1

Plan Gospodarki Odpadami Gminy Kobierzyce

Urząd Gminy Kobierzyce

al. Pałacowa 155-040 Kobierzyce

PLAN GOSPODARKI ODPADAMI

GMINY KOBIERZYCE

Kobierzyce, 2004

3Streszczenie w języku niespecjalistycznym

6Wykaz stosowanych skrótów i oznaczeń

71.Wstęp

71.1.Układ Gminnego Planu Gospodarki Odpadami

71.2.Aktualny stan prawny i organizacyjny gospodarki odpadami oraz planów gospodarki odpadami

81.3.Charakterystyka gminy Kobierzyce

112.Analiza stanu aktualnego gospodarki odpadami

112.1.Odpady z sektora komunalnego

112.1.1.Bilans ilościowy i jakościowy odpadów

132.1.2.Regulamin utrzymania porządku i czystości

142.1.3.Aktualnie funkcjonujący system zbierania i transportu odpadów

152.1.4.Selektywna zbiórka

162.1.5.Gospodarka odpadami wielkogabarytowymi i gruzem

172.1.6.Gospodarka komunalnymi odpadami niebezpiecznymi

182.1.7.Gospodarka odpadami z oczyszczalni ścieków

202.1.8.Odzysk i unieszkodliwianie odpadów

212.1.9.Koszty gospodarowania odpadami komunalnymi

222.2.Odpady z sektora gospodarczego

232.2.1.Bilans ilości wytwarzanych odpadów na podstawie różnych źródeł

272.2.2.Przepływ strumieni odpadów

282.2.3.Instalacje odzysku i unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego

313.Prognoza zmian

313.1.Odpady z sektora komunalnego

313.1.1.Skład odpadów

323.1.2.Ilość odpadów

333.1.3.Przyszłość składowiska w Cieszycach

343.1.4.Budowa kompostowni osadów ściekowych [11]

353.2.Odpady z sektora gospodarczego

363.2.1.Odpady opakowaniowe

363.2.2.Odpady budowlane

363.2.3.Odpady zawierające azbest

373.2.4.Odpady zawierające PCB

373.2.5.Oleje odpadowe

383.2.6.Baterie i akumulatory

383.2.7.Pestycydy

393.2.8.Odpady medyczne i weterynaryjne

403.2.9.Odpadowa tkanka zwierzęca

403.2.10.Zużyte opony

403.2.11.Wycofane z eksploatacji pojazdy samochodowe

413.2.12.Odpady sprzętu elektronicznego i elektrycznego

424.Założone cele i przyjęty system gospodarki odpadami

424.1.Odpady z sektora komunalnego

434.1.1.Cele do zrealizowania w ramach planu dla gminy Kobierzyce

504.1.2.Proponowany system gospodarki odpadami

644.1.3.Szacunkowe koszty realizacji proponowanego rozwiązania

674.2.Odpady z sektora gospodarczego

674.2.1.Odpady opakowaniowe

674.2.2.Odpady budowlane

674.2.3.Odpady zawierające azbest

704.2.4.Odpady zawierające PCB

714.2.5.Oleje odpadowe

714.2.6.Baterie i akumulatory

714.2.7.Odpady medyczne i weterynaryjne

714.2.8.Odpadowa tkanka zwierzęca

734.2.9.Zużyte opony

734.2.10.Wycofane z eksploatacji pojazdy samochodowe

744.2.11.Odpady sprzętu elektronicznego i elektrycznego

755.Zadania strategiczne

755.1.Odpady z sektora komunalnego

755.1.1.Zadania krótkoterminowe (do roku 2007)

765.1.2.Zadania długoterminowe (do roku 2011)

765.2.Odpady z sektora gospodarczego

765.2.1.Zadania

765.2.2.Niezbędne działania

776.Harmonogram realizacji zadań

797.Edukacja ekologiczna

797.1.Edukacja ekologiczna w strukturach szkolnych

807.1.1.Lekcje ekologii w szkołach

807.2.Edukacja dorosłych

817.3.Metody przekazywania informacji w edukacji ekologicznej

817.4.Rola Pozarządowych Organizacji Ekologicznych w edukacji ekologicznej

827.5.Edukacja ekologiczna wśród przedsiębiorców

848.Wnioski z analizy oddziaływania projektu planu na środowisko

848.1.Zawartość, główne cele gminnego planu gospodarki odpadami

858.2.Analiza i ocena aktualnego stanu środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji planu gospodarki odpadami

858.3.Analiza i ocena stanu środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem

868.4.Istotne problemy ochrony środowiska w szczególności dotyczące obszarów chronionych

868.5.Określenie, analiza i ocena przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko

868.5.1.Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji planu

878.5.2.Trudności wynikające z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy

878.5.3.Metody zastosowane przy sporządzaniu analizy

878.5.4.Przewidywane metody analizy realizacji projektowanego dokumentu

888.5.5.Możliwe transgraniczne oddziaływania na środowisko

899.Zasady monitorowania i oceny realizacji zamierzonych celów

9110.MOŻLIWOŚCI POZYSKIWANIA ŚRODKÓW FINANSOWYCH NA REALIZACJĘ PRZEDSIĘWZIĘĆ PRZEWIDZIANYCH W GPGO

9110.1.FUNDUSZE OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ

9310.2.FUNDACJE I PROGRAMY POMOCOWE

9310.2.1.Fundacja EkoFundusz

9410.2.2.Banki

9410.2.3.Instytucje leasingowe

9510.2.4.Fundusze Strukturalne, Fundusze Spójności oraz Programy operacyjne

99Cytowane akty prawne

101Wykorzystane materiały

Streszczenie w języku niespecjalistycznym

Gminny plan gospodarki odpadami jest ostatnim elementem przewidzianego w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach systemu planów gospodarki odpadami obejmującego plany szczebla krajowego, wojewódzkiego, powiatowego oraz gminnego. Zgodnie z zapisami w/w ustawy plan gminny obejmuje wszystkie odpady wytwarzane na obszarze gminy a szczególny nacisk kładzie na zagadnienia gospodarki odpadami komunalnymi.

Plany gospodarki odpadami wszystkich szczebli obejmują te same zagadnienia, m.in.:

· opis stanu aktualnego gospodarki odpadami,

· przewidywane zmiany ilościowe i jakościowe wytwarzanych odpadów,

· proponowany system gospodarki odpadami zgodny z zapisami w prawie

Dokumentem aktualnie regulującym m.in. gospodarkę odpadami komunalnymi na terenie gminy są zatwierdzone uchwałą rady gminy szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Kobierzyce. Uchwała określa zadania gminy oraz obowiązki właścicieli w zakresie zapewnienia porządku i czystości na terenie swoich nieruchomości. Zapisy uchwały szczególnie istotne dla niniejszego planu gospodarki odpadami:

· właściciel nieruchomości jest obowiązany do wyposażenia nieruchomości w odpowiedni pojemnik do gromadzenia odpadów, miejsce ustawienia pojemnika oraz pojemnik należy utrzymywać w odpowiednim stanie technicznym i sanitarnym,

· odpady mieszane mogą być gromadzone w pojemnikach SM 110, SM 1100 oraz KP-7, dopuszcza się okresowe stosowanie worków z tworzywa sztucznego, wielkość pojemników na terenie danej posesji wynika z liczby zamieszkujących lub przebywających osób,

· ustalono ostateczny termin doposażenia nieruchomości w pojemniki do gromadzenia odpadów na koniec lipca 2000 r.,

· właściciele nieruchomości zobowiązani są do korzystania jedynie z usług uprawnionych podmiotów wywozowych,

· ustalono maksymalny wskaźnik gromadzenia odpadów komunalnych 1,0 m3 rocznie na osobę.

· w przypadku gdy właściciele nieruchomości nie udokumentują korzystania z usług uprawnionych podmiotów wywozowych, obowiązek usunięcia odpadów przejmuje gmina , która za wykonaną usługę obciąża właściciela posesji,

· konstrukcja pojemnika musi umożliwiać opróżnianie specjalistycznym pojazdem,

· opróżnianie pojemników winno odbywać się nie rzadziej niż jeden raz w tygodniu,

· gmina popiera i wprowadza selektywną zbiórkę odpadów,

· na terenie gminy stosowane będą ulgi i preferencje dla podmiotów zajmujących się skupem surowców wtórnych.

W roku 2002 gminne składowisko odpadów w Cieszycach przyjęło 1520,3 ton, w roku 2003 1426,1 ton mieszanych odpadów komunalnych (20 03 01 wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. nr 112, poz. 1206) [xxiii]).

Wywozem odpadów komunalnych na terenie gminy Kobierzyce zajmuje się siedem firm:

Zakład Usług Komunalnych HADLUX Sp. z o.o. Sobótka,

· Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania S.A.,

· Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej Trans-Formers Sp. z o.o.,

· STAN Usługi Transportowo-Towarowe Daniel Falkowski,

· PPUH EKO-RECYCLING Sp. z o.o.,

· Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Kątach Wr.,

· SITA Wrocław Sp. z o.o.

Zebrane od mieszkańców odpady nie stanowią wszystkich odpadów komunalnych wytworzonych przez mieszkańców w gminie. 5-10% mieszkańców nie ma podpisanej umowy z uprawnionym podmiotom świadczącym usługi wywozu odpadów. Nie jest jasne co się dzieje z odpadami wytwarzanym w tych gospodarstwach domowych. Prawdopodobne możliwości „zagospodarowania” tych odpadów:

· podrzucanie odpadów do pojemników ustawionych przy innych posesjach,

gromadzenie odpadów na terenie własnej posesji,

· dzikie wysypiska na terenie gminy,

· spalanie odpadów palnych we własnych piecach.

Mieszkańcy gminy mogą po uzyskaniu pisemnej zgodny uprawnionego sołtysa nieodpłatnie wywieźć na gminne składowisko w Cieszycach dwie przyczepy odpadów komunalnych ze swojej posesji w ciągu roku. W tych przypadkach podstawą wjazdu na składowisko jest okazanie obsłudze obiektu pisemnej zgody sołtysa.

W wyniku realizacji planu w najbliższym czasie wszyscy mieszkańcy gminy będą zobowiązani do podpisania umowy z uprawnionym podmiotem świadczącym usługi wywozu odpadów. Z kolei podmioty te zobowiązane są do przekazanie zebranych odpadów na legalne składowiska odpadów

Składowisko przyjmujące odpady z terenu gminy Kobierzyce znajduje się w miejscowości Cieszyce. Zgodnie z nazewnictwem ustawy o odpadach jest to składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. Całkowita pojemność składowiska wynosząca około 30 tys. ton jest wykorzystana w około 70%. Składowisko zajmuje nieczynne wyrobisko po kopalni piasku o powierzchni około 2 ha, w części jest ono wypełnione ponad otaczający teren. Poza ogrodzeniem i spychaczem, obiekt pozbawiony jest jakiejkolwiek infrastruktury technicznej. Na składowisku nie prowadzono dotychczas badań oddziaływania na środowisko naturalne ale z uwagi na brak uszczelnienia i nie ujmowanie odcieków należy spodziewać się, że jest ono źródłem zanieczyszczenia wód gruntowych.

Administratorem składowiska jest Gmina Kobierzyce. Aktualnie składowisko nie posiada uprawnionego kierownika. Termin uzyskania przez kierownika składowiska świadectwa stwierdzającego kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami wynikającego z art. 62 ustawy o odpadach upływa 30 czerwca 2004 r.

