temat wykładu

Przedsiębiorstwo- rodzaje, funkcje

Dr Aneta Nowakowska-Krystman

cel wykładu

zarządzanie przedsiębiorstwem

uzależnione od jego rodzaju

zagadnienia (4)

1. Istota przedsiębiorstwa

2. Klasyfikacja przedsiębiorstw

3. Cele przedsiębiorstw

4. Struktura bilansu

1. Istota przedsiębiorstwa (3)

1. 1. Definicje przedsiębiorstwa w zależności od dyscypliny naukowej

1.2. Uwarunkowania przedsiębiorstwa

1.3. Ewolucja

1.1. definicje

PrzedsiębiorstwoPrzedsiębiorstwo – samodzielna, samorządna i samofinansująca się jednostka gospodarcza posiadająca osobowość prawną

ujęcie prawne

Ustawa o przedsiębiorczości 1981

1.1. SSS

Zasada samodzielnościZasada samodzielności – samodzielnie podejmowanie decyzji dotyczących działalności oraz organizacji tej działalności

Zasada samorządnościZasada samorządności – udział załogi (rady pracowniczej) w zarządzaniu przedsiębiorstwem

Zasada samofinansowaniaZasada samofinansowania – przychody ze sprzedaży muszą pokrywać wszystkie poniesione przez przedsiębiorstwo koszty

1.1. definicje

Przedsiębiorstwo Przedsiębiorstwo (przedsiębiorca) – należy rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną, a także nie posiadającą osobowości prawnej spółkę prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu i na własne ryzyko podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą. Status przedsiębiorcy mogą również posiadać wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonanej przez nich działalności gospodarczej.

Ustawa z 19 listopada 1999r. Prawo działalności gospodarczej (zastąpiła ustawę z 23 grudnia 1988 o działalności gospodarczej)

1.1. definicjePrzedsiębiorstwoPrzedsiębiorstwo

-podmiot prawa posiadający zdolności do działań prawnych,

-problematyka regulacji stosunków miedzy przedsiębiorstwem a innymi osobami prawnymi i fizycznymi, a także wewnątrz przedsiębiorstwa

ujęcie prawne

Prawo (handlowe, pracy)

1.1. definicje

PrzedsiębiorstwoPrzedsiębiorstwo – jednostka gospodarcza z przedsiębiorcą na czele, prowadzącym interes na swoje ryzyko celem osiągnięcia możliwie największego zysku, przy czym gospodarstwo domowe przedsiębiorcy jest oddzielone od majątku przedsiębiorstwa

ujęcie ekonomiczno - prawne

J. Lisak 1939

1.1. definicje

PrzedsiębiorstwoPrzedsiębiorstwo - jednostka gospodarcza, która decyduje co i ile produkować,

PrzedsiębiorstwoPrzedsiębiorstwo - organizacja gospodarcza, w której zapada decyzja odnośnie ilości i proporcji zastosowania czynników produkcji w celu osiągnięcia zysku. Sposób łączenia ze sobą czynników zależy od zastosowanej technologii produkcji, która wskazuje jakie czynniki muszą być ze sobą połączone w celu wytwarzania określonego dobra.

ujęcie ekonomiczne

1.1. definicje

PrzedsiębiorstwoPrzedsiębiorstwo – jednostka techniczna, społeczna i gospodarcza, mająca za zadanie zaspokoić potrzeby innych przy samodzielności decyzji i własnym ryzyku

ujęcie ekonomiczne

M. Schweitzer 1988

1.1. definicje

PrzedsiębiorstwoPrzedsiębiorstwo – podmiot gospodarczy prowadzący na własny rachunek działalność produkcyjną lub usługową w celu osiągnięcia określonych korzyści. Zatrudnia ono różnorodne czynniki produkcji (pracę, kapitał, ziemię) w celu wytwarzania określonych dóbr lub świadczenia określonych usług, które sprzedaje na rynku innym przedsiębiorstwom, gospodarstwom domowym bądź władzy centralnej lub władzy lokalnej

