7/25/2019 03 Jabonna

1/22

19

Zhistorii

History

7/25/2019 03 Jabonna

2/22

20

Jabonna paac, uk Triumfalny, M. Pusek, ok. 1897 r., repr. Kraj w obrazach. Wydawca: Konstanty Woniak, 1897, fot. ze zbiorw Jacka Szczepaskiego

Jabonna palace, Triumphant Arch M. Pusek, ca. 1897 year., copy Kraj w obrazach. Publisher: Konstanty Woniak, 1897, photo from Jacek Szczepaski collection

7/25/2019 03 Jabonna

3/22

21

Pierwsza pisana wzmiankao osadnictwie na terenachdzisiejszej gminy Jabonna

datowana jest na rok 1339 i pochodzi zeSpominkw Pockich. Okrela powinnocibartnikw wzgldem biskupstwa pockiego,waciciela tych dbr. Zapiski s wiadec-twem z jednej strony przynalenoci tych

terenw do biskupstwa pockiego, z drugiejza do znacznego osadnictwa i wzgld-nej zamonoci osadnikw, co w efekciepowoduje, e ju w II poowie XIV wiekuerygowano w Chotomowie para. W 1398roku stolic biskupstwa pockiego obejmujeJakub z Korzkwi. Jego dzieem jest lokacjadwch najwikszych osad w okolicy: Jabon-ny i Chotomowa, a potem Janowa (obecnie

Janwek) i Radziszewa (obecnie Rajszew).W tym czasie ronie znaczenie Warszawy

jako orodka polityczno-gospodarczego, a wlad za tym id coraz czstsze wizyty osbliczcych si politycznie take biskupwpockich. Std konieczno pobudowaniaprzez nich rezydencji w okolicy Warszawy.Wybr pada na Jabonn. Pierwszy znacz-niejszy paac drewniany, ale podmurowa-

ny powstaje okoo 1500 roku za sprawbpa Erazma Cioka. Przebudowy dworu i todosy radykalnej dokonuje bp Karol Fer-dynand Waza. Z racji koligacji krlewskichpotrzebna jest mu siedziba reprezentacyjna,z murowan kaplic, co prawda take drew-niana, ale z marmurowymi posadzkamiw waniejszych komnatach. Kolejni biskupi

poccy z rnym skutkiem dbaj o dobra ja-

The rst written mention of thesettlement in what is now thecommune of Jabonna dates

back to 1339 and comes from SpominkiPockie(Chronicles of Pock). Species theduties of beekeepers to Pock bishopric, theowner of the property. Writings are a testi-mony-on the one hand those sites belong-

ing to the Pock bishopric, on the other hand quite a substantial settlement and the rela-tive wealth of the settlers, which in effectmeans that already in the second half of thefourteenth century, was established parish inChotomw. In 1398 Jakub of Korzkwia takesthe capital city of Pock diocese. His work isthe location of the two largest settlementsin the area: Jabonna and Chotomw, then

Janw (now Janwek) and Radziszew (nowRajszew). At that time, increasing the impor-tance of Warsaw as a center of political andeconomic, and after that they go more andmore frequent visits of prominent politicallypersons bishops of Pock as well. For thisreason the need of building their residencesin the near Warsaw area. Choice is Jabonna.More signicant rst wooden palace, but

brickworked created around 1500 thanksto Bishop Erazm Cioek. Reconstruction ofthe manor and its quite radical madeBishop Karol Ferdynand Waza. Because ofroyal afnity is needed representative seat,with a brick chapel, which is true also ofwood, but with a marble oors in the signi-cant chambers. Successive bishops of Pock

with different effects ensure about Jabonna

Historia Gminy JabonnaHistory of Jabonna Commune

7/25/2019 03 Jabonna

4/22

22

estates. In 1773, Micha Jerzy Poniatowski,brother of King Stanisaw August Poniatow-

ski, becomes a bishop of Pock. Participatingin the National Education Commission, theresponsibilities and duties arising from the

very active participation of the Bishop of so-cial and political life of contemporary Polandmakes Micha Jerzy Poniatowski decided tobuild on the existing place brick palace,surrounding it by park, and the residencegave the style of manorial palace unit. But

rst obtain the approval of the Pock Chapteron conversion Poniatowski family estates toequivalent properties and thus takes overthe Jabonna estate as a property of Ponia-towski family.

Works move. Domenico Merlini, contem-porary architect of the Polish Republic (alsodesigner of azienki Royal Park in Warsaw)

draws the plans for the palace. His co-work-

Paac w Jabonnie, ryc. ok. 1890 r.,fot. ze zbiorw Jacka Szczepaskiego

Jabonna Palace, drawing ca. 1890 year,photo from Jacek Szczepaski collection

bonowskie. W 1773 roku pock stolic bi-skupi obejmuje Micha Jerzy Poniatowski,

brat krla Stanisawa Augusta Poniatow-skiego. Udzia w pracach Komisji EdukacjiNarodowej, obowizki i powinnoci wyni-kajce z niezwykle aktywnego uczestnictwabisk

upa w yciu spoecznym i politycznymwczesnej Polski sprawiaj, e Micha JerzyPoniatowski decyduje si na wybudowaniew miejscu istniejcego paacu murowane-go, otoczenie go parkiem, a rezydencji nada-

nie charakteru zespou dworsko-paacowe-go. Przedtem jednak uzyskuje zgod kapitu-y pockiej na zamian rodowych dbr Po-niatowskich na rwnorzdne majtki i wten sposb przejmuje woci jabonowskie

jako wasno rodziny Poniatowskich.Prace ruszaj. Dominik Merlini, wcze-

sny architekt Rzeczypospolitej (take autor

projektu warszawskich azienek) tworzy

7/25/2019 03 Jabonna

5/22

23

plany paacu. Jego wsppracownikami sAntonio Bianchi, Ferdynand Merc, SzymonMakowski, Micha Wrblewski. W 1778roku na stanowisku gwnego architektaMerliniego zastpuje Szymon Bogumi Zug

(m.in. twrca Paacu Blanka). Powstaj naj-pikniejsze po wielokro opisywane przezwspczesnych sale paacu: Sala Okrga,najbardziej reprezentacyjna, z wielkimi lu-strami i 16 krysztaowymi kandelabrami,Sala Marmurowa z marmurow fontann,czterema kwaterami ywej zieleni i podwie-szonymi u sutu klatkami z orientalnymiptakami, Sala Bilardowa, kaplica, czy Pokjty, wybity materiaem haftowanym zo-tym jedwabiem.

Rwnolegle wznoszono ocyny, zabu-dowania gospodarcze i pawilony, jak chobysynn grot z kaskad, ktr mona podzi-wia dzisiaj jedynie na rysunku zachowa-nym w Gabinecie Rycin BUW.

