URZĄDZENIA TRYSKACZOWE

VDS CEA 4001:2008

Wybór i rozstawienie tryskaczy

Wybór urządzenia tryskaczowego

mgr inż. Przemysław Kubica

Szkoła Główna Służby Pożarniczej

Zagadnienia

Rozstawienie i odległość tryskaczy;

Cechy konstrukcyjne i możliwości tryskaczy;

Rodzaj i wielkość instalacji tryskaczowych;

Wymagania szczególne.

2

Rozstawienie i odległość tryskaczy

Rozstawienie regularne Rozstawienie nieregularne

3

Rozstawienie i odległość tryskaczy

Klasa

zagrożenia

pożarowego

Maksymalna

powierzchnia

chroniona

przez jeden

tryskacz

m2

Maksymalne odległości m

Rozstawienie regularne Rozstawienie nieregularne

S D S D

LH 21,0 4,6 4,6 6,1 6,1

OH 12,0 4,0 4,0 5,0 5,0

HHP i HHS 9,0 3,7 3,7 4,4 4,4

Tablica 11.01 - Maksymalna powierzchnia chroniona przez jeden tryskacz

i odległość między tryskaczami, w przypadku tryskaczy innych niż przyścienne

4

Rozstawienie i odległość tryskaczy

OH 2

4 m

? m

5

Rozstawienie i odległość tryskaczy

6

Rozstawienie i odległość tryskaczy

Klasa

zagrożenia

pożarowego

Maks.

pow.

przez

tryskacz

m2

Odległość mierzona

wzdłuż ścian

Szerokość

pomiesz-

czenia

(w)

m

Długość

pomie-

szczenia

(l)

m

Rzędy

tryskaczy

przy-

ściennych

Rozstawie

nie

(płaszczyz

na

pozioma)

Między

trysk.

m

Do

ściany

m

LH 17,0 4,6 2,3

w 3,7 dowolna 1 jeden rząd

3,7 < w

7,4

9,2 2 regularne

> 9,2 2 nieregular.

w > 7,4 dowolna 2 uwaga 1) regularne

OH 9,0 3,4 1,8

w 3,7 dowolna 1 jeden rząd

3,7 < w

7,4

6,8 2 regularne

> 6,8 2 nieregular.

w > 7,4 dowolna 2 uwaga 1) regularne

Tablica 11.02 - Maksymalna powierzchnia chroniona przez

jeden tryskacz i odległość między tryskaczami, w

przypadku tryskaczy przyściennych

7

Rozstawienie i odległość tryskaczy

Minimalne odległości między tryskaczami

Odległość między tryskaczami nie powinna być

mniejsza niż 2 m, z wyjątkiem następujących

przypadków:

gdy zostaną zastosowane środki zapobiegające

wzajemnemu zraszaniu się tryskaczy;

tryskacze w regałach, w poziomach pośrednich;

otwory w stropach np. schody ruchome, klatki

schodowe.

8

Rozstawienie i odległość tryskaczy

Maksymalne odległości tryskaczy od ścian

Jako maksymalną odległość tryskaczy od ścian i ścianek

działowych należy przyjmować odpowiednio najmniejszą

spośród podanych niżej wartości:

2,0 m w przypadku rozstawienia regularnego;

2,3 m w przypadku rozstawienia nieregularnego;

1,5 m, gdy strop lub dach ma odkryte podciągi lub

krokwie;

1,5 m od otwartych fasad, w przypadku budynków bez

stałych ścian zewnętrznych;

9

Rozstawienie i odległość tryskaczy

Minimalne odległości tryskaczy od ścian

Odległość tryskacza od ściany nie może być mniejsza

niż 0,1 m (nie dotyczy tryskaczy przyściennych).

Tryskacze przyścienne powinny znajdować się od 0,1 m

do 0,15 m poniżej stropu i w odległości od 0,05 m do

0,15 m od ściany, mierząc w poziomie od rozpryskiwacza

tryskacza.

