2020+ · 2016. 10. 17. · 4 Strategia Rozwoju Miasta Poznania 2020+ • Cel główny – określa...

Strategia RozwojuMiasta Poznania

2020+

Spis treści

Wstęp ..................................................................................................................................................2

Część I: Kontekst budowy strategii ..........................................................................5

Część II: Kluczowe elementy strategii ................................................................. 11

1. Wyzwania strategiczne dla Poznania ................................................................ 11

2. Wizja – obraz Poznania w przyszłości .............................................................. 20

3. Misja miasta ....................................................................................................................... 20

4. Cel główny ......................................................................................................................... 21

5. Priorytety ............................................................................................................................. 21

6. Priorytety i kierunki interwencji do 2030 roku ............................................ 33

7. Kierunki interwencji ..................................................................................................... 34

Część III: Wdrażanie strategii ...................................................................................... 42

8. Monitoring, czyli ocena skuteczności wdrażania ...................................... 42

9. Plan Finansowy Realizacji Strategii ..................................................................... 49

Część IV: Załączniki ............................................................................................................. 52

Słownik pojęć ........................................................................................................................... 52

2 Strategia Rozwoju Miasta Poznania 2020+

Wstęp

Strategia jest długofalowym planem działania określającym główne cele i kierunki rozwoju społeczno-gospodarczego miasta, ich realizacja służy zaspokajaniu potrzeb mieszkańców oraz podnoszeniu pozycji konkurencyjnej miasta w kraju i za granicą. Strategia rozwoju jest potrzebna, aby usystematyzować dotychczasowe działania miasta, określić wizję miasta w przyszłości, wybrać i uzgodnić cele do realizacji oraz określić, ile czasu, środków finansowych i innych zasobów potrzeba, aby wdrożyć konieczne zmiany, uzyskać wsparcie i zaangażowanie w realizację planów rozwojowych. Znowelizowana ustawa z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2014 r., poz. 1649 z późn. zm.), zwana dalej „uzppr” w art. 17, wprowadziła do procesu planowania rozwoju wiele wymogów dotyczących zakresu dokumentu strategicznego. Zgodnie z nią powinien on zawierać:1. Diagnozę sytuacji społeczno-gospodarczej w odniesieniu do zakresu objętego programowaniem

strategicznym;2. Jeden cel główny i cele szczegółowe w nawiązaniu do średniookresowej strategii rozwoju kraju,

narodowej strategii spójności lub strategii rozwoju (wyższego szczebla) wraz ze wskaźnikami dla tych celów;

3. Priorytety oraz kierunki interwencji;4. Sposób monitorowania i oceny stopnia osiągania celu głównego i celów szczegółowych;5. Plan finansowy ze źródłami finansowania realizacji programu, kwotą środków przeznaczonych na

finansowanie realizacji i jej podział między poszczególne priorytety;6. Informację o wysokości współfinansowania na poziomie programu i priorytetów;7. Podstawowe założenia systemu realizacji.

Z inicjatywy Urzędu Miasta Poznania podjęto działania mające na celu aktualizację obowiązującej strategii rozwoju miasta Poznania, uwzględniając wymogi formalne przewidziane w uzppr, by nadać jej formułę programu rozwoju. Działania te zapewniają realizację ogólnej zasady ciągłości prowadzenia polityki rozwoju w oparciu o dotychczasowe i nowe instrumenty prawne. Niniejszy dokument, tj. Strategia Rozwoju Miasta Poznania 2020+, jest programem rozwoju w rozumieniu uzppr, dlatego używane w jego treści pojęcia „strategia rozwoju” i „program rozwoju” należy traktować tożsamo. Proces opracowania niniejszego dokumentu zbiegł się w czasie z pracami Ministerstwa Rozwoju zmierzającymi do opracowania „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”, która jest aktualizacją średniookresowej strategii rozwoju kraju (tj. „Strategii Rozwoju Kraju 2020”, przyjętej uchwałą Rady Ministrów 25 września 2012 r.). „Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” określa wizję strategiczną, zasady, cele i priorytety rozwoju kraju w wymiarze gospodarczym, społecznym i przestrzennym w perspektywie lat 2020 i 2030. Stanowi ona podstawę dla aktualizacji obowiązujących dokumentów strategicznych (w tym strategii, polityk, programów) oraz weryfikacji pozostałych instrumentów wdrożeniowych. Zgodnie z art. 16 uzppr program rozwoju powinien obejmować okres niewykraczający poza okres obowiązywania średniookresowej strategii rozwoju kraju lub strategii rozwoju, o których mowa w art. 9 pkt 3 tejże ustawy, dlatego ramy czasowe niniejszego dokumentu obejmują rok 2020 z perspektywą do 2030.Niniejszy dokument został opracowany w oparciu o przepisy uzppr, dlatego konieczne było dopasowanie standardowych terminów używanych w planowaniu strategicznym do pojęć ustawowych.

Prace nad aktualizacją strategii rozwoju miasta Poznania rozpoczęła kompleksowa diagnoza obecnego stanu wszystkich obszarów funkcjonowania miasta, ujęta w dokumentach „Raport o stanie Miasta” oraz „Diagnoza strategiczna”. Następnie proces tworzenia strategii objął szeroko zakrojone konsultacje społeczne i prace warsztatowe, pozwalające na opracowanie najważniejszych założeń dokumentu. Prezentowana strategia posługuje się terminologią określoną w uzppr, dlatego poza celem głównym oraz celami szczegółowymi, na tym samym poziomie, pojawia się również pojęcie priorytetów. Dzielą się one na kierunki interwencji, a te z kolei na działania.

3Strategia Rozwoju Miasta Poznania 2020+

Ważną przesłanką merytoryczną do aktualizacji strategii jest konieczność dostosowania aktualnie obowiązującego dokumentu do trzech podstawowych priorytetów polityki rozwoju w Unii Europejskiej (UE)1, takich jak: inteligentny rozwój gospodarczy, rozwój ekologiczny, rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu. Inteligentny rozwój2 definiowany jest jako rozwój wspierający zasoby rozwojowe miasta, dzięki którym może ono zwiększać swoją konkurencyjność w skali lokalnej i globalnej, bez generowania wysokiego wzrostu kosztów i wykorzystania energii. W założenia te wpisuje się koncepcja smart city, czyli miasta inteligentnego nowej generacji, wykorzystującego do polepszenia jakości życia zaawansowane technologie ICT oraz nowoczesne metody zarządzania o charakterze partycypacyjnym oparte na potencjale kapitału społecznego i angażujące mieszkańców w proces budowania miejskich rozwiązań inteligentnych. Diagnoza strategiczna Poznania oraz badania ekspertów wskazują, że chociaż miasto posiada potencjał niezbędny do wdrażania rozwiązań smart city, w mieście brakuje kompleksowych rozwiązań systemowych z zastosowaniem nowoczesnych technologii wspomagających realizację zadań publicznych. Badania3 potwierdzają, że wszystkie polskie miasta dzieli w tym zakresie znaczący dystans od miast europejskich, co przekłada się bezpośrednio na niski poziom ich konkurencyjności w skali globalnej. Rynek inteligentnych technologii rozwija się bardzo szybko i będzie w sposób znaczący wpływać na rozwój miasta. Nową perspektywą jest dynamiczny rozwój rynku informacji opartych na Big Data, w tym na Internecie Rzeczy, wymagających zintegrowania w czasie rzeczywistym wielu wielowarstwowych rozproszonych danych cyfrowych. Na rynku tym jeszcze większe znaczenie będą miały otwarte informacje publiczne, które gromadzi Miasto i miejskie jednostki organizacyjne. Możliwość wykorzystania informacji z sektora publicznego stanowi szansę dla przedsiębiorców, zwłaszcza tych, którzy działają w sektorach kreatywnych i będą mogli na ich podstawie tworzyć nowe innowacyjne produkty i usługi.Pełen sukces strategii rozwoju Poznania będzie możliwy, jeśli zyska ona wsparcie i zachęci do zaangażowania wszystkich interesariuszy. Jednym z nich jest Urząd Miasta Poznania wraz z miejskimi jednostkami organizacyjnymi. Na jego barkach będzie spoczywać odpowiedzialność za realizację wielu opisanych tutaj zadań. Należy pamiętać, iż „strategia Poznania” to nie strategia (dla) Urzędu Miasta. Wiele zadań, których realizacja zapewni sukces, może i powinno być realizowanych przez inne podmioty i jednostki. W przypadku niektórych zadań rolę Urzędu Miasta można określić, jako rolę „lidera”, „wykonawcy”. W przypadku tych, w których liczy się przede wszystkim uwolnienie potencjału i kreatywności innych – mieszkańców miasta, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych itp., rola Urzędu Miasta będzie się natomiast sprowadzać do roli „facylitatora” czy też „życzliwego i zawsze służącego pomocą obserwatora”.

W celu zapewnienia lepszego zrozumienia tez i koncepcji opisanych w niniejszym dokumencie opracowano słownik podstawowych pojęć, będący jednym z załączników.

Niniejszy dokument został podzielony na cztery części. Podział ten wynika z logicznego toku rozumowania nad procesem strategicznym, a także z chronologicznego toku prac nad niniejszą strategią. Na schemacie 1. przedstawiono strukturę strategii, która powstała w oparciu o zapisy uzppr. Jej elementami są: •Wizja – przedstawia pożądany obraz miasta we wszystkich istotnych wymiarach jego rozwoju. •Misja – opisuje wartości przyjmowane przez realizujących strategię oraz podstawowy sposób jej

urzeczywistniania.1 „Europe 2020. A strategy for smart, sustainable and inclusive growth”, European Commission 2010. 2 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu – Europa 2020.3 W raporcie „Mapping Smart Cities in the UE. Study” Poznań nie został zaklasyfikowany jako miasto inteligentne

w żadnym z 6 elementów smart city. Także w wynikach rankingu European Smart Cities z 2015 r., porównującym poziom wdrażania rozwiązań Smart City w miastach do 1 mln mieszkańców, opublikowanych przez Uniwersytet Techniczny w Wiedniu, Poznań został oceniony na niższym poziomie niż średnia europejska oraz krajowa wśród największych miast w 5 elementach miasta inteligentnego, z wyjątkiem elementu Smart Living, którego poziom został oceniony najwyżej w kraju.


•Cel główny – określa główny kierunek rozwoju miasta dla urzeczywistnienia jego wizji. Na tym poziomie określa się główne wskaźniki pozwalające na monitorowanie wdrażania strategii.

•Cele szczegółowe – stanowią rozwinięcie celu głównego, definiując priorytety rozwoju miasta. Na tym poziomie określone zostały główne wskaźniki pozwalające na monitorowanie wdrażania strategii.

•Kierunki interwencji – określają kluczowe kierunki działań Miasta zgodnie z określonym celem. •Działania strategiczne – kluczowe dla realizacji wizji strategii, stanowią formę operacjonalizacji

kierunków interwencji. Działania strategiczne są rozwijane przez zadania projektowe lub zadania procesowe (lub ich części – działania w rozumieniu budżetu zadaniowego).

Proces aktualizacji strategii składał się z kilku etapów, przy czym duży nacisk położono na wykorzystanie wiedzy i doświadczeń osób reprezentujących różne grupy mieszkańców. W czasie konsultacji wykorzystano wiedzę ekspertów zewnętrznych. Na początku procesu przeprowadzono serie wywiadów pogłębionych, które pozwoliły na sformułowanie wstępnych tez i ram do dalszej pracy badawczej. Zorganizowano także otwarty konkurs wśród mieszkańców dotyczący ich wizji Poznania w przyszłości. Następnie, w pierwszej połowie 2016 r. zrealizowano serię 22 sześciogodzinnych warsztatów konsultacyjnych, w których wzięło udział łącznie około 600 osób. W warsztatach uczestniczyli m.in. przedstawiciele administracji samorządowej. Zaproszenia do udziału w warsztatach zostały skierowane do wszystkich Radnych Miasta Poznania oraz Radnych Rad Osiedli. Ponadto przeprowadzono badanie ankietowe oraz konsultacje z ekspertami. W trakcie procesu aktualizacji strategii jej autorzy przestudiowali kilkadziesiąt różnego rodzaju raportów i analiz dotyczących zarówno Poznania, jak i innych miast w Polsce i za granicą. Na ostatnim etapie powstawania strategii zaangażowano grupę ekspertów – ewaluatorów branżowych, którzy zgłosili uwagi szczególnie do konkretnych obszarów funkcjonowania miasta, takich jak: budownictwo, fundusze unijne, sport, rewitalizacja, transport itp.

Proces tworzenia strategii wprowadził nową jakość do praktyki tworzenia dokumentów strategicznych. Nowa strategia, dzięki intensywnemu zaangażowaniu szerokiego grona osób – mieszkańców Poznania, powstała jako „strategia obywatelska”, łącząc w sobie najlepszą wiedzę mieszkańców, naukowców, przedsiębiorców i praktyków samorządu z opiniami, marzeniami i aspiracjami poznaniaków. Czytając więc zapisy zawarte w strategii, warto pamiętać, że ich pośrednimi lub bezpośrednimi autorami są sami mieszkańcy Poznania. Warto podkreślić, iż przy jej tworzeniu przyjęto perspektywę mieszkańca, co miało wpływ na strukturę i metodykę prac. Strategia jest swego rodzaju pomostem pomiędzy zadaniami i działaniami własnymi Urzędu Miasta zapisanymi w ustawach, a potrzebami mieszkańców, które nie są „silosowe”, lecz „horyzontalne”. Na przykład silnie akcentowana przez mieszkańców potrzeba podniesienia rangi Poznania wymaga koordynacji działań m.in. z obszarów kultury, sportu, gospodarki, a także aktywności uczelni. Celem strategii jest uzyskanie w zaplanowanym horyzoncie czasowym określonych efektów, czyli realizacja wizji miasta. Z niej wynika cel główny i pięć celów szczegółowych. Misja miasta określa sposób działania Urzędu Miasta Poznania i jednostek miejskich przy realizacji wizji. Ważnym elementem jest też system trzech kluczowych wartości, które powinny przyświecać Urzędowi Miasta Poznania i jednostkom miejskim oraz mieszkańcom w realizacji celów.

Schemat 1. Struktura Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+

WizjaMisja

Cel główny Wskaźnikidla celów

Zgodność ze strategiami wyższego rzędu

na poziomie celówCele szczegółowe / Priorytety

Kierunki interwencji

Działania strategiczne


Część I: Kontekst budowy strategii Wprowadzenie

Niniejszy dokument jest ewolucyjną kontynuacją kierunków rozwoju Poznania zdefiniowanych w poprzednich dokumentach strategicznych. Przyjęty w 2013 r. uchwałą Rady Miasta Poznaniu cykl strategiczny polega na stałej poprawie jakości przyjętych dokumentów strategicznych w oparciu o wnioski z monitoringu oraz analizę dynamicznie zmieniającego się otoczenia makroekonomicznego. Założeniem obecnie realizowanego procesu aktualizacji planu strategicznego jest przyjęcie perspektywy mieszkańca jako kluczowego odbiorcy zapisów, co w konsekwencji znajdzie odzwierciedlenie w doborze narzędzi i form prowadzonych prac, jak i w przystępności wypracowanego dokumentu.W warunkach szybko zmieniającego się otoczenia aktualizowanie strategii jest nie tylko zjawiskiem pożądanym, lecz wręcz niezbędnym. Dzięki opracowaniu strategii możliwe jest skoncentrowanie zawsze ograniczonych zasobów na kluczowych priorytetach. Ponadto istnienie strategii daje poczucie sensu i zapewnia kontekst niezbędny każdemu człowiekowi do odnalezienia sensu własnych działań. Strategia sama w sobie powinna inspirować i mobilizować do działania.

1.1. Uwarunkowania prawne

Akty prawne UE w zakresie europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (EFSI) na lata 2014-2020, zawierające tzw. warunki ex-ante (niezbędne do wypełnienia w celu otrzymania funduszy unijnych), określają wymogi skierowane przez organy UE do państw członkowskich w związku z wdrażaniem Strategii Europa 2020. Rozporządzenia UE określają ogólne zasady i warunki programowania w ramach polityk unijnych, a w szczególności – determinują elementy tych planów/programów, w których zakłada się wykorzystanie EFSI. Akty prawne UE nie nakładają bezpośredniego obowiązku opracowania strategii na poziomie gminy. Gminy tworzą liczne dokumenty wspierające formalny system planowania na poziomie kraju i województw, funkcjonujący na podstawie innych ustaw.Z Informacji Prawnej Zespołu Prawnego Projektu Predefiniowanego4,1opracowanej przez Związek Miast Polskich wynika, że ostatnia nowelizacja uzppr wprowadziła „programy rozwoju” gmin i powiatów, które stanowić mają, stosownie do brzmienia przepisu art. 15 uzppr po nowelizacji, dokumenty o charakterze operacyjno-wdrożeniowym, ustanawiane dla realizacji celów zawartych w strategiach rozwoju i określające działania przewidziane do wykonania zgodnie z ustalonym systemem finansowania i realizacji, stanowiącym element programu. Nowelizacja nie usankcjonowała natomiast obowiązku przyjmowania przez samorząd szczebla gminnego strategii rozwoju gminy. Stosując wykładnię przepisów uzppr, zgodnie z którymi politykę rozwoju prowadzi samorząd gminy (zob. art. 3 uzppr), a polityka ta może być prowadzona również na podstawie instrumentów prawnych i finansowych, określonych w odrębnych przepisach (zob. art. 4 ust. 3 uzppr), słusznie przyjęto, że tworzenie strategii rozwoju gminy może wynikać z innych niż uzppr aktów normatywnych. W przypadku gmin za podstawę prawną dla przyjmowania strategii rozwoju gminy przyjęto art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz.1515 z późn. zm.), zwanej dalej „usg”, zgodnie z którym uchwalanie programów gospodarczych należy do wyłącznej kompetencji rady gminy, lub art. 18 ust. 1 usg, zgodnie z którym radzie gminy powierza się wszystkie sprawy związane z działaniami gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej, lub art. 18 ust. 2 pkt 2 usg, zgodnie z którym rada gminy posiada kompetencję do stanowienia o kierunku działań wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Nie ma więc przeszkód, by przyjmowany program rozwoju, kontynuując dotychczasową praktykę samorządową, określać w stosowanych uchwałach rad gmin mianem „strategii rozwoju” lub „planu rozwoju”.

Obserwacja praktyki samorządowej skłania do wniosku, że szereg dotychczasowych strategii rozwoju gmin (…) nie zawiera m.in. szczegółowych planów finansowych czy nawiązań do celów sformułowanych

4 http://www.zmp.poznan.pl/zwiazekmp/portal/web/uploads/pub/pages/page_77/text_images/Strategie%20a%20Plany%20Rozwoju_w%20swietle%20Ustawy%20o%20Zasadach.pdf, [dostęp: 20.09.2016].


w strategiach opracowywanych w skali regionalnej i krajowej. Zaktualizowany dokument Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+ posługuje się terminologią przewidzianą w znowelizowanej ustawie uzppr, jak również podaje informację o zbieżności przyjętych priorytetów i kierunków interwencji w odniesieniu do strategii i regionalnego programu operacyjnego Województwa Wielkopolskiego.

1.2. Uwarunkowania makroekonomiczne – trendy światowe

Jedną z przyczyn, dla których należy okresowo aktualizować strategie, są zmieniające się warunki w otoczeniu makroekonomicznym. Na całym świecie, także w Polsce, obszary metropolitalne stają się centrami rozwoju gospodarczego. Według prognoz do 2025 r. 600 największych metropolii na świecie będzie odpowiadało za 65% światowego PKB. Dlatego przy tworzeniu strategii Poznania nie można abstrahować od zjawisk ogólnoświatowych. Poniżej przedstawionych zostało siedem trendów światowych, które mają lub wkrótce będą miały bezpośredni wpływ na funkcjonowanie Poznania:

1.2.1. Stopniowe przenoszenie się punktu ciężkości światowej gospodarki z obszaru euroatlantyckiego w kierunku Azji

Poznań znajdował się najbliżej „światowego środka grawitacji gospodarczej” na przełomie wieków XIX i XX, a więc w okresie, w którym powstały podwaliny współczesnego, nowoczesnego organizmu miejskiego (połączenia kolejowe, kliny zieleni, siatka urbanistyczna, zalążek Międzynarodowych Targów Poznańskich, lotnisko, port rzeczny, nowoczesne szpitale, wodociągi itp.). Od tego czasu odległość Poznania od światowych centrów wzrostu gospodarczego systematycznie rosła. Co ważne, środek ciężkości światowej gospodarki już obecnie znajduje się w Azji, a więc tradycyjny atut Poznania jako miasta „zachodniego”, bliższego cywilizacji zachodniej niż reszta Polski, stopniowo traci na znaczeniu. Sukces cywilizacyjny Poznania był i będzie nierozerwalnie związany z umiejętnym wykorzystaniem szans w otoczeniu makroekonomicznym. Przesuwanie zainteresowania korporacji globalnych z Europy na inne kontynenty jest niewątpliwie zagrożeniem dla Poznania.

1.2.2. Wzrost znaczenia czynników „miękkich” jako determinant wzrostu gospodarczego, także na poziomie miast

Wielu badaczy jest zgodnych co do tego, że innowacje mogą powstawać wyłącznie w specyficznych warunkach, które charakteryzuje otwartość, dialog społeczny, środowisko sprzyjające kreatywności itp.


Innymi słowy wzrost gospodarczy oparty na innowacjach opiera się na „pięciu „C”:52

•Wynikach kreatywności (outcomes of creativity),•Kapitale strukturalnym/instytucjonalnym (structural/institutional capital),•Kapitale ludzkim (human capital),•Kapitale społecznym (social capital),•Kapitale kulturowym (cultural capital).

Kapitał kulturowy odnosi się do aktywności mieszkańców danego terenu związanej z tworzeniem i – częściej – partycypacją w kulturze. Wzrost gospodarczy w gospodarce opartej na wiedzy odbywa się w coraz większym stopniu dzięki tzw. przemysłom kreatywnym (creative industries), które koegzystują z nierynkowymi formami aktywności społeczeństwa. Nie można pomijać potencjalnego pozytywnego wpływu przemysłów kulturowych na wizerunek miasta. Znana grupa teatralna lub atrakcyjne muzeum sprzyjają popularyzacji marki miasta. Aktywność kulturalna jest powiązana z jakością życia, ale łączy się także z edukacją. Z kolei ekonomicznym „odgałęzieniem” kultury są „przemysły kreatywne” (creative industries) oraz bliskoznaczne „przemysły kulturowe” lub „sektory kultury” (cultural industries).

1.2.3. Rozwój sektorów kreatywnych

Za wyróżnieniem znaczenia sektorów kreatywnych przemawia fakt, że ich dynamika rozwoju jest wyższa niż w całej gospodarce. Miasta takie, jak Poznań o silnym kapitale społecznym i wysokim poziomie kapitału ludzkiego, są szczególnie predystynowane do korzystania z rozwoju sektorów kreatywnych.

Tabela 1. Branże w ramach sektorów kreatywnych:

Sztuki wizualne (malarstwo, rzeźba, fotografia, antyki)

Sztuki performatywne (muzyka na żywo, teatr, opera, taniec, cyrk, teatr kukiełkowy)

Sztuki i media audiowizualne (film, telewizja, radio i inne sposoby nadawania)

Działalność wydawnicza i media drukowane (książki prasa i inne publikacje)

Nowe media (oprogramowanie komputerowe, gry wideo, cyfrowa treść kreatywna)

Wzornictwo (wnętrza, grafika, moda, biżuteria, zabawki)

Kreatywne usługi (architektoniczne, reklamowe, prace badawczo-rozwojowe, usługi kulturalne i rekreacyjne)

Tradycyjne formy ekspresji kulturalnej (sztuka i rzemiosło artystyczne, festiwale i obchody)

Miejsca ekspozycji kulturowej (stanowiska archeologiczne, muzea, biblioteki, wystawy)

Źródło: Opracowanie własne

1.1.4. Rosnące znaczenie ekologii i związanego z nią ekologicznego transportu miejskiego

Aktualnie kwestie związane z dbałością o środowisko stają się tematami przewodnimi strategii i programów rozwojowych, poczynając od projektowania poszczególnych budynków, poprzez poziom regionalny i krajowy, a kończąc na ustaleniach liderów największych światowych mocarstw. Temat „zielonych miast” to obecnie podstawowy priorytet wszystkich nowoczesnych metropolii na świecie. Wdrożenie koncepcji „zielonych miast” odbywa się na wiele sposób. Od bardziej oczywistych, takich jak samochody elektryczne czy promocja ruchu rowerowego, po bardziej oryginalne takie, jak tworzenie w miastach przestrzeni do uprawy warzyw (Andernach, Niemcy) czy sadów (w mieście Madryt funkcjonuje 30 sadów miejskich). Niektóre kraje takie, jak Austria wymagają, aby nowo powstające budynki o określonej powierzchni posiadały „zielone dachy”. Wiele z tych pomysłów niewielkim nakładem kosztów można wdrożyć także w Poznaniu (np. reaktywacja sadów na Ratajach).