Dziaalno Michaa Poniatowskiego

nie ograniczaa si jedynie do przebudowyi upikszania paacu. Jedn z jego pierw-szych prac byo utwardzenie traktu cz-cego Jabonn z Warszaw, nastpnie upo-rzdkowa i udoskonali budynki gospodar-cze, wznis nowy folwark, zmieni systemekonomiczny zarzdzania dobrami, posta-wi te zabudowania wociaskie wzdudrogi Warszawa Modlin. To on by pomy-

sodawc wzniesienia w Jabonnie austerii.W caym zespole dbr prcz austerii jabo-nowskiej byy jeszcze cztery karczmy r-do wcale niemaego dochodu.

Niestety, prymas Micha Jerzy Poniatow-ski umiera w nocy 11 sierpnia 1794 roku.Majtek, moc testamentu, zosta rozdzie-lony pomidzy brata prymasa KazimierzaPoniatowskiego i jego ulubionego bratanka

ksicia Jzefa Poniatowskiego. W 1794roku w zamian za pokan sum wypaco-n Kazimierzowi, ksi Jzef Poniatowskistaje si jedynym wacicielem dbr jabo-nowskich. Burzliwe lata oczywicie odbi-y si na kondycji ekonomicznej majtku,ktry mimo e wart fortun potrzebo-wa gospodarza i zarzdcy. A ksi Jzef,

uwikany w sprawy polityczne, nie bardzo

ers are Antonio Bianchi, Ferdynand Merc,Szymon Makowski, Micha Wrblewski. In1778 a chief architect of the view SzymonBogumi Zug replaced Merlini (including thePalace of Blank creator). Made the most beau-

tiful, many times described by contemporary,rooms of the palace: Round Hall, the mostrepresentative, with large mirrors and 16crystal chandeliers, Marble Hall with marblefountain, four living green rooms and cageswith oriental birds hanging to the ceiling, Bil-liard Room, chapel, or Yellow Room, uphol-stering gold embroidered silk material.

Simultaneously built outbuildings,agricultural buildings and pavilions, such asthe famous grotto with the cascade, whichcan be admired today only in the drawingpreserved in the Cabinet of Drawings in theLibrary of Warsaw University.

Micha Poniatowski activity is not con-ned only to rebuild and embellish the pa-lace. One of his rst works was to cure Route

linking Jabonna and Warsaw, and then ti-died up and improved on farm buildings,erected a new farm, changed the system ofeconomic management of the estates, puta peasant buildings along the route War-saw Modlin. He was the originator of theidea to open the inn in Jabonna. In theentire estate set, except for Jabonna Inn,there were also four inns source of pretty

large income.Unfortunately, the Primate Micha Jerzy

Poniatowski dies on the night of 11th ofAugust 1794. The property, the power ofwill, has been split between a brother of Pri-mate Kazimierz Poniatowski and his fa-

vorite nephew Prince Jzef Poniatowski.In 1794 Prince Jzef Poniatowski becomesthe sole owner of the Jabonna estates in

exchange for a substantial sum paid Kazi-mierz. Turbulent years, certainly had a devas-tating effect on the economic condition ofthe property, which although it is wortha fortune the owner and manager need.Prince Jzef, involved in political affairs,did not quite have time to spend managingit, even as the beautiful residence, which

was Jabonna. The obligation to deal with

7/25/2019 03 Jabonna

6/22

24

extremely complicated inheritance cases ofuncle Stanisaw August falls on Prince Jzef.For a moment even weigh fate of Jabonnaand appears a very serious possibility of itssale to Germans. Ultimately this idea was

abandoned. The Prince appointed manager,who has to organize the cases of the palace,the farm and adjacent property. Its worth-while. For eight long years (17981806)Prince Jzef Poniatowski limited his activityalmost exclusively to private affairs, stayingthe winter in Copper Roof Palace in Warsaw,the summer in palace in Jabonna. Here re-ceive the guests in the lounges and roomson the ground oor, while he lived in apart-ments on the second oor, decorated in Eng-lish style, surrounded by his great collectionof weapons and Orowski sketches. Guestsof the Prince led a life here on their ownschedule: get up when they wanted, theymet on the chat at the meals in the outbuild-ing or the dining room. The men descended

down to the cafe where burned the Turkishtobacco in long stems. Were frequent horse-riding, ball games and billiards, which wasan admirer of the prince. In the evening,especially when the weather allows, sail-ing on big boats on the Vistula. Despite thepauperization of the meaning of Warsaw asa political and social centre, Jabonna en-

joyed the popularity and recognition, mainly

thanks to the growing political position ofthe prince. His death a caesura in the his-tory of Jabonna and the end of an era in itshistory.

Prince Jzef bequeathed his property ina will to Anna Tyszkiewicz, 1stmarried namePotocka, 2nd married name Dunin-Wsowicz.But that tradition may be done, she had to paythe Princes sister, Maria Teresa Tyszkiewicz,

and only then settle on the entire property astheir sole owner. These were difcult yearsfor Jabonna. In 1813 took place a cata-strophic ood that destroyed entire cropsof grain, Russian soldiers besieger Modlinfortress, made the rest of the damage. No-

vember Uprising although Jabonna andaround the site were not ghting destroyed

estates, especially the farm.

mia czas, by go powici zarzdzaniunawet tak pikn rezydencj, jak bya Ja-bonna. Na ksicia spada ponadto obowi-zek zajcia si niezwykle skomplikowanymisprawami spadkowymi stryja Stanisawa

Augusta. Przez chwil wa si nawet losyJabonny i bardzo powanie brana jest poduwag moliwo jej sprzeday Niemcom.Ostatecznie jednak od tego pomysu odst-piono. Ksi natomiast powouje zarzdcmajcego uporzdkowa sprawy paacu, fol-warku i dbr przylegych. Opacio si. Przezosiem dugich lat (17981806) ksi JzefPoniatowski ogranicza swoj aktywnoprawie wycznie do spraw prywatnych,przebywajc zim w Warszawie w PaacuPod Blach, latem w paacu w Jabonnie. Tuprzyjmuje goci w salonach i pokojach naparterze, sam za mieszka w apartamentachna drugim pitrze, urzdzonych w stylu an-gielskim, otoczony szkicami Orowskiegoi sw wietn kolekcj broni. Gocie ksicia

wiedli tu ycie wedug wasnego rozkadudnia: wstawali kiedy chcieli, spotykali sina pogawdki przy posikach podawanychw ocynie lub sali jadalnej. Mczyni scho-dzili na d, do kawiarni, gdzie palono tytoturecki w dugich cybuchach. Czste byyprzejadki konne, gra w pik czy bilard,ktrego wielbicielem by ksi. Wieczorem,szczeglnie gdy pogoda pozwalaa, pywano

wielkimi odziami po Wile. Mimo paupery-zacji znaczenia Warszawy jako orodka po-lityczno-spoecznego, Jabonna cieszya sipopularnoci i uznaniem, przede wszyst-kim dziki rosncej pozycji politycznej ksi-cia. Jego mier to cezura w dziejach Ja-bonny i koniec pewnej epoki w jej historii.