Z uwagi na stan techniczny przewiduje się konieczność zamknięcia obiektu do końca 2005 r. i zakończenie jego rekultywacji do końca 2009 r.

Od roku 2002 na terenie gminy wprowadzana jest selektywna zbiórka odpadów. Obecnie tworzywa sztuczne (głównie PET – butelki po napojach), szkło i papier zbierane są do pojemników ustawionych we wszystkich miejscowościach gminy. Zbiórkę obsługują 48 trzypojemnikowe zestawy, oraz dodatkowe 10 pojemników do zbiórki tworzyw sztucznych. W roku 2003 zebrano w gminie 105,32 ton odpadów opakowaniowych w tym: tworzyw sztucznych - 10,88 ton, papieru i tektury - 27,99 ton, szkła - 66,45 ton. W przeliczeniu na jednego mieszkańca w gminie zebrano około 8,8 kg odpadów opakowaniowych. Selektywną zbiórkę obsługuje Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Kątach Wr.

Ilość odpadów wytwarzanych w gminie Kobierzyce w sektorze gospodarczym (potocznie zwanych odpadami przemysłowymi) szacuje się na około 40-70 tys. ton rocznie. Przy obecnym stopniu respektowania przez wytwórców odpadów obowiązków dotyczących inwentaryzacji wytwarzanych odpadów oraz stopniu egzekwowania tych obowiązków przez organy administracji szczegółowe zbilansowanie rodzajów i ilości odpadów wytwarzanych przez licznych drobnych wytwórców w sektorze gospodarczym na terenie gminy Kobierzyce nie jest możliwe.

Przewiduje się, że do roku 2011 całkowita ilość odpadów komunalnych wytwarzanych w gminie wzrośnie o około 18%. Zmianie ulegnie również ich skład. Obecny, wiejski charakter odpadów zbliży się składem do odpadów z terenów miejskich.

Przyszły system gospodarki odpadami musi uwzględniać hierarchię postępowania z odpadami i obejmować :

· w pierwszej mierze działania mające na celu unikanie wytwarzania odpadów oraz zminimalizowanie ilości odpadów których wytworzenia nie udało się uniknąć,

działania prowadzące do odzysku (w tym. recyklingu) jak największej części wytworzonych odpadów,

· unieszkodliwienie pozostałej części odpadów i składowanie odpadów unieszkodliwionych na bezpiecznym składowisku odpadów.

Działania prowadzące do unikania wytwarzania odpadów oraz minimalizacji ich ilości będą miały charakter edukacyjny. Konieczna jest zmiana przyzwyczajeń ludzkich, uświadomienie, że możliwy jest wpływ na ilość wytwarzanych odpadów już na poziomie ich gospodarstw domowych.

W zakresie działań prowadzących do odzysku jak największej ilości wytworzonych odpadów największy nacisk położony zostanie na rozwój selektywnej zbiórki odpadów surowcowych. Z jednej strony konieczne są akcje prowadzące do popularyzacji selektywnej zbiórki wśród mieszkańców, z drugiej strony konieczne będzie stworzenie technicznych możliwości prowadzenia zbiórki poprzez budowę sieci punktów zbiórki oraz wprowadzenie zbiórki w systemie workowym. Zachętą do prowadzenia selektywnej zbiórki mogą być zniżki w opłatach za wywóz odpadów mieszanych dla mieszkańców, którzy zadeklarują swój udział w selektywnej zbiórce.

Inną proponowaną metodą prowadzenia odzysku odpadów jest wprowadzenie przydomowych kompostowników, w których mieszkańcy będą mogli kompostować odpady zielone z własnych ogrodów oraz domowe odpady kuchenne. Wytworzony kompost będzie wykorzystywany w przydomowych ogrodach.

Selektywna zbiórka innych rodzajów odpadów nadających się do odzysku (gruz i inne odpady budowlane, odpady wielkogabarytowe) i ich wykorzystanie zwiększy ogólną pulę odpadów poddanych odzyskowi w gminie.

Odpady komunalne zawierają w swoim składzie około 2-3% składników niebezpiecznych, są to m.in.: baterie, akumulatory, przeterminowane leki, farby, rozpuszczalniki, przepracowane oleje, środki ochrony roślin. Zmniejszenie zagrożenia dla środowiska jakie niosą odpady można osiągnąć przez selektywne wydzielenie składników niebezpiecznych i skierowanie ich do oddzielnego odzysku lub unieszkodliwienia. Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych odbywać się będzie w instalacjach poza terenem gminy.

Gospodarka odpadami po zamknięciu składowiska odpadów w Cieszycach odbywać się będzie w ramach proponowanego w powiatowym planie gospodarki odpadami systemu międzygminnego obejmującego następujące elementy:

· mobilny punkt zbiórki odpadów niebezpiecznych i wielkogabarytowych,

miejsce rozbiórki i sortowania odpadów wielkogabarytowych,

· miejsce sortowania gruzu,

· kompostownię odpadów zielonych,

· instalację mechaniczno-biologicznej obróbki odpadów mieszanych,

· składowisko odpadów przetworzonych.

· tymczasowy magazyn odpadów niebezpiecznych.

W sektorze gospodarczym gospodarka odpadami będzie odbywać się na podstawie decyzji wydawanych przez starostę i wojewodę. Niezbędne jest natomiast aby właściwe organy administracji egzekwowały od wytwórców odpadów obowiązki nałożone w przepisach ochrony środowiska.

Zapisy niniejszego gminnego planu gospodarki odpadami są zgodne z planami gospodarki odpadami wyższego szczebla - krajowym, wojewódzkim i powiatowym.

Wykaz stosowanych skrótów i oznaczeń

baza wojewódzka - baza danych utworzona na podstawie rocznych zgłoszeń podmiotów przekazywanych marszałkowi województwa

CSOiUO - centrum sortowania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów mieszanych i składowanie

DCZGO- dolnośląskie centrum zarządzania gospodarką odpadami

GPGO- gminny plan gospodarki odpadami

GUS, WUS- główny i wojewódzki urząd statystyczny

KPGO - krajowy plan gospodarki odpadami

MG-Minister Gospodarki

Mg-tona

Mk - mieszkaniec

MŚ-Minister Środowiska

NFOŚiGW- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

PDGO - punkt dobrowolnego gromadzenia odpadów

PPGO- powiatowy plan gospodarki odpadami

RLM-równoważna liczba mieszkańców

RM-Rada Ministrów

SIGOP- baza danych o odpadach z sektora gospodarczego prowadzona przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska

s.m.- sucha masa

Strategia -Strategia gospodarki odpadami komunalnymi województwa dolnośląskiego

WFOŚiGW- Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

WIOŚ- Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska

WOŚ-Wrocławska Oczyszczalnia Ścieków

WPGO - wojewódzki plan gospodarki odpadami

uwodn.-uwodnienie

1. Wstęp

1.1. Układ Gminnego Planu Gospodarki Odpadami

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz.U. nr 66, poz. 620) [x] określające zasady sporządzania i zakres planów gospodarki odpadami wskazuje, aby gminny plan gospodarki odpadami (GPGO) kładł główny nacisk na problematykę odpadów komunalnych i opakowaniowych.

W GPGO dla gminy wiejskiej Kobierzyce odpady podzielono na 2 zasadnicze makrogrupy, tj.:

· odpady powstające w sektorze komunalnym, do których zaliczono odpady komunalne, odpady opakowaniowe, komunalne osady ściekowe oraz komunalne odpady niebezpieczne,

· odpady powstające w sektorze gospodarczym – odpady z działalności gospodarczej,

Przeanalizowano aktualny stan gospodarki odpadami w gminie ze szczególnym naciskiem położonym na problematykę odpadów komunalnych i opakowaniowych. Na podstawie analizy wytwarzania, aktualnej i prognozowanej charakterystyki ilościowej i jakościowej, oceny stanu aktualnego oraz możliwości odzysku i unieszkodliwiania odpadów, określono dla nich cele i zadania oraz rozwiązania technologiczno-organizacyjne, a także koszty gospodarki odpadami.

Zestawiono listy przedsiębiorców prowadzących na terenie gminy działalność w zakresie zbierania i transportu odpadów oraz listy instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów znajdujących się na terenie gminy Kobierzyce.

Odpady z sektora gospodarczego przeanalizowano w odniesieniu do grup odpadów, zgodnych z katalogiem odpadów [xxiii], w którym podstawą klasyfikacji odpadów są źródła ich wytwarzania.

Przeanalizowano oddziaływanie proponowanych rozwiązań na otoczenie.

1.2. Aktualny stan prawny i organizacyjny gospodarki odpadami oraz planów gospodarki odpadami

Ogólne zasady ochrony środowiska, które powinny być przestrzegane w gospodarce odpadami, wynikają z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. nr 62, poz. 627 ze zm.) [ii], wymienia się je poniżej:

zasada zintegrowanego podejścia do ochrony środowiska jako całości - ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych środowiska nie może odbywać się kosztem innego lub innych,

zasada zapobiegania (prewencji), polegająca na tym, że ten kto podejmuje działalność mogącą negatywnie oddziaływać na środowisko ma obowiązek zapobiegania temu oddziaływaniu,

zasada przezorności – podejmujący działalność, której negatywne oddziaływanie na środowisko nie jest jeszcze rozpoznane, ma obowiązek, kierując się przezornością, podjąć wszelkie możliwe środki zapobiegawcze,

zasada „zanieczyszczający płaci” – każdy, kto powoduje szkodę w środowisku, w szczególności jego zanieczyszczenie, ponosi koszty usunięcia tych szkód, a także ten kto może powodować szkody w środowisku ponosi koszty zapobiegania tym szkodom, w szczególności zanieczyszczeniu środowiska,

zasada dostępu obywateli do informacji o środowisku i jego ochronie na warunkach określonych w ustawie Prawo ochrony środowiska,

zasada uwzględniania wymagań ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju podczas opracowywania polityk, strategii, planów, programów i projektów, a także w działalności inwestycyjnej,

prawo obywateli do uczestniczenia w postępowaniu w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony środowiska lub przyjęcia projektu polityki, strategii, planu lub programu, na zasadach określonych w ustawie Prawo ochrony środowiska,

zasada, że decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony środowiska jest nieważna,

zasada, że podmioty korzystające ze środowiska oraz organy ochrony środowiska są obowiązane do stosowania metodyk referencyjnych, jeżeli metodyki takie zostały określone na podstawie ustaw, przy czym dopuszczalne jest stosowanie innej metodyki pod warunkiem udowodnienia równoważności jej wyników.

Z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. nr 62, poz. 628 ze zm.) [i] wynikają następujące zasady gospodarki odpadami:

zasada przestrzegania hierarchii postępowania z odpadami, tj. w pierwszej kolejności zapobieganie wytwarzaniu, następnie minimalizacja ich ilości i szkodliwości, odzysk (w tym recykling), unieszkodliwianie, a na końcu składowanie odpadów wcześniej przekształconych,

zasada bliskości – odpady powinny być w pierwszej kolejności poddane odzyskowi lub unieszkodliwianiu w miejscu wytworzenia, a jeżeli nie jest to możliwe, to uwzględniając najlepszą dostępną technikę, powinny być przekazywane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą zostać poddane odzyskowi lub unieszkodliwione,

rozszerzona odpowiedzialność producenta – nie tylko za odpady wytworzone w procesie produkcyjnym, ale także za odpady powstające podczas użytkowania oraz po zużyciu produktów.

