2009 Testy - Pracownia Testów Psychologicznych ... · Druk:ZakładPoligraficznyJerz...

Katalog

Testyk s i ą ż k iprogramy reedukacyjne

Pracownia Testów Psychologicznych

2009

Druk: Zakład Poligraficzny Jerzy Engel, ul. Okrzei 13, 05-220 Zielonka, tel./fax (0-22) 781-97-70

Przed złożeniem zamówienia należy zapoznać się zrubryką „Jak kupować” (str. 6).

Zarówno osoby prywatne, jak instytucje obowiązujebezwzględny wymóg przysłania kserokopii dyplomupsychologa, który będzie użytkownikiem testów.

3

SPIS TREŚCI

Informacje o pracowni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4Jak kupować . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6Alfabetyczny spis testów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11Testy:

inteligencja i procesy poznawcze . . . . . . . . . .15osobowość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53zainteresowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101promocja i psychologia zdrowia . . . . . . . . . .107neuropsychologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .111rodzina, szkoła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121programy komputerowe . . . . . . . . . . . . . . . . .133

Inne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145Kontakt z Pracownią . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .159Wzór zamówienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .161

Początki

Powstanie LaboratoriumTechnik Diagnostycznych

Pracownia TestówPsychologicznych

Polskiego TowarzystwaPsychologicznego –

okoliczności powstania iskład zespołu

Pracownia TestówPsychologicznych PTP –

Działalność

4

W latach siedemdziesiątych Polskie Towarzystwo Psychologiczne i InstytutPsychologii Uniwersytetu Warszawskiego podjęły wspólną inicjatywę stworzenia pla-cówki opracowującej i rozpowszechniającej testy psychologiczne.

Inicjatywa ta znalazła opiekunów w osobach Prof. Marii Żebrowskiej – Przewodni-czącej Polskiego Towarzystwa Psychologicznego oraz prof. Tadeusza Tomaszew-skiego – Dyrektora Instytutu Psychologii UW. Powstanie placówki stało się możliwedzięki umowie podpisanej w roku 1975 przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne iWydział Psychologii UW, a przede wszystkim dzięki donacji, na którą składały się m.in. pokaźne zbiory biblioteczne. Donatorem był Prof. BohdanZawadzki – psycholog działający przez wiele lat w Stanach Zjednoczonych. W tensposób powstało Laboratorium Technik Diagnostycznych im. BohdanaZawadzkiego. Celem tej placówki było prowadzenie działalności naukowej, szko-leniowej i wydawniczej, z której mieli korzystać zarówno studenci psychologii jak ipracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych. Kierownikami Laboratoriumzostali kolejno mgr Ewa Oleszkiewicz i mgr Włodzimierz Grodzicki. Od roku 1981Laboratorium było kierowane przez dr Teresę Szustrową, a w skład zespołu tej pla-cówki wchodziły: dr Anna Ciechanowicz, mgr Joanna Filipczuk, dr Aleksandra Ja-worowska. Przy Laboratorium działała Komisja Ekspertów, do której należeli:prof. Maria Manturzewska, Prof. Janusz Kostrzewski, Prof. Jerzy Brzeziński, Prof. JacekPaluchowski, Prof. Elżbieta Hornowska. Laboratorium skupiło się przede wszystkim narealizacji zadania najważniejszego dla środowiska polskich psychologów,a mianowicie rozpoczęło prace nad adaptacją i normalizacją testów uznanychprzez Komisję Ekspertów za kanon narzędzi diagnostycznych. W okresie od 1981roku do 1990, mimo trudności wynikających z nieuregulowanych jeszcze wówczaswarunków politycznych i gospodarczych, psychologowie-praktycy zaczęli miećdostęp do licencjonowanych, znormalizowanych, poprawnie przygotowanychpod względem edytorskim testów autorów polskich i zagranicznych oraz do lite-ratury. Wśród pierwszych wydanych na polskim rynku narzędzi znalazły się: TestyMatryc Ravena, Kwestionariusz Osobowości Eysencka EPQ-R, Inwentarz Stanu iCechy Lęku, Skala Inteligencji Wechslera dla Dzieci WISC-R i Skala Dojrzałości Umy-słowej Columbia.

W roku 1990 umowa, na podstawie której działało Laboratorium, została rozwią-zana. Powstały wówczas dwie niezależne placówki: Laboratorium Technik Diagno-stycznych Wydziału Psychologii UW, którego zadaniem miało być przede wszystkimwspomaganie dydaktyki uniwersyteckiej oraz Pracownia Testów Psychologicznych– samodzielna pod względem finansowym i merytorycznym, wydzielona jednostkaPolskiego Towarzystwa Psychologicznego, która stała się największym wydawcątestów w Polsce.

W latach 1990-2006 Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego TowarzystwaPsychologicznego kierowana była kolejno przez dr Teresę Szustrową i dr Annę Cie-chanowicz. Merytoryczny zespół Pracowni Testów Psychologicznych Polskiego To-warzystwa Psychologicznego stopniowo powiększał się. W 2006 roku w jego składwchodziły: dr Aleksandra Jaworowska (w Pracowni – od początku jej istnienia),prof. Anna Matczak (w Pracowni od1996 roku), mgr Joanna Stańczak (w Pracowni– od 1990 roku), mgr Diana Fecenec (w Pracowni – od 1995 roku) i mgr EwaZalewska (w Pracowni – od 2004 roku). Zorganizowana została kierowana przezmgr Joannę Filipczuk księgarnia prowadząca sprzedaż testów i książek psycholo-gicznych.

Pracownia dokonała w tym czasie adaptacji i normalizacji ponad stu testówautorów polskich i zagranicznych. Wydała testy, które w latach poprzedzającychdziałalność Pracowni były oczekiwane przez praktyków; w ofercie Pracowni zna-lazły się Skale Inteligencji Wechslera (WAIS-R, WISC-R), wszystkie Testy Matryc Ra-vena, testy zdolności ogólnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych, kwestionariuszedo badania osobowości i temperamentu, narzędzia przygotowane z myślą o po-radnictwie zawodowym i selekcji pracowników. Opublikowane zostały programyreedukacyjne dla dzieci mających trudności w nauce czytania i pisania oraz pro-gramy do diagnozy i terapii zaburzeń spowodowanych uszkodzeniami centralnego

Informacje o Pracowni

Przekształcenie PracowniTestów Psychologicznych

PTP w spółkę z o. o.

Nasz Zespół

5

układu nerwowego. Pracownia publikowała też książki dotyczące technik dia-gnozy, a także różnych problemów i kierunków terapii psychologicznej. Obokdziałalności badawczej i wydawniczej Pracownia prowadziła też cenione przezpraktyków szkolenia dotyczące stosowania i interpretacji wybranych testów. Księ-garnia zorganizowana i prowadzona przez Pracownię stała się bardzo ważnym icennym elementem w życiu środowiska. Odbiorcami narzędzi diagnozy psycholo-gicznej przygotowywanych przez Pracownię były poradnie psychologiczno-pedagogiczne, uniwersytety, placówki służby zdrowia, wojsko, policja, banki,urzędy państwowe, organizacje pozarządowe oraz rosnąca z każdym rokiemgrupa psychologów pracujących samodzielnie i rozwijających własne, prywatnemiejsca pracy. Pracownia osiągała z prowadzonej działalności dochody pozwa-lające na finansowanie kolejnych programów badawczych. Wspomagała takżedziałalność statutową Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, na którą corocz-nie przeznaczane było 15% z zysku Pracowni.

W roku 2006 Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Psychologicznego podjąłdecyzję o przekształceniu Pracowni Testów Psychologicznych w spółkę z ograni-czoną odpowiedzialnością, w której jedynym wspólnikiem jest Polskie TowarzystwoPsychologiczne. Spółka o nazwie „Pracownia Testów Psychologicznych” sp. z o. o.została zarejestrowana w lipcu. Przejęła ona działalność merytoryczną, wydawni-czą i popularyzatorską poprzedniczki. W nowej firmie znaleźli się też wszyscy do-tychczasowi pracownicy poprzedniej placówki. Prezesem Spółki została drAleksandra Jaworowska.

Zespół Pracowni składa się ze stałych pracowników oraz grupy kilkudziesięciuwspółpracowników – psychologów zatrudnionych w różnych placówkach na tere-nie całej Polski.

Prezes Zarządu „Pracowni Testów Psychologicznych” sp. z o.o.Aleksandra Jaworowska

Dział MerytorycznyAnna Matczak – kierownikJoanna BitnerUrszula BrzezińskaDiana FecenecAleksandra JaworowskaJoanna Stańczak

Dział HandlowyJoanna Filipczuk – kierownikAnna BudyńskaArtur JońskiWiesław KaczyńskiAgnieszka MacioszczykGrzegorz MazurekMagdalena Skrzeczyńska

KsięgowośćJadwiga ChoroszewskaMagdalena Wierzbicka

Informacje o Pracowni

Nasza oferta

Kto może być nabywcą iużytkownikiem testów

psychologicznych wyda-wanych i sprzedawanych

przez Pracownię?

Jak kupować testy?

Zakupy w księgarniach

6

„Pracownia Testów Psychologicznych” sp. z o. o. prowadzi sprzedaż:■ testów psychologicznych przeznaczonych wyłącznie dla psychologów

(w katalogu oznaczone Ψ)■ testów przeznaczonych dla wybranych grup użytkowników nie będących

psychologami■ testów przeznaczonych do samobadania (powszechnego użytku, dostęp-

nych dla wszystkich)■ książek z zakresu psychologii i nauk pokrewnych■ programów reedukacyjnych

Pracownia jest jedynym dystrybutorem własnych testów.

Testy psychologiczne są chronionymi narzędziami pracy psychologa (na mocyUstawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów z 8czerwca 2001). Dlatego może je nabyć osoba, która legitymuje się dyplomemukończenia magisterskich studiów psychologicznych.

Przy zakupie testów psychologicznych obowiązuje bezwzględny wymóg przedsta-wienia kserokopii dyplomu psychologa, który będzie użytkownikiem testów. Doty-czy to zarówno osób prywatnych, jak i instytucji.

Prosimy o wyrozumiałość i nie traktowanie tych wymagań jako restrykcji. W interesiecałego środowiska psychologów jest ochrona testów psychologicznych przedosobami nieuprawnionymi do ich stosowania.

■ Kupując po raz pierwszy test psychologiczny należy wysłać, najlepiej faksempod numer 0-22 636 52 10 lub pocztą na adres: Księgarnia SYMPTOMY,Dział Handlowy „Pracowni Testów Psychologicznych” sp. z o. o., ul. Dzielna 5,00-162 Warszawa, kserokopię dyplomu – tylko strony z numerem i datą jegootrzymania.

■ Nie honorujemy dyplomów doktorskich, specjalizacji czy legitymacji PTP.■ Osoby, które nie odebrały jeszcze dyplomu mogą okazać zaświadczenie z

uczelni o odbytym egzaminie magisterskim.■ Pracownia prowadzi rejestr dyplomów; kserokopia dokumentu przysłana

przy pierwszym zamówieniu na testy zostanie włączona do naszej bazy.Kolejne zamówienia będą realizowane bez konieczności przedstawianiadyplomu, klient może być poproszony jedynie o pokazanie dowodu tożsa-mości.

■ Reguły zakupu testów psychologicznych dotyczą zarówno sprzedaży stacjo-narnej (w księgarniach), jaki i wysyłkowej.

Klienci mogą kupować wydawnictwa na miejscu – w księgarniach – lub drogą wy-syłkową.

SYMPTOMY – główna księgarnia „Pracowni Testów Psychologicznych” sp. z o. o.mieści się przy ul. Dzielnej 5. Znajduje się tam pełna oferta testów psychologicznychoraz książek z psychologii i dziedzin pokrewnych.Jest czynna od poniedziałku do piątku w godzinach od 11 do 18. W soboty jest nie-czynna.W dotychczasowej księgarni – mieszczącej się w gmachu Wydziału Psychologii UW,przy ul. Stawki 5/7, w pokoju 11 na parterze – sprzedajemy jedynie wybrane tytułyksiążkowe i arkusze testowe wyłącznie dla studentów.Księgarnia przy ul. Stawki jest czynna w następujących godzinach:

Jak kupować?

Zakupy drogą wysyłkową

W Księgarni Internetowej

Zamawianie pocztą lubfaksem

7

poniedziałek – od 10 do 17wtorek – od 9 do 17środa – od 9 do 17czwartek – od 10 do 17piątek – od 10 do 17sobota – od 10 do 14

W sierpniu obie księgarnie są nieczynne z powodu inwentaryzacji. W połowie sierp-nia jest zorganizowana jedna wysyłka – wysyłamy wtedy tylko testy.

■ Osobom prywatnym (także prowadzącym działalność gospodarczą) sprze-dajemy wydawnictwa wyłącznie za gotówkę. Można też płacić kartą płat-niczą.

■ Instytucje płacące przelewem muszą mieć zamówienie poświadczone przezksięgowego (na określone wydawnictwa lub na zakup za określoną kwotę).

■ Nie należy wysyłać zamówień, jeśli towar ma być kupiony w księgarni; należyjednak uprzedzić nas o swojej wizycie, jeżeli zakup jest duży, np. przekracza200 arkuszy jednego rodzaju.

Zamówienia można składać w Księgarni Internetowej, pocztą, faksem lub telefo-nicznie.

Zachęcamy do zarejestrowania się na naszej stronie www.practest.com.pl. Jest tamKsięgarnia Internetowa, w której można zamawiać testy i książki.

Jest to wygodna forma zamawiania, gdyż dane do rejestracji wprowadza się tylkoraz. Należy zapamiętać login i hasło! Przy każdym zamówieniu można zmienićdane do faktury (tak więc raz zarejestrowany klient może zamawiać dla różnych in-stytucji oraz prywatnie) i miejsce odbioru.

Klient rejestruje się w Księgarni Internetowej zawsze jako osoba fizyczna (nie jakoinstytucja). Zamówienia może składać wyłącznie osoba zarejestrowana; złożeniezamówienia przez zarejestrowanego klienta jest równoznaczne z jegozobowiązaniem do odbioru przesyłki i zapłaty za zamówiony towar. Nie należyzatem udostępniać loginu i hasła osobom trzecim.

Przy rejestracji należy zaznaczyć, czy jest się psychologiem. Jeżeli tak, to należy:■ wpisać numer dyplomu oraz przysłać kopię dokumentu pocztą lub faksem

na numer 0-22 636 52 10 z dopiskiem „rejestracja w Internecie”. Wpisanynumer musi być zgodny z numerem na dyplomie. Jeśli numer dyplomu niezostanie wpisany – nazwisko klienta nie znajdzie się na liście nazwisk do au-toryzacji .

■ Po porównaniu przysłanej kserokopii dyplomu ze zgłoszeniem rejestracyjnymumożliwiamy klientowi do tego uprawnionemu zamawianie testów. Bez tejprocedury klient może zamawiać jedynie książki i inne wydawnictwa nieza-strzeżone dla psychologów.

Osoba prywatna może zlecić wysłanie testów do innej osoby prywatnej wyłączniepod warunkiem dostarczenia dyplomu magistra psychologii odbiorcy.

Zamówienie może być napisane na zwykłej kartce lub wg wzoru zamieszczonegona stronie 149. Zamówienie musi zawierać:

□ Dokładne nazwy zamawianych pozycji. Należy te nazwy przepisać z cen-nika. Jest to ważne zwłaszcza przy zamawianiu elementów testów, np. arku-sze WISC-R występują w dwóch rodzajach: pełne (z Labiryntami) lub bezLabiryntów – jeśli opis arkuszy nie jest precyzyjny, wysyłamy arkusze z Labi-ryntami i nie uwzględniamy reklamacji.

Jak kupować?

Reklamacje

8

UWAGA! W cenniku przy każdej pozycji podana jest w ramce cena kompletu da-nego testu i wymienione są wszystkie elementy wchodzące w skład kompletu. Za-mawiając komplet testu należy napisać jego nazwę (lub skrót nazwy), a następnieilość określić jako 1 komplet. Nie należy przepisywać elementów kompletu.

Każdy element testu wymieniony w cenniku można kupić oddzielnie. W miarę moż-liwości i zapotrzebowania sprzedajemy także takie części testów, które w cennikunie figurują, np. poszczególne układanki do skal WISC-R czy WAIS-R(PL).

□ Jasno określoną ilość zamawianych pozycji. Należy kierować się jednost-kami z cennika. Arkusze testowe sprzedajemy w ilości 25 bądź wielokrotność,tzn. nie można kupić 20 czy 30, a tylko 25, 50, 75, 100,......1000 czy 2500.

□ Określoną formę płatności:■ przelewem mogą płacić wyłącznie instytucje. Termin płatności widnieje

na fakturze.■ za zaliczeniem (pobraniem) pocztowym – oznacza opłatę w momencie

odbioru przesyłki – u listonosza lub na poczcie. Ta forma płatności jestobowiązkowa dla klientów indywidualnych (również prowadzącychdziałalność gospodarczą, np. prywatny gabinet) i dopuszczalna dla in-stytucji.

UWAGA! Powyższe formy płatności wykluczają się wzajemnie.

□ Numer NIP. „Pracownia Testów Psychologicznych” sp. z o. o. jest płatnikiempodatku VAT i wystawia wszystkim klientom faktury VAT. W związku z tym na-leży koniecznie podać numer NIP.

□ Podpisy – na zamówieniach instytucji płacących przelewem muszą byćpodpisy księgowego i/lub dyrektora. Przy zamawianiu testów obowiązkowyjest także podpis psychologa.

□ Numer telefonu. Podanie numeru Państwa telefonu pozwoli na szybsze wy-jaśnienie ewentualnych wątpliwości.

Osoby prywatne prosimy o przesłanie, z pierwszym zamówieniem, upoważnieniado przechowywania i przetwarzania swoich danych.

Należy wysłać zamówienie – pocztą, na adres: Księgarnia SYMPTOMY,Dział Handlowy „Pracowni Testów Psychologicznych” sp. z o. o., ul. Dzielna 5,00-162 Warszawa lub faksem: 0-22 636 52 10 i 0-22 817 13 12.

Prosimy o nie powielanie zamówień. Jeśli zamówienie zostało wysłane faksem, nienależy wysyłać go pocztą – i odwrotnie. Jeżeli z powodu podwójnie wysłanego za-mówienia otrzymają Państwo towar dwa razy, reklamacja nie będzie uwzględ-niona. Również, kiedy dzwonią Państwo w sprawie przyspieszenia wysyłki, należywyraźnie zaznaczyć, że prośba dotyczy zamówienia już wysłanego.

Prosimy o terminowy odbiór przesyłek. Jeśli paczka wróci z adnotacją „nie podjętow terminie”, kosztami zwrotu i powtórnej wysyłki zostanie obciążony klient.

1. Reklamacje towaru zakupionego w księgarniach stacjonarnych w związku z wy-konywaną działalnością gospodarczą i zawodową (dotyczy to firm, instytucji iprywatnej praktyki) regulują przepisy o rękojmi (art. 556–576 Kodeksucywilnego), zgodnie z którymi należy w pierwszym możliwym terminie po otrzy-maniu przesyłki, bez nieuzasadnionej zwłoki sprawdzić jakość przysłanegotowaru oraz, czy ilość i rodzaj towaru są zgodne z zamówieniem i natychmiastzgłosić do księgarni ewentualną reklamację.

2. Reklamacje towaru zakupionego w księgarniach stacjonarnych przez osoby fi-zyczne do użytku prywatnego, a nie w związku z własną działalnością gospo-darczą lub zawodową, reguluje Ustawa o Szczególnych warunkach sprzedażykonsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Ustawa z 27 lipca 2002 roku).

3. Reklamacje towaru zakupionego poprzez sprzedaż wysyłkową (np. w KsięgarniInternetowej lub na zamówienia składane faksem i telefonicznie) reguluje

Jak kupować?

Koszty wysyłki

Kontakt z DziałemHandlowym w sprawiezamówień i dystrybucji

wydawnictw

Kierownik DziałuHandlowego

Ochrona praw autorskich

9

Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialność zaszkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Ustawa z 2 marca 2000 roku).Zgodnie z nią klient może zrezygnować z towaru bez podania przyczyny w ciągu10 dni od daty otrzymania przesyłki – o ile produkt nie był używany, kopiowanyani nie został w żaden sposób zniszczony. Dotyczy to tylko książek, czasopism iprogramów reedukacyjnych – nie przyjmujemy zwrotów testów psycholo-gicznych. Gwarantujemy zwrot wartości produktu. Pieniądze zwracamy przele-wem na podane konto lub przekazem pocztowym. Koszt dostawy i odesłaniatowaru nie podlega zwrotowi.

4. Wszystkie towary objęte są gwarancją producenta. Jeżeli po otrzymaniu towaruklient znajdzie w nim wady techniczne lub uszkodzenia powstałe w trakcie do-stawy, powinien odesłać towar na adres Księgarni przesyłką pocztową. Nieprzyjmujemy żadnych przesyłek odsyłanych do nas za pobraniem pocztowym.

5. Koszty związane z odesłaniem towaru reklamowanego zwracamy po otrzymaniuprzesyłki i rozpatrzeniu reklamacji. Produkt wymieniamy na pełnowartościowy,a jeśli nie jest to możliwe (np. kiedy nakład jest wyczerpany) – zwracamy pienią-dze.

Obowiązujące koszty wysyłki są podane w aktualnym cenniku testów.

Na życzenie klienta wysyłamy przesyłki pocztą kurierską. Wtedy koszty przesyłki wcałości pokrywa klient.

UWAGA! Jeśli nie z naszej winy (nieodebranie paczki w terminie itp.) musimy wysłaćpaczkę ponownie, klient pokrywa rzeczywisty koszt zwrotu i ponownej wysyłki(poczta + pakowanie).

W sprawie zamówień testów i książek z Działem Handlowym Pracowni można kon-taktować się następująco:

pisząc na adres:Księgarnia SYMPTOMYDział Handlowy „Pracowni Testów Psychologicznych” sp. z o. o.ul. Dzielna 5, 00-162 Warszawa

wysyłając faks:0-22 636 52 10

dzwoniąc:0-22 636 60 33

przez Księgarnię Internetową:www.practest.com.pl

Telefon komórkowy kierownika Działu Handlowego0-601 24 50 40 – pod tym telefonem nie przyjmujemy zamówień.

Adres e-mail: [email protected] tym adresem nie przyjmujemy zamówień; zamówienia drogą elektronicznąmożna składać jedynie za pośrednictwem Księgarni Internetowej (patrz: str. 7)

Wszystkie książki i testy psychologiczne wydawane przez Pracownię Testów Psycho-logicznych Sp. z o.o. chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku oprawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 roku Nr 90,poz. 631 z późniejszymi zmianami). W związku z tym, korzystanie z nich jest dopusz-czalne jedynie w zakresie określonym przepisami wskazanej ustawy.

Jak kupować?

W szczególności, bez wyraźnej zgody Pracowni Testów Psychologicznych Sp. z o.o.zabronione jest kopiowanie i wprowadzanie testów do obrotu, udostępnianie te-stów osobom nieuprawnionym, wprowadzanie jakichkolwiek zmian do testów orazich publiczne udostępnianie, w tym także na stronach internetowych.

Naruszenie przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w szcze-gólności bezprawne rozpowszechnianie i udostępnianie testów stanowi podstawędo wszczęcia w stosunku do osoby naruszającej zarówno postępowania cywilnegoobejmującego żądanie zaniechania naruszenia, usunięcia skutków naruszenia, na-prawienia wyrządzonej szkody i wydania uzyskanych korzyści, jak i postępowaniakarnego o czyn zagrożony karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawieniawolności do lat 2.

10

ALFABETYCZNY SPIS TESTÓW

AIS – Skala Akceptacji Choroby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110APIS-P(R) – Bateria Testów APIS-P(R) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32APIS-Z – Bateria Testów APIS-Z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31A-R – Kwestionariusz Atak-Rezygnacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .98BAJEK Test (FTT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65BENDER – Wzrokowo-Motoryczny Test Gestalt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116BENTON – Test Pamięci Wzrokowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115BHI-12 – Kwestionariusz Nadziei Podstawowej BHI-12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .90BPCQ – Kwestionariusz Przekonań na Temat Kontroli Bólu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110CAT-A – Test Apercepcji Tematycznej dla Dzieci. Wersja z postaciami zwierząt . .61CAT-H – Test Apercepcji Tematycznej dla Dzieci. Wersja z postaciami ludzi . . . . . .62CECS – Skala Kontroli Emocji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110CISS – Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS . . . . . . . . . . .84COLUMBIA – Skala Dojrzałości Umysłowej Columbia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36COPE – Wielowymiarowy Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem . . . .85CSQ – Kwestionariusz Strategii Radzenia Sobie z Bólem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110d2 – Test do Badania Uwagi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47DINEMO – Dwuwymiarowy Inwentarz Inteligencji Emocjonalnej . . . . . . . . . . . . . . .82DMI – Diagnoza Możliwości Intelektualnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39DMI-2 – Diagnoza Możliwości Intelektualnych – wersja DMI-2 . . . . . . . . . . . . . . . . . .40DRZEWA Test . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64DS14 – Skala Pomiaru Typu D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85DSR – Dziecięca Skala Rozwojowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21DYSLEKSJA – Diagnoza dysleksji u uczniów III klas szkoły podstawowej.

Przewodnik diagnostyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17DUM – Diagnozowanie Uszkodzeń Mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117EAS – Kwestionariusz Temperamentu EAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78EPQ-R – Kwestionariusz Osobowości Eysencka EPQ-R . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73FCZ-KT – Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu 76FROSTIG – Test Rozwoju Percepcji Wzrokowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44GHQ – Ocena Zdrowia Psychicznego wg D. Goldberga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109GSES – Skala Uogólnionej Własnej Skuteczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110HERMANS – Metoda Konfrontacji z Sobą – 2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70HERMANS – Metoda Konfrontacji z Sobą – 2000 – program do obliczania wyników 144I-E – Skala I-E w Pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94INTE – Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej INTE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80IPP – Inwentarz do Oceny Płci Psychologicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92IZ – Inwentarz Zainteresowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104IZZ – Inwentarz Zachowań Zdrowotnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110JA I MOJA SZKOŁA – Kwestionariusz Ja i moja szkoła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126JSR – Jak Sobie Radzisz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85

11

Alfabetyczny spis testów

KANH – Kwestionariusz Twórczego Zachowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51KBPK – Kwestionariusz do Badania Poczucia Kontroli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95KKM – Kwestionariusz Komunikacji Małżeńskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .129KKS – Kwestionariusz Kompetencji Społecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86KKW – Kwestionariusz do Badania Kryzysu w Wartościowaniu . . . . . . . . . . . . . . . . .89KMC – Kwestionariusz Metafory Czasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58KWM – Kwestionariusze„Klasa wobec mnie”; „Ja wobec klasy” . . . . . . . . . . . . .127KNS – Kwestionariusz Nadziei na Sukces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .91KompOs – Skala Kompetencji Osobistej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110KPR-Roc – Kwestionariusz Retrospektywnej Oceny Postaw Rodziców . . . . . . . . .128KSP – Kwestionariusz Stylów Przywiązaniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130LEITER – Międzynarodowa Wykonaniowa Skala Leitera P-93 (MWSL) . . . . . . . . . . .37LEKSYKON – Test Językowy LEKSYKON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38LKZ – Lista Kryteriów Zdrowia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110LOT-R – Test Orientacji Życiowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110LWO – Lista Wartości Osobistych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110ŁUCKI – Zestaw prób do badania procesów poznawczych u pacjentów z

uszkodzeniami mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118MFF – Test Porównywania Znanych Kształtów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42MHLC – Wielowymiarowa Skala Umiejscowienia Kontroli Zdrowia . . . . . . . . . . . . .110Mini-COPE – Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem . . . . . . . . . . . . . . .85Mini-MAC – Skala Przystosowania Psychicznego do Choroby Nowotworowej . .110MINIMENTAL – Krótka Skala Oceny Stanu Umysłowego (MMSE) . . . . . . . . . . . . . .113MSEI – Wielowymiarowy Kwestionariusz Samooceny MSEI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56NEO-FFI – Inwentarz Osobowości NEO-FFI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74NEO-PI-R – Inwentarz Osobowości NEO-PI-R . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75OMNIBUS – Test Inteligencji OMNIBUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33PKIE – Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83PKIE – Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej – wersja

do samobadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141PRF – Lista Oczekiwań Pacjenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110PSI – TESTY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .138PSS-10 – Skala Odczuwanego Stresu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85PTI – Popularny Test Inteligencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142PTK – Psychologiczne Testy Komputerowe PTK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .135PTK – Psychologiczne Testy Komputerowe PTK – DEMO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137PTS – Kwestionariusz Temperamentu PTS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77RFFT – Test Płynności Figuralnej Ruffa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119RHLB-PL – Bateria Testów do Badania Funkcji Językowych i Komunikacyjnych

Prawej Półkuli RHLB-PL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .114RISB – Test Niedokończonych Zdań Rottera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69Rysunek Rodziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .123Scenotest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59SD – Skala Dyrektywności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93SEG – Skala Ekspresji Gniewu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110SES – Skala Samooceny SES Rosenberga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57SIE-T – Skala Inteligencji Emocjonalnej – Twarze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81SJN – Skala Jawnego Niepokoju JAKI JESTEŚ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63

12

Alfabetyczny spis testów

SKALA F – Skala Umiejętności Fonologicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50SPBiM – Skala Postaw Być i Mieć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99SPK-DP – Skala Poczucia Kontroli u Dzieci Przedszkolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96SPR – Skala Postaw Rodzicielskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .131STAI – Inwentarz Stanu i Cechy Lęku STAI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .71STAIC – Inwentarz Stanu i Cechy Lęku dla Dzieci (STAIC) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72SW – Skala Wartości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87SWLS – Skala Satysfakcji z Życia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110SWS – Skala Wartości Schelerowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88SZONDI – Eksperymentalna Diagnostyka Potrzeb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67TAB – Skala Typu A/B-wersja DM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110TAT – Test Apercepcji Tematycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60TCT-DP – Rysunkowy Test Twórczego Myślenia TCT-DP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45TIS – Bateria Testów TIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34TKZ R-D – Test Komunikacji Zadaniowej Rodzic-Dziecko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124TMK – Test Matryc Ravena w wersji Kolorowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29TMR – Podręczniki oryginalne do Testów Matryc Ravena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25TMS-K – Test Matryc Ravena w wersji Standard – forma Klasyczna . . . . . . . . . . . . .26TMS Plus – Test Matryc Ravena w wersji Standard – forma Plus . . . . . . . . . . . . . . . . .28TMS-R – Test Matryc Ravena w wersji Standard – forma Równoległa . . . . . . . . . . .27TMZ – Test Matryc Ravena w wersji dla Zaawansowanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30TO – Test Osobowości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66TO-Z – Test Osobowości i Zainteresowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .97, 106TPB – Test Piramid Barwnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68TSS – Test Stosunków Szkolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125TUF – Test Układania Figur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43TUM – Test Uzdolnień Muzycznych E. E. Gordona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49TUS – Testy Uwagi i Spostrzegawczości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48TYP A – SKALA Typu A-Framingham . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110TZ – Test Zainteresowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105TZJ – Test Zdolności Językowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41UMACL – Przymiotnikowa Skala Nastroju UMACL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79WAIS-R(PL) – Skala Inteligencji Wechslera dla Dorosłych. Wersja Zrewidowana . .23WCST – Test Sortowania Kart z Wisconsin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35WISC-R – Skala Inteligencji Wechslera dla Dzieci. Wersja Zmodyfikowana . . . . . .24WKP – wersja komputerowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139WKP – Wielowymiarowy Kwestionariusz Preferencji WKP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103WKP – program do obliczania wyników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140WOZ – Wstępna Orientacja Zawodowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143ZTU – Zestaw Testów Uzdolnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46

13

Inteligencja

i procesypoznawcze

INTELIGENCJA I PROCESY POZNAWCZE

APIS-P(R) – Bateria Testów APIS-P(R) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32APIS-Z – Bateria Testów APIS-Z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31COLUMBIA – Skala Dojrzałości Umysłowej Columbia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36d2 – Test do Badania Uwagi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47DMI – Diagnoza Możliwości Intelektualnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39DMI-2 – Diagnoza Możliwości Intelektualnych – wersja DMI-2 . . . . . . . . . . . . . . . . .40DSR – Dziecięca Skala Rozwojowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21DYSLEKSJA – Diagnoza dysleksji u uczniów III klas szkoły podstawowej.

Przewodnik diagnostyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17FROSTIG – Test Rozwoju Percepcji Wzrokowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44KANH – Kwestionariusz Twórczego Zachowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51LEITER – Międzynarodowa Wykonaniowa Skala Leitera P-93 . . . . . . . . . . . . . . . . . .37LEKSYKON – Test Językowy LEKSYKON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38MFF – Test Porównywania Znanych Kształtów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42OMNIBUS – Test Inteligencji OMNIBUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33SKALA F – Skala Umiejętności Fonologicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50TCT-DP – Rysunkowy Test Twórczego Myślenia TCT-DP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45TIS – Bateria Testów TIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34TMK – Test Matryc Ravena w wersji Kolorowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29TMR – Podręczniki oryginalne do Testów Matryc Ravena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25TMS-K – Test Matryc Ravena w wersji Standard – forma Klasyczna . . . . . . . . . . . . .26TMS Plus – Test Matryc Ravena w wersji Standard – forma Plus . . . . . . . . . . . . . . . .28TMS-R – Test Matryc Ravena w wersji Standard – forma Równoległa . . . . . . . . . . .27TMZ – Test Matryc Ravena w wersji dla Zaawansowanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30TUF – Test Układania Figur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43TUM – Test Uzdolnień Muzycznych E. E. Gordona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49TUS – Testy Uwagi i Spostrzegawczości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48TZJ – Test Zdolności Językowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41WAIS-R(PL) – Skala Inteligencji Wechslera dla Dorosłych. Wersja Zrewidowana .23WCST – Test Sortowania Kart z Winconsin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35WISC-R – Skala Inteligencji Wechslera dla Dzieci. Wersja Zmodyfikowana . . . . . .24ZTU – Zestaw Testów Uzdolnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46

16

17

Inteligencja i procesy poznawcze

DIAG

NOZA

DYSL

EKSJ

IUUC

ZNIÓ

WKL

ASY

IIISZ

KOŁY

PODS

TAW

OW

EJ.P

RZEW

ODN

IKDI

AGNO

STYC

ZNY

Auto

rzy:M

arta

Bogd

anow

icz,

Alek

sand

raJa

wor

owsk

a,G

raży

naKr

asow

icz-

Kupi

s,An

naM

atcz

ak,O

lga

Pelc

-Pęk

ala,

Izabe

laPi

etra

s,Jo

anna

Stań

czak

,Mar

cin

Szcz

erbi

ński

(200

8)Przewodnik zawiera informacje o właściwościach psychometrycznych oraz procedurzebadania baterią składającą się z 10 testów służących do diagnozowania dysleksji uuczniów klasy III szkoły podstawowej. Podane są także reguły interpretowania i integro-wania wyników badania całą baterią. W Przewodniku opisana jest też metodyka postę-powania diagnostycznego prowadzącego do rozpoznania lub wykluczenia dysleksji.

W skład baterii wchodzą testy:A. Czytania

1. CSS – Czytanie Sensownych Słów2. Łatysz3. SKREŚL – Czytanie ze Skreśleniami4. DOMEK – Domek Krasnoludków

B. Pisania5. DYK – Dyktando6. UZ – Uzupełnianie Zdań

C. Umiejętności fonologicznych7. UF – Usuwanie Fonemów8. NJ – Nieznany Język9. ZETO – Zetotest

D. Szybkiego Nazywania10. TSN – Test Szybkiego Nazywania

Wszystkie wymienione wyżej testy charakteryzują się zadowalającą rzetelnością; trafnieróżnicują też dzieci mające poważne trudności w nauce czytania i pisania od dzieci niewykazujących takich trudności. Mają opracowane normy dla uczniów klasy III szkoły pod-stawowej.

Wyniki badań przedstawionych w Przewodniku potwierdzają trafność proponowanej me-todyki postępowania diagnostycznego przy rozpoznawaniu dysleksji. Przewodnik zawierateż przykładowe opisy przypadków dzieci zgłoszonych na badania z powodu trudnościw uczeniu się czytania i pisania. Hipotezę diagnostyczną o dysleksji rozwojowej u tychdzieci weryfikowano wykorzystując metodykę opisaną w Przewodniku.

Czytanie Sensownych SłówAutor: Grażyna Krasowicz-Kupis

Jest to test czytania niepowiązanych wyrazów, nastawiony na wykrywanie kluczowegodla dysleksji deficytu dekodowania.Składa się z 50 wyrazów o zróżnicowanej długości i złożoności. Zadanie dziecka polegana głośnym przeczytaniu wszystkich po kolei wyrazów, tak szybko, jak tylko potrafi.Wskaźnikiem podstawowym w teście jest liczba poprawnie przeczytanych słów, tzn. prze-czytanych bez zniekształcenia i od razu w całości. Wskaźnikiem dodatkowym jest czasczytania listy 50 słów.Przeciętnie badanie trwa około 2 minut.

