00_Przez Góry i Prerie

PRZEZ GÓRY I PRERIE

WĘDRÓWKI Z DOKTOREM

JANEM

I KAROLEM GORDONEM PO

DZIKIM ZACHODZIE

Cykl westernowy

WIESŁAWA WERNICA

Opracowanie: Jacek WALCZYŃSKI©

Rok 2013

Cykl westernowy

WIESŁAWA WERNICA Ilustracje: Stanisław ROZWADOWSKI

TROPY WIODĄ

PRZEZ PRERIĘ

Opracowanie edytorskie: JaWa48©

2013

… i inne powieści 20-tomowego Cyklu


CYKL WESTERNOWY WIESŁAWA WERNICA

Opracowanie edytorskie: Jawa48© na podstawie egzemplarza ze zbiorów prywatnych

Tylko do użytku wewnętrznego i osobistego bez prawa przedruku i publikacji tak w części jak i w całości.

Wykorzystywanie tylko do użytku osobistego, tak jak czyta się książkę wypożyczoną z biblioteki, od sąsiada, znajomego czy przyjaciela.

Wykorzystywanie w celach handlowych, komercyjnych, modyfikowanie, przedruk i tym podobne bez zgody autora edycji zabronione.

Niniejsze opracowanie służy wyłącznie popularyzacji tej książki i przypomnienia zapomnianych pozycji literatury z lat szkolnych.



ILUSTRACJE: STANISŁAW ROZWADOWSKI

Wydawnictwo CZYTELNIK, Warszawa 1965 – 1990

O Autorze Dziennikarz Rzeczypospolitej, Polskiego Radia i Tygodnika Demokratycznego.

Przed wojną pisał i publikował najczęściej opowiadania szpiegowskie (Na drogach

do nowych celów – 1930, Daleka przygoda – 1933) w czasopiśmie „Kwadryga”,

którego był współzałożycielem. Do działalności literackiej powrócił stosunkowo

późno, dopiero gdy sięgał już wieku emerytalnego. Pod koniec lat czterdziestych

zaczął pisać „Tropy wiodą przez prerię”. Do odłożonego maszynopisu powrócił

dopiero w połowie lat sześćdziesiątych za namową syna Dominika, który

przeczytawszy początek powieści domagał się jego ukończenia i dlatego swoją

pierwszą książkę Wiesław Wernic zadedykował właśnie synowi Dominikowi.

„Tropy wiodą przez prerię” została wydana przez Spółdzielnię Wydawniczą

CZYTELNIK. Seria 20 powieści, których akcja dzieje się na preriach, w lasach i

górach, nad rzekami i jeziorami Dzikiego Zachodu i Kanady była do końca

wydawana przez CZYTELNIKA ze znakomitą oprawą graficzną i rysunkami

Stanisława Rozwadowskiego autora ilustracji do najbardziej znanych wydań

Winnetou, Old Surehanda i innych powieści i opowiadań Karola Maya i innych

autorów książek o Dzikim Zachodzie. Zapewne też dlatego, przygody bohaterów

powieści Wernica kojarzyły się ze sztandarowymi bohaterami Karola Maya.

Wernic nie lubił tych porównań (chociaż – jak pewnie każdy młody człowiek

zaczytywał się powieściami o Winnetou), w wywiadach twierdził, że May

zawdzięczał powodzenie swych książek głównie własnej fantazji a nie solidnym

podstawom źródłowym. Niemniej jednak przyznawał, że do pisania książek

westernowych zainspirowała go właśnie twórczość Karola Maya.

Opracowanie edytorskie: Jawa48©





Upodobanie do literatury Dzikiego Zachodu wyniósł także z innych książek

autorów klasyki tego gatunku. Najlepiej wspominał Owena Wistera, ale z

pewnością poznał także książki Jamesa Fenimore’a Coopera, James Olivera

Curwooda a przede wszystkim A. B. Guthrie’ego, Zane Grey’a, Maxa Branda,

Jacka Schaefera, Louisa L’ Amoura, Richarda Wormsera (Ed Friend) czy

Benjamina Appela.

A przecież znane były też u nas opowiadania Ernesta Haycoxa, George’a Owena

Baxtera, Leigh Brackett, Quinta Wade’a i Wayne’a Bartona. Nie gardził zapewne

także autorami niemieckimi takimi jak Friedrich Gerstaecker, Fritz Daum, Benno

Voelkner, Ernie Hearting (Ernst Herzig), którzy przecież lubowali się w

opowieściach z Dzikiego Zachodu a ich powieści były wydawane w prl-owskiej

Polsce dość często.