Spadkobierczyni ksicia Jzefa zosta-a Anna z Tyszkiewiczw 1 voto Potocka

2 voto Dunin-Wsowiczowa. Ale eby trady-cji stao si zado, musiaa spaci siostrksicia, Mari Teres Tyszkiewicz i dopierowtedy osi na caoci dbr jako ich jedynawacicielka. To byy trudne lata dla Jabon-ny. W 1813 roku miaa miejsce katastrofal-na powd, ktra zniszczya cae zasiewyzboa, reszty zniszcze dokonali onierze

rosyjscy oblegajcy Twierdz Modlin. Po-

7/25/2019 03 Jabonna

7/22

25

The new owner, who eventually tookover the possession of Jabonna in the mid

twenties of the nineteenth century, beganhis reign to deal with economic affairs. It isfounded postal stations and built (in placeof the old inn) the new inn with tavern andforge. Also deals with reconstruction of thepalace. This initiative is funded the plaquewith the text Retreat of hero decorated care-fully, without prejudice to posterity memorialsI convey. 1837 A.D.W..

Anetka established a lapidary parkdecorated with sculptures transported fromItaly, re-designs park, changed and moveda bit further down the gate of the palace (di-rectly at the WarsawModlin). It employs asan architect Henryk Marconi, who is the au-thor of the triumphal arch project, erected in1842 in honor of Prince Jzef Poniatowski.

Heir of Prince is his great admirer, cultivate

wstanie listopadowe mimo e Jabonnai okolice nie byy terenem walk wyniszczy-

o dobra, przede wszystkim za folwark.Nowa wacicielka, ktra ostatecznie

obja we wadanie Jabonn w poowie lat20. XIX wieku, rozpocza swoje rzdy oduporania si ze sprawami gospodarczymi.Zakada stacj pocztow a take wznosi(w miejsce starej austerii) now karczmz zajazdem i kuni. Zajmuje si rwnieprzebudow paacu. To z jej inicjatywy zo-

staje ufundowana tablica z tekstem Ustro-nie bohatera ozdobiwszy staranne bez na-ruszenia pamitek potomnym przekazuj.1837 A.D.W.

Anetka tworzy w parku lapidarium urz-dzone z przewiezionych z Woch rzeb, prze-projektowuje park, zmieniona i przeniesionanieco dalej zostaje take brama paacu (bez-

porednio przy trakcie WarszawaModlin).

Brama paacu w Jabonnie, 19201930,fot. ze zbiorw Jacka Szczepaskiego

Jabonna Palace gate, 19201930,photo from Jacek Szczepaski collection

7/25/2019 03 Jabonna

8/22

26

his memory, so gather in the palace archivesand memorabilia associated with the personPoniatowski. In 1842, Jabonna estates pass

into the hands of the younger son of AnnaTyszkiewicz Maurycy Potocki.

An insurgent of 1831, drawn by thefamily from after-the-Uprising repression,establishes in Jabonna stables and coachhouse (using the earlier, unrealized Marconiprojects). Leading a very glamorous life, de-spite the efforts, is unable to maintain sucha large property therefore it incurred debts,

and in 1867 a signicant part of the landsis redistributed to the serfs. Maurycy, to pre-

vent the worsening economic situation, de-cides to introduce the industry on his lands builds a mill, sawmill and distillery. Onthe whole, at the time of Maurycys death(in 1879) the property looks very nice.

August Potocki, son of Maurycy andLudwika from the Br-Piotrowski Potocka,

Zatrudnia jako architekta Henryka Mar-coniego, ktry jest autorem projektu ukutriumfalnego, wzniesionego w 1842 roku

ku czci ksicia Jzefa Poniatowskiego. Spad-kobierczyni ksicia jest jego wielk admira-tork, kultywujc jego pami, gromadziwic w paacu archiwa i pamitki zwizanez osob Poniatowskiego. W 1842 roku dobra

jabonowskie przechodz w rce modszegosyna Anny z Tyszkiewiczw Maurycego Po-tockiego.

Ten powstaniec z 1831 roku, wycigni-

ty przez rodzin z represji popowstaniowych,wznosi w Jabonnie stajnie i wozownie (wy-korzystujc wczeniejsze, niezrealizowaneprojekty Marconiego). Prowadzc niezwy-kle wystawne ycie, mimo stara, nie jestw stanie utrzyma tak znacznego majtku dlatego musi go zadua, a w 1867 rokuznaczc cz ziem uwaszczy. Maurycy,by zapobiec pogarszajcej si sytuacji eko-

Paac w Jabonnie, ok. 1921 r.,fot. ze zbiorw Jacka Szczepaskiego

Jabonna Palace, ca. 1921 year,photo from Jacek Szczepaski collection

7/25/2019 03 Jabonna

9/22

27

is a special heir to Jabonna. Falling in lovewith horse races, erected a small racing sta-bles in Jabonna, and the years eighties andnineties the nineteenth century was a pe-riod of successes the horses from this sta-

bles. Thanks to his passion, August Potockimakes horse races become one of the mostpopular entertainment of elite, and HorseRacing Association, which is long term vicepresident, notes so far unprecedented gainsin their account.

Jabonna at that time was an importantplace: the seat of the commune and a com-mune court, had a harbor steamers, foundedby Anetka Tyszkiewicz, postal station, itsown elementary school. Locality was fairlywell stocked in the craft and industrial fa-cilities (chemical factory and distillery). Un-fortunately, even this rich facilities, whichis Jabonna estates, did not stand up to anexpensive lifestyle which leads August Po-tocki. This leads to another danger of auc-

tion, which however does not take place,and the Landownerss Credit Society, themain creditor of August Potocki, otherwiseasserts his claims.

The end of the nineteenth century period of important changes for Jabonna.Locality, which life and development are de-termined by the palace, his guests and resi-dents, becomes quite attractive village near

Warsaw, which attracts holiday-makers andthe rest of the thirsty people rest from thehustle and bustle of the Warsaw. Favours thisrailway line linking Warsaw with Jabonna.On the importance of gaining a nearby Choto-mw, considered one of the most beautifulsuburban villages.

