Szkoła Podstawowa nr 17 w Koszalinie

Międzyszkolny Konkurs Wiedzy o Krajach Anglojęzycznych

IRLANDIA

W tym miesiącu przenosimy się na drugą pod względem wielkości wyspę archipelagu Wysp Brytyjskich, do Irlandii. I od razu musimy wyjaśnić, że znajdują się tutaj dwa kraje: Irlandia Północna będąca integralną częścią Zjednoczonego Królestwa, podobnie jak Szkocja i Walia oraz Irlandia, kraj o ustroju republikańskim, niezależny od UK od 1921 roku.

Stolicą Republiki Irlandii jest Dublin, największe miasto na wyspie, a głową państwa prezydent. W kraju mieszka około 4 i pół miliona obywateli i jest jednym z najbogatszych pod względem dochodu narodowego na głowę mieszkańca państw na świecie. Z powodu zielonego krajobrazu przeważającego na swoim terenie jest nazywany Zieloną lub Szmaragdową Wyspą. Poeci mówią zaś o nim Erin. Umiłowanie do muzyki i tańca przedstawia herb Irlandii, którym jest złota harfa o srebrnych strunach na niebieskim tle.

Flagę tworzą trzy pionowe pasy o zielonym, pomarańczowym i białym kolorze. Jedna z legend mówi, że zielony oznacza katolików, których jest większość w tej republice, pomarańczowy protestantów, wcześniej duchowo związanych z Anglią a kolor biały to dążenie do pokoju między nimi. Brak było tego pokoju przez większą część historii Irlandii

Patronem jest św. Patryk, apostoł Zielonej Wyspy z V w. Rośliną jest trójlistna koniczyna (shamrock), którą Patryk wykorzystywał jako pomoc naukową tłumacząc istotę Trójcy Świętej, gdy chrystianizował ten piękny kraj. Postać świętego jest tak popularna, że co roku 17 marca na całym świecie świętuje się jego dzień paradami, nie tylko Irlandczyków, a różne stroje noszone wtedy mają oczywiście zielony kolor.

Poza granicami kraju, szczególnie w Stanach Zjednoczonych, mieszka około 12-16 milionów osób pochodzenia irlandzkiego i Dzień św. Patryka przypomina im starą ojczyznę, z której ich przodkowie musieli emigrować w poszukiwaniu pracy i chleba. Tak więc przyjrzyjmy się tym przodkom współczesnych Irlandczyków, którymi byli przybyli kilkaset lat przed naszą erą Celtowie, znani nam z rozważań na temat poprzednich krajów.

Wytworzyli oni cywilizację na dość wysokim poziomie, z powodu braku umiejętności pisania, jej dorobek był przekazywany ustnie z pokolenia na pokolenie i to wytworzyło podobną do greckiej mitologię, do której kolejne generacje dodawały nowe elementy. Stąd tradycja literacka tego kraju czerpała i czerpie dalej inspirację. Opowieści o walecznych przodkach popisujących się męstwem, walczących, kochanych, porzucanych, zdradzanych i poszukujących zemsty stanowią jedno z najciekawszych zjawisk kultury naszego kontynentu.

Jak już wiemy, Celtom brakowało jedności politycznej dlatego wyspa była penetrowana przez Wikingów, Normanów a od połowy XII wieku podporządkowywana i kolonizowana przez Anglików. Tylko na początku XI w. udało się królowi Brianowi Boru zjednoczyć kraj i poprowadzić jego mieszkańców do zwycięskiej bitwy z Wikingami pod Clontarf w 1014 roku, w której niestety zginął.

Wewnętrzne spory i walki zachęciły później Anglików do wtrącania się w wewnętrzne sprawy wyspy, która stała się ich pierwszą kolonią. Przybysze stojący na wyższym poziomie cywilizacyjnym pozbawiali rdzennych mieszkańców ziemi i stopniowo spychali ich do kategorii ludzi gorszej kategorii. Jeszcze bardziej się to zjawisko zaostrzyło gdy Anglicy przeszli na protestantyzm, podczas gdy Irlandczycy pozostali katolikami.

