11. Hipnoza, letarg, śpiączka - różne stany świadomości

Adrianna MachetaKlaudia PerfikowskaMichał MaderaKlasa 1b

Śpiączka to stan głębokiej utraty przytomności. Jest objawem zakłócenia funkcjonowania ośrodkowego układunerwowego. Może być spowodowana urazami lub ciężkimi schorzeniami, np. metabolicznymi, albo ostrymizatruciami, w wyniku których przestaje funkcjonować kora mózgowa lub twór siatkowaty mózgu.

Śpiączka jest przypadkiem wymagającym niezwłocznej pomocy medycznej. Szybkierozpoznanie przyczyny i odpowiednie leczenie może ocalić życie człowieka. Zbyt późnainterwencja lekarza, np. w śpiączce cukrzycowej zwiększa śmiertelność chorych do 40–70 proc. Dla ustalenia rodzaju śpiączki ważne jest stwierdzenie, czy u pacjenta nastąpiłanagła utrata przytomności, czy też występowały stopniowe zmiany zachowania. Ogólnierzecz biorąc pierwsza możliwość wskazuje na urazowe, a druga na metaboliczne przyczynyśpiączki.

Śpiączka może też wystąpić po napadzie drgawek u chorego na padaczkę oraz w rezultacieencefalopatii nadciśnieniowej, czyli uszkodzenia mózgu powstałego w wyniku nadciśnieniakrwi.Śpiączka afrykańska (trypanosomatoza afrykańska) to groźna choroba pasożytniczawystępująca w tropikalnej Afryce. Wywoływana jest przez pasożyty zwane świdrowcami,wszczepiane ludziom przy ukąszeniu przez muchy z rodzaju tse-tse.

HIPNOZA  Hipnoza jest to stan psychiczny częściowego wyłączenia świadomości, pomiędzy snem a jawą, charakteryzujący się wzmożoną podatnością na sugestię(rodzaj bezpośredniego przekazu, poprzez który dana osoba wywiera wpływ na decyzje).  Termin hipnoza pochodzi od greckiego słowa hypnos, czyli sen. Hipnoza jest wykorzystywana w psychologii klinicznej i hipnoterapii, między innymi jako jedna z metod diagnozowania i leczenia zaburzeń nerwicowych oraz w terapii uzależnień. Hipnoza pozwala na wydobycie z obszarów podświadomości zapamiętanych obrazów i sytuacji, dzięki czemu znajduje zastosowanie w kryminalistyce.

 Twórcą tzw. "hipnozy klasycznej" był neurolog Franz Anton Mesmer. Wystąpił on z teorią, w której zakładał istnienie fluidu ( energia, prąd psychiczny wydzielający się z ludzkiego ciała,) równie rzeczywistego i materialnego, jak np. działanie magnesu. Według Mesmera dobroczynny fluid magnetyczny może przenosić się z jednej osoby na drugą, zaś terapeuta może wywołać przypływy lub odpływy "fluidu". Po wytworzeniu się "mostu" między terapeutą a pacjentem i po wykonaniu krótszych lub dłuższych "passów" (dotyk) współczesny Mesmerowi hipnoterapeuta doprowadzał do przełomu leczniczego.

 Hipnoza pozwala zwalczać bólHipnoza jest wykorzystywana jako metoda znieczulająca lub środek w walce z bólem. W odróżnieniu od metod farmakologicznych (lekarstwa zastrzyki itd.), działa jedynie na pewną część osób (podatnych na hipnozę), w ograniczonym zakresie sytuacji. Niemniej, w przypadku podatności pacjenta, możliwe jest wykorzystanie hipnozy do znieczulenia bardzo silnego bólu, związanego z zabiegiem stomatologicznym, chirurgicznym lub porodem.

