZNP utworzono Ognisko ZNP na nowym Wydziale Energetyki i Paliw AGH. W październiku Rada


zajmowała się też Paktem dla Edukacji czyli ponad pięćdziesięcioma rekomen-dacjami, które mają poprawić stan oświaty w kraju. Dokument dotyczył czterech obszarów: prowadzenia szkół i placówek oświatowych, uczniów i wychowan-ków, pracowników oświaty oraz nauki i szkolnictwa wyższego. To właśnie ostatni czwarty rozdział był przedmiotem dyskusji i prac Prezydium Rady. Prezydium zaj-mowało się też sprawą przywrócenia dłuższego urlopu wypoczynkowego zabra-nego bibliotekarzom, nowelizacją Ustawy „Prawo o szkolnictwie wyższym” a także podniesieniem kwot dofinansowania różnych imprez kulturalnych z Zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Prezes kol. Dariusz Sala przedstawił propozycję dotyczącą kierunków działań w sprawie pakietu korzyści wynikających z przyna-leżności związkowej tj. zapewnienia ochrony prawnej, ochrony medycznej oraz ochrony ubezpieczeniowej.

W listopadzie 2011 roku Rada Uczelniana ZNP w AGH kontynuowała działania zmierzające do podniesienia kwot dofinasowania do wypoczynku zimowego z ZFŚS emerytów i rencistów a także analizowała przygotowane zapisy Paktu dla Edukacji. Z inicjatywy prezesa kol. Dariusza Sali podjęto inicjatywę unowocześnienia Sali kon-ferencyjnej ZNP w AGH poprzez instalację rzutnika multimedialnego i ekranu oraz sfinansowanie tego zadania z środków własnych. 15 listopada 2011 roku opubliko-wano Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 października 2011 r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świad-czeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w uczelni publicznej (Dz. U. 243 poz. 1447 z 2011 r.) wprowadzające od 2013 roku trzyetapową podwyżkę płac w szkolnictwie wyższym i nauce. Było to ukoronowanie działań Rady Szkolnic-twa Wyższego i Nauki ZNP w zakresie poprawy wynagrodzeń i podniesienia dolnych „widełek” płacowych w uczelniach. W końcówce grudnia Prezydium Rady prowa-dziło długą dyskusje w sprawie obrony miejsc pracy pracowników Studium Języków Obcych(SJO) i koncepcji nauczania języków obcych w AGH w świetle rozporządzenia Rektora z września 2011 r. oraz przedstawiło stanowisko w tej sprawie.

Początek roku 2012 absorbował organizację związkową dyskusją dotyczącą przygotowania uwag do rozporządzenia Rektora AGH w sprawie oceny okresowej pracowników. Odbyły się też noworoczne spotkania RU ZNP w AGH z emerytami członkami ZNP. Prezydium zapoznało się z odmowną decyzją JM Rektora w sprawie przywrócenia dłuższego urlopu bibliotekarzy oraz gościło delegacje z SJO na spo-tkaniu poświęconym sytuacji nauczania języków obcych w AGH.

W marcu 2012 roku po odbyciu wielu narad i dyskusji Prezydium RU ZNP przy-jęło w formie uchwały „Regulamin organizacji szkoleń członków RU ZNP w AGH” oraz „Regulamin wycieczek organizowanych przez RU ZNP w AGH” a także nowej procedury ich rozliczania.

W kwietniu Prezydium Rady gościło delegację z uczelni z Ałma Aty (Kazachstan).W dniu 3 kwietnia 2012 roku Kolegium Elektorów dokonało wyboru nowe-

go Rektora AGH na kadencję 2012 – 2016, którym został prof. dr hab. inż. Tade-usz Słomka, dotychczasowy prorektor ds. Ogólnych. W kilkanaście dni po wyborze Rektor Elekt spotkał się z Prezydium RU ZNP w AGH. Na spotkaniu tym omówiono przyszłą współpracę władz akademickich i władz związkowych a także wręczono

55

przyznaną przez Prezydium Rady JM Rektorowi Elektowi „Podkówkę Szczęścia ZNP w AGH”. W maju 2012 roku zainstalowano rzutnik multimedialny i ekran w Sali konferencyjnej ZNP w AGH oraz przygotowano pomieszczenia zajmowane przez Radę Uczelniana ZNP do dalszej renowacji. Prezydium Rady przygotowało również obszerny program działań zmierzający do zwiększenia atrakcyjności przynależno-ści związkowej i przesłało go do Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP w Warsza-wie. Wystąpiło również do Działu Socjalnego AGH w sprawie pomocy materialnej dla najbliższej rodziny zmarłego wieloletniego wice prezesa kol. Rafała Pajdy.

W dniu 26 września 2012 roku w związku z reorganizacją Wydziału Elektrotech-niki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki (WEAIiE) i utworzenia dwóch nowych wy-działów Prezydium RU ZNP w AGH powołało dwa nowe ogniska związkowe: Ognisko ZNP w Wydziale Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji oraz Ognisko ZNP w Wy-dziale Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej. Z inicjaty-wy prezesa kol. Dariusz Sali zwołano na grudzień 2012 roku Konwent Prezesów ZNP Uczelni Krakowa i ustalono że gospodarzem spotkania będzie Rada Uczelniana ZNP w AGH. Tematyka konwentu obejmować miała funkcjonowanie uczelni po wprowadze-niu zmian w Ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym oraz problemy w funkcjonowaniu szkół po zapowiadanych zmianach w Karcie Nauczyciela. Cały czas dyskutowano rów-nież na temat zasad rotacji adiunktów, dostosowania Statutu AGH do wykładni Minister-stwa w zakresie rotacji, spraw kadrowych oraz utraty mianowania w drodze awansu. Odbyło się w tym obszarze tematycznym spotkanie z Prorektorem ds. Ogólnych prof. Mirosławem Karbownikiem. Z końcem roku 2012 pojawiła się trudna sytuacja w ZFŚS w zakresie pożyczek mieszkaniowych, których duża liczba pojawiła się w odpowiedzi na zaostrzenie warunków udzielania kredytów hipotecznych przez banki. Sprawę omó-wiono i zaproponowano wprowadzenie zmian w tym zakresie m.in. obniżenia kwot niektórych pożyczek. Omawiano także konieczność podjęcia rozmów z JM Rektorem w sprawie stworzenia i wprowadzenia regulaminu przyznawania nagród dla pracow-ników nie będących nauczycielami akademickimi. Prezydium Rady zajęło się również prośbą Kierownika Zespołu Pieśni i Tańca „Krakus” M. Jędrzejka o wspomożenie sekcji dziecięcej założonej przez członków ZNP w ich działalności artystycznej.

10 grudnia 2012 roku o godzinie 12.00 w siedzibie RU ZNP w AGH odbył się Konwent Prezesów ZNP Uczelni Krakowa.(Ilustracje 58a i 58b) Wśród zaproszonych i przybyłych gości byli:

– Janusz Raganiewicz, Prezes Rady Uczelnianej ZNP w Uniwersytecie Ekono-micznym w Krakowie

– Barbara Ścigalska, Prezes Zarządu Uczelnianego ZNP w Uniwersytecie Rol-niczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

– Jan Ryś, Przewodniczący Rady Zakładowej ZNP w Uniwersytecie Pedagogicz-nym im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

– Marian Fiedor, Prezes Rady Uczelnianej ZNP w Akademii Wychowania Fi-zycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie

– Adam Tabor, Prezes Rady Uczelnianej ZNP w Politechnice Krakowskiej– Jan Białczyk, Przewodniczący Zarządu ZNP w Uniwersytecie Jagiellońskim – Grażyna Ralska, Prezes Zarządu Okręgu Małopolskiego ZNP


– Andrzej Kurkiewicz, przedstawiciel Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego i Nauki, Dyrektor Departamentu Strategii

– Dariusz Sala, Prezes Rady Uczelnianej ZNP w AGH, gospodarz konwentu.Program Konwentu obejmował:

– Wystąpienie Dyrektora Departamentu Strategii Andrzeja Kurkiewicza nt. zmian w Ustawie

– Prawo o szkolnictwie wyższym – Wystąpienie przedstawiciela Zarządu Okręgu Małopolskiego ZNP nt. zmian

w Karcie Nauczyciela– Omówienie spraw dotyczących zapowiadanych regulacji finansowych płac na

uczelniach tzw. podwyżki– Omówienie spraw związanych z funkcjonowaniem RSZWiN.Konwent podsumował swoje obrady i podkreślił konieczność odbywania spo-

tkań przynajmniej raz w roku w celu omawiania bieżących i strategicznych spraw dotyczących funkcjonowania ZNP oraz spraw pracowniczych w uczelniach.