ŁatyszAutor: Marta Bogdanowicz

Jest to test czytania sztucznych wyrazów, pozwalający ocenić dekodowanie bez odwo-ływania się do znaczenia, czyli z wykluczeniem działania mechanizmów kompensacyj-nych związanych z pamięcią wyrazów.Składa się z 71 bezsensownych wyrazów różnej długości. Zadanie dziecka polega na gło-śnym czytaniu kolejnych wyrazów, tak szybko, jak tylko potrafi. Czas czytania jest ograni-czony do 1 minuty.Wskaźnikiem podstawowym w teście jest liczba poprawnie przeczytanych słów (tzn. słówprzeczytanych bez zniekształcenia) w ciągu 1 minuty. Wskaźnikiem dodatkowym jest sto-sunek liczby poprawnie przeczytanych słów do wszystkich słów przeczytanych w ciągu 1minuty.

DYSLEKSJA

DIAG

NOZA

DYSL

EKSJ

IUUC

ZNIÓ

WKL

ASY

IIISZ

KOŁY

PODS

TAW

OW

EJ.P

RZEW

ODN

IKDI

AGNO

STYC

ZNY

Auto

rzy:M

arta

Bogd

anow

icz,

Alek

sand

raJa

wor

owsk

a,G

raży

naKr

asow

icz-

Kupi

s,An

naM

atcz

ak,O

lga

Pelc

-Pęk

ala,

Izabe

laPi

etra

s,Jo

anna

Stań

czak

,Mar

cin

Szcz

erbi

ński

(200

8)

Czytanie ze SkreśleniamiAutor: Grażyna Krasowicz-Kupis

Jest to test czytania ze zrozumieniem na poziomie leksykalnym. Pozwala ocenić spraw-ności językowe dziecka odnoszące się do reprezentacji leksykalnych.

Składa się z 78 przemieszanych wyrazów – 50 prawdziwych (reprezentujących różne częścimowy i różne formy gramatyczne) i 28 sztucznych. Zadanie dziecka polega na czytaniupo cichu kolejnych wyrazów i skreślaniu tych, które są „nieprawdziwe” (czyli sztucznychwyrazów). Czas badania ograniczony jest do 1 minuty.

Wskaźnikiem w teście jest liczba poprawnie rozpoznanych wyrazów (tzn. nieskreślonychwyrazów, które istnieją w języku polskim i skreślonych wyrazów, których w języku polskim niema) w ciągu 60 sekund.

Domek KrasnoludkówAutor: Grażyna Krasowicz-Kupis

Test mierzy umiejętność czytania ze zrozumieniem na poziomie zdania i tekstu.

Składa się z 24 zdań tworzących opowiadanie o krasnoludkach i ich domku. W 18 miej-scach tego opowiadania znajdują się wyrazy alternatywne, spośród których trzeba doko-nać wyboru. Zadanie dziecka polega na czytaniu po cichu tekstu i skreślaniu z każdejpary wyrazów tego, który nie pasuje do tekstu. Przeciętnie badanie trwa około 5 minut.

Wskaźnikiem podstawowym w teście jest czas wykonania, a wskaźnikiem dodatkowym –liczba poprawnych odpowiedzi.

DyktandoAutor: Izabela Pietras

Test służy do oceny umiejętności pisania ze słuchu; wynik informuje o sprawności ortogra-ficznej ucznia.

Składa się z 12 zdań (w tym 4 zdań złożonych), w których łącznie znajduje się 85 wyrazówreprezentujących różne części mowy. Badający najpierw czyta dziecku całość tekstu, anastępnie dyktuje mu kolejno poszczególne zdania. Przeciętnie badanie trwa około 10minut.

Wskaźnikiem podstawowym jest liczba poprawnie napisanych wyrazów. Można równieżobliczać dwa wskaźniki dodatkowe – liczbę popełnionych błędów oraz liczbę wyrazówopuszczonych, dodanych lub zamienionych.

Uzupełnianie ZdańAutor: Izabela Pietras

Test służy do oceny umiejętności pisania.

Składa się z 15 zdań z lukami, które należy uzupełnić, wpisując odpowiedni wyraz. Bada-jący czyta dziecku każde zdanie i prosi o wypowiedzenie brakującego słowa. W razietrudności, sam podaje to słowo lub koryguje odpowiedź dziecka. Dopiero potem dzieckoma wpisać dany wyraz. Przeciętnie badanie trwa około 3 minut.

Wskaźnikiem podstawowym jest liczba poprawnie napisanych wyrazów. Wskaźnikiem do-datkowym jest liczba popełnionych błędów.

DYSLEKSJA c.d.Inteligencja i procesy poznawcze

18

DIAG

NOZA

DYSL

EKSJ

IUUC

ZNIÓ

WKL

ASY

IIISZ

KOŁY

PODS

TAW

OW

EJ.P

RZEW

ODN

IKDI

AGNO

STYC

ZNY

Auto

rzy:M

arta

Bogd

anow

icz,

Alek

sand

raJa

wor

owsk

a,G

raży

naKr

asow

icz-

Kupi

s,An

naM

atcz

ak,O

lga

Pelc

-Pęk

ala,

Izabe

laPi

etra

s,Jo

anna

Stań

czak

,Mar

cin

Szcz

erbi

ński

(200

8)

Usuwanie FonemówAutorzy: Marcin Szczerbiński i Olga Pelc-Pękala

Test mierzy świadomość fonologiczną.

Składa się z 23 zadań, poprzedzonych 6 zadaniami próbnymi. Zadania polegają na wy-powiadaniu przez dziecko słów podawanych przez badającego, z pominięciem wskaza-nego fonemu. Przeciętnie badanie trwa nieco ponad 3 minuty.

Podstawowym wskaźnikiem w teście jest liczba poprawnie wykonanych zadań polega-jących na powtórzeniu słowa bez głoski, którą należy z tego słowa usunąć.

Nieznany JęzykAutor: Marta Bogdanowicz

Test mierzy różnorodne umiejętności fonologiczne: umiejętność różnicowania głosek (słuchfonemowy), sprawność dokonywania operacji (analizy i syntezy) na cząstkach fonologicz-nych, pamięć fonologiczną.

Składa się z 87 prób tworzących siedem rodzajów zadań: Porównywanie Paronimów, Ana-liza Paronimów, Analiza Sylabowa, Synteza Sylabowa, Analiza Fonemowa, Synteza Fone-mowa i Pamięć Fonologiczna. Badanie przeciętnie trwa około 8 minut.

Podstawowym wynikiem w teście jest suma punktów uzyskanych za wykonanie 87 prób.Można obliczać też wyniki cząstkowe – dla każdej grupy zadań oddzielnie.

ZetotestAutor: Grażyna Krasowicz-Kupis

Test służy ocenie funkcjonowania „pętli fonologicznej”, czyli krótkotrwałej pamięci fono-logicznej.

Składa się z 40 sztucznych wyrazów o zróżnicowanej złożoności fonetycznej. Badającyczyta dziecku pojedynczo kolejne słowa, prosząc każdorazowo o ich powtórzenie. Prze-ciętnie badanie trwa niespełna 3 minuty.

Podstawowym wskaźnikiem w teście jest liczba poprawnie powtórzonych słów.

Test Szybkiego Nazywania (zeszyt S)Autorzy: Diana Fecenec, Aleksandra Jaworowska, Anna Matczak, Joanna Stańczak i EwaZalewska

Test służy do oceny tempa seryjnego, ciągłego nazywania dobrze znanych bodźców.

Składa się z pięciu rodzajów zadań wymagających od dziecka jak najszybszego nazywa-nia bodźców, którymi kolejno są: obrazki ilustrujące znane obiekty, kolory, cyfry, litery orazprzemieszane bodźce trojakiego rodzaju (kolory, cyfry i litery). Przed każdym z czterechpierwszych zadań dziecko przechodzi krótki trening w nazywaniu bodźców danej kate-gorii. Przeciętnie badanie trwa nieco ponad 5 minut.

Wyniki testu ujmowane są pod postacią trzech wskaźników podstawowych: czas nazywa-nia bodźców przemieszanych (kolorów, cyfr i liter), łączny czas nazywania obrazków orazkolorów, łączny czas nazywania cyfr i liter.

DYSLEKSJA c.d.Inteligencja i procesy poznawcze

19

20


DYSLEKSJA c.d.DI

AGNO

ZADY

SLEK

SJIU

UCZN

IÓW

KLAS

YIII

SZKO

ŁYPO

DSTA

WO

WEJ

.PRZ

EWO

DNIK

DIAG

NOST

YCZN

YAu

torzy

:Mar

taBo

gdan

owic

z,Al

eksa

ndra

Jaw

orow

ska,

Gra

żyna

Kras

owic

z-Ku

pis,

Anna

Mat

czak

,Olg

aPe

lc-P

ękal

a,Iza

bela

Piet

ras,

Joan

naSt

ańcz

ak,M

arci

nSz

czer

bińs

ki(2

008)

Materiały● Komplet (podręcznik, 25 arkuszy CSS, karta CSS, 25 arkuszy zapisu ŁATYSZ, karta ŁATYSZ,

25 arkuszy zapisu SKREŚ, 25 arkuszy zapisu DOMEK, 25 arkuszy zapisu DYK, 25 arkuszy za-pisu UZ, 25 arkuszy testowych UZ, 25 arkuszy zapisu NJ, 25 arkuszy zapisu ZETO, 25 arkuszyzapisu UF, 25 arkuszy zapisu TSN, zeszyt testowy TSN, 25 arkuszy zbiorczych AZ)

● Podręcznik (jeden do wszystkich testów baterii)● CSS – arkusze (25 egz.)● CSS – karta● ŁATYSZ – karta● ŁATYSZ – arkusze (25 egz.)● SKREŚL – arkusze (25 egz.)● DOMEK – arkusze (25 egz.)● DYK – arkusze (25 egz.)● UZ – arkusze testowe (25 egz.)● UZ – arkusze zapisu (25 egz.)● NJ – arkusze (25 egz.)● ZETO – arkusze (25 egz.)● UF – arkusze zapisu(25 egz.)● TSN – zeszyt testowy● TSN – arkusze zapisu(25 egz.)● AZ – Arkusz zbiorczy (25 egz.)

21


DZIE

CIĘ

CA

SKA

LARO

ZWO

JOW

ADS

RA

utor

zyte

stu:

Ann

aM

atcz

ak,A

leks

andr

aJa

wor

owsk

a,A

nna

Cie

chan

owic

z,Di

ana

Fece

nec,

Joan

naSt

ańcz

ak,E

wa

Zale

wsk

a(2

007)

WiekMałe dzieci (od 2 miesięcy do 3 lat).

ProceduraBadanie indywidualne, bez ograniczenia czasu; czas badania: 30 – 60 minut.

Test służy do diagnozowania aktualnego poziomu rozwoju dziecka.

OpisNa DSR składa się Skala Wykonaniowa i Skala Obserwacyjna. Skala Wykonaniowa zawiera10 testów (Manipulacja, Percepcja, Bazgranie i rysowanie, Klocki, Porównywanie, Pamięć,Mowa, Słownik, Zachowania społeczne i Motoryka). Dziecko jest badane testami prze-znaczonymi dla jego wieku. Naukę przeprowadzania badania ułatwia film. Wynikiemogólnym w Skali Wykonaniowej jest suma punktów otrzymanych w wykonywanych te-stach. Poczynając od 4. miesiąca życia można przeprowadzić analizę profilową. SkalaObserwacyjna pozwala na podstawie obserwacji dziecka w trakcie badania ocenićcechy jego temperamentu: Wigor, Adaptacyjność, Rytmiczność i Wrażliwość.

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna i stabilność bezwzględna wyniku ogólnego, nieco niższaposzczególnych testów.

TrafnośćWyniki w Skali Wykonaniowej wzrastają wraz z wiekiem i różnicują dzieci z zaburzeniamineurologicznymi.

Najnowsze dane walidacyjne zebrane dla Dziecięcej Skali Rozwojowej zawiera Aneks(„DSR Dziecięca Skala Rozwojowa. Skala Wykonaniowa. Aneks”) autorstwa Anny Mat-czak, Aleksandry Jaworowskiej, Małgorzaty Wójtowicz-Dackiej, Agnieszki Piotrowskiej i Bar-bary Kosmowskiej (2009). Są tam również przykłady wykorzystania tego narzędzia wpraktyce psychologicznej.

W rozdziale pierwszym przedstawiono rezultaty badań nad trafnością prognostyczną DSRprowadzonych przez Pracownię Testów Psychologicznych. Dotyczyły one związku międzywynikami DSR uzyskanymi przez dzieci w drugiej połowie trzeciego roku życia a wynikamitych dzieci w dwóch testach inteligencji - Teście Matryc Ravena w wersji Kolorowej orazSkali Dojrzałości Umysłowej Columbia - przeprowadzonych po upływie półtora roku.

W drugim rozdziale opisane zostały badania podłużne przeprowadzone w grupie nie-mowląt, zbadanych w 6., 9. i w 12. miesiącu życia. Porównywano wyniki otrzymywane wtrzech różnych skalach rozwojowych - Dziecięcej Skali Rozwojowej, Skali Rozwoju Psycho-motoryki Dziecka Brunet-Lézine oraz Skali Inteligencji dla Małych Dzieci według PsycheCattell Infant Intelligence Scale.

W kolejnych rozdziałach znalazły się studia przypadków opisane przez psychologów wy-korzystujących DSR w swojej pracy. Pierwszy jest przykładem standardowego zastosowa-nia Skali w postępowaniu diagnostycznym zmierzającym do określenia ogólnegoaktualnego poziomu rozwoju dziecka oraz do oceny dynamiki rozwoju w poszczególnychjego sferach. Drugi opis przypadku jest przykładem niestandardowego wykorzystania DSRw celu oceny postępów rehabilitacji dziecka z zaburzeniami genetycznymi.

NormyDla dzieci w wieku 0;2(0) – 0;5(30) w odstępach dwutygodniowych, dla dzieci starszych wodstępach miesięcznych.

DSRΨ


ΨDSR c.d.DZ

IEC

IĘC

ASK

ALA

ROZW

OJO

WA

DSR

Aut

orzy

test

u:A

nna

Mat

czak

,Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Ann

aC

iech

anow

icz,

Dian

aFe

cene

c,Jo

anna

Stań

czak

,Ew

aZa

lew

ska

(200

7)

ZastosowanieWczesne wykrywanie sygnałów zaburzeń i opóźnień w rozwoju; wykrywanie słabych imocnych stron funkcjonowania dziecka; ocena ważnych dla rozwoju cech tempera-mentu; może służyć do badań przesiewowych, do określania kierunku oddziaływań sty-mulacyjnych lub korekcyjnych.

22

Materiały● Komplet (podręcznik, instrukcja, pomoce w torbie, film instruktażowy, 25 arkuszy Skali

Wykonaniowej, 25 arkuszy Skali Obserwacyjnej)● Podręcznik● Instrukcja● Pomoce w torbie● Film instruktażowy● Aneks z danymi walidacyjnymi● Arkusze Skali Wykonaniowej (25 egz.)● Arkusze Skali Obserwacyjnej (25 egz.)

23


Ψ

Materiały● Komplet (pomoce w pudełku, podręcznik, 25 protokołów)

● Pomoce w pudełku● Podręcznik● Protokoły (25 egz.)

WAIS-R(PL)

SKA

LAIN

TELI

GEN

CJI

WEC

HSLE

RADL

ADO

ROSŁ

YCH

WER

SJA

ZREW

IDO

WA

NA

Polsk

ast

anda

ryza

cja

ipod

ręcz

nik:

Jerz

yBr

zeziń

ski,

Mar

ekG

aul,

Elżb

ieta

Horn

owsk

a,A

leks

andr

aJa

wor

owsk

a,A

ndrz

ejM

acho

wsk

i,M

arze

nna

Zakr

zew

ska

(200

4)

WiekMłodzież, dorośli (16 – 79 lat).

ProceduraBadanie indywidualne; przeciętnie ok. 80 minut.

Skala służy do pomiaru poziomu inteligencji ogólnej.

Aktualne wydanie oparte jest na wynikach badań renormalizacyjnych prowadzonych wlatach 2003/2004. W porównaniu z wydaniem z 1996 roku częściowo zmienione zostały za-dania oraz klucze do oceny odpowiedzi w testach: Wiadomości, Słownik, Rozumienie,Podobieństwa. Zmieniona jest też kolejność zadań w kilku testach – są one uporządko-wane według aktualnego stopnia trudności. Zmodyfikowany został sposób zamiany wy-ników surowych w testach na wyniki przeliczone (tabele zamiany dla każdej grupy wiekuoddzielnie). Po raz pierwszy w polskim wydaniu opracowano normy dla wyników czynni-kowych.

OpisWAIS-R(PL) składa się z sześciu testów słownych (Wiadomości, Powtarzanie Cyfr, Słownik,Arytmetyka, Rozumienie, Podobieństwa) oraz pięciu testów bezsłownych (Braki w Obraz-kach, Porządkowanie Obrazków, Klocki, Układanki, Symbole Cyfr). Wyniki surowe w po-szczególnych testach zamienia się na wyniki przeliczone (dla każdej grupy wieku jestoddzielna tabela przeliczeniowa), a następnie oblicza się ilorazy inteligencji w SkalachSłownej, Bezsłownej i Pełnej oraz w czynnikach Rozumienie Werbalne, Organizacja Per-cepcyjna, Pamięć i Odporność na Dystraktory.

W sprzedaży jest także PSI-Test WAIS-R(PL) – program do obliczania wyników i sporządza-nia raportów.

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna Skal, wyników czynnikowych oraz ośmiu testów (niższatestu Układanki), a także umiarkowanie wysoka stabilność bezwzględna dwóch testów(Powtarzanie Cyfr i Symbole Cyfr).

TrafnośćWyniki korelują istotnie z wynikami innych testów uznawanych za miarę czynnika „g”(TMS Plus, Test Płynności Figuralnej Ruffa) i rozumowania abstrakcyjnego (WCST). Wzrastająteż ze wzrostem poziomu wykształcenia. Uzyskane dane przemawiają za tym, że SkalaBezsłowna mierzy raczej inteligencję płynną, natomiast Skala Słowna – skrystalizowaną.Podręcznik zawiera też korelacje między wynikami WAIS-R(PL) a dwoma zmiennymiosobowościowymi – lękiem i sposobem radzenia sobie w sytuacjach stresowych.

NormyDla osób w wieku 16 – 79 lat (próba ogólnopolska).

ZastosowaniePrzede wszystkim w praktyce psychologicznej do diagnozy intelektu.

24


Ψ

Materiały● Komplet (pomoce w pudełku, podręcznik, 25 zestawów protokołów)

● Pomoce w pudełku● Podręcznik● Protokoły (25 zestawów pełnych)● Protokoły (25 zestawów bez Labiryntów)

Uwaga! można kupować pełne zestawyprotokołów lub zestawy bez Labiryntów.

WISC-RSK

ALA

INTE

LIG

ENC

JIW

ECHS

LERA

DLA

DZIE

CI

WER

SJA

ZMO

DYFI

KOW

AN

APo

lska

stan

dary

zacj

aip

odrę

czni

k:A

nna

Mat

czak

,Ann

aPi

otro

wsk

a,W

anda

Cia

rkow

ska

(199

1)

WiekDzieci w wieku szkolnym (6 – 16 lat).

Procedura:Badanie indywidualne; przeciętnie ok. 60 minut.

Skala służy do pomiaru poziomu inteligencji ogólnej.

W sprzedaży jest już nowe wydanie podręcznika (wyd. trzecie, poprawione, 2008) zawie-rające wszystkie dane psychometryczne potrzebne do wykonania pełnej analizy profilo-wej. Analiza taka umożliwia określenie „słabszych" i „silniejszych" stron intelektu badanegodziecka. Ułatwia też diagnozę kliniczną, pozwalając na porównanie uzyskanego układuwyników z istniejącymi danymi na temat profilów lub konfiguracji między określonymi te-stami, charakterystycznych dla określonych grup klinicznych czy typów zaburzeń. Nowo-ścią w tym wydaniu podręcznika są też przykłady analizy i interpretacji wyników WISC-R,pokazujące kolejne etapy wnioskowania diagnostycznego na podstawie wynikówdwojga dzieci zbadanych tym testem. Normy do WISC-R pozostały niezmienione.

OpisWISC-R składa się z sześciu testów słownych (Wiadomości, Podobieństwa, Arytmetyka,Słownik, Rozumienie oraz Powtarzanie Cyfr jako test zastępczy) i sześciu testów bezsłow-nych (Uzupełnianie Obrazków, Porządkowanie Obrazków, Wzory z Klocków, Układanki,Kodowanie oraz Labirynty jako test zastępczy).

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna skal (Słownej, Bezsłownej i Pełnej) oraz dziesięciu testów,a także wysoka stabilność bezwzględna dwóch testów (Kodowanie i Powtarzanie Cyfr).

TrafnośćIstotne korelacje z wynikami Testu Matryc Ravena w wersji Standard oraz wysoka trafnośćczynnikowa.

NormyDla dzieci w wieku od 6;0 do 16;11 lat (próba ogólnopolska).

ZastosowaniePrzede wszystkim w praktyce psychologicznej do diagnozy intelektu.

25


TESTY MATRYC RAVENATesty Matryc Ravena – niewerbalne testy inteligencji ogólnej – mają kilka wersji. Najbardziej znana jestwersja Standard Testu Matryc, która obecnie ma także formę Równoległą oraz Plus (występująca dotej pory forma Testu Matryc określana jest teraz jako forma Klasyczna). Oprócz wersji Standard istniejeTest Matryc w wersji Kolorowej oraz Test Matryc w wersji dla Zaawansowanych. Poszczególne wersjeprzeznaczone są dla osób o różnym poziomie intelektualnym.

Ψ

Materiały● ZARYS OGÓLNY (wydanie z 1998 roku informujące o równoległych wersjach TMK i

TMS oraz trudniejszej wersji TMS czyli TMS Plus).● Test Matryc – wersja kolorowa (TMK). Wydanie z roku 1998 dotyczące także formy

Równoległej TMK.● Wersja Standard, w tym forma Równoległa oraz Plus, wydanie z 2000 roku

zawierające normy do TMS Plus oraz propozycję sposobu oceniania zmian w wyni-kach.

● Wersja dla Zaawansowanych (TMZ). Wydanie z 1998 roku zawierające normy dladorosłych oraz nowe normy dla grup w różnych krajach.

PODR

ĘCZN

IKID

OTE

STU

MA

TRYC

RAVE

NA

ORA

ZSK

AL

SŁO

WN

IKO

WYC

HA

utor

zy:J

.Rav

en,J

.C.R

aven

,J.H

.Cou

rt

Tłumaczenia oryginalnych podręczników zawierające szczegółowe informacje na tematteoretycznych podstaw Testów Matryc Ravena, ich zastosowań klinicznych, a także zasto-sowań w dziedzinie selekcji i edukacji oraz na temat Skal Słownikowych.

26


Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik z polską normalizacją, komplet dwóch podręczników oryginal-

nych, 5 zeszytów testowych, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz)● Podręcznik z polską normalizacją (podręcznik do wszystkich form wersji Standard)● Test Matryc Ravena – Zarys ogólny (podręcznik oryginalny)● Test Matryc Ravena – Wersja Standard (podręcznik oryginalny)● Zeszyty testowe (5 egz.)● Arkusze odpowiedzi● Klucz

TMS-KTE

STM

ATR

YCRA

VEN

Aw

wer

sjiST

AN

DARD

–fo

rma

Klas

yczn

aPo

lska

stan

dary

zacj

aip

odrę

czni

k:A

leks

andr

aJa

wor

owsk

a,Te

resa

Szus

trow

a(2

000) Wiek

Dzieci (od 6. roku życia), młodzież, dorośli.

ProceduraBadanie grupowe lub indywidualne; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 35 minut.

Test służy do pomiaru poziomu inteligencji ogólnej rozumianej jako inteligencja płynna.

OpisTMS-K składa się z 60 zadań ułożonych w 5 serii (A,B,C,D,E), po 12 zadań każda. Zadaniamają postać niepełnych wzorów (matryc), a osoba badana ma dobrać brakujący frag-ment spośród podanych.

W sprzedaży jest również TMS-K w wersji komputerowej.

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna i stabilność bezwzględna.

TrafnośćIstotne korelacje z ocenami szkolnymi oraz z wynikami w WISC-R dla populacji dzieci i mło-dzieży.

NormyDla dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 16 lat; dla dorosłych powyżej 16. roku życia (próbyogólnopolskie).

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów selekcyjnych w populacji dzieci, młodzieży i dorosłych repre-zentujących przeciętny poziom intelektualny.

27


Ψ



TMS-R

TEST

MA

TRYC

RAVE

NA

ww

ersji

STA

NDA

RD–

form

aRó

wno

legł

aPo

lska

stan

dary

zacj

a:A

leks

andr

aJa

wor

owsk

aA

utor

zypo

dręc

znik

a:A

leks

andr

aJa

wor

owsk

a,Te

resa

Szus

trow

a(2

000)

WiekDzieci, młodzież, dorośli.



OpisTMS-R, podobnie jak TMS-K, składa się z 60 zadań ułożonych w 5 serii (A,B,C,D,E), po 12zadań każda. Zadania mają postać niepełnych wzorów (matryc), a osoba badana madobrać brakujący fragment spośród podanych. Forma Równoległa TMS jest równoważnawzględem formy Klasycznej: zadania w TMS-R są równoważne w stosunku do zadańTMS-K zarówno pod względem strategii ich rozwiązywania, jak i empirycznie określonejtrudności.

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna.

TrafnośćNie była sprawdzana.

NormyDla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej; ponieważ TMS-R jest równoważne względemTMS-K można też korzystać z norm do TMS-K przy ocenie wyników TMS-R.

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów selekcyjnych w populacji dzieci, młodzieży i dorosłych o prze-ciętnym poziomie intelektualnym.

28




ΨTMS PlusTE

STM

ATR

YCRA

VEN

Aw

wer

sjiST

AN

DARD

–fo

rma

Plus

Polsk

ast

anda

ryza

cja:

Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska

Aut

orzy

podr

ęczn

ika:

Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Tere

saSz

ustro

wa

(200

0) WiekMłodzież, dorośli.



OpisTMS Plus składa się z 60 zadań ułożonych w 5 serii (A,B,C,D,E), po 12 zadań każda. Zadaniamają postać niepełnych wzorów (matryc), a osoba badana ma dobrać brakujący frag-ment spośród podanych. TMS Plus jest trudniejszy od TMS-K i TMS-R.

W sprzedaży jest również TMS Plus w wersji komputerowej.

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna i stabilność.

TrafnośćIstotne korelacje z ocenami szkolnymi dla populacji uczniów szkół średnich oraz z wynikamiw WAIS-R dla populacji dorosłych między 55. a 79. rokiem życia.

NormyDla uczniów szkół średnich w wieku 15 – 19 lat; dla dorosłych w wieku 20 – 79 lat (próbyogólnopolskie); dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej.

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów selekcyjnych w populacji młodzieży i dorosłych.

29


Ψ


nych, 5 zeszytów testowych, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz)● Podręcznik z polską normalizacją● Test Matryc Ravena – Zarys ogólny (podręcznik oryginalny)● Test Matryc Ravena – Wersja Kolorowa (podręcznik oryginalny)● Zeszyty testowe (5 egz.)● Arkusze (25 egz.)● Klucz

TMK

TEST

MA

TRYC

RAVE

NA

ww

ersji

KOLO

ROW

EJPo

lska

stan

dary

zacj

aip

odrę

czni

k:A

leks

andr

aJa

wor

owsk

a,Te

resa

Szus

trow

a(2

003)

WiekDzieci (4 – 10 lat); osoby o obniżonych zdolnościach intelektualnych.

ProceduraIndywidualnie (najmłodsze dzieci) lub w małych grupach; bez ograniczenia czasu, prze-ciętnie 15 minut.


OpisTMK składa się z 36 zadań ujętych w trzy serie (A, AB, B), po 12 zadań każda. Zadaniamają postać niepełnych wzorów (matryc), wydrukowanych w większości na barwnymtle, a osoba badana ma dobrać brakujący fragment spośród podanych.

RzetelnośćSzacowana zgodność wewnętrzna i stabilność bezwzględna.

TrafnośćPotwierdzona trafność diagnostyczna – istotne korelacje z wynikami testów inteligencji(WISC, KSI, DMI-2M, Skala Leitera, Skala Dojrzałości Umysłowej Columbia), testów bada-jących percepcję wzrokową (Test Rozwoju Percepcji Wzrokowej M. Frostig, Test IntegracjiWzrokowo-Ruchowej Bender-Koppitz), testami osiągnięć szkolnych oraz z osiągnięciamiszkolnymi.

NormyDla dzieci w wieku 4 – 10 lat (standaryzacja 1991; próba ogólnopolska). Weryfikacja ak-tualności tych norm sugeruje, że mogą one być nieco zaniżone.

ZastosowanieDo oceny możliwości intelektualnych dzieci.

30


Ψ


nych, 5 zeszytów I, 5 zeszytów II, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz)● Podręcznik z polską normalizacją● Test Matryc Ravena – Zarys ogólny (podręcznik oryginalny)● Test Matryc Ravena – Wersja dla Zaawansowanych (podręcznik oryginalny)● Zeszyty serii I (5 egz.)● Zeszyty serii II (5 egz.)● Arkusze odpowiedzi (25 egz.)● Klucz

TMZTE

STM

ATR

YCRA

VEN

Aw

wer

sjidl

aZA

AW

AN

SOW

AN

YCH

Polsk

ast

anda

ryza

cja

ipod

ręcz

nik:

Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Tere

saSz

ustro

wa

(199

1)

WiekMłodzież i dorośli ponadprzeciętnie inteligentni.

ProceduraBadanie grupowe, choć można też badać pojedyncze osoby. W Polsce standaryzowanyjako test sprawności (czas badania ograniczony: seria I – 5 minut, seria II – 30 minut).


OpisTMZ składa się z dwóch serii zadań:I – ćwiczeniowa, zawiera 12 zadań; II – test właściwy, 36 zadań. Zadania mają postać nie-pełnych wzorów (matryc), a osoba badana ma dobrać brakujący fragment spośród po-danych.

RzetelnośćZadowalająca zgodność wewnętrzna.

TrafnośćIstotne korelacje z ocenami szkolnymi.

NormyDla młodzieży od 13. do 19. roku życia (próba ogólnopolska); dla dobrych studentów.

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów selekcyjnych we wszystkich tych przypadkach, w których cho-dzi o wybranie osób o ponadprzeciętnej sprawności intelektualnej.

31


Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik z normalizacją dla dorosłych, klucz, 10 zeszytów testowych,

25 arkuszy odpowiedzi)● Podręcznik z normalizacją dla dorosłych● Klucz● Zeszyty testowe (10 egz.)● Arkusze odpowiedzi (25 egz.)

APIS-Z

BATE

RIA

TEST

ÓW

API

S-Z

Aut

orzy

test

u:A

nna

Cie

chan

owic

z,A

leks

andr

aJa

wor

owsk

a,A

nna

Mat

czak

,Ter

esa

Szus

trow

aA

utor

zypo

dręc

znik

a:A

nna

Mat

czak

,Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Ann

aC

iech

anow

icz,

Joan

naSt

ańcz

ak(2

006)

Wiek:Młodzież kończąca szkołę średnią oraz młodzież studiująca; dorośli.

ProceduraBadanie grupowe; czas wykonywania każdego testu ściśle ograniczony; czas łączny – 60minut.

APIS-Z jest wielowymiarową baterią służącą do pomiaru inteligencji ogólnej.

OpisAPIS-Z składa się z ośmiu testów: Zachowania, Kwadraty, Synonimy, Klasyfikacja, Przekszta-łcenia Liczb, Nowe Słowa, Klocki, Historyjki. Konstruując APIS-Z uwzględniono cztery typyzdolności: abstrakcyjno-logiczne, werbalne, wzrokowo-przestrzenne i społeczne. Każdą ztych zdolności reprezentują dwa testy. Pięć testów ma po 15 zadań, a trzy – po 10. Wdwóch testach zadania mają charakter zamknięty, w pozostałych – otwarty.

W sprzedaży jest także APIS-Z w wersji komputerowej oraz PSI-Test APIS-Z – program do ob-liczania wyników i sporządzania raportów.

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego, niższa – wyników poszczególnych te-stów. Zadowalająca stabilność dla studentów, niska – dla uczniów.

TrafnośćWyniki APIS-Z korelują dodatnio, choć niewysoko, z ocenami szkolnymi w próbie uczniów.Wyniki analiz czynnikowych, różnice między wynikami studentów w zależności od kierunkustudiów oraz różnice międzypłciowe potwierdzają, że poszczególne testy baterii mierząróżne zdolności.

NormyDla uczniów klas II szkół średnich (klas III przed reformą szkolnictwa), dla studentów III roku(próby ogólnopolskie), dla dorosłych z wykształceniem średnim i wyższym (próby incy-dentalne).

ZastosowaniePrzede wszystkim selekcja oraz doradztwo zawodowe. Łatwiejszą wersją baterii APIS jestbateria APIS-P.Uwaga! Bateria testów APIS-Z jest dostępna w wersji zeszytowej oraz w wersji z arkuszemodpowiedzi.

32


WiekUczniowie kończący naukę w szkole podstawowej, uczęszczający do gimnazjum irozpoczynający naukę w szkole ponadgimnazjalnej.

ProceduraBadanie grupowe; czas wykonywania każdego testu ściśle ograniczony; czas łączny –58 minut.

APIS-P(R) – wielowymiarowa bateria służąca do pomiaru inteligencji ogólnej – stanowizmodyfikowaną i zrenormalizowaną wersję APIS-P.

OpisAPIS-P(R) składa się z ośmiu testów: Zachowania, Kwadraty, Synonimy, Klasyfikacja, Prze-kształcenia Liczb, Nowe Słowa, Klocki, Historyjki. Konstruując baterię APIS uwzględnionocztery typy zdolności: abstrakcyjno-logiczne, werbalne, wzrokowo-przestrzenne ispołeczne. Każdą z tych zdolności reprezentują dwa testy. Pięć testów ma po 15 zadań,a trzy – po 10. W dwu testach zadania mają charakter zamknięty, w pozostałych –otwarty.

W sprzedaży jest również APIS-P(R) w wersji komputerowej oraz PSI-Test APIS-P(R) – pro-gram do obliczania wyników i sporządzania raportów.

RzetelnośćBardzo wysoka zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego, niższa – wyników poszczególnychtestów.

TrafnośćBadania potwierdziły trafność baterii APIS-P(R) jako narzędzia mierzącego inteligencjęogólną. Najlepszym wskaźnikiem inteligencji mierzonej przez APIS-P jest wynik ogólny.Wyniki baterii wysoko korelują też z ocenami szkolnymi. Poszczególne testy nasycone sąprzede wszystkim czynnikiem ogólnym, ale mają też swoją specyfikę, czego dowiodłyrezultaty analizy czynnikowej.

NormyDla uczniów klas VI szkół podstawowych, I, II i III gimnazjum oraz klas I szkół ponadgimna-zjalnych (próby ogólnopolskie); wersja wcześniejsza, czyli APIS-P ma normy dla żołnierzy za-sadniczej służby wojskowej.

ZastosowaniePrzede wszystkim selekcja, także doradztwo zawodowe i poradnictwo szkolne. Danewalidacyjne sugerują, że APIS-P(R) może pozwalać na trafne prognozowanie osiągnięćszkolnych. Trudniejszą wersją baterii APIS jest bateria APIS-Z.Uwaga! Bateria testów APIS-P(R) jest dostępna w wersji z arkuszem odpowiedzi oraz wwersji zeszytowej.

BATE

RIA

TEST

ÓW

API

S-P(

R)A

utor

zyte

stu:

Ann

aC

iech

anow

icz,

Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Ann

aM

atcz

ak,T

eres

aSz

ustro

wa

Aut

orzy

podr

ęczn

ika:

Ann

aM

atcz

ak,A

leks

andr

aJa

wor

owsk

a,A

nna

Cie

chan

owic

z,Jo

anna

Stań

czak

,Ew

aZa

lew

ska

(200

5)

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, klucz, 10 zeszytów testowych, 25 arkuszy odpowiedzi)

● Podręcznik● Klucz● Zeszyty testowe (10 egz.)● Arkusze odpowiedzi (25 egz.)

APIS-P(R)

33


Wiek:Studenci, dorośli z wyższym wykształceniem.

ProceduraBadanie grupowe; czas ograniczony – 60 minut.

OMNIBUS jest testem służącym do pomiaru inteligencji ogólnej. Oprócz wyniku ogólnegomożna uzyskać dwa wyniki czynnikowe: Rozumowanie i Wiedza.

OpisOmnibus składa się z 60 zadań. Są to: antonimy, analogie werbalne, szeregi liczb, wyra-żenia frazeologiczne i sylogizmy. Wszystkie zadania mają charakter zamknięty; badanywybiera poprawną odpowiedź spośród podanych pięciu (lub trzech) możliwości. Odpo-wiedzi zaznacza się na oddzielnym arkuszu. Wynikiem ogólnym w teście jest liczba po-prawnych odpowiedzi.

W sprzedaży jest także PSI-Test OMNIBUS – program do obliczania wyników i sporządzaniaraportów.

RzetelnośćZadowalająca zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego.

TrafnośćWyniki Omnibusa korelują dodatnio z wynikami innych testów inteligencji (TMS Plus, APIS-Z).O trafności teoretycznej Omnibusa świadczy też wzrastanie wyników z wiekiem i ze wzro-stem poziomu wykształcenia.

NormyDla studentów oraz dla dorosłych z wyższym wykształceniem (próby incydentalne).

ZastosowaniePrzede wszystkim selekcja.