In a few miles away New Jabonna wereRussian army barracks. When the recruits

were excessive they were located in thesurrounding villages. And so it was until theoutbreak of World War I. Then it Jabonnaand the surrounding village were in the areaof hostilities. The Germans captured fortressin Zegrze, the fort Dbe falls, comes to shell-ing and skirmishes with the retreating Rus-sian troops. The German army ends morethan hundred years the Russian government

nomicznej, postanawia wprowadzi na sweziemie przemys stawia myn, tartak i go-rzelni. W sumie, w chwili mierci Mauryce-go (w 1879 roku) majtek wyglda zupenieniele.

August Potocki, syn Maurycego i Lu-dwiki z Br-Piotrowskich Potockiej jest dlaJabonny dziedzicem szczeglnym. Zako-chany w wycigach konnych, stawia w Ja-bonnie niewielk stajni wycigow, a lata80. i 90. XIX wieku to okres sukcesw koniz teje stajni. Dziki swojej pasji AugustPotocki sprawia, e wycigi konne staj si

jedn z najpopularniejszych rozrywek elit,a Towarzystwo Wycigw Konnych, ktrego

jest wieloletnim wiceprezesem odnotowu-je niespotykane do tej pory zyski na swymkoncie.

Jabonna w tym czasie bya miejscemznaczcym: siedzib gminy i sdu gminne-go, posiadaa przysta statkw parowych,zaoon jeszcze przez Anetk Tyszkiewi-

czwn, stacj pocztow, wasn szko po-cztkow. Bya miejscowoci dosy dobrzezaopatrzon w zaplecze rzemielnicze i prze-mysowe (fabryka chemiczna i gorzelnia).Niestety, nawet tak zasobne zaplecze, jakims dobra jabonowskie, nie wytrzymywaoz kosztownym trybem ycia jaki prowadzi

August Potocki. Doprowadza to do kolejne-go zagroenia licytacj, ktra nie dochodzi

do skutku, a Towarzystwo Kredytowe Ziem-skie, gwny wierzyciel Augusta Potockiego,w inny sposb dochodzi swoich roszcze.

Koniec XIX wieku to dla Jabonnyokres powanych zmian. Z miejscowoci,ktrej ycie i rozwj determinowane sprzez paac, jego goci i mieszkacw, sta-

je si dosy atrakcyjn miejscowoci pod-warszawsk, przycigajc letnikw i ludzi

spragnionych odpoczynku od warszawskie-go zgieku. Oczywicie sprzyja temu liniakolejowa czca Jabonn z Warszaw. Naznaczeniu zyskuje take pobliski Chotomw,uwaany za jedn z najpikniejszych pod-warszawskich wiosek.

W oddalonej o kilka kilometrw NowejJabonnie znajdoway si koszary wojskcarskich. Gdy rekrutw by nadmiar loko-

7/25/2019 03 Jabonna

10/22

28

in these lands. Time of German occupation the period of foundation of the Polish Mili-tary Organization (PMO), particularly activein Chotomw and Jabonna. Members ofthis organization, in November 1918, take

over a German garrison in Nowa Jabonna.It is worth mentioning that among the out-standing members of the PMO who foughtin Chotomw and Jabonna was DobiesawDamicki (aka Sukowski), known in the in-terwar period Polish actor.

Barracks in Jabonna passed into thehands of Polish, there were trained soldiers,sensing the impending the Polish-Sovietwar. May 3, 1919, commemorating PolishLegion, changed the name of the garrisonand settlements with the Nowa Jabonnato Jabonna Legionowo. The Polish-Sovietwar is not passed by Jabonna. There existsa eld hospital, the wounded in the Battle ofWarsaw were sent here. Independence thatthere was in 1918, is not surprised Jabonna

residents and the surrounding localities was brutally fought by them.In the interwar Jabonna is a well-

known locality and frequently visited andalso thanks to the next owner of the palace the son of August Potocki Count MaurycyPotocki. The palace and the related estateshave inherited in 1905 after his fathersdeath, but could manage only after reach-

ing the age of majority. Like father, horses Maurycy loved hunting. Actively engaged inthe activities of the Polish Hunting Associa-tion, and the hunt, organized by him in theestate of Jabonna, were famous throughoutEurope. They had been on their politiciansand artists, famous people and aristocrats.In the thirties, was there also the HermannGring, likewise a keen hunter. In June 1930

in the palace also were the guests the presi-dent Ignacy Mocicki and prime ministerWalery Sawek. Count Maurycys wife wasactress Maria Brydziska. Popular due rolein the movie Love slave, after the weddingwith Potocki, in 1927, left the stage and onlyoccasionally made guest appearances in theleading Polish theaters. Maria Potocka waspresident of the vibrant working Jabonna

wano ich w okolicznych wsiach. I tak byoa do wybuchu I wojny wiatowej. Wte-dy to Jabonna i okoliczne miejscowociznalazy si w rejonie dziaa wojennych.Niemcy zdobywaj Twierdz Zegrze, pada

Fort Dbe, dochodzi do ostrzau i potyczekz wycofujcymi si oddziaami rosyjskimi.Operacja wojsk niemieckich koczy ponadstuletni okres rzdu wadz rosyjskich natych terenach. Czas okupacji niemieckiej to okres powstania Polskiej OrganizacjiWojskowej, szczeglnie aktywnej w Choto-mowie i Jabonnie. Czonkowie tej organi-zacji, w listopadzie 1918 roku, zdobywajgarnizon niemiecki w Nowej Jabonnie. War-to wspomnie, e wrd wyrniajcych siczonkw POW walczcych w Chotomowiei Jabonnie by Dobiesaw Damicki (ps. Su-kowski), znany w okresie midzywojennymaktor scen polskich.

Koszary w Jabonnie przeszy w rcepolskie, szkolono tu onierzy, przeczuwa-

jc nadcigajc wojn polsko-radzieck.3 maja 1919 roku, upamitniajc LegionyPolskie, zmieniono nazw garnizonu i osa-dy z Nowej Jabonny na Jabonn Legio-nowo. Wojna polsko-rosyjska zahaczyao Jabonn. Istnia tu szpital polowy, tu wy-syano rannych w bitwie warszawskiej. Nie-podlego ktra nastaa w 1918 roku, niezaskoczya mieszkacw Jabonny i okolicz-

nych miejscowoci bya krwawo przez nichwywalczona.