Na rodzimym rynku literackim nie miał większej konkurencji. Zaliczając niektóre

nowele o treści amerykańskiej jako pierwszego należy wymienić Henryka

Sienkiewicza . Ale już w końcu XIX wieku Maria Julia Zaleska wydała powieść z

Dzikiego Zachody Mieszkaniec puszczy (1884) i Młody wygnaniec (1886),

inspirowane prozą Jamesa Fenimore Coopera i R. Rotha. Książki o Dzikim

Zachodzie pisali także Tadeusz Kostecki (Krystyn T. Wand), Stanisław

Supłatowicz (Sat-Okh), Sławomir Bral (Yackta-Oya), Alfred Szklarski, Arkady

Fiedler czy Adam Bahdaj. Były to w zasadzie pojedyncze utwory lub małe cykle

literackie. Longin Jan Okoń skupił się bardziej na historyczno-biograficznej niż

przygodowej stronie swoich powieści o indiańskich wodzach (Saga o Tecumsehu).

Podobnie Nora Szczepańska (Karibu, Sprzysiężenie Czarnej Wydry) i Jan

Szczepański (Czarne wampumy głoszą wojnę, Dopóki trawa rośnie dopóki rzeki

płyną) .


Wernic – pomimo że tworzył w czasach PRL-u – dużo podróżował po Ameryce

i Kanadzie, gdzie korzystał z bogatej literatury o tradycjach, życiu, obyczajach i

dziejach Indian oraz cywilizacji amerykańskiej i historii podboju Dzikiego

Zachodu. Analiza autentycznych opracowań i tekstów z końca XIX wieku

znalazła odzwierciedlenie w losach opisywanych przez niego bohaterów i

inspirowała do poszerzania wiadomości i horyzontów młodego czytelnika o

fakty autentyczne, historyczne i związane polską emigracją popowstaniową.

Zapewne zainspirowała go do tego twórczość Sat-Okha – Stanisława

Supłatowicza, syna polskiej uciekinierki z Syberii i indiańskiego wodza

Szewanezów Wysokiego Orła (Ziemia Słonych Skał).

Akcja cyklu Wiesława Wernica rozgrywa się w latach 1870 – 1895 i na pewno

przeniosłaby się na koniec ostatniego dziesięciolecia, gdyż Autor miał już w

planie rozpoczętą następną książkę – Chata Starego Niedźwiedzia; napisanych

blisko 250 stron, lecz przeszkodziła temu śmierć pisarza. W książkach Wernica

czytelnik poznaje losy bohaterów na tle autentycznych wydarzeń, bez mitów i

uproszczeń, aczkolwiek i tu Autor nie ustrzegł się „konwencji mayowskich” i

niektórych uproszczeń, polegających na adaptacji wydarzeń znanych z powieści

innych autorów a nawet epizodów filmowych. Często stosuje styl podwójnej

narracji, niekiedy w całej książce. Nie ustrzegł się także wielu kolokwializmów i

mowy tocznej, ale to tylko nadaje powieściom trochę autentyzmu i sugestywnego

realizmu.

Czytelnicy powieści Wiesława Wernica wędrują przez Dziki Zachód z

nieznanym z nazwiska Doktorem Janem oraz jego przyjacielem traperem i

westmanem Karolem Gordonem, zaprzyjaźnionym z Indianami i nazywanym

przez nich Wielkim Bobrem. Obaj przyjaciele podczas swych wędrówek

znakomicie się uzupełniają. Karol Gordon to doświadczony westman, doskonale




znający zwyczaje panujące na preriach i w lasach Dzikiego Zachodu, pustynie

Meksyku czy bezdroża i puszcze Kanady, umiejący znakomicie sobie radzić w

nieprzewidzianych sytuacjach i awanturach, czytający tropy i znaki jakie

zostawia przyroda zaingerowana przez jej użytkowników, spotykający zarówno

bandytów jak i stróżów prawa, łowców nagród, poszukiwaczy złota i różnego

rodzaju hochsztaplerów i rzezimieszków pragnących szybko wzbogacić się

czyimś kosztem. Doktor Jan – narrator (stale mieszkający i praktykujący w

Milwaukee nad jeziorem Michigan w stanie Wisconsin) podczas wspólnych

wędrówek uczy się tajników koczowniczego życia i z dystansem komentuje

przebyte wydarzenia, a szczególni, te mówiące o jego własnym udziale.

Obaj wędrowcy doskonale się uzupełniają i tropiąc wszelką nieprawość zawsze

stają po stronie pokrzywdzonych. Narażeni na liczne niebezpieczeństwa, w

wyniku rozlicznych, często zaskakujących afer, muszą rozwiązywać sytuację

nierzadko w sposób siłowy i kategoryczny, bez nadużywania broni, z niechęcią

uciekając do ostatecznych rozwiązań. Mimo iż nie są stróżami prawa, zawsze

postępują w imię dobra i szeroko pojętej sprawiedliwości oraz zasad etycznych i

moralnych. Nie stroni również od udziału kobiet w swoich powieściach, które

zawsze obecne są w filmach i u innych autorów westernu, w powieściach Karola

Maya stanowią nader rzadkie i najwyżej trzecioplanowe postacie.

Cechy, którymi Wernic obdarzył swych głównych bohaterów, zyskały mu miano

polskiego klasyka westernu umiejętnie poruszającego się w konwencji literackiej,

którą – jak wielu mu współczesnych i tych dla których pisał, można pochłaniać

zapominając o całym świecie. Książki Wernica czytało się na lekcjach pod

ławką, na ławce w parku, w domu przy jedzeniu lub przed snem, często

zarywając niemałą część nocy.