OM

NIB

US–

TEST

INTE

LIG

ENC

JIO

MN

IBUS

Aut

orzy

test

u:A

nna

Mat

czak

,Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Ann

aC

iech

anow

icz

Aut

orzy

podr

ęczn

ika:

Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Ann

aM

atcz

ak(2

002)

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, klucz, 10 zeszytów testowych, 25 arkuszy odpowiedzi)

● Podręcznik● Zeszyt testowy● Arkusz odpowiedzi (25 egz.)● Klucz

OMNIBUS

34


Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, 10 zeszytów testowych, 25 arkuszy, klucz)

● Podręcznik● Zeszyty testowe (10 egz.)● Arkusze (25 egz.)● Klucz

TISBA

TERI

ATE

STÓ

WTIS

Aut

orte

stu:

Ewa

Zale

wsk

a(2

007)

WiekDorośli.

ProceduraBadanie grupowe lub indywidualne; czas badania ograniczony – wynosi 60 minut.

Bateria TIS pozwala na diagnozę inteligencji skrystalizowanej oraz czterech typów zdol-ności (analiza profilowa).

OpisBateria zbudowana jest z sześciu testów: Synonimy, Matematyczne Zadania Tekstowe,Analogie Werbalne, Wiedza o Świecie, Szeregi Liczb, Antonimy, badających cztery typyzdolności: matematyczno – logiczne, werbalne, logiczno – werbalne oraz zdolność do re-produkowania nabytej wiedzy. Każdy test składa się z 15 zadań. Charakter zadań jest za-mknięty.

RzetelnośćWysokie współczynniki zgodności wewnętrznej.

TrafnośćWykazana na podstawie analizy czynnikowej, interkorelacji testów baterii, korelacji z wy-nikami innych testów (z baterią APIS-P, z Wielowymiarowym Kwestionariuszem PreferencjiWKP), analiz związku wyników ze zmiennymi demograficznymi, takimi jak wykształcenie.

NormyDorosłe osoby bezrobotne z wykształceniem średnim, dorosłe osoby bezrobotne z wy-kształceniem zasadniczym i podstawowym, żołnierze zasadniczej służby wojskowej.

ZastosowanieZarówno do celów selekcyjnych, jak i doradztwa zawodowego.

35


Ψ

Materiały● Komplet (pomoce w pudełku, podręcznik z polską normalizacją, podręcznik oryginalny

(tłumaczenie), 25 arkuszy)● Pomoce w pudełku● Podręcznik z polską normalizacją● Podręcznik oryginalny (tłumaczenie)● Arkusze zapisu (25 egz.)

WCST

TEST

SORT

OW

AN

IAKA

RTZ

WIS

CO

NSI

NA

utor

zyte

stu:

R.K.

Heat

on,G

.J.C

helu

ne,J

.L.T

alle

y,G

.G.K

ay,G

.Cur

tiss

Polsk

ast

anda

ryza

cja

ipod

ręcz

nik:

Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska

(200

2)


ProceduraBadanie indywidualne; przeciętnie 20 – 25 minut.

Test Sortowania Kart z Wisconsin służy do pomiaru funkcji wykonawczych rozumianychjako funkcje nadzorcze, kontrolujące i kierujące poznawczą aktywnością człowieka.

OpisWCST składa się z dwóch talii liczących po 64 karty. Zadanie osoby badanej polega nadopasowaniu każdej karty z talii do jednej z czterech kart wzorcowych. Badany musi samokreślić regułę sortowania, wykorzystując otrzymywaną po każdej reakcji informację, czyjego odpowiedź była dobra, czy zła.

RzetelnośćW polskiej standaryzacji sprawdzana stabilność bezwzględna oraz zgodność ocensędziów.

TrafnośćW polskiej standaryzacji sprawdzano korelacje z innymi miarami intelektu.

NormyDla dorosłych w wieku od 20 do 79 lat (próba ogólnopolska).

ZastosowanieDiagnoza funkcjonowania poznawczego; dane walidacyjne dla wersji oryginalnej wska-zują na możliwość wykorzystania w diagnozie neuropsychologicznej.

36


Ψ

Materiały● Komplet (pomoce w pudełku, podręcznik, 25 arkuszy)

● Pomoce w pudełku● Podręcznik● Arkusze zapisu (25 egz.)

COLUMBIASK

ALA

DOJR

ZAŁO

ŚCIU

MYS

ŁOW

EJC

OLU

MBI

AA

utor

zyte

stu:

Bess

ieB.

Burg

emei

ster

,Luc

ille

Holla

nder

Blum

,Irv

ing

Lorg

ePo

lska

stan

dary

zacj

aip

odrę

czni

k:A

nna

Cie

chan

owic

z(1

990) Wiek

Dzieci od 4. do 10. roku życia.

ProceduraBadanie indywidualne; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 20 – 25 minut.

Test niewerbalny służący do oceny poziomu dojrzałości umysłowej dziecka, definiowanejjako „zdolność do rozumowania”.

OpisTest składa się z 70 tablic z rysunkami (3 tablice przykładowe i 67 tablic stanowiących wła-ściwe zadania). Zadaniem osoby badanej jest wskazanie na każdej z tablic rysunku nie wi-ążącego się z pozostałymi.

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna i stabilność bezwzględna.

TrafnośćIstotne korelacje z ocenami szkolnymi.

NormyDla dzieci od 4. do 10. roku życia (próba ogólnopolska).

ZastosowanieDiagnoza rozwoju umysłowego. Test szczególnie przydatny do badania dzieci głuchychoraz cierpiących na porażenie mózgowe.

37


Ψ

Materiały● Komplet (pomoce testowe, podręcznik, normy tymczasowe dla dzieci głuchych

w wieku 3 – 5 lat, instrukcja, 25 arkuszy zapisu, 25 arkuszy do analizy jakościowej)● Pomoce testowe (trzy pudła z klockami i wzorami, w torbie)● Podręcznik● Instrukcja do badania● Normy tymczasowe dla dzieci głuchych w wieku 3 – 5 lat● Arkusze odpowiedzi (25 egz.)● Arkusze obserwacyjne (25 egz.)

LEITER

MIĘ

DZYN

ARO

DOW

AW

YKO

NA

NIO

WA

SKA

LALE

ITERA

Polsk

ast

anda

ryza

cja

(P-9

3)19

93ip

odrę

czni

k(1

996)

:Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Ann

aM

atcz

ak,T

eres

aSz

ustro

wa

WiekDzieci (3 – 15 lat).

ProceduraBadanie indywidualne; bez ograniczenia czasu (z wyjątkiem 4 prób); liczba zadań, jakiedziecko otrzymuje zależy od odnoszonych sukcesów i porażek; czas badania jest więcbardzo zróżnicowany – u dzieci najmłodszych wynosi przeciętnie 20 minut, u najstarszych– około 60 minut.

Niewerbalny test inteligencji.

OpisSkala Leitera P-93 składa się z 52 zadań uporządkowanych według stopnia trudności usta-lonego w badaniach standaryzacyjnych. Zadania pogrupowane są po cztery, tworzącserie od A do M. Badany ma odtworzyć, przy pomocy klocków, układ określony przez in-formacje zawarte we wzorze narysowanym na pasku kartonu.


TrafnośćSprawdzona trafność teoretyczna (zgodne z przewidywaniami różnice międzygrupowe,istotne korelacje z ocenami szkolnymi) oraz trafność diagnostyczna (istotne korelacje zWISC-R oraz z Testem Matryc Ravena w wersji Standard i Kolorowej).

NormyDla dzieci w wieku 3 – 15 lat oraz dla dzieci głuchych w wieku 3 – 14 lat (próby ogólno-polskie).

ZastosowanieW praktyce psychologicznej do diagnozy intelektu. Skala jest szczególnie przydatna dobadania dzieci, z którymi kontakt werbalny jest utrudniony lub niemożliwy, nie wymagabowiem od nich ani używania, ani rozumienia mowy.

38


Ψ

Materiały● Komplet (10 zeszytów testowych, podręcznik, klucz)

● Podręcznik● Zeszyt testowy (10 egz.)● Klucz

LEKSYKONTE

STJĘ

ZYKO

WY

LEKS

YKO

NA

utor

test

uip

odrę

czni

ka:A

ndrz

ejJu

rkow

ski(

1997

)

WiekMłodzież.

ProceduraBadanie grupowe; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 50 minut.

Test przeznaczony do oceny zasobu słownictwa i sprawności korzystania z tego zasobustosownie do kontekstu.

OpisLeksykon składa się z 60 pozycji, zgrupowanych w dziewięć zadań jednorodnych podwzględem formy i sposobu pracy. Zadania polegają na odnajdowaniu synonimów okre-ślonych wyrazów, sensownym uzupełnianiu zdań, ustalaniu nazw dla rzeczy zdefi-niowanych lub opisanych oraz znajdowaniu typowych określeń przymiotnikowych dladanych rzeczowników. Połowa pozycji testowych wchodzi w skład zadań typu zamkni-ętego, a połowa – w skład zadań typu otwartego. Wszystkie zadania wydrukowane są wjednym zeszycie testowym. Ostateczny rezultat badania obejmuje trzy wskaźniki: wynikogólny, który jest sumą punktów uzyskanych za poprawnie rozwiązane pozycje, wynikcharakteryzujący słownik bierny i wynik charakteryzujący słownik czynny.

RzetelnośćSzacowana zgodność wewnętrzna – wysoka dla wyniku ogólnego i nieco tylko niższa dlasłownika biernego i czynnego.

TrafnośćPotwierdzona trafność teoretyczna oraz diagnostyczna – istotne korelacje z TestemMatryc Ravena w wersji dla Zaawansowanych.

NormyDla młodzieży w wieku 12;6 – 17;5 (próby ogólnopolskie).

ZastosowanieBadania naukowe, poradnictwo szkolne, doradztwo zawodowe. W diagnozie poziomuintelektualnego może stanowić uzupełnienie Testu Matryc Ravena.

39


Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, 2 zeszyty Klasy, 2 zeszyty Relacje, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz

Klasy, klucz Relacje, teczka)● Podręcznik● Zeszyt testowy Klasy● Zeszyt testowy Relacje● Arkusze odpowiedzi (25 egz.)● Klucz Klasy● Klucz Relacje

DMI

DIA

GN

OZA

MO

ŻLIW

OŚC

IIN

TELE

KTUA

LNYC

HA

utor

test

u:A

nna

Mat

czak

(199

2)

WiekDzieci w wieku szkolnym.

ProceduraW zasadzie badanie indywidualne; czas badania nieograniczony; test stosuje się w trakciedwóch sesji, każda trwa około 40 minut. Możliwe jest modyfikowanie procedury w celuuzyskania danych pozwalających na pogłębioną analizę jakościową.

DMI jest narzędziem służącym do oceny możliwości intelektualnych.

OpisDMI obejmuje 192 zadania oparte na materiale obrazkowym, geometrycznym, liczbowymi werbalnym. Wymagają one uzupełniania klas lub serii, tworzenia ich na zasadzie analogiioraz mnożenia logicznego. Zadania zestawione są w dwu zeszytach; w jednym z nich ma-teriał ma charakter klas, w drugim relacji. Właściwe odpowiedzi badany każdorazowowybiera spośród czterech podanych.


TrafnośćIstotne korelacje z Testem Matryc Ravena w wersji Standard, Ogólnym Testem Klasyfika-cyjnym i ocenami szkolnymi; potwierdzona trafność teoretyczna.

NormyTymczasowe normy stenowe dla dzieci w wieku 10 i 14 lat; ponadto, podane są wartościśrednie i odchylenia standardowe dla dzieci w wieku 8 i 12 lat oraz dla dorosłych.

ZastosowanieDMI można stosować zamiast testu inteligencji lub jako jego uzupełnienie. Wyniki dostar-czają jakościowych informacji o stopniu rozwoju operacji umysłowych, a także o zróżnico-waniu sprawności intelektualnej w zależności od rodzaju materiału (diagnoza profilowa).DMI może być wykorzystywane w toku oddziaływań korekcyjno-wyrównawczych orazstymulujących rozwój myślenia.

40


Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, „Rozwojowe i indywidualne zróżnicowanie...”, 5 zeszytów RM,

5 zeszytów KM, 5 zeszytów RS, 5 zeszytów KS, 25 arkuszy RM–grupowe, 25 arkuszy KM–gru-powe, 25 arkuszy RS–grupowe, 25 arkuszy KS–grupowe, 25 arkuszy RM–indyw.,25 arkuszy KM–indyw., 25 arkuszy RS–indyw., 25 arkuszy KS–indyw., komplet kluczy)

● Podręcznik● A. Matczak: „Rozwojowe i indywidualne zróżnicowanie operacyjności myślenia kon-

kretnego a diagnoza możliwości intelektualnych” – literatura uzupełniająca.● Zeszyty testowe RM (5 egz) ● Zeszyty testowe KM (5 egz)● Zeszyty testowe RS (5 egz) ● Zeszyty testowe KS (5 egz)● Arkusz RM-grupowe (25 egz.) ● Arkusz KM-grupowe (25 egz.)● Arkusz RS-grupowe (25 egz.) ● Arkusz KS-grupowe (25 egz.)● Arkusz RM-indyw. (25 egz.) ● Arkusz KM-indyw. (25 egz.)● Arkusz RS-indyw. (25 egz.) ● Arkusz KS-indyw. (25 egz.)● Klucz (komplet - 4 egz.)

DMI-2DI

AG

NO

ZAM

OŻL

IWO

ŚCII

NTE

LEKT

UALN

YCH

-2A

utor

test

uip

odrę

czni

ka:A

nna

Mat

czak

(200

1)

WiekDzieci w wieku 6 – 10 lat (DMI-2M) i 9 – 13 lat (DMI-2S).

ProceduraTesty przeprowadza się indywidualnie lub grupowo (zależnie od wersji), w trakcie dwu sesji;czas badania nieograniczony; w wersji przeznaczonej do badań indywidualnych przewi-dziane jest zbieranie od dzieci uzasadnień odpowiedzi.

Testy DMI-2M i DMI-2S są daleko idącymi modyfikacjami wcześniejszego testu DMI, słu-żącymi do diagnozy możliwości intelektualnych dzieci na podstawie sprawności operacjikonkretnych. Wersje przeznaczone do badań indywidualnych stanowią próbę połączeniadiagnozy psychometrycznej z ideami diagnozy dynamicznej, umożliwiając ocenę stopniarozwojowego zaawansowania myślenia operacyjnego i wykrywania jego deficytów.

OpisKażdy z testów składa się z 76 zadań, opartych na materiale werbalnym, rysunkowym i licz-bowym, zgrupowanych w dwu zeszytach. Zadania te wymagają uzupełniania klas, serii ianalogii przez każdorazowe wybieranie potrzebnego elementu spośród pięciu podanychoraz (w wersjach do badań idywidualnych) uzasadnianie dokonywanych wyborów. Od-powiedzi punktuje się w skali od 0 do 3 (w zależności od stopnia ich poprawności). Możliwajest też analiza jakościowa dotycząca typu popełnianych błędów i (w wersjach do badańindywidualnych) rodzaju podawanych uzasadnień.


TrafnośćPotwierdzona trafność teoretyczna oraz diagnostyczna (zmiany rozwojowe, korelacje zocenami szkolnymi, korelacje z Testem Matryc Ravena).

NormyOpracowano normy stenowe na reprezentatywnych próbach ogólnopolskich, osobnedla badań indywidualnych i grupowych: DMI-2M – dla poziomów wieku 8, 9 i 10 lat (ba-dania grupowe) oraz 6, 7, 8, 9 i 10 lat (badania indywidualne); DMI-2S – dla poziomówwieku 9, 10, 11 i 13 lat (badania grupowe) oraz 11 i 13 lat (badania indywidualne).

ZastosowanieDMI-2 można stosować zamiast lub w uzupełnieniu testu inteligencji dla oceny ogólnegopoziomu umysłowego dziecka, a także w celu diagnozy poziomu rozwoju operacji kon-kretnych jako istotnej przesłanki przy prognozowaniu osiągnięć szkolnych lub wykrywaniuprzyczyn trudności w nauce. Uzyskiwane informacje jakościowe (zwłaszcza pochodzącez badań indywidualnych) mogą być pomocne przy planowaniu oddziaływań korekcyjno-wychowawczych.

41


Materiały● Komplet ( podręcznik, 25 arkuszy testowych)

● Podręcznik● Arkusze testowe (25 egz.)

TZJ

TEST

ZDO

LNO

ŚCIJ

ĘZYK

OW

YCH

Aut

orte

stu

ipod

ręcz

nika

:Mar

cin

Woj

tow

icz

(200

6)

WiekUczniowie kończący naukę w szkole podstawowej, uczęszczający do gimnazjum, dorośli.


Test przeznaczony do diagnozy zdolności językowych, rozumianych jako zdolności donauki języków obcych.

OpisTZJ składa się z 43 pozycji pogrupowanych w czternaście rodzajów zadań. Zadania tetworzą trzy odrębne skale. Są to: Dyskurs (umiejętność operowania tekstem jako całością),Słownictwo (zasób słów i form znaczeniowych oraz umiejętność ich wykorzystania w te-kście) i Gramatyka (zdolność do dostrzegania relacji dotyczących budowy słów i zdań).W każdej skali znajdują się pozycje testowe odnoszące się do sprawności językowych zwi-ązanych mówieniem i pisaniem (zdolności produktywne) oraz słuchaniem i czytaniem(zdolności receptywne). Część zadań ma charakter otwarty, część – zamknięty. Materiałtestowy pochodzi głównie z języka polskiego, ale wykorzystano także elementy języka an-gielskiego, hinduskiego, hiszpańskiego, łaciny oraz języka fikcyjnego. W podręczniku testo-wym znajdują się szczegółowe zasady oceny odpowiedzi wraz z przykładami.

RzetelnośćBardzo wysoka zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego, niższa – wyników poszczególnychskal; bardzo wysokie współczynniki zgodności ocen sędziów kompetentnych obliczanedla zadań mających charakter otwarty.

TrafnośćPotwierdzona na podstawie korelacji z Wałbrzyskim Testem Predyspozycji Językowych,ocenami z języków obcych, deklarowaną znajomością języków obcych.

NormyDla uczniów kończących szkołę podstawową, uczniów gimnazjum oraz osób dorosłych.

Zastosowanie:Selekcja uczniów do profilowanych klas językowych, poradnictwo pedagogiczne, pro-gnoza możliwości szybkiego opanowania nowego języka obcego.

42


Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, zeszyt testowy, 25 arkuszy odpowiedzi)

● Zeszyt testowy● Podręcznik● Arkusze odpowiedzi (25 egz.)

MFFTE

STPO

RÓW

NYW

AN

IAZN

AN

YCH

KSZT

AŁT

ÓW

Aut

orte

stu:

Jero

me

Kaga

nPo

lska

adap

tacj

aip

odrę

czni

k:A

nna

Mat

czak

(199

2)

WiekDzieci w wieku szkolnym.

ProceduraBadanie indywidualne; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 15 minut.

MFF służy do pomiaru refleksyjności-impulsywności. Jest to wymiar stylu poznawczego zwi-ązany z kontrolą, jaką jednostka sprawuje nad przebiegiem własnych czynności poznaw-czych.

OpisMFF składa się z 12 zadań (oraz dwóch próbnych). Materiał ma charakter obrazkowy.Zadanie polega na wyszukaniu wśród sześciu wariantów rysunku tego, który jest iden-tyczny z równocześnie prezentowanym wzorcem.

RzetelnośćZadowalająca zgodność wewnętrzna oraz stabilność bezwzględna (test-retest w odstępie6 miesięcy).

TrafnośćStwierdzony związek refleksyjności-impulsywności z ocenami szkolnymi. Wyniki badań po-twierdzają trafność teoretyczną.

NormyTymczasowe normy (średnie, mediany, kwartyle, odchylenia standardowe) dla dzieci wwieku 9 – 17 lat.

ZastosowanieJako uzupełnienie diagnozy intelektu. Styl poznawczy jest bowiem ważnym czynnikiemdecydującym o stopniu wykorzystania posiadanych możliwości intelektualnych.

43


Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, 4 kartonowe elementy, 25 arkuszy odpowiedzi do wersji A,

25 arkuszy odpowiedzi do wersji B, wyniki polskiej standaryzacji)● Arkusze odpowiedzi (25 egz. wersji A i 25 egz. wersji B)

* Wydawcą testu jest wydawnictwo ERDA.

TUF

TEST

UKŁA

DAN

IAFI

GUR

*A

utor

test

u:G

.A.L

iene

rtPo

lska

adap

tacj

aip

odrę

czni

k:El

żbie

taRe

nata

Daje

k(1

996)

WiekMłodzież, dorośli.

ProceduraBadanie indywidualne lub grupowe; czas ograniczony – 20 minut.

Test służy do oceny inteligencji praktycznej.

OpisTest ma dwie równoległe wersje. Zadaniem osoby badanej jest ułożenie kartonowychelementów na konturze figury narysowanej w arkuszu odpowiedzi.

RzetelnośćZadowalająca równoważność międzypołówkowa obu wersji testu.

TrafnośćSprawdzona trafność diagnostyczna dla uczniów klas VIII szkół podstawowych (obecnieII klasa gimnazjum) – wyniki w teście różnicują uczniów dobrych i słabych.

NormyDla uczniów klasy VIII szkoły podstawowej (obecnie II klasa gimnazjum) oraz klasy III liceumogólnokształcącego (obecnie II klasa liceum) (szkoły warszawskie).

ZastosowaniePoradnictwo zawodowe.

44


Ψ

Materiały● Komplet (25 zeszytów testowych, podręcznik, zestaw tablic, zestaw do oceny wyników)

● Zeszyty testowe (25 egz.)● Podręcznik● Zestaw tablic pomocniczych● Zestaw wzorców do oceny wyników

FROSTIGTE

STRO

ZWO

JUPE

RCEP

CJI

WZR

OKO

WEJ

Aut

orte

stu:

Mar

iann

aFr

ostig

Polsk

ast

anda

ryza

cja

ipod

ręcz

nik:

Ewa

Piet

sch-

Szur

ek,B

arba

raSz

mig

ielsk

a-Si

uta,

Jerz

ySi

uta

(199

9)

WiekDzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym.

ProceduraDzieci młodsze – badanie indywidualne, przeciętnie 30 – 45 minut; dzieci starsze – badaniegrupowe, przeciętnie 60 minut.

Niewerbalny test służący do badania poziomu rozwoju percepcji wzrokowej.

OpisTest składa się z 72 prób rysunkowych zgrupowanych w pięciu podtestach badającychkoordynację wzrokowo-ruchową, spostrzeganie figury i tła, stałości kształtu, położeniafigur, stosunków przestrzennych.

RzetelnośćZadowalająca zgodność wewnętrzna i stabilność bezwzględna.

TrafnośćZadowalająca trafność czynnikowa.

NormyDla dzieci od 4. do 8. roku życia.

ZastosowanieOcena poziomu percepcji wzrokowej i wiążącej się z nią dojrzałości szkolnej, diagnozazaburzeń motorycznych u dzieci.

Uwaga! Do ćwiczeń z dziećmi wykazującymi deficyty w sferze analizatora wzrokowegosłuży program M. Frostig, D. Horne’a: Wzory i Obrazki. Program Rozwijający PercepcjęWzrokową (zob. str. 127).

45


Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, 25 arkuszy testowych i arkuszy ocen wersji A, 25 arkuszy testowych

i arkuszy ocen wersji B)● Podręcznik● Arkusze testowe i arkusze ocen wersji A (po 25 egz.)● Arkusze testowe i arkusze ocen wersji B (po 25 egz.)

TCT-DP

RYSU

NKO

WY

TEST

TWÓ

RCZE

GO

MYŚ

LEN

IATC

T-DP

Aut

orte

stu:

K.K.

Urba

n,H.

G.J

elle

nPo

lska

adap

tacj

aip

odrę

czni

k:A

nna

Mat

czak

,Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Joan

naSt

ańcz

ak(2

000)

WiekDzieci (od 5. roku życia), młodzież, dorośli.

ProceduraBadanie grupowe lub indywidualne; czas badania jedną wersją – 15 min.

OpisSkłada się z dwóch wersji: A i B. Badany wykonuje kolejno obie wersje testu. Zadaniemosoby badanej jest uzupełnienie w dowolny sposób niekompletnych rysunków. Osobabadana może rysować co chce i jak chce: wszystko jest dozwolone i prawidłowe.

RzetelnośćWysoka zgodność ocen sędziów i umiarkowana zgodność wewnętrzna obu wersji.

TrafnośćSprawdzona trafność diagnostyczna – wyniki w TCT-DP różnicują grupy zawodowe wyse-lekcjonowane ze względu na oczekiwane wysokie i niskie natężenie cechy mierzonejprzez test. Dla młodzieży sprawdzona trafność teoretyczna – w obu grupach wieku wynikiw TCT-DP korelują z zachowaniami twórczymi sprawdzanymi na materiale werbalnymoraz z ocenami szkolnymi i inteligencją płynną u osób w wieku 18 – 19 lat, natomiast niekorelują z tymi dwoma wymiarami u osób w wieku 14 – 15 lat.

NormyTCT-DP znormalizowano dla młodzieży w dwóch grupach wieku: 14 – 15 i 18 – 19 lat.Podane są też średnie i odchylenia standardowe dla różnych grup osób dorosłych.

ZastosowanieW celach przesiewowych (treningi twórczości; jako jedno z narzędzi selekcyjnych przy na-borze kandydatów do szkół czy zawodów), w diagnozie indywidualnej (wzbogaceniediagnozy intelektu; prognozowanie sukcesów w działaniach wymagających twórczegofunkcjonowania) oraz do celów naukowych (badania nad naturą, rozwojem i uwarun-kowaniami twórczości oraz badania międzykulturowe).

46


Ψ


Materiały● Komplet (podręcznik, polska standaryzacja ZTU, 50 arkuszy odpowiedzi w wersji A,

50 arkuszy odpowiedzi w wersji B, klucz do wersji A, klucz do wersji B)● Arkusze odpowiedzi wersji A (50 egz.)● Arkusze odpowiedzi wersji B (50 egz.)

ZTUZE

STA

WTE

STÓ

WUZ

DOLN

IEŃ

*A

utor

test

u:W

olfg

ang

Horn

Polsk

aad

apta

cja

ipod

ręcz

nik:

Elżb

ieta

Rena

taDa

jek

(199

8)

WiekDzieci od 12. roku życia, młodzież.

ProceduraBadanie grupowe lub indywidualne. Czas badania jedną wersją – ok. 75 minut.

Test służy do badania inteligencji.

OpisZTU ma dwie wersje równoległe (A i B), każda z nich składa się z ośmiu następującychwerbalnych i niewerbalnych podtestów: 1. Dokończenie wzoru, 2. Szukanie zasady, 3. Uzu-pełnianie liter, 4. Działania arytmetyczne, 5. Pisownia wyrazów, 6. Niepotrzebne skreślić, 7.Liczenie liter, 8. Koncentracja. Każdy podtest ma określony limit czasu, zaczyna się odzadań bardzo łatwych, kończy się na coraz trudniejszych. Różnorodność zadań i prostotaich wykonania utrzymują stałą koncentrację uwagi badanych oraz motywację do rozwi-ązania jak największej liczby zadań. Obliczanie za pomocą kluczy trwa kilka minut.

RzetelnośćJest wysoka.

TrafnośćWystarczająca.

NormyOpracowano polskie normy stenowe dla następujących grup wieku: 12;6 – 13;5 (klasaVI), 14;6 – 15;5 (klasa VIII – obecnie II klasa gimnazjum), 15;6–16;5 (klasa I LO – obecnie IIIklasa gimnazjum) i 17;6 – 18;5 (klasa III LO – obecnie II klasa Liceum).

47


Materiały● Komplet (podręcznik, 25 arkuszy b/k, 25 arkuszy 3-8, 25 arkuszy 6-9, 25 arkuszy gw, kom-

plet kluczy – 4 szt.)● Podręcznik● Arkusze testowe b/k (25 egz.)● Arkusze testowe 3-8 (25 egz.)● Arkusze testowe 6-9 (25 egz.)● Arkusze testowe gw (25 egz.)● Klucz b/k● Klucz 3-8● Klucz 6-9● Klucz gw

TUSΨ

TEST

YUW

AG

IISP

OST

RZEG

AW

CZO

ŚCI

Aut

orte

stu:

Ann

aC

iech

anow

icz

Aut

orzy

podr

ęczn

ika:

Ann

aC

iech

anow

icz,

Joan

naSt

ańcz

ak(2

006)


ProceduraBadanie indywidualne lub grupowe; czas ograniczony – 3 min.

Test służy do badania uwagi.

OpisWykonanie testu polega na wykreśleniu w czasie trzech minut zadanych symboli spośródinnych podobnych. TUS składa się z 4 niezależnych wersji, różniących się symbolami, którenależy skreślać: „b i k”, „3 i 8”, „6 i 9” oraz „gw” (gwiazdki).

RzetelnośćZadowalające współczynniki stabilności bezwzględnej, sprawdzanej na grupie uczniów.

TrafnośćPotwierdzona trafność teoretyczna – wyniki istotnie korelują z tymi testami ze Skali WAIS-R(PL), które badają uwagę i spostrzegawczość.

NormyDla uczniów szkół średnich, studentów, osób dorosłych oraz żołnierzy zasadniczej służbywojskowej.

ZastosowanieDo celów badawczych oraz jako narzędzie w badaniach kwalifikacyjnych na określonestanowiska pracy w różnych zawodach, w których wymagana jest uwaga.

48


Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, wyniki polskiej standaryzacji, klucz, 100 arkuszy)

● Arkusze (100 egz.)


TEST d2TE

STd2

DOBA

DAN

IAUW

AG

I*A

utor

test

u:Ro

lfBr

icke

nkam

pPo

lska

stan

dary

zacj

a:El

żbie

taRe

nata

Daje

k(2

003)

WiekDzieci w wieku szkolnym, młodzież i dorośli.

ProceduraBadanie grupowe lub indywidualne; czas badania właściwego ograniczony do 280 se-kund.

Jest to technika niewerbalna dostarczająca kilku wskaźników uwagi, które dotycząszybkości spostrzegania, ilości błędów oraz ogólnej zdolności spostrzegania (skorygowanywskaźnik szybkości uwzględniający liczbę błędów) i koncentracji.

OpisTest mieści się na dwustronnie zadrukowanym arkuszu formatu A4. Zadanie badanegopolega na skreślaniu odpowiednio oznakowanych liter "d" w szeregach różnie oznako-wanych liter "p" i "d".

RzetelnośćWysoka rzetelność połówkowa dwu najważniejszych wskaźników; zadowalające wspó-łczynniki stabilności bezwzględnej.

TrafnośćOceniona przez Autorkę adaptacji jako wystarczająca; określona na podstawie korelacjid2 z testami do badania zdolności intelektualnych (ZTU Horna i TMZ Ravena), Testem Szyb-kości i Dokładności Spostrzegania Grimsleya, Rucha i Warrena oraz ocenami szkolnymi.

NormyPod postacią rang procentowych, opracowane dla pięciu poziomów wieku (z przedziałuod 11;6 do 19;5).

ZastosowaniePoradnictwo szkolne i zawodowe, diagnoza kliniczna.

49


Materiały● Komplet (tłumaczenie oryginalnego podręcznika, polska standaryzacja, płyta kom-

paktowa z nagraniem testu, 100 arkuszy odpowiedzi do Testu Melodii, 100 arkuszy od-powiedzi do Testu Rytmu, karta profilowa, klucz)

*Wydawcą testu jest Akademia Muzyczna im. F. Chopina w Warszawie. Centrum Edukacji Artystycznej.

TUM

TEST

UZDO

LNIE

ŃM

UZYC

ZNYC

H*Śr

edni

am

iara

słuc

hum

uzyc

zneg

oEd

win

E.G

ordo

nPo

lska

adap

tacj

a:Ba

rbar

aKa

miń

ska,

Halin

aKo

tars

ka(2

000)

WiekDzieci od 6 do 9 lat.

ProceduraBadania indywidualne lub grupowe, czas badania – 20 minut.

Test Średnia miara słuchu muzycznego przeznaczony jest do pomiaru zdolności muzycz-nych (melodycznych i rytmicznych) dzieci w wieku 6 – 9 lat. Test ten ma służyć nauczy-cielom i rodzicom do obiektywnej oceny zdolności muzycznych dzieci. Nie wymaga odbadanego żadnego formalnego wykształcenia muzycznego, ani też umiejętności czyta-nia, pisania i liczenia.

OpisŚrednia miara słuchu muzycznego składa się z dwóch części: testu Melodii i testu Rytmu.Każdy test składa się z 40 zadań oraz przykładów. W każdym zadaniu dziecko porównujedwa motywy melodyczne (test Melodii) lub rytmiczne (test Rytmu) i ma zdecydować czysą one takie same, czy różne. Oba testy nagrane są na płycie kompaktowej. Rezultatembadania jest wynik ogólny będący wskaźnikiem poziomu uzdolnień muzycznych orazdwa wyniki cząstkowe świadczące o zdolnościach melodycznych i rytmicznych dziecka.

RzetelnośćZadowalająca zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego oraz testu Melodii, niższa testuRytmu; zróżnicowane dla różnych grup wieku współczynniki stabilności bezwzględnej(najwyższe dla dzieci najmłodszych, najniższe – dla najstarszych).

TrafnośćPotwierdzona trafność diagnostyczna (korelacje z ocenami z egzaminów wstępnych)oraz sprawdzona trafność prognostyczna (korelacje z ocenami uzyskanymi przez uczniówpo jednym lub więcej roku nauki).

NormyCentylowe dla dzieci w wieku od 6 do 9 lat: uczniów szkół muzycznych, kandydatów doszkół muzycznych, dzieci z przedszkoli i szkół podstawowych ogólnokształcących.

ZastosowanieDiagnoza różnicowa dzieci kandydujących do szkół muzycznych; indywidualne pro-gramy rozwijające zdolności muzyczne.

50


Materiały● Podręcznik● Arkusze zapisu

* Wydawcą testu jest Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.

SKALA-F ΨSK

ALA

UMIE

JĘTN

OŚC

IFO

NO

LOG

ICZN

YCH*

Aut

orzy

opra

cow

ania

ipod

ręcz

nika

:Elżb

ieta

Koźn

iew

ska

iAnd

rzej

Mat

usze

wsk

i(20

03)

WiekUczniowie klas I – IV szkoły podstawowej.

ProceduraBadanie indywidualne; czas zależny od tempa pracy i umiejętności dziecka.

Test jest wynikiem adaptacji i psychometrycznego opracowania „Prób percepcji słucho-wej wyrazów”, autorstwa Barbary Zakrzewskiej. Służy do oceny umiejętności fonolo-gicznych i metafonologicznych.

OpisTest zawiera trzy typy zadań, które wymagają: syntezy słuchowej wyrazów (10 zadań),analizy słuchowej wyrazów (10 zadań) oraz różnicowania słuchowego wyrazów(48 zadań). Wyniki podlegają analizie ilościowej i jakościowej.

RzetelnośćWysokie współczynniki stabilności bezwzględnej i zgodności wewnętrznej.

TrafnośćKorelacje z wynikami Testów czytania i pisania dla klas I – III oraz ocenami szkolnymi po-twierdzają trafność diagnostyczną i prognostyczną narzędzia.

NormyStenowe dla sześciu przedziałów wieku od 6;10 do 10;9, opracowane na próbie ogólno-polskiej obejmującej 400 uczniów klas I – IV szkoły podstawowej (200 chłopców i 200dziewcząt).

ZastosowanieW ocenie gotowości szkolnej i diagnozie trudności w nauce czytania i pisania.

51


Materiały● Podręcznik (zawiera kwestionariusz i klucz).

* Wydawcą testu jest Wydawnictwo UMCS, Lublin.

KANH

KWES

TION

ARI

USZ

TWÓ

RCZE

GO

ZAC

HOW

AN

IAKA

NH*

Aut

or:S

tani

sław

Pope

k(2

000)

WiekOd 12;6 r.ż., dorośli.

ProceduraBadania indywidualne i grupowe; bez ograniczenia czasu.

Kwestionariusz Twórczego Zachowania przeznaczony jest do badania uzdolnień twór-czych, pojmowanych jako właściwości osobowościowe człowieka (postawa twórcza).Wyniki oceniane są w ramach czterech skal: konformizmu - K, nonkonformizmu - N, za-chowań algorytmicznych - A, zachowań heurystycznych - H. Możliwe jest też uzyskanie in-nych wskaźników - dla postawy twórczej, postawy odtwórczej, sfery poznawczej oraz sferycharakterologicznej.

OpisKwestionariusz występuje w dwóch wersjach: KANH-I przeznaczonej do badaniamłodzieży szkolnej i studentów oraz KANH-II do badania nauczycieli (właściwości psy-chometryczne były sprawdzane wyłącznie dla wersji KANH-I). Każda wersja składa się z60 stwierdzeń, mających postać zdań oznajmujących, dotyczących zachowania sięosoby badanej w sytuacjach uczenia się i działania. Badany ocenia stopień zgodnościzdania z własnym zachowaniem na skali trzystopniowej: prawdziwe, częściowoprawdziwe, błędne.

RzetelnośćWysokie współczynniki zgodności wewnętrznej dla skal konformizmu, nonkonformizmu,zachowań algorytmicznych, zachowań heurystycznych; wysokie współczynniki stabilnościbezwzględnej dla skal K, A, N, H.