Rok 2013 rozpoczął się przypomnieniem iż jest to rok Jubileuszu 110-lecia Na-uczycielskiego Ruchu Związkowego. W 1903 r. przy krakowskim oddziale Towa-rzystwa Pedagogicznego powstało Towarzystwo Nauczycieli Szkół Ludowych i Wy-działowych (TNSLiW) z Prezesem Stanisławem Nowakiem późniejszym pierwszym Prezesem ZNP. Liczba członków Towarzystwa wzrosła z 90 w pierwszym roku jego istnienia i sukcesywnie wrastała do 270 w roku 1905.

W tym jubileuszowym roku Rada Uczelniana ZNP w AGH przygotowywała stanowiska odnośnie zasad wynagradzania nauczycieli akademickich w AGH za go-dziny ponadwymiarowe a także proponowała zmiany w Statucie AGH w zakresie rozliczania adiunktów ze stażu pracy do habilitacji (nowe brzmienie art. 76 ust 3 Rozdziału VIII). Po licznych dyskusjach wskazano na konieczność określenia przez JM Rektora minimalnej stawki za godziny ponadwymiarowe dla nauczycieli akade-mickich wobec faktów zaniżania tych stawek przez wydziały. W lutym została za-łożona odrębna księga uchwał mająca poprawić dostęp do najważniejszych infor-macji związkowych i systematyzować rozstrzygnięcia prawne wewnątrzzwiązkowe. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom emerytów i rencistów Prezydium Rady na wniosek prezesa kol. Dariusza Sali przyjęło uchwałę w sprawie jednolitych zasad określania kwoty obniżonej składki związkowej dla emerytów i rencistów będących w trudnej sytuacji materialnej.

W kwietniu 2013 roku rozpoczęto rozmowy z Nauczycielska Agencją Ubez-pieczeniową (NAU) której współwłaścicielem jest ZG ZNP w sprawie ubezpieczenia grupowego członków ZNP w AGH oraz emerytów i rencistów ZNP w AGH. W maju po analizie wielu wariantów RU ZNP w AGH przystąpiła do programu ubezpieczeń NAU swoich członków. Równolegle prezes kol. Dariusz Sala w imieniu Rady Uczelnia-nej ZNP w AGH przystąpił do negocjacji z władzami AGH w zakresie zasad podziału środków na zwiększenie wynagrodzeń w AGH. Środki te wywalczone z inicjatywy ZNP który już od 2010 prowadził intensywne zabiegi w celu zwrócenia uwagi rządu pol-skiego na konieczność podniesienia płac w nauce i szkolnictwie wyższym, wreszcie trafiły do uczelni jako pierwszy etap podwyżki zaplanowanej na lata 2013 – 2015.

57

Ostatecznie ZNP wspólnie z NSZZ „Solidarność” w AGH reprezentowaną przez kol. Przewodniczącą Marię Sapor, udało się po wielu spotkaniach uzyskać akceptowal-ny konsensus i podpisać stosowne porozumienie z JM Rektorem AGH prof. dr hab. inż. Tadeuszem Słomką.

Postawa władz rektorskich a w szczególności Rektora AGH prof. dr hab. inż. Tadeusza Słomki wydatnie przyczyniła się w ostatniej fazie negocjacji do zawarcia porozumienia oraz szybkiej wypłaty z końcem czerwca tuż przed okresem wakacyj-nym podwyżki wraz z wyrównaniem od 1 stycznia 2013. Poza uregulowaniami do-tyczącymi pracowników AGH, Rada Uczelniana prowadziła działania zmierzające do zwiększenia wynagrodzeń pracowników Miasteczka Studenckiego AGH, co również zakończyło się podpisaniem porozumienia przez związki zawodowe (ZNP i NSZZ „Solidarność”) z władzami Uczelni.

Niezbędne zmiany zachodziły natomiast we władzach Komisji Funduszu Pomocy Doraźnej (FPD), ze względu na zły stan zdrowia kol. Mieczysława Blecharza w funkcji członka Komisji FPD zastąpił kol. Jan Kępiński. Ostatecznie na Przewodniczącego Ko-misji FPD został wybrany kol. Adam Ryś. W czerwcu RU ZNP w AGH gościło pięciooso-bową delegację z Wołyńskiego Uniwersytetu Narodowego Ukrainy im. Łesi Ukrainki z Rektorem prof. Igorem Kotsanem na czele. Nie były to jedyne kontakty z Ukrainą, gdyż od początku roku 2013 Rada Uczelniana ZNP w AGH z inicjatywy jej prezesa kol. Dariusz Sali gromadziła dzięki uprzejmości koleżanek i kolegów z Okręgu Małopol-skiego ZNP podręczniki i lektury szkolne w języku polskim, które w ilości 12 kartonów udało się ostatecznie przekazać 1 września 2013 roku polskim uczniom w szkole w Maniawie (Ukraina, okręg Iwano- Frankowski). Transport udało się zapewnić dzięki pomocy JM Rektora AGH prof. dr hab. inż. Tadeusza Słomki. Dyrektor szkoły w Ma-niawie bardzo gościnnie przyjął delegacje ZNP z AGH oraz wystosował pismo z po-dziękowaniami za tak dużą pomoc w utrzymaniu polskiego języka.

19 września 2013 roku po długiej i ciężkiej chorobie zmarł nasz długoletni ko-lega związkowy inż. Mieczysław Blecharz (Ilustracja 57). Przez cały 46-letni okres zatrudnienia w AGH był pracownikiem jednostek organizacyjnych zajmujących się transportem linowym. Zajmował stanowiska kolejno od stażysty do starszego spe-cjalisty naukowo-technicznego. W latach 2006–2010 był zastępcą kierownika ds. technicznych akredytowanego Laboratorium Badawczego Technicznych Środków Transportu i Materiałów Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki. Poza pracą zawodową był mocno zaangażowanym, uznawanym i cenionym działaczem Związku Nauczycielstwa Polskiego w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Pełnił wiele odpowiedzialnych funkcji w ZNP na wydziale i uczelni. Między innymi przez dwie kadencje, do chwili śmierci, był I Wiceprezesem Rady Uczelnianej ZNP ds. Socjalno--Bytowych, pracował w Komisjach Senackich (Senacka Komisja ds. Techniczno-Ad-ministracyjnych, Komisja Pojednawcza, Komisja ds. Pożyczek Mieszkaniowych). Za swoją działalność był wielokrotnie odznaczany i wyróżniany (między innymi: Zło-tym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Medalem 40-lecia PRL, Złotą Odznaką ZNP, Srebrną Odznaką za pracę społeczną dla miasta Krakowa). Przez wiele lat pracował społecznie na wydziale, był m.in. współorgani-zatorem noworocznych spotkań emerytowanych pracowników Wydziału Inżynie-


rii Mechanicznej i Robotyki, a także odpowiedzialnym za wydziałowy inwentarz. W osobie kol. Mieczysława Blecharza straciliśmy kolegę tak mocno zaangażowanego zarówno w prace społeczne, jak i związkowe, ale przede wszystkim szanowanego przyjaciela i wieloletniego męża zaufania w naszej organizacji związkowej ZNP.

30 września 2013 roku Prezydium RU ZNP upoważniło Nauczycielską Agen-cję Ubezpieczeniową do sporządzenia projektu umowy odnośnie zbiorowego ubez-pieczenia wszystkich członków ZNP w AGH, po czym Rada Uczelniana ZNP podjęła uchwałę o objęciu ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków, lecze-nia oraz śmierci członków ZNP w AGH na kwotę 40 000 zł dla pracowników oraz na kwotę 12 000 zł dla emerytów i rencistów. W październiku omawiane były sprawy związane z propozycją uchwał Senatu AGH dotyczące czasu pracy i zadań pracow-ników, zakresu i wymiaru obowiązków nauczycieli akademickich oraz wypłacania dodatkowego wynagrodzenia. W listopadzie 2013 roku ukazał się projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym do którego nasza uczelniana or-ganizacja związkowa przygotowała szereg istotnych uwag. Z okazji Święta Niepod-ległości Rada Uczelniana ZNP w AGH zorganizowała piknikową wycieczkę statkiem do Tyńca. Mimo nie do końca sprzyjającej pogody można było się rozkoszować cie-płym i pożywnym jadłem z opackiej kuchni i posłuchać muzyki organowej w kaplicy Opactwa Benedyktyńskiego. Na powrotną drogę do Krakowa każdy otrzymał szkla-nicę miodu benedyktyńskiego dla rozgrzewki.

4 grudnia 2013 roku prof. Antoni Tajduś, specjalista górnictwa i geologii in-żynierskiej, były rektor Akademii Górniczo-Hutniczej, wieloletni członek ZNP, otrzy-mał w Kielcach tytuł doktora honoris causa Politechniki Świętokrzyskiej. Delegacja RU ZNP w AGH złożyła serdeczne gratulacje i przekazała okolicznościowy adres.

