Szczypta (al)chemii i nauk pokrewnych

... dla humanistów

Wojciech Grochala

Uniwersytet Warszawski Centrum Nowych Technologii

Wykład IX – Alchemia

(AL)CHEMIA

Meta-nauka?

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

–500

Demokryt z Abdery 460–370 BC

Leucyp z Miletu V w. BC

John Dalton 1766–1844

500 1000 1500 2000 0

(…) 2000 lat!

Robert Boyle 1627–1691

horror vacui

ZOSIMUS (AL)CHEMISTA

Pokłosie upadku kultu Słońca…

Wojciech Grochala

30 BC Kleopatra† 33 AD Alexandria chrzest 200 AD CENTRUM chrześc. KRYZYS Cesarstwa NAJAZDY barbarz. 330 AD Konstantynopol 2-gim centrum władzy (Nova Roma) … 1054 Schizma Wsch.

Wykład IX – Alchemia

Zosimos z Panapolis III/IV w. AD

Żyzny Półksiężyc Ok. 3 katarakty

Zmierzch tradyc. religijności

EGIPSKA TRADYCJA SPEKULACJI

Klimat sprzyjający odmienności

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

wewnętrznie sprzeczne odmiany kultu słonecznego

fantastyczne scenariusze życia pozagrobowego

różnorodność wierzeń w różnych ośrodkach – stymuluje podejrzliwość

Rozkwit: Arianizm Gnostycyzm Manicheizm Hermetyzm Monastycyzm Ojców Pustyni … (kosciół koptyjski)

Człowiek: niespójny konglomerat -ciała -duszy -ducha (pneumy); jego prawdziwą jaźnią jest pneuma, równie obca światu, jak Bóg (hebr. Prawdziwe Imię). Celem życia jest przebudzenie odrętwiałej pneumy i uwolnienie jej z więzów Losu i świata, aby wrócić do Boga. Potrzebne są do tego: wiedza, objawienie, iluminacja co do natury "ja", Boga i świata. Eksperyment, SEN, APOKRYFY!

HERMETYZM

Klimat sprzyjający holizmowi

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Hermetyzm zakłada jedność i niepodzielność universum, w którym wydarzenia zachodzą synchronicznie na wszystkich jego poziomach

Mikro- vs. makrokosmos Poziom duchowy, materialny i aspekt zmysłowy

naczyniami połączonymi zasady zachowania (materii i energii) = przepływy Poza Egiptem współzawodniczył z chrześcijaństwem

(Pierwotne Logos) Część “renesansowej myśli mistycznej” Wpływ nawet na Newtona

Spuścizna Platona & Żydów Aleksandryjskich

KOWALE & in. W APOKRYFACH

Naukowcy potomkami Azazela

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

“A w owych czasach, również i potem, gdy synowie boży (obserwatorowie, grigori) obcowali z córkami ludzkimi, byli na ziemi olbrzymi (nefilim), których im one rodziły. To są mocarze, którzy z dawien dawna byli sławni. ” Genesis 6,4 (~950 BC)

1 Ks. Enocha 6-9 (~300 BC), usunięta IV AD z Kanonu

Wybrane przez siebie kobiety upadli aniołowie (200) nauczyli czarów i zaklęć: Azazel przekazał ludzkości wiedzę o kowalstwie i jubilerstwie oraz o sztuce malowania ciała, Amezarak nauczył ludzi zaklinania i zielarstwa, Armaros sztuki przeciwstawiania się magii, Barakiel przekazał wiedzę o astrologii, Kokabiel wykształcił złowieszczów, Tamiel zaś astrologów, Asradel wyjawił tajemnice Księżyca.

The whole earth has been corrupted through the works

that were taught by Azazel: to him ascribe all sin.

— 1 Enoch 10:8

Mircea Eliade "Kowale i alchemicy", wyd. Aletheia, Warszawa 2007

ZOSIMUS: ZADANIA (AL)CHEMII

Prawdziwa Natura Wszechrzeczy

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Study of: “the composition of waters, movement, growth, embodying and disembodying, drawing the spirits from bodies and bonding the spirits within bodies.”

SZTUKA PRZEMIAN (transmutacji)

(AL)CHEMIA

ZOSIMUS: ZADANIA (AL)CHEMII

Prawdziwa Natura Wszechrzeczy

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Study of: “the composition of waters, movement, growth, embodying and disembodying, drawing the spirits from bodies and bonding the spirits within bodies.”