5 D. Hui, „A study on creativity index”, Home Affairs Bureau, Centre for Cultural Policy Research, University of Hong Kong, 2004, s. 8.


1.1.5. Radykalne zmiany w funkcjonowaniu transportu na terenie miasta

Zanieczyszczenie środowiska wywołane przez ruch samochodowy staje się palącym problemem na całym świecie. Ponadto ruch samochodowy i miejsca parkingowe pochłaniają duże obszary przestrzeni miejskiej zabierając ją mieszkańcom, terenom zielonym itp. Jednym ze sposobów na ograniczenie zanieczyszczenia jest współdzielenie samochodów – wspólne dojazdy (car sharing). Firma doradcza Frost & Sullivan przewiduje, że do 2020 r. w Europie z tej formy transportu może korzystać ponad 15 mln Europejczyków (w 2013 r. korzystało z tej formy transportu 1 mln osób).

1.1.6. Starzejące się społeczeństwo

Prognozy mówią, że w 2030 r. 1 mld mieszkańców ziemi (czyli 1/8 populacji) będzie w wieku 65+. A do 2050 r. udział osób starszych w populacji świata wzrośnie do 2/3. W związku z tym powstają koncepcje miast przyjaznych dla osób starszych (age-friendly cities). Jednym ze sposobów na stawienie czoła temu wyzwaniu jest rozwijanie przedsiębiorczości, w tym start-upów przez osoby w wieku 55+. Jest prawdopodobne, że zmieni się obraz milionera. Dzisiaj jest nim absolwent amerykańskiego college’u w wieku 20+. W przyszłości mogą to być osoby starsze.

1.1.7. Koncentracja na człowieku

Jednym z przejawów znaczenia człowieka – obywatela w strategiach miast na całym świecie jest rosnące znaczenie jakości życia jako ostatecznego i kluczowego miernika stanowiącego o randze danego miasta. Przejawami troski o człowieka – mieszkańca miasta są wymieniane już wcześniej dbałość o środowisko naturalne, zrównoważony transport, jakość usług publicznych, jakość rynku pracy itp. Ważnym przejawem troski o jakość życia są także dbałość o rozwój kultury oraz różnego rodzaju mechanizmów spajających tkankę społeczną. Dla Polaków najważniejsza są rodzina i zdrowie, następnie dobra praca, zadowolenie z dzieci i przyzwoite zarobki.63„Koncentracja na człowieku” to trend, który podsumowuje i zawiera w sobie wiele wcześniej opisanych trendów i przejawia się w strategiach miast pod wieloma postaciami, np. jednym z mierników jakości życia człowieka jest średni czas dojazdu do pracy (Long commute – driving alone). Innym przejawem tego trendu jest rosnące znaczenie kultury jako czynnika stymulującego wzrost gospodarczy w mieście. UNESCO także wspomina o turystyce, sporcie i rekreacji jako domenach związanych z kulturą. Działalność i partycypacja w kulturze dzielą się na dwa rodzaje – „kulturę wysoką” oraz „kulturę popularną”. Oba rodzaje są ważne dla rozwoju miasta – tworzą wizerunek miasta, służą budowaniu wspólnotowości, dostarczają „wkładu” dla rozwoju sektorów kreatywnych itp. Kultura jest jednym z obszarów działalności UE. Finansowana jest ochrona europejskiego dziedzictwa kulturowego, społeczeństwu zapewnia się do niego dostęp, wspierane i promowane są sztuka i przemysł kreatywny w Europie. W ramach działań realizowanych w obszarze polityki regionalnej UE przyznaje środki szkołom muzycznym, filharmoniom i studiom nagraniowym, finansuje też renowację zabytkowych teatrów.

1.3. Aspiracje i oczekiwania mieszkańców Poznania

Przy tworzeniu strategii zrealizowano serie 22 warsztatów, w których uczestniczyło kilkaset osób. W pierwszej serii warsztatów nacisk położono na zidentyfikowanie oraz wyartykułowanie emocji i marzeń, jakie poznaniacy wiążą ze swoim miastem. Miasto jest tworzone przez ludzi – nie można więc przy tworzeniu strategii abstrahować od ich emocji, marzeń, a czasami narzekań, frustracji i problemów, dlatego też specjalną sekcję niniejszej strategii poświęcono zaprezentowaniu wniosków z tej części warsztatów. Mieszkańcy są zdania, że samorząd miejski powinien stymulować i angażować mieszkańców, instytucje i organizacje do dyskusji na temat możliwości współpracy przy rozwiązaniu

6 H. Domański, „Polacy na drabinie społecznej”, Instytut Idei, Zima 2014, nr 5.


Rycina 1. Wizualizacja „zielonego miasta” na warsztatach z mieszkańcami Poznania

doraźnych problemów i kreowaniu przyszłości. Wśród obszarów problemowych wskazywanych przez mieszkańców warto wymienić m.in.: promocję miasta na zewnątrz, transport publiczny i korki, nieumiejętność budowy wspólnoty metropolitarnej, brak pomysłów na zwiększanie atrakcyjności Poznania jako miejsca do osiedlania się, degradację centrum miasta, utratę pozycji kosztem innych miast w Polsce – przede wszystkim Wrocławia, a także Krakowa, Łodzi czy Gdańska, stan chodników w centrum miasta, przeciągające się remonty ulic i węzłów komunikacyjnych, zanieczyszczone powietrze w mieście (na rycinie 1. przedstawiono jeden z rysunków, które powstały na warsztatach z mieszkańcami Poznania), nastawienie na transport samochodowy, brak parkingów buforowych na obrzeżach miasta, szkodliwy wpływ galerii handlowych, estetykę przestrzeni miejskiej m.in. za dużo reklam w przestrzeni miejskiej.

Mieszkańcy wyrazili pragnienie bycia wysłuchanym przez władze miasta i posiadania wpływu m.in. na: inwestycje komunikacyjne (drogi rowerowe, sieć tramwajowa), turystykę i rekreację, sposób zagospodarowania nabrzeża Warty, poprawę spójności i jakości przestrzeni miejskiej, poprawę oferty kulturalnej, działania zmierzające do pomocy młodym ludziom z zewnątrz w decyzji o przeprowadzce do Poznania, pomoc innym mieszkańcom w dotarciu do pracy (car pooling).

Podczas wszystkich warsztatów dominującą perspektywą była perspektywa poznaniaka – realnego człowieka, który korzysta z miasta i sam je współtworzy. Kim są ludzie, którzy w Poznaniu żyją? Każdy poznaniak ma swoje utrwalone przyzwyczajenia, preferencje i marzenia związane z miastem, np.: robi zakupy w centrum, np. na Rynku Jeżyckim lub przy ul. Dąbrowskiego, lubi odwiedzać place zabaw, Targ Śniadaniowy w Parku Sołackim, lodziarnie przy ul. Kościelnej, jest dumny ze starych Jeżyc, chce zostać radną osiedlową, chce więcej zarabiać, korzysta z Pływalni na os. Batorego, regularnie chodzi do kina w Plazie, odwiedza znajomych na Starym Rynku, korzysta z samochodu dziadków, robi zakupy na osiedlu, porusza się komunikacją miejską, odwiedza tereny rekreacyjne – Strzeszynek, Cytadelę, Stary Rynek, Stare Zoo, ma poczucie dumy z mieszkania na swoim osiedlu.Każdy poznaniak ma swoje aspiracje, oczekiwania i marzenia związane ze swoim miastem. Strategia dla miasta Poznania wraz z prezentowaną w niniejszym dokumencie jej aktualizacją ma pomóc mieszkańcom Poznania w realizacji tych marzeń.

Oprócz wspomnianych wyżej warsztatów cennym źródłem informacji było badanie ankietowe przeprowadzone wśród mieszkańców.


Uczestnicy badania szeroko opisali problem związany z przepełnionymi śmietnikami w centrum miasta, a co się z tym wiąże – zaśmieconymi ulicami. Zwrócili uwagę na Stadion INEA, na którym nie organizuje się nic więcej niż mecze piłki nożnej. Uznali, iż obiekt ten nie jest wykorzystywany w innych celach artystyczno-rozrywkowych, którym również mógłby służyć. W badaniu podkreślono także brak hali koncertowej w Poznaniu, wskazując, iż takie obiekty znajdują się w innych, dużych miastach, a w Poznaniu nie ma dużego, nowoczesnego miejsca organizacji różnego typu zdarzeń. Wyrażono także zapotrzebowanie na wydarzenia kulturalne i wspieranie rozwoju kultury. Kolejnym obszarem problemowym, do którego się odniesiono, była zieleń w mieście. Uwagę zwracano szczególnie na teren wokół Warty, zwłaszcza w okolicach mostu św. Rocha. Podkreślono, iż w miejscu tym powinna znaleźć się plaża miejska z bezpośrednim dostępem do rzeki, podobnie jak ma to miejsce w Warszawie. Jednocześnie wskazywano, iż władze powinny zadbać o parki, tak by stały się bardziej atrakcyjne, a już istniejąca zieleń nie ubożała. Wymieniono także postulaty zwiększenia liczby ławek przy terenach zielonych oraz ilości nasadzeń kwiatów, budowy fontann, a także dbania o to, by te miejsca oraz i ich okolice były czyste i zadbane. Novum, które pojawiło się w komentarzach na portalach społecznościowych była chęć pochylenia się w kierunku kultywowania tradycji miasta, odwołań do patriotyzmu i etosu pracy. Wskazano, iż Poznań powinien posługiwać się herbem i w oparciu o ten herb się promować. Uznano, iż dobrym pomysłem byłoby zagospodarowanie terenów wzdłuż trasy Poznańskiego Szybkiego Tramwaju umożliwiające stworzenie miejsc zieleni otwartych dla mieszkańców. Bardzo często pojawiającym się wątkiem, który wskazywany był w różnych częściach ankiety, była kwestia zwiększenia liczby i poprawy stanu ścieżek rowerowych. Badanie pokazało także, że wielu mieszkańców Poznania zainteresowanych jest korzystaniem z alternatywnego środka komunikacji, jakim jest rower. W badaniu pojawił się także pomysł, aby miasto udostępniało na preferencyjnych warunkach lokale miejskie, np. absolwentom, którzy chcą otworzyć swój biznes lub niewielkim lokalnym firmom (kwiaciarniom, salonom fryzjerskim, pijalniom czekolady, księgarniom, lodziarniom etc.). Zwrócono uwagę na zbyt małą liczbę festiwali ulicznych. 1.4. Adresaci strategii

Opisana w niniejszym dokumencie strategia jest strategią dla całego miasta. W niektórych obszarach – lecz nie wszystkich – wiodącą rolę we wdrażaniu strategii będzie odgrywał Urząd Miasta Poznania i inne instytucje miejskie. Jednak sukces strategii będzie zależał w dużej mierze od zaangażowania zasobów wszystkich uczestników życia miejskiego. Co więcej, w niektórych obszarach inicjatywa mieszkańców, przedsiębiorców i innych podmiotów będzie kluczowa. Na przykład uczynienie z Poznania metropolii rozpoznawalnej na świecie wymaga wzmocnienia siły naukowej poznańskiego ośrodka akademickiego, przejawiającej się m.in. w zdolności do przyciągania studentów z zagranicy, prowadzeniu badań na światowym poziomie, organizacji w Poznaniu międzynarodowych konferencji naukowych itp. Podobnie w przypadku poznańskich przedsiębiorców ostateczny sukces we wdrażaniu innowacji i rozwijaniu opartych na nich firm zależy od inwencji i wytrwałości przedstawicieli tego środowiska. Rola miasta sprowadza się tutaj do tworzenia przyjaznego ekosystemu dla biznesu. Dlatego też należy brać pod uwagę, że strategia Poznania jest strategią opartą na współpracy. Adresatami strategii są więc przede wszystkim mieszkańcy: Poznania, obszaru metropolii poznańskiej, innych regionów, dla których Poznań stanowi miejsce inwestycji, pracy, nauki, rekreacji lub rozrywki, w tym m.in.:•Przedstawiciele biznesu,•Przedstawiciele kultury i sportu,•Przedstawiciele organizacji pozarządowych (NGOs),• Środowisko akademickie (nauczyciele akademiccy, studenci, administracja uczelni),•Pracownicy Urzędu Miasta i miejskich jednostek organizacyjnych.

Strategia niniejsza ma służyć jej adresatom jako drogowskaz ułatwiający odnalezienie kontekstu dla własnych planów i działań


Część II: Kluczowe elementy strategii

Wprowadzenie

W tej części opisu strategii miasta Poznania przedstawione zostaną jej kluczowe elementy. Niektóre z elementów strategii zostały do niej wprowadzone w oparciu o wymagania uzppr. Ustawa ta nie odnosi się bezpośrednio do strategii rozwoju tworzonych dla miast na prawach powiatu, gmin oraz powiatów. Jednakże Ustawodawca posługuje się terminami i określeniami, które wykorzystano przy tworzeniu strategii – w szczególności diagnozą sytuacji społeczno-gospodarczej, celem głównym i celami szczegółowymi, priorytetami oraz kierunkami interwencji w zakresie terytorialnym, sposobem monitorowania i oceny stopnia osiągania celu głównego i celów szczegółowych. Pierwszym spośród kluczowych elementów strategii jest wizja, która przedstawia oczekiwany przez mieszkańców oraz pozostałych interesariuszy pożądany obraz miasta. Wizja odnosi się do głównych wyzwań stojących przed miastem i jego mieszkańcami. Stanowi krótką odpowiedź na pytanie, jaki będzie obraz miasta w przyszłości, jeśli realizacja strategii się powiedzie. Wizja Poznania powstała w szerokim procesie konsultacji społecznych oraz dzięki uwagom wielu ekspertów. Z niej wynika cel główny, który wytycza ogólny kierunek dla wszystkich działań mających służyć zrealizowaniu wizji.

Decyzje odnośnie tego, w jakim kierunku miasto powinno się rozwijać i wykorzystywać zasoby w celu wspierania tego rozwoju, wynikają z trendów światowych i wyzwań, które zostały zidentyfikowane poprzez proces opisany w Części I (sekcja 2). Strategia powinna służyć realizacji celów – ambitnych i realnych jednocześnie. W warunkach ograniczoności zasobów należy dokonywać wyborów strategicznych, czyli wskazać priorytety. Do priorytetów przyporządkowane zostały kierunki interwencji, a im z kolei przyporządkowano działania strategiczne oraz zadania.

1. Wyzwania strategiczne dla Poznania

Podstawą wyznaczenia przedstawionych poniżej wyzwań strategicznych są wyniki prac analitycznych opartych na Raporcie z monitoringu Strategii Rozwoju Miasta Poznania do 2030 z 2013 r., diagnozie stanu rozwoju miasta Poznania, mapie problemów społecznych, a także analizy branżowe, studia literaturowe, konsultacje z Radą Miasta, Radą Mentorów, ewaluatorami, interpretatorami oraz wnioski z indywidualnych wywiadów eksperckich. Wyzwania to inaczej zidentyfikowane problemy, których rozwiązanie – zdaniem autorów jest możliwe, lecz sposoby ich rozwiązania nie są oczywiste i wymagają określenia priorytetów. Wszystkie wyzwania mają postać zdań pytających w celu podkreślenia konieczności dokonywania optymalnych decyzji strategicznych. Wyzwania zostały podzielone na dwie kategorie: związane z sytuacją w kraju i za granicą oraz związane z sytuacją w mieście Poznaniu.

1.1. Wyzwania związane z sytuacją w kraju i za granicą

a) Jak skutecznie konkurować o zasoby z innymi metropoliami?

Silna konkurencja ze strony innych metropolii w Polsce o zasoby m.in. inwestycje – szczególnie zagraniczne, nowych mieszkańców (dodatni bilans migracji, utalentowanych pracowników, maturzystów, studentów, w tym zagranicznych) jest wielkim wyzwaniem, z którym w przeszłości (przed 1918 r.) Poznań się nie musiał mierzyć (jako wówczas jedyne duże miasto Rzeczpospolitej na zachód od Wisły). Poznań będzie w przyszłości odnosił sukcesy, jeśli będzie zdolny odnaleźć się w nowej sytuacji geopolitycznej, w której utracił przewagę wynikającą z faktu, że był jedyną metropolią w zachodniej Polsce. Ponadto należy zauważyć, że Poznań nie wykorzystuje w pełni potencjału do rozwoju, stwarzanego przez skuteczne zabiegi o finansowanie inwestycji na terenie miasta i w jego okolicach


z budżetu centralnego. Inne polskie metropolie mogą się pochwalić większymi osiągnięciami na polu pozyskiwania dotacji z budżetu centralnego dla inwestycji miastotwórczych – w szczególności mowa o inwestycjach drogowych finansowanych (lub dofinansowywanych) z budżetu centralnego. Ważnymi atutami Poznania są rozwinięta infrastruktura konferencyjna, nowoczesna oferta dla zwiedzających oraz dziedzictwo historyczne i kulturowe. Poznań jest liczącym się na mapie Polski organizatorem imprez sportowych, np. biegowych, rowerowych, oraz jedynym miastem w Polsce, które posiada na swoim terenie tak wyjątkowy obiekt wodny, jak Jezioro Maltańskie.

b) Jak efektywniej wykorzystać atuty gospodarki Poznania takie, jak: bardzo niski poziom bezrobocia, wysoki udział PKB Poznania w PKB Polski (2,8%), zdywersyfikowana gospodarka, wysoka aktywność gospodarcza (szczególnie w sektorze mikroprzedsiębiorstw) m.in. na potrzeby rozwoju innowacyjnej gospodarki w mieście?

Poznań jest atrakcyjnym miejscem do lokalizacji przedsiębiorstw handlowych (w tym także galerii handlowych), które wykorzystują wysoką jak na warunki polskie siłę nabywczą poznaniaków. Produkty i usługi sprzedawane w galeriach handlowych tylko w małym stopniu są wytworem przedsiębiorstw zlokalizowanych w Poznaniu. Zgodnie z trendami europejskimi Poznań powinien poświęcić większą uwagę promocji lokalnej przedsiębiorczości tak, aby siła nabywcza mieszkańców miasta w większym stopniu zasilała lokalną gospodarkę, a w mniejszym stopniu „wypływała” poza miasto. Cel ten można osiągnąć na wiele sposobów, m.in. promując produkty „Made in Poznań”, wprowadzając waluty lokalne (np. korzystając z doświadczeń miasta Bristol w Wielkiej Brytanii i projektu Bristol Pound), oferując preferencyjne warunki najmu lokali przedsiębiorcom, w tym także start-up’om z Poznania itp.

c) Jak polepszyć warunki prowadzenia biznesu w Poznaniu tak, aby firmy rozwijały skalę swojej działalności?

Poznaniacy są znani ze swojej przedsiębiorczości i pragmatyzmu, lecz nie odnoszą wielu sukcesów, jeśli chodzi o zwiększanie skali działalności swoich firm i przechodzenie z poziomu mikro- i małych przedsiębiorstw do poziomu średnich i dużych przedsiębiorstw. Poznań jest trzecim w Polsce miastem pod względem liczby zarejestrowanych spółek z rynku małych innowacyjnych spółek New Connect (24 spółki, dla porównania we Wrocławiu jest tych spółek 53, a w Warszawie 151 – dane za 2014 r.). Rozwój przedsiębiorczości w Poznaniu niewątpliwie powinien opierać się m.in. na obecności poznańskich firm na rynku kapitałowym.

d) Jak lepiej dostosowywać ofertę kształcenia w szkołach średnich i wyższych do wymagań rynku pracy?

Zjawisko niedostosowania oferty kształceniowej do wymagań rynku pracy ma wymiar zarówno ogólnopolski, jak i lokalny. Oferta kształcenia szkół zawodowych jest systematycznie wzbogacana (także w szkołach ponadgimnazjalnych funkcjonujących w powiecie poznańskim), lecz warto zwrócić uwagę na fakt, że w Poznaniu wyniki egzaminów zewnętrznych na wszystkich szczeblach edukacji są jednymi z najniższych wśród największych polskich miast. Najsłabsze wyniki na egzaminach zewnętrznych obejmują matematykę, najwyższe – języki obce. Problemem dla rynku pracy jest także obniżenie jakości kształcenia w niektórych szkołach wyższych, szczególnie tych, które przy malejącej z przyczyn demograficznych liczbie kandydatów na studia, obniżają wymagania wobec studentów. Oferta kształcenia jest niedostosowana do wymagań lokalnego rynku pracy, szczególnie w zakresie kształcenia zawodowego na wszystkich szczeblach edukacji. Planowany rozwój sektorów kreatywnych w Poznaniu także stanowi wyzwanie dla poznańskich uczelni, które powinny dostarczać wykwalifikowanych pracowników wyposażonych w multidyscyplinarne umiejętności (T-shaped skills).


e) Jak dbać o ogólny poziom bezpieczeństwa?

Bezpieczeństwo staje się istotną determinantą ogólnej jakości życia. Miasta tradycyjnie kojarzone z wysoką jakością życia, takie jak Paryż, aktualnie tracą swoją wysoką pozycję w rankingach międzynarodowych z powodu zagrożeń terrorystycznych i pochodnych. W dłuższej perspektywie ład społeczny i bezpieczeństwo obywateli mogą być atutem i wyróżnikiem Poznania. Zapewnienie bezpieczeństwa obywateli staje się aktualnie ważnym czynnikiem miastotwórczym. Niski poziom przestępczości i zagrożenia terroryzmem stają się w obecnych czasach istotnymi czynnikami zachęcającymi do życia i aktywności na danym obszarze. Należy więc dbać o wysoki poziom bezpieczeństwa w mieście i traktować ten aspekt jego funkcjonowania nie tylko jako czynnik związany bezpośrednio z jakością życia obecnych mieszkańców, ale także jako atut w przyciąganiu wykwalifikowanych pracowników i inwestorów z zewnątrz.

1.2. Wyzwania związane z wewnętrznymi uwarunkowaniami w mieście

a) Jak zacieśnić współpracę z gminami powiatu poznańskiego dla uzyskania korzyści skali, jakie daje obszar metropolitalny zamieszkały przez około 1 mln mieszkańców?

Aglomeracja poznańska znajduje się w fazie suburbanizacji. Poznań z historycznego punktu widzenia był miastem, które w miarę swojego rozwoju wchłaniało niezależne jednostki terytorialne. Mało kto pamięta, że Śródka, Chwaliszewo, Ostrówek to nazwy niezależnych miast, które zostały włączone do organizmu Poznania stosunkowo niedawno, na początku XIX wieku. Żegrze, Łacina, Wilda, Górczyn, Jeżyce, Winiary i in. to dawne nazwy miasteczek lub wsi podmiejskich, które z czasem zostały włączone w granice administracyjne Poznania ku pożytkowi wszystkich ich mieszkańców71. Rozwój Poznania zawsze był możliwy dzięki symbiozie miasta i jego najbliższego otoczenia. Podmiejskie osady zanim stawały się częściami Poznania były z nim ściśle powiązane ekonomicznie i rozwój terytorialny nie budził sprzeciwów. Rozwój terytorialny miasta przynosił korzyści mieszkańcom dawnych osad podmiejskich, m.in. dzięki budowie infrastruktury (np. most Królowej Jadwigi i Most Hetmański ułatwiły komunikację pomiędzy terenami lewo- i prawobrzeżnymi). Konsolidacja zasobów wewnątrz metropolii może się odbywać na wielu płaszczyznach m.in. poprzez integrację systemów transportowych, edukację, obsługę turystów, planowanie przestrzenne, gospodarkę odpadami, wspólną politykę społeczną i promocję zewnętrzną. Dzięki konsolidacji budżetów samorządowych możliwe będzie finansowanie inwestycji w większej skali i budowy infrastruktury na miarę europejskiej metropolii. Istnieją w Polsce dobre przykłady zakończonych sukcesem realizacji tego typu działań (np. Zielona Góra).

b) Jak podwyższyć jakość i wielkość oferty kulturalnej w Poznaniu, a także zachęcić poznaniaków do większego udziału w „konsumpcji” dóbr kulturowych i większej partycypacji w kulturze?