Wiesław Wernic urodzony w 1906 roku w Warszawie, zmarł w wieku 80 lat w

sierpniu 1986. Był członkiem Armii Krajowej, uczestniczył w Powstaniu

Warszawskim, po którym jako jeniec wojenny trafił do obozu w Austrii. Po

powrocie do kraju, od 1945 roku był dziennikarzem, prozaikiem, publicystą i

pisarzem a przede wszystkim polskim piewcą prawdy i legendy Dzikiego

Zachodu – pisarzem, którego każda nowa książka budziła entuzjazm młodych

czytelników i pozytywne na ogół nastawienie krytyki i recenzji prasowych. Do

jego książek powraca się z takim samym entuzjazmem, jak czytało się Winnetou

i Old Surehanda oraz – jak po raz nie wiadomo który szło się do kina na Rio

Bravo, Biały Kanion, Ranczo w Dolinie, Złamaną Strzałę, Indiańskiego

wojownika, Ostatnią walkę Apacza czy Siedmiu wspaniałych.



Opracowanie: Jacek Walczyński, Sosnowiec ‘2013.


Przy opracowywaniu tekstu korzystano z ogólnie dostępnych materiałów i

źródeł encyklopedycznych, zawartych w notach wydawniczych i opisach

biograficznych, w szczególności w książkach Wydawnictwa CZYTELNIK oraz

stronach internetowych związanych z publikacją i opisem książek Wiesława

Wernica, m. in. Lubimyczytać, BiblioNetka, Wikipedia, Inbook, Gandalf i wielu

innych w treści tak zbliżonych do siebie, że nie sposób ich wszystkich wymienić

oraz własnej wiedzy i badań literaturowych. Opracowanie tekstów i obrazów

oraz ilustracji ze zbiorów własnych.

Niemniej jednak – każdy kto w wyżej zamieszczonym opisie o Autorze, znajdzie

treści, które uzna za własne, ma prawo do takiego twierdzenia.

Prawa autorskie należą do autora książek, autora ilustracji, Wydawnictwa CZYTELNIK,

ich spadkobierców oraz innych osób fizycznych i prawnych mających lub

roszczących sobie takie prawa.

Materiały wykorzystane w opracowaniu, stanowią źródło danych o naszej

kulturze, literaturze i historii, stanowią własność publiczną, a ich

rozpowszechnianie służy dobru ogólnemu. JaWa48








Tom I 1965

T R O P Y W I O D Ą P R Z E Z P R E R I Ę Jest rok 1880. Bohater narrator – Doktor Jan mieszka i

praktykuje w Milwaukee. Odwiedza go traper Karol

Gordon, któremu odnowiła się niewyleczona rana na

nodze. Jedyny ratunek Doktor Jan widzi w amputacji, na

co nie chce się zgodzić pacjent. Pewnego dnia szpital

odwiedza dwóch Indian, którzy podejmują się wyleczenia

Gordona bez konieczności amputacji. Za namową

pacjenta, Doktor zgadza się. Są to zaprzyjaźnieni z

Gordonem szamani z plemienia Czarnych Stóp. Ku

zdumieniu Doktora, Gordon rana zanika, a Gordon

odzyskuje zdrowie. Jest znanym wśród Indian traperem,

zaprzyjaźnionym z wieloma plemionami. Otrzymał

preriowy przydomek Wielki Bóbr. Doktor Jan jest

przychylnie nastawiony do wiedzy Indian i ich zdolności

medycznych, ale w owym czasie nastawienie społeczności

amerykańskiej do Indian jest wręcz wrogie. Nie chcąc być

posądzonym o tolerowanie praktyk znachorskich, doktor

opuszcza szpital i otwiera prywatną klinikę. Wkrótce jego

zabiegi zjednują mu wielu pacjentów. Były pacjent –

traper Karol Gordon namawia go do wędrówki przez

prerię i lasy Dzikiego Zachodu. Doktor, po wielu

wahaniach daje się namówić i wkrótce obaj mężczyźni

wyruszają na wielotygodniową wędrówkę.

PRZEZ PRERIE I GÓRY DZIKIEGO ZACHODU Z DOKTOREM

JANEM I KAROLEM GORDONEM






Pod okiem i nadzorem Karola Gordona, Doktor Jan ma

poznawać tajniki i uroki koczowniczego życia i praw

panujących na preriach Dzikiego Zachodu. Obaj

mężczyźni zostają przyjaciółmi.

Na początku 1881 roku, ich pierwsza wyprawa wiedzie

przez tereny Czarnych Stóp do Kanady. Wpadają na

trop bezwzględnego mordercy, dostają się do niewoli

Indian, lecz po wyjaśnieniu celu ich wyprawy, a przede

wszystkim znajomości Gordona z Indianami, wkrótce

ruszają do miejsca, w którym według miejscowych

przekazów, ma znajdować się obfita w złoto dolina.

