Poetyka i retoryka

Poetyka i retoryka.......................................................................................................................1dr Tomasz Cieślak...................................................................................................................1

Poetyka i retoryka.......................................................................................................................5dr Przemysław Dakowicz.......................................................................................................5

Poetyka i retoryka.....................................................................................................................12dr Małgorzata Domagalska...................................................................................................12

Poetyka i retoryka.....................................................................................................................14dr Agnieszka Janiak-Staszek.................................................................................................14

Poetyka i retoryka.....................................................................................................................16dr Marzena Karwowska........................................................................................................16

Kierunek studiów filologia polska

Wydział Filologiczny

Katedra/ Zakład Katedra Literatury Polskiej XX i XXI w.

Typ studiów I stopnia

Semestr studiów I i II (zimowy i letni)

Rok akademicki I

Nazwa przedmiotu

Poetyka i retoryka

Rodzaj zajęć konwersatorium

Specjalizacja

Prowadzący dr Tomasz Cieślak

Punkty ECTS 2+2

Forma zaliczenia Zaliczenie na ocenę na podstawie pisemnego kolokwium na koniec każdego semestru

Status przedmiotu wg programu studiów (obowiązkowy / do wyboru)

obowiązkowy

Cel i zadania analiza najważniejszych kategorii i pojęć z zakresu poetyki

przedmiotu: historycznej i retoryki oraz szkolenie praktycznych umiejętności posługiwania się nimi na potrzeby zajęć historycznoliterackich

Treści programowe

Czym jest literatura

Komunikacja literacka (autor – utwór literacki – odbiorca)

Stylistyka Utwór literacki jako swoisty typ wypowiedzi. Funkcja estetyczna wypowiedzi. Język poetycki. Pojęcie stylu. Środki stylistyczne utworu literackiego: brzmieniowe, leksykalne i słowotwórcze, semantyczne (metaforyka), składniowe, prozodyjne. Stylizacja językowa i literacka

Wersyfikacja: Wiersz. Wiersz średniowieczny. Wiersz sylabiczny. Wiersz sylabotoniczny. Wiersz toniczny. Wiersz nieregularny i wiersz wolny. Rym. Strofa

Kompozycja (świat przedstawiony) i zawartość ideowa utworu literackiego Mimesis, fikcja literacka, typy świata przedstawionego. Kategorie kompozycyjne: motyw, topos, temat; podmiot mówiący; odbiorca wirtualny; czas; przestrzeń; postać literacka; fabuła. Norma kompozycyjna. Zawartość ideowa utworu literackiego: problem, tendencja, ideologia

Genologia: Sposób istnienia rodzajów literackich, gatunków literackich i odmian gatunkowych. Kryteria (i koncepcje) podziału na rodzaje, gatunki i odmiany

Liryka: Podmiot liryczny i sytuacja liryczna. Cechy stylistyczne i kompozycyjne liryki. Typy liryki (według kryteriów gatunkowych i tematyczno-problemowych). Gatunki: tradycja antyczna grecka, rzymska i żydowska (hymn, oda, pieśń, elegia, tren, epicedium, epitafium, epitalamium, epigramat, psalm), tradycja późniejsza (madrygał, sonet, poemat liryczny, poemat prozą), gatunki mieszane (sielanka, ballada, duma)

Epika: Narrator, sytuacja narracyjna, narracja, wypowiedzi postaci. Kategorie kompozycyjne. Gatunki: mit, baśń, epos, poemat heroikomiczny, poemat dydaktyczny, poemat filozoficzny, poemat opisowy, satyra, bajka, romans, powiastka filozoficzna, poemat epicki, powieść poetycka, poemat dygresyjny, gawęda szlachecka, nowela, opowiadanie, powieść, gatunki z obszaru literatury faktu

Dramat: Dramat a teatr. Język w dramacie (tekst główny – dialog i monolog; tekst poboczny). Kategorie kompozycyjne. Gatunki i typy dramatu: tragedia, komedia, misterium, moralitet, dramat romantyczny, dramat mieszczański, dramat obyczajowo-psychologiczny; typologia dramatu XX i XXI wieku

Wykaz literatury Podręczniki:

Głowiński Michał, Okopień-Sławińska Aleksandra, Sławiński Janusz: Zarys teorii literatury. Wyd. 6 popr. Warszawa 1991, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Kulawik Adam: Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego. Warszawa 1990, Państwowe Wydawnictwo Naukowe (i wyd. nast.).

Miodońska-Brookes Ewa, Kulawik Adam, Tatara Marian: Zarys poetyki. Wyd. 3 poszerz. Warszawa 1978, Państwowe Wydawnictwa

Naukowe (i wyd. nast.).

Słowniki i encyklopedie:

Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. Przewodn. kom. red. Czesław Hernas. T. 1–2. Warszawa 1984, PWN (i wyd. nast.).Pavis Patrice: Słownik terminów teatralnych. Przeł., oprac. i uzupełnieniami opatrzył Sławomir Świątek. Wrocław 1998, Ossolineum (i wyd. nast.).

Słownik literatury polskiego Oświecenia. Pod red. Teresy Kostkiewiczowej. Wyd. 2 poszerz. i popr. Wrocław 1996, Ossolineum (i wyd. nast.).

Słownik literatury polskiej XX wieku. Zespół red. Alina Brodzka [i in.]. Wrocław 1993, Ossolineum (i wyd. nast.).

