WERSJA B

kod ucznia

V MEGAOLIMPIADA WIEDZY Z J~ZYKA POLSKIEGO TEST CZYTANIA ZE ZROZUMIENIEM DLA KLASY VI

Instrukcja dla ucznia

1 Sprawdi czy zestaw zawiera 6 stron Ewentualny brak stron lub inne usterki zglos nauczycielowi

2 Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz sw6j kod

3 Czytaj uWaZnie wszystkie teksty i zadania

4 Zadania rozwilzuj po kolei jesli nie potrafisz rozwilzac ktoregos zadania przejdz do nast~nego Do opuszczonego wrocisz jesli b~dziesz miec czas

5 W zadaniach 124561012 slpodane cztery odpowiedzi A B C D Odpowiada im nast~pujlCY uklad na karcie odpowiedzi

j 0 jffiJjJjC0j Wybierz tylko jednl odpowiedi i zamaluj kratk~ z odpowiadajlcljej litera np gdy wybrales odpowiedi A

1-1[sectJ1J1 C0 1 6 Staraj si~ nie popelnic bl~d6w przy zaznaczaniu odpowiedzi ale jesli si~ pomylisz bIt(dne zaznaczenie otocz k6lkiem i zamalui inn odpowiedi

7 W zadaniu 9 zamaluj na karcie odpowiedzi wybrane slowo TAK lub NIE

8 W zadaniach 3 7 8 przepisz na kart~ odpowiedzi slowa kt6rymi uzupelnileSiaS test

9 Na rozwilzanie wszystkich zada6 masz 50 min

10 Pracuj spokojnie uwatnie

Powodzenia

1

Opowiesc 0 gazecie

lezeli istotl gazety jest regulame oglaszanie wiadomosci 0 biezlcych wydarzeniach to gazeta w takim czy owakim ksztalcie musi bye zapewne stara jak cywilizacja W starozytnej Grecji wiadomosci ktore powinny jak najpr~dzej dotrzee do og6lu mieszkancow obwieszczali glosno zebranej na rynku publicznosci heroldowie obwolywacze Na scianach ratuszow i swiltyn greckich wywieszano pobielane tablice drewniane na ktorych wypisywano postanowienia rad miejskich w Rzymie takie tablice umieszczano glownie na Forum ukazywaly si~ tam waZne obwieszczenia i rozporzldzenia listy senatorow czlonkow stowarzyszen lub wladz miejscowych Podobne ogloszenia niekiedy wyrzni~te w kamieniu ukazywaly si~ tez w miastach prowincjonalnych

W Pompei - miescie zasypanym w roku 79 wulkanicznymi popiolami Wezuwiusza i odkopywanym stopniowo od polowy XVIII w - na zewn~trznych scianach domow znajdujemy wiele rysunkow i napisow obok plakatow wyborczych reklam (zwlaszcza jadlodajni) zapowiedzi walk gladiatorow Spoundl tam rowniez ogloszenia 0 zgubionych przedmiotach okreslajlce wysokose nagrody dla znalazcy Na wielu domach grobowcach widnieje prosba 0 nieumieszczanie napisow

lednak pierwszym przedsi~wzi~ciem sluzlcym regulamemu rozpowszechnianiu wiadomosci o ktorym mamy pewne i konkretne informacje byl rodzaj gazety codziennej publikowanej w Rzymie od 59 roku pne nazywanej Acta Diuma (lac wydarzenia dnia) zalozonej przez luliusza Cezara Niestety nie zachowal si~ ani jeden numer tej gazety nie znamy takZe wysokosci nakladu Przynosila ona wiadomosci 0 obradach senatu i zgromadzeniach Iudowych plebiscytach waznych nominacjach rozporzldzeniach traktatach procesach sldowych egzekucjach nowiny morskie i wojskowe informacje o narodzinach slubach rozwodach i zgonach (0 ktorych donosila rodzina raniona w piers tzn pogramptona w gl~bokim zalu) 0 niezwyklych wydarzeniach takich jak wybuch wulkaniczny czy upadek meteorytu a nawet wyniki walk gladiatorow ( ) Wiemy z listow Cicerona ze wiele osob regulamie otrzymywal0 i czytal0 gazet~ Istniala ona prawdopodobnie az do roku 330 kiedy stolic~ panstwa przeniesiono do Konstantynopola a wi~c bez mala czterysta lat l Tak jak my dzis nazywamy np Ekspress Wieczomy krotko ekspresiakiem tak Rzymianie swoje Acta Diuma nazywali diurnalis (lac codzienniak) ( )

Pierwszymi poprzedniczkami prawdziwych gazet byly pisane r~czni e biuletyny zawierajltlce wiadomosci handlowe i polityczne () W czasie wojny z Turcjl w r 1563 rZld Wenecji wydawal regularnie biuletyn informacyjny pisany odr~cznie odczytywany na glos na zgromadzeniach publicznych na ktore wst~p kosztowal drobnl monet~ zwanl gazeta Z czasem nazwa monety przesz~a na sam biuletyn i utrzymala si~ nawet gdy egzemplarze zacz~to drukowae i sprzedawae( )