W styczniu 2014 roku prezes RU ZNP w AGH kol. Dariusz Sala uczestniczył w posiedzeniu Konwentu Prezesów ZNP Uczelni Krakowa tym razem zorganizowa-ny przez Zarząd ZNP z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

17 stycznia 2014 roku odbyło się zgodnie z wieloletnią tradycją spotkanie opłat-kowo-noworoczne organizowane przez Sekcję Emerytów i Rencistów ZNP w AGH, na które przybyło ponad 100 osób (Ilustracje 59 a i b)). Uroczystości te cechuje zawsze podniosły nastrój i wspaniała atmosfera. Niezwykłość tego właśnie spotkania została podniesiona do rangi wydarzenia, ponieważ w spotkaniu z Emerytami ZNP w AGH uczestniczyli przedstawiciele najwyższych władz uczelni oraz liczni goście: prof. Tade-usz Słomka – Rektor AGH, prof. Anna Siwik –Prorektor ds. Studenckich, prof. Mirosław Karbowniczek – Prorektor ds. Ogólnych, prof. Andrzej Tytko – Prorektor ds. Kształ-cenia, mgr inż. Andrzej Pogonowski – Dyrektor ds. Pracowniczych, mgr inż. Andrzej Miga – Sekretarz SW AGH, dr inż. Dariusz Sala – Prezes Rady Uczelnianej ZNP, Aleksan-der Bandura, Ksiądz Proboszcz z parafii św. Wincentego A. Paulo. oraz kol. Zbigniew Mączyński jako gospodarz. Spotkania opłatkowo-noworoczne są okazją, by zobaczyć się z przyjaciółmi, kolegami z dawnych lat, ale także do krótkiej rozmowy z władzami uczelni, które wspólnie ze związkami zawodowymi podejmują ogromny wysiłek w ła-godzeniu trudnej sytuacji emerytów i rencistów. Nasza uczelnia ma pod opieką ponad 2000 emerytów i rencistów. Prezes sekcji EiR ZNP podziękował władzom uczelni za wspaniały prezent noworoczny w postaci podniesienia świadczeń socjalnych dla eme-

59

rytów i rencistów, mimo że zasilanie funduszu socjalnego zostało obniżone. Następnie rektor przedstawił zamierzenia uczelni na najbliższe miesiące i lata, szczególnie do-tyczące największej inwestycji naszej uczelni, która przed końcem tego roku powin-na zostać ukończona. Pan Rektor złożył zebranym serdeczne życzenia, równocześnie wznosząc toast lampką wina za pomyślność Nowego Roku. Część liturgiczną uroczy-ście poprowadził ks. Proboszcz Aleksander Bandura. Wspólnie odśpiewano kolędę. Następnie uczestnicy składali sobie życzenia. Wszyscy uczestniczący w spotkaniu otrzymali noworoczne upominki od Rady Uczelnianej ZNP AGH.

26 maja 2014 roku odbyła się Konferencja Sprawozdawczo-Wyborcza De-legatów Rady, która podjęła decyzję o likwidacji Funduszu Pomocy Doraźnej (FPD), powołała 5-cio osobową Komisję Likwidacyjną FPD oraz dokonała wyboru Prezy-dium RU ZNP i prezesa – ponownie kol. Dariusza Salę na kadencję 2014 – 2019. Przedstawione sprawozdanie prezesa z kadencji 2011-2014 zawierało podsumowa-nie ostatnich czterech lat działalności Rady w AGH i na forum krajowym. Wynikało z niego, że Prezes RU ZNP w AGH oraz członkowie Prezydium RU ZNP w AGH reali-zując powierzony im mandat zacieśniali współpracę z Władzami Uczelni oraz in-nymi organizacjami społecznymi działającymi w Uczelni na zasadach partnerstwa, jednak przy zachowaniu niezależności związkowej. Współpraca ta była realizowana szczególnie poprzez udział członków Prezydium RU ZNP w AGH w stałych komi-sjach Senatu AGH oraz komisjach Rektorskich.

Władze ZNP w AGH kontynuowały działania w celu dalszego doskonalenia re-gulaminów, w tym stworzenia i wdrożenia regulaminów związanych z organizacją wycieczek, szkoleń oraz sposobu ich dokumentowania i rozliczania. Dążyły do zwięk-szenia pomocy socjalnej i mieszkaniowej udzielanej w ramach ZFŚS oraz do wypra-cowania nowych doskonalszych zasad jego poddziału (podział na grupy dochodowe i zróżnicowanie świadczeń względem tych grup). Pamiętano również o emerytach i rencistach aby zwiększyć udział ich świadczeń zgodnie z kryterium dochodowym.

Rada Uczelniana ZNP w AGH nawiązała współpracę z innymi organizacja-mi ZNP w uczelniach Krakowa oraz władzami Małopolskiego Okręgu ZNP, czego owocem był między innymi organizowany przez RU ZNP w AGH w grudniu 2012 r Konwent Prezesów organizacji związkowych z Krakowa, oraz jego kontynuacja na początku 2014 roku w UJ. Tematyka tych konwentów oprócz spraw ogólnozwiązko-wych dotyczyła także zmian w Ustawie Prawo o Szkolnictwie Wyższym.

Prezes kol. Dariusz Sala uczestniczył w posiedzeniach Ognisk RU ZNP i w niektórych zebraniach sprawozdawczo-wyborczych Ognisk ZNP w AGH w celu zwiększenia zakresu współpracy oraz podniesienia roli tych Ognisk w jednostkach organizacyjnych Uczelni.

Przez całą kadencję 2011-2014 zarówno Rada Uczelniana ZNP, jak i jej Prezes a także członkowie Prezydium oraz ogniska związkowe podjęły starania o zwięk-szenie liczebności związkowej w AGH. Zrealizowano szereg działań organizacyjnych w celu uatrakcyjnienia oferty przynależności związkowej. Szczególną uwagę zwró-cono na pomysł Prezesa w zakresie objęcia członków ZNP w AGH ochroną praw-ną, zdrowotną, ubezpieczeniową NNW realizowaną przez wyspecjalizowane firmy w tym kancelarie prawne, czy towarzystwa ubezpieczeniowe. Powstała nowa strona internetowa RU ZNP w AGH, a także koncepcja materiałów promocyjnych (plakatów,


broszur i ulotek). W każdym roku organizowano spotkania noworoczne i wielka-nocne z emerytami i rencistami byłymi pracownikami AGH, członkami ZNP a także zrealizowano wiele imprez o charakterze integracyjnym jak pikniki, rejsy statkiem po Wiśle, spotkania świąteczne.

Szczególny nacisk kładziono jednak na zagadnienia najbardziej istotne dla społeczności akademickiej to jest na sprawach płacowych (zrealizowano pierwszy i drugi etap podwyżki w AGH), zatrudnienia oraz w sprawach socjalnych, których liczba i stopień potrzeb powiększa się co roku.

W połowie roku 2014 miał miejsce drugi etap podwyżek planowanych na lata 2013 – 2015, poprzedzony ustaleniami dokonanymi pomiędzy Radą Uczelnianą ZNP w AGH oraz NSZZ „Solidarność” w AGH a władzami Uczelni reprezentowanymi przez JM Rektora AGH prof. dr hab. inż. Tadeusza Słomkę oraz Prorektora ds. Ogólnych Mi-rosława Karbowniczka. Zasady otrzymania przez pracowników zwiększenia wyna-grodzenia zasadniczego obejmowały cześć obligatoryjną (40%) oraz uznaniową (60%) zależna w głównej mierze od ostatniej oceny okresowej. Tak więc proces przygotowa-nia założeń nowej oceny okresowej rozpoczęty od kadencji władz rektorskich w 2012 roku zakończył się powiązaniem jej wyników z motywacyjnym aspektem podwyżek.

W dniach 3-4 października 2014 roku odbyły się obrady IV Krajowej Konfe-rencji Sprawozdawczo-Wyborczej Szkolnictwa Wyższego i Nauki Związku Nauczy-cielstwa Polskiego. Była to już czwarta Konferencja od czasu połączenia Federacji ZNP Szkół Wyższych i Nauki z Krajową Radą Nauki ZNP, które miało miejsce w paź-dzierniku 2005 roku. Podczas Konferencji wybrano na funkcję v-ce prezesa RSzWiN w kadencji 2014-2019 kol. Dariusza Salę, który został również członkiem Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Z początkiem roku 2015 Rada Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP (RSzWiN ZNP) rozpoczęła serię spotkań z przedstawicielami organizacji uczelnianych w głównych ośrodkach naukowych w kraju. Spotkania dotyczą między innymi sytuacji Związku w szkołach wyższych. Pierwsze spotkanie odbyło się 26 stycznia 2015 roku w Kra-kowie. Organizatorem Konwentu prezesów organizacji uczelnianych ośrodka krakow-skiego była Rada Uczelniana ZNP w Akademii Górniczo-Hutniczej. Oprócz przedsta-wicieli Rady Uczelnianej ZNP w AGH były reprezentowane uczelnie z naszego miasta: Akademia Sztuk Pięknych, Akademia Wychowania Fizycznego, Politechnika Krakow-ska, Uniwersytet Ekonomiczny, Uniwersytet Pedagogiczny.