Słownik literatury polskiej XIX wieku. Pod red. Józefa Bachórza i Aliny Kowalczykowej. Wrocław 1991, Ossolineum (i wyd. nast.).

Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze, renesans, barok. Pod red. Teresy Michałowskiej, przy udziale Barbary Otwinowskiej, Elżbiety Sarnowskiej-Temeriusz. Wyd. 2 popr. i uzup. Wrocław 1998, Ossolineum (i wyd. nast.).

Słownik rodzajów i gatunków literackich. Pod red. Grzegorza Gazdy i Słowini Tyneckiej-Makowskiej. Kraków 2006, Universitas. Słownik terminów literackich. Pod red. Janusza Sławińskiego. Wyd. 3 poszerz. i popr. Wrocław 1998, Ossolineum (i wyd. nast.).

Literatura uzupełniająca:

Arystoteles: Poetyka. Przeł. i oprac. Henryk Podbielski. Warszawa 1984, Ossolineum (i wyd. nast.).

Burzyńska Anna, Markowski Michał Paweł: Teorie literatury XX wieku. Podręcznik. Kraków 2006, Znak.

Chrząstowska Bożena, Wysłouch Seweryna: Poetyka stosowana. Wyd. 3 zm. Warszawa 2000, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Culler Jonathan: Teoria literatury. Przeł. Maria Bassaj. Warszawa 1998, Prószyński i S-ka (i wyd. nast.).

Dłuska Maria: Odmiany i dzieje wiersza polskiego. W: taż: Prace wybrane. Pod red. Stanisława Balbusa. Kraków 2001, Universitas, t. 1.

Dłuska Maria: Próba teorii wiersza polskiego. Wyd. 2 poszerz. Kraków 1980, Wydawnictwo Literackie (lub taż: Prace wybrane. Pod red. Stanisława Balbusa. Kraków 2001, Universitas, t. 2).

Gołaszewska Maria: Poetyka faktu. Szkic z pogranicza estetyki i teorii literatury. Wrocław 1984, Ossolineum.

Handke Ryszard: Poetyka dzieła literackiego. Instrumenty lektury. Warszawa 2008, PWN.

Kaniewska Bogumiła, Legeżyńska Anna: Teoria literatury. Wyd. 2

popr. Poznań 2003, Poznańskie Studia Polonistyczne.

Korolko Mirosław: Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Wyd. 2 rozszerz. Warszawa 1998, Wiedza Powszechna.

Krzyżanowski Julian: Nauka o literaturze. Wyd. 2 uzup. Wrocław 1969, Ossolineum (i wyd. nast.).

Kulawik Adam: Teoria wiersza. Wrocław 1987, Ossolineum.

Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy. Red. Michał Paweł Markowski, Ryszard Nycz. Kraków 2006, Universitas.

Markiewicz Henryk: Główne problemy wiedzy o literaturze. Wyd. 5 przejrz. i uzup. Kraków 1980, Wydawnictwo Literackie (lub tenże: Prace wybrane. Pod red. Stanisława Balbusa. T. 3. Kraków 1996, Universitas).

Markiewicz Henryk: Wymiary dzieła literackiego. Kraków 1984, Wydawnictwo Literackie (lub tenże: Prace wybrane. Pod red. Stanisława Balbusa. T. 4. Kraków 1996, Universitas).

Mayenowa Maria Renata: Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka. Wyd. 2 uzup. i popr. Wrocław 1979, Ossolineum (i wyd. nast.).

Pszczołowska Lucylla: Dlaczego wierszem?. Wyd. 2 uzup. Warszawa 2003, Wiedza Powszechna.

Pszczołowska Lucylla: Wiersz polski. Zarys historyczny. Wrocław 2001, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej.

Sarnowska-Temeriusz Elżbieta: Przeszłość poetyki. Od Platona do Giambattisty Vica. Warszawa 1995, PWN.

Skwarczyńska Stefania: Wstęp do nauki o literaturze. T. 1-3. Warszawa 1954-1965, Pax.

Speina Jerzy: Typy świata przedstawionego w literaturze. Wyd. 3 przejrz. i uzup. Toruń 2000, Adam Marszałek.

Todorov Tzvetan: Poetyka. Tł. Stanisław Cichowicz. Warszawa 1984, Wiedza Powszechna.

Wellek René, Warren Austin: Teoria literatury. Przekł. pod red. i z posł. Macieja Żurowskiego. Warszawa 1970, Państwowe Wydawnictwo Naukowe (i wyd. nast.).

oraz artykuły z wydawnictw zbiorowych według bibliografii dostępnej na stronie internetowej

KARTA PRZEDMIOTU

Kierunek studiów filologia polska

Wydział Filologiczny

Katedra/ Zakład Katedra Literatury i Tradycji Romantyzmu

Typ studiów I stopnia (licencjackie), dzienne

Semestr studiów I–II

Rok akademicki 2011/2012

Nazwa przedmiotu

Poetyka i retoryka

Rodzaj zajęć konwersatorium 30+30h

Specjalizacja _

Prowadzący dr Przemysław Dakowicz

Punkty ECTS 2+2

Forma zaliczenia zaliczenie na ocenę na podstawie udziału w zajęciach, aktywności i kolokwiów sprawdzających

Status przedmiotu wg programu studiów (obowiązkowy / do wyboru)

blok A (obowiązkowy)

Cel i zadania przedmiotu:

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawowymi treściami z zakresu poetyki i retoryki.