Powieść podobno miała nosić tytuł „Czerwona Chmura” od

imienia jednego z wodzów Czarnych Stóp, lecz pod naciskiem

ówczesnej cenzury, nie mogła nosić w tytule przymiotnik

„czerwona” z uwagi na zastrzeżony kolor dla bratniej armii.

Dziś, po wielu latach, wydaje mi się, że taka teza została mocno

naciągnięta przez ludzi dopatrującym się „wszystkiego w czymś” i

„dziury w całym”. W tym okresie, powstało bowiem wiele

utworów literackich i filmów fabularnych mających „Czerwone” w

tytule. Chociaż autorowi tego twierdzenia nie odmawiam

słuszności, gdyż taka sytuacja mogła się rzeczywiście wydarzyć.

Tak, jak po 90. roku ubiegłego wieku, nagminnie eliminowano

wyraz „czerwony” z wszelkiego rodzaju nazewnictwa, domagając

się nawet zmiany Czerwonych Wierchów w Tatrach na … inny

kolor.



Jawa48©








Tom II 1966

S Z E RY F Z F O R T B E N T O N Pod koniec 1881 roku Doktor Jan i Karol Gordon

wyruszają do Fortu Benton, gdzie szeryfem jest znajomy

Karola. Ściga on młodego chłopca Jima Hawkinsa na

którym ciąży podejrzenie o zabójstwo. Dzięki

szczęśliwemu zbiegowi okoliczności, chłopiec zostaje

oczyszczony z zarzutów. Razem z szeryfem i Jimem,

Doktor Jan i Karol Gordon wyruszają do Czarnych Stóp.

Razem z nimi jedzie także Piotr Carr – eksplorer i

poszukiwacz złota. Okazuje się bowiem, że zbrodniarz o

którym sądzili, że zginął w Dolinie Złota, cudem uniknął

śmierci i znów próbuje dotrzeć do skarbu, znaczą swój

trop morderstwami. I tym razem zbrodniarz nie osiągnie

celu i poniesie zasłużoną karę.

Podczas zakończenia wyprawy Doktor Jan uczestniczy w

tajemniczych obrzędach indiańskich w obozie Czarnych

Stóp. Zostaje przyjacielem Indian, otrzymuje imię Orle

Pióro i jest świadkiem mistycznego Tańca Słońca.

Jawa48©








Tom III 1967

S Ł O Ń C E A R I Z O N Y Na początku 1883 roku Doktor Jan wyrusza do

miasteczka Rainy Valley na spotkanie z Karolem

Gordonem. Planują wyprawę do Arizony, górskiej i

wyżynnej krainy zamieszkiwanej przez Indian Hopi,

Apaczów, Pueblosów i Nawajów. Po drodze Doktor

zostaje okradziony, znajduje srebrną sprzączkę i spotyka

znajomego, współtowarzysza poprzedniej wyprawy Piotra

Carra.

W rezerwacie Nawajów dowiadują się o tajemniczej serii

napadów. Indianie buntują się, grozi to konfliktem z

białymi osadnikami i władzami. Karol Gordon i Doktor

Jan czynnie angażują się w kwestię unormowania

stosunków i zapobiegają wybuchowi buntu. Udaje im się

unieszkodliwić groźną bandę.

Książa Słońce Arizony cieszyła się największym

powodzeniem wśród czytelników i wydawców.

Wielokrotnie wznawiano jej wydanie, publikując łącznie w

ilości bliskiej 450 tysięcy egzemplarza w kraju i za

granicą łącznie.

Jawa48©








Tom IV 1969

C O L O R A DO Doktor Jan i Karol Gordon wyruszają do Nowego

Meksyku. Po drodze spotykają starego westmana znanego

pod imieniem Colorado. Ten zaprasza ich na farmę

znajomego. Jednakże po przybyciu na miejsce okazuje

się że farma została spalona, a mieszkańcy uprowadzeni.

Napadu dokonała banda, której przewodzi mężczyzna

znany ze zbrodniczych działań w rezerwacie Nawajów. –

Tom Lesser. Trójka westmanów rusza w pościg. Po

drodze przyłączają się do nich Francis Dawson, i

szlachetny Indianin Pehnulte – wódz Apaczów – alter ego

mayowskiego Winnetou. Akcja powieści rozpoczyna się

od podróży koleją do miasteczką Blue Water, skąd nasi

bohaterowie konno udają się do Santa Rosy. Jest rok

1884…

Jawa48©








Tom V 1970

P Ł O M I E Ń W O K L A H O M I E W 1885 roku obaj westmani wyruszają do Oklahomy,

gdzie zaistniał konflikt miedzy białymi a szczepem

Komanczów. Karol Gordon przy pomocy Doktora Jana i

Piotra Carra chce przy pomocy zaprzyjaźnionych Czarnych

Stóp i ich wampumu, doprowadzić do zgody i pojednania.

Sytuację utrudnia fakt, że na Terytorium Indiańskim,

leżącym na pograniczu Oklahomy i Kansas działa banda

oszustów nielegalnie eksploatująca złoża ropy naftowej.