Aby zatrzymać w Poznaniu artystów i inne kreatywne osoby, powinien dynamicznie rosnąć popyt na produkty ich pracy. To z kolei wiąże się z kształtowaniem gustów i aspiracji mieszkańców Poznania. Wielkopolskę charakteryzuje jeden z najniższych w Polsce wskaźników udziału tzw. „klasy kreatywnej” wśród mieszkańców82. Osoby kreatywne i utalentowane chcą żyć tam, gdzie doceniana jest ich twórczość. Dzięki kulturze tworzy się tożsamość ludzi poprzez:1) Wzrost samoświadomości.2) Wzrost pewności siebie.3) Doznawanie uczucia spełnienia i osiągniętego celu.4) Podnoszenie poczucia własnej wartości i godności.

7 W 1919 r. powierzchnia Poznania wynosiła 3,4 tys. hektarów (dzisiaj Poznań ma 26 tys. ha). 2 stycznia 1925 r. przyłączono gminy Komandoria, Główna, Rataje, Mała Starołęka, Dębiec, Winiary i Naramowice.

8 Patrz: „Klastry w sektorach kreatywnych – motory rozwoju miast i regionów”, praca zb. pod red. Stanisława Szultkia, PARP, Warszawa 2012, s. 33


Kultura w Poznaniu może się rozwijać zarówno poprzez tzw. partycypację kreatywną związaną z tworzeniem, organizowaniem inicjowaniem, produkcją kultury, oraz partycypację receptywną, związaną z otrzymywaniem, używaniem, zakupem lub obserwacją dobra kulturalnego lub związanego z czasem wolnym. Wyzwania związane z rozwojem kultury w Poznaniu można uszczegółowić w następujący sposób:1) Jak rozwijać inwencję twórców kultury w Poznaniu? – Inwencja to najbardziej kreatywny model, w którym twórca w całości poświęca się realizowanemu dziełu,2) Jak wspierać interpretatorów kultury? – Interpretacja to dodanie wartości do istniejącego już wytworu sztuki, np. wykonania utworu muzycznego,3) Jak dostarczać osobom zainteresowanym „konsumpcją” kultury doświadczeń, które zaspokoją ich oczekiwania?4) Jak zachęcać osoby, które dotychczas nie partycypowały w kulturze, do zainteresowania się ofertą kulturalną w Poznaniu? Jak sprawić sztuka „przydarzała” się częściej poznaniakom?

c) Jak polepszyć sytuację demograficzną Poznania w warunkach silnego obciążenia demograficznego?

Dynamiczny wzrost gospodarczy jest możliwy tylko, jeśli pozwala na to sytuacja demograficzna. Z historycznego punktu widzenia okresy prosperity Poznania pokrywały się z korzystnym saldem migracji, na które wpływ miał także napływ i osiedlanie się w Poznaniu cudzoziemców (Niemców – jeszcze w okresie przedrozbiorowym, w tym mieszkańców Bambergu, Holendrów, Szkotów, Żydów a nawet Bułgarów). Wśród współtwórców obecnej kultury i etosu poznaniaka nie można pominąć emigrantów z niemieckiego Bambergu, którzy napływali do miasta w kilku falach. Niestety, prognozy demograficzne Poznania wskazują na postępujący spadek liczby mieszkańców, którego tempo nasili się po 2030 r. Przy utrzymaniu obecnych trendów spowoduje to zmniejszenie w 2050 r. liczby mieszkańców o 20%. Proces depopulacji początkowo będzie związany z migracją do dynamicznie rozwijających się obecnie gmin podpoznańskich, jednak i ich dynamika rozwoju stopniowo wyhamuje. W Poznaniu ujemne saldo migracji występuje od 15 lat. W 2015 r. wynosiło ono -3,5‰, plasując Poznań na pierwszym miejscu wśród najszybciej wyludniających się dużych miast w Polsce. Największy odpływ obserwuje się wśród osób93 w wieku 30-39 lat, tworzących rodziny rozwojowe, o stosunkowo wysokich dochodach. Zmiany demograficzne wywierać będą silny wpływ na rynek pracy, szkolnictwo oraz popyt na usługi dla osób starszych. W 2050 r. liczba ludności w wieku powyżej 65 lat zwiększy się prawie dwukrotnie i co trzeci poznaniak będzie należeć do tej grupy wiekowej. Ponad dwukrotnie zmniejszy się natomiast liczba osób w wieku szkolnym i studenckim. Trendy demograficzne powodują, że poznańskie szkoły konkurują o uczniów i studentów spoza Poznania. Polityka prorodzinna oraz aktywizacja osób w wieku poprodukcyjnym na rynku pracy poprzez innowacje społeczne w dziedzinie opieki zdrowotnej oraz kształcenia ustawicznego to jedne ze sposobów stawienia czoła temu wyzwaniu.

d) Jak efektywnie zaspokajać potrzeby transportowe osób, które pracują na terenie miasta, lecz mieszkają poza nim?

Procesy migracyjne powodują wzrost liczby osób dojeżdżających codziennie do Poznania do pracy. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), osoby dojeżdżające do pracy stanowią blisko 1/3 wszystkich pracujących w Poznaniu, co oznacza, że w mieście pracuje 86 tys. takich osób. Potwierdzają to wyniki badań zachowań migracyjnych mieszkańców Poznania104, które pokazały, że pomimo zmiany miejsca zamieszkania na gminy powiatu poznańskiego 47% migrantów nadal pracuje lub uczy się w Poznaniu. Głównym środkiem transportu migrantów w dojazdach do pracy/miejsca nauki, zarówno przed, jak i aktualnie, jest własny samochód. Z usług transportu publicznego korzysta jedynie

9 Badanie „Migracje mieszkańców Poznania na teren powiatu poznańskiego” przeprowadzone przez Urząd Statystyczny w Poznaniu na zlecenie Urzędu Miasta Poznania.

10 Tamże.


4% migrantów, chociaż przed przeprowadzką odsetek ten był blisko sześciokrotnie wyższy. Przeciętny czas dojazdu do pracy/miejsca nauki migranta przed i po przeprowadzce wynosi do 0,5 godziny.W ramach zaspokajania potrzeb transportowych szczególnym rodzajem wyzwania jest niedostateczna akceptacja społeczna dla ograniczenia ruchu samochodowego i promowania kosztem kierowców i pieszych ruchu rowerowego. Realizatorzy strategii będą także musieli zmierzyć się z wyzwaniem, jak lepiej skomunikować osiedla peryferyjne z centrum miasta przy zachowaniu zasad transportu zrównoważonego, mając na uwadze ograniczone środki finansowe. Kolej powinna być podstawowym środkiem transportu w dojazdach do miasta z otaczających Poznań gmin.

e) Jak pogodzić aspiracje związane z chęcią posiadania własnego samochodu i wykorzystywania go do poruszania się po mieście z deficytem przestrzeni dla ruchu samochodowego w mieście?

Poznań jest jednym z najbardziej zmotoryzowanych miast w Europie. Na 1000 mieszkańców przypada 601 zarejestrowanych samochodów osobowych, dwukrotnie więcej niż w Budapeszcie, Bratysławie, Londynie i Berlinie115. Od 2000 r. natężenie ruchu samochodowego, generowanego w coraz większym stopniu także przez osoby migrujące z Poznania do gmin ościennych126, wzrosło o blisko 60%. Powoduje to nadmierne zatłoczenie ulic, zwiększoną emisję spalin i hałasu, zanieczyszczenie powietrza, a w konsekwencji spadek jakości życia w mieście. Efektem jest zwiększenie o 1/3 czasu spędzanego przez kierowców w podróży samochodami137, co – oprócz wyższych kosztów ponoszonych przez właścicieli pojazdów – powoduje długi czas dojazdu do celu, problemy z miejscami parkingowymi i drożnością infrastruktury drogowej. Problemem jest relatywnie wysoka skłonność do korzystania z samochodu w celu skorzystania z usług instytucji zlokalizowanych w centrum miasta.

f) Jak zmienić postawy mieszkańców wobec transportu i zapewnić infrastrukturę, która spełni postulat zrównoważonego transportu i ekomobilności?

W Poznaniu istnieje rozwinięta infrastruktura transportu publicznego, jednak oferta dostępności, jakości i komfortu148 komunikacji publicznej nie zawsze spełnia oczekiwania pasażerów i nie stanowi atrakcyjnej alternatywy dla transportu samochodowego. Pomimo, iż po okresie 5-letniej stagnacji, w 2015 r. liczba pasażerów miejskiego transportu publicznego wzrosła, blisko co drugi mieszkaniec negatywnie ocenia ofertę komunikacji miejskiej159. Wprowadzane nowoczesne, spójne rozwiązania transportowe w większości nie obejmują jeszcze obszaru całego miasta. Nie wykorzystuje się także potencjału transportu kolejowego na obszarze miasta i gmin aglomeracji poznańskiej. Z transportu rowerowego korzysta obecnie jedynie 4% podróżnych, jednak prowadzone ostatnio prace nad rozwojem infrastruktury i priorytetu dla rowerzystów powodują stopniowe zwiększanie popularności korzystania z tej formy transportu. W Poznaniu nie ma rozwiniętej, spójnej na obszarze całego miasta, infrastruktury umożliwiającej wybór alternatywnych, ekologicznych form przemieszczenia się po mieście. Na terenie miasta brak infrastruktury dla pojazdów wykorzystujących alternatywne źródła napędu – funkcjonuje jedynie kilka prywatnych stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Jako szansę na skuteczne stawienie czoła temu wyzwaniu można wskazać nowe programy rządowe ukierunkowane na rozwój elektromobilności. W warunkach zatłoczenia ruchu miejskiego znacznie wzrasta emisja szkodliwych związków (silnik spalinowy pracujący na wolnych obrotach emituje proporcjonalnie więcej szkodliwych substancji niż w płynnym ruchu). Ważnym elementem zrównoważonego transportu jest

11 Liczba ta jednak może być zawyżona o ok. 20% co wynika ze specyfiki rejestracji samochodów w Polsce. 12 Trzy czwarte z dojeżdżających do Poznania korzysta z własnego pojazdu samochodowego, jedynie 11% – z oferty

transportu zbiorowego.13 Wyniki rankingu TomTom najbardziej zatłoczonych miast świata. W 2015 r. Poznań zajął 6. miejsce wśród najbardziej

zatłoczonych miast w Polsce. 14 Komfort podróży własnym samochodem jest głównym powodem wyboru tego środka transportu dla 87% kierowców

z Poznania.15 Wyniki badań dla „Planu Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego dla Miasta Poznania na lata

2014–2025”.


zachęcenie mieszkańców do ruchu pieszego. Poznań jako miasto „kompaktowe” jest szczególnie predystynowane do wzrostu ruchu pieszego kosztem ruchu samochodowego. g) Jak podwyższyć jakość miejsc pracy w Poznaniu?

W przeciwieństwie do wielu innych miast w Polsce, w Poznaniu nie występuje problem strukturalnego bezrobocia. Liczba osób poszukujących pracy jest bardzo niska podobnie jak stopa bezrobocia, a okresami, nawet jak na warunki zachodnioeuropejskie – rekordowo niskie. Liczba pracujących systematycznie wzrasta (w 2014 r. o 12 tys.). Większość nowych miejsc pracy pojawia się jednak w mikro i małych przedsiębiorstwach, które dominują liczebnie wśród firm zarejestrowanych w Poznaniu. Generalnie charakteryzują się one niskim poziomem innowacyjności i skupiają się na prostych produktach i usługach. Powoduje to zbyt małą liczbę atrakcyjnych ofert pracy dla młodych, dobrze wykształconych osób, które poszukują możliwości rozwoju zawodowego i wykorzystania swojego potencjału w nowoczesnym, innowacyjnym środowisku. Szansą na rozwój młodych nowoczesnych i innowacyjnych firm jest silne lokalne środowisko start-up’ów i wprowadzane projekty wsparcia ich rozwoju. Oferowane w Poznaniu wynagrodzenia są niższe niż w Warszawie, Gdańsku i Wrocławiu. W Poznaniu obserwuje się występowanie zjawiska pułapki niskich wynagrodzeń i niskiej dynamiki ich wzrostu w sektorze usług, szczególnie kultury, turystyki i gastronomii, czyli branżach aktywnie oddziałujących na rozwój miasta i atrakcyjność oferty spędzania czasu wolnego dla mieszkańców i turystów. Sektor usług charakteryzuje się najwyższym poziomem zatrudnienia w skali miasta oraz najwyższym udziałem w wytwarzaniu wartości dodanej brutto. Dalszy rozwój Poznania jest ściśle uwarunkowany zdolnością miasta do tworzenia dobrze płatnych miejsc pracy dla dobrze wykształconych, utalentowanych pracowników. Wzrost liczby tego rodzaju miejsc pracy pozwoli na wzrost popytu na dobra kulturalne w Poznaniu i rozwój sektorów kreatywnych.

h) Jak lepiej wykorzystać potencjał akademicki Poznania?

Poznań jest jednym z trzech najsilniejszych ośrodków akademickich i naukowych w Polsce, czego skumulowanym miernikiem są m.in. liczba cytowań poznańskich naukowców w Web-of-Science, liczba studentów, liczba nadanych stopni dra i dra hab., liczba szkół wyższych w mieście itp. Potencjał naukowo-badawczy jest szansą na rozwój współpracy nauki i gospodarki, szczególnie w zakresie technologii innowacyjnych i innowacji społecznych, nie tylko w Poznaniu, ale w skali regionu. Akademickość Poznania stanowi ważny czynnik rozwoju miasta. Badania pokazują, że osoby studiujące są ważnymi konsumentami i kreują popyt w handlu i na usługi, czyli mają bezpośredni wpływ na rozwój gospodarczy miasta1610. W sytuacji demograficznej Poznania ważne jest także zatrzymanie w mieście absolwentów szkół wyższych. Dochody z wynajmu lokali dla studentów stanowią ważny filar gospodarki Poznania a zarazem kolejny argument przemawiający za tym, aby miasto utrzymywało i rozwijało swój akademicki charakter. Z potencjałem akademickiego Poznania łączy się także wyzwanie polegające na większej internacjonalizacji poznańskiego świata akademickiego, czego przejawem są mi.in. studenci zagraniczni (zarówno studiujący okresowo (przede wszystkim w ramach programu Erasmus+), jak i w celu zdobycia dyplomu poznańskiej uczelni (degree mobility); naukowcy zagraniczni, udział w międzynarodowych konsorcjach badawczych, międzynarodowe konferencje naukowe odbywające się w Poznaniu itp.

i) Jak spełniać oczekiwania mieszkańców w zakresie rozwiązywania problemów społecznych przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego finansowania potrzeb prorozwojowych?

Pomimo niskiego poziomu bezrobocia obserwuje się relatywnie dużą liczbę osób korzystających z pomocy społecznej. Jej beneficjentem jest prawie co piąty mieszkaniec Poznania. W Poznaniu, jak

10 Wyniki badania „Poznański ośrodek akademicki. Zachowania konsumenckie studentów na poznańskim rynku”.


w każdym dużym mieście, ogniskują się także różne problemy i patologie społeczne1711, które nie zawsze wynikają z ubóstwa i braku możliwości podjęcia pracy. Duży udział wydatków na cele społeczne powoduje jednak ograniczenie możliwości finansowania inwestycji prorozwojowych, które w dłuższej perspektywie mogą przyczynić się do poprawy sytuacji wszystkich poznaniaków. Udział wydatków socjalnych w budżecie miasta będzie rósł.Poznań, podobnie jak wiele miast na całym świecie, będzie musiał się wkrótce zmierzyć z wyzwaniem wynikającym ze wzrostu odsetka osób w wieku 65+ wśród mieszkańców miasta. Dbanie o osoby starsze powinno znacznie wykraczać poza stereotypowy wizerunek osoby niedołężnej, z która trudno się komunikować. Populacja seniorów dobrze wykształconych, sprawnych fizycznie i intelektualnie będzie rosnąć. Należy tworzyć warunki do wykorzystania ich potencjału, tworząc międzypokoleniowe formy integracji, oferując możliwości rozwoju przedsiębiorczości dla osób w wieku 55+ itp.

j) Jak poszerzyć ofertę mieszkaniową w Poznaniu?

Nasycenie mieszkaniami w Poznaniu jest bliskie dolnej granicy wskaźnika osiąganego w państwach Europy Zachodniej – 454 na 1000 mieszkańców, jednak ich dostępność jest z powodów ekonomicznych bardzo niska1812. Większość oferty mieszkaniowej pochodzi od inwestorów prywatnych i jest skierowana do bardziej zasobnej grupy mieszkańców. Osoby mniej zamożne mają prawo do ubiegania się o lokale mieszkalne należące do Miasta. Mieszkań tych jest jednak zbyt mało, jedynie co dwudzieste mieszkanie w mieście jest własnością komunalną. Problemem jest zbyt mała oferta mieszkań socjalnych, co uniemożliwia udzielanie przez Miasto skutecznej pomocy mieszkaniowej osobom uprawnionym (w 2015 r. lista osób oczekujących na przydział mieszkania socjalnego obejmowała blisko 1,7 tys. osób). W domu jednorodzinnym wolałoby mieszkać 60%1913 poznaniaków, a osoby wybierające mieszkanie w budynkach wielorodzinnych chciałyby mieszkać we własnym mieszkaniu 3- lub 4-pokojowym zlokalizowanym na peryferiach miasta albo dużych osiedlach mieszkaniowych lub w gminach podpoznańskich. Centrum i śródmieście są mało atrakcyjnymi miejscami zamieszkania dla niemal wszystkich grup wiekowych i dochodowych2014. Pomimo tych preferencji, większość (85%) osób o stabilnej sytuacji mieszkaniowej nie planuje obecnie zmiany miejsca zamieszkania. Mieszkańcy nisko oceniają najbliższe otoczenie miejsca zamieszkania. Ponad 38% mieszkańców źle lub bardzo źle ocenia informacje o planowanych w otoczeniu inwestycjach, co wskazuje na potrzebę poprawy w zakresie dialogu społecznego i komunikacji z mieszkańcami.

k) Jak dążyć do dalszego wzrostu kapitału społecznego w różnych jego formach oraz lepiej wykorzystać go na potrzeby rozwoju kultury i przedsiębiorczości w Poznaniu?

Poznań charakteryzuje się najwyższym poziomem kapitału społecznego2115wśród polskich miast, który w ciągu 4 lat wzrósł prawie trzykrotnie. Wysoki poziom kapitału społecznego w Poznaniu jest

17 Wyniki ogólnokrajowego badania „Diagnoza społeczna” pokazały, że w 2015 r. Poznań należał do grupy miast o najwyższym poziomie patologii społecznych, obejmujących m.in.: nadużywanie alkoholu i używanie narkotyków, bycie sprawcą lub ofiarą łamania prawa (włamania, napady, kradzieże).

18 Przeciętna miesięczna płaca pozwala na zakup około 0,5 m2 mieszkania, co oznacza, że przeciętny mieszkaniec musi pracować na zakup małego mieszkania o powierzchni 40 m2 przez blisko 7 lat (pod warunkiem, że całość wynagrodzenia przeznaczona byłaby na ten zakup). Jest to ponad dwukrotnie większy wskaźnik niż w państwach Europy Zachodniej, lecz oddający w przybliżeniu różnicę w PKB na mieszkańca pomiędzy krajami zachodnimi a Polską. W gminach podpoznańskich sytuacja jest odmienna. Cena zakupu mieszkania w gminach powiatu poznańskiego jest średnio o ponad jedną trzecią niższa niż w Poznaniu.

19 Badanie przeprowadzone w ramach diagnozy potrzeb mieszkaniowych mieszkańców Poznania przez Urząd Miasta Poznania, Uniwersytet Ekonomiczny, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza oraz Centrum Badań i Edukacji Statystycznej GUS.

20 Analiza wielokryterialna pt. „Potrzeby i preferencje mieszkaniowe poznaniaków – rekomendacje dla polityki mieszkaniowej”, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu.

21 Wyniki raportu „Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków” Rady Monitoringu Społecznego. Kapitał społeczny w raporcie oznacza m.in. udział w wyborach, udział w nieobowiązkowych zebraniach, pozytywny stosunek do demokracji oraz m.in. przekonanie, że większości ludzi można ufać.


dobrą bazą do tworzenia więzi społecznych, rozwijania współpracy z mieszkańcami i organizacjami pozarządowymi, wdrażania innowacji społecznych oraz oddolnych, obywatelskich inicjatyw mających na celu dobro wspólne. Miasto aktywnie wpływa na tworzenie kapitału społecznego poprzez współpracę z organizacjami społecznymi, szczególnie z aktywnym środowiskiem ruchów miejskich oraz realizowane projekty mające na celu zwiększenie dostępności i jakości przestrzeni publicznej. Rozwijający się dialog społeczny powoduje, że zwiększa się poziom aprobaty2116wobec decyzji i działań władz samorządowych. Wysoki kapitał społeczny nie przekłada się jednak na wysoki poziom zaangażowania obywatelskiego. Jednocześnie należy zauważyć, że wysoki poziom kapitału społecznego nie ma silnego przełożenia na zdolność poznaniaków do tworzenia większych przedsiębiorstw mobilizujących większe zasoby ludzkie. Praktyka dowodzi, że poznaniacy preferują prowadzenie działalności gospodarczej indywidualnie (w ramach mikroprzedsiębiorstw) i niewielu z nich odnotowuje sukcesy na polu szybkiego wzrostu obrotów ich firmy i zatrudnienia. Mała skala działalności sprawia także, że jakość miejsc pracy tworzonych przez poznańskich przedsiębiorców często nie jest wysoka. Wysokiemu poziomowi kapitału społecznego w formie więzi międzyludzkich (bonding social capital) powinien towarzyszyć kapitał społeczny polegający na zaufaniu wobec obcych (bridging social capital). Duży pozytywny wpływ na poprawę poziomu zaufania wobec „obcych” mogą mieć instytucje i wydarzenia kulturalne, szczególnie organizowane na poziomie osiedli.

l) Jak lepiej wykorzystać potencjał wynikający z dziedzictwa kulturowego Poznania dla rozwoju turystyki, w tym wzrostu liczby odwiedzających miasto?

Poznań posiada bogate dziedzictwo historyczne i kulturowe świadczącego o lokalnej tożsamości miejsca i mieszkańców. Wbrew obiegowym opiniom turystyczne atuty Poznania nie ograniczają się do wydarzeń z czasów powstawania polskiej państwowości (X w.), ani też wyłącznie do zabudowy Starego Rynku i Ostrowa Tumskiego. Poznań był tętniącą życiem metropolią w czasach Jagiellonów i ważną metropolią w czasach baroku. Dziedzictwo kulturowe Poznania opiera się na tysiącu lat nieprzerwanej, wiodącej roli miasta jako ośrodka polskiej cywilizacji. Spośród polskich miast jedynie Kraków może poszczycić się bardziej znaczącym dziedzictwem niż Poznań. Pomimo tych atutów Poznań nie jest rozpoznawany w Polsce ani poza jej granicami jako miasto „historyczne”. Do poprawy sytuacji konieczne jest zmobilizowanie zarówno zasobów materialnych – w celu (od)budowy historycznych miejsc i ciągów wycieczkowych w Poznaniu, jak i niematerialnych – w celu lepszego wykorzystania wielkich wydarzeń historycznych rozgrywanych w Poznaniu (np. przejazd Cesarza Ottona III, prawdopodobnie obecną ulicą Dąbrowskiego, w drodze do Gniezna, przedostatni Hołd Pruski, który odbył się na Zamku Przemysła, pobyty królów polskich, funkcjonowanie jednej z największych w średniowieczu gmin żydowskich, tradycje akademickie sięgające 1613 r., wjazd Napoleona do miasta itp.). Poznań posiada także wiele atrakcyjnych z turystycznego punktu widzenia budowli, które aktualnie nie są silnie eksponowane jako atrakcje turystyczne (m.in. monumentalne kamienice tzw. poz nań skiej secesji, poznańskie barkowe kościoły, fortyfikacje XIX-wieczne itp.). Istnieje wiele tematów narracji historycznej, dających potencjalną możliwość przyciągania turystów oraz rozwoju unikatowej oferty turystyki miejskiej. Potencjał ten, pomimo podejmowanych już działań, jest wciąż niewykorzystany i niewystarczająco eksploatowany promocyjnie. Odwiedzający miasto turyści, z których jedynie jedna czwarta to turyści zagraniczni, w większości spędzają w Poznaniu niecałe dwa dni. Nawet niewielkie wydłużenie czasu ich pobytu (dzięki zwiększeniu liczby i jakości atrakcji turystycznych) do dwóch pełnych dni dałoby silny pozytywny efekt dla gospodarki Poznania (podwojenie liczy noclegów w mieście). Szansą na rozwój turystyczny są podejmowane wspólne działania gmin tworzących metropolię Poznań oraz samorządu województwa wielkopolskiego mające na celu utworzenie kompleksowej i spójnej oferty produktów turystycznych oraz jej aktywne promowanie na rynkach zagranicznych. Ważne jest także silniejsze promowanie Poznania jako miejsca atrakcyjnego turystycznie w mediach i programach ogólnopolskich.