Treści programowe

1. Wyznaczniki literackości2. Komunikacja literacka: autor3. Komunikacja literacka: odbiorca4. Komunikacja literacka: utwór literacki5. Utwór literacki jako swoisty typ wypowiedzi. Funkcja

estetyczna wypowiedzi. Język poetycki6. Pojęcie stylu. Środki stylistyczne utworu literackiego:

brzmieniowe, leksykalne i słowotwórcze7. Środki stylistyczne utworu literackiego: semantyczne

(metaforyka), składniowe, prozodyjne8. Stylizacja językowa i literacka9. Wiersz. Wiersz średniowieczny. Wiersz sylabiczny.

Wiersz sylabotoniczny. Wiersz toniczny.

10. Wiersz nieregularny i wiersz wolny. Rym. Strofa11. Mimesis, fikcja literacka, typy świata przedstawionego.12. Kategorie kompozycyjne: motyw, topos, temat13. Podmiot mówiący; odbiorca wirtualny14. Czas; przestrzeń; postać literacka; fabuła15. Norma kompozycyjna16. Zawartość ideowa utworu literackiego: problem, tendencja,

ideologia17. Sposób istnienia rodzajów literackich, gatunków literackich i

odmian gatunkowych. Kryteria (i koncepcje) podziału na rodzaje, gatunki i odmiany. „Życie” gatunków literackich

18. Podmiot liryczny i sytuacja liryczna19. Cechy stylistyczne i kompozycyjne liryki. Typy liryki (według

kryteriów gatunkowych i tematyczno-problemowych)20. Gatunki: tradycja antyczna grecka, rzymska i żydowska

(hymn, oda, pieśń, elegia, tren, epicedium, epitafium, epitalamium, epigramat, psalm)

21. Gatunki: tradycja późniejsza (madrygał, sonet, poemat liryczny, poemat prozą), gatunki mieszane (sielanka, ballada, duma)

22. Narrator, sytuacja narracyjna, narracja, wypowiedzi postaci. Kategorie kompozycyjne

23. Gatunki: mit, baśń, epos, poemat heroikomiczny, poemat dydaktyczny, poemat filozoficzny, poemat opisowy, satyra, bajka, romans, powiastka filozoficzna, poemat epicki

24. Gatunki: poetycka, poemat dygresyjny, gawęda szlachecka25. Gatunki: powieść, nowela, opowiadanie, gatunki z obszaru

literatury faktu26. Dramat a teatr. Język w dramacie (tekst główny – dialog i

monolog; tekst poboczny). Kategorie kompozycyjne.27. Gatunki i typy dramatu: tragedia, komedia, misterium,

moralitet28. Gatunki i typy dramatu: dramat romantyczny, dramat

mieszczański, dramat obyczajowo-psychologiczny29. Typologia dramatu XX i XXI wieku30. Co to jest retoryka?

Wykaz literatury PODRĘCZNIKI Głowiński Michał, Okopień-Sławińska Aleksandra, Sławiński Janusz:

Zarys teorii literatury. Wyd. 6 popr. Warszawa 1991, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Kulawik Adam: Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego. Warszawa 1990, Państwowe Wydawnictwo Naukowe (i wyd. nast.).

Miodońska-Brookes Ewa, Kulawik Adam, Tatara Marian: Zarys poetyki. Wyd. 3 poszerz. Warszawa 1978, Państwowe Wydawnictwa Naukowe (i wyd. nast.).

ARTYKUŁY

Dąbrowski Stanisław: Zagadnienie określeń i wyznaczników literackości. Próba ujęcia. „Ruch Literacki” 1974, z. 6, s. 355-362

Markiewicz Henryk: Wyznaczniki literatury. W: tenże: Główne

problemy wiedzy o literaturze. Wyd. 5 przejrz. i uzup. Kraków 1980, Wydawnictwo Literackie, s. 54-66

Ingarden Roman: Z teorii dzieła literackiego. W: Problemy teorii literatury. Wyboru prac dokonał Henryk Markiewicz. Seria 1. Wyd. 2 poszerz. Wrocław 1987, Ossolineum, s. 7-54

Okopień-Sławińska Aleksandra: Relacje osobowe w literackiej komunikacji. W: Problemy socjologii literatury. Pod red. Janusza Sławińskiego. Wrocław 1971, Ossolineum, s. 109-125

Sawicki Stefan: Między autorem a podmiotem mówiącym. „Pamiętnik Literacki” 1977, z. 2, s. 112-127

Abramowska Janina: Podmiot autorski – przemiany teorii i praktyki literackiej. W: Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze. Pod red. Włodzimierza Boleckiego i Ryszarda Nycza. Warszawa 2002, Instytut Badań Literackich, s. 99-112

Balcerzan Edward: Perspektywy „poetyki odbioru”. W: Problemy socjologii literatury. Pod red. Janusza Sławińskiego. Wrocław 1971, Ossolineum, s. 79-95

Głowiński Michał: Świadectwa i style odbioru. „Teksty” 1975, nr 3, s. 9-28

Jakobson Roman: Poetyka w świetle językoznawstwa. Przeł. Krystyna Pomorska. W: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia. Oprac. Henryk Markiewicz. Kraków 1976, Wydawnictwo Literackie, t. 2, fragm. na s. 23-36

Sławiński Janusz: Wokół teorii języka poetyckiego. W: tenże: Dzieło – język – tradycja. Warszawa 1974, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 91-119

Milewski Tadeusz: Zasady analizy stylistycznej tekstu. „Polonistyka” 1956, nr 4, s. 10-29

Skubalanka Teresa: Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje. Wrocław 1984, Ossolineum, s. 9-27 (rozdz. Podstawowe pojęcia stylistyki. Metoda analizy).

