Από τους μαθητές της Β2’ Σάξης

του 4ου Δημοτικού χολείου Καλαμαριάς

χολικό Έτος 2011 - 12

Οι μαθητές της Β2’ Σάξης που εργάστηκαν για να βγει αυτό το βιβλίο:

Κώτσιας Φρήστος

Λυμπιτάκης Κωνσταντίνος

Μαντζαβέλας Άγγελος

Μεταξιώτης Κωνσταντίνος

Νάτσης Αναστάσης

Παντούδης Νικόλας

Παπαδάκης Πασχάλης

Ρήγα Μαρία

εμελίδης Μάνος

Σατζρομπεκάρ Λέανδρος

Σζιβοπούλου Άννα-Μαρία

Σουρατζίδης Ιάκωβος

Σρέμμα Έλλη

Σσαρούχα Φρυσή

Σσιγκάνη Λίνα

Συμπανίδη Παυλίνα-Μαρία

Φρυστακοπούλου Κατερίνα

Φρόνη Μαρία-Υωτεινή

Ο Δάσκαλος της Σάξης:

Ζαφειρέλης Ιωάννης

Α

Αη-Βασίλης

Ο Άγιος Βασίλης υπήρχε από τα παλιά χρόνια μέχρι σήμερα. Υοράει κόκκινα ρούχα,

είναι γέρος και έχει άσπρο μούσι. Υέρνει δώρα στα παιδιά και ταξιδεύει με το έλκηθρό του σε

όλες τις χώρες. Έχει για βοηθούς του τα καλικαντζαράκια. Είναι ο πιο αγαπητός άγιος των

παιδιών. Μπαίνει από την καμινάδα στα σπίτια και αφήνει τα δώρα κάτω από το δέντρο. Για να

τον ευχαριστήσουμε αφήνουμε γλυκά πάνω στο τραπέζι.

Μεταξιώτης Κωνσταντίνος

Β

Βηθλεέμ

Νότια της Ιερουσαλήμ και σε απόσταση 9 χιλιομέτρων περίπου, πάνω σ' ένα λοφίσκο

κατάφυτο από αμπέλια, συκιές και ελιές βρίσκεται η Βηθλεέμ, μια κωμόπολη της

Παλαιστίνης.Tο όνομά της σημαίνει τόπος άρτων, τόπος γόνιμος.

ήμερα οι Άραβες τη λένε Μπέιτ-Λαχμ, δηλαδή τόπος κρέατος, γιατί εκτρέφει πολλά

πρόβατα.

Η Βηθλεέμ ήταν διάσημη για τους Εβραίους, γιατί εκεί σταμάτησε ο Αβραάμ

κατεβαίνοντας για τη Μεσοποταμία αλλά και γιατί εκεί γεννήθηκαν γνωστοί άνδρες της Παλιάς

Διαθήκης, όπως ο Ψβήδ, ο Ιεσσαί και ο σπουδαιότερος βασιλιάς του Ισραήλ, ο Δαβίδ.

Η μεγαλύτερη όμως δόξα της Βηθλεέμ είναι ότι εκεί σ' ένα σπήλαιο γεννήθηκε ο Ιησούς

Φριστός. Εκεί, κάθε χρόνο στις 25 Δεκεμβρίου γίνεται με συγκινητική μεγαλοπρέπεια ο

γιορτασμός της γέννησης του Ιησού, με παρουσία επισήμων, του Πατριάρχη και πολλών

πιστών. Παντούδης Νικόλας

Γ

Η γέννηση του Φριστού

Μια νύχτα στην πόλη Βηθλεέμ, σε ένα στάβλο, η νεαρή Μαρία γέννησε ένα μωρό. Αυτό το

μωρό ήταν ο Τιός του Θεού. Σα ζώα στο στάβλο παρακολουθούσαν τη γέννηση ήρεμα και η

ζέστη που εξέπεμπαν τα σώματά τους, ηρεμούσε το μωρό και τη Μαρία.

Κώτσιας Φρήστος

Δ

Δώρα των Μάγων

Μόλις οι τρεις Μάγοι έφτασαν στο στάβλο, μπήκαν και είδαν το βρέφος σε μία φάτνη, δίπλα στους γονείς του, τη Μαρία και τον Ιωσήφ και υποκλίθηκαν μπροστά του σε ένδειξη σεβασμού, φέρνοντάς του ως δώρα χρυσάφι, σμύρνα και λιβάνι. Η Παναγία θέλοντας να ανταποδώσει τα δώρα των Μάγων, έδωσε στον καθένα από αυτούς ένα κομμάτι από τα σπάργανα του Ιησού.

Οι τρεις Μάγοι ήταν από τα πιο μυστήρια πρόσωπα του αρχαίου κόσμου. ύμφωνα με μια εκδοχή, λέγεται ότι ο Γκασπάρ ερχόταν από την Σαρσό, ο Μελχιόρ από τη Βαβυλωνία και ο Βαλτάσαρ από την Αφρική. Σα δώρα που πρόσφεραν στο νεογέννητο Φριστό, δείχνουν ότι ήταν πλούσιοι άνθρωποι, ικανοί να εξοπλίσουν ένα στρατό για να τους συνοδέψει στο μακρινό ταξίδι τους. Αυτή την δυνατότητα σπάνια την είχαν απλοί άνθρωποι ακόμα κι αν ήταν σοφοί. Ο χρυσός ήταν και εξακολουθεί να είναι το πολυτιμότερο μέταλλο, ενώ το λιβάνι και τα σμύρνα ήταν τα ακριβότερα αρώματα εκείνης της εποχής. Μόνο βασιλείς μπορούσαν να προσφέρουν παρόμοια δώρα. Μάγοι; οφοί; Βασιλείς; Σο μυστήριο παραμένει.

Σα δώρα που προσέφεραν οι τρεις Μάγοι στον νεογέννητο Φριστό έχουν έναν ιδιαίτερο συμβολισμό. Σο χρυσάφι του Μελχιόρ συμβολίζει τη βασιλική καταγωγή του Φριστού, το λιβάνι του Βαλτάσαρ συμβολίζει τη θεϊκή Σου καταγωγή και η σμύρνα του Γκασπάρ συμβολίζει τη θνητή Σου καταγωγή. Σσιγκάνη Λίνα

Ε

Έλατο Σο έλατο είναι πράσινο. Έχει πολλά διαφορετικά στολίδια - γυάλινα, ξύλινα, χειροποίητα. την κορυφή βάζουμε ένα μεγάλο αστέρι. Έχει πολλά ωραία φωτάκια. Όταν έρχεται ο Αη Βασίλης μας φέρνει πολλά δώρα και τα βάζει κάτω από το έλατο. Σο χριστουγεννιάτικο έλατο συμβολίζει ελπίδα για μια καινούρια ζωή.