10

Rozstawienie i odległość tryskaczy

Odległości tryskaczy od stropów

optymalnie rozpryskiwacz w

odległości 7,5 cm do 15 cm od stropu

maksymalnie rozpryskiwacz w

odległości 45 cm (niepalne)

i 30 cm (palne)od stropu

Obszar o maksymalnych odległościach

powinien być możliwie najmniejszy

11

Rozstawienie i odległość tryskaczy

Przeszkody zakłócające rozdział wody

12

Rozstawienie i odległość tryskaczy

Belki i podobne przeszkody

13

Rozstawienie i odległość tryskaczy

14

Rozstawienie i odległość tryskaczy

Słupy

Jeżeli tryskacze przy dachu lub stropie zostaną zainstalowane bliżej

niż 0,6 m od boku słupa, to po przeciwnej stronie słupa, w odległości

maksimum 2 m powinien być zainstalowany kolejny tryskacz.

Platformy, kanały/przewody instalacyjne itp.

Należy instalować tryskacze pod platformami, kanałami, przewodami

instalacyjnymi, grzejnikami panelowymi, galeriami, pomostami, które

są:

prostokątne i szersze niż 1,0 m;

okrągłe i o średnicy większej niż 1,2 m.

15

Rozstawienie i odległość tryskaczy

foto. Jacek Świetnicki

16

Rozstawienie i odległość tryskaczy

Otwory w stropie

Liczba tryskaczy wokółotworów w stropie,utworzonych przez schodyruchome, biegi schodówitp. powinna byćpodwyższona. Tryskaczenależy rozmieścić wodległości nie mniejszejniż 1,5 m od siebiei nie większej niż 2 m.

Odległość tryskaczy od otworu w stropie, mierzona w poziomie, nie powinna być większa niż 0,5 m.

17

Rozstawienie i odległość tryskaczy

Poniżej rozpryskiwaczy tryskaczy zainstalowanych przy

dachach i stropach należy stale zachowywać co najmniej

następujące wolne przestrzenie:

LH i OH:

- 0,3 m dla tryskaczy rozpylających z płaskim strumieniem rozproszonej wody;

- 0,5 we wszystkich innych przypadkach.

HHP i HHS:

- 1,0 m.

18

Rozstawienie i odległość tryskaczy

19

Cechy konstrukcyjne i możliwości tryskaczy

Temperatury zadziałania

Pozycji montażowa

1. Stojące,

2. Wiszące,

3. Horyzontalne.

Kształt strumienia wody

1. Klasyczne,

2. Rozpylające,

3. Rozpylające z płaskim

strumieniem wody.