Black Max: Metafora. Przeł. Józef Japola. „Pamiętnik Literacki” 1971, z. 3, s. 217-234

Podraza-Kwiatkowska Maria: Pojęcie symbolu. W: taż: Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski. Teoria i praktyka. Kraków 1975, Wydawnictwo Literackie, s. 13-57.

Wallis Mieczysław: Uwagi o symbolach. „Studia Semiotyczne”, [t.] 7 (1977), s. 91-99.

Ziomek Jerzy: Symbol wśród tekstów kultury. W: Problemy wiedzy o kulturze. Prace dedykowane Stefanowi Żółkiewskiemu. Pod red. Aliny Brodzkiej, Maryli Hopfinger i Janusza Lalewicza. Wrocław 1986, Ossolineum, s. 67-83

Abramowska Janina: Alegoreza i alegoria w dawnej kulturze literackiej. W: Problemy odbioru i odbiorcy. Pod red. Tadeusza Bujnickiego i Janusza Sławińskiego. Wrocław 1977, Ossolineum, s. 123-148

Spivak Gayatri: Alegoria i dzieje poezji. Przeł. Maria Dramińska-

Joczowa. „Pamiętnik Literacki” 1975, z. 4, s. 191-206; Alegoria. Pod red. Janiny Abramowskiej. Gdańsk 2003, Słowo/Obraz Terytoria, s. 92-113.

Muecke D.S.: Ironia: podstawowe klasyfikacje. Przeł. Grażyna Cendrowska. „Pamiętnik Literacki” 1986, z. l, s. 242-256 i 273-288.

Balbus Stanisław: Stylizacja i zjawiska pokrewne w procesie historycznoliterackim. „Pamiętnik Literacki” 1983, z. 2, s. 133-163.

Głowiński Michał: O stylizacji. W: Problemy socjologii literatury. Pod red. Janusza Sławińskiego. Wrocław 1971, Ossolineum, s. 149-165

Górski Konrad: Aluzja literacka (Istota zjawiska i jego typologia). W: Stylistyka polska. Wybór tekstów. Wybór, oprac. i wstęp Ewa Miodońska-Brookes, Adam Kulawik, Marian Tatara. Warszawa 1973, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 276-304

Bolecki Włodzimierz: Historyk literatury i cytaty. W: Pre-teksty i teksty. Z zagadnień związków międzytekstowych w literaturze polskiej XX wieku. Warszawa 1991, PWN, s. 9-28

Nycz Ryszard: Parodia. W: Słownik literatury polskiej XX wieku. Zespół red. Alina Brodzka [i in.]. Wrocław 1993, Ossolineum, s. 771-777

Dłuska Maria: Wiersz. „Język Polski” 1962, nr 4, s. 241-259, nr 5, s. 340-356; taż: Studia i rozprawy. Kraków 1970, Wydawnictwo Literackie, t. 1, s. 572-610

Sawicki Stefan: Wokół opozycji: wiersz – proza. W: Metryka słowiańska. Pod red. Zdzisławy Kopczyńskiej i Lucyli Pszczołowskiej. Wrocław 1971, Ossolineum, s. 263-283

Dłuska Maria: System wersyfikacyjny. W: taż: Próba teorii wiersza polskiego. Wyd. 2 poszerz. Kraków 1980, Wydawnictwo Literackie, s. 221-286

Pszczołowska Lucylla: Wiersz polski. Zarys historyczny. Wrocław 2001, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, s. 346-391 (podrozdz. Wiersz wolny z rozdziału Dwudziestolecie i lata II wojny; rozdz. Druga połowa XX wieku).

Urbańska Dorota: Wiersz wolny. Próba charakterystyki systemowej. Warszawa 1995, Instytut Badań Literackich, zwł. s. 9-36 (rozdz. Założenia teoretyczne i metoda opisu).

Jarosiński Zbigniew: Postacie poezji. Warszawa 1985, Wiedza Powszechna, s. 129-160 (rozdz. Kształt współczesnego wiersza).

Kopczyńska Zdzisława, Pszczołowska Lucylla: Znaczenie i wartość form wierszowych w kontekście literatur epoki. „Pamiętnik Literacki” 1969, z. 3, s. 195-210.

Pszczołowska Lucylla: Semantyka form wierszowych. „Pamiętnik Literacki” 1981, z. 4, s. 191-203

Dłuska Maria: Rym polski. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Seria Nauk Społecznych. Filologia” 1955, z. 1,

s. 195-216

Dłuska Maria: O strofie – preliminaria. W: taż: Studia i rozprawy. Kraków 1970, Wydawnictwo Literackie, t. 1, s. 549-571

Mitosek Zofia: Mimesis. W: taż: Mimesis. Zjawisko i problem. Warszawa 1997, PWN, s. 15-31.