W okresie midzywojennym Jabonnato miejscowo znana i czsto odwiedzana,a to take za spraw kolejnego wacicielapaacu syna Augusta Potockiego hrabie-go Maurycego Potockiego. Paac i zwizanez nim dobra odziedziczy ju w 1905 roku,po mierci ojca, ale mg nimi zarzdza

dopiero po osigniciu penoletnoci. Takjak ojciec konie, Maurycy ukocha owiec-two. Angaowa si czynnie w dziaalnoPolskiego Zwizku owieckiego, a polowa-nia, urzdzane przez niego w dobrach jabo-nowskich, syny w caej Europie. Bywalina nich politycy i artyci, ludzie znani i ary-stokraci. W latach 30. bywa na nich takeHermann Gring, rwnie zapalony myli-

Paac w Jabonnie, ocyna lewa, ok. 1921 r.,

fot. ze zbiorw Jacka SzczepaskiegoJabonna Palace, left annex, ca. 1921 year,photo from Jacek Szczepaski collection

Grota pustelnika, zdjcie z 1915 r.Zdjcie nadesane przez Andrzeja Zawadzkiego

Hermits grotto, picture from 1915 year.Send by Andrzej Zawadzki

7/25/2019 03 Jabonna

11/22

29

Civic Association Work of Women socialassistance organization to support all thosein need. Count Maurycy Potocki was the ini-tiator and the honorary patron of establishedsports club in Jabonna, and founder of thesports eld and shooting-range.

The costs of maintaining a fairly lavishlife of man and wife Potocki cover income

from the glassworks Jabonna, power sta-tion and sales and parceling of land in whatis now Legionowo and the so-called Skier-dowska Mount near Buchnik. It is worthremembering also that the current from thepalace power plant powered 200 streetlamps in Jabonna and Legionowo.

In the interwar Jabonna developed veryrapidly. Under the Act of 27 March 1933 be-

came the commune, whose bodies were theBoard of Commune, the Commune Counciland the Mayor as the managing director ofeconomics and administration. The seat ofthe Board of Commune was in the buildingin Jabonna at Modliska Street 128 (nextto the Fire Brigade), purchased from privatehands. In a historic building at ModliskaStreet 152, where it is today Commune

wy. W czerwcu 1930 roku w paacu gocilitake prezydent Ignacy Mocicki i premierWalery Sawek. on hr. Maurycego byaaktorka Maria Brydziska. Popularna dzi-ki roli w lmie Niewolnica mioci, polubie z Potockim, w 1927 roku, ustpia zesceny i tylko sporadycznie wystpowaa go-cinnie w czoowych teatrach Polski. Maria

Potocka bya przewodniczc prnie dzia-ajcego na terenie Jabonny Zwizku PracyObywatelskiej Kobiet organizacji pomocyspoecznej wspomagajcej wszystkich po-trzebujcych. Hrabia Maurycy Potocki bynatomiast inicjatorem, a take honorowympatronem powstaego w Jabonnie klubusportowego, fundatorem boiska sportowegoi strzelnicy.

Koszty prowadzenia do wystawnegoycia hrabiostwa Potockich pokryway do-chody z huty szka Jabonna, elektrownia take ze sprzeday i parcelacji gruntwna terenie dzisiejszego Legionowa oraz takzwanej Skierdowskiej Gry niedaleko Buch-nika. Warto pamita, e prd z elektrow-ni paacowej zasila 200 lamp ulicznychw Jabonnie i Legionowie.

Lato 1916, ochronka dla dzieci ojcwpowoanych 1 VIII 1914 r. do armii carskiej.Zdjcie zostao wykonane przed domempana Bieniasa, widocznego w centrum fotograi.Niektre z dzieci na fotograi w kilka dnipniej ucierpiay podczas niemieckiego nalotu,

jedna dziewczynka zgina.Zdjcie nadesane przez Andrzeja Woliskiego

Summer 1916, alms-house for childrenof fathers appointed on the 1stof August 1914,to czars army. Picture was taken outsidethe house of Mr Bienias, seen in the centerof the picture. Some of the children fromthe picture, some days later were hurt duringGerman incursion, one girl was killed.Picture send by Andrzej Woliski

7/25/2019 03 Jabonna

12/22

30

Ofce, was located in the interwar yearsamong other things, District Court where his

jurisdictional coverage included the areasoutside the commune.

The commune of Jabonna was not ethni-cally homogenous. Here was a relativelylarge Jewish and German Diaspora. On thephotographs from this period can be seencraft workshops, stores, Szlangbaumswholesale groceries, Millers meat and char-cuterie, Minkus sewing factory. An unques-

tionable advantage of the commune waswell-developed transport network. Run from1900, the Warsaw Commuter Railway effec-tively connected Jabonna with the capitalcity. Stops the queue are arranged more orless every two kilometers and the time inter-

vals of courses is more or less an hour sothat communication with Warsaw was nota problem. Hence summer-holiday character

W okresie midzywojennym Jabonnarozwijaa si niezwykle dynamicznie. Moc

ustawy z 27 marca 1933 roku zostaa gmi-n, ktrej organami byy Zarzd Gminyi Rada Gminy, za Wjt kierownikiem i za-rzdzajcym gospodark i administracj.Siedzib Zarzdu Gminy by budynek przyModliskiej 128 (obok Stray Poarnej), wy-kupiony z rk prywatnych. W zabytkowymbudynku przy Modliskiej 152, gdzie dzisiaj

jest Urzd Gminy, w latach midzywojen-

nych mieci si midzy innymi Sd Grodzki,ktry zasigiem jurysdykcyjnym obejmowatake tereny poza granicami gminy.

Jabonna nie bya gmin jednorodnnarodowociowo. Stosunkowo liczna byadiaspora ydowska i niemiecka. Na foto-graach z tego okresu dostrzec mona skle-py i zakady rzemielnicze; hurt artykuwspoywczych Szlangbauma, miso i wdli-

Jabonna (ok. 1916 r.). Kawiarnia Hoffmanai skad wdlin S. Prokopowicza.Dzisiaj jest to ulica Zegrzyska,fot. ze zbiorw Jacka Szczepaskiego

Jabonna (ca. 1916 year). Hoffmans cafeteria,and S. Prokopowicz butchery.Today its Zegrzyska Street,photo from Jacek Szczepaski collection

7/25/2019 03 Jabonna

13/22

31

of village, which favored the Vistula Row-ing Harbor, held rallies here and kayak

races, and solemnly celebrated annually SeaDays.Youth of Jabonna belonged also to acti-

vely working Rie Association.One of the remarkable persons in

Jabonna at that time was Dr. StanisawBzura. The doctor, whose passion was thework of scientic research on adaptationto our climatic conditions of viniculture.

ny Millera czy zakad krawiecki Minkusa.Niewtpliwym atutem gminy bya dobrzerozwinita sie komunikacyjna. Kursujcaod 1900 roku Warszawska Kolej Dojazdowaskutecznie wizaa Jabonn ze stolic. Przy-

stanki kolejki rozmieszczone zostay mniejwicej co 2 kilometry. Kolejka kursowaa cogodzin tak wic czno z Warszaw niebya problemem. Std te letniskowo-wypo-czynkowy charakter miejscowoci, czemusprzyjaa nadwilaska przysta wiolar-ska, organizowane tu spywy i zawody kaja-kowe oraz uroczycie obchodzone dorocznieDni Morza.