Φρήστος Κώτσιας

Ελάφι

Σο ελάφι έχει κέρατα στο κεφάλι, που του χαρίζουν μεγαλοπρέπεια. Σο φθινόπωρο η κραυγή

του αντηχεί απ’ άκρη σ’ άκρη στο δάσος. Σο χειμώνα ζει όνο του στο δάσος, επιστρέφει το

φθινόπωρο στο κοπάδι. Ήταν ένα από τα αγαπημένα ζώα του Αη-Βασίλη, που τραβούσε το

έλκηθρό του και πήγαινε από σπίτι σε σπίτι να μοιράσει δώρα στα παιδιά.

Λυμπιτάκης Κωνσταντίνος

Ζ

Ζώα της φάτνης

ε ανάμνηση της φάτνης στην οποία γεννήθηκε ο Φριστός, οι χριστιανοί συνηθίζουν να κατασκευάζουν κατά τη περίοδο των "εορτών των Φριστουγέννων" ομοίωμα της Υάτνης της Γεννήσεως με τα κύρια πρόσωπα των σχετικών ευαγγελικών περικοπών δηλαδή της Παναγίας, του Φριστού, του μνήστορος Ιωσήφ, των τριών Μάγων, των τριών βοσκών, Αγγέλων καθώς και κάποιων ζώων. Παλαιότερα αυτές οι κατασκευές ήταν χάρτινες αναδιπλούμενες, σήμερα αποτελούν ιδιαίτερες κατασκευές ξύλινες ή πλαστικές ενώ τα πρόσωπα και ζώα αγαλματίδια από πηλό ή άλλο υλικό.

Οι φάτνες αυτές τοποθετούνται στη βάση των χριστουγεννιάτικων δένδρων. ήμερα παρατηρούνται και υπαίθριες σε πλατείες δήμων αλλά και οργανισμών, ιδιωτικών εταιρειών κ.ά.

Σα ζώα της φάτνης συμβολίζουν τη ζωτική ενέργεια του ανθρώπου, η οποία από την πρώτη

στιγμή, μπαίνει στην υπηρεσία του υιού, κάτω δηλαδή από τον έλεγχο του ψυχικού νου, της

νέας δύναμης που κυριαρχεί στο σώμα.

Τατζρομπεκάρ Λέανδρος

Η

Ηρώδης Ο Ηρώδης ήταν Άραβας από την Ιδουμαία. Οι Ρωμαίοι τον όρισαν ως βασιλιά της Ιουδαίας. Βασίλεψε από τον 37 π.Φ. - λίγο μ.Φ. Οι Ιουδαίοι δεν τον συμπαθούσαν εξαιτίας της καταγωγής του και των σχέσεών του με τους Ρωμαίους και τον έτρεμαν για τις θηριωδίες του. Όταν έμαθε ο Ηρώδης για τη γέννηση του Ιησού, φώναξε αρχιερείς και γραμματείς του λαού του για να τον πληροφορήσουν για το πού θα γεννιόταν ο Μεσσίας. Οι πηγές των πληροφοριών που πήγαζαν από τους προφήτες και τις προφητείες του. Έστειλε μάγους να ψάξουν τον Ιησού και να τον ειδοποιήσουν μόλις τον βρουν για να προσκυνήσει και ο ίδιος. Όμως αυτή του η πρόθεση δεν ήταν αληθινή αφού ήθελε το θάνατο του Ιησού. Μόλις οι μάγοι βρήκαν το παιδί και ήταν έτοιμοι να επιστρέψουν, μετά από διαταγή του Θεού τα σχέδιά τους ανατράπηκαν και ξεκίνησαν για την πατρίδα τους. Ύστερα από λίγο καιρό η απάτη των μάγων βγήκε στην επιφάνεια και οργισμένος ο Ηρώδης έβαλε να σκοτώσουν όλα τα αρσενικά της Βηθλεέμ από δύο ετών και κάτω, σύμφωνα με το χρόνο που εξακρίβωσε από τους μάγους. Λίγα χρόνια αργότερα πέθανε αφήνοντας διάδοχο το γιο του Αρχέλαο.

Σουρατζίδης Ιάκωβος

Θ

Σο θείο Βρέφος

«Δι’ ημάς γάρ εγεννήθη παιδίον νέον, ο πρό αιώνων Θεός.» Ένας από τους κυριότερους ύμνους των Φριστουγέννων καταλήγει σ’ αυτά τα λόγια, ταυτίζοντας το βρέφος που γεννήθηκε στο σπήλαιο της Βηθλεέμ με τον «προ αιώνων Θεό». Ο ύμνος αυτός συνετέθη τον έκτο αιώνα από τον περίφημο Βυζαντινό υμνογράφο Ρωμανό το Μελωδό:Η Παρθένος σήμερον, τον

υπερούσιον τίκτει και η γη το σπήλαιον τω απροσίτω προσάγει άγγελοι μετά ποιμένων δοξολογούσι δι’ ημάς γαρ εγεννήθη παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός. (Κοντάκιον Φριστουγέννων) Με τη γιορτή των Φριστουγέννων η Εκκλησία μάς αποκαλύπτει ένα μυστήριο χαράς: το μυστήριο μιάς ελεύθερα προσφερόμενης αγάπης που δεν επιβάλλεται σε κανένα. Μιας αγάπης ικανής να δει, να αναγνωρίσει και να αγαπήσει το Θεό στο πρόσωπο του θείου Παιδιού, και να γίνει έτσι δώρο μιας νέας ζωής.