21 Wskaźnik dezaprobaty, definiowany w badaniu „Diagnoza społeczna…” jako procent osób, których w ostatnich miesiącach (przed badaniem) często denerwowały decyzje i działania miejscowych władz wyniósł w 2015 r. dla Poznania 6,8% i w porównaniu z poprzednim badaniem zmniejszył się (wówczas 11,1%).


m) Jak poprawić wizerunek miasta w kraju i za granicą?

Poznaniowi brakuje rozpoznawalności i jednoznacznego wizerunku w skali międzynarodowej. Pewną szansą na poprawę sytuacji w tym zakresie jest obserwowany ogólny wzrost zainteresowania inwestycyjnego i turystycznego Polską. Miasto i większość instytucji funkcjonujących na jego terenie są rzadziej niż inne największe polskie miasta ujmowane w zagranicznych, prestiżowych globalnych rankingach lub wymieniane w opiniotwórczych mediach. Poznań nie jest atrakcyjnym miejscem dla cudzoziemców do odwiedzania i osiedlania się w skali masowej. Obecnie w Poznaniu zameldowanych jest 2,8 tys. osób posiadających obce obywatelstwo, stanowiących 0,5% mieszkańców. Liczbę tę nieznacznie zwiększają cudzoziemcy, szczególnie z Ukrainy, pracujący czasowo w Polsce, oraz studenci zagraniczni pobierający naukę w uczelniach poznańskich (jedynie co pięćdziesiąty poznański student jest obcokrajowcem, co jest miernikiem niskiego stopnia umiędzynarodowienia Poznania).

n) Jak efektywnie wdrażać w Poznaniu koncepcje i rozwiązanie z zakresu smart city?

Smart city to miasto, które stara się rozwiązywać problemy publiczne za pomocą rozwiązań informatycznych oraz przy wykorzystaniu zaangażowania wielu grup interesariuszy2217. W krajach UE (EU28) jest około 500 miast z populacją 100 tys. lub więcej mieszkańców – spośród nich 240 (51%) wdrożyło pewne elementy charakterystyczne dla filozofii smart cities. Wśród sześciu kluczowych obszarów smart city największą popularnością cieszą się dwa: środowisko (Smart Environment) oraz mobilność (Smart Mobility). Przy realizacji idei smart cities bierze się pod uwagę m.in.:1) Nowe podejście do zrozumienia problemów miast – miasto to coś więcej niż suma jego części, np.

system transportu i system edukacji mają ze sobą wiele wspólnego – szkoły powinny być łatwo dostępne dla uczniów i rodziców, lecz ruch związany z rannym dowożeniem dzieci do szkoły powoduje znaczne przeciążenia systemu transportowego.

2) Integrację systemów informatycznych.3) Wykorzystanie danych pochodzących z różnych źródeł.4) Tworzenie nowych technologii umożliwiających komunikację i upowszechnianie informacji wśród

obywateli, a także umożliwiających bardziej efektywne interakcje pomiędzy człowiekiem i maszyną (human-computer interaction – HCI).

5) Nowe formy zarządzania i podejmowania decyzji w sprawach publicznych(do obszaru tego zaliczane są także kwestie związane z dostępem do informacji – często nie można znaleźć zadowalającego wszystkich rozwiązania i upublicznienie pewnych informacji, np. o przestępczości w różnych rejonach miasta, może zadowolić mieszkańców, pozwalając im unikać „niebezpiecznych miejsc”, lecz obniżyć ceny najmu mieszkań, szkodząc interesom właścicieli nieruchomości).

6) Zarządzanie energią – obecną infrastrukturę energetyczną Poznania charakteryzuje niska efektywność. Miasto nie korzysta z inteligentnych rozwiązań technologicznych

7) Zarządzanie ryzykiem, sytuacjami kryzysowymi.

o) Jak podwyższyć jakość usług publicznych świadczonych w mieście?

W celu zapewnienia realizacji strategii konieczne jest ciągłe podnoszenie jakości usług publicznych (administracyjnych, społecznych i komunalnych) świadczonych przez Urząd Miasta i inne instytucje miejskie. Rozwój nowych technologii pozwala na wprowadzenie usług całodobowych. Wsparcie inicjatyw lokalnych i lokalnych liderów wymaga zapewnienia otwartości urzędów na inicjatywy mieszkańców. Ważne jest także zapewnienie mechanizmów wymiany wiedzy pomiędzy różnymi jednostkami administracji rządowej i samorządowej (m.in. w obszarze kultury).

22 Manville C. (2014), Mapping Smart Cities In The Eu, Directorate General For Internal Policies Policy Department A: Economic And Scientific Policy Study, Ip/A/Mapping Smart Cities In The EU, Ip/A/Itre/St/2013-02 January 2014, s. 9.


p) Jak zachęcić mieszkańców do uprawniania aktywności fizycznej i zapewnić im ku temu warunki?

Uprawianie sportu i rekreacji ruchowej lub podejmowanie przez mieszkańców danego miasta aktywności fizycznej jest ważne przede wszystkim dlatego, że:1) aktywność fizyczna (zwłaszcza regularna) jest niezwykle istotna dla zdrowia i dobrego samopoczucia

osób w każdym wieku – zmniejsza ryzyko występowania wielu chorób (w tym psychicznych),2) ma pozytywny wpływ na jakość życia mieszkańców miasta – wynik interakcji społecznej,3) odgrywa rolę integrującą społeczności lokalne,4) przyczynia się do wzrostu tolerancji i spójności społecznej,5) stanowi narzędzie w zapobieganiu wykluczeniom, prowadząc do „włączenia społecznego”.6) przyczynia się do obniżenia poziomu przestępczości,7) redukuje koszty, które mieszkańcy musieliby ponieść na swoje leczenie z uwagi na nieprawidłowy

stan zdrowia, a tym samym redukuje koszty systemu opieki zdrowotnej, umożliwia szybszy dostęp do lekarzy,

8) wpływa na wydłużenie długości życia mieszkańców,9) stanowi jeden z najsilniejszych (zaraz po rodzinie) czynników pozytywnie wpływających na rozwój

osobisty młodzieży, 10) wpływa na budowanie poczucia przynależności i dumy związanej z daną społecznością lokalną.

r) Jak skutecznie pozyskiwać i wykorzystywać fundusze unijne w perspektywie finansowania 20142020?

Jednym z ważnych ram organizujących proces pozyskiwania funduszy są tzw. „inteligentne specjalizacje”. Finansowanie działań proinnowacyjnych w każdym województwie będzie ukierunkowane na wspieranie konkretnych specjalizacji. Dla województwa wielkopolskiego są nimi:1) biosurowce i żywność dla świadomych konsumentów, 2) wnętrza przyszłości,3) przemysł jutra,4) wyspecjalizowane procesy logistyczne,5) rozwój oparty na ICT,6) nowoczesne technologie medyczne.

2. Wizja – obraz Poznania w przyszłości

Poznań w 2030 roku jest miastem dobrze skomunikowanych, zielonych osiedli posiadających własny, wyjątkowy charakter. Jego mieszkańcy – ludzie aktywni, przedsiębiorczy i zaangażowani społecznie, realizujący swoje marzenia i aspiracje – są zadowoleni z warunków życia, jakie stwarza im miasto, oraz dumni z tego, że jest ono rozpoznawane w kraju i za granicą dzięki swojemu dziedzictwu historycznemu, kulturowemu oraz współczesnym, wyjątkowym osiągnięciom. Sprzyjający klimat społeczny i biznesowy umożliwia wszystkim mieszkańcom pełne włączenie się w życie miasta.

3. Misja miasta

Misja opisuje zasady i wartości przyjmowane przez realizujących strategię oraz podstawowy sposób jej urzeczywistniania. Pojęcie „wartości” oznacza wszystko to, co cenne i godne pożądania, co stanowi cel dążeń ludzkich. Uznane wartości stanowią podstawę ocen, norm i wzorów kulturowych.


Wartości związane z misją Poznania powstały dzięki pracy warsztatowej z mieszkańcami Poznania – są nimi:•Otwartość – to wolność myśli i działań, która zaczyna się od samopoznania i prawdy,

a dąży do tworzenia uczciwej wspólnoty. To także luz i spontaniczność.•Współodpowiedzialność – istotą otwartości jest współodpowiedzialność, wspólne zobowiązanie

i zgodność dążeń. To także odpowiedzialność za słabszych, wykluczonych.•Współtworzenie – wspólne tworzenie Miasta musi być oparte o wzajemne zaufanie,

dialog, kreatywność i ciągłe dążenie do poprawy.Wypracowana przez przedstawicieli mieszkańców Poznania misja, która powinna przyświecać wszystkim adresatom strategii brzmi następująco:

Kształtowanie warunków do współtworzenia miasta przez mieszkańców

Rolą instytucji powołanych do zarządzania i administrowania miastem jest stwarzanie ludziom zainteresowanym sprawami miasta (mieszkańcom, rezydentom, turystom, inwestorom) warunków zachęcających do wspólnego działania na rzecz umacniania wspólnoty oraz dla współprojektowania rozwiązań, które będą podnosić satysfakcję wszystkich użytkowników miasta.

4. Cel główny

Cel główny jest najbardziej syntetycznym ujęciem tego, co chcemy osiągnąć w przyszłości. Przy jego tworzeniu założono, że powinien być zgodny z wizją miasta oraz możliwie najbardziej jasny, aby nie pozostawiał wątpliwości, co do obranego kierunku.

Podniesienie jakości życia mieszkańców i znaczenia Poznania na arenie międzynarodowej

Tak sformułowany cel główny Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+ nawiązuje do:

• Strategii Rozwoju Kraju 2020 – Cel III.3. Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju oraz integracja przestrzenna dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych, III.3.2. Wzmacnianie ośrodków wojewódzkich;

• Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (projekt do konsultacji społecznych) – Cel główny: Tworzenie warunków dla wzrostu dochodów mieszkańców Polski przy jednoczesnym wzroście spójności w wymiarze społecznym, ekonomicznym i terytorialnym;

• Wielkopolska 2020 Zaktualizowanej Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku – Cel generalny: Efektywne wykorzystanie potencjałów rozwojowych na rzecz wzrostu konkurencyjności województwa, służące poprawie jakości życia mieszkańców w warunkach zrównoważonego rozwoju.

5. Priorytety

Efektywna realizacja nadrzędnego celu głównego wymaga zdefiniowania większej liczby celów szczegółowych, które na potrzeby niniejszej strategii określono mianem priorytetów. Poniżej przedstawionych zostało pięć priorytetów dla strategii. Zostały one wyłonione dzięki zastosowaniu szerokiego spektrum narzędzi i metod, w tym m.in. konsultacji z ekspertami, warsztatów prowadzonych wg metodyki design thinking, a także dzięki zaangażowaniu zespołu ewaluatorów. Przedstawione poniżej priorytety strategii zostały sformułowane w sposób łatwy do identyfikacji i wewnętrznie spójny. Dzięki tej specyficznej kombinacji priorytetów i podejmowanych w ich ramach działań Poznań będzie stawał się miastem pierwszego wyboru dla ludzi aktywnych, z wizją, którzy będą chcieli tu mieszkać, pracować i zaspokajać życiowe aspiracje.


Tabela 2. Cel główny i cele szczegółowe wynikające z priorytetów

Cel główny: PODNIESIENIE JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓWI ZNACZENIA POZNANIA NA ARENIE MIĘDZYNARODOWEJ

Priorytety: Zielone, mobilne miasto

Nowoczesna przedsiębiorczość

Osiedla o wyjątkowym

charakterze

Wspólnotowość i dialog społeczny

Globalna lokalność

Cele szczegółowe wynikające z priorytetów

Uczynić Poznań „zielonym”, ekomobilnym miastem, które posiada łatwo dostępne dla wszystkich mieszkańców tereny zielone oraz przyjazny dla środowiska zrównoważony transport

Rozwijać w Poznaniu zróżnicowaną, silną i nowoczesną gospodarkę

Zapewnić mieszkańcom wysoką jakość życia w ramach osiedli posiadających własny, wyjątkowy charakter

Tworzyć i rozwijać mechanizmy, formy wsparcia i działania pozwalające poznaniakom na odpowiedzialne współdecydowanie o rozwoju miasta

Rozwijać międzynarodową markę Poznania jako miasta atrakcyjnego do życia, pracy, nauki i zwiedzenia

Źródło: opracowanie własne

1. Zielone, mobilne miasto – uczynić Poznań „zielonym”, ekomobilnym miastem, które posiada łatwo dostępne dla wszystkich mieszkańców tereny zielone oraz przyjazny dla środowiska zrównoważony transport

Rdzeniem systemu zieleni w Poznaniu są zaprojektowane w okresie międzywojennym cztery kliny zieleni, które bazują na dolinach rzecznych, umożliwiając zachowanie ciągłości ekologicznej z terenami zieleni gmin sąsiednich, a w skali połączeń ekosystemów także kraju i Europy. Pierścieniowy układ zieleni charakteryzuje się cennymi założeniami ogrodowymi i występowaniem okazów roślinności, w tym m.in. zabytkowego drzewostanu. Zachowanie i racjonalne wykorzystanie tego potencjału jest kluczowe dla zapewnienia wysokiej jakości życia mieszkańców. Uzupełnieniem systemu klinów zieleni są istniejące parki, które należy pielęgnować oraz dbać o ich regenerację. Realizacja niniejszego priorytetu wymaga dbałości o istniejące tereny zieleni oraz tworzenie nowych terenów, szczególnie w miejscach, z których aktualnie dostęp do nich jest utrudniony. Dbałość o tereny zieleni jest ściśle związana z prowadzeniem działań służących rozwojowi efektywnego, przyjaznego dla środowiska i mieszkańców zrównoważonego transportu. Poznań jako miasto „kompaktowe” powinno zachęcać mieszkańców do ruchu pieszego kosztem ruchu samochodowego, którynależy ograniczyć także ze względu na duże zapotrzebowanie na przestrzeń. Ten priorytet wpisuje się bezpośrednio w politykę zrównoważonego rozwoju UE, w której jednym z kierunków interwencji uczyniono ochronę środowiska naturalnego, ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i zapobieganie utracie bioróżnorodności.Realizacja tego priorytetu odpowiada również zapisom Umowy Partnerskiej pomiędzy UE i Polską, w której określono dwa cele tematyczne, zbieżne z działaniami zaplanowanymi w strategii Poznania: Cel tematyczny 6 – Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego oraz wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami oraz Cel tematyczny 7 – Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszej infrastruktury sieciowej. Tak sformułowany cel szczegółowy Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+ nawiązuje do:• Strategii Rozwoju Kraju 2020 – Cel II.7. Zwiększenie efektywności transportu, Cel II.6. Bezpieczeństwo

energetyczne i środowisko, II.6.4. Poprawa stanu środowiska;• Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (projekt do konsultacji społecznych) – Cel II Rozwój

społecznie i terytorialnie równoważony, Obszar: Rozwój zrównoważony terytorialnie;


• Zaktualizowanej Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do roku 2020 - Wielkopolska 2020 – Cel strategiczny 1. Poprawa dostępności i spójności komunikacyjnej Regionu, Cel strategiczny 2. Poprawa stanu środowiska i racjonalne gospodarowanie jego zasobami;

•Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 – Oś priorytetowa 4 Środowisko, Oś priorytetowa 5. Transport.

2. Nowoczesna przedsiębiorczość – rozwijać w Poznaniu zróżnicowaną, silną i nowoczesną gospodarkę

Poznań należy do najsilniejszych gospodarczo miast Polski. Charakteryzuje się bardzo wysokim potencjałem wzrostu gospodarczego w skali kraju, jednak w skali europejskiej – podobnie jak inne polskie ośrodki miejskie i regiony – zajmuje średnie miejsce. Poznań jest jednym z głównych ośrodków lokalizacji inwestycji zagranicznych. W mieście istnieją warunki do rozwoju istniejących przedsiębiorstw oraz ich przechodzenia na innowacyjne modele biznesowe i do działalności wysokomarżowej. Miasto wspiera powstawanie nowych przedsiębiorstw, szczególnie tych o wysokim potencjale innowacyjnym, w tym w branżach kreatywnych. W ramach realizacji tego priorytetu prowadzone będą działania wspierające innowacyjność społeczną i biznesową, rozwijające przedsiębiorstwa z obszaru inteligentnych specjalizacji, oparte na innowacjach i start-upach, a także w zakresie dostosowania szkolnictwa do potrzeb przedsiębiorczości. Ten priorytet szczegółowy wpisuje się w horyzontalną politykę Inteligentnego Rozwoju EU, która wspiera rozwój edukacji, badań naukowych oraz społeczeństwa cyfrowego oraz z zapisami Umowy Partnerskiej przede wszystkim w zakresie Celu 1. Wzmacnianie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji, Celu 3. Wzmacnianie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, oraz Celu 10. Inwestowanie w kształcenie, szkolenia oraz doskonalenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie.Tak sformułowany cel szczegółowy Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+ nawiązuje do:• Strategii Rozwoju Kraju 2020 – Cel II.2. Wzrost wydajności gospodarki, Cel II.3. Zwiększenie

innowacyjności gospodarki, Cel II.4. Rozwój kapitału ludzkiego;• Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (projekt do konsultacji społecznych) – Cel szczegółowy

I – Trwały wzrost gospodarczy oparty na dotychczasowych i nowych przewagach;• Zaktualizowanej Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do roku 2020 - Wielkopolska

2020 – Cel strategiczny 4. Zwiększanie konkurencyjności metropolii poznańskiej i innych ośrodków wzrostu w województwie, Cel strategiczny 6. Wzmocnienie potencjału gospodarczego regionu, Cel strategiczny 7. Wzrost kompetencji mieszkańców i zatrudnienia;

•Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 – Oś priorytetowa 1. Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka, Oś priorytetowa 2. Społeczeństwo informacyjne, Oś priorytetowa 6. Rynek pracy, Oś priorytetowa 8. Edukacja, Oś priorytetowa 9. Infrastruktura dla kapitału ludzkiego.

3. Osiedla o wyjątkowym charakterze – zapewnić mieszkańcom wysoką jakość życia w ramach osiedli posiadających własny, wyjątkowy charakter.

Wszystkie poznańskie osiedla powinny uzyskać unikatowy charakter m.in. dzięki kompleksowej rewitalizacji, na którą składa się nie tylko dbałość o infrastrukturę, lecz także o kulturę i kapitał społeczny. Każde osiedle buduje swój „mikroklimat”, w którym odnajdzie się każdy mieszkaniec i który dostrzegą przyjezdni. Wartością samą w sobie jest różnorodność wewnętrzna osiedli, czyli wiele różnych punktów usługowych, gastronomicznych i handlowych, a także dostęp do terenów zieleni, przestrzeni rekreacyjnych i sportowych. Obszar śródmieścia pełni funkcje miastotwórcze, metropolitalne i ponadregionalne, przy jednoczesnynie postępującym wyludnianiu i degradacji przestrzeni miejskiej. Prowadzone działania mają na celu osiągnięcie równowagi w funkcjonowaniu tej części miasta, tak by w 2030 r. struktura funkcjonalno-przestrzenna śródmieścia prezentowała


wysokiej jakości system przestrzeni publicznych, dobrze zachowanych i atrakcyjnie eksponowanych obiektów dziedzictwa kulturowego i historycznego oraz była miejscem przyjaznym do mieszkania, inwestowania i spędzania wolnego czasu. Na jakość przestrzeni miejskiej wpływa także stan zabudowy i zagospodarowania terenów dużych osiedli mieszkaniowych. Pomimo prowadzenia wielu działań rewitalizacyjnych, problemem jest utrzymanie uzyskanych efektów. Przestrzeń publiczna wysokiej jakości jest bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na przyciąganie innowacyjnych firm oraz wykwalifikowanych pracowników. W ramach tego priorytetu prowadzone będą działania w zakresie wzmocnienia relacji i tożsamości osiedli oraz – przede wszystkim – związane ze stworzeniem wysokiej jakości oferty usług dostępnych dla mieszkańców. Ten priorytet strategii Poznania wpisuje się w politykę horyzontalną UE sprzyjania włączeniu społecznemu poprzez zapewnienie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej. Z punktu widzenia umowy partnerskiej z UE, działania tutaj podejmowane będą wpisywać się w wiele celów tematycznych umowy dotyczących przede wszystkim wspierania efektywnego gospodarowania zasobami, wzmacniania konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, promowania zrównoważonego transportu a przede wszystkim w Cel 9. Promowanie włączenia społecznego, walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją.Tak sformułowany cel szczegółowy Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+ nawiązuje do:• Strategii Rozwoju Kraju 2020 – Cel III.1. Integracja społeczna, Cel III.2. Zapewnienie dostępu

i określonych standardów usług publicznych;• Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (projekt do konsultacji społecznych) – Cel II Rozwój

społecznie i terytorialnie równoważony, Obszar: Rozwój zrównoważony terytorialnie;• Zaktualizowanej Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do roku 2020 - Wielkopolska 2020

– Cel strategiczny 1. Poprawa dostępności i spójności komunikacyjnej Regionu, Cel strategiczny 5. Zwiększenie spójności województwa, Cel strategiczny 8. Zwiększanie zasobów oraz wyrównywanie potencjałów społecznych województwa;

•Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 – Oś priorytetowa 7. Włączenie społeczne, Oś priorytetowa 9. Infrastruktura dla kapitału ludzkiego.

4. Wspólnotowość i dialog społeczny – stworzyć nowe i rozwijać istniejące mechanizmy, formy wsparcia i działania pozwalające poznaniakom na odpowiedzialne współdecydowanie o rozwoju miasta

Istnieje silny pozytywny związek zaufania z wewnętrznym poczuciem kontroli, czyli z przekonaniem, że ma się wpływ na to, jak układa się życie, oraz z zadowoleniem z życia. Poczucie kontroli istotnie pośredniczy między zaufaniem a zadowoleniem z życia. Poziom wskaźników Licznika Partycypacji, opracowanego przez Instytut Spraw Publicznych, pokazuje, że mieszkańcy Poznania i organizacje pozarządowe mogą w wysokim stopniu uczestniczyć w procesie partycypacji publicznej, a skala komunikacji społecznej jest na wysokim poziomie. Wysoki poziom aktywności mieszkańców oraz rosnąca rola organizacji pozarządowych i ruchów miejskich wpływają już dzisiaj na jakość i poziom dialogu społecznego. Wspólnotowość i dialog społeczny mogą być wspierane przez rozwój lokalnych masowych wydarzeń artystyczno-kulturalnych oraz sportowych, tworzenie osiedlowych tras turystycznych na bazie wydarzeń z przeszłości Poznania (np. wjazd Ottona III jadącego na Zjazd Gnieźnieński dzisiejszą ulicą Dąbrowskiego; pochód robotników z Zakładów H. Cegielskiego na Dębcu do centrum miasta w czerwcu 1956 roku), jak i unikatowej architektury (secesja poznańska, modernizm poznański, architektura obronna). W ramach tego priorytetu wdrażane będą mechanizmy i działania na rzecz podniesienia poziomu wykorzystania inteligentnych technologii w usługach publicznych oraz zaangażowania mieszkańców w rozwój miasta. Przy realizacji tego celu należy pamiętać, że dobre rządzenie (good governance) rozwija oddolną zaradność ludzi, ale nie wyręcza ich w decydowaniu o ważnych sprawach. Działania tutaj podejmowane wpisują się w Cel tematyczny 2. Umowy Partnerskiej: Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz Cel 11. Wzmacnianie zdolności instytucjonalnych instytucji publicznych i zainteresowanych stron oraz sprawności administracji publicznej.


Tak sformułowany cel szczegółowy Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+ nawiązuje do:• Strategii Rozwoju Kraju 2020 – Cel I.3. Wzmocnienie warunków sprzyjających realizacji indywidualnych

potrzeb i aktywności obywatela;• Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (projekt do konsultacji społecznych) – Cel II Rozwój

społecznie i terytorialnie równoważony, Obszar: Spójność społeczna, Cel III Skuteczne państwo i instytucje gospodarcze służące wzrostowi oraz włączeniu społecznemu i gospodarczemu;

• Zaktualizowanej Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do roku 2020 - Wielkopolska 2020 – Cel strategiczny 8. Zwiększanie zasobów oraz wyrównywanie potencjałów społecznych województwa;

•Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 – Oś priorytetowa 7. Włączenie społeczne.