Pełen, okresowo aktualizowany wykaz aktów prawnych (w formacie .pdf) związanych z gospodarką odpadami dostępny jest na stronie Ministerstwa Środowiska, pod adresem: http://www.mos.gov.pl/odpady/stan_prawny/index.html

1.3. Charakterystyka gminy Kobierzyce

Demografia

Gminę tworzą 33 wsie w 28 sołectwach zamieszkanych przez około 12,3 tys. mieszkańców. Liczbę mieszkańców poszczególnych miejscowości gminy Kobierzyce zestawiono w tabeli 1.1.

Specyfika demograficzna gminy wynika z bliskości Wrocławia. W ostatnich latach obserwowany jest stały wzrost liczby mieszkańców gminy związany z napływem mieszkańców w sąsiedniego Wrocławia.

Położenie geograficzne [10]

Gmina Kobierzyce jest gminą wiejską, położoną w środkowej części powiatu wrocławskiego, w dolinie Odry i na Równinie Wrocławskiej, na południe od Wrocławia. Powierzchnia gminy wynosi 14,9 tys. ha.

Teren gminy Kobierzyce jest generalnie równinny i tylko gdzieniegdzie przechodzi w lekko pofalowany i pagórkowaty, w południowej i południowo-zachodniej lokalne deniwelacje dochodzą do 20-45 m. Najniżej położony punkt w gminie – 121,1 m n.p.m. – znajduje się w okolicach Bielan Wr., punkt najwyższy – 194,8 m n.p.m. – w okolicach Domianowic i Pustkowa Wilczkowskiego.

Tabela 1.1Wykaz miejscowości gminy Kobierzyce

lp.

miejscowość

liczba mieszkańców

lp.

miejscowość

liczba mieszkańców

1

Bielany Wr.

1 497

18

Nowiny

52

2

Bąki

47

19

Owsianka

106

3

Biskupice Podg.

106

20

Pustków Wilczk.

321

4

Budziszów

180

21

Pustków Żurawski

888

5

Cieszyce

190

22

Pełczyce

159

6

Chrzanów

167

23

Racławice Wielkie

102

7

Domianowice

86

24

Rolantowice

102

8

Dobkowice

98

25

Solna

273

9

Domasław

615

26

Szczepankowice

316

10

Jaszowice

145

27

Ślęza

364

11

Kobierzyce

1 923

28

Tyniec Mały

788

12

Królikowice

242

29

Tyniec n/Ślężą

573

13

Krzyżowice

369

30

Wierzbice

698

14

Księgnice

129

31

Wysoka

777

15

Kuklice

212

32

Żurawice

103

16

Magnice

314

33

Żerniki Małe

157

17

Małuszów

196

razem

12 295

Klimat [10]

Gmina Kobierzyce położona jest w najcieplejszym rejonie kraju. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 8,0-8,7 OC, najcieplejszym miesiącem jest lipiec ze średnią temperaturą powietrza 18,8 OC, miesiącem najzimniejszym jest styczeń ze średnią temperaturą powietrza –1,1 OC.

Przeważają wiatry zachodnie i południowo-zachodnie.

Średnia roczna suma opadów wynosi około 585-592 mm, z czego około 14% stanowi opad śniegu. Miesiącem z największą sumą opadów jest lipiec.

Okres wegetacyjny z temperaturą powyżej 5 OC wynosi 220-227 dni w roku.

Warunki naturalne

Na terenie gminy nie występują żadne przestrzenne formy ochrony przyrody. Cztery pomniki przyrody zlokalizowane są w Małuszowie, Krzyżowicach i Bielanach Wrocławskich.

Na terenie gminy Kobierzyce dominują piaski i iły, w dolinie Ślęzy występują mady, piaski i namuły torfowe. Występujące surowce mineralne to: piaski, żwiry i gliny oraz łupki kwarcytowe. Na terenie gminy Kobierzyce nie ma złoż kopalin podlegających ochronie na podstawie ustaw Prawo ochrony środowiska oraz Prawo geologiczne.

Obszar gminy leży w zlewniach rzek Ślęzy (głównie) i Bystrzycy (zachodnia część gminy). Sieć cieków powierzchniowych gminy Kobierzyce jest słabo rozwinięta. Głównym ciekiem gminy jest rzeka Ślęza. Przepływa ona z zachodu na wschód w południowej części gminy w okolicy miejscowości Tyniec nad Ślęzą, opuszcza granice gminy i ponownie wpływa na teren gminy w jej części północnej w okolicy miejscowości Komorowice by ostatecznie opuścić teren gminy w okolicy węzła bielańskiego wpływając w obszar Wrocławia. Pozostały obszar gminy przecinają niewielkie cieki naturalne i rowyt melioracyjne.

Lasy zajmują zaledwie 2,5% powierzchni gminy, czyli 367 ha. Przeważają lasy liściaste i mieszane, zgrupowane w kilkuhektarowych kompleksach.

Gospodarka

Bliskość Wrocławia, brak rozbudowanej administracji, bardzo dobre połączenia komunikacyjne oraz działania władz lokalnych powodują, że gmina Kobierzyce jest jedną z atrakcyjniejszych w kraju gminy dla potencjalnych inwestorów.

Gmina Kobierzyce ma mieszany charakter.

Na terenie gminy Kobierzyce występują gleby wysokich klas bonitacyjnych. Są to gleby typu stadium rozwojowego czarnych ziem, gleb brunatnych i pseudobielicowych, a w dolinach rzecznych występują niewielkie powierzchnie mad. Około 85% gruntów rolnych gminy stanowią kompleksy gleb chronionych zaliczanych do klas bonitacyjnych I-III. Około 96% gruntów rolnych zaliczono do gruntów pszennych, a 4% do gleb żytnich dobrych.

Pozarolnicza działalność gospodarcza na terenie gminy Kobierzyce skupia się głównie w Węźle Bielańskim, gdzie wielkie zachodnie koncerny handlowe i produkcyjne wybudowały obiekty o powierzchni ponad 100 tys. m2, a także w okolicach Kobierzyc, Pustkowa Żurawskiego oraz Wierzbic. W gminie dominuje przetwórstwo spożywcze, głównie cukrownictwo, produkcja syropów glukozowego i fruktozowego, czekolady.

W roku 2002 na terenie gminy Kobierzyce zarejestrowanych było wg WUS [6] ponad 900 podmiotów gospodarczych o strukturze:

· 337 podmiotów –handel,

· 114 podmiotów – obsługa nieruchomości, nauka,

· 112 podmiotów – budownictwo,

· 106 podmiotów – transport, magazynowanie, łączność,

· 77 podmiotów –przemysł,

· 27 podmiotów – ochrona zdrowia.

Analiza stanu aktualnego gospodarki odpadami

1.4. Odpady z sektora komunalnego

Diagnozę aktualnego stanu gospodarki odpadami przeprowadzono na podstawie studiów dostępnych materiałów źródłowych oraz wizji lokalnych.

Ze struktury demograficznej gminy będącej pochodną sąsiedztwa Wrocławia wynika znaczne zróżnicowanie ilości i składu odpadów na terenie gminy. Z jednej strony w części gminy o nowej zabudowie jednorodzinnej zamieszkanej przez ludność napływową z Wrocławia odpady komunalne mają charakter miejski: wysoki jednostkowy wskaźnik wytwarzania, skład zbliżony do odpadów miejskich. Z drugiej strony obszary gminy o tradycyjnym wiejskim charakterze, o znacznie mniejszym jednostkowym wskaźniku wytwarzania oraz odpadami o składzie znacznie odbiegającym od odpadów miejskich.

1.4.1. Bilans ilościowy i jakościowy odpadów

W ramach niniejszego opracowania, dla określenia ilości odpadów wytwarzanych w gminie Kobierzyce wykorzystano:

· dane uzyskane w ramach konsultacji z przedstawicielami Urzędu Gminy,

· dane statystyczne, zawarte w roczniku statystycznym województwa dolnośląskiego 2002 oraz w roczniku statystycznym ochrony środowiska 2002 w Polsce,

· jednostkowe wskaźniki wytwarzania odpadów, zawarte w krajowym (KPGO), wojewódzkim (WPGO) oraz powiatowym (PPGO) planie gospodarki odpadami,

· dane zawarte w decyzjach udzielających pozwolenia na wytwarzanie odpadów, zatwierdzających programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi oraz w informacjach o odpadach przewidywanych do wytwarzania przez podmioty gospodarcze,

dane ze składowiska w Cieszycach za lata 2002-03.

1.4.1.1 Bilans na podstawie danych ze składowiska w Cieszycach

Na funkcjonujące w gminie składowisko odpadów odpady dowożą dwa uprawnione podmioty oraz indywidualnie mieszkańcy w ramach obowiązującego limitu bezpłatnego dowożenia odpadów na składowisko (rozdziały 2.1.2 i 2.1.3). W roku 2002 na składowisko przyjęto 1520,3 Mg, w roku 2003 1426,1 Mg mieszanych odpadów komunalnych (20 03 01 wg katalogu odpadów [xxiii]).

Wielkości te nie obejmują wszystkich odpadów odebranych od mieszkańców gminy Kobierzyce, gdyż pozostałe podmioty obsługujące na podstawie zezwolenia wójta odbiór odpadów komunalnych wywożą odpady poza teren gminy. Dane z gminnego składowiska w Cieszycach nie znajdują zastosowania do bilansowania składu oraz ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Kobierzyce.

1.4.1.2 Bilans na podstawie założeń KPGO

Bilans odpadów w gminie Kobierzyce sporządzony na podstawie jednostkowych wskaźników wytwarzania odpadów zawartych w KPGO [1] dla roku 2004:

· jednostkowy wskaźnik wytwarzania odpadów w gminie – 267 kg/Mk rok (w powiecie wrocławskim - 299),

· całkowita masa odpadów komunalnych wytwarzanych w gminie – 3,21 tys. Mg (w powiecie wrocławskim 28,51 tys. Mg).

W tabeli 3.1 przedstawiono średni skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych w gminie Kobierzyce oszacowany na podstawie założeń KPGO [1] na tle średniego składu odpadów w województwie dolnośląskim i powiecie wrocławskim.

0

100

200

300

400

Czernica

Długołęka

Jordanów

Śl.

Kąty Wr.

Kobierzyce

Mietków

Sobótka

Św.

Katarzyna

Żórawina

wskaźnik wytwarzania, kg/Mk rok

0

2000

4000

6000

8000

masa odpadów wytwarzanych, Mg/rok

wskaźnik wytwarzania

masa odpadów

średni wskaźnik wytwarzania w powiecie

Rys. 2.1Odpady komunalne wytwarzane i jednostkowy wskaźnik wytwarzania - gmina Kobierzyce na tle innych gmin powiatu wrocławskiego, na podstawie KPGO [1]

Tabela 2.1 Skład morfologiczny odpadów z gminy Kobierzyce - rok 2004 – na podst. KPGO

frakcja

wskaźnik wytwarzania, kg/M rok

tereny

miejskie

tereny

wiejskie

województwo dolnośląskie

powiat wrocławski

gmina

Kobierzyce

domowe odpady organ.

95

27

75

38

27

odpady zielone

11

5

9

6

5

papier i karton nieopak.

30

13

25

16

13

opakowania papierowe

32

16

28

19

16

opakowania kompozytowe

6

3

5

3

3

tworzywa szt. nieopak.

49

23

42

28

23

opakowania z tworzyw szt.