 Hipnoterapia uzależnieńHipnoterapia bywa stosowana jako samodzielny środek terapeutyczny, lub (częściej) jako element dodatkowej psychoterapii w leczeniu uzależnień, takich jak alkoholizm, narkomania oraz nikotynizm. Niemniej, skuteczność metody, szczególnie w przypadku silnych uzależnień(wieloletnich), jest kwestionowana, a szanse ewentualnego powodzenia terapii są zależne od wielu czynników, na które terapeuta nie ma wpływu. Kluczowym warunkiem terapii jest odpowiedni poziom podatności na hipnozę. Ponadto nie zawsze stan zdrowia pacjenta pozwala na zastosowanie hipnozy. Hipnoza jest również stosowana w leczeniu zaburzeń odżywiania, takich jak kompulsywne jedzenie, bulimia, anoreksja.  

Metody pomocy osobą uzależnionym. Jedną z metod odziaływania terapeutycznego, wykorzystywaną m.in. przez lekarzy rosyjskiej szkoły leczenia alkoholizmu, jest terapia awersyjna, polegająca (w przypadku hipnozy) na wbudowaniu silnych negatywnych skojarzeń z alkoholem, np. wymiotów skojarzonych z przyjmowaniem alkoholu lub samym myśleniem na jego temat. Ograniczenie terapii do samego tylko wywołania awersji eliminuje możliwość zażywania substancji powodującej uzależnienie, jednak nie eliminuje potrzeby jej zażywania, co dla pacjenta może być torturą. Dlatego oprócz wzbudzenia awersji najważniejszym składnikiem terapii jest redukcja przymusu sięgania po środek wywołujący uzależnienie (np. alkohol) a ogólny sukces terapii zależy od wielu czynników niehipnotycznych. Oprócz motywacji pacjenta czynnikiem takim jest np. odpowiednie poczucie własnej wartości oraz ograniczenie lęku – czynniki te mogą być również wspierane przez psychoterapię z użyciem hipnozy.

Hipnoza w kryminalistyceOsoba poddana hipnozie może wykazywać cechy hipermnezji (przypominać sobie szczegóły wydarzeń, których nie byłaby w stanie odtworzyć bez wejścia w stan hipnotyczny). Zjawisko hipermnezji hipnotycznej dowodzi, że pamięć człowieka jest znacznie bogatsza niż zakres wspomnień kontrolowanych przez świadomość normalnego człowieka. Hipnoza pozwala na wydobycie wspomnień ukrytych w obszarze podświadomości. Możliwość odtworzenia widzianych obrazów i sytuacji w hipnozie znajduje zastosowanie w kryminalistyce; na przykład do ustalenia cyfr i znaków tablic rejestracyjnych pojazdów, szczegółów wyglądu osób i wnętrz.Oprócz wykorzystania hipnozy w poszukiwaniu wskazówek umożliwiających identyfikację sprawców przestępstw, hipnoza jest również wykorzystywana do przełamania amnezji dysocjacyjnej (związanej z przebytą traumą) ofiar brutalnych przestępstw, np. gwałtu. Niemniej, metoda uzyskiwania w ten sposób zeznań wymaga od hipnotyzującego bardzo dużej biegłości, gdyż nieumiejętne zastosowanie hipnozy może doprowadzić do wpojenia hipnotyzowanemu przekonań o prawdziwości wydarzeń, które w rzeczywistości nie miały miejsca – a zatem powstania sugestii hipnotycznej lub posthipnotycznej (tzn. mającej skutki w działaniach podejmowanych pod wpływem hipnozy po wyjściu ze stanu hipnotycznego).

Według informacji z roku 2009 na temat wykorzystania hipnozy w polskim sądownictwie, użyto jej (tzn. wykonano ekspertyzy kryminalistyczne z udziałem biegłych, którzy wykonali badania z użyciem hipnozy) w 56 sprawach o zabójstwo (część z nich była w momencie zlecania badań sprawami o zaginięcie), 12 przypadkach rozboju i 6 sprawach o gwałt.Etyka postępowania specjalistów, którzy mogą pełnić funkcję biegłych w zakresie hipnozy, zabrania im stosowania tej metody wobec podejrzanych o popełnienie przestępstwa. Wyjątkiem są sytuacje, w których podejrzany na własną prośbę poddaje się hipnozie, na przykład w celu przypomnienia sobie szczegółów mogących dostarczyć alibi, i w konsekwencji dowiedzenia niewinności. 