ujęcie ekonomiczne

M. Nasilowski 1992

1.1. definicje

PrzedsiębiorstwoPrzedsiębiorstwo – jednostka (podmiot) prowadzący, motywowaną chęcią uzyskania korzyści majątkowych, działalność gospodarczą, mającą na celu zaspokajanie potrzeb innych podmiotów życia społecznego przez wytwarzanie produktów i/lub świadczenie usług, przy czym działalność ta prowadzona jest samodzielnie na ryzyko właściciela (i)

podejście ekonomiczne

S. Sudoł 2002

1.1. definicje

PrzedsiębiorstwoPrzedsiębiorstwo

układ wzajemnie złożony, podobny do organizmu żywego, który kieruje się kryterium najdłuższego zachowania organizmu przy życiu,

system względnie odosobniony w otoczeniu, natomiast w samym systemie wyróżnia się szereg podsystemów oddziałują na siebie

Ujęcie cybernetyczne

1.1. definicje

PrzedsiębiorstwoPrzedsiębiorstwo - kategoria społeczna, w której istotne znaczenie mają grupy społeczne, stosunki pomiędzy zatrudnionymi, zachowania ludzi, motywacje, stopień integracji i identyfikowania się z przedsiębiorstwem

ujęcie socjologiczne

1.1. definicje

PrzedsiębiorstwoPrzedsiębiorstwo – takie współdziałanie części, które przyczynia się do powodzenia całości.

ujęcie z organizacji i zarządzania

Kotarbiński

1.1. definicje

PrzedsiębiorstwoPrzedsiębiorstwo (organizacja) – celowa grupa społeczna, która funkcjonuje według pewnych reguł i zasad, współpracująca ze sobą – by osiągnąć określony cel.

ujęcie z organizacji i zarządzania

A. Nalepa: Struktura organizacyjna, 2001

1.1. definicje

PrzedsiębiorstwoPrzedsiębiorstwo

kategoria organizacyjna

jednostka zorganizowana

szczególny przypadek instytucji, do której odnoszą się sformułowane zasady racjonalnej organizacji

ujęcie z organizacji i zarządzania

ćwiczenia

Podaj charakterystyczne wyróżniki w definicjach przedsiębiorstwa

zależności od ujęcia dziedziny nauki.

1.1. istota przedsiębiorstwa- podsumowanie

Przedsiębiorstwo (organizacja) możemy rozpatrywać na dwa sposoby, jako czynność i jako podmiot

1. Przedsiębiorstwo jako czynność to organizacja jakiegoś procesu, zadania, to uporządkowanie kolejności sekwencji, czynności potrzebnych do realizacji założonego celu.

2. Przedsiębiorstwo jako podmiot jest rozumiana jako uporządkowana, sztucznie stworzona całość społeczna, która poprzez koordynację działalności członków i zasobów rzeczowych przeprowadza planowe transakcje z otoczeniem, realizując cele twórcy

1.2. Uwarunkowania przedsiębiorstwa

Usytuowanie makroekonomiczne (ogólne – otoczenia dalszego)

Uwarunkowania konkurencyjne (otoczenia bliższego)

Uwarunkowania wewnętrzne

1.2. usytuowanie makroekonomiczne

ustrój prawno - polityczny

system gospodarczy

wymiar ekonomiczny

czynniki społeczno-kulturowe

Wymiar techniczno - technologiczny

czynniki globalne, wymiar międzynarodowy

położenie geograficzne

1.2. uwarunkowania konkurencyjne

konkurencja w branży

klienci (nabywcy)

dostawcy

sojusznicy strategiczni

regulatorzy (agencje regulacyjne, grupy interesu np. związki zawodowe, liga wyborcza kobiet)

właściciele

1.2. uwarunkowania wewnętrzne

zasoby rzeczowe

zasoby finansowe

zasoby ludzkie (pracownicy, zarząd)