23

13

20

14

13

szkło nieopakowaniowe

2

1

2

1

1

opakowania szklane

37

21

32

24

21

metale

13

5

11

7

5

opakowania stalowe

8

4

7

4

4

opakowania aluminiowe

1

0

1

0

0

odpady tekstylne

13

6

11

7

6

odpady mineralne

14

13

14

14

13

drobna frakcja popiołowa

44

35

41

37

35

odpady wielkogabarytowe

24

21

23

22

21

gruz, odpady budowlane

52

58

54

57

58

odpady niebezpieczne

3

2

3

2

2

razem

457

267

403

299

267

Wyróżniono 18 specyficznych strumieni odpadów komunalnych, pochodzących z gospodarstw domowych, jak i innych źródeł (tabela 2.2). W szczególności wyodrębniono surowce wtórne (papier, tworzywa sztuczne, szkło, metale) pochodzące z opakowań oraz z pozostałych źródeł.

Skład morfologiczny odpadów komunalnych w gminie Kobierzyce przyjęto za średnim składem morfologicznym odpadów komunalnych z terenów wiejskich określonym w WPGO [3]. Charakterystyczne jest znaczne zróżnicowanie składu odpadów z terenów miejskich i wiejskich. Dla odpadów wiejskich specyficzny jest duży udział składników mineralnych (popioły ze spalania paliw stałych, drobny gruz), przy mniejszych zawartościach frakcji biologicznie rozkładalnych oraz surowców wtórnych.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

tereny miejskie

województwo

powiat wrocławski

gmina Kobierzyce

tereny wiejskie

biofrakcja

papier

tw. szt.

tekstylia

szkło

metale

mineralne

wielkogabarytowe

niebezpieczne

Rys. 2.2.Skład morfologiczny odpadów komunalnych – gmina Kobierzyce na tle średniej powiatu wrocławskiego i województwa dolnośląskiego (rok 2004, % masy), na postawie KPGO [1]

1.4.2. Regulamin utrzymania porządku i czystości

Rada Gminy Kobierzyce przyjęła uchwałą z dnia 27 stycznia 2000 r. szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Kobierzyce. Uchwała określa zadania gminy oraz obowiązki właścicieli w zakresie zapewnienia porządku i czystości na terenie swoich nieruchomości. Zapisy uchwały szczególnie istotne dla niniejszego planu gospodarki odpadami:

właściciel nieruchomości jest obowiązany do przygotowania miejsca na ustawienie pojemników do gromadzenia odpadów komunalnych,

· właściciel nieruchomości jest obowiązany do wyposażenia nieruchomości w odpowiedni pojemnik do gromadzenia odpadów,

· miejsce ustawienia pojemnika oraz pojemnik należy utrzymywać w odpowiednim stanie technicznym i sanitarnym,

· odpady mieszane mogą być gromadzone w pojemnikach SM 110, SM 1100 oraz KP-7, dopuszcza się okresowe stosowanie worków z tworzywa sztucznego,

· ustalono ostateczny termin doposażenia nieruchomości w pojemniki do gromadzenia odpadów na koniec lipca 2000 r.,

· wielkość pojemników na terenie danej posesji wynika z liczby zamieszkujących lub przebywających osób,

· właściciele nieruchomości zobowiązani są do korzystania jedynie z usług uprawnionych podmiotów wywozowych,

· ustalono maksymalny wskaźnik gromadzenia odpadów komunalnych 1,0 m3 rocznie na osobę.

· w przypadku gdy właściciele nieruchomości nie udokumentują korzystania z usług uprawnionych podmiotów wywozowych, obowiązek usunięcia odpadów przejmuje gmina , która za wykonaną usługę obciąża właściciela posesji,

· konstrukcja pojemnika musi umożliwiać opróżnianie specjalistycznym pojazdem,

· opróżnianie pojemników winno odbywać się nie rzadziej niż jeden raz w tygodniu,

· gmina popiera i wprowadza selektywną zbiórkę odpadów,

· na terenie gminy stosowane będą ulgi i preferencje dla podmiotów zajmujących się skupem surowców wtórnych.

1.4.3. Aktualnie funkcjonujący system zbierania i transportu odpadów

Ustawa o odpadach [i] określa pojęciem zbierania odpadów każde działanie, a w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. Zgodnie ze znowelizowaną ustawą z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. nr 132, poz. 622 ze zm.) [iv], dla odpadów komunalnych stosuje się pojęcie odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości (obejmuje ono usuwanie odpadów z pojemników do samochodów w celu ich transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania). Gmina powinna zapewnić mieszkańcom określone warunki utrzymania czystości i porządku, a także jest odpowiedzialna za przejęcie obowiązku usuwania odpadów, w przypadku, gdy mieszkańcy nie spełniają go lub spełniają niezgodnie z ustawą.

W skali gminy odsetek mieszkańców objętych zorganizowaną zbiórką szacuje się na 90-95%.

Do gromadzenia mieszanych odpadów komunalnych wykorzystywane są pojemniki 110 i 1100 dm3.

Odpady mieszane odbierane są od mieszkańców z różną częstotliwością: od odbioru cotygodniowego do odbioru jeden raz w miesiącu.

Tabela 2.2Wykaz podmiotów posiadających zezwolenia na odbieranie odpadów komunalnych w gminie Kobierzyce

l.p.

podmiot

adres

1

Zakład Usług Komunalnych HADLUX Sp. z o.o. Sobótka

Sobótka, ul. Warszawska 4

2

Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania S.A.

Wrocław, ul. Traugutta 72/78

3

Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej Trans-Formers Sp. z o.o.

Wrocław, ul. Kurkowa 14

4

STAN Usługi Transportowo-Towarowe Daniel Falkowski

Kobierzyce, Kuklice

5

PPUH EKO-RECYCLING Sp. z o.o.

Wrocław, ul. Szczecińska 5

6

Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Kątach Wr.

Kąty Wr., ul. 1 Maja 26b

7

SITA Wrocław Sp. z o.o.

Wrocław, ul. Jerzmanowska 4

Gmina Kobierzyce nie posiada własnego zakładu komunalnego zajmującego się gospodarką odpadami na terenie gminy. Odbiorem odpadów komunalnych zajmują się podmioty komunalne z terenu innych gmin oraz podmioty prywatne z terenu gminy i spoza niej (tabela 2.2).

Mieszkańcy gminy mogą po uzyskaniu pisemnej zgodny uprawnionego sołtysa do nieodpłatnego wywiezienia na gminne składowisko w Cieszycach dwóch przyczep odpadów komunalnych ze swojej posesji w ciągu roku. W tych przypadkach podstawą wjazdu na składowisko jest okazanie obsłudze obiektu pisemnej zgody sołtysa.

Wytworzone na terenie gminy odpady komunalne są składowane zarówno na składowisku w Cieszycach jak i na składowiskach poza terenem gminy Kobierzyce.

1.4.4. Selektywna zbiórka

Szacuje się (tabela 2.1), że odpady komunalne z gminy Kobierzyce zwierają w swym składzie frakcje surowcowe w ilościach około:

· 10,8% papieru- 348 Mg, w tym 192 Mg opakowań,

· 1,1% opakowań kompozytowych- 36 Mg,

· 13,4% tworzyw sztucznych - 432 Mg, w tym 156 Mg opakowań,

· 8,2% szkła - 264 Mg, w tym 252 Mg opakowań,

· 3,4% metali - 108 Mg, w tym 48 Mg opakowań,

· łącznie około 37,0%- 1188 Mg, w tym 648 Mg opakowań.

W bilansie nie uwzględniono opakowań z drewna i tekstyliów, które nie występują raczej w odpadach komunalnych.

Odpady te, gromadzone selektywnie klasyfikowane są w grupie 15, podgrupie 15 01 (odpady opakowaniowe) oraz w grupie 20, podgrupie 2001 (odpady komunalne segregowane i gromadzone selektywnie z wyłączeniem odpadów opakowaniowych).

Pozostałe po selektywnej zbiórce frakcje surowcowe, zawarte w zmieszanych odpadach komunalnych, są klasyfikowane jako odpady komunalne i wchodzą w skład zmieszanych odpadów oznaczonych kodem 20 03 01. Frakcje surowcowe wtórnie wydzielenie z odpadów zmieszanych klasyfikowane są w grupie 19, podgrupie 1912 (odpady z mechanicznej obróbki odpadów).

1.4.4.1 Przyjęty system zbiórki

Selektywną zbiórkę odpadów na terenie gminy Kobierzyce wprowadzono w czerwcu 2002 r. i jest obsługiwana przez Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Kątach Wr.

Obecnie selektywna zbiórka odpadów prowadzona jest we wszystkich miejscowościach gminy. System zbiórki oparty jest na 48 zestawach trzypojemnikowych (144 pojemników o pojemności 1,1m3), z których 10 doposażonych jest w dodatkowy pojemnik do ustawionych we wszystkich miejscowościach gminy. Średnio w gminie jeden zestaw pojemników obsługuje 255 mieszkańców.

Zbierane są trzy frakcje: szkło, makulatura oraz tworzywa sztuczne.

Zagospodarowanie zebranych selektywnie odpadów leży po stronie podmiotu obsługującego zbiórkę. Zebrane odpady są wtórnie segregowane a następnie magazynowane w celu przekazania ich do recyklingu.

1.4.4.2 Efekty zbiórki.

Wg danych przekazanych przez Urząd Gminy w roku 2002 na terenie gminy zebrano selektywnie i przekazano do odzysku 39,36 Mg odpadów opakowaniowych, w tym:

· z tworzyw sztucznych w ilości 4,27 Mg,

· z papieru i tektury w ilości 3,05 Mg,

· ze szkła w ilości 32,04 Mg.

W roku 2003 zanotowano blisko 2,5-krotny wzrost ilości odpadów opakowaniowych zebranych selektywnie i przekazanych do odzysku:

· z tworzyw sztucznych w ilości 10,88 Mg,

· z papieru i tektury w ilości 27,99 Mg,

· ze szkła w ilości 66,45 Mg,

· łącznie w ilości 105,32 Mg.

W przeliczeniu na jednego mieszkańca w gminie zebrano:

· w roku 2002 około 3,3 kg, w tym około:

· 0,36 kg tworzyw sztucznych,

· 0,26 kg papieru i tektury,

· 2,69 kg szkła,

· w roku 2003 około 8,8 kg, w tym około:

· 0,91 kg tworzyw sztucznych,

· 2,33 kg papieru i tektury,

· 5,54 kg szkła.

Dla porównania, w roku 2002 w województwie dolnośląskim zbiórkę prowadziło 56 gmin, które zebrały łącznie 2596,6 Mg odpadów opakowaniowych, z czego przekazały do odzysku i recyklingu 2270,5 Mg. Stanowi to w skali województwa około 0,8 kg zebranych surowców na mieszkańca. Wyniki selektywnej zbiórki w gminie Kobierzyce lokowały ją w roku 2002 na 12. miejscu w województwie oraz na 5. miejscu wśród gmin wiejskich. W roku 2003 gmina Kobierzyce poprawiła pozycję w rankingu gmin prowadzących selektywną zbiórkę – zakończyła rok na 4. miejscu wśród wszystkich gmin województwa dolnośląskiego. Znamienne jest, że w województwie dolnośląskim selektywna zbiórka najlepsze efekty przynosi w niewielkich gminach.

1.4.4.3 Selektywna zbiórka w Węźle Bielańskim

Zgodnie z ustawą z dnia 11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. nr 63 poz. 638) [v], jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 2000 m2, są zobowiązane do prowadzenia na własny koszt selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych po produktach w opakowaniach, które znajdują się w ofercie handlowej. Największe jednostki handlowe zlokalizowane w Węźle Bielańskim są zobowiązane do prowadzenia tego typu zbiórki. Selektywnie zbierane są opakowania szklane, z tworzyw sztucznych, papieru i tektury, zarówno wytwarzane w ramach prowadzonej działalności handlowej, jak i dostarczane przez osoby prywatne (w systemie pojemnikowym).