Zadanie nie jest łatwe, Karol podejmuje się nawet funkcji

szeryfa, lecz jego działania skutecznie utrudniają nie

chcący zrezygnować z łatwego dochodu najemni

robotnicy i ich ochroniarze. Dopiero pożar ropy naftowej

powoduje ucieczkę oszustów. Karola Gordona po ciężkiej

zimie, ma inny niż zaplanowany Wyprawa, mająca być

wycieczką i odpoczynkiem przebieg i przekształca się w

obfitujące w walki i utarczki wydarzenia .

Fabuła książki ma wiele zbieżnych wątków z mayowskimi

Winnetou i król nafty oraz Old Surehandem.

Jawa48©








Tom VI 1970

Ł A PAC Z Z S AC R A M E N T O Vincent Irvin to jedna z głównych postaci cyklu. Przyjaciel

Karola Gordona i Doktora Jan często towarzysz im w

wyprawach przez prerie, lasy i góry Dzikiego Zachodu,

tropiąc wraz nimi przestępców, podróżując przez

bezkresne tereny Teksasu, Kalifornii czy Montany.

Tragedia osobista zmusiła go do zostania łowcą nagród i

szeryfem w Fort Benton.

Książka jest retrospekcją wydarzeń i przygód jakie przeżył

Vincent Irving na terenie Teksasu w latach 1876 – 1880.

Chronologicznie jest to więc relacja wydarzeń i przygód

Karola Gordona. sprzed okresu, którym spotkał Doktora

Jana. Opowiedziana przez Irvina, uzupełniona przez

Gordona stała się kolejnym tomem opowieści o

przygodach bohaterów cyklu na Dzikim Zachodzie.

Vincent Irvin – farmer z Greenfield wyrusza na Dziki

Zachód aby zdobyć pieniądze na wyleczenie chorej żony.

Zostaje łowcą nagród, tropi przestępców aby zdobyć

umówioną nagrodę pieniężną za „żywego lub umarłego”.

Lecz gdy mu się to w końcu udaje, na farmie czeka go zła

wiadomość. Żona i syn nie żyją. Zrozpaczony Irvin zostaje

pomocnikiem szeryfa w Wichita Falls i z pełną

bezwzględnością tropi bandytów, zyskując sobie miano

„łapacza z Sacramento”.

Jawa48©








Tom VII 1972

C Z Ł OW I E K Z M O N TA N Y Jest rok 1886. W Montanie rozgrywają się tragiczne

wydarzenia. Narasta fala niechęci wobec wyzwolonych

Murzynów. Karol Gordon i Doktor Jan rezygnują z

kolejnej wycieczki krajoznawczej i przybywają do

Montany by pomóc znajomemu farmerowi rozwiązanie

zagadki nękania go przez nieznanych sprawców, którymi

są byli członkowie zbrodniczej organizacji Ku-Klux-Klan.

Ktoś za pomocą szantażu usiłuje zmusić farmera do

zapłacenia haraczu. Przyjaciele – przy pomocy szeryfa

Irvina starają się rozwikłać skomplikowaną zagadkę i rolę

jaką w tym pełni Ralf Usher. W sukurs przychodzi im

pocztmistrz James Sandusky, emigrant z Polski były

pracownik hodowcy. Kiedyś przybył tu wraz z żoną Elsą.

Wówczas nazywali się Jakub i Elżbieta Sadowscy.

Jawa48©








Tom VIII 1972

G W I A Z D A T R A P E R A Opowieść Karola Gordona o jego pierwszym przygodach i

wędrówkach po Dzikim Zachodzie. Dzieje się w latach

1875 – 1876 a więc jest pierwszą chronologicznie

opowieścią cyklu. Młody Karol – około 25-letni wówczas

chłopak wyrusza z Cheyenne w Góry Czarne w

poszukiwaniu złota. Bierze udział w obronie dyliżansu

przed rabusiami. Zaprzyjaźnia się z Indianinem ze

szczepu Dakotów, któremu ratuje życie. Wraz z rodziną

Heartów przebywają w obozie innych poszukiwaczy złota.

W tym czasie w Dakocie wybucha powstanie Siuksów pod

wodzą Siedzącego Byka. i pogrom oddziału generała

Custera. Karol wraz ze współtowarzyszami opuszcza

niebezpieczny teren Dakotów i udaje się do Teksasu. Jest

przekonany, że dlatego wychodzi zwycięsko z wszelkich

tarapatów, gdyż prowadzi go dobra gwiazda-

przewodniczka.

Jawa48©








Tom IX 1973

W Ę D R OWN Y H A N D L A R Z Wiosną 1887 roku Doktor Jan i Karol Gordon zamierzają

odwiedzić znajomego Pedro Gonzalesa, który mieszka w

Meksyku. Niespodziewany list od Adamsa szeryfa z Rainy

Valley, zmusza Karola do zmiany planów i udania się do

Arizony. Doktor postanawia wyruszyć w kierunku

Meksyku, wraz ze swym byłym pacjentem Edem

Nortonem, handlującym od lat z Apaczami Mescalero.