Markiewicz Henryk: Fikcja w dziele literackim a jego zawartość poznawcza. W: tenże: Główne problemy wiedzy o literaturze. Wyd. 5 przejrz. i uzup. Kraków 1980, Wydawnictwo Literackie, s. 118-147

Głowiński Michał: Cztery typy fikcji narracyjnej. W: Teoretycznoliterackie tematy i problemy. Pod red. Janusza Sławińskiego. Wrocław 1986, Ossolineum, s. 25-34

Martuszewska Anna: Problem tzw. interferencji elementów rzeczywistości przedstawionej dzieła literackiego. W: Tekst i fabuła. Pod red. Czesława Niedzielskiego i Janusza Sławińskiego. Wrocław 1979, s. 49-65

Abramowska Janina: Topos i niektóre miejsca wspólne badań literackich. „Pamiętnik Literacki” 1982, z. 1/2, s. 3-23

Nasiłowska Anna: Topika – motywy – tematy. W: Słownik literatury polskiej XX wieku. Zespół red. Alina Brodzka [i in.]. Wrocław 1993, Ossolineum, s. 1078-1083

Markiewicz Henryk: Czas i przestrzeń w utworach narracyjnych. W: tenże: Wymiary dzieła literackiego. Kraków 1984, Wydawnictwo Literackie, s. 123-144

Sławiński Janusz: Przestrzeń w literaturze. Elementarne rozróżnienia i wstępne oczywistości. W: Przestrzeń i literatura. Pod red. Michała Głowińskiego i Aleksandry Okopień-Sławińskiej. Wrocław 1978, Ossolineum, s. 9-22

Markiewicz Henryk: Postać literacka i jej badanie. W: Autor, podmiot literacki, bohater. Pod red. Anny Martuszewskiej i Janusza Sławińskiego. Wrocław 1983, Ossolineum, s. 93-108

Markiewicz Henryk: Zawartość narracyjna i schemat fabularny. W: tenże: Wymiary dzieła literackiego. Kraków 1984, Wydawnictwo Literackie, s. 97-122

Eco Umberto: Poetyka dzieła otwartego. W: tenże: Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych. Tł. Jadwiga Gałuszka [i in.]. Warszawa 1994, Czytelnik, s. 23-56.

Markiewicz Henryk: Dzieło literackie a ideologia. W: Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa. Pod red. Henryka Markiewicza i Janusza Sławińskiego. Kraków 1976, Wydawnictwo Literackie, s. 131-144

Markiewicz Henryk: Rodzaje i gatunki literackie. W: tenże: Główne problemy wiedzy o literaturze. Wyd. 5 przejrz. i uzup. Kraków 1980, Wydawnictwo Literackie, s. 148-181

Głowiński Michał: Gatunki literackie. W: tenże: Prace wybrane. T. 3. Kraków 1998, Universitas, s. 43-62.

Balcerzan Edward: Sytuacja gatunków. W: tenże: Przez znaki. Granice

autonomii sztuki poetyckiej. Na materiale polskiej poezji współczesnej. Poznań 1972, Wydawnictwo Poznańskie, s. 132-194

Balbus Stanisław: „Zagłada gatunków”. „Teksty Drugie” 1999, nr 6, s. 25-39

Pszczołowska Lucylla: Forma wierszowa a utwór liryczny. W: Wiersz i poezja. Konferencja teoretycznoliteracka w Pcimiu. Pod red. Jana Trzynadlowskiego. Wrocław 1966, Ossolineum, s. 95-105

Sławiński Janusz: O kategorii podmiotu lirycznego. W: Wiersz i poezja. Konferencja teoretycznoliteracka w Pcimiu. Red. Jan Trzynadlowski. Wrocław 1966, Ossolineum, s. 55-62

Trzynadlowski Jan: Ewolucja liryki. W: Problemy teorii literatury. Wyboru prac dokonał Henryk Markiewicz. Seria 1. Wyd. 2 poszerz. Wrocław 1987, Ossolineum, s. 168-178.

Jarosiński Zbigniew: Postacie poezji. Warszawa 1985, Wiedza Powszechna, s. 10-160 (cz. Genealogia poezji współczesnej).

Markiewicz Henryk: Autor i narrator. W: tenże: Wymiary dzieła literackiego. Kraków 1984, Wydawnictwo Literackie, s. 73-96

Jasińska Maria: Narrator w powieści (Zarys problematyki badań). W: Genologia polska. Wybór tekstów. Wybór, oprac. i wstęp Ewa Miodońska-Brookes, Adam Kulawik, Marian Tatara. Warszawa 1983, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 181-209

Stanzel Franz: Typowe formy powieści. W: Teoria form narracyjnych w niemieckim kręgu językowym. Antologia. Wybór tekstów, oprac. i przekł. Ryszard Handke. Kraków 1980, Wydawnictwo Literackie, s. 237-287

Friedman Norman: Punkt widzenia w powieści. Rozwój pojęcia. Przeł. Maciej Żurowski. „Przegląd Humanistyczny” 1971, nr 3, s. 109-130.

Głowiński Michał: O powieści w pierwszej osobie. W: tenże: Gry powieściowe. Szkice z teorii i historii form narracyjnych. Warszawa 1973, Ossolineum, s. 59-75; tenże: Prace wybrane. Pod red. Ryszarda Nycza. T. 2. Kraków 1997, Universitas, s. 54-64.