Ι

ΔΙΚΑΙΟ ΙΨΗΥ Ο ΜΝΗΣΗΡΑ ΣΗ ΠΑΝΑΓΙΑ

Θετός πατέρας του Ιησού. Σο όνομα Ιωσήφ είναι εβραϊκή λέξη και σημαίνει αυτόν που ο Θεός έκανε τέλειο. Ο Ιωσήφ ήταν άντρας συνετός και δίκαιος, απόγονος του βασιλιά Δαβίδ και καταγόταν από την Βηθλεέμ. Κατοικούσε όμως στη Ναζαρέτ ασκώντας το επάγγελμα του ξυλουργού. Όταν η Θεοτόκος Μαρία έγινε δεκαπέντε ετών, επειδή οι γονείς της είχαν στο μεταξύ πεθάνει, οι ιερείς του ναού της φρόντισαν να την αποκαταστήσουν. Προέκριναν ως καταλληλότερο τον Ιωσήφ από τη Ναζαρέτ. Ο αρραβώνας του Ιωσήφ με τη Μαρία ήταν ειδική περίπτωση. Αυτή πρέπει να ήταν 12-13 ετών, εκείνος ηλικιωμένος και χήρος με παιδιά. Ήταν πατέρας επτά παιδιών από άλλη γυναίκα και από τα ευαγγέλια ξέρουμε τα ονόματα των γιών του: Ιάκωβος, Ιωσής, ίμων και Ιούδας. Σα ευαγγέλια αναφέρουν και για κόρες του, που όμως δεν ξέρουμε τα ονόματά τους. Ο Ιωσήφ μετά την εγκυμοσύνη της Μαρίας επειδή ήταν ευσεβής και δεν ήθελε να τη διαπομπεύσει, αποφάσισε να διαλύσει τον αρραβώνα, χωρίς επίσημη διαδικασία. Σότε του εμφανίστηκε στο όνειρό του ένας Άγγελος σταλμένος από το Θεό που του αποκάλυψε για την υπερφυσική σύλληψη της Μαρίας. Όταν ξύπνησε ο Ιωσήφ έκανε όπως τον πρόσταξε ο Άγγελος και πήρε στο σπίτι του τη Μαρία. Δεν είχε όμως συζυγικές σχέσεις μαζί της. το σχέδιο της θείας οικονομίας ήταν, ν’ αναδειχθεί ο Ιωσήφ ως προστάτης της Μαρίας και του θείου Βρέφους. Γι' αυτό ο αρραβώνας ήταν απαραίτητος, για να καλυφθεί η υπερφυσική γέννηση του Ιησού. Έτσι ο Ιωσήφ υπήρξε απλώς μνήστωρ και ποτέ σύζυγος. Όταν πλησίαζε ο καιρός η Μαρία να γεννήσει ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Οκταβιανός, που ονομάστηκε Αύγουστος, είχε διατάξει να απογραφεί όλος ο πληθυσμός που ήταν κάτω από την Ρωμαϊκή κυριαρχία και ο καθένας έπρεπε να πάει στον τόπο της καταγωγής του. Ο Ιωσήφ έπρεπε να πάει να απογραφεί, μαζί με τη Μαρία, στην πόλη της καταγωγής του, τη Βηθλεέμ. Λόγω της πληθώρας των απογραφομένων, δε βρίσκουν πουθενά κατάλυμα παρά μόνο σ' ένα στάβλο. Εκεί, η Μαρία γέννησε τον Ιησού. Μετά τη γέννηση του Ιησού ο Ιωσήφ με τη Μαρία παρέμειναν στη Βηθλεέμ. Επειδή ο Ηρώδης, μετά την προσκύνηση των μάγων, ήθελε να σκοτώσει το Θείο βρέφος, άγγελος Κυρίου παρουσιάζεται σε όνειρο στον Ιωσήφ και του είπε να πάρει το παιδί και τη μητέρα Σου και να φύγουν στην Αίγυπτο. Πράγματι, ο Ιωσήφ πήρε τη Θεοτόκο και το Θείο βρέφος και έφυγαν μέσα στο σκοτάδι. Έφτασαν στην Αίγυπτο και έμειναν εκεί μέχρι το θάνατο του Ηρώδη. ήμερα στο παλιό Κάιρο, κοντά στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, βρίσκεται το σπήλαιο με το πηγάδι, όπου έμεινε η αγία οικογένεια κατά τη διάρκεια της διαμονής της στην Αίγυπτο. Μετά το θάνατο του Ηρώδη και ύστερα από ειδοποίηση του Αγγέλου η αγία οικογένεια επέστρεψε, όπου εγκαταστάθηκε και πάλι στη Ναζαρέτ. Μετά τη μετάβαση του Ιησού στο Ναό όταν ήταν δώδεκα ετών ο Ιωσήφ δεν μνημονεύεται πλέον. Γι' αυτό υποθέτουμε ότι πρέπει να πέθανε λίγο μετά από τη μετάβαση στο Ναό.

Η Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του την Κυριακή στις 18 Δεκεμβρίου. Σην ημέρα αυτή, επιτελείται η μνήμη όλων αυτών που στους αιώνες ευαρέστησαν στο Θεό, από τον Αδάμ μέχρι και του Ιωσήφ μνηστήρα της Τπεραγίας Θεοτόκου.

ΜΕΣΑΞΙΨΣΗ ΚΨΝ/ΝΟ

Κ

Κάλαντα

Σα κάλαντα είναι ένα είδος τραγουδιών που τα ψάλουμε τα Φριστούγεννα, την Πρωτοχρονιά

και τα Υώτα.

Μαντζαβέλας Άγγελος

Οι καλικάντζαροι

Οι καλικάντζαροι είναι μια παλιά παράδοση στην πατρίδα μας. Εμφανίζονται κάθε

Φριστούγεννα, κατά το Δωδεκαήμερο (25 Δεκεμβρίου 6 Ιανουαρίου). Επειδή από τα

Φριστούγεννα μέχρι τα Υώτα ο Φριστός είναι ακόμη αβάφτιστος, είναι και «τα νερά

αβάφτιστα». Έτσι βρίσκουν ευκαιρία οι καλικάντζαροι ν' αλωνίσουν τον κόσμο.

Ολόκληρο το χρόνο οι καλικάντζαροι ζουν κάτω από τη γη, προσπαθώντας άλλος με

τσεκούρι, άλλος με πριόνι ή μπαλτά και άλλοι με τα νύχια και τα σουβλερά τους δόντια να

κόψουν το δέντρο που βαστάει τη γη. Κόβουν-κόβουν, μέχρι που έχει απομείνει πολύ λίγο

ακόμα, αλλά τότε έρχονται τα Φριστούγεννα και, επειδή φοβούνται μην πέσει η γη και τους

πλακώσει, λένε "αφήστε το να πάμε πάνω στη γη και θα πέσει μοναχό του". Ανεβαίνουν λοιπόν

πάνω στη γη για να τυραννήσουν τους ανθρώπους και τα Θεοφάνεια που γυρίζουν, βλέπουν το

δέντρο ολάκερο, ακέραιο, άκοπο. Και πάλι κόβουν και πάλι έρχονται τα Φριστούγεννα, και

όλο απ' την αρχή.