W spotkaniu z udziałem kilkuosobowych delegacji związkowców uczelnianych uczestniczyli prezes ZNP Sławomir Broniarz, prezes RSzWiN ZNP Janusz Rak oraz wiceprezesi: Janusz Szczerba, Stanisław Różycki i Dariusz Sala – w roli gospodarza. Obecna była także prezes Okręgu Małopolskiego ZNP Grażyna Ralska (ilustracja 58b).

Spotkanie rozpoczął prezes Sławomir Broniarz, kreśląc najważniejsze zada-nia, przed którymi stoi ZNP w najbliższych latach, takie jak utrzymanie Karty Na-uczyciela, obrona publicznych szkół przed przejęciem przez prywatne podmioty. Podkreślił, że ważna jest również integracja części oświatowej ZNP ze szkolnictwem wyższym, a także wspólne wypracowanie wizji polityki edukacyjnej w Polsce dla dzieci i młodzieży w sytuacji, gdy maleją nakłady na szkolnictwo, a polityka ministe-rialna jest daleka od naszych oczekiwań.

61

Prezes RSzWiN ZNP Janusz Rak przypomniał, że w tym roku obchodzimy 10-tą rocznicę utworzenia RSzWiN ZNP w wyniku połączenia Krajowej Rady Nauki ZNP oraz Federacji ZNP Szkół Wyższych i Nauki w jednolitą reprezentację szkolnictwa wyższego. Dlatego należy dokończyć proces zjednoczenia, gdyż usprawni to działa-nie i uporządkuje sprawy formalne. Aktualnie najważniejszą kwestią jest monitoro-wanie zmian w ustawie „Prawo o szkolnictwie wyższym” oraz w „Kodeksie pracy” pod kątem sytuacji pracowników uczelni i instytucji naukowych.

Problemy oświaty przedstawiła prezes Grażyna Ralska, która dziękując za za-proszenie na Konwent, podkreśliła, jak ważna jest współpraca na poziomie okręgów pomiędzy związkowcami z oświaty i szkolnictwa wyższego w zakresie wspólnej po-lityki edukacyjnej, wspierania działań na rzecz obrony statusu nauczycieli i publicz-nych szkół przed likwidacją lub przejęciem przez różnego rodzaju fundacje i pry-watne firmy czy jednostki budżetowe niezwiązane z oświatą.

W dyskusji brali też udział prezesi organizacji uczelnianych ZNP w Krakowie oraz członkowie delegacji z tych uczelni. Każda organizacja boryka się z podobnymi wyzwaniami; coraz trudniej jest pozyskiwać nowych członków, a ci dotychczasowi stopniowo odchodzą na emeryturę. Ciągle aktualny jest też temat właściwego oraz jednolitego naliczania i rozliczania godzin ponadwymiarowych, planowania dydak-tyki, jednakowego traktowania nauczycieli akademickich przez przełożonych.

Osobnym tematem, który podjął prezes kol. Dariusz Sala jest zagadnienie ścieżki kariery zawodowej na uczelniach. Ścieżka ta oparta jest dotychczas jedynie na rozwoju naukowym, przez co cierpi jakość dydaktyki, gdyż nie jest ona podsta-wą do uzyskania kolejnych stopni awansu. Podniesienie rangi dydaktyki próbuje się zrealizować poprzez tworzenie Krajowych Ram Kwalifikacji (KRK), czyli sformali-zowanego katalogu opisującego zakresy kompetencji studentów kończących studia wyższe. Nie tędy droga! Ten zabieg odczytywany jest przez nasze środowisko jako kolejna biurokratyczna procedura mająca na celu przekształcenie akademickich uczelni wyższych w zakłady produkcyjne tworzące studentów – przyszłych pracow-ników zgodnie z potrzebami kadrowymi w określonych dziedzinach gospodarki. Takie postrzeganie szkół wyższych wspierają media, które rzucają wyzywające py-tania w kierunku uczelni; dlaczego nie kształcą studentów w określonych zawodach zgodnie z zapotrzebowaniem rynkowym. Podpowiadają jednocześnie, jakie zawody są modne, a które, zdaniem mediów, są przeżytkiem i należy wygasić kształcenie w tym kierunku. Przedstawiciele mediów zapominają, iż proces kształcenia jest wie-loletni i nie jest rolą wyższej uczelni dostarczenie na rynek absolwentów o określo-nych zawodach i parametrach wynikających np. z KRK. Taką rolę powinny spełniać państwowe szkoły zawodowe.

Pogarszające się relacje ZNP z Minister Edukacji Joanną Kluzik-Rostkowską, widmo masowego przekazywania szkół państwowych prywatnym podmiotom, zagrożenie Karty Nauczyciela oraz brak odzewu w sprawie negocjacji płacowych doprowadził do protestu, który przybrał formę między innymi ogólnopolskiej ma-nifestacji która odbyła się 18 kwietnia w Warszawie (ilustracja 62). Ta manifesta-cja pracowników oświaty zorganizowana przez Związek Nauczycielstwa Polskiego zgromadziła ponad 22 tysiące pracowników oświaty z całego kraju. Pod kierownic-


twem prezesa kol. Dariusza Sali w manifestacji tej uczestniczyła na zasadach soli-darności delegacja Rady Uczelnianej ZNP w AGH licząca cały autokar manifestantów (ilustracja 63). Nasza grupa przeszła całą trasę pochodu od Torwaru, przez Mini-sterstwo Edukacji aż po Kancelarie Rady Ministrów. Zaopatrzeni byliśmy w ciepły posiłek w termosach oraz herbatę i napoje.

20 kwietnia 2015 r odbyła się nadzwyczajna Konferencja Delegatów Rady Uczelnianej Związku Nauczycielstwa Polskiego w Akademii Górniczo-Hutniczej, która zwołana została w celu ostatecznego zamknięcia sprawy likwidacji FPD oraz rozwiązania Komisji Likwidacyjnej FPD. Konferencja dokonała również wyboru Przedstawiciela w Radzie Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP w osobie kol. Adama Rysia oraz Członka Prezydium RU ZNP w AGH którym została kol. Katarzyna Alek-sandrowicz. Poprawiono Regulaminu przyznawania Godności „Honorowego Człon-ka ZNP w AGH” oraz Medalu „Zasłużony dla ZNP w AGH”. Jednocześnie przyznano jednomyślnie Godności „Honorowego Członka ZNP w AGH” prof. Antoniemu Tajdu-siowi oraz prof. Andrzejowi Łędzkiemu.

W dniu 29 maja 2015 roku Rada Uczelniana ZNP w AGH obchodzi swoje święto – jubileusz 70-lecia ZNP w Akademii Górniczo-Hutniczej. Program obchodów obejmuje:

9:30 Odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej wieloletniemu Prezesowi Okręgu Małopolskiego Andrzejowi Ujejskiemu, Ul. Karmelicka 32, Kraków

11:00 Konferencję panelową na temat roli związków zawodowych w szkolnictwie wyższym, Aula A-0, al. Mickiewicza 30z, Kraków

13:00 Uroczyste posiedzenie RU ZNP w AGH, Aula A-0, al. Mickiewicza 30, Kraków – Hymn Związku Nauczycielstwa Polskiego – Przywitanie gości – Słowo inaugurujące JM Rektora AGH prof. dr hab. inż. Tadeusza Słomki – Wystąpienie Prezesa Rady Uczelnianej ZNP w AGH dr inż. Dariusz Sali – Wystąpienie Prezesa Związku Nauczycielstwa Polskiego Sławomira Broniarza – Ceremonia wręczenie Pamiątkowych Medali Jubileuszowych – Złożenie kwiatów pod Tablicą Pamięci TON, bud. A-0 parter – Toasty i życzenia Związkowców przed Aulą bud. A-0

17:30 Spotkanie towarzyskie gości i członków ZNP w AGH, Restauracja „Ogniem i Mieczem”, pl. Serkowskiego 7, Kraków

Udział w obchodach potwierdziło wielu gości z kraju jak i z zagranicy m.in. z Kazachstanu, Rosji i Ukrainy. Obchody zaszczycą również Władze AGH a także pre-zesi ZNP z uczelni krakowskich, oraz władze Okręgu Małopolskiego ZNP.