Hipnoza w służbach specjalnychNieterapeutyczne zastosowania hipnozy były przedmiotem zainteresowania służb specjalnych, w tym wywiadu. Potencjalne zastosowania hipnozy, przydatne z punktu widzenia takich służb, dotyczą możliwości ukrycia prawdy podczas przesłuchań prowadzonych z udziałem tortur lub substancji psychoaktywnych

substancji psychoaktywnych takich jak MDA lub skopolamina. Hipnoza może być bowiem pomocna w wytworzeniu w podświadomości osoby podatnej fałszywego przekonania o prawdziwości określonych informacji, np. tworzących tak zwaną "przykrywkę" (fałszywe alibi). Te same cele próbowano realizować również za pomocą substancji psychoaktywnych lub ich łączenia z hipnozą.Innym polem zastosowania hipnozy w służbach specjalnych i - potencjalnie - terroryzmie jest poddanie kogoś hipnozie w celu wytworzenia sugestii posthipnotycznych programujących określone działania. U osób o wyjątkowo silnej podatności na hipnozę możliwe jest wytworzenie silnych sugestii posthipnotycznych obejmujących wykonywanie czynności sprzecznych z logiką i uświadomioną wolą zahipnotyzowanego. Pod wpływem mającego miejsce w przeszłości aktu hipnozy osoba będąca obiektem takich praktyk może działać w sposób dla samej siebie absurdalny, przy czym sygnałem do rozpoczęcia akcji może być wystąpienie określonego bodźca (np. bicie zegara lub rzadko występujące zjawisko, przewidziane lub wywołane przez hipnotyzującego). W odtajnianych systematycznie dokumentach CIA znajdują się liczne ślady prób wykorzystania takich technik. Część z nich obejmowała projekt 5. W ujawnionych dokumentach CIA z lat pięćdziesiątych XX wieku opisane są przypadki wykorzystywania seksualnego lub gwałtu z użyciem hipnozy[. Sugestie posthipnotyczne wykorzystano próbnie w celu przeprowadzenia symulowanego morderstwa: pod wpływem wcześniejszej hipnozy dziewiętnastoletnia kobieta miała zastrzelić z pistoletu swoją koleżankę; ekspryment zakończył się sukcesem, kobieta pociągneła za spust (pistolet nie był jednak nabity). 

Letarg - stan organizmu charakteryzujący się bezwładem, brakiem reakcji na bodźce, z wyjątkiemelektrycznych. Procesy życiowe są przy stanie letargu w znacznym stopniu zahamowane. Występujem.in. w przebiegu chorób, np. śpiączki afrykańskiej czy niektórych chorób mózgu

Letarg jest powodowany przez różne czynniki:

Utrata krwi - w efekcie obfitego upływu krwi, może dojść do zahamowania normalnej pracykrwiobiegu, co objawia się zakłóceniami oddechu i pracy serca.

Porażenie prądem - jeżeli dana osoba ulegnie porażeniu prądem lub zostanie trafiona piorunem,pojawiają się groźne dla życia zaburzenia rytmu serca. Określa się je jako "migotanie komór".Nie można wyczuć tętna, w odstępie kilku sekund ustaje oddech. zarówno porażenie prądem jak iuderzenie pioruna prowadzi często do letargu.

Zatrucia - Typowe jest występowanie letargu jako następstwa zatruć: chloroformem, cyjanowodorem,środkami nasennymi, wilczymi jagodami.

Atak drgawkowy - silne napady epileptyczne, a także drgawki innego rodzaju mogą spowodować stanletargu.

Narkotyki - duże ilości alkoholu czy narkotyków takich jak haszysz i heroina powodują porażenieośrodka oddechowego w mózgu. Transport tlenu do serca jest zakłócony, pojawiają się problemykrążenia i często występują objawy letargu.

Letarg pojawić się może też przy oziębieniu organizmu i u noworodków

Dziękujemy za uwagę !