Modzie jabonowska naleaa takedo aktywnie dziaajcego Zwizku Strzelec-kiego.

Jedn ze znamienitszych postaci Jabon-ny w owym czasie by doktor Stanisaw Bzu-ra. Lekarz, ktrego pasj byy prace nauko-wo-badawcze dotyczce dostosowania donaszych warunkw klimatycznych uprawy

winoroli. Dr Bzura, na gruncie podarowa-

nym mu przez hr. Potockiego (by to ponadhektar), zaoy winnic, a produkowaneprzez niego wino porwnywalne byo z mar-kowymi trunkami z Woch i Francji.

Rok 1939. Z racji bliskoci TwierdzyModlin, przygotowania do ewentualnychdziaa wojennych rozpoczy si w Jabon-nie ju wiosn tego roku. Zaoenia planu

Doktor Stanisaw Bzura przed swoim domem.Zdjcie nadesane przez Halin Paradzisk

Dr Bzura outside his house.Picture send by Halina Paradziska

Mieszkacy Jabonny, ok. 1920.Zdjcie nadesane przez Sylwi Skowrosk

Jabonna citizens ca. 1920.Picture send by Sylwia Skowroska

Widok z dzisiejszego Urzdu Gminy.Na drugim planie boisko i strzelnicaufundowane przez hr. M. Potockiego, ok. 1930.Zdjcie nadesane przez Edmunda Kuklewskiego

View from contemporary The Commune Ofce.In the background court and loop-holeestablished by Count M. Potocki, ca. 1930.Picture send by Edmund Kuklewski

7/25/2019 03 Jabonna

14/22

32

Dokumenty dotyczce parcelacjiOsiedla Park Buchnik czci majtku Potockich

Documents referring area dividingof Park Buchnik settlement partof Potocki wealth

Pokwitowanie pobrania opaty za nadzrnad parcelacj

Receipt for supervision of area division

7/25/2019 03 Jabonna

15/22

33

Zachd obejmoway tereny caej gminya skutkoway rozpoczt 23 sierpnia mobi-lizacj. Ju 1 wrzenia, w dniu ataku Nie-miec na Polsk, w Jabonnie maj miejscepierwsze ataki bombowe si hitlerowskich,

dotyka jej take toczca si bitwa powietrz-na nad Warszaw. W pierwszych dniachwrzenia twierdza Modlin znalaza si na li-nii frontu a dowdztwo i sztab Armii Modlinprzez kilka dni zajmowao paac Potockich.15 wrzenia wojska niemieckie zajy Ja-bonn, zacieniajc tym samym obleniecigle jeszcze bronicej si Warszawy. Ka-pitulacja stolicy rozpoczyna okres okupacjiniemieckiej gminy Jabonna.

Okupant na zajtych terenach wpro-wadzi wasn administracj i organizacjmajc waciwie jeden cel: maksymalneksploatacj, zagarnitych ziem. Za kadoznak buntu i nieposuszestwa groziynajstraszliwsze kary. W lutym 1940 rokuaresztowano kilkaset osb mieszkacw

m.in. Jabonny (ponad 100 osb), Henry-

kowa, Legionowa, Michalina. Egzekucji do-konano w Palmirach, 26 lutego 1940 roku.Mordy i egzekucje trway przez cay okresokupacji hitlerowskiej. W lutym 1944 rokuNiemcy rozstrzelali w lesie Bagno koo leni-czwki czonkw miejscowego ruchu oporu.Zwoki rozstrzelanych ekshumowano i podwch dniach odby si potajemny pogrzeb

oar na cmentarzu w Chotomowie. Dzisiajw tym miejscu stoi pomnik polegych w cza-sie okupacji.

Ludno Jabonny w czasie okupacji zaj-mowaa si czym kto mg i umia. Czuprawiaa dziaki i ogrdki dopki zezwa-la na to okupant. Cz zaja si szmuglemz terenw Rzeszy czyli z Janwka, Boej Woliczy Okunina (granica przebiegaa w Nadle-

nictwie Bagno). Za szmugiel grozia mier.Sposobem na ycie byo te pdzenie bim-bru, z czym zreszt ostro walczyy polskiewadze podziemne. Dla wielu mieszkacwrdem utrzymania i metod na przetrwa-nie by paac i Zarzd Dbr hr. Potockiego.W administracji i elektrowni pracowao wie-lu dziaaczy podziemia. Hrabia Potocki niezosta wydziedziczony ze swych dbr, jego

Dr. Bzura, on land donated to him by theCount Potocki (it was more than hectare ofland), planted a vineyard, a wine producedby him was comparable with branded drinksfrom Italy and France.

1939. Because of the proximity of theModlin Fortress, preparations for possiblewar began in Jabonna this spring already.

Assumptions of the plan West includeareas across the commune and the effectwas launched on August 23 mobilization.

Already on 1 September, the day the Germa-ny attack on Poland, Jabonna take place inthe rst bombing of the Nazi forces, it alsoaffects the ongoing air battle over Warsaw.In early September, Modlin Fortress was onthe front line and the command and staff ofModlin Army for a few days took the PotockiPalace. September 15, German forces occu-pied Jabonna, thereby restricting the siegewas still defending Warsaw. The capitulationof the capital city begins a period of Nazi

occupation in commune of Jabonna.Invader in the occupied territories hasintroduced its own administrative organi-zation which has actually only one goal:maximum exploitation, in all respects, theseized lands. For any sign of rebellion anddisobedience punishable by the most ter-rible chastisement. In February 1940, wasarrested several hundred people including

residents Jabonna (more than 100 people),Henrykw, Legionowo and Michalin. Exe-cutions took place in Palmiry, 26 February1940. Murders and executions continuedthroughout the period of Nazi occupation.In February 1944, the Nazi executed mem-bers of the local resistance movement inthe Bagno Forest District near the forester.Corpses of executed exhumed and two days

later held a secret burial in the cemeteryof the victims in Chotomw. Today at thisplace is a monument of the fallen during theoccupation.