W tabeli 3.3 zestawiono ilości odpadów opakowaniowych wytworzonych w obiektach handlowych zlokalizowanych w Węźle Bielańskim.

Tabela 2.3Odpady opakowaniowe wytworzone przez podmioty handlowe zlokalizowane w Węźle Bielańskim w roku 2002, zgłoszone do wojewódzkiej bazy danych

kod odpadu

nazwa odpadu

ilości wytworzonych odpadów, Mg

150101

opakowania z papieru i tektury

90,70

150102

opakowania z tworzyw sztucznych

4,76

1.4.5. Gospodarka odpadami wielkogabarytowymi i gruzem

Mieszkańcy po uzyskaniu zgodny sołtysa mogą w ciągu roku wywieść na gminne składowisko w Cieszycach dwie przyczepy odpadów z własnej posesji, również gruz i wielkogabarytowe.

Na terenie gminy Kobierzyce nie prowadzi się innych sposobów odbioru odpadów wielkogabarytowych i gruzu. Częstą praktyką jest, że mieszkańcy wykorzystują te odpady we własnym zakresie – utwardzenie terenu lub dróg gruntowych, jako opał.

1.4.6. Gospodarka komunalnymi odpadami niebezpiecznymi

1.4.6.1 Bilans ilościowy i jakościowy

Wg KPGO średnie jednostkowe ilości komunalnych odpadów niebezpiecznych wynoszą 3 kg/Ma dla terenów miejskich oraz 2 kg/Ma dla terenów wiejskich.

Tabela 2.4 Lista selektywnie zbieranych odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych oraz zalecane metody postępowania

Kod

Rodzaj odpadu

Zalecane metody postępowania

20 01 13

Rozpuszczalniki

Odzysk poprzez destylację (R2), odzysk energii (R1) lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10), typ spalarni zależny od zawartości chlorowcopochodnych

20 01 14

Kwasy

Regeneracja (R6) lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie fizyczne i /lub chemiczne (D9), ewentualnie łącznie z odpadem 20 01 15

20 01 15

Alkalia

Regeneracja (R6) lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie fizyczne i /lub chemiczne (D9), ewentualnie łącznie z odpadem 20 01 14

20 01 17

Odczynniki fotograficzne

Odzysk (R3, R5) i/lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie fizyczne i /lub chemiczne (D9)

20 01 19

Środki ochrony roślin II i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne herbicydy lub insektycydy)

Unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10), typ spalarni zależny od zawartości chlorowcopochodnych

20 01 21

Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć

Odzysk (R4) i/lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie fizyczne i/lub chemiczne (D9)

Separacja rtęci, szkła, części metalowych w celu odzysku (R11), unieszkodliwianie pozostałości (D5, D9)

20 01 23

Urządzenia zawierające freony

Demontaż urządzeń, odzysk odpadów użytkowych (R14), unieszkodliwianie odpadów zawierających freony poprzez przekształcanie termiczne w spalarni dla odpadów zawierających chlorowcopochodne (D10)

20 01 26

Oleje i tłuszcze inne niż wymienione w 20 01 25 (niejadalne)

Odzysk energii (R1) lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10)

20 01 27

Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i żywice zawierające substancje niebezpieczne

Odzysk energii (R1) lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10), typ spalarni zależny od zawartości chlorowcopochodnych

20 01 29

Detergenty zawierające substancje niebezpieczne

Unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10)

20 01 31

Leki cytotoksyczne i cytostatyczne

Unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10)

20 01 33

Baterie i akumulatory łącznie z bateriami i akumulatorami wymienionymi w 160601, 160602 lub 160603 oraz nie sortowane baterie i akumulatory zawierające te baterie

Odzysk (R4) i/lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie fizyczne i /lub chemiczne (D9)

Odzysk ołowiu, kwasu siarkowego, tworzyw sztucznych

20 01 35

Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 200121 i 200123 zawierające niebezpieczne składniki (w szczególności tymi składnikami mogą być akumulatory i baterie wymienione w 1606 i oznaczone jako niebezpieczne, przełączniki rtęciowe, szkło a lamp kineskopowych i inne szkło aktywne, itp.)

Odzysk (R4, R14) i/lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie fizyczne i /lub chemiczne (D9)

Demontaż urządzeń, segregacja części, odzysk i/lub unieszkodliwianie poszczególnych elementów

20 02 37

Drewno zawierające substancje niebezpieczne

Odzysk energii (R1) lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10), typ spalarni zależny od zawartości chlorowcopochodnych oraz metali ciężkich

Skład odpadów niebezpiecznych z gospodarstw domowych nie był dotychczas przedmiotem żadnych szczegółowych badań krajowych. Katalog odpadów [xxiii] zawiera listę selektywnie gromadzonych odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych, podaje się ją w tabeli 2.4 wraz z zalecanymi metodami postępowania z poszczególnymi odpadami.

1.4.6.2 Aktualny stan zbiórki i zagospodarowania

Na terenie gminy Kobierzyce mamy do czynienia z typową w kraju sytuacją, w której komunalne odpady niebezpieczne nie są gromadzone selektywnie lub odbywa się to sporadycznie w ramach prowadzonych akcji.

Mimo wysokich kosztów, jakie trzeba ponieść na zorganizowanie tej zbiórki, konsekwencje jej braku mogą być poważne. Przede wszystkim odpady te mają negatywny wpływ na końcowy strumień odpadów do unieszkodliwiania. Wprowadzenie zbiórki odpadów problemowych powoduje natomiast wzrost świadomości mieszkańców i umożliwienie im decydowania o jakości środowiska.

1.4.7. Gospodarka odpadami z oczyszczalni ścieków

Na terenie gminy Kobierzyce funkcjonują trzy oczyszczalnie ścieków: w Kobierzycach, Wysokiej i Pustkowie Żurawskim. Użytkownikiem obiektów jest Przedsiębiorstwo Robót Instalacyjno Montażowych EXPRIM Sp. z o.o. z Wrocławia.

Oczyszczalnia ścieków w Wysokiej

Typu BOS-200, wybudowana w roku 1991 i zmodernizowana w roku 1997. RLM – 576, przepustowość – 200 m3/d, obciążenie - 39%. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest poprzez sieć rowów melioracyjnych rzeka Ślęza. Oczyszczalnia obsługuje 800 osób.

Osad nadmierny wytwarzany w ilości około 120 kg/d (uwodn. 86,17%) stabilizowany jest tlenowo i odwadniany na poletkach osadowych. Okresowo osady wywożone są na składowisko odpadów w Śośnicy (gm. Kąty Wr.).

Roczna ilość osadów z oczyszczalni ścieków w Wysokiej – 42,8 Mg (uwodn.), 5,92 Mg s.m.

Oczyszczalnia ścieków w Pustkowie Żurawskim

Typu BOS-200, wybudowana w roku 1996. RLM – 407, przepustowość – 200 m3/d, obciążenie – 42,5. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest potok Gniła będący dopływem Czarnej Wody. Oczyszczalnia obsługuje 1000 osób.

Osad nadmierny wytwarzany w ilości około 230 kg/d (uwodn. 82,07%) stabilizowany jest tlenowo i odwadniany na poletkach osadowych. Okresowo osady wywożone są na składowisko odpadów w Śośnicy (gm. Kąty Wr.).

Roczna ilość osadów z oczyszczalni ścieków w Wysokiej – 83,48 Mg (uwodn. 82,07%), 15,0 Mg s.m.

Oczyszczalnia ścieków w Kobierzycach

Typu CMM-300, wybudowana w roku 1999. RLM – 1972, przepustowość – 300 m3/d, obciążenie – 58. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest poprzez rów melioracyjny i rzekę Czarną Sławkę rzeka Ślęza. Oczyszczalnia obsługuje 1918 osób.

Osad nadmierny wytwarzany w ilości około 370 kg/d (uwodn. 80,77%) stabilizowany jest tlenowo i odwadniany na prasie taśmowej. Osady wywożone są na bieżąco na składowisko odpadów w Śośnicy (gm. Kąty Wr.).

Roczna ilość osadów z oczyszczalni ścieków w Wysokiej – 141 Mg (uwodn. 80,77%), 27,07 Mg s.m.

Tabela 2.5Charakterystyka oczyszczalni ścieków w gminie Kobierzyce oraz skład fiz.-chem. i zawartość żywych jaj pasożytów w osadach z tych oczyszczalni

wskaźnik

jednostka

Wysoka

Pustków Żur.

Kobierzyce

typ oczyszczalni

BOS-200

BOS-200

CMM-300

przepustowość

m3/d

200

200

300

obciążenie

%

39

42,5

58

RLM

576

407

1972

liczba obsługiwanych mieszkańców

800

1000

1918

ilość osadów

Mg/a

uwod. 85%

39,5

100,0

180,5

Mg s.m./a

5,92

15,0

27,07

kg/Mk

53,5

83,6

73,3

kg s.m./Mk

7,4

15

14,1

sucha masa

%

13,83

17,93

19,23

substancja organ.

% s.m.

50,4

54,3

58,8

azot ogólny

% s.m.

4,39

3,6

0,59

azot amonowy

% s.m.

0,043

0,03

0,078

fosfor

% s.m.

1,70

1,34

2,33

wapń

% s.m.

4,60

3,52

3,01

magnez

% s.m.

0,51

odczyn

pH

6,58

6,49

6,47

ołów

mg/kg s.m.

51

56,0

41,5

kadm

mg/kg s.m.

7,2

11,1

10,3

chrom

mg/kg s.m.

101

106,0

109

miedź

mg/kg s.m.

188

245,0

224

nikiel

mg/kg s.m.

58

45,0

67,5

rtęć

mg/kg s.m.

0,2357

1,187

0,49

cynk

mg/kg s.m.

1208

1495,0

2116

żywe jaja pasożytów

szt./kg s.m.

0

0

0

Salmonella

występują

występują

nie występują

1.4.7.1 Charakterystyka jakościowa osadów ściekowych

Oczyszczalnie ścieków, wykorzystujące osady ściekowe, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz.U. nr 134, poz. 1140) [xi] mają obowiązek wykonywania badań fizyko-chemicznych i biologicznych tych osadów. W tabeli 2.5 przedstawiono wyniki badań osadów z oczyszczalni ścieków w gminie Kobierzyce.

Istotne są zawartości metali ciężkich oraz stan sanitarny osadów ze względu na możliwości ich wykorzystania do różnych celów.

Z uwagi na stan sanitarny - obecność bakterii Salmonella - osady z oczyszczalni ścieków w Wysokiej i Pustkowie Żurawskim nie nadają się do wykorzystania w rolnictwie i do rekultywacji gruntów na cele rolne. Nadają się natomiast do rekultywacji gruntów na cele nie rolne.

Z uwagi na podwyższoną zawartość kadmu osady z oczyszczalni ścieków w Kobierzycach nie nadają się do wykorzystania w rolnictwie. Nadają się natomiast do rekultywacji gruntów.