TrafnośćDla wersji KANH-I potwierdzona trafność diagnostyczna (korelacje z innym testem do ba-dania postaw twórczych).

NormyStenowe opracowane oddzielnie dla każdej skali kwestionariusza dla uczniów lubelskichszkół średnich.

ZastosowanieW poradnictwie do oceny uzdolnień twórczych.

Osobowość

OSOBOWOŚĆ

A-R – Kwestionariusz Atak-Rezygnacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .98BAJEK Test (FTT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65BHI-12 – Kwestionariusz Nadziei Podstawowej BHI-12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .90CAT-A – Test Apercepcji Tematycznej dla Dzieci. Wersja z postaciami zwierząt .61CAT-H – Test Apercepcji Tematycznej dla Dzieci. Wersja z postaciami ludzi . . . . .62CISS – Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS . . . . . . . . . .84COPE – Wielowymiarowy Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem . . . .85DINEMO – Dwuwymiarowy Inwentarz Inteligencji Emocjonalnej . . . . . . . . . . . . . .82DRZEWA Test . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64DS14 – Skala Pomiaru Typu D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85EAS – Kwestionariusz Temperamentu EAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78EPQ-R – Kwestionariusz Osobowości Eysencka EPQ-R . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73FCZ-KT – Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu .76HERMANS – Metoda Konfrontacji z Sobą – 2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70I-E – Skala I-E w Pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94INTE – Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej INTE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80IPP – Inwentarz do Oceny Płci Psychologicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92JSR – Jak Sobie Radzisz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85KBPK – Kwestionariusz do Badania Poczucia Kontroli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95KKS – Kwestionariusz Kompetencji Społecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86KKW – Kwestionariusz do Badania Kryzysu w Wartościowaniu . . . . . . . . . . . . . . . . .89KMC – Kwestionariusz Metafory Czasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58KNS – Kwestionariusz Nadziei na Sukces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .91Mini-COPE – Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem . . . . . . . . . . . . . . .85MSEI – Wielowymiarowy Kwestionariusz Samooceny MSEI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56NEO-FFI – Inwentarz Osobowości NEO-FFI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74NEO-PI-R – Inwentarz Osobowości NEO-PI-R . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75PKIE – Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83PSS-10 – Skala Odczuwanego Stresu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85PTS – Kwestionariusz Temperamentu PTS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77RISB – Test Niedokończonych Zdań Rottera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69Scenotest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59SD – Skala Dyrektywności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93SES – Skala Samooceny SES Rosenberga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57SIE-T – Skala Inteligencji Emocjonalnej – Twarze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81SJN – Skala Jawnego Niepokoju JAKI JESTEŚ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63SPBiM – Skala Postaw Być i Mieć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99SPK-DP – Skala Poczucia Kontroli u Dzieci Przedszkolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96

54

Osobowość

STAI – Inwentarz Stanu i Cechy Lęku STAI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .71STAIC – Inwentarz Stanu i Cechy Lęku dla Dzieci STAIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72SW – Skala Wartości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87SWS – Skala Wartości Schelerowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88SZONDI – Eksperymentalna Diagnostyka Potrzeb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67TAT – Test Apercepcji Tematycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60TPB – Test Piramid Barwnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68TO – Test Osobowości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66TO-Z – Test Osobowości i Zainteresowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .97UMACL – Przymiotnikowa Skala Nastroju UMACL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79

55

Osobowość

56


ProceduraBadanie grupowe lub indywidualne; czas badania nieograniczony; przeciętnie 15 – 30minut.

Kwestionariusz do badania samooceny ogólnej i szczegółowej.

OpisKwestionariusz służy do badania samooceny. Składa się z 11 skal – dziewięć z nich bezpo-średnio dotyczy poczucia własnej wartości, jego ogólnego poziomu oraz ośmiu kompo-nentów odnoszących się do szczegółowych aspektów funkcjonowania człowieka, takichjak: kompetencje, bycie kochanym, popularność, zdolności przywódcze, samokontrola,samoakceptacja moralna, atrakcyjność fizyczna i witalność. Ponadto zawiera skalę dooceny spójności obrazu siebie świadczącej o efektywności procesu samopoznania, atakże skalę pozwalająca ocenić poziom potrzeby aprobaty społecznej. Kwestionariuszskłada się ze 116 pozycji testowych, do których badany ustosunkowuje się na pięciostop-niowej skali.

RzetelnośćZadowalająca zgodność wewnętrzna większości skal (współczynniki alfa Cronbacha przy-biera wartości między 0,70 a 0,90) i duża stabilność (związki między dwoma pomiarami wy-konanymi z odstępem 2 tygodni zawierające się w przedziale 0,73 – 0,96).

TrafnośćSzeroko udokumentowana trafność teoretyczna: korelacje kwestionariusza z narzędziamimierzącymi nastrój (UMACL), temperament (FCZ – KT), lęk (STAI), przystosowanie (RISB),style radzenia sobie ze stresem (CISS), potrzebę aprobaty społecznej (KAS), inteligencję(WAIS-R) i postawy rodzicielskie (KPR-Roc) przyniosły oczekiwane rezultaty. Analiza czyn-nikowa wykazała istnienie dwóch udokumentowanych w literaturze czynników. Potwier-dzona została także trafność kryterialna kwestionariusza (porównanie samooceny kobietbezrobotnych i pochodzących z populacji ogólnej).

NormyStenowe, opracowane osobno dla kobiet i mężczyzn w trzech grupach wieku: 16 – 19 lat,20 – 64 lat i 65 –79 lat. Podstawą opracowania norm były wyniki próby kwotowej 498 osóbpochodzących z populacji ogólnej.

ZastosowanieDobrze udokumentowana trafność teoretyczna sprzyja wykorzystywaniu narzędzia w ba-daniach naukowych. Kwestionariusz może być również stosowany w diagnozie indywidu-alnej uwzględniającej nie tylko ocenę wyniku na tle innych osób, lecz także analizęwewnętrznego zróżnicowania samooceny (podręcznik zawiera przykłady takiej analizyprofilowej).

WIE

LOW

YMIA

ROW

Y KW

ESTIO

NARI

USZ

SAM

OO

CEN

Y M

SEI

Auto

rzy

testu

: E. J

. O’B

rien

i S. E

pste

inAu

tor a

dapt

acji

i pod

ręcz

nika

: Dia

na F

ecen

ec (2

008)

ΨMSEI

Materiały● Podręcznik● Zeszyty testowe (25 egz.)● Arkusze odpowiedzi z kluczem (25 egz.)● Arkusze wyników (25 egz.)

Osobowość

57


ProceduraBadanie grupowe lub indywidualne; czas badania nieograniczone – przeciętnie od 2 do5 minut.

Kwestionariusz do badania ogólnego poziomu samooceny.

OpisSkala jest narzędziem jednowymiarowym pozwalającym na ocenę poziomu ogólnej sa-mooceny – względnie stałej dyspozycji rozumianej jako świadoma postawa (pozytywnalub negatywna) wobec Ja. Składa się z 10 stwierdzeń diagnostycznych. Badany ma za za-danie wskazać na czterostopniowej skali w jakim stopni zgadza się z każdym z tych stwier-dzeń.

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna większości skal (współczynniki alfa Cronbacha dla różnychgrup wieku wahają się od 0,81 do 0, 83). Wskaźnik stabilności narzędzia oceniany metodątest-retest wynosił: 0,50 (pomiary wykonane z odstępem 1 roku) i 0,83 ( pomiary wykonanez odstępem 1 tygodnia).

TrafnośćW toku polskiej adaptacji zgromadzono liczne dane dotyczące trafności teoretycznej na-rzędzia, takie jak rezultaty eksploracyjnej i konfirmacyjnej analizy czynnikowej oraz kore-lacje SES z kwestionariuszami mierzącymi różne konstrukty, np. depresję, osobowośćnarcystyczną, temperament, umiejscowienie kontroli, optymizm, nadzieję podstawową,kompetencje społeczne czy nieśmiałość. Uzyskane wyniki świadczą o trafności SES.

NormyStenowe, opracowane osobno dla kobiet i mężczyzn w trzech grupach wieku: 14 – 18 lat,19 – 24 lat i 25 –75 lat. Podstawą opracowania norm były wyniki próby liczącej 1579 osób.Próba normalizacyjna nie miała charakteru próby kwotowej.

ZastosowanieBiorąc pod uwagę dobrze zweryfikowaną w polskich badaniach adaptacyjnych trafnośćteoretyczną oraz łatwość w stosowaniu tego narzędzia, Skala Samooceny SES jest reko-mendowana przede wszystkim do badań naukowych. Podręcznik zawiera także danepotrzebne do interpretowania wyników na potrzeby diagnozy indywidualnej.

Uwaga! Zgodnie z informacjami zawartymi na stroniehttp://www.bsos.umd.edu/socy/Research/rosenberg.htm arkusz testowy Skali Samo-oceny SES może być wykorzystywany do celów badawczych bezpłatnie oraz bez zgodywłaściciela praw autorskich (spadkobierców M. Rosenberga). Z tego względu arkusz te-stowy do polskiej wersji SES także nie jest przedmiotem sprzedaży. Został on w formie elek-tronicznej (w formacie PDF) zamieszczony na naszej stronie internetowejwww.practest.com.pl. Można go pobrać bezpłatnie, wydrukować i powielać na użytekprowadzonych badań.

SKA

LA S

AM

OO

CEN

Y SE

SA

utor

test

u: M

. Ros

enbe

rgAu

torz

y ad

apta

cji i

pod

ręcz

nika

:Ire

na D

zwon

kow

ska,

Kin

ga L

acho

wic

z-Ta

bacz

ek, M

ario

la Ł

agun

a (2

008)

Ψ SES

Materiały● Podręcznik● Arkusz testowy (bezpłatny, do pobrania w formacie PDF)

Osobowość

58


ProceduraBadanie grupowe lub indywidualne – przeciętnie 20 – 25 minut.

OpisKwestionariusz służy do badania sposobów postrzegania czasu. Zawiera 7 skal, odnoszą-cych się do różnych wymiarów oceny czasu. Dwie główne skale (w zakresie którychwyróżnione są dodatkowo podskale) mierzą emocjonalne ustosunkowanie do czasu –pozytywne i negatywne; pozostałe dotyczą odczuwania szybkości upływu czasu, dostrze-gania wartości czasu aktualnego oraz odbierania takich właściwości czasu, jak chaos,subtelny urok i pustka.

KMC składa się z 95 pozycji, które są zdaniami metaforycznymi odnoszącymi się do czasu.Badany określa na skali czterostopniowej, czy każda z metafor pasuje do jego sposobumyślenia o czasie.

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna skal i podskal (współczynniki alfa Cronbacha oscylującewokół wartości 0,80) i duża stabilność (związki między dwoma pomiarami wykonanymi zodstępem 3 tygodni zawierające się w przedziale 0,68 – 0,87).

TrafnośćTrafność teoretyczną potwierdziły wyniki analiz czynnikowych wykazujące zgodność struk-tury KMC z konstruktem leżącym u podstaw kwestionariusza. Wykazano też oczekiwanezwiązki między wynikami KMC a orientacją temporalną mierzoną kwestionariuszem AION-2000 Nosala i Bajcar, poczuciem sensu życia mierzonym skalą PIL, stanem emocjonalnymmierzonym skalą PANAS oraz cechami osobowości uwzględnionymi w modelu „WielkiejPiątki”. Stwierdzono też związek postrzegania czasu określanego za pomocą KMC ze zmi-ennymi demograficznymi – płcią i wiekiem.

NormyStenowe, opracowane osobno dla kobiet i mężczyzn, oparte na badaniu incydentalnejpróby 320 osób, głównie z wykształceniem średnim i wyższym.

ZastosowanieNarzędzie rekomendowane jest przede wszystkim do badań naukowych nad usto-sunkowaniem do czasu, ale może też być stosowane w diagnozie indywidualnej w celuokreślania mocnych i słabych stron osoby w zakresie radzenia sobie z upływającym cza-sem, jako punkt wyjścia w pracy nad zmianą postaw wobec czasu i optymalizacjąsposobów jego wykorzystania.

KWES

TION

ARI

USZ

MET

AFO

RY C

ZASU

Aut

or: M

ałgo

rzat

a So

bol-K

wap

ińsk

a (2

008)

KMC

Materiały● Podręcznik● Arkusze kwestionariusza● Klucz

Osobowość

5959

Ψ

Materiały● Podręcznik

SCENOTEST

SCEN

OTE

STA

utor

: Ger

dhild

von

Sta

abs

(200

7)WiekDzieci, młodzież, dorośli.

ProceduraBadanie indywidualne; czas badania nieograniczony – przeciętnie badanie trwa 30minut.

Scenotest jest projekcyjną metodą diagnostyczną i terapeutyczną służącą zobrazowaniucałościowej struktury osobowości.

OpisZestaw lalek, klocków i akcesoriów wykorzystywanych przez osoby badane do budowa-nia sceny traktowanej tu jako projekcja wewnętrznych przeżyć badanego.

Analiza i interpretacjaPrzede wszystkim zgodnie z teorią psychoanalityczną.

ZastosowanieOkreślenie struktury osobowości i relacji badanego z otoczeniem, ocena typowości za-chowań w zależności od etapu rozwojowego badanego, poradnictwo wychowawcze izawodowe, w diagnozie nerwic, w badaniach naukowych.

Pracownia nie prowadzi sprzedaży pomocy testowych. Osoby zainteresowane nabyciemtestu mogą zamówić go bezpośrednio u wydawcy:

Hogrefe Ltd.Burgner House4630 KingsgateOxford Business Park SouthOxford OX4 2SUTel. +44 (0)1865 402900Fax. +44 (0)1865 402888

Osobowość

60

Ψ

Materiały● Komplet (tablice + podręcznik)

● Podręcznik● Komplet tablic

TATTE

ST A

PERC

EPC

JI T

EMA

TYC

ZNEJ

A

utor

test

u i p

odrę

czni

ka: H

enry

Mur

ray

(198

7)


ProceduraBadanie indywidualne; bez ograniczenia czasu; pełne badanie obejmuje dwie sesje, naktórych przedstawia się po 10 obrazków.

Projekcyjny test do badania osobowości.

OpisMateriał testowy stanowi 31 plansz: 30 obrazków czarno-białych i jedna biała karta. Za-daniem badanego jest ułożenie historii do 20 plansz.

Analiza i interpretacjaSystem analizy i interpretacji nawiązujący do teorii po trzeb autorstwa Murraya.

ZastosowanieW praktyce psychologicznej, do diagnozy osobowości.

Osobowość

61

Materiały● Komplet (10 tablic testowych w pudełku + podręcznik)

● Arkusze zapisu CAT-A (25 egz.) ● Podręcznik CAT-A● Komplet tablic w pudełku

Ψ CAT-A

TEST

APE

RCEP

CJI

TEM

ATY

CZN

EJ D

LA D

ZIEC

IW

ERSJ

A Z

PO

STA

CIA

MI Z

WIE

RZĄ

TA

utor

zy te

stu:

Leo

pold

Bel

lak

i Son

ya S

orel

Bel

lak

(200

8)WiekDzieci od 3 do 10 lat.

ProceduraBadanie indywidualne; bez ograniczenia czasu.


OpisMateriał testowy stanowi 10 obrazków czarno-białych przedstawiających zwierzęta w ró-żnych sytuacjach. Zadaniem badanego jest ułożenie historyjki do każdego obrazka.

Analiza i interpretacjaSystem interpretacji opracowany przez Bellaka, nawiązujący do psychoanalitycznej kon-cepcji rozwoju osobowości.


Osobowość

62

Ψ

Materiały● Komplet (10 tablic testowych w pudełku + podręcznik)

● Arkusze zapisu CAT-H (25 egz.)● Podręcznik CAT-H● Komplet tablic w pudełku

CAT-HTE

ST A

PERC

EPC

JI T

EMA

TYC

ZNEJ

DLA

DZI

ECI

WER

SJA

Z P

OST

AC

IAM

I LUD

ZIA

utor

zy te

stu

i pdr

ęczn

ika:

Leo

pold

Bel

lak

i Son

ya S

orel

Bel

lak

(200

8)




OpisMateriał testowy stanowi 10 obrazków czarno-białych przedstawiających ludzi w różnychsytuacjach - analogicznych do sytuacji w wersji CAT-A (ze zwie rzętami).

Analiza i interpretacjaSystem interpretacji opracowany przez Bellaka, nawiązujący do psychoanalitycznej kon-cepcji rozwoju osobowości.


Osobowość

63

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, 25 kwestionariuszy, klucz)

● Podręcznik● Kwestionariusze (25 egz.)● Klucz

SJN

SKA

LA J

AW

NEG

O N

IEPO

KOJU

JA

KI J

ESTE

Ś*A

utor

zy te

stu:

Elżb

ieta

Skr

zype

k i M

iecz

ysła

w C

hoyn

owsk

iA

utor

zy p

odrę

czni

ka: E

lżbie

ta Z

wie

rzyń

ska

i And

rzej

Mat

usze

wsk

i (20

07)

WiekDzieci z IV – VI klasy szkoły podstawowej i I – III klasy gimnazjum.

ProceduraPrzede wszystkim badania indywidualne, ale możliwe jest też badanie grupowe; czas ba-dania nieograniczony - przeciętnie wynosi 15 – 25 minut.

Kwestionariusz służący do badania poziomu niepokoju (cechy lęku) u dzieci i młodzieży.Pomiar uwzględnia zarówno poznawczy jak i emocjonalno-fizjologiczny składnik lęku. Dodatkowo kwestionariusz opatrzony jest w skalę Kłamstwa (aprobata społeczna).

OpisNarzędzie składa się z 50 pozycji podzielonych na dwie skale: Neurotyczności i Kłamstwa.Dziecko ustosunkowuje się do pozycji testowych zakreślając odpowiedź TAK lub NIE.

RzetelnośćSzacowaną zgodność wewnętrzną testu można określić jako zadowalająco wysoką.

TrafnośćKorelacje wyników kwestionariusza z ocenami szkolnymi oraz z różnymi zmiennymi związa-nymi ze społecznym funkcjonowaniem w szkole.

NormyDziewczęta i chłopcy z IV – VI klasy szkoły podstawowej oraz I – III klasy gimnazjum (próbaogólnopolska).

ZastosowanieDiagnozowanie emocjonalnych wyznaczników funkcjonowania dzieci i młodzieży w sy-tuacji szkolnej.

* Wydawcą testu jest Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej

Osobowość

64

Ψ

* Wydawcą testu jest wydawnictwo ERDA

Materiały● Komplet (podręcznik + 50 arkuszy)

● Podręcznik● Arkusze (50 egz.)

TEST DRZEWATE

ST D

RZEW

A*

Aut

ot te

stu

i pod

ręcz

nika

: Cha

rles

Koch

(199

4)



Projekcyjna metoda badania osobowości.

OpisZadaniem badanego jest narysowanie drzewa.

Analiza i interpretacjaSystem analizy i interpretacji opracowany przez autora testu.


Osobowość

65

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, siedem zestawów kart, 25 arkuszy zapisu)

TEST BAJEK (FTT)

TEST

BA

JEK

(FTT

)*A

utor

test

u: C

arin

a C

oula

cogl

ou (2

007)Wiek

Dzieci w wieku od 6 do 12 lat.

ProceduraBadanie indywidualne; czas badania jest nieograniczony, przeciętnie – około 45 minut.

Test projekcyjny bazujący na teorii psychoanalitycznej oraz relacji z obiektem. Służy dooceny osobowości oraz diagnozy relacji w rodzinie.

OpisMateriał testowy stanowią ilustracje przedstawiające postacie ze znanych bajek. Zada-niem badanego dziecka jest odpowiedzenie na pytania związane z tymi ilustracjami (np.co myśli/czuje postać na obrazku).

RzetelnośćBadano stabilność bezwzględną.

TrafnośćBadano korelacje z wynikami testów osobowości oraz strukturę czynnikową wyników.

NormyBrak polskich norm; dostępne są jedynie tenowe i centylowe normy dla trzech prze dzia-łów wieku: 6 – 7 lat, 8 – 9 lat i 10 – 12 lat opracowane na podstawie wyników 873 greckichdzieci.

ZastosowanieW ocenie m. in. takich zmiennych jak: lęk, agresja, obraz siebie, potrzeba ochrony, po-trzeba aprobaty, różne mechanizmy obronne; w diagnozie relacji w rodzinie.


Osobowość

66

Ψ

Materiały● Komplet (Polska standaryzacja, 10 zeszytów testo wych, 100 arkuszy odpowiedzi, 5 kluczy

na folii)● Arkusze odpowiedzi 100 egz.● Zeszyty testowe 10 egz.


TOTE

ST O

SOBO

WO

ŚCI*

Aut

orzy

test

u: E

rich

Mitt

enec

ker i

Wal

ter T

oman

Polsk

a ad

apta

cja

i pod

ręcz

nik:

Elżb

ieta

Ren

ata

Daje

k (1

998)


ProceduraBadania indywidualne i grupowe, czas badania – około 30 minut.

Kwestionariusz do badania osobowości.

OpisJest to skrócona wersja testu Osobowości i Zainteresowań. Metoda przeznaczona do ba-dania osób zdrowych. W krótkim czasie dostarcza cennych informacji o osobowości ba-danego, jego umiejętności przy stosowania czy o ewentualnych zaburzeniach. Test składasię ze 120 stwierdzeń ułożonych w następujące skale: A (samokrytyka – brak samokrytyki),B (nastawienie społeczne – nastawienie aspołeczne), C (ekstrawersja – introwersja), D(nieneurotyczny – neurotyczny), E (niemaniakalny – maniakalny), F (niedepresyjny – de-presyjny), G (nieschizoidalny – schizoidalny), H (nieparanoidalny – paranoidalny), I (wege-tatywnie stabilny – wegetatywnie labilny). Możliwe odpowiedzi: słuszne – niesłuszne – niewiem. Instrukcja do testu jest prosta. Obliczanie przy pomocy klucza trwa kilka minut. Ar-kusz odpowiedzi może być stosowany zarówno do badań indywidualnych jak i grupo-wych. Test Osobowości został wystandaryzowany na grupie uczniów III klasy LO (obecnieII klasa LO), ale z powodzeniem można go stosować zarówno u osób dorosłych jak i uabsolwentów gimnazjów.

Osobowość

67

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik; 6 kompletów obrazków, 100 arkuszy zapisu)

● Podręcznik● Klasyfikacja popędów● Arkusze zapisu (100 egz.)

SZONDI

TEST

SZO

NDI

EGO

*EK

SPER

YMEN

TALN

A D

IAG

NO

STYK

A P

OTR

ZEB

(199

6)

Projekcyjny test osobowości.

OpisMateriał testowy stanowią zdjęcia ludzkich twarzy – 6 serii, po 8 portretów każda. Zada-niem badanego jest wybór dwóch najbardziej i dwóch najmniej sympatycznych portre-tów.

Analiza i interpretacjaSystem analizy oparty na opracowanej przez L. Szondiego koncepcji czterech popędówi ośmiu potrzeb popędowych.

ZastosowanieDo diagnozy osobowości.


Osobowość

68

Ψ


Materiały● Komplet (podręcznik, zestaw 210 barwnych kwadracików, 2 plansze-piramidy,

50 arkuszy)● Arkusze (50 egz.)

TPBTE

ST P

IRA

MID

BA

RWN

YCH*

Aut

orzy

test

u i p

odrę

czni

ka: R

ober

Hei

ss i

Petra

Hal

der (

1995

)

WiekStarsze dzieci, młodzież, dorośli.


Projekcyjna metoda badania afektywnej struktury osobowości człowieka.

OpisZadaniem badanego jest ułożenie trzech „ładnych” i trzech „brzydkich” pi ramid z koloro-wych kwadracików.

Analiza i interpretacjaSystem analizy i interpretacji opracowany przez autora testu.

ZastosowanieW praktyce psychologicznej, do diagnozy afektywności starszych dzieci, młodzieży i do-rosłych.

Osobowość

69

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, arkusze dla dzieci, młodzieży, studentów i dorosłych po 25 egz.,)

● Podręcznik (II wydanie, rozszerzone)● Arkusze testowe wersji dla dzieci (25 egz.)● Arkusze testowe wersji dla młodzieży (25 egz.)● Arkusze testowe wersji dla studentów (25 egz.)● Arkusze testowe wersji dla dorosłych (25 egz.)● Arkusze testowe dla żołnierzy (25 egz.).● Standaryzacja dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej (też: APIS-P i STAI).

RISB

TEST

NIE

DOKO

ŃC

ZON

YCH

ZDA

Ń R

OTT

ERA

Aut

orzy

test

u: J

.B. R

otte

r, M

.I. L

ah, J

.E. R

affe

rtyA

utor

zy p

odrę

czni

ka: A

nna

Mat

czak

i A

leks

andr

a Ja

wor

owsk

a (2

008)

WiekDzieci, młodzież, studenci, dorośli.


RISB jest narzędziem służącym do oceny przystosowania. Ma cztery wersje: dla dzieci, dlamłodzieży, dla studentów i dla dorosłych.

OpisSkłada się z 40 trzonów, czyli początków zdań, które badany ma uzupełnić.

RzetelnośćDla wszystkich wersji wysoka zgodność ocen sędziów, umiarkowana zgodność we-wnętrzna dla dzieci i młodzieży, wysoka dla dorosłych.

TrafnośćDla wszystkich wersji sprawdzona trafność diagnostyczna – wyniki w RISB różnicują osobyuznane na podstawie innych danych za przystosowane od osób nieprzystosowanych.Dla wersji dla dzieci sprawdzona trafność teoretyczna – wyniki w RISB korelują z lękiem, po-stawami rodzicielskimi, a nie korelują z ocenami szkolnymi. O trafności teoretycznej wersjidla dorosłych świadczą korelacje między nieprzystosowaniem mierzonym RISB a wynikamitestów mierzących lęk, samoocenę, inteligencję emocjonalną, kompetencje społecznei style radzenia sobie ze stresem. Trafność kryterialną wersji dla dorosłych sprawdzano po-równując wyniki w RISB grup, które – jak można przyjąć – różnią się poziomem przystoso-wania (między innymi bezrobotnych, alkoholików, więźniów, a z drugiej strony –policjantów, pracowników ochrony, zawodowych żołnierzy).

NormyRISB znormalizowano dla uczniów VII klas szkół podstawowych (obecnie I klasa gimna-zjum) (wersja dla dzieci), dla uczniów III klas szkół ponadpodstawowych (obecnie II klasaszkoły średniej) (wersja dla młodzieży), dla studentów (wersja dla studentów), dla doro-słych (wersja dla dorosłych) oraz dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej (wersja dlawojska).

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów przesiewowych. Uzyskane rezultaty pozwalają rekomendowaćRISB w diagnozie indywidualnej, która ma służyć wykrywaniu osób wymagających po-mocy psycholo gicznej oraz dokonywaniu selekcji kandydatów do prac wymagającychodpowiedzialności i opanowania.

Osobowość

70

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, aneks, płyta CD z programem do obliczania wyników, 5 kpl. ze-

stawów pytań, 5 instrukcji dla badającego, 5 instrukcji dla badanego - Uczucia, 5 in-strukcji dla badanego - Uczucia (Uzależnieni), 25 arkuszy - Uczucia, 25 arkuszy - Uczucia(Uzależnieni), czyste kartki)

● Podręcznik (1992)● Aneks do podręcznika (2009)● Płyta CD z programem do obliczania wyników● Zestaw pytań (5 kpl.)● Instrukcja dla badającego (5 egz.)● Instrukcja dla badanego - Uczucia (5 egz.)● Instrukcja dla badanego - Uczucia (Uzależnieni) (5 egz.)● Arkusze - Uczucia (25 egz.)● Arkusze - Uczucia (Uzależnieni) (25 egz.)

HERMANSM

ETO

DA K

ON

FRO

NTA

CJI

Z S

OBĄ

HER

MA

NSA

–20

00A

utor

test

u: H

uber

t J. M

. Her

man

sPo

lska

adap

tacj

a: P

iotr

K. O

leś

(199

2)A

neks

do

podr

ęczn

ika

(Met

oda

Konf

ront

acji

z So

bą –

2000

): El

żbie

ta C

hmie

lnic

ka-K

uter

, Pio

tr K.

Ole

ś, M

ałgo

rzat

a Pu

chal

ska-

Was

yl (2

009)

WiekOsoby powyżej 15. roku życia o co najmniej przeciętnym poziomie inteligencji.

ProceduraBadanie indywidualne; przebiega w kilku etapach, z których każdy trwa 1 – 2 godz.

Jest to metoda badania doświadczenia człowieka, jednocześnie umożliwiająca mu lep-sze samopoznanie.

OpisMetoda Konfrontacji z Sobą oparta jest na fenomenologicznej koncepcji osobowości H.J. M. Hermansa. Pacjent (badany) ma sformułować odpowiedzi na szereg pytań, doko-nując w ten sposób przeglądu tego wszystkiego, co aktualnie uważa za ważne w swoimżyciu. W wyniku badania uzyskuje całościowy, uporządkowany obraz własnego doświad-czenia. Analiza wyników ma charakter zarówno jakościowy, jak i ilościowy. Metoda Kon-frontacji z Sobą przeznaczona jest dla osób mających motywację do samopoznania lubzmiany.

Aktualnie w sprzedaży jest zmodyfikowana (w stosunku do wersji opublikowanej w 1992roku) wersja narzędzia. Modyfikacje zostały opisane w Aneksie do podręcznika (2009). W nowej wersji Metody Konfrontacji z Sobą znalazły się następujące zmiany:

• wprowadzenie w wywiadzie dodatkowej sfery Uzależnienie; na potrzeby pracy zosobami uzależnionymi opracowano też specjalną – obok podstawowej – listę uczuć

• wprowadzenie afektywnych wskaźników motywów podstawowych – umacnianiasiebie (S) i pragnienia kontaktu (O)

• nowa lista uczuć (podstawowa) i nowa skala ich oceny• rezygnacja z oceny wpływów

Do materiałów testowych dołączony został także program komputerowy pozwalającyna obliczenie wyników oraz przeprowadzenie części badania.

ZastosowanieJest to metoda przede wszystkim psychoterapeutyczna, ale może być stosowana docelów badawczych i diagnostycznych. Najbardziej typowym zastosowaniem MetodyKonfrontacji z Sobą jest wykorzystanie jej w poradnictwie dla osób przeżywających trud-ności i problemy, kryzysy tożsamości, konflikty z innymi lub poważne trudności decyzyjne.W zmodyfikowanej wersji Metoda Konfrontacji z Sobą - 2000 istnieje możliwość wykorzysta-nia testu w pracy z osobami uzależnionymi od środków psychoaktywnych.

Osobowość

71

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, klucz, 25 arkuszy testowych)

● Podręcznik● Arkusze testowe (25 egz.)● Klucz● Standaryzacja dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej (też: APIS-P i RISB)

STAI

INW

ENTA

RZ S

TAN

U I C

ECHY

LĘK

U ST

AI

Aut

orzy

test

u: C

.D. S

piel

berg

er, R

.L. G

orsu

ch, R

.E. L

ushe

nePo

lska

adap

tacj

a: C

.D. S

piel

berg

er, J

. Stre

lau,

M. T

ysar

czyk

, K. W

rześ

niew

ski

Aut

orzy

pod

ręcz

nika

: Kaz

imie

rz W

rześ

niew

ski,

Tytu

s So

snow

ski,

Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Dia

na F

ecen

ecW

ydan

ie tr

zeci

e, ro

zsze

rzon

e (2

006)Wiek

Młodzież w wieku 15 i 16 lat, dorośli (21 – 79 lat), żołnierze zasadniczej służby wojskowej.

ProceduraBadanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 15 – 20 minut.

STAI jest narzędziem przeznaczonym do badania lęku rozumianego jako przejściowy iuwarunkowany sytuacyjnie stan jednostki oraz lęku rozumia nego jako względnie stałacecha osobowości.

OpisSTAI składa się z dwu podskal, z których jedna (X-1) służy do pomiaru lęku-stanu, a druga(X-2) – lęku-cechy. Pytania składające się na obie skale umieszczone są po obu stronachjednego arkusza testowego. Każda podskala składa się z 20 pozycji, na które badany od-powiada wybierając jedną z czterech skategoryzowanych odpowiedzi.

W sprzedaży jest także komputerowa wersja STAI.

RzetelnośćZgodność wewnętrzna obu skal jest wysoka, nieco niższa stabilność bezwzględna, zwłasz-cza skali X-1.

TrafnośćTrafność teoretyczna obu skal potwierdzona w wielu badaniach: wyniki w STAI korelująistotnie z wynikami narzędzi mierzących podobne do lęku konstrukty teoretyczne; trafnośćskali X-1 dodatkowo zweryfikowana i potwierdzona w licznych badaniach eksperymen-talnych. Trafność diagnostyczna i prognostyczna badana w próbie żołnierzy: wyniki w obuskalach STAI pozwalają zarówno diagnozować żołnierzy słabo przystosowanych do pe-łnienia służby jak i przewidywać wystąpienie takich zachowań w przyszłości.

NormyDla młodzieży w wieku 15 i 16 lat, dla osób dorosłych w wieku 21 – 79 lat oraz dla żołnierzyzasadniczej służby wojskowej.

ZastosowanieDo diagnozy przesiewowej i indywidualnej; skala X-1 przydatna dodatkowo w badaniacheksperymentalnych wymagających rejestrowania zmian nasilenia lęku.

Osobowość

72

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, klucz, 25 kwestionariuszy)


STAICIN

WEN

TARZ

STA

NU

I CEC

HY L

ĘKU

DLA

DZI

ECI S

TAIC

Aut

orzy

test

u: C

h.D.

Spi

elbe

rger

, C.D

. Edw

ards

, R.

E. L

ushe

ne, J

. Mon

tuor

i, D.

Pla

tzek

Polsk

a ad

apta

cja:

C. D

. Spi

elbe

rger

, T. S

osno

wsk

i, D.

Iwan

iszcz

ukA

utor

pod

ręcz

nika

: Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska

(200

5) WiekDzieci, młodzież.

ProceduraBadanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 15 minut.

STAIC jest narzędziem przeznaczonym do badania lęku rozumianego jako przejściowy iuwarunkowany sytuacyjnie stan jednostki oraz lęku rozumianego jako względnie stałacecha osobowości.

OpisSTAIC składa się z dwu podskal, z których jedna (C-1) służy do pomiaru lęku-stanu, a druga(C-2) – lęku-cechy. Pytania składające się na podskale umieszczone są po obu stronachjednego arkusza testowego. Każda podskala składa się z 20 pozycji, na które badany od-powiada wybierając jedną z czterech skategoryzowanych odpowiedzi.

RzetelnośćZgodność wewnętrzna obu skal jest wysoka, niższa stabilność bezwzględna, zwłaszczaskali C-1

TrafnośćTrafność teoretyczna obu skal potwierdzona w wielu badaniach: wyniki w STAIC korelująistotnie dodatnio z lękiem szkolnym oraz ujemnie z motywacją do nauki i osiągnięciamiszkolnymi.

NormyDla uczniów w wieku 10 – 14 lat.

ZastosowanieDo diagnozy przesiewowej – w celu wyłonienia dzieci, które mogą mieć trudności w funk-cjonowaniu szkolnym oraz indywidualnej – przy diagnozie przyczyn niepowodzeń szkol-nych; skala C-1 może być przydatna dodatkowo w badaniach eksperymentalnychwymagających rejestrowania zmian nasilenia lęku, a skala C-2 w wykrywaniu dzieci oskłonnościach neurotycznych.

Osobowość

73

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, komplet kluczy, 25 arkuszy pytań, 25 arkuszy odpowiedzi)

● Podręcznik ● Arkusze pytań (25 egz.)● Arkusze odpowiedzi (25 egz.)● Klucze (komplet – 4 egz.)

EPQ-R

KWES

TION

ARI

USZ

OSO

BOW

OŚC

I EYS

ENC

KA E

PQ-R

A

utor

zy te

stu:

Syb

il Ey

senc

k, H

ans

J. E

ysen

ck, P

aul B

arre

ttPo

lska

adap

tacj

a i p

odrę

czni

k: P

iotr

Brzo

zow

ski i

Rad

osła

w Ł

. Drw

al (1

995)



EPQ-R służy do badania podstawowych – w teorii Eysencka – wymiarów osobowości.

OpisEPQ-R obejmuje 100 pytań tworzących cztery skale: Neurotyzmu (N), Ekstrawersji (E), Psy-chotyzmu (P) i Kłamstwa (K). Pytania umieszczone są na arkuszu testowym; odpowiedzi(TAK, NIE) udziela się na oddzielnym arkuszu odpowiedzi.

W sprzedaży jest również komputerowa wersja EPQ-R oraz PSI-Test EPQ-R – program do ob-liczania wyników i sporządzania raportów.

RzetelnośćZadowalająca stabilność bezwzględna oraz zgodność wewnętrzna skal N, E i K, niższa –skali P.

TrafnośćSprawdzona trafność teoretyczna, czynnikowa oraz zbieżna i różnicowa.

NormyOpracowane na podstawie badania prób incydentalnych dla uczniów szkół ponadpod-stawowych, studentów i osób dorosłych.

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów badawczych.

Osobowość

74

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, komplet kluczy, 25 arkuszy testowych)

● Podręcznik● Arkusze testowe (25 egz.)● Klucze (kpl. 5 szt.)

NEO-FFIIN

WEN

TARZ

OSO

BOW

OŚC

I NEO

-FFI

A

utor

zy te

stu:

P.T.