5. Globalna lokalność – rozwijać międzynarodową markę Poznania jako miasta atrakcyjnego do życia, pracy, nauki i zwiedzenia

Rola miast w erze globalizacji systematycznie wzrasta. Miasta koncentrują większość międzynarodowych przepływów kapitału, informacji, ludzi i usług, łącząc się w globalne sieci, ale i konkurując między sobą. Światowe trendy rozwoju miast pokazują, że współzależność zjawisk, które kreowane są współcześnie w miastach, tworzą swoisty efekt mnożnikowy, pociągając za sobą wzrost ich znaczenia2418. Ważną rolę odgrywają w tym procesie biznes, nauka, kultura i sektory kreatywne, sport, kapitał społeczny i ludzki. Wobec dużej konkurencji ośrodków miejskich, coraz ważniejsze stają się dodatkowe czynniki związane z szeroko pojmowaną jakością życia i unikalną tożsamością miasta, zapisaną w jego bogatym dziedzictwie historycznym i kulturowym oraz cechach kojarzonych z jego mieszkańcami. Wzmacnia ją lokalna kultura miejska oraz sport, budujące wspólnotowość i kapitał społeczny. Kultura pełni wiele pozytywnych funkcji w rozwoju człowieka jako jednostki oraz rozwoju społeczeństw. Nakłady na kulturę mają pozytywny wpływ na wiele innych dziedzin życia, a także na wzrost gospodarczy. Tak zwana „wysoka sztuka” (high art) jako oferta dla elit przestaje być traktowana odrębnie od sztuki popularnej. Obecnie koncepcja partycypacji w kulturze znacząco się poszerzyła i obejmuje swym zakresem udział w nieformalnych oraz tradycjonalnych aktywnościach. Warto wspomnieć, że rozwój sektorów kreatywnych w Poznaniu raczej powinien być nazwany re-aktywacją.2519 Aktywność kulturalna jest zarówno źródłem, jak i odbiorcą produktów sektorów kreatywnych. W wielu przypadkach sektory kreatywne służą komercjalizacji dokonań kulturalnych i artystycznych. Dyscypliny sportowe i kluby sportowe związane z Poznaniem mają długie tradycje sięgające XIX wieku (m.in. sporty wodne). Siłą sportu w Poznaniu były także amatorskie lub półamatorskie kluby sportowe. Sport miał i nadal ma duży potencjał jako rodzaj aktywności sprzyjający budowie kapitału społecznego, promocji miasta a także jako czynnik podnoszący ogólną jakość życia mieszkańców. Ważne jest dbanie o to, aby sukcesy i osiągnięcia poznańskich sportowców, artystów i przedsiębiorców działających w poznańskiej branży kreatywnej były promowane. Należy także ułatwiać tym osobom, za pomocą odpowiednich narzędzi i bodźców, pełnienie roli ambasadorów miasta na arenie ogólnopolskiej i za granicą. Ważne jest także tworzenie instrumentów współpracy pomiędzy artystami, sportowcami i przedsiębiorcami sektorów kreatywnych umożliwiających wzajemne interakcje i inspiracje. Tak sformułowany cel szczegółowy Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+ nawiązuje do:• Strategii Rozwoju Kraju 2020 – Cel I.3. Wzmocnienie warunków sprzyjających realizacji indywidu-

alnych potrzeb i aktywności obywatela, I.3.2. Rozwój kapitału społecznego, III.3.2. Wzmacnianie ośrodków wojewódzkich;

24 „Kosmopolis” prof. UEP dr hab. Waldemar Budner, Kwartalnik Forum Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu nr 12/2014.

25 W okresie II RP poznański kapitał dominował na ogólnopolskim rynku prasy. Wcześniej Poznań był silnym ośrodkiem złotnictwa, 3 największe firmy jubilerskie w Polsce mają swoje korzenie w Poznaniu. W mieście działało wiele drukarni i wydawnictw. Nawet sukces poznańskich kryptologów wg współczesnej nomenklatury można uznać za efekt działania przemysłu kreatywnego.


• Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (projekt do konsultacji społecznych) – Cel szczegółowy I – Trwały wzrost gospodarczy oparty na dotychczasowych i nowych przewagach Obszar: Ekspansja zagraniczna;

• Zaktualizowanej Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do roku 2020 - Wielkopolska 2020 – Cel strategiczny 4. Zwiększanie konkurencyjności metropolii poznańskiej i innych ośrodków wzrostu w województwie, Cel strategiczny 8. Zwiększanie zasobów oraz wyrównywanie potencjałów społecznych województwa, Cel strategiczny 9. Wzrost bezpieczeństwa i sprawności zarządzania regionem;

•Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 – Działanie 2.1. WRPO: Rozwój elektronicznych usług publicznych w zakresie e-kultury, Działanie 4.4. Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego.

Poniżej omówiono każdy z pięciu priorytetów w taki sposób, aby ukazać obraz sytuacji w chwili obecnej (2016) i pożądany obraz sytuacji w przyszłości (2030). Priorytety te także zaprezentowano na schemacie 2.

Schemat 2. Priorytety rozwoju miasta


ZIELONE, MOBILNE MIASTO

POZNAŃ 2016

Zwarty, multicentryczny układ urbanistyczny miasta z klinami zieleni już dzisiaj czyni Poznań „kompaktowym”, zielonym miastem. Gęsta w porównaniu z innymi metropoliami w Polsce sieć ulic nie rozwiązuje problemu korków ulicznych z powodu nadmiernego wykorzystywania przez poznaniaków indywidualnego transportu samochodowego. Tylko około 4% mieszkańców korzysta z roweru jako środka transportu. Tereny zieleni są nierównomiernie rozłożone na mapie miasta – wielu mieszkańców mieszka z dala od parków i innych terenów zieleni.

POZNAŃ 2030

Poznań w 2030 r. jest miastem o dużej ilości i dostępności terenów zieleni dla wszystkich mieszkańców. Dużą jego powierzchnię zajmuje dobrze zagospodarowana zieleń publiczna i przyuliczna, tereny leśne, ogrody rodzinne oraz otwarte ogrody społeczne, z których korzystają dbający o nie mieszkańcy. Przez miasto przebiegają spajające je zielone korytarze oraz ekologiczne przejścia dla zwierząt. Zielone przestrzenie swą atrakcyjnością i dostępnością zachęcają do rekreacji, aktywnego wypoczynku i spotkań na świeżym powietrzu. Zagospodarowane tereny nadbrzeże i bogata oferta turystyki wodnej zachęcają do spędzania wolnego czasu nad Wartą. Mieszkańcy chętnie korzystają z ekologicznych środków transportu. Miejska infrastruktura jest dostosowana do potrzeb przechodniów i rowerzystów, a sieć wzajemnie powiązanych dróg pieszych i ścieżek dla cyklistów obejmuje wraz z nowoczesnym zapleczem rowerowym cały obszar miasta. Transport publiczny obsługują w większości pojazdy ekologiczne, ciche, nowoczesne i o wysokim standardzie. Wydzielone tory tramwajowe i buspasy zapewniają wysoki komfort i szybkość przemieszczania się pasażerów. Działający na obszarze całego miasta inteligentny system sterowania ruchem i parkingami, z którym powiązane są inteligentne aplikacje, pozwala wszystkim uczestnikom ruchu na łatwe przemieszczanie. Miejski transport publiczny jest zintegrowany z siecią kolei metropolitalnej oraz wielkopolską koleją regionalną. Mieszkańcy dzielą koszty wspólnego użytkowania samochodów (carsharing) oraz dojeżdżają do pracy lub szkoły razem z osobami codziennie pokonującymi tę samą trasę (carpooling). Około 12% poznaniaków korzysta z roweru jako środka transportu przez cały rok. W miarę rozwoju nowoczesnych technologii wspierających mobilność miejską, takich jak pojazdy elektryczne, miasto sukcesywnie wdraża je w celu realizacji swoich potrzeb. Trzeba jednak pamiętać, ze samochody elektrycznie nie rozwiązują problemu zatłoczenia miasta (kongestii). Najlepszym sposobem na jego rozwiązanie jest ruch rowerowy i transport publiczny. W mieście w pełni wdrożono program ochrony klimatu. Poznań konsekwentnie dąży do uzyskania dobrej jakości powietrza atmosferycznego i wód. Zabiega o utrzymanie neutralnego poziomu pod względem wytwarzania dwutlenku węgla. W mieście funkcjonuje system inteligentnych sieci energetycznych, integrujący systemy odpowiadające za wytwarzanie i dystrybucję energii, zarządzanie siecią energetyczną, ciągłością dostaw i rynkiem energii (smart grid). Budynki użyteczności publicznej oraz coraz liczniejsze budynki prywatne stosują inteligentne systemy mikrosieci elektroenergetycznych (microgrid), zapewniające efektywność energetyczną ogrzewania oraz inteligentną gospodarkę wodą pitną i opadową. Do przestrzeni miejskiej wprowadzane są innowacyjne, zielone i mobilne rozwiązania wykorzystujące nowoczesne technologie ekologiczne i energetyczne, powstające w ramach współpracy środowiska naukowego z lokalnym biznesem. Coraz bardziej popularne są – promowane przez Miasto – zielone dachy oraz wertykalne ogrody wolnostojące lub zakładane na ścianach budynków. Świadomość ekologiczna poznaniaków jest bardzo wysoka. Lepsza jakość środowiska ma swoje przełożenie na atrakcyjność inwestycyjną. Lepiej zagospodarowane i równomiernie rozłożone na mapie Poznania obszary zieleni stanowią infrastrukturę dla wydarzeń kulturalnych oraz służą budowie wspólnotowości i dialogu społecznego. Zmiana form mobilności mieszkańców i przedsiębiorstw, a także działania edukacyjne promujące proekologiczne zachowania wpływają korzystnie na jakość życia poznaniaków. Estetyka przestrzeni miejskiej i wyższa


jakość środowiska są cennymi atutami w budowie pozytywnego wizerunku miasta w kraju i za granicą. Miasto posiada spójny system parkingowy na całym swoim obszarze, a funkcjonujące efektywne mechanizmy zachęcają kierowców do pozostawiania pojazdów poza centrum miasta.

NOWOCZESNA PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ

POZNAŃ 2016

Poznań tradycyjnie kojarzony jest z oszczędnością, pragmatyzmem, przedsiębiorczością i pracowitością jego mieszkańców. Historyczne przewagi konkurencyjne Poznania nie w pełni odpowiadają realiom współczesnej, kreatywnej gospodarki. Potencjał środowiska akademickiego nie jest w pełni wykorzystywany na potrzeby gospodarki Poznania. Wiele poznańskich firm jest liderami w swoich dziedzinach na arenie ogólnopolskiej, lecz rozwiązania, które oferują, są bardzo często dobrymi imitacjami rozwiązań i wynalazków stworzonych poza Poznaniem. Poznańscy przedsiębiorcy niechętnie angażują się w projekty mające na celu radykalne zwiększenie skali działalności swoich firm – poznańskie mikroprzedsiębiorstwa zbyt rzadko stają się małymi przedsiębiorstwami, a małe średnimi. Udział sektorów kreatywnych w gospodarce Poznania jest niewielki, a zainteresowanie komercjalizacją wyników badań naukowych wśród poznańskich przedsiębiorców niewielkie. W Poznaniu powstaje niewiele wysokomarżowych produktów i usług. Rynek pracy jest ubogi w wysoko opłacane stanowiska menedżerskie, co utrudnia przyciąganie do miasta wykwalifikowanych pracowników, a także pośrednio powoduje niski popyt na usługi czasu wolnego. Jednym z ważnych wyznaczników metropolitalności są siedziby znaczących przedsiębiorstw w danym mieście (Headquarters). W ciągu ostatnich 25 lat Poznań raczej doświadczył odpływu znaczących firm. Zjawisko to obniża jakość rynku pracy w Poznaniu oraz jego wizerunek, a także poczucie dumy poznaniaków.

POZNAŃ 2030

W 2030 r. Poznań jest miastem o zdywersyfikowanej, silnej, nowoczesnej gospodarce. O nowoczesności poznańskiej przedsiębiorczości świadczy duży udział sektorów kreatywnych i innych zdefiniowanych w ramach specjalizacji dla województwa wielkopolskiego. Ponadto poznańskie firmy przesuwają się w górę łańcucha wartości dodanej w przemyśle, tworząc wysokomarżowe produkty i usługi. O wzroście konkurencyjności poznańskiej gospodarki świadczy także wzrost eksportu. Poznańskie firmy oprócz posiadanej już zdolności do szybkiej adaptacji i imitacji rozwiązań powstałych na zewnątrz budują kompetencje w zakresie tworzenia innowacji i komercjalizacji wiedzy tworzonej w mieście. W efekcie w Poznaniu powstają innowacyjne produkty i usługi, które przyczyniają się do budowy wizerunku miasta w kraju i za granicą. Innowacyjne firmy tworzą dobrze płatne miejsca pracy, przyciągając utalentowanych pracowników z kraju i z zagranicy oraz odbierają powody utalentowanym poznaniakom do opuszczania miasta. Wykorzystywane są zasoby nauki i wiedzy lokalnych centrów kompetencyjnych. Poznań staje się silnym centrum rozwojowym dla takich branż, jak: technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT), mechatronika, wzornictwo (design), logistyka, technologie medyczne, biotechnologia, zielona gospodarka, przemysł spożywczy (wykorzystujący biosurowce) oraz dla branży spotkań i przemysłu jutra. Dynamicznie rozwijające się Międzynarodowe Targi Poznańskie wspierają rozwój lokalnego biznesu oraz środowiska akademickiego, wykorzystując także rozwijający się potencjał poznańskiej kultury. Nowoczesna oferta dla zwiedzających oraz dziedzictwo historyczne i kulturowe Poznania są wykorzystywane do tworzenia innowacyjnych produktów i usług. Miasto wspiera środowisko początkujących przedsiębiorców (także z pokolenia 55+) poszukujących nowych modeli prowadzenia biznesu (start-upy) i firm kreatywnych. Poznańskie szkoły i uczelnie przyciągają uczniów i studentów, także zagranicznych. Dzięki miejskim programom wsparcia absolwentów i przedsiębiorców, bogatej ofercie kształcenia ustawicznego, zaawansowanemu wdrażaniu rozwiązań miasta inteligentnego (Smart City) oraz wysokiej jakości przestrzeni publicznej w Poznaniu powstaje i pozostaje coraz więcej


firm. Miasto wspiera rozwój innowacyjności lokalnych przedsiębiorstw oraz start-upów, przyciągając zarówno młodych, utalentowanych pracowników, jak i innowacyjne firmy z różnych części Polski. Oferuje im najlepsze możliwości realizacji, wdrażania i rozwoju pomysłów, a w konsekwencji wejścia na światowe rynki. Jednocześnie poznański samorząd współpracuje z biznesem w celu tworzenia inicjatyw, które zarówno przynoszą dochód, jak i rozwiązują konkretny problem społeczności miejskiej oraz promują zbiorową odpowiedzialność za wspólną przestrzeń publiczną (social business city). W Poznaniu lokują swoje centrale ogólnopolskie i regionalne (region Europy) spółki notowane na GPW i międzynarodowe korporacje. Miasto wspiera działania przedsiębiorców prowadzących projekty z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu, aktywizujących osoby wykluczone z konkurowania o miejsca pracy, przyczyniając się do budowy wspólnotowości we współpracy z biznesem. Beneficjentami rozwoju nowoczesnej przedsiębiorczości w Poznaniu są także przedsiębiorstwa branży turystycznej, takie jak hotele i lokale gastronomiczne (wzrost turystyki biznesowej, wzrost liczby pasażerów korzystających z Portu Lotniczego Poznań-Ławica itp.), co ma pozytywne przełożenie na gospodarkę miasta i wpływy podatkowe. W celu harmonizacji priorytetu „nowoczesna przedsiębiorczość” z „zielonym, mobilnym miastem” należy zachęcać firmy i instytucje, w tym miejskie, działające w Poznaniu do tworzenia stanowisk Mobility Managers, którzy byliby odpowiedzialni za pomaganie pracownikom w znajdowaniu alternatywy dla poruszania się samochodem.

OSIEDLA O WYJĄTKOWYM CHARAKTERZE

POZNAŃ 2016 Poznań ma historycznie ukształtowany, szczególny układ przestrzenny z wieloma rynkami i lokalnymi centrami, unikatowymi przestrzeniami o różnorodnej narracji, którym towarzyszy silna tożsamość lokalna, reprezentowana m.in. przez ruchy miejskie. Niedobór zasobów mieszkaniowych o podwyższonym standardzie w śródmieściu przyczynia się do szkodliwej dla Poznania suburbanizacji. Na osiedlach odbywa się niewiele wydarzeń kulturalnych aktywizujących mieszkańców i budujących kapitał społeczny wśród poznaniaków.

POZNAŃ 2030

W 2030 r. Poznań jest miastem zapewniającym wysoką jakość życia dla wszystkich mieszkańców. Na osiedlach o wyjątkowym charakterze odbywają się liczne wydarzenia kulturalne aktywizujące mieszkańców i budujących kapitał społeczny wśród poznaniaków. Miasto dba o dobry stan zdrowia mieszkańców poprzez rozwój możliwości uprawiania amatorskiego i wyczynowego sportu dla wszystkich grup wiekowych. Unikatowość osiedli jest tworzona m.in. dzięki rewitalizacji budynków, rozwojowi łatwo dostępnych terenów zieleni, aktywności lokalnych liderów, wykorzystaniu historii osiedli do budowy osiedlowej tożsamości i in. Rozwój kreatywnych mikroprzedsiębiorstw osiedlowych sprzyja łączeniu kultury z biznesem.Specjalną funkcję w krajobrazie Poznania pełni odnowione i dobrze zagospodarowane śródmieście, które jest atrakcyjnym miejscem do zamieszkania, uprawiania działalności kulturalnej i lokowania biznesu. Wysoki poziom bezpieczeństwa publicznego oraz dostępność lokalnej przestrzeni i świadczonych usług sprawiają, że są one przyjazne dla wszystkich grup mieszkańców i turystów. Lokalne ruchy miejskie, rady osiedli oraz organizacje i inicjatywy miejskie działają na rzecz równości społecznej i promowania wyjątkowego charakteru przestrzeni i kontaktów sąsiedzkich. Odnowioną, dobrze zagospodarowaną, estetyczną przestrzeń publiczną zapełnia zróżnicowana, nowoczesna i zabytkowa architektura oraz wykorzystująca inteligentne technologie lokalna oferta handlowo-usługowa, rekreacyjna, sportowa, kulturalna i oświatowa. Tereny targowe w centrum miasta są wykorzystywane do promocji i aktywnego spędzania czasu wolnego. Historyczne i kulturowe dziedzictwo Poznania jest ogólnodostępne, a lokalne imprezy odwołujące się do tożsamości i historii miasta oraz osiedli cieszą się dużym zainteresowaniem


mieszkańców i turystów. Mieszkańcy aktywnie uczestniczą w procesach rewitalizacji, które obejmują coraz większe obszary miasta wymagające odnowy i zagospodarowania, w tym nadbrzeżne tereny Warty. Oferta mieszkaniowa jest dostosowana do potrzeb różnych grup społecznych oraz warunków lokalnych. Charakteryzuje ją dostępność, wysoka jakość oraz wykorzystanie ekologicznych i inteligentnych rozwiązań technologicznych. Konsekwentnie realizowany jest program renowacji już istniejących zasobów mieszkaniowych. Priorytetem dla Miasta jest zagospodarowanie istniejącej infrastruktury w sposób wielofunkcyjny, przyjazny mieszkańcom i odpowiadający ich potrzebom. Unikatowość osiedli czyni Poznań atrakcyjnym miejscem do osiedlania się i zniechęca poznaniaków do opuszczania miasta. Większa aktywność społeczna na osiedlach sprzyja także rozwojowi małej przedsiębiorczości (kiermasze, mała gastronomia, sprzedaż obwoźna itp.). Unikatowy charakter osiedli podwyższa poczucie dumy z własnego miasta wśród mieszkańców miasta. Tereny zieleni na osiedlach są czyste i zadbane.

WSPÓLNOTOWOŚĆ I DIALOG SPOŁECZNY

POZNAŃ 2016

Wysoki kapitał społeczny opiera się na najsilniejszych w Polsce ruchach miejskich i wyrażanej przez mieszkańców silnej potrzebie współuczestnictwa w procesach rozwoju miasta. Coraz bardziej przyjazna i dostępna przestrzeń publiczna sprzyja dialogowi społecznemu. Wysoki kapitał społeczny nie ma mocnego przełożenia na zdolność poznaniaków do tworzenia dużych przedsiębiorstw i zwiększania skali swojego biznesu. Wspólnotowość i dialog społeczny nie mają silnego przełożenia na rozwój branż kreatywnych w Poznaniu. Wysoki kapitał społeczny i unikatowość kultury miejskiej Poznania (gwara, tradycja, osiągnięcia historyczne) nie są wyraźnym „znakiem rozpoznawczym” Poznania i nie są wykorzystywane do tworzenia pozytywnego wizerunku miasta.

POZNAŃ 2030

Poznań w 2030 r. jest miastem, o którym realnie współdecydują jego mieszkańcy. Ważną rolę w tym procesie odgrywa Rada Miasta oraz Rady Osiedli. Wykorzystując miejski kapitał społeczny, wdrażane są nowe działania społeczne, mające na celu polepszenie jakości życia mieszkańców. Priorytetem dla Miasta jest integracja lokalnych społeczności, opierająca się na bezpośrednich relacjach międzyludzkich, międzykulturowych i międzyśrodowiskowych. Miasto korzysta z nowoczesnych form dialogu społecznego i współrządzenia oraz inteligentnego systemu wsparcia inicjatyw lokalnych. Mieszkańcy mogą aktywnie włączać się w życie miasta, korzystając z propozycji kształcenia ustawicznego i wolontariatu. Wspólnotowość i dialog społeczny przyczyniają się do wzrostu rangi Poznania na arenie krajowej i międzynarodowej dzięki tworzeniu innowacji społecznych, bardziej efektywnemu procesowi zarządzania zmianą gospodarczą, wzrostowi kapitału społecznego, który ma znaczenie dla inwestorów. Wspólnotowość i dialog społeczny łączą się komplementarnie z rozwojem kultury i sportu.Wspólnotowość i dialog społeczny mają silne przełożenie na rozwój branż kreatywnych w Poznaniu. Wysoki kapitał społeczny i unikatowość kultury miejskiej Poznania (gwara, tradycja, osiągnięcia historyczne i in.) są wyraźnym „znakiem rozpoznawczym” Poznania i są wykorzystywane do tworzenia pozytywnego wizerunku miasta. Dzięki wspólnotowości i dialogowi społecznemu w Poznaniu powstają innowacje społeczne, które są – tam, gdzie jest to możliwe – wykorzystywane do promocji wizerunku miasta oraz komercjalizacji przez poznańskie firmy z sektorów kreatywnych. Mechanizmy i działania wspierające ten priorytet służą także zacieśnieniu współpracy wśród poznańskich przedsiębiorców, co owocuje powstawaniem konsorcjów firm i ich łączeniem się w celu uzyskania korzyści skali.Poczucie wspólnotowości ma pozytywny wpływ na estetykę osiedli oraz dbałość o czystość. Służby miejskie, szybko reagując na sygnały mieszkańców dotyczące degradacji otoczenia, przyczyniają się do poczucia wspólnotowości.


Osoby z grup problemowych korzystają z oferty podmiotów ekonomii społecznej oraz przedsiębiorców realizujących wspólnie z Miastem inicjatywy rozwiązujące konkretne problemy społeczne (social business city). Inteligentne rozwiązania są stosowane we wszystkich dziedzinach życia, a także biznesie i zarządzaniu miastem. Miasto dostarcza usługi publiczne, opierając się na modelu relacyjnym wspieranym przez systemy informatyczne ukierunkowane na współpracę z mieszkańcami i przedsiębiorcami. Mieszkańcy korzystają z szerokiej gamy elektronicznych usług publicznych w administracji lokalnej oraz e-narzędzi konsultacyjnych, a przedsiębiorcy z e-platformy zamówień publicznych, w których Miasto stosuje klauzule społeczne i ekologiczne. Wprowadzona możliwość całodobowej interaktywnej komunikacji z klientami pozwala na łatwiejszy dostęp do informacji i skrócenie czasu załatwienia spraw. Miasto w pełni udostępnia on-line informacje publiczne. Otwarte dane stają się bazą do tworzenia aplikacji ułatwiających życie w mieście. W Poznaniu działa bezpłatna platforma wykorzystująca szerokie możliwości Internetu, pozwalającego na komunikację nie tylko między ludźmi, ale także między różnymi urządzeniami (Internet Rzeczy). Daje ona mieszkańcom możliwość dostępu do informacji i usług oraz indywidualnego sterowania korzystaniem z mediów technicznych w miejscu zamieszkania. Cały obszar miasta jest objęty szerokopasmowym Internetem. Kultura i sport o charakterze lokalnym są silnymi filarami budowy wspólnotowości w Poznaniu.