SZTUKA PRZEMIAN (transmutacji)

(AL)CHEMIA

PRZEMIANY – KLASYCZNIE

RELACJE – NIE PRZEMIANY

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

ZOSIMUS SPIRYTUALISTA

Spod znaku retorty i tygla

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Typowa destylacja: 50-60% Destylacja frakcyjna: 95.6% Destylacja azeotropowa: 100% PARACELSUS: test spaleniowy PRAWDZIWA Natura Rzeczy (skryta w Wodzie)

“drawing the spirits from bodies and bonding the spirits within bodies”

Pierwsza opisana destylacja wódki

ZOSIMUS O TRADYCJI & TRANSMUTACJI

Niebo – Ziemia (kolumna niebios)

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

“There are two sciences and two wisdoms, that of the Egyptians and that of the Hebrews, which latter is confirmed by divine justice”

“As the sun is, so to speak, a flower of the fire and (simultaneously) the heavenly sun, the right eye of the world, so copper when it blooms—that is when it takes the color of gold, through purification—becomes a terrestrial sun, which is king of the earth, as the sun is king of heaven”

ZOSIMUS O TRADYCJI & TRANSMUTACJI

Niebo – Ziemia (kolumna niebios)

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

“There are two sciences and two wisdoms, that of the Egyptians and that of the Hebrews, which latter is confirmed by divine justice”

“As the sun is, so to speak, a flower of the fire and (simultaneously) the heavenly sun, the right eye of the world, so copper when it blooms—that is when it takes the color of gold, through purification—becomes a terrestrial sun, which is king of the earth, as the sun is king of heaven”

DESTYLACJA & TRANSMUTACJA

Alchemik – kapłanem

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

oczyszczające opary rtęci i siarki = woda święcona

transformacja Pb & Cu w Ag & Au – wewn. proces oczyszczenia i odkupienia

transsubstancjacja

ogień i woda (+olej)

KAMIEŃ FILOZOFICZNY

Eliksir, tynktura, magiczny kamień

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Wieczne życie & reinkarnacja (transmutacja człowieka)

ŻYCIE, SMIERĆ & REINKARNACJA

Eliksir, tynktura, magiczny kamień

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Właściwe: - składniki, proporcje - czas, układ planet, etc.

Judah Loew ben Bezalel

ha Adamah = ziemia (powstał z mułu ziemi)

SMOK (wąż) zmeu = zmej = zemlja

KOLORY STOPÓW

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Wydobycie Natury b.trudne

PRZY ODROBINIE CHĘCI…

Nie wszystko złoto, …

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Au Cu-Zn Fe-S

PRZY ODROBINIE CHĘCI…

Nie wszystko złoto, …

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Au Cu-Zn Fe-S

CELE: podsumowanie

Dream, dream, dream…

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

chrysopoeia panacea alkahest

W czym przetrzymywać???

uniwersalny rozpuszczalnik

√ vide: woda królewska (pocz. XIV w.)

HOLIZM & SYMBOLIKA

Ukryta Jednia Świata

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Mars Wenus

NIEOCZEKIWANE REAKCJE

A-na-li-zuj

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Hg S HgS

ARCYHOLIZM

Integra Natura

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

ARCYHOLIZM, c.d.

Integra Natura (Big Bang…)

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

"Pierwiastki", planety, dni tygodnia, organy ciała, charaktery, kamienie, symbole, liczby, kwiaty, zwierzęta, procesy, SŁOWA (kabała)

SEKRETNY JĘZYK

Język rzemiosła (cech) i nauki

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

(…) masoneria

ARABOWIE

(Al)chemia – czarna magia

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

średn. łacina: alchymia

arabski al-kīmiyā’ (الكيمياء‎‎)‘ kamień fil.)

późna greka chēmeía (χημεία), chēmía (χημία) (czarna magia)

wczesna greka Chēmia (Χημία) (Egipt)

egipski: Egipt to kēme (‘czarna ziemia’, kontrast do piasku pustynnego)