Cos

ta, R

.R. M

cCra

ePo

lska

adap

tacj

a i p

odrę

czni

k: B

ogda

n Za

wad

zki,

Jan

Stre

lau,

Pio

tr Sz

czep

ania

k, M

agda

lena

Śliw

ińsk

a (2

008)


ProceduraBadanie indywidualne lub grupowe, bez ograniczenia czasu, przeciętnie 15 minut.

Kwestionariusz do diagnozy cech osobowości uwzględnionych w popularnym modelu pi-ęcioczynnikowym, określanym jako model Wielkiej Piątki.

OpisPozycje kwestionariusza stanowi 60 twierdzeń o charakterze samoopisowym, którychprawdziwość w stosunku do własnej osoby badany ocenia na skali pięciostopniowej. Po-zycje te tworzą 5 skal mierzących: neurotyczność, ekstrawersję, otwartość na doświad-czenie, ugodowość i sumienność.

W sprzedaży jest również komputerowa wersja NEO-FFI oraz PSI-Test NEO-FFI – program doobliczania wyników i sporządzania raportów.

RzetelnośćOgólnie zadowalająca zgodność wewnętrzna, niższa dla skal Otwartość i Ugodowość niżdla pozostałych.

TrafnośćWykazana na podstawie badań nad związkiem między wynikami kwestionariusza a oce-nami osób badanych dokonywanymi przez obserwatorów, odziedziczalnością mierzonych cech oraz ich korelacjach z innymi wymiarami osobowości i temperamentu;sprawdzano też trafność czynnikową.

NormyStenowe, dla 5 grup wieku (15 – 19, 20 – 29, 30 – 39, 40 – 49 i 50 – 80 lat), opracowane –oddzielnie dla kobiet i mężczyzn – na podstawie badań próby o liczebności 2041 osób.

ZastosowanieWyniki pozwalają na pełny opis osobowości badanego i ostrożne (ze względu na niewy-soką rzetelność niektórych skal) prognozowanie jego możliwości adaptacyjnych do śro-dowiska szkolnego lub zawodowego; autorzy adaptacji szczególnie jednak polecają tonarzędzie do badań naukowych.

Osobowość

75

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, 25 arkuszy pytań z instrukcją, 25 arkuszy odpowiedzi z kluczem, ar-

kusze „Profil osobowości” – po 25 egz. dla każdej grupy normalizacyjnej, 25 arkuszy „Twójwynik w Inwentarzu NEO-PI-R”

● Podręcznik● Arkusze pytań z instrukcją (25 egz.)● Arkusze odpowiedzi z kluczem (25 egz.)● Arkusze „Profil osobowości” dla kobiet 17 – 29 lat (25 egz.)● Arkusze „Profil osobowości” dla kobiet 30 – 79 lat (25 egz.)● Arkusze „Profil osobowości” dla mężczyzn 17 – 29 lat (25 egz.)● Arkusze „Profil osobowości” dla mężczyzn 30 – 79 lat (25 egz.)●Arkusze „Twój wynik w Inwentarzu NEO-PI-R” (25 egz.)

NEO-PI-R

INW

ENTA

RZ O

SOBO

WO

ŚCI N

EO-P

I-RA

utor

zy te

stu:

P. T

. Cos

ta J

r, R.

R. M

cCra

ePo

lska

adap

tacj

a i p

odrę

czni

k: J

erzy

Siu

ta (2

006)

WiekMłodzież i dorośli.

ProceduraBadanie indywidualne lub grupowe, bez ograniczenia czasu (przeciętnie trwa 35 – 45minut).

Kwestionariusz do diagnozy cech osobowości zawartych w modelu pięcioczynnikowym,uwzględniający także poszczególne składniki każdej z cech „Wielkiej Piątki”, czym różni sięod znanego u nas inwentarza NEO-FFI.

OpisKwestionariusz obejmuje 240 twierdzeń, których prawdziwość badany ocenia w skali pi-ęciostopniowej (od „całkowicie się nie zgadzam” do „całkowicie się zgadzam”). Odno-szą się one do pięciu czynników osobowości (skale), a w ramach każdego z nich dosześciu składników (podskale); są to: Neurotyczność (Lęk, Agresywna wrogość, Depresyj-ność, Nadmierny krytycyzm, Impulsywność i Nadwrażliwość), Ekstrawertyczność (Serdecz-ność, Towarzyskość, Asertywność, Aktywność, Poszukiwanie doznań i Emocje pozytywne), Otwartość na doświadczenie (Wyobraźnia, Estetyka, Uczucia, Działanie, Idee i Wartości),Ugodowość (Zaufanie, Prostolinijność, Altruizm, Ustępliwość, Skromność i Skłonność do roz-czulania się), Sumienność (Kompetencja, Skłonność do porządku, Obowiązkowość, Dąże-nie do osiągnięć, Samodyscyplina i Rozwaga). Interpretacja może dotyczyć zarównowyników poszczególnych skal i podskal z osobna, jak i ich konfiguracji (np. wyników par czynników).

RzetelnośćWysokie wskaźniki zgodności wewnętrznej każdej z pięciu skal (0,81 – 0,86), niższe (w więk-szości wypadków 0,60 – 0,70) dla poszczególnych podskal.

TrafnośćSprawdzano trafność czynnikową, stwierdzając, że mimo pewnych odstępstw od oczeki-wań uzyskana struktura czynnikowa podskal odpowiada założeniom teoretycznym twór-ców narzędzia.

NormyStenowe, dla dwu grup wieku: 17 – 29 lat i 30 – 79, osobno dla kobiet i mężczyzn, opraco -wane na podstawie badania próby obejmującej 603 osoby różniące się wiekiem, płcią,poziomem wykształcenia i miejscem zamieszkania.

ZastosowanieNarzędzie rekomendowane zarówno do celów badań naukowych, jak i do stosowania wdiagnozie indywidualnej dokonywanej na potrzeby praktyki, w tym zwłaszcza w obszarzepsychologii klinicznej, psychologii zdrowia i medycyny behawioralnej, a także w dzie dzi-nach edukacji oraz doradztwa zawodowego i selekcji.

Osobowość

76

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, komplet kluczy, 25 kwestio nariuszy)

● Podręcznik● Kwestionariusze (25 egz.)● Klucze (kpl. 6 szt.)

FCZ-KTFO

RMA

LNA

CHA

RAKT

ERYS

TYKA

ZA

CHO

WA

NIA

KW

ESTIO

NA

RIUS

Z TE

MPE

RAM

ENTU

Aut

orzy

test

u i p

odrę

czni

ka: B

ogda

n Za

wad

zki i

Jan

Stre

lau

(199

7) WiekMłodzież, dorośli.


Kwestionariusz do diagnozy podstawowych, biologicznie zdeterminowanych wymiarówosobowości, opisujących formalne aspekty zachowania.

OpisKwestionariusz ma charakter samoopisowy. Składa się ze 120 pozycji, które są stwierdze -niami wymagającymi od badanego ustosunkowania się w formie odpowiedzi „Tak” lub„Nie”. Pozycje tworzą 6 skal: Żwawości, Perseweratywności, Wrażliwości sensorycznej,Reak tywności emocjonalnej, Wytrzymałości i Aktywności. Teoretyczną podstawę kwes tionariusza stanowi Regulacyjna Teoria Temperamentu przedstawiona w pracach J. Strelaua.

W sprzedaży jest również komputerowa wersja FCZ-KT oraz PSI-Test FCZ-KT – program doobliczania wyników i sporządzania raportów.

RzetelnośćZadowalająca zgodność wewnętrzna wszystkich sześciu skal.

TrafnośćOszacowana m. in. na podstawie związku wyników kwestionariusza z wybranymi wskaźni-kami psychofizjologicznymi oraz wynikami innych kwestionariuszy lub testów – badającychtemperament, osobowość i zdolności poznawcze.

NormyNormy staninowe, opracowane na podstawie badania próby obejmującej przeszło 4000osób, podane są dla sześciu grup wieku (15 – 19 lat, 20 – 29 lat, 30 – 39 lat, 40 – 49 lat, 50– 59 lat i 60 – 80 lat), oddzielnie dla mężczyzn i kobiet.

ZastosowanieW poradnictwie zawodowym, wychowawczym, w badaniach naukowych i klinicznych.

Osobowość

77

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, komplet kluczy, 25 arkuszy testowych)

● Podręcznik● Arkusze testowe (25 egz.)● Klucze (kpl. 3 szt.)

PTS

KWES

TION

ARI

USZ

TEM

PERA

MEN

TU P

TSA

utor

zy te

stu

i pod

ręcz

nika

: Jan

Stre

lau

i Bog

dan

Zaw

adzk

i (19

98)


ProceduraBadanie indywidualne lub grupowe, bez ograniczenia czasu, przeciętnie do 15 minut.

Kwestionariusz do diagnozy temperamentu opisywanego zgodnie z koncepcją Pawłowa,będący nową wersją narzędzia znanego jako Kwestionariusz Temperamentu (KT) Strelaua.

OpisKwestionariusz składa się z 57 twierdzeń, których prawdziwość w odniesieniu do własnejosoby badany ocenia na skali czterostopniowej (od „zdecydowanie zgadzam się” do„zdecydowanie nie zgadzam się”). Pozycje tworzą trzy podstawowe skale: Siły procesupobudzenia (SPP), Siły procesu hamowania (SPH) i Ruchliwości procesów nerwowych(RPP); ponadto określa się równowagę procesów nerwowych, ujmowaną jako stosunekSPP do SPH.

W sprzedaży jest również komputerowa wersja PTS oraz PSI-Test PTS – program do oblicza-nia wyników i sporządzania raportów.

RzetelnośćSatysfakcjonująca zgodność wewnętrzna oraz stabilność.

TrafnośćWykazana na podstawie korelacji wyników PTS i innych narzędzi do pomiaru tempera-mentu i osobowości, badań nad genetycznym uwarunkowaniem cech mierzonych PTSoraz analiz czynnikowych.

NormyStenowe, dla 6 grup wieku (15 – 19, 20 – 29, 30 – 39, 40 – 49, 50 – 59 i 60 – 80 lat), opraco -wane – oddzielnie dla mężczyzn i kobiet – na podstawie badań próby obejmującej łącz-nie ponad 4000 osób.

ZastosowanieDo celów badawczych i praktycznych – szczególnie w poradnictwie zawodowym (selekcja) i wychowawczym; pozwala zwłaszcza na prognozowanie funkcjonowania ba-danych w sytuacjach trudnych.

Osobowość

78

Ψ

Materiały● Komplet – wersja pełna (podręcznik, 25 arkuszy i klucz dla dorosłych, 25 arkuszy i klucz

dla ro dziców, 25 arkuszy i klucz dla nauczycieli)● Komplet – wersja dla dorosłych (podręcznik, 25 arku szy, klucz dla dorosłych)● Komplet – wersja dla dzieci (podręcznik, 25 arkuszy i klucz dla rodziców, 25 arkuszy i

klucz dla nauczycieli)● Podręcznik (do wszystkich wersji)● Arkusze dla dorosłych (25 egz.)● Arkusze dla rodziców (25 egz.)● Arkusze dla nauczycieli (25 egz.)● Klucze (kpl. 3 szt.)

EASKW

ESTIO

NA

RIUS

Z TE

MPE

RAM

ENTU

EA

SA

utor

zy te

stu:

Arn

old

H. B

uss,

Rob

ert P

lom

inPo

lska

adap

tacj

a i p

odrę

czni

k: W

łodz

imie

rz O

nisz

czen

ko (1

997)



Kwestionariusz do diagnozy temperamentu rozumianego jako zespół dziedziczonychcech osobowości. Posiada trzy wersje – jedna przeznaczona dla dorosłych i dwie przezna-czone dla dzieci.

OpisWersja dla dorosłych ma charakter samoopisowy. Wersje dla dzieci odwołują się do da-nych obserwacyjnych uzyskiwanych w jednej wersji od rodziców, w drugiej – od nauczy-cieli. Każda z trzech wersji składa się z 20 pozycji. Mają one charakter stwierdzeń, którychprawdziwość odpowiadający ocenia na skali pięciostopniowej (od „Zdecydowanie nie”do „Zdecydowanie tak”). Wersja dla dorosłych zawiera pięć skal: Emocjo nalności, Stra-chu, Złości, Aktywności oraz Towarzyskości, a wersje dla dzieci – po cztery: Nieśmiałości,Towarzys kości, Aktywności i Emocjonalności. Teoretyczną podstawę narzędzia stanowiGenetyczna Teoria Temperamentu A. H. Bussa oraz R. Plomina.

PrzeznaczenieNormy pozwalają na stosowanie wersji dla dorosłych wobec osób w wieku 16 – 50 lat, awersji dla dzieci – wobec badanych w wieku 3 – 11 lat. Są to normy stenowe. W odniesie-niu do dorosłych podane są dla czterech grup wieku (16 – 19; 18 – 30; 31 – 40 i 41 – 50 lat), oddzielnie dla mężczyzn i kobiet, w odniesieniu do dzieci – dla dwu grup wieku (3 – 7 i 8 – 11 lat), dla obu płci łącznie.

Osobowość

79

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, 25 arkuszy testowych, klucze)

● Podręcznik● Arkusze testowe (25 egz.)● Klucze (komplet)

UMACL

PRZY

MIO

TNIK

OW

A S

KALA

NA

STRO

JU U

MA

CL

Aut

orzy

test

u: G

. Mat

hew

s, A

.G. C

ham

berla

in, D

.M. J

ones

Po

lska

adap

tacj

a i p

odrę

czni

k: E

wa

Gor

yńsk

a (2

005)


ProceduraBadanie indywidualne lub grupowe; czas nieograniczony, przeciętnie ok. 15 min.

Test służy do pomiaru nastroju, rozumianego jako doświadczenie afektywne o umiarkowanym czasie trwania (co najmniej kilka minut), niezwiązane z obiektem lub zwi-ązane z quasi obiektem, obejmujące trzy wymiary rdzennego afektu: pobudzenie napi-ęciowe, pobudzenie energetyczne, tonus hedonistyczny.

OpisUMACL składa się z arkusza, na którym wydrukowanych jest 29 przymiotników. Osoba wy-pełniająca ma za zadanie określić na czterostopniowej skali (od zdecydowanie tak dozdecydowanie nie), w jakim stopniu każdy z nich opisuje jej obecny nastrój.

RzetelnośćWysokie współczynniki zgodności wewnętrznej dla wszystkich trzech skal.

TrafnośćPotwierdzona na drodze analizy czynnikowej oraz wykazane korelacje z miarami funkcjipoznawczych i cech osobowości. Skala UMACL różnicuje osoby z rozpoznaną depresją.

NormyDla osób w wieku od 16. do 79. roku życia (próba ogólnopolska).

ZastosowaniePrzede wszystkim do badań.

Osobowość

80

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, 25 arkuszy)

● Podręcznik ● Kwestionariusze (25 egz.)

INTEKW

ESTIO

NA

RIUS

Z IN

TELIG

ENC

JI E

MO

CJO

NA

LNEJ

INTE

Aut

orzy

test

u: N

.S. S

chut

te, J

.M. M

alou

ff, L

.E. H

all,

D.J

. Hag

gerty

, J.T.

Coo

per,

Ch.

J. G

olde

n, L

.Dor

nhei

mPo

lska

adap

tacj

a: A

nna

Cie

chan

owic

z, A

leks

andr

a Ja

wor

owsk

a, A

nna

Mat

czak

Aut

orzy

pod

ręcz

nika

: Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska

i A

nna

Mat

czak

(200

8)



Kwestionariusz służy do pomiaru inteligencji emocjonalnej rozumianej jako zdolność dorozpoznawania, rozumienia i kontrolowania własnych oraz cudzych emocji, a także zdol-ność do efektywnego wykorzystywania emocji w kierowaniu własnym oraz cudzym działaniem.

W sprzedaży jest już drugie wydanie podręcznika zawierające nowe, opracowane w 2005roku normy, oraz aktualne dane na temat rzetelności narzędzia. Informacje na temat traf-ności polskiej wersji INTE zostały znacznie wzbogacone o wyniki wielu różnych badań pro-wadzonych przy użyciu tego narzędzia. Nowością tego wydania jest stworzeniemożliwości osobnego uwzględniania przy ocenie inteligencji emocjonalnej dwu jej kom-ponentów: zdolności do wykorzystywania emocji i zdolności do rozpoznawania emocji(normy stenowe). Znacznie poszerzono też wprowadzenie teoretyczne, uzupełniając je onową wiedzę nagromadzoną w ciągu ostatnich lat. Sam kwestionariusz INTE pozostał nie-zmieniony.

OpisINTE składa się z 33 pozycji o charakterze samo opisowym, których prawdziwość w stosunkudo własnej osoby badany ocenia na pięciostopniowej skali.

RzetelnośćZadowalająca zgodność wewnętrzna oraz stabilność bezwzględna.

TrafnośćWykazana na podstawie analizy różnic międzygrupowych oraz na podstawie korelacjiwyników INTE i innych narzędzi do pomiaru inteligencji, osobowości oraz kompetencji spo-łecznych.

NormyDla uczniów szkół średnich w wieku 15 – 19 lat oraz dla dorosłych w wieku 20 – 54 lat (próbyogólnopolskie).


Osobowość

81

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, 5 zeszytów testowych, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz)

● Podręcznik● Klucze (komplet)● Zeszyty testowe (5 egz.)● Arkusze odpowiedzi (25 egz.)

SIE-T

SKA

LA IN

TELI

GEN

CJI

EM

OC

JON

ALN

EJ –

TW

ARZ

EA

utor

zy te

stu

i pod

ręcz

nika

: Ann

a M

atcz

ak, J

oann

a Pi

ekar

ska,

Elżb

ieta

Stu

dnia

rek

(200

5)

WiekMłodzież od 16. roku życia i dorośli.

ProceduraBadania grupowe lub indywidualne, bez ograniczenia czasu, przeciętnie 20 minut.

Test służy do pomiaru zdolności do rozpoznawania ekspresji mimicznej; zdolność ta trak-towana jest jako jeden z podstawowych komponentów inteligencji emocjonalnej.

OpisMateriał testowy stanowi 18 fotografii twarzy (na połowie widnieje mężczyzna, na połowie– kobieta). Poszczególnym fotografiom przypisane są zestawy sześciu nazw emocji. Ba-dany ma każdorazowo zdecydować, czy widoczna na fotografii twarz wyraża wymie-nione emocje. Łączna liczba pozycji testowych wynosi 108 (18 fotografii x 6 emocji).


TrafnośćZa trafnością teoretyczną przemawiają głównie stwierdzone w badaniach walidacyjnychzwiązki wyników SIE-T ze zdolnościami wchodzącymi w skład inteligencji emocjonalnej,mierzonymi innymi testami, z inteligencją ogólną, cechami temperamentu oraz pewnymiwłaściwościami wychowania w rodzinie.

NormyOpracowano normy stenowe dla uczniów szkół średnich, studentów oraz nie studiującychosób dorosłych.

ZastosowanieW badaniach naukowych oraz – jako narzędzie pomocnicze – w praktyce diagnostycznej(poradnictwo, doradztwo, selekcja).

Osobowość

82

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, 25 arkuszy, klucz)


DINEMODW

UWYM

IARO

WY

INW

ENTA

RZ

INTE

LIG

ENC

JI E

MO

CJO

NA

LNEJ

Aut

orzy

test

u: A

leks

andr

a Ja

wor

owsk

a, A

nna

Mat

czak

, A

nna

Cie

chan

owic

z, J

oann

a St

ańcz

ak,

Ewa

Zale

wsk

aA

utor

zy p

odrę

czni

ka: A

nna

Mat

czak

i A

leks

andr

a Ja

wor

owsk

a, (2

006) Wiek

Młodzież, dorośli.


Dwuwymiarowy Inwentarz Inteligencji Emocjonalnej przeznaczony jest do pomiaru pod-stawowych komponentów inteligencji emocjonalnej, takich jak zdolności do pozyskiwaniaprzez jednostkę dostępu do własnych i cudzych emocji, respektowania ich i rozumienieich funkcji, ocenianych na podstawie tego, jak badany interpretuje różne emocjogennesytuacje i jak skłonny jest na nie reagować. Teoretyczne podłoże prac nad konstrukcjąnarzędzia stanowiła koncepcja P. Saloveya i J.D. Mayera.

OpisDINEMO składa się z 33 pozycji, zawierających opisy różnych sytuacji stanowiących źródłaemocji. W odniesieniu do każdej sytuacji wymienione są cztery różne sposoby reagowa-nia. Badany za każdym razem wybiera tę reakcję, która jest dla niego najbardziej typowa.Inwentarz pozwala na interpretację wyników w odniesieniu do dwóch skal czynnikowychoraz wyniku ogólnego. Skale wchodzące w skład DINEMO, to: INNI – zdolność do rozpo-znawania, rozumienia i respektowania emocji innych ludzi, oraz JA – zdolność do uświa-damiania sobie, rozumienia, respektowania i wyrażania własnych emocji.

RzetelnośćZróżnicowane współczynniki zgodności wewnętrznej w zależności od skali (najniższe dlaskali JA) oraz grupy osób badanych (najniższe dla uczennic, najwyższe dla dorosłych kobiet i mężczyzn).

TrafnośćPotwierdzona na drodze analiz czynnikowych i korelacji z innymi miarami inteligencji emo-cjonalnej oraz zmiennymi demograficznymi.

NormyStenowe dla uczniów gimnazjów, dla uczniów szkół średnich oraz dla osób dorosłych(próby incydentalne).

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów badań naukowych; w ograniczonym zakresie do diagnozy indywidualnej.

Osobowość

83

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, 25 arkuszy, klucz)


PKIE

POPU

LARN

Y KW

ESTIO

NA

RIUS

Z IN

TELI

GEN

CJI

EM

OC

JON

ALN

EJA

utor

zy te

stu:

Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Ann

a M

atcz

ak, A

nna

Cie

chan

owic

z, J

oann

a St

ańcz

ak,E

wa

Zale

wsk

aA

utor

zy p

odrę

czni

ka: A

leks

andr

a Ja

wor

owsk

a i A

nna

Mat

czak

(200

5)



Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej oparty jest na koncepcji inteligencjiemocjonalnej stworzonej przez amerykańskich psychologów P. Saloveya i J.D. Mayera.W myśl tej koncepcji inteligencja emocjonalna rozumiana jest jako zbiór różnych zdolnościo charakterze poznawczym, dzięki którym człowiek wykorzystuje własne emocje przy roz-wiązywaniu problemów nie tylko emocjonalnych. Jest to papierowa wersja kwes tio na -riusza do samobadania wydanego w wersji komputerowej.

OpisPKIE składa się 94 pozycji o charakterze samo opisowym. Osoba badana każdorazowoocenia na skali pięciopunktowej stopień, w jakim każde stwierdzenie odnosi się do niejsamej. Kwestionariusz pozwala na obliczenie wyników w czterech skalach czynnikowychoraz wyniku ogólnego. Skale wchodzące w skład PKIE, to: AKC – akceptowanie, wyraża-nie i wykorzystywanie własnych emocji w działaniu, EMP – empatia, czyli rozumienie i roz-poznawanie emocji innych ludzi, KON – kontrola, także poznawcza, nad własnymiemocjami oraz ROZ – rozumienie i uświadamianie sobie własnych emocji.

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego, niższe wartości współczynników dla po-szczególnych skal.

TrafnośćPotwierdzona na drodze analiz czynnikowych i korelacji z kwestionariuszem INTE.

NormyDla uczniów w wieku 14 – 20 lat oraz dla dorosłych w wieku od 18 do 71 lat (próby incy-dentalne).

ZastosowanieDo celów badawczych oraz do diagnozy indywidualnej przy wyborze przyszłego kierunkukształcenia lub zawodu. Pozwala także określić mocne i słabe strony osoby badanej, comoże stanowić punkt wyjścia do oddziaływań uwzględniających indywidualne zapotrze-bowanie danej osoby.

Osobowość

84

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, klucz, 25 kwestionariuszy)

● Podręcznik● Arkusze testowe (25 egz.)● Klucz

CISSKW

ESTIO

NA

RIUS

Z RA

DZEN

IA S

OBI

E W

SYT

UAC

JAC

H ST

RESO

WYC

H C

ISS

Aut

orzy

test

u: N

.S. E

ndle

r, J.

D.A

. Par

ker

Polsk

a ad

apta

cja:

Pio

tr Sz

czep

ania

k, J

an S

trela

u, K

azim

ierz

Wrz

eśni

ewsk

iA

utor

zy p

odrę

czni

ka: J

an S

trela

u, A

leks

andr

a Ja

wor

owsk

a, K

azim

ierz

Wrz

eśni

ewsk

i, Pi

otr S

zcze

pani

ak (2

005)



Kwestionariusz do diagnozowania stylów radzenia sobie ze stresem.

OpisCISS składa się z 48 stwierdzeń dotyczących różnych zachowań, jakie ludzie mogą po dejmować w sytuacjach stresowych. Badany określa na 5-stopniowej skali częstotli-wość, z jaką podejmuje dane działanie w sytuacjach trudnych, stresowych. Wyniki ujmowane są na trzech skalach: SSZ – styl skoncentrowany na zadaniu; SSE – styl skoncen-trowany na emocjach; SSU – styl skoncentrowany na unikaniu. Ten ostatni styl może przyj-mować dwie formy: ACZ – angażowanie się w czynności zastępcze i PKT – poszukiwaniekontaktów towarzyskich.

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna poszczególnych skal (współczynniki w granicach 0,78 – 0,90), i zado walająca stabilność (współczynniki korelacji między dwukrotnym bada-niem w odstępie 2 – 3 tygodni w granicach 0,73 – 0,80).

TrafnośćWykazana trafność czynnikowa. Trafność teoretyczną sprawdzano poszukując zależnościmiędzy stylami radzenia sobie ze stresem a cechami osobowości, cechami tempera-mentu, lękiem, inteligencją, kompetencjami społecznymi i inteligencją emocjonalną.Analiza trafności kryterialnej obejmowała między innymi porównanie wyników w CISS ró-żnych grup zawodowych i kli nicznych.

NormyStenowe dla osób z trzech grup wieku: 16 – 24 lat, 25 – 54 lat i 55 – 79 lat oraz dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej.

ZastosowanieDo celów badawczych i praktycznych, na przykład jako narzędzie w badaniach kwalifi-kacyjnych na określone stanowiska pracy w pewnych zawodach (poli cjanci, strażacy,wojskowi, kierowcy), czy w badaniach osób ubiegających się o zezwolenie na posiadaniebroni.

Osobowość

85

NA

RZĘD

ZIA

PO

MIA

RU S

TRES

U I R

ADZ

ENIA

SO

BIE

Z N

IMA

utor

zy z

bior

u: Z

ygfry

d Ju

czyń

ski i

Nin

a O

gińs

ka-B

ulik

OpisJest to zbiór, który opisuje następujące narzędzia:

� PSS-10 – Skala Odczuwanego Stresu (autorzy: S. Cohen, T. Kamarck i R. Mermelstein;polska adaptacja: Z. Juczyńki i N. Ogińska-Bulik) służąca do oceny subiektywnychodczuć związanych ze stresem

� COPE – Wielowymiarowy Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem (autorzy:Ch. S. Carver, M. F. Scheier i J. K. Weintraub; polska adaptacja: Z. Juczyński i N. Ogi-ńska-Bulik) służący do oceny sposobów radzenia sobie ze stresem. Dostępny tylko wwersji elektronicznej – można go pobrać ze strony www.practest.com.pl

� Mini-COPE – Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem (autor: Ch. S. Carver;polska adaptacja: Z. Juczyński i N. Ogińska-Bulik). Dostępny tylko w wersji elektro-nicznej – można go pobrać ze strony www.practest.com.pl

� JSR – Jak Sobie Radzisz? (autorzy: Z. Juczyński i N. Ogińska-Bulik) służący do ocenysposobów radzenia sobie ze stresem.

� DS14 – Skala do Pomiaru Typu D (autorzy: N. Ogińska-Bulik, Z. Juczyński i J. Denollet)służący do pomiaru nasilenia cech tzw. osobowości stresowej (typu D).

Zbiór zawiera dane o własnościach psychometrycznych każdego z wymienionych na-rzędzi oraz instrukcje dotyczące sposobu przeprowadzania badania, obliczania wynikówi ich interpretowania.

Jedno z tych narzędzi (JSR) jest przeznaczone dla dzieci i młodzieży w wieku 11 – 17 lat,pozostałe – dla osób dorosłych.

Wszystkie narzędzia mają charakter samoopisowy, są krótkie i łatwe w stosowaniu; badaniudzielają odpowiedzi posługując się cztero- lub pięciostopniowymi skalami ocen.

RzetelnośćW przypadku wszystkich narzędzi oceniano zgodność wewnętrzną oraz stabilność, uzy-skując satysfakcjonujące wskaźniki.

TrafnośćStwierdzono oczekiwane korelacje między wynikami poszczególnych narzędzi a wynikamipomiaru podobnych zmiennych lub teoretycznie pokrewnych konstruktów, a także ichzwiązek z innymi kryteriami zewnętrznymi. Za trafnością narzędzi przemawiają równieżdane pochodzące z analiz czynnikowych.

NormyDane normalizacyjne zbierano na stosunkowo dużych próbach, na ogół włączającychzarówno osoby zdrowe, jak chore. W przypadku skali PSS-10 opracowane są normy ste-nowe, w pozostałych funkcje norm pełnią średnie i odchylenia standardowe obliczonedla różnych grup osób.

ZastosowanieNarzędzia przeznaczone są głównie do celów badań naukowych, ale mogą również zna-leźć zastosowanie w praktyce, w badaniach przesiewowych, profilaktycznych, w ocenieefektywności oddziaływań terapeutycznych. Przeznaczone są zarówno dla psychologów,jak lekarzy, socjologów, pedagogów i innych specjalistów zajmujących się stresem, pro-mocją zdrowia, edukacją zdrowotna, profilaktyka i terapią.

NPSR

Materiały● Komplet (podręcznik, po 25 arkuszy do trzech narzędzi)

● Podręcznik● Arkusze do trzech narzędzi (po 25 egz.)

Osobowość

86

KWES

TION

ARI

USZ

KOM

PETE

NC

JI S

POŁE

CZN

YCH

Aut

or te

stu

i pod

ręcz

nika

: Ann

a M

atcz

ak (2

007)

Wyd

anie

dru

gie,

rozs

zerz

one



KKS służy do oceny kompetencji społecznych rozumianych jako nabyte umiejętnościwarun kujące efektywność funkcjonowania człowieka w różnych sytuacjach społecznych.Oprócz wskaźnika ogólnego kwestionariusz dostarcza też trzech wskaźników szczegóło-wych, określających poziom kompetencji ujawnianych w: sytuacjach ekspozycji społecz-nej, sytuacjach wymagających asertywności oraz sytuacjach bliskiego kontaktuinterpersonalnego.

OpisKwestionariusz składa się z 90 pozycji, stanowiących bezokolicznikowe określenia różnychczynności. Badany ocenia na skali czterostopniowej efektywność, z jaką je wykonuje. 60spośród nich (i tylko te uwzględnione są w kluczu) to czynności oznaczające radzeniesobie w różnego rodzaju sytuacjach społecznych, które mogą być uznane za sytuacjetrudne.

W sprzedaży jest również komputerowa wersja KKS oraz PSI-Test KKS – program do oblicza-nia wyników i sporządzania raportów.

RzetelnośćWysokie współczynniki zgodności wew nętrznej.

TrafnośćTrafność kwestionariusza została potwierdzona głównie na drodze analizy czynnikowejoraz porównań międzygrupowych.

NormyOpracowano normy stenowe dla młodzieży licealnej (15 – 19 lat), studentów oraz doro-słych osób pracujących.

ZastosowanieKKS może być stosowany zarówno do celów badań naukowych, jak i – w charakterze na-rzędzia pomocniczego – w praktyce diagnostycznej (poradnictwo kliniczne, doradztwozawodowe) i w celach selekcyjnych.

Materiały● Komplet (podręcznik, klucz, 25 arkuszy M, 25 arkuszy D)

● Podręcznik (II wydanie, rozszerzone)● Arkusz M (25 egz.)● Arkusz D (25 egz.)● Klucz

ΨKKS

Osobowość

87

Ψ


● Podręcznik ● Arkusze (25 egz.)

SW

SKA

LA W

ART

OŚC

I A

utor

test

u: M

ilton

Rok

each

Polsk

a ad

apta

cja

i pod

ręcz

nik:

Pio

tr Br

zozo

wsk

i (19

89)



Skala służy do badania systemu wartości.

OpisSW składa się z listy 18 wartości ostatecznych i 18 wartości instrumental nych. Zadanie ba-danego polega na porangowaniu wartości ze względu na ich ważność. Rangowaniadokonuje się oddzielnie dla wartości ostatecznych i in stru mentalnych.

Rzetelność i trafnośćZnana jest rzetelność (bardzo wysoka stabilność bezwzględna) oraz wybrane aspektytrafności teoretycznej.

NormyPodane są przeciętne systemy wartości dla uczniów szkół średnich, stu dentów oraz do-rosłych obu płci (próby z terenu Lublina).


Osobowość

88

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, komplet kluczy, 25 arkuszy testowych, 25 arkuszy wyników)

● Podręcznik ● Arkusze testowe (25 egz.)● Arkusze wyników (25 egz.)● Klucze (kpl - A,B,C)

SWSSK

ALA

WA

RTO

ŚCI S

CHE

LERO

WSK

ICH

Aut

or te

stu:

Pio

tr Br

zozo

wsk

i (19

95)

WiekDorośli.


SWS nawiązuje do Schelerowskiej teorii obiektywnej hierarchii wartości. Umożliwia pozna-nie subiektywnej ważności 50 wartości, a także pozwala na ocenę podobieństwa wartościsubiektywnych do obiektywnego i idealnego proto typu.

OpisSWS składa się z listy 50 wartości, tworzących 10 grup (skale podstawowe: wartości Hedo-nistyczne, Witalne, Estetyczne, Prawda, Moralne, Święte; skale czynnikowe: Sprawność iSiła Fizyczna, Wytrzymałość, Świętości Świeckie, Świętości Religijne). Zadanie badanegopolega na dokonaniu, na 101-punktowej skali, oceny subiektywnej ważności każdej war-tości.

RzetelnośćZadowalająca stabilność i wysoka zgodność wewnętrzna wyników w skalach.

TrafnośćWysoka trafność czynnikowa oraz trafność zbieżna i różnicowa.

NormyDla dorosłych (losowa próba dorosłych mieszkańców Lublina).


Osobowość

89

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, klucz, 25 arkuszy)

● Podręcznik ● Kwestionariusze (25 egz.)● Klucz

KKW

KWES

TION

ARI

USZ

DO B

ADA

NIA

KR

YZYS

U W

WA

RTO

ŚCIO

WA

NIU

Aut

or te

stu

i pod

ręcz

nika

: Pio

tr O

leś

(199

8)

WiekDorośli (studenci).

ProceduraBadanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu.

Kwestionariusz służy do badania trudności i zaburzeń związanych z funkcjo no waniem sys-temu wartości.

OpisKKW składa się z 25 pytań (w tym 24 pytania diagnostyczne). Oprócz wyniku ogólnego,można też obliczać wyniki w podskalach: H – Trudność uporządkowania systemu wartościw hierarchię, Z – Poczucie zagubienia wartości, D – Dezintegracja wartościowania, R – Poczucie nierealizowania wartości.

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna całej skali i nieco niższa – podskal. Wysoka stabilność bez-względna.

TrafnośćZadowalająca trafność teoretyczna i diagnostyczna. Wyniki hierar chicz nej analizy skupieńpotwierdziły celowość wyodrębnienia podskal.

NormyOpracowane dla incydentalnych grup: uczniów w wieku 15 – 19 lat, studentów (próbastudentów uczelni lubelskich) i dorosłych w wieku 34 – 60 lat.

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów badawczych w populacji młodzieży akademickiej.

Osobowość

90

Ψ


● Podręcznik ● Kwestionariusze (25 egz.)

BHI-12KW

ESTIO

NA

RIUS

Z N

ADZ

IEI P

ODS

TAW

OW

EJ B

HI-1

2A

utor

zy te

stu

i pod

ręcz

nika

: Jer

zy Tr

zebi

ński

i M

ariu

sz Z

ięba

(20

03)

WiekMłodzież szkolna (powyżej 16. roku życia) lub studiująca oraz dorośli z wykształceniem conajmniej średnim.

ProceduraBadania grupowe lub indywidualne; czas badania nie przekracza 10 minut.

Mierzona kwestionariuszem BHI-12 nadzieja podstawowa rozumiana jest, zgodnie z teorią E. Eriksona, jako przeświadczenie jednostki o uporządkowaniu i sensowności świata orazjego przychylności ludziom. Przeświadczenie to stanowi czynnik warunkujący konstruk -tywne reagowanie człowieka na zmiany i przełomowe wydarzenia, zwłaszcza na sytuacjeponoszenia nieodwracalnych strat.

OpisKwestionariusz składa się z 12 stwierdzeń; badany określa stopień, w jakim się zgadza z ka-żdym z nich, korzystając ze skali od 1 ("zdecydowanie nie zgadzam się" do 5 ("zdecydo-wanie zgadzam się).

RzetelnośćZadowalająca zgodność wewnętrzna oraz stabilność, stwierdzone w badaniach starszychlicealistów.