GLOBALNA LOKALNOŚĆ

POZNAŃ 2016 Atrakcyjność miasta dla biznesu, nauki, artystów, sportowców i turystów stanowi bazę do budowania globalnej marki Poznań. Tożsamość miasta, zapisana w jego bogatym dziedzictwie historycznym i kulturowym oraz cechach kojarzonych z jego mieszkańcami, nie jest w pełni wykorzystywana w rozwoju miasta. Kultura i sport i sektory kreatywne stanowią bazę do budowania globalnej marki Poznań, lecz obecnie nie wnoszą znaczącego wkładu w tworzenie atrakcyjności miasta dla biznesu, nauki i turystów. Poznań charakteryzuje przeciętna na tle innych polskich metropolii dostępność kultury, stanowiącej ważny czynnik i mechanizm rozwoju społeczno-gospodarczego, wiedzy społecznej i wspólnotowości. Poznańscy artyści często opuszczają Poznań i osiedlają się w innych miastach w poszukiwaniu lepszych warunków dla swojej twórczości, głównie z powodu niewystarczającego popytu na dobra kulturalne. Wymiana wiedzy i doświadczeń pomiędzy instytucjami kultury działającymi na terenie miasta jest niewystarczająca. Z powodu wieloletniego niedoinwestowania obszaru kultury oraz innych przyczyn, wielu poznaniaków nie uczestniczy w konsumpcji dóbr kulturalnych. Powoduje to negatywne sprzężenie zwrotne, ponieważ artyści odczuwają deficyt zainteresowania swoją działalnością w mieście. Środowiska artystów i przedsiębiorców nie dość mocno współpracują ze sobą w celu wykorzystania potencjału kultury do rozwoju kreatywnych przedsiębiorstw w mieście. Zdaniem niektórych mieszkańców jakość oferty kulturalnej nie jest bardzo niska, lecz oferta kulturalna jest nierównomiernie rozłożona w czasie. Są okresy, gdy w życiu kulturalnym Poznania jest skumulowanych wiele atrakcyjnych wydarzeń, ale także okresy pozbawione atrakcyjnej oferty. Pomimo różnorodnej miejskiej oferty aktywności fizycznej, korzysta z niej jedynie 20% mieszkańców. Potencjał sportu w budowaniu kapitału społecznego nie jest w pełni wykorzystywany.

POZNAŃ 2030

Poznań jest znaczących ośrodkiem metropolitalnym w skali kraju i Europy, rozpoznawalnym na świecie. Cechuje go dynamiczny rozwój i pełnienie nowoczesnych funkcji. Miasto aktywnie działa w międzynarodowych sieciach współpracy oraz intensywnie współpracuje z miastami zagranicznymi, zapewniając możliwość takiej współpracy także poznańskim przedsiębiorcom, naukowcom oraz środowiskom społecznym. W Poznaniu bujnie rozwija się życie kulturalne, któremu towarzyszy rozwój przedsiębiorczości opartej na kreatywności i wykorzystaniu aktywności kulturalnych, czyli sektorów


kreatywnych. Bogate życie kulturalne stanowi powrót do tradycji Poznania, który w różnych okresach w przeszłości pełnił rolę ośrodka promieniującego nowymi ideami i kulturą na ziemie Polskie oraz wnosił wkład do światowego dziedzictwa kulturowego. Poznań jest liderem wśród miast polskich, pod względem infrastruktury przeznaczonej na działalność kulturalną (m.in. kina, teatry, filharmonie, muzea, galerie i salony sztuki, biblioteki)oraz wydarzeń kulturalnych. Rozwój kultury w Poznaniu ma charakter zarówno ilościowy, jak i jakościowy. Poznańskie środowiska kulturalne i przedsiębiorstwa działające w sektorach kreatywnych przyczyniają się do wzrostu rangi Poznania na arenie krajowej i międzynarodowej dzięki łączeniu (konwergencji) pomysłów i inspiracji ze świata sztuki z talentami przedsiębiorców. Sektory kreatywne tworzą stabilne, dobrze płatne miejsca pracy i tworzą wysokomarżowe produkty i usługi znane w Polsce i na świecie. Poznań jest otwarty na artystów pochodzących spoza miasta. Miasto aktywnie wspiera działania mające na celu łączenie środowisk artystycznych, sportowych i biznesowych w celu pobudzenia kreatywności mieszkańców. Poznań jest liczącym się na mapie Polski organizatorem imprez sportowych, np. biegowych, rowerowych. W związku z dużą liczebnością, różnorodnością i jakością imprez sportowych w Poznaniu, sport wykorzystywany jest jako „narzędzie” uzyskania przewagi konkurencyjnej nad innymi ośrodkami. Beneficjentami rozwoju kultury i sportu w Poznaniu są także przedsiębiorstwa branży turystycznej, takie jak hotele i lokale gastronomiczne, co ma pozytywne przełożenie na gospodarkę miasta i wpływy podatkowe. Poznańskie uczelnie, m.in. dzięki internacjonalizacji i intensyfikacji współpracy z biznesem, zapewniają wysoką jakość edukacji oraz praktyczne przygotowanie do rozwiązywania problemów technicznych, gospodarczych i społecznych. Uczelnie promują także absolwentów, których kompetencje są doceniane przez działające w Poznaniu firmy, także z sektorów kreatywnych. Wielu absolwentów poznańskich uczelni zakłada start-upy dzięki sprzyjającemu klimatowi dla nowoczesnej przedsiębiorczości. Poznań jest liderem we wdrażaniu nowoczesnych rozwiązań w przemyśle. Z dokonań środowiska naukowo-dydaktycznego korzystają jednostki miejskie, lokalni przedsiębiorcy oraz różne grupy społeczne. Popyt na innowacje ze strony biznesu w Poznaniu stanowi bodziec do rozwoju naukowego poznańskich naukowców. Miasto wykorzystuje nowoczesne, globalne kanały komunikacji, wzmacniając swój wizerunek budowany wokół unikatowych cech i wartości poznaniaków. Stanowi silny, rozpoznawalny na świecie ośrodek kongresowy i najlepsze miejsce organizacji spotkań poświęconych tematyce innowacyjności. Dzięki dużej aktywności kulturalnej, sportowej i rozwojowi sektorów kreatywnych Miasto jest atrakcyjne dla inwestorów zewnętrznych, szczególnie dużych korporacji globalnych, powiązanych z rynkami światowymi, które tworzą w mieście swoje centra rozwoju. Dzięki partycypacji w kulturze i sporcie wzrasta poziom tolerancji i otwartości mieszkańców – rośnie kapitał społeczny. Oferta kulturalna i rozwój sektorów kreatywnych w Poznań sprawiają, że jest on atrakcyjnym miejscem do życia, pracy, zakładania własnych firm i osiedlania się dla dobrze wykształconych, kreatywnych cudzoziemców. Działalność kulturalna na terenie Poznania oraz sport amatorski i wyczynowy są wyróżnikami pozycji międzynarodowej Poznania. Dynamiczny rozwój Poznania, będącego miastem – rdzeniem Metropolii Poznań pozytywnie oddziaływuje na rozwój całego obszaru metropolitalnego. Współpraca pomiędzy Miastem a gminami przynosi obustronne korzyści i przyczynia się do wzmacniania potencjału Metropolii Poznań.


6. Priorytety i kierunki interwencji do 2030 roku

Dla każdego z pięciu wyżej opisanych priorytetów strategii zdefiniowane zostały kierunki interwencji. Kierunki interwencji grupują działania zaplanowane w strategii (Tabela 3.). Poprzez realizację zaplanowanych działań miasto będzie stopniowo rozwijać się w kierunku osiągnięcia celu głównego strategii i pożądanego stanu określonego w wizji miasta i opisach poszczególnych priorytetów strategii.

Tabela 3. Kierunki interwencji

Priorytet Kierunek interwencji

1. Zielone,mobilne miasto

1.1 Tworzenie nowych obszarów zieleni oraz zachowanie i poprawa jakości terenów zieleni już istniejących

1.2 Wykorzystanie potencjału Warty i innych rzek oraz jezior do celów kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, turystycznych i transportowych

1.3 Rozwój ekomobilności

1.4 Zwiększenie atrakcyjności i efektywności transportu publicznego oraz wykorzystanie możliwości komunikacyjnych miasta

1.5 Uspokojenie ruchu w centrum miasta

1.6 Ograniczenie emisji zanieczyszczeń i wzrost efektywności energetycznej

1.7 Racjonalne korzystanie z zasobów środowiskowych oraz ich odzyskiwanie

1.8 Zapewnienie należytej czystości przestrzeni publicznej miasta

1.9 Uczynienie z Poznania centrum ochrony przyrody i zwierząt oraz edukacji przyrodniczej

2. Nowoczesnaprzedsiębiorczość

2.1 Rozwój lokalnych małych i średnich firm w kierunku innowacyjności

2.2 Rozwój i wsparcie lokalnych centrów innowacji i przestrzeni do prowadzenia biznesu

2.3 Współpraca edukacji, nauki i biznesu na rzecz wsparcia/wdrażania innowacji

2.4 Wsparcie i promocja lokalnych start-upów

2.5 Rozwój przemysłów czasu wolnego, kongresów, targów oraz branż kreatywnych i kultury

2.6 Zwiększenie poziomu umiędzynarodowienia poznańskiej przedsiębiorczości

2.7 Wzmocnienie pozycji Poznania jako silnego ośrodka biznesu i nowoczesnych technologii

2.8 Zwiększenie efektywności szkolnictwa zawodowego oraz kształcenia ustawicznego

3. Osiedlao wyjątkowym

charakterze

3.1 Wzmocnienie relacji społecznych i poczucia tożsamości na poziomie osiedli

3.2 Zapewnienie wysokiej jakości lokalnej oferty kulturalnej, sportowo-rekreacyjnej, usług społecznych i oświatowych w osiedlach

3.3 Kształtowanie zachowań prozdrowotnych mieszkańców Poznania

3.4 Wspieranie tworzenia nowych otwartych przestrzeni publicznych

3.5 Wspieranie zróżnicowania przestrzennego miasta dla zwiększenia jego atrakcyjności turystycznej

3.6 Rewitalizacja przestrzeni miejskiej

3.7 Zapewnienie dostępności mieszkań dla wszystkich grup społecznych

3.8 Ochrona i rozwój lokalnego rzemiosła, gastronomii, sklepów i punktów usługowych


4. Wspólnotowośći dialog społeczny

4.1 Miasto przyjazne rodzinom i seniorom

4.2 Budowanie szerokiej integracji społecznej ze szczególnym uwzględnieniem zmian demograficznych

4.3 Zwiększenie współuczestnictwa mieszkańców w życiu miasta

4.4 Wspieranie działań kultury i sportu na rzecz rozwoju społecznego

4.5 Unowocześnienie oraz zwiększenie dostępności wysokiej jakości usług publicznych

4.6 Usprawnienie systemu komunikacji z mieszkańcami

4.7 Wsparcie sektora organizacji pozarządowych oraz podniesienie ich aktywności obywatelskiej

5. Globalnalokalność

5.1 Zbudowanie silnej rozpoznawalności Poznania za granicą

5.2 Intensyfikacja kontaktów i powiązań międzynarodowych

5.3 Wzmocnienie akademickich funkcji Poznania

5.4 Wsparcie rozwoju środowisk artystycznych i sportowych

5.5 Projektowanie środowiska i usług metropolitalnych zgodnie z zasadą uniwersalności


7. Kierunki interwencji

Działania strategiczne prezentowane w Tabeli 4. służą dalszemu uszczegółowieniu priorytetów, które z kolei wynikają z celu głównego, jakim jest:

PODNIESIENIE JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW I ZNACZENIA POZNANIA NA ARENIE MIĘDZYNARODOWEJ

Strategia miasta nie jest strategią Urzędu Miasta, co oznacza, że działania strategiczne mogą być realizowane przez wielu aktorów. Szczegółowe zapisy strategii obejmują dla każdego działania strategicznego również listę zadań jednostek miejskich wraz z projektowanymi latami realizacji i kwotami finansowania, pochodzącymi ze Strategii Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030 (zaktualizowanej w 2013 r.) oraz Wieloletniej Prognozy Finansowej (dla zadań już planowanych) oraz nowych zadań dopisanych w czasie tworzenia niniejszej strategii.

Tabela 4. Działania strategiczne

Priorytet 1. Zielone, mobilne miasto

Kierunekinterwencji Działania strategiczne

1.1 Tworzenie nowych obszarów zieleni oraz zachowanie i poprawa jakości terenów zieleni już istniejących

1. Zakładanie nowych, atrakcyjnych, ogólnodostępnych obszarów zieleni w przestrzeni publicznej, szczególnie na obszarach miasta, w których zieleni brakuje.

2. Zachowanie w dobrym stanie istniejących terenów zieleni.3. Rewaloryzacja istniejących zasobów zieleni, podnoszenie ich jakości

i funkcjonalności dla mieszkańców.4. Zrównoważona polityka zagospodarowania zieleni w planowaniu

przestrzennym i postępowaniach administracyjnych.5. Rozwój innowacyjnych sposobów tworzenia terenów i obiektów zieleni (np.

sady miejskie, zazielenianie dachów itp.)


1.2 Wykorzystanie potencjału Warty i innych rzek oraz jezior do celów kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, turystycznych i transportowych

1. Zagospodarowanie rekreacyjne, turystyczne i infrastrukturalne terenów nadbrzeżnych Warty i jezior (w tym budowa nowych kładek pieszo-rowerowych nad Wartą, budowa marin na rzece).

2. Odbudowa szlaków wodnych Warty (gospodarczych i turystycznych).3. Wykorzystanie transportu rzecznego jako uzupełnienia systemu transportu

publicznego. 4. Uregulowanie stanu prawnego terenów nad Wartą.

1.3 Rozwój ekomobilności

1. Zwiększenie znaczenia transportu rowerowego i pieszego dzięki wprowadzeniu pierwszeństwa dla ruchu pieszych i cyklistów.

2. Rozbudowa infrastruktury rowerowej (ścieżek, parkingów i garaży rowerowych przy placówkach publicznych i edukacyjnych).

3. Wprowadzenie do systemu edukacji „Karty rowerowej”.4. Tworzenie „ogródków ruchu rowerowego” przy placówkach edukacyjnych. 5. Rozbudowa systemu rowerów miejskich.6. Budowa powszechnie dostępnej infrastruktury dla pojazdów elektrycznych.7. Rozwój elektromobilności (wykorzystanie w komunikacji publicznej

i indywidualnej ekologicznych, bezemisyjnych pojazdów elektrycznych zamiast pojazdów zasilanych paliwami kopalnymi, np. autobusów, samochodów, skuterów, etc.)

8. Kampania promocyjna wśród poznaniaków mająca na celu zachęcenie do korzystania z roweru jako środka transportu miejskiego.

1.4 Zwiększenie atrakcyjności i efektywności transportu publicznego oraz wykorzystanie możliwości komunikacyjnych miasta

1. Zwiększenie atrakcyjności i efektywności zbiorowego transportu publicznego (wprowadzenie pojazdów niskopodłogowych, zeroemisyjnych).

2. Integracja miejskich i metropolitalnych systemów transportu publicznego (opierających się na kolei metropolitalnej, sieciach tramwajowej i autobusowej).

3. Budowa nowych tras tramwajowych.4. Budowa tras dla szybkich autobusów miejskich.5. Stworzenie bezkolizyjnej infrastruktury dla zbiorowego transportu publicznego

zgodnie z założeniami projektowania uniwersalnego, spełniającego potrzeby wszystkich mieszkańców i przedsiębiorców Poznania.

1.5 Uspokojenie ruchu w centrum miasta

1. Ograniczenie ruchu spalinowych pojazdów samochodowych w centrum miasta.2. Budowa tras samochodowych odciążających ruch w śródmieściu.3. Uwolnienie przestrzeni publicznej od parkujących samochodów.4. Budowa wielopoziomowych parkingów w śródmieściu (w tym Smart Parkingów)5. Budowa efektywnego systemu parkingów Park&Ride. 6. Ograniczenie ruchu autobusów międzymiastowych oraz autobusów

komunikacji PKS Poznań SA w centrum miasta.7. Zmniejszenie poziomu hałasu komunikacyjnego.

1.6 Ograniczenie emisji zanieczyszczeń i wzrost efektywności energetycznej

1. Zwiększenie efektywności energetycznej budynków i oświetlenia drogowego.2. Wprowadzenie nowoczesnych, energooszczędnych technologii i rozwiązań

w przestrzeni publicznej. 3. Edukacja ekologiczna i promowanie postaw energooszczędnych.4. Wdrożenie inteligentnych rozwiązań z zakresu większego wykorzystanie energii

odnawialnej. 5. Zwiększenie roli samochodów elektrycznych w systemie ostatniej mili

(dystrybucja towarów i przesyłek na terenie miasta).6. Wprowadzenie intermodalności przewozów towarowych.7. Wspieranie likwidacji źródeł niskiej emisji


1.7 Racjonalne korzystanie z zasobów środowiskowych oraz ich odzyskiwanie

1. Wdrożenie europejskich założeń gospodarki o obiegu zamkniętym (wykorzystywanie odpadów powstałych przy produkcji i eksploatacji produktu w celu ograniczenia zużycia surowców, zmniejszenia ilości składowanych odpadów oraz zwiększenia ich ilości do recyklingu) oraz ochrona powierzchni ziemi.

2. Pokrycie siecią wodociągową i kanalizacyjną obszaru całego miasta.3. Rozbudowa sieci ciepłowniczych i gazowych.4. Wykorzystanie wód opadowych. 5. Edukacja ekologiczna

1.8 Zapewnienie należytej czystości przestrzeni publicznej miasta

1. Budowanie odpowiedzialności mieszkańców za stan utrzymania przestrzeni publicznej miasta – wspieranie inicjatyw lokalnych, działania edukacyjne

2. Eliminacja niekontrolowanych miejsc gromadzenia odpadów.3. Budowa systemu i sieci infrastruktury sanitarnej.

1.9 Uczynienie z Poznania centrum ochrony przyrody i zwierząt oraz edukacji przyrodniczej

1. Zwiększenie atrakcyjności Ogrodu Zoologicznego oraz poprawa dobrostanu zwierząt.

2. Rewitalizacja zieleni Starego i Nowego Zoo.3. Edukacja przyrodnicza.4. Ochrona gatunków zagrożonych wyginięciem.5. Zapewnienie ochrony i godnych warunków życia zwierzętom bezdomnym.

Priorytet 2. Nowoczesna przedsiębiorczość


2.1 Rozwój lokalnych małych i średnich firm w kierunku innowacyjności

1. Wdrożenie idei mentoringu i zaangażowania kapitału prywatnego (aniołów biznesu) w rozwój mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw.

2. Wsparcie rozwoju produktów lokalnych i regionalnych.3. Wprowadzenie elementów innowacji do systemu edukacji powszechnej.4. Tworzenie mechanizmów współpracy pomiędzy poznańskim biznesem

a światem akademickim i przedstawicielami sportu i kultury, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości tworzenia dużych przedsięwzięć gospodarczych w ramach konsorcjów poznańskich firm.

5. Pomoc w rozwijaniu kompetencji biznesowych dla osób planujących podjęcie działalności gospodarczej oraz dla mikro- i małych przedsiębiorców, w tym osób w wieku 55+ zainteresowanych rozpoczęciem działalności gospodarczej.

6. Upowszechnianie informacji i wiedzy na temat dostępnych form wsparcia dla osób planujących podjęcie działalności gospodarczej oraz mikro- i małych przedsiębiorców oferowanego przez publiczne i prywatne podmioty sfery otoczenia biznesu.

7. Pomoc w identyfikacji szans i nisz rynkowych dla poznańskich przedsiębiorców, ze szczególnym uwzględnieniem sektorów kreatywnych w Poznaniu.

2.2 Rozwój i wsparcie lokalnych centrów innowacji i przestrzeni do prowadzenia biznesu

1. Rozwój działalności gospodarczej z zakresu inteligentnych specjalizacji regionalnych, w tym: rozwój oparty na technologiach informacyjno-komunikacyjnych (ICT), wzornictwo i wnętrza przyszłości, wyspecjalizowane procesy logistyczne, nowoczesne technologie medyczne, biotechnologia, zielona gospodarka, biosurowce i żywność dla świadomych konsumentów, przemysł spożywczy, mechatronika, przemysł jutra.

2. Wprowadzenie i koordynacja programów umożliwiających tworzenie interdyscyplinarnych zespołów wokół rozwoju innowacji w branżach priorytetowych – innowacje międzybranżowe.

3. Identyfikowanie i wspieranie pojawiających się trendów dotyczących branż z zakresu inteligentnych specjalizacji regionalnych.

4. Wsparcie organizacji konferencji i kongresów w zakresie innowacji w branżach priorytetowych.


2.3 Współpraca edukacji, nauki i biznesu na rzecz wsparcia/wdrażania innowacji

1. Stymulowanie i angażowanie mieszkańców, instytucji publicznych oraz przedstawicieli nauki wokół rozwiązywania problemów miasta i branż priorytetowych.

2. Przygotowanie i prowadzenie przez jednostki miejskie baz danych ułatwiających realizację interdyscyplinarnych projektów innowacyjnych.

3. Koordynowanie realizacji projektów mających na celu rozwiązywanie realnych problemów społecznych i biznesowych (łączenie środowisk nauki, biznesu, jednostek miejskich i organizacji pozarządowych).

4. Wspieranie działań przedsiębiorców prowadzących projekty z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu (realizacja koncepcji social business city).

5. Wspieranie nawiązywania bezpośredniej współpracy jednostek naukowych i przedsiębiorstw w celu realizacji przedsięwzięć badawczo-wdrożeniowych.

2.4 Wsparcie i promocja lokalnych start-upów

1. Nadanie Poznaniowi rangi centrum pomysłów na rozwój biznesu.2. Stymulowanie zakładania przestrzeni co-workingowych w mieście.3. Promocja lokalnych firm w Polsce i za granicą (Miasto inicjatorem kontaktów

z zagranicznymi ośrodkami miejskimi).4. Wsparcie małych, kreatywnych firm objętych marką „Made in Poznań.

2.5 Rozwój przemysłów czasu wolnego, kongresów, targów oraz branż kreatywnych i kultury

1. Zwiększenie atrakcyjności przebywania w przestrzeni publicznej (realizacja projektów w ramach idei „Miasta ludzi pracujących i bawiących się”).

2. Poszerzanie oferty spędzania czasu wolnego – rozwój kultury i rekreacji.3. Rozbudowa oferty kongresowej.4. Rozwój sektora game development.5. Rozbudowa miejskiej infrastruktury sportowej.6. Rozwój przedsiębiorstw typu spin-off i spin-out tworzonych przez poznańskich

naukowców.

2.6. Zwiększenie poziomu umiędzynaro-dowienia poznańskiej przedsiębiorczości

1. Rozwój międzynarodowych wydarzeń targowych, społecznych, kulturalnych i sportowych.

2. Rozbudowa sieci połączeń (w tym lotniczych) z miastami zagranicznymi.3. Efektywna współpraca z miastami i organizacjami międzynarodowymi przy

rozwiązywaniu problemów miasta.4. Zapewnienie realnej i wirtualnej przestrzeni do nawiązywania kontaktów

międzynarodowych (dla małych i średnich przedsiębiorstw, nauki, edukacji).5. Wsparcie dla wszelkiego rodzaju wydarzeń odbywających się w mieście,

których skutkiem będzie przybycie do Poznania większych grup turystów (np. konferencje naukowe).

