SEMINARIUM ROCZNE 2013/14

Nastrój nie wywołuje zachowań, ale ma wpływ na nastawienie poznawcze i poprzez to nastawienie reguluje sposób realizacji zachowań (np. wolniej, szybciej, dokładnie, niedokładnie itp.)

Smutek – opis dwuwymiarowy

Russell, J.A. (1980). A circumplex model of affect. Journal of Personality and Social Psychology, 39, 1161-1178.

pleasuredispleasure

sleepiness

arousal

Smutek – opis dwuwymiarowy

Lang, P.J., Bradley, M.M., & Cuthbert, B.N. (2005). International affective picture system (IAPS):Affective ratings of pictures and instruction manual. Technical Report A-6. University of Florida, Gainesville, FL.

Nastrój – opis dwuwymiarowy

Tellegen, A., Watson, D. & Clark, L.A. (1999). On the dimensional and hierarchical structure of affect. Psychological Science, 10, 297-303.

Nastrój – opis trójwymiarowy

Matthews, G., Jones, D.M. & Chamberlain, A.G. (1990). Refining the measurement of mood: the UWIST mood adjective checklist. Br J Psychol, 81, 17-42.

HIPOTEZA DEFICYTU HAMOWANIA

Deficyt hamowaniaOsoby smutne wykazują deficyt w obszarze hamowania poznawczego, który obniża poziom wykonania zadań złożonych, ale nie wpływa na poziom wykonania zadań prostych

Depresja a kontrola poznawczaniska aktywność kory przedczołowej

Kaiser, S, Unger, J, Kiefer, M, Markela, J, Mundt, C, Weisbrod, C (2003). Executive control deficit in depression: event-related potentials in a Go/Nogo task. Psychiatry Research: Neuroimaging, 122, 169-184.

Osoby depresyjne nie angażują mechanizmów poznawczych pozwalających sobie lepiej radzić z zadaniami wymagającymi hamowania poznawczego (hamowanie dominującej reakcji)

wysoka aktywność kory przedczołowej

Depresja a kontrola poznawcza

Harvey P.O., Le Bastard G., Pochon J.B., Levy R., Allilaire J.F., Dubois B., et al. Executive functions and updating of the contents of working memory in unipolar depressions, Journal of Psychiatric Research, 38, pp. 567--576

Osoby depresyjne gorzej wypadają w zadaniach wymagających utrzymywania w pamięci operacyjnej 1, 2 lub 3 elementów (zadanie n-back, pamięć robocza).

Smutek a kontrola poznawczaOsoby w nastroju negatywnym wypadły gorzej w zadaniu n-back niż

osoby w nastroju pozytywnym (Gray i in., 2002; Koch i in., 2007)Osoby smutne postrzegają zadania poznawcze jako trudniejsze niż

osoby wesołe (Gendolla, 2007)Osoby smutne wykazują gorsze efekty uczenia się w zadaniach

poznawczych niż osoby wesołe (Brand, Reimer, Opwis, 2007)

Podobnych rezultatów jest raczej mało – czy nastrój ma zatem wpływ na rozumowanie?

Nie, bo taki wpływ mają tylko cechy lub symptomy chorobowe Tak, ale sztuczny nastrój jest za słaby, żeby zaobserwować jego

wpływ

HipotezaOsoby smutne powinny wykazywać słabszy poziom wykonania zadań złożonych (wymagających zaangażowania procesów kontroli poznawczej) niż osoby wesołe

KONTEKSTOWY MODEL NASTROJU

Mood-as-input

Nastawienie poznawcze

Wpływ nastroju na motywację

Nastawienie zadaniowe:

Nastrój negatywny informuje, że wynik działania jest wciąż niesatysfakcjonujący, co zmusza do kontynuowania zadania;

Nastrój pozytywny informuje, że wynik jest OK. i można zakończyć zadanie.

Nastawienie hedonistyczne:

Nastrój negatywny skłania do przerwania zadania, bo nie przynosi ono przyjemności;

Nastrój pozytywny skłania do kontynuowania zadania, bo jest ono przyjemne.

Hipoteza

W zadaniach prostych, ale długotrwałych i żmudnych z instrukcją skłaniającą do nastawienia zadaniowego („zrób tyle, ile dasz radę”) osoby smutne powinny wykazywać lepsze wyniki niż osoby wesołe

TEORIA ZASOBÓW POZNAWCZYCH

Wykonywanie zadań wiąże się z angażowaniem uniwersalnych (niespecyficznych) zasobów poznawczych. Im trudniejsze jest zadanie, tym więcej zasobów angażuje. Ale zadania odnoszące się do różnych modalności lub systemów poznawczych korzystają z tej samej puli zasobów.

Zasoby – wysiłek, uwaga.

Psychologia, t.2. str. 93Spiewak, S. (2013). Rozgrzewanie uwagi … str. 45Kahneman, D. (1973). Attention and effort. Englewood Cliffs, N.J: Prentice-Hall.

Hipoteza 1

50 100 150 200 2500

1

2

3

4

5

60-wstecz1-wstecz2-wstecz

Objętość zadania

Pozi

om w

ykon

ania

Elementarne zadanie złożone angażuje tyle samo zasobów poznawczych, co zadanie proste. Dlatego skok objętości zadania o jednostkę spowoduje taki sam spadek poziomu wykonania zadań prostych i złożonych.

Hipoteza 2

50 100 150 200 2500123456789

10

0-wstecz1-wstecz2-wstecz

Objętość zadania

Pozi

om w

ykon

ania

Elementarne zadanie złożone angażuje więcej zasobów poznawczych, niż zadanie proste. Dlatego skok objętości zadania złożonego o jednostkę spowoduje większy spadek poziomu wykonania niż skok objętości zadania prostego o tę samą jednostkę.

Hipoteza 3

150 200 2500123456789

10

model proporcjonalny

model motywacyjny

Objętość zadania

Pozi

om w

ykon

ania

%

Model proporcjonalny:zadanie o większej objętości powoduje spadek poziomu wykonania o określony procent.

Model motywacyjny:zadanie o większej objętości (trudniejsze) powoduje wzrost mobilizacji wysiłku i jego poziom wykonania przewyższa wartość wynikającą z modelu proporcjonalnego.

Model proporcjonalny:- objętość 150 elementów – PW=90% (135 elementów)- objętość 200 elementów – PW=67,5% (135 elementów)- objętość 250 elementów – PW=54% (135 elementów)

Brehm, J. W., & Self, E. A. (1989). The intensity of motivation. Annual Review of Psychology, 40, 109–131.