TrafnośćWyniki BHI-12 korelują dodatnio ze zmiennymi osobowościowymi wskazującymi na dobreprzystosowanie (np. z optymizmem, satysfakcją z życia, poczuciem wewnętrznej kontroli,otwartością na doświadczenia), a ujemnie z lękiem i depresyjnością. Stwierdzono też zwi-ązek nadziei podstawowej mierzonej BHI-12 z konstruktywnym i prorozwojowym reagowa-niem na sytuacje trudne. Analiza czynnikowa kwestionariusza ujawniła, zgodnie zoczekiwaniami teoretycznymi, dwa czynniki, z których pierwszy odnosi się do przekonańna temat przychylności świata, a drugi – do przekonań na temat jego porządku i przewi-dywalności.

NormyStenowe, opracowane na próbie 592 licealistów.

ZastosowanieW badaniach naukowych oraz w diagnozie indywidualnej (zwłaszcza przy prognozowa-niu łatwości adaptacji, sposobów reagowania na stres i traumę oraz szans oddziaływańedukacyjnych czy psychoterapeutycznych).

Osobowość

91

Ψ


● Podręcznik ● Arkusze (25 egz.)

KNS

KWES

TION

ARI

USZ

NA

DZIE

I NA

SUK

CES

A

utor

zy te

stu

i pod

ręcz

nika

: Mar

iola

Łag

una,

Jer

zy Tr

zebi

ński

, Mar

iusz

Zię

ba (2

005)

WiekMłodzież szkolna (powyżej 16. roku życia) lub studiująca oraz dorośli.

ProceduraBadania grupowe lub indywidualne; czas badania nie przekracza 10 minut.

Mierzona kwestionariuszem KNS nadzieja na sukces odnosi się do siły oczekiwania pozy-tywnych efektów własnych działań. Składają się na nią dwa komponenty: przekonanieo posiadaniu silnej woli, czyli świadomość własnej skuteczności ujawniana w inicjowaniudążenia do celu i trwaniu w nim, oraz przekonanie o umiejętności znajdowania rozwiązań,czyli świadomość własnej wiedzy i kompetencji intelektualnych, ujawniana w sytuacjachwymagających wymyślenia lub poznania nowych sposobów prowadzących do osiągni-ęcia celu.

OpisKwestionariusz składa się z 12 stwierdzeń; badany określa stopień, w jakim dane stwier-dzenie jest w stosunku do niego prawdziwe, korzystając ze skali od 1 („zdecydowanie nie-prawdziwe”) do 8 („zdecydowanie prawdziwe”).

RzetelnośćZadowalająca zgodność wewnętrzna, stwierdzona w badaniach licealistów, studentówi bezrobotnych oraz stabilność, sprawdzona w grupie licealistów.

TrafnośćWyniki KNS korelują dodatnio ze zmiennymi osobowościowymi wskazującymi na dobreprzystosowanie (z nadzieją podstawową, optymizmem, przekonaniem o własnej skutecz-ności i ogólną samooceną, a także z ekstrawersją i sumiennością), a ujemnie z cechąlęku, depresją i neurotycznością. Analiza czynnikowa kwestionariusza ujawniła, zgodnie zoczekiwaniami teoretycznymi, dwa czynniki, z których pierwszy odnosi się do przekonańo silnej woli, a drugi do przekonań o umiejętności znajdowania rozwiązań. Stwierdzonoteż związek nadziei na sukces mierzonej KNS ze skutecznością oddziaływań terapeutycz-nych oraz jej adaptacyjną rolę w radzeniu sobie w sytuacji trudnej.

NormyStenowe, opracowane na próbie 464 licealistów i 157 studentów.

ZastosowanieW badaniach naukowych oraz w diagnozie indywidualnej do prognozowania łatwościadaptacji do środowiska i nowych wyzwań (np. w poradnictwie zawodowym, szkoleniupracowników, wstępnej fazie treningów zwiększających kompetencje osobiste, a także wpsychoterapii).

Osobowość

92

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, 25 arkuszy, klucz SM, klucz SK)

● Podręcznik ● Kwestionariusze (25 egz.)● Klucz SM (do skali Męskości)● Klucz SK (do skali Kobiecości)

IPPIN

WEN

TARZ

DO

OC

ENY

PŁC

I PSY

CHO

LOG

ICZN

EJA

utor

ka te

stu

i pod

ręcz

nika

: Alic

ja K

uczy

ńska

(199

2)

WiekDorośli.


IPP jest narzędziem służącym do oceny płci psychologicznej jednostki. Płeć psy cholo -giczna rozumiana jest jako spontaniczna gotowość do posługiwania się wymiarem płci wodniesieniu do siebie i świata.

OpisIPP składa się z 35 pozycji (15 – skala Kobiecości, 15 – skala Męskości, 5 – pozycje neu-tralne), na które odpowiada się stosując 5-stopniową skalę ocen.


TrafnośćSprawdzona trafność teoretyczna.

NormyWyniki ocenia się odnosząc je do mediany w próbie normalizacyjnej. Po dane są mediany(także średnie i odchylenia standardowe) dla studentów.


Osobowość

93

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, klucz do wersji D-26, klucz do wersji D-15, 25 arkuszy D-26,

25 arkuszy D-15)● Podręcznik● Klucz do wersji D 26● Klucz do wersji D-15● Arkusze do wersji D-26 (25 egz.)● Arkusze do wersji D-15 (25 egz.)

SD

SKA

LA D

YREK

TYW

NO

ŚCI

Aut

or te

stu:

Joh

n J.

Ray

Polsk

a ad

apta

cja

i pod

ręcz

nik:

Pio

tr Br

zozo

wsk

i (19

97)

WiekMłodzież od 16 lat, dorośli.


SD powstała w nurcie badań nad osobowością autorytarną. Służy do badania dyrek -tyw ności rozumianej jako agresywna dominacja (tendencja do narzucania innym własnejwoli).

OpisIstnieją dwie wersje skali: pełna (D-26), która składa się z 26 pytań i skrócona (D-15), któraskłada się z 15 pytań. Badany udziela odpowiedzi na arkuszu testowym wybierając jednąz trzech możliwości (TAK, ?, NIE).

RzetelnośćZadowalająca zgodność wewnętrzna oraz stabilność bezwzględna obu wersji skali.

TrafnośćZgodne z oczekiwaniami korelacje z wynikami innych skal (Kwestionariusza Aprobaty Spo-łecznej, Skali Wartości Schelerowskich, Skali Uczuć Pozytywnych i Negatywnych).

NormyOpracowane na podstawie badania losowej próby dorosłych mieszkańców Lublina orazincydentalnych prób studentów.

ZastosowanieDo celów badawczych.

Osobowość

94

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, klucz, 25 arkuszy K, 25 arkuszy M)

● Podręcznik ● Arkusz pytań K – dla kobiet (25 egz.)● Arkusz pytań M – dla mężczyzn (25 egz.)● Klucz

I-E w PracySK

ALA

I-E

W P

RAC

YA

utor

test

u i p

odrę

czni

ka: X

ymen

a G

liszc

zyńs

ka (1

990)

WiekDorośli.

ProceduraBadanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, zwykle nie przekracza 30minut.

Skala przeznaczona jest do badania poczucia kontroli; wzorowana na Skali I-E Rottera.

OpisSkala składa się z 25 pozycji, które tworzą dwie podskale: Filozofii Życiowej (12 pozycji),dotyczącą zgene ralizowanego poczucia kontroli oraz Sytuacji Pracy (13 pozycji), doty-czącą poczucia kontroli w kwestiach związanych ze środo wiskiem pracy. Wynikiem (wcałej skali i każdej z podskal) jest liczba odpowiedzi świadczących o poczuciu kontroli we-wnętrznej.

Rzetelność i trafnośćZnana jest rzetelność (stabilność bezwzględna, zgodność wewnętrzna) oraz wybraneaspekty trafności.

NormyFunkcję tymczasowych norm pełnią miary tendencji centralnej (średnia) i miary zmienno-ści (odchylenie standardowe) w próbie osób dorosłych pracujących zawodowo.

ZastosowanieSkala I-E w Pracy przeznaczona jest przede wszystkim do celów badawczych. Może byćpomocna w doradztwie zawodowym i w badaniach selek cyjnych.

Osobowość

95

Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, klucz, 25 arkuszy K, 25 arkuszy M, 50 arkuszy odpowiedzi)

● Podręcznik ● Arkusz pytań K – dla dziewcząt (25 egz.)● Arkusz pytań M – dla chłopców (25 egz.)● Arkusz odpowiedzi (50 egz.)● Klucz

KBPK

KWES

TION

ARI

USZ

DO B

ADA

NIA

PO

CZU

CIA

KO

NTR

OLI

Aut

orzy

test

u: G

raży

na K

raso

wic

z i A

nna

Kurz

yp-W

ojna

rska

(199

0)

WiekMłodzież.


Kwestionariusz służy do pomiaru zmiennej osobowościowej zwanej poczuciem kontroli na-stępstw zachowania, opisanej w teorii społecznego uczenia się J. B. Rottera.

OpisKBPK składa się z 46 pytań, w tym 36 to pytania diagnostyczne. Pytania dotyczące zda-rzeń pozytywnych tworzą skalę Sukcesów; pytania dotyczące zdarzeń negatywnych two-rzą skalę Porażek. Niskie wyniki świadczą o poczuciu kontroli zewnętrznej, a wysokie – opoczuciu kontroli wewnętrznej. Kwes tionar iusz ma dwie wersje – dla dziewcząt i chłopców– różniące się wyłącznie formą gramatyczną pytań.

Rzetelność i trafnośćKBPK charakteryzuje się zadowalającą zgodnością wewnętrzną. Wyniki przeprowa dzo-nych badań potwierdzają też trafność diag nostyczną i teoretyczną metody.

NormyDla młodzieży w wieku 13 – 17 lat.

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów badawczych, ewentualnie jako me toda wspomagająca diagnozę osobowości w praktyce psychologicznej.

Osobowość

96

SPK-DP Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, 25 arkuszy testowych)

● Podręcznik● Arkusze testowe (25 egz.)

SKA

LA P

OC

ZUC

IA K

ON

TRO

LI

U DZ

IEC

I PRZ

EDSZ

KOLN

YCH

Aut

or te

stu:

Bar

bara

Szm

igie

lska

(199

6)

WiekDzieci w wieku przedszkolnym.

ProceduraBadanie indywidualne (badający czyta dziecku kolejne pozycje); bez ograni czenia czasu,przeciętnie 20 minut.

Skala służy do pomiaru zmiennej osobowościowej zwanej poczuciem kontroli wzmocnień,opisanej w teorii społecznego uczenia się J. B. Rottera.

OpisSPK-DP składa się z 18 pytań opisujących różne sytuacje z życia dziecka. Na każde pytaniedziecko ma do wyboru dwie odpowiedzi. Połowa pytań tworzy skalę Sukcesów, a połowa– skalę Porażek. Wysoki wynik w SPK-DP wskazuje na poczucie kontroli zewnętrznej.

RzetelnośćZadowalająca zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego i skali Porażek, niższa – skali Suk-cesów.

TrafnośćSprawdzona trafność diagnostyczna i teoretyczna.

NormyDla dzieci w wieku 4;6 – 7;11.


Osobowość

97

TO-ZΨ

Materiały● Komplet (podręcznik, kwestionariusz, 50 arkuszy odpowiedzi, 7 kluczy na folii, wyniki pol-

skiej standaryzacji, w tym normy)● Kwestionariusz (w formie zeszytu)● Arkusze odpowiedzi (50 egz.)


TEST

OSO

BOW

OŚC

I I Z

AIN

TERE

SOW

AŃ

* A

utor

zy te

stu:

Eric

h M

itten

ecke

r i W

alte

r Tom

anPo

lska

adap

tacj

a i p

odrę

czni

k: E

lżbie

ta R

enat

a Da

jek

(199

3)

WiekMłodzież.


Jest to wielowymiarowy inwentarz służący do pomiaru cech osobowości i zainteresowań.

Skale osobowościSamokrytyka–brak samokrytyki, nastawienie społeczne–nastawienie aspołeczne, ekstra -wersja–introwersja, nieneurotyczny–neurotyczny, niemaniakalny–maniakalny, niedepre-syjny–depresyjny, nieschizoidalny–schizoidalny, nieparanoidalny–paranoidalny,wegetatywnie stabilny–wegetatywnie labilny.

Skale zainteresowańZamiłowanie do życia na wsi-zamiłowanie do życia w mieście, rzemieślni cze, naukowe, ra-chunkowość i administracja, umiejętność obcowania z ludźmi w sklepach i lokalach ga-stronomicznych, sztuki plastyczne, językowe i literackie, muzyczne, zawody społeczne.

OpisTest O-Z ma postać zeszytu zawierającego 214 stwierdzeń (120 dotyczy osobowości, a 94– zainteresowań), które badany ocenia na specjalnym arkuszu odpowiedzi.

RzetelnośćUmiarkowanie wysoka stabilność bezwzględna.

TrafnośćSprawdzana była trafność diagnostyczna.

NormyDla uczniów klasy VIII szkoły podstawowej (obecnie II klasa gimnazjum) oraz uczniów klasyIII i IV szkoły średniej (obecnie II i III klasa szkoły średniej) (młodzież warszawska).

ZastosowanieW poradnictwie zawodowym.

Osobowość

98

WiekOd 15. roku życia.

ProceduraBadanie grupowe lub indywidualne, bez ograniczenia czasu.

OpisKwestionariusz składa się z 47 stwierdzeń, które tworzą trzy skale: Ataku (21 stwierdzeń),Bezwzględności (6 stwierdzeń), Rezygnacji (20 stwierdzeń). Zadaniem osoby badanej jestocena na pięciopunktowej skali, w jakim stopniu dane stwierdzenie odnosi się do niej.

RzetelnośćZadowalająca rzetelność skal Atak i Rezygnacja, niska rzetelność skali Bezwzględność,jakkolwiek rozkład wyników w tej skali nie odbiega od rozkładu normalnego.

TrafnośćSprawdzona trafność teoretyczna i diagnostyczna.

NormyOgólnopolskie normy stenowe dla uczniów klas VIII szkół podstawowych (obecnie II klasagimnazjum) i klas II szkół ponadpodstawowych (obecnie I klasa ponadgimnazjalna). Dla celów badawczych kwestionariusz może być stosowany wobec osób starszych niżwchodzące do próby normalizacyjnej.

ZastosowanieKwestionariusz jest przeznaczony do określania całościowego stylu funkcjonowania osobowości. Wyróżnione strategie rezygnacji, ataku i bezwzględności informują, w jakisposób osoba badana ocenia swoje możliwości działania w warunkach nacisku zagraża-jącego ważnym dla niej wartościom.

KWES

TION

ARI

USZ

ATA

K-RE

ZYG

NA

CJA

*A

utor

ka te

stu:

Kry

styn

a O

stro

wsk

a (2

002)

A-R


Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, 25 kwestionariuszy, klucz)


99

WiekDorośli.

ProceduraBadania indywidualne i grupowe.

Kwestionariusz służy do badania postawy „Być” lub „Mieć” przy założeniu, że są to dwakrańce jednego kontinuum.

OpisNarzędzie składa się z 25 pozycji testowych (twierdzeń) – w tym 24 pozycje diagnostycznei jedna pozycja buforowa. Połowa diagnostycznych pozycji wskazuje na postawę „Być”,połowa na postawę „Mieć”. Badany ustosunkowuje się do twierdzeń zakreślając swojeodpowiedzi na siedmiostopniowej skali (od „Zdecydowanie zgadzam się” do „Zdecydo-wanie nie zgadzam się”). Wskaźnikiem postawy „Być” jest wysoki wynik w kwestionariuszu,postawy „Mieć” – niski wynik.

RzetelnośćSzacowano stabilność bezwzględną oraz zgodność wewnętrzną kwestionariusza – obawskaźniki uzyskały zadowalające wartości.

TrafnośćKorelacje wyników kwestionariusza z wynikami innych narzędzi kwestionariuszowych.

NormyDo oceny wyniku można wykorzystać (jako tymczasowe normy) średnie i odchylenia stan-dardowe 262-osobowej grupy badanych.

ZastosowanieDo badań naukowych.

SKA

LA P

OST

AW

BYĆ

I M

IEĆ

(SPB

iM)*

Aut

or te

stu:

Bro

nisł

aw G

rulk

owsk

i (20

07)

SPBiM

* Wydawcą testu jest Oficyna Wydawnicza „Impuls”

Materiały● Podręcznik zawierający kartę z instrukcją i twierdzeniami

Osobowość

Zainteresowania

102

ZAINTERESOWANIA

IZ – Inwentarz Zainteresowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104TO-Z – Test Osobowości i Zainteresowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106TZ – Test Zainteresowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105WKP – Wielowymiarowy Kwestionariusz Preferencji WKP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103

Zainteresowania

103

WKP

Materiały● Komplet (podręcznik, 25 arkuszy testowych, klucz)

● Podręcznik● Arkusze testowe (25 egz.)● Klucz

WIE

LOW

YMIA

ROW

Y KW

ESTIO

NA

RIUS

Z PR

EFER

ENC

JI W

KPA

utor

zy te

stu:

Ann

a M

atcz

ak, A

leks

andr

a Ja

wor

owsk

a, A

nna

Cie

chan

owic

z, E

wa

Zale

wsk

a, J

oann

a St

ańcz

ak (2

006)

WiekUczniowie gimnazjum, szkół średnich, dorośli.

ProceduraBadania grupowe i indywidualne; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 20 minut.

Kwestionariusz pozwalający na diagnozę preferencji w zakresie zainteresowań typamiczynności oraz warunków pracy. Pozwala na wygenerowanie listy preferowanych i odra-dzanych zawodów.

OpisKwestionariusz składa się ze 133 stwierdzeń dotyczących siedmiu grup zainteresowań od-noszących się do typów wykonywanych czynności (Zainteresowań Językowych; Zainteresowań Matematyczno-Logicznych; Zainteresowań Praktyczno-Technicznych; Za-interesowań Praktyczno-Estetycznych; Zainteresowań Opiekuńczo-Usługowych; Zainteresowań Kierowniczo-Organizacyjnych; Zainteresowań Biologicznych) oraz pre fe rowanych przez badanego warunków pracy: związanych z planowaniem bądź improwizowaniem, a także wymagających słabo bądź silnie stymulującego środowiskapracy. Osoba badana określa na pięciostopniowej skali, jak bardzo zgadza się, że danestwierdzenie odnosi się do niej.

W sprzedaży jest wersja komputerowa testu WKP oraz program umożliwiający wprowa-dzanie danych z papierowego arkusza, automatyczne dokonywanie obliczeń, genero-wanie wydruków.


TrafnośćWykazana na podstawie analizy czynnikowej, porównań międzygrupowych (kobiety imężczyźni; różne grupy zawodowe), korelacji z innymi miarami zainteresowań zawodowych.

NormyDla uczniów gimnazjów i szkół średnich oraz dla osób dorosłych.

ZastosowanieWyniki kwestionariusza mogą okazać się pomocne w wyborze kierunku kształcenia i dokształcania się, w wyborze zawodu, w podejmowaniu decyzji o zmianie kwalifikacji itp.

Zainteresowania

104

ΨIZ


Materiały● Komplet (podręcznik, 25 kwestionariuszy, 25 arkuszy odpowiedzi)

● Podręcznik ● Kwestionariusze (25 egz.) i arkusze odpowie dzi (25 egz.)

INW

ENTA

RZ Z

AIN

TERE

SOW

AŃ

*A

utor

zy te

stu:

Ann

a Fr

ydry

chow

icz,

Jad

wig

a Ja

wor

ska,

Tere

sa W

oyna

row

ska,

And

rzej

Mat

usze

wsk

i (19

94)

WiekMłodzież.


Inwentarz pozwala na ocenę 9 grup zainteresowań (Handlowo-Biurowe, Techniczne, Literackie, Rolnicze, Opiekuńcze, Wojskowe, Plastyczne, Naukowe, Muzyczne).

OpisInwentarz składa się z dwóch części. Pierwsza – zawiera 178 pytań, na które badany od-powiada wybierając jedną z trzech odpowiedzi. Część drugą, uzu pełniającą, tworzy lista11 dziedzin ludzkiej działalności, spośród których badany ma wybrać trzy, do których, wgwłasnej oceny, ma największe pre dyspozycje.

RzetelnośćZadowalająco wysoka stabilność, bardzo wysoka zgodność wewnętrz na.

TrafnośćSprawdzona trafność teoretyczna i diagnostyczna. Także wyniki analiz czynnikowych po-twierdzają trafność metody.

NormyDla VIII klas szkół podstawowych (obecnie II klasa gimnazjum) oraz III klas liceów ogólno -kształcących (obecnie II klasa LO) (próby ogólnopolskie).

ZastosowanieW doradztwie zawodowym.

Zainteresowania

105

Ψ TZ


Materiały● Komplet (podręcznik – polska standaryzacja TZ, 20 arkuszy pytań, 100 arkuszy odpowie-

dzi, 3 klucze na folii)● Arkusze odpowiedzi (100 egz.)

TEST

ZA

INTE

RESO

WA

Ń*

Aut

orzy

test

u: E

rich

Mitt

enec

ker i

Wal

ter T

oman

Polsk

a ad

apta

cja

i pod

ręcz

nik:

Elżb

ieta

Ren

ata

Daje

k (1

995)

WiekMłodzież.


Jest to skrócona wersja „Testu Osobowości i Zainteresowań” tych samych auto rów, opublikowanego w Polsce w 1993 roku. Służy do pomiaru zainteresowań.

Skale zainteresowań: zamiłowanie do życia na wsi-zamiłowanie do życia w mieście,rzemieślni cze, naukowe, rachunkowość i administracja, umiejętność obcowania z ludźmiw sklepach i lokalach gastronomicznych, sztuki plastyczne, językowe i literackie, mu-zyczne, zawody społeczne.

OpisTest ma postać zeszytu zawierającego 94 stwierdzenia, które badany ocenia na specjalnym arkuszu odpowiedzi.



NormyDla uczniów klasy VIII szkoły podstawowej (obecnie II klasa gimnazjum) oraz uczniów klasy III liceum ogólnokształcącego (obecnie II klasa LO) (młodzież warszawska).


Zainteresowania

106

TEST

OSO

BOW

OŚC

I I Z

AIN

TERE

SOW

AŃ

* A

utor

zy te

stu:

Eric

h M

itten

ecke

r i W

alte

r Tom

anPo

lska

adap

tacj

a i p

odrę

czni

k: E

lżbie

ta R

enat

a Da

jek

(199

3)

TO-Z Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik, kwestionariusz, 50 arkuszy odpowiedzi, 7 kluczy na folii, wyniki pol-

skiej standaryzacji, w tym normy)● Kwestionariusz (w formie zeszytu)● Arkusze odpowiedzi (50 egz.)


WiekMłodzież.


Jest to wielowymiarowy inwentarz służący do pomiaru cech osobowości i zainteresowań.

Skale osobowościSamokrytyka–brak samokrytyki, nastawienie społeczne–nastawienie aspołeczne, ekstra -wersja–introwersja, nieneurotyczny–neurotyczny, niemaniakalny–maniakalny, niedepre-syjny–depresyjny, nieschizoidalny–schizoidalny, nieparanoidalny–paranoidalny,wegetatywnie stabilny–wegetatywnie labilny.

Skale zainteresowańZamiłowanie do życia na wsi-zamiłowanie do życia w mieście, rzemieślni cze, naukowe, ra-chunkowość i administracja, umiejętność obcowania z ludźmi w sklepach i lokalach ga-stronomicznych, sztuki plastyczne, językowe i literackie, muzyczne, zawody społeczne.

OpisTest O-Z ma postać zeszytu zawierającego 214 stwierdzeń (120 dotyczy osobowości, a 94– zainteresowań), które badany ocenia na specjalnym arkuszu odpowiedzi.



NormyDla uczniów klasy VIII szkoły podstawowej (obecnie II klasa gimnazjum) oraz uczniów klasy III i IV szkoły średniej (obecnie II i III klasa szkoły średniej) (młodzież warszawska).


Promocja

i psychologiazdrowia

108

PROMOCJA I PSYCHOLOGIA ZDROWIA

GHQ – Ocena Zdrowia Psychicznego wg D. Goldberga . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109Narzędzia pomiaru w promocji psychologii zdrowia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110

● AIS - Skala Akceptacji Choroby (autorzy: Barbara J. Felton, T.A. Revensoni G.A. Hinrichsen; adaptacja: Zygfryd Juczyński)

● BPCQ - Kwestionariusz Przekonań na Temat Kontroli Bólu (autor: SuzanneSkevington; adaptacja: Zygfryd Juczyński)

● CECS - Skala Kontroli Emocji (autorzy: Maggie Watson i Steven Greer;adaptacja: Zygfryd Juczyński)

● CSQ - Kwestionariusz Strategii Radzenia Sobie z Bólem (autorzy: Anne C.Rosenstiel i Frances J. Keefe; adaptacja: Zygfryd Juczyński)

● GSES - Skala Uogólnionej Własnej Skuteczności (autorzy: Ralf Schwarzer,Michael Jerusalem i Zygfryd Juczyński)

● IZZ - Inwentarz Zachowań Zdrowotnych (autor: Zygfryd Juczyński)● KompOs - Skala Kompetencji Osobistej (autor: Zygfryd Juczyński)● LKZ - Lista Kryteriów Zdrowia (autor: Zygfryd Juczyński)● LOT-R - Test Orientacji Życiowej (autorzy: Michael F. Scheier, Charles S.

Carver, Michael W. Bridges; adaptacja: Ryszard Poprawa i ZygfrydJuczyński)

● LWO - Lista Wartości Osobistych (autor: Zygfryd Juczyński)● MHLC - Wielowymiarowa Skala Umiejscowienia Kontroli Zdrowia (autorzy:

Kenneth A. Wallston, Barbara S. Wallston, Robert DeVellis; adaptacja:Zygfryd Juczyński)

● Mini-MAC - Skala Przystosowania Psychicznego do Choroby No wo -tworowej (autorzy: Maggie Watson, Matthew Law, Maria dos Santos,Steven Greer, John Baruch i Judith Bliss; adaptacja: Zygfryd Juczyński)

● PRF - Lista Oczekiwań Pacjenta (autorzy: Peter Salmon i John Quine; adap-tacja: Zygfryd Juczyński)

● SEG - Skala Ekspresji Gniewu (autorzy: Nina Ogińska-Bulik i ZygfrydJuczyński)

● SWLS - Skala Satysfakcji z Życia (autorzy: Ed Diener, R.A. Emmons, R.J. Lar-son, S. Griffin; adaptacja: Zygfryd Juczyński)

● TAB - Skala TypuA/B-wersja DM (autorzy: Nina Ogińska-Bulik i ZygfrydJuczyński)

● TYP-A - Skala Typu A-Framingham (autorzy: grupa badawcza w ramachFramingham Heart Study; adapta cja: Zygfryd Juczyński)

Promocja i psychologia zdrowia

109

GHQ

* Wydawcą testu jest Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi

Materiały● Komplet (podręcznik, 20 arkuszy GHQ-12, 20 arkuszy GHQ-28)

● Podręcznik● Arkusze GHQ-12 (20 egz.)● Arkusze GHQ-28 (20 egz.)

OC

ENA

ZDR

OW

IA P

SYC

HIC

ZNEG

O

wg

D. G

oldb

erga

*A

utor

test

u: D

avid

Gol

dber

gPo

lska

adap

tacj

a: Z

ofia

Mak

owsk

a i D

orot

a M

erec

z (2

001)

WiekDorośli.

ProceduraBadania indywidualne lub grupowe, czas badania na ogół nie przekracza 10 min.

Kwestionariusze Ogólnego Stanu Zdrowia GHQ-12 i GHQ-28 służą do oceny stanu zdrowiapsychicznego osób dorosłych. Pozwalają na wyłonienie osób, których stan psychicznyuległ czasowemu lub długookresowemu załamaniu w wyniku doświadczanych trudności,problemów lub na skutek choroby psychicznej oraz takich, u których występuje istotneryzyko zaburzeń zdrowia psychicznego.

OpisKwestionariusze Ogólnego Stanu Zdrowia, 12-pytaniowy (GHQ-12) oraz 28-pytaniowy(GHQ-28), wywodzą się z wersji podstawowej 60-pytaniowej Kwestionariusza OgólnegoStanu Zdrowia Davida Goldberga. W wersji GHQ-12 uzyskuje się jedynie wynik ogólnybędący wskaźnikiem stanu zdrowia psychicznego pacjenta, natomiast wersja GHQ-28oprócz wyniku ogólnego ma cztery skale: symptomy somatyczne; niepokój, bezsenność;zaburzenia funkcjonowania i symptomy depresji.

RzetelnośćWysokie współczynniki zgodności wewnętrznej obu kwestionariuszy oraz zadowalającastabilność bezwzględna.

TrafnośćPotwierdzona metodą porównań międzygrupowych oraz analiz czynnikowych wersjiGHQ-28.

NormyOpracowano normy stenowe (oddzielne dla ko biet i mężczyzn) dla pracujących osóbdorosłych, pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej.

ZastosowanieBadania przesiewowe mające na celu ujawnienie osób z zaburzeniami psychicznymi orazbadania kondycji psychicznej różnych populacji.

Promocja i psychologia zdrowia

110

NPPPZ

Materiały● Komplet (podręcznik, po 25 arkuszy do 17 testów)

● Podręcznik● Arkusze do 17 testów (po 25 egz.)

NA

RZĘD

ZIA

PO

MIA

RU W

PRO

MO

CJI

I PS

YCHO

LOG

II ZD

ROW

IAA

utor

zbi

oru:

Zyg

fryd

Jucz

yńsk

i (20

01)

Jest to zbiór zawierający dane o psychometrycznych właściwościach i instrukcje do 17 na-rzędzi wymienionych na stronie 108.

OpisWszystkie narzędzia należą do typu „papier-ołówek” i oparte są na samoopisie. Są to krót-kie i łatwe w stosowaniu skale i kwestionariusze. Badani udzielają odpowiedzi na arkuszachtestowych.

RzetelnośćW większości przypadków oceniano zgodność wewnętrzną, a niekiedy – także stabilnośćwyników, powtarzając badanie po upływie sześciu tygodni.

TrafnośćUstalano trafność diagnostyczną korelując wyniki danego narzędzia z wynikami innychtestów; dla większości narzędzi oceniano też trafność teoretyczną stosując analizę czyn-nikową.

NormyNormy stenowe dla prób ogólnych; średnie arytmetyczne dla różnych grup klinicznych.

ZastosowanieDla celów naukowych oraz dla celów diagnostycznych (praktycznych). Mogą być stoso-wane nie tylko przez psychologów, ale także przez lekarzy, socjologów, pedagogów orazinnych specjalistów zajmujących się promocją zdrowia, edukacją zdrowotną, profilaktykąi terapią.

Neuropsychologia

112

NEUROPSYCHOLOGIA

BENDER – Wzrokowo-Motoryczny Test Gestalt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116BENTON – Test Pamięci Wzrokowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115DUM – Diagnozowanie Uszkodzeń Mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117ŁUCKI – Zestaw prób do badania procesów poznawczych u pacjentów z

uszkodzeniami mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118MINIMENTAL – Krótka Skala Oceny Stanu Umysłowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .113RFFT – Test Płynności Figuralnej Ruffa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119RHLB-PL – Bateria Testów do Badania Funkcji Językowych i Komunikacyjnych

Prawej Półkuli RHLB-PL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .114

Neuropsychologia

113

KRÓ

TKA

SKA

LA O

CEN

Y ST

AN

U UM

YSŁO

WEG

O(M

MSE

)A

utor

test

u: M

arsh

al F

. Fol

stei

n, S

usan

E. F

olst

ein,

Gar

y Fa

njia

ng

Ψ MINIMENTAL

Materiały● Komplet (przewodnik kliniczny, podręcznik użytkownika, 25 arkuszy testowych, karta z

rysunkami pantogramów) ● Przewodnik kliniczny● Podręcznik użytkownika● Arkusze testowe (25 egz.)● Karta z rysunkami pantogramów


ProceduraBadanie grupowe lub indywidualne; czas badania nieograniczony.

Test służy do badania pamięci i percepcji wzrokowej.

OpisMMSE składa się z 30 pytań/zadań pozwalających na ilościową ocenę różnych aspektówfunkcjonowania poznawczego. W skład obszarów poddawanych ocenie wchodzą:Orientacja w czasie, Orientacja w miejscu, Zapamiętywanie, Uwaga i liczenie, Przypomi-nanie, Nazywanie, Powtarzanie, Rozumienie, Czytanie, Pisanie i Rysowanie.

Rzetelność (dane amerykańskie)Zróżnicowane współczynniki zgodności wewnętrznej i stabilności czasowej, zależnie odbadanych prób (wyższe współczynniki otrzymano w grupach klinicznych, niższe u osóbzdrowych). Bardzo wysokie współczynniki zgodności ocen sędziów.

Trafność (dane amerykańskie)Zadowalające korelacje z innymi miarami funkcji poznawczych. Potwierdzona trafnośćdiagnostyczna metodą porównań międzygrupowych.

Normy (dane amerykańskie)Dla osób w wieku od 18. do powyżej 85. roku życia.

ZastosowaniePrzesiewowe badania dysfunkcji poznawczych (głównie w procesach otępiennychmózgu) oraz monitorowanie przebiegu choroby.

ΨRHLB-PL

Materiały● Komplet (podręcznik z polską normalizacją, podręcznik oryginalny, zeszyt testowy, płyta

CD, dwie plansze do testów prozodii, trzy plansze dla badającego, 25 arkuszy zapisu –część I, 25 arkuszy zapisu – część II, 25 arkuszy wyników)

● Podręcznik z polską normalizacją ● Plansze dla badającego (kpl. 3 egz.)● Podręcznik oryginalny ● Arkusze zapisu – część I (25 egz.)● Zeszyt testowy ● Arkusze zapisu – część II (25 egz.)● Płyta CD z nagranymi testami prozodii ● Arkusz wyników (25 egz.)● Plansze do testów prozodii (kpl. 2 egz.)

BATE

RIA

TEST

ÓW

DO

BA

DAN

IA F

UNKC

JI J

ĘZYK

OW

YCH

IKO

MUN

IKA

CYJ

NYC

H PR

AW

EJ P

ÓŁK

ULI M

ÓZG

U (R

HLB-

PL)

Aut

or te

stu:

Kar

en B

ryan

Ada

ptac

ja: E

mili

a Ło

jek

(200

7)

WiekMłodzież, dorośli

ProceduraBadanie indywidualne; czas nieograniczony – przeciętnie około 60 min.

Bateria służy do diagnozy deficytów neuropsychologicznych, zwłaszcza językowych i ko-munikacyjnych, u osób z dysfunkcjami prawej półkuli mózgu.

OpisRHLB-PL składa się z następujących 11 testów: Test Wnioskowania, Test Leksykalno-Seman-tyczny, Test Humoru, Test Komentarzy, Test Metafor Rysunkowych, Test Metafor Pisanych,Test Wyjaśnień Metafor Rysunkowych, Test Wyjaśnień Metafor Pisanych, Test Prozodii Emo-cjonalnej, Test Prozodii Językowej, Analiza Dyskursu. Materiał testowy jest zróżnicowany istanowią go: słowne opisy różnych sytuacji (w testach: Wnioskowania, Humoru, MetaforPisanych), obrazki (w testach: Leksykalno-Semantycznym i Metafor Rysunkowych), nagra-nie z bezsensownymi zdaniami (w testach prozodii). Większość pomocy znajduje się w ze-szycie testowym, zadania w testach prozodii nagrane są na płytę CD. Zadaniem osobybadanej jest udzielenie odpowiedzi na pytania odnoszące się do przedstawionej sytuacjiw Teście Wnioskowania, wybranie obrazka odpowiadającego słowu wypowiadanemuprzez badającego w Teście Leksykalno-Semantycznym, wybranie jednej odpowiedziwskazującej na rozumienie humoru i metafor w testach je mierzących, wskazanie zabar-wienia emocjonalnego i trybu w jakim wypowiadanej jest zdanie w testach prozodii. Po-nadto badający zapisuje komentarze spontanicznie wypowiadane przez badanego, prosio wyjaśnienie metafor oraz ocenia dyskurs. Niektóre testy w baterii poprzedzone są zada-niami przykładowymi.

RzetelnośćWysoka stabilność oraz duża zgodność między ocenami sędziów kompetentnych, zgod-ność wewnętrzna - niska w przypadku osób zdrowych lecz zadowalająca w grupach klinicznych.

TrafnośćWyniki potwierdziły wysoką trafność diagnostyczną baterii. Umożliwia ona rozróżnienie po-między osobami zdrowymi a pacjentami z dysfunkcjami mózgu o odmiennych etiologiachi lokalizacjach uszkodzenia. Jest także trafnym narzędziem różnicującym pacjentów zuszkodzeniami prawostronnymi mózgu od osób z lezjami po lewej stronie i chorych z ró-żnym stopniem choroby otępiennej. Analiza czynnikowa umożliwiła pogrupowanie testóww pięć stosunkowo niezależnych zdolności, dając dodatkowe możliwości interpretacyjne.

NormyDla osób z uszkodzoną prawą półkulą mózgu.

ZastosowanieDiagnoza różnicowa w przypadku różnych chorób mózgu.