1.4.7.2 Aktualny stan odzysku i unieszkodliwiania odpadów z oczyszczalni ścieków

Osady ściekowe z oczyszczalni ścieków z gminy Kobierzyce kierowane są na składowisko odpadów w Sośnicy (gm. Kąty Wr.), które przyjmuje osady ściekowe z terenu gmin Kąty Wr. i Kobierzyce z przeznaczeniem do odzysku (wg ustawy o odpadach [i] proces R-10 - rozprowadzenie na powierzchni ziemi, w celu nawożenia lub ulepszania gleby lub rekultywacji gleby i ziemi).

1.4.8. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów

Odzysk odpadów komunalnych dotyczy zasadniczo czystych frakcji pochodzących z selektywnej zbiórki. Recyklingiem jest wykorzystanie np. papieru, szkła, tworzyw sztucznych lub metali w procesie produkcyjnym, w którym otrzymuje się nowe materiały lub produkty o charakterze pierwotnym lub wtórnym. Kompostowanie lub fermentacja czystych frakcji odpadów, z wytworzeniem kompostu lub/oraz biogazu, zaliczane są do procesów recyklingu organicznego. Odzysk energii z odpadów polega na ich wykorzystaniu jako źródła energii, zastępującego paliwa pierwotne.

Odpady z gminy Kobierzyce pozostałe po selektywnej zbiórce nie są obecnie unieszkodliwiane przed składowaniem. Składowisko w Cieszycach nie spełnia wymagań określonych w ustawie o odpadach [i], zgodnie z którymi odpady usuwane na składowisko powinny być wcześniej poddane przekształceniu biologicznemu, fizycznemu lub chemicznemu oraz sortowaniu.

1.4.8.1 Składowisko w Cieszycach

Składowisko przyjmujące odpady z terenu gminy Kobierzyce zlokalizowane jest w miejscowości Cieszyce. Zgodnie z nazewnictwem ustawy o odpadach [i] jest to składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.

Docelowa pojemność składowiska wynosząca około 30 tys. Mg jest wypełniona w około 70%.

Składowisko ma charakter podpoziomowy z częścią nadpoziomową, zlokalizowane jest w starym wyrobisku po kopalni piasku, o powierzchni około 2 ha i kubaturze 53 tys. m3. Poza ogrodzeniem i spychaczem, obiekt pozbawiony jest jakiejkolwiek infrastruktury technicznej, odcieki ze składowiska nie są ujmowane, współczynnik filtracji dna składowiska wynosi 1,3-1,9x10-4 m/s. Na składowisku nie prowadzono dotychczas badań oddziaływania na środowisko naturalne.

Gminny plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje utworzenia nowego składowiska odpadów na terenie o powierzchni do 11 ha.

Administratorem składowiska jest Gmina Kobierzyce.

Aktualnie składowisko nie posiada uprawnionego kierownika. Termin uzyskania przez kierownika składowiska świadectwa stwierdzającego kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami wynikającego z art. 62 ustawy o odpadach [i] upływa 30 czerwca 2004 r.

Rodzaje odpadów dopuszczonych do składowania

Składowisko posiada zatwierdzoną decyzją starosty wrocławskiego nr SP/OŚ/7623-161/2002 instrukcję eksploatacji. Z uwagi na brak uprawnionego kierownika decyzja ta ma charakter czasowy.

Składowanie odpadów jest w myśl ustawy o odpadach [i] procesem ich unieszkodliwiania oznaczonym symbolem D5 w załączniku do ustawy. Pełny wykaz odpadów (innych niż niebezpieczne) dopuszczonych do składowania na składowisku w Cieszycach zawiera tabela 2.6.

Pomimo iż instrukcja eksploatacji została zatwierdzona w grudniu 2002 r. przewiduje ona składowanie rodzajów odpadów, których nieselektywne składowanie wyklucza rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny (Dz.U. nr 191, poz. 1595) [xii]. Rozporządzenie wyklucza nieselektywne składowanie odpadów z grupy 20 z odpadami z grupy 17 łącznie z odpadami z podgrupy 1908.

W roku 2002 składowisko w Cieszycach przyjęło do składowania 1520,3 Mg mieszanych odpadów komunalnych (20 03 01). Były to jedyne odpady przyjęte do składowania.

Tabela 2.6 Odpady dopuszczone do składowania na składowisku odpadów w Cieszycach gm. Kobierzyce

17 01 01

odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów

17 01 02

gruz ceglany

17 01 03

odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia

17 05 04

gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17 05 03

17 09 04

zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 17 09 01-03

19 08 01

skratki

19 08 02

zawartość piaskowników

19 08 05

ustabilizowane komunalne osady ściekowe

20 01 08

odpady kuchenne ulegające biodegradacji

20 02 01

odpady ulegające biodegradacji

20 02 02

gleba i ziemia, w tym kamienie

20 02 03

inne odpady nie ulegające biodegradacji

20 03 01

nie segregowane (zmieszane) odpady komunalne

20 03 02

odpady z targowisk

20 03 03

odpady z czyszczenia ulic i placów

Odpady przeznaczone na warstwy przykrywające

Tworzenie warstw przykrywających z odpadów jest w myśl ustawy o odpadach [i] ich wykorzystaniem oznaczonym symbolem R14 w załączniku do ustawy. Magazynowanie odpadów przed ich wykorzystaniem oznaczone jest symbolem R13 tego samego załącznika.

Decyzja zatwierdzająca instrukcję eksploatacji dopuszcza do wykorzystania w ramach tworzenia warstw przykrywających odpadów mineralnych np. gruz, ziemia, kamienie.

Koszty gospodarowania odpadami komunalnymi

1.4.8.2 Odpady mieszane

Rada Gminy Kobierzyce uchwałą z dnia 5 kwietnia 2001 r. ustaliła obowiązujące maksymalne stawki za usługi w zakresie usuwania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

· maksymalna stawka za usuwanie i unieszkodliwianie odpadów komunalnych przez uprawnione podmioty – netto 30,20 zł/m3, netto 3,50 zł za opróżnienie pojemnika 110 dm3, opłaty są obniżane o 10% w przypadku prowadzenia selektywnej zbiórki,

· stawki opłat jakim są obciążani właściciele posesji w przypadku przejęcia przez gminę obowiązku usuwania odpadów komunalnych – netto 60,00 zł/m3,

· stawki opłat ponoszonych przez mieszkańców gminy, którzy samodzielnie wywożą odpady na gminne składowisko w Cieszycach – brutto 23 zł/m3,

· stawki opłat ponoszonych przez osoby prawne z terenu gminy, które samodzielnie wywożą odpady na gminne składowisko w Cieszycach – brutto 46 zł/m3,

· ponadto raz w roku mieszkańcy gminy Kobierzyce mogą po uzyskaniu pisemnej zgody sołtysa wywieść na składowisko w Cieszycach nieodpłatnie dwie przyczepy odpadów komunalnych pochodzących z gospodarstw prywatnych.

1.4.8.3 Selektywna zbiórka

Wg danych przekazanych przez Urząd Gminy na obsługę selektywnej zbiórki w gminie w roku 2002 wydano 82,94 tys. zł, średnio 2107 zł/Mg, w tym na zbiórkę:

· tworzyw sztucznych 36,96 tys. zł czyli 8655 zł/Mg,

· papieru i tektury 27,99 tys. zł czyli 9177 zł/Mg,

· szkła 17,98 tys. zł czyli 561 zł/Mg.

W roku 2003 zanotowano wzrost całkowitych kosztów obsługi selektywnej zbiórki do 156,46 tys. zł przy jednoczesnym spadku nakładów jednostkowych do 1485 zł/Mg odpadów zebranych i przekazanych do odzysku:

· tworzyw sztucznych 65,54 tys. zł czyli 6024 zł/Mg,

· papieru i tektury 57,50 tys. zł czyli 2054 zł/Mg,

· szkła 33,42 tys. zł czyli 502 zł/Mg.

Zaskakujące jest, że przy ilościach zebranych surowców znacznie przewyższających średnią wojewódzka poniesiono znacznie większe nakłady. Średni koszt zbiórki w województwie wyniósł w 2002 r. 1074 zł na Mg odpadów przekazanych do odzysku i recyklingu.

Tabela 2.7Przykładowe zestawienia kosztów selektywnej zbiórki (łącznie ze wstępnym sortowaniem) oraz wpływów z tytułu sprzedaży zgromadzonych materiałów.

materiał

koszty,

zł/Mg

wpływy,

zł/Mg

papier

303 – 567

58 – 100

butelki PET

2494 - 2550

473 – 700

szkło

200 – 555

10 – 125

1.5. Odpady z sektora gospodarczego

Do określenia aktualnego stanu gospodarki odpadami z sektora gospodarczego w gminie Kobierzyce wykorzystano dane:

pochodzące ze zbiorczych zestawień danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, a także ze zbiorczych zestawień danych o osadach ściekowych (za rok 2002 oraz częściowo za rok 2003 – baza wojewódzka - Urząd Marszałkowski),

· bazy SIGOP za rok 2002,

· GUS za rok 2002,

· zawarte w decyzjach starosty wrocławskiego oraz wojewody dolnośląskiego udzielających pozwoleń na wytwarzanie odpadów lub zatwierdzających programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi, a także dane zawarte w informacjach, przesyłanych przez wytwórców odpadów do starostwa powiatowego.

Obowiązek przekazywania zbiorczych zestawień Marszałkowi województwa mają wszyscy wytwarzający odpady, a dane z tych zestawień mają charakter wiążący (oficjalny).

Dane zbierane przez GUS obejmują przede wszystkim grupę dużych zakładów wytwarzających powyżej 1 tys. Mg odpadów. Informacje o ilościach i rodzajach odpadów wytwarzanych w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw mają charakter szacunkowy lub wskaźnikowy. Ilości odpadów z tych źródeł stanowią łącznie 2-8 % całego strumienia odpadów wytwarzanych w kraju.

Baza SIGOP, prowadzona przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu, obejmuje przede wszystkim odpady niebezpieczne. Zbierane są w niej także dane dotyczące pozostałych odpadów. Dostarczanie danych do tej bazy przez wytwórców odpadów nie ma charakteru obligatoryjnego.

Dane zawarte w decyzjach oraz informacjach o odpadach dotyczą sytuacji prognozowanej przez wytwórców, a nie rzeczywistych ilości i rodzajów odpadów wytwarzanych. Dane te mają charakter uzupełniający.

1.5.1. Bilans ilości wytwarzanych odpadów na podstawie różnych źródeł

1.5.1.1 Bilans odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym na podstawie bazy wojewódzkiej

Najbardziej wiarygodne powinny być dane uzyskane na podstawie rocznych zestawień przekazywanych Marszałkowi województwa. Obowiązek sporządzania zestawień dotyczy wszystkich wytwórców odpadów, a zestawienia obejmują rodzaje i ilości odpadów faktycznie wytworzonych.

Zgodnie z ustawą o odpadach [i], posiadacz odpadów prowadzący ewidencję odpadów ma obowiązek sporządzenia na odpowiednim formularzu zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilościach odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów, według wzoru podanego przez Ministra Środowiska w rozporządzeniu z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych (Dz.U nr 152, poz. 1737) [xiii].

W roku 2002 do bazy wojewódzkiej zgłosiło się dziewięciu wytwórców odpadów z gminy Kobierzyce:

· Cargill Sp. z o.o.,

· Cadbury Wedel Sp. z o.o.,

· CMM Przedsiębiorstwo Przemysłowo – Usługowe,

· Cukrownia Pustków S.A.,

· IKEA Retail Sp. z o.o.,

Leoni Kabel Polska Sp. z o.o.,

· MARKET OBI 007,

· POLSKAPRESSE Sp. z o.o. Drukarnia Bielany Wr.,

· Restauracja McDonald's,

którzy wykazali łącznie wytworzenie 45 136,107 Mg odpadów w tym 568,757 Mg odpadów niebezpiecznych.