1.2. atrybuty przedsiębiorstwaczas działania

zaspokajanie potrzeb pracowników organizacji (trójkąt maslowa)

wymiana produktów

zasoby kapitałowe

samodzielność decyzyjna

równowaga finansowa

zarobkowanie

ryzyko

dynamizm

wiedza, umiejętności

1.3. Ewolucja

okres niewolnictwa

feudalizm (średniowiecze)

przełom XVIII i XIX wieku

1.3. ewolucja

Manufaktura Przedsiębiorstwo przemysłowe

Techniczny podział pracy

Nie występuje albo jest w zalążku

Jest z reguły bardzo rozwinięte

Techniczne uzbrojenie pracy

Bardzo niskie w postaci najprostszych urządzeń i narządzi

Jest zróżnicowane zależnie od rodzaju produkcji, często bardzo wysokie

Warunki pracy

Najczęściej bardzo trudne

Zróżnicowanie, ale zwykle dużo lepsze niż w manufakturze

1.3. manufaktura

Przedsiębiorstwo zatrudniające większą liczbę robotników wykonujących prace ręczne, podporządkowanych jednolitemu kierownictwu,

Wczesnokapitalistyczna forma produkcji przemysłowej, poprzedzająca bezpośrednio powstanie wielkiego przemysłu

1.3. ewolucja

Nowe formy przedsiębiorstw

Nowe organizowanie (organizacje wirtualne)

Nowe obszary działalności

Globalizacja

2. Klasyfikacja przedsiębiorstw (8)

Kryteria podziału:Kryteria podziału:

własność

rodzaj działalności gospodarczej

wielkość

struktura organizacyjna

forma prawna

typ

2. klasyfikacja

Rodzaje przedsiębiorstw:Rodzaje przedsiębiorstw:

Przedsiębiorstwa publiczne, prywatne, krajowe, międzynarodowe, militarne i cywilne, produkcyjne usługowe, organizacje religijne, formalne i nieformalne itd.

2.1. podział przedsiębiorstw ze względu na formę własnościformę własności

określa, do kogo należy majątek przedsiębiorstwa.

Właścicielem może być:

przedsiębiorstwo państwowe, spółdzielcze, komunalne, mieszane.

2.1. podział przedsiębiorstw ze względu na formę własnościformę własności

Prywatne Publiczne państwa

oraz

Samorządu terytorialnego

2.1.forma własności prywatnaprywatna

Przedsiębiorstwa jednoosobowe

Spółki prawa handlowego

Spółdzielnie

Towarzystwa wzajemnych ubezpieczeń

Fundacje

Przedsiębiorstwa mieszane (spółki z przewagą kapitału prywatnego)

Przedsiębiorstwa zagraniczne

2.1.forma własności państwowa państwowa i samorządowasamorządowa

Przedsiębiorstwa publiczne

Przedsiębiorstwa państwowe

Spółki państwowe osób prawnych

Przedsiębiorstwa stanowiące własność komunalną

-Przedsiębiorstwa komunalne

-Spółki komunalne

2.1. przedsiębiorstwo państwowe

Prowadzą działalność w oparciu o:

-ustawę o przedsiębiorstwach państwowych (z 22 września 1981) z późniejszymi zmianami (Dz. U. Nr 18 z 1991 r.)

-ustawę o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych (z 13 stycznia 1989 r.) z późniejszymi zmianami (Dz. U. Nr 6 z 1992 r.)

- przepisy kodeksu handlowego w przypadku jednoosobowych spółek skarbu państwa

2.1. przedsiębiorstwo państwowe

Organa założycielskie:

-naczelne lub centralne organy administracji państwowej

-terenowe organa administracji państwowej

Działalność prowadzą w oparciu o zasady SSS

2.1. przedsiębiorstwo państwowe

Ze względu na charakter działalności gospodarczej mogą to być przedsiębiorstwa działające na:

-zasadach ogólnych

-zasadach użyteczności publicznej

2.1. przedsiębiorstwa samorządu terytorialnego

przedsiębiorstwa użyteczności publicznej,

w szczególności są to przedsiębiorstwa komunalne (zaopatrzenie w wodę, utrzymanie czystości) czyli

zaspokajające bieżące potrzeby ludności,

zysk nie jest ich celem, co nie zwalnia ich do jego uzyskania

2.1. spółdzielnia

Regulacje wg:

-Prawa Spółdzielczego (ustawa z 16 września 1982r.) z późniejszymi zmianami (dz. U. Nr.54 z 1995r.)

-Statutu uchwalonego przez założycieli (Spółdzielnie mogą założyć 10 osób fizycznych lub 3 osoby prawne.)

Organy spółdzielni to: walne zgromadzenie, rada nadzorcza, zarząd.