Μερικοί λένε ότι είναι πνεύματα, άλλα καλά και άλλα κακά. Άλλοι πάλι πιστεύουν ότι

είναι παράξενα όντα, μαλλιαρά και ότι τρυπώνουν στα σπίτια από τις καμινάδες. Σις νύκτες

πηγαίνουν και κλέβουν τα φαγητά που βρίσκουν και πιο πολύ τα σύκα γιατί τους αρέσουν πολύ.

Όταν τελειώσουν το φαγητό τους αρχίζουν να χορεύουν.

Σρέμμα Έλλη

Λ

Λιβάνι

Σο Λιβάνι ήταν ένα άρωμα που χρησιμοποιούσαν οι Ιουδαίοι και σαν δώρο συμβόλιζε πως ο Φριστός θα γινόταν αγαπητός. το εδάφιο 11: Και όταν ήρθαν στο σπίτι, είδαν το παιδί μαζί με τη Μαρία, τη μητέρα του, και πέφτοντας κάτω το προσκύνησαν, και ανοίγοντας τους θησαυρούς τους, του πρόσφεραν δώρα, χρυσάφι και λιβάνι και σμύρνα (2:11). Προσκύνησαν αφού άκουσαν τον βασιλιά, αναχώρησαν, και ξάφνου, το αστέρι, που είχαν δει στην ανατολή, προπορευόταν απ' αυτούς, μέχρις ότου, φτάνοντας, στάθηκε επάνω εκεί όπου ήταν το παιδί. Και καθώς είδαν το αστέρι, χάρηκαν με χαρά υπερβολικά μεγάλη (Ματθαίος 2:9-10). Προσκύνησαν με την καρδιά τους. Σου πρόσφεραν Δώρα βασιλικά. Προσφέρουν αυτό που λατρεύουν, τα εργαλεία τους, τα όπλα τους. Σο λιβάνι και η σμύρνα, ήταν τα πιο ακριβά μυρωδικά καρυκεύματα, σε όλη τη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο. Σο χρησιμοποιούσαν για θυσίες σε τελετές που έκαναν, στους ναούς τους, ή για να πάρουν χρησμούς. Τπάρχουν αρκετά βαβυλωνιακά κείμενα που βεβαιώνουν αυτό. Σα δώρα τους ήταν φόρος υποτέλειας, ήταν τα όπλα τους, αυτό που θεωρούσαν πιο σημαντικό και το λάτρευαν. την Παλαιά Διαθήκη όταν ο βασιλιάς Εζεκίας, έδειξε στους Βαβυλώνιους τους θησαυρούς του και στους θησαυρούς υπήρχαν κατά πάσα πιθανότητα αυτά τα τρία (Β΄ Βασιλέων 20:13) Σα δώρα των μάγων δεν ήταν δώρα για μωρό. υμβόλιζαν την προσκύνηση και υποταγή τους στο νέο βασιλιά. Ήταν μια θυσία. Θυσίαζαν αυτό που πριν λάτρευαν. Η μόνη κατάλληλη θυσία για το βασιλιά Φριστό, που δείχνει την αλλαγή στη ζωή μας, είναι να θυσιάσουμε αυτό που λατρεύουμε πριν πάμε στο Φριστό. Οι μάγοι με την ελάχιστη γνώση τους, έστω έψαξαν και βρήκαν τον Ιησού.

Φριστακοπούλου Κατερίνα

Μ

Οι τρεις Μάγοι

Η ιστορία των Μάγων, όπως τη μάθαμε στα παιδικά μας χρόνια, ξεκινά πολλά χρόνια πριν την γέννηση του Φριστού. Σότε, ένας Πέρσης προφήτης, ο Βαλαάμ, είπε ότι: «Θα ανατείλει άστρο από τον Ιακώβ και θα παρουσιαστεί άνθρωπος από τον Ισραήλ, που θα συντρίψει τους εχθρούς Μωαβίτες». Η προφητεία αυτή πέρασε από γενιά σε γενιά ως σημάδι για την γέννηση ενός μεγάλου Βασιλιά που θα εξουσιάσει όλες τις φυλές της γης. Πολλά χρόνια πέρασαν και το «Άστρο της Βηθλεέμ» εμφανίστηκε στον ουρανό. Οι απόγονοι του Βαλαάμ το πρόσεξαν και κατάλαβαν ότι είχε έρθει το πλήρωμα του χρόνου. Έτσι ξεκίνησε από τα βάθη της Ανατολής μια τριμελής αποστολή που θα μετέφερε δώρα στον νέο βασιλιά. Αυτοί ήταν οι γνωστοί μας τρεις Μάγοι, Μελχιόρ, ο Γκασπάρ και ο Βαλτάσαρ. Μετά από ένα κοπιαστικό ταξίδι και ακολουθώντας πάντα το φωτεινό αστέρι της Βηθλεέμ, φτάνουν στον στάβλο όπου βρίσκουν τον Ιησού, τον «Νέο Βασιλιά των Ιουδαίων», που μόλις είχε γεννηθεί. Μόλις οι τρεις Μάγοι έφτασαν στο στάβλο, μπήκαν και είδαν το βρέφος σε μία φάτνη, δίπλα στους γονείς του, τη Μαρία και τον Ιωσήφ και υποκλίθηκαν μπροστά του σε ένδειξη σεβασμού, φέρνοντάς του ως δώρα χρυσάφι, σμύρνα και λιβάνι. Η Παναγία θέλοντας να ανταποδώσει τα δώρα των Μάγων, έδωσε στον καθένα από αυτούς ένα κομμάτι από τα σπάργανα του Ιησού. Οι τρεις Μάγοι ήταν από τα πιο μυστήρια πρόσωπα του αρχαίου κόσμου. ύμφωνα με μια εκδοχή, λέγεται ότι ο Γκασπάρ ερχόταν από την Σαρσό, ο Μελχιόρ από τη Βαβυλωνία και ο Βαλτάσαρ από την Αφρική. Σα δώρα που πρόσφεραν στο νεογέννητο Φριστό, δείχνουν ότι ήταν πλούσιοι άνθρωποι, ικανοί να εξοπλίσουν ένα στρατό για να τους συνοδέψει στο μακρινό ταξίδι τους. Αυτή την δυνατότητα σπάνια την είχαν απλοί άνθρωποι ακόμα κι αν ήταν σοφοί. Ο χρυσός ήταν και εξακολουθεί να είναι το πολυτιμότερο μέταλλο, ενώ το λιβάνι και τα σμύρνα ήταν τα ακριβότερα αρώματα εκείνης της εποχής. Μόνο βασιλείς μπορούσαν να προσφέρουν παρόμοια δώρα. Μάγοι; οφοί; Βασιλείς; Σο μυστήριο παραμένει. Σα δώρα που προσέφεραν οι τρεις Μάγοι στον νεογέννητο Φριστό έχουν έναν ιδιαίτερο συμβολισμό. Σο χρυσάφι του Μελχιόρ συμβολίζει τη βασιλική καταγωγή του Φριστού, το λιβάνι του Βαλτάσαρ συμβολίζει τη θεϊκή Σου καταγωγή και η σμύρνα του Γκασπάρ συμβολίζει τη θνητή Σου καταγωγή.