2.7. Wzmocnienie pozycji Poznania jako silnego ośrodka biznesu i nowoczesnych technologii

1. Wsparcie rozwoju biznesowych oraz naukowo-badawczych i badawczo-rozwojowych centrów ulokowanych w mieście.

2. Wsparcie rozwoju rozwiązań z zakresu globalnego Przemysłu 4.0 (łączenie ze sobą maszyn, systemów, procesów i wyrobów w inteligentne sieci, które same siebie nadzorują z wykorzystaniem nowych rozwiązań IT, takich jak Internet Rzeczy, cyfrowe systemy sterowania, obsługa i analiza baz danych).

3. Zapewnienie atrakcyjnej oferty dla globalnych korporacji lokujących centra wysokich technologii na terenie miasta i metropolii (wykwalifikowana kadra, oferta wynajmu powierzchni biurowej, połączenia lotnicze).

4. Zapewnienie sprawnej oraz skutecznej komunikacji pomiędzy inwestorami, mieszkańcami, Miastem, instytucjami i organizacjami publicznymi.

2.8. Zwiększenie efektywności szkolnictwa zawodowego oraz kształcenia ustawicznego

1. Podniesienie jakości kształcenia na wszystkich szczeblach edukacji ze szczególnym uwzględnieniem kształcenia zawodowego dopasowanego do potrzeb rynku pracy.

2. Wspieranie rozwoju szkolnictwa ustawicznego.3. Stworzenie warunków do stymulowania rozwoju umiejętności

proinnowacyjnego myślenia na każdym szczeblu nauczania szkolnego.


Priorytet 3. Osiedla o wyjątkowym charakterze


3.1 Wzmocnienie relacji społecznych i poczucia tożsamości na poziomie osiedli

1. Zwiększenie kompetencji, środków finansowych i odpowiedzialności Rad Osiedli.

2. Wsparcie inicjatyw oddolnych stymulujących budowanie lokalnych wspólnot (w tym: sąsiedzkie wypożyczalnie samochodów, co-housing, czyli wspólnota mieszkaniowa składająca się z prywatnych mieszkań i ogólnodostępnej przestrzeni wspólnej, powiązana ze sobą ściśle określonymi zasadami w celu wzmacniania więzi sąsiedzkich i wzajemnego zaufania, w której przestrzenią wspólną zarządzają wszyscy mieszkańcy/ co-working, czyli możliwość indywidualnej lub wspólnej pracy w wynajętym i współdzielonym pomieszczeniu /co-educating, czyli możliwość dzielenia się umiejętnościami i wiedzą z innymi członkami społeczności lokalnej).

3.2 Zapewnienie wysokiej jakości lokalnej oferty kulturalnej, sportowo-rekreacyjnej, usług społecznych i oświatowych w osiedlach

1. Uzupełnienie systemu edukacji o elementy edukacji kulturalnej (ułatwienie dostępu do kultury i jej odbioru).

2. Rozwój sąsiedzkich inicjatyw kulturalnych. 3. Zwiększenie dostępności do kultury w osiedlach (kluby osiedlowe, lokalne kina

i centra kulturalne, przekształcenie bibliotek w lokalne centra kultury).4. Zapewnienie usług społecznych (socjalnych, zdrowotnych i związanych

z bezpieczeństwem) oraz oświatowych na poziomie odpowiadającym potrzebom społeczności lokalnej.

5. Współdziałanie z Radami Osiedli w rozwiązywaniu lokalnych problemów.

3.3 Kształtowanie zachowań prozdrowotnych mieszkańców Poznania

1. Podniesienie świadomości zdrowotnej mieszkańców Poznania poprzez zapewnienie programów edukacji.

2. Kształtowanie nawyków uczestnictwa w kulturze fizycznej dzieci i młodzieży.3. Propagowanie sportu i rekreacji ruchowej wśród osób starszych

i niepełnosprawnych.4. Wykorzystanie sportu i rekreacji ruchowej jako narzędzia zapobiegającego

wykluczeniu społecznemu.

3.4 Wspieranie tworzenia nowych otwartych przestrzeni publicznych

1. Przekształcanie terenów poprzemysłowych oraz powojskowych w miejsca rekreacji i spotkań społeczności lokalnej.

2. Ułatwienie korzystania z przestrzeni publicznej w celu organizacji zajęć rekreacyjnych, sportowych, kulturalnych.

3.5 Wspieranie zróżnicowania przestrzennego miasta dla zwiększenia jego atrakcyjności turystycznej

1. Wydobycie, pielęgnowanie i promowanie unikatowości osiedli.2. Budowanie oferty turystycznej miasta wokół unikatowości osiedli.3. Organizacja wydarzeń kulturalnych, sportowych i rekreacyjnych w różnych

rejonach miasta.

3.6 Rewitalizacja przestrzeni miejskiej

1. Rewitalizacja obszaru śródmieścia oraz terenów poprzemysłowych i powojskowych w wymiarze społecznym, gospodarczym i przestrzennym.

2. Budowa mechanizmów współtworzenia oraz odnowy przestrzeni publicznej z udziałem mieszkańców oraz podmiotów prywatnych.

3. Budowa nowych przyjaznych przestrzeni publicznych (np. Wolne Tory).4. Wspieranie nowych i już istniejących inicjatyw społecznych, kulturalnych oraz

gospodarczych przyczyniających się do ożywienia zaniedbanych obszarów miejskich.


3.7 Zapewnienie dostępności mieszkań dla wszystkich grup społecznych

1. Zapewnienie współpracy podmiotów publicznych i prywatnych w przygotowaniu oferty mieszkań dla różnych grup odbiorców.

2. Budowa stabilnego rynku wynajmu lokali mieszkaniowych (dostosowanego do różnych potrzeb mieszkańców).

3. Budowa mechanizmów kształtujących mieszkalnictwo odpowiedzialne społecznie (przyjazne z odpowiednią infrastrukturą, zielenią, miejscami rekreacji).

4. Systemowe ograniczanie bezdomności.

3.8 Ochrona i rozwój lokalnego rzemiosła, gastronomii, sklepów i punktów usługowych

1. Wprowadzenie preferencji dla lokalnych produktów oraz rozwoju lokalnych firm rzemieślniczych i handlowych.

2. Wprowadzenie wymogu przeznaczania przestrzeni dla inicjatyw lokalnych przez dużych inwestorów.

3. Ułatwienie dostępu do pomieszczeń lokalowych dla małych lokalnych firm.4. Promocja lokalnego rzemiosła i produkcji.

Priorytet 4. Wspólnotowość i dialog społeczny

Kierunek interwencji Działania strategiczne

4.1 Miasto przyjazne rodzinom i seniorom

1. Zapewnienie spójności systemów pomocowych (zdrowotnych, edukacyjnych, kulturalnych, socjalnych, itp.).

2. Wprowadzenie zasady projektowania uniwersalnego jako sposobu budowy rozwiązań infrastrukturalnych, kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych i społecznych w mieście.

3. Zapewnienie rodzinom odpowiednich warunków do rozwoju.4. Zapewnienie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży oraz seniorów.5. Aktywizacja osób starszych.

4.2 Budowanie szerokiej integracji społecznej ze szczególnym uwzględnieniem zmian demograficznych

1. Integracja lokalnych społeczności (stwarzanie możliwości rozwijania pasji, poznawania kultur czy też rozwijania kompetencji zawodowych).

2. Kompleksowe wsparcie seniorów m.in. poprzez zachęcanie do partycypacji w kulturze, wyłanianie lokalnych liderów na osiedlach, aktywność na polu gospodarczym (m.in. jako mentorów itp.).

3. Zapewnienie opieki i wsparcia osobom z ograniczeniami.4. Zapewnienie możliwości zachowania przez mieszkańców zdrowia fizycznego

i psychicznego.5. Realizacja działań na rzecz integracji cudzoziemców w środowisku lokalnym oraz

integracji środowisk mniejszości etnicznych i narodowych.6. Wspieranie rozwoju oferty edukacyjnej ze strony publicznych i niepublicznych

szkół i uczelni mającej na celu uczynienie Poznania bardziej atrakcyjnym miastem do osiedlania się przez cudzoziemców („białe kołnierzyki”).

4.3 Zwiększenie współuczestnictwa mieszkańców w życiu miasta

1. Podniesienie poziomu współuczestnictwa społecznego we wszystkich inicjatywach – rozbudowa obywatelskości.

2. Aktywne uczestniczenie w projektowaniu rozwiązań (rozwój wolontariatu kompetencji, tj. budowanie kapitału społecznego poprzez dobrowolne dzielenie się ze społecznością lokalną posiadaną wiedzą, umiejętnościami i kompetencjami).

3. Wprowadzenie oddolnych procesów innowacji społecznej w rozwiązywaniu problemów miasta.

4. Uaktywnienie mieszkańców utożsamiających się z miejscem, w którym żyją, jego historią i tradycjami.

5. Rozwój idei samorządowej i wzmocnienie identyfikacji z miastem.6. Rozwój samorządności na najniższym szczeblu. Umocnienie pozycji jednostek

pomocniczych miasta, promocja liderów.


4.4 Wspieranie działań kultury i sportu na rzecz rozwoju społecznego

1. Wzrost partycypacji w kulturze i sporcie i realizowania różnorakich ambicji kulturalnych i sportowych.

2. Inicjowanie i wspieranie projektów angażujących kulturę i sport w budowę lokalnej sieci zaufania i dialogu publicznego (spajającego kapitału społecznego) o charakterze animacyjnym i artystycznym.

3. Budowanie sieci zaufania z innymi społecznościami poprzez programy nastawione na eksplorowanie różnorodności kulturowej i budowanie powiązań opartych na współpracy w obszarze kultury.

4. Wspieranie współpracy podmiotów kultury, w tym podmiotów nieinstytucjonalnych i niepublicznych.

5. Realizacja programów kulturalnych i aktywności fizycznej nakierowanych na budowanie poczucia dobra wspólnego przy zachowaniu wewnętrznej różnorodności.

4.5 Unowocześnienie oraz zwiększenie dostępności wysokiej jakości usług publicznych

1. Zapewnienie powszechnej dostępności intuicyjnych e-usług miejskich.2. Zapewnienie pełnej dostępności do informacji miejskiej oraz zwiększenie jej

użyteczności. 3. Usprawnienie systemu zarządzania miastem w celu przyspieszenia realizacji

procesów i procedur administracyjnych.4. Wspieranie rozwoju telekomunikacyjnych sieci szerokopasmowych poprzez

budowę i udostępnianie operatorom telekomunikacyjnym infrastruktury telekomunikacyjnej.

4.6 Usprawnienie systemu komunikacji z mieszkańcami

1. Zbudowanie skutecznego systemu dialogu społecznego i informacji miejskiej, opartego na różnych mediach (zarówno tradycyjnych, jak i elektronicznych).

2. Skuteczne wykorzystanie nowoczesnych technologii oraz mediów społecznościowych do dialogu z mieszkańcami.

3. Aktywny udział przedstawicieli miasta w wydarzeniach dziejących się na terenie miasta.

4.7 Wsparcie sektora organizacji pozarządowych oraz podniesienie ich aktywności obywatelskiej

1. Rozwijanie współpracy z organizacjami pozarządowymi w zakresie tworzenia polityk publicznych i realizacji zadań publicznych.

2. Tworzenie warunków do społecznej aktywności organizacji pozarządowych.3. Wspieranie i rozwój wolontariatu.

Priorytet 5. Globalna lokalność

Kierunek interwencji Działania strategiczne

5.1 Zbudowanie silnej rozpoznawalności Poznania za granicą

1. Oparcie marki Poznania na unikatowych atutach i wartościach zakorzenionych w mieście, takich jak: kolebka polskiej państwowości i chrześcijaństwa na ziemiach polskich, gwara poznańska, nowoczesna przedsiębiorczość, innowacja społeczna i design, unikatowość osiedli, wyjątkowe wydarzenia kulturalne i sportowe.

2. Wsparcie rozwoju kultury wysokiej.3. Zapewnienie atrakcji dla turystów zagranicznych, poszukujących śladów

tradycji i bogatego dziedzictwa kulturowego, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości wydłużenia średniego czasu pobytu do co najmniej dwóch dni.

5.2 Intensyfikacja kontaktów i powiązań międzynarodowych

1. Rozwijanie międzynarodowych wydarzeń targowych, społecznych, kulturalnych, sportowych.

2. Rozbudowa sieci połączeń z miastami zagranicznymi.3. Efektywna współpraca z miastami i organizacjami.4. Zapewnienie realnej i wirtualnej przestrzeni do nawiązywania kontaktów

międzynarodowych dla przedsiębiorstw, nauki i edukacji.


5.3 Wzmocnienie akademickich funkcji Poznania

1. Koncentracja części działań naukowo-badawczych na rozwiązywaniu rzeczywistych złożonych problemów rozwoju miasta.

2. Integrowanie środowiska naukowego wokół wyzwań rozwoju miasta.3. Budowa interdyscyplinarnej oferty studiów.4. Zachęcanie do studiowania w Poznaniu.5. Podnoszenie jakości życia studentów.6. Intensyfikacja współpracy Miasta, uczelni i biznesu w celu dopasowania oferty

edukacyjnej do potrzeb rynku pracy.

5.4. Wsparcie rozwoju środowisk artystycznych i sportowych

1. Inicjowanie i wsparcie wydarzeń i imprez kulturalnych i sportowych.2. Utworzenie systemu wsparcia wybitnych jednostek artystycznych i sportowych

oraz instytucji kultury i sportu.3. Tworzenie bodźców zachęcających środowiska kultury do współpracy

z przedsiębiorcami.4. Upowszechnienie kultury jako czynnika rozwoju społecznego.5. Udostępnianie mieszkańcom najwyższej jakości kultury międzynarodowej

i imprez sportowych o randze międzynarodowej.6. Promocja wysokiej kultury lokalnej za granicą.7. Wykorzystanie osiągnięć artystycznych i sportowych do budowy marki

Poznania.

5.5 Projektowanie środowiska i usług metropolitalnych zgodnie z zasadą uniwersalności

1. Projektowanie spójnego systemu transportowego, przestrzeni i usług publicznych na obszarze metropolii.

2. Rozwój funkcji metropolitalnych Poznania – miasto ośrodkiem koordynującym pracę nad rozwiązaniami metropolitalnymi.

3. Wprowadzenie i rozwijanie nowych technologii w zakresie transportu publicznego.

4. Budowa spójnego systemu transportowego opartego na operatorach: miejskim, międzymiastowym i lotniczym.



Część III: Wdrażanie strategii

8. Monitoring, czyli ocena skuteczności wdrażania

Monitoring to proces systematycznego zbierania i analizowania ilościowych oraz jakościowych informacji, dotyczących postępów i efektów wdrażania Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+, mający na celu zapewnienie zgodności realizacji działań z wcześniej zatwierdzonymi założeniami i celami. Proces ten opiera się głównie na monitoringu rzeczowym (badaniu postępu realizacji ustaleń Strategii poprzez pryzmat realizowanych zadań projektowych i procesowych) oraz monitoringu statystycznym (śledzeniu tendencji i zmiany wskaźników).System monitoringu Strategii dostarcza informacji na temat stopnia osiągania założonej wizji i wyznaczonych celów poprzez analizę wskaźników.Celem systemu monitoringu jest:1) Dostarczenie informacji na temat sytuacji społeczno-gospodarczej miasta Poznania i jego pozycji

konkurencyjnej w kraju jako podstawy do podejmowania decyzji zarządczych w zakresie ustalania priorytetów rozwojowych i alokacji środków na rozwój i inwestycje;

2) Obserwacja występujących trendów i zjawisk zachodzących w otoczeniu zewnętrznym tak, aby móc przygotować właściwe narzędzia i instrumenty wspierające rozwój miasta;

3) Zapewnianie zgodności realizowanej w Poznaniu polityki rozwoju (podejmowanych działań i inwestycji) z celami strategicznymi rozwoju miasta.

Tabela 5. Wskaźniki dla celu głównego

Cel Wskaźnik J.m. 2010 2015 2020 2030Źródło

pozyskiwaniadanych

Definicja

Podniesienie jakości życia mieszkańców i znaczenia Poznania na arenie międzynarodowej

1.

Indeks jakości życia mieszkańców Poznania

[n] Badanie

ankietowe od 2017

Badanie ankietowe mieszkańców (ocena w zakresie wszystkich priorytetów oraz kompleksowy wskaźnik)

2.

Dynamika salda migracji (2000=100) % 100 63 33 0 GUS

Różnica pomiędzy liczbą osób zameldowanych i wymeldowanych w ciągu roku

3.

Dynamika PKB na mieszkańca (2010=100) % 100 117 140 GUS

Wielkość produktu krajowego brutto w cenach bieżących przeliczona na jednego mieszkańca

4.

Dynamika wpły-wów budżetu Miasta z udziału w podatku PIT oraz CIT (2010=100)

% 100 123 142(2019) WBiA

Wielkość wpływów do budżetu Miasta z udziału w podatku dochodowym PIT oraz CIT (zgodnie z ustawą o finansach publicznych)


Cel Wskaźnik J.m. 2010 2015 2020 2030Źródło

pozyskiwaniadanych

Definicja

5.

Internacjonali zacja uczelni/studenciUdział studentów zagranicznych w liczbie studentów ogółem

% 1,3 2,3 (2014) GUS

Stosunek liczby studentów obcokrajowców studiujących na stałe w celu uzyskania dyplomu poznańskiej uczelni do ogólnej liczby studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych w szkołach wyższych publicznych i niepublicznych

6.

Dynamika długości średniego pobytu turystów

% 100 94 118 min. 200 GUS

Stosunek liczby noclegów w turystycznych obiektach noclegowych do liczby osób nocujących w tych obiektach

7.

Dynamika liczby pasażerów w Porcie Lotniczym Poznań-Ławica (2010=100)

% 100 106 169 254Port Lotniczy

Poznań- -Ławica

Liczba pasażerów odprawianych w Porcie Lotniczym Poznań-Ławica w ruchu przyjazdowym, wyjazdowym i tranzycie

8. Dynamika podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego (2010 = 100)

% 100 132 GUS

Liczba spółek sektora publicznego i prywatnego z udziałem kapitału zagranicznego1

Tabela 6. Wskaźniki dla celów szczegółowych/priorytetów

Priorytet Wskaźnik J.m. 2010 2015 2020 2030Źródło

pozyskiwaniadanych

Definicja

Zielone, mobilne miasto

9.

Zachowania komunikacyjne osób pracujących i uczących się w Poznaniu

[n] Badanie

ankietowe od 2017

Wyniki badania używania środków transportu w zależności od dystansu do miejsca pracy/nauki przez osoby pracujące i/lub uczące się w Poznaniu

10.

Klasa czystości powietrza pod względem poziomu emisji PM10 i benzo(a)piranu

[n] klasa C

klasa C

klasa A

klasa A WIOŚ

Klasa jest określana na podstawie poziomu dopuszczalnego 24-godzinnego oraz docelowego poziomu rocznego pyłu zawieszonego PM10 oraz benzo(a)piranu



pozyskiwaniadanych

Definicja

11.

Emisja gazów cieplarnianych (2010 = 100) % 100 b.d. 80 70

(2040) WOŚ

Poziom zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w stosunku do roku bazowego 2010

12.

Efektywność energetyczna (2010 = 100) % 100 b.d. 110 115

(2040) WOŚ

Poziom zwiększenia efektywności energetycznej w stosunku do roku bazowego 2010

13.

Udział energii ze źródeł odnawianych w ogólnym bilansie energetycznym

% b.d. b.d. 2,3 3,5 (2040) WOŚ

Udział energii ze źródeł odnawianych w ogólnym bilansie energetycznym

14.

Dostępność zago-spodarowanych terenów zieleni dla mieszkańców

[n] 300 Badanie od 2017

Odległości od miejsca za-mieszkania do najbliższe-go zagospodarowanego rekreacyjnie ogólnodo-stępnego terenu zieleni o pow. przynajmniej 1000 mkw. (badanie wg założeń rankingu European Green Capital)

15.

Udział terenów zieleni ogólnodostępnej w powierzchni miasta

% 4,1 3,7 GUS

Powierzchnia ogólnodostępnej zieleni komunalnej i osiedlowej (bez terenów leśnych)

16.

Poziom redukcji odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania

% 46,9 (2013) 41,01 35 GOAP

Obowiązujące krajowe normy recyklingu (max. 35% w 2020 r.)

17.

Poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia papieru, metalu, tworzyw sztucznych, szkła

% 28,1 (2013) 39,49 50 GOAP

Obowiązujące krajowe normy recyklingu (min. 50% w 2020 r.)

18.

Poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych

% 80,3 (2013) 81,35 GOAP

Obowiązujące krajowe normy recyklingu (min. 70% w 2020 r.)



pozyskiwaniadanych

Definicja

Nowoczesna przedsiębiorczość

19.

Dynamika liczby pracujących (2000=100) % 100 103 GUS

Liczba osób pracujących według faktycznego miejsca pracy (bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób)

20.

Dynamika zarejestrowanych podmiotów gospodarczych (2000=100)

% 100 111 GUS

Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w rejestrze REGON

21.

Udział absolwen-tów ponadgim-nazjalnych szkół szkolnictwa zawo-dowego w liczbie absolwentów szkół ponadgim-nazjalnych ogó-łem

% 14,2 13,8 GUS

Stosunek liczby absolwentów zasadniczych szkół zawodowych i techników do ogólnej liczby absolwentów szkół ponadgimnazjalnych

22.

Udział studentów szkół wyższych na kierunkach technicznych i przyrodniczych w liczbie studentów ogółem

% 77,4 71,5 (2014) GUS

Stosunek liczby studentów studiujących na kierunkach technicznych i przyrodniczych do ogólnej liczby studentów publicznych i niepublicznych szkół wyższych

23.

Dynamika liczby wystawców na MTP (2010= 100) % 100 87 134 179 MTP

Liczba wystawców krajowych i zagranicznych na imprezach targowych organizowanych przez MTP

24.

Dynamika liczby projektów realizowanych przez Miasto przy współpracy ze środowiskiem naukowo-akademickim (2010=100)

% 100 WRM

Liczba projektów realizowanych przez Miasto przy współpracy poznańskich szkół wyższych i/lub ośrodków B+R



pozyskiwaniadanych

Definicja

Osiedla o wyjątkowym charakterze

25.

Dynamika liczby mieszkańców śródmieścia (2010=100)

% 100 90 WWJPM

Liczba mieszkańców śródmieścia obejmują-cego obszar 5 jednostek pomocniczych – osiedli (Jeżyce, Ostrów Tumski--Śródka-Zawady-Koman-doria, Stare Miasto, Święty Łazarz, Wilda) zameldowa-nych na pobyt stały

26.

Dynamika liczby oddanych do użytku mieszkań komunalnych i społeczno--czynszowych (2010=100)

% 100 397 GUS

Liczba mieszkań oddanych do użytku przez ZKZL i PTBS

27.

Udział liczby dzieci objętych opieką żłobkową do liczby dzieci ogółem w tej grupie wiekowej

% 6,5 16,7 30 30 GUS

Stosunek liczby dzieci w wieku do 3 lat objętych opieką żłobkową do ogólnej liczby dzieci w tej grupie wiekowej

28.

Udział liczby dzieci objętych opieką przedszkolną do liczby dzieci ogó-łem w grupie wie-kowej

% 92 99 100 100 GUS

Stosunek liczby dzieci w wieku od 3 do 6 lat ob-jętych opieką przedszkol-ną do ogólnej liczby dzieci w tej grupie wiekowej

29.

Dynamika liczby uczestników im-prez organizowa-nych przez lokalne instytucje kultury (2011=100)

% 100 139 GUS

Liczba uczestników imprez organizowanych przez centra, domy, ośrodki kultury oraz kluby i świetlice

30.

Dynamika na-kładów na zada-nia Rad Osiedli finansowanych z budżetu Miasta (2010=100)

% 100 298 WBiA

Nakłady na zadania Rad Osiedli finansowane z bu-dżetu Miasta obejmujące zadania w ramach konkur-su oraz proponowane do realizacji przez mjo

31.

Dynamika liczby projektów spo-łecznych z zakresu zagospodarowa-nia przestrzeni publicznej do-finansowanych w ramach Poznań-skiego Budżetu Obywatelskiego (2012 = 100)

% 100 167 GP

Liczba projektów społecznych z zakresu zagospodarowania przestrzeni publicznej dofinansowanych w ramach Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego



pozyskiwaniadanych

Definicja

Wspólnotowość i dialog społeczny

32.

Udział beneficjentów pomocy społecznej poniżej kryterium dochodowego w ogólnej liczbie beneficjentów

% 46 52 GUS

Stosunek liczby beneficjentów pomocy społecznej według ustawowego kryterium dochodowego do ogólnej liczby beneficjentów pomocy społecznej

33.