(…)Jestem wyznawcą zasady, że ten, kto nie szanuje i nie ceni swej przeszłości, nie jest godzien szacunku teraźniejszości,

ani prawa do przyszłości.Józef Piłsudski

1. Zaproszenie Rektora AGH prof. dr hab. inż. Romana Neya dla Przewodniczącego Rady Zakładowej ZNP dr inż. Antoniego Łopaty na uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego „Stołówki studencko-pracowniczej AGH” w dniu 18 października 1979 r.

2. Powitanie pracowników i wychowanków AGH w Domu Polonii w Krakowie przez prezesa Antoniego Łopatę w obecności J M rektora AGH profesora Romana Neya. Na zdjęciu dolnym – uczestnicy spotkania

Profesorowie: Andrzej Bolewski, Wacław Leskiewicz, Adam Trembecki

3. Pismo Rady Zakładowej ZNP w AGH wyrażające solidarność z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym na Wybrzeżu

4. Sygnatariusze Listu do Sejmu PRL z 6 maja 1983 r. W centrum Lech Wałęsa. Drugi od prawej prezes Antoni Łopata

5. Wręczenie przez A. Łopatę Ojcu Świętemu kamienia z Tatr w kształcie granic Polski z symbolami czterech zdelegalizowanych central związkowych

6. Pismo Rektora AGH – prof. dr hab. inż. Jana Janowskiego do Ministra Edukacji Narodowej

7. Wniosek Rady Zakładowej ZNP w AGH i Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w AGH do JM Rektora AGH o uhonorowaniu uczestników Tajnej Organizacji Nauczycielskiej (TON)

8. Odpowiedź Rektora AGH na wniosek obu organizacji związkowych o uhonorowanie uczestników TON

9. Dyplom nadania Złotej Odznaki ZNP Radzie Zakładowej ZNP w AGH

10. Awers i rewers Pamiątkowego Medalu Jubileuszowego wybitego w 1995 roku z okazji 50- lecia działalności ZNP w AGH

11. Tablica Pamięci Tajnej Organizacji Nauczycielskiej ufundowana przez ZNP w AGH

12. Akt erekcyjny Tablicy Pamięci TON z 1995 roku

13. Uroczyste odsłonięcie Tablicy Pamięci TON (Na zdjęciu u góry prof. A. Bolewski, zdjęcie po lewej: kwiaty składa prezes R. Staszewski, zdjęcie po prawej: część liturgiczną prowadzi ks. A. Waksmański,

po lewej - prof. W. Longa, po prawej - R. Staszewski 1995

14. Podziękowanie Uniwersytetu Polskiego w Wilnie (na zdjęciach R. Czekajowski z gospodarzami z Wilna)

15. Wniosek Rady Zakładowej ZNP w AGH do JM Rektora AGH z propozycją wystąpienia władz Uczelni z wnioskiem o nadanie zasłużonemu Jubilatowi prof. dr hab. inż. Andrzejowi Bolewskiemu – Orderu Orła Białego

17. Monitor Polski – Postanowienie Prezydenta RP o odznaczeniu Andrzeja Bolewskiego – Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski

16. Wniosek władz Uczelni do Ministerstwa Edukacji Narodowej o nadanie Orderu Orła Białego Panu prof. dr hab. inż. Andrzejowi Bolewskiemu

18. Monitor Polski – Postanowienie Prezydenta RP o odznaczeniu Romana Staszewskiego – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski

19. Gratulacje Rady Zakładowej ZNP w AGH dla Profesora Ryszarda Tadeusiewicza z okazji wyboru na Rektora AGH

20. Odczyt dr med. Marka Gałki pt. „Kamica moczowa – problem stary jak świat” (1998)

21. Pismo Ministra Edukacji Narodowej prof. dr hab. Mirosława Handke do Szefów Central Związków Zawodo-wych o przygotowanie wniosków na odznaczenia państwowe dla osób, którzy prowadzili tajne nauczanie (1998)

22. Wniosek Rady Zakładowej ZNP w AGH o uhonorowanie dr inż. Ryszarda Czekajowskiego,organizatora tajnego nauczania, oraz Monitor Polski, postanowienie Prezydenta RP

o przyznaniu Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski

23. Projekt Pamiątkowego Medalu 15 – lecia Krajowej Rady Nauki ZNP według Ryszarda Czekajowskiego i Romana Staszewskiego

24. Podziękowanie Krajowej Rady Nauki ZNP dla Ryszarda Czekajowskiego i Romana Staszewskiego za projekt Pamiątkowego Medalu 15 – lecia KRN ZNP

25. Gratulacje i życzenia dla Profesora Andrzeja Gołasia z okazji wyboru i powołania na urząd Prezydenta Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa

26. Podziękowanie Profesora Andrzeja Gołasia – Prezydenta Miasta Krakowa

27. Stanowisko Rady Zakładowej ZNP w AGH wobec projektu Ustawy „Prawa o szkolnictwie wyższym”

28. Kopia ryciny „KSIĘGI KRÓLEWSKIEJ” Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, na której to w dniu 20 października 1919 roku złożył swój podpis Józef Piłsudski,

ogłaszając równocześnie publicznie otwarcie nowej uczelni krakowskiej – AKADEMII GÓRNICZEJ

29. Posąg św. Barbary (z lewej – obecny, z prawej – poprzedni)

30. Uchwała Senatu AGH z dnia 2 lutego 2000 roku nadania tytułu Doktora Honoris Causa Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II

31. Wręczenie tytułu Doktora Honoris Causa Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II

32. Laudacja wygłoszona przez JM. Rektora AGH prof. dr hab. inż. Ryszarda Tadeusiewicza z okazji nadania tytułu Doktora Honoris Causa Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II oraz pamiątkowe zdjęcie uczestników tej uroczystości

33. Osobiste spotkanie Prezesa RZ ZNP w AGH z Ojcem Świętym Janem Pawłem II po nadaniu tytułu Doktora Honoris Causa AGH

34. Monitor Polski – Postanowienie Prezydenta RP o odznaczeniu Staszewskiego Romana – Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski

35. Treść okolicznościowego adresu Rady Zakładowej ZNP w AGH do mgr Andrzeja Ujejskiego prezesa Okręgu małopolskiego ZNP

36. Uroczyste otwarcie i poświęcenie sali konferencyjnej Rady Zakładowej ZNP w AGH (wśród obecnych JM Rektor prof. R. Tadeusiewicz, Prorektor prof. J. Kowal, Kanclerz AGH H. Zioło,

Ks. dr A. Szczotka, prof. A Bolewski, dr inż. R. Czekajowski, dr inż. R. Staszewski, J. Gorzkowski)

37. Wizyta władz rektorskich Iwano-Frankowskiego Państwowego Technicznego Uniwersytetu Nafty i Gazu w Radzie Zakładowej ZNP w AGH

38. Gratulacje i życzenia dla Profesora Antoniego Tajdusia z okazji wyboru na Rektora AGH

39. Podziękowanie Profesora Antoniego Tajdusia – Rektora AGH za otrzymany od ZNP AGH list gratulacyjny

40. Scenariusz Jubileuszowego Spotkania Koleżeńskiego z okazji 100-lecia ZNP, 65-lecia TON, 60-lecia ZNP w AGH

41. Słowo inaugurujące Jubileuszowe Spotkanie Koleżeńskie wygłoszone przez JM Rektora AGH prof. dr hab. inż. Antoniego Tajdusia

42. Wspólna fotografia Uczestników Jubileuszowego Spotkania Koleżeńskiego z okazji 100- lecia ZNP, 65-lecia TON, 60-lecia ZNP w AGH

43. Certyfikat uczestnictwa w Jubileuszowym Spotkaniu Koleżeńskim ZNP AGH w dniu 14 października 2005 roku wraz z pieśnią Krajowego Związku Nauczycielstwa Ludowego w Galicji z 1906 roku

44. Certyfikat uczestnictwa w Jubileuszu 100-lecia Związku Nauczycielstwa Polskiego w Stołeczno-Królewskim Mieście Krakowie

45. Spotkanie opłatkowo-noworoczne emerytów i rencistów członków ZNP AGH – 19 stycznia 2006 r.

46. Regulamin nadawania godności Honorowego Członka ZNP w AGH

47. Plakat pierwszego „Pikniku ZNP”

48. Członkowie Prezydium Krajowej Rady Nauki przed budynkiem ZNP w Warszawie (1998) (po lewej: J. Gorzkowski, R. Staszewski)

49. Członkowie Prezydium Krajowej Rady Nauki podczas zebrania Prezydium KRN (1998): Jan Gorzkowski, Roman Staszewski, Bonifacy Łukaszewicz