Σζιβοπούλου Άννα-Μαρία

Ν

Νύχτα των Φριστουγέννων

Σα χιόνια κρύα κι απαλά γλυκαίνουν κι ομορφαίνουν την εικόνα της Άγιας Νύχτας. Σο τι θα συνέβαινε την άγια εκείνη νύχτα σε κάποια πόλη στην άσημη μακρινή γη της Ιουδαίας, ουδείς μπορούσε να υποψιαστεί. Η Βηθλεέμ είναι χτισμένη 12 περίπου χιλιόμετρα Ν.Δ. της Ιερουσαλήμ. τη Βηθλεέμ σε μια λερωμένη αυλή ενός βρώμικου πανδοχείου καθόταν μια νεαρή κοπέλα φοβισμένη, τρέμοντας από τους πόνους που ένιωθε ότι ζύγωναν, περιμένοντας τον Ιωσήφ που στα χαμένα πάσχιζε να βρει μια γωνιά για τη φιλοξενία ενός μεγάλου βασιλιά. Έτρεξε, χτύπησε πόρτες, ζήτησε βοήθεια, κι εκείνη τη στιγμή κάποιος του υπέδειξε την πλαγιά των λόφων, η οποία ήταν γεμάτη στάνες και στάβλους. Εκεί ο Ιωσήφ οδήγησε τη Μαρία, στην κακοτράχαλη λύση, για να γεννήσει το Μεσσία και βρέθηκαν μπροστά στο σπήλαιο όπου «ο Θεός εφανερώθη εν σαρκί», σπαργανώθηκε με άχυρα και ζεστάθηκε με χνώτα ζώων. Οι πρώτοι που αντίκρισαν μια τέτοια ομορφιά ήταν τα ζώα, ύστερα οι ποιμένες και κατόπιν οι μάγοι. Οι ποιμένες λόγω του ότι ζουν σε αποτραβηγμένη μοναξιά συγκινούνται εύκολα και πρόσφεραν στο παιδί τα πρώτα δώρα της στάνης τους. Οι μάγοι της Ανατολής ήταν κάτι παραπάνω από βασιλείς την εποχή εκείνη. Οι βασιλείς κυβερνούσαν το λαό, οι μάγοι κατηύθυναν τους βασιλείς. Κι έγιναν προσκυνητές και μάρτυρες του πιο τρανού ιστορικοθρησκευτικού γεγονότος όλων των εποχών. Κοίταζαν το βρέφος και κατάλαβαν πως είχε και δύναμη και εξουσία στα χέρια του. Οι μάγοι Κάσπαρ, Μελχιώρ και Βαλτάσαρ φεύγουν. Και μόλις την άλλη νύχτα ανάβουν τα πρώτα λυχνάρια στα σπίτια της Βηθλεέμ η άγια οικογένεια οδεύει προς Αίγυπτο, τη γη που πριν από 14 αιώνες οι πατέρες της την είχαν ποτίσει με δάκρυα, ιδρώτα, ζωή.

Οι σοφοί της Ιουδαίας, ιερείς, γραμματείς, αστρολόγοι, ύστερα από κάθε σημάδι εξαιρετικό ή ανησυχητικό βρίσκονται καμπουριασμένοι ξετυλίγοντας τις χιλιοδιαβασμένες και παμπάλαιες περγαμηνές τους προσπαθώντας να δώσουν λογική ερμηνεία στο σημείο. Και ήταν συγκλονιστική η απάντηση που δόθηκε στον Ηρώδη ότι όλα συνέκλιναν να γίνουν στην πόλη που γεννήθηκε και βασίλευσε ο Δαυίδ. Ένοιωσε να παγώνει ολόκληρος και μέσα στην τρέλα και την παραζάλη του νου του έσφαξε, τα νήπια αποσπώντας τα από το μητρικό στήθος. Η σφαγή αυτή υπήρξε το ύπατο ανοσιούργημα του βρωμερού και αιμοβόρου αυτού γέροντα. Επειδή Φριστούγεννα θα πει Φριστού γέννα (δυο λέξεις) ο Ηρώδης πίστεψε πως με το μαχαίρι του θ' αφάνιζε αυτή τη γέννα. Η γέννηση του Φριστού ήρθε με το πλήρωμα του χρόνου κι έφερε την επανάσταση, έγινε η απαρχή της χριστιανικής χρονολογίας.

Σο σπήλαιο σώζεται μέχρι σήμερα κάτω ακριβώς από το ναό που έχτισε η Αγία Ελένη και συμπλήρωσε ο Μέγας Κων/νος, εκεί δε κάθε χρόνο άνθρωποι απ' όλα τα σημεία της γης τυχαίνει ν' αντικρίζουν το σημείο που πάνω από 2000 χρόνια γεννήθηκε ο Φριστός.

Συμπανίδη Παυλίνα

Ξ Σα ξωτικά του Αη-Βασίλη

Σα ξωτικά είναι οι βοηθοί του Αη-Βασίλη. Κάθε χρόνο λίγες μέρες πριν τα

Φριστούγεννα τα ξωτικά φτιάχνουν δώρα για τα παιδιά. Είναι μικρά, φοράνε σκουφάκια και μυτερά παπούτσια. Έχουν τρίγωνα αυτιά, ριγέ μπλούζες και παντελόνια με κύκλους. Υοράνε σκουλαρίκια και έχουν κορδόνια στα παπούτσια. Σα δώρα τα φτιάχνουν στο εργαστήρι του Αη-Βασίλη.

Σα ξωτικά είναι πάντα γελαστά. Ο Αη-Βασίλης με τα ξωτικά μοιράζουν τα δώρα στα παιδιά. Σους αρέσουν πολύ τα γλυκά. Κάνουν συνέχεια ζαβολιές στα σπίτια. Σα ξωτικά έχουν καστανά μάτια σαν τον κορμό από ένα δέντρο. Πετάνε με το έλκηθρο του Αη-Βασίλη σαν πουλιά.

Μπαίνουν μέσα στην καμινάδα για να μοιράσουν τα δώρα, και ξαφνικά, πέφτουν μέσα στα γλυκά, που είναι άσπρα σαν το χιόνι, και γίνονται άσπρα.