Pierwsze prawdziwe gazety zawierajlce rozmaite wiadomosci i przynajmniej usirujlce ukazywae si~ regularnie z gory okreslonl cz~stotliwoscil pojawily si~ w latach 1605-1610Prawdopodobnie najwczesniejszl byla gazeta wychodzlca w 1605 r w Antwerpii Cztery nast~pne byly niemieckie

Wladyslaw KopaliiJski Opowidci 0 rzeczach powszedl1lch (fragm )

2

Opowiesc 0 gazecie

lezeli istotl gazety jest regulame oglaszanie wiadomosci 0 biezlcych wydarzeniach to gazeta w takim czy owakim ksztalcie musi bye zapewne stara jak cywilizacja W starozytnej Grecji wiadomosci ktore powinny jak najpr~dzej dotrzee do og6lu mieszkancow obwieszczali glosno zebranej na rynku publicznosci heroldowie obwolywacze Na scianach ratuszow i swiltyn greckich wywieszano pobielane tablice drewniane na ktorych wypisywano postanowienia rad miejskich w Rzymie takie tablice umieszczano glownie na Forum ukazywaly si~ tam waZne obwieszczenia i rozporzldzenia listy senatorow czlonkow stowarzyszen lub wladz miejscowych Podobne ogloszenia niekiedy wyrzni~te w kamieniu ukazywaly si~ tez w miastach prowincjonalnych

W Pompei - miescie zasypanym w roku 79 wulkanicznymi popiolami Wezuwiusza i odkopywanym stopniowo od polowy XVIII w - na zewn~trznych scianach domow znajdujemy wiele rysunkow i napisow obok plakatow wyborczych reklam (zwlaszcza jadlodajni) zapowiedzi walk gladiatorow Spoundl tam rowniez ogloszenia 0 zgubionych przedmiotach okreslajlce wysokose nagrody dla znalazcy Na wielu domach grobowcach widnieje prosba 0 nieumieszczanie napisow

lednak pierwszym przedsi~wzi~ciem sluzlcym regulamemu rozpowszechnianiu wiadomosci o ktorym mamy pewne i konkretne informacje byl rodzaj gazety codziennej publikowanej w Rzymie od 59 roku pne nazywanej Acta Diuma (lac wydarzenia dnia) zalozonej przez luliusza Cezara Niestety nie zachowal si~ ani jeden numer tej gazety nie znamy takZe wysokosci nakladu Przynosila ona wiadomosci 0 obradach senatu i zgromadzeniach Iudowych plebiscytach waznych nominacjach rozporzldzeniach traktatach procesach sldowych egzekucjach nowiny morskie i wojskowe informacje o narodzinach slubach rozwodach i zgonach (0 ktorych donosila rodzina raniona w piers tzn pogramptona w gl~bokim zalu) 0 niezwyklych wydarzeniach takich jak wybuch wulkaniczny czy upadek meteorytu a nawet wyniki walk gladiatorow ( ) Wiemy z listow Cicerona ze wiele osob regulamie otrzymywal0 i czytal0 gazet~ Istniala ona prawdopodobnie az do roku 330 kiedy stolic~ panstwa przeniesiono do Konstantynopola a wi~c bez mala czterysta lat l Tak jak my dzis nazywamy np Ekspress Wieczomy krotko ekspresiakiem tak Rzymianie swoje Acta Diuma nazywali diurnalis (lac codzienniak) ( )

Pierwszymi poprzedniczkami prawdziwych gazet byly pisane r~czni e biuletyny zawierajltlce wiadomosci handlowe i polityczne () W czasie wojny z Turcjl w r 1563 rZld Wenecji wydawal regularnie biuletyn informacyjny pisany odr~cznie odczytywany na glos na zgromadzeniach publicznych na ktore wst~p kosztowal drobnl monet~ zwanl gazeta Z czasem nazwa monety przesz~a na sam biuletyn i utrzymala si~ nawet gdy egzemplarze zacz~to drukowae i sprzedawae( )

Pierwsze prawdziwe gazety zawierajlce rozmaite wiadomosci i przynajmniej usirujlce ukazywae si~ regularnie z gory okreslonl cz~stotliwoscil pojawily si~ w latach 1605-1610Prawdopodobnie najwczesniejszl byla gazeta wychodzlca w 1605 r w Antwerpii Cztery nast~pne byly niemieckie

Wladyslaw KopaliiJski Opowidci 0 rzeczach powszedl1lch (fragm )

2

Pytania do tekstu

I Pierwszymi poprzedniczkami prawdziwych gazet byty

A r~cznie pisane biuletyny zawierajlce wiadomosci hand lowe i polityczne B napisy na murach domow C rzymskie tablice z rozporzldzeniami wladz D obwieszczenia heroldow