2.1. przedsiębiorstwa prywatne

-przedsiębiorstwa powstałe jako prywatne do roku 1998 (w gospodarce nakazowo-rozdzielczej)

-przedsiębiorstwa powstałe jako prywatne od roku 1990

-przedsiębiorstwa powstałe w wyniku prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych od roku 1990

2.1. przedsiębiorstwa prywatne prowadzone przez osobę fizyczną

Przedsiębiorstwo prywatnePrzedsiębiorstwo prywatne osoby fizycznej rozpoczyna działalność w chwilą wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Nie posiada ono osobowości prawnej. Uznawana za jedną z najbardziej elastycznych i efektywnych form własności.

2.2. podział przedsiębiorstw ze względu na formę prawnąformę prawną

-forma prawna przedsiębiorstwa jest ustanawiana przy jego założeniu, może być jednak zmieniona w toku działalności

-w odniesieniu do niektórych rodzajów działalności przepisy prawa narzucają formę prawną, np. dla banków, zakładów ubezpieczeń, wymagana formą w nazwie jest spółka akcyjna SA

2.2. podział przedsiębiorstw ze względu na formę prawnąformę prawną

przedsiębiorstwa regulowane przepisami prawa cywilnego prawa cywilnego ((przedsiębiorstwa jednoosobowe i spółki cywilne)

przedsiębiorstwa regulowane przepisami prawa handlowego prawa handlowego (spółki handlowe)

2.2. przedsiębiorstwa jednoosobowe

Przedsiębiorstwo jednoosobowePrzedsiębiorstwo jednoosobowe należy (niezależnie od liczby pracowników) do jednego właściciela, będącego osobą fizyczną. Prowadzone jest i reprezentowane przez właściciela, który jest przedsiębiorcą. Odpowiada on w sposób wyłączny i bez ograniczeń za wszelkie zobowiązania swojego przedsiębiorstwa tj. majątkiem firmy i majątkiem osobistym.

2.2. spółka cywilnaPowstaje w drodze umowy pisemnej zawartej przez wspólników (osoby fizyczne, niekiedy prawne lub jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej).

Prawo nie określa wysokości kapitału własnego (wkładem może być kapitał gotówkowy lub rzeczowy).

Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiadają całym swym majątkiem.

Spółka nie posiada osobowości prawnej.

Spółka cywilna ma możliwość przekształcenia w spółkę jawną (gdy przychody ze sprzedaży dóbr i usług osiągnęły równowartość w złotych 400 000 euro przez kolejne dwa lata)

2.2. spółki handlowe

osobowe kapitałowe

Jawna Partnerska

Komandytowa

Komandytowo

- akcyjna

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka

akcyjna

2.2. spółki handlowe

działalność spółek opiera się o ustawę z dnia 15 września 2000r (Dz. U. nr 94, poz. 1037)

obecnie kodeks handlowy dopuszcza przekształcanie się spółek we wszelkie możliwe konfiguracje

obecnie dopuszcza się łączenie się spółek osobowych ze spółkami kapitałowymi, oraz osobowych między sobą pod warunkiem, iż nastąpi zawiązanie nowej spółki osobowej

Spółki powstają z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego (wyłączając spółkę jawną)

2.2. spółki osobowe

mogą we własny imieniu nabywać prawa, w tym nieruchomości

mogą zaciągać zobowiązania i być pozwane

działalność spółki prowadzona jest pod własną firmą

zmiana postanowień umowy spółki wymaga wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej

ogół praw i obowiązków wspólnika może być przeniesiona na inną osobę za zgodą pozostałych wspólników

nie posiadają one osobowości prawnej, jest to istotne dla celów podatkowych.

2.2. spółka jawna (sp.j.)Majątkiem spółki jest wniesiony do niej wkład wspólników oraz mienie nabyte przez spółkę w czasie prowadzenia przez nią działalności.

Kodeks nie stanowi o wysokości o wysokości kapitału i wysokości udziałów wspólników. Reguluje to umowa spółki.

Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki całym swym majątkiem, solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką.

Każdy ze wspólników ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w startach w tym samym stopniu bez względu na rodzaj i wartość wkładu.

Wspólnik ma prawo do 5% odsetek od udziału, nawet w przypadku strat.