Karol ma dołączyć do nich w El Paso na granicy z

Meksykiem. Niespodziewane spotkanie z wędrującymi

niedoświadczonymi myśliwymi zmienia ich plany.

Przewodnicy wyprawy to banda opryszków, która ma

nieczyste zamiary wobec myśliwych. Chcą ich wciągnąć w

pułapkę i obrabować. Doktor Jan i jego towarzysze

udaremnia plany bandytów, dzięki pomocy wodza

Apaczów Pehnulte.

Jawa48©








Tom X 1974

P R Z E Z G Ó RY M O N TA N Y

Piotr Carr – eksplorer i poszukiwacz, współtowarzysz

wielu wypraw Doktora Jana i Karola Gordona, opowiada

Doktorowi o jednej ze swoich pierwszych wypraw, jaką

podjął w 1879 roku do Montany. W jego ręce wpada

tajemnicza mapa zawierająca wskazówki o drodze do

Złotej Doliny. Podczas tej wyprawy Piotr Carr zostaje

napadnięty i uwięziony lecz niespodziewany zbieg

okoliczności ratuje mu życie i zwraca wolność. Podczas

powrotnej drogi w wyjątkowo ciężkich warunkach Piotr

traci swój dobytek i ciężko chory dociera do Milwaukee,

gdzie zaopiekuje się nim Doktor Jan. Jest to trzecia i

ostatnia powieść retrospektywna, której akcja dzieje się

przed pierwszym tomem „Tropy wiodą przez prerię”.

Jawa48©








Tom XI 1975

N A P O Ł U D N I E O D R I O G R A N D E Rok później w 1888 roku Doktor Jan i Karol Gordon

powtórnie podejmują zamysł odwiedzenia Pedro

Gonzalesa w Meksyku. Po drodze spotykają młodego

kowboj, doskonale władającego bronią, który pomaga im

wydostać się z opresji, a ponadto przy jego pomocy

dwukrotnie ratują hacjendera przed napadem. Barry Będę

zostaje ich nowym przyjacielem. Razem z Gonzalesem i

jego rodziną wyruszają na poszukiwanie skarbu, do

którego ma ich doprowadzić, będąca w ich posiadaniu

mapa. Towarzyszą im żona i córka Gonzalesa. Kobiety już

na dobre zagoszczą w książkach cyklu. A kim jest Barry

Bede? Po wielu trudach i przygodach udaje im się dotrzeć

do ukrytego w górach Sierra Madre prekolumbijskiego

skarbu, znanego ze znakomitego filmu z Humphreyem

Bogartem Skarb w Sierra Madre.

Jawa48©








Tom XII 1976

U C I E C Z K A Z W I C H I TA FA L L S

To pierwsza powieść cyklu, w której nie występuje Doktor

Jan. Autor nie precyzuje bliżej, w jaki sposób dowiedział

się o historii Roberta Dreera. Najprawdopodobniej

opowiedział mu ją Karol Gordon, znający dobrze Roberta,

szczególnie z czasów opisanych w „Łapaczu z

Sacramento”.

Robert Dreer – pomocnik szeryfa w Wichita Falls, zostaje

niesłusznie oskarżony przez swojego współpracownika o

udział w napadzie. Nie umiejąc udowodnić swej

niewinności, ucieka by szukać Karola Gordona. Rzecz

dzieje się w roku 1883, a więc wtedy gdy rozgrywa się

akcja powieści „Słońce Arizony”. Przy pomocy

napotkanego trapera Allana Bowa udaje się z nim do

Indian Szoszonów, gdzie wskutek tajemniczych zabiegów

szamana, udaje mu się zidentyfikować rzeczywistego

uczestnika napadu. Młody – bo zaledwie 20-letni Robert

wraca i zostaje oczyszczony z zarzutów. Zostaje zastępcą

szeryfa Irvina w Fort Benton.

Jawa48©








Tom XIII 1977

B A R RY B E D E Rok 1890. Dobry znajomy Karola Gordona i Doktora Jana

Barry Będę opuszcza pracę na hacjendzie i wyrusza na

poszukiwanie przygód. Byt ma mu zapewnić woreczek

złota oraz chęć zamieszkania w małym miasteczku.

Zostaje jednak okradziony i szantażowany z powodu

podstępu jakiego użył po przybyciu do miasteczka.

Książka zaczyna się od wspomnień Doktora Jana o

własnych losach i planowanej wyprawie z Karolem do

Kolorado. Początkowo wycieczka przebiega zgodnie z

planem, dopiero w jej trakcie przyjaciele dowiadują się o

kłopotach Barry’ego Bede’a którego znają z wyprawy do

hacjendy Gonzalesa. Oczywiście i tym razem będą

musieli zmienić plany aby pomóc przyjacielowi.

Jawa48©








Tom XIV 1978

O L D G R AY Akcja powieści dzieje się w 1889 roku, jest więc znów

powieścią retrospektywną, gdyż poprzednia działa się rok

później. Montana, a później Kanada, prowincja Alberta.