Czułość tryskacza

1. Szybkiego reagowania,

2. Specjalnego reagowania,

3. Normalnego reagowania.

Stała wypływu

1. K 57,

2. K 80,

3. K 115,

4. K 160, 200, 240, 320, 360.

Rodzaj zamka

1. Ampułkowe,

2. Topikowe.

Inne cechy

20

Cechy konstrukcyjne i możliwości tryskaczy

www.insurance-risk-mgmt.utoronto.ca

21

Cechy konstrukcyjne i możliwości tryskaczy

22

Cechy konstrukcyjne i możliwości tryskaczy

Klasa

zagrożenia

Intensywność

zraszania, mm/minRodzaj tryskaczy

K

tryskaczy

LH 2,25klasyczne, rozpylające, stropowe

lub wpuszczane, rozpylające o

płaskim strumieniu wody,

obudowane, zakryte

i przyścienne

57

OH 5,0 80

HHP i HHS

tryskacze przy

stropie lub dachu

10 klasyczne, rozpylające 80 lub 115

>10

12,5klasyczne, rozpylające 115

>12,5 klasyczne, rozpylające 115 lub 160

HHS

tryskacze

w poziomach

pośrednich

przestrzeni

wysokiego

składowania

klasyczne, rozpylające i

rozpylające o płaskim strumieniu

rozproszonej wody 80 lub 115

23

Cechy konstrukcyjne i możliwości tryskaczy

Temperatury zadziałania

Temperatura zadziałania powinna być wyższa o 30 C od

maksymalnej temperatury otoczenia, przyjmuje się 68 C-74 C

Pod szklanymi dachami oknami dachowymi 93 C-100 C

www.iklimnet.com

24

Cechy konstrukcyjne i możliwości tryskaczy

CzułośćTryskacze

w regałach

Tryskacze

przystropowe

zainstalowane

powyżej

tryskaczy w

regałach

Urządzenia

tryskaczowe

powietrzne

Wszystkie

inne

Normalnego

reagowania Nie Tak Tak Tak

Specjalnego

reagowania Tak Tak Tak Tak

Szybkiego

reagowaniaTak Tak Nie Tak

Czułość tryskaczy

25

Cechy konstrukcyjne i możliwości tryskaczy

26

Karta katalogowa tryskacza

27

Rodzaj i wielkość instalacji tryskaczowych

Instalacje tryskaczowe:

wodne,

powietrzne,

wodno – powietrzne,

sterowane (A lub B),

mieszane instalacje powietrzne lub wodno-powietrzne,

instalacje tryskaczowe rozbudowane o część z zaworem

wzbudzającym.

28

Rodzaj i wielkość instalacji tryskaczowych

foto. Jacek Świetnicki

29

Rodzaj i wielkość instalacji tryskaczowych

Instalacje wodne:

Klasa zagrożenia pożarowego Maksymalna ilość tryskaczy

LH 500

OH, łącznie z tryskaczami zainstalowanymi

w przestrzeniach LH

1 000, z wyłączeniem jak

dopuszczono w załącznikach D i F.

HH, łącznie z tryskaczami zainstalowanymi

w przestrzeniach OH i LH

1 000

Tablica 10.01 - Maksymalna ilość tryskaczy przyłączona do ZKA wodnych i wstępnie

sterowanych

Określając liczbę tryskaczy, można przyjąć stosunek całkowitej powierzchni chronionej,

przez maksymalną powierzchnię chronioną przez tryskacz, przy czym rzeczywista

liczba tryskaczy nie może przekroczyć dwukrotności liczby dopuszczonej w tablicy 10.01.

30

Rodzaj i wielkość instalacji tryskaczowych

Instalacje wodne:

Centrum handlowe o powierzchni 10 000 m2, zastosowano 1900 tryskaczy. Ile ZKA ?

Teoretyczna ilość tryskaczy, przy uwzględnieniu maksymalnej powierzchni chronionej przez

tryskacz:

10 000 m2/ 12 m2 = 834

Dopuszczalna dla 1 ZKA = 1000, dwukrotność = 2 000.

834 < 1000, czyli Ilość teoretyczna mniejsza od dopuszczalnej

1900 < 2000, czyli rzeczywista zastosowana, jest mniejsza niż dwukrotność dopuszczalnej.

Wystarczy 1 ZKA.

31

Rodzaj i wielkość instalacji tryskaczowych

Instalacje wodne:

Centrum handlowe o powierzchni 13 000 m2, zastosowano 1900 tryskaczy. Ile ZKA ?

Teoretyczna ilość tryskaczy, przy uwzględnieniu maksymalnej powierzchni chronionej przez

tryskacz:

13 000 m2/ 12 m2 = 1084

Dopuszczalna dla 1 ZKA = 1000, dwukrotność = 2 000.

1084> 1000 czyli ilość teoretyczna większa od dopuszczalnej

1900 < 2000 czyli rzeczywista zastosowana, jest mniejsza niż dwukrotność dopuszczalnej.

Należy zastosować 2 ZKA.