50. Jubileusz kol. Jana Gorzkowskiego - impreza okolicznościowa z okazji przejścia na emeryturę Głównego Energetyka AGH i działacza związkowego ZNP

51. Członkowie RU ZNP w AGH podczas konferencji sprawozdawczo-wyborczej szkolnictwa wyższego i nauki ZNP (Jachranka 2006) (od lewej: R. Staszewski, K. Broda, od prawej: D. Sala, J. Szewczyk)

52. Spotkanie Wielkanocne w 2003 roku (od lewej A. Pogonowski, J. Płaszewski, R.Staszewski, J. Obrzud, J. Gorzkowski, K.Broda, D. Sala, A. Kolbus, M. Chochołowska, Z. Mączyński, M. Blecharz, M.Zborowski, J. Kępiński)

53. Krystyna Łybacka - Minister Edukacji Narodowej i Sportu podczas spotkania z Prezesem RU ZNP kol. Romanem Staszewskim w 2002 roku w Jachrance

54. Obchody Jubileuszu 100-lecia Związku Nauczycielstwa Polskiego, 65-lecie Tajnej Organizacji Nauczycielskiej oraz 60-lecie Związku Nauczycielstwa Polskiego w AGH (rok 2005)

55. Kol. Rafał Pajda

56. Kol. Andrzej Ujejski

57. Kol. Mieczysław Blecharz

58. Konwent Prezesów ZNP Uczelni Krakowa - 10 grudnia 2012 (na zdjęciu dolnym: D. Sala, J.Białczyk, A. Kurkiewicz, G. Ralska)

59. Spotkanie opłatkowe Sekcji Emerytów ZNP z udziałem Władz Rektorskich (2015) na zdjęciu u góry: Prorektor A. Siwik, prezes D. Sala, JM Rektor T. Słomka, Prorektor M. Karbowniczek, Prorektor A. Tytko

60. Spotkanie Konwentu prezesów organizacji uczelnianych ośrodka krakowskiego w dn. 26 stycznia 2015

61. Kol. Sławomir Broniarz oraz kol. Dariusz Sala podczas Spotkania Konwentu prezesów organizacji uczelnianych w dn. 26 stycznia 2015

62. Ogólnopolska manifestacja pracowników oświaty zorganizowana przez ZNP w dn 18 kwietnia 2015

63. Posiłek po udanej manifestacji. Związkowcy ZNP w Warszawie, 18 kwietnia 2015

64. Spotkanie w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów członków Prezydium ZG ZNP z premierem Donaldem Tuskiem (17 maja 2011 r.).

Na zdjęciu na górze w centrum premier D.Tusk, zdjęcie na dole: od lewej: Prezes RSzWiN ZNP – J. Rak, v-ce prezes ZG ZNP – K. Baszczyński, Prezes ZNP – S. Broniarz, v-ce prezes ZG ZNP – G. Gruchlik


1. Prof. Jan Anioła2. Dr Czesław Antos3. Prof. Stefan Alexandrowicz4. Kol. Jerzy Bawiłowski5. Prof. Stanisław Bednarz6. Dr Józef Beluch7. Prof. Ryszard Benesch8. Prof. Artur Bęben9. Kol. Adam Białkowski10. Doc. Artur Bień11. Prof. Franciszek Bierski12. Prof. Kazimierz Bisztyga13. Inż. Mieczysław Blecharz14. Doc. Stanisław Boczar15. Doc. Kazimierz Bogacz16. Prof. Władysław Bogusz17. Prof. Andrzej Bolewski18. Kol. Wiktor Brawuski19. Dr Krzysztof Broda20. Doc. Zdzisław Broda21. Kol. Zofia Brudnik22. Mgr Hilary Brudnik23. Doc. Stanisław Brzychczy24. Kol. Mieczysław Bulanda25. Kol. Zbigniew Ciechanowski26. Kol. Małgorzata Chochołowska27. Dr Adam Chorobik28. Mgr Barbara Chwastek29. Kol. Barbara Cybulska-Kasperska30. Doc. Czesław Cyrnek31. Prof. Lucjan Czerski32. Dr Ryszard Czekajowski33. Kol. Czesław Czepielewski34. Prof. Jan Cząstka35. Doc. Kazimierz Czopek36. Mgr Maria Czujowa37. Prof. Aleksander Długosz38. Dr Stanisław Dobosz39. Dr Jerzy Drohomirecki40. Prof. Zygmunt Drzymała41. Dr Stanisław Dubiel

42. Prof. Mikołaj Dubowicki43. Dr Andrzej Dura44. Prof. Zbigniew Engel45. Prof. Henryk Filcek46. Mgr Konrad Firlej47. Kol. Józefa Flizak48. Doc. Jerzy Frydrych49. Dr Zdzisław Gałaś50. Kol. Teodor Głuszkiewicz51. Kol. Jan Gorzkowski52. Prof. Edward Görlich53. Kol. Zenon Grabowski54. Kol. Elżbieta Grodecka55. Prof. Hubert Gruszczyk56. Dr Jan Gruszczyński57. Dr Edward Guzik58. Prof. Wiesław Heflik59. Kol. Emma Horodelska60. Kol. Edward Iwański61. Dr Wiesław Jankowski62. Prof. Jan Janowski63. Mgr Stefan Jasiński64. Kol. Tadeusz Jasiński65. Doc. Andrzej Jaśkowski66. Mgr Teresa Jędrzejek67. Dr Zbigniew Jura68. Dr Andrzej Jurkiewicz69. Dr Stefan Jóżkiewicz70. Prof. Marian Kałwa71. Dr Anna Kącka72. Mgr Anna Kegel73. Mgr Jan Kępiński74. Prof. Antoni Kleczkowski75. Prof. Adam Klich76. Kol. Anna Kocjan77. Mgr Andrzej Kolbus78. Prof. Jerzy Kolendowski79. Doc. Stanisław Koperski80. Dr Stanisław Losiak81. Prof. Włodzimierz Kowalski82. Inż. Marian Kozłowski

LISTACZŁONKÓW ZWIĄZKU NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO

W AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJWYRÓŻNIONYCH

ZŁOTĄ ODZNAKĄ NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO W LATACH 1945 – 2015

139

83. Doc. Stanisław Kreczmer84. Prof. Marian Kruciński85. Prof. Kazimierz Kusiński86. Mgr Leszek Kustowski87. Prof. Wacław Leskiewicz88. Dr Józef Lewicki89. Prof. Władysław Longa90. Kol. Anna Łaszcz91. Prof. Andrzej Łędzki92. Dr Antoni Łopata93. Mgr Bonifacy Łukaszewicz94. Prof. Janusz Łuksza95. Prof. Zdzisław Maciejasz96. Prof. Kazimierz Mamro97. Doc. Andrzej Manecki98. Prof. Jan Manitius99. Kol. Adam Mankowicz100. Dr Zygmunt Mazur101. Mgr Zbigniew Mączyński102. Dr Władysław Michalik103. Prof. Marian Mięsowicz104. Kol. Maria Mirewska105. Mgr Józef Misiek106. Prof. Jan Musiałek107. Dr Jacek Nalepa108. Dr Wiesław Niedoba109. Prof. Jerzy Niewodniczański110. Doc. Bogdan Ney111. Prof. Roman Ney112. Dr Jerzy Nocoń113. Kol. Witold Nowa114. Dr Jerzy Nowakowski115. Dr Władysław Obłąkowski116. Dr Władysław Oborski117. Dr Jan Osika118. Dr Adam Ostrowski119. Prof. Antoni Pach120. Dr Rafał Pajda121. Kol. Aleksandra Palińska122. Dr Jerzy Pasternak123. Doc. Władysław Pilch124. Prof. Czesław Podrzucki125. Dr Andrzej Podsiadło126. Kol. Szczepan Pogan127. Mgr Michał Porębski128. Dr Stanisław Potrawka129. Dr Jan Ptak130. Dr Maurycy Pyzalski131. Kol. Stanisław Radwan