Jadąc na spotkanie z Karolem Gordonem, koń Doktora

łamie nogę. W kłopotach pomaga mu napotkany na prerii

stary siwowłosy westman. Wkrótce spotykają się z

Karolem, który w siwowłosym westmanie rozpoznaje

znanego na preriach Old Graya. W drodze do Czarnych

Stóp spotykają ciekawą postać – botanika Fryderyka

Randalla i docierają do ukrytego miasta. Podczas

wędrówki napotykają się na okradzionego przez

opryszków porucznika Konnej Policji, z którym już

wielokrotnie razem spędzali czas. Razem wyruszają w

pogoń za groźnym rabusiem kolejowym. Razem docierają

do tajemniczej posesji na pustkowiu. Tam spotykają się z

Old Grayem.

Jawa48©








Tom XV 1980

S K A R B Y M AC K E N Z I E W 1891 roku Doktor Jan i Karol Gordon wyruszają nad

Wielkie Jezioro Niedźwiedzie. W ich posiadaniu są dwie

mapy, które mają ich zaprowadzić do miejsca, gdzie ma

znajdować się skarb rebeliantów ukryty po wojnie

kanadyjskich Metysów z białymi osadnikami. Wyprawa

staje się możliwa dzięki finansowemu wsparciu

antykwariusza z Milwaukee. W wyprawie, która wiedzie

koleją z Milwaukee do Fortu Murray, a dalej drogą wodną,

łodziami i statkiem przez rzekę i jezioro Athabaska,

Rzeką Niewolniczą, przez Wielkie Jezioro Niewolniczego,

rzeką Mackenzie Rzeką Niedźwiedzią do Wielkiego Jeziora

Niedźwiedziego. W Wyprawie bierze udział wypróbowana

w poprzednich wyprawach grupa westmanów: oprócz

Doktora Jana i Karola Gordona, także Piotr Carr i Robert

Dreer. Ale oprócz nich, nad Wielkie Jezioro Niedźwiedzie

podążą inna grupa poszukiwaczy o niezbyt czystych

zamiarach. Ale kryjówka pilnie strzeże swojej tajemnicy.

Jawa48©








Tom XVI 1982

Z N I K A J Ą C E S TA D O Doktor Jan otrzymuje list od starego przyjaciela

porucznika Gary’ego Mitchella z Konnej Policji, z który był

towarzyszem wspólnych wypraw Doktora i Karola. Mitchell

pisze, że w jego okręgu Saskatchewan, pewnemu

hodowcy bydła ciągle giną krowy. I nigdy dotychczas nie

udało się ich odnaleźć. Ponieważ sam nie jest w stanie

rozwikłać tej zagadki, prosi o pomoc Doktora Jan i Karola

Gordona. O to samo prosi Jonathan Caldwell w

oddzielnym liście. Wkrótce obaj przyjaciele wyruszają na

farmę Caldwella. Ślady prowadzą do sąsiedniego

hodowcy, który chce doprowadzić do ruiny niewygodnego

sąsiada i zmusić go do sprzedaży ziemi. Doktor i Karol

korzystają z pomocy Lewisa Stone’a, nawróconego

rabusia, znanego ze „Słońca Arizony”. Udaje im się

dotrzeć do sprawców uprowadzenia stada. Aresztowań

dokonuje wezwany na pomoc porucznik Gary Mitchell z

oddziałem konnej policji. Historia – którą tym razem

opowiada Doktor Jan, wydarzyła się jesienią 1890 roku,

tuż po wydarzeniach opisanych w powieści „Barry Bede”.

Jawa48©








Tom XVII 1983

WO Ł A N I E D A L E K I C H W ZG Ó R Z

W marcu 1892 roku Karol Gordon przybywa do

Milwaukee do Doktora Jana by namówić go na wyprawę

do Parku Narodowego Yellowstone. Doktor nie jest tym

zachwycony, bowiem nie dość że propozycja jest dla

niego zaskoczeniem, to uważa że jest to tak tłumnie

odwiedzany region, że nic ciekawego wydarzyć się tam

nie może, a ponadto nie wolno tam polować. Jeszcze

większe zdziwienie budzi w nim fakt, że drogę wodną

mają przebyć żaglówką. Tym niecodziennym środkiem

lokomocji docierają do nieznanego jeziora, którego

brzegi wcale nie są tak bezludne jak się wydawało. W

trakcie swej wędrówki spotykają ciekawą postać, malarza

Burnsa, który jak się okazuje zna również im dobrze

znanego Piotra Carra.

Jawa48©








Tom XVIII 1985

S I E R Ż A N T KO N N E J P O L I C J I Podczas pobytu na farmie Jonathana Caldwella w 1890

roku, Doktor Jan poznał sierżanta kanadyjskiej Północno-

Zachodniej Konnej Policji Owena Howe’a. Wtedy też

opowiedział on Doktorowi swoją historię oraz historię

Konnej Policji. Owen Howe jest synem polskiego

emigranta-rymarza Chowerskiego z zaboru austriackiego,

który zmuszony do ucieczki z kraju za udział w powstaniu

1846 roku przybył do Kanady, gdzie ożenił się i tutaj

urodził się jego syn Owen, obecny sierżant Konnej Policji.

