Rtęć, olej rybi, a ryzyko

zawału serca.

Joanna Sobkowiak

Wpływ rtęci (jej par i związków) na organizm człowieka:

• silne trucizny,• uszkodzenie tkanek ustroju, blokowanie

przepuszczalności błony komórkowej,• uszkodzenie nerek, nadciśnienie,

deformacja kości, powodowanie zmian nowotworowych, miażdżyca naczyń,

• działanie na układ nerwowy (ośrodkowy), pokarmowy, sercowo-naczyniowy, oddechowy, narządy słuchu i wzroku.

Kwasy tłuszczowe n-3:• Do rodziny NNKT omega-3 należą:

ALA (C18:3) - kwas alfa-linolenowy, (siemię lniane, olej siemienia lnianego, zielone liściaste warzywa, orzechy włoskie brazylijskie, olej rzepakowy i sojowy),

EPA –(C20:5 ) kwas eikozapentaenowy, (olej ryb morskich - morza południowe - i wodorosty morskie),

DHA - (C22:6 ) kwas dokozaheksaenowy, (olej ryb morskich - morza północne - i wodorosty morskie),

• Ujemna korelacja miedzy ryzykiem niedokrwiennej choroby serca, a spożywaniem NNKT

Czy spożycie rtęci zwiększa ryzyko zawału

serca?

„Mercury, Fish Oils, and the Risk of

Myocardial Infarction.”

Badania w l. 1998-1999Publikacja- Listopad 2002(New England Journal of Medicine)

Eliseo Guallar, M.D., Dr.P.H., M. Inmaculada Sanz-Gallardo, M.D., M.P.H., Pieter van't Veer, Ph.D., Peter Bode, Ph.D., Antti Aro, M.D., Ph.D., Jorge Gómez-

Aracena, M.D., Ph.D., Jeremy D. Kark, M.D., Ph.D., Rudolph A. Riemersma, Ph.D., José M. Martín-Moreno, M.D., Dr.P.H., Frans J. Kok, Ph.D., for the Heavy Metals

and Myocardial Infarction Study Group

Cel badania:

• Ocena związku stężenia rtęci w skrawkach paznokci i stężenia w tkance tłuszczowej kwasu dokosaheksanowego (C22:6n–3, DHA), biologicznego markera spożycia tłustych ryb, z ryzykiem pierwszego w życiu zawału serca u mężczyzn.

Materiał i metody:• 8 krajów europejskich (Finlandia, Niemcy,

Szkocja, Szwajcaria, Rosja, Hiszpania, Norwegia, Dania) i Izrael,

• 684 mężczyzn z rozpoznaniem zawału < 70 r.ż., biorących udział w badaniu

EURAMIC,• 724 mężczyzn – grupa kontrolna, zdrowi,

bez zawału,• rekrutacja w l. 1991-1992.

Materiał i metody - cd:• W ciągu 8 tygodni zebrano próbki

skrawków wszystkich 10 paznokci (długość średnia próbki - 53.8±39.0 mg,

• Próbki tkanki tłuszczowej pobrano z pośladka,

• Poziom rtęci w próbkach-instrumentalna analiza aktywacji neutronów (Dania),

• Kw.tł. w tkance tłuszczowej - DHA - chromatografia gazowa (Finlandia).

Wyniki :

Sercowo-naczyniowe czynniki ryzyka w grupie badanej i kontrolnej:

Poziom rtęci w skrawkach paznokci:

Czynniki ryzyka wg poziomu rtęci w grupie kontrolnej:

Prawdopodobieństwo I zawału serca w zależności od poziomu rtęci i DHA:

http://content.nejm.org/content/vol347/issue22/images/large/05f1.jpeg

Wyniki-podsumowanie:• 15% wyższe stężenia rtęci w skrawkach

paznokci w grupie z zawałem niż w grupie kontrolnej (średnio wynosiło 25µg /g),

• Po podziale badanych na kwintale pod względem stężenia rtęci, współczynnik ryzyka wystąpienia zawału serca (skorygowany o czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego) wynosił w najwyższym kwintale - w porównaniu z najniższym - 2.16,

• Po skorygowaniu o stężenie rtęci, stężenie DHA w tkance tłuszczowej wykazywało odwrotną korelację z ryzykiem wystąpienia zawału serca (współczynnik ryzyka dla najwyższego w stosunku do najniższego kwintalu wynosił 0.59).

Wnioski :• Stężenie rtęci w skrawkach paznokci ma

związek z ryzykiem zawału serca (wprost proporcjonalna korelacja),

• Stężenie DHA w tkance tłuszczowej jest odwrotnie skorelowane z ryzykiem zawału serca,

• Wysoka zawartość rtęci może zmniejszać pozytywny, ochronny dla serca wpływ spożycia ryb.

Jak wpływa zawartość rtęci

na ryzyko choroby

wieńcowej?

„Mercury and the Risk of Coronary Heart Disease in Men.”

Badania w l. 1987-1992Publikacja- Listopad 2002(New England Journal of Medicine)

Kazuko Yoshizawa, Sc.D., Eric B. Rimm, Sc.D., J. Steven Morris, Ph.D., Vickie L. Spate, Chung-cheng Hsieh, Sc.D., Donna Spiegelman, Sc.D., Meir J. Stampfer, M.D., and Walter

C. Willett, M.D.

Cel badania:

• Ocena wpływu wysokiego spożycia rtęci z ryb na zwiększenie ryzyka niedokrwiennej choroby serca.

Materiał i metody:

• Mężczyźni, specjaliści w dziedzinie zdrowia, w wieku 40-75 lat, bez chorób sercowo-naczyniowych i nowotworów – 51 529 osób, w tym:

29 683 dentystów, 10 098 weterynarzy, 485 farmaceutów, 3745 okulistów, 2218 lekarzy osteopatów, 1600 pediatrów.

Materiał i metody – cd:• Badanie zawartości rtęci w skrawkach

paznokci, próbki zbierano w 1987 roku 33 737 próbek) - instrumentalna analiza aktywacji neutronów,

• Ankieta – na początku badania i kolejne co 2 lata,

• Grupa badana – mężczyźni, którzy w trakcie badań zapadli na choroby serca.

Wyniki :

Podstawowa charakterystyka grupy kontrolnej w stosunku do kwintali stężenia rtęci w próbkach

paznokci.

Względne ryzyko choroby wieńcowej w odniesieniu do stężenia rtęci.

Względne ryzyko choroby wieńcowej w odniesieniu do stężenia rtęci i selenu.

Wyniki-podsumowanie:

• nie zaobserwowano istotnego związku pomiędzy zawartością rtęci w ustroju a ryzykiem wystąpienia choroby wieńcowej,

• Stężenie rtęci w tkance paznokci korelowało istotnie ze spożyciem ryb,

• Po skorygowaniu o podstawowe czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego, nie stwierdzono istotnej korelacji pomiędzy stężeniem rtęci a ryzykiem wystąpienia choroby wieńcowej (na podstawie przeprowadzonych badań nie można jednak wykluczyć niewielkiej zależności),

• Ryzyko wystąpienia choroby sercowo-naczyniowej może być zmienne i zależne od stosunku pomiędzy zawartością n-3 kwasów tłuszczowych a zawartością rtęci w jedzonych rybach.

Dziękuję za uwagę.