Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2015 Jarosław Koziński, Partner Zarządzający, Doradztwo Podatkowe i Prawne EY w Europie Środkowej i Południowej Paweł Tynel, Partner w EY: Inwestycje i Innowacje Warszawa, 27 maja 2015

Strona 2

Metodologia

raport przygotowany już po raz 13. przez firmę doradczą EY

Atrakcyjność Inwestycyjna Europy

Składa się z 2 części

Danych gromadzonych w ramach EY European Investment Monitor o inwestycjach w Europie w roku 2014 (z wyłączeniem inwestycji portfelowych oraz fuzji i przejęć)

Badania postrzegania przez inwestorów poszczególnych krajów regionów świata oraz miast

Badanie ankietowe miało miejsce na przełomie stycznia i lutego 2015 Na pytania ankieterów odpowiedziało 808 respondentów – decydentów

odpowiedzialnych za inwestycje z 29 krajów, ze wszystkich kontynentów

Strona 3

Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne (BIZ) w Europie w roku 2014

Strona 4

BIZ w Europie Nowy rekord inwestycji w Europie

Liczba Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych (BIZ) w Europie

Źródło: EY European Investment Monitor 2014

Wzrost łącznej liczby projektów o 10% i ich wartości aż o 36% do 305 mld USD

Podczas gdy na całym świecie wartość BIZ wyniosła w 2014 roku 1,26 biliona USD – spadek o 8% w porównaniu do 2013 roku

4 341

2014

3 957

2013

3 797

2012

3 909

2011

3 758

2010

+10%

Strona 5

Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne w Europie – źródła

Europa

Źródło: EY European Investment Monitor 2014

USA Japonia

Chiny

51%

25%

2% Kanada

Pozostałe 12%

Strona 6

BIZ w Europie W 2014 roku powstało o 19 300 więcej miejsc pracy niż w 2013

Wzrost liczby tworzonych miejsc pracy dzięki BIZ o 12%

Liczba miejsc pracy generowanych przez BIZ w Europie (w tys.)

Źródło: EY European Investment Monitor 2014

137,4

2010

158,0

2011

170,4

2012

166,3

2013

185,6

2014

+12%

Strona 7

BIZ w Europie IT, farmaceutyka i motoryzacja w centrum uwagi

Miejsce Sektory – TOP 10

2014 Zmiana Udział

(%)

1 Oprogramowanie 646 +27% 15%

2 Usługi biznesowe 365 -24% 8%

3 Maszyny i urządzenia 300 -3% 7%

4 Motoryzacja 287 +18% 7%

5 Żywność 226 +43% 5%

6 Pośrednictwo finansowe 214 +37% 5%

7 Chemia 188 +13% 4%

8 Produkty farmaceutyczne 165 +17% 4%

9 Elektronika 163 +41% 4%

10 Przemysł gumowy i tworzyw sztucznych

146 +18% 3%

Źródło: EY European Investment Monitor 2015

Miejsce Sektory – TOP 10

2014 Zmiana Udział

(%)

1 Motoryzacja 45 755 -5% 25%

2 Oprogramowanie 19 088 +47% 10%

3 Maszyny i urządzenia 13 341 +61% 7%

4 Usługi biznesowe 10 042 -22% 5%

5 Żywność 9 408 +119% 5%

6 Produkty farmaceutyczne 9 009 +252% 5%

7 Elektronika 7 755 +16% 4%

8 Sprzedaż 7 536 -20% 4%

9 Przemysł gumowy i tworzyw sztucznych

5 816 -33% 3%

10 Inne usługi transportowe 4 579 -20% 2%

Liczba projektów Liczba miejsc pracy

Strona 8

BIZ w Europie Wielki powrót inwestycji przemysłowych

Źródło: EY European Investment Monitor 2015

W 2014 roku wzrosła liczba inwestycji przemysłowych (+20%) i logistycznych (+27%)

Sektor spożywczy

wzrost liczby BIZ, z czego 70% to projekty przemysłowe

Elektronika

Branża motoryzacyjna

+18%

wzrost liczby BIZ w 2014 roku w porównaniu z 10% spadkiem w 2013 roku

+43%

+27%

Logistyka

pod względem liczby BIZ

wzrost liczby BIZ w porównaniu z ubiegłym rokiem

+41%

Strona 9

BIZ w Europie Mieszane nastroje w sektorze usługowym

Źródło: EY European Investment Monitor 2015

2014 był rokiem mieszanych nastrojów w projektach usługowych

Z jednej strony zwiększyła się liczba BIZ w zakresie tworzenia oprogramowania, pośrednictwa finansowego i wsparcia biznesu

Skurczyła się liczba nowych miejsc pracy i projektów w usługach biznesowych i sektorze badawczo-rozwojowym