32

Rodzaj i wielkość instalacji tryskaczowych

Instalacje wodne:

Centrum handlowe o powierzchni 10 000 m2, zastosowano 2100 tryskaczy. Ile ZKA ?

Teoretyczna ilość tryskaczy, przy uwzględnieniu maksymalnej powierzchni chronionej przez

tryskacz:

10 000 m2/ 12 m2 = 834

Dopuszczalna dla 1 ZKA = 1000, dwukrotność = 2 000.

834 < 1000, czyli ilość teoretyczna mniejsza od dopuszczalnej

2100 > 2000, czyli rzeczywista zastosowana, jest większa niż dwukrotność dopuszczalnej.

Należy zastosować 2 ZKA.

33

34

Rodzaj i wielkość instalacji tryskaczowych

Instalacje wodne:

Jeżeli jedna stacja /stanowisko/ kontrolno alarmowe obsługuje więcej niż jedną

kondygnację, to należy zastosować podział na strefy odwadniania

i alarmowania.

Alarmowanie należy zrealizować za pomocą wskaźników przepływu,

wyposażonych w układ do testowania.

35

Rodzaj i wielkość instalacji tryskaczowych

Instalacje powietrzne:

Sekcje tryskaczowe powietrzne są wypełnione, za zaworem kontrolno-alarmowym, sprężonym powietrzem lub gazem obojętnym, a przed zaworemkontrolno-alarmowym wodą pod ciśnieniem.

Należy przewidzieć stałe zasilanie powietrzem/gazem obojętnym w celuutrzymania ciśnienia w sieci przewodów rurowych.

Wydajność efektywna sprężarki: 8 m3/h, maks. czas napełniania sekcji 1 h.

Jeżeli więcej niż 2 powietrzne stanowiska /stacje/ kontrolno alarmowe, tonależy zastosować 2 sprężarki.

36

Rodzaj i wielkość instalacji tryskaczowych

Instalacje powietrzne:

Sekcja powinna byćutrzymywana w zakresieciśnień zalecanych przezproducenta zaworu kontrolno-alarmowego.

37

Rodzaj i wielkość instalacji tryskaczowych

Należy stosować tryskacze stojące, lub tryskacze suche i odejścia

od góry rury.

Nie dopuszcza się tryskaczy szybkiego reagowania.

38

Rodzaj i wielkość instalacji tryskaczowych

Instalacje powietrzne:

Pojemność sieci tryskaczowej za stanowiskiem kontrolno-alarmowym nie

powinna przekraczać wartości podanych w Tabeli 10.02, przy czym

najważniejszy jest czas od otwarcia tryskacza do wypływu wody:

90 sekund dla I =< 5mm/min, 60 sekund dla I > 5 mm/min

Rodzaj sekcji Maksymalna pojemność

sieci tryskaczowej m3

Bez przyspieszacza typu

„akcelerator” lub typu „exhaustor”

1,5

Z przyspieszaczem typu

„akcelerator” lub typu „exhaustor”

4,0

39

Rodzaj i wielkość instalacji tryskaczowych

Instalacje powietrzne:

W budynkach wielokondygnacyjnych do jednego stanowiska /stacji/

kontrolno alarmowej, można przyłączyć tryskacze tylko z jednej

kondygnacji.

40

Karta katalogowa ZKA, wskaźnika przepływu

41

42

Wymagania szczególne

Budynki wielopiętrowe – załącznik D

Dotyczy klas OH1, OH2, OH3;

Podział na strefy /alarmowe/ po 500 tryskaczy

Możliwość odwodnienia każdej strefy

Każda kondygnacja oddzielną strefą

W jednej strefie jeden użytkownik

Monitorowanie elementów armatury odcinającej

Dodatkowe obejście ZKA

Do jednego stanowiska /stacji/ kontrolno alarmowej do 10 000 tryskaczy

43

Wymagania szczególne

Budynki wysokościowe – załącznik E

Klasa zagrożenia pożarowego OH3,

Maksymalna różnica wysokości między

tryskaczami przekracza 45 m;

