WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

BADANY MATERIAŁ sposoby doboru próby

dr Victoria Kamasa

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

MAGIC BOX

DANE

RÓŻNICE

ZALEŻNOŚCI

STATYSTYKA

ZMIENNE

ROZKŁADY

TESTY

WSKAŹNIKI

MIARY

…MAGIA

dr Victoria Kamasa

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

GDZIE PROBLEM?

POPULACJA„Określony teoretycznie zbiór

elementów badania”

POPULACJA BADANA„Zbiór elementów, z którego

próba jest faktycznie pobierana”

(Babbie 2003)

PRÓBAZbiór elementów, które

zostają faktycznie poddane badaniu

(Babbie 2003)?dr Victoria Kamasa

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

GDZIE PROBLEM?

osoby losowane z książki

telefonicznejPolacy

czytelnicy Gazety Wyborczej Polacy

ankieta pop-up na kilkudziesięciu

stronachPolacy

teksty z 20 ogólnopolskich gazet (2000-

2010)

współczesna polszczyzna

telewizyjne programy na

żywo

współczesna polszczyzna

mówionaposty z 400

losowo wybranych forów

język internetu

BADAMY

WNIOSKUJEMY

OBCIĄŻENIE PRÓBY„Wybrane elementy nie są typowe (…) dla szerszej

populacji, z której zostały dobrane”(Babbie 2003)

dr Victoria Kamasa

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

UZYSKANE WYNIKI

WYNIKImówią coś o badanym

materiale brak reprezentatywności

mówią coś o badanym zjawisku

reprezentatywność jakościowa

mówią coś o badanym zjawisku z określonym prawdopodobieństwem

reprezentatywność statystyczna

dr Victoria Kamasa

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

REPREZENTATYWNOŚĆ

STATYSTYCZNA

Daje podstawy do uogólniania na całą badaną populację;

Pozwala określić możliwy błąd przy uogólnianiu na populację;

Próba dobierana wg ściśle określonych zasad;

Zazwyczaj dość liczna próba;

JAKOŚCIOWA

Nie daje podstaw do statystycznych wnioskowań o populacji;

Pozwala sformułować przypuszczenia nt tendencji;

Zasady doboru nie są bardzo rygorystyczne;

Próba nie musi być bardzo liczna;

dr Victoria Kamasa

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

CO Z TEGO MAM?

intersubiektywna komunikowalność;

możliwość uogólnień (reprezentatywność statystyczna);

możliwość ustalania tendencji, związków między zmiennymi;

minimalizowanie czynników wpływających na uzyskiwane efekty (eksperyment);

kontrola obciążeń;

dr Victoria Kamasa

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

PRÓBY NIEREPREZENTATYWN

Edr Victoria Kamasa

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

OPIS, TEMATY ZALETY i WADY

dobór oparty na dostępności badanych;

pierwsze X osób, które znajdę w danym miejscu.

+szybka;

+ łatwa do przeprowadzenia;

+ tania;

- Bardzo duże ryzyko odchyleń;

- całkowity brak kontroli nad tym, kto podlega badaniu;

- bardzo duża przypadkowość.

PRÓBA OKOLINCZNOŚCIOWA

dr Victoria Kamasa

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

OPIS, TEMATY ZALETY i WADY

arbitralnie;

na podstawie wiedzy o populacji posiadanej przez badacza.

+ badanie tego, co interesujące, a czego listy nie można sporządzić

+ badanie przypadków odbiegających od normy;

- mała kontrola nad odchyleniami;

DOBÓR CELOWY

dr Victoria Kamasa

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

OPIS, TEMATY ZALETY i WADY

odnajdujemy jednego informatora;

on wskazuje nam kolejnych, ci zaś następnych;

+ umożliwia badanie środowisk nie dostępnych inaczej;

+ wiemy, że badani mają cechy, które są istotne ze względu na temat;

-mała kontrola nad obciążeniami;

METODA KULI ŚNIEŻNEJ

dr Victoria Kamasa

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

OPIS, TEMATY ZALETY i WADY

ustalamy kwoty w oparciu o zmienne mogące mieć wpływ na badane zjawisko;

równa (i raczej mała) liczba jednostek w każdej kwocie;

+ zróżnicowanie próby;

+ względna kontrola nad próbą;

+ pozwala na wstępne wskazanie tendencji.

-praco- i czasochłona;

DOBÓR KWOTOWY

dr Victoria Kamasa

JAKI DOBÓR?