Σσαρούχα Φρυσή

O

Ουρανός

την γέννηση του Φριστού ο ουρανός ήταν πολύ καθαρός, γεμάτος αστέρια, αλλά μόνο ένα

ήταν το πιο ξεχωριστό απ’ όλα τ’ άλλα. Αυτό που φώτιζε πιο λαμπερά και έδειχνε τον δρόμο

για την φάτνη στους βοσκούς και στους τρεις σοφούς με τα δώρα. Ο ουρανός ήταν γεμάτος με

Αγγέλους που κατέβαιναν στην γη και ειδοποιούσαν τους χριστιανούς για την γέννηση του

Φριστού.

Σσιγκάνη Λίνα

Π Παναγία

Εκείνο τον καιρό ζούσε ένα ζευγάρι, ο Ιωακείμ και η Άννα. Δεν είχαν παιδιά και

παρακαλούσανε συνέχεια το Θεό με προσευχές, με νηστείες και με κλάματα για να τους

χαρίσει ένα παιδί. Μια μέρα ο Ιωακείμ ήτανε επάνω στο βουνό και προσεύχονταν.

Παρουσιάστηκε μπροστά του ο Αρχάγγελος Γαβριήλ και του είπε: «Έρχομαι σταλμένος από

το Θεό για να σου πω ότι οι προσευχές σου πιάσανε και ότι η γυναίκα σου θα κάνει κόρη. Και

η Κόρη θέλει να γεννήσει το Βασιλέα του Κόσμου (που θα είναι ο Φριστός). Πήγαινε και

πέστο στη γυναίκα σου και να δοξάζεται το Θεό». Ο Ιωακείμ άκουσε τα λόγια και τα

μηνύματα του Αρχάγγελου Γαβριήλ. Ση νύχτα εκείνη η Άννα συνέλαβε τη Δέσποινα ημών

Θεοτόκο. Όταν φτάσανε εννιά μήνες, ή Άννα γέννησε ένα κοριτσάκι. Η συνήθεια τότε των

εβραίων ήτανε σε οχτώ μέρες να καλούνε τους αρχιερείς στο σπίτι για να τους τραπεζώνουνε

και να βγάζουν το όνομα του παιδιού. Έτσι ο Ιωακείμ κάλεσε τους αρχιερείς στο σπίτι του για

να τους φιλέψει και για να θέσουν το όνομα της κόρης του, που θα την ονόμαζαν Μαριάμ.

Αυτό είναι το όνομα της Παναγίας, που σημαίνει Βασίλισσα. Όταν πέρασαν τρία χρόνια,

ξέχασαν όμως, πως την είχαν ταμένη στο Θεό. Σότε την πήρανε και την πήγανε κατευθείαν

στην εκκλησία. Αρχιερέας τότε της εκκλησίας ήταν ο Ζαχαρίας, ο προφήτης και πατέρας του

Ιωάννη του Προδρόμου του Βαπτιστή. Μόλις την αναγνώρισε στάθηκε μπροστά τη και την

είπε χαίρε Βασίλισσα του κόσμου και Παναγία Θεοτόκε και μητέρα του Φριστού. Μετά

πήρανε τη Μαριάμ και την τάξανε στο ναό όπου και έμεινε εκεί για δώδεκα χρόνια με

προσευχές και φαγητό που της κατέβαζε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ από τον ουρανό.

(Αυτή τη γιορτή γιορτάζει η εκκλησία και όλοι οι χριστιανοί. Σα εγκώμια της Θεοτόκου

Παρθένου Μαρίας)

Ρήγα Μαρία

Πρωτοχρονιά

Η Πρωτοχρονιά είναι η πρώτη μέρα του χρόνου. Γι’ αυτή τη μέρα υπάρχουν πολλά έθιμα.

Ένα έθιμο είναι η βασιλόπιτα. Η βασιλόπιτα είναι μια πίτα που μέσα της βάζουμε ένα

φλουρί. Σην κόβουμε την Πρωτοχρονιά, στις 12.00 το βράδυ, κι όποιος βρει το φλουρί είναι

τυχερός για ολόκληρη τη χρονιά.

Ένα άλλο έθιμο είναι ο Αη-Βασίλης. Ο Αη-Βασίλης είναι ένας άγιος που έρχεται κάθε

Πρωτοχρονιά στα σπίτια των παιδιών και αφήνει ένα δώρο κάτω από το έλατο. Υοράει ένα

κόκκινο σκούφο, μια κατακόκκινη στολή και καφέ γυαλιστερές μπότες.

Επίσης κάθε Πρωτοχρονιά σπάμε ένα ρόδι για να πάει καλά η χρονιά.

Μια άλλη παράδοση είναι ο πρώτος άνθρωπος που μπαίνει το νέο χρόνο σε κάθε σπίτι, να

μπαίνει με το δεξί πόδι, για να κάνει ποδαρικό.

Σσαρούχα Φρυσή

Ρ

Σο ρόδι

Σο δέντρο της ροδιάς ήταν γνωστό στην αρχαία Ελλάδα και η ονομασία του συνδέεται με τη λέξη Ρόδος και σημαίνει τη ΡΟΗ και η ΔΤΝΑΜΗ. Σο έθιμο θέλει να σπάμε ένα ρόδι για γούρι την πρώτη μέρα του χρόνου. Σο ρόδι θεωρείται το φρούτο που φέρνει καλοτυχία και αφθονία αγαθών στο σπίτι μας.

Σρέμμα Έλλη

μύρνα

Η μύρνα (μύρο) ήταν ένα ακόμη από τα δώρα των μάγων. Ο θρύλος λέει ότι ο Γκάσπαρ έφερε το δώρο της μύρνας από την Ευρώπη ή την Σαρσό της Κιλικίας και απόθεσε μπροστά στο θείο βρέφος. Εξαιτίας των διαφόρων χρήσεων που είχε η μύρνα σαν φάρμακο, το δώρο παριστάνει την ανθρώπινη απόσταση του Φριστού, τον Τποφέροντα Λυτρωτή, τον Μεγάλο Θεραπευτή και τα Πάθη.