Humphrey Robert: Strumień świadomości – techniki. Przeł. Stefan Amsterdamski. „Pamiętnik Literacki” 1970 z. 4, s. 255-283; Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”. Pod red. Michała Głowińskiego i Henryka Markiewicza. [Seria 1]. Wrocław 1977, Ossolineum, s. 225-251.

Wysłouch Seweryna: Symultanizm. W: Słownik literatury polskiej XX wieku. Zespół red. Alina Brodzka [i in.]. Wrocław 1993, Ossolineum, s. 1060-1063.

Sławiński Janusz: O opisie. „Teksty” 1981, nr 1, s. 111-138; Studia o narracji. Pod red. Jana Błońskiego, Stanisława Jaworskiego, Janusza Sławińskiego. Wrocław 1982, Ossolineum, s. 19-35

Głowiński Michał: Dialog w powieści. W: tenże: Gry powieściowe. Szkice z teorii i historii form narracyjnych. Warszawa 1973,

Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 37-58

Bachtin Michaił: Epos a powieść (O metodologii badania powieści). Przeł. Jacek Baluch. „Pamiętnik Literacki” 1970, z. 3, s. 203-230

Bartoszyński Kazimierz: Dwa mity współczesnej powieści. W: tenże: Powieść w świecie literackości. Szkice. Warszawa 1991, Instytut Badań Literackich, s. 129-139.

Kucharski Eugeniusz: Poetyka noweli. „Pamiętnik Literacki” 1936, z. 2, s. 312-330; tenże: Między teorią a historią literatury. Wybór i oprac. Artur Hutnikiewicz. Warszawa 1986, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 131-155.

Żak Stanisław: Nowela – opowiadanie (ewolucja gatunku). W: Nowela – opowiadanie (ewolucja gatunku). Pod red. Stanisława Żaka. Kielce 1994, Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, s. 5-22.

Jarosiński Zbigniew: Proza dokumentu osobistego. W: Sporne sprawy polskiej literatury współczesnej. Pod red. Aliny Brodzkiej i Lidii Burskiej. Warszawa 1998, Instytut Badań Literackich, s. 323-342.

Kąkolewski Krzysztof: Reportaż. W: Słownik literatury polskiej XX wieku. Zespół red. Alina Brodzka [i in.]. Wrocław 1993, Ossolineum, s. 930-935.

Abramowska Janina: Literatura – dramat – teatr. „Dialog” 1970, nr 12, s. 148-151

Sławińska Irena: Struktura dzieła teatralnego (Propozycje badawcze). W: Problemy teorii literatury. Wyboru prac dokonał Henryk Markiewicz. Seria 1. Wyd. 2 poszerz. Wrocław 1987, Ossolineum, s. 243-261

Skwarczyńska Stefania: O rozwoju tworzywa słownego i jego form podawczych w dramacie. „Prace Polonistyczne”, seria 9 (1951), s. 369-395

Ruta-Rutkowska Krystyna: Dramatyczne gry w podmiot. „Teksty Drugie” 1999, nr 1/2, s. 31-48.

Romilly Jacqueline de: Tragedia grecka. Przeł. Irena Sławińska. Warszawa 1994, PWN, s. 11-48 (rozdz. Rodzaj tragiczny).

Lichański Jakub Z.: Co to jest retoryka?. Kraków 1996, Polska Akademia Nauk – Oddział w Krakowie.

Kierunek studiów filologia polska

Wydział Filologiczny

Katedra/ Zakład Katedra Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski

Typ studiów studia pierwszego stopnia (licencjackie)

Semestr studiów sem. I (zimowy) i II (letni)

Rok akademicki 2011/2012

Nazwa przedmiotu

Poetyka i retoryka

Rodzaj zajęć konwersatorium

Specjalizacja

Prowadzący dr Małgorzata Domagalska

Punkty ECTS 2 ECTS

Forma zaliczenia zaliczenie

Status przedmiotu wg programu studiów (obowiązkowy / do wyboru)

obowiązkowy

Cel i zadania przedmiotu:

. Celem zajęć jest wprowadzenie studentów pierwszego roku w zagadnienia poetyki i wersyfikacji, przygotowujące do dalszych zajęć literaturoznawczych, analizy, a następnie teorii literatury.

Treści programowe

W pierwszym semestrze omówione zostanę kwestie ontologii literatury, podmiotu literackiego, systemów wersyfikacji, stylistyki wraz z tropami oraz liryki. Drugi semestr przeznaczony jest na omówienie zagadnień dotyczących epiki, dramatu oraz retoryki.

Wykaz literatury Markiewicz H., Wyznaczniki literatury, w: tegoż, Główne problemy wiedzy o literaturze, Kraków 1980.

R. Wellek, A. Warren, Teoria literatury, Warszawa 1970. Słownik terminów literackich. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Zarys teorii

literatury, Warszawa 1986. R. Ingarden, Z teorii dzieła literackiego – Dwuwymiarowa budowa

dzieła sztuki literackiej, w: Problemy teorii literatury, seria 1, wyd. 2, Wrocław 1987.

B. Chrząstowska, S. Wysłouch, Poetyka stosowana, Warszawa 1978 .

S. Sawicki, Między autorem a podmiotem mówiącym, w: tegoż, Poetyka, interpretacja, sacrum, W-wa 1981.

M. Głowiński, Wirtualny odbiorca w strukturze utworu literackiego, w: tenże: Style odbioru. Szkice o komunikacji literackiej. Kraków 1977.