OKOLICZNOŚCIOWA

KULA ŚNIEŻNA

DOBÓR CELOWY

DOBÓR KWOTOWY

słownictwo dziedziny X

występujące na forach

słownictwo byłych

więźniówprzyczyny

niepowodzenia na egzaminach

z języka obcego

percepcja perswazji

charakterystyka rzadkiego,

wyrazistego akcentu

akceptowalność bodźca

eksperymentalnego

metafory aborcji używanych przez osoby, które jej

dokonały

stosunek do norm

poprawnościowych

OKOLICZNOŚCIOWA

KULA ŚNIEŻNA

DOBÓR CELOWY

DOBÓR KWOTOWY

POZNANE PRÓBY

zapamiętywanie

komplementy

stereotypy

język kobiet VS język

mężczyzn

origami

Quebeck

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

PRÓBY REPREZENTATYWNE

dr Victoria Kamasa

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

WIELKOŚĆ PRÓBY SPOSÓB DOBORU

dr Victoria Kamasa

wynika z zakładanego poziomu błędu, którego nie chcemy przekroczyć;

zależność jest kwadratproporcjonalna;

losowyuwzględnia: • zmienne, które wpływają na zmienną badaną;• posiadane informacje;• możliwości;

REPREZENTATYWNOŚĆ STATYSTYCZNAREPREZENTATYWNOŚĆ„zagregowane cechy próby ściśle odzwierciedlają zagregowane cechy populacji” ze względu na określony zestaw cech związany z głównymi celami badań

(Babbie 2006)

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

WIELKOŚĆ PRÓBY

dr Victoria Kamasa

Kilka różnych wzorów Najbardziej uniwersalny (ale też wymagający największej próby):

Uα - stała wynikająca z założonego poziomu ufności (wrócimy do tego)

d – zakładany maksymalny błąd

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

LOSOWOŚĆ

dr Victoria Kamasa

PRÓBA LOSOWA:

Taka próba, która zapewnia wszystkim reprezentantom danej populacji jednakowe szanse trafienia do próby.

Potrzebny:

OPERAT LOSOWANIA

„Lista lub quasi-lista elementów, z których losuje się próbę” (Babbie 2003)

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

DOBÓR LOSOWY DOBÓR SYSTEMATYCZNY

dr Victoria Kamasa

Posiadamy operat losowania z ponumerowanymi elementami;

Na podstawie tabel liczb losowych wybieramy kolejne elementy;

Tak długo, aż uzyskamy pożądaną liczebność;

Uproszczona forma doboru losowego

Wybieramy co któryś element

Interwał losowania uzyskujemy dzieląc wielkość populacji przez wielkość próby

Element początkowy możemy wybrać na podstawie tabel liczb losowych

PRÓBY

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

DOBÓR WARSTWOWY DOBÓR KWOTOWY

dr Victoria Kamasa

stanowi uzupełnienie a nie alternatywę dla poprzednich;

próba dzielona jest na podstawie wybranych zmiennych na warstwy;

proporcje poszczególnych warstw są takie jak w populacji;

zmienne warstwujące – takie, o których przypuszczamy, że mają wpływ na badaną zmienną;

w warstwach dobór ma charakter losowy.

Odmiana doboru warstwowego;

Różnica: po wyznaczeniu warstw nie prowadzimy losowania, tylko kierujemy się zasadą dostępności;

Mniej reprezentatywna niż poprzednia.

PRÓBY

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

PRZYKŁAD

dr Victoria Kamasa

badam rodzaje środków perswazji występujące w tekstach Gazety Wyborczej w ostatnich 5 latach;

ustalam liczebność próby (wzór);

zakładam, co może mieć wpływ na badaną zmienną: rodzaj tekstu;miejsce publikacji (główne, dodatek lokalny, inny dodatek); czas powstania

ustalam proporcję poszczególnych tekstów w całej populacji: np. jaki procent tekstów stanowią felietony opublikowane w wydaniu głównym w roku 2007;

ustalam ile artykułów każdego typu muszę mieć w próbie;

z listy artykułów danego typu losowo wybieram odpowiednią liczbę tekstów.

WWW.LOGIC.AMU.EDU.PL

ĆWICZENIE

Dobierz próbę reprezentatywną do badań na temat przyswajania polszczyzny przez obcokrajowców

mieszkających na terenie Polski.

dr Victoria Kamasa

ZADANIE DOMOWE

Moodle: quiz słownik pojęć

Określenie sposobu doboru próby dla projektów badawczych (za trzy tygodnie);