2.2. spółka jawna

Umowa spółki powinna zawierać:

Firmę (nazwę) i siedzibę spółki

Określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość

Przedmiot działalności spółki

Czas trwania spółki (jeśli jest oznaczony)

2.2. spółka komandytowa (sp.k.)

Występują dwie kategorie wspólników: komplementariusz i komandytariusz. Komplementariusz – odpowiada za zobowiązania spółki całym swym majątkiem (również osobistym). Komandytariusz odpowiada tylko do wysokości wkładu.

Spółka jest zawierana jest gdy co najmniej jeden jest komplementariuszem i co najmniej jeden jest komandytariuszem.

Wkładem spółki może być świadczenie pieniężne lub rzeczowe (aport).

Komplementariusz uczestniczy w zyskach spółki proporcjonalnie do wysokości wkładu.

2.2. spółka komandytowa

Umowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Umowa powinna zawierać:

firmę i siedzibę firmy

Przedmiot działalności spółki

Czas trwania spółki (jeśli jest oznaczony)

Oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość

Oznaczoną sumę komandytową – oznaczony zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli

2.2. spółka komandytowa-akcyjna (s.k.a.)Spółkę tę powołano z myślą o przedsiębiorstwach rodzinnych działających dotychczas w formie spółek osobowych lub spółek z.o.o., których właściciele chcą pozyskać kapitał poprzez emisję akcji, z zachowaniem zarządu i kontroli nad spółką.

za zobowiązania spółki przynajmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.

Wielkość kapitału wg kodeksu powinien wynosić co najmniej 50 000 zł.

Założycielami spółki są osoby podpisujące statut (co najmniej wszyscy komplementariusze)

Podlegają przepisom dotyczących spółki komandytowej i akcyjnej.

2.2. spółka partnerska (sp.p.)Jest utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu. Partnerami w spółce mogą być tylko osoby fizyczne posiadające uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu (adwokata, biegłego rewidenta, doradcy podatkowego, położnej ..)

Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki, które spowodował inny partner.

Prowadzić sprawy może zarząd lub każdy z partnerów może reprezentować spółkę samodzielnie.

Zgłasza się ją do Sądu Rejestrowego.

2.2. spółki kapitałowe

posiadają osobowość prawną

przedmiotem wkładu nie może być prawo niezbywalne, świadczenie pracy lub usług

2.2. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (z.o.o.)

może być utworzona przez jedną (ale nie może być to jednoosobowa spółka z.o.o.) lub więcej osób

warunek powstania spółki to wniesienie przez wspólników kapitału zakładowego (założycielskiego)

minimalny kapitał zakładowy 50 000 zł

pojedynczy udział nie mniejszy niż 500 zł

wspólnicy mogą wnosić udział pieniężny lub niepieniężny

zmiany kapitału zakładowego należy zgłosić do sądu rejestrowego

Wspólnicy mają równe prawa i obowiązki

Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki

2.2. spółka akcyjna (S.A.)

może zawiązać jedna (ale nie może być to jednoosobowa spółka z.o.o.) bądź więcej osób,

założycielami spółki są osoby podpisujące statut

wniesienie przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie kapitału zakładowego

ustanowienie zarządu i rady nadzorczej

ćwiczenia

Jakie problemy mogą pojawić się w zarządzaniu przedsiębiorstwem zależnie

od formy własności?

2.3. podział przedsiębiorstw ze względu na rodzaj działalnościrodzaj działalności

grupuje przedsiębiorstwa w określonych działach i branżach gospodarki narodowej.

2.3. podział przedsiębiorstw ze względu na rodzaj działalnościrodzaj działalności

Przemysłowe Budowlane Rolnicze

Ubezpieczeniowe

Bankowe Usługowe

Transportowe

2.3. podział przedsiębiorstw ze względu na rodzaj działalnościrodzaj działalności

Produkcyjne Usługowe

ćwiczenia

Podaj przykłady przedsiębiorstw

polskich lub zagranicznych

ze względu na rodzaj działalności

2.4. podział przedsiębiorstw ze względu na wielkośćna wielkość

małe średnie duże

2.4. przedsiębiorstwo małe

zatrudnienie średnioroczne mniejsze niż 50 pracowników

osiągnięcie przychodów netto ze sprzedaży dóbr i usług oraz z operacji finansowych nie przekraczających równowartości w złotych 77 milionów euro

lub

suma aktywów bilansu przedsiębiorstwa sporządzonego na koniec roku obrotowego nie przekroczyła równowartości w złotych 5 5 milionów euro