Usługi wsparcia biznesu (back office)

Oprogramowanie

Usługi biznesowe

Pośrednictwo finansowe

+27%

+37%

-24%

-1%

+47%

-18%

+15%

+25%

-17%

-22%

Projekty BIZ

Miejsca pracy

Badania i rozwój

Strona 10

BIZ w Europie Liczba projektów BIZ w poszczególnych krajach

Kraj 2014 2013 Zmiana Udział (2014)

1 Wielka Brytania 887 799 11% 20%

2 Niemcy 763 701 9% 18%

3 Francja 608 515 18% 14%

4 Hiszpania 232 221 5% 5%

5 Belgia 198 175 13% 5%

6 Holandia 149 161 -7% 3%

7 Polska 132 107 23% 3%

8 Rosja 125 114 10% 3%

9 Turcja 109 98 11% 3%

10 Irlandia 106 111 -5% 2%

11 Finlandia 98 108 -9% 2%

12 Szwajcaria 85 76 12% 2%

13 Dania 75 58 29% 2%

14 Rumunia 62 52 19% 1%

15 Słowacja 60 34 76% 1%

Pozostałe 652 627 4% 15%

4 341 3 957 +10% 100%

Kraje Europy Środkowo–Wschodniej Źródło: EY European Investment Monitor 2015

Strona 11

BIZ w Europie Liczba miejsc pracy stworzonych dzięki BIZ w Europie

Kraj 2014 2013 Zmiana

Udział (2014)

1 Wielka Brytania 31 198 27 953 12% 17%

2 Rosja 18 248 13 621 34% 10%

3 Polska 15 485 13 862 12% 8%

4 Francja 12 577 14 122 -11% 7%

5 Niemcy 11 327 10 350 9% 6%

6 Rumunia 10 892 6 157 77% 6%

7 Hiszpania 9 750 11 138 -12% 5%

8 Turcja 8 175 8 696 -6% 4%

9 Słowacja 7 978 3 493 128% 4%

10 Irlandia 7 306 6 895 6% 4%

11 Czechy 7 278 5 609 30% 4%

12 Bułgaria 5 688 5 505 3% 3%

13 Serbia 5 104 12 179 -58% 3%

14 Macedonia 5 020 1 556 223% 3%

15 Węgry 4 868 3 879 25% 3%

Pozostałe 24 689 21 268 16% 13%

185 583 166 283 12% 100%

Źródło: EY European Investment Monitor 2015 Kraje Europy Środkowo–Wschodniej

Strona 12

BIZ w Europie Niewielkie różnice między Zachodem i Wschodem

W kategorii tworzonych miejsc pracy Europa Środkowo–Wschodnia wyprzedza nieco Europę Zachodnią. Tutaj powstają też znacznie większe projekty niż na Zachodzie. Z kolei w Europie Zachodniej tworzy się 4 x więcej projektów niż w Środkowo-Wschodniej

Europa Środkowo–Wschodnia vs Europa Zachodnia – % liczby miejsc pracy stworzonych dzięki BIZ

48,2%

51,8%

Źródło: EY European Investment Monitor 2015

30%

40%

50%

60%

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

EŚ-W

EZ

Europa Zachodnia

Europa Środkowo-Wschodnia

82 101 84 182

96 087 89 496

2013

2014

Strona 13

Wciąż „naj inwestycyjny”

BIZ w Europie Polska dominuje w Europie Środkowo-Wschodniej pod względem liczby BIZ

Polska, w porównaniu do roku 2013, wyprzedziła Rosję w kategorii liczby projektów BIZ

Największy procentowy wzrost liczby miejsc pracy w regionie powstałych dzięki BIZ zanotowała Słowacja

Największe inwestycje od względem liczby nowych miejsc pracy w Rosji pochodziły z Chin (29%) i Turcji (18%) Kraj 2014 2013 Zmiana

Udział (2014)

1 Rosja 18 248 13 621 34% 10%

2 Polska 15 485 13 862 12% 8%

3 Rumunia 10 892 6 257 77% 6%

4 Słowacja 7 978 3 493 128% 4%

5 Czechy 7 278 5 609 30% 4%

Kraj 2014 2013 Zmiana Udział (2014)

1 Polska 132 107 23% 3%

2 Rosja 125 114 10% 3%

3 Turcja 109 98 11% 3%

4 Rumunia 62 52 19% 1%

5 Słowacja 60 34 76% 1%

Liczba projektów BIZ w krajach Europy Środkowo-Wschodniej

Liczba miejsc pracy powstałych dzięki BIZ w krajach Europy Środkowo-Wschodniej

Źródło: EY European Investment Monitor 2015

Postrzeganie Europy przez inwestorów

Strona 15

Europa oczami inwestorów Z roku na rok rośnie atrakcyjność inwestycyjna Europy

Źródło: EY European attractiveness survey 2015, badanie opinii 808 inwestorów

59% inwestorów przewiduje, że w ciągu trzech lat wzrośnie atrakcyjność inwestycyjna Europy

To wzrost aż o 21 punktów procentowych w porównaniu z 2012 rokiem

Najbardziej optymistycznie oceniają Europę inwestorzy, którzy już mają tutaj swoją działalność

Jak zmieni się atrakcyjność inwestycyjna Europy w ciągu kolejnych 3 lat?