Φρόνη Υωτεινή

Σ Σάρανδος

Ο Άι Βασίλης αποτελεί σήμερα μια διεθνή λαογραφική μορφή η οποία διανέμει δώρα σε παιδιά και ενηλίκους που υπήρξαν "καλοί" κατά τη διάρκεια του χρόνου. Είναι κυρίαρχο πρόσωπο του εορτασμού της Πρωτοχρονιάς και των Φριστουγέννων. Η γνωστή παρουσία του με κόκκινη στολή, λευκή γενειάδα, πάντα χαμογελαστός με το σάκο με τα δώρα, πάνω σε έλκηθρο που το σέρνουν τάρανδοι αποτελεί σήμερα σε παγκόσμια κλίμακα τον πλέον αγαπημένο ήρωα των παιδιών τις ημέρες αυτών των εορτών Ξεκινά κάθε χρόνο από χώρα του Βορρά, για να χαρίσει

δώρα σε όλα τα παιδιά της γης πάνω σε έλκηθρο που σέρνεται από 8 τάρανδους, χωρισμένους σε ζευγάρια των δύο. Οι τάρανδοι του Αϊ-Βασίλη ονομάζονται Dasher (Ντάσερ) και Dancer (Ντάνσερ), Prancer (Πράσνερ) και Vixen (Βίξεν), Comet (Κόμετ) και Cupid (Κιούμπιτ), Dunder (Ντόνερ) και Blixem (Μπλίτζεν) . Ο Dunder αργότερα το άλλαξε σε Donder ή Donner, και μετά από λίγο ο Blixem το άλλαξε και αυτός σε Blitzen. Η πιο γνωστή ιστορία για τάρανδο είναι αυτή του Ρούντολφ με την κόκκινη μυτούλα. Ο Ρούντολφ γεννήθηκε το 1939, όταν ένα πολυκατάστημα στο ικάγο, ζήτησε από τον υπάλληλο του εμπορικού τμήματος, τον 34χρονο Robert L. May, να γράψει μια χριστουγεννιάτικη ιστορία που θα διανεμόταν στους πελάτες, στα πλαίσια των εορτών. Ο May είχε μια έφεση στο να γράφει παιδικές ιστορίες και στίχους και θεωρήθηκε πως ήταν ο ιδανικός για να φτιάξει το φυλλάδιο. Ο May, που είχε εν μέρει ζωγραφίσει το παραμύθι του «Ασχημόπαπου», κατέληξε στην ιδέα ενός ταράνδου που ήταν διωγμένος από την κοινότητα του λόγω της φυσικής ιδιαιτερότητας του που τον έκανε να ξεχωρίζει: την κόκκινη λαμπερή μυτούλα του. Έτσι, ήταν έτοιμος να γράψει την ιστορία του Ρούντολφ, σε συνέχειες με ρυθμικά στιχάκια. Μάλιστα, τα διάβαζε και στην τετράχρονη κόρη του, για να δει τις αντιδράσεις της. Αν και η κόρη του, κάθε φορά που της διάβαζε ένα στιχάκι ο πατέρας της ενθουσιαζόταν, το αφεντικό του May ανησυχούσε για το πόσο κατάλληλος ήταν ένας τάρανδος με κόκκινη μύτη - χαρακτηριστικό συνδεδεμένο με την κατανάλωση αλκοόλ - για ήρωας μιας χριστουγεννιάτικης ιστορίας. Σελικά η παραμύθι του Ρούντολφ εγκρίθηκε και η ιστορία έγινε μεγάλη επιτυχία, γυρίστηκε ταινία και γράφτηκε και τραγούδι. Ο τάρανδος, γνωστός και ως καριμπού στη Βόρεια Αμερική, είναι ελάφι που κατοικεί σε αρκτικές περιοχές. Σρώει κυρίως λειχήνες τον χειμώνα, ιδιαίτερα βρύα ταράνδων. Ψστόσο, τρώει και τα φύλλα από ιτιές και σημύδες καθώς επίσης βούρλα και χόρτα. Μπορεί επίσης να φάει αρουραίους, τρωκτικά lemmus, πουλιά και αυγά πουλιών. Οι φυσικές απειλές στους ταράνδους συμπεριλαμβάνουν τις χιονοστιβάδες και τα αρπακτικά λύκους, λύγκες, αρκούδες και άλλα. Παντούδης Νικόλας

Σραπέζι χριστουγεννιάτικο

Σο εορταστικό «Δωδεκαήμερο», από την παραμονή των Φριστουγέννων μέχρι και την ημέρα των Θεοφανίων, περιλαμβάνει πολλά έθιμα που έχουν να κάνουν σε μεγάλο βαθμό με το φαγητό. Η νηστεία των Φριστουγέννων που ακολουθείται από αρκετές οικογένειες σήμερα, αποτελούσε στο παρελθόν γενικό κανόνα. Σο τέλος της νηστείας ακολουθούσε η γιορτινή διάθεση και κατανάλωση εκλεκτών φαγητών. ’ όλη σχεδόν την Ελλάδα τις παραμονές των εορτών γίνονταν και γίνονται ακόμα τα χοιροσφάγια, η σφαγή δηλαδή του σπιτικού χοίρου και η παρασκευή σπιτικών κρεατοσκευασμάτων όπως χοιρομέρια, λουκάνικα, καπνιστές μπριζόλες, καβουρμάδες, σύγλινα που συναντάμε σχεδόν σε κάθε μέρος της πατρίδας μας. Σην περίοδο των γιορτών σε πολλά μέρη της Ελλάδας συναντάμε και διάφορα έθιμα που σχετίζονται με το φαγητό. Ακόμη και σήμερα διατηρείται το έθιμο με τα κάλαντα, με το απαραίτητο κέρασμα.

Φριστουγεννιάτικοι “πειρασμοί”

ε κάθε τόπο στην Βόρεια Ελλάδα συναντάμε το επίσημο φαγητό των ημερών άλλοτε σαν λαχανοσαρμάδες, άλλοτε σαν λαχανοντολμάδες, σαρμάδες ή γιαπράκια, τα οποία έχουν μια γέμιση από κιμά και ρύζι τυλιγμένη σε φύλλα λάχανου, ωμού ή τουρσί. την περιοχή της Κοζάνης βρίσκουμε τους σαρμάδες μαγειρεμένους αποκλειστικά με λάχανο τουρσί και με κόκκινη σάλτσα από κοκκινοπίπερο. τη Νάουσα οι λαχανοντολμάδες σερβίρονται με παχιά σάλτσα αυγολέμονου. Άλλα φαγητά των ημερών είναι το «τουρσουλούτικο» που μαγειρεύουν οικογένειες προσφύγων από την Ανατολική Ρωμυλία και είναι χοντροκομμένο χοιρινό κρέας που τοποθετείται σε στρώσεις εναλλάξ με ξινό λάχανο και σιγοβράζει με βούτυρο και μπούκοβο. τη Βέροια μαγειρεύουν τέτοιες μέρες χοιρινό μπούτι με μπόλικο σκόρδο και μπαχαρικά. ’ όλη την Βόρειο Ελλάδα παλαιότερα μαγειρεύανε εορταστικά φαγητά με κρέας και κυδώνια -συνήθως με μοσχάρι- αλλά και χοιρινό. Σο πλέον απαραίτητο φαγητό της Πρωτοχρονιάς είναι η πίτα, όχι η γλυκιά βασιλόπιτα που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την Πόλη, άλλα η πίτα με φύλλο που συναντούμε σ’ όλη τη Μακεδονία. Η επίσημη πίτα στην οποία μπαίνει ο «παράς», έχει σύβραση με πράσο και κρέας -συνήθως χοντροκομμένο χοιρινό- και μοσχαρίσιο κιμά. Άλλη επίσημη πίτα των ημερών είναι αυτή με κίτρινη κολοκύθα και φέτα και φυσικά η τυρόπιτα.