0-1 p 2 1stotl gazety jest

A regularne oglaszanie wiadomosci 0 bietlcych wydarzeniach B podawanie wynikow sportowych C przekazywanie danych 0 notowaniach na gieldzie D informowanie 0 watnych odkryciach naukowych 0-1 p

3 Korzystajlc z tekstu uzupelnij zdania i nie zapomnij przeniesc tych slow na karte odpowiedzi

Rzymianie swoje Acta Diuma nazywali Watne wiadomosci mieszkancy staroZytnego Rzymu mogli znaleic na umieszczanych na Pierwsze gazety ktore ukazywaly si~ w rniar~ regularnie pojawily si~ w latach

0-4 p

4 Rzymski codzienniak ukazywal si~ prawdopodobnie przez

A 150 lat B 400 lat C 250 lat D nie bylo takiej gazety 0-1 p

5 W ktorym akapicie wspomina si~ 0 listach Cycerona

A w drugim B w trzecim C w piltym D w ogole nie rna takiej wzmianki 0- 1 p

6 Odnalezione przez badaczy prasy numery Acta Diuma motna dzis oglldac

A w Luwrze we Francj i B w Muzeum Prasy w Rzymie C nie zachowal si~ taden numer tej gazety wi~c nie mogl zostac odnaleziony D w Muzeum Narodovvym w Warszawie

0-1 p

0-3 p 7 Wypisz z tekstu trzy rzeczowniki ktore sl nazwami wlasnymi

3

8 Jakimi wyrazami mozesz zastltpi6 wyraz gazeta aby uniknltt6 powt6rzenia Podaj trzy przyklady

9 Rozwiqi ponizsze zadania zakreslajlttc znakiem X wlasciwe odpowiedzi Nie zapomnij przenies6 ich na karte

A Zniszczone przez wybuch wulkanu Pompeje zacz~to odkopywa6 w palmvie XVIII w

Tak Nie B Wydarzenia dnia zostaly zalozone przez Marka Antoniusz w Rzymie w 59 r pne

Tak Nie C Gazeta jest zapewne tak stara jak cywilizacja

Tak Nie D Listy Cicerona sltt ir6dlem informacji 0 rzymskiej gazecie

Tak Nie 0-4 p

10 Stara jak cywilizacja to

A przenosnia B onomatopeja C apostrofa D por6wnanie

0-1 p

11 Sporzlttdi wykres zdania pojedynczego Nazwij cz~sci mowy i cz~sci zdania

Trzej zaciekli wrogowie pokl6cili sif wczoraj 0 kolor samochodu mistrza kierwonicy 0-5 p

12 W kt6rym wieku pojawily si~ pierwsze prawdziwe gazety

A XVI B XVII C nie rna takiej informacji w tekscie n ll

4

0- 1 p

13 WyjasnU pochodzenie nazwy gazeta

0-2 p

14 lestes redaktorem starozytnej gazety Acta Diuma Zredaguj zaproszenie dla czytelnik6w na spotkanie z zespolem redakcyjnym i zalozycielem luliuszem Cezarem

0-7 p

5

8 Jakimi wyrazami mozesz zastltpi6 wyraz gazeta aby uniknltt6 powt6rzenia Podaj trzy przyklady

9 Rozwiqi ponizsze zadania zakreslajlttc znakiem X wlasciwe odpowiedzi Nie zapomnij przenies6 ich na karte

A Zniszczone przez wybuch wulkanu Pompeje zacz~to odkopywa6 w palmvie XVIII w

Tak Nie B Wydarzenia dnia zostaly zalozone przez Marka Antoniusz w Rzymie w 59 r pne

Tak Nie C Gazeta jest zapewne tak stara jak cywilizacja

Tak Nie D Listy Cicerona sltt ir6dlem informacji 0 rzymskiej gazecie

Tak Nie 0-4 p

10 Stara jak cywilizacja to

A przenosnia B onomatopeja C apostrofa D por6wnanie

0-1 p

11 Sporzlttdi wykres zdania pojedynczego Nazwij cz~sci mowy i cz~sci zdania

Trzej zaciekli wrogowie pokl6cili sif wczoraj 0 kolor samochodu mistrza kierwonicy 0-5 p

12 W kt6rym wieku pojawily si~ pierwsze prawdziwe gazety

A XVI B XVII C nie rna takiej informacji w tekscie n ll

4

0- 1 p

13 WyjasnU pochodzenie nazwy gazeta

0-2 p

14 lestes redaktorem starozytnej gazety Acta Diuma Zredaguj zaproszenie dla czytelnik6w na spotkanie z zespolem redakcyjnym i zalozycielem luliuszem Cezarem

0-7 p

5

0- 1 p

13 WyjasnU pochodzenie nazwy gazeta

0-2 p

14 lestes redaktorem starozytnej gazety Acta Diuma Zredaguj zaproszenie dla czytelnik6w na spotkanie z zespolem redakcyjnym i zalozycielem luliuszem Cezarem

0-7 p

5