Neuropsychologia

114

Neuropsychologia

115

Ψ BENTON

Materiały● Komplet (podręcznik z polską normalizacją, podręcznik oryginalny, zeszyt z wzorami,

25 arkuszy odpowiedzi, klucz)● Podręcznik z polską normalizacją (Uwaga! Podręcznik nie zawiera instrukcji badania

i sposobu obliczania wyników)● Podręcznik oryginalny● Zeszyt z wzorami● Arkusze odpowiedzi (25 egz.)● Klucz

TEST

PA

MIĘ

CI W

ZRO

KOW

EJ B

ENTO

NA

Aut

or te

stu:

Artu

r L. B

ento

n (w

ydan

ie p

iąte

z 1

992

roku

) (19

96)

Polsk

a no

rmal

izacj

a: A

leks

andr

a Ja

wor

owsk

a (2

007)


ProceduraBadanie indywidualne, bez ograniczenia czasu, badanie jedną wersją trwa około 5 minut.

Test służy do badania pamięci i percepcji wzrokowej.

OpisTest posiada trzy alternatywne, równoległe wersje C, D i E, które mogą być zastosowanew badaniu czterema alternatywnymi metodami (A, B, C, D). Badany rysuje przedstawionewzory z pamięci lub je przerysowuje.

Polskie badania normalizacyjne przeprowadzono przy użyciu metody A polegającej nanatychmiastowym odtwarzaniu z pamięci wzoru oglądanego uprzednio przez 10 sekund.Zastosowano wersje C, D i E testu. Uzyskane wyniki nie pozwoliły na uznanie tych wersji zarównoważne.

RzetelnośćBardzo wysoka zgodność ocen sędziów dla dwóch podstawowych wskaźników (LiczbaPoprawnych Odwzorowań, Liczba Błędów Ogółem). Zróżnicowana stabilność określanana podstawie dwukrotnego badania w odstępie trzech tygodni. Niezbyt wysoka zgod-ność wewnętrzna, choć wyższa dla grup klinicznych niż dla prób pochodzących z popu-lacji ogólnej.

TrafnośćIstotne korelacje z wynikami Testu Wzrokowo-Motorycznego Gestalt L. Bender; dorośli zgrup klinicznych wykonują test istotnie gorzej niż osoby zdrowe, a dzieci upośledzone –gorzej niż ich rówieśnicy z próby ogólnej.

NormyDane ogólnopolskie – dla populacji w wieku 5 – 25 lat oraz 55 – 75 lat, osobno dla każdejwersji testu.

ZastosowanieDiagnoza neuropsychologiczna, badania naukowe.

Neuropsychologia

116

ΨBENDER

Materiały● Komplet (podręcznik, wzory testowe, 25 arkuszy zapisu)

● Podręcznik (przekład oryginalnej instrukcji i monografii)● Wzory testowe● Arkusze zapisu (25 egz.)

WZR

OKO

WO

-MO

TORY

CZN

Y TE

ST G

ESTA

LTA

utor

test

u: L

aure

tta B

ende

r (19

98)


ProceduraBadanie indywidualne, bez ograniczenia czasu.

Test służy do badania orientacji przestrzennej w toku kopiowania dziewięciu wzorów rysunkowych.

Powszechnie stosowany w badaniach kli nicznych przy diagnozowaniu różnych rodzajóworganicznych schorzeń mózgu, upośledzenia umysłowego, psychoz alkoholowych, demencji starczej. Stosowany także do wykrywania przypadków symulacji upośledzeniaumysłowego i chorób psychicznych.

NormyBrak; dane jakościowe dla dzieci w wieku 3 – 11 lat; liczne dane kliniczne służące oceniedzieci i dorosłych.

ZastosowanieDiagnoza neuropsychologiczna, badania naukowe.

Neuropsychologia

117

Ψ DUM


Materiały● Komplet (podręcznik, dwa zestawy kartoników z rysunkami, 5 drewnianych patyczków,

100 arkuszy zapisu)● Arkusze zapisu (100 egz.)

DIA

GN

OZO

WA

NIE

USZ

KODZ

EŃ M

ÓZG

U*w

g F.

Hill

ersa

Sig

rid W

eidl

ich,

Geo

rg L

ambe

rti (1

996)


ProceduraBadanie indywidualne, bez ograniczenia czasu.

Jest to metoda przeznaczona do oceny zaburzeń pamięci, w czasie uczenia się na ma-teriale figuralnym.

OpisTest posiada dwie równoległe wersje. Zadaniem badanego jest zapamiętanie serii figurprzedstawionych na rysunkach, a następnie odtworzenie ich z pamięci przy pomocydrewnianych patyczków.

Rzetelność (dane niemieckie)Sprawdzona stabilność bezwzględna oraz stabilność względna.

Trafność (dane niemieckie)Sprawdzana trafność diagnostyczna.

Normy (dane niemieckie)Dla dzieci i młodzieży (5 – 21 lat) oraz dla dorosłych.

ZastosowanieDiagnoza neuropsychologiczna, badania przesiewowe.

Neuropsychologia

118

Materiały● Komplet (4 zeszyty z próbami)

ZEST

AW

PRÓ

B DO

BA

DAN

IA P

ROC

ESÓ

W P

OZN

AW

CZY

CH

U PA

CJE

NTÓ

W Z

USZ

KODZ

ENIA

MI M

ÓZG

UA

utor

test

u: W

łodz

imie

rz Ł

ucki

Wyd

anie

dru

gie

(pop

raw

ione

i ro

zsze

rzon

e) (1

995)

Zestaw Prób nie ma charakteru testu. Wykorzystywany jest w badaniu klinicz nym osób wy-kazujących objawy zaburzeń po uszkodzeniu centralnego układu nerwowego. Zestawpomaga w określeniu charakteru i rozmiarów zaburzeń, w podjęciu decyzji dotyczącychmetod rehabi litacji zaburzonych funkcji, a wreszcie – w ocenie stopnia, w jakim owe za-burzone funkcje zostały przywrócone w wyniku prowadzonych zajęć.

ŁUCKI

Neuropsychologia

119

Ψ RFFT

Materiały● Komplet (podręcznik z polską normalizacją, podręcznik oryginalny, 10 zeszytów testo-

wych).● Podręcznik z polską normalizacją● Podręcznik oryginalny● Zeszyty testowe (10 egz.) TE

ST P

ŁYN

NO

ŚCI N

IEW

ERBA

LNEJ

RUF

FAA

utor

test

u: R

onal

d M

. Ruf

fPo

lska

stan

dary

zacj

a: E

mili

a Ło

jek

i Joa

nna

Stań

czak

(200

5)WiekMłodzież, dorośli.

ProceduraBadanie indywidualne, czas ograniczony – 5 min.

Test służy do pomiaru płynności niewerbalnej, traktowanej jako sprawność tworzenia no-wych wzorów w ograniczonym czasie.

OpisRFFT składa się z 5 części – plansz. Na każdej planszy wydrukowanych jest 35 kwadratów,z rozmieszczonym w nich określonym układem kropek oraz bodźców zakłócających. Za-daniem osoby badanej jest połączenie prostą linią co najmniej dwóch kropek w każdymkwadracie, tak jednak, żeby za każdym razem powstała nowa figura. Na wykonanie ka-żdej części testu przeznaczonych jest po 60 sekund. Poszczególne części poprzedzone sązadaniami przykładowymi.

RzetelnośćW polskiej standaryzacji sprawdzana stabilność bezwzględna oraz zgodność ocen sędziów.

TrafnośćSprawdzone korelacje z miarami funkcji poznawczych oraz potwierdzona trafność dia-gnostyczna metodą porównań międzygrupowych – osoby z różnymi lokalizacjami i różnąetiologią uszkodzenia mózgu.

NormyDla osób w wieku od 16. do 79. roku życia (próba ogólnopolska).

ZastosowanieDiagnoza neuropsychologiczna.

Rodzinaszkoła

122

RODZINA, SZKOŁA

JA I MOJA SZKOŁA – Kwestionariusz „Ja i moja szkoła ” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126KKM – Kwestionariusz Komunikacji Małżeńskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .129KPR-Roc – Kwestionariusz Retrospektywnej Oceny Postaw Rodziców . . . . . . . . .128KSP – Kwestionariusz Stylów Przywiązaniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130KWM – Kwestionariusze „Klasa wobec mnie”; „Ja wobec klasy” . . . . . . . . . . . . .127Rysunek rodziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .123SPR – Skala Postaw Rodzicielskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .131TKZ R-D – Test Komunikacji Zadaniowej Rodzic – Dziecko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124TSS – Test Stosunków Szkolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125

Rodzina, Szkoła

123

* Wydawcą testu jest Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedago gicznej

Ψ

Materiały● Podręcznik● Arkusze (25 egz.)

RYSUNEK RODZINY

RYSU

NEK

RO

DZIN

Y*A

utor

test

u: A

nna

Fryd

rych

owic

z (1

996)

WiekDzieci od 6. do 11. roku życia.


Jest to metoda projekcyjna przeznaczona do badania stosunków wewnątrzrodzinnych.

OpisCzęść pierwsza badania to rysunek dziecka według instrukcji „Narysuj rodzinę, jakąchcesz”. Część druga, to wywiad z dzieckiem prowadzony na podstawie wykonanego rysunku. Rysunek ocenia się za względu na formę i treść, według podanych w podręczniku reguł.

RzetelnośćSprawdzano zgodność ocen sędziów, uzyskując dla poszczególnych kryteriów zróżnico -wane wskaźniki zgodności.

TrafnośćSprawdzano trafność kryterialną.

Rodzina, Szkoła

124


ΨTKZ R-D

Materiały● Komplet (podręcznik, plansza dla dziecka, plansza dla rodzica, przesłona, 25 arkuszy)

● Podręcznik● Plansza z zadaniem dla dziecka ● Plansza z zadaniem dla rodzica ● Przesłona oddzielająca dziecko od rodzica● Arkusze (25 egz.)

TEST

KO

MUN

IKA

CJI

ZA

DAN

IOW

EJ

RODZ

IC –

DZI

ECKO

*A

utor

test

u: A

nna

Fryd

rych

owic

z (2

003)

ProceduraBadanie indywidualne dziecka i rodzica w sytuacji wykonywania przez nich zadania te-stowego; przeciętnie badanie zajmuje kilkanaście minut.

Test służy do diagnozy efektywności zachowań komunikacyjnych dziecka i rodzica wsytua cjach zadaniowych.

OpisBadający obserwuje zachowanie dziecka i rodzica (ojca lub matki), korzystając z dwu osobnych skal obserwacyjnych (D i R) złożonych – odpowiednio – z 15 i 19 pozycji. Zada-nie, podczas którego dokonywana jest obserwacja, polega na „przeprowadzeniu”dziecka przez rodzica, za pomocą wyjaśnień słownych, po odpowiedniej drodze na sche-matycznym planie miasta.

RzetelnośćZadowalająca zgodność wewnętrzna i stabilność bezwzględna obu skal.

TrafnośćOkreślana na podstawie korelacji między skalami (w zależności od płci badanych), analizy czynnikowej, a także związku wyników z temperamentem dzieci i ro dziców orazrozwojem umysłowym dzieci.

NormyTymczasowe normy stenowe dla dwu poziomów wieku: 6 – 7 i 8 – 9 lat (skala D) oraz trzechpoziomów wykształcenia rodziców (skala R).

ZastosowaniePoradnictwo szkolne (optymalizowanie pomocy w nauce udzielanej dzieciom przez rodziców czy profesjonalistów).

Rodzina, Szkoła

125

* Wydawcą testu jest Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.

Ψ TSS

Materiały● Komplet (podręcznik, pomoce, 25 arkuszy)

● Podręcznik● Pomoce● Arkusze ocen (25 egz.) TE

ST S

TOSU

NKÓ

W S

ZKO

LNYC

H*A

utor

test

u: E

lżbie

ta Z

wie

rzyń

ska

(200

0)


ProceduraBadanie indywidualne, bez ograniczenia czasu – przeważnie 30 minut.

TSS jest testem projekcyjnym. Służy do badania obrazu relacji interpersonalnych związa-nych z nauką szkolną u dzieci.

OpisTSS składa się z 12 czarno-białych obrazków przedstawiających dziecko lub dzieci samelub w obecności dorosłego w różnych sytuacjach związanych ze szkołą. Badany ma uło-żyć opowiadanie do każdego obrazka. Opowiadania ocenia się wg kategorii podanychw podręczniku. Kategorie te dotyczą obszaru interakcji i emocji.

RzetelnośćSprawdzono obiektywność klucza stoso wanego przy kategoryzacji wyników. Współczyn-niki zgodności ocen sędziów są wysokie.

TrafnośćAnaliza trafności przyjętego klucza pozwoliła stwierdzić jego użyteczność dla różnicowa-nia grup dzieci mających skrajnie odmienne doświadczenie szkolne.

ZastosowanieW pracy psychologa szkolnego.

Rodzina, Szkoła

126


ΨJA I MOJA SZKOŁA

Materiały● Komplet (podręcznik, pomoce, 25 arkuszy)

● Podręcznik● Pomoce● Arkusze ocen (25 egz.)

KWES

TION

ARI

USZ

JA I

MO

JA S

ZKO

ŁA*

Aut

orzy

test

u: E

lżbie

ta Z

wie

rzyń

ska,

And

rzej

Mat

usze

wsk

i (20

02)


ProceduraBadanie indywidualne (w uzasadnionych przypadkach także grupowe); bez ograniczeniaczasu – przeciętnie około 20 minut.

Kwestionariusz przeznaczony jest do badania motywacji do nauki oraz lęku szkolnego.

OpisKwestionariusz składa się z 73 twierdzeń o charakterze samoopisowym, do których badanyustosunkowuje się, zakreślając odpowiedź TAK, NIE lub „?”. Pozycje te tworzą skale Motywacji do Nauki, Lęku Szkolnego oraz skalę Kłamstwa.

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna i stabilność skal Motywacji do Nauki i Lęku Szkolnego.

TrafnośćWykazana na podstawie badań nad związkiem między wynikami obu skal a ocenamiszkolnymi, ocenami z zachowania, popularnością w klasie, przystosowaniem do szkoły iwynikami skal lęku kwestionariusza „Jak się czujesz?".

NormyStenowe dla dziewcząt i chłopców z klas IV–VI szkół podstawowych oraz z klas I i II gim-nazjum.

ZastosowanieW diagnozowaniu czynników emocjonalno-motywacyjnych wpływających na poziomosiągnięć szkolnych dziecka.

Rodzina, Szkoła

127

KWMΨ


Materiały● Komplet (podręcznik, 25 arkuszy odpowiedzi, 25 kwestionariuszy „Klasa wobec mnie”,

25 kwestionariuszy „Ja wobec klasy”, klucz)● Podręcznik● Arkusze odpowiedzi (25 egz.)● Kwestionariusze „Klasa wobec mnie” (25 egz.)● Kwestionariusze „Ja wobec klasy” (25 egz.)● Klucz

KWES

TION

ARI

USZE

„KL

ASA

WO

BEC

MN

IE”,

„JA

WO

BEC

KLA

SY”*

Aut

orzy

test

u: A

nna

Zwie

rzyń

ska,

And

rzej

Mat

usze

wsk

i (20

06)


ProceduraPrzede wszystkim badania indywidualne; badany wypełnia oba kwestionariusze; czas ba-dania nieograniczony – przeciętnie wynosi 30 minut.

Zestaw kwestionariuszy stworzono na potrzeby diagnozy nieprzystosowania społecznegodzieci w klasie szkolnej.

OpisNarzędzie składa się z dwóch kwestionariuszy: A – Klasa wobec mnie (26 pozycji) i B – Jawobec klasy (24 pozycji). Na pozycje testowe składają się opisy różnych sytuacji występu-jących w szkole oraz, pojawiające się w odpowiedzi na nie, reakcje. Badany ocenia – napięciostopniowej skali – z jaką częstotliwością doświadcza tych reakcji.

RzetelnośćSzacowaną zgodność wewnętrzną testu można określić jako zadowalająco wysoką.

TrafnośćKorelacje wyników kwestionariuszy z różnymi zmiennymi związanymi ze społecznym i po-znawczym funkcjonowaniem w szkole.

NormyDziewczęta i chłopcy z IV–VI klasy szkoły podstawowej oraz I – III klasy gimnazjum.

ZastosowanieDiagnozowanie nieprzystosowania społecznego dzieci w sytuacji szkolnej.

Rodzina, Szkoła

128

WiekDorośli

ProceduraBadanie indywidualne lub grupowe, czas badania – nieograniczony; przeciętnie około 40minut.

Kwestionariusz służy do retrospektywnej oceny postaw rodzicielskich matki i ojca.

OpisNarzędzie składa się z dwóch kwestionariuszy – do oceny postaw ojca i matki osobno.Każdy z kwestionariuszy zawiera po 50 stwierdzeń, badany ustosunkowuje się do nich napięciopunktowej skali. Narzędzie pozwala na retrospektywną ocenę rodziców w zakresiepięciu postaw rodzicielskich: akceptacji/odrzucania, wymagania, autonomii, niekonse-kwencji i ochraniania.

RzetelnośćWysoka zgodność wewnętrzna wszystkich pięciu wymiarów.

TrafnośćZbadana trafność kryterialna (jako kryterium m. in.: staż małżeński, wychowywanie się wrodzinie z problemami alkoholowymi, choroba somatyczna, osadzenie w więzieniu); ko-relacje z NEO-FFI.

NormyStenowe, osobno dla kobiet i mężczyzn w wieku 20 – 60 lat.

ZastosowanieDo diagnozy indywidualnej; do badań naukowych.

KWES

TION

ARI

USZ

RETR

OSP

EKTY

WN

EJ O

CEN

YPO

STA

W R

ODZ

ICÓ

W K

PR-R

oc*

Aut

or: M

iecz

ysła

w P

lopa

ΨKPR-Roc

* Wydawcą testu jest VIZJA PRESS & IT

Materiały● Komplet (podręcznik, 50 arkuszy Postawy rodzicielskie ojca, 50 arkuszy Postawy rodziciel-

skie matki, 50 arkuszy Mój ojciec, 50 arkuszy Moja matka)● Arkusze (komplet wszystkich arkuszy: 50 arkuszy Postawy rodzicielskie ojca, 50 arkuszy

Postawy rodzicielskie matki, 50 arkuszy Mój ojciec, 50 arkuszy Moja matka)

Rodzina, Szkoła

129

WiekDorośli


Kwestionariusz jest przeznaczony do badania zachowań komunikacyjnych w małżeń -stwie.

OpisNa kwestionariusz składają się dwie formy: jedna z nich przeznaczona jest do oceny wła-snych zachowań komunikacyjnych, druga – do oceny zachowań partnera. Każda z tychform ma po 30 pozycji, obydwie badają trzy główne wymiary komunikacji w małżeństwie:wsparcie, zaangażowanie i deprecjację. Dwa pierwsze wymiary można dodatkowo inter-pretować bardziej szczegółowo (wsparcie lub zaangażowanie zorientowane na ogólnesamopoczucie partnera oraz wsparcie lub zaangażowanie zorientowane na konkretneproblemy partnera. Osoba badana ustosunkowuje się do każdego ze stwierdzeń na pi-ęciostopniowej skali.

RzetelnośćWysokie wskaźniki zgodności wewnętrznej.

TrafnośćPorównanie wyników grup kontrastowych: par homoseksualnych i heteroseksualnych orazpar różniących się długością związku; korelacje z kwestionariuszem osobowości oraz kwe-stionariuszami badającymi postawy rodzicielskie, relacje rodzinne, style przywiązania.

NormyOpracowane na podstawie wyników 3396 osób badanych różniących się wiekiem, wy-kształceniem, stażem małżeńskim; stenowe, opracowane osobno dla kobiet i mężczyznw wieku 20 – 60 lat.

ZastosowanieDla psychologów zajmujących się problematyką małżeństwa – do diagnozowania moc-nych i słabych stron komunikacji w małżeństwie; do badań naukowych.

KWES

TION

ARI

USZE

KO

MUN

IKA

CJI

MA

ŁŻEŃ

SKIE

J*A

utor

: Mie

czys

ław

Plo

pa

Ψ KKM


Materiały● Komplet (podręcznik, 50 arkuszy do oceny własnych zachowań – wersja dla żony/męża,

50 arkuszy do oceny zachowań żony/męża, 50 arkuszy obliczeniowych do oceny wła-snych zachowań – wersja dla żony, 50 arkuszy obliczeniowych do oceny własnych za-chowań – wersja dla męża, 50 arkuszy obliczeniowych do oceny zachowań żony, 50arkuszy obliczeniowych do oceny zachowań męża)

Rodzina, Szkoła

130

WiekDorośli

ProceduraBadanie indywidualne lub grupowe, czas badania – nieograniczony; przeciętnie około15minut.

Kwestionariusz jest przeznaczony do badania stylów przywiązaniowych w relacjach part-nerskich (romantycznych).

OpisNarzędzie składa się z 24 stwierdzeń, po 8 dla każdej z trzech skal pozwalających na dia-gnozowanie różnych stylów przywiązaniowych: stylu bezpiecznego, stylu lękowo-ambi-walentnego oraz stylu unikowego. Osoba badana ustosunkowuje się do każdego zestwierdzeń na siedmiostopniowej skali.

RzetelnośćUmiarkowane i wysokie wskaźniki zgodności wewnętrznej.

TrafnośćBadana trafność kryterialna (jako kryteria m. in.: satysfakcja z małżeństwa, staż małżeński,jakość komunikacji w małżeństwie); korelacje z kwestionariuszami osobowości (NEO-FFI, 16PF), także z Kwestionariuszem Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS.

NormyStenowe, osobno dla kobiet i mężczyzn w wieku 20 – 60 lat.

ZastosowanieGłównie do badań naukowych.

KWES

TIONA

RIUS

Z ST

YLÓ

W P

RZYW

IĄZA

NIO

WYC

H*Au

tor:

Mie

czys

ław

Plo

pa

ΨKSP


Materiały● Komplet (podręcznik, 100 arkuszy obliczeniowych dla kobiet, 100 arkuszy obliczenio-

wych dla mężczyzn, 100 kwestionariuszy dla kobiet, 100 kwestionariuszy dla mężczyzn)

Rodzina, Szkoła

131

WiekDorośli


Kwestionariusz jest przeznaczony do badania postaw rodzicielskich.

OpisKwestionariusz składa się z dwóch wersji – przeznaczonej do oceny postaw rodzicielskichmatki oraz służącej ocenie postaw rodzicielskich ojca. Każdy z tych arkuszy zawiera po 50stwierdzeń diagnostycznych grupujących się w pięć wymiarów odpowiadających pięciupostawom rodzicielskim: akceptacji-odrzucenia, nadmiernie wymagającej, autonomii,niekonsekwentnej, nadmiernie ochraniającej. Osoba badana ustosunkowuje się do ka-żdego ze stwierdzeń na pięciostopniowej skali.

RzetelnośćWysokie wskaźniki zgodności wewnętrznej obu wersji – dla matek i dla ojców.

TrafnośćTrafność teoretyczna badana poprzez analizę czynnikową i korelacje z kwestionariuszemoceny płci psychologicznej oraz retrospektywnej oceny postaw rodzicielskich swoich ro-dziców; liczne dowody przemawiające za trafnością kryterialną (wyniki różnych grup spe-cjalnych).

NormyOpracowane na podstawie wyników reprezentatywnej próby 3249 kobiet i 2786mężczyzn; stenowe, opracowane osobno dla kobiet i mężczyzn różniących się wiekiem,wykształceniem, liczbą i wiekiem dzieci w rodzinie.

ZastosowanieDla psychologów zajmujących się problematyką rodzinną i wychowawczą; do badańnaukowych.

SKA

LA P

OST

AW

RO

DZIC

IELS

KIC

H*A

utor

: Mie

czys

ław

Plo

pa


Ψ SPR

Materiały● Komplet (podręcznik, 50 arkuszy z twierdzeniami – wersja dla matek, 50 arkuszy z twier-

dzeniami – wersja dla ojców, 50 arkuszy obliczeniowych – wersja dla matki, 50 arkuszyobliczeniowych – wersja dla ojca)

Programykomputerowe

134

PROGRAMY KOMPUTEROWE

Metoda Konfrontacji z Sobą Hermansa 2000 – program do obliczania wyników .144Psychologiczne Testy Komputerowe PTK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .135Psychologiczne Testy Komputerowe PTK – Demo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137PSI-TESTY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .138Inne programy komputerowe

PKIE – Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej – wersja dosamobadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141PTI – Popularny Test Inteligencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142WKP – program do obliczania wyników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140WKP – wersja komputerowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139WOZ – Wstępna Orientacja Zawodowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143

Programy komputerowe

135

PTKΨ

PSYC

HOLO

GIC

ZNE

TEST

Y KO

MPU

TERO

WE

–ko

mpu

tero

we

wer

sje te

stów

psy

chol

ogic

znyc

hA

utor

zy p

rogr

amu:

Rob

ert B

iele

wsk

i, Sł

awom

ir Pa

nasiu

kA

utor

zy p

odrę

czni

ka: R

ober

t Bie

lew

ski,

Joan

na S

tańc

zak

PTK to nowa wersja programu TESTY, pracującego w systemie DOS, przystosowana dopracy w środowisku WINDOWS. Umożliwia przeprowadzenie badania, obliczenie wyników,odniesienie ich do norm. Rejestruje czas odpowiedzi dla każdego zadania. Pozwala naotrzymanie różnego rodzaju wydruków z wynikami, w tym wydruku dla osoby badanej.

Dostępne są komputerowe wersje następujących testów: Bateria testów APIS-P(R)Bateria testów APIS-ZFormalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu (FCZ-KT)Inwentarz Osobowości NEO-FFIInwentarz Stanu i Cechy Lęku STAIKwestionariusz Kompetencji Społecznych (KKS)Kwestionariusz Osobowości Eysencka EPQ-RKwestionariusz Temperamentu PTSTest Matryc Ravena w Wersji Standard – forma Klasyczna (TMS-K)Test Matryc Ravena w Wersji Standard – forma Plus (TMS Plus)

ProceduraProcedura badania komputerowymi wersjami testów psychologicznych jest analogicznado procedury badania testami w wersji papier-ołówek. Dlatego do prawidłowego prze-prowadzenia badania przy pomocy PTK oraz poprawnej interpretacji psychologicznejuzyskanych w ten sposób wyników konieczne jest zapoznanie się z podręcznikiem testo-wym danego testu (do wersji „papier-ołówek”).

● W Testach Matryc Ravena – czas badania bez ograniczenia lub z ograniczeniem usta-lonym przez użytkownika przed zadaniem testu do wykonania.

Wymagania sprzętowe● Komputer IBM PC z systemem Windows '95, '98, 2000, NT, XP lub Vista; ● Dysk twardy, na którym jest co najmniej 40 MB wolnego miejsca; ● Karta graficzna o osiągalnej rozdzielczości 800x600 pikseli; monitor najlepiej 15".

Rzetelność i trafnośćWłasności psychometryczne wersji komputerowych większości testów nie byłysprawdzane za wyjątkiem dwóch: Testu Matryc Ravena w wersji Standard – forma Klasy-czna (TMS-K) i Kwestionariusza Osobowości Eysencka EPQ-R.

● wyniki badań komputerową wersją TMS-K oraz jego wersją papierową prowadzone nareprezentatywnej grupie dzieci w wieku 13 – 14 lat i dorosłych w wieku 24 – 34 latwykazały, że bez względu na sposób badania, własności psychometryczne testu sąbardzo podobne. Trafność oszacowano na podstawie wyników uzyskanych przezdzieci; wyniki komputerowego TMS-K istotnie korelowały z ocenami szkolnymi.

● wyniki podobnych badań przeprowadzonych z wykorzystaniem komputerowej wersjiEPQ-R w reprezentatywnej grupie młodzieży w wieku 18 lat potwierdziły zadowalającązgodność wewnętrzną testu. Natomiast trafność komputerowego EPQ-R nie byłasprawdzana.

NormyProgram umożliwia korzystanie z norm opracowanych dla papierowych wersji testów (zawartych w podręcznikach), a także wprowadzanie lub generowanie własnych norm.

● FCZ-KT – Podręczniki do wersji komputerowej pracującej w systemie DOS oraz do PSI-TEST zawierają dodatkowo normy opracowane dla wskaźników eksperymentalnychodnoszących się do struktury temperamentu w zakresie cech energetycznych.


136

PTK Ψ

Materiały● Komplet (podręcznik użytkownika do obsługi programu PTK, dysk instalacyjny, licencja

uruchamiająca test)● Podręcznik użytkownika do obsługi programu PTK● Licencja (100 badań)

Dysk instalacyjny nabywa się raz – przy zakupie pierwszego testu.

Prosimy o wcześniejsze telefoniczne informowanie o terminie zakupu testu ze względu nakonieczność przygotowania dysków licencyjnych.

ZastosowanieKomputerowe wersje testów powinny być stosowane zgodnie z rekomendacją autorówdanego narzędzia przedstawioną w podręczniku testowym do wersji „papier-ołówek”.Zgromadzona przez użytkownika baza danych może być przenoszona do innych progra-mów (np. statystycznych). Testy komputerowe, ze względu na to, że ułatwiają organizacjębadań oraz automatycznie obliczają i rejestrują wyniki są szczególnie użyteczne w bada-niach selekcyjnych z udziałem dużej liczby osób badanych oraz do celów naukowo-ba-dawczych.

Uwaga!Dla użytkowników, którzy wcześniej korzystali z programu TESTY pracującego w systemieDOS oraz z programu PSI-TEST służącego do obliczania wyników dołączony został program KONWERSJA BAZY. Umożliwia on przeniesienie do nowego programu wcześniejzebranych wyników (bazy danych).


137

PTK-DEMO

Materiały● Dysk instalacyjny

WER

SJA

DEM

ON

STRA

CYJ

NA

PTKWersja DEMO programu Psychologiczne Testy Komputerowe umożliwia jedynie zapozna-

nie się z podstawowymi funkcjami i możliwościami PTK.

W wersji demonstracyjnej dostępne są wszystkie testy oferowane w programie PTK

W DEMO istnieje możliwość przeprowadzenia trzech badań (wgrane są trzy licencje) każ-dym z wymienionych wyżej testów oraz obejrzenie na ekranie wyników i przykładów wy-druków interpretacji. Niektóre, bardziej zaawansowane, funkcje programu w wersjidemonstracyjnej są nieaktywne, ale na ekranie ukazuje się informacja, do czego służą.

Ψ


138

ΨPSI-TESTY

Materiały● Komplet (podręcznik użytkownika do obsługi programu, dysk instalacyjny z programem

BDE i STER, dysk instalacyjny do testu)● Podręcznik użytkownika do obsługi programu● Dysk instalacyjny do testu

PSI-T

ESTY

Aut

orzy

pro

gram

u: R

ober

t Bie

lew

ski,

Sław

omir

Pana

siuk

Aut

orzy

pod

ręcz

nika

: Rob

ert B

iele

wsk

i, Jo

anna

Sta

ńcza

k

PSI-TEST jest to program ułatwiający pracę psychologom realizującym badania papierowymi wersjami testów. Przeznaczony jest do obliczania wyników i sporządzaniaraportów z badań.

Dostępne są PSI-TESTY do następujących testów: Bateria testów APIS-P(R)Bateria testów APIS-ZFormalna Charakterystyka Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu (FCZ-KT)Inwentarz Osobowości NEO-FFIKwestionariusz Kompetencji Społecznych (KKS)Kwestionariusz Osobowości Eysencka EPQ-RKwestionariusz Temperamentu PTSOMNIBUS – Test InteligencjiSkala Inteligencji Wechslera dla Dorosłych, Wersja Zmodyfikowana WAIS-R(PL)

Wymagania sprzętowe● komputer IBM PC z systemem Windows '95, '98, 2000, NT, XP lub Vista;● dysk twardy, na którym jest co najmniej 2 MB wolnego miejsca.

Posługując się klawiaturą należy wpisać odpowiedzi udzielone przez osobę badaną wewszystkich zadaniach, wybrać żądany poziom ufności oraz normy, do których chce się od-nieść wyniki tej osoby. Program automatycznie porównuje odpowiedzi z kluczem, obliczawyniki surowe, odnosi je do norm i wyświetla na ekranie. Następnie zostaje sporządzonyraport zawierający wyniki liczbowe oraz ich słowny opis. Raport można wydrukować lubzamienić na zbiór tekstowy i poddać dalszej obróbce, korzystając z dowolnego edytoratekstu. Program zapamiętuje wszystkie wpisane wyniki, dzięki czemu stopniowo tworzy siębaza danych. Bazę tę można przenieść do innego programu (np. statystycznego) i wykorzystać do różnego rodzaju analiz.

Dysk instalacyjny z programem BDE i STER nabywa się raz – przy zakupie pierwszego testu.

Uwaga! Dla APIS-P (R) i APIS-Z istnieją odrębne programy PSI-TEST. Natomiast wspólny dlaobu wersji jest podręcznik użytkownika do obsługi programu.


139

Wymagania sprzętoweKomputer IBM PC z systemem Windows '98, 2000, NT, XP; dysk twardy, na którym jest conajmniej 3 MB wolnego miejsca.

Od listopada 2008 roku jest już w sprzedaży wersja 1.0.2.22 programu WKP dostosowanado systemu operacyjnego WINDOWS VISTA.

OpisProgram pozwala na przeprowadzenie badania, obliczenie wyników, odniesienie ich donorm, a także umożliwia wyświetlenie raportu z badania zawierającego: Profil ZAINTERE-SOWAŃ, Preferowane WARUNKI PRACY i Propozycje ZAWODÓW. Raport ten można wy-drukować.

Sposób badaniaProcedura badania wersją komputerową jest analogiczna do opisanej w podręcznikuprocedury badania wersją papierową.

Własności psychometrycznewersji komputerowej nie były sprawdzane.

NormyProgram umożliwia korzystanie z norm opracowanych dla papierowej wersji testu (zawar-tych w podręczniku).

ZastosowanieMetoda przeznaczona jest dla doradców zawodowych (psychologów, nauczycieli itp.);wyniki kwestionariusza mogą okazać się pomocne w wyborze kierunku kształcenia i do-kształcania się, w wyborze zawodu, w podejmowaniu decyzji o zmianie kwalifikacji itp.

WIE

LOW

YMIA

ROW

Y KW

ESTIO

NA

RIUS

ZPR

EFER

ENC

JI W

KP –

wer

sja k

ompu

tero

wa

Aut

orzy

test

u: A

nna

Mat

czak

, Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Ann

a C

iech

anow

icz,

Ew

a Za

lew

ska,

Joa

nna

Stań

czak

Aut

orzy

pro

gram

u: P

rem

iere

Mul

timed

ia s

p. z

o. o

.

WKP – wersja komputerowa

Materiały● Płyta instalacyjna z programem na jedno stanowisko

● Licencja (100 badań)


140

Jest to program ułatwiający pracę psychologom realizującym badania papierową wersjąWKP. Przeznaczony jest do obliczania wyników i sporządzania raportów z badań.

Wymagania sprzętowe● komputer IBM PC z systemem Windows '95, '98, 2000, NT lub XP;● dysk twardy, na którym jest co najmniej 3 MB wolnego miejsca.

OpisPosługując się klawiaturą należy wpisać dane demograficzne osoby badanej oraz udzie-lone przez nią odpowiedzi we wszystkich pytaniach. Program automatycznie porównujeodpowiedzi z kluczem, oblicza wyniki surowe i przeliczone w dziewięciu skalach WKP. Pro-gram umożliwia wyświetlenie raportu z badania zawierającego: Profil ZAINTERESOWAŃ,Preferowane WARUNKI PRACY i Propozycje ZAWODÓW. Raport ten można wydrukować.Program zapamiętuje wszystkie wpisane wyniki, dzięki czemu stopniowo tworzy się bazadanych. Bazę tę można przenieść do arkusza kalkulacyjnego i wykorzystać do różnego ro-dzaju analiz.

WIE

LOW

YMIA

ROW

Y KW

ESTIO

NARI

USZ

PREF

EREN

CJI W

KP

–pr

ogra

m d

o ob

licza

nia

wyn

ików

Auto

rzy te

stu: A

nna

Mat

czak

, Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Ann

a Ci

echa

now

icz,

Ewa

Zale

wsk

a, J

oann

a St

ańcz

akAu

torzy

pro

gram

u: P

rem

iere

Mul

timed

ia sp

. z o

. o.

WKP – program do obliczania wyników

Materiały● Płyta instalacyjna z programem


141

PKIE

Materiały● Płyta instalacyjna

POPU

LARN

Y KW

ESTIO

NA

RIUS

Z IN

TELI

GEN

CJI

EM

OC

JON

ALN

EJA

utor

zy: Z

espó

ł Pra

cow

ni Te

stów

Psy

chol

ogic

znyc

h (2

005)

Metoda przeznaczona do samobadania.Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej oparty jest na koncepcji inteligencjiemocjonalnej stworzonej przez amerykańskich psychologów P. Saloveya i J. D. Mayera,najbardziej znanych badaczy tej dziedziny.

W myśl tej koncepcji inteligencja emocjonalna rozumiana jest jako zbiór różnych zdolnościo charakterze poznawczym, dzięki którym człowiek wykorzystuje własne emocje przy roz-wiązywaniu problemów nie tylko emocjonalnych.

Na inteligencję emocjonalną składają się różne zdolności bardziej szczegółowe, któreprzejawiają się w codziennych zachowaniach każdego człowieka. Pytania kwestiona -riusza dotyczą takich właśnie zachowań.

Kwestionariusz zawiera 94 stwierdzenia. Przy każdym z nich użytkownik ocenia, w jakimstopniu zgadza się, że stwierdzenie to odnosi się do niego.