Arabski Leonardo

Chemia – czarna magia

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

• ~3000 traktatów • Opisuje takwin – stworzenie sztucznego życia (posłuszne

skorpiony, węże, itp.) • Metale składają się z Hg i S w różnych proporcjach (ale nie

zwykłych pierwiastków, lecz filozoficznych) • Szuka al-iksir (katalizatora) do przemian metali • Podejście ilościowe i eksperymentalne (metodologia) • Ekwiwalent kwasu i zasady 1144: arabski traktat o alchemii przetłumaczony w Europie…

Jābir ibn Hayyān (Geber) 721–815 AD

Europa, Indie, Chiny

Fenomen ogólnoświatowy

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

EUROPA • 1317: Jan XXII zakazuje obietnic transmutacji przez fałszywych alchemików • 1403: Henryk IV angielski opodatkowuje alchemikow – licencja na transmutacje

INDIE • Stworzenie boskiego ciała (divya-dehamoraz) oraz nieśmiertelności cielesnej

(jīvan-mukti) • Hg – nasienie boga Śivy, S – krew menstruacyjna bogini Devī (!)

CHINY • IX w. – odkrycie przez alchemików czarnego prochu (anty-nieśmiertelność) • 5 pierwiastków (Wu Xing); magiczna liczba 5 (kosmologia) • Wielki Eliksir Nieśmiertelności • Medycyna, qi, akupunktura, taoism, feng shui

Europa, Indie, Chiny

Fenomen ogólnoświatowy

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

EUROPA • 1317: Jan XXII zakazuje obietnic transmutacji przez fałszywych alchemików • 1403: Henryk IV angielski opodatkowuje alchemikow – licencja na transmutacje

INDIE • Stworzenie boskiego ciała (divya-dehamoraz) oraz nieśmiertelności cielesnej

(jīvan-mukti) • Hg – nasienie boga Śivy, S – krew menstruacyjna bogini Devī (!)

CHINY • IX w. – odkrycie przez alchemików czarnego prochu (anty-nieśmiertelność) • 5 pierwiastków (Wu Xing); magiczna liczba 5 (kosmologia) • Wielki Eliksir Nieśmiertelności • Medycyna, qi, akupunktura, taoism, feng shui

ZASADY (chemia, medycyna)

Współczesna alchemia: zielarstwo

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Allopathy

Homeopathy

similar similar

similar dissimilar

Vide: Ludwik Hirszfeld & bakterie.

PL WKŁAD

DIVI LESCHI GENUS AMO

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Michał Sędziwój 1566–1636

„Novum Lumen Chymicum” 1604

Odkrywca tlenu (z KNO3) Książka do 1778 r. 53 wydania (!) Korzystali z niej Newton i Lavoisier; Newton – rozszczepienie światła = alchemia korpuskuł

Sendivogius Polonus

NÓŻ W PLECY ALCHEMII

Zdarzenia krytyczne

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Robert Boyle 1627–1691

„The Sceptical Chymist” 1661

• ILE PIERWIASTKÓW? • CO JEST PIERWIASTKIEM?

• Boyle would note the place in which the experiment was carried out, the wind characteristics, the position of the Sun and Moon, and the barometer reading, all just in case they proved to be relevant

• 1720: rozróżnienie między chemią i alchemią (~metafizyka vs. fizyka)

Równania reakcji chemicznych (1615) jatrochemia

Jean Beguin 1550–1620

„Tyrocinium Chymicum” 1610

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Ostatnia “transmutacja” (1828)

“Nieudacznik”

Friedrich Wöhler 1800–1882

cyjanian amonu mocznik

Początek chemii organicznej!

+NH3

CO2 + H2O H2CO3

Bezdroża eteru i cieplika

Czy "niebytu nie ma"?

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Fluktuacje próżnii & elektrodynamika kwantowa

& czarna energia

James C. Maxwell 1831–1879

Dymitr Mendelejew 1834–1907

Albert A. Michelson 1852–1931 (Strzelno)

1887 exp.

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

Prawdziwa transmutacja (1941)

Współczesna alchemia

chrysopoeia (transmutacja

w złoto)

202Hg + n → 199Au + 4α

Zamiast zakończenia

http://alchemyguild.memberlodge.org/ 2015

Wojciech Grochala

Wykład IX – Alchemia

“The Alchemy Journal is devoted to the Divine Art, Celestial Agriculture, the Mother of all Science and Wisdom, the ancient Art of Transformation: the Great Work as known by many names.”