Powieść jest w całości opowieścią retrospektywną,

opowiadaną nie przez głównego bohatera cyklu.

Jawa48©








Tom XIX 1988

W N OW E J F U N D L A N D I I Doktor Jan i Karol Gordon wyruszają wiosną 1893 roku

do Nowej Fundlandii. Celem ich wyprawy jest

leśniczówka, w której mieszka znajomy Karola z jego

poprzedniej wyprawy. Po przybyciu na miejsce są gośćmi

Kitty i Maxa Granta. Dni upływają im na spokojnym

wypoczynku i błogim lenistwie oraz wysłuchiwaniu

ciekawych opowieści. Sielanka zostaje zakłócona, gdy

ojciec Maxa nie wraca z wyprawy do lasu. Doktor

znajduje złamaną strzałę, indiańskie wypowiedzenie

wojny. Jest to o tyle dziwne, że Indian nie ma w tej

okolicy już od ponad 60 lat. Karol Gordon opowiada

także przygodę jaka przydarzyła mu się kiedyś, zimą u

podnóża Gór Skalistych, gdy spotkał poszukiwacza złota.

Później zostali obrabowani przez dziwnych rabusiów…

Jawa48©








Tom XX 1990

Z Ł E M I A S T O

Akcja ostatniej powieści i tym razem rozgrywa się wiosną

1894 roku, w miasteczku Colding w Nevadzie. Szeryfem

jest tam Walter Crenian, wsławiony tym, że zlikwidował

groźną bandę rabusiów kolejowych i rzezimieszków

napadających na podróżnych i wędrowców. Teraz traktuje

miasto jak swoją prywatną własność. Okazuje się, że jego

karta nie jest całkiem czysta i też ma sporo na sumieniu.

W rozwikłaniu zagadki pomaga Jonas Neville, dawny

znajomy Piotra Carra. Okazuje się, że cienie członków

bandy nadal krążą i straszą w miasteczku. Dochodzi tam

do tajemniczego napadu, a Doktor musi udzielić pomocy

rannemu szeryfowi, który nie potrafi wyjaśnić, w jaki

sposób został ranny lecz za to opowiada ciekawą historię

o swojej przygodzie w Teksasie. Po wyjaśnieniu roli i misji

jaką pełnił szeryf Crenian, Doktor Jan, Karol Gordon i

Jonas Neville opuszczają Colding – miasteczko, którego

nie ma na mapie…

Na tym kończy się westernowy cykl Wiesława Wernica o przygodach Doktora

Jana, Karola Gordona i ich przyjaciół na preriach Dzikiego Zachodu oraz w

lasach i nad wodami Kanady. Kolejna XXI powieść zatytułowana „Chata

Starego Niedźwiedzia”, niestety nie została już ukończona… Jawa48©








Cykl westernowy Wiesława Wernica zawiera wszystkie 20 powieści, które

Autor ukończył i opublikował. W niniejszym opracowaniu, starano się

zachować oryginalny tekst, układ, ilustracje, układy redakcyjne i przypisy jakie

występowały w zastosowanych tutaj wydaniach CZYTELNIKA. Teksty

powieści oparto w przeważającej większości na Wydaniach I – 18. Jedynie

Szeryf z Fort Benton i Skarby MacKenzie pochodzą z Wydania II. Dwie

książki zakupiono w antykwariacie – Ucieczka z Wichita Falls i Wołanie

Dalekich Wzgórz (również Wydanie I.).

Występujące w powieściach przypisy (Autora bądź redakcji – nie jest to

jednoznacznie określone) starano się zachować w oryginalnym lub zbliżonym

do oryginalnego brzmieniu. Niektóre z nich uzupełniono lub poprawiono

według aktualnie posiadanej wiedzy opartej na wielu źródłach

encyklopedycznych, literaturowych i internetowych. W niektórych

przypadkach dodano nowe – odnoszące się w znaczący sposób do fabuły

powieści. Przypisy, które autor edycji dodawał lub w znaczący sposób

zmieniał, zostały opatrzone symbolem: [JW48].

Jawa48©





Uwaga!!!

Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już

rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku

osobistego.

Nie wymaga zezwolenia twórcy przejściowe lub

incydentalne zwielokrotnianie utworów, niemające

samodzielnego znaczenia gospodarczego

Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego

użytku pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska

twórcy oraz źródła. Podanie twórcy i źródła powinno

uwzględniać istniejące możliwości.

Twórcy nie przysługuje prawo do wynagrodzenia.

Pliki można pobierać jeśli posiada się ich oryginał a

pobrany plik będzie służył jako kopia zapasowa.

Można pobierać pliki nawet jeśli nie posiada się oryginału,

pod warunkiem że po 24 godzinach zostaną one usunięte z

dysku komputera.

Szczegółowe postanowienia zawiera USTAWA z dnia 4 lutego 1994

r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

00_Przez Góry i Prerie

Documents

Transcript of 00_Przez Góry i Prerie