J. Sławiński, O kategorii podmiotu lirycznego, w: tegoż, Dzieło, język, tradycja, Warszawa 1974.

T. Milewski, Zasady analizy stylistycznej tekstu. „Polonistyka” 1956, nr 4, s. 10-29.

M. Black Max: Metafora. Przeł. Józef Japola. „Pamiętnik Literacki” 1971, z. 3.

M. Podraza-Kwiatkowska, Pojęcie symbolu. W: taż: Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski. Teoria i praktyka. Kraków 1975,

J. Ziomek Jerzy: Symbol wśród tekstów kultury. W: Problemy wiedzy o kulturze. Prace dedykowane Stefanowi Żółkiewskiemu. Pod red. Aliny Brodzkiej, Maryli Hopfinger i Janusza Lalewicza. Wrocław 1986.

M. Głowiński Michał: O stylizacji. W: Problemy socjologii literatury. Pod red. Janusza Sławińskiego. Wrocław 1971

Wilkoń Aleksander: Problemy stylizacji językowej w literaturze. „Przegląd Humanistyczny” 1984, nr 3.

K. Górski Aluzja literacka (Istota zjawiska i jego typologia). W: Stylistyka polska. Wybór tekstów. Warszawa 1973.

W.Bolecki Historyk literatury i cytaty. W: Pre-teksty i teksty. Z zagadnień związków międzytekstowych w literaturze polskiej XX wieku. Warszawa 1991.

M. Dłuska Wiersz. „Język Polski” 1962, nr 4.

S. Sawicki, Wokół opozycji: wiersz – proza. W: Metryka słowiańska. Pod red. Zdzisławy Kopczyńskiej i Lucyli Pszczołowskiej. Wrocław 1971.

M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Zarys teorii literatury, r. VI: Organizacja brzmieniowa wypowiedzi literackiej, Warszawa 1986. s. 146-193, tu: wiersz sylabotoniczny, toniczny i wiersz wolny.

J. Sławiński, O problemach sztuki interpretacji, w: Liryka polska. Interpretacje. Red. J. Prokop, J. Sławiński, Kraków 1966

S. Sawicki, Uwagi o analizie utworu literackiego, w: tegoż, Poetyka, interpretacja, sacrum, W-wa 1981.

Kierunek studiów filologia polska

Wydział Filologiczny

Katedra/ Zakład Katedra Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski

Typ studiów I stopnia (licencjackie), dzienne

Semestr studiów I

Rok akademicki 2011/2012

Nazwa przedmiotu

Poetyka i retoryka

Rodzaj zajęć Konwersatorium 30h

Specjalizacja -

Prowadzący dr Agnieszka Janiak-Staszek

Punkty ECTS 2 pkt

Forma zaliczenia Zaliczenie na ocenę na podstawie aktywności i ocen za kolokwia

Status przedmiotu wg programu studiów (obowiązkowy / do wyboru)

Blok A (obowiązkowy)

Cel i zadania przedmiotu:

Celem przedmiotu jest zdobycie wiedzy dotyczącej dzieła literackiego, a ponadto: procesu historycznoliterackiego, funkcji literatury, kryteriów interpretowania i wartościowania utworu, a także kanonu literackiego. W trakcie zajęć będą realizowane następujące treści programowe: Wiedza o literaturze i jej działy, poetyka. Czym jest literatura. Funkcje utworu literackiego. Komunikacja literacka (autor – utwór literacki – odbiorca). Stylistyka. Wersyfikacja. Kompozycja (świat przedstawiony) i zawartość ideowa utworu literackiego. Genologia. Liryka. Epika. Dramat. Proces historycznoliteracki. Interpretacja utworu literackiego. Wartościowanie utworu literackiego (i literatura jako wartość). Kanon.

Treści programowe

Treść zajęć stanowi omówienie zagadnień:

1. Czym jest literatura? – 2h

2. Komunikacja literacka (autor – utwór literacki – odbiorca) – 2h

3. Stylistyka: utwór literacki jako swoisty typ wypowiedzi. Funkcja estetyczna wypowiedzi. Język poetycki. Pojęcie stylu. Środki stylistyczne utworu literackiego: brzmieniowe, leksykalne i słowotwórcze, semantyczne (metaforyka), składniowe, prozodyjne. Stylizacja językowa i literacka. – 16h

4. Wersyfikacja: wiersz, wiersz średniowieczny, wiersz sylabiczny, wiersz sylabotoniczny, wiersz toniczny, wiersz nieregularny i wiersz wolny, rym, strofa. – 10h

Wykaz literatury Podstawą są podręczniki: Głowiński Michał, Okopień-Sławińska Aleksandra, Sławiński Janusz: Zarys teorii literatury. Wyd. 6 popr. Warszawa 1991, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Kulawik Adam: Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego. Warszawa 1990, Państwowe Wydawnictwo Naukowe (i wyd. nast.). Miodońska-Brookes Ewa, Kulawik Adam, Tatara Marian: Zarys poetyki. Wyd. 3 poszerz. Warszawa 1978, Państwowe Wydawnictwa Naukowe (i wyd. nast.). Literaturę uzupełniającą stanowią słowniki, encyklopedie i opracowania znajdujące się w wykazie lektur.