Podział na strefy zgodny z D

Podział na grupy /sekcje/ o różnicy do 45 m

Jeżeli ciśnienia przekroczą 12 bar to

zastosować reduktory

44

1 Zbiornik wody

2 Pompa wielostopniowa

3 Przepływomierz

4 Punkt pomiarowy zasilania wodą

5 Stanowisko kontrolno-alarmowe

(układ z obejściem)

6 Urządzenie do badania przepływu

i odwodnienie strefy

7 Dodatkowy zawór odcinający strefę

8 Alarmowy wskaźnik przepływu

9 Tryskacz

10 Alarmowy wskaźnik przepływu

i odwodnienie strefy

45

Wymagania szczególne

Ochrona osób – załącznik F

Podział na strefy po 200 tryskaczy,

Tryskacze szybkiego reagowania (z wyjątkami),

Zalecane podwójne ZKA,

Dodatkowe wymagania dla teatrów,

Dodatkowe wymagania dla konserwacji.

46

Wymagania szczególne

Instalacje tryskaczowe ESFR– załącznik L

ESFR – duże K, małe RTI, wiszący, duże, szybkie

krople;

Zastosowanie – magazyny, gdzie brak

możliwości instalowania tryskaczy w regałach;

Mała tolerancja błędu, ścisły rygor projektowy;

Półki regałów co najmniej 50% prześwitu lub

powierzchnia mniejsza niż 2 m2 i prześwity

0,15m przy każdej półce

47

Wymagania szczególne

Instalacje tryskaczowe ESFR– załącznik L

Konfiguracja składowania

48

Następne zajęcia

I. Postęp projektu

4. Opis techniczny instalacji tryskaczowej

4.3. Liczba, rodzaj i średnica zaworów kontrolno-alarmowych (producent, model, średnica, osprzęt, liczba tryskaczy zasilana przez zawór)

4.5. Liczba tryskaczy(całkowita liczba tryskaczy, liczba tryskaczy w poszczególnych sekcjach,liczba tryskaczy w poszczególnych kategoriach zagrożenia, wysokośćnajwyżej zamontowanego tryskacza w każdej sekcji)

4.8. Parametry zastosowanych tryskaczy (producent, model, cechy, wytyczne rozstawienia w poziomie i pionie: maksymalne i minimalne odległości od tryskaczy, przegród, przeszkód, rysunki pomocnicze)

49

Następne zajęcia

I. Postęp projektu cd.

8. Karty katalogowe urządzeń Stanowisko /Stacja/ Kontrolno – Alarmowe czyli ZKA +

manometry, zasuwa odcinająca, komora opóźniająca, przyspieszacz etc.

TryskaczeWskaźnik przepływu, Łącznik ciśnienia

(na stronach producentów lub dystrybutorów, zwracać uwagę na znak CE, na kartach katalogowych wyróżnić kolorem parametry Waszego urządzenia)

9. Deklaracje zgodności , certyfikaty

50

Następne zajęcia

I. Postęp projektu cd., Rysunki, Rys 2.

rozmieszczenie tryskaczy

rodzaj(-e) tryskaczy i ich znamionowa(-e) temperatura(-y) zadziałania (w legendzie);

umiejscowienie i rodzaj stanowisk kontrolno-alarmowych oraz umiejscowienie turbinowych urządzeń alarmowych;

51

Następne zajęcia

I. Postęp projektu cd., Rysunki, Rys 4.

przekroje każdej kondygnacji, pokazujące odległość tryskaczy od stropów, elementów konstrukcyjnych itp, które mogłyby zakłócić rozstawienie tryskaczy lub rozdział wody z tryskaczy;

52

Następne zajęcia

II. Zakres testu

Projektowanie hydrauliczne; Armatura; Przewody rurowe; Metody wymiarowania sieci przewodów rurowych; Załącznik G.

53