Życie i twórczość Stanisława Moniuszko

2012rok- 140 rocznica śmierci

Stanisław Moniuszko był wybitnym polskim kompozytorem, organistą i nauczycielem oraz

twórcą Opery Narodowej. Tworzył muzykę o charakterze narodowym,

wplatając w utwory elementy ludowe. Jego najsłynniejsze dzieła to opery:

"Straszny dwór" i "Halka". Zdobył sobie międzynarodową sławę już za

życia. Był osobowością artystyczną, która zmieniła kształt polskiej opery.

Stanisław Moniuszko urodził się 5 maja 1819 roku w dworku państwa Czesława i Elżbiety Moniuszków w Ubielu (niedaleko Mińska na dzisiejszej Białorusi).

UBIEL Dwór Moniuszków. dwór Moniuszków

Od dzieciństwa Staś przejawiał niezwykłe uzdolnienia muzyczne. Obdarzony wyjątkowym słuchem, potrafił

zapamiętać każdą usłyszaną nutę.

Dzieciństwo miał pogodne i radosne. Legenda mówi, że nad kołyską małego Stasia jaskółka zaczęła lepić gniazdo, miało to być dobrą wróżbą. I całe dzieciństwo sprawdzały się te wróżby. Jedyną rzeczą, jaka mogła mu dokuczyć, było słabe zdrowie, skłonność do chorób.

Kompozytor dorastał w atmosferze wsi litewskiej, przysłuchując się folklorowi, obfitującemu w pieśni, towarzyszące żniwom i wszelkim świętom ludowym.

Jego pierwszym nauczycielem muzyki była matka. Nauczyła syna grać na pianinie, a „Śpiewy historyczne” Juliana

Ursyna Niemcewicza były pierwszymi utworami, których się nauczył.

Mając 8 lat Staś i rodzice przenoszą się do Warszawy.Tutaj pod kierunkiem pięciu nauczycieli przygotowuje się do

klasy IV Warszawskiej Szkoły Pijarów.

Szkoła Pijarów

Najsłynniejszym jego nauczycielem jest organista August Freyer.

Młody Stanisław często chodzi do Opery Narodowej zapoznając się z repertuarem operowym

słynnych kompozytorów.

Warszawa -Opera Narodowa Źródło: fotopolska.eu

W 1830 roku rodzina Moniuszków wyprowadza się do Mińska. Tutaj Stanisław uczęszcza do gimnazjum, ale opuszcza szkołę po ukończeniu klasy VI, z powodu problemów zdrowotnych.

Uczy się w domu samodzielnie. Następnie nauczycielem jego zostaje Dominik Stefanowicz, dzięki któremu zawdzięcza Moniuszko zamiłowanie do muzyki.

W wieku 17 lat wyjeżdża ze swoim stryjem do Wilna, gdzie poznaje swoją przyszłą żonę – Aleksandrę Mulerównę.

Fakt ten mobilizuje młodzieńca do nauki i rozwijania talentu muzycznego. Bardzo szybko robi postępy kształcąc się pod okiem prywatnych nauczycieli.

Organy w kościele św. Jana Ewangelisty

w Wilnie, na których grał Stanisław Moniuszko

Źródło: rzeczpospolitaobojganarodow.pl

Mając 18 lat wyjeżdża do Berlina na studia muzyczne w „Singoakamemii”- akademii śpiewania. Prowadzi

chór, jest akompaniatorem oraz uczy się dyrygowania.

Nauczyciel Stanisława Moniuszko z Akademii Śpiewania w Berlinie

Carl Friedrich Rungenhagen Źródło: sing-

akademie.de

To w Berlinie są wydrukowane pierwsze utwory młodego kompozytora. Wydane są pieśni „Trzy śpiewy”

oraz ballada „Trzech Budrysów”.

Utwory te przynoszą Moniuszce duże uznanie

w całej Europie.

Po 3 latach studiów wraca do Wilna, gdzie pracuje jako organista, prywatny nauczyciel gry na fortepianie. Występuje także jako dyrygent w Teatrze Wileńskim. Zakłada Towarzystwo im. Św. Cecylii, grupę młodych ludzi, którzy chóralnie wykonują utwory kompozytora.

W okresie tym Moniuszko przygotowuje i wystawia po raz pierwszy operę „Halka”.

Scena z I aktu opery Stanisława Moniuszki "Halka„ źródłó: stpmuz.republika.pl

W Wilnie powstają także operetki: „Don Kichot”

Don Kichot,

czyli Fantazja szaleńca

źródło:polskamuza.eu

i „Loteria” Operetka wykonana przez uczniów Szkoły Muzycznej w Warszawie 2011rok

25 sierpnia 1841 roku na przedmieściu Wilna, na Antokolu odbył się ślub Stanisława z Aleksandrą.

Przedmieścia Wilna - Antokol

Źródło: pinakoteka.zascianek.pl

Po 18 latach pobytu w Wilnie z żoną i dziećmi przenosi się ponownie do Warszawy.

Po sukcesie wystawienia „Halki” Moniuszko w dowód uznania zostaje mianowany na dyrygenta Opery Polskiej w Teatrze Wielkim.

Opera Polska

w Teatrze Wielkim w Warszawie

Źródło: mapa-warszawy.info

Tutaj wystawia własne utwory, m.in. operę „Flis” i „Paria”.

28 września 1865r. w Instytucie Muzycznym w Warszawie odbywa się premiera opery „Straszny dwór”.

Straszny Dwór

Przedstawienie w Teatrze Wielkim w Warszawie -1966r źródło: pl.wikipedia.org

W operze „Straszny Dwór” Moniuszko nawiązał do melodii kurantowych tańca francuskiego

W 1867 roku powstają „Sonety krymskie”.

W okresie pobytu w Warszawie inspirowany polską poezją, szczególnie Mickiewicza, Moniuszko napisał ponad 300 pieśni, które wydano w 12 tomach „Śpiewników domowych”.

Karta tytułowa utworu fortepianowego Źródło: pbc.gda.pl

Moniuszko zmarł 4 czerwca 1872 na zawał serca. W uroczystości pogrzebowej, oprócz rodziny i wiernych przyjaciół, tłumnie

wzięli udział wielbiciele jego talentu i twórczości.Stanisław Moniuszko został pochowany na Cmentarzu

Powązkowskim w Warszawie.

Pogrzeb Stanisława Moniuszko

Pogrzeb Stanisława MoniuszkoŹródło: starepowazki.sowa.website.pl Złożenie zwłok Stanisława Moniuszki w katakumbach

OPERY: „Halka” „Flis” „Straszny Dwór” „Paria”BALET: „Monte Christo”UWERTURY KONCERTOWE: „Bajka” „Kain”PIEŚNI: „Dziad i Baba” „Trzech Budrysów” „Prząśniczka” „Złota rybka” „Świtezianka” „Krakowiaczek”

Najbardziej znane dzieła:

Większość pamiątek po kompozytorze znajduje się w Warszawskim Towarzystwie Muzycznym

im. Stanisława Moniuszko.

W Warszawie od 20 lat odbywa się Konkurs dla Młodych Wokalistów im. Moniuszki.

Wizerunek Stanisława Moniuszko znajduje się na znaczkach pocztowych i na banknotach.