Jeden podmiot zgłosił wytworzenie jedynie odpadów z grupy 20. Z analizy zgłoszenia wynika, że mamy do czynienia z błędnym zakwalifikowaniem odpadów do grupy odpadów komunalnych.

Tabela 2.8Rodzaje i ilości odpadów, wytworzonych na terenie gminy Kobierzyce w roku 2002 – wg zgłoszeń do wojewódzkiej bazy danych

rodzaj odpadu

masa, Mg

02 03 04

surowce i produkty nie nadające się do spożycia i przetwórstwa

6,970

02 04 01

osady z oczyszczania i mycia buraków

7 260,000

02 04 02

nienormatywny węglan wapnia oraz kreda cukrownicza (wapno defekacyjne)

9 176,000

02 04 80

wysłodki

18 123,000

02 04 99

inne nie wymienione odpady

4 941,000

02 06 01

surowce i produkty nieprzydatne do spożycia i przetwórstwa

5,300

06 04 05*

odpady zawierające inne metale ciężkie

0,010

07 02 13

odpady tworzyw sztucznych

3,900

08 03 99

inne nie wymienione odpady

18,084

09 01 01*

wodne roztwory wywoływaczy i aktywatorów

0,780

09 01 02*

wodne roztwory wywoływaczy do płyt offsetowych

0,472

09 01 04*

roztwory utrwalaczy

3,006

09 01 07

błony i papier fotograficzny zawierające srebro lub związki srebra

2,275

10 01 02

popioły lotne z węgla

1 000,000

11 01 07*

alkalia trawiące

16,800

11 01 10

szlamy i osady pofiltracyjne inne niż wymienione w 11 01 09

12,500

12 01 09*

odpadowe emulsje i roztwory z obróbki metali nie zawierające chlorowców

19,500

12 01 21

zużyte materiały szlifierskie inne niż wymienione w 12 01 20

0,000

13 02 05*

mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe nie zawierające związków chlorowcoorganicznych

520,000

13 02 08*

inne oleje silnikowe, przekładniowe, smarowe

5,200

15 01 01

opakowania z papieru i tektury

188,732

15 01 02

opakowania z tworzyw sztucznych

9,080

15 01 04

opakowania z metali

0,010

15 01 05

opakowania wielomateriałowe

0,750

15 01 07

opakowania ze szkła

0,000

15 02 03

sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne inne niż wymienione w 15 02 02

5,400

16 02 13*

zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż 160209-12

0,269

16 02 16

elementy usunięte z zużytych urządzeń inne niż wymienione w 16 02 15

0,002

16 06 01*

baterie i akumulatory ołowiowe

2,220

16 08 05*

zużyte katalizatory zawierające kwas fosforowy

0,500

17 04 07

mieszaniny metali

7,580

19 08 05

ustabilizowane komunalne osady ściekowe

21,000

19 08 09

tłuszcze i mieszaniny olejów z separacji olej/woda zawierające wyłącznie oleje jadalne i tłuszcze

36,000

19 12 01

papier i tektura

287,052

20 01 40

metale

1,000

20 03 01

nie segregowane (zmieszane) odpady komunalne

533,444

20 03 04

szlamy ze zbiorników bezodpływowych służących do gromadzenia nieczystości

110,000

20 03 07

odpady wielkogabarytowe

482,520

20 03 99

odpady komunalne nie wymienione w innych podgrupach

2 335,750

łącznie

45 136,107

w tym niebezpieczne

568,757

Niemal 91% odpadów zgłoszonych do wojewódzkiej bazy danych pochodzi z jednego zakładu – Cukrowni Pustków. Głównie są to odpady z podgrupy 02 04 (odpady z przemysłu cukrowniczego) stanowiące 87,5% wszystkich odpadów zgłoszonych do bazy z terenu gminy.

Wśród pozostałych zgłoszonych odpadów stanowiących około 12,5% masy wszystkich odpadów zgłoszonych znaczący udział stanowią:

· odpady komunalne (w zdecydowanej większości prawdopodobnie źle zakwalifikowane) – około 61,4% pozostałych odpadów,

· popioły lotne z węgla– około 17,7%.

Wśród odpadów niebezpiecznych dominują przepracowane oleje (grupa 13) stanowiące 92% odpadów niebezpiecznych zgłoszonych do wojewódzkiej bazy danych.

Bilans odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym na podstawie bazy SIGOP

Baza SIGOP, prowadzona przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu, obejmuje przede wszystkim odpady niebezpieczne, choć zbierane są w niej również dane dotyczące pozostałych odpadów. Dostarczanie danych do tej bazy przez wytwórców odpadów nie ma charakteru obligatoryjnego.

Baza SIOGOP za rok 2002 obejmuje trzech wytwórców z gminy Kobierzyce, którzy wykazali wytworzenie:

· Cadbury Wedel Sp. z o.o.

116,920 Mg, w tym 2,200 Mg niebezpieczne

· Cukrownia PUSTKÓW

40 500,620 Mg,

· Makro Cash and Carry

1 007,453 Mg, w tym 8,213 Mg niebezpieczne

· łącznie

41 624,993 Mg,w tym 11,053 Mg niebezpieczne

1.5.1.2 Bilans odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym na podstawie bazy GUS

Baza danych GUS za rok 2002 obejmuje odpady z sektora gospodarczego z terenu gminy Kobierzyce wytwarzane przez jednego wytwórcę w ilości 41,1 tys. Mg.

Na podstawie bazy danych GUS nie można określić rodzajów wytwarzanych odpadów, ich charakteru (niebezpieczne lub inne niż niebezpieczne) ani podmiotów wytwarzających odpady. Tak więc w przypadku gminnych planów gospodarki odpadami baza GUS ma jedynie charakter poglądowy.

Z porównania z innymi bazami danych można wnioskować, że baza GUS obejmuje prawdopodobnie odpady wytwarzane przez Cukrownię PUSTKÓW.

1.5.1.3 Bilans odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym w gminie Kobierzyce na podstawie decyzji starosty wrocławskiego

Podmioty z terenu gminy Kobierzyce posiadające zatwierdzone programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi lub pozwolenia na wytwarzanie odpadów zadeklarowały wytworzenie łącznie około 75,69 tys. Mg rocznie odpadów innych niż komunalne (z grup 01-19 wg katalogu odpadów [xxiii]), w tym około 538 Mg odpadów niebezpiecznych. W tabeli 2.8 zestawiono szczegółowe dane o rodzajach i ilościach poszczególnych rodzajów odpadów, których wytwarzanie na terenie gminy Kobierzyce regulowane jest decyzjami starosty wrocławskiego.

Tabela 2.9Rodzaje i ilości odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym w gminie Kobierzyce określone w decyzjach starosty wrocławskiego, Mg

rodzaj odpadu

masa

020103

0,100

020399

1 900,000

020401

9 000,000

020402

10 000,000

020480

40 000,000

020499

7 500,000

020601

50,000

030105

2,000

060101*

0,008

060105*

0,003

060199

0,200

060299

0,120

060404*

0,002

070481

0,010

080313

7,800

080318

0,035

080413*

0,500

090101*

1,000

090102*

1,000

090104*

1,000

090106*

0,012

100101

2 500,000

110105*

17,200

110107*

15,000

110701

2,500

120103

1 200,000

120105

1 000,000

120109*

305,000

120199

1 500,000

130110*

0,250

130111*

0,250

130113*

0,100

130202

1,260

130205*

3,611

130207*

0,650

130208*

9,640

130307*

5,000

130501*

1,501

130502*

9,800

130802*

0,300

130899*

0,060

140603*

8,400

150101

162,180

150102

57,600

150103

124,000

150104

20,000

150105

9,000

150202*

2,150

150203

8,800

160107*

0,300

160213*

21,384

160214

0,100

160215*

3,200

160303*

0,100

160304

5,000

160305*

2,100

160506*

0,036

160601*

2,908

160602*

0,025

160706

0,100

160708*

11,500

170407

2,000

170601*

16,500

170605*

25,510

170903*

20,000

180103*

4,100

180106*

1,000

190805

100,000

190810*

47,500

razem

75 691,405

w tym niebezpieczne

538,100

1.5.1.4 Porównanie danych z różnych źródeł dotyczących odpadów z działalności gospodarczej w gminie Kobierzyce

Informacje uzyskane z trzech baz danych (wojewódzkiej, SIGOP i GUS) opartych na informacjach o faktycznych ilościach wytworzonych odpadów są w odniesieniu do całkowitej ilości wytworzonych odpadów dość zbieżne, i określają masę faktycznie wytworzonych w gminie odpadów na 41-45 tys. Mg rocznie. Ilości odpadów przewidzianych do wytworzenia określone w decyzjach starosty są o około 60-70% większe niż ilości odpadów wytworzonych. Na taką sytuację składają się następujące czynniki:

· nie wszyscy wytwórcy odpadów posiadający decyzję starosty regulującą gospodarkę odpadami wywiązują się z obowiązku składania informacji do wojewódzkiej bazy danych,

· baza SIGOP i GUS obejmuje jedynie największych wytwórców odpadów, którzy zwykle składają również informację do bazy wojewódzkiej,

· ilości szacowane we wnioskach o wydanie decyzji często są większe niż ilości faktycznie wytwarzane.

Ilości odpadów niebezpiecznych zgłoszonych do wojewódzkiej bazy danych są zbliżone do ilości odpadów niebezpiecznych określonych w decyzjach starosty. Zastanawiające jest, że do bazy SIGOP tworzonej głównie na potrzeby gospodarki odpadami niebezpiecznymi zgłoszono z terenu gminy Kobierzyce znacznie mniej odpadów niebezpiecznych niż do bazy wojewódzkiej.

Podsumowując, przy obecnym stopniu respektowania przez wytwórców odpadów obowiązków dotyczących inwentaryzacji wytwarzanych odpadów oraz stopniu egzekwowania tych obowiązków przez organy administracji szczegółowe zbilansowanie rodzajów i ilości odpadów wytwarzanych przez licznych drobnych wytwórców w sektorze gospodarczym na terenie gminy Kobierzyce nie jest możliwe.

Tabela 2.10Zestawienie dostępnych baz danych o odpadach z sektora gospodarczego w gminie Kobierzyce, Mg

odpady wszystkie

odpady

niebezpieczne

baza wojewódzka

45 136,107

568,757

baza SIGOP

41 624,993

11,053

baza GUS

41 100,000

baza nie zawiera informacji o charakterze wytwarzanych odpadów

decyzje starosty

75 691,405

538,100

1.5.2. Przepływ strumieni odpadów

Tabela 2.10 zawiera zestawienie informacji z baz danych SIGOP i GUS dotyczących przepływu odpadów z sektora gospodarczego wytworzonych w gminie Kobierzyce w roku 2002. Bazy SIGOP i GUS podają bardzo rozbieżne dane dotyczące przepływów odpadów. Baza SIGOP wskazuje, że ponad połowa (51,4%) wytworzonych odpadów była w roku 2002 magazynowana a odzyskowi poddano 47,7% odpadów wytworzonych. Baza GUS podaje iż odzyskowi poddano 82% wytworzonych odpadów.