Dynamika liczby spółdzielni socjalnych zarejestrowanych w Poznaniu (2010=100)

% 100 92 160 240 WZiSS

Liczba zarejestrowanych spółdzielni socjalnych

34.

Dynamika liczby imprez masowych (2010=100) % 100 159 GUS

Liczba artystyczno-rozrywkowych, interdyscyplinarnych i sportowych imprez masowych

35.

Dynamika liczby konsultacji społecznych (2010=100)

% 100 204 GP

Liczba konsultacji społecznych organizowanych przez Miasto

36.

Dynamika liczby głosujących na projekty Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego (2012 = 100)

% 100 346 GP

Liczba osób głosujących na projekty Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego

37.

Dynamika liczby projektów NGOs uzyskujących dofinansowanie z budżetu Miasta (2010 = 100)

% 100 211 WZiSS

Liczba projektów NGOs uzyskujących dofinansowanie w ramach otwartych konkursów ofert

38.

Dynamika liczby klientów e-usług administracji lokalnej (2010 = 100)

% b.d. WO

Liczba osób korzystających z e-usług uruchomionych przez UMP



pozyskiwaniadanych

Definicja

Globalna lokalność

39.

Dynamika frekwencji w teatrach i instytucjach muzycznych (2000=100)

% 100 90 GUS

Liczba widzów w teatrach i instytucjach muzycznych

40.Dynamika liczby zwiedzających muzea (2000=100)

% 100 110 GUSLiczba zwiedzających muzea

41.

Dynamika liczby międzynarodo-wych imprez sportowych (2010=100)

% 100 97 WS

Liczba międzynarodowych imprez sportowych dofinansowanych z budżetu Miasta

42.

Udział liczby nowo rejestrowanych podmiotów sektorów kreatywnych do liczby nowo rejestrowanych podmiotów ogółem

% 8,6 8,3 GUS

Stosunek liczby nowo rejestrowanych podmiotów gospodarczych sektorów kreatywnych do ogólnej liczby nowo rejestrowanych w rejestrze REGON podmiotów gospodarczych

43.

Dynamika liczby konferencji i kongresów (2010=100) % 100 261 270 450 PLOT

Liczba konferencji i kongresów ogólnopolskich i międzynarodowych organizowanych w Poznaniu

44.Dynamika liczby turystów (2010=100)

% 100 141 GUSLiczba osób nocujących w turystycznych obiektach noclegowych



9. Plan finansowy realizacji strategii

Wdrażanie założeń „Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+” następować będzie poprzez realizację całego katalogu zadań przewidzianych w horyzoncie czasowym do roku 2030. Plan finansowy niniejszej strategii odnosi się do wielkości środków wydatkowanych na jej realizację w okresie 2017-2020. Możliwości finansowe Miasta Poznania jako jednostki samorządu terytorialnego łączącego zadania przypisane powiatowi i gminie są dość ograniczone. Z jednej strony sztywno wynikają z zapisów ustawowych i ich realizacja jest obligatoryjna, z drugiej zaś kształtowane są przez lokalne zasoby, wpływające na wielkość osiąganych dochodów własnych.Przyjmuje się, że zadania strategiczne będą realizowane głównie z udziałem budżetu Miasta Poznania (około 90%) oraz przy wsparciu budżetów jednostek organizacyjnych Miasta i spółek, w których Poznań posiada udziały. Znaczącym źródłem finansowania zadań będą także dostępne środki zewnętrzne, takiej jak dotacje, kredyty oraz środki prywatne. Struktura budżetu Miasta Poznania przedstawia się następująco271: •dochody ogółem wynoszą: 3 321 659 321,14 zł, z czego dochody własne stanowią 59% (1 970 226

629,04 zł), subwencja ogólna z budżetu państwa wynosi 17% (556 813 372,00 zł), dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa stanowią 6% (194 491 133,43 zł), środki na realizację programów i projektów finansowanych (dofinansowanych) ze źródeł zagranicznych i budżetu Unii Europejskiej stanowią niespełna 1% (9 127 957,55 zł), a dochody majątkowe wynoszą 18% (591 000 229,12);

•wydatki ogółem wynoszą 3 106 225 824,22 zł, przy czym wydatki bieżące stanowią 75% (2 335 872 951,53 zł), a wydatki majątkowe 25% (770 352 872,69 zł).

Zakłada się, że realizacja „Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+” następować będzie głównie poprzez realizację wydatków majątkowych oraz częściowo poprzez realizację wydatków bieżących (o charakterze ciągłym, wieloletnim i procesowym). Udział wydatków przeznaczonych na realizację zadań strategicznych wynosić będzie około 80–85% w rocznym budżecie Miasta Poznania. Planowana do realizacji lista zadań strategicznych opiera się głównie na zadaniach możliwych do sfinansowania z budżetu Miasta Poznania, miejskich jednostek organizacyjnych oraz spółek, w których Miasto posiada udziały. Możliwe jest jednak włączenie innych podmiotów w realizację strategii, w tym m.in. samorząd województwa wielkopolskiego, Starostwo Powiatowe w Poznaniu, stowarzyszenia i gminy tworzące Metropolię Poznań, inne instytucje sektora finansów publicznych czy kapitał prywatny. Jednak ze względu na konieczność monitorowania i ewaluacji założonych zadań, określenia pewnych ram rzeczowo-finansowych czy udział wymienionych podmiotów w realizacji strategii ma wyłącznie charakter wspierający, a nie deklaratywny, mogący jednak wpływać na realizację celu głównego i celów szczegółowych.Zgodnie z przyjętą Wieloletnią Prognozą Finansową Miasta Poznania szacuje się systematyczny, coroczny wzrost bieżących dochodów budżetu Miasta, co przy niezmiennych uwarunkowaniach prawno-ekonomicznych, wpływać będzie na możliwe, stopniowe zwiększanie udziału wydatków na realizację strategii w wydatkach budżetu Miasta ogółem. Na realizację „Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+” w latach 2017-2020 przeznaczona zostanie kwota 10 959 147,88 zł, a w latach następnych, tj. 2021–2030, kwota 18 556 784,08 zł. Łącznie w latach 2017–2030 środki zewnętrzne (których otrzymanie jest wysoce prawdopodobne) pozyskane na realizację strategii wynosić będą 2 083 499,00 zł.Podział planowanych wydatków na poszczególne priorytety „Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+” w latach 2017–2030 przedstawia się następująco:

27 Opracowano na podstawie sprawozdania z wykonania budżetu Miasta Poznana za rok 2015.


Tabela 7. Plan finansowy

Lp. Priorytet

Łączna wysokość środków

przeznaczonych na realizację

poszczególnych priorytetów

Wysokość środków

zewnętrznych na realizację

poszczególnych priorytetów

Potencjalne źródła finansowania zewnętrznego

w tys. PLN

1. ZIELONE, MOBILNE MIASTO 6 256 217,63 107 923,0

Fundusz Spójnościfundusze norweskie Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020RPO Województwa Wielkopolskiego 2014-2020Zintegrowane Inwestycje TerytorialneBudżet Województwa WielkopolskiegoNarodowy/Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Budżety własne spółekBudżet Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”Budżety jednostek samorządu terytorialnego metropolii

2. NOWOCZESNA PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ 4 945 485,79 18 714,3

RPO Województwa Wielkopolskiego 2014-2020Budżet Województwa WielkopolskiegoProgram Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020Program Operacyjny Polska Cyfrowa 2014-2020Kapitał prywatnyBudżety własne spółekBank Gospodarstwa KrajowegoEuropejski Bank Inwestycyjny


3.OSIEDLA

O WYJĄTKOWYM CHARAKTERZE

7 621 149,10 1 285 313,6

Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020środki ministerialne RPO Województwa Wielkopolskiegośrodki Wojewódzkiego Konserwatora ZabytkówKapitał prywatnyTowarzystwo Budownictwa Społecznego

4. WSPÓLNOTOWOŚĆ I DIALOG SPOŁECZNY 9 360 920,77 492 188,1

Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020Program Operacyjny Polska Cyfrowa 2014-2020fundusze norweskieśrodki ministerialne RPO Województwa WielkopolskiegoKapitał prywatnyBudżety własne spółekŚrodki organizacji pozarządowych

5. GLOBALNA LOKALNOŚĆ 1 320 831,68 179 360

środki ministerialne, RPO Województwa WielkopolskiegoZintegrowane Inwestycje TerytorialneBudżet Województwa WielkopolskiegoŚrodki Stowarzyszenia Metropolia PoznańBudżety jednostek samorządu terytorialnego metropolii

suma 29 515 931,97 2 083 499,00



Część IV: Załączniki

1. Mapy tematyczne2. Słownik pojęć

Słownik pojęć

Big Data – określenie stosowane dla takich zbiorów danych, które jednocześnie charakteryzują się dużą objętością, różnorodnością, strumieniowym napływem w czasie rzeczywistym, zmiennością, złożonością, jak również wymagają zastosowania innowacyjnych technologii, narzędzi i metod informatycznych w celu wydobycia z nich nowej i użytecznej wiedzy.Źródło: Marta Tabakow, Jerzy Korczak, Bogdan Franczyk Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu „Big Data – definicje, wyzwania i technologie informatyczne”12,

Cel – jest to formalnie ustalone i przewidywane do osiągnięcia w przyszłości zamierzenie, wynikające z potrzeb społeczno-gospodarczych środowiska, w jakim dany system działa.Źródło: Stabryła A., Trzecieniecki J., Organizacja i zarządzanie23

Według Słownika Języka Polskiego cel to «to, do czego się dąży».Źródło: Słownik Języka Polskiego PWN34

Cel główny – określa główny kierunek rozwoju miasta dla urzeczywistnienia jego wizji. Ze względu na ważność celów wyróżniamy: cele nadrzędne i podrzędne, cele główne i uboczne. Podstawową czynnością w klasyfikacji jest wyróżnienie celu ogólnego i celów cząstkowych (szczegółowych). Muszą być one spójne, aby elementy systemu współdziałały ze sobą. Źródło: Encyklopedia zarządzania – klasyfikacja celów45

Cele szczegółowe – według ustawy z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju stanowią rozwinięcie celu głównego, definiując strategiczne kierunki rozwoju miasta. Na poziomie celów określa się główne wskaźniki pozwalające na monitorowanie wdrażania strategii. Efektywna realizacja nadrzędnego celu głównego wymaga zdefiniowania większej liczby celów szczegółowych, które na potrzeby niniejszej strategii określono mianem priorytetów.

Działania strategiczne – według Słownika Języka Polskiego działanie to «robić, tworzyć coś». W strategii działania strategiczne to te działania, które zostały określone jako priorytetowe do realizacji w celu osiągnięcia celu głównego. Działania strategiczne zostały wypracowane podczas warsztatów z udziałem mieszkańców i ekspertów na podstawie mapy problemów miasta.

Ekomobilność – systemy i środki związane z przemieszczaniem się osób, szczególnie w aglomeracjach miejskich. Przedrostek „eco” oznacza, że wspomniane systemy i środki są przyjazne środowisku, tzn. bezpośrednio nie emitują gazów cieplarnianych do atmosfery, w sposób oszczędny zużywają energię (z wykorzystaniem zarówno rozwiązań technicznych, jak i organizacyjnych), uwzględniają w swojej konstrukcji potrzeby osób o ograniczonej mobilności związanej z wiekiem oraz będących ofiarami chorób cywilizacyjnych (np. SM) czy wypadków drogowych.Źródło: Portal Eco-mobilność56

1 http://www.dbc.wroc.pl/Content/25191/Tabakow_Big_Data_definicje_wyzwania_i_technologie.pdf [dostęp 3.10.2016 r.]2 Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1982, s. 316 – 3243 http://sjp.pwn.pl/szukaj/cel.html [dostęp 3.10.2016 r.]4 https://mfiles.pl/pl/index.php/Klasyfikacja_celów_i_funkcji) [dostęp 3.10.2016 r.]5 http://www.eco-mobilnosc.pw.edu.pl/ [dostęp 3.10.2016 r.]


Innowacja / innowacyjność – jest procesem polegającym na przekształceniu istniejących możliwości w nowe idee i wprowadzenie ich do praktycznego zastosowania. Źródło: Okoń-Horodyńska E., wykłady Polityka innowacyjna UE.Zjawisko innowacji jest nierozłącznie związane z pojęciem zmiany, nowości, reformy czy też idei postrzeganej jako nowa. Za innowacje uważa się najróżniejsze fakty, procesy i zjawiska o charakterze technicznym, organizacyjnym, społecznym lub psychologicznym. Tak bardzo zróżnicowane i niesprecyzowane pojmowanie innowacji wynika zarówno z niedługiej tradycji badań nad innowacjami, jak i odmienności ujęć teoretycznych.Źródło: Portal Innowacji PL.

Inteligentny rozwój – definiowany jest jako rozwój wspierający zasoby rozwojowe miasta, dzięki którym może ono zwiększać swoją konkurencyjność w skali lokalnej i globalnej, bez generowania wysokiego wzrostu kosztów i wykorzystania energii.Źródło: „Europe 2020. A strategy for smart, sustainable and inclusive growth”, European Commission 201067.

Inteligentne specjalizacje – krajowe inteligentne specjalizacje są to branże, których rozwój zapewni tworzenie innowacyjnych rozwiązań społeczno-gospodarczych, zwiększenie wartości dodanej gospodarki i podniesienie jej konkurencyjności na arenie międzynarodowej. Wsparciem ze środków Unii Europejskiej będą objęte projekty wpisujące się w inteligentne specjalizacje. Z funduszy unijnych przeznaczonych na wsparcie badań, rozwoju i innowacji w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (POIR) będą finansowane wyłącznie projekty dotyczące inteligentnych specjalizacji, czyli tych o największym potencjale innowacyjnym i konkurencyjnym.Źródło: Portal krajoweinteligentnespecjalizacje.pl

Interesariusze – osoby lub organizacje, które są podmiotami w tworzeniu lub/i realizacji strategii lub są bezpośrednio zainteresowane wynikami jej realizacji. Interesariusze mogą wywierać wpływ na realizację strategii. W przypadku niniejszej strategii do głównych interesariuszy zaliczamy następujące grupy:

• Mieszkańcy-obywatele – według Słownika PWN « «osoba stale mieszkająca w jakimś miejscu». Źródło: SJP PWN78

• Organizacjepozarządowe(ang.NGOs) – organizacje pozarządowe to wszystkie podmioty, które nie są organami lub jednostkami podległymi administracji publicznej (rządowej i samorządowej) oraz których działalność nie jest nastawiona na osiąganie zysku.

Źródło: Portal NGO PL89

• Przedsiębiorcy – osoby ponoszące ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej, liderzy gospodarczy, pracodawcy. W art. 431 kodeksu cywilnego: „osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, która nie jest osobą prawną, a której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową”. „Lub zawodową” oznacza, że przedsiębiorcami są osoby wykonujące wolne zawody.

Źródło: Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380)

• Środowisko akademickie – specyficzna grupa interesariuszy, na którą składają się nauczyciele akademiccy oraz studenci. Zasługuje na wyodrębnienie, ponieważ poznańskie uczelnie są jednym z ważnych czynników miastotwórczych a ich prosperita ma bezpośrednie przełożenie na wiele aspektów życia społecznego i gospodarczego w Poznaniu.

6 http://ec.europa.eu/europe2020/index_en.htm [dostęp 3.10.2016 r.]7 http://sjp.pwn.pl/slowniki/Mieszkańcy.html [dostęp 3.10.2016 r.]8 http://poradnik.ngo.pl/ [dostęp 3.10.2016 r.]


• Urząd Miasta – instytucja odpowiedzialna za administrowanie miastem, organizację lub współorganizację życia społecznego i gospodarczego w mieście. Na jego czele stoi Prezydent Miasta Poznania wybierany w demokratycznych wyborach bezpośrednich.

Internet rzeczy (internet of things) – sieć fizycznych przedmiotów (rzeczy), które dzięki wbudowanym czujnikom i dostępowi do internetu potrafią komunikować się zarówno z człowiekiem, jak i między sobą. Źródło: Natalia Hatalska, Trend book 2013910

Kapitał społeczny – kapitał społeczny to te cechy organizacji społecznych, takich jak sieci (układy) jednostek lub gospodarstw domowych oraz powiązanych z nimi norm i wartości, które kreują efekty zewnętrzne dla całej wspólnoty.Źródło: D. Putnam, Bowling Alone: America’s Declining Social Capital (1995)

Kierunki interwencji – każdy priorytet realizowany będzie w obszarach nazwanych w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju kierunkami interwencji, na które z kolei składają się działania strategiczne i zadania. Słowniki nie podają precyzyjnego znaczenia terminu „kierunki interwencji”, należy więc poszukać ich definicji ze względu na relacje do innych terminów stosowanych w planowaniu, np. według dokumentu „Wytyczne do opracowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska” w dokumentach strategicznych i programowych istnieje wiele terminów odnoszących się do podejmowanych działań. W dokumencie tym używane są terminy: obszar interwencji → cel → kierunek interwencji → zadanie. Podejście to i innych programów sektorowych opracowanych na podstawie ustawy sugeruje, że „kierunek interwencji” plasowany jest pomiędzy poziomem celów a poziomem działań/zadań strategii.Artykuł 17 ustawy z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju wymienia elementy strategii w następującej kolejności:Punkt 2. Cel główny i cele szczegółowePunkt 3. Priorytety oraz kierunki interwencjiŹródło: Dz.U. 2014 poz. 1649 – Internetowy System Aktów Prawnych1011

Misja – opisuje zasady i wartości przyjmowane przez realizujących strategię. Misja jako element zarządzania operacyjnego pokazuje rolę samorządu w urzeczywistnianiu wizji. Misja jest tu rozumiana jako posłannictwo, racja bytu organizacji – ważna rola organizacji w odniesieniu do wizji.W nauce o zarządzaniu misja jest definiowana w następujący sposób: „Misja jest zasadą działalności (…). Jest ona często formułowana w sposób emfatyczny, z polotem i brakiem autentyzmu. Może stanowić pewne hasło identyfikujące (…). Buduje image (…)”.Źrodło: Encyklopedia zarządzania1112

Priorytety – strategiczne kierunki rozwoju miasta, najważniejsze dla miasta w czasie realizacji strategii. Według Słownika Języka Polskiego priorytet to 1. «pierwszeństwo przysługujące lub przyznane czemuś» 2. «sprawa szczególnie ważna, która musi być załatwiona w pierwszej kolejności» Źródło: SJP PWN1213

Programy sektorowe – Urząd Miasta i jednostki miejskie funkcjonują w oparciu o zestaw programów sektorowych, które określają szczegółowo planowane działania w poszczególnych dziedzinach. Należą do nich między innymi: Program gospodarowania mieszkaniowym zasobem Miasta Poznania na lata

9 http://hatalska.com/wp-content/uploads/2013/04/TrendBook2013.pdf [dostęp 3.10.2016 r.]10 http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20140001649 [dostęp 3.10.2016 r.]11 https://mfiles.pl/pl/index.php/Misja_i_wizja [dostęp 3.10.2016 r.]12 http://sjp.pwn.pl/sjp/priorytet;2572470.html [dostęp 3.10.2016 r.]


2014-2018; Wieloletni plan rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych będących w posiadaniu Aquanet SA nr 15/07/2016 – na lata 2017-2021; Poznański program opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 na lata 2016-2020.

Według obowiązujących przepisów obligatoryjny system planowania gminnego w Polsce obejmuje 24 dokumenty, wśród których 21 opracowuje się dla obszaru gminy. Większość (21 planów/programów) ma charakter operacyjny, a 11 dokumentów nie posiada horyzontu czasowego.1314

Publiczny transport zbiorowy – powszechnie dostępny regularny przewóz osób wykonywany w określonych odstępach czasu i po określonej linii lub sieci (nazwa potoczna – komunikacja publiczna/miejska).Źródło: Ustawa z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym1415

Sektor kreatywny – część rynku tworzona przez podmioty prowadzące działalność w zakresie produkcji, reprodukcji, promocji, dystrybucji lub komercjalizacji dóbr, usług lub aktywności o charakterze kulturalnym, artystycznym bądź związanym z ochroną dziedzictwa. Zalicza się do niego takie sektory/branże, jak: reklama, architektura, książki, rynek sztuki i antyków, rzemiosło, design, moda, film, gry video, muzyka, sztuki performatywne, rynek wydawniczy, oprogramowanie oraz radio i telewizja.Źródło: Cultural times. The first global map of cultural and creative industries1516

Smart city – rozwinięty obszar miejski, który tworzy warunki dla trwałego rozwoju gospodarczego i wysokiej jakości życia poprzez doskonalenie w wielu kluczowych obszarach takich, jak: ekonomia, mobilność, środowisko, styl życia i styl rządzenia. Za doskonalenie w tych kluczowych obszarach odpowiedzialne są takie elementy, jak: silny kapitał ludzki, kapitał społeczny i/lub infrastruktura teleinformatycza.Źródło: Business dictionary16 17

Wizja – przedstawia pożądany obraz miasta we wszystkich istotnych wymiarach jego rozwoju. Wizja jest opisem wizerunku (…) w odległej przyszłości, przy założeniu wystąpienia korzystnych uwarunkowań. Jest to koncepcja pewnego modelu organizacji w przyszłości. Źrodło: Encyklopedia zarzadzania1718

Wyzwanie/a – według Słownika Języka Polskiego to trudne zadanie, nowa sytuacja itp. wymagające od kogoś wysiłku, poświęcenia itp. W strategii Poznania „wyzwania” to opis zjawisk istotnych z punktu widzenia pozycji Poznania w jego otoczeniu oraz z punktu widzenia głównych interesariuszy w samym mieście. Wymienione w niniejszym dokumencie wyzwania należy także traktować jako ważny element diagnozy strategicznej.Źródło: SJP PWN1819

Zadania do realizacji w ramach strategii mogą pokrywać się z zadaniem budżetowym, działaniem budżetowym lub jednorodnym programem/polityką (patrz „programy sektorowe” miasta). Zadania są wyodrębnione w istniejącym planie finansowym. Budżet zadania został jednoznacznie określony i jest zbieżny z innymi obowiązującymi dokumentami w Urzędzie Miasta, w tym z dokumentami finansowymi. Zadania zawierają informację o latach wdrożenia i wysokości nakładów na ich realizację.

13 https://www.mr.gov.pl/media/5648/Noworol_ekspertyza_2014_POPT.pdf [dostęp 3.10.2016 r.]14 http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU20110050013&type=3 [dostęp 3.10.2016 r.]15 http://www.worldcreative.org/wp-content/uploads/2015/12/EYCulturalTimes2015_Download.pdf [dostęp 3.10.2016 r.]16 http://www.businessdictionary.com/definition/smart-city.html [dostęp 3.10.2016 r.]17 https://mfiles.pl/pl/index.php/Misja_i_wizja [dostęp 3.10.2016 r.]18 http://sjp.pwn.pl/sjp/wyzwanie;2541345.html [dostęp 3.10.2016 r.]


Zrównoważony rozwój – to jest taki rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie.Źródło: Our Common Future, tzw. Raport Brundtland1920

Zrównoważony transport – transport, który:• zapewnia dostępność celów komunikacyjnych w sposób bezpieczny, niezagrażający zdrowiu ludzi

i środowisku w sposób równy dla obecnej i następnych generacji;• pozwala funkcjonować efektywnie, oferować możliwość wyboru środka transportowego

i podtrzymać gospodarkę oraz rozwój regionalny;• ogranicza emisje i odpady w ramach możliwości zaabsorbowania ich przez ziemię, zużywa

odnawialne zasoby w ilościach możliwych do ich odtworzenia, zużywa nieodnawialne zasoby w ilościach możliwych do ich zastąpienia przez odnawialne substytuty, przy minimalizowaniu zajęcia terenu i hałasu.

Źródło: European transport policy for 2010: time to decide, EC 20012021

19 Od nazwiska przewodniczącej Światowej Komisji ds. Środowiska i Rozwoju (ang. the World Commission on Environment and Development), Gro Harlem Brundtland. http://www.un-documents.net/wced-ocf.htm [dostęp 3.10.2016 r.]

20 http://ec.europa.eu/transport/themes/strategies/doc/2001_white_paper/lb_com_2001_0370_en.pdf [dostęp 3.10.2016 r.]

2020+ · 2016. 10. 17. · 4 Strategia Rozwoju Miasta Poznania 2020+ • Cel główny – określa...

Documents

Transcript of 2020+ · 2016. 10. 17. · 4 Strategia Rozwoju Miasta Poznania 2020+ • Cel główny – określa...