2.4. przedsiębiorstwo średniezatrudnienie średnioroczne mniejsze niż 250 pracowników

osiągnięcie przychodów netto ze sprzedaży dóbr i usług oraz z operacji finansowych nie przekraczających równowartości w złotych 4040 milionów euro

lub

suma aktywów bilansu przedsiębiorstwa sporządzonego na koniec roku obrotowego nie przekroczyła równowartości w złotych 27 27 milionów euro

ćwiczenia

Jakie problemy mogą pojawić się w zarządzaniu przedsiębiorstwem zależnie

od jego wielkości?

2.5. podział przedsiębiorstw ze względu na strukturę organizacyjną strukturę organizacyjną

Struktura funkcjonalna Struktura liniowa

Struktura liniowo – sztabowa Struktura dywizjonalna

Struktura macierzowa

2.6. podział przedsiębiorstw ze względu na rozczłonkowanie terytorialne rozczłonkowanie terytorialne

jednozakładowe wielozakładowe

sieciowe

2.6. podział przedsiębiorstw ze względu na rozczłonkowanie terytorialne rozczłonkowanie terytorialne

Przedsiębiorstwo jednozakładowe – zwykle o jednolitej zwartości terytorialnej, składającego się np. z jednego zakładu produkcyjnego

Przedsiębiorstwo wielozakładowe – składa się z dwóch lub więcej zakładów w różnych miejscach

ćwiczenia

Jakie problemy mogą pojawić się w zarządzaniu przedsiębiorstwem zależnie

od rozczłonkowania terytorialnego?

2.7. podział przedsiębiorstw ze względu na dopuszczenie do publicznego dopuszczenie do publicznego

obrotu papierami wartościowymi obrotu papierami wartościowymi

giełdowe pozagiełdowe

ćwiczenia

Korzyści i starty płynące dla przedsiębiorstwa z wejścia na giełdę

papierów wartościowych?

2.8. podział przedsiębiorstw ze względu na zakres internacjonalizacji zakres internacjonalizacji

Krajowe Międzynarodowe

Wielonarodowe Globalne

ćwiczenia

Problemy przedsiębiorstw wynikające z internacjonalizacji?

3. Cele przedsiębiorstw

Sposoby wyjaśnienia motywów działalności przedsiębiorstwa:

-osiągnięcie maksymalnego zysku

-Opanowanie rynku

-Maksymalizacja wartości rynkowej aktywów firmy

-Przetrwanie dzięki zapewnieniu sobie zadowalających wyników

-Zaspokajanie potrzeb klientów

4. Uproszczona struktura bilansu

Aktywa

Aktywa trwałe

Aktywa obrotowe

Suma bilansowa aktywów

Sposób zaangażowania kapitałów

Pasywa

Kapitały własne

Kapitały obce długoterminowe

Kapitały obce krótkoterminowe

Suma bilansowa pasywów

Źródła pochodzenia kapitałów

4.1. aktywa trwałe

1. Wartości niematerialne i prawne

2. Rzeczowe aktywa trwałe

3. Należności długoterminowe

4. Inwestycje długoterminowe

5. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

4.1. aktywa obrotowe

1. Zapasy

2. Należności krótkoterminowe

3. Inwestycje krótkoterminowe

4. krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

4.1. kapitały obce-kredy bankowy

-pozabankowe kredyty (kredyt dostawcy, kredyt odbiorcy)

-obligacje

-leasing

-faktoring

-forfaiting

-franchising

-venture capital

-(m&a)

Literatura

Sudoł S.: Przedsiębiorstwo. Podstawy nauki o przedsiębiorstwie. Teoria i praktyka zarządzania, Toruń 2002

Lichtarski J (red.): Podstawy nauki o przedsiębiorstwie, Wrocław 1995

Kortan J.: Podstawy ekonomiki i zarządzania przedsiębiorstwem, Warszawa 1997

Jarocka J.: Finanse, Warszawa 2004