The residents of Jabonna during theoccupation were engaged in various works,everyone did what he could and was able todo. Some of them practiced plots and gardens as long as the occupant permitted. Some

Delada jabonowskiej druyny strzeleckiejna Placu Marszaka Pisudskiego, 1932.Zdjcie nadesane przez Edmunda Kuklewskiego

Jabonna hunting team paradeon Marszaek Pisudski square, 1932.Picture send by Edmund Kuklewski

Zjazd druyn, 1930.Zdjcie nadesane przez Edmunda Kuklewskiego

Teams convention, 1930.Picture send by Edmund Kuklewski

7/25/2019 03 Jabonna

16/22

34

of the residents took to smuggling from theareas of the Reich or Janwka, Boa Wola or

Okunina (border was passing near the Ba-

gno Forest District). Threatened with deathfor smuggling. Way of life was also produc-ing the hooch, with which strongly foughtunderground Polish authorities. For manyresidents of Jabonna livelihood and way ofsurvival was the palace and the Board of Es-tates of Count Potocki. In the administrationand the power plant were working many

activists of underground. Count Potocki wasnot disinherited from his estates, his proper-ty did not have a German manager, probablydue to the pre-war connections with theMarshal Gring. Count used his connectionsto release Leon Schiller and Stefan Jaraczfrom Auschwitz Concentration Camp. Dur-ing the war, in the palace were not hostedneither Nazi dignitaries nor the ofcers,

and extremely high quotas were imposed onthe estate. Count, by himself, participatedin the Warsaw Uprising as an ofcer in thecircumference of Warsaw-Downtown, whilehis wife supported the Polish Committee forProtective.

The rst volunteer organizations andthe underground divisions were formedin Jabonna by analogy, as on the most

majtek nie mia zarzdcy niemieckiego,najprawdopodobniej ze wzgldu na przed-

wojenne koneksje hrabiego z marszakiemGringiem. Hrabia wykorzysta swoje znajo-moci do zwolnienia z obozu w OwicimiuLeona Schillera i Stefana Jaracza. W czasiewojny w paacu nie goszczono ani hitlerow-skich notabli, ani ocerw, a na majtek na-oone zostay niezwykle wysokie kontyn-genty. Sam hrabia uczestniczy w powsta-niu warszawskim jako ocer w Obwodzie

rdmiecie, za jego ona wspieraa PolskiKomitet Opiekuczy.

Pierwsze ochotnicze organizacje i od-dziay konspiracyjne powstay w Jabonnie analogicznie zreszt jak na wikszoci ziempolskich okupowanych przez Niemcw juna przeomie 1939 i 1940 roku. Jabonnabya znaczcym orodkiem AK, nalecy do

VII Obwodu Obroa . Odziay AK w Jabon-

nie zajmoway si dziaalnoci dywersyj-no-bojow. Jedn z bardziej znanych akcjibyo odbicie z aresztu Adama Biechoczyka(ps. Ogoczyk).

18 lipca 1944 roku ruszya ofensywaI Frontu Biaoruskiego, front niemiecki zo-sta przeamany w rejonie Bugu, a radziec-kie jednostki pancerne stany pod Radzy-minem i Otwockiem. Wywoao to panik

Jabonna, 20 stycznia 1946 r.Zgliszcza kocioa, wysadzonego przez Niemcw.Zdjcie nadesane przez Sylwi Skowrosk

Jabonna, 20thof January 1946.Church ruins, ruined by Germans.Picture send by Sylwia Skowroska

Budynek dzisiejszego Urzdu Gminy w 1945 r.,fot. ze zbiorw Jacka Szczepaskiego

Building of contemporaryThe Commune Ofce in 1945 year,photo from Jacek Szczepaski collection

7/25/2019 03 Jabonna

17/22

35

Polish lands occupied by the Nazi at the turnof 1939 and 1940. Jabonna was importantcentre of the Home Army (HA), belongingto the District VII Collar. The HA troops inJabonna were engaged in the sabotage and

combat action. One of the more well-knownaction was a recapture Adam Biechoczyk(aka Ogoczyk) of the jail.

18 July 1944 launched the offensive ofthe First Belarusian Front, the German frontwas broken down in the area of the Bug, andthe Soviet armored units stood at Radzyminand Otwock. This caused panic among theGerman authorities, but on 29 July 1944,began to prepare his defense, concentratingmilitary forces and forcing the Polish popu-lation to dig fortications and rewalls nearthe front. In the vicinity of Chotomw sta-tioned a number of General Vlasovs troopsof the Soviet Liberation Army, making the

wrd wadz niemieckich, ktre jednak ju29 lipca 1944 roku zaczy przygotowywasi do obrony, koncentrujc siy militar-ne i zmuszajc ludno polsk do kopaniaumocnie i zapr przyfrontowych. W oko-

licach Chotomowa stacjonoway liczne od-dziay wasowcw, dokonujce rabunkwi gwatw w okolicznych osiedlach. W ma-

jtku Potockich skoncentrowano odzia-y dywizji pancernych Hermann Gringi Wiking. Wybuch powstania w Warszawiespowodowa, e cz si niemieckich skon-centrowanych w okolicy Legionowa i Jabon-ny zostaje przerzucona do walki w stolicy.Siy AK zgromadzone w Jabonnie i okoli-cach przyczyy si do walk prowadzonychw Warszawie. 26 wrzenia, rozgramiajcypowstanie Niemcy rozpoczli wysiedlenieChotomowa i okolicznych miejscowoci orazspalenie i niszczenie paacu i co bardziej

Jabonna, 1946 r.Zdjcie nadesane przez Sylwi Skowrosk

Jabonna, 1946 year.Picture send by Sylwia Skowroska

7/25/2019 03 Jabonna

18/22

36

robberies and rapes in the surroundingneighborhoods. In the estate of Potocki con-centrated armored troops Hermann Gringand Viking. Warsaw Uprising causedthat part of the German forces concentrat-

ed around Legionowo and in Jabonna ispassed to the ghting in the capital. The HAforces gathered around Jabonna joined theongoing ghting in Warsaw. 26 September,defeating the Uprising Germans began thedeportation of Chotomw and the surround-ing area and reing up and destroying thepalace and the more stately buildings inJabonna. October 28, 1944 the Soviet Armyoccupied Legionowo, January 17, 1945 wasbreakthrough. Jabonna, destroyed and ruin-ed but free from the Nazi occupiers waitingtime of restaurant and reconstruction. Therst months were terrible. In the memoriesof those who remember the time that hun-ger, cold, ruins, the plague of rats, mines,which kill and hurt. But it was necessary to

live and ght for this life.Monuments and plaques say about thelocal heroes the dead and murdered. It isa tribute and memory of those who survived,those who gave their lives in battle.

Period after 1945 the acquisition ofPotocki property by the state. Family of Po-tocki, just before the destruction of the pala-ce had managed to export goods abroad.