Kierunek studiów Filologia polska

Wydział Filologiczny

Katedra/ Zakład Katedra Literatury i Tradycji Oświecenia

Typ studiów I stopnia, stacjonarne.

Semestr studiów I, II

Rok akademicki 2011/2012

Nazwa przedmiotu

Poetyka i retoryka

Rodzaj zajęć Konwersatorium; 60 g.

Specjalizacja -

Prowadzący dr Marzena Karwowska

Punkty ECTS 3

Forma zaliczenia Zaliczenie na ocenę. Podstawa zaliczenia: aktywność na zajęciach, test.

Status przedmiotu wg programu studiów (obowiązkowy / do wyboru)

Obowiązkowy

Cel i zadania przedmiotu:

1. Zapoznanie studentów z problematyką poetyki dzieła literackiego i retoryki.2. Kształcenie umiejętności praktycznego zastosowania nabytej wiedzy.

Treści programowe 1. Stylistyka. Środki stylistyczne utworu literackiego:

brzmieniowe, leksykalne, słowotwórcze, składniowe, prozodyjne, tropy stylistyczne. Stylizacja i jej rodzaje. Cytat i aluzja literacka. Ironia i jej odmiany. Parodia i parafraza. Mowa zależna, niezależna i pozornie zależna.

2.Wersyfikacja. Wiersz. Wiersz średniowieczny. Wiersz sylabiczny. Wiersz sylabotoniczny. Wiersz toniczny. Wiersz nieregularny i wiersz wolny. Rym. Strofa

3. Kompozycja dzieła literackiego. Pojęcie dominanty

kompozycyjnej. Rodzaje kompozycji. Świat przedstawiony dzieła literackiego, elementarne jednostki konstrukcyjne świata przedstawionego. Konkretyzacja dzieła literackiego.

4. Genologia. Rodzaje i gatunki literackie – kryteria podziału. Zjawisko synkretyzmu rodzajowego i gatunkowego.

5. Liryka. Podmiot liryczny. Sytuacja liryczna. Typy liryki. Gatunki liryczne.

6. Epika. Narrator. Typy narracji. Gatunki epickie.

7. Dramat. Budowa świata przedstawionego. Literacka i teatralna koncepcja dramatu. Gatunki i typy dramatu.

8. Przedmiot i zakres retoryki. Figury retoryczne. Topika.Wykaz literatury Arystoteles: Poetyka. Przeł. i oprac. Henryk Podbielski.

Warszawa 1984, Ossolineum (i wyd. nast.).

Chrząstowska Bożena, Wysłouch Seweryna: Poetyka stosowana. Wyd. 3 zm. Warszawa 2000, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Głowiński Michał, Okopień-Sławińska Aleksandra, Sławiński Janusz: Zarys teorii literatury. Wyd. 6 popr. Warszawa 1991, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Handke Ryszard: Poetyka dzieła literackiego. Instrumenty lektury. Warszawa 2008, PWN.

Kaniewska Bogumiła, Legeżyńska Anna: Teoria literatury. Wyd. 2 popr. Poznań 2003, Poznańskie Studia Polonistyczne.

Korolko Mirosław: Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Wyd. 2 rozszerz. Warszawa 1998, Wiedza Powszechna.

Kulawik Adam: Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego. Warszawa 1990, Państwowe Wydawnictwo Naukowe (i wyd. nast.).

Kulawik Adam: Teoria wiersza. Wrocław 1987, Ossolineum.

Lausberg Heinrich: Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze. Przeł., oprac. i wstępem poprzedził Albert Gorzkowski. Bydgoszcz 2002, Homini.

Lichański Jakub Z.: Co to jest retoryka?. Kraków 1996, Polska Akademia Nauk – Oddział w Krakowie.

Mayenowa Maria Renata: Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka. Wyd. 2 uzup. i popr. Wrocław 1979, Ossolineum (i wyd. nast.).

Miodońska-Brookes Ewa, Kulawik Adam, Tatara Marian: Zarys poetyki. Wyd. 3 poszerz. Warszawa 1978, Państwowe Wydawnictwa Naukowe (i wyd. nast.).

Poetyka. Wyboru dokonała i wstępem poprzedziła Danuta Ulicka. T. 1-3. Warszawa 1997-2003 (t. 1: wyd. 3 zm., 2003; t. 2: 2000 i wyd. nast.; t. 3: 1997), Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Poetyka. Wybór materiałów. Pod red. Anny Kubale i Ewy Nawrockiej. Gdańsk 1997, Uniwersytet Gdański.

Sarnowska-Temeriusz Elżbieta: Przeszłość poetyki. Od Platona do Giambattisty Vica. Warszawa 1995, PWN.

Skwarczyńska Stefania: Wstęp do nauki o literaturze. T. 1-3. Warszawa 1954-1965, Pax.

Słownik rodzajów i gatunków literackich. Pod red. Grzegorza Gazdy i Słowini Tyneckiej-Makowskiej. Kraków 2006, Universitas.

Słownik terminów literackich. Pod red. Janusza Sławińskiego. Wyd. 3 poszerz. i popr. Wrocław 1998, Ossolineum (i wyd. nast.).

Todorov Tzvetan: Poetyka. Tł. Stanisław Cichowicz. Warszawa 1984, Wiedza Powszechna.

Ziomek Jerzy: Retoryka opisowa. Wyd. 2 popr. Wrocław 2000, Ossolineum.