59 %

2015

inwestorów przewiduje poprawę 54 %

2014

39 %

2013 38 %

2012

Odsetek inwestorów, którzy przewidują wzrost atrakcyjności Europy

Strona 16

Europa oczami inwestorów Europa Zachodnia po raz kolejny wyprzedza Chiny

Europa Zachodnia najbardziej atrakcyjnym kierunkiem inwestycyjnym

Chiny spadły aż na 3. miejsce z powodu rosnących kosztów pracy (płaca minimalna w ciągu roku +13%)

Niskie ceny energii znacznie poprawiły atrakcyjność inwestycyjną Ameryki Północnej

Najatrakcyjniejsze regiony do rozpoczęcia działalności gospodarczej (należało wymienić 3) oczami inwestorów z całego świata:

Źródło: EY European attractiveness survey 2014, badanie opinii 808 inwestorów

5 p.p.

8 p.p.

6 p.p.

1 p.p.

1 p.p.

1 p.p.

8 p.p.

% zmiana

2014 - 2015

Europa Zachodnia 33% 45% 50%

Ameryka Północna 21% 31% 39%

Chiny 47% 44% 38%

Europa Śr.-Wsch. 42% 29% 28%

Indie 30% 17% 18%

Brazylia 10% 13% 14%

Rosja 21% 19% 11%

2015 2014 2008

Strona 17

Europa oczami inwestorów Najatrakcyjniejsze kraje Europy (percepcja)

Najatrakcyjniejsze kierunki inwestycji w Europie Zachodniej

Najatrakcyjniejsze kierunki inwestycji w Europie Środkowo–Wschodniej

42%

18%

12%

4%

2%

2%

2%

2%

2%

2%

1%

1%

1%

1%

<1%

<1%

7%

Niemcy

Wielka Brytania

Francja

Hiszpania

Szwecja

Holandia

Irlandia

Włochy

Szwajcaria

Belgia

Finlandia

Norwegia

Austria

Dania

Portugalia

Luksemburg

Nie umiem powiedzieć

38%

14%

10%

7%

4%

2%

2%

2%

1%

1%

1%

1%

1%

1%

<1%

<1%

<1%

14%

Polska

Czechy

Węgry

Rumunia

Bułgaria

Ukraina

Słowenia

Słowacja

Chorwacja

Białoruś

Turcja

Serbia

Albania

Estonia

Macedonia

Litwa

Łotwa

Nie umiem powiedzieć

Strona 18

Europa oczami inwestorów Najatrakcyjniejsze miasta Europy (percepcja)

Warszawa ex-aequo z Madrytem, Sztokholmem, Dublinem i Wiedniem

Londyn utrzymał pozycję lidera. Ponadto, zdaniem 79% inwestorów z sektora finansowego jest to najbardziej atrakcyjne miasto w Europie. Tu ma siedzibę 250 zagranicznych banków, które zatrudniają 160 000 osób

Źródło: EY European attractiveness survey 2014, badanie opinii 808 inwestorów

Jakie są trzy najbardziej atrakcyjne europejskie miasta?

34%

9%

11%

3%

2%

1%

2%

3%

2%

2%

2%

1%

1%

1%

52%

29%

28%

11%

7%

7%

7%

6%

6%

4%

4%

4%

4%

4%

Londyn

Paryż

Berlin

Frankfurt

Amsterdam

Bruksela

Monachium

Barcelona

Praga

Warszawa

Madryt

Sztokholm

Dublin

Wiedeń

Pierwsze Łącznie Poprzedni rok

54%

=

24%

15%

=

5%

11%

8%

5%

=

5%

3%

3%

2%

Strona 19

Europa oczami inwestorów Droga do zwiększenia atrakcyjności inwestycyjnej

Działania, które powinna podjąć Unia Europejska w celu poprawy atrakcyjności inwestycyjnej Europy

Inwestorzy chcą stabilnego i przewidywalnego otoczenia biznesowego – to oczekiwanie spełnia Europa zdaniem 49% ankietowanych

Źródło: EY European attractiveness survey 2014, badanie opinii 808 inwestorów

Czego oczekują inwestorzy?