Also the last owner of the palace was there.The whole palace-park unit was rebuilt in1953, designed by architect MieczysawKuma (park was reconstructed accordingto the assumptions of Gerard Cioek). Dur-ing the reconstruction of the middle partof the palace was given its shape from thelate eighteenth century, while in parts oflots added on left side in the rst half of the

nineteenth century, changing their facades.Removed cast iron decoration in the Hall ofMauritania restoring its and the other interi-ors Classical character. Equipment was com-pleted in 1945, furnishing rooms with furni-ture and paintings from the late eighteenthand rst half of the nineteenth century. Thepalace and park handed Polish Academy ofSciences, who created the Conference Centre

okazaych budynkw w Jabonnie. 28 pa-dziernika 1944 roku wojska radzieckie zajy

Legionowo, 17 stycznia 1945 roku nastpi-

o przeamanie frontu. Jabonn, zniszczoni w gruzach ale woln od hitlerowskich oku-pantw czeka czas restauracji i odbudowy.Pierwsze miesice byy straszne. We wspo-mnieniach tych, ktrzy ten czas pamitajto gd, zimno, ruiny, plaga szczurw, miny,ktre zabijay i okaleczay. Ale trzeba byoy i o to ycie walczy.

O miejscowych bohaterach polegychi pomordowanych mwi pomniki i tabli-ce. To wyraz hodu i pamici tych, ktrzyprzeyli tym, ktrzy w walce oddali ycie.

Okres po 1945 roku to przejcie majt-ku Potockich przez pastwo. Rodzina Potoc-kich, tu przed zniszczeniem paacu zdyawywie cz dbr za granic. Za granicznalaz si take ostatni waciciel paacu.

Cay zesp paacowo-parkowy zosta odbu-dowany w 1953 roku wg projektu arch. Mie-czysawa Kumy (park zrekonstruowano wgzaoe Gerarda Cioka). Podczas odbudowypaacu jego czci rodkowej nadano ksztatz koca XVIII wieku, natomiast w czciachbocznych pozostawiono partie dobudowanew pierwszej poowie XIX wieku zmieniajcich elewacje. Usunito dekoracj z lanego

Jabonna, 1949 r.Druyna harcerska z Chotomowa.Zdjcie nadesane przez Jerzego Wdokowskiego

Jabonna,1949 year. Scouts from Chotomw.Picture send by Jerzy Wdokowski

W tle siedziba Urzdu Gminy.Zdjcie nadesane przez Sylwi Skowrosk

The Commune Ofce in the background.Picture send by Sylwia Skowroska

7/25/2019 03 Jabonna

19/22

37

Chotomw, 1961 r. Uroczystoci zwizanez odsoniciem pomnika w Chotomowie.Zdjcia nadesane przez Jerzego Wdokowskiego

Chotomw, 1961 year. Celebration of Chotomwmonument exposure.Picture send by Jerzy Wdokowski

7/25/2019 03 Jabonna

20/22

38

Chotomw, 1952 r.Rekonsekracja kocioa p.w. Wniebowzicia NMP.Zdjcia nadesane przez Jerzego Wdokowskiego

Chotomw, 1952 year.Reconstruction of St. Merrys Church.Pictures send by Jerzy Wdokowski

7/25/2019 03 Jabonna

21/22

39

elaza w Sali Mauretaskiej przywracajc

jej oraz pozostaym wntrzom klasycystycz-

ny charakter. Wyposaenie skompletowa-no po 1945 roku, urzdzajc sale meblamii obrazami z koca XVIII i pierwszej poowyXIX wieku. Paac wraz z parkiem przekaza-no Polskiej Akademii Nauk, ktra stworzyatu orodek konferencyjny. Paac w Jabonnie

jest nadal wanym orodkiem kulturotwr-czym nie tylko Jabonny i okolic, ale take

w pewnym stopniu stolicy. Rokrocznie odby-wa si w nim Festiwal nauki, w Oraneriidziaa galeria sztuki wspczesnej, w parkui paacu odbywaj si koncerty, zjazdy, semi-naria i konferencje.

W 1951 roku znaczna cz gminy zo-staa wczona do Warszawy. Obecny ksztatustalono w 1977 roku.

Doskonae warunki klimatyczno-przy-

rodnicze oraz blisko stolicy byy atrybuta-mi w planowaniu rozwoju gminy w okresiepowojennym a take po 1989 roku. Siamiwadz gminnych i spoecznoci miejscowejwybudowano midzy innymi Dom Ogrodni-ka, ktry w 2004 roku zosta na GminnymCentrum Kultury i Sportu, czc dziaal-no placwek kulturalno-sportowych w Ja-bonnie, Chotomowie i Skierdach. Jabonna

here. Palace in Jabonna is still an important

central-and culture forming center not onlyJabonna and neighborhoods but also toa certain extent the capital. Every year takesplace in the palace Festival of science, inthe Orangery works of contemporary artgallery, in the palace park and venue forconcerts, conventions, seminars and confer-ences.

In 1951, a large part of the commune

was incorporated into Warsaw. The currentshape of the commune was established in1977.

Excellent natural climatic conditionsand proximity to the capital were the attri-butes of community development planningin the postwar period and after 1989. Com-munal authorities and the local communitybuilt by their own forces, inter alia, Garden-

ers House, renamed in 2004 for the Com-munal Centre of Culture and Sport, combin-ing cultural and sporting activities of insti-tutions in Jabonna, Chotomw and Skierdy.Jabonna it also has two sport clubs LKSLotos Jabonna and KS Wisla Jabonna. InRajszew, belonging to the commune, built in1992 a golf course the rst full-scale facil-ity of its kind in the Voivodeship. First War-

Piknik naukowy 2009

Science Picnic 2009

Przez gmin przebiega droga wojewdzka 630

Road 630 drives through the commune

7/25/2019 03 Jabonna

22/22

40

saw Golf & Country Club attracts the elite ofbusiness, actors and celebrities to the device

golf tournaments here.Jabonna today it remembers co-

mmunity and protects its history, and caringabout the needs and the future of its inhab-itants.

to take dwa kluby sportowe LKS LOTOSJabonna i KS Wisa Jabonna. W Rajszewie,

nalecym do gminy, w 1992 roku wybudo-wano pole golfowe pierwszy penowymia-rowy obiekt tego typu w wojewdztwie. FirstWarsaw Golf&Country Club przyciga elitybiznesowe, aktorw i celebrytw na urz-dzane tu turnieje.

Jabonna dzisiaj to gmina pamitaj-ca i chronica swoj histori, dbajca takeo potrzeby i przyszo swoich mieszkacw.

Jabonna, ulica Modliska

Jabonna, Modliska Street