Γλυκά εδέσματα

Παράλληλα με τα φαγητά υπάρχουν και πολλά γλυκίσματα που συμπληρώνουν το εορταστικό τραπέζι στην Μακεδονία. Οι γλυκιές Βασιλόπιτες αρωματισμένες με μαχλέπι συναντιούνται πλέον σε όλα τα σπίτια ενώ ορισμένες νοικοκυρές προτιμούν τη τριφτή βασιλόπιτα. Σα μελομακάρονα και οι κουρα μπιέδες αποτελούν το απαραίτητο συμπλήρωμα στο εορταστικό τραπέζι.

Παντούδης Νικόλας

Τ

Ύμνος

Ο ύμνος είναι, όπως διαβάζουμε στο λεξικό, μία ωδή προς τιμή του Θεού ή αγίου. Για

πρώτη φορά ακούστηκε στη φάτνη, που έψαλλαν τα αγγελάκια «Ψσαννά» πάνω από τη σπηλιά,

στο νυχτερινό ουρανό που ήταν φωτισμένος από τα αστεράκια που εκείνη τη νύχτα έλαμπαν.

Μέσα στη σπηλιά γεννήθηκε ο Φριστούλης από την Παναγία.

Σους ύμνους τους λέμε στην εκκλησία. Κάθε χρόνο εκείνη τη μέρα, τα Φριστούγεννα, ο

κόσμος μαζεύεται στην εκκλησία και ακούει τους ψαλμούς. Όταν ακούγονται οι ύμνοι είναι

πολύ όμορφα, γιατί είναι μελωδικοί. Όλοι οι πιστοί ψάλλουν μαζί για να τιμήσουν το

Φριστούλη που γεννήθηκε

Σσαρούχα Φρυσή

Υ

Υάτνη

Η Μαρία και ο Ιωσήφ ήθελαν

κάπου να ξεκουραστούν. Πήγανε σ

ένα πανδοχείο να βρούνε δωμάτιο,

αλλά δεν είχε ούτε ένα. Αυτός που

είχε το πανδοχείο τους λυπήθηκε,

και τους έδωσε εάν θέλουν την

φάτνη του..που ήταν ψηλά στο

βουνό. Όταν έφτασαν, η φάτνη

ήταν γεμάτη άχυρα, πολλά ζωάκια,

όπου με τα χνώτα τους την

ζέσταναν. Εκεί η Μαρία γέννησε

τον Φριστό μέσα στη φάτνη, και

πήρε τα δώρα των τριών σοφών,

χρυσόν , λίβανον, και σμύρνα.

Σσιγκάνη Λίνα

Υώτα

Σα Θεοφάνια (ή Θεοφάνεια) είναι μεγάλη ετήσια χριστιανική

εορτή της ανάμνησης της Βάπτισης του Ιησού Φριστού στον

Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή. Εορτάζεται

στις 6 Ιανουαρίου και είναι η τρίτη και τελευταία εορτή του

Δωδεκαημέρου (εορτών των Φριστουγέννων). Σο

όνομαπροκύπτει από την φανέρωση των τριών προσώπων της

Ανίας Σριάδας που συνέβη σύμφωνα με τρεις σχετικές

ευαγγελικές περικοπές. Η εορτή των Θεοφανίων λέγεται επίσης

και Επιφάνια και Υώτα ( ή Εορτή των Φώτων ).

Φρόνη Υωτεινή

Φ

Φρυσό

Ο Μελχιόρ πρόσφερε στον Φριστό χρυσό. Σο χρυσό ήταν το αγαθό των Βασιλιάδων, πράγμα

που συμβόλιζε την ιδιότητα ως Βασιλιά που έχει ο Φριστός για τους Φριστιανούς. Έτσι με

αυτήν την προσφορά οι Μάγοι θέλησαν να δείξουν ότι τιμούσαν ένα βασιλιά.

Χ

Χωμί Φριστουγέννων ( Φριστόψωμο )

Σο Φριστόψωμο, του Φριστού το ψωμί είναι ένα από τα πιο όμορφα έθιμα των

Φριστουγέννων. Σο φτιάχνουν σε όλη την Ελλάδα με αρκετές όμως διαφορές από περιοχή σε

περιοχή.

Σο Φριστόψωμο είναι ένα μεγάλο στρογγυλό ψωμί φτιαγμένο με διάφορα υλικά και όμορφα

διακοσμημένο. Σο ζυμώνουν τρεις ημέρες πριν τα Φριστούγεννα και το τρώνε τη μέρα των

Φριστουγέννων.

Σρέμμα Έλλη

Ψ

Ψσαννά ημαίνει "ψάλτε ύμνο", "δοξολογείστε" (Ματθαίος 21:9,15, Μάρκος 11:9,10, Ιωάννης 12:13). Από το εβραϊκό hoshi-ah-na (σώσων τώρα). Αρχικά επρόκειτο για προσευχή και σήμαινε "Ψ Κύριε, σώσε με, σε παρακαλώ" (Χαλμός 118:25). Αργότερα μεταβλήθηκε σε επιφώνημα χαράς όπως στη γιορτή της κηνοπηγίας, στη είσοδο του Ιησού Φριστού στο Ιεροσόλυμα ( Ματθαίος 21:9, Μάρκος 9:10,11, Ιωάννης 12:13). Ο ευαγγελιστής Λουκάς αντί "ωσαννά" γράφει "Δόξα εν υψίστοις" (Λουκάς 19:38). «Άγιος, άγιος, άγιος Κύριος αββαώθ πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης σου, ωσαννά εν

τοις υψίστοις, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ωσαννά ο εν τοις υψίστοις».

Χάλλοντας τον ύμνο μιμούμαστε τους αγγέλους που δοξολογούν το Θεό.