132. Inż. Marian Robakowski133. Mgr Tadeusz Rokossowski134. Dr Franciszek Rola135. Doc. Stanisław Ropski136. Prof. Janusz Roszkowski137. Mgr Adam Rozkrut 138. Doc. Jacek Rutkowski139. Doc. Stanisław Rychlicki140. Prof. Jerzy Ryś141. Dr Dariusz Sala142. Mgr Ireneusz Serwan143. Dr Wit Sewera144. Doc. Adam Siedlak145. Doc. Józef Siembab146. Mgr Andrzej Skalny147. Doc. Andrzej Skorupa148. Inż. Marek Sowa149. Mgr Janusz Starczewski150. Dr Roman Staszewski151. Dr Stanisław Szafran 152. Doc. Andrzej Szczepański153. Dr Jacek Szewczyk154. Prof. Ludger Szklarski 155. Doc. Zdzisław Śmietański156. Prof. Andrzej Józef Świątoniowski157. Kol. Stanisław Tarka158. Mgr Waldemar Tomaszkiewicz159. Dr Jacek Traple160. Prof. Adam Trembecki161. Prof. Kazimierz Twardowski162. Prof. Ryszard Berman163. Kol. Andrzej Wadowski164. Dr Teresa Wagner-Staszewska 165. Inż. Helena Walocha166. Kol. Lucyna Warmuzek167. Doc. Wiesław Waszkielewicz168. Doc. Romuald Włodek169. Mgr Jerzy Wnęk170. Prof. Roman Wojnicki171. Dr Jan Wolny172. Kol. Elżbieta Wronowa173. Prof. Eugeniusz Zając174. Dr Jan Zając175. Dr Jolanta Zawodna176. Dr Józef Zawodny177. Mgr Michał Zborowski178. Mgr Zofia Żebrowska179. Prof. Mieczysław Żyła

LISTA CZŁONKÓW ZWIĄZKU NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO W AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJ


1. Kol. Jan Gorzkowski2. Kol. Antoni Łopata3. Kol. Bonifacy Łukaszewicz4. Kol. Roman Staszewski5. Kol. Michał Zborowski6. Kol. Jerzy Frydrych7. Kol. Bogdan Ney

8. Kol. Jerzy Niewodniczański 9. Kol. Zdzisław Śmietański10. Kol. Artur Bęben11. Kol. Kazimierz Sztaba12. Kol. Antoni Tajduś13. Kol. Andrzej Łędzki

ALBUM FOTOGRAFIIPREZESÓW RADY ZAKŁADOWEJ

ZWIĄZKU NAUCYCIELSTWA POLSKIEGOW AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJ

IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE

Jan Cząstka (1945-1946)

Witold Biernawski(1946-1947)

LISTAHONOROWYCH CZŁONKÓW

ZWIĄZKU NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGOW AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJ IM. S. STASZICA

W KRAKOWIE

141

Stanisław Zygmuntowicz (1947-1948)

Ludger Szklarski (1948-1950)

Józef Kalisz (1950-1951)

Mieczysław Damasiewicz (1951-1952)

ALBUM FOTOGRAFII PREZESÓW RADY ZAKŁADOWEJ ZWIĄZKU NAUCYCIELSTWA POLSKIEGO AGH


Hubert Gruszczyk (1952-1953)

Tadeusz Skawina (1953-1954)

Włodzimierz Wrona (1954-1955)

Jan Musiałek (1955-1956)

143

Stanisław Koperski (1956-1961, 1983-1985, 1988-1990)

Henryk Filcek (1961-1966)

Kazimierz Mamro (1966-1967)

Jan Siembab (1967-1968)



Bogdan Ney (1968-1969)

Marian Kruciński (1969-1972)

Władysław Pilch (1972-1973)

Jerzy Niewodniczański (1973-1976)

145

Antoni Łopata (1976-1980)

Jerzy Frydrych (1980-1981)

Marek Lemberger (1981-13.XII.1981)

Franciszek Bierski (1985-1986)



Zdzisław Śmietański (1986-1988)

Roman Staszewski (1990-2011)

ILUSTRACJE

1. Zaproszenie Rektora AGH prof. dr hab. inż. Romana Neya dla Przewodniczącego Rady Zakładowej ZNP dr inż. Antoniego Łopaty na uroczystość wmurowania aktu erekcyj-nego „Stołówki studencko-pracowniczej AGH” w dniu 18 października 1979 r.

2. Powitanie pracowników i wychowanków AGH w Domu Polonii w Krakowie przez prezesa Antoniego Łopatę w obecności J M rektora AGH profesora Roma-na Neya. Na zdjęciu dolnym – uczestnicy spotkania Profesorowie: Andrzej Bo-lewski, Wacław Leskiewicz, Adam Trembecki

3. Pismo Rady Zakładowej ZNP w AGH wyrażające solidarność z Międzyzakłado-wym Komitetem Strajkowym na Wybrzeżu

4. Sygnatariusze Listu do Sejmu PRL z 6 maja 1983 r. W centrum Lech Wałęsa. Drugi od prawej prezes Antoni Łopata

5. Wręczenie przez A. Łopatę Ojcu Świętemu kamienia z Tatr w kształcie granic Polski z symbolami czterech zdelegalizowanych central związkowych

6. Pismo Rektora AGH – prof. dr hab. inż. Jana Janowskiego do Ministra Edukacji Narodowej

7. Wniosek Rady Zakładowej ZNP w AGH i Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w AGH do JM Rektora AGH o uhonorowaniu uczestników Tajnej Organizacji Na-uczycielskiej (TON)

8. Odpowiedź Rektora AGH na wniosek obu organizacji związkowych o uhonoro-wanie uczestników TON

9. Dyplom nadania Złotej Odznaki ZNP Radzie Zakładowej ZNP w AGH10. Awers i rewers Pamiątkowego Medalu Jubileuszowego wybitego w 1995 roku

z okazji 50- lecia działalności ZNP w AGH11. Tablica Pamięci Tajnej Organizacji Nauczycielskiej ufundowana przez ZNP w AGH12. Akt erekcyjny Tablicy Pamięci TON z 1995 roku13. Uroczyste odsłonięcie Tablicy Pamięci TON (Na zdjęciu u góry prof. A. Bolewski, zdję-

cie po lewej: kwiaty składa prezes R. Staszewski, zdjęcie po prawej: część liturgiczną prowadzi ks. A. Waksmański, po lewej - prof. W. Longa, po prawej - R. Staszewski

14. Podziękowanie Uniwersytetu Polskiego w Wilnie (na zdjęciach R. Czekajowski z gospodarzami z Wilna)

15. Wniosek Rady Zakładowej ZNP w AGH do JM Rektora AGH z propozycją wystą-pienia władz Uczelni z wnioskiem o nadanie zasłużonemu Jubilatowi prof. dr hab. inż. Andrzejowi Bolewskiemu – Orderu Orła Białego

16. Wniosek władz Uczelni do Ministerstwa Edukacji Narodowej o nadanie Orderu Orła Białego Panu prof. dr hab. inż. Andrzejowi Bolewskiemu

17. Monitor Polski – Postanowienie Prezydenta RP o odznaczeniu Andrzeja Bolew-skiego – Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski

18. Monitor Polski – Postanowienie Prezydenta RP o odznaczeniu Romana Staszew-skiego – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski

19. Gratulacje Rady Zakładowej ZNP w AGH dla Profesora Ryszarda Tadeusiewicza z okazji wyboru na Rektora AGH

20. Odczyt dr med. Marka Gałki pt. „Kamica moczowa – problem stary jak świat” (1998)


21. Pismo Ministra Edukacji Narodowej prof. dr hab. Mirosława Handke do Szefów Central Związków Zawodowych o przygotowanie wniosków na odznaczenia państwowe dla osób, którzy prowadzili tajne nauczanie (1998)

22. Wniosek Rady Zakładowej ZNP w AGH o uhonorowanie dr inż. Ryszarda Czeka-jowskiego, organizatora tajnego nauczania, oraz Monitor Polski, postanowienie Prezydenta RP o przyznaniu Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski

23. Projekt Pamiątkowego Medalu 15 – lecia Krajowej Rady Nauki ZNP według Ry-szarda Czekajowskiego i Romana Staszewskiego

24. Podziękowanie Krajowej Rady Nauki ZNP dla Ryszarda Czekajowskiego i Roma-na Staszewskiego za projekt Pamiątkowego Medalu 15 – lecia KRN ZNP

25. Gratulacje i życzenia dla Profesora Andrzeja Gołasia z okazji wyboru i powoła-nia na urząd Prezydenta Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa

26. Podziękowanie Profesora Andrzeja Gołasia – Prezydenta Miasta Krakowa27. Stanowisko Rady Zakładowej ZNP w AGH wobec projektu Ustawy „Prawa o szkol-

nictwie wyższym”28. Kopia ryciny „KSIĘGI KRÓLEWSKIEJ” Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, na któ-

rej to w dniu 20 października 1919 roku złożył swój podpis Józef Piłsudski, ogłaszając równocześnie publicznie otwarcie nowej uczelni krakowskiej – AKADEMII GÓRNICZEJ

29. Posąg św. Barbary (z lewej – obecny, z prawej – poprzedni)30. Uchwała Senatu AGH z dnia 2 lutego 2000 roku nadania tytułu Doktora Honoris