1 Stabilności i przejrzystości otoczenia politycznego, prawnego i regulacyjnego (46%)

2 Potencjału regionalnego lub krajowego rynku krajowego (37%)

3 Infrastruktury transportowej i logistycznej (30%)

4 Potencjału wzrostu produktywności w swojej firmie (29%)

5 Konkurencyjnych kosztów pracy (24%)

6 Odpowiednio wykształconych kadr (22%)

Co inwestorzy cenią w Europie?

1 Stabilne i przewidywalne otoczenie biznesowe (49%)

2 Potencjał w zakresie badań i innowacji (35%)

3 Wielkość rynku (31%)

4 Różnorodność i jakość siły roboczej (31%)

5 Wysoka siła nabywcza (19%)

Strona 20

Europa oczami inwestorów Droga do zwiększenia atrakcyjności inwestycyjnej

Zbyt duża biurokracja (20%) i niski wzrost gospodarczy (17%) to zdaniem inwestorów czynniki, które najbardziej zagrażają atrakcyjności Europy.

Źródło: EY European attractiveness survey 2014, badanie opinii 808 inwestorów

20%

17%

Zbyt duża biurokracja

Niski wzrost gospodarczy

Czynniki wewnętrzne

Wprowadzić reformy przyjazne biznesowi w zakresie polityki konkurencji, podatków i rynku pracy 48%

Dążyć do szerszej integracji politycznej 29%

Dążyć do szerszej integracji gospodarczej 29%

Inwestować w poprawę infrastruktury 26%

Ukończyć proces tworzenia wspólnego rynku s ) 20%

Oddać europejskim państwom więcej władzy 19%

2% Inne

W żaden sposób < 1%

Nie umiem powiedzieć 1%

W jaki sposób Unia Europejska powinna poprawić konkurencyjność Europy?

Jakie są największe zagrożenia dla wzmocnienia atrakcyjności Europy jako celu inwestycji zagranicznych?

Strona 21

Europa oczami inwestorów Droga do zwiększenia atrakcyjności inwestycyjnej

Sektor teleinformatyczny (ICT), farmaceutyczny i energetyczny – to zdaniem inwestorów największe motory wzrostu europejskiej gospodarki w kolejnych latach

Sektory, które mogą stać się motorami wzrostu dla Europy w kolejnych latach

Źródło: EY European attractiveness survey 2014, badanie opinii 808 inwestorów

Energetyka (włączając energię atomową) i usługi komunalne

24 %

Usługi B2B z wyłączeniem finansowania

21 %

Banki, usługi finansowe

i ubezpieczenia

20 %

Teleinformatyka (ICT)

31 %

Sektor

farmaceutyczny

i biotechnologiczny

25 %

Czyste technologie

18 %

Przemysł transportowy

i motoryzacyjny

18 %

Dobra konsumpcyjne

13 %

Logistyka i kanały

dystrybucji

12 %

Sektor nieruchomości

i budowlany

7 %

Strona 22

Europa oczami inwestorów Droga do zwiększenia atrakcyjności inwestycyjnej

Badania i rozwój mogą stać się głównym magnesem dla inwestycji. Obecnie tylko 7% BIZ to projekty badawczo-rozwojowe.

Jakie funkcje biznesowe mogą przyciągnąć najwięcej inwestycji w Europie?

Źródło: EY European attractiveness survey 2014, badanie opinii 808 inwestorów

58%

32%

30%

29%

20%

18%

Badania i rozwój

Produkcja przemysłowa

Centra logistyczne

Marketing i sprzedaż

Usługi administracyjne (back office)

Centrale firm

Podsumowanie

Strona 24

Europa w raporcie #AIE Europa Zachodnia wraca do łask inwestorów

Rekordowa w historii badania liczba projektów BIZ w Europie. Wzrosła także liczba nowych miejsc pracy

Po raz kolejny Europa Zachodnia jest bardziej atrakcyjna niż Chiny. Państwo Środka spadło na 3. pozycję po Ameryce Północnej

Inwestycje zagraniczne w 2014 roku odbywały się pod hasłem

reindustrializacji. Wskazują na to dobre wyniki w sektorze spożywczym,

motoryzacyjnym czy maszynowym

Strona 25

Polska w raporcie #AIE Dominująca pozycja w regionie Europy Środkowo–Wschodniej

1. miejsce w Europie Środkowo-Wschodniej pod względem atrakcyjności

inwestycyjnej

1. miejsce w Europie Środkowo-Wschodniej pod względem

Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych

2. miejsce w Europie Środkowo-Wschodniej i 3. na kontynencie ogółem

pod względem liczby miejsc pracy stworzonych dzięki BIZ w roku 2014

Strona 26

Dziękujemy! Twitter: @EY_Poland, #AIE