WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

Temat: Funkcje i formy państwa

Funkcje państwa

Funkcja państwa to całokształt działalności państwa w określonych dziedzinach życia społecznego. Każde państwo realizuje dwie funkcje – wewnętrzną i zewnętrzną.

Funkcje państwa

Biorąc pod uwagę zasięg przestrzenny działalności państwa, można wyróżnićdwie jego funkcje:

Funkcja zewnętrzna obejmuje aktywność międzynarodową państwa, stosunki między państwami, działalność w organizacjach międzynarodowych, co ma na celu ochronę suwerenności zewnętrznej państwa. Organami, które realizują tę funkcję, są m.in. służby dyplomatyczne i wojsko.

Funkcja wewnętrzna obejmuje działania, które mają zagwarantować bezpieczeństwo i ład w kraju. Do tego celu są powołane odpowiednie organy administracji, policja, prokuratura, sądy oraz służby więzienne. W ramach realizacji tej funkcji można wyróżnić działalność: prawodawczą,porządkową, administracyjną, gospodarczo – organizatorską, socjalną orazkulturalną.

Forma państwa

Forma państwa to sposób sprawowania władzy oraz organizowania życia politycznego i społecznego w państwie.

Podział państw ze względu na formę rządów

Formy monarchii

Ludwik XIV, król Francji w latach 1643 – 1715. Przypisuje mu się słynne stwierdzenie „Państwo to ja”

• despotyczna – król sprawował pełnię władzy (np. Egipt pod panowaniem faraonów)• patrymonialna – monarcha miał silną pozycję polityczną i ekonomiczną (wczesnośredniowieczna Europa)• stanowa – powstała w związku ze wzrostem politycznego i ekonomicznego znaczenia stanów (przełom XIII i XIV w. w Anglii i we Francji)• absolutna – monarcha ma całkowitą i niepodzielną władzę (początek XVII w. we Francji i w Anglii)• konstytucyjna – kompetencje monarchy są ograniczone przez konstytucję (np. Monako i Maroko)• parlamentarna – kompetencje monarchy są ograniczone, pełni on funkcję reprezentacyjną (np. Wielka Brytania, Hiszpania, Belgia i Norwegia).

Współczesne monarchie absolutne

Abd Allah bin Abd al - Aziz Al Saud

Arabia Saudyjska Od chwili powstania w 1932 roku rządzi nią dynastia Saudów.Król sprawuje najwyższą władzę ustawodawczą, wykonawczą (pełni funkcję premiera) i sądowniczą, a także jest przywódcą religijnym. Państwo nie ma pisanej konstytucji, nie istnieje parlament, a działalność partii politycznych jest zakazana.

Współczesne monarchie absolutne

Benedykt XVI, papież

WatykanWatykan jest elekcyjną monarchią absolutną. Najwyższa władzaustawodawcza, wykonawcza i sądownicza należy do papieża wybieranego przez Kolegium Kardynałów. Członków Kolegium mianuje papież. Oprócz papieża ważną rolę w państwie odgrywa sekretarz stanu, który pełni funkcję premiera.

Podział państw ze względu na reżim polityczny

Np. w Polsce po 1926,Rumunii, HiszpaniiObecnie w krajachAfryki, Azji i Ameryki Łacińskiej

Obecnie w większości państw europejskich iAmeryce Północnej

Np. faszystowskie Niemcy i Włochy.Obecnie Korea Północna

Podział państw ze względu na ustrój terytorialny

Podział państw ze względu na ustrój terytorialny

Podział państw ze względu na formę rządu

monarchie monarchie

republiki republiki

sposób sprawowania władzy - absolutna - konstytucyjna

- parlamentarna

sposób sprawowania władzy - absolutna - konstytucyjna

- parlamentarna

sposób powoływania władzy - dziedziczna - elekcyjna

sposób powoływania władzy - dziedziczna - elekcyjna

prezydenckie prezydenckie

parlamentarne parlamentarne

Podział państw ze względu na relację między organami władzy (systemy państwowe)

system parlamentarny system parlamentarny

parlamentarno – gabinetowy parlamentarno – gabinetowy

gabinetowo – parlamentarny gabinetowo – parlamentarny

system prezydencki system prezydencki

system mieszany system mieszany

system parlamentarno – komitetowy system parlamentarno – komitetowy

Podział państw ze względu na strukturę terytorialno - administracyjną

unitarne unitarne

federalne federalne

zdecentralizowane zdecentralizowane

scentralizowane

scentralizowane

konfederacja konfederacja

federacja federacja

Podział państw ze względu na reżim polityczny

demokratyczne demokratyczne

liberalne liberalne

socjalne socjalne

autorytarne autorytarne

totalitarne totalitarne

Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl

Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.