Causa Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II31. Wręczenie tytułu Doktora Honoris Causa Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II32. Laudacja wygłoszona przez J. M. Rektora AGH prof. dr hab. inż. Ryszarda Tade-

usiewicza z okazji nadania tytułu Doktora Honoris Causa Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II oraz pamiątkowe zdjęcie uczestników tej uroczystości

33. Osobiste spotkanie Prezesa RZ ZNP w AGH z Ojcem Świętym Janem Pawłem II po nadaniu tytułu Doktora Honoris Causa AGH

34. Monitor Polski – Postanowienie Prezydenta RP o odznaczeniu Staszewskiego Romana – Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski

35. Treść okolicznościowego adresu Rady Zakładowej ZNP w AGH do mgr Andrzeja Ujejskiego prezesa Okręgu małopolskiego ZNP

36. Uroczyste otwarcie i poświęcenie sali konferencyjnej Rady Zakładowej ZNP w AGH (wśród obecnych JM Rektor prof. R. Tadeusiewicz, Prorektor prof. J. Ko-wal, Kanclerz AGH H. Zioło, Ks. dr A. Szczotka, prof. A Bolewski, dr inż. R. Czeka-jowski, dr inż. R. Staszewski, J. Gorzkowski)

37. Wizyta władz rektorskich Iwano-Frankowskiego Państwowego Technicznego Uniwersytetu Nafty i Gazu w Radzie Zakładowej ZNP w AGH

38. Gratulacje i życzenia dla Profesora Antoniego Tajdusia z okazji wyboru na Rektora AGH39. Podziękowanie Profesora Antoniego Tajdusia – Rektora AGH za otrzymany od

ZNP AGH list gratulacyjny40. Scenariusz Jubileuszowego Spotkania Koleżeńskiego z okazji 100-lecia ZNP,

65-lecia TON, 60-lecia ZNP w AGH41. Słowo inaugurujące Jubileuszowe Spotkanie Koleżeńskie wygłoszone przez JM

Rektora AGH prof. dr hab. inż. Antoniego Tajdusia

149

42. Wspólna fotografia Uczestników Jubileuszowego Spotkania Koleżeńskiego z okazji 100- lecia ZNP, 65-lecia TON, 60-lecia ZNP w AGH

43. Certyfikat uczestnictwa w Jubileuszowym Spotkaniu Koleżeńskim ZNP AGH w dniu 14 października 2005 roku wraz z pieśnią Krajowego Związku Nauczy-cielstwa Ludowego w Galicji z 1906 roku

44. Certyfikat uczestnictwa w Jubileuszu 100-lecia Związku Nauczycielstwa Pol-skiego w Stołeczno-Królewskim Mieście Krakowie

45. Spotkanie opłatkowo-noworoczne emerytów i rencistów członków ZNP AGH – 19 stycznia 2006 r.

46. Regulamin nadawania godności Honorowego Członka ZNP w AGH47. Plakat pierwszego „Pikniku ZNP”48. Członkowie Prezydium Krajowej Rady Nauki przed budynkiem ZNP w Warsza-

wie (1998) (po lewej: J. Gorzkowski, R. Staszewski)49. Członkowie Prezydium Krajowej Rady Nauki podczas zebrania Prezydium KRN

(1998): Jan Gorzkowski, Roman Staszewski, Bonifacy Łukaszewicz50. Jubileusz kol. Jana Gorzkowskiego - impreza okolicznościowa z okazji przejścia

na emeryturę Głównego Energetyka AGH i działacza związkowego ZNP51. Członkowie RU ZNP w AGH podczas konferencji sprawozdawczo-wyborczej

szkolnictwa wyższego i nauki ZNP (Jachranka 2006) (od lewej: R. Staszewski, K. Broda, od prawej: D. Sala, J. Szewczyk)

52. Spotkanie Wielkanocne w 2003 roku (od lewej A. Pogonowski, J. Płaszewski, R.Staszewski, J. Obrzud, J. Gorzkowski, K.Broda, A. Kolbus, M. Chochołowska, Z. Mączyński, M. Blecharz, M.Zborowski, J. Kępiński)

53. Krystyna Łybacka - Minister Edukacji Narodowej i Sportu podczas spotkania z Prezesem RU ZNP kol. Romanem Staszewskim w 2002 roku

54. Obchody Jubileuszu 100-lecia Związku Nauczycielstwa Polskiego, 65-lecie Taj-nej Organizacji Nauczycielskiej oraz 60-lecie Związku Nauczycielstwa Polskiego w AGH (rok 2005)

55. Kol. Rafał Pajda56. Kol. Andrzej Ujejski57. Kol. Mieczysław Blecharz58. Konwent Prezesów ZNP Uczelni Krakowa - 10 grudnia 2012 (na zdjęciu dolnym:

D. Sala, J.Białczyk, A. Kurkiewicz, G. Ralska)59. Spotkanie opłatkowe Sekcji Emerytów ZNP z udziałem Władz Rektorskich

(2015) na zdjęciu u góry : Prorektor A. Siwik, prezes D. Sala, JM Rektor T. Słomka, Prorektor M. Karbowniczek, Prorektor A. Tytko

60. Spotkanie Konwentu prezesów organizacji uczelnianych ośrodka krakowskiego w dn. 26 stycznia 2015

61. Kol. Sławomir Broniarz oraz kol. Dariusz Sala podczas Spotkania Konwentu pre-zesów organizacji uczelnianych w dn. 26 stycznia 2015

62. Ogólnopolska manifestacja pracowników oświaty zorganizowana przez ZNP w dn. 18 kwietnia 2015

63. Posiłek po udanej manifestacji. Związkowcy ZNP w Warszawie, 18 kwietnia 201564. Spotkanie w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów członków Prezydium ZG ZNP z pre-

mierem Donaldem Tuskiem (17 maja 2011 r.).

ILUSTRACJE

BIBLIOGRAFIA

[1] Tajne nauczanie w polskim szkolnictwie cywilnym i wojskowym podczas konspiracji 1939 -1945. Materiały ogólnopolskiej sesji naukowej. Opracowanie i redakcja: R. Czekajowski, J. Kwiek. Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica, Insty-tut Nauk Społecznych i Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Biblioteka Historyczna Ogólnopolskiego Okręgu Żołnierzy AK Obszaru Lwowskiego. Wy-dawnictwo „Platan”, Kraków 1995.

[2] A. Bolewski i in.: Trudne lata Akademii Górniczej. Praca zbiorowa. Wydawnictwo Literackie, Kraków 1989 oraz materiały archiwalne.

[3] A. Bolewski: Zaranie organizacji Związku Nauczycielstwa Polskiego w Akademii Górniczej. Materiały Naukowo-Społecznego Sympozjum pt. „Związek Nauczy-cielstwa Polskiego w służbie edukacji i wartości narodowych”. Wydawnictwo „Platan”, Kraków 1995.

[4] Księga Pamiątkowa Rady Zakładowej ZNP w AGH nr 1.[5] M. Migacz: Propaganda i jej wrogowie. Tom X. Autonomia nauki i korporacje.

ZNP-Nauka w ostatniej dekadzie PRL. Propaganda w III RP. Wydanie pilotażo-we. Kraków 2009.

[6] R. Staszewski: Działalność społeczno-socjalna Związku Nauczycielstwa Polskiego w Akademii Górniczo-Hutniczej. Materiały Naukowo-Społecznego Sympozjum pt. „Związek Nauczycielstwa Polskiego w służbie edukacji i wartości narodo-wych”. Wydawnictwo „Platan”, Kraków 1995.

[7] Piętnaście lat Krajowej Rady Nauki Związku Nauczycielstwa Polskiego 1984-1999. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa2000.

[8] Księga – Kronika Pamiątkowa ZNP w AGH nr 2.[9] Związek Nauczycielstwa Polskiego w służbie edukacji i wartości narodowych.

Materiały Naukowo-Społecznego Sympozjum. Opracowanie i redakcja: R. Cze-kajowski, R. Staszewski. Wydawnictwo „Platan”, Kraków 1995.

[10] Księga Pamiątkowa ZNP w AGH nr 3.[11] Przedruk z L’OSSERVATORE ROMANO. Giovedi 6 April 2000. [12] Zaranie Związku Nauczycielstwa Polskiego w Galicji – Krakowie. Opracowanie i redak-

cja: R. Staszewski, A. Ujejski, R. Czekajowski. Wydawnictwo „Platan”, Kraków 2005.

Zebrał i opracował:Dr inż. Roman Staszewski (od 1945 r. do 2010 r.) Dr inż. Dariusz Sala (od 2011 r. do 2015 r.)

70 – LECIE ZWIĄZKU NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO W … · 2018. 4. 12. · Rok 2015 to jubileuszowy...

Documents

Transcript of 70 – LECIE ZWIĄZKU NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO W … · 2018. 4. 12. · Rok 2015 to jubileuszowy...