Kolejni królowie Anglii wysyłali tu ekspedycje karne tłumiące krwawo dążenia katolickich poddanych do zachowania swojej tożsamości i resztek niezależności. Nawet doszło do tego, że katolicki Irlandczyk nie mógł posiadać konia ani ziemi. W XIX wieku powstał ruch narodowy, którego celem miała być całkowita niepodległość od Londynu. W tym też wieku mamy najliczniejszą emigrację za ocean spowodowaną kilkuletnią klęską głodu w połowie stulecia. Przyczyną jej był nieurodzaj ziemniaków.

Wielu mieszkańców umarło z głodu, o gorzka ironio, będąc poddanymi największego i najbogatszego imperium na świecie. Niechęć do Anglików ma wielowiekowe i złożone podłoże w tym kraju. Dopiero po I wojnie światowej w 1921 roku powstało Wolne Państwo Irlandzkie, które nie objęło jednak 6 hrabstw znajdujących się na północnym wschodzie wyspy. Hrabstwa te jako Północna Irlandia do dzisiaj są częścią Zjednoczonego Królestwa, nazywane są Ulster, a stolicą jest miasto Belfast.

Powodem takiego stanu rzeczy jest fakt, że w tych hrabstwach nie mają przewagi irlandzcy katolicy lecz protestanccy Anglicy, którzy za wszelką cenę chcą pozostać wierni Londynowi. I to właśnie jest źródłem napięć i wrogości między dwoma narodami mieszkającymi w Irlandii Północnej, której flagą jest krzyż św. Patryka.

Mimo, że kraj i naród go zamieszkujący nie należą do największych to w dziedzinie literatury i muzyki jest prawdziwym mocarstwem. Wystarczy tylko przytoczyć kilku pisarzy takich jak: Jonathan Swift autor „Podróży Guliwera”, Oscar Wilde, Samuel Becket, James Joyce czy George Bernard Shaw, których twórczość będziecie poznawać w liceum i trudno sobie wyobrazić świadomość współczesnego wykształconego człowieka bez ich wkładu.

Z kolei muzyka naszych czasów bez takich zespołów jak U2 ze słynnym wokalistą Bono, znanym również z zaangażowania w pomoc najbiedniejszym krajom świata, czy wykonawców jak Sinead O’Connor czy Enya, byłaby o wiele uboższa. Muzyka celtycka bardzo popularna w wielu krajach propagowana jest przez takie zespoły jak the Cranberries, Carrantuohill, lub Shannon. Fani muzyki irlandzkiej liczeni są w milionach, jeżeli nie w dziesiątkach milionów i to nie tylko wśród nastolatków. Taniec irlandzki również przyciąga rzesze miłośników dodatkowo rozsławiając ten malutki kraj wielkiej kultury.

W ostatnich latach wielu Polaków osiedliło się na Zielonej Wyspie poszukując tam dla siebie miejsca, sto lat wcześniej w tym samym celu do Ameryki wyjeżdżali Irlandczycy, którzy nie zapomnieli o swoich korzeniach i kulturze. Miejmy nadzieję, że i Polacy wzbogacą kulturę Irlandii o nasze piękne tradycje. Współczesna Szmaragdowa Wyspa to kraj najnowocześniejszych technologii i najwyższego poziomu rozwoju cywilizacyjnego, nie zapominający jednak o swojej złożonej, czasami tragicznej przeszłości wynikającej często z własnej winy czyli braku zgody i kompromisu, a więc cech nieobcych również nam. Może dlatego warto go bliżej poznać, by podobnie jak on odnieść w przyszłości sukces, stawiając na nowoczesność, ale nie odwracając się też od tradycji.