Tabela 2.11Sposoby zagospodarowania odpadów z sektora gospodarczego z gminy Kobierzyce wg SIGOP i GUS za rok 2002, Mg

wytworzone

magazynowane

odzyskane

unieszkodliwione

poza składowaniem

przez składowanie

SIGOP

wszystkie

41 625,0

21 400,6

19 875,0

18,0

331,3

w tym niebezpieczne

11,0

0,6

-

2,4

8,0

GUS

wszystkie

41 100,0

-

33 800,0

-

7 300,0

Informacje w tabeli będą porównywalne o ile przyjmiemy założenie iż to co w bazie SIGOP zapisano jako magazynowanie odpadów zostało w bazie GUS zaliczone jako magazynowanie w ramach procesów odzysku lub unieszkodliwiania odpadów (proces R13 - magazynowanie odpadów, które mają być poddane któremukolwiek z działań wymienionych w punktach od R1 do R12 (z wyjątkiem tymczasowego magazynowania w czasie zbiórki w miejscu, gdzie odpady są wytwarzane) lub proces D15 - magazynowanie w czasie któregokolwiek z procesów wymienionych w punktach od D1 do D14 (z wyjątkiem tymczasowego magazynowania w czasie zbiórki w miejscu, gdzie odpady są wytwarzane) wg ustawy o odpadach [i]).

1.5.3. Instalacje odzysku i unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego

1.5.3.1 Zgłoszone do wojewódzkiej bazy danych

Wojewódzka baza danych zawiera dwa podmioty z terenu gminy Kobierzyce prowadzące działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów:

· Gmina Kobierzyce jako administrator składowiska odpadów w Cieszycach,

DREWBET Wojciech Liszewski – węzeł betoniarski w Wierzbicach.

Gmina Kobierzyce, administrator składowiska odpadów w Cieszycach, prowadzi działalność w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów (R14 i D5 wg ustawy o odpadach [i]). Lista odpadów przeznaczonych do odzysku i unieszkodliwienia na składowisku w Cieszycach zawarta jest w rozdziale 2.1.8.1.

DREWBET prowadzi odzysk odpadów ze spalania węgla w prowadzonym węźle betoniarskim (R14 wg ustawy o odpadach [i]).

1.5.3.2 Posiadające zezwolenie starosty wrocławskiego

Tabela 2.12Wykaz podmiotów posiadających zezwolenie starosty wrocławskiego na prowadzenie na terenie gminy Kobierzyce działalności w zakresie odzysku odpadów

podmiot

adres podmiotu

adres działalności

grupa

Danuta i Stanisław Rzepa, PPUH ANTI D. Rzepa s.j.

Wrocław,

ul. Wałbrzyska 3

działka nr 45/162, obręb Wysoka

20

DREWBET

Wierzbice,

ul. Lipowa 39

Wierzbice

Pełczyce

10

JD Trade Sp. z o.o.

Opole,

ul. Piastowska 3

Betoniarnia Drewbet, Wierzbice,

ul. Lipowa 39

10

SANBET

Wrocław,

ul. Sołtysowicka 27d

Ślęża,

ul Tulipanowa1

10

Tabela 2.13Wykaz podmiotów posiadających zezwolenie starosty wrocławskiego na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów (* odpady niebezpieczne)

1

2

3

4

l.p.

podmiot

adres podmiotu

wybrane rodzaje odpadów z grup...

1

AKUBAT s.c.

Sobótka,

ul. Warszawska 22

1606*

2

BETARD

Artur Dziechciński

Długołęka,

ul. Polna 30/30a

10

3

BRENNTAG POLSKA Sp. z o.o.

Kędzierzyn-Koźle, ul. Bema 21

08, 15,

08*, 09*, 14*, 15*

4

BRONSON PHU

Wrocław,

ul. Nowowiejska 46/8

12, 15, 16, 17, 19

5

DRAWBET

Wierzbice, ul. Lipowa 39

13*, 16*

6

EKO - TECH Przedsiębiorstwo Projektowo-

Usługowe s.j.

Wrocław,

ul. Nowowiejska 113/6

01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 09, 10, 11, 13, 15, 17, 18, 19, 1601, 1605, 1607, 1608, 1610, 1611, 1680, 1681, 1682,

01*, 02*, 03*, 04*, 05*, 06*, 07*, 08*, 09*, 10*, 11*, 12*, 13*, 14*, 15*, 1601*, 1602*, 1603*, 1605*, 1606*, 1607*, 1608*, 1609*, 1610*, 1611*, 1681*, 1682*, 17*, 18*, 19*

7

ELBRO

Żerniki Małe, ul. Tyniecka

17

8

GS SCh

Kobierzyce,

ul. Spółdzielcza 9

17

9

JD Trade Sp. z o.o.

Opole,

ul. Piastowska 3

10

10

KARKAS

Wrocław,

ul. Australijska 29

16*

11

KERAM Marek Sówka

Wrocław,

ul. Balonowa 23/10

13*, 16*

12

MARTMET

Gniechowice,

ul. Kątecka 35

17

13

METAL-ZŁOM

Kiełczów,

ul. Wilczycka 14

02, 03, 04, 07, 12, 15, 16, 17, 19

14

Motoryzacyjny Sklep Wielobranżowy

Kobierzyce,

ul. Wrocławska 15

16*

15

NUR Sp. z o.o.

Groblice, ul. Kotowicka 4

17*

16

OPONET Sp. z o.o.

Kobierzyce,

ul. Robotnicza 13

16*

17

ZGK w Kątach Wr. Sp. z o.o.

Kąty Wr., ul. 1 Maja 26b

15,

13*, 1601*, 1602*, 1606*

18

PKN ORLEN S.A.

Wrocław, ul. Kołłątaja 15

13*

19

PPW TAS-MET

Żerniki Wr,

ul. Parkowa 20

10, 12, 16, 17, 1602

20

Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej

Sp. z o.o. TRANS-FORMERS Wrocław

Wrocław,

ul. Kurkowa 14

02

21

ROL-JAW

Jarosław Wasylów

Rogów Sobócki,

ul. Wrocławska 81

1606*

22

SELGROS Sp. z o.o.

Długołęka

1606*

23

SUPERHOBBY DOM I OGRÓD Sp. z o.o.

Bielany Wr.,

ul. Czekoladowa 5

15,

15*, 1606*

24

VKN POLSKA

Sp. z o.o.

Wrocław,

ul. Kurkowa 44

10, 19

25

Z UPH EBIX

Edward Bielecki

Sobótka,

ul. Wrocławska 5

17,

13*, 1601*, 1606*

26

ZHU Tadeusz Lewandowski

Kąty Wr.,

ul. Rynek 22/11

17

27

Zakład Ślusarski Edward Koziński

Stoszyce 2

17

28

ŻELASKO

Żerniki Wr.,

ul. Wrocławska 16

17,

1606*

Tabela 2.14Wykaz podmiotów posiadających zezwolenie starosty wrocławskiego na prowadzenie działalności w zakresie transportu odpadów (* odpady niebezpieczne)

1

2

3

4

lp.

podmiot

adres podmiotu

grupa

1

AKUBAT s.c.

Sobótka, ul. Warszawska 32

1606*

2

AUTO-TRANS PHU

Sobótka, ul. Poprzeczna 15

10

3

AUTO-TRANSPORT

Tyniec Mały, ul. Parkowa 14

08, 15

08*, 09*, 11*, 14*, 15*

4

BETARD

Artur Dziechciński

Długołęka,

ul. Polna 30/30a

10

5

DORMET

Dorota Bilecka

Sobótka,

ul. Wrocławska 8a 

17,

13*, 1601*, 1606*

6

Jacek Siemek

Rogów Sob.,

ul. Wrocławska 61

10

7

JD Trade Sp. z o.o.

Opole, ul. Piastowska 3

10

8

KARKAS

Wrocław, ul. Australijska 29

16

9

MARTMET

Gniechowice,

ul. Kątecka 35

17

10

NUR Sp. z o.o.

Groblice, ul. Kotowicka 4

17*

11

PHUT SKORMET

Michał Skrodzki

Żórawina,

Milejowice 7

07, 15, 17, 20, 1602,

1602*, 17*

12

PPW TAS-MET

Żerniki Wr., ul. Parkowa 20

10, 12, 17, 1602

13

Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej Sp. z o.o. TRANS-FORMERS Wrocław

Wrocław, ul. Kurkowa 14

02

14

Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna

Januszkowice

19

15

Ryczkowski

Gajków, ul. Przedszkolna 45

10

16

Usługi Transportowo-Sprzętowe Cygan Stanisław

Byków 2A

10

17

Utylizacja Odpadów Komunalnych Bogumił Borycki

Śliwice 32

15

18

VKN POLSKA Sp. z o.o.

Wrocław,

ul. Kurkowa 44

10, 19

19

WAISS Rafał Sokołowski

Ratowice,

ul. Wrocławska 88

08, 13, 15, 1601,

08*, 13*, 15*, 1601*, 1602*, 1606*

20

ZHU Tadeusz Lewandowski

Kąty Wr., ul. Rynek 22/11

17

21

Zakład Ślusarski

Edward Koziński

Stoszyce 2

17

22

ZGK w Kątach Wr. Sp. z o.o.

Kąty Wr. ul. 1 Maja 26b

15, 17, 19

23

ZUPH EBIX Edward Bielecki

Sobótka, ul. Wrocławska 5

17

2. Prognoza zmian

2.1. Odpady z sektora komunalnego

Przewiduje się dalsze różnicowanie odpadów komunalnych w obrębie gminy. Wzrośnie liczba ludności napływowej z Wrocławia w nowych zabudowaniach jednorodzinnych, w terenach o tradycyjnym wiejskim charakterze liczba ludności będzie podlegała zmianom wynikającym w głównej mierze z przyrostu naturalnego. Tak więc spodziewać się należy, iż średni skład odpadów komunalnych w gminie będzie się dynamicznie zbliżał do składu odpadów z terenu Wrocławia, a pomimo wiejskiego charakteru gminy ilości wytwarzanych odpadów będą bliższe wskaźnikom dla terenów miejskich niż wiejskich.

2.1.1. Skład odpadów

Przyjęto, że zmiana składu morfologicznego odpadów w gminie Kobierzyce odpowiadać będzie zmianom składu odpadów w powiecie wrocławskim i województwie dolnośląskim opisanym w powiatowym i wojewódzkim planie gospodarki odpadami. Należy spodziewać się, że obecne znaczne dysproporcje składu pomiędzy odpadami z terenów miejskich i wiejskich będą się powoli zacierać, więc odpady komunalne z gminy Kobierzyce będą zmieniały się bardziej dynamicznie niż odpady z terenów miejskich. Szacowane zmiany składu odpadów w ciągu najbliższych lat przedstawiono w tabeli 3.1 oraz na rys. 3.1.

Tabela 3.1Prognozowana zmiana składu odpadów komunalnych w gminie Kobierzyce (% masy)

2004

2007

2011

2004-11

Mg

odpady kuchenne

10,2%

10,2%

9,9%

3 020

odpady zielone

1,8%

1,8%

1,8%

539

opakowania

papierowe

6,1%

5,9%

6,5%

1 812

kompozytowe

1,0%

1,1%

1,2%

327

z tworzyw sztucznych

4,7%

5,9%

6,5%

1 745

szklane

7,8%

7,6%

8,3%

2 335

stalowe

1,4%

1,7%

1,8%

505

aluminiowe

0,1%

0,2%

0,2%

59

inne

papier

4,9%

4,7%

4,5%

1 402

tworzywa szt.

8,6%

8,0%

6,8%

2 323

szkło

0,5%

0,5%

0,5%

142

metale

2,0%

1,8%