Po udzieleniu odpowiedzi na wszystkie pytania użytkownik dowiaduje się, jaki jest jego po-ziom inteligencji emocjonalnej oraz jakie zdolności emocjonalne stanowią jego słabe imocne strony. Dowiaduje się także, co może zrobić, aby rozwijać swoją inteligencję emo-cjonalną.

Wymagania sprzętowe: ● system Windows ('95/'98/NT/2000/Me/XP); ● karta graficzna o rozdzielczości co najmniej 800x600 pikseli; ● około 20 MB wolnego miejsca na dysku; ● napęd CD


142

PTIPO

PULA

RNY

TEST

INTE

LIG

ENC

JIA

utor

zy: Z

espó

ł Pra

cow

ni Te

stów

Psy

chol

ogic

znyc

h (2

004)

Metoda przeznaczona do samobadania.Komputerowy test, prosty w obsłudze, interesujący i urozmaicony; zawiera wiele cieka-wych zadań dla każdego. Ich różnorodność skutecznie zapobiega znużeniu użytkownika.

Stworzony przez grupę specjalistów z Pracowni Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Sprawdzony na osobach z różnym poziomem wykszta-łcenia i w różnym wieku: 14 – 19 lat, 20 – 29 lat, 30 – 40 lat, powyżej 40 lat.

Test obejmuje 300 zadań tworzących pięć grup, które odnoszą się do poszczególnegorodzaju zdolności składających się na inteligencję. Są to:

● zdolności słowne, ● zdolności logiczne, ● zdolności przestrzenne, ● zdolności liczbowe, ● wiedza o świecie.

W ramach każdej grupy znajdują się różnorodne zadania, tworzące w sumie 17 testówszczegółowych.

Wymagania sprzętowe: ● system Windows ('95/'98/NT/2000/Me/XP); ● karta graficzna o rozdzielczości co najmniej 800x600 pikseli; ● około 500 MB wolnego miejsca na dysku; ● napęd CD


143

WOZ

WST

ĘPN

A O

RIEN

TAC

JA Z

AW

ODO

WA

Aut

orzy

: Zes

pół P

raco

wni

Test

ów P

sych

olog

iczn

ych

(200

4)

WiekUczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych.

ProceduraProgram komputerowy, który trwa ok. 40 min.

WOZ to komputerowy program wspomagający pracę szkolnego doradcy zawodowego.Może być także przydatny dla nauczycieli przedsiębiorczości i pracowników biur karier. WOZ pozwala na szybką, a zarazem wieloaspektową ocenę preferencji ucznia, związa-nych z wyborem zawodu. Przy ocenie tej uwzględniane są zainteresowania, kompetencjespołeczne i cechy temperamentu.

OpisProgram składa się z trzech części. W pierwszej z nich uczeń wykonuje zadania angażujące różne zdolności umysłowe (wer-balne, liczbowe, przestrzenno-techniczne i uwagę) potrzebne przy wykonywaniu różnegorodzaju zawodów. Po rozwiązaniu tych zadań ocenia, które sprawiły mu największą satys-fakcję. Na tej podstawie program informuje o zainteresowaniach ucznia oraz podaje przy-kłady zawodów, w których takie zainteresowania są szczególnie pożądane. Druga część programu składa się z pytań, które dotyczą preferencji związanych z czyn-nościami lub działaniami społecznymi. Odpowiedzi uzyskane w tej części pozwalająstwierdzić, czy uczniowi odpowiadałaby praca wymagająca kontaktów z ludźmi i jeślitak, to związana z jakiego typu kontaktami (o charakterze opiekuńczym, kierowniczo-organizacyjnym, perswazyjnym czy dydaktycznym). Odpowiednio do tych ustaleń pro-gram podaje przykłady zawodów, w których potrzebne są kompetencje społeczne da-nego rodzaju. W części trzeciej program informuje o warunkach fizycznych i cechach temperamental-nych, które należy uwzględniać przy podejmowaniu decyzji zawodowych. Na zakończenie pracy z programem uczeń może, jeśli chce, zobaczyć poprawne rozwi-ązania zadań z części pierwszej. Informacje o swoich zainteresowaniach, preferen cjachspołecznych i odpowiadających im zawodach uczeń może otrzymać w postaci wydruku. Program jest łatwy w obsłudze. Przejrzysty i intuicyjny interfejs umożliwia uczniowi samo-dzielną pracę. Wydruk z wynikami może stanowić podstawę rozmowy doradcy z uczniem na temat dal-szego kształcenia (poziomu i kierunku) oraz ewentualnych dalszych badań diagnostycz-nych. Wyniki badań i dodatkowe dane demograficzne osób badanych mogą byćgroma dzone w bazie i w razie potrzeby wykorzystane przez doradców do sporządzaniaraportów oraz wykonywania analiz. WOZ to program oryginalny, przygotowany specjalniedla Szkolnych Ośrodków Kariery. WOZ jest bardzo prosty w obsłudze, nie wymaga specjalnego przygotowania ani ze stronydoradcy, ani ucznia. Jego atrakcyjna forma (różnorodność zadań, częste informacjezwrotne), a jednocześnie krótki czas wykonania, skutecznie zapobiegają znudzeniu.

ZastosowanieWOZ to program, z którego mogą korzystać szkolni doradcy zawodowi, nauczycieleprzedsiębiorczości w szkołach, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych,biur karier zawodowych oraz Centrów Informacji Zawodowej.

Wymagania sprzętowe● Komputer PC 133 MHz, 64 MB RAM, ok. 30 MB miejsca na twardym dysku, ● grafika kolor SVGA (High Color, small fonts), ● karta dźwiękowa, ● napęd CD-ROM, ● WINDOWS 95/98/NT/2000/Me/XP.

144


ΨHERMANSM

ETO

DA K

ON

FRO

NTA

CJI

Z S

OBĄ

HER

MA

NSA

200

0Pr

ogra

m d

o ob

licza

nia

wyn

ików

Aut

or te

stu:

Hub

ert J

. M. H

erm

ans

Polsk

a ad

apta

cja:

Pio

tr K.

Ole

ś (1

992)

Ane

ks d

o po

dręc

znik

a (M

etod

a Ko

nfro

ntac

ji z

Sobą

–20

00):

Elżb

ieta

Chm

ieln

icka

-Kut

er, P

iotr

K. O

leś,

Mał

gorz

ata

Puch

alsk

a-W

asyl

(200

9)A

utor

pro

gram

u: Z

bign

iew

Sie

nkie

wic

z

Wymagania systemoweProgram jest przeznaczony do obliczania wyników Metody Konfrontacji z Sobą – 2000(zmodyfikowanej wersji Metody Konfrontacji z Sobą). Do pracy z programem wymaganyjest system Windows 2000/XP/Vista i zainstalowany Microsoft.NET Framework w wersji 2.0lub wyższej (w systemie Vista jest zawsze zainstalowany, w pozostałych wersjach trzeba gozainstalować ze strony Microsoftu).

Aplikacja umożliwia wykonanie obliczeń niezbędnych do ustalenia afektywnych właści-wości poszczególnych wartościowań oraz powiązań między nimi, co stanowi podstawęanalizy systemu wartościowań badanej osoby i przygotowania dyskusji z klientem. Systemwartościowań, z uwzględnieniem typów wartościowań i odległości między nimi, zostajezobrazowany na wykresie. Do programu można wpisywać dane z karty „Ocena uczuć"(wartościowania i oceny uczuć bądź same oceny uczuć, zaznaczone przez klienta pra-cującego metodą papier-ołówek). Można również korzystać z programu w ten sposób,że po sformułowaniu wartościowań klient dokonuje ich oceny afektywnej osobiście wpi-sując dane do aplikacji.

Instalacja programuDo instalacji programu wymagane są uprawnienia administratora.

WynikiProgram wykonuje następujące – omówione w Aneksie – obliczenia, wyświetlane w od-dzielnych zakładkach:

● Oceny uporządkowane pod względem grup uczuć (S, O, P, N)● Wskaźniki - między innymi wskaźniki S, O, P, N, wskaźniki różnic między uczuciami z

grupy S i O a także P i N, wskaźnik uogólnienie i idealizacji oraz wskaźnik typu warto-ściowania

● Uczucia posortowane pod względem ich średniego nasilenia w systemie ● Korelacje między wskaźnikami S, O, P, N● Korelacje między wszystkimi wartościowaniami● Odległości euklidesowe między poszczególnymi wartościowaniami ● Korelacje między wszystkimi uczuciami ● Odległości euklidesowe między poszczególnymi uczuciami ● Korelacje między poszczególnymi wartościowaniami posortowane od największej

do najmniejszej● Odległości euklidesowe między poszczególnymi wartościowaniami posortowane od

najmniejszej do największej● Wykres - obrazuje rozmieszczenie poszczególnych wartościowań w przestrzeni okre-

ślonej przez różnice między wskaźnikami S i O oraz P i N. Odpowiednimi sygnaturamiwyróżnione są wartościowania spełniające kryteria typów głównych.

Zakładki z wartościowaniami, ocenami oraz wynikami stanowią kolejne plansze, któremogą być wydrukowane w całości, bądź w zakresie wybranym przez Użytkownika pro-gramu.Wyniki obliczeń nie są trwale zapisywane w pliku, co oznacza, że aby uzyskać obliczenia,należy po wczytaniu badania wybrać opcję „Przelicz”.

O programie on-lineInformacje na temat programu obliczeniowego znajdują się również na stronie interneto-wej: http://www.konfrontacjazsoba.pl. Na adres: [email protected] możnakierować pytania odnośnie aplikacji. Na tej stronie zamieszczone zostaną dodatkowemateriały informacyjne dotyczące programu oraz filmy instruktażowe.

Materiały● Płyta instalacyjna z programem

146

INNE

Książki Pracowni Testów Psychologicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149Programy reedukacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147

147

Programy reedukacyjne

Materiały● Komplet (3 podręczniki + 3 zeszyty)

● Podręcznik podstawowy● Zeszyt podstawowy● Podręcznik średni● Zeszyt średni● Podręcznik wyższy● Zeszyt wyższy

WZORY I OBRAZKI PROGRAMROZWIJAJĄCY PERCEPCJĘ WZROKOWĄAutorzy programu: Marianna Frostig, David Horne (1994)

Program przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Służy do przeprowadzania indywidual-nych i grupowych ćwiczeń z dziećmi przygo towu jącymi się do nauki czytania i pisania, a także z tymi dziećmi wwieku szkolnym, które nie robią postępów w nauce z powodu fragmentarycznego defi cytu rozwo jowego w sferze analizatora wzrokowego.

Na Program składają się trzy podręczniki dla osoby prowadzącej zajęcia i trzy zeszyty z ćwiczeniami dla dziecka.Zestawy (podręcznik + zeszyt) odpowiadają trzem poziomom: podstawowemu, średniemu i wyższemu.

W podręcznikach – oprócz bardzo dokładnych instrukcji dotyczących ćwiczeń w zeszycie dziecka – znajdują siętakże opisy ćwiczeń fizycznych i zabaw rekomen dowanych przez autorów jako integralna część Programu.

Program może być z powodzeniem stosowany także w szkołach specjalnych i grupach terapii zajęciowej. Instrukcje zostały opracowane tak, by zajęcia mogły prowadzić osoby nie mające zawodowego przygotowaniaw tej dziedzinie – na przykład rodzice.

ZESTAW ĆWICZEŃ DLA DZIECI Z TRUDNOŚCIAMI W NAUCE CZYTANIA Autor programu: Joanna Baran (1993)

Zestaw ćwiczeń przeznaczony jest przede wszystkim dla dzieci, które w ciągu pierwszego roku (lub dalszych lat)nie opanowały umiejętności czytania na po ziomie wymaganym przez szkołę. Może być również stosowany wpierwszej kla sie jako materiał pomocniczy.

Zestaw składa się z trzech zeszytów przeznaczonych dla dziecka, przewodnika dla osoby dorosłej prowadzącejzajęcia oraz z kompletu obrazków stanowiących uzupełnienie ćwiczeń zawartych w zeszytach dla dziecka.

Zestaw został opracowany jako pomoc w zajęciach indywidualnych, może być jednak wykorzystywany takżepodczas zajęć lekcyjnych. Instrukcja (zawarta w przewodniku) została opracowana tak, by zajęcia wyrównawczemogły prowadzić osoby nie mające zawodowego przygotowania w tej dziedzinie – przede wszyst kim rodzice.

Materiały● Komplet (3 zeszyty, przewodnik, obrazki)

● Zeszyt pierwszy● Zeszyt drugi● Zeszyt trzeci● Przewodnik dla osoby prowadzącej zajęcia● Obrazki

148

W sprzedaży dostępne są także materiały edukacyjne ireedukacyjne innych wydaw ców. Aktualna ich listawysyłana jest na życzenie klientów oraz dostępna na naszejstronie www.practest.com.pl, zakładka KSIĄŻKI

Programy reedukacyjne

149

Książki Pracowni Testów Psychologicznych

TESTY PSYCHOLOGICZNEAutorzy: Anne Anastasi i Susana Urbina

Tłumaczenie: Aleksandra Jaworowska, Anna Matczak, Teresa Szustrowa (1999)

Książka „łączy wysoki poziom naukowy i rzetelność z przystępnością sposobu prezentacji treści, w tym stosunkowozłożonych problemów metodologicznych. Można więc ją zalecić przede wszystkim studentom psychologii i naukpokrewnych oraz praktykom – zarówno bezpośrednio stosującym testy, jak i tym, którzy są odbiorcami wynikówbadań testowych – nauczycielom, pedagogom, lekarzom, osobom zajmującym się selekcją zawodową” (z przed-mowy prof. dr hab. Anny Matczak).

Spis treściCzęść I – Funkcje i źródła testów psychologicznych

1. Natura testów psychologicznych i ich stoso wanie2. Historyczne źródła współczesnych badań testowych

Część II – Zagadnienia psychometryczne3. Normy i znaczenie wyników testowych4. Rzetelność5. Trafność: podstawowe pojęcia6. Trafność: pomiar i interpretacja7. Analiza pozycji testowych

Część III – Testy zdolności8. Testy indywidualne9. Testy dla specjalnych populacji

10. Testy grupowe11. Natura inteligencji12. Kwestie psychologiczne związane z testo wym badaniem zdolności

Część IV – Testowe badania osobowości13. Samoopisowe inwentarze osobowości14. Pomiar zainteresowań i postaw15. Techniki projekcyjne16. Inne techniki diagnostyczne

Część V – Zastosowanie testów w praktyce17. Główne obszary zastosowania testów18. Etyczne i społeczne aspekty badań testo wych

LiteraturaMateriały źródłoweDodatek A. Alfabetyczny spis testów i innych narzędzi diagnostycznychDodatek B. Adresy wydawców i dystrybutorów testów oraz pokrewnych organizacjiAngielsko-polski słownik terminów psychologicznych występujących w tekścieIndeks testów angielsko-polskiIndeks testów polsko-angielskiIndeks nazwiskIndeks rzeczowy

150


WYWIAD PSYCHOLOGICZNY Redakcja: Katarzyna Stemplewska-Żakowicz i Krzysztof Krejtz (2005)

„Książka ta prezentuje zasady planowania i przeprowadzania wywiadu psychologicznego oraz analizowania wy-ników, uzyskanych za pomocą tej metody badania. Wszystkie te zasady służą temu samemu celowi ogólnemu –nadaniu dowolnemu wywiadowi struktury. […] Zamierzeniem niniejszej ksiązki jest pomoc przede wszystkim dlaosób uczących się trudnej sztuki prowadzenia wywiadu psychologicznego w badaniach i diagnostyce. Możeona służyć jako podręcznik dla studentów psychologii i nauk pokrewnych podczas zajęć obejmujących tematykęwywiadu i swobodnych metod diagnostycznych.” (z przedmowy dr hab. Katarzyny Stemplewskiej-Żakowicz i dr Krzysztofa Krejtza)

Spis treściTom I – Wywiad jako postępowanie badawcze● O różnorodności form wywiadu oraz prób jej uporządkowania – Katarzyna Stemplewska-Żakowicz ● Metoda wywiadu w psychologii – Katarzyna Stemplewska-Żakowicz ● Jak zrobić dobry wywiad (recepta metodologiczna) – Katarzyna Stemplewska-Żako wicz ● Kilka słów o sztuce interpretacji – Monika Grzesiak-Feldman ● Metoda analizy treści – teoria i praktyka badawcza – Krzysztof Krejtz, Izabela Krejtz ● Analiza Konstytucji Znaczenia – nowe podejście do planowania badań i analizy tekstu – Ewa Maria Kownacka,

Benjamin Sages ● Analiza dyskursu jako metoda analizy danych z wywiadu – Katarzyna Stemplewska-Żakowicz ● Wywiad poznawczy jako metoda wydobywania informacji z pamięci – Maria Rotkiel ● Rzetelność w analizie treści – Krzysztof Krejtz, Izabela Krejtz ● Wybrane statystyki zgodności między sędziami w analizie treści – Izabela Krejtz, Krzysztof Krejtz ● Programy komputerowe wspomagające analizę tekstu – Filip Barsky, Anna Gabińska, Bartosz Zalewski

AneksSwobodne techniki diagnostyczne. Wywiad i obserwacjared. nauk. Teresa Szustrowa – reprint wydania z 1991 roku ● Kontakt interpersonalny w wywiadzie diagnostycznym – Sonia Geller, Maria Król ● Technika prowadzenia wywiadu – Helena Grzegołowska–Klarkowska, Teresa Szustrowa ● Tematyka wywiadu – Teresa Szustrowa ● Obserwacja swobodna - Helena Grzegołowska-Klarkowska ● Analiza i interpretacja danych z wywiadu i obserwacji – Teresa Szutrowa

Tom II – Wywiad jako spotkanie z człowiekiem

● Wywiad dziennikarski a wywiad psychologiczny: porównanie – Monika Grzesiak-Feldman● Relacja diagnostyczna – Katarzyna Stemplewska-Żakowicz ● Specyfika kontaktu w wywiadzie psychologicznycm – Agata Engel-Bernatowicz ● Spotkanie z osobą z innej kultury – Halina Grzymała-Moszczyńska ● Dylematy etyczne i kontrowersje wokół pierwszego kontaktu klinicysty z pacjentem – Jakub Niedźwiedzki ● Kontrakt – Bartosz Zalewski ● Instrumenty konwersacyjne: rozróżnienia, klasyfikacje i badania – Dominika Ustjan ● Pytania i inne instrumenty konwersacyjne: zastosowania praktyczne podczas wywiadu diagnostycznego –

Dominika Ustjan ● Opór i praca z oporem – Katarzyna Romanowska ● Informacje zwrotne – Bartosz Zalewski ● Diagnosta jako „instrument własnej pracy” – Agata Engel-Bernatowicz

151


Tom III – Wywiad w różnych kontekstach praktycznych

● Wywiad kliniczny z osobą chorującą na schizofrenię przed przyjęciem na oddział dzienny szpitala psychiatrycznego – Dominika Ustjan

● Wywiad wstępny z osobą dorosłą zakwalifikowaną do psychoterapii poznawczo-behawioralnej – Maja Filipiak ● Wywiad wstępny z osobą dorosłą zakwalifikowaną do strategicznej psychoterapii krótkoterminowej – Maja Fi-

lipiak ● Wywiad z kobietą – ofiarą przemocy domowej – Katarzyna Jabłońska ● Wywiad psychologiczny z ofiarą przemocy seksualnej – Piotr Kiembłowski ● Wywiad psychologiczny na użytek postępowania sądowego – Bogdan Bielski ● Jak rozmawiać z rodziną osoby terminalnie chorej? – Bożena Winch ● Jakość życia z chorobą serca – wywiad z pacjentem leczonym kardiologiczne – Magdalena Śniegulska ● Wywiad przed przyjęciem do grupy wsparcia – Agata Engel-Bernatowicz ● Wywiad psychologiczny na potrzeby wspierania rozwoju osobowości – Dorota Kobylińska ● Kto będzie klientem? Nad czym będzie pracował? Wstępny wywiad w poradni psychologiczno-pedagogicznej

– Dorota Ziółkowska-Maciaszek ● Trudne rozmowy z uczniami. Wywiad psychologiczny z dzieckiem w pracy psychologa szkolnego – Aleksandra

Wilkin-Day ● Wywiad kulturowy – Anna Małgorzata Chodynicka, Joanna Więckowska ● Rozmowa kwalifikacyjna – Tamara Kasprzyk

Literatura cytowana

Indeks nazwisk

Indeks rzeczowy

152


NOWE SPOJRZENIA NA TESTNIEDOKOŃCZONYCH ZDAŃ J. B. ROTTERA.INTERPRETACJA JAKOŚCIOWAPraca zbiorowa pod redakcją Katarzyny Stemplewskiej-Żakowicz (1998)

Spis treściWprowadzenie – Katarzyna Stemplewska-Żakowicz

Część I. Możliwości zastosowania jakościowej interpretacji Testu Niedokończonych Zdań Rottera

● B. PIETKIEWICZ, E. SOKOŁOWSKA – Czy Test Niedokończonych Zdań Rottera jest testem? Możliwości wykorzysta-nia tego narzędzia

● E. SOKOŁOWSKA, B. PIETKIEWICZ – Procedura postępowania diagnostycznego w analizie jakościowej Testu Nie-dokończonych Zdań Rottera

● Z. TOEPLITZ – Test Niedokończonych Zdań Rottera jako metoda przygotowania wywiadu diagnostycznego

Część II. Interpretacja jakościowa Testu Niedokoń czonych Zdań Rottera w różnych orientacjach teoretycznych

● K. STEMPLEWSKA-ŻAKOWICZ – Podejście poznaw czo-fenomenologiczne w interpretacji Testu NiedokończonychZdań Rottera

● B. PIETKIEWICZ – Elementy psychoanalitycznej koncepcji Jacquesa Lacana w interpretacji Testu Niedokończo-nych Zdań Rottera

● E. SOKOŁOWSKA – Analiza transakcyjna jako teoretyczna podstawa interpretacji Testu Niedokończonych ZdańRottera

Część III. Przykłady

● Z. TOEPLITZ – Krystyna i Maciek: przykłady zastosowania Testu Niedokończonych Zdań Rottera w przygotowaniuwywiadu

● K. STEMPLEWSKA-ŻAKOWICZ – Monika: przykład interpretacji Testu Niedokończonych Zdań Rottera w orien tacjipoznawczo-fenomenologicznej

● B. PIETKIEWICZ – Marcin: interpretacja protokołu z badania Testem Niedokończonych Zdań Rottera z zastoso-waniem elementów teorii psychoanalitycznej J. Lacana

● E. SOKOŁOWSKA – Kuba: interpretacja protokołu Testu Niedokończonych Zdań Rottera na podstawie analizytransakcyjnej

● D. MAISON – Testy niedokończonych zdań w badaniach marketingowych

153


ROZWOJOWE I INDYWIDUALNE ZRÓŻNICOWANIEOPERACYJNOŚCI MYŚLENIA KONKRETNEGO ADIAGNOZA MOŻLIWOŚCI INTELEKTUALNYCHAutor: Anna Matczak (2001)

W pracy omówiono zwięźle Piagetowską teorię rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem stadium operacji kon-kretnych, oraz współczesne tendencje w zakresie diagnozy intelektu. Na tym tle Autorka przedstawiła wyniki swo-ich badań prowadzonych za pomocą testów DMI-2, które mierzą zdolności do myślenia operacyjnego u dzieciw wieku szkolnym.

Pierwsza część prezentowanych danych dotyczy zmian rozwojowych w operacyjności myślenia, ujawniającychsię przy porównywaniu rozwiązań podawanych przez dzieci reprezentujące kolejne poziomy wieku, wyróżnionew przedziale od 6 do 13 lat. Porównania te dotyczyły zarówno wyników ilościowych testu, jak i rodzaju po peł -nianych błędów oraz sposobu uzasadniania przez badanych wybieranych odpowiedzi. Okazało się, że na pod-stawie uzyskiwanych od dzieci uzasadnień można ocenić poziom rozwojowego zaawansowania zdolnościoperowania klasami i relacjami, które są podstawowymi strukturami logicznymi organizującymi czynności umy-słowe w okresie operacji konkretnych.

Druga część danych empirycznych dotyczy różnic indywidualnych w wynikach testów DMI-2. W analizachuwzględniono takie potencjalne wyznaczniki tych różnic, jak inteligencja, styl poznawczy (refleksyjność-impulsyw -ność) i płeć.

Na koniec przedstawiono argumenty przemawiające za diagnostycznym znaczeniem operacyjności myślenia,mierzonej testami DMI-2, jako wskaźnika ogólnych możliwości intelektualnych dzieci w wieku szkolnym.

TESTY W DIAGNOZOWANIU OSÓBSTARAJĄCYCH SIĘ O POZWOLENIE NA BROŃ(STAI, CISS, RISB)Autorka: Aleksandra Jaworowska (2003)

Praca stanowi sprawozdanie z badań poświęconych możliwości wykorzystania trzech testów osobowości w tokubadań psychologicznych osób ubiegających się o pozwolenie na broń. Testy te to: Inwentarz Stanu i Cechy Lęku(STAI), Test Niedokończonych Zdań Rottera (RISB) oraz Kwestionariusz Stylów Radzenia Sobie ze Stresem (CISS).Uzyskane dla każdej z metod dane walidacyjne pozwoliły na określenie wyników granicznych, czyli takich, którychnie powinny przekraczać osoby starające się o pozwolenie na posiadanie broni. W pracy omówiona jest też kwe-stia wpływu zmiennej aprobaty społecznej na wyniki testowe osób badanych w sytuacjach selekcyjnych.

154


AUTONARRACJE. TWORZENIE ZNACZEŃ W PSYCHOTERAPIIAutorzy: Hubert J.M.Hermans i Els Hermans-JansenTłumaczenie: Piotr K.Oleś (2000)

Książka – jak piszą autorzy we Wstępie – nawiązuje do trzech poziomów wiedzy: teorii, metody i praktyki. Teore-tyczną podstawę pracy stanowi teoria wartościowania, „która zakorzeniona jest w metaforze osoby umotywo-wanej do opowiedzenia historii o swoim życiu”. Osoba opowiadająca swoją historię nadaje znaczenie określonymwydarzeniom lub serii wydarzeń, wartościuje owe wydarzenia: przypisuje im wartość pozytywną, nega tywną lubambiwalentną.

Autorzy zakładają, że na organizację i reorganizację systemu wartościowań wpływają motywy podstawowe, azwłaszcza dwa z nich: dążenie do umacniania siebie (samoobrony, samowystarczalności, ekspansji) oraz pra-gnienie kontaktu i jedności z czymś lub kimś drugim.

Praca Hermansów jest przykładem podejścia integracyjnego; łączy bowiem teoretyczną koncepcję wartościo-wania ze specyficzną metodą „konfrontacji z sobą” – stanowiącą formę usystematyzowanego samopoznaniaprzeprowadzanego we współpracy z psychologiem. Kolejnym elementem zaprezentowanym w pracy jest zbiórpraktycznych pomysłów i technik badania systemu wartościowania oraz analiza skuteczności różnych sposobówwprowadzania zmian.

Książka jest adresowana do terapeutów i doradców, psychologów zatrudnionych w poradniach dla młodzieży,prowadzących poradnictwo zawodowe i doradztwo personalne, a także do badaczy prowadzących analizęprocesów dotyczących powstawania i przemian w indywidualnych systemach znaczeń.

Uwaga!Szczególnie polecamy użytkownikom Metody Konfron tacji z Sobą Huberta J. M. Hermansa (patrz: str. 57).

TERAPIA PSYCHOANALITYCZNA DZIECI I MŁODZIEŻY: PRZENIESIENIEAutor: Katarzyna Schier (2000)

Uwzględnianie mechanizmów przeniesieniowych w trakcie pracy z pacjentem jest tym elementem, który odróżniapsychoterapię psychoanalityczną od innych form psycho terapii.

Zjawisko przeniesienia w psychoterapii osób dorosłych jest przedmiotem wielu książek i artykułów. Inaczej jest zezjawiskiem przeniesienia w terapii psychoanalitycznej dzieci i młodzieży – literatura dotycząca tego problemuliczy niewiele pozycji. Wśród tych nielicznych pozycji książka Katarzyny Schier zasługuje na uwagę, ponieważ sta-nowi połączenie ogromnej wiedzy teoretycznej z rzetelnymi analizami materiałów empirycznych.

Autorka przedstawia w pracy zróżnicowane poglądy na kwestie przeniesienia. Analizując stanowiska poszczegól-nych badaczy nawiązuje do materiału empirycznego pochodzącego z prowadzonych przez nią sesji terapeu-tycznych z 28 pacjentami – dziećmi i młodzieżą.

Na podstawie zebranych materiałów empirycznych wyodrębnia wyróżnione przez Annę Freud formy zjawiskprzeniesieniowych ( przeniesienie aktualnych relacji dziecka, przeszłych doświadczeń, elementów nerwicy prze-niesieniowej oraz przeniesienie przyjętych sposobów wchodzenia w relację z drugą osobą). Formułuje też i uza-sadnia tezę o konieczności uwzględniania w procesie terapii psychoanalitycznej pacjentów dziecięcych imłodzieżowych przeniesienia ich rodziców. Dla opisania specyfiki przeniesienia w terapii dzieci autorka posługujesię terminem "trójkąt przeniesieniowy" wyjaśniając znaczenie związku terapeuty z rodzicami pacjenta dziecięcegodla techniki i efektów leczenia dziecka.

155


PODRĘCZNIK TERAPII PSYCHOANALITYCZNEJTOM I - PODSTAWY TOM II - DIALOG PSYCHOANALITYCZNYTOM III - PRZYPADEK AMALIE X

Autorzy: Helmut Thomä i Horst KächeleTłumaczenie: Anna Czownicka, Helena Grzegołowska-Klarkowska (1996)

Podręcznik został napisany przez dwóch światowej sławy niemieckich psycho analityków związanych z WydziałemPsychoterapii Uniwersytetu w Ulm. Przed miotem pracy są przemiany dokonujące się w teorii psychoanalizy orazbadania nad procesem psychoanalitycznym i jego wynikiem. W kolejnych rozdziałach rozważane są podsta-wowe pojęcia i teorie rozwijające się w ramach psychoanalizy, dyskutowane są kroki niezbędne do rozpoczęciai prowadzenia terapii psychoana litycznej, a także kliniczna użyteczność różnych modeli procesu psychoana li -tycznego. Tom drugi poświęcony jest przykładom klinicznym, którym towa rzyszą obszerne komentarze i wyjaśnie-nia. Tom trzeci to szczegółowa analiza przypadku jednej pacjentki.

STUDIA NAD KOMUNIKACJĄINTERPERSONALNĄAutor: Lidia Grzesiuk (1994)

Badania empiryczne przedstawione w tej pracy były inspirowane teoriami komu nikacji powstałymi na grunciepsychologii klinicznej. Kolejne części książki poświęcone są takim problemom, jak koncentracja na własnej osobielub osobie partnera, osobowościowe korelaty stylów komunikacji interpersonalnej, komuni kowanie ustosunkowańemocjonalnych, programowanie neurolingwistyczne, zachowania komunikacyjne dzieci i ich rodziców.

TESTOWANIE A OCENA KLINICZNAWYBRANE ZAGADNIENIABiblioteka Psychologa Praktyka tom VI (1995)

Wybór tekstów, wstęp i redakcja naukowa – Władysław Jacek Paluchowski

Redakcja – Teresa Szustrowa

Spis treściDiagnozowanie i wyjaśnianie w psychologii – Władysław Jacek Paluchowski

● R.R. HOLT – Diagnoza kliniczna jako systematyczne badanie● E. LOWELL KELLY – Diagnozowanie w psychologii – sytuacja obecna i perspektywy ● E. LOWELL KELLY – W jaki sposób powinniśmy diagnozować● R.P. MALONEY, M.P. WARD – Testy psychologiczne jako metoda zbierania danych● R.R. HOLT – Predykcja kliniczna i statystyczna – nowe spojrzenie na problem i pewne nowe dane

156


WYBRANE ZAGADNIENIA TESTÓW PROJEKCYJNYCHBiblioteka Psychologa Praktyka tom III (1989)

Wybór i redakcja naukowa – Michał StasiakiewiczWstęp i redakcja – Teresa Szustrowa

Spis treściOd Redakcji - Teresa Szustrowa

Część I. Podstawy teoretyczne

● L.K. FRANK – Metody projekcyjne w badaniu osobowości● M. DEUTSCH – Teoria pola a techniki projekcyjne● S. SCHAFER – Współczesna teoria psychoanalityczna a badanie technikami projekcyjnymi● F. AULD – Wkład teorii zachowania w problematykę testów projekcyjnych● G. LINDZEY – Klasyfikacja technik projekcyjnych● B.J. MURSTEIN, R.S. PRYER – Pojęcie projekcji. Przegląd problematyki

Część II. Problemy metodologiczne

● H.K. STONE, N.P. DELLIS – Empiryczna eksploracja „hipotezy poziomów”● B.I. MURSTEIN, S.R. WOLF – Empiryczna eksploracja „hipotezy poziomów” przy pomocy pięciu technik projekcyj-

nych● E.S. SHNEIDMAN – Sugestie dotyczące badań walidacyjnych● P.E. MEEHL – Testy ustrukturowane i projekcyjne – niektóre wspólne problemy ich walidacji● K.B. LITTLE – Problemy walidacji technik projekcyjnych● L.H. LEVY, T.B. ORR – Społeczne uwarunkowania badań nad trafnością Testu Rorschacha● A.R. JENSEN – Rzetelność technik projekcyjnych. Przegląd literatury● E. SCHACHTEL – Charakter danych testowych. Przeżyciowy wymiar reakcji testowej

Część III. Interpretacje

● R. SCHAFER – Jak ta historia została opowiedziana?● J.E. EXNER – Analiza sekwencji i analiza werbalizacji● MOLLY HARROWER – Projekcyjne aspekty rysunku

157


KULTUROWA ADAPTACJA TESTÓW(1990)

Redakcja – Anna Ciechanowicz

Spis treściWprowadzenie

● A. CIECHANOWICZ – Adaptacja kulturowa testów● A. JAWOROWSKA, T. SZUSTROWA – Ogólne problemy kulturowej adaptacji testów● J. KOSTRZEWSKI – Testy inteligencji „culture-fair”● A. MATCZAK – Wybrane problemy adaptacji kulturowej testów inteligencji – na przykładzie skali D. Wechslera

dla dzieci (WISC-R)● A. JURKOWSKI – Adaptacja testów słownikowych● A. CIECHANOWICZ – Adaptacja kulturowa testów werbalnych. Analiza wybranych przykładów.● R.Ł. DRWAL – Problemy kulturowej adaptacji kwestionariuszy osobowości● W.J. PALUCHOWSKI – Adaptacja kwestionariusza MMPI● D. KĄDZIELAWA – Specyficzne problemy adaptacji testów klinicznych. Testy neuropsychologiczne● H. KOTARSKA, M. MANTURZEWSKA – Problemy adaptacji testów muzycznych● J. BRZEZIŃSKI – O adaptacji kulturowej testów psychologicznych

158


Ponadto mamy w sprzedaży około 10000 tytułów zzakresu psychologii, psychiatrii, pedagogiki i dziedzinpokrewnych. Aktualna oferta znajduje się na naszejstronie: www.practest.com.pl

159

Kontakt z Pracownią

Korespondencję w sprawach merytorycznych prosimy kierować na adres:„Pracownia Testów Psychologicznych” sp. z o. o.ul. Wybieg 2400-788 Warszawa

lub przesyłać faxem na numer: 0-22 848 51 63

Telefon biura:0-22 848 51 63e-mail: [email protected]

Reklamacje i pytania dotyczące testów komputerowych (dot. PsychologicznychTestów Komputerowych) można kierować do Joanny Stańczak dzwoniąc na numer0601 35 50 96. Bardzo prosimy nie kontaktować się z tym numerem telefonu w spra-wach związanych z zakupem testów (ceny, zamówienia, itp.)

Adres naszej strony: www.practest.com.pl

Kontakt w sprawie sprzedaży testów i książek – patrz strona 9.

Kontakt z Pracownią wsprawach

merytorycznych

161

ZAMÓWIENIE

Płatnik: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .imię i nazwisko lub pełna nazwa instytucji

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ul. miejscowość

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .kod pocztowy poczta

Odbiorca: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .imię i nazwisko lub pełna nazwa instytucji

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ul. miejscowość

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .kod pocztowy poczta

Kontakt telefoniczny (z numerem kierunkowym): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Forma płatności: � przelew� zaliczenie pocztowe

Zamawiam

Oświadczam, że pokryję także koszty wysyłki*.

Oświadczam, że płatnik ma NIP.....................................................

Data............... Podpis księgowego............................ Podpis zamawiającego.........................

Podpis i pieczątka psychologa............................................obowiązkowe przy zamówieniu testów

L.p. Nazwa (wg cennika) Ilość

pieczątka firmy

Uwaga! Wypełnienie wszystkich rubryk jest obowiązkowe!

(adres pod który PTPPTP wyśle przesyłkę)

właściwą rubrykę zaz-naczyć krzyżykiem

�

* Jeśli wartość zamówienia nie przekracza250 PLN (książki) lub 500 PLN (testy)

2009 Testy - Pracownia Testów Psychologicznych ... · Druk:ZakładPoligraficznyJerz...

Documents

Transcript of 2009 Testy - Pracownia Testów Psychologicznych ... · Druk